|
|
 郑燮传 【原文】 郑燮传 【原文】 |
|
郑燮传 【注释】
1. zhī： dān rèn …… de zhī xiàn
2. bāo jū（ jū）： běn wéi guǒ yú ròu de cǎo bāo， hòu wéi sòng lǐ xíng huì de dài chēng。
4. shāng yǒng： yǐn jiǔ yǒng shī。
5. lián： qīng dài yú guān lì zhèng fèng zhī wài 'àn zhí wù děng jí lìng gěi yín qián， chēng yǎng lián（ shǐ guān lì bù tān wū） yín。
6. shū： cǐ chù yì wéi bǎi xìng yào jiāo de fù shuì。
7. náng tuó（ tuó）： kǒu dài。
8. jiān： juàn。
9. chǔ（ chǔ）： zhǐ de dài chēng。
10. wài fú： wài guó rén。 |
|
 郑燮传 【译文】郑燮传 【译文】 |
【 zhèng xiè】 Zheng Xie [] |
 郑燮传 【郑燮】
zhèng bǎn qiáo chū shēn yú shū xiāng mén dì， qí zēngzǔ、 xiáng shēng， zǔ fù、 rú guān ( wèi shì )， fù qīn、 lǐn shēng、 yǐ jiāoshū wéi yè。 bǎn qiáo sì suì sàng mǔ， yóu rǔ mǔ fèi shì fǔ yǎng， shí sì suì jì mǔ hǎo shì zú， zhè yī zāo yù biǎo míng bǎn qiáo de tóng nián、 shàonián shí dài shì guò zhe pín hán gū dú de shēng huó。
bǎn qiáo zì yòu cōng huì guò rén， shàonián shí dài“ suí qí fù xué， wú tā shī yě”， zài qí fù bàn de shú guǎn jiē shòu liǎo qǐ méng、 dú jīng jiào yù， qín fèn yì cháng， dá dào“ zì kè kǔ、 zì fèn jī、 zì shù lì” de zhuàng tài。 tā bù tóng yú lì dài rú shēng nà yàng jǐn chī mí sòng dú jīng shū， ér shì“ píng shēng bù zhì jīng xué， ài dú shǐ shū yǐ jí shī wén cí jí、 chuán qí shuō bù yī lèi， mǐbù lǎn jiū”。 yīn 'ér tā cóng xiǎo jiù shòu dào gèng guǎng kuò wén huà zhī shí de xūn táo。 tā qīng nián shí dài qù liǎo zhēn zhōu máo jiā qiáo ( jīn jiāng sū yí zhēng ) gēn zhù míng cí rén lù zhǒng yuán xué xí tián cí， jiē shòu liǎo yán gé de yì wén chuàng zuò xùn liàn。
“ xué 'ér yōu zé shì”， zhè shì zhōng guó shì rén zhuī qiú de rén shēng lǐ xiǎng， bǎn qiáo zài qīng zhuàng nián shí dài tóng yàng rè zhōng yú cǐ dào 'ér wéi zhī fèn dǒu bù yǐ。
yuē kāng xī sì shí jiǔ nián ( yī qī yī nián )， bǎn qiáo nián shí bā suì kǎo zhōng xiù cái。 kāng xī wǔ shí qī nián ( yī qī yī bā nián )， èr shí liù suì lái zhēn zhōu jiāng cūn shè shú jiāoshū。 sān shí suì héng sì shí jiǔ suì zhī jiān zhèng bǎn qiáo zài yáng zhōu yǐ mài huà wéi shēng。 tā shòu dào yáng zhōu dá guān yán shāng zī zhù， yuǎn yóu shān shuǐ， xíng zōng biàn jí gàn、 xiāng、 jì、 lǔ děng shěng。 yōng zhèng sān nián ( yī qī 'èr wǔ nián ) tā fù jīng shī yǔ sēng rén、 qī mén、 yǔ lín zǐ dì ( gōng tíng shì wèi ) jié shí。 yōng zhèng shí nián ( yī qī sān 'èr nián ) fù jīn líng xiāng shì， kǎo zhōng jǔ rén， shí nián sì shí suì。 zuò《 dé nán wéi jié yīn》 yǐ zhì hè。 shī yún：“ hū màn ní jīn rù pò lí， jǔ jiā huān lè yòu zēng bēi。” kě jiàn， jiā yīn chuán lái， yǒng shàng shī rén xīn tóu de bù jǐn shì xǐ yuè xīng fèn zhī qíng， ér shì shǒu xiān xiǎng dào de shì“ jǔ jiā huān lè yòu zēng bēi”， jiē shì liǎo dāng shí kē jǔ zhì dù suǒ zào chéng de shè huì xiàn shí。 jiē zhe， wèicǐ fā liǎo yī tōng láo sāo， shī yún：“ yī zhī guì yǐng gōng míng xiǎo， shízǎi zhēng tú fā dá chí”。 tā wéi zì jǐ zǒu shàng zhè tiáo dào lù fù chū de jiān xīn 'ér gǎn kǎi wàn qiān。 cǐ hòu bù jiǔ tā yóu lì liǎo jīn líng hé háng zhōu， zuò shī shù shí shǒu， biǎo dá chū zì jǐ de jí hǎo xīn qíng。 yōng zhèng shí yī nián ( yī qī sān sān nián ) tā yīn huàn chuāng wèi néng 'àn qī fù jīng cān jiā huì shì， ér qù liǎo rùn zhōu ( jīn jiāng sū zhèn jiāng ) jiāo shān dú shū bèi kǎo。
qián lóng yuán nián ( yī qī sān liù nián )， zhèng bǎn qiáo shí nián sì shí sì suì， fù jīng yìng kǎo， zhōng 'èr jiá dì bā shí bā míng jìn shì ( èr jiá qǔ jiǔ shí míng )， tā huí dào kè dǐ huà《 qiū kuí shí sǔn tú》 yǐ zì hè， qiě zì tí“ mǔ dān fù guì hào huā wáng， sháo yào tiáohé zǎixiàng xiáng。 wǒ yì zhōng kuí chēng jìn shì， xiāng suí dān guì zhuàng yuán láng。” kě jiàn tā dāng shí de xīng fèn xīn qíng yì yú yán biǎo。 tā hòu zuò“ kāng xī xiù cái yōng zhèng jǔ rén qián lóng jìn shì” yìn zhāng， jì lù liǎo zì jǐ zài kē jǔ dào lù shàng de lì chéng。 zhèng bǎn qiáo suī rán zhōng liǎo jìn shì， dàn bù néng mǎ shàng bèi shòu guān。 cǐ hòu tā wéi móu yī guān bàn zhí， pō fèi yī fān xīn sī， wèicǐ tā fù jīng jié shí liǎo shèn jùn wáng yǔn xǐ。 yǔn xǐ shì kāng xī huáng zǐ、 qián lóng shū fù， kù 'ài shū huà， bǎn qiáo tōng guò shī wén zhī jiāo jié shí liǎo yǔn xǐ。 qī pàn liǎo shù shízǎi， zhōng yú zài qián lóng qī nián ( yī qī sì 'èr nián )， bǎn qiáo wǔ shí suì shí， bèi qīng tíng lì bù shòu rèn wéi shān dōng fàn xiàn xiàn lìng， cóng cǐ tā bù rù shí yúzǎi de huàn hǎi shēng yá。
zhèng bǎn qiáo chū shì， xiān hòu rèn liǎng chù dì fāng guān： xiān rèn shān dōng fàn xiàn zhī xiàn， hòu rèn shān dōng wéi xiàn zhī xiàn。
bǎn qiáo zài fàn xiàn rèn zhí sì nián， jí cóng qián lóng qī nián ( yī qī sì 'èr nián ) dào qián lóng shí nián ( yī qī sì wǔ nián )。 fàn xiàn shì lǔ xī xiǎo zhèn， suǒ chù wèi zhì， què zài lì shǐ míng yì zhī zhōng，“ zhāogē zài běi， pú shuǐ zài nán”。 dàn gāi xiàn jǐn shì“ dàn wán xiǎo yì”， rén kǒu bù duō， qiě jiào huāng liáng pín kùn。 shī yún：“ xiǎo chéng huāng yì， shí wàn biān máng”， zhè yǔ bǎn qiáo jiā xiāng yáng zhōu lǐng 'èr zhōu liù xiàn， rén kǒu wéi sān bǎi 'èr shí liù wàn yú rén、 píng jūn měi zhōu xiàn yuē sì shí yú wàn rén xiāng bǐ dāng rán yào xùn sè duō liǎo。 fàn xiàn chéng nèi zhù hù xī líng， yá shǔ lěng luò， yòu shī wéi zhèng：“ sì wǔ shí jiā fù guō mín， luò huā tīng shì jìng wú chén， kǔ hāo cài bǎ lín sēng sòng， tū xiù chún yī xiǎo lì pín。”“ xiè pò qiáng réng quē， lín jī wō wō lái。 tíng huā kāi biǎn dòu， mén zǐ wò qiū tái。” zhè dà gài jiù shì fàn xiàn dāng shí de zhēn shí jǐng xiàng。
dāng shí fàn xiàn yá shǔ jǐn yòu guān lì bā míng， bāo kuò zhī xiàn yī míng、 diǎn shǐ yī yuán、 rú xué jiào yù yī yuán、 xùn dǎo yī yuán、 yīn yáng xué xùn shù yī yuán、 yī xué xùn kē yī yuán、 sēng huì sī sēng huì yī yuán、 dào huì sī dào huì yī yuán。 cóng zhōng kě zhī dāng shí shǔ wù bìng bù fán máng。 bǎn qiáo 'àn xīng qù suǒ zhì hái kě zuò shī wén shū huà yǐ zì yú。 dāng cáo zhōu yáo tài shǒu xià xiàn xún shì shí， zhèng bǎn qiáo xiàng tā chéng shī yī shǒu， shī yún：“ luò luò mò mò hé suǒ yíng， xiāo xiāo dàn dàn zì wéi qíng。 shí nián bù kěn yóu kē jiá， lǎo qù wú liáo guà xìng míng。 bù wà qīng xié wéi zhǎnglì， bái yú qīng xìng zhǒng chūn chéng。 jǐ huí dà fǔ lái xiāng wèn， lǒng shàng xián mián kàn 'ǒu gēng。” shī zhōng biǎo dá tā shàng rèn hòu de xīn jìng， qiě biǎo xiàn chū tā duì nóng yè shēng chǎn de zhòng shì。 hòu lái zài tā xiě de《 fàn xiàn shī》 zhōng， duì dāng dì de gè xiàng shēng chǎn huó dòng zuò liǎo xiáng xì miáo shù， chōng mǎn hàoqí xīn dì kāi liè chū zhè lǐ shēngzhǎng chū de gè zhǒng tǔ tè chǎn。 běn shī méi yòu dào cǐ wéi zhǐ， chù jǐng shēng qíng， shī rén zhào jiù lián xì dào zhè kuài tǔ dì shàng de shēng chǎn zhě。 shī yún：“ jiè wèn mín kǔ jí， lǎo rén bù shí guān， fú zhàng bài qiě qì， guān chā fēn suǒ yìng， lì rǎo jìng hé jí。” cóng zhōng fā chū tā tǐ xù mín zhòng de xīn shēng。
zài fàn xiàn de rèn shàng， tā kāi shǐ cháng dào cóng zhèng de jiān xīn， dāng rán yě jī lěi liǎo dāng xiàn guān
de shí jì jīng yàn， wèitā hòu lái fù rèn wéi xiàn zhī xiàn dǎ xià liǎo jī chǔ。
qián lóng shí yī nián ( yī qī sì liù nián ) zhèng bǎn qiáo diào rèn wéi xiàn zhī xiàn， shí nián wǔ shí sì suì。 suī rán zhè shì píng jí diào dòng， dàn bì jìng wéi xiàn yào bǐ fàn xiàn fù shù， shì lǔ dōng yī dà yì， wéi xiàn zhè zuò huó dòng wǔ tái shì fàn xiàn bù kě bǐ nǐ de。 bù guò zuò wéi shī rén huà jiā sù zhì de tā， róng yì chǎn shēng gǎn qíng bō dòng。 wéi xiàn shì yī piàn píng yuán， quē shǎo shān chuān zhuàng měi jǐng sè de diǎn zhuì， yīn wéi zhèng bǎn qiáo píng shēng kù shì shān shuǐ， tā lái dào zhè lǐ xiǎng shòu bù dào， gù 'ér zhuàn xiě《 nǎo wéi xiàn》 shī yī shǒu biǎo bái liǎo lái wéi xiàn de hòu huǐ xīn qíng：
“ xíng jìn qīng shān shì wéi xiàn， guò wán wéi xiàn yòu qīng shān。
zǎi guān wǎng fù shī qíng xìng， bù dé lín luán zhǐ gù jiān。”
tā wéi zì jǐ de yì shù líng gǎn dé bù dào shǎn fā 'ér chǎn shēng liǎo fán nǎo， bù guò， zhè jǐn jǐn shì tā de yī shí zhī niàn， bù jiǔ tā jiù shēn shēn dì 'ài shàng zhè piàn tǔ dì， zhè kě yǐ cóng tā rì hòu de wéi xiàn shī wén dé dào zhèng shí。
wéi xiàn shēn hòu de lì shǐ wén huà dǐ yùn hōng tuō chū zhè wèi zhù míng de yì shù dà shī hé qīng guān xíng xiàng。 wéi xiàn shì lì shǐ wén huà míng chéng， ér zhèng bǎn qiáo shì wǒ guó jìn sān bǎi nián lái chū xiàn de lì shǐ wén huà míng rén， lì shǐ bǎ tā men zhī jiān lián xì zài yī qǐ。
wéi xiàn gǔ chēng běi hǎi、 wéi zhōu děng， qīng dài lì yú lāi zhōu fǔ， wèi yú lǔ dōng， běi bīn bó hǎi， nán yǐ yí shān， xī lín qīng zhōu fǔ， dōng kào chāng yì、 gāo mì zhū xiàn。 jù qián lóng 'èr shí wǔ nián suǒ biān zuǎn de《 wéi xiàn zhì》 jìzǎi： wéi xiàn dì yù miàn jī yuē yī wàn wǔ qiān píng fāng gōng lǐ、 yī wàn 'èr qiān wǔ bǎi sì shí yī hù rén jiā、 rén kǒu shí wǔ wàn wǔ qiān líng 'èr shí yī rén。 cǐ nián jù zhèng bǎn qiáo cí guān jǐn qī nián。 zhèng bǎn qiáo rénxiàn guān shí， wéi xiàn gài kuàng yì yìng rú cǐ。
wéi xiàn wù chǎn shàn fù， nóng yè shèng chǎn liáng shí、 shū cài、 guǒ mù děng， gèng yòu yú yán zhī lì， sī zhì yè jiǔ fù shèng míng， gōng shāng fā dá， shǐ zài zhè lǐ“ mín wù nóng sāng， yòu fù shù zhī fēng”（ shí）。
wéi xiàn chéng dōng yòu wéi shuǐ liú jīng， dōng běi rù hǎi， chéng nèi guàn chuān bái làng hé， huá wéi dōng chéng、 xī chéng。 xī nán yòu chéng fú shān xiāng yǐ。 zhè lǐ nán lái běi wǎng、 sì tōng bā dá。
wéi xiàn lì shǐ yōu jiǔ， jīng wén wù pǔ chá jiē lù， dà mén kǒu wén huà hé lóng shān wén huà yí zhǐ zài jìng nèi guǎng fàn fēn bù， yǐ chá míng zhě bǎi yú chù。 qián bù jiǔ fā jué de shòu guāng biān xiàn wáng yí zhǐ biǎo míng， sì qiān sān bǎi duō nián qián zhè lǐ yǐ jiàn yòu lóng shān wén huà gǔ chéng bǎo。 xià shāng shí qī duō yòu dōng yí gǔ guó fēn bù qí jiān， yòu hán、 zhēn guàn、 páng bó líng、 bó gū shì děng gǔ guó xiāng jì zài zhè lǐ jiàn lì。 xī zhōu、 chūn qiū zhàn guó shí dài， qí dì dà bù fēn jiē shǔ qí bāng。 hàn shǔ běi hǎi jùn。 cǐ hòu， wéi zhōu、 wéi xiàn， yán gé bù yī， lì lái shì jìn kào hǎi bāng de gōng shāng zhòng zhèn。
zhè lǐ rén cái bèi chū， yǒng xiàn chū guò zhòng duō lì shǐ wén huà míng rén， rú： dōng hàn jīng xué dà shī zhèng xuán、 hàn mò wén xué jiā、 jiàn 'ān qī zǐ zhī yī de kǒng róng hé xú gān、 běi sòng zhèng zhì jiā、 wén xué jiā fàn zhòng yān、 běi sòng wén xué jiā sū shì、《 qīng míng shàng hé tú》 de zuò zhě zhāng zé duān、 nán sòng zhù míng cí rén lǐ qīng zhào yǔ zhù míng jīn shí xué jiā zhào míng chéng fū fù děng， tā men huò chū shēng yú cǐ、 huò zài zhè lǐ rèn guò guān、 huò céng zài cǐ dì jū zhù guò， rú cǐ zhòng duō de lì shǐ wén huà míng rén zài zhèng bǎn qiáo dào lái zhī qián jiù céng jīng shēng huó zài zhè piàn wò tǔ shàng， tā men zài wéi xiàn liú xià liǎo shēn hòu de wén huà jī diàn。
zǎo zài zhèng bǎn qiáo lái dào wéi xiàn zhī qián， míng qīng zhī jì zhù míng sī xiǎng jiā gù yán wǔ jiù céng yóu lì dào liǎo wéi xiàn， bìng liú xià《 wéi xiàn》 shī yī shǒu。 shī yún：
rén chén yù biàn shí， wáng huò yú yú sǐ。 xià zuò fāng zhōng zhǐ， mí bēn yī rén 'ěr。 èr zhēn yòu yí jì， dāng rì bīng suǒ qǐ。 shì rén bù dá quán， dàn bài gū shān sì。
wǒ xíng shì dōng fāng， jiāng xún kǒng běi hǎi。 cǐ dì yòu yí fēng， qí rén yǐ qiānzǎi。 mèng zhě dòng liú bèi， yī wéi què guǎn hài。 hòu cǐ fù hé rén， qí qū jiàn huāng lěi。”
zài míng qīng jù biàn、 fēng yún jì huì de huán jìng xià， gù yán wǔ tà fǎng wéi xiàn， wéi“ cǐ dì yòu yí fēng” ér gǎn kǎi wàn qiān。 zǒng zhī， wéi xiàn zhè kuài wò tǔ， kè guān shàng wéi zhèng bǎn qiáo shī zhǎn zì jǐ de cái huá， tí gōng liǎo yī gè guǎng kuò de huó dòng kōng jiān。 zhèng bǎn qiáo zài wéi xiàn de zhèng jì qián lóng shí yī nián ( yī qī sì liù nián )， zhèng bǎn qiáo diào rèn wéi xiàn zhī xiàn， shí nián wǔ shí sì suì。 tā dào rèn hòu， miàn duì de tiǎo zhàn jiù shì lǔ dōng lián nián zāi hài。 tā dào rèn qián yī nián， jí qián lóng shí nián ( yī qī sì wǔ nián ) wéi xiàn jiù fā shēng liǎo hǎi shuǐdào guàn， zhuāng jià bù shōu， yì bìng liú xíng。 dào rèn hòu， cóng bā yuè qǐ wú yǔ， dà hàn， zhuāng jià kē lì bù shōu，“ rén xiāng shí， dǒu sù zhí qián qiān bǎi”。“ zì shí yī nián bā yuè bù yǔ， zhì shì nián xià wǔ yuè shí bā rì shǐ yǔ。” shí 'èr nián， yòu lián xù dà yǔ， dà lào。 lǔ dōng chì dì qiān lǐ， è piǎo biàn dì。 shí sān nián lián xù zāo zāi，“ dà huáng yì， shuǐ jī”。 shí sì nián chūn， jī huāng， qiū dà shú fēng shōu， lián nián zāi huāng jié shù。
miàn duì zhè yī lián chuàn de yán zhòng zāi qíng， bǎn qiáo bèi jī mín men de bēi cǎn jìng yù suǒ zhèn hàn， tā bǎo hán zhe duì jī mín men de shēn qíng， zuò《 táo huāng xíng》 shī yī shǒu， miáo huì chū yī fú lìng rén cǎn bù rěn dǔ de liú mín tú。《 táo huāng xíng》 yǐ xù shì shī de xíng shì， xù shù liǎo táo huāng zhě men de bēi cǎn mìng yùn： zāi mín men wèile huó xià qù， bù dé bù mài 'ér mài qī， bèi jǐng lí xiāng， cháng tú bá shè， zǒu shàng chuǎng guān dōng zhè tiáo màn cháng 'ér jiān xīn de dào lù， dàn zài tú zhōng yòu yù dào chái láng hé měng hǔ de gōng jī hé tūn shì， hái yòu dào fěi de héng jié。 táo huāng zhě yīn wéi 'è dé shòu gǔ lín xún， lián 'è“ hǔ yì qì bù qǔ”， dào chù shì 'è piǎo biàn yě， qì yīng 'āi háo， jīng guò fēng cān lù sù， yī rì fù yī rì， zài chuān yuè liǎo dāng nián suí táng běi zhēng de gǔ zhàn chǎng zhī hòu， lái dào shēn shān mì lín kāi huāng zhòngdì， cái kàn dào liǎo yī xiàn shēng jī。 shī zhōng jù jù níng jié zhe jī mín men de xuè yǔ lèi。 |