| xiǎnshìdìtú |
|
|
hán yù mù tóu sù diàn huà jiāo zuò lǚ yóu tóu sù diàn huà： 0391-3992511
hé nán shěng lǚ yóu tóu sù diàn huà： 0371 héng 65506775
guó jiā lǚ yóu tóu sù diàn huà： 010-65275315
hán yù mù wèi yú mèng xiàn chéng xī 6 gōng lǐ hán zhuāng cūn běi bàn lǐng pō shàng。 shǐ jiàn yú táng jìng zōng bǎo lì yuán nián（ 825 nián）。 mù dì chù qiū líng dì dài， mù zhǒng gāo 10 yú mǐ， zhǒng qián jiàn yòu cí táng， jì yòu xiǎng táng sān jiān， mén fáng sān jiān。 cí nèi gòng yòu shí bēi 13 tōng， jìzǎi yòu hán yù shēng píng shì jì děng。 mù qián yuàn nèi yòu gǔ bǎi liǎng zhū， xiāng chuán wéi táng dài zāi zhí， yòu qīng qián lóng nián jiān mèng xiàn zhī xiàn chóu rǔ hú bēi jì： " táng bǎi shuāng qí "， zuǒ zhū gāo 5 zhàng， wéi 1.2 zhàng； yòu zhū gāo 4 zhàng， wéi 1.1 zhàng。 1986 nián 11 yuè， gōng bù wéi hé nán shěng wén wù bǎo hù dān wèi。 hán yù， mèng xiàn rén， táng dài zhù míng wén xué jiā、 zhèng zhì jiā、 sī xiǎng jiā、 zhé xué jiā、 jiào yù jiā。 zhēn yuán jìn shì， guān zhì lì bù shì láng， wéi " táng sòng bā dà jiā " zhī shǒu。 |
|
hán yù mù dì， wèi yú hé nán shěng mèng xiàn chéng xī 6 gōng lǐ hán zhuāng cūn běi bàn lǐng pō shàng。 shǐ jiàn yú táng jìng zōng bǎo lì yuán nián（ 825 nián）。 mù dì chù qiū líng dì dài， mù zhǒng gāo 10 yú mǐ， zhǒng qián jiàn yòu cí táng， jì yòu xiǎng táng sān jiān， mén fáng sān jiān。 cí nèi gòng yòu shí bēi 13 tōng， jìzǎi yòu hán yù shēng píng shì jì děng。 mù qián yuàn nèi yòu gǔ bǎi liǎng zhū， xiāng chuán wéi táng dài zāi zhí， yòu qīng qián lóng nián jiān mèng xiàn zhī xiàn chóu rǔ hú bēi jì： “ táng bǎi shuāng qí ”， zuǒ zhū gāo 5 zhàng， wéi 1.2 zhàng； yòu zhū gāo 4 zhàng， wéi 1.1 zhàng。 1986 nián 11 yuè， gōng bù wéi hé nán shěng wén wù bǎo hù dān wèi。 hán yù， mèng xiàn rén， táng dài zhù míng wén xué jiā、 zhèng zhì jiā、 sī xiǎng jiā、 zhé xué jiā、 jiào yù jiā。 zhēn yuán jìn shì， guān zhì lì bù shì láng， wéi“ táng sòng bā dà jiā” zhī shǒu。
2006 nián 05 yuè 25 rì， hán yù mù zuò wéi táng dài gǔ mù zàng， bèi guó wù yuàn pī zhǔn liè rù dì liù pī quán guó zhòng diǎn wén wù bǎo hù dān wèi míng dān。
hán yù（ 768 ～ 824） táng dài wén xué jiā、 zhé xué jiā。 zì tuì zhī。 hé nán hé yáng（ jīn hé nán shěng mèng xiàn） rén， zǔ jí hé běi chāng lí， zì chēng jùn wàng chāng lí， shì chēng hán chāng lí。 yīn guān lì bù shì láng， yòu chēng hán lì bù。 shì hào“ wén”， yòu chēng hán wén gōng。 zài wén xué chéng jiù shàng， tóng liǔ zōng yuán qí míng， chēng wéi ＂ hán liǔ＂。 tā shì táng dài gǔ wén yùn dòng de chàng dǎo zhě， tí chàng xiān qín liǎng hàn de wén zhāng， shì shèng chēng qí“ wén qǐ bā dài zhī shuāi”。 shì táng sòng bā dà jiā zhī shǒu。
hán yù sān suì 'ér gū， shòu xiōng sǎo fǔ yù， zǎo nián liú lí kùn dùn， yòu dú shū jīng shì zhī zhì， suī gū pín què kè kǔ hàoxué。 20 suì fù cháng 'ān kǎo jìn shì， sān shì bù dì。 25～ 35 suì， tā xiān zhōng jìn shì， sān shì bó xué hóng cí kē bù chéng， fù biàn zhōu dǒng jìn、 xú zhōu zhāng jiàn fēng liǎng jié dù shǐ mù fǔ rèn zhí。 hòu huí jīng rèn sì mén bó shì。 36～ 49 suì， rèn jiān chá yù shǐ， yīn shàng shū lùn tiān hàn rén jī zhuàng， qǐng jiǎn miǎn fù shuì， biǎn yáng shān lìng。 xiàn zōng shí běi guī， wèiguó zǐ bó shì， lěi guān zhì tài zǐ yòu shù zǐ。 dàn bù dé zhì。 50～ 57 suì， xiān cóng péi dù zhēng wú yuán jì， hòu qiān xíng bù shì láng。 yīn jiàn yíng fó gǔ， biǎn cháo zhōu cì shǐ。 yí yuán zhōu。 bù jiǔ huí cháo， lì guó zǐ jì jiǔ、 bīng bù shì láng、 lì bù shì láng、 jīng zhào yǐn děng zhí。 zhèng zhì shàng jiào yòu zuò wéi。 sǐ shì wén gōng， gù shì chēng hán lì bù、 hán wén gōng。 shī lì qiú xiǎn guài xīn qí， xióng hún zhòng qì shì。
shēng píng nián biǎo
táng zhēn yuán 'èr nián（ 786 nián） hán yù shí jiǔ suì， huái zhe jīng shì zhī zhì jìn jīng cān jiā jìn shì kǎo shì， yī lián sān cì jūn shī bài， zhí zhì zhēn yuán bā nián（ 792 nián） dì sì cì jìn shì kǎo shì cái kǎo qǔ。 àn zhào táng lǜ， kǎo qǔ jìn shì yǐ hòu hái bì xū cān jiā lì bù bó xué hóng cí kē kǎo shì， hán yù yòu sān cì cān jiā lì xuǎn， dàn dū shī bài； sān cì gěi zǎixiàng shàng shū， méi yòu dé dào yī cì huí fù； sān cì dēng quán zhě zhī mén， bèi jù zhī mén wài。
zhēn yuán shí 'èr nián（ 796 nián） qī yuè， hán yù 'èr shí jiǔ suì， shòu dǒng jìn tuī jiàn， chū rèn xuān wǔ jūn jié dù shǐ guān chá tuī guān。 zhè shì hán yù cóng zhèng kāi shǐ。 hán yù zài rèn guān chá tuī guān sān nián zhōng， yī fāng miàn zhǐ dǎo lǐ 'áo、 zhāng jí děng qīng nián xué wén wài， lì yòng yī qiē jī huì， jí lì xuān chuán zì jǐ duì sǎnwén gé xīn de zhù zhāng。
zhēn yuán shí liù nián dōng， hán yù dì sì cì cān lì bù kǎo shì， dì 'èr nián（ 801 nián） tōng guò quán xuǎn。 zhè shí qī xiě de《 dá lǐ yì shū》， chǎn shù zì jǐ bǎ gǔ wén yùn dòng hé rú xué fù gǔ yùn dòng jǐn mì jié hé yī qǐ de zhù zhāng， zhè shì hán yù fā qǐ kāi zhǎn gǔ wén yùn dòng de dài biǎo zuò。 zhè nián qiū mò， hán yù shí nián sān shí sì suì， bèi rèn mìng wèiguó zǐ jiān sì mén bó shì， zhè shì hán yù bù rù jīng shī zhèng fǔ jī gòu rèn zhí kāi duān。 rèn zhí sì mén bó shì qī jiān， jī jí tuī jiàn wén xué qīng nián， gǎn wéi rén shī， guǎng shòu mén tú， rén chēng“ hán mén dì zǐ”。 zhēn yuán shí jiǔ nián（ 803 nián） xiě liǎo míng zuò《 shī shuō》， zhè shì hán yù xì tǒng tí chū shī dào de lǐ lùn。
zhēn yuán shí jiǔ nián dōng， hán yù jìn shēng wéi jiān chá yù shǐ， zài rèn bù guò 'èr gè yuè， wèile tǐ xù mín qíng， zhōng yú zhí shǒu， shàng shū《 lùn tiān hàn rén jī zhuàng》， yīn zāo quán chén chán hài， biǎn guān lián zhōu yáng shān lìng。 hán yù sān nián rèn zhí yáng shān lìng， shēn rù mín jiān， cān jiā shān mín gēng zuò hé yú liè huó dòng， ài mín huì zhèng dé lǐ wén zhì，《 xīn táng shū · hán yù chuán》 yīn cǐ tè shū“ yòu 'ài yú mín， mín shēng zǐ yǐ qí xìng zì zhī。” yáng shān lìng rèn shàng， yī dà pī qīng nián mù míng tóubèn hán yù mén xià， yǔ qīng nián xué zǐ líng shī lùn dào， shī wén zhù zuò pō fēng， jīn jiàn zhī chāng lí wén jí yòu gǔ shī 'èr shí yú shǒu， wén shù piān。 yóu qí cǐ shí gòu sī bìng kāi shǐ zhù shù de《 yuán dào》 děng piān zhāng， gòu chéng hán xué zhòng yào lùn zhù“ wǔ yuán” xué shuō， zhè shì táng sòng shí qī， xīn rú xué de xiān shēng， lǐ lùn jiàn shù yǐng xiǎng jù dà。
zhēn yuán 'èr shí yī nián（ 805 nián） nián xià qiū zhī jiān， hán yù lí kāi yáng shān， bā yuè rèn jiāng líng fǎ cáo cān jūn。
yuán hé yuán nián（ 806 nián） liù yuè， hán yù fèng zhào huí cháng 'ān， guān shòu quán zhī guó zǐ bó shì。 yuán hé sān nián（ 808 nián）， hán yù gǎi zhēn bó shì。 yuán hé sì nián， hán yù gǎi shòu dū guān yuán wài láng fēn sī dōng dū jiān pàn cí bù。 shì nián dōng bèi jiàng zhí diào wéi hé nán lìng， yǐ hòu xiāng jì rèn zhí fāng yuán wài láng、 guó zǐ bó shì。
yuán hé bā nián（ 813 nián）， jìn shēng wéi bǐ bù láng zhōng shǐ guǎn xiū xuǎn， wán chéng《 shùn zōng shí lù》 zhù míng shǐ shū biān xiě。
yuán hé jiǔ nián（ 814 nián）， hán yù rèn kǎo gōng láng zhōng zhī zhì gào， dì 'èr nián jìn shēng wéi zhōng shū shè rén。 yuán hé shí 'èr nián（ 817 nián）， xié zhù zǎixiàng péi dù， yǐ xíng jūn sī mǎ shēn fèn， píng dìng huái xī luàn， yīn jūn gōng jìn shòu xíng bù shì láng。
yuán hé shí sì nián（ 819 nián）， xiàn zōng huáng dì pài qiǎn shǐ zhě qù fèng xiáng yíng fó gǔ， jīng chéng yī shí jiān xiān qǐ xìn fó kuáng cháo， hán yù bù gù gè rén 'ān wēi， yì rán shàng shū《 lùn fó gǔ biǎo》， tòng chì fó zhī bù kě xìn， yào qiú jiāng fó gǔ“ tóu zhū shuǐ huǒ， yǒng jué gēn běn， duàn tiān xià zhī yí， jué hòu dài zhī huò。” xiàn zōng dé biǎo， lóng yán zhèn nù， yào chù yǐ jí xíng。 xìng zǎixiàng péi dù jí cháo zhōng dà chén jí lì shuō qíng， miǎn dé yī sǐ， biǎn wéi cháo zhōu xíng shǐ。 hán yù rèn cháo zhōu xíng shǐ bā gè yuè， gài kuò shuō lái： qū 'ě yú、 wèimín chú hài； qǐng jiào shī， bàn xiāng xiào； jì yōng dǐ zhài， shì fàng nú lì； shuài lǐng bǎi xìng， xīng xiū shuǐ lì， pái lào guàn gài。 qiān yú nián lái， shǐ cháo zhōu chéng wéi jù yòu gè xìng tè sè de dì yù wén huà， cháo zhōu dì qū chéng wéi lǐ yí zhī bāng hé wén huà míng chéng！
yuán hé shí wǔ nián（ 820 nián） jiǔ yuè， hán yù zhào nèi diào wèiguó zǐ jì jiǔ。 cháng qìng yuán nián（ 821 nián） qī yuè， hán yù zhuǎn rèn bīng bù shì láng， dì 'èr nián， dān shēn pǐ mǎ， mào zhe fēng xiǎn fù zhèn zhōu xuān wèi luàn jūn， shǐ chēng“ yǒng duó sān jūn shuài”， bù fèi yī bīng yī zú， huà gān gē wéi yù bó， píng xī zhèn zhōu zhī luàn。 jiǔ yuè zhuǎn rèn lì bù shì láng。
cháng qìng sān nián（ 823 nián） liù yuè， hán yù jìn shēng wéi jīng zhào yǐn jiān yù shǐ dà fū。 jīng zhào zhī dì chēng fù zá nán lǐ， zài hán yù zhěng zhì xià， shè huì 'ān dìng， dào zéi zhǐ， mǐ jià bù gǎn shàng。 hòu xiāng jì diào rèn bīng bù shì láng、 lì bù shì láng。
cháng qìng sì nián， hán yù yīn bìng gàojià， shí 'èr yuè 'èr rì， hán yù yīn bìng zú yú cháng 'ān， zhōng nián wǔ shí qī suì。
wén xué zhù zhāng yǔ chuàng zuò
hán yù shì táng dài sǎnwén xué jiān shī rén， hé liǔ zōng yuán dōushì gǔ wén yùn dòng de chàng dǎo zhě， wèile zhěng dùn jiù shí zhì xù hé zhèn xīng rú dào tǒng 'ér tí gōng xué xí gǔ wén， yòu wéi liǎo xuān chuán gǔ dào 'ér xiě zuò gǔ wén。 tā duì gǔ wén chuàng zuò de yào qiú shì，“ bì chū rù yú rén yì、“ wén cóng zì shùn gè shí zhí”（《 nán yáng fán shào shù mù zhì míng》）、“ wéi chén yán zhī wù qù”（《 dá lǐ yì shū》 héng héng、“ shī qí yì bù shī qí cí”（《 dá liú zhèng fū shū》）。 yīn zhōng yú gǔ wén， qí chéng guǒ pō shuò，《 yuán huǐ》、《 jìn xué jiě》、《 sòng lǐ yuàn guī pán gǔ xù》、《 sòng mèng dōng yě xù》、《 zá shuō》、《 jì shí 'èr láng wén》、《 zhāng zhōng chéng chuán hòu xù》 děngdōu shì yōu xiù zuò pǐn。 zài shī gē fāng miàn， tā tuī chóng chén zǐ 'áng、 lǐ bái hé dù fǔ， shì hán mèng shī pài de dài biǎo rén wù zhī yī。 tā de shī， huò fǎn yìng shí shì， huò xiě zhōng xià céng wén shì de zhèng zhì shī yì hé gè rén zāo yù， dōuhěn yòu tè sè， rú《 biàn zhōu luàn》，《 bā yuè shí wǔ yè zèng zhāng gōng cáo》、《 shān shí》、《 zuǒ qiān zhì lán guān shì zhí sūn xiāng》、《 cì tóng guān xiān jì zhāng shí 'èr gé lǎo shǐ jūn》、《 zǎo chūn chéng shuǐ bù zhāng shí bā yuán wài》 děng。 gǔ shī wǎng wǎng guī mó hóng dà， cái qì zòng héng， qì shì xióng wěi。 wèile jiáo zhèng dà lì shī de píng yōng、 shú sú， tā tàn suǒ liǎo shī gē fā zhǎn de xīn lù。 bù guò xiàng《 lù hún shān huǒ》、《 nán shān》、《 shí gǔ gē》、《 yuè shí》 děng， gù yì sōu jí xiǎn guài， guòfèn sǎnwén huà、 yì lùn huà， yòu shāng shī yì。 shēng píng xiáng jiàn《 xīn táng shū》 juàn yī qī liù。
wén chuàng zuò lǐ lùn shàng： tā rèn wéi dào（ jí rén yì） shì mù de hé nèi róng， wén shì shǒu duàn hé xíng shì， qiáng diào wén yǐ zài dào， wén dào hé yī， yǐ dào wéi zhù。 tí chàng xué xí xiān qín liǎng hàn gǔ wén， bìng bó qǔ jiān zī zhuāng zhōu、 qū yuán、 sī mǎ qiān、 sī mǎ xiāng rú、 yáng xióng zhū jiā zuò pǐn。 zhù zhāng xué gǔ yào zài jì chéng de jī chǔ shàng chuàng xīn， jiān chí“ cí bì jǐ chū”、“ chén yán wù qù”。 zhòng shì zuò jiā de dào dé xiū yǎng， tí chū yǎng qì lùn，“ qì shèng zé yán zhī duǎn cháng yǔ shēng zhī gāo xià zhě jiē yí”（《 dá lǐ yì shū》）。 tí chū“ bù píng zé míng” de lùn diǎn。 rèn wéi zuò zhě duì xiàn shí de bù píng qíng xù shì shēn huà zuò pǐn sī xiǎng de yuán yīn。 zài zuò pǐn fēng gé fāng miàn， tā qiáng diào“ qí”， yǐ qí guǐ wéi shàn。
hán yù de sǎnwén、 shī gē chuàng zuò， shí xiàn liǎo zì jǐ de lǐ lùn。 qí fù、 shī、 lùn、 shuō、 chuán、 jì、 sòng、 zàn、 shū、 xù、 āi cí、 jì wén、 bēi zhì、 zhuàng、 biǎo、 zá wén děng gè zhǒng tǐ cái de zuò pǐn， jūn yòu zhuó yuè de chéng jiù。
lùn shuō wén zài hán wén zhōng zhàn yòu zhòng yào de dì wèi。 yǐ zūn rú fǎn fó wéi zhù yào nèi róng de zhōng、 cháng piān， yòu《 yuán dào》、《 lùn fó gǔ biǎo》、《 yuán xìng》、《 shī shuō》 děng， tā men dà dū gé jú yán zhěng， céng cì fēn míng。 cháo fěng shè huì xiàn zhuàng de zá wén， duǎn piān rú《 zá shuō》、《 huò lín jiě》， bǐ yù qiǎo miào， jì kǎi shēn yuǎn； cháng piān rú《 sòng qióng wén》、《 jìn xué jiě》， yùn yòng wèn dá xíng shì， bǐ chù yōu mò， gòu sī qí tè， fēng máng bì lù。 lùn shù wén xué sī xiǎng hé xiě zuò jīng yàn de， tǐ cái duō yàng， wén bǐ duō biàn， xíng xiàng qí huàn， lǐ lùn jīng zhàn。 xù shì wén zài hán wén zhōng bǐ zhòng jiào dà。 xué xí rú jiā jīng shū de， rú《 píng huái xī bēi》， yòng《 shàng shū》 hé《 yǎ》、《 sòng》 tǐ cái， piān fú hóng dà， yǔ jù qí zhòng， hān chàng lín lí；《 huà jì》 zhí xù zhòng duō rén wù， xiě fǎ tuō huà yú《 shàng shū · gù mìng》、《 zhōu lǐ · kǎo gōng jì · zǐ rén zhí》。 jì chéng《 shǐ jì》 lì shǐ sǎnwén chuán tǒng de， rú míng piān《 zhāng zhōng chéng chuán hòu xù》， róng xù shì、 yì lùn、 shū qíng yú yī lú。 xué《 shǐ jì》、《 hàn shū》， miáo huì rén wù shēng dòng qí tè 'ér bù yòng yì lùn de， rú《 shì dà lǐ píng shì wáng jūn mù zhì míng》、《 qīng hé zhāng jūn mù zhì míng》 děng。 jì wén xué zhì yǒu， néng tū chū bù tóng zuò jiā tè sè de， rú《 liǔ zǐ hòu mù zhì míng》、《 nán yáng fán shào shù mù zhì míng》、《 zhēn yào xiān shēng mù zhì míng》 děng。 dàn zài dà liàng mù bēi hé mù zhì míng zhōng， hán yù yě yòu xiē“ yú mù” zhī zuò， dāng shí yǐ shòu jī chì。
shū qíng wén zhōng de jì wén， yī lèi xiě gǔ ròu shēn qíng， yòng sǎnwén xíng shì， tū pò sì yán yā yùn cháng guī， rú《 jì shí 'èr láng wén》； yī lèi xiě péng yǒu jiāo yì hé huànnàn shēng huó， sì yán yā yùn， rú《 jì hé nán zhāng yuán wài wén》、《 jì liǔ zǐ hòu wén》。 cǐ wài， shū xìn rú《 yǔ mèng dōng yě shū》、 zèng xù rú《 sòng yáng shàoyǐn xù》 děng， yědōu shì jù yòu yī dìng gǎn rǎn lì de jiā zuò。 hán yù lìng yòu yī xiē sǎnwén， rú《 máo yíng chuán》、《 shí dǐng lián jù shī xù》 zhī lèi， wán quán chū yú xū gòu， jiē jìn chuán qí xiǎo shuō。 hán yù sǎnwén qì shì chōng pèi， zòng héng kāi hé， jī'ǒu jiāo cuò， qiǎo pì shàn yù； huò guǐ jué， huò yán zhèng， yì shù tè sè duō yàng huà； sǎo dàng liǎo liù cháo yǐ lái róu mí pián lì de wén fēng。
tā shàn yú yáng qì qián rén yǔ yán， tí liàn dāng shí de kǒu yǔ， rú“ yíng yíng gǒu gǒu”（《 sòng qióng wén》）、“ tóng gōng yìqǔ”、“ jù shōu bìng xù”（《 jìn xué jiě》） děng xīn yíng cí yǔ， hán wén zhōng jiào duō。 tā zhù zhāng“ wén cóng zì shùn”， chuàng zào liǎo yī zhǒng zài kǒu yǔ jī chǔ shàng tí liàn chū lái de shū miàn sǎnwén yǔ yán， kuò dà liǎo wén yán wén tǐ de biǎo dá gōng néng。 dàn tā yě yòu yī zhǒng jí qū 'áo yá de wén jù。 zì wèi“ bù kě shí shī， zhǐ yǐ zì xī”（《 sòng qióng wén》）， duì hòu shì yòu yī dìng yǐng xiǎng。 hán yù yě shì shī gē míng jiā， yì shù tè sè yǐ qí tè xióng wěi、 guāng guài lù lí wéi zhù。 rú《 lù hún shān huǒ hé huáng fǔ yòng qí yùn》、《 yuè shí shī xiào yù chuān zǐ zuò》 děng guài guài qí qí， nèi róng shēn kè；《 nán shān shī》、《 yuè yáng lóu bié dòu sī zhí》、《 mèng dōng yě shī zǐ》 děng， jìng jiè xióng qí。 dàn hán shī zài qiú qí zhōng wǎng wǎng liú yú tián qì shēng zì pì yǔ、 yā xiǎn yùn。 hán yù yě yòu yī lèi pǔ sù wú huá、 běn sè zì rán de shī。 hán shī gǔ tǐ gōng 'ér jìn tǐ shǎo， dàn lǜ shī、 jué jù yì yòu jiā piān。 rú qī lǜ《 zuǒ qiān zhì lán guān shì zhí sūn xiāng》、《 dá zhāng shí yī gōng cáo》、《 tí yì liáng》， qī jué《 cì tóng guān xiān jì zhāng shí 'èr gé lǎo》、《 tí chǔ zhāo wáng miào》 děng。
hòu rén duì hán yù píng jià pō gāo， zūn tā wéi táng sòng bā dà jiā zhī shǒu。 dù mù bǎ hán wén yǔ dù shī bìng liè， chēng wéi“ dù shī hán bǐ”； sū shì chēng tā“ wén qǐ bā dài zhī shuāi”。 hán liǔ chàng dǎo de gǔ wén yùn dòng， kāipì liǎo táng yǐ lái gǔ wén de fā zhǎn dào lù。 hán shī lì qiú xīn qí， zhòng qì shì， yòu dú chuàng zhī gōng。 hán yù yǐ wén wéi shī， bǎ xīn de gǔ wén yǔ yán、 zhāng fǎ、 jì qiǎo yǐn rù shī tán， zēng qiáng liǎo shī de biǎo dá gōng néng， kuò dà liǎo shī de lǐng yù， jiū zhèng liǎo dà lì（ 766～ 780） yǐ lái de píng yōng shī fēng。 dàn yě dài lái liǎo jiǎng cái xué、 fā yì lùn、 zhuī qiú xiǎn guài děng bù liáng fēng qì。 yóu qí shì yǐ yì lùn wéi shī， shèn zhì tōng piān yì lùn， bǎ shī gē xiě chéng yā yùn de lǐ lùn， duì sòng dài yǐ hòu de shī gē chǎn shēng liǎo bù liáng yǐng xiǎng。
hán jí gǔ běn， yǐ nán sòng wèi huái zhōng《 wǔ bǎi jiā yīn biàn chāng lí xiān shēng wén jí》、《 wài jí》 wéi zuì shàn； liào yíng zhōng shì táng běn《 chāng lí xiān shēng jí》、《 wài jí》、《 yí wén》（ míng xú shì dōng yǎ táng fān kè） zuì wéi tōng xíng。 qīng dài gù sì lì、 fāng shì jǔ gè yòu shī jí dān xíng zhù běn。 jīn rén qián zhòng lián《 hán chāng lí shī xì nián jí shì》 shì lìng xíng xì nián de jí zhù běn。 lìng wài， wéi hán jí zuò jiàokān huò bǔ zhù 'ér bù liè zhèng wén zhě， yòu sòng fāng sōng qīng、 zhū xī， qīng chén jǐng yún、 wáng yuán qǐ、 shěn qīn hán、 fāng chéng hé jīn rén xú zhèn。 nián pǔ yǐ sòng hóng xīng zǔ《 hán zǐ nián pǔ》 zuì wéi xiáng bèi。 zhào yì《 ōu běi shī huà》、 fāng dōng shù《 zhāo mèi zhān yán》、 lín shū《 hán liǔ wén yán jiū fǎ》 zhōng yòu guān bù fēn， shì píng lùn qí shī wén de dài biǎo zhù zuò。
sǎnwén zuò pǐn
hán yù sǎnwén nèi róng fēng fù， xíng shì duō yàng， yǔ yán xiān míng jiǎn liàn， xīn yíng shēng dòng， wéi gǔ wén yùn dòng shù lì liǎo diǎn fàn。 hán wén fēng gé xióng jiàn bēn fàng， qū zhé zì rú。 qí sǎnwén zuò pǐn dà zhì kě fēn wéi yǐ xià jǐ lèi：
① lùn shuō wén， kě fēn wéi liǎng lèi， yī shì xuān yáng dào tǒng hé rú jiā sī xiǎng， rú《 yuán dào》、《 yuán xìng》、《 yuán rén》； lìng yī lèi yě huò duō huò shǎo cún zài zhe míng dào qīng xiàng， dàn zhòng zài fǎn yìng xiàn shí， zuò bù píng zhī míng， ér qiě bù shǎo wén zhāng yòu yī zhǒng fǎn liú sú、 fǎn chuán tǒng de lì liàng， bìng zài xíng wén zhōng jiā zá zhe qiáng liè de gǎn qíng qīng xiàng， rú zuì yòu dài biǎo xìng de《 shī shuō》、《 mǎ shuō》。
② zá wén， yǔ lùn shuō wén xiāng bǐ， zá wén gèng wéi zì yóu suí biàn， huò cháng huò duǎn， huò zhuāng huò xié， wén suí shì yì， gè dāng qí yòng。 rú《 jìn xué jiě》 tōng guò shè wèn shè dá de fāng shì， fǎn huà zhèng shuō， quán wén duō yòng cí fù pū chén de shǒu fǎ pái bǐ duì 'ǒu， xíng wén qīng sōng huó pō。 zá wén zhōng zuì kě zhǔ mù de shì nà xiē cháo fěng xiàn shí、 yì lùn xī lì de jīng hàn duǎn wén， rú《 zá shuō》、《 huò lín jiě》 děng， xíng shì huó pō， bù jū yī gé， yòu hěn gāo de wén xué jià zhí。
③ xù wén（ jí zèng xù）， dà dū yán jiǎn yì gāi， bié chū xīn cái， biǎo xiàn duì xiàn shí shè huì de gè zhǒng gǎn kǎi， rú《 zhāng zhōng chéng chuán hòu xù》、《 sòng lǐ yuàn guī pán gǔ xù》、《 sòng mèng dōng yě xù》 děng。 cǐ wài， hán yù hái zài zhuànjì、 bēi zhì zhōng biǎo xiàn chū zhuàng wù xù shì de jié chū cái néng， rú《 máo yíng chuán》、《 liǔ zǐ hòu mù zhì míng》 děng。
④ zhuànjì、 shū qíng sǎnwén， hán yù de chuán jì wén jì chéng《 shǐ jì》 chuán tǒng， xù shì zhōng kè huà rén wù， yì lùn、 shū qíng tuǒ tiē qiǎo miào。《 zhāng zhōng chéng chuán hòu xù》 shì gōng rèn de míng piān。 tā de shū qíng wén zhōng de《 jì shí 'èr láng wén》 yòu shì jì wén zhōng de qiān nián jué diào， jù yòu nóng hòu de shū qíng sè cǎi。
hán yù sī xiǎng
hán yù de sī xiǎng yuān yuán yú rú jiā， dàn yì yòu lí jīng pàn dào zhī yán。 tā yǐ rú jiā zhèng tǒng zì jū， fǎn duì fó jiào de qīng jìng jì miè、 shén quán mí xìn， dàn yòu xiāng xìn tiān mìng guǐ shén； tā shèng zàn mèng zǐ bì pái yáng zhū、 mò zǐ， rèn wéi yáng、 mò piān fèi zhèng dào， què yòu zhù zhāng kǒng mò xiāng yòng； tā tí chàng zōng kǒng shì， guì wáng dào， jiàn bà dào； ér yòu tuī chóng guǎn zhòng、 shāng yàng de shì gōng。 tā pēng jī 'èr wáng jí tuán de gǎi gé， dàn zài fǎn duì fān zhèn gē jù、 huàn guān zhuān quán děng zhù yào wèn tí shàng， yǔ 'èr wáng de zhù zhāng bìng wú 'èr zhì。 zhè xiē fù zá máo dùn de xiàn xiàng， zài qí zuò pǐn zhōng dōuyòu fǎn yìng。
jiào yù sī xiǎng
yī
hán yù shì wǒ guó táng dài zhù míng de wén xué jiā、 sī xiǎng jiā， tóng shí yòu shì yī wèi hěn yòu yǐng xiǎng de jiào yù jiā。
hán yù de yī shēng， céng cóng shì guò bù shǎo huó dòng， yīnggāi tí dào de zhù yào yòu sān xiàng：
yī shì“ dào jì tiān xià zhī nì” de fǎn fó xīng rú huó dòng。 zhè shì dāng shí gǒng gù zhōng yāng jí quán de zhèng zhì yào qiú。 hán yù shēng huó zài“ ān shǐ zhī luàn” zhī hòu de zhōng táng shí qī， tā yī shēng jīng lì liǎo dài、 dé、 shùn、 xiàn、 mù zōng wǔ gè huáng dì de zhí zhèng nián dài。 zhè gè shí qī de zhù yào shè huì máo dùn shì tǒng yī de zhōng yāng jí quán hé fān zhèn gē jù de dì fāng shì lì zhī jiān de máo dùn。 tǒng zhì jiē jí rèn shí dào zhǐ yòu dà lì tí gāo rú jiā sī xiǎng de zhèng tǒng dì wèi， cái néng xíng chéng shì hé fēng jiàn tǒng zhì jiē jí yào qiú de yì shí xíng tài， gǒng gù qí tǒng zhì dì wèi。 hán yù zì yòu xué liù jīng bǎi jiā zhī shū，《 jiù táng shū？ hán yù chuán》 jìzǎi：“ yù zì yǐ gū zǐ， yòu kè kǔ xué rú ……”《 dá lǐ yì shū》 shuō：“ shǐ zhě fēi sān dài liǎng hàn zhī shōu bù gǎn guān， fēi shèng rén zhī zhì bù gǎn cún”。 shuō míng hán yù de shì jiè guān zì yòu jiù shì zài rú jiā xué shuō de xūn táo xià xíng chéng de， chéng wéi kǒng mèng zhī dào de zhōng shí xìn tú。 ōu yáng xiū shuō：“ hán shì zhī wén zhī dào wàn shì suǒ gòng zūn， tiān xià suǒ gòng chuán 'ér yòu yě”。 sū shì wèi： hán shì“ wén qǐ bā dài zhī shuāi， dào jì tiān xià zhī nì”，“ hào rán 'ér dú cún”。（《 cháo zhōu hán wén gōng miào bēi》） hán yù zì rèn wéi zài“ dǐ pái yì duān， rǎng chì fó lǎo”， fù xīng rú xué fāng miàn yòu“ huí kuáng lán yú jì dǎo” zhī gōng láo。
hán yù de zhèng zhì guān diǎn fǎn yìng zài tā de《 yuán dào》、《 yuán rén》、《 tán xún》、《 zhōu kǒng zǐ miào bēi》 děng wén zhāng zhōng， wén zhōng biǎo dá de shì tā de zhōng jūn、 qīng zhèng、 jiān lǐ fǎ、 zhòng chuán tǒng de yī zhěng tào xīn rú xué de sī xiǎng。 zhè shì tā de jiào yù sī xiǎng de zhèng zhì lǐ lùn jī chǔ hé jù tǐ nèi róng。 tā de fǎn fó dǒu zhēng zhōng de pī pàn jīng shén， duì dāng shí de jiào yù yòu jī jí de yǐng xiǎng。
èr shì wén qǐ“ bā dài zhī shuāi” de gǔ wén yùn dòng。 hán yù tí chàng gǔ wén， shì wéi liǎo“ wén yǐ zài dào”。 gǔ wén yùn dòng zài yì shí xíng tài fāng miàn zhù zhāng rú jiā sī xiǎng。 gǔ wén yùn dòng zài wén tǐ shàng pái duì zì wèi jìn yǐ lái shèng xíng de yín mí kōng fàn tuō lí shí jì de chén cí làn diào， gěi gǔ dài jiào yù jiào xué gōng zuò shù lì liǎo liáng hǎo de xué fēng。 gǔ wén yùn dòng míng wéi fù gǔ shí zé shì gé xīn。
sān shì yǔ yǐ shàng liǎng xiàng huó dòng xiāng jì xiāng chéng de jiào yù jiào xué huó dòng。 hán yù zài gǔ wén yùn dòng zhōng gǎn wéi rén shī， zhù zhòng shī dào， chuán dào shòu yè。 tí xié hòu shēng， zài wǒ guó gǔ dài jiào yù zhōng yě shì yòu zhe hěn hǎo de yǐng xiǎng de， duì xíng chéng wǒ guó gǔ dài yōu liáng jiào yù chuán tǒng， qǐ zhe jī jí de zuò yòng。
hán yù zài jiào yù jiào xué huó dòng zhōng chú qīn zì zhí jiào zhī wài， hái biǎo xiàn zài duì kē jǔ zhì dù hé chuán tǒng jiào yù de pī pàn shàng， bìng tí chū liǎo yī xiē hěn yòu jià zhí de guān diǎn， zhǐ chū dāng shí kē jǔ zhì dù de liú bì shì：“ yòu sī zhě， hàowù chū yú zhēn xīn。” tā rèn shí dào kào kē jǔ kǎo shì shì xuǎn bù dào rén cái de。 tóng shí tā hái tí chū liǎo shí bié rén cái、 péi yǎng rén cái de yòu jiàn dì de xué shuō， rú tā zài《 zá shuō sì • mǎ shuō》 yī wén zhōng tí chū liǎo“ shì yòu bó lè， rán hòu yòu qiān lǐ mǎ； qiān lǐ mǎ cháng yòu， ér bó lè bù cháng yòu” de guān diǎn。 zhè jiù shì shuō， tā rèn wéi rén cái zǒng shì yòu de， guān jiàn zài yú néng fǒu jiā yǐ shí bié hé fú chí， zhǐ yào shàn yú jiàn bié yòu péi yǎng dé dāng， rén cái jiù huì dà liàng yǒng xiàn chū lái。
hán yù duì dāng shí de xué xiào jiào yù tí chū liǎo pī píng。 tā zuò sì mén bó shì shí， qǐng qiú huī fù guó zǐ jiàn shēng tú， yào yòng xué xiào lái péi yǎng rén cái； zuò guó zǐ bó shì shí， zuò《 shī shuō》、《 jìn xué jiě》， chàng dǎo zūn shī zhòng dào， zhǐ chū chéng cái zhī dào； zuò guó zǐ jì jiǔ shí， zòu qǐng yán xuǎn rú shēng wéi xué guān， zhěng dùn guó xué。
hán yù zuò《 zǐ chǎn bù huǐ xiāng xué sòng》， pī píng liǎo dāng shí bù zhòng shì dì fāng jiào yù de xiàn xiàng， gē sòng zhèng zǐ chǎn de bù huǐ xiāng xué。 tā zhòng shì dì fāng jiào yù， zài cháo zhōu zuò cì shǐ shí， ná chū zì jǐ de xīn fèng xīng bàn zhōu xué， fā zhǎn dì fāng jiào yù。
èr
hán yù de jiào yù sī xiǎng dà tǐ kě yǐ guī nà wéi yǐ xià jǐ gè fāng miàn： wéi shí xiàn“ gǔ dào” ér tí chū de jiào yù mùdì de xué shuō； yǔ qí rén xìng lùn guān diǎn xiāng lián xì de guān yú jiào yù zuò yòng de xué shuō； zūn shī zhòng dào de“ shī shuō”； zài《 jìn xué jiě》 lǐ jí qí cháng qī jiào yù shí jiàn huó dòng zhōng gài kuò chū lái de guān yú jiào xué sī xiǎng fāng miàn de lǐ lùn。
1、 guān yú jiào yù mùdì de xué shuō
jiào yù mùdì zhù yào zhǐ péi yǎng mù biāo， jí rén cái de guī gé。 jiào yù jiā de zhèng zhì zhù zhāng guī dìng zhe péi yǎng rén cái de biāo zhǔn hé yào qiú， zhèng zhì zhù zhāng wǎng wǎng jiù shì tā de jiào yù mùdì。
hán yù de zhèng zhì zhù zhāng jiù shì rú jiā de rén yì zhī dào yǐ jí“ sān gāng”“ liù jì” zhī shuō。 tā duì rén cái guī gé de yào qiú shì： zhōng jūn、 qīng zhèng、 jiān lǐ fǎ、 jì chuán tǒng jǐ gè yào diǎn。 wèicǐ， hán yù chǎn fā liǎo《 dà xué》 de“ xiū qí zhì píng” de guān diǎn， jìn yī bù jiāng péi yǎng mù biāo biāo zhǔn huà。《 dà xué》 shì《 lǐ jì》 zhōng de yī piān， zì hán yù qǐ《 dà xué》 de dì wèi bèi tí gāo liǎo。 hán yù zài《 yuán dào》 lǐ yǐn yòng liǎo《 dà xué》 lǐ de yī duàn zhòng yào de huà：“ gǔ zhī yù míng míng dé yú tiān xià zhě， xiān zhì qí guó； yù zhì qí guó zhě， xiān qí qí jiā； yù qí qí jiā zhě， xiān xiū qí shēn； yù xiū qí shēn zhě， xiān zhèng qí xīn； yù zhèng qí xīn， xiān chéng qí yì。” rán zé，“ gǔ zhī suǒ wèi zhèng xīn 'ér chéng qí yì zhě， jiāng yǐ yòu wéi yě”。 zhè duàn huà de yì sī shì jiāng xiū xīn yǎng xìng kàn chéng shì wàn shì zhī běn。 qiáng diào：“ chéng yì”、“ zhèng xīn” de mù de shì qí jiā zhì guó píng tiān xià。 sòng cháo yǐ hòu，《 dà xué》 chéng wéi dú lì de rú jiā jīng diǎn， bèi liè wéi“ sì shū” zhī yī。
hán yù suǒ shuō de“ qīng zhèng”， shì zhǐ wéi guān yào lián zhèng， zhèng zhì yào qīng míng， yào néng chú bì yì bào， mù de shì gǒng gù fēng jiàn guó jiā de zhèng quán。
guān yú jiān lǐ fǎ， zhè lǐ de lǐ zhǐ de shì fēng jiàn děng jí zhì dù。“ rén” yǔ“ lǐ” shì rú jiā sī xiǎng zhōng xiāng fǔ xiāng chéng、 hù wéi yī tǐ de liǎng gè fāng miàn。 hán yù jiāng lǐyuè xíng zhèng bìng tí， zuò wéi zhì guó zhī fāng。 tā fèng“ liù jīng” yòu tōng bǎi jiā， shì wén rén yòu jiān guān liáo， xiū wén shì yě zhì jūn shì， yīn cǐ， zài zhì guó wèn tí shàng， tā zhù zhāng rú jīng yǔ fǎ lǜ jiān gù， xíng zhèng yǔ jiào huà bìng zhòng。
lǐyuè shì zhǐ sī xiǎng wén huà、 xíng wéi jǔ zhǐ fāng miàn， xíng zhèng shì zhǐ zhèng zhì fǎ lǜ fāng miàn， liǎng zhě bù kě huò quē。
hán yù shuō de“ chuán tǒng” jiù shì rú jiā de“ dào”， yě jiù shì tǐ xiàn“ sān gāng”、“ liù jì” de fēng jiàn děng jí zhì dù， lún cháng dào dé hé xíng wéi lǐ yí。
zài shàng shù zhū biāo zhǔn zhōng， zhōng qún shì hé xīn nèi róng， qīng zhèng、 jiān lǐ fǎ、 zhòng chuán tǒng dōushì péi yǎng zhōng jūn， shí xíng zhōng qún sī xiǎng de bì rán yào qiú， rú shēng jù bèi liǎo zhè xiē pǐn dé， jiù kě qí jiā zhì guó píng tiān xià liǎo。
àn zhe jiào yù mùdì de yào qiú， jiào yù nèi róng jī běn shàng shì zhèng zhì sī xiǎng pǐn dé jiào yù， jí yī shì dào dé jiào yù， bāo kuò rén yì dào dé de zhěng tào rú jiā lùn lǐ； èr shì zhī shí jiào yù， bāo kuò shū、 yì、 chūn qiū； sān shì zhèng zhì jiào yù， bāo kuò lǐyuè xíng zhèng。
2、 guān yú jiào yù zuò yòng de xué shuō
zhè lǐ suǒ shuō de jiào yù zuò yòng shì zhǐ jiào yù zài fā jì rén xìng shàng de zuò yòng。 wǒ guó gǔ dài jiào yù jiā、 sī xiǎng jiā， dū tán guān yú rén xìng de wèn tí， jiù rú jiā 'ér yán， zài hán yù zhī qián jiù yòu“ xìng shàn”、“ xìng '蔓 xìng sān pǐn” děng xué shuō。 tā men tán lùn“ rén xìng” de mùdì， shì shuō míng tǒng zhì jiē jí jūn shòu mìng yú tiān， shēng lái jiù shì“ zhì rén zhě”， láo kǔ dà zhòng shēng lái jiù shì“ yú” de、“ è” de， shì“ zhì yú rén zhě”。
hán yù shì“ xìng sān pǐn” lùn zhě。 tā xiě liǎo《 yuán xìng》 yī wén， biǎo dá liǎo tā rén xìng lùn de jī běn guān diǎn。 tā rèn wéi rén xìng shì xiān tiān de， rén xìng jù yòu“ rén、 yì、 lǐ、 zhì、 xìn” děng dào dé pǐn zhì；“ xìng” fēn shàng zhōng xià sān pǐn。 shàng pǐn de rén“ shàn yān”， zhōng pǐn de rén“ kě dǎo 'ér shàng xià yě”， ér xià pǐn de rén zé shì“ è yān”； tā rèn wéi xìng zhī wài hái yòu qíng， qíng shì“ jiē yú wù 'ér shēng de”， tā bāo kuò“ xǐ、 nù、 āi、 jù、 ài、 è、 yù” děng qī zhǒng。 qíng yě shì fēn shàng zhōng xià sān pǐn de， tā rèn wéi jù yòu shàng pǐn xìng de rén， qī qíng de biǎo xiàn dōunéng“ shì zhōng”； jù yòu zhōng pǐn xìng de rén， yào qiú qī qíng shì zhōng， dàn wǎng wǎng“ yòu suǒ shèn”“ yòu suǒ wáng”， jí guò yǔ bù jí， ér bù néng qiàrúqífèn； jù yòu xià pǐn xìng de rén，“ zhí qíng 'ér xíng”， háo bù kòng zhì。
hán yù rèn wéi，“ sān pǐn” de rén， dū gù dìng zài tiān shēng de“ pǐn” de jiè xiàn nèi， shì“ bù yí” de， bù néng hù xiāng zhuǎn huà。 zài“ pǐn” de nèi bù， kě yòng jiào huà hé xíng fá， shǐ rén fā shēng yī dìng de gǎi biàn。 ér jiào yù de zuò yòng， jiù shì zài jì dìng de pǐn gé zhī nèi shǐ xìng yí dòng。 hán yù de xìng sān pǐn shuō， jiān chí shàng xià pǐn bù kě yí， jiào yù de zuò yòng bì rán yào shòu dào hěn dà de jú xiàn。 dàn shì， tā tí chū de“ xìng qíng” zhī shuō， duì sòng míng lǐ xué shì yòu yǐng xiǎng de。
3、 duì jiào shī wèn tí de lùn shù
hán yù zài jiào yù shǐ shàng de zuì tū chū de gòng xiàn shì tā guān yú“ shī dào” de lùn shù。 táng dé zōng zhēn yuán 18 nián（ gōng yuán 802 nián）， shè huì shàng cún zài zhe yán zhòng de“ chǐ xué yú shī” de fēng qì， ér qiě， zhè zhǒng fēng qì yǐ cóng wèi jìn shǐ liú chuán jǐ bǎi nián liǎo，“ shī dào zhī bù wén yě jiǔ yǐ”， dāng shí hán yù gāng jìn guó zǐ jiān dāng sì mén bó shì， miàn duì zhè zhǒng bù liáng fēng qì， wéi huī fù shī dào， bù jǐn zì jǐ kàng yán wéi shī， bìng zuò《 shī shuō》， duì shī dào zuò liǎo jīng bì de lùn shù。 dāng shí liǔ zōng yuán píng lùn shuō： zài“ shī dào bù cún de qíng kuàng xià， wéi dú hán yù bù gù liú sú， fàn xiào wǔ， shōu zhào hòu xué， zuò《 shī shuō》， yīn kàng yán 'ér wéi shī”。《 shī shuō》 de jī běn jīng shén yǔ“ gǔ wén yùn dòng” zhōng de“ wén yǐ zài zhòng” de sī xiǎng shì yī zhì de。《 shī shuō》 shì wǒ guó jiào yù shǐ shàng dì yī piān bǐ jiào quán miàn dì cóng lǐ lùn shàng lùn shù shī dào de wén zhāng。 tā de sī xiǎng yì yì zài yú tā jì chéng hé fā zhǎn liǎo qián rén guān yú shī dào de guān diǎn， shì yòu chuàng jiàn de， shì hán yù jiào yù sī xiǎng de jīng suǐ， wèiwǒ guó jiào yù shǐ tí gōng liǎo xīn de bǐ jiào jìn bù de jiàn jiě。《 shī shuō》 zhè piān wén zhāng suī rán zhǐ yòu 456 gè zì， dàn tā jīng zhàn de sī xiǎng què yī zhí yǐng xiǎng zhe lì dài jiào yù gōng zuò zhě， shì wǒ guó gǔ dài jiào yù shǐ zhōng zhēn guì de jiào yù wén xiàn。 shì yī fèn bǎo guì de jiào yù yí chǎn。
《 shī shuō》 zhōng suǒ lùn shù de guān diǎn dà tǐ yòu yǐ xià jǐ gè fāng miàn：
（ 1） shī hé“ dào” shì mìqiè jié hé， bù kě fēn lí de。“ dào zhī suǒ cún， shī zhī suǒ cún”。 zhè shì chǎn shù jiào shī biāo zhǔn de， yì shí shì yī gè jiào shī méi yòu yī dìng de“ dào，” nà jiù bù chéng qí wéi jiào shī，“ dào” shì shī cún zài de jī chǔ， shì shī cún zài de qián tí tiáo jiàn， shī dào bù kě fēn lí。 wǒ men jiāng“ dào” lǐ jiě wéi yī zhǒng zhù yì、 xìn yǎng hé lǐ xiǎng， nà me tā jiù shì yī gè fú hé kè guān guī lǜ de jiào yù sī xiǎng。 jiào shī chéng dān de shè huì zhí zé shì lí bù kāi zhèng zhì xìn yǎng hé lǐ xiǎng de。 lí kāi zhèng zhì xìn yǎng de jiào shī shì bù cún zài de。
（ 2） jiào shī de rèn wù shì chuán dào、 shòu yè、 jiě huò。《 shī shuō》 zhōng kāi zōng míng yì dì yī jù huà jiù shì“ gǔ zhī xué zhě bì yòu shī， shī zhě， chuán dào、 shòu yè、 jiě huò yě。” zài wǒ guó jiào yù shǐ shàng dì yī cì wán zhěng dì duì jiào shī de zhí zé jìn xíng liǎo lùn shù。 zhè gè lùn shù cóng hán yù zuò《 shī shuō》 qǐ zhì jīn yī zhí zài qǐ shì zhe jiào shī zhōng shí dì lǚ xíng zhe zì jǐ de tiān zhí， zhè gè lùn duàn de shēng mìng lì jiù zài yú hán yù de hěn dà chéng dù shàng tí shì liǎo jiào shī de zhí zé zhè yī kè guān zhēn lǐ。 hán yù suǒ shuō de“ chuán dào” dāng rán zhǐ de shì chuán rú jiā zhī dào， chuán rú jiā xiū shēn、 qí jiā zhì guó píng tiān xià zhī dào。 shòu yè shì zhǐ jiǎng gǔ wén liù yì zhī lèi de rú jiā jīng diǎn， shòu dào wén huà zhī shí fāng miàn de jiào yù。 jiě huò zé zhǐ jiào shī zài jiào xué guò chéng zhōng jiě dá xué shēng zài“ dào” yǔ“ yè” liǎng fāng miàn de yí。 tā rèn wéi shàng shù sān xiàng rèn wù shì jǐn mì xiāng lián de， dàn chuán dào shì jiào shī de shǒu yào rèn wù， chuán dào shì mùdì， shì fāng xiàng， shòu yè jiě huò shì jìn xíng chuán dào de guò chéng hé shǒu duàn。 sān shì yòu zhù yòu cì qián hòu yòu xù， zhí zé fēn míng dì lùn shù liǎo jiào shī de gōng zuò， zài dāng shí qǐ dào liǎo tí gāo jiào shī de shè huì dì wèi， kāi chuàng yī dài shī fēng de zuò yòng。
（ 3）“ shèng rén wú cháng shī”。 hán yù zài《 shī shuō》 zhōng tí chū shèng rén wú cháng shī de guān diǎn， shì“ dào zhī suǒ cún， shī zhī suǒ cún” guān diǎn zài shī shēng guān xì shàng de yī zhǒng lùn shù。 tā rèn wéi， rén bù fēn“ guì jiàn、 cháng shǎo”， zhǐ yào yòu chuán dào shòu yè de běn lǐng， jiù jù bèi liǎo zuò jiào shī de tiáo jiàn。“ dì zǐ bù bì bù rú shī， shī bù bì xián yú dì zǐ， wén dào yòu xiān hòu， shù yè yòu zhuān gōng”，“ sān rén xíng bì yòu wú shī” shì hán yù“ shèng rén wú cháng shī” de sī xiǎng yuān yuán。“ wú 'ài wú shī， wú yóu 'ài zhēn lǐ”， chéng wéi wǒ guó jiào yù shǐ shàng de yōu liáng chuán tǒng， zhè jīng bì de lùn duàn， shǐ《 shī shuō》 fàng chū yì cǎi。
hán yù zài chǎn shù jiào shī wèn tí shí， rèn shí dào liǎo“ dào yùshī”、“ dào yǔ yè”、“ shī yǔ shēng” zhī jiān jì máo dùn yòu tǒng yī de guān xì， hán yòu pǔ sù de wéi wù biàn zhèng fǎ de yīn sù。 tí chū liǎo jiào shī jì yìng zhōng yú lǐ xiǎng， chuán bō zhēn lǐ， yòu yào xué yòu zhuān cháng， rèn zhēn shòu yè； tí chū liǎo jì yào jiào shī qǐ zhù dǎo zuò yòng， yòu yào xué shēng yǐ néng zhě wéi shī， tí chàng jiào xué xiāng cháng， zhè xiē zhuó yuè de jiàn jiě， bù dàn fēng fù liǎo wǒ guó gǔ dài jiào yù lǐ lùn， ér qiě duì wǒ men jīn tiān zhèng què lǐ jiě jiào shī zhí zé、 zhèng zhì yǔ yè wù、 jiāoshū yù rén、 jiào shī yǔ xué shēng zhī jiān de guān xì， jūn jù yòu qǐ fā yì yì。
4、 guān yú jiào xué de lùn shù
hán yù zì jǐ qín fèn qiú xué， céng jǐ dù zuò dà xué jiào shòu， zhāo shōu guò hěn duō xué shēng， chéng wéi dāng shí dà pī qīng nián de dǎo shī， suǒ yǐ， zài zì xué hé jiào xué fāng miàn jūn yòu xiāng dāng fēng fù de jīng yàn hé zhuó yuè de jiàn jiě。
zài《 shī shuō》 zhōng， guān yú jiào shī zhí zé， shī shēng guān xì de lùn shù yǐ shì jiào xué kè guān guī lǜ de hěn yòu jià zhí de gài kuò liǎo。 guān yú xué shēng rú hé“ jìn xué” de wèn tí， hán yù zài《 jìn xué jiě》 zhōng tí chū de dì yī jù míng yán jiù shì：“ yè jīng yú qín， huāng yú xī； xíng chéng yú sī， huǐ yú suí。” zhè shì tā zhì xué duō nián bǎo guì jīng yàn de jié jīng， yě shì tā duì xiān rén zhì xué jīng yàn de zǒng jié。 zài zhè lǐ tā yào qiú xué shēng zài yè wù fāng miàn yào“ jīng”， zài dé xíng fāng miàn zài“ chéng”， ér dá dào jīng hé chéng de wéi yī fāng fǎ， jiù shì“ qín” hé“ sī”； fǎn zhī， rú guǒ xī yóu zhōng rì， bù qín fèn yòng gōng， nà me xué yè jiù huì huāng fèi， rú guǒ suí suí piánpián， bù rèn zhēn sī kǎo， nà me dé xíng jiù huì huǐ duò。 zhè xiē suī rán dōushì píng fán de dào lǐ， dàn shì， tā què shì xué xí chéng bài de guī lǜ。 hán yù yòng míng què、 xíng xiàng de yǔ yán gù dìng xià lái liǎo， duì hòu lái rén men de xué xí hé sī xiǎng xiū yǎng， qǐ liǎo jí wéi yòu yì de yǐng xiǎng， chéng wéi rén men de zuò yòu míng。 zì gǔ yǐ lái， zài xué yè shàng yòu chéng jiù de réndōu lí bù kāi qín fèn hé dú dào。 hán yù zài wén xué fāng miàn gāo shēn de zào yì， jiù shì kào zhè liǎng tiáo dé lái de。
hán yù zài jiào xué fāng fǎ shàng zhù chóngshēng dòng huó pō。 tā“ jiǎng píng zī zī， yǐ mó zhū shēng， kǒng bù wán měi， yóu yǐ huī xiào xiào gē， shǐ jiē zuì yì wàng míng。” jiào xué shì yī zhǒng gǎn qíng yì shù， hán yù“ kàng yán wéi shī”“ yǐ shī zì rèn” duì jiào yù shì yè de shēn hòu gǎn qíng， zhèng shì tā jiào xué shēng dòng huó pō、 bù jū sú tào de yuán yīn suǒ zài。
zài xiě zuò jiào xué shàng hán yù shì gèng yòu jiàn dì de。 cóng“ wén yǐ zài dào” guān diǎn chū fā，“ yǐ dào hóng wén”。 tā rèn wéi“ dào shèng zé qì shèng， qì shèng zé wén chāng， wén yǐ guàn dào， wén yǐ míng dào， wén yǐ zài dào”， zhè shì xiě zuò de jī běn tè diǎn。 tā hái rèn wéi xiě wén zhāng yào qí xióng jiǎn yuē， hào hào dàng dàng， shì bù kě dǎng。 tā de wén zhāng zì chéng tǐ xì， xíng chéng suǒ wèi“ hán wén” pài， yǐng xiǎng shēn yuǎn。
zǒng zhī， hán yù shì yī gè yòu yuǎn dà bào fù de wén rén。 tā de yī shēng shǐ zhōng yǐ tiān xià wéi yǐ rèn， shǐ zhōng fèng xíng“ dá zé jiān jì tiān xià”， sì hū cóng lái yě méi yòu gān xīn“ qióng zé dú shàn qí shēn” de dì wèi。 suǒ yǐ， tā suī rán zāo dào bèi biǎn shān yáng lìng hé cháo zhōu cì shǐ děng jǐ cì zhòng dà dǎ jī， rán 'ér bìng bù huī xīn tuí fèi， bào guó zhī zhì bù jiǎn， réng rán guān zhù rén mín de jí kǔ， tā jì yòu fēi cháng wěi dà de chāo hū cháng rén de yī miàn， yòu yòu gǎn yú wéi tiān xià xiān， gǎn yú yán cháng rén suǒ bù gǎn yán de dǐng tiān lì dì de dà zhàng fū de wěi 'àn qì jié。 rú jiàn yíng fó gǔ， shuō fú wáng tíng còu zhī jǔ， jūn wéi biāo bǐng qiān qiū shǐ cè de wěi yè。 hán yù yī shēng wéi shí xiàn zì jǐ de lǐ xiǎng 'ér fèn dǒu， zhè zhǒng jīng shén， kě yǐ shuō shì liú gěi hòu rén de yī fèn bǎo guì de jīng shén cái fù。 hán yù de zhèng zhì pǐn dé， shì rú jiā shī tú de jī běn nèi róng， shǐ qí chéng wéi yī dài shī biǎo， tā zài wén xué hé zhé xué shàng de chéng jiù jí cái huá shǐ qí jiào yù sī xiǎng dà fàng yì cǎi， kāi qǐ liǎo sòng míng lǐ xué de qián dǎo。 tā de jiào yù sī xiǎng liú chuán zhì jīn réng jù yòu wàng shèng de shēng mìng lì， zhí dé wǒ men xué xí、 yán tǎo yǔ jiè jiàn。
chuán shì shī wén
zuǒ qiān zhì lán guān shì zhí sūn xiāng
yī fēng cháo zòu jiǔchóng tiān， xī biǎn cháo zhōu lù bā qiān。
yù wéi shèng míng chú bì shì， kěn jiāng shuāi xiǔ xī cán nián！
yún héng qín lǐng jiā hé zài？ xuě yōng lán guān mǎ bù qián。
zhī rǔ yuǎn lái yìng yòu yì， hǎo shōu wú gǔ zhàng jiāng biān。
sòng guì zhōu yán dà fū tóng yòng nán zì
cāng cāng sēn bā guì， cí dì zài xiāng nán。
jiāng zuò qīng luó dài， shān rú bì yù cǎn。
hù duō shū cuì yǔ， jiā zì zhǒng huáng gān。
yuǎn shèng dēng xiān qù， fēi luán bù jiǎ cān。
dá zhāng shí yī gōng cáo
shān jìng jiāng kōng shuǐ jiàn shā， āi yuán tí chù liǎng sān jiā。 yún dāng jìng cháng xiān xiān sǔn， zhí zhú xián kāi yàn yàn huā。
wèi bào 'ēn bō zhī sǐ suǒ， mò lìng yán zhàng sòng shēng yá。 yín jūn shī bà kàn shuāng bìn， dǒu jué shuāng máo yī bàn jiā。
xiāng zhōng
yuán chóu yú yǒng shuǐ fān bō， zì gǔ liú chuán shì mì luó。
pín zǎo mǎn pán wú chù diàn， kōng wén yú fù kòu xián gē。
zǎo chūn chéng shuǐ bù zhāng shí bā yuán wài
tiān jiē xiǎo yǔ rùn rú sū， cǎo sè yáo kàn jìn què wú。
zuì shì yī nián chūn hǎo chù， jué shèng yān liǔ mǎn huáng dū。
zhì dài jiàn
yuán tóu huǒ shāo jìng wù wù， yě zhì wèi yīng chū fù méi。 jiāng jūn yù yǐ qiǎo fú rén， pán mǎ wān gōng xī bù fā。 dì xíng jiàn zhǎi guān zhě duō，
zhì jīng gōng mǎn jìn jiàn jiā。 chōng rén jué qǐ bǎi yú chǐ， hóng líng bái zú suí qīng xié。 jiāng jūn yǎng xiào jūn lì hè， wǔ sè lí pī mǎ qián duò。
xiāng zhōng chóu zhāng shí yī gōng cáo
xiū chuí jué jiào qiān xíng lèi， gòng fàn qīng xiāng yī yè zhōu。 jīn rì lǐng yuán jiān yuè niǎo， kě lián tóng tīng bù zhī chóu。
tīng yíng shī tánqín
nì nì 'ér nǚ yǔ， ēn yuàn xiāng 'ěr rǔ。 huàrán biàn xuān 'áng， yǒng shì fù dí chǎng。 fú yún liǔ xù wú gēn dì， tiān dì kuò yuǎn suí fēi yáng。
xuān jiū bǎi niǎo qún， hū jiàn gū fèng huáng。 jī pān fēn cùn bù kě shàng， shī shì yī luò qiān zhàng qiáng。 jiē yú yòu liǎng 'ěr， wèi shěng tīng sī huáng。
zì wén yíng shī dàn， qǐ zuò zài yī bàng。 tuī shǒu jù zhǐ zhī， shī yī lèi pāng pāng。 yíng hū 'ěr chéng néng， wú yǐ bīng tàn zhì wǒ cháng！
shān shí
shān shí luò què xíng jìng wēi， huáng hūn dào sì biān fú fēi。 shēng táng zuò jiē xīn yǔ zú， bā jiāo yè dà zhī zǐ féi。
sēng yán gǔ bì fó huà hǎo， yǐ huǒ lái zhào suǒ jiàn xī。 pū chuáng fú xí zhì gēng fàn， shū lì yì zú bǎo wǒ jī。
yè shēn jìng wò bǎi chóng jué， qīng yuè chū lǐng guāng rù fēi。 tiān míng dú qù wú dào lù， chū rù gāo xià qióng yān fēi。
shān hóng jiàn bì fēn làn màn， shí jiàn sōng lì jiē shí wéi。 dāng liú chì zú tà jiàn shí， shuǐ shēng jī jī fēng chuī yī。
rén shēng rú cǐ zì kě lè， qǐ bì jú shù wéi rén jī？ jiē zāi wú dǎng 'èr sān zǐ， ān dé zhì lǎo bù gèng guī？
diào zhāng jí
lǐ dù wén zhāng zài， guāng yàn wàn zhàng cháng。 bù zhī qún 'ér yú， nà yòng gù bàng shāng。
pí fú hàn dà shù， kě xiào bù zì liàng！ yī wǒ shēng qí hòu， jǔ jǐng yáo xiāng wàng。
yè mèng duō jiàn zhī， zhòu sī fǎn wēi máng。 tú guān fǔ záo hén， bù zhǔ zhì shuǐ háng。
xiǎng dāng shī shǒu shí， jù rèn mó tiān yáng。 yín yá huá bēng huò， qián kūn bǎi léi láng。
wéi cǐ liǎng fū zǐ， jiā jū shuài huāng liáng。 dì yù cháng yín 'ò， gù qiǎn qǐ qiě jiāng。
jiǎn líng sòng lóng zhōng， shǐ kàn bǎi niǎo xiáng。 píng shēng qiān wàn piān， jīn xiè chuí lín láng。
xiān guān chì liù dīng， léi diàn xià qǔ jiāng。 liú luò rén jiān zhě， tài shān yī háo máng。
wǒ yuàn shēng liǎng chì， bǔ zhú chū bā huāng。 jīng chéng hū jiāo tōng， bǎi guài rù wǒ cháng。
cì shǒu bá jīng yá， jǔ piáo zhuó tiān jiāng。 téng shēn kuà hàn màn， bù zhù zhì nǚ xiāng。
gù yǔ dì shàng yǒu， jīng yíng wú tài máng。 qǐ jūn fēi xiá pèi， yǔ wǒ gāo jié hánɡ。
zá shuō sì · mǎ shuō
【 tí jiě】
běn wén xuǎn zì《 hán chāng lí jí · zá shuō》， tí yī zuò《 mǎ shuō》。 běn wén tí cóng tōng xíng gǔ wén xuǎn běn。 quán wén cǎi yòng“ tuō wù yù yì” shǒu fǎ， yǐ qiān lǐ mǎ yǔ bó lè de guān xì， jiē shì shēn kè shè huì wèn tí。 shuō nǎi yī zhǒng wén tǐ。
【 yuán wén】
shì yòu bó lè， rán hòu yòu qiān lǐ mǎ。 qiān lǐ mǎ cháng yòu， ér bó lè bù cháng yòu； gù suī yòu míng mǎ， zhī rǔ yú nú lì rén zhī shǒu， pián sǐ yú cáo lì zhī jiān， bù yǐ qiān lǐ chēng yě。
mǎ zhī qiān lǐ zhě， yī shí huò jìn sù yī shí。 shí mǎ zhě， bù zhī qí néng qiān lǐ 'ér shí yě； shì mǎ yě， suī yòu qiān lǐ zhī néng， shí bù bǎo， lì bù zú， cái měi bù wài jiàn， qiě yù yǔ cháng mǎ děng bù kě dé， ān qiú qí néng qiān lǐ yě！
cè zhī bù yǐ qí dào， shí zhī bù néng jìn qí cái， míng zhī 'ér bù néng tōng qí yì， zhí cè 'ér lín zhī yuē：“ tiān xià wú mǎ。” wū hū！ qí zhēn wú mǎ xié？ qí zhēn bù zhī mǎ yě！
shī shuō
【 tí jiě】
běn wén jiàn《 chāng lí xiān shēng jí》。 wéi zuò zhě zèng lǐ pán zhī zuò。 zhù zhǐ zài yú chǎn míng shī dào。“ yóu wèi jìn shì yǐ xià， rén yì bù shì shī。 jīn zhī shì， bù wén yòu shī； yòu zhé huá xiào zhī， yǐ wéi kuáng rén。 dú hán yù bù gù liú sú， fàn xiào wǔ， shōu zhào hòu xué， zuò《 shī shuō》， yīn kàng yán 'ér wéi shī。”（ liǔ zōng yuán《 dá wéi zhōng lì lùn shī dào shū》）
【 yuán wén】
gǔ zhī xué zhě bì yòu shī。 shī zhě， suǒ yǐ chuán dào shòu yè jiě huò yě。 rén fēi shēng 'ér zhī zhī zhě， shú néng wú huò？ huò 'ér bù cóng shī， qí wéi huò yě， zhōng bù jiě yǐ。 shēng hū wú qián， qí wén dào yě gù xiān hū wú， wú cóng 'ér shī zhī； shēng hū wú hòu， qí wén dào yě yì xiān hū wú， wú cóng 'ér shī zhī。 wú shī dào yě， fū yōng zhī qí nián zhī xiān hòu shēng yú wú hū？ shì gù wú guì wú jiàn， wú cháng wú shǎo， dào zhī suǒ cún， shī zhī suǒ cún yě。
jiē hū！ shī dào zhī bù chuán yě jiǔ yǐ！ yù rén zhī wú huò yě nán yǐ！ gǔ zhī shèng rén， qí chū rén yě yuǎn yǐ， yóu qiě cóng shī 'ér wèn yān； jīn zhī zhòng rén， qí xià shèng rén yě yì yuǎn yǐ， ér chǐ xué yú shī。 shì gù shèng yì shèng， yú yì yú； shèng rén zhī suǒ yǐ wéi shèng， yú rén zhī suǒ yǐ wéi yú， qí jiē chū yú cǐ hū！ ài qí zǐ， zé shī 'ér jiào zhī； yú qí shēn yě， zé chǐ shī yān， huò yǐ！ bǐ tóng zǐ zhī shī， shòu zhī shū 'ér xí qí jùdòu zhě yě， fēi wú suǒ wèi chuán qí dào jiě qí huò zhě yě。 jùdòu zhī bù zhī， huò zhī bù jiě， huò shī yān， huò bù yān， xiǎo xué 'ér dà yí， wú wèi jiàn qí míng yě。 wū yī、 yuèshī、 bǎi gōng zhī rén， bù chǐ xiàngshī。 shì dà fū zhī zú， yuē shī yuē dì zǐ yún zhě， zé qún jù 'ér xiào zhī。 wèn zhī， zé yuē：“ bǐ yǔ bǐ nián xiāng ruò yě， dào xiāng sì yě。 wèi bēi zé zú xiū， guān shèng zé jìn yú。” wū hū！ shī dào zhī bù fù kě zhī yǐ！ wū yī、 yuèshī、 bǎi gōng zhī rén， jūn zǐ bù chǐ。 jīn qí zhì nǎi fǎn bù néng jí， qí kě guài yě yú！
shèng rén wú cháng shī， kǒng zǐ shī tán zǐ、 cháng hóng、 shī xiāng、 lǎo dān。 tán zǐ zhī tú， qí xián bù jí kǒng zǐ。 kǒng zǐ yuē：“ sān rén xíng， zé bì yòu wǒ shī。” shì gù dì zǐ bù bì bù rú shī， shī bù bì xián yú dì zǐ， wén dào yòu xiān hòu， shù yè yòu zhuān gōng， rú shì 'ér yǐ。
lǐ shì zǐ pán， nián shí qī， hàogǔ wén， liù yì jīngzhuàn， jiē tōng xí zhī， bù jū yú shí， xué yú yú。 yú jiā qí néng xíng gǔ dào， zuò《 shī shuō》 yǐ yí zhī。
sòng lǐ yuàn guī pán gǔ xù
【 tí jiě】
lǐ yuàn shì hán yù de hǎo péng yǒu， shēng píng bù xiáng。 táng dé zōng zhēn yuán shí qī nián（ 801） dōng， hán yù zài cháng 'ān děng hòu diào guān， yīn shì tú bù shùn， xīn qíng yì yù， gù jiè lǐ yuàn guī yǐn pán gǔ shì， tù lù xīn zhōng yù yì bù píng zhī qíng。 shǒu duàn xù shù pán gǔ huán jìng zhī měi jí dé míng yóu lái。 jié zhe sān duàn jiè lǐ yuàn zhī kǒu， yùn yòng liǎng bīn jiā yī zhù de shǒu fǎ， xiě liǎo sān zhǒng rén： shēng wēi hè hè de xiǎn guì、 gāo jié bù wū de yǐn shì hé qū yán fù shì de guān mí， yú yìng chèn、 duì bǐ zhōng biǎo dá tā duì guān chǎng fǔ huà de zēng 'è hé duì yǐn jū shēng huó de xiàng wǎng。
gǔ rén zài péng yǒu lín bié shí， cháng cháng fù shī wéi zèng，“ xù” shì chǎn shù zèng shī de yuán yóu hé yì zhǐ de。 běn wén mò duàn“ gē yuē” yǐ xià jiù shì zèng shī。 gē cí jí yán yǐn jū zhī lè， lì yì shēn kè 'ér shàn cáng bù lù， jù shì 'ǒu lì 'ér fù yú biàn huà， liú chàng shēng dòng， hé xié kě sòng， yòu yī chàng sān tàn de qíng zhì。 sū shì《 bá tuì zhī sòng lǐ yuàn xù》 yī wén shuō：“ ōu yáng wén zhōng gōng cháng wèi jìn wú wén zhāng， wéi táo yuān míng《 guī qù lái》 yī piān 'ér yǐ。 yú yì yǐ wèi táng wú wén zhāng， wéi hán tuì zhī《 sòng lǐ yuàn guī pán gǔ xù》 yī piān 'ér yǐ。 píng shēng yuàn xiào cǐ zuò yī piān， měi zhí bǐ zhé bà， yīn zì xiào yuē： bù ruò qiě fàng， jiào tuì zhī dú bù。”
【 yuán wén】
tài xíng zhī yáng yòu pán gǔ。 pán gǔ zhī jiān， quán gān 'ér tǔ féi， cǎo mù cóng mào， jū mín xiǎnshǎo。 huò yuē：“ wèi qí huán liǎng shān zhī jiān， gù yuē ‘ pán ’。” huò yuē：“ shì gǔ yě， zhái yōu 'ér shì zǔ， yǐn zhě zhī suǒ pán xuán。” yǒu rén lǐ yuàn jū zhī。
yuàn zhī yán yuē：“ rén zhī chēng dà zhàng fū zhě， wǒ zhī zhī yǐ： lì zé shī yú rén， míng shēng zhāo yú shí， zuò yú miào cháo， jìn tuì bǎi guān， ér zuǒ tiān zǐ chū lìng； qí zài wài， zé shù qí máo， luó gōng shǐ， wǔ fū qián hē， cóng zhě sāitú， gōngjǐ zhī rén， gè zhí qí wù， jiā dào 'ér jí chí。 xǐ yòu shǎng， nù yòu xíng。 cái jùn mǎn qián， dào gǔ jīn 'ér yù shèng dé， rù 'ěr 'ér bù fán。 qū méi fēng jiá， qīng shēng 'ér piántǐ， xiù wài 'ér huì zhōng， piāo qīng jū， yì cháng xiù， fěn bái dài lǜ zhě， liè wū 'ér xián jū， dù chǒng 'ér fù shì， zhēng yán 'ér qǔ lián。 dà zhàng fū zhī yù zhī yú tiān zǐ、 yòng lì yú dāng shì zhě zhī suǒ wéi yě。 wú fēi 'è cǐ 'ér táo zhī， shì yòu mìng yān， bù kě xìng 'ér zhì yě。
qióng jū 'ér yěchǔ， shēng gāo 'ér wàng yuǎn， zuò mào shù yǐ zhōng rì， zhuó qīng quán yǐ zì jié。 cǎi yú shān， měi kě rú； diào yú shuǐ， xiān kě shí。 qǐ jū wú shí， wéi shì zhī 'ān。 yǔ qí yòu yù yú qián， shú ruò wú huǐ yú qí hòu； yǔ qí yòu lè yú shēn， shú ruò wú yōu yú qí xīn。 chē fú bù wéi， dāo jù bù jiā， lǐ luàn bù zhī， chù zhì bù wén。 dà zhàng fū bù yù yú shí zhě zhī suǒ wéi yě， wǒ zé xíng zhī。
cìhou yú gōng qīng zhī mén， bēn zǒu yú xíng shì zhī tú， zú jiāng jìn 'ér zījū， kǒu jiāng yán 'ér niè rú， chù wū huì 'ér bù xiū， chù xíng bì 'ér zhū lù， jiǎo xìng yú wàn yī， lǎo sǐ 'ér hòu zhǐ zhě， qí yú wéi rén， xián bù xiào hé rú yě？”
chāng lí hán yù wén qí yán 'ér zhuàng zhī， yǔ zhī jiǔ 'ér wéi zhī gē yuē：“ pán zhī zhōng， wéi zǐ zhī gōng； pán zhī tǔ， wéi zǐ zhī jià； pán zhī quán， kě zhuó kě yán； pán zhī zǔ， shuí zhēng zǐ suǒ？ yǎo 'ér shēn， kuò qí yòu róng； liáo 'ér qū， rú wǎng 'ér fù。 jiē pán zhī lè xī， lè qiě wú yāng； hǔ bào yuǎn jì xī， jiāo lóng dùn cáng； guǐ shén shǒu hù xī， hē jìn bù xiáng。 yǐn qiě shí xī shòu 'ér kāng， wú bù zú xī xī suǒ wàng！ gāo wú chē xī mò wú mǎ， cóng zǐ yú pán xī， zhōng wú shēng yǐ cháng yáng！”
jì shí 'èr láng wén
【 tí jiě】
nán sòng xué zhě zhào yǔ shí zài《 bīn tuì lù》 zhōng xiě dào：“ dú zhū gé kǒng míng《 chū shī biǎo》 ér bù duò lèi zhě， qí rén bì bù zhōng。 dú lǐ lìng bó《 chén qíng biǎo》 ér bù duò lèi zhě， qí rén bì bù xiào。 dú hán tuì zhī《 jì shí 'èr láng wén》 ér bù duò lèi zhě， qí rén bì bù yǒu。”《 jì shí 'èr láng wén》 shì yī piān qiān bǎi nián lái chuán sòng bù shuāi， yǐng xiǎng shēn yuǎn de jì wén míng zuò， bù guǎn wǒ men duì wén zhōng de sī xiǎng gǎn qíng zuò rú hé píng jià， yín sòng zhī xià， dōubù néng bù suí zuò zhě zhī jì 'ér yòu yǎn sè zhī bēi。
【 yuán wén】
nián yuè rì， jì fù yù wén rǔ sàng zhī qī rì， nǎi néng xián 'āi zhì chéng， shǐ jiàn zhōng yuǎn jù shí xiū zhī diàn， gào rǔ shí 'èr láng zhī líng：
wū hū！ wú shǎo gū， jí cháng， bùxǐng suǒ hù， wéi xiōng sǎo shì yǐ。 zhōng nián， xiōng mò nán fāng， wú yǔ rǔ jù yòu， cóng sǎo guī zàng hé yáng。 jì yòu yǔ rǔ jiù shí jiāng nán。 líng dīng gū kǔ， wèi cháng yī rì xiāng lí yě。 wú shàng yòu sān xiōng， jiē bù xìng zǎo shì。 chéng xiān rén hòu zhě， zài sūn wéi rǔ， zài zǐ wéi wú。 liǎng shì yī shēn， xíng dān yǐng zhǐ。 sǎo cháng fǔ rǔ zhǐ wú 'ér yán yuē： 「 hán shì liǎng shì， wéi cǐ 'ér yǐ！ 」 rǔ shí yóu xiǎo， dāng bù fù jì yì。 wú shí suī néng jì yì， yì wèi zhī qí yán zhī bēi yě。
wú nián shí jiǔ， shǐ lái jīng chéng。 qí hòu sì nián， ér guī shì rǔ。 yòu sì nián， wú wǎng hé yáng shěng fén mù， yù rǔ cóng sǎo sàng lái zàng。 yòu 'èr nián， wú zuǒ dǒng chéng xiāng yú biàn zhōu， rǔ lái shěng wú。 zhǐ yī suì， qǐng guī qǔ qí nú。 míng nián， chéngxiàng hōng。 wú qù biàn zhōu， rǔ bù guǒ lái。 shì nián， wú zuǒ róng xú zhōu， shǐ qǔ rǔ zhě shǐ xíng， wú yòu bà qù， rǔ yòu bù guǒ lái。 wú niàn rǔ cóng yú dōng， dōng yì kè yě， bù kě yǐ jiǔ。 tú jiǔ yuǎn zhě， mò rú xī guī， jiāng chéng jiā 'ér zhì rǔ。 wū hū！ shú wèi rǔ jù qù wú 'ér mò hū！ wú yǔ rǔ jù shàonián， yǐ wéi suī zàn xiāng bié， zhōng dāng jiǔ xiāng yǔ chù， gù shè rǔ 'ér lǚ shí jīng shī， yǐ qiú dǒu hú zhī lù。 chéng zhī qí rú cǐ， suī wàn chéng zhī gōng xiāng， wú bù yǐ yī rì chuò rǔ 'ér jiù yě。
qù nián， mèng dōng yě wǎng。 wú shū yǔ rǔ yuē：「 wú nián wèi sì shí， ér shì máng máng， ér fā cāng cāng， ér chǐ yá dòng yáo。 niàn zhū fù yǔ zhū xiōng， jiē kāng qiáng 'ér zǎo shì。 rú wú zhī shuāi zhě， qí néng jiǔ cún hū？ wú bù kě qù， rǔ bù kěn lái， kǒng dàn mù sǐ， ér rǔ bào wú yá zhī qī yě！」 shú wèi shǎo zhě mò 'ér zhǎngzhě cún， qiáng zhě yāo 'ér bìng zhě quán hū！ wū hū！ qí xìn rán xié？ qí mèng xié？ qí chuán zhī fēi qí zhēn xié？ xìn yě， wú xiōng zhī shèng dé 'ér yāo qí sì hū？ rǔ zhī chún míng 'ér bù kè méng qí zé hū？ shǎo zhě、 qiáng zhě 'ér yāo mò， zhǎngzhě、 shuāi zhě 'ér cún quán hū？ wèi kě yǐ wéi xìn yě。 mèng yě， chuán zhī fēi qí zhēn yě， dōng yě zhī shū， gěng lán zhī bào， héwèi 'ér zài wú cè yě？ wū hū！ qí xìn rán yǐ！ wú xiōng zhī shèng dé 'ér yāo qí sì yǐ！ rǔ zhī chún míng yí yè qí jiā zhě， bù kè méng qí zé yǐ！ suǒ wèi tiān zhě chéng nán cè， ér shén zhě chéng nán míng yǐ！ suǒ wèi lǐ zhě bù kě tuī， ér shòu zhě bù kě zhī yǐ！ suī rán， wú zì jīn nián lái， cāng cāng zhě huò huà 'ér wéi bái yǐ， dòng yáo zhě huò tuō 'ér luò yǐ。 máo xuè rì yì shuāi， zhì qì rì yì wēi， jǐ hé bù cóng rǔ 'ér sǐ yě。 sǐ 'ér yòu zhī， qí jǐ hé lí； qí wú zhī， bēi bù jǐ shí， ér bù bēi zhě wú qióng qī yǐ。 rǔ zhī zǐ shǐ shí suì， wú zhī zǐ shǐ wǔ suì。 shǎo 'ér qiáng zhě bù kě bǎo， rú cǐ hái tí zhě， yòu kě jì qí chéng lì xié！ wū hū 'āi zāi！ wū hū 'āi zāi！
rǔ qù nián shū yún：「 bǐ dé ruǎn jiǎo bìng， wǎng wǎng 'ér jù。」 wú yuē：「 shì jí yě， jiāng nán zhī rén， cháng cháng yòu zhī。」 wèi shǐ yǐ wéi yōu yě。 wū hū！ qí jìng yǐ cǐ 'ér yǔn qí shēng hū？ yì bié yòu jí 'ér zhì sī hū？ rǔ zhī shū， liù yuè shí qī rì yě。 dōng yě yún， rǔ mò yǐ liù yuè 'èr rì； gěng lán zhī bào wú yuè rì。 gài dōng yě zhī shǐ zhě， bù zhī wèn jiā rén yǐ yuè rì； rú gěng lán zhī bào， bù zhī dāng yán yuè rì。 dōng yě yǔ wú shū， nǎi wèn shǐ zhě， shǐ zhě wàng chēng yǐ yìng zhī 'ěr。 qí rán hū？ qí bù rán hū？
jīn wú shǐ jiàn zhōng jì rǔ， diào rǔ zhī gū yǔ rǔ zhī rǔ mǔ。 bǐ yòu shí， kě shǒu yǐ dài zhōng sàng， zé dài zhōng sàng 'ér qǔ yǐ lái； rú bù néng shǒu yǐ zhōng sàng， zé suì qǔ yǐ lái。 qí yú nú bì， bìng lìng shǒu rǔ sàng。 wú lì néng gǎi zàng， zhōng zàng rǔ yú xiān rén zhī zhào， rán hòu wéi qí suǒ yuàn。
wū hū！ rǔ bìng wú bù zhī shí， rǔ mò wú bù zhī rì， shēng bù néng xiāng yǎng yú gòng jū， mò bù néng fǔ rǔ yǐ jìn 'āi， liǎn bù píng qí guān， biǎn bù lín qí xué。 wú xíng fù shén míng， ér shǐ rǔ yāo； bù xiào bù cí， ér bù néng yǔ rǔ xiāng yǎng yǐ shēng， xiāng shǒu yǐ sǐ。 yī zài tiān zhī yá， yī zài dì zhī jiǎo， shēng 'ér yǐng bù yǔ wú xíng xiāng yǐ， sǐ 'ér hún bù yǔ wú mèng xiāng jiē。 wú shí wéi zhī， qí yòu hé yóu！ bǐ cāng zhě tiān， hé qí yòu jí！ zì jīn yǐ wǎng， wú qí wú yì yú rén shì yǐ！ dāng qiú shù qǐng zhī tián yú yī yǐng zhī shàng， yǐ dài yú nián， jiào wú zǐ yǔ rǔ zǐ， xìng qí chéng； cháng wú nǚ yǔ rǔ nǚ， dài qí jià， rú cǐ 'ér yǐ。 wū hū！ yán yòu qióng 'ér qíng bù kě zhōng， rǔ qí zhī yě xié！ qí bù zhī yě xié！ wū hū 'āi zāi！ shàng xiǎng。
sòng mèng dōng yě xù
dà fán wù bù dé qí píng zé míng。 cǎo mù zhī wú shēng， fēng náo zhī míng； shuǐ zhī wú shēng， fēng dàng zhī míng。 qí yuè yě， huò jī zhī； qí qū yě， huò gěng zhī； qí fèi yě， huò zhì zhī。 jīn shí zhī wú shēng， huò jī zhī míng； rén zhī yú yán yě yì rán。 yòu bù dé yǐ zhě 'ér hòu yán， qí ( yán gē ) yě yòu sī， qí kū yě yòuhuái。 fán chū hū kǒu 'ér wéi shēng zhě， qí jiē yòu fú píng zhě hū？
lè yě zhě， yù yú zhōng 'ér xiè yú wài yě， zé qí shàn míng zhě， ér jiǎ zhī míng。 jīn、 shí、 sī、 zhú、 páo、 tǔ、 gé、 mù bā zhě， wù zhī shàn míng zhě yě。 wéi tiān zhī yú shí yě yì rán， zé qí shàn míng zhě 'ér jiǎ zhī míng； shì gù yǐ niǎo míng chūn， yǐ léi míng xià， yǐ chóng míng qiū， yǐ fēng míng dōng。 sì shí zhī xiāng tuī duó， qí bì yòu bù dé qí píng zhě hū！ qí yú rén yě yì rán， rén shēng zhī jīng zhě wéi yán； wén cí zhī yú yán， yòu qí jīng yě， yóu zé qí shàn míng zhě 'ér jiǎ zhī míng。 qí zài táng yú， jiù táo、 yǔ qí shàn míng zhě yě， ér jiǎ yǐ míng。 kuí fú néng yǐ wén cí míng， yòu zì jiǎ yú sháo yǐ míng。 xià zhī shí， wǔ zǐ yǐ qí gē míng。 yī yǐn míng yīn， zhōu gōng míng zhōu。 fán zài yú shī shū liù yì， jiē míng zhī shàn zhě yě。
zhōu zhī shuāi， kǒng zǐ zhī tú míng zhī， qí shēng dà 'ér yuǎn。 chuán yuē：“ tiān jiāng yǐ fū zǐ wéi mù duó。” qí fú xìn yǐ yǐ hū！ qí mò yě， zhuāng zhōu yǐ qí huāng táng zhī cí míng。 chǔ dà guó yě， qí wáng yě yǐ qū yuán míng。 zāng sūn chén、 mèng kē、 xún qīng， yǐ dào míng zhě yě。 yáng zhū、 mò dí、 guǎn yí wú、 yàn yīng、 lǎo dān、 shēn bù hài、 hán fēi、 shèn dào、 tián pián、 zōu yǎn、 shī jiǎo、 sūn wǔ、 zhāng yí、 sū qín zhī shǔ， jiē yǐ qí shù míng。
qín zhī xīng， lǐ sī míng zhī。 hàn zhī shí， sī mǎ qiān、 xiāng rú、 yáng xióng， zuì qí shàn míng zhě yě。 qí xià wèi jìn shì， míng zhě bù jí yú gǔ， rán yì wèi cháng jué yě。 jiù qí shàn zhě， qí shēng qīng yǐ fú， qí jié shù yǐ jí， qí cí yín yǐ 'āi， qí zhì chí yǐ sì。 qí wéi yán yě， luàn zá 'ér wú zhāng， jiāng tiān chǒu qí dé， mò zhī gù yé？ héwèi hū bù míng qí shàn míng zhě yě？
táng zhī yòu tiān xià， chén zǐ 'áng、 sū yuán míng、 yuán jié、 lǐ bái、 dù fǔ、 lǐ guān， jiē yǐ qí suǒ néng míng。 qí cún 'ér zài xià zhě， mèng jiāo dōng yě shǐ yǐ qí shī míng。 qí gāo chū wèi jìn， bù xiè 'ér jí yú gǔ， qí tā jìn yín hū hàn shì yǐ。 cóng wú yóu zhě， lǐ 'áo、 zhāng jí qí yóu yě。 sān zǐ zhě zhī míng xìn shàn yǐ， yì bù zhī tiān jiāng hé qí shēng， ér shǐ míng guó jiā zhī shèng yé？ yì jiāng qióng 'è qí shēn， sī chóu qí xīn cháng， ér shǐ zì míng qí bù xìng yé？ sān zǐ zhě zhī mìng， zé xuán hū tiān yǐ。 qí zài shàng yě， xī yǐ xǐ？ qí zài xià yě， xī yǐ bēi？
dōng yě zhī yì yú jiāng nán yě， yòu ruò bù shì rán zhě， gù wú dào qí mìng yú tiān zhě yǐ jiě zhī。
yuán huǐ
gǔ zhī jūn zǐ， qí zé jǐ yě zhòng yǐ zhōu， qí dài rén yě qīng yǐ yuē。 zhòng yǐ zhōu， gù bù dài； qīng yǐ yuē， gù rén lè wéi shàn。 wén gǔ zhī rén yòu shùn zhě， qí wéi rén yě， rén yì rén yě。 qiú qí suǒ yǐ wéi shùn zhě， zé yú jǐ yuē：“ bǐ， rén yě； yú， rén yě。 bǐ néng shì， ér wǒ nǎi bù néng shì！” zǎo yè yǐ sī， qù qí bù rú shùn zhě， jiù qí rú shùn zhě。 wén gǔ zhī rén yòu zhōu gōng zhě， qí wéi rén yě， duō cái yǔ yì rén yě。 qiú qí suǒ yǐ wéi zhōu gōng zhě， zé yú jǐ yuē：“ bǐ， rén yě； yú， rén yě。 bǐ néng shì， ér wǒ nǎi bù néng shì！” zǎo yè yǐ sī， qù qí bù rú zhōu gōng zhě， jiù qí rú zhōu gōng zhě。 shùn， dà shèng rén yě， hòu shì wú jí yān； zhōu gōng， dà shèng rén yě， hòu shì wú jí yān。 shì rén yě， nǎi yuē：“ bù rú shùn， bù rú zhōu gōng， wú zhī bìng yě。” shì bù yì zé yú shēn zhě zhòng yǐ zhōu hū！ qí yú rén yě， yuē：“ bǐ rén yě， néng yòu shì， shì zú wéi liáng rén yǐ； néng shàn shì， shì zú wéi yì rén yǐ。” qǔ qí yī， bù zé qí 'èr； jí qí xīn， bù jiū qí jiù： kǒng kǒng rán wéi jù qí rén zhī bù dé wéi shàn zhī lì。 yī shàn yì xiū yě， yī yì yì néng yě， qí yú rén yě， nǎi yuē：“ néng yòu shì， shì yì zú yǐ。” yuē：“ néng shàn shì， shì yì zú yǐ。” bù yì dài yú rén zhě qīng yǐ yuē hū？
jīn zhī jūn zǐ zé bù rán。 qí zé rén yě xiáng， qí dài jǐ yě lián。 xiáng， gù rén nán yú wéi shàn； lián， gù zì qǔ yě shǎo。 jǐ wèi yòu shàn， yuē：“ wǒ shàn shì， shì yì zú yǐ。” jǐ wèi yòu néng， yuē：“ wǒ néng shì， shì yì zú yǐ。” wài yǐ qī yú rén， nèi yǐ qī yú xīn， wèi shǎo yòu dé 'ér zhǐ yǐ， bù yì dài qí shēn zhě yǐ lián hū？ qí yú rén yě， yuē：“ bǐ suī néng shì， qí rén bù zú chēng yě； bǐ suī shàn shì， qí yòng bù zú chēng yě。” jǔ qí yī， bù jì qí shí； jiū qí jiù， bù tú qí xīn： kǒng kǒng rán wéi jù qí rén zhī yòu wén yě。 shì bù yì zé yú rén zhě yǐ xiáng hū？ fū shì zhī wèi bù yǐ zhòng rén dài qí shēn， ér yǐ shèng rén wàng yú rén， wú wèi jiàn qí zūn jǐ yě。
suī rán， wèishì zhě yòu běn yòu yuán， dài yǔ jì zhī wèi yě。 dài zhě bù néng xiū， ér jì zhě wèi rén xiū。 wú cháng shì zhī yǐ。 cháng shì yǔ yú zhòng yuē：“ mǒu liáng shì， mǒu liáng shì。” qí yìng zhě， bì qí rén zhī yǔ yě； bù rán， zé qí suǒ shū yuǎn bù yǔ tóng qí lì zhě yě； bù rán， zé qí wèi yě。 bù ruò shì， qiáng zhě bì nù yú yán， nuò zhě bì nù yú sè yǐ。 yòu cháng yǔ yú zhòng yuē：“ mǒu fēi liáng shì， mǒu fēi liáng shì。” qí bù yìng zhě， bì qí rén zhī yǔ yě； bù rán， zé qí suǒ shū yuǎn bù yǔ tóng qí lì zhě yě； bù rán， zé qí wèi yě。 bù ruò shì， qiáng zhě bì shuō yú yán， nuò zhě bì shuō yú sè yǐ。 shì gù shì xiū 'ér bàng xīng， dé gāo 'ér huǐ lái。 wū hū！ shì zhī chù cǐ shì， ér wàng míng yù zhī guāng， dào dé zhī xíng， nán yǐ！
jiāng yòu zuò yú shàng zhě， dé wú shuō 'ér cún zhī， qí guó jiā kě jǐ 'ér lǐ yú！
jìn xué jiě
【 tí jiě】
běn wén shì yuán hé qī、 bā nián jiān hán yù rèn guó zǐ bó shì shí suǒ zuò， jiǎ tuō xiàng xué shēng xùn huà， miǎn lì tā men zài xué yè、 dé xíng fāng miàn qǔ dé jìn bù， xué shēng tí chū zhì wèn， tā zài jìn xíng jiě shì， gù míng“ jìn xué jiě”， jiè yǐ shū fā zì jǐ huái cái bù yù、 shì tú cèng dèng de láo sāo。 wén zhōng tōng guò xué shēng zhī kǒu， xíng xiàng dì tū chū liǎo zì jǐ xué xí、 hàn wèi rú dào yǐ jí cóng shì wén zhāng xiě zuò de nǔ lì yǔ chéng jiù， yòu lì dì chèn tuō liǎo zāo yù de bù píng； ér zhēn fēng xiāng duì de jiě shì， biǎo miàn xīn píng qì hé， zì lǐ xíng jiān què chōng mǎn liǎo yù bó de gǎn qíng， yě fǎn yìng liǎo duì shè huì de pī píng。 àn běn wén“ yè jīng yú qín， huāng yú xī； xíng chéng yú sī， huǐ yú suí” děng yǔ， níng jù zhe zuò zhě zhì xué、 xiū dé de jīng yàn jié jīng； cóng“ jìn chén yù” dào“ tóng gōng yìqǔ” yī duàn， shēng dòng biǎo xiàn chū tā duì qián rén wén xué yì shù tè diǎn jiān shōu bìng xù de tài dù。 hán yù zuò wéi sǎnwén jiā， yě hěn tuī zhòng hàn dài yáng xióng de cí fù。 běn wén de xiě zuò jí yòu suǒ jiè jiàn yú yáng xióng de《 jiě cháo》、《 jiě nán》 děng piān， cí cǎi fēng fù， yīn jié kēng qiāng、 duì 'ǒu gōng qiē， yǔn shǔ fù tǐ， rán 'ér qì shì bēn fàng， yǔ yán liú chàng， bǎi tuō liǎo hàn fù、 pián wén zhōng cháng yòu de jiān sè dāi bǎn， duī qì cí zǎo děng quē diǎn。 lín shū suǒ wèi“ nóng dàn shū mì xiāngjiàn， cuò 'ér chéng wén， gǔ lì réng shì sǎnwén”， gù yìng shuō shì hán yù tè chuàng de sǎnwén fù， wéi dù mù de《 ēpáng gōng fù》、 sū shì de《 chì bì fù》 de qián qū。 wén zhōng yòu xǔ duō chuàng zào xìng de yǔ jù， hòu dài yán yòng wéi chéng yǔ。
【 yuán wén】
guó zǐ xiān shēng chén rù tài xué， zhāo zhū shēng lì guǎn xià， huì zhī yuē：“ yè jīng yú qín， huāng yú xī； xíng chéng yú sī， huǐ yú suí。 fāng jīn shèng xián xiāng féng， zhì jù bì zhāng。 bá qù xiōng xié， dēng chóng jùn liáng。 zhàn xiǎo shàn zhě shuài yǐ lù， míng yī yì zhě wú bù yōng。 pá luó tī jué， guā gòu mó guāng。 gài yòu xìng 'ér huò xuǎn， shú yún duō 'ér yáng？ zhū shēng yè huàn bù néng jīng， wú huàn yòu sī zhī bù míng； xíng huàn bù néng chéng， wú huàn yòu sī zhī bù gōng。”
yán wèi jì， yòu xiào yú liè zhě yuē：“ xiān shēng qī yú zāi！ dì zǐ shì xiān shēng， yú cí yòu nián yǐ。 xiān shēng kǒu bù jué yín yú liù yì zhī wén， shǒu bù tíng pī yú bǎi jiā zhī biān。 jì shì zhě bì tí qí yào， zuǎn yán zhě bì gōu qí xuán。 tān duō wù dé， xì dà bù juān。 fén gāo yóu yǐ jì guǐ， héng wù wù yǐ qióng nián。 xiān shēng zhī yè， kě wèi qín yǐ。 dǐ pái yì duān， rǎng chì fó lǎo。 bǔ jū xià lòu， zhāng huáng yōu miǎo。 xún zhuì xù zhī máng máng， dú bàng sōu 'ér yuǎn shào。 zhàng bǎi chuān 'ér dōng zhī， huí kuáng lán yú jì dǎo。 xiān shēng zhī yú rú， kě wèi yòu láo yǐ。 chén jìn nóng yù， hán yīng jǔ huá， zuò wéi wén zhāng， qí shū mǎn jiā。 shàng guī yáo、 sì， hún hún wú yá； zhōu gào、 yīn《 pán》， jí qū 'áo yá；《 chūn qiū》 jǐn yán，《 zuǒ shì》 fú kuā；《 yì》 qí 'ér fǎ，《 shī》 zhèng 'ér pā； xià dài《 zhuāng》、《 sāo》， tài shǐ suǒ lù； zǐ yún， xiāng rú， tóng gōng yìqǔ。 xiān shēng zhī yú wén， kě wèi hóng qí zhōng 'ér sì qí wài yǐ。 shǎo shǐ zhī xué， yǒng yú gǎn wéi； cháng tōng yú fāng， zuǒ yòu jù yí。 xiān shēng zhī yú wéi rén， kě wèi chéng yǐ。 rán 'ér gōng bù jiàn xìn yú rén， sī bù jiàn zhù yú yǒu。 bá qián zhì hòu， dòng zhé dé jiù。 zàn wéi yù shǐ， suì cuàn nán yí。 sān nián bó shì， rǒng bù jiàn zhì。 mìng yǔ chóu móu， qǔ bài jǐ shí。 dōng nuǎn 'ér 'ér háohán， nián fēng 'ér qī tí jī。 tóu tóng chǐ huò， jìng sǐ hé bì。 bù zhī lǜ cǐ， ér fǎn jiào rén wéi？”
xiān shēng yuē：“ xū， zǐ lái qián！ fū dà mù wéi máng， xì mù wéi jué， bó lú、 zhū rú， wēi、 niè、 diàn、 xiē， gè dé qí yí， shī yǐ chéng shì zhě， jiàng shì zhī gōng yě。 yù zhá、 dān shā， chì jiàn、 qīng zhī， niú sōu、 mǎ bó， bài gǔ zhī pí， jù shōu bìng xù， dài yòng wú yí zhě， yī shī zhī liáng yě。 dēng míng xuǎn gōng， zá jìn qiǎo zhuō， yū yú wéi yán， zhuó luò wéi jié， xiào duǎn liàng cháng， wéi qì shì shì zhě， zǎixiàng zhī fāng yě。 xī zhě mèng kē hǎo biàn， kǒng dào yǐ míng， zhé huán tiān xià， zú lǎo yú xíng。 xún qīng shǒu zhèng， dà lùn shì hóng， táo chán yú chǔ， fèi sǐ lán líng。 shì 'èr rú zhě， tù cí wéi jīng， jǔ zú wéi fǎ， jué lèi lí lún， yōu rù shèng yù， qí yù yú shì hé rú yě？ jīn xiān shēng xué suī qín 'ér bù yáo qí tǒng， yán suī duō 'ér bù yào qí zhōng， wén suī qí 'ér bù jì yú yòng， xíng suī xiū 'ér bù xiǎn yú zhòng。 yóu qiě yuè fèi fèng qián， suì mí lǐn sù； zǐ bù zhī gēng， fù bù zhī zhì； chéng mǎ cóng tú， ān zuò 'ér shí。 zhǒng cháng tú zhī cù cù， kuī chén biān yǐ dào。 rán 'ér shèng zhù bù jiā zhū， zǎi chén bù jiàn chì， cí fēi qí xìng yú？ dòng 'ér dé bàng， míng yì suí zhī。 tóu xián zhì sàn， nǎi fēn zhī yí。 ruò fū shāng cái huì zhī yòu wáng， jì bān zī zhī chóng bì， wàng jǐ liàng zhī suǒ chēng， zhǐ qián rén zhī xiá cī， shì suǒ wèi jié jiàng shì zhī bù yǐ yì wéi yíng， ér zǐ yī shī yǐ chāng yáng yǐn nián， yù jìn qí xī líng yě。
máo yíng chuán
máo yíng zhě， zhōng shān rén yě。 qí xiān míng shì， zuǒ yǔ zhì dōng fāng tǔ， yǎng wàn wù yòu gōng， yīn fēng yú mǎo dì， sǐ wéi shí 'èr shén。 cháng yuē：「 wú zǐ sūn shén míng zhī hòu， bù kě yǔ wù tóng， dāng tù 'ér shēng。」 yǐ 'ér guǒ rán。 míng shì bā shì sūn nóu， shì chuán dāng yīn shí jū zhōng shān， dé shén xiān zhī shù， néng nì guāng shǐ wù， qiè héng 'é、 qí chán chú rù yuè， qí hòu dài suì yǐn bù shì yún。 jū dōng guō zhě yuē jùn， jiǎo 'ér shàn zǒu， yǔ hán lú zhēng néng， lú bù jí， lú nù， yǔ sòng què móu 'ér shā zhī， hǎi qí jiā。
qín shǐ huáng shí， méng jiāng jūn tián nán fá chǔ， cì zhōng shān， jiāng dà liè yǐ jù chǔ。 zhào zuǒ yòu shù cháng yǔ jūn wèi， yǐ《 lián shān》 shì zhī， dé tiān yǔ rén wén zhī zhào。 shì zhě hè yuē：「 jīn rì zhī huò， bù jiǎo bù yá， yī hè zhī tú， quē kǒu 'ér cháng xū， bā qiào 'ér fū jū， dú qǔ qí máo， jiǎn dú shì zī ． tiān xià qí tóng shū， qín qí suì jiān zhū hóu hū！」 suì liè， wéi máo shì zhī zú， bá qí háo， zài yíng 'ér guī， xiàn fú yú zhāng tái gōng， jù qí zú 'ér jiā shù fù yān。 qín huáng dì shǐ tián cì zhī tānɡ mù， ér fēng zhū guǎn chéng， hào yuē guǎn chéng zǐ， yuē jiàn qīn chǒng rèn shì。
yíng wéi rén， qiǎngjì 'ér biàn mǐn， zì jié shéng zhī dài yǐ jí qín shì， wú bù zuǎn lù。 yīn yáng、 bǔ shì、 zhàn xiāng、 yī fāng、 zú shì、 shān jīng、 dì zhì、 zì shū、 tú huà、 jiǔ liú、 bǎi jiā、 tiān rén zhī shū， jí zhì fú tú、 lǎo zǐ、 wài guó zhī shuō， jiē suǒ xiáng xī。 yòu tōng yú dāng dài zhī wù， guān fǔ bù shū、 fú jǐng dài qián zhù jì， wéi shàng suǒ shǐ。 zì qín huáng dì jí tài zǐ fú sū、 hú hài、 chéngxiàng sī、 zhōng chē fǔ lìng gāo， xià jí guó rén， wú bù 'ài zhòng。 yòu shàn suí rén yì， zhèng zhí、 xié qū、 qiǎo zhuō， yī suí qí rén。 suī jiàn fèi qì， zhōng mò bù xiè。 wéi bù xǐ wǔ shì， rán jiàn qǐng， yì shí wǎng。 lěi bài zhōng shū lìng， yǔ shàng yì xiá， shàng cháng hū wéi zhōng shū jūn。 shàng qīn jué shì， yǐ héng shí zì chéng， suī guān rén bù dé lì zuǒ yòu， dú yíng yǔ zhí zhú zhě cháng shì， shàng xiū fāng bà。 yíng yǔ jiàng rén chén xuán、 hóng nóng táo hóng， jí huì jī chǔ xiān shēng yǒu shàn， xiāng tuī zhì， qí chū chù bì xié。 shàng zhào yíng， sān rén zhě bù dài zhào， zhé jù wǎng， shàng wèi cháng guài yān。
hòu yīn jìn jiàn， shàng jiāng yòu rèn shǐ， fú shì zhī， yīn miǎn guān xiè。 shàng jiàn qí fā tū， yòu suǒ mó huà bù néng chēng shàng yì。 shàng xī xiào yuē：「 zhōng shū jūn lǎo 'ér tū， bù rèn wú yòng。 wú cháng wèi zhōng shū jūn， jūn jīn bù zhōng shū xié？」 duì yuē：「 chén suǒ wèi jìn xīn zhě。」 yīn bù fù zhào， guī fēng yì， zhōng yú guǎn chéng。 qí zǐ sūn shèn duō， sǎnchù zhōng guó yí dí， jiē mào guǎn chéng， wéi jū zhōng shān zhě， néng jì fù zǔ yè。
tài shǐ gōng yuē： máo shì yòu liǎng zú。 qí yī jī xìng， wén wáng zhī zǐ， fēng yú máo， suǒ wèi lǔ、 wèi、 máo、 dān zhě yě。 zhàn guó shí yòu máo gōng、 máosuí。 dú zhōng shān zhī zú， bù zhī qí běn suǒ chū， zǐ sūn zuì wéi fān chāng。《 chūn qiū》 zhī chéng， jiàn jué yú kǒng zǐ， ér fēi qí zuì。 jí méng jiāng jūn bá zhōng shān zhī háo， shǐ huáng fēng zhū guǎn chéng， shì suì yòu míng， ér jī xìng zhī máo wú wén。 yíng shǐ yǐ fú jiàn， zú jiàn rèn shǐ， qín zhī miè zhū hóu， yíng yǔ yòu gōng， shǎng bù chóu láo， yǐ lǎo jiàn shū， qín zhēn shǎo 'ēn zāi。
chuán shì míng yán
· shū shān yòu lù qín wéi jìng， xué hǎi wú yá kǔ zuò zhōu。（ hán yù zhì xué míng lián）
· yún héng qín lǐng jiā hé zài？ xuě yōng lán guān mǎ bù qián。（《 zuǒ qiān zhì lán guān shì zhí sūn xiāng》）
· nì nì 'ér nǚ yǔ， ēn yuàn xiāng 'ěr rǔ。（《 tīng yíng shī tánqín》）
· gǔ zhī jūn zǐ， qí zé jǐ yě zhòng yǐ zhōu， qí dài rén yě qīng yǐ yuē。（《 yuán huǐ》）
· qīn zhī gē zhī bù duàn， shū zhě shǔ zhī bù jiān。
· dà fán wù bù dé qí píng zé míng。（《 sòng mèng dōng yě xù》）
· shàonián lè xiāng zhī， shuāi mù sī gù yǒu。
· tiān jiē xiǎo yǔ rùn rú sū， cǎo sè yáo kàn jìn què wú。 zuì shì yī nián chūn hǎo chù， jué shèng yān liǔ mǎn huáng dū。（《 zǎo chūn chéng shuǐ bù zhāng shí bā yuán wài》）
· shì yè wú qióng nián。
· shī zhě， suǒ yǐ chuán dào shòu yè jiě huò zhě yě。（《 shī shuō》）
· yè jīng yú qín， huāng yú xī； xíng chéng yú sī， huǐ yú suí。（《 jìn xué jiě》）
· rén fēi shēng 'ér zhī zhī， shú néng wú huò？ huò 'ér bù cóng shī， qí wéi huò yě， zhōng bù jiě yǐ。（《 shī shuō》）
· wú guì wú jiàn， wú cháng wú shǎo， dào zhī suǒ cún， shī zhī suǒ cún yě。（《 shī shuō》）
· dài zhě bù néng xiū， ér jì zhě wèi rén xiū。
· shèng rén wú cháng shī。（《 shī shuō》）
· wén dào yòu xiān hòu， shù yè yòu zhuān gōng。（《 shī shuō》）
· pí fú hàn dà shù， kě xiào bù zì liàng。（《 diào zhāng jí》）
· bù sài bù liú， bù zhǐ bù xíng。（《 yuán dào》）
hán yù shì yī gè yǔ yán jù jiàng。 tā shàn yú shǐ yòng qián rén cí yǔ， yòu zhù zhòng dāng dài kǒu yǔ de tí liàn， dé yǐ chuàng zào chū xǔ duō xīn de yǔ jù， qí zhōng yòu bù shǎo yǐ chéng wéi chéng yǔ liú chuán zhì jīn， rú“ luò jǐng xià shí”、“ dòng zhé dé jiù”、“ zá luàn wú zhāng” děng。
hán yù sān suì 'ér gū， shòu xiōng sǎo fǔ yù， zǎo nián liú lí kùn dùn， yòu dú shū jīng shì zhī zhì。 20 suì fù cháng 'ān kǎo jìn shì， sān shì bù dì。 25～ 35 suì， tā xiān zhōng jìn shì， sān shì bó xué hóng cí kē bù chéng， fù biàn zhōu dǒng jìn、 xú zhōu zhāng jiàn fēng liǎng jié dù shǐ mù fǔ rèn zhí。 hòu huí jīng rèn sì mén bó shì。 36～ 49 suì， rèn jiān chá yù shǐ， yīn shàng shū lùn tiān hàn rén jī zhuàng， qǐng jiǎn miǎn fù shuì， biǎn yáng shān lìng。 xiàn zōng shí běi guī， wèiguó zǐ bó shì， lěi guān zhì tài zǐ yòu shù zǐ。 dàn bù dé zhì。 50～ 57 suì， xiān cóng péi dù zhēng wú yuán jì， hòu qiān xíng bù shì láng。 yīn jiàn yíng fó gǔ， biǎn cháo zhōu cì shǐ。 yí yuán zhōu。 bù jiǔ huí cháo， lì guó zǐ jì jiǔ、 bīng bù shì láng、 lì bù shì láng、 jīng zhào yǐn děng zhí。 zhèng zhì shàng jiào yòu zuò wéi。
sī xiǎng yuān yuán yú rú jiā， dàn yì yòu lí jīng pàn dào zhī yán。 tā yǐ rú jiā zhèng tǒng zì jū， fǎn duì fó jiào de qīng jìng jì miè、 shén quán mí xìn， dàn yòu xiāng xìn tiān mìng guǐ shén； tā shèng zàn mèng zǐ bì pái yáng zhū、 mò zǐ， rèn wéi yáng、 mò piān fèi zhèng dào， què yòu zhù zhāng kǒng mò xiāng yòng； tā tí chàng zōng kǒng shì， guì wáng dào， jiàn bà dào； ér yòu tuī chóng guǎn zhòng、 shāng yàng de shì gōng。 tā pēng jī 'èr wáng jí tuán de gǎi gé， dàn zài fǎn duì fān zhèn gē jù、 huàn guān zhuān quán děng zhù yào wèn tí shàng， yǔ 'èr wáng de zhù zhāng bìng wú 'èr zhì。 zhè xiē fù zá máo dùn de xiàn xiàng， zài qí zuò pǐn zhōng dōuyòu fǎn yìng。
tā rèn wéi dào（ jí rén yì） shì mù de hé nèi róng， wén shì shǒu duàn hé xíng shì， qiáng diào wén yǐ zài dào， wén dào hé yī， yǐ dào wéi zhù。 tí chàng xué xí xiān qín liǎng hàn gǔ wén， bìng bó qǔ jiān zī zhuāng zhōu、 qū yuán、 sī mǎ qiān、 sī mǎ xiāng rú、 yáng xióng zhū jiā zuò pǐn。 zhù zhāng xué gǔ yào zài jì chéng de jī chǔ shàng chuàng xīn， jiān chí cí bì jǐ chū、 chén yán wù qù。 zhòng shì zuò jiā de dào dé xiū yǎng， tí chū yǎng qì lùn， qì shèng zé yán zhī duǎn cháng yǔ shēng zhī gāo xià zhě jiē yí（《 dá lǐ yì shū》）。 tí chū bù píng zé míng de lùn diǎn。 rèn wéi zuò zhě duì xiàn shí de bù píng qíng xù shì shēn huà zuò pǐn sī xiǎng de yuán yīn。
zuò pǐn fēng gé fāng miàn， tā qiáng diào qí， yǐ qí guǐ wéi shàn。 hán yù de sǎnwén、 shī gē chuàng zuò， shí xiàn liǎo zì jǐ de lǐ lùn。 qí fù、 shī、 lùn、 shuō、 chuán、 jì、 sòng、 zàn、 shū、 xù、 āi cí、 jì wén、 bēi zhì、 zhuàng、 biǎo、 zá wén děng gè zhǒng tǐ cái de zuò pǐn， jūn yòu zhuó yuè de chéng jiù。 lùn shuō wén zài hán wén zhōng zhàn yòu zhòng yào de dì wèi。 yǐ zūn rú fǎn fó wéi zhù yào nèi róng de zhōng、 cháng piān， yòu《 yuán dào》、《 lùn fó gǔ biǎo》、《 yuán xìng》、《 shī shuō》 děng， tā men dà dū gé jú yán zhěng， céng cì fēn míng。 cháo fěng shè huì xiàn zhuàng de zá wén， duǎn piān rú《 zá shuō》、《 huò lín jiě》， bǐ yù qiǎo miào， jì kǎi shēn yuǎn； cháng piān rú《 sòng qióng wén》、《 jìn xué jiě》， yùn yòng wèn dá xíng shì， bǐ chù yōu mò， gòu sī qí tè， fēng máng bì lù。 lùn shù wén xué sī xiǎng hé xiě zuò jīng yàn de， tǐ cái duō yàng， wén bǐ duō biàn， xíng xiàng qí huàn， lǐ lùn jīng zhàn。 |