|
|
yī gè yǔ yán xì tǒng zhōng néng gòu qū fēn cí yì de zuì xiǎo de yǔ yán dān wèi， yě jiù shì 'àn yǔ yīn de biàn yì zuò yòng guī nà chū lái de yīn lèi， shì cóng yǔ yán de shè huì shǔ xìng huàfēn chū lái de yǔ yán dān wèi。
yīn wèi （ Phoneme） shì yǔ yán zhōng néng biǎo shì yǔ yì de dān wèi。 gēn jù guó jì yǔ yīn xué xié huì de dìng yì， yīn wèi shì “ mǒu gè yǔ yán lǐ bù jiā fēn bié de yī zú xiāng guān de shēng yīn ”。 tā shì jù tǐ yǔ yán huò fāng yán zhōng néng gòu qū bié yì yì de zuì xiǎo de yǔ yīn dān wèi。 jìn nián lái chū bǎn de běi jīng dà xué yè fěi shēng、 xú tōng qiāng zhù de《 yǔ yán xué gāng yào》 zé zhǐ chū“ yīn wèi shì jù tǐ yǔ yán zhōng yòu qū bié cí de yǔ yīn xíng shì zuò yòng de zuì xiǎo yǔ yīn dān wèi”。
yīn wèi dìng yì de yào diǎn shì qū bié yì yì， lì rú [ts]、 [tsʰ]、 [s]， [tʂ]、 [tʂʰ]、 [ʂ]（ cǐ wéi guó jì yīn biāo， duì yìng hàn yǔ pīn yīn wéi z、 c、 s， zh、 ch、 sh） zài pǔ tōng huà shì liǎng zǔ bù tóng de yīn wèi ， zài nán fāng xǔ duō fāng yán shì tóng yī zǔ yīn wèi 。 tóng lǐ， -[n]、 -[ŋ] zài pǔ tōng huà shì bù tóng de yīn wèi ， zài nán fāng xǔ duō fāng yán shì xiāng tóng de yīn wèi 。 tóng lǐ， [p]、 [t]、 [k]， [pʰ]、 [tʰ]、 [kʰ]（ hàn yǔ pīn yīn： b、 d、 g， p、 t、 k） zài hàn yǔ lǐ shì liǎng zǔ bù tóng de yīn wèi ， zài yīng yǔ hé pú yǔ shì tóng yī zǔ yīn wèi 。 yīng yǔ qīng fǔ yīn sòng qì yǔ bù sòng qì bù qū bié yì yì， yǐ sòng qì wéi biāo zhǔn yīn； pú yǔ qīng fǔ yīn sòng qì yǔ bù sòng qì yě bù qū bié yì yì， yǐ bù sòng qì wéi biāo zhǔn yīn。 hàn yǔ“ bā pā”“ dá tā”“ gāi kāi” yì yì wán quán bù tóng， yīng yǔ pú yǔ què qū bié bù kāi。 yǔ yán shì biǎo yì de， yīn cǐ yīn wèi wèn tí hěn zhòng yào。
fēn xī yīn wèi de fāng fǎ shì xiān tiǎo xuǎn chū shìdàng de cí（ huò yǔ sù）， lián xù tì huàn zhè gè cí de dú yīn zhōng de mǒu yī gè yīn， kàn shì fǒu néng xíng chéng bié de cí de dú yīn。 rú guǒ néng gòu xíng chéng， shuō míng zhè xiē bǐ cǐ tì huàn de yīn yòu qū bié cí de yǔ yīn xíng shì de zuò yòng， tā men shì duì lì de， kě yǐ gěi tā men lì yīn wèi 。 bǐ fāng wǒ men xuǎn chū hàn yǔ de“ biāo” [piau]， rú fēn bié yòng [p ‘ ][t][t ’ ] tì huàn [p]， jiù dé chū [p‘ iau]（ piāo）、 [tiau]（ diāo）、 [t’ iau]（ tiǎo） …… zhè zhǒng tì huàn shuō míng“ biāo、 piāo、 diāo、 tiǎo” děng cí de yǔ yīn xíng shì yǐ kào [p][p‘ ][t][t‘ ] lái qū bié， wǒ men yīnggāi gěi zhè sì gè yīn sù lì sì gè yīn wèi ， xiě chéng /p//p‘ //t//t’ /。
bù tóng yǔ yán zhōng yīn wèi bù tóng， rú zài hàn yǔ zhōng， bù tóng shēng diào dài biǎo bù tóng de yì yì， shì yī zhǒng yīn wèi ， shēng diào zài yīng yǔ hé fǎ yǔ zhōng zhǐ biǎo shì gǎn qíng， tóng yī gè cí yǐ bù tóng shēng diào fā chū yì yì xiāng tóng， suǒ yǐ shēng diào zài yīng yǔ hé fǎ yǔ zhōng bù shì yīn wèi 。 tóng yàng zhòng yīn zài yīng yǔ zhōng shì yīn wèi ， zài hàn yǔ hé fǎ yǔ zhōng zé bù shì。 bù sòng qì de qīng fǔ yīn hé duì yìng de zhuó fǔ yīn zài fǎ yǔ zhōng shì bù tóng de yīn wèi ， zài yīng yǔ hé hàn yǔ zhōng zé yì yì xiāng tóng， yīn 'ér bù shì yīn wèi 。 [n] hé [l] zài hàn yǔ biāo zhǔn yīn zhōng shì bù tóng de yīn wèi ， zài hú nán fāng yán zhōng zé xiāng tóng。“ sì” hé“ shí” de fā yīn zài hàn yǔ biāo zhǔn yīn zhōng shì bù tóng de yīn wèi ， zài dōng běi fāng yán zhōng zé xiāng tóng， dōng běi rén shì yǐ kào bù tóng de shēng diào qū fēn“ sì” hé“ shí”， yīn cǐ tā men de fā yīn zài dōng běi fāng yán zhōng bù shì yīn wèi 。 [l] hé [r] zài hàn yǔ、 yīng yǔ、 fǎ yǔ zhōng dōushì bù tóng de yīn wèi ， zài rì yǔ zé xiāng tóng děng děng。
yī gè yīn wèi bāo hán yī xiē bù tóng de yīn， zhè xiē yīn shì yīn wèi de biàn tǐ。 lì rú pǔ tōng huà“ sān” zì fā yīn shì san， zhè shì biāo zhǔn fā yīn， shì yīn wèi de“ diǎn xíng”； rú guǒ shì yī gè dà shé tóu de rén， tā de fā yīn kě néng shì than。 S hé th shǔ yú tóng yī gè yīn wèi ， zhè gè yīn wèi yòu liǎng gè biàn tǐ。 tiáo jiàn biàn tǐ： chū xiàn zài yī dìng de tiáo jiàn xià， rú /a/ yīn wèi yòu sì gè biàn tǐ， tā men fēn bié chū xiàn zài bù tóng de tiáo jiàn xià。 zì yóu biàn tǐ： wú tiáo jiàn biàn tǐ， rú yuè yǔ yáng píng wú tiáo jiàn biàn wéi shàng shēng diào， ào mén、 huā yuán děng cí de dì 'èr zì。
zěn yàng què dìng yī gè yīn wèi ？ sān tiáo biāo zhǔn： 1、 biàn yì gōng néng； 2、 hù bǔ fēn bù； 3、 yīn gǎn chā yì。 pǔ tōng huà“ sān” [san] shuō chéng [than]。 [s]、 [th]（ chǐ jiān yīn [θ]） bù fēn， zài pǔ tōng huà zhōng bù qǐ biàn yì zuò yòng， tóng shǔ yī gè yīn wèi ； zài yīng yǔ zhōng， [s]、 [th] shì néng biàn yì de， sing（ chàng gē） thing（ dōng xī） de yì sī bù tóng， suǒ yǐ shǔ yú liǎng gè yīn wèi 。 hù bǔ fēn bù shì zhǐ jiá zài zhè gè huán jìng zhōng yǒng bù chū xiàn， yǐ què kě yǐ chū xiàn， liǎng zhě bù fā shēng chōng tū， lì rú [u] yǒng yuǎn bù chū xiàn zài [j]、 [q]、 [x] hòu miàn， [ü] què yǒng yuǎn yào chū xiàn zài [j]、 [q]、 [x] hòu miàn， liǎng zhě bù chōng tū， yú shì zài cǐ tiáo jiàn xià [u] kě yǐ dài tì [ü]。
yīn wèi biǎo shì fǎ : liǎng tiáo xié xiàn zhī jiān biǎo shì yī gè yīn wèi 。 lì rú pǔ tōng huà /n/ hé /l/ shì liǎng gè bù tóng de yīn wèi ， yuè yǔ zhōng /l/ shì yī gè yīn wèi ， [n] shì /l/ yīn wèi de biàn tǐ。 pǔ tōng huà yòu fǔ yīn yīn wèi 、 yuán yīn yīn wèi hé shēng diào yīn wèi 。 shēng diào yīn wèi jiǎn chēng“ diào wèi”， lì rú pǔ tōng huà sì shēng de diào wèi shì /1/、 /2/、 /3/、 /4/； huò zhě shì /55/、 /35/、 /214/、 /51/。 wǒ men shuō qù shēng de diào wèi shì /4/ huò /51/， zhè shì qù shēng diào wèi de diǎn xíng， bàn shàng de diào zhí， shì /4/ huò /51/ zhè gè diào wèi de biàn tǐ。
pǔ tōng huà de yuán yīn yīn wèi 、 fǔ yīn yīn wèi 、 shēng diào yīn wèi jiù shì gēn jù yīn wèi lǐ lùn zhěng lǐ chū lái de。 lì rú pǔ tōng huà shēng diào bù zhǐ sì gè， chú liǎo yīn yáng shàng qù zhī wài hái yòu bàn shàng shēng、 bàn qù shēng、 qīng shēng děng děng， qīng shēng de diào zhí yòu yòu hǎo jǐ gè， dàn yòng yīn wèi lǐ lùn kǎo chá， yuán lái nà me duō bù tóng de diào zhí shì zài yī dìng tiáo jiàn xià chǎn shēng de： bàn qù shēng shì zài lìng yī gè qù shēng de hòu miàn cái yòu； qīng shēng de diào zhí shì gēn jù qián yī yīn jié 'ér biàn de， dōushì“ tiáo jiàn biàn tǐ”。 |
|
- n.: phoneme, any one of the set of smallest distinctive speech sounds in a language that distinguish one word from another
|
|
| yīn sù , yīn zǐ |
|
| yǔ yán xué | yǔ yīn | xiàn dài hàn yǔ | yǔ yán | |
|
|
|