 韩愈传
hán yù bèi liè wéi“ táng sòng bā dà jiā” zhī shǒu， yòu jiāng tā yǔ dù fǔ bìng tí， yòu“ dù shī hán wén” zhī chēng。
tā zài shī gē chuàng zuò shàng yě yòu xīn de tàn suǒ。 suǒ wèi“ yǐ wén wéi shī”， bié kāi shēng miàn， yòng yùn xiǎn guài， kāi chuàng liǎo“ shuō lǐ shī pài” de shī fēng。 dāng rán， tā de shī yě cún zài zhe guòfèn sǎnwén huà、 yì lùn huà de quē diǎn， duì hòu dài yòu bù liáng yǐng xiǎng。
hán yù hái shì yī wèi rè xīn de jiào yù jiā， tā néng nì dāng shí de cháo liú， jī jí zhǐ dǎo hòu jìn xué xí， tā“ shōu zhào hòu xué”、“ kàng yán 'ér wéi shī”（ liǔ zōng yuán《 dá wéi zhōng lì lùn shī dào shū》）， tè bié zhòng shì jiào yù hé péi yǎng nián qīng zuò jiā。
tā zài《 dá lǐ yì shū》 yī wén zhōng shuō：“ gēn zhī mào zhě， qí shí suì …… qì shèng zé yán zhī duǎn cháng yǔ shēng zhī gāo xià zhě jiē yí。” suǒ wèi“ gēn” huò“ qì”， dōushì zhǐ zuò jiā de sī xiǎng xiū yǎng、 rén gé xiū yǎng qiáng diào zuò jiā de dào dé xiū yǎng hé wén xué xiū yǎng， duì gǎo hǎo chuàng zuò de zhòng yào xìng。 xiàn cún《 chāng lí xiān shēng jí》 sì shí juàn、《 wài jí》 shí juàn。
hán yù zuò wéi xiū wǔ rén， céng duō cì yóu lì xiàn jìng běi bù de bǎi jiā yán， zài cǐ céng zuò cháng shī《 tí xī bái jiàn》， yóu cǐ shǐ xī bái jiàn yě chéng wéi bǎi jiā yán zhòng yào yī jǐng。 sī xiǎng yuān yuán yú rú jiā， dàn yì yòu lí jīng pàn dào zhī yán。 tā yǐ rú jiā zhèng tǒng zì jū， fǎn duì fó jiào de qīng jìng jì miè、 shén quán mí xìn， dàn yòu xiāng xìn tiān mìng guǐ shén； tā shèng zàn mèng zǐ bì pái yáng zhū、 mò zǐ， rèn wéi yáng、 mò piān fèi zhèng dào， què yòu zhù zhāng kǒng mò xiāng yòng； tā tí chàng zōng kǒng shì， guì wáng dào， jiàn bà dào； ér yòu tuī chóng guǎn zhòng、 shāng yàng de shì gōng。 tā pēng jī 'èr wáng jí tuán de gǎi gé， dàn zài fǎn duì fān zhèn gē jù、 huàn guān zhuān quán děng zhù yào wèn tí shàng， yǔ 'èr wáng de zhù zhāng bìng wú 'èr zhì。 zhè xiē fù zá máo dùn de xiàn xiàng， zài qí zuò pǐn zhōng dōuyòu fǎn yìng。
hán yù de sǎnwén、 shī gē chuàng zuò， shí xiàn liǎo zì jǐ de lǐ lùn。 qí fù、 shī、 lùn、 shuō、 chuán、 jì、 sòng、 zàn、 shū、 xù、 āi cí、 jì wén、 bēi zhì、 zhuàng、 biǎo、 zá wén děng gè zhǒng tǐ cái de zuò pǐn， jūn yòu zhuó yuè de chéng jiù。
lùn shuō wén zài hán wén zhōng zhàn yòu zhòng yào de dì wèi。 yǐ zūn rú fǎn fó wéi zhù yào nèi róng de zhōng、 cháng piān， yòu《 yuán dào》、《 lùn fó gǔ biǎo》、《 yuán xìng》、《 shī shuō》 děng， tā men dà dū gé jú yán zhěng， céng cì fēn míng。 cháo fěng shè huì xiàn zhuàng de zá wén， duǎn piān rú《 zá shuō》、《 huò lín jiě》， bǐ yù qiǎo miào， jì kǎi shēn yuǎn； cháng piān rú《 sòng qióng wén》、《 jìn xué jiě》， yùn yòng wèn dá xíng shì， bǐ chù yōu mò， gòu sī qí tè， fēng máng bì lù。 lùn shù wén xué sī xiǎng hé xiě zuò jīng yàn de， tǐ cái duō yàng， wén bǐ duō biàn， xíng xiàng qí huàn， lǐ lùn jīng zhàn。 xù shì wén zài hán wén zhōng bǐ zhòng jiào dà。 xué xí rú jiā jīng shū de， rú《 píng huái xī bēi》， yòng《 shàng shū》 hé《 yǎ》、《 sòng》 tǐ cái， piān fú hóng dà， yǔ jù qí zhòng， hān chàng lín lí；《 huà jì》 zhí xù zhòng duō rén wù， xiě fǎ tuō huà yú《 shàng shū · gù mìng》、《 zhōu lǐ · kǎo gōng jì · zǐ rén zhí》。 jì chéng《 shǐ jì》 lì shǐ sǎnwén chuán tǒng de， rú míng piān《 zhāng zhōng chéng chuán hòu xù》， róng xù shì、 yì lùn、 shū qíng yú yī lú。 xué《 shǐ jì》、《 hàn shū》， miáo huì rén wù shēng dòng qí tè 'ér bù yòng yì lùn de， rú《 shì dà lǐ píng shì wáng jūn mù zhì míng》、《 qīng hé zhāng jūn mù zhì míng》 děng。 jì wén xué zhì yǒu， néng tū chū bù tóng zuò jiā tè sè de， rú《 liǔ zǐ hòu mù zhì míng》、《 nán yáng fán shào shù mù zhì míng》、《 zhēn yào xiān shēng mù zhì míng》 děng。 dàn zài dà liàng mù bēi hé mù zhì míng zhōng， hán yù yě yòu xiē“ yú mù” zhī zuò， dāng shí yǐ shòu jī chì。
shū qíng wén zhōng de jì wén， yī lèi xiě gǔ ròu shēn qíng， yòng sǎnwén xíng shì， tū pò sì yán yā yùn cháng guī， rú《 jì shí 'èr láng wén》； yī lèi xiě péng yǒu jiāo yì hé huànnàn shēng huó， sì yán yā yùn， rú《 jì hé nán zhāng yuán wài wén》、《 jì liǔ zǐ hòu wén》。 cǐ wài， shū xìn rú《 yǔ mèng dōng yě shū》、 zèng xù rú《 sòng yáng shàoyǐn xù》 děng， yědōu shì jù yòu yī dìng gǎn rǎn lì de jiā zuò。 hán yù lìng yòu yī xiē sǎnwén， rú《 máo yíng chuán》、《 shí dǐng lián jù shī xù》 zhī lèi， wán quán chū yú xū gòu， jiē jìn chuán qí xiǎo shuō。 hán yù sǎnwén qì shì chōng pèi， zòng héng kāi hé， jī'ǒu jiāo cuò， qiǎo pì shàn yù； huò guǐ jué， huò yán zhèng， yì shù tè sè duō yàng huà； sǎo dàng liǎo liù cháo yǐ lái róu mí pián lì de wén fēng。
tā shàn yú yáng qì qián rén yǔ yán， tí liàn dāng shí de kǒu yǔ， rú“ yíng yíng gǒu gǒu”（《 sòng qióng wén》）、“ tóng gōng yìqǔ”、“ jù shōu bìng xù”（《 jìn xué jiě》） děng xīn yíng cí yǔ， hán wén zhōng jiào duō。 tā zhù zhāng“ wén cóng zì shùn”， chuàng zào liǎo yī zhǒng zài kǒu yǔ jī chǔ shàng tí liàn chū lái de shū miàn sǎnwén yǔ yán， kuò dà liǎo wén yán wén tǐ de biǎo dá gōng néng。 dàn tā yě yòu yī zhǒng jí qū 'áo yá de wén jù。 zì wèi“ bù kě shí shī， zhǐ yǐ zì xī”（《 sòng qióng wén》）， duì hòu shì yòu yī dìng yǐng xiǎng。 hán yù yě shì shī gē míng jiā， yì shù tè sè yǐ qí tè xióng wěi、 guāng guài lù lí wéi zhù。 rú《 lù hún shān huǒ hé huáng fǔ yòng qí yùn》、《 yuè shí shī xiào yù chuān zǐ zuò》 děng guài guài qí qí， nèi róng shēn kè；《 nán shān shī》、《 yuè yáng lóu bié dòu sī zhí》、《 mèng dōng yě shī zǐ》 děng， jìng jiè xióng qí。 dàn hán shī zài qiú qí zhōng wǎng wǎng liú yú tián qì shēng zì pì yǔ、 yā xiǎn yùn。 hán yù yě yòu yī lèi pǔ sù wú huá、 běn sè zì rán de shī。 hán shī gǔ tǐ gōng 'ér jìn tǐ shǎo， dàn lǜ shī、 jué jù yì yòu jiā piān。 rú qī lǜ《 zuǒ qiān zhì lán guān shì zhí sūn xiāng》、《 dá zhāng shí yī gōng cáo》、《 tí yì liáng》， qī jué《 cì tóng guān xiān jì zhāng shí 'èr gé lǎo》、《 tí chǔ zhāo wáng miào》 děng。
hán jí gǔ běn， yǐ nán sòng wèi huái zhōng《 wǔ bǎi jiā yīn biàn chāng lí xiān shēng wén jí》、《 wài jí》 wéi zuì shàn； liào yíng zhōng shì táng běn《 chāng lí xiān shēng jí》、《 wài jí》、《 yí wén》（ míng xú shì dōng yǎ táng fān kè） zuì wéi tōng xíng。 qīng dài gù sì lì、 fāng shì jǔ gè yòu shī jí dān xíng zhù běn。 jīn rén qián zhòng lián《 hán chāng lí shī xì nián jí shì》 shì lìng xíng xì nián de jí zhù běn。 lìng wài， wéi hán jí zuò jiàokān huò bǔ zhù 'ér bù liè zhèng wén zhě， yòu sòng fāng sōng qīng、 zhū xī， qīng chén jǐng yún、 wáng yuán qǐ、 shěn qīn hán、 fāng chéng hé jīn rén xú zhèn。 nián pǔ yǐ sòng hóng xīng zǔ《 hán zǐ nián pǔ》 zuì wéi xiáng bèi。 zhào yì《 ōu běi shī huà》、 fāng dōng shù《 zhāo mèi zhān yán》、 lín shū《 hán liǔ wén yán jiū fǎ》 zhōng yòu guān bù fēn， shì píng lùn qí shī wén de dài biǎo zhù zuò。 wén xué zuò pǐn shī shuō
【 tí jiě】
běn wén jiàn《 chāng lí xiān shēng jí》。 wéi zuò zhě zèng lǐ pán zhī zuò。 zhù zhǐ zài yú chǎn míng shī dào。“ yóu wèi jìn shì yǐ xià， rén yì bù shì shī。 jīn zhī shì， bù wén yòu shī； yòu zhé huá xiào zhī， yǐ wéi kuáng rén。 dú hán yù bù gù liú sú， fàn xiào wǔ， shōu zhào hòu xué， zuò《 shī shuō》， yīn kàng yán 'ér wéi shī。”（ liǔ zōng yuán《 dá wéi zhōng lì lùn shī dào shū》）
【 yuán wén】
gǔ zhī xué zhě bì yòu shī。 shī zhě， suǒ yǐ chuán dào shòu yè jiě huò yě。 rén fēi shēng 'ér zhī zhī zhě， shú néng wú huò？ huò 'ér bù cóng shī， qí wéi huò yě， zhōng bù jiě yǐ。 shēng hū wú qián， qí wén dào yě gù xiān hū wú， wú cóng 'ér shī zhī； shēng hū wú hòu， qí wén dào yě yì xiān hū wú， wú cóng 'ér shī zhī。 wú shī dào yě， fū yōng zhī qí nián zhī xiān hòu shēng yú wú hū？ shì gù wú guì wú jiàn， wú cháng wú shǎo， dào zhī suǒ cún， shī zhī suǒ cún yě。
jiē hū！ shī dào zhī bù chuán yě jiǔ yǐ！ yù rén zhī wú huò yě nán yǐ！ gǔ zhī shèng rén， qí chū rén yě yuǎn yǐ， yóu qiě cóng shī 'ér wèn yān； jīn zhī zhòng rén， qí xià shèng rén yě yì yuǎn yǐ， ér chǐ xué yú shī。 shì gù shèng yì shèng， yú yì yú； shèng rén zhī suǒ yǐ wéi shèng， yú rén zhī suǒ yǐ wéi yú， qí jiē chū yú cǐ hū！ ài qí zǐ， zé shī 'ér jiào zhī； yú qí shēn yě， zé chǐ shī yān， huò yǐ！ bǐ tóng zǐ zhī shī， shòu zhī shū 'ér xí qí jùdòu zhě yě， fēi wú suǒ wèi chuán qí dào jiě qí huò zhě yě。 jùdòu zhī bù zhī， huò zhī bù jiě， huò shī yān， huò bù yān， xiǎo xué 'ér dà yí， wú wèi jiàn qí míng yě。 wū yī、 yuèshī、 bǎi gōng zhī rén， bù chǐ xiàngshī。 shì dà fū zhī zú， yuē shī yuē dì zǐ yún zhě， zé qún jù 'ér xiào zhī。 wèn zhī， zé yuē：“ bǐ yǔ bǐ nián xiāng ruò yě， dào xiāng sì yě。 wèi bēi zé zú xiū， guān shèng zé jìn yú。” wū hū！ shī dào zhī bù fù kě zhī yǐ！ wū yī、 yuèshī、 bǎi gōng zhī rén， jūn zǐ bù chǐ。 jīn qí zhì nǎi fǎn bù néng jí， qí kě guài yě yú！
shèng rén wú cháng shī， kǒng zǐ shī tán zǐ、 cháng hóng、 shī xiāng、 lǎo dān。 tán zǐ zhī tú， qí xián bù jí kǒng zǐ。 kǒng zǐ yuē：“ sān rén xíng， zé bì yòu wǒ shī。” shì gù dì zǐ bù bì bù rú shī， shī bù bì xián yú dì zǐ， wén dào yòu xiān hòu， shù yè yòu zhuān gōng， rú shì 'ér yǐ。
lǐ shì zǐ pán， nián shí qī， hàogǔ wén， liù yì jīngzhuàn， jiē tōng xí zhī， bù jū yú shí， xué yú yú。 yú jiā qí néng xíng gǔ dào， zuò《 shī shuō》 yǐ yí zhī。
sòng wēn chù shì fù hé yáng jūn xù
【 tí jiě】 běn wén yǔ《 mǎ shuō》 tóng shì xuān yáng zhòng yòng rén cái de wén zhāng。 rán 'ér xiě fǎ zì yòu bù tóng。 zuò zhě zài běn wén zhōng jiàng xīn dú yùn， yòng“ bó lè yī guò jì běi zhī yě， ér mǎ qún suì kōng” bǐ yù“ dà wū gōng yī zhèn hé yáng， ér dōng dū chù shì zhī lú wú rén”， zàn sòng wū zhòng yìn huì yǎn shí xián、 shàn yú jiàn bá rén cái； yòu yòng“ sī yuàn yú jìn qǔ” fǎn chèn wū gōng“ wéi tiān zǐ dé wén wǔ shì yú mù xià” de nán dé kě guì， sì“ yuàn” ér shí sòng， qiě bǐ zhèng miàn chēng zàn gèng wéi yòu lì。 wén zhōng yě bù zhí xiě wēn shēng zhī xián néng， ér shì cóng duō fāng miàn xù shuō wēn chù shì chū shì hòu gěi dōng dū dài lái de“ bù liáng” yǐng xiǎng， fǎn miàn chèn chū qí guò rén zhī cái， shí fēn hán xù 'ér qiǎo miào。
【 yuán wén】 sòng wēn chù shì fù hé yáng jūn xù
hán yù
“ bó lè yī guò jì běi zhī yě， ér mǎ qún suì kōng。 fū jì běi mǎ duō tiān xià， bó lè suī shàn zhī mǎ， ān néng kōng qí qún xié？” jiě zhī zhě yuē：“ wú suǒ wèi kōng， fēi wú mǎ yě， wú liáng mǎ yě。 bó lè zhī mǎ， yù qí liáng， zhé qǔ zhī， qún wú liú liáng yān。 gǒu wú liáng， suī wèi wú mǎ， bùwèi xū yǔ yǐ。”
dōng dū， gù shì dà fū zhī jì běi yě。 shì cái néng shēn cáng 'ér bù shì zhě， luò zhī běi yá yuē shí shēng， qí nán yá yuē wēn shēng。 dà fū wū gōng yǐ fū yuè zhèn hé yáng zhī sān yuè， yǐ shí shēng wéi cái， yǐ lǐ wéi luó， luó 'ér zhì zhī mù xià； wèi shù yuè yě， yǐ wēn shēng wéi cái， yú shì yǐ shí shēng wéi méi， yǐ lǐ wéi luó， yòu luó 'ér zhì zhī mù xià。 dōng dū suī xìn duō cái shì， cháo qǔ yī rén yān， bá qí yóu； mù qǔ yī rén yān， bá qí yóu。 zì jū shǒu、 hé nán yǐn， yǐ jí bǎi sī zhī zhí shì， yǔ wú bèi 'èr xiàn zhī dà fū， zhèng yòu suǒ bù tōng， shì yòu suǒ kě yí， xī suǒ zī 'ér chù yān？ shì dà fū zhī qù wèi 'ér xiàng chù zhě， shuí yǔ xī yóu？ xiǎo zǐ hòu shēng， yú hé kǎo dé 'ér wèn yè yān？ jìn shēn zhī dōng xī xíng guò shì dū zhě， wú suǒ lǐ yú qí lú。 ruò shì 'ér chēng yuē：“ dà fū wū gōng yī zhèn hé yáng， ér dōng dū chù shì zhī lú wú rén yān。” qǐ bù kě yě？
fū nán miàn 'ér tīng tiān xià， qí suǒ tuō zhòng 'ér shì lì zhě， wéi xiāng yǔ jiāng 'ěr。 xiāng wéi tiān zǐ dé rén yú cháo tíng， jiāng wéi tiān zǐ dé wén wǔ shì yú mù xià。 qiú nèi wài wú zhì， bù kě dé yě。 yù mí yú cí， bù néng zì yǐn qù， zī 'èr shēng yǐ dài lǎo。 jīn jiē wéi yòu lì zhě duó zhī， qí hé néng wú jiè rán yú huái yé？
shēng jì zhì， bài gōng yú jūn mén， qí wéi wú yǐ qián suǒ chēng， wéi tiān xià hè； yǐ hòu suǒ chēng， wéi wú zhì sī yuàn yú jìn qǔ yě！
liú shǒu xiànggōng shǒu wéi sì yùn shī gē qí shì， yù yīn tuī qí yì 'ér xù zhī。
【 quán wén jiě shì】 bó lè yī jīng guò jì běi de yuán yě， mǎ qún jiù kōng liǎo。 jì běi shì tiān xià mǎ zuì duō de dì fāng， bó lè suī rán shàn cháng xiàngmǎ， zěn me néng shǐ nà lǐ de mǎ qún kōng liǎo ní？ jiě shì de rén shuō：“ wǒ men shuō de kōng， bù shì méi yòu mǎ liǎo， ér shì méi yòu hǎo mǎ liǎo。 bó lè néng shí mǎ， yī yù dào hǎo mǎ jiù bǎ tā tiǎo qù， mǎ qún lǐ liú bù xià yī pǐ hǎo mǎ。 rú guǒ méi yòu yī pǐ hǎo mǎ， nà me shuō méi yòu mǎ， yě bù néng suàn shì jiǎ huà liǎo。”
dōng dū luò yáng， yuán běn shì shì dà fū de“ jì běi”。 yòu zhēn cái shí xué 'ér yǐn shēn bù shì de， luò shuǐ de běi 'àn yòu yī wèi， jiào shí shēng， luò shuǐ de nán 'àn yòu yī wèi， jiào wēn shēng。 yù shǐ dà fū wū gōng píng jiè dù shǐ de shēn fèn zhèn shǒu hé yáng de dì sān gè yuè， rèn wéi shí shēng shì gè rén cái， jiù yǐ zhào lǐ yí， bǎ shí shēng zhāo rù mù fǔ。 méi yòu guò jǐ gè yuè， yòu rèn wéi wēn shēng shì gè rén cái， yú shì tōng guò shí shēng zuò méi jiè， yòu bǎ wēn shēng zhāo rù mù fǔ。 dōng dū yòu zhēn cái shí xué de rén jìn guǎn hěn duō， kě shì zěn me jìn dé qǐ zǎo chén tiǎo xuǎn yī gè， bǎ zuì hǎo de dài zǒu， wǎn shàng tiǎo xuǎn yī gè， bǎ zuì yōu de dài zǒu ní？ zhè yàng yī lái， cóng dōng dū liú shǒu、 hé nán yǐn qǐ， dào gè bù mén de zhù guǎn hé wǒ men liǎng xiàn de guān lì， rú guǒ zhèng shì shàng yù dào yí nán wèn tí， huò zhě bàn 'àn shí yù dào kě yí diǎn， zhǎo shénme rén qù shāng liàng tuǒ shàn jiě jué ní？ cí guān huí xiāng díshì dà fū men hé shuí yī qǐ yóu wán ní？ qīng nián hòu bèi yòu dào nǎ lǐ qù kǎo jiū dé xíng、 qǐng jiào xué yè ní？ dōng lái xī wǎng jīng guò luò yáng de guān yuán men， yě wú fǎ yǐ lǐ dào tā men de zhù suǒ qù bài fǎng。 xiàng zhè yàng yě jiù kě yǐ shuō shì：“ yù shǐ dà fū wū gōng yī dào luò yáng， luò yáng chù shì men de zhù suǒ lǐ jiù méi yòu rén liǎo。” nán dào bù xíng má？
huáng dì chǔlǐ tiān xià dà shì， suǒ tuō fù、 yǐ kào chū dà lì de， zhǐ yòu zǎi xiāng hé jiāng jūn bà liǎo。 zǎi xiāng wéi huáng dì sōu luó rén cái dào cháo tíng， jiāng jūn wéi huáng dì xuǎn bá wén rén wǔ shì dào jūn zhàng lǐ， rú guǒ zhè yàng， yào shǐ guó jiā nèi wài bù 'ān níng， nà shì bù kě néng de liǎo。 wǒ bèi shù fù zài zhè lǐ， bù néng zì jǐ yǐn tuì， xiǎng yǐ kào shí、 wēn liǎng wèi de bāng zhù dù guò wǎn nián。 xiàn zài， èr wèi dōubèi yòu quán lì de rén yào zǒu liǎo， zhè yòu zěn néng bù shǐ wǒ gěng gěng yú huái ní？
wēn shēng chū dào， zài jūn mén bài jiàn wū gōng shí， xī wàng bǎ wǒ qián miàn suǒ shuō de， dài wéi tiān xià rén zhù hè； bǎ wò hòu miàn suǒ shuō de， tì wǒ biǎo shì duì xuǎn jìn rén cái zhè jiàn shì de bào yuàn。
dōng dū liú shǒu xiànggōng shǒu xiān xiě chéng yī shǒu sì yùn shī lái zàn měi cǐ shì， wǒ biàn yǐ zhào tā de shī yì xiě liǎo zhè piān xù。
【 lìng fù sī xiǎng gǎn qíng】 běn wén dà lì zàn yáng wū gōng duì rén cái de shí bié yǔ lián xī jǔ jiàn， lùn shù néng shí bié rén cái zhě duì rén cái de zhòng yào xìng。 yī shì dài wéi tiān xià zhù hè； èr shì duì xuǎn jìn rén cái zhè jiàn shì bào yuàn。 qí yòng yì shì dà lì zàn yáng wū zhòng yìn néng shí bié rén cái， yě shì xī wàng zì jǐ yě néng bèi fā xiàn、 jǔ jiàn。
sòng lǐ yuàn guī pán gǔ xù bó lè yī jīng guò jì běi de yuán yě， mǎ qún jiù kōng liǎo。 jì běi shì tiān xià mǎ zuì duō de dì fāng， bó lè suī rán shàn cháng xiàngmǎ， zěn me néng shǐ nà lǐ de mǎ qún kōng liǎo ní？ jiě shì de rén shuō：“ wǒ men shuō de kōng， bù shì méi yòu mǎ liǎo， ér shì méi yòu hǎo mǎ liǎo。 bó lè néng shí mǎ， yī yù dào hǎo mǎ jiù bǎ tā tiǎo qù， mǎ qún lǐ liú bù xià yī pǐ hǎo mǎ。 rú guǒ méi yòu yī pǐ hǎo mǎ， nà me shuō méi yòu mǎ， yě bù néng suàn shì jiǎ huà liǎo。”
【 tí jiě】
lǐ yuàn shì hán yù de hǎo péng yǒu， shēng píng bù xiáng。 táng dé zōng zhēn yuán shí qī nián（ 801） dōng， hán yù zài cháng 'ān děng hòu diào guān， yīn shì tú bù shùn， xīn qíng yì yù， gù jiè lǐ yuàn guī yǐn pán gǔ shì， tù lù xīn zhōng yù yì bù píng zhī qíng。 shǒu duàn xù shù pán gǔ huán jìng zhī měi jí dé míng yóu lái。 jié zhe sān duàn jiè lǐ yuàn zhī kǒu， yùn yòng liǎng bīn jiā yī zhù de shǒu fǎ， xiě liǎo sān zhǒng rén： shēng wēi hè hè de xiǎn guì、 gāo jié bù wū de yǐn shì hé qū yán fù shì de guān mí， yú yìng chèn、 duì bǐ zhōng biǎo dá tā duì guān chǎng fǔ huà de zēng 'è hé duì yǐn jū shēng huó de xiàng wǎng。
gǔ rén zài péng yǒu lín bié shí， cháng cháng fù shī wéi zèng，“ xù” shì chǎn shù zèng shī de yuán yóu hé yì zhǐ de。 běn wén mò duàn“ gē yuē” yǐ xià jiù shì zèng shī。 gē cí jí yán yǐn jū zhī lè， lì yì shēn kè 'ér shàn cáng bù lù， jù shì 'ǒu lì 'ér fù yú biàn huà， liú chàng shēng dòng， hé xié kě sòng， yòu yī chàng sān tàn de qíng zhì。 sū shì《 bá tuì zhī sòng lǐ yuàn xù》 yī wén shuō：“ ōu yáng wén zhōng gōng cháng wèi jìn wú wén zhāng， wéi táo yuān míng《 guī qù lái》 yī piān 'ér yǐ。 yú yì yǐ wèi táng wú wén zhāng， wéi hán tuì zhī《 sòng lǐ yuàn guī pán gǔ xù》 yī piān 'ér yǐ。 píng shēng yuàn xiào cǐ zuò yī piān， měi zhí bǐ zhé bà， yīn zì xiào yuē： bù ruò qiě fàng， jiào tuì zhī dú bù。”
【 yuán wén】
tài xíng zhī yáng yòu pán gǔ。 pán gǔ zhī jiān， quán gān 'ér tǔ féi， cǎo mù cóng mào， jū mín xiǎnshǎo。 huò yuē：“ wèi qí huán liǎng shān zhī jiān， gù yuē ‘ pán ’。” huò yuē：“ shì gǔ yě， zhái yōu 'ér shì zǔ， yǐn zhě zhī suǒ pán xuán。” yǒu rén lǐ yuàn jū zhī。
yuàn zhī yán yuē：“ rén zhī chēng dà zhàng fū zhě， wǒ zhī zhī yǐ： lì zé shī yú rén， míng shēng zhāo yú shí， zuò yú miào cháo， jìn tuì bǎi guān， ér zuǒ tiān zǐ chū lìng； qí zài wài， zé shù qí máo， luó gōng shǐ， wǔ fū qián hē， cóng zhě sāitú， gōngjǐ zhī rén， gè zhí qí wù， jiā dào 'ér jí chí。 xǐ yòu shǎng， nù yòu xíng。 cái jùn mǎn qián， dào gǔ jīn 'ér yù shèng dé， rù 'ěr 'ér bù fán。 qū méi fēng jiá， qīng shēng 'ér piántǐ， xiù wài 'ér huì zhōng， piāo qīng jū， yì cháng xiù， fěn bái dài lǜ zhě， liè wū 'ér xián jū， dù chǒng 'ér fù shì， zhēng yán 'ér qǔ lián。 dà zhàng fū zhī yù zhī yú tiān zǐ、 yòng lì yú dāng shì zhě zhī suǒ wéi yě。 wú fēi 'è cǐ 'ér táo zhī， shì yòu mìng yān， bù kě xìng 'ér zhì yě。
qióng jū 'ér yěchǔ， shēng gāo 'ér wàng yuǎn， zuò mào shù yǐ zhōng rì， zhuó qīng quán yǐ zì jié。 cǎi yú shān， měi kě rú； diào yú shuǐ， xiān kě shí。 qǐ jū wú shí， wéi shì zhī 'ān。 yǔ qí yòu yù yú qián， shú ruò wú huǐ yú qí hòu； yǔ qí yòu lè yú shēn， shú ruò wú yōu yú qí xīn。 chē fú bù wéi， dāo jù bù jiā， lǐ luàn bù zhī， chù zhì bù wén。 dà zhàng fū bù yù yú shí zhě zhī suǒ wéi yě， wǒ zé xíng zhī。
cìhou yú gōng qīng zhī mén， bēn zǒu yú xíng shì zhī tú， zú jiāng jìn 'ér zījū， kǒu jiāng yán 'ér niè rú， chù wū huì 'ér bù xiū， chù xíng bì 'ér zhū lù， jiǎo xìng yú wàn yī， lǎo sǐ 'ér hòu zhǐ zhě， qí yú wéi rén， xián bù xiào hé rú yě？”
chāng lí hán yù wén qí yán 'ér zhuàng zhī， yǔ zhī jiǔ 'ér wéi zhī gē yuē：“ pán zhī zhōng， wéi zǐ zhī gōng； pán zhī tǔ， wéi zǐ zhī jià； pán zhī quán， kě zhuó kě yán； pán zhī zǔ， shuí zhēng zǐ suǒ？ yǎo 'ér shēn， kuò qí yòu róng； liáo 'ér qū， rú wǎng 'ér fù。 jiē pán zhī lè xī， lè qiě wú yāng； hǔ bào yuǎn jì xī， jiāo lóng dùn cáng； guǐ shén shǒu hù xī， hē jìn bù xiáng。 yǐn qiě shí xī shòu 'ér kāng， wú bù zú xī xī suǒ wàng！ gāo wú chē xī mò wú mǎ， cóng zǐ yú pán xī， zhōng wú shēng yǐ cháng yáng！”
jì shí 'èr láng wén
【 tí jiě】
nán sòng xué zhě zhào yǔ shí zài《 bīn tuì lù》 zhōng xiě dào：“ dú zhū gé kǒng míng《 chū shī biǎo》 ér bù duò lèi zhě， qí rén bì bù zhōng。 dú lǐ lìng bó《 chén qíng biǎo》 ér bù duò lèi zhě， qí rén bì bù xiào。 dú hán tuì zhī《 jì shí 'èr láng wén》 ér bù duò lèi zhě， qí rén bì bù yǒu。”《 jì shí 'èr láng wén》 shì yī piān qiān bǎi nián lái chuán sòng bù shuāi， yǐng xiǎng shēn yuǎn de jì wén míng zuò， bù guǎn wǒ men duì wén zhōng de sī xiǎng gǎn qíng zuò rú hé píng jià， yín sòng zhī xià， dōubù néng bù suí zuò zhě zhī jì 'ér yòu yǎn sè zhī bēi。
【 yuán wén】
nián yuè rì， jì fù yù wén rǔ sàng zhī qī rì， nǎi néng xián 'āi zhì chéng， shǐ jiàn zhōng yuǎn jù shí xiū zhī diàn， gào rǔ shí 'èr láng zhī líng：
wū hū！ wú shǎo gū， jí cháng， bùxǐng suǒ hù， wéi xiōng sǎo shì yǐ。 zhōng nián， xiōng mò nán fāng， wú yǔ rǔ jù yòu， cóng sǎo guī zàng hé yáng。 jì yòu yǔ rǔ jiù shí jiāng nán。 líng dīng gū kǔ， wèi cháng yī rì xiāng lí yě。 wú shàng yòu sān xiōng， jiē bù xìng zǎo shì。 chéng xiān rén hòu zhě， zài sūn wéi rǔ， zài zǐ wéi wú。 liǎng shì yī shēn， xíng dān yǐng zhǐ。 sǎo cháng fǔ rǔ zhǐ wú 'ér yán yuē：“ hán shì liǎng shì， wéi cǐ 'ér yǐ！” rǔ shí yóu xiǎo， dāng bù fù jì yì。 wú shí suī néng jì yì， yì wèi zhī qí yán zhī bēi yě。
wú nián shí jiǔ， shǐ lái jīng chéng。 qí hòu sì nián， ér guī shì rǔ。 yòu sì nián， wú wǎng hé yáng shěng fén mù， yù rǔ cóng sǎo sàng lái zàng。 yòu 'èr nián， wú zuǒ dǒng chéng xiāng yú biàn zhōu， rǔ lái shěng wú。 zhǐ yī suì， qǐng guī qǔ qí nú。 míng nián， chéngxiàng hōng。 wú qù biàn zhōu， rǔ bù guǒ lái。 shì nián， wú zuǒ róng xú zhōu， shǐ qǔ rǔ zhě shǐ xíng， wú yòu bà qù， rǔ yòu bù guǒ lái。 wú niàn rǔ cóng yú dōng， dōng yì kè yě， bù kě yǐ jiǔ。 tú jiǔ yuǎn zhě， mò rú xī guī， jiāng chéng jiā 'ér zhì rǔ。 wū hū！ shú wèi rǔ jù qù wú 'ér mò hū！ wú yǔ rǔ jù shàonián， yǐ wéi suī zàn xiāng bié， zhōng dāng jiǔ xiāng yǔ chù， gù shè rǔ 'ér lǚ shí jīng shī， yǐ qiú dǒu hú zhī lù。 chéng zhī qí rú cǐ， suī wàn chéng zhī gōng xiāng， wú bù yǐ yī rì chuò rǔ 'ér jiù yě。
qù nián， mèng dōng yě wǎng。 wú shū yǔ rǔ yuē：“ wú nián wèi sì shí， ér shì máng máng， ér fā cāng cāng， ér chǐ yá dòng yáo。 niàn zhū fù yǔ zhū xiōng， jiē kāng qiáng 'ér zǎo shì。 rú wú zhī shuāi zhě， qí néng jiǔ cún hū？ wú bù kě qù， rǔ bù kěn lái， kǒng dàn mù sǐ， ér rǔ bào wú yá zhī qī yě！” shú wèi shǎo zhě mò 'ér zhǎngzhě cún， qiáng zhě yāo 'ér bìng zhě quán hū！ wū hū！ qí xìn rán xié？ qí mèng xié？ qí chuán zhī fēi qí zhēn xié？ xìn yě， wú xiōng zhī shèng dé 'ér yāo qí sì hū？ rǔ zhī chún míng 'ér bù kè méng qí zé hū？ shǎo zhě、 qiáng zhě 'ér yāo mò， zhǎngzhě、 shuāi zhě 'ér cún quán hū？ wèi kě yǐ wéi xìn yě。 mèng yě， chuán zhī fēi qí zhēn yě， dōng yě zhī shū， gěng lán zhī bào， héwèi 'ér zài wú cè yě？ wū hū！ qí xìn rán yǐ！ wú xiōng zhī shèng dé 'ér yāo qí sì yǐ！ rǔ zhī chún míng yí yè qí jiā zhě， bù kè méng qí zé yǐ！ suǒ wèi tiān zhě chéng nán cè， ér shén zhě chéng nán míng yǐ！ suǒ wèi lǐ zhě bù kě tuī， ér shòu zhě bù kě zhī yǐ！ suī rán， wú zì jīn nián lái， cāng cāng zhě huò huà 'ér wéi bái yǐ， dòng yáo zhě huò tuō 'ér luò yǐ。 máo xuè rì yì shuāi， zhì qì rì yì wēi， jǐ hé bù cóng rǔ 'ér sǐ yě。 sǐ 'ér yòu zhī， qí jǐ hé lí； qí wú zhī， bēi bù jǐ shí， ér bù bēi zhě wú qióng qī yǐ。 rǔ zhī zǐ shǐ shí suì， wú zhī zǐ shǐ wǔ suì。 shǎo 'ér qiáng zhě bù kě bǎo， rú cǐ hái tí zhě， yòu kě jì qí chéng lì xié！ wū hū 'āi zāi！ wū hū 'āi zāi！
rǔ qù nián shū yún：“ bǐ dé ruǎn jiǎo bìng， wǎng wǎng 'ér jù。” wú yuē：“ shì jí yě， jiāng nán zhī rén， cháng cháng yòu zhī。” wèi shǐ yǐ wéi yōu yě。 wū hū！ qí jìng yǐ cǐ 'ér yǔn qí shēng hū？ yì bié yòu jí 'ér zhì sī hū？ rǔ zhī shū， liù yuè shí qī rì yě。 dōng yě yún， rǔ mò yǐ liù yuè 'èr rì； gěng lán zhī bào wú yuè rì。 gài dōng yě zhī shǐ zhě， bù zhī wèn jiā rén yǐ yuè rì； rú gěng lán zhī bào， bù zhī dāng yán yuè rì。 dōng yě yǔ wú shū， nǎi wèn shǐ zhě， shǐ zhě wàng chēng yǐ yìng zhī 'ěr。 qí rán hū？ qí bù rán hū？
jīn wú shǐ jiàn zhōng jì rǔ， diào rǔ zhī gū yǔ rǔ zhī rǔ mǔ。 bǐ yòu shí， kě shǒu yǐ dài zhōng sàng， zé dài zhōng sàng 'ér qǔ yǐ lái； rú bù néng shǒu yǐ zhōng sàng， zé suì qǔ yǐ lái。 qí yú nú bì， bìng lìng shǒu rǔ sàng。 wú lì néng gǎi zàng， zhōng zàng rǔ yú xiān rén zhī zhào， rán hòu wéi qí suǒ yuàn。
wū hū！ rǔ bìng wú bù zhī shí， rǔ mò wú bù zhī rì， shēng bù néng xiāng yǎng yú gòng jū， mò bù néng fǔ rǔ yǐ jìn 'āi， liǎn bù píng qí guān， biǎn bù lín qí xué。 wú xíng fù shén míng， ér shǐ rǔ yāo； bù xiào bù cí， ér bù néng yǔ rǔ xiāng yǎng yǐ shēng， xiāng shǒu yǐ sǐ。 yī zài tiān zhī yá， yī zài dì zhī jiǎo， shēng 'ér yǐng bù yǔ wú xíng xiāng yǐ， sǐ 'ér hún bù yǔ wú mèng xiāng jiē。 wú shí wéi zhī， qí yòu hé yóu！ bǐ cāng zhě tiān， hé qí yòu jí！ zì jīn yǐ wǎng， wú qí wú yì yú rén shì yǐ！ dāng qiú shù qǐng zhī tián yú yī yǐng zhī shàng， yǐ dài yú nián， jiào wú zǐ yǔ rǔ zǐ， xìng qí chéng； cháng wú nǚ yǔ rǔ nǚ， dài qí jià， rú cǐ 'ér yǐ。 wū hū！ yán yòu qióng 'ér qíng bù kě zhōng， rǔ qí zhī yě xié！ qí bù zhī yě xié！ wū hū 'āi zāi！ shàng xiǎng。
sòng mèng dōng yě xù
dà fán wù bù dé qí píng zé míng。 cǎo mù zhī wú shēng， fēng náo zhī míng； shuǐ zhī wú shēng， fēng dàng zhī míng。 qí yuè yě， huò jī zhī； qí qū yě， huò gěng zhī； qí fèi yě， huò zhì zhī。 jīn shí zhī wú shēng， huò jī zhī míng； rén zhī yú yán yě yì rán。 yòu bù dé yǐ zhě 'ér hòu yán， qí gē yě yòu sī， qí kū yě yòuhuái。 fán chū hū kǒu 'ér wéi shēng zhě， qí jiē yòu fú píng zhě hū？
lè yě zhě， yù yú zhōng 'ér xiè yú wài yě， zé qí shàn míng zhě， ér jiǎ zhī míng。 jīn、 shí、 sī、 zhú、 páo、 tǔ、 gé、 mù bā zhě， wù zhī shàn míng zhě yě。 wéi tiān zhī yú shí yě yì rán， zé qí shàn míng zhě 'ér jiǎ zhī míng； shì gù yǐ niǎo míng chūn， yǐ léi míng xià， yǐ chóng míng qiū， yǐ fēng míng dōng。 sì shí zhī xiāng tuī duó， qí bì yòu bù dé qí píng zhě hū！ qí yú rén yě yì rán， rén shēng zhī jīng zhě wéi yán； wén cí zhī yú yán， yòu qí jīng yě， yóu zé qí shàn míng zhě 'ér jiǎ zhī míng。
qí zài táng yú， jiù táo、 yǔ qí shàn míng zhě yě， ér jiǎ yǐ míng。 kuí fú néng yǐ wén cí míng， yòu zì jiǎ yú sháo yǐ míng。 xià zhī shí， wǔ zǐ yǐ qí gē míng。 yī yǐn míng yīn， zhōu gōng míng zhōu。 fán zài yú shī shū liù yì， jiē míng zhī shàn zhě yě。
zhōu zhī shuāi， kǒng zǐ zhī tú míng zhī， qí shēng dà 'ér yuǎn。 chuán yuē：“ tiān jiāng yǐ fū zǐ wéi mù duó。” qí fú xìn yǐ yǐ hū！ qí mò yě， zhuāng zhōu yǐ qí huāng táng zhī cí míng。 chǔ dà guó yě， qí wáng yě yǐ qū yuán míng。 zāng sūn chén、 mèng kē、 xún qīng， yǐ dào míng zhě yě。 yáng zhū、 mò dí、 guǎn yí wú、 yàn yīng、 lǎo dān、 shēn bù hài、 hán fēi、 shèn dào、 tián pián、 zōu yǎn、 shī jiǎo、 sūn wǔ、 zhāng yí、 sū qín zhī shǔ， jiē yǐ qí shù míng。
qín zhī xīng， lǐ sī míng zhī。 hàn zhī shí， sī mǎ qiān、 xiāng rú、 yáng xióng， zuì qí shàn míng zhě yě。 qí xià wèi jìn shì， míng zhě bù jí yú gǔ， rán yì wèi cháng jué yě。 jiù qí shàn zhě， qí shēng qīng yǐ fú， qí jié shù yǐ jí， qí cí yín yǐ 'āi， qí zhì chí yǐ sì。 qí wéi yán yě， luàn zá 'ér wú zhāng， jiāng tiān chǒu qí dé， mò zhī gù yé？ héwèi hū bù míng qí shàn míng zhě yě？
táng zhī yòu tiān xià， chén zǐ 'áng、 sū yuán míng、 yuán jié、 lǐ bái、 dù fǔ、 lǐ guān， jiē yǐ qí suǒ néng míng。 qí cún 'ér zài xià zhě， mèng jiāo dōng yě shǐ yǐ qí shī míng。 qí gāo chū wèi jìn， bù xiè 'ér jí yú gǔ， qí tā jìn yín hū hàn shì yǐ。 cóng wú yóu zhě， lǐ 'áo、 zhāng jí qí yóu yě。 sān zǐ zhě zhī míng xìn shàn yǐ， yì bù zhī tiān jiāng hé qí shēng， ér shǐ míng guó jiā zhī shèng yé？ yì jiāng qióng 'è qí shēn， sī chóu qí xīn cháng， ér shǐ zì míng qí bù xìng yé？ sān zǐ zhě zhī mìng， zé xuán hū tiān yǐ。 qí zài shàng yě， xī yǐ xǐ？ qí zài xià yě， xī yǐ bēi？
dōng yě zhī yì yú jiāng nán yě， yòu ruò bù shì rán zhě， gù wú dào qí mìng yú tiān zhě yǐ jiě zhī。
sòng dǒng shào nán yóu hé běi xù
yàn zhào gǔ chēng duō gǎn kǎi bēi gē zhī shì。 dǒng shēng jǔ jìn shì， lián bù dé zhì yú yòu sī， huái bào lì qì， yù yù shì cí tǔ。 wú zhī qí bì yòu hé yě。 dǒng shēng miǎn hū zāi！
fū yǐ zǐ zhī bù yù shí， gǒu mù yì qiáng rén zhě jiē 'ài xī yān， shěn yàn zhào zhī shì chū hū qí xìng zhě zāi！ rán wú cháng wén fēng sú yǔ huà yí yì， wú 'è zhī qí jīn bù yì yú gǔ suǒ yún xié ? liáo yǐ wú zǐ zhī xíng bǔ zhī yě。 dǒng shēng miǎn hū zāi！
wú yīn zǐ yòu suǒ gǎn yǐ。 wèiwǒ diào wàng zhū jūn zhī mù， ér guān yú qí shì， fù yòu xī shí tú gǒu zhě hū？ wèiwǒ xiè yuē：“ míng tiān zǐ zài shàng， kě yǐ chū 'ér shì yǐ。”
yuán huǐ
gǔ zhī jūn zǐ， qí zé jǐ yě zhòng yǐ zhōu， qí dài rén yě qīng yǐ yuē。 zhòng yǐ zhōu， gù bù dài； qīng yǐ yuē， gù rén lè wéi shàn。 wén gǔ zhī rén yòu shùn zhě， qí wéi rén yě， rén yì rén yě。 qiú qí suǒ yǐ wéi shùn zhě， zé yú jǐ yuē：“ bǐ， rén yě； yú， rén yě。 bǐ néng shì， ér wǒ nǎi bù néng shì！” zǎo yè yǐ sī， qù qí bù rú shùn zhě， jiù qí rú shùn zhě。 wén gǔ zhī rén yòu zhōu gōng zhě， qí wéi rén yě， duō cái yǔ yì rén yě。 qiú qí suǒ yǐ wéi zhōu gōng zhě， zé yú jǐ yuē：“ bǐ， rén yě； yú， rén yě。 bǐ néng shì， ér wǒ nǎi bù néng shì！” zǎo yè yǐ sī， qù qí bù rú zhōu gōng zhě， jiù qí rú zhōu gōng zhě。 shùn， dà shèng rén yě， hòu shì wú jí yān； zhōu gōng， dà shèng rén yě， hòu shì wú jí yān。 shì rén yě， nǎi yuē：“ bù rú shùn， bù rú zhōu gōng， wú zhī bìng yě。” shì bù yì zé yú shēn zhě zhòng yǐ zhōu hū！ qí yú rén yě， yuē：“ bǐ rén yě， néng yòu shì， shì zú wéi liáng rén yǐ； néng shàn shì， shì zú wéi yì rén yǐ。” qǔ qí yī， bù zé qí 'èr； jí qí xīn， bù jiū qí jiù： kǒng kǒng rán wéi jù qí rén zhī bù dé wéi shàn zhī lì。 yī shàn yì xiū yě， yī yì yì néng yě， qí yú rén yě， nǎi yuē：“ néng yòu shì， shì yì zú yǐ。” yuē：“ néng shàn shì， shì yì zú yǐ。” bù yì dài yú rén zhě qīng yǐ yuē hū？
jīn zhī jūn zǐ zé bù rán。 qí zé rén yě xiáng， qí dài jǐ yě lián。 xiáng， gù rén nán yú wéi shàn； lián， gù zì qǔ yě shǎo。 jǐ wèi yòu shàn， yuē：“ wǒ shàn shì， shì yì zú yǐ。” jǐ wèi yòu néng， yuē：“ wǒ néng shì， shì yì zú yǐ。” wài yǐ qī yú rén， nèi yǐ qī yú xīn， wèi shǎo yòu dé 'ér zhǐ yǐ， bù yì dài qí shēn zhě yǐ lián hū？ qí yú rén yě， yuē：“ bǐ suī néng shì， qí rén bù zú chēng yě； bǐ suī shàn shì， qí yòng bù zú chēng yě。” jǔ qí yī， bù jì qí shí； jiū qí jiù， bù tú qí xīn： kǒng kǒng rán wéi jù qí rén zhī yòu wén yě。 shì bù yì zé yú rén zhě yǐ xiáng hū？ fū shì zhī wèi bù yǐ zhòng rén dài qí shēn， ér yǐ shèng rén wàng yú rén， wú wèi jiàn qí zūn jǐ yě。
suī rán， wèishì zhě yòu běn yòu yuán， dài yǔ jì zhī wèi yě。 dài zhě bù néng xiū， ér jì zhě wèi rén xiū。 wú cháng shì zhī yǐ。 cháng shì yǔ yú zhòng yuē：“ mǒu liáng shì， mǒu liáng shì。” qí yìng zhě， bì qí rén zhī yǔ yě； bù rán， zé qí suǒ shū yuǎn bù yǔ tóng qí lì zhě yě； bù rán， zé qí wèi yě。 bù ruò shì， qiáng zhě bì nù yú yán， nuò zhě bì nù yú sè yǐ。 yòu cháng yǔ yú zhòng yuē：“ mǒu fēi liáng shì， mǒu fēi liáng shì。” qí bù yìng zhě， bì qí rén zhī yǔ yě； bù rán， zé qí suǒ shū yuǎn bù yǔ tóng qí lì zhě yě； bù rán， zé qí wèi yě。 bù ruò shì， qiáng zhě bì shuō yú yán， nuò zhě bì shuō yú sè yǐ。 shì gù shì xiū 'ér bàng xīng， dé gāo 'ér huǐ lái。 wū hū！ shì zhī chù cǐ shì， ér wàng míng yù zhī guāng， dào dé zhī xíng， nán yǐ！
jiāng yòu zuò yú shàng zhě， dé wú shuō 'ér cún zhī， qí guó jiā kě jǐ 'ér lǐ yú！
jìn xué jiě
【 tí jiě】
běn wén shì yuán hé qī、 bā nián jiān hán yù rèn guó zǐ bó shì shí suǒ zuò， jiǎ tuō xiàng xué shēng xùn huà， miǎn lì tā men zài xué yè、 dé xíng fāng miàn qǔ dé jìn bù， xué shēng tí chū zhì wèn， tā zài jìn xíng jiě shì， gù míng“ jìn xué jiě”， jiè yǐ shū fā zì jǐ huái cái bù yù、 shì tú cèng dèng de láo sāo。 wén zhōng tōng guò xué shēng zhī kǒu， xíng xiàng dì tū chū liǎo zì jǐ xué xí、 hàn wèi rú dào yǐ jí cóng shì wén zhāng xiě zuò de nǔ lì yǔ chéng jiù， yòu lì dì chèn tuō liǎo zāo yù de bù píng； ér zhēn fēng xiāng duì de jiě shì， biǎo miàn xīn píng qì hé， zì lǐ xíng jiān què chōng mǎn liǎo yù bó de gǎn qíng， yě fǎn yìng liǎo duì shè huì de pī píng。 àn běn wén“ yè jīng yú qín， huāng yú xī； xíng chéng yú sī， huǐ yú suí” děng yǔ， níng jù zhe zuò zhě zhì xué、 xiū dé de jīng yàn jié jīng； cóng“ jìn chén nóng yù” dào“ tóng gōng yìqǔ” yī duàn， shēng dòng biǎo xiàn chū tā duì qián rén wén xué yì shù tè diǎn jiān shōu bìng xù de tài dù。 hán yù zuò wéi sǎnwén jiā， yě hěn tuī zhòng hàn dài yáng xióng de cí fù。 běn wén de xiě zuò jí yòu suǒ jiè jiàn yú yáng xióng de《 jiě cháo》、《 jiě nán》 děng piān， cí cǎi fēng fù， yīn jié kēng qiāng、 duì 'ǒu gōng qiē， yǔn shǔ fù tǐ， rán 'ér qì shì bēn fàng， yǔ yán liú chàng， bǎi tuō liǎo hàn fù、 pián wén zhōng cháng yòu de jiān sè dāi bǎn， duī qì cí zǎo děng quē diǎn。 lín shū suǒ wèi“ nóng dàn shū mì xiāngjiàn， cuò 'ér chéng wén， gǔ lì réng shì sǎnwén”， gù yìng shuō shì hán yù tè chuàng de sǎnwén fù， wéi dù mù de《 ēpáng gōng fù》、 sū shì de《 chì bì fù》 de qián qū。 wén zhōng yòu xǔ duō chuàng zào xìng de yǔ jù， hòu dài yán yòng wéi chéng yǔ。
【 yuán wén】
guó zǐ xiān shēng chén rù tài xué， zhāo zhū shēng lì guǎn xià， huì zhī yuē：“ yè jīng yú qín， huāng yú xī； xíng chéng yú sī， huǐ yú suí。 fāng jīn shèng xián xiāng féng， zhì jù bì zhāng。 bá qù xiōng xié， dēng chóng jùn liáng。 zhàn xiǎo shàn zhě shuài yǐ lù， míng yī yì zhě wú bù yōng。 pá luó tī jué， guā gòu mó guāng。 gài yòu xìng 'ér huò xuǎn， shú yún duō 'ér yáng？ zhū shēng yè huàn bù néng jīng， wú huàn yòu sī zhī bù míng； xíng huàn bù néng chéng， wú huàn yòu sī zhī bù gōng。”
yán wèi jì， yòu xiào yú liè zhě yuē：“ xiān shēng qī yú zāi！ dì zǐ shì xiān shēng， yú cí yòu nián yǐ。 xiān shēng kǒu bù jué yín yú liù yì zhī wén， shǒu bù tíng pī yú bǎi jiā zhī biān。 jì shì zhě bì tí qí yào， zuǎn yán zhě bì gōu qí xuán。 tān duō wù dé， xì dà bù juān。 fén gāo yóu yǐ jì guǐ， héng wù wù yǐ qióng nián。 xiān shēng zhī yè， kě wèi qín yǐ。 dǐ pái yì duān， rǎng chì fó lǎo。 bǔ jū xià lòu， zhāng huáng yōu miǎo。 xún zhuì xù zhī máng máng， dú bàng sōu 'ér yuǎn shào。 zhàng bǎi chuān 'ér dōng zhī， huí kuáng lán yú jì dǎo。 xiān shēng zhī yú rú， kě wèi yòu láo yǐ。 chén jìn nóng yù， hán yīng jǔ huá， zuò wéi wén zhāng， qí shū mǎn jiā。 shàng guī yáo、 sì， hún hún wú yá； zhōu gào、 yīn《 pán》， jí qū 'áo yá；《 chūn qiū》 jǐn yán，《 zuǒ shì》 fú kuā；《 yì》 qí 'ér fǎ，《 shī》 zhèng 'ér pā； xià dài《 zhuāng》、《 sāo》， tài shǐ suǒ lù； zǐ yún， xiāng rú， tóng gōng yìqǔ。 xiān shēng zhī yú wén， kě wèi hóng qí zhōng 'ér sì qí wài yǐ。 shǎo shǐ zhī xué， yǒng yú gǎn wéi； cháng tōng yú fāng， zuǒ yòu jù yí。 xiān shēng zhī yú wéi rén， kě wèi chéng yǐ。 rán 'ér gōng bù jiàn xìn yú rén， sī bù jiàn zhù yú yǒu。 bá qián zhì hòu， dòng zhé dé jiù。 zàn wéi yù shǐ， suì cuàn nán yí。 sān nián bó shì， rǒng bù jiàn zhì。 mìng yǔ chóu móu， qǔ bài jǐ shí。 dōng nuǎn 'ér 'ér háohán， nián fēng 'ér qī tí jī。 tóu tóng chǐ huò， jìng sǐ hé bì。 bù zhī lǜ cǐ， ér fǎn jiào rén wéi？”
xiān shēng yuē：“ xū， zǐ lái qián！ fū dà mù wéi máng， xì mù wéi jué， bó lú、 zhū rú， wēi、 niè、 diàn、 xiē， gè dé qí yí， shī yǐ chéng shì zhě， jiàng shì zhī gōng yě。 yù zhá、 dān shā， chì jiàn、 qīng zhī， niú sōu、 mǎ bó， bài gǔ zhī pí， jù shōu bìng xù， dài yòng wú yí zhě， yī shī zhī liáng yě。 dēng míng xuǎn gōng， zá jìn qiǎo zhuō， yū yú wéi yán， zhuó luò wéi jié， xiào duǎn liàng cháng， wéi qì shì shì zhě， zǎixiàng zhī fāng yě。 xī zhě mèng kē hǎo biàn， kǒng dào yǐ míng， zhé huán tiān xià， zú lǎo yú xíng。 xún qīng shǒu zhèng， dà lùn shì hóng， táo chán yú chǔ， fèi sǐ lán líng。 shì 'èr rú zhě， tù cí wéi jīng， jǔ zú wéi fǎ， jué lèi lí lún， yōu rù shèng yù， qí yù yú shì hé rú yě？ jīn xiān shēng xué suī qín 'ér bù yáo qí tǒng， yán suī duō 'ér bù yào qí zhōng， wén suī qí 'ér bù jì yú yòng， xíng suī xiū 'ér bù xiǎn yú zhòng。 yóu qiě yuè fèi fèng qián， suì mí lǐn sù； zǐ bù zhī gēng， fù bù zhī zhì； chéng mǎ cóng tú， ān zuò 'ér shí。 zhǒng cháng tú zhī cù cù， kuī chén biān yǐ dào。 rán 'ér shèng zhù bù jiā zhū， zǎi chén bù jiàn chì， cí fēi qí xìng yú？ dòng 'ér dé bàng， míng yì suí zhī。 tóu xián zhì sàn， nǎi fēn zhī yí。 ruò fū shāng cái huì zhī yòu wáng， jì bān zī zhī chóng bì， wàng jǐ liàng zhī suǒ chēng， zhǐ qián rén zhī xiá cī， shì suǒ wèi jié jiàng shì zhī bù yǐ yì wéi yíng， ér zǐ yī shī yǐ chāng yáng yǐn nián， yù jìn qí xī líng yě。
máo yíng chuán
máo yíng zhě， zhōng shān rén yě。 qí xiān míng shì， zuǒ yǔ zhì dōng fāng tǔ， yǎng wàn wù yòu gōng， yīn fēng yú mǎo dì， sǐ wéi shí 'èr shén。 cháng yuē：“ wú zǐ sūn shén míng zhī hòu， bù kě yǔ wù tóng， dāng tù 'ér shēng。” yǐ 'ér guǒ rán。 míng shì bā shì sūn nóu， shì chuán dāng yīn shí jū zhōng shān， dé shén xiān zhī shù， néng nì guāng shǐ wù， qiè héng 'é、 qí chán chú rù yuè， qí hòu dài suì yǐn bù shì yún。 jū dōng guō zhě yuē jùn， jiǎo 'ér shàn zǒu， yǔ hán lú zhēng néng， lú bù jí， lú nù， yǔ sòng què móu 'ér shā zhī， hǎi qí jiā。
qín shǐ huáng shí， méng jiāng jūn tián nán fá chǔ， cì zhōng shān， jiāng dà liè yǐ jù chǔ。 zhào zuǒ yòu shù cháng yǔ jūn wèi， yǐ《 lián shān》 shì zhī， dé tiān yǔ rén wén zhī zhào。 shì zhě hè yuē：「 jīn rì zhī huò， bù jiǎo bù yá， yī hè zhī tú， quē kǒu 'ér cháng xū， bā qiào 'ér fū jū， dú qǔ qí máo， jiǎn dú shì zī ． tiān xià qí tóng shū， qín qí suì jiān zhū hóu hū！」 suì liè， wéi máo shì zhī zú， bá qí háo， zài yíng 'ér guī， xiàn fú yú zhāng tái gōng， jù qí zú 'ér jiā shù fù yān。 qín huáng dì shǐ tián cì zhī tānɡ mù， ér fēng zhū guǎn chéng， hào yuē guǎn chéng zǐ， yuē jiàn qīn chǒng rèn shì。
yíng wéi rén， qiǎngjì 'ér biàn mǐn， zì jié shéng zhī dài yǐ jí qín shì， wú bù zuǎn lù。 yīn yáng、 bǔ shì、 zhàn xiāng、 yī fāng、 zú shì、 shān jīng、 dì zhì、 zì shū、 tú huà、 jiǔ liú、 bǎi jiā、 tiān rén zhī shū， jí zhì fú tú、 lǎo zǐ、 wài guó zhī shuō， jiē suǒ xiáng xī。 yòu tōng yú dāng dài zhī wù， guān fǔ bù shū、 fú jǐng dài qián zhù jì， wéi shàng suǒ shǐ。 zì qín huáng dì jí tài zǐ fú sū、 hú hài、 chéngxiàng sī、 zhōng chē fǔ lìng gāo， xià jí guó rén， wú bù 'ài zhòng。 yòu shàn suí rén yì， zhèng zhí、 xié qū、 qiǎo zhuō， yī suí qí rén。 suī jiàn fèi qì， zhōng mò bù xiè。 wéi bù xǐ wǔ shì， rán jiàn qǐng， yì shí wǎng。 lěi bài zhōng shū lìng， yǔ shàng yì xiá， shàng cháng hū wéi zhōng shū jūn。 shàng qīn jué shì， yǐ héng shí zì chéng， suī guān rén bù dé lì zuǒ yòu， dú yíng yǔ zhí zhú zhě cháng shì， shàng xiū fāng bà。 yíng yǔ jiàng rén chén xuán、 hóng nóng táo hóng， jí huì jī chǔ xiān shēng yǒu shàn， xiāng tuī zhì， qí chū chù bì xié。 shàng zhào yíng， sān rén zhě bù dài zhào， zhé jù wǎng， shàng wèi cháng guài yān。
hòu yīn jìn jiàn， shàng jiāng yòu rèn shǐ， fú shì zhī， yīn miǎn guān xiè。 shàng jiàn qí fā tū， yòu suǒ mó huà bù néng chēng shàng yì。 shàng xī xiào yuē：“ zhōng shū jūn lǎo 'ér tū， bù rèn wú yòng。 wú cháng wèi zhōng shū jūn， jūn jīn bù zhōng shū xié？” duì yuē：“ chén suǒ wèi jìn xīn zhě。” yīn bù fù zhào， guī fēng yì， zhōng yú guǎn chéng。 qí zǐ sūn shèn duō， sǎnchù zhōng guó yí dí， jiē mào guǎn chéng， wéi jū zhōng shān zhě， néng jì fù zǔ yè。
tài shǐ gōng yuē： máo shì yòu liǎng zú。 qí yī jī xìng， wén wáng zhī zǐ， fēng yú máo， suǒ wèi lǔ、 wèi、 máo、 dān zhě yě。 zhàn guó shí yòu máo gōng、 máosuí。 dú zhōng shān zhī zú， bù zhī qí běn suǒ chū， zǐ sūn zuì wéi fān chāng。《 chūn qiū》 zhī chéng， jiàn jué yú kǒng zǐ， ér fēi qí zuì。 jí méng jiāng jūn bá zhōng shān zhī háo， shǐ huáng fēng zhū guǎn chéng， shì suì yòu míng， ér jī xìng zhī máo wú wén。 yíng shǐ yǐ fú jiàn， zú jiàn rèn shǐ， qín zhī miè zhū hóu， yíng yǔ yòu gōng， shǎng bù chóu láo， yǐ lǎo jiàn shū， qín zhēn shǎo 'ēn zāi。
zá shuō yī《 lóng shuō》
hán yù
lóng shī qì chéng yún， yún gù fú líng yú lóng yě。 rán lóng chéng shì qì， máng yáng qióng hū xuán jiān， bó rì yuè， fú guāng jǐng， gǎn zhèn diàn， shén biàn huà， shuǐ xià tǔ， gǔ líng gǔ， yún yì líng guài yǐ zāi。
yún， lóng zhī suǒ néng shǐ wéi líng yě。 ruò lóng zhī líng， zé fēi yún zhī suǒ néng shǐ wéi líng yě。 rán lóng fú dé yún， wú yǐ shén qí líng yǐ。 shī qí suǒ píng yǐ， xìn bù kě yú。 yì zāi！ qí suǒ píng yǐ， nǎi qí suǒ zì wéi yě。
yì yuē：“ yún cóng lóng。” jì yuē：“ lóng， yún cóng zhī yǐ。”
【 fān yì】
lóng tù chū de qì xíng chéng yún， yún běn lái bù bǐ lóng líng yì。 dàn shì lóng chéng zhe zhè gǔ yún qì， kě yǐ zài máng máng de tài kōng zhōng sì chù 'áo yóu， jiē jìn rì yuè， zhē bì tā de guāng máng， zhèn hàn qǐ léi diàn， biàn huà shén qí mò cè， yǔ shuǐ jiàng luò zài dà dì， shǐ dé shān gǔ chén lún。 zhè yún yě shì hěn shén qí líng yì de ní！
yún， shì lóng de néng lì shǐ tā yòu líng yì de。 zhì yú lóng de líng yì， què bù shì yún de néng lì shǐ tā zhè yàng zǐ de。 dàn shì lóng méi yòu yún， jiù bù néng xiǎn shì chū tā de líng yì。 shī qù tā suǒ píng jiè de yún， shí zài shì bù xíng de 'ā。 duō me qí guài 'ā， lóng suǒ píng jiè yǐ kào de， zhèng shì tā zì jǐ zào chéng de yún。《 zhōu yì》 shuō：“ yún gēn suí zhe lóng。” nà me jì rán jiào zuò lóng， jiù yīnggāi yòu yún gēn suí zhe tā 'ā！
zhù shì：
lóng shuō： xuǎn zì《 zá shuō》， wéi qí shǒu piān， tí mù wéi biān zhě jiā。 shī： pēn tù。 fú： zhē bì。 jǐng： tōng“ yǐng”。 shén biàn huà： yǔ chū《 guǎn zǐ · shuǐ dì piān》“ lóng shēng yú shuǐ， bèi wǔ sè 'ér yóu， gù shén。 yù xiǎo zé huà wéi cán（ chóng shǔ） [ shuō míng， cǐ wéi yī gè zì zh]， yù dà zé cáng yú tiān xià， yù shàng zé líng yú yún qì， yù xià zé rù yú shēn quán， biàn huà wú rì， shàng xià wú shí， wèi zhī shén。” shuǐ： míng cí yòng zuò dòng cí， xià yǔ。 gǔ： màn。 yún cóng lóng： yǔ chū《 yì · qián · wén yán》“ yún cóng lóng， fēng cóng hǔ， shèng rén zuò 'ér wàn wù dǔ。” cóng： suí， gēn suí。
zá shuō 'èr《 yī shuō》
shàn yī zhě， bù shì rén zhī jí féi， chá qí mài zhī bìng fǒu 'ér yǐ yǐ； shàn jì tiān xià zhě， bù shì tiān xià zhī 'ān wēi， chá qí jì gāng zhī lǐ luàn 'ér yǐ yǐ。 tiān xià zhě， rén yě； ān wēi zhě， féi jí yě； jì gāng zhě， mài yě。 mài bù bìng， suī jí bù hài； mài bìng 'ér féi zhě， sǐ yǐ。 tōng yú cǐ shuō zhě， qí zhī suǒ yǐ wéi tiān xià hū！ xià、 yīn、 zhōu zhī shuāi yě， zhū hóu zuò 'ér zhàn fá rì xíng yǐ。 chuán shù shí wáng 'ér tiān xià bù qīng zhě， jì gāng cún yān 'ěr。 qín zhī wáng tiān xià yě， wú fēn shì yú zhū hóu， jù bīng 'ér fén zhī， chuán 'èr shì 'ér tiān xià qīng zhě， jì gāng wáng yān 'ěr。 shì gù sì zhī suī wú gù， bù zú shì yě， mài 'ér yǐ yǐ； sì hǎi suī wú shì， bù zú jīn yě， jì gāng 'ér yǐ yǐ。 yōu qí suǒ kě shì， jù qí suǒ kě jīn， shàn yī shàn jì zhě， wèi zhī tiān fú yǔ zhī。《 yì》 yuē：“ shì lǚ kǎo xiáng。” shàn yī shàn jì zhě wéi zhī。
zá shuō sān《 cuī shān jūn chuán》
tán shēng zhī wéi《 cuī shān jūn chuán》， chēng hè yán zhě， qǐ bù guài zāi！ rán wú guān yú rén， qí néng jìn qí xìng 'ér bù lèi yú qín shòu yì wù zhě xī yǐ， jiāng fèn shì jí xié cháng wǎng 'ér bù lái zhě zhī suǒ wéi hū？ xī zhī shèng zhě， qí shǒu yòu ruò niú zhě， qí xíng yòu ruò shé zhě， qí huì yòu ruò niǎo zhě， qí mào yòu ruò méng qí zhě。 bǐ jiē mào sì 'ér xīn bù tóng yān， kě wèi zhī fēi rén xié？ jí yòu píng lē màn fū， yán rú wò dān， měi 'ér hěn zhě， mào zé rén， qí xīn zé qín shòu， yòu 'è kě wèi zhī rén xié？ rán zé guān mào zhī shì fēi， bù ruò lùn qí xīn yǔ qí xíng shì zhī kě fǒu wéi bù shī yě。 guài shén zhī shì， kǒng zǐ zhī tú bù yán， yú jiāng tè qǔ qí fèn shì jí xié 'ér zuò zhī， gù tí zhī yún 'ěr。
fān yì：
zuò zhě tán shì zài tā xiě de《 cuī shān jūn chuán》 lǐ shuō， nà xiē shēng chēng zì jǐ rú xiān hè bān cháng shòu néng zhī wǎng shì de rén， shí zài tài huāng miù liǎo。 dàn jù wǒ guān chá， néng gòu jìn dào rén de běn xìng 'ér bù xiàng qín shòu nà yàng de rén tài shǎo liǎo， ér zhè xiē rén yòu fèn shì jí sú、 yǐn jū bì shì， zhè shì wèishénme ní？ xī shí de shèng rén men， yòu de tóu xiàng niú， yòu de shēn tǐ xiàng shé， yòu de zuǐ bā xiàng niǎo， hái yòu de miàn mào xiàng méng qī nà yàng fāng 'ér qiě chǒu lòu， dàn shì tā men jǐn jǐn shì yǔ nà xiē yě shòu wài mào xiāng sì， ér běn xìng què wán quán bù tóng， wǒ men néng gòu shuō tā men bù shì rén má？ ér yòu de rén shēn cái fēng mǎn， pí fū xì nèn huá zé， miàn sè hóng rùn yòu rú zhū shā， měi lì fēi fán， tā men de wài biǎo shì rén， ér běn xìng què xiàng qín shòu yī bān。 nà me shì fǒu hái néng gòu bǎ tā men chēng zuò rén ní？ suǒ yǐ yǐ mào qǔ rén， bù rú guān qí yán chá qí xíng lái de zhèng què。 guǐ shén zhī shuō， wǒ men rú jiā dì zǐ cóng bù qīng xìn， suǒ yǐ wǒ jiù cóng zhè gè gù shì zhòngxuǎn zé liǎo fèn shì jí sú de yī miàn， lái fā biǎo yī xiē gǎn xiǎng 'ér yǐ。
zá shuō sì《 mǎ shuō》
shì yòu bó lè， rán hòu yòu qiān lǐ mǎ。 qiān lǐ mǎ cháng yòu， ér bó lè bù cháng yòu。 gù suī yòu míng mǎ， zhǐ rǔ yú nú lì rén zhī shǒu， pián sǐ yú cáo lì zhī jiān， bù yǐ qiān lǐ chēng yě。
mǎ zhī qiān lǐ zhě， yī shí huò jìn sù yī shí。 shí mǎ zhě， bù zhī qí néng qiān lǐ 'ér shí yě。 shì mǎ yě， suī yòu qiān lǐ zhī néng， shí bù bǎo， lì bù zú， cái měi bù wài jiàn， qiě yù yǔ cháng mǎ děng bù kě dé， ān qiú qí néng qiān lǐ yě？
cè zhī bù yǐ qí dào， shí zhī bù néng jìn qí cái， míng zhī 'ér bù néng tōng qí yì， zhí cè 'ér lín zhī， yuē：“ tiān xià wú mǎ。” wū hū！ qí zhēn wú mǎ xié？ qí zhēn bù zhī mǎ yě !
【 zhù shì】 bó lè： chūn qiū shí qín mù gōng shí rén， xìng sūn， míng yáng， shàn cháng xiàngmǎ。
zhǐ： tóng“ zhǐ”， zhǐ shì。 rǔ： shòu qū rǔ， máimò。 pián： chéng shuāng chéng duì。 pián sǐ： bìng liè 'ér sǐ。 cáo lì： yuán zhǐ yǎng shòu de shí qì， zhè lǐ zhǐ yǎng mǎ de chù suǒ。
bù yǐ qiān lǐ chēng yě： bù yǐ qiān lǐ mǎ bèi chēng dào。 yǐ， bǎ。 chēng， chēng sòng， chēng dào。
mǎ zhī qiān lǐ zhě： mǎ ( dāng zhōng ) néng xíng qiān lǐ de。 zhī， zhù cí。 cǐ jù“ mǎ” hé“ qiān lǐ zhě” shì bù fēn fù zhǐ guān xì。
yī shí： chī yī cì。 huò： yòu shí。 jìn sù yī shí（ shi）： chī jìn yī shí（ dàn) sù。 jìn， quán， zhè lǐ zuò dòng cí yòng， shì“ chī jìn” de yì sī。 shí， shí dǒu wéi shí。
shí： tóng“ sì”， wèi yǎng。
qí： zhǐ qiān lǐ mǎ， dài cí。 néng qiān lǐ： néng zǒu qiān lǐ。
shì： zhè， zhǐ shì dài cí。
néng： cái néng。
cái měi bù wài jiàn： cái néng hé cháng chù bù néng biǎo xiàn zài wài。 jiàn， tóng“ xiàn”， biǎo lù。 měi， měi hǎo sù zhì
qiě： jiāng。 yù： xiǎng yào， yào。 děng： xiāng dāng。 bù kě dé： bù kě néng。 dé， néng， biǎo shì kè guān tiáo jiàn yǔn xǔ。
ān： zěn me， nǎ lǐ， yí wèn dài cí。
cè： jià yù。 zhī， zhǐ qiān lǐ mǎ， dài cí。 yǐ qí dào： yòng ( duì dài ) tā de bàn fǎ。
jìn qí cái： quán fā huī tā de cái néng。 cái， tóng“ cái”， cǐ zhǐ xíng qiān lǐ de cái néng。
míng zhī： yāo hē tā。 tōng qí yì： gēn tā de xīn yì xiāng tōng。
zhí cè： ná zhe mǎ biān。 cè， gǎn mǎ de biān zǐ， míng cí。 lín zhī： lín shì zhe mǎ。 lín， cóng gāo chù wǎng xià kàn。
qí： yǔ qì zhù cí， jiā qiáng fǎn wèn yǔ qì。 qí： yǔ qì zhù cí， jiā qiáng kěn dìng yǔ qì。
【 yì wén】 shì shàng yòu liǎo bó lè， rán hòu cái huì yòu qiān lǐ mǎ。 qiān lǐ mǎ shì jīng cháng yòu de， kě shì bó lè què bù jīng cháng yòu。 yīn cǐ， jí shǐ shì hěn míng guì de mǎ yě zhǐ néng zài pú yì de shǒu xià shòu dào qū rǔ， gēn pǔ tōng de mǎ yī qǐ sǐ zài mǎ jiù lǐ， bù néng huò dé qiān lǐ mǎ de chēng hào。
rì xíng qiān lǐ de mǎ， yī dùn huò xǔ néng chī xià yī shí liáng shí， wèi mǎ de rén bù dǒng dé yào gēn jù tā rì xíng qiān lǐ de běn lǐng lái wèi yǎng tā。（ suǒ yǐ） zhè yàng de mǎ， suī yòu rì xíng qiān lǐ de néng nài， què chī bù bǎo， lì qì bù zú， tā de cái néng hé měi hǎo de sù zhì yě jiù biǎo xiàn bù chū lái， xiǎng yào gēn pǔ tōng de mǎ xiāng děng shàng qiě bàn bù dào， yòu zěn me néng yào qiú tā rì xíng qiān lǐ ní？
biān cè tā， bù 'àn zhèng què de fāng fǎ， wèi yǎng yòu bù zú yǐ shǐ tā chōng fēn fā huī zì jǐ de cái néng， tīng tā sī jiào què bù dǒng dé tā de yì sī，（ fǎn 'ér） ná zhe biān zǐ zhàn zài tā gēn qián shuō：“ tiān xià méi yòu qiān lǐ mǎ !” āi ! nán dào guǒ zhēn méi yòu qiān lǐ mǎ má？ qí shí shì tā men zhēn bù shí dé qiān lǐ mǎ 'ā ! chuán shì míng yán shì yòu bó lè， rán hòu yòu qiān lǐ mǎ， qiān lǐ mǎ cháng yòu， ér bó lè bù cháng yòu。《 mǎ shuō》
· shū shān yòu lù qín wéi jìng， xué hǎi wú yá kǔ zuò zhōu。（ hán yù zhì xué míng lián）
· yún héng qín lǐng jiā hé zài？ xuě yōng lán guān mǎ bù qián。（《 zuǒ qiān zhì lán guān shì zhí sūn xiāng》）
· nì nì 'ér nǚ yǔ， ēn yuàn xiāng 'ěr rǔ。（《 tīng yíng shī tánqín》）
· gǔ zhī jūn zǐ， qí zé jǐ yě zhòng yǐ zhōu， qí dài rén yě qīng yǐ yuē。（《 yuán huǐ》）
· qīn zhī gē zhī bù duàn， shū zhě shǔ zhī bù jiān。
· dà fán wù bù dé qí píng zé míng。（《 sòng mèng dōng yě xù》）
· shàonián lè xiāng zhī， shuāi mù sī gù yǒu。
· tiān jiē xiǎo yǔ rùn rú sū， cǎo sè yáo kàn jìn què wú。 zuì shì yī nián chūn hǎo chù， jué shèng yān liǔ mǎn huáng dū。（《 zǎo chūn chéng shuǐ bù zhāng shí bā yuán wài》）
· shì yè wú qióng nián。
· shī zhě， suǒ yǐ chuán dào shòu yè jiě huò zhě yě。（《 shī shuō》）
· yè jīng yú qín， huāng yú xī； xíng chéng yú sī， huǐ yú suí。（《 jìn xué jiě》）
· rén fēi shēng 'ér zhī zhī， shú néng wú huò？ huò 'ér bù cóng shī， qí wéi huò yě， zhōng bù jiě yǐ。（《 shī shuō》）
· wú guì wú jiàn， wú cháng wú shǎo， dào zhī suǒ cún， shī zhī suǒ cún yě。（《 shī shuō》）
· dài zhě bù néng xiū， ér jì zhě wèi rén xiū。
· shèng rén wú cháng shī。（《 shī shuō》）
· wén dào yòu xiān hòu， shù yè yòu zhuān gōng。（《 shī shuō》）
· pí fú hàn dà shù， kě xiào bù zì liàng。（《 diào zhāng jí》） · bù sài bù liú， bù zhǐ bù xíng。（《 yuán dào》） hán yù mù dì hán yù mù wèi yú hé nán shěng mèng zhōu shì chéng xī 6 gōng lǐ hán zhuāng cūn běi bàn lǐng pō shàng。 cǐ dì běi wàng tài xíng， nán lín huáng hé， shì yī piàn qiū líng dì dài。 mù zhǒng gāo dà， yòu zhuān shí wéi qiáng， cuì bǎi wěng yù， fāng cǎo jī jī， zǎo shù chéng lín。 mù qián yòu hán yù cí， míng dài jiàn zhù， sān jìn yuàn luò， hán yù diāo xiàng zuò yú cí zhōng。
hán yù mù shǐ jiàn yú táng jìng zōng bǎo lì yuán nián（ 825 nián）。 mù dì chù qiū líng dì dài， mù zhǒng gāo 10 yú mǐ， zhǒng qián jiàn yòu cí táng， jì yòu xiǎng táng sān jiān， mén fáng sān jiān。 cí nèi gòng yòu shí bēi 13 tōng， jìzǎi yòu hán yù shēng píng shì jì děng。 mù qián yuàn nèi yòu gǔ bǎi liǎng zhū， xiāng chuán wéi táng dài zāi zhí， yòu qīng qián lóng nián jiān mèng xiàn zhī xiàn chóu rǔ hú bēi jì： " táng bǎi shuāng qí "， zuǒ zhū gāo 5 zhàng， wéi 1.2 zhàng； yòu zhū gāo 4 zhàng， wéi 1.1 zhàng。 1986 nián 11 yuè， gōng bù wéi hé nán shěng wén wù bǎo hù dān wèi。
hán yù yī shēng chuàng zuò liǎo jǐ bǎi shǒu shī， duì wǒ guó chuàng zuò shī jù yòu zhe shēn yuǎn de yǐng xiǎng。
hán yù jì niàn guǎn
cháo zhōu hán yù jì niàn guǎn
wèi yú guǎng dōng cháo zhōu shì chéng dōng bǐ jià shān lù， táng dài yuán hé shí sì nián（ gōng yuán 819 nián）， zhù míng zhèng zhì jiā、 sī xiǎng jiā、 wén xué jiā hán yù， yóu yú xiàng huáng dì tí chū tíng zhǐ yíng jiē fǎ mén sì fó gǔ dào cháng 'ān gòngfèng de jiàn yì， chù nù liǎo huáng dì， bèi lìng chǔsǐ， xìng dé zǎixiàng péi dù děng jiǎng qíng， gǎi biǎn wéi cháo zhōu cì shǐ。 hán yù yǐ dài zuì zhī shēn， zài cháo qī gè duō yuè， bǎ zhōng yuán xiān jìn wén huà dài dào lǐng nán， bàn jiào yù， qū 'ě yú， wèimín zhòng zuò liǎo xǔ duō hǎo shì， bèi cháo rén fèng wéi shén， cháo rén bìng jiāng bǐ jià shān gǎi chēng hán shān， shān xià de 'ě xī gǎi chēng hán jiāng。
sòng xián píng 'èr nián（ gōng yuán 999 nián） zài tōng pàn chén yáo zuǒ de chàng dǎo xià jiàn lì hán cí。 cí yǔ jù dì gāo kuàng， gòu zào gǔ yǎ， zhàn dì 328 píng fāng mǐ， xì shuāng céng chuí yán jiàn zhù。 qí xià céng wéi zhǎn lǎn tīng， shàng céng bì wéi“ hán yù jì niàn guǎn”， gé qián shí qì píng tái zhèng zhōng yòu 2 mǐ duō gāo de hán yù píng shēn shí xiàng 1 zūn。 nèi fēn qián hòu 'èr jìn， bìng dài liǎng láng。 hòu jìn zhù zài bǐ qián jìn gāo chū jǐ mǐ de tái jī shàng， nèi gōng hán yù sù xiàng。 táng shàng yòu duì lián：“ pìfó lěi qiān yán， xuě lěng lán guān， cóng cǐ rú fēng kāi lǐng jiāo； dào guān cái bā yuè， cháo píng 'ě zhū， yú jīn xiāng huǒ biàn yíng zhōu。” cí nèi yòu lì dài bēi kè 36 kuài， qí nián dài zuì zǎo zhě jí sū shì de《 cháo zhōu hán wén gōng miào bēi》， cóng chéng nán yí cǐ， zhì zhèng táng nán qiáng xià。 cí nèi qián hòu 'èr jìn liáng zhù， hái fēn xuán jīn rén wéi chóngxiū hán wén gōng cí suǒ tí xiě de biǎn 'é。 hán cí yǐ shān lín shuǐ， sù mù duān zhuāng。 1988 nián， yuán shì láng tíng jiù zhǐ yòu xīn jiàn liǎo“ shì láng gé”（ hán yù céng rèn xíng bù shì láng， rén chēng“ hán shì láng”）， sū shì wèicǐ xiě xià liǎo zhù míng de《 cháo zhōu hán wén gōng miào bēi jì》， chēng hán yù“ wén qǐ bā dài zhī shuāi， dào jì tiān xià zhī nì。” suì chéng tiān xià dìng lùn。 zhōu wéi wéi lì dài hán cí bēi kè hé hán yù bǐ jì。 ráo yòu qù wèi de shì“ chuán dào qǐ wén” de bēi kè， yīn zì xíng tè shū， jìng yòu duō zhǒng dú fǎ。 tíng yuán yòu bēi láng， bǎo cún xiàn dài míng rén píng jià hán yù de shū fǎ bēi kè。 hòu shān yāo wéi shì láng gé， gé qián yòu hán yù shí diāo tóu xiàng， gé nèi cí wéi hán yù shēng píng zhǎn lǎn guǎn。 yáng shān hán yù jì niàn guǎn wèi yú guǎng dōng yáng shān xiàn jìng nèi， zhè shì wèile jì niàn céng rèn yáng shān xiàn lìng de dà wén háo hán yù 'ér xiū jiàn。 zhǎn tīng nèi guà mǎn liǎo hán yù zài yáng shān liú xià de shǒu jì shí kè jí lì dài wén rén jǐng hán shī wén de tàpiàn。 zhǎn tīng nèi， yòu yī zhāng zhēn guì de hán yù quán shēn xiàng de tàpiàn。 zài yáng shān hán yù jì niàn guǎn nèi， cún yòu xiào bǐng kūn de mó kè fù yòu shī jí shī xù， shī jí shī xù fù yòu jī qíng， dú hòu ràng rén tàn wéi guān zhǐ。
hán yù chuán ( jié xuǎn ) hán yù zì tuì zhī， chāng lí rén。 fù zhòng qīng， wú míng wèi。 yù shēng sān suì 'ér gū， yǎng yú cóng ① fù xiōng。 yù zì yǐ gū zǐ， yòu kè kǔ xué rú， bù sì jiǎng lì。
xún dēng jìn shì dì。 zǎixiàng dǒng jìn chū zhèn dà liáng， bì ② wéi xún guān。 yù fā yán zhēn shuài， wú suǒ wèi bì， cāo xíng jiān zhèng， zhuō yú shì wù。 dé zōng wǎn nián， zhèng chū duō mén， zǎixiàng bù zhuān jī wù， gōng shì ③ zhī bì， jiàn guān lùn zhī bù tīng， yù cháng shàng zhāng shù qiān yán jí lùn zhī， bù tīng， nù biǎn wéi lián zhōu yáng shān lìng。
fēng xiáng fǎ mén sì yòu hù guó zhēn shēn tǎ， tǎ nèi yòu shì jiā wén fó zhǐ gǔ yī jié， sān shí nián yī kāi， kāi zé suì fēng rén tài。 wáng gōng shì shù， bēn zǒu shěshī， wéi kǒng zài hòu。 bǎi xìng yòu fèi yè pò chǎn、 shāo dǐng zhuó bì 'ér qiú gòngyǎng zhě。 yù sù bù xǐ fó， shàng shū jiàn zhī， shū zòu， xiàn zōng nù shèn， nǎi biǎn wéi cháo zhōu cì shǐ。
【 zhù】① cóng： táng fáng qīn shǔ。② bì (bi)： zhēng zhào。③ gōng shì： yuán yì zhǐ gōng tíng nèi suǒ shè de shì sì。 táng dé zōng zhēn yuán mò nián， gōng zhōng pài huàn guān dào mín jiān shì chǎng qiáng xíng mǎi wù， kǒu chēng“ gōng shì”， shí wéi lüè duó。
10． jiě shì xià liè jù zǐ zhōng jiā diǎn de cí。
① xún dēng jìn shì dì ( bù jiǔ， suí jí )② yù sù bù xǐ fó， shàng shū jiàn zhī ( xiàng lái， yī xiàng )
11． yòng xiàn dài hàn yǔ fān yì xià liè jù zǐ。
yù zì yǐ gū zǐ， yòu kè kǔ xué rú， bù sì jiǎng lì。
yì wén： hán yù yīn wéi zì jǐ shì gū 'ér， cóng xiǎo jiù kè kǔ xué xí rú xué， bù xū yào děng dài bié rén gǔ lì。
12． tōng dú quán wén， nǐ rèn wéi hán yù jù yòu zěn yàng de xìng gé tè diǎn ?
dá： fā yán zhēn shuài， wú suǒ wèi bì， cāo xíng jiān zhèng， zhuō yú shì wù
【 yì wén】
hán yù， zì tuì zhī， chāng lí rén（ hǎo xiàng shì dōng běi liáo níng shěng）。 fù qīn míng jiào hán zhòng qīng， bù zuò guān yě bù chū míng。 hán yù sān suì de shí hòu chéng liǎo gū 'ér（ nán dào mǔ qīn yě méi liǎo？ hán yù zài jì diàn zhí zǐ hán lǎo chéng sǐ de jì wén zhōng méi jiǎng míng bái， shuō zhǐ néng yǐ kào xiōng sǎo）， bèi tóng zú de táng xiōng fǔ yǎng。 hán yù yīn wéi zì jǐ shì gū 'ér， xiǎo shí hòu xué xí rú jiā jīng diǎn hěn kè kǔ， bù xiàng qí tā hái zǐ nà yàng hái xū yào jiǎng lì lái yòu dǎo。 dà lì（ táng dài zōng nián hào 766~779） zhēn yuán（ táng dé zōng nián hào 785~804） nián jiān（ yīn wéi qí tā nián hào dū bǐ jiào duǎn）， wén tán fēng qì shì bǐ jiào chóng shàng gǔ wén， mó fǎng yáng xióng hé dǒng zhòng shū de yì lùn wén， ér dú gū jí hé liáng sù bèi chēng wéi mó fǎng de zuì hǎo， yíng dé liǎo zhī shí fènzǐ de guǎng fàn zūn jìng。 hán yù hé tā men de yōng dǔn men jiāo wǎng， kè kǔ zuānyán hé mó fǎng， dǎ suàn kào zhè gè chéng wéi dāng shí yòu yǐng xiǎng lì de rén wù。 zài kǎo qǔ jìn shì de shí hòu， bǎ zì jǐ de wén zhāng shàng jiāo gěi duō wèi guó jiā zhòng yào xíng zhèng zhǎngguān， céng dān rèn guò zǎi xiāng de zhèng yú qìng hěn xīn shǎng tā， jī jí dì chēng zàn tā， yīn cǐ hěn kuài jiù chū liǎo míng， hěn kuài jiù chéng liǎo jìn shì。
zǎixiàng dǒng jìn dào dà liáng qù gōng zuò， qǐng hán yù zuò tā de xún guān。 dǒng jìn de zhí yuán bān zǐ chè chú hòu， xú zhōu de zhāng jiàn fēng yòu mù míng qǐng tā qù zuò xià shǔ。 hán yù rèn wéi zì jǐ dé dào liǎo chéng rèn， shuō huà yuè lái yuè zhí shuài， bù qù kè yì duǒ bì hé jì huì shénme， tā de pǐn dé zhuān yī 'ér zhèng pài， bù qù cóng shì yī xiē shì sú de rén qíng jiāo jì。 hòu lái diào tā qù zuò sì mén bó shì， zài hòu lái shēng wéi jiān chá yù shǐ。 dé zōng wǎn nián de shí hòu， cháo tíng zhōng fēn liǎo hǎo jǐ pài， zǎixiàng yě bù hǎohǎo fù zé。 gōng shì（ jiù shì tàijiàn dào shì chǎng shàng míng qiǎng， bái jū yì de《 mài tàn wēng》 jiù fǎn yìng liǎo cǐ shì， céng dǎo zhì yī míng tàijiàn bèi fèn nù de nóng mín shā sǐ， yīn wéi zhè gè tàijiàn bù dàn yào qiǎng dōng xī， hái qiǎng rén jiā de lǘ zǐ） de bì duān hěn míng xiǎn， dàn jiàn guān men fǎn fù tí yì jiàn huáng dì yě bù jiē nà（ yīn wéi qiǎng de dōng xī dōushì tā zì jǐ yòng， dé zōng jiù shì zhè yàng yī gè mù guāng duǎn qiǎn， zì zūn xīn chāo qiáng hé xǐ hǎo jiān nìng de yī gè húndàn， kě yǐ shuō tā zài wèi shí qī， jí dà dì dòng yáo liǎo dì zhù jiē jí de fǔ xiǔ tǒng zhì）。 hán yù céng jīng xiě liǎo jǐ qiān zì de wén zhāng jí lì pī pàn zhè jiàn shì， huáng dì bù tīng fǎn 'ér hěn shēng qì， bǎ tā cóng jīng guān biǎn dào lián zhōu（ hòu lái liú yǔ xī hǎo xiàng yě bèi biǎn dào zhè dì fāng， hǎo xiàng shǔ yú guǎng dōng shěng， dāng shí shǔ yú bù fā dá dì qū， hěn biān yuǎn） shān yáng xiàn zuò xiàn lìng， hòu lái yòu zhuǎn dào jiāng líng fǔ zuò zhèng fǔ kē yuán。
yuán hé chū nián（ táng xiàn zōng nián hào， 805 nián yǐ hòu， táng dé zōng de sūn zǐ， tā zài wèi qī jiān duì bù fú cóng de fān zhèn shǒu wàn qiáng yìng， bìng qǔ dé liǎo hěn duō chéng jì， zhú jiàn huī fù liǎo cháo tíng de wēi wàng， shǐ chēng yuán hé zhōng xīng）， zhào hán yù qù zuò guó zǐ bó shì， hòu lái yòu rèn mìng wéi dū guān yuán wài láng（ dà gài xiāng dāng yú shénme hòu bǔ wěi yuán zhī lèi， sòng dài， yuán wài gān cuì chéng liǎo tǔ dì zhù de dài míng cí）。 dàn shì huá zhōu cì shǐ yán jì měi yīn wéi gōng shì tíng zhǐ liǎo huá yīn xiàn lìng liǔ jiàn xiàn lìng de gōng zuò， dàn hái ràng tā lín shí dān rèn zhí yuán de gōng zuò。 guò liǎo jǐ gè yuè， yán jì měi tíng zhí liǎo， dào gōng yù zhōng qù zhù， liǔ jiàn tiǎo bō nóng mín gōng qù xiàng tā tǎo yào qián nián wéi jūn duì fú láo yì de gōng zī。 hòu lái de cì shǐ rèn wéi liǔ jiàn zuò shì bù tuǒ， shàng bào cháo tíng， cháo tíng bǎ liǔ jiàn biǎn wéi fáng zhōu sī mǎ。 hán yù zhèng hǎo jīng guò huá zhōu， tīng shuō cǐ shì hòu， rèn wéi liǎ cì shǐ hé huǒ qī fù rén， jiù shàng shū cháo tíng tì liǔ jiàn kāi tuō， hán yù de zòu zhāng bèi liú zài liǎo huáng gōng zhōng méi yòu chǔlǐ。 huáng dì mìng lìng jiān chá yù shǐ lǐ mǒu mǒu kǎo chá zhè jiàn shì， fā xiàn liǎo liǔ jiàn de zuì 'è， yú shì zhuī jiā chǔfá， bǎ liǔ jiàn biǎn dào mǒu chù zuò wèi guān。 cháo tíng rèn wéi hán yù zài bù qīng chǔ shí qíng de qíng kuàng xià hú shuō bā dào， yòu bǎ tā huī fù chéng yuán lái de zhí wèi： guó zǐ bó shì。 hán yù zì jǐ jué dé zì jǐ hěn yòu cái， dàn què cháng bèi cháo tíng， diū zài yī biān， jiù xiě liǎo yī piān《 jìn xué jiě》 zì wǒ 'ān wèi： guó zǐ bó shì zǎo chén dào xué xiào， bǎ xué shēng men zhào jí lái， jiào dǎo shuō， yè jīng yú qín huāng yú xī， xíng chéng yú sī huǐ yú suí， dà jiā gǎn shàng liǎo hǎo huáng dì， dōuhǎo hàoxué xí rú jiā jīng diǎn， bù yào dān xīn zì jǐ méi yòu chū tóu zhī rì， hái méi shuō wán， xué shēng zhōng yòu rén xiào qǐ lái， shuō， nín zhè shì hú nòng wǒ men ní， wǒ gēn liǎo nín hěn jiǔ， nín xué xí liù yì fēi cháng de tóu rù， pái chì bù fú hé rú jiā jīng shén de fó lǎo sī xiǎng， kè kǔ zǒng jié cóng gǔ dào jīn suǒ yòu de jīng diǎn， dàn nín gōng zhòng miàn qián jì méi yòu wēi wàng， yě méi shénme sī rén guān xì bǐ jiào hǎo de péng yǒu， dòng bù dòng jiù bèi biǎn guān， rì zǐ guò dé hěn qīng kǔ， tóu fā diào liǎo yá chǐ sōng liǎo， bù qù kǎo lǜ zhè xiē fǎn 'ér jiào bié rén hé nǐ yī yàng？ xiān shēng shuō liǎo， nǐ guò lái， wǒ zhǐ shì shuō nǐ zì jǐ nǔ lì jiù xíng liǎo， zhì yú huì bù huì shòu zhòng yào， nà shì zǎixiàng men de shì qíng。 mèng zǐ hé xún zǐ dōuhěn niú chá， dàn tā men yě bù shì méi yòu jī huì？ wǒ xiàn zài suī rán wén zhāng yán lùn bìng bù shì hěn qiàdàng， huáng dì dà chén méi yòu shōu shí wǒ， duì wǒ yǐ jīng hěn juàn liàn liǎo。 zhèng fǔ zhōng guǎn shì de rén kàn dào zhè piān wén zhāng hěn tóng qíng tā， kǎo lǜ dào hán yù hěn yòu shǐ xué cái néng， wěi rèn tā zuò bǐ bù láng zhōng hé shǐ guǎn xiū zhuàn（ biān xiě shǐ shū）。 guò liǎo yī nián， yòu tí shēng wéi kǎo gōng láng zhōng（ kě néng shì fù zé jì xiào kǎo píng de rén lì zī yuán bù guān yuán） zhī zhì gào（ qǐ cǎo zhèng lìng de rén）， rán hòu fēng wéi zhōng shū shè rén（ chàbù duō bā， yě shì qǐ cǎo gōng wén de）
bù jiǔ yòu yòu kàn zhe hán yù bù shùn yǎn de rén， tí chū tā yǐ qián de jiù shì， shuō hán yù céng jīng jiàng zhí dào jiāng líng fǔ kē yuán qī jiān， jīng nán jié dù shǐ（ shěng jí jūn zhèng zhǎngguān） péi jūn duì tā hěn hǎo， péi jūn de 'ér zǐ péi 'è hěn píng yōng sú qì， zuì jìn péi 'è huí jiā kàn wàng fù qīn， hán yù zuò liǎo yī piān xù wén sòng xíng， chēng hū péi jūn de zì（ hǎo xiàng gǔ dài bù xīng duì 'ér zǐ chēng hū fù qīn de zì， jù tǐ gǎo bù dǒng）。 zhè zhǒng yán lùn zài cháo tíng chuán bō kāi lái， yīn wéi zhè gè hán yù yòu bèi biǎn wéi tài zǐ yòu shù zǐ。
yuán hé shí 'èr nián（ 817 nián） 8 yuè， zǎixiàng péi dù dān rèn huái xī xuān wèi chǔzhì shǐ， jiān rèn zhāng yì jūn（ jūn shì xíng zhèng dān wèi， hé zhōu yī jí， shuǐ hǔ shàng hài sòng jiāng de huáng wén bǐng， jiā zhù wú wéi jūn） jié dù shǐ， qǐng hán yù zuò tā de xíng jūn sī mǎ， cì gěi hán yù jīn zǐ de yī fú。 huái xī hé cài zhè liǎng gè dì fāng píng dìng zhī hòu， 12 yuè hán yù suí péi dù fǎn huí shǒu dū cháng 'ān， yīn wéi gōng láo shòu yú tā xíng bù shì láng（ xíng bù fù bù cháng， dìng 'é hǎo xiàng shì liǎng wèi）， mìng hán yù biān xiě píng huái xī bēi bēi wén， zhè piān wén zhāng zhōng hán yù duō shù tū chū péi dù de shì jì， ér dāng shí jìn rù cài zhōu zhuō ná wú yuán jì de， yīnggāi shì lǐ sù gōng láo zuì dà， lǐ sù hěn bù fú qì。 lǐ sù de qī zǐ páo dào huáng gōng zhōng shàng gào bēi wén bù néng fǎn yìng zhēn shí qíng kuàng，（ lǐ sù de fù qīn shì lǐ shèng， gōng láo hěn dà， qǔ de lǎo pó hǎo xiàng shì gōng zhù）， huáng dì xià lìng qǔ xiāo hán yù xiě de zhè piān bēi wén， ràng hàn lín xué shì duàn wén chāng chóngxīn biān xiě bìng kè shí。
cháng 'ān fù jìn de fēng xiáng， yòu fǎ mén sì， fǎ mén sì zhōng yòu zuò hù guó zhēn shēn tǎ， tǎ zhōng zhēn cáng liǎo shì jiā móu ní de shǒu zhǐ gǔ yī jié， chuán shuō zhè gè bǎo bèi sān shí nián kāi qǐ yī cì， měi cì kāi qǐ huì bǎo yòu zhuāng jià shōu chéng hǎo， rén mín xìng fú hé xié。 yuán hé 14 nián（ 819 nián） zhēngyuè， huáng dì ràng tàijiàn mǒu mǒu shuài sān shí gè rén， qù yíng jiē fó gǔ， yào zài huáng gōng zhōng bǎo liú sān tiān， zài sòng dào gè gè sì yuàn。 wú lùn shì dà chén hé lǎo bǎi xìng men， dū páo qù shīshě（ bì jìng sān shí nián cái yī cì， rén shēng yòu jǐ gè sān shí nián？ luàn shì zhī zhōng qiú gè píng 'ān bā）， wéi kǒng luò zài hòu miàn， lǎo bǎi xìng jiù yòu yīn cǐ 'ér dǎo zhì pò chǎn de， shèn zhì shāo diào tóu fā shāo zhuó gēbo qù gǎn zhè gè shí máo， hán yù yī xiàng bù xǐ huān fó jiào， yú shì shàng liǎo yī piān《 jiàn yíng fó gǔ biǎo》（ cān jiàn wǒ lìng yī piān wén zhāng）。
xiàn zōng kàn liǎo zhè piān wén zhāng shí fēn shēng qì， guò liǎo yī tiān chū shì gěi dà chén men kàn， jiāng yào yán lì chǔzhì hán yù。 péi dù hé cuī qún shuō： hán yù suī rán ràng nín shēng qì， yīnggāi pàn zuì， dàn yě shì yīn wéi tā nèi xīn hěn chéng kěn， bù pà bèi nín chù zhì， fǒu zé tā gān má zhè me chī lì bù tǎo hǎo？ qǐng kuān shù tā yǐ xiǎn shì nín de dà dù， zhè yàng huì gǔ lì qí tā shàng shū yán shì de rén。 huáng dì shuō， hán yù shuō wǒ guò dù xìn yǎng fó jiào wǒ kě yǐ kuān róng， tā gān má shuō dōng hàn zhī hòu huáng dì xìn fó dedōu duǎn mìng， zhè qǐ bù shì tài huāng miù liǎo， zuò wéi chén zǐ rú cǐ kuáng wàng， bù néng yuán liàng！ yú shì dà jiādōu xià dé bù gǎn shuō huà， yǐ zhì yú qí tā guān yuán dū rèn wéi hán yù zuì yòu yìng dé， suí biàn zhǎo liǎo gè jiè kǒu bǎ hán yù biǎn guān wéi cháo zhōu（ jīn guǎng dōng cháo shàn bā？ dāng nián 'ě yú fàn làn chéng zāi， xiǎng bì yě shì mán huāng zhī dì） cì shǐ。
hán yù dào liǎo cháo yáng， yòu shàng biǎo gěi huáng dì shuō： ...
xiàn zōng duì dà chén men shuō， zuó tiān kàn liǎo hán yù de biǎo zhāng， xiǎng qǐ tā quàn jiàn wǒ bù yào jiē nà fó gǔ de shì qíng， wǒ fā xiàn tā hái shì hěn 'ài wǒ dī， wǒ zěn me huì bù zhī dào ní？（ xiàn zōng shǔ yú yī jīng yī zhà de rén wù）， dàn shì hán yù zuò wéi chén zǐ， bù gāi shuō wǒ xìn yǎng fó jiào jiù huì duǎn mìng， wǒ shì yīn wéi zhè gè tǎo yàn tā de suí biàn） xiàn zōng dǎ suàn chóngxīn qǐ yòng hán yù， suǒ yǐ xiān gēn dà chén men dǎ gè yù fáng zhēn， xiǎng kàn kàn dà chén men rú hé fǎn yìng。 zǎixiàng huáng fǔ bó tǎo yàn hán yù de gāng zhí， kǒng pà tā bèi zhòng yòng， dì yī gè tiào chū lái huí dá， hán yù zhōng jiū shì kuáng wàng cū xīn， bǎ tā diào dào yī gè hǎo yī diǎn de zhōu jùn bā， yú shì shòu yú hán yù yuán zhōu cì shǐ。
kāi shǐ， hán yù dé liǎo cháo yáng， kāi shǐ bàn gōng， wèn dào lǎo bǎi xìng guān xīn de shì qíng， dōushuō， běn dì xī biān de jiǎo shuǐ zhōng yòu hěn duō 'ě yú， tǐ xíng jù dà， bǎ lǎo bǎi xìng yǎng de jiā chù jiāng jìn chī guāng， suǒ yǐ lǎo bǎi xìng dōuhěn qióng。 guò liǎo jǐ tiān， hán yù qīn zì qù kàn liǎo yī xià qíng kuàng， mìng lìng pàn guān mǒu mǒu bào zhe yī gè zhū yī gè yáng， tóu dào jiǎo shuǐ zhōng， bìng zuò liǎo yī piān jì 'ě yú wén， ràng 'ě yú men gǔn dàn， rú guǒ bù tīng jiù pài rén shōu shí tā men， bù yào hòu huǐ。 zhù yuàn wán bì de nà tiān wǎn shàng， jiǎo shuǐ zhōng hū rán guā qǐ liǎo kuáng fēng， bàn suí zhe dǎ léi， jǐ tiān zhī hòu， jiǎo shuǐ quán bù gān hé， cóng cǐ cháo zhōu rén zài yě bù yòng dān xīn 'ě yú。 yuán zhōu de fēng sú， nán nǚ dào bié rén jiā zuò pú rén de（ gū jì shì shǎo nán shàonǚ de jiāzhǎng jiè liǎo fù hù de qián， bà'ér nǚ zuò wéi dǐ yā）， rú guǒ chāo guò qī xiàn bù hái qián， zé zuò gōng de rén jiù yǒng yuǎn zuò fù hù jiā de pú rén。 hán yù dào yuán zhōu zhī hòu， zēng shè liǎo xiāng guān fǎ lǜ， shú chū nà xiē wèi chéng nián rén， hái gěi tā men de fù mǔ， gǎi biàn cóng qián de yuē dìng， jìn zhǐ fù hù zhè zhǒng qiǎng nán bà nǚ de xíng wéi。
yuán hé 15 nián， shàng diào hán yù wèiguó zǐ jì jiǔ（ guó lì dà xué de xiào cháng）， zhuǎn qù zuò bīng bù shì láng（ guó fáng bù fù bù cháng）。 zhèng gǎn shàng zhèn zhōu luàn bīng shā sǐ liǎo zhōu cháng tián hóng zhèng， tuī jǔ wáng tíng còu dài lǐ jūn zhèng zhǎngguān。 cháo tíng ràng hán yù qù 'ān fǔ rén xīn。 hán yù dào liǎo zhī hòu， zhào jí jūn mín， gào sù tā men shénme shì zhèng què， shénme shì zào fǎn。 kāng kǎi chén cí， wáng tíng còu zài yī biān tīng liǎo duì hán yù hěn jìng wèi。 hòu lái yòu gǎi rèn hán yù wéi lì bù shì láng（ guó jiā láo dòng bù rén shì jú fù jú cháng）。 hòu lái yòu gǎi wéi jīng zhào yǐn（ shǒu dū cháng 'ān shì shì cháng）， jiān rèn yù shǐ dà fū（ yán guān， fù zé xiàng huáng dì jiàn yì gāi gànshénme， bù gāi gànshénme）。 yīn wéi hán yù bù tài qù zhǐ dìng dì diǎn shàng bān，， bèi yù shǐ zhōng chéng（ gēn jù qián mù zhōng guó lì dài zhèng zhì zhì dù dé shī， zǎo xiān yù shǐ zhōng chéng zhè gè guān shì yù shǐ dà fū pài qù dào huáng gōng zhōng hé huáng dì zuò gōu tōng de guān） lǐ shēn（ shuí zhī pán zhōng cān de zuò zhě） tánhé。 hán yù méi yòu bèi chá bàn， bù fú qì， hái shì bù qù shàng bān。 lǐ shēn hé hán yù dōushì pí qì xìng gé jí zào zǒu jí duān de rén， yú shì hù xiāng chǎo nào， bié rén zěn me quàn yě bù tīng。 yú shì huáng dì gè dǎ wǔ shí dà bǎn， pài lǐ shēn zuò zhè xī guān chá shǐ， hán yù gǎi rèn bīng bù shì láng（ guó fáng bù fù bù cháng）。 děng dào lǐ shēn yào qù zhè jiāng zhī qián， páo dào huáng dì miàn qián kū sù， táng mù zōng（ hěn tān wán de yī gè huáng dì） kě lián tā， yú shì ràng lǐ shēn zuò bīng bù shì láng， hán yù zuò lì bù shì láng。 cháng qìng（ mù zōng nián hào， bái jū yì yòu bái shì cháng qìng jí） sì nián 12 yuè sǐ qù， shí nián 57 suì， zhuī rèn hán yù wéi lǐ bù shàng shū（ jiào yù bù bù cháng）， shì hào wéi“ wén”， suǒ yǐ hòu shì jīng cháng chēng tā zuò hán wén gōng。 |
|
|