|
|
| liáo hé yǐ dōng de dì qū， jiù shì liáo níng de dōng bù hé nán bù。 |
|
| zhǐ liáo hé yǐ dōng de dì qū， jīn liáo níng shěng de dōng bù hé nán bù。 zhàn guó、 qín、 hàn zhì nán běi cháo shè jùn。 jiě fàng hòu (1949 nián ) shè shěng， 1954 nián chè xiāo， yǔ liáo xī shěng hé bìng fù shè liáo níng shěng。《 shǐ jì · xiōng nú lièzhuàn》：“ yàn yì zhù cháng chéng， zì zào yáng zhì xiāng píng。 zhì shàng gǔ、 yú yáng、 yòu běi píng、 liáo xī、 liáo dōng jùn yǐ jù hú。” nán cháo sòng yuán shū《 xiào cáo zǐ jiàn yuèfǔ bái mǎ piān》：“ xùn cǐ juàn yóu shì， běn jiā zì liáo dōng 。” sòng hè zhù《 cóng tái gē》：“ fǎng huáng huá biǎo bù rěn qù， qǐ dú liáo dōng dīng lìng wēi。” míng wáng 'ào《 zhèn zé cháng yǔ · shí huò》：“ běi biān zì dūn huáng zhì liáo dōng wàn yī qiān wǔ bǎi yú lǐ， gù yòu lì zú shù qiān rén， lǔ bù néng gōng。” |
|
① jùn、 guó míng。
（ 1） zhàn guó yàn zhì jùn。 qià suǒ zài xiāng píng（ jīn liáo yáng shì）， xiá jìng xiāng dāng jīn liáo níng dà líng hé yǐ dōng。 xī jìn gǎi wéi guó。 shí liù guó hòu yàn mò dì rù gāo jù lì。 běi yàn yòu qiáo zhì liáo dōng jùn yú jīn liáo níng xī bù。 běi qí fèi。
（ 2） dōng hàn 'ān dì shí fēn liáo dōng 、 liáo xī liǎng jùn dì zhì liáo dōng shǔ guó dū wèi。 zhì suǒ zài chāng lí（ jīn yì xiàn）。 xiá jìng xiāng dāng jīn liáo níng xī bù dà líng hé zhōng xià yóu yī dài。 sān guó wèi gǎi wéi chāng lí jùn。
② dū sī míng。 míng hóng wǔ sì nián（ 1371 nián） zhì dìng liáo dū wèi， bā nián（ 1375 nián） gǎi wéi liáo dōng dū sī。 zhì suǒ zài dìng liáo zhōng wèi（ jīn liáo yáng shì）。 xiá qū xiāng dāng jīn liáo níng dà bù。 zì zhèng tǒng hòu yīn wù liáng hā zhū zú nán yí， jiàn shī liáo hé tào（ jīn liáo hé zhōng yóu liǎng 'àn dì）； zì tiān qǐ yuán nián（ 1621 nián） zhì chóng zhēn shí wǔ nián（ 1642 nián） jiān， quán jìng wéi hòu jīn（ qīng） suǒ bìng。
③ jūn zhèn míng。 míng dài“ jiǔ biān” zhī yī。 xiāng dāng liáo dōng dū sī de xiá jìng。 zhèn shǒu zǒng bīng guān zhù guǎng níng（ jīn liáo níng běi zhèn）， lóng qìng yuán nián（ 1567 nián） hòu dōng jì zé yí zhù liáo yáng（ jīn shì）。 míng mò fèi。
④ dì qū míng。 fàn zhǐ liáo hé yǐ dōng dì qū。 yǔ liáo zuǒ tóng yì。 |
|
| liáo dōng fāng yán shǔ yú dōng běi fāng yán qū jiāo liáo guān huà， shǐ yòng rén kǒu chāo guò wǔ qiān wàn。 |
jīn tiān liáo dōng dì qū de fàn wéi |
liáo hé yǐ dōng de dì qū， bāo kuò dà lián、 liáo yuán、 tōng huà、 bái shān zài nèi dōushì liáo dōng dì qū。 dàn shì dà lián yòu shí hòu bèi liè rù liáo nán。 liáo nán de gài niàn shì hòu lái cái yòu de。 liáo dōng 、 liáo xī duì yìng de shì liáo yòu、 liáo zuǒ。 zhè shì gǔ rén duì yú dì lǐ gài niàn de rèn shí。
héng héng héng héng liáo dōng gài niàn de dàn huà
jīn tiān suí zhe dà lián jīng jì de jué qǐ， liáo nán chū xiàn zài dōng běi lì shǐ de wǔ tái， liáo dōng kāi shǐ bèi dàn huà。 dàn shì liáo dōng zài yú zhōng guó hé dōng běi de yì yì réng shì wú kě tì dài de。 wǒ men xiàn zài tōng cháng suǒ zhǐ de liáo dōng duō wéi shěn yáng yǐ dōng， bāo kuò jí lín shěng dōng nán bù de zhè yī qū yù。 qí zhōng zuì zhòng yào de chéng shì yòu dān dōng、 běn xī、 tōng huà、 liáo yuán。 |
cháo xiān bàn dǎo yǔ“ liáo dōng ” de guān xì |
yàn liáo dōng jùn dōng jiè dá cháo xiān bàn dǎo dà tóng jiāng yǐ běi dì qū， yóu jùn míng yǎn huà de dì yù míng liáo dōng ， zuì chū jí bāo kuò dà tóng jiāng yǐ běi。 wèi jìn zhì táng， liáo dōng zuò wéi dì yù míng nèi hán zài zhú jiàn kuò dà， bāo kuò zhěng gè dà tóng jiāng liú yù hé hàn jiāng liú yù， shèn zhì shì gāo jù lì zhèng quán de suǒ yòu xiá qū。 gāo jù lì rén yě chēng zì jǐ de guó jiā suǒ zài dì wéi liáo dōng 。
mù qián xué shù jiè tōng cháng rèn wéi， zhàn guó shí de yàn guó yǔ jī shì cháo xiān yǐ qīng chuān jiāng wéi jiè。 qí lùn zhèng fāng fǎ shì， yǐ jù《 sān guó zhì》 juàn 30《 dōng yí chuán》 péi sōng zhī zhù yǐn yú huàn《 wèi lüè》 de shuāng fāng yǐ“ mǎn fān hàn wéi jiè”， rèn wéi fān hàn zhǐ hàn liáo dōng jùn fān hàn xiàn， yīn fān hàn xiàn kě yǐ kǎo dìng zài cháo xiān píng 'ān běi dào bó chuān chéng nán 10 lǐ gǔ bó líng chéng， jìn qīng chuān jiāng， yīn cǐ duàn dìng， fān hàn xiàn shì biān jìng chéng zhèn， qí dōng de qīng chuān jiāng wéi jiè hé。 dàn rèn wéi mǎn fān hàn jí fān hàn de zhèng jù bìng bù chōng fēn， chí cǐ shuō de xué zhě yě rèn wéi：“ zhì yú ‘ mǎn ’ zuò hé jiě， shuō fǎ bù yī， kě néng wéi yǎn wén”， yǐ“ kě néng” èr zì jiāng cǐ guān jiàn wèn tí qīng qīng dài guò， xiǎn rán shì bù zú yǐ fú rén de。 zhì yú jiāng mǎn fān hàn jiě shì wéi hàn liáo dōng jùn“ wén” xiàn yǔ“ pān hàn” xiàn de hé chēng， tóng yàng yě méi yòu shǐ liào yǐ jù。
chú yú huàn《 wèi lüè》 wài， shǐ shū zhōng méi yòu duì yàn guó dōng bù biān jiè de jìzǎi， wéi yī kě yǐ cān zhèng de zī liào shì《 shǐ jì》 juàn 115《 cháo xiān lièzhuàn》 zhōng duì jī shì cháo xiān shǐ shì de jiǎn lüè zhuī shù：“ zì shǐ quán yàn shí， cháng lüè shǔ zhēn fān、 cháo xiān， wéi zhì lì， zhù zhāng sài。 qín miè yàn， shǔ liáo dōng wài jiào。 hàn xīng， wéi qí yuǎn nán shǒu， fù xiū liáo dōng gù sài， zhì pèi shuǐ wéi jiè”。 zhè duàn shǐ liào zhōng zhí dé zhù yì de yòu sān diǎn： dì yī， yàn céng“ lüè shǔ” cháo xiān， bìng“ zhù zhàng sài”， cǐ jìzǎi yě yǔ《 wèi lüè》“ qǔ dì” de jìzǎi xiāng hé。 dì 'èr， wèi shuō míng qín dài dōng bù biān jiè de biàn huà， qín yǔ jī shì cháo xiān de biān jiè dāng yán xí yàn yǔ jī shì cháo xiān de biān jiè。 dì sān， xī hàn yǔ jī shì cháo xiān de biān jiè hòu chè zhì pèi shuǐ。 yīn qín hàn shí qī de pèi shuǐ jí qīng chuān jiāng， suǒ yǐ， yàn qín yǔ jī shì cháo xiān de biān jiè bì zài qīng chuān jiāng yǐ dōng， jí《 wèi lüè》 de mǎn fān hàn zài qīng chuān jiāng yǐ dōng。 cháo xiān de dà níng jiāng cháng chéng zài qīng chuān jiāng xī， yīn cǐ， bù huì xiàng tōng cháng suǒ rèn wéi de nà yàng， shì yàn“ zhù zhàng sài” de zhàng sài， ér yīngshì hàn“ fù xiū liáo dōng gù sài” de gù sài。 suī rán zhè dào hàn“ fù xiū” de gù sài hé shí chū jiàn， xiàn zài yǐ wú fǎ kǎo jiū， dàn yòu yī diǎn què shì kě yǐ kěn dìng de， jí tōng xíng de yǐ dà níng jiāng cháng chéng de wèi zhì zuò wéi yàn yǔ jī shì cháo xiān yǐ qīng chuān jiāng wéi jiè de zhèng jù shì bù zhèng què de。
“ cháo xiān” zhī chēng zài gǔ shū lǐ jì kě yǐ yòng zuò guó míng， yě kě yǐ yòng zuò dì yù míng。 zuò guó míng zhǐ gǔ cháo xiān quán bù xiá qū， zuò dì yù míng zé jǐn zhǐ dà tóng jiāng liú yù。《 yán tiě lùn》 dì 45《 fá gōng》 zài tán dào yàn jī cháo xiān shì jiàn shí chēng yàn“ dù liáo dōng ér gōng cháo xiān”， xiǎn rán shì jiāng cháo xiān yòng zuò dì yù míng。 yě jiù shì shuō， zài yàn gōng cháo xiān qǔ dì liǎng qiān yú lǐ de guò chéng zhōng， yàn jūn yǐ jīng jìn rù dà tóng jiāng liú yù。 yīn cǐ， qián yǐn《 shǐ jì》 suǒ zài yàn“ lüè shǔ zhēn fān、 cháo xiān” de cháo xiān yě shì dì yù míng， zhǐ dà tóng jiāng liú yù， zhè yě shì yàn suǒ zhù zhàng sài zài dà tóng jiāng liú yù de zhèng jù。 qín tǒng yī hòu de dōng jiè shì duì yàn de yán xí， zé qín cháng chéng yìng yǔ yàn de zhàng sài xiāng jù bù yuǎn。 qín cháng chéng dōng duān qǐ diǎn zài hàn lè làng jùn suì chéng xiàn， jí“ jīn cháo xiān píng rǎng shì xī nán jiāng xī yí xī zhī xián cóng lǐ”， nà me， yàn cháng chéng yě bì zài dà tóng jiāng liú yù wú yí。 kě jiàn， yàn guó qiáng shèng shí yǐ duó qǔ dà tóng jiāng liú yù de bù fēn dì qū。《 shān hǎi jīng · hǎi nèi běi jīng》 chēng“ liè yáng shǔ yàn”， liè zhǐ liè shuǐ， jí dà tóng jiāng， yě zhèng míng dà tóng jiāng yǐ běi shì yàn guó lǐng dì。 yàn jī cháo xiān hòu shè lì de liáo dōng jùn bāo kuò cháo xiān bàn dǎo dà tóng jiāng yǐ běi dì qū， zhè cái shì qián yǐn《 shǐ jì》 chēng yàn“ cháng lüè shǔ zhēn fān、 cháo xiān， wéi zhì lì， zhù zhāng sài” de hán yì。 xī hàn chū yīn wéi“ yuǎn nán shǒu” tuì 'ér yǐ qīng chuān jiāng wéi jiè， yuán yàn、 qín cháng chéng jiē qì 'ér bù shǒu。《 shǐ jì》 juàn 115《 cháo xiān lièzhuàn》 chēng wèi mǎn“ dōng zǒu chū sài， dù pèi shuǐ， jū qín gù kōng dì shàng xià zhàng”，“ sài” jí xiàn zài yǐ fā xiàn de dà níng jiāng cháng chéng，“ shàng xià zhàng” jiù shì xī hàn fèi qì de yàn、 qín liǎng dào cháng chéng， yìng dōuzài dà tóng jiāng liú yù。《 wèi lüè》 suǒ zài mǎn fān hàn shì dì míng huò shì hé míng wú cóng kǎo zhèng， dàn yī dìng zài dà tóng jiāng liú yù。
yòu de xué zhě rèn wéi liáo dōng zuò wéi dì yù míng zǎo yú yàn shè liáo dōng jùn， zhù yào yǐ jù yī shì《 guǎn zǐ · dì shù piān》：“ yàn yòu liáo dōng zhī zhǔ”， èr shì《 zhàn guó cè · yàn cè》 zài sū qín shuō“ yàn dōng yòu cháo xiān、 liáo dōng ”。 duì yú qián zhě， zhāng pèi guān zǎo yǐ zhǐ chū：“ chūn qiū shí běi yàn wéi shān róng suǒ bī， qǐ néng jiān yòu liáo dōng ？” rèn wéi zhè shì“ zhàn guó shí yǔ”。 duì yú hòu zhě， yán zhōng yǐ zhǐ chū qí bù kě kào。 cǐ wài， liáo dōng yī cí yě jiàn yú《 guǎn zǐ · qīng zhòng jiá》。《 guǎn zǐ · qīng zhòng》 zhū piān de chéng shū nián dài suī cún zài zhēng yì， dàn zuì zǎo de shuō fǎ shì chéng shū yú zhàn guó。 shuō yàn shè liáo dōng jùn zhī qián yǐ yòu zuò wéi dì yù míng de liáo dōng zhèng jù shì bù chōng fēn de。 liáo dōng zuò wéi dì yù míng yuán zì liáo dōng jùn， zuì chū zhǐ liáo dōng jùn suǒ xiá dì qū， qí dōng jiè dá dà tóng jiāng liú yù。
zuò wéi dì yù míng， liáo dōng yī cí de nèi hán zài zhú jiàn kuò dà。 shǒu xiān， yīn liáo dōng céng xiá yòu bù fēn cháo xiān dì， jí jiāng quán bù gǔ cháo xiān dì jí dà tóng jiāng liú yù dū chēng wéi liáo dōng ， bāo kuò liáo dōng jùn cóng wèi zhí jiē guǎn xiá guò de dà tóng jiāng yǐ nán yǐ qū。 rú《 sòng shū》 juàn 28《 fú ruì zhì》“ bái hǔ jiàn liáo dōng lè làng”， yǐ rèn wéi lè làng jùn xiá qū shǔ yú liáo dōng zhè yī dì yù。 táng lǐ xián zài《 hòu hàn shū》 juàn 1 xià《 guāng wǔ dì jì》 zhù zhōng chēng lè làng jùn zài liáo dōng ，《 gāo zú yǒu mù zhì》 zhōng chēng gāo jù lì rén gāo zú yǒu wéi“ liáo dōng píng rǎng rén”， dōushì cǐ yòng fǎ de shí lì。 zuì diǎn xíng de shì《 hòu hàn shū · jùn guó zhì》 lǐ xián zhù：“ liè shuǐ zài liáo dōng ”， chēng dà tóng jiāng zài liáo dōng 。 qí cì， yīn jiāng cháo xiān dì chēng wéi liáo dōng ， ér jiāng hòu shì kòng zhì gāi dì qū de gāo jù lì zhèng quán chēng wéi liáo dōng 。《 jiù táng shū》 juàn 83《 xuē rén guì chuán》 zài táng gāo zōng duì xuē rén guì shuō：“ qīng yòu běi fá jiǔ xìng， dōng jī gāolí， liáo dōng xián zūn shēng jiào zhě， bìng qīng zhī lì yě”， juàn 92《 wèi yuán zhōng chuán》 tí dào“ lǐ jì píng liáo dōng ”， xiǎn rán dōushì zhǐ gāo jù lì zhèng quán。
suī rán yàn yǔ jī shì cháo xiān wéi dí guó， dàn jù《 sān guó zhì》 juàn 30《 dōng yí chuán》 péi sōng zhī zhù yǐn《 wèi lüè》 zài， jī shì cháo xiān“ lüè fú shǔ qín， bù kěn cháo huì”， jī shì cháo xiān yǐ chéng wéi qín de shǔ guó。《 shǐ jì》 juàn 115《 cháo xiān lièzhuàn》：“ qín miè yàn， shǔ liáo dōng wài jiào”， liú zǐ mǐn rèn wéi“ jiào” zhǐ“ fān shǔ”， zé jī shì cháo xiān zuò wéi qín de shǔ guó kě néng shì guī liáo dōng jùn guǎn lǐ de。 hàn chū，“ liáo dōng tài shǒu jí yuē mǎn wéi wài chén”， wèi shì cháo xiān shì lì shǔ yú hàn liáo dōng jùn de。 zhè zhǒng tǒng shǔ guān xì xiǎn rán yě shì liáo dōng zuò wéi dì yù gài niàn nèi hán kuò dà de yuán yīn。 wèi jìn yǐ hòu， suī rán liáo dōng jùn bù zài xiá yòu cháo xiān bàn dǎo běi bù， dàn jiāng cǐ dì qū chēng wéi liáo dōng de guān niàn hái shì yán xí xià lái。
zhì wǎn zài suí dài， gāo jù lì rén yǐ jiē shòu liǎo zhè zhǒng guān niàn， zài yǔ zhōng yuán de jiāo wǎng zhōng， yě bǎ zì jǐ guó jiā de suǒ zài dì chēng wéi“ liáo dōng ”， gāo jù lì wáng yuán zài gěi suí wén dì de biǎo zhōng zì chēng“ liáo dōng fèn tǔ chén yuán”，《 gāo zú yǒu mù zhì》、《 gāo xuán mù zhì》 jiāng zhè liǎng wèi gāo jù lì rén mù zhù fēn bié chēng wéi“ liáo dōng píng rǎng rén”、“ liáo dōng sān hán rén”。
wú lùn shì táng rén hái shì gāo jù lì rén， duì cháo xiān bàn dǎo běi bù shǔ yú liáo dōng de shuō fǎ dōushì rèn tóng de。 zhèng shì zài zhè zhǒng guān niàn zhǐ dǎo xià， táng dài péi jǔ、 wēn yàn bó děng dà chén cái tí chū“ liáo dōng zhī dì， zhōu wéi jī zǐ zhī guó， hàn jiā xuán tù jùn 'ěr！ wèi、 jìn yǐ qián， jìn zài tí fēng zhī nèi， bù kě xǔ yǐ bù chén”， ( juàn 61) yǐ lì shǐ shàng zhōng yuán wáng cháo duì cǐ dì qū de zhí jiē tǒng xiá wéi yǐ jù， jiān chí dà tóng jiāng liú yù wéi zhōng guó lǐng tǔ， yào qiú huī fù zhōng yuán wáng cháo duì zhè lǐ de zhí jiē guǎn xiá。“ liáo dōng ” de dì lǐ fàn wéi bāo kuò cháo xiān bàn dǎo běi bù， tè bié shì dà tóng jiāng liú yù， fǎn yìng chū táng cháo rén duì zhōng guó jiāng yù de rèn shí。 táng yǐ qián de lì shǐ shì shí zhèng míng， táng rén zhè zhǒng rèn shí shì zhèng què de。 gāo jù lì rén duì“ liáo dōng ” nèi hán de rèn tóng， fǎn yìng chū gāo jù lì rén duì zhōng guó de xiàng xīn lì。 yǐ“ liáo dōng ” zhǐ chēng cháo xiān bàn dǎo běi bù de shuō fǎ zài zhōng yuán dì qū hé gāo jù lì guó nèi de tōng xíng， qià shì dà tóng jiāng liú yù gǔ dài wéi zhōng guó lǐng tǔ、 gāo jù lì mín zú shì zhōng huá mín zú zǔ chéng bù fēn de yī gè yòu lì zhèng jù。 |
xīn luó běi jiè yǔ táng cháo liáo dōng |
wáng xiǎo fǔ
【 tí yào】 běn wén yán jiū rèn wéi， tǒng yī xīn luó bìng hé liǎo cháo xiān bàn dǎo shàng jiù shǔ sān hán de dì yù， méi yòu yě wú yì yú běi shàng zhàn jù běn fēi sān hán de gāo jù lì gù dì。 yòu táng yī dài， liáo dōng jí yālùjiāng nán běi de gāo jù lì gù dì zhù tǐ réng rán shǔ yú zhōng yuán wáng cháo， bó hǎi guó jǐn zhǐ jù yòu yī bù fēn gāo jù lì jiù dì。 suǒ wèi“ tǒng yī xīn luó yǔ bó hǎi guó de xiāng hù dí duì hěn xiàng yī gè bèi fēn gē guó jiā de nán běi liǎng bù fēn” zhè yàng de shuō fǎ， xiǎn rán shì duì lì shǐ de wù jiě。
tǒng yī xīn luó（ 668-935） shí qī， qí běi bù biān jiè cháng qī bǎo chí zài cóng dà tóng jiāng jiè xiàn dào jiāng yuán dào dé yuán fù jìn 1。 zhí dào wáng shì gāolí（ 918-1392） chū qī， zhè yī zhuàng kuàng réng rán biàn huà bù dà 2。 wèishénme huì xíng chéng zhè zhǒng zhuàng kuàng？ yòu rén rèn wéi：“ xīn luó tǒng yī sān guó hòu， dāng shí yóu yú xīn luó tǒng zhì zhě duì gāo jù lì jiù lǐng tǔ de xiāo jí tài dù， tíng zhǐ liǎo xiàng dà tóng jiāng yǐ běi dì fāng huó dòng” 3。 yě yòu rén rèn wéi： xīn luó“ tǒng yī liǎo yuán bǎi jì de quán bù jiāng tǔ hé yuán gāo jù lì de dà tóng jiāng yǐ nán dì qū”， dàn“ wèi néng wán quán shí xiàn tā zài zhàn zhēng chū qī suǒ qī wàng de tǒng yī sān guó quán bù lǐng tǔ hé jū mín de mùdì。 zhè shì tā yī kāi shǐ jiù yǐn jìn qǐ tú qīn lüè cháo xiān de qiáng dà dí rén táng cháo qīn lüè zhě zuò wéi zì jǐ de‘ tóng méng zhě’ de yán zhòng cuò wù suǒ zào chéng de hòu guǒ。” 4 wǒ men zhī dào de shí jì qíng kuàng shì， suǒ wèi“ yuán gāo jù lì de dà tóng jiāng yǐ nán dì qū” jiù shì zài táng、 luó gāng gāng lián shǒu xiāo miè gāo jù lì， xīn luó jiù fā qǐ lì jīng bā nián（ 669-676） de qū zhú táng jūn zhàn zhēng 'ér zuì zhōng huò qǔ de 5。 táng cháo tóng méng zhě de shēn fèn wèi néng zǔ dǎng xīn luó wéi shí xiàn zì jǐ de mùdì duì qí fā dòng jìn gōng。 xiǎn rán， xīn luó běi jiè zhǐ yú dà tóng jiāng de yuán yīn bù zài táng cháo de zhèng zhì jūn shì shí lì， ér zài yú xīn luó zì shēn， zài yú“ xīn luó tǒng zhì zhě duì gāo jù lì jiù lǐng tǔ de xiāo jí tài dù”。 yě jiù shì shuō， xīn luó yuán běn jiù bù qī wàng“ tǒng yī sān guó quán bù lǐng tǔ hé jū mín”， tā yào tǒng yī de zhǐ shì bàn dǎo jiù yòu de sān hán（ chén hán = xīn luó、 biàn hán = gā yé、 mǎ hán = bǎi jì） gù dì 6， suǒ wèi“ yuán gāo jù lì de dà tóng jiāng yǐ nán dì
1 cān cháo xiān kē xué yuàn lì shǐ yán jiū suǒ biān， hè jiàn chéng yì《 cháo xiān tōng shǐ》 shàng juàn， sān lián shū diàn， 1962 nián， 52 yè；（ hán） liáng tài zhèn《 hán guó de guó jìng yán jiū》 dì 'èr zhāng dì 'èr jié《 sān guó shí dài de guó jiè》， hàn chéng： tóng hé chū bǎn gōng shè， 1987 nián， 68-71 yè；（ hán） lǐ jī bái zhù， lì fān yì《 hán guó shǐ xīn lùn》， guó jì wén huà chū bǎn gōng sī， 1994 nián， 73 yè。
2 cān（ hán） cuī wàn jī děng biān《（ gāo děng xué xiào） lì shǐ fù tú》， hàn chéng： jiào huà shè， 1997 nián， 19-20 yè；（ hán） jīn wèi xiǎn《 qì dān de dōng běi zhèng cè》 dì sì zhāng dì 'èr jié《 jīng lüè gāolí》， tái běi： huá shì chū bǎn shè， 1981 nián， 75-8 yè。
3 jiàn shàng yǐn《 cháo xiān tōng shǐ》 shàng juàn， 54 yè。
4 jiàn cháo xiān kē xué yuàn lì shǐ yán jiū suǒ zhù， yán biān zhōu fān yì zǔ yì《 cháo xiān tōng shǐ》 shàng juàn（ dì yī fēn cè） dì liù zhāng dì yī jié《 xīn luó tǒng yī bǎi jì de quán bù jiāng tǔ hé gāo jù lì de nán bù dì qū》， jí lín rén mín chū bǎn shè， 1975 nián， 210 yè。
5 cān huáng yuē sè《 wǔ zé tiān yǔ cháo xiān bàn dǎo zhèng jú》 dì yī jié《 táng gāo zōng cháo mò nián wài wù》， shōu rù liú jiàn míng biān《 huáng yuē sè suí táng shǐ lùn jí》， zhōng huá shū jú， 1997 nián， 61-4 yè； shàng yǐn《 cháo xiān tōng shǐ》 shàng juàn， 47-50 yè； zhuō biān《 shèng táng shí dài yǔ dōng běi yà zhèng jú》， shàng hǎi cí shū chū bǎn shè， 2003 nián， 10 yè； shàng yǐn《 hán guó shǐ xīn lùn》， 72-4 yè。
6 hán guó xué zhě jīn wèi xiǎn zài lùn shù wáng shì gāolí de běi jìn zhèng cè shí shuō：“ tài zǔ（ wáng jiàn） zài tǒng yī sān hán hòu， zhèng xiǎng huī shī běi jìn， bù yì dé bìng bēng cú”， qí gēn jù shì《 gāolí shǐ》 jì《 tài zǔ yí xùn》 yún：“ zhèn lài sān hán shān chuān yīn yòu yǐ chéng dà yè， xī jīng shuǐ dé shùn wèiwǒ guó dì mài zhī gēn běn dà yè， wàn dài zhī dì， yí dāng sì zhòng xún zhù， liú guò bǎi rì， yǐ zhì 'ān níng。”（ zhuǎn yǐn zì jīn wèi xiǎn《 qì dān de dōng běi zhèng cè》， 77 yè） kě jiàn qì wáng shì gāolí tǒng yī shí， qí
qū” bù guò shì lì shǐ shàng gāo jù lì zài xiàng nán kuò zhāng zhōng duó qǔ de bǎi jì gù tǔ。 běn wén yǐ xià jí nǐ jiù cǐ jiā yǐ tàn tǎo， bù tuǒ zhī chù， hái wàng dà jiā pī píng zhǐ zhèng。
yī、 gāo jù lì nán bù dì qū de lì shǐ guī shǔ
gāo jù lì（ yì zuò gāo jù lí、 gāolí） zú běn jū zhōng guó dōng běi， wéi hàn cháo chén mín 1。 gōng yuán qián 108 nián， hàn wǔ dì pò wèi shì cháo xiān， cì nián shè xuán tù jùn， xià shǔ sān xiàn， gāo jù lì shì qí yī 2。 gōng yuán qián 37 nián fū yú wáng zǐ zhū méng chū táo gāo jù lì zhī dì（ gē shēng gǔ chéng / zú běn， jīn liáo níng huán rén wǔ nǚ shān chéng） 3 jiàn lì zhèng quán。 bù jiǔ， gāo jù lì yí dū guó nèi chéng（ jīn jí lín shěng jí 'ān shì）， yǔ hàn tíng jiàn lì liǎo fān shǔ guān xì， chéng wéi hàn de hóu guó， yóu hàn zhōng yāng zhèng fǔ bān fā yìn shòu 4。 zì lì guó yǐ hòu， lì dài gāo jù lì wáng jūn fèng xíng duì wài jī jí jìn qǔ de zhèng cè 5。 dōng hàn mò gōng sūn dù lǐng yòu liáo dōng ， gāo jù lì yǔ zhī tōng hǎo。 238 nián cáo wèi miè gōng sūn shì hòu， gāo jù lì dōng chuān wáng yù dài zhī chēng xióng， yú cáo wèi zhèng shǐ（ 240 ～ 249） zhōng zāo dào yōu zhōu cì shǐ guàn qiū jiǎn de huǐ miè xìng dǎ jī。 yú shì， gāo jù lì zhuǎn 'ér kāi shǐ dù guò yālùjiāng xiàng nán jìn jī。 cǐ shí jiā zài gāo jù lì hé bǎi jì zhī jiān de shì hàn wǔ dì miè wèi shì cháo xiān jiàn lì bìng liú cún xià lái de lè làng jùn hé dài fāng（ zhēn fān） jùn 6， tā men“ wú lì zǔ dǎng gāo jù lì de nán jìn， zhōng yú sì shì jì chū bèi gāo jù lì bìng hé” 7。 lè làng jùn de shǒu fǔ píng rǎng jiù cǐ zhuǎn dào liǎo gāo jù lì de zhì xià。 rán 'ér， gāo jù lì zài suí hòu yǔ qián yàn zhēng duó liáo dōng zhōng zāo dào zhòng cuò， yú shì qīng lì nán xiàng，“ sì shì jì hòu bàn qī， gāo jù lì zài nán jìn zhōng zuì xiān xiāng yù de duì shǒu jiù shì bǎi jì” 8。 369 nián， gāo jù lì fā bīng 'èr wàn nán gōng bǎi jì， fǎn wéi bǎi jì jūn suǒ bài。 371 nián bǎi jì fǎn gōng， qīng quán guó bīng lì běi shàng wéi gōng píng rǎng chéng， gāo jù lì wáng zhāo（ gù guó yuán wáng） zhàn sǐ。 cǐ hòu shuāng fāng chǔyú lā jù zhàn zhōng 9， fēn jiè jiù zài píng rǎng dà tóng jiāng yī xiàn 10。
kě shì， hòu lái de gāo jù lì wáng 'ān（ 392～ 413） shì lì shǐ shàng zhù míng de guǎng kāi tǔ wáng， yòu chēng hǎo tài wáng， tā jí wèi
lǐng tǔ réng rán zhǐ shì sān hán jiù dì， jīng lüè suǒ wèi xī jīng（ píng rǎng） shì wáng shì gāo lì cháo cái kāi shǐ de shì。
1（ gāolí） jīn fù shì《 sān guó shǐ jì》 juàn sān shí qī《 dì lǐ zhì》 sì：“ gāo jù lì shǐ jū zhōng guó běi dì。”（ hàn chéng： jǐng rén wén huà shè yǐng yìn běn， 1994 nián， 378 yè） wǒ huái yí hěn kě néng zhèng shì yóu yú wáng shì jiàn guó yǐ gāolí wéi míng， cái chū xiàn liǎo zhāng guān lǐ dài jiāng sān hán yǐn shēn wéi sān guó de zuò fǎ， bǎ yī zhí bèi tǒng yī xīn luó suǒ pái chì de gāo jù lì yǔ sān hán yì mài bìng liè biān chéng shǐ shū， yǐ hòu biàn yù yǎn yù liè。 zǒng zhī， zhè gè wèn tí guān xì zhòng dà， zhí dé shēn jiū。
2《 hàn shū》 juàn 'èr shí bā xià《 dì lǐ zhì》 bā xià：“ xuán tù jùn（ yuán zhù： wǔ dì yuán fēng sì nián kāi。 gāo jù lí， mǎng yuē xià jù lí， shǔ yōu zhōu）， hù sì wàn wǔ qiān liù， kǒu 'èr shí 'èr wàn yī qiān bā bǎi sì shí wǔ。 xiàn sān： gāo jù lí， shàng yīn tái， xī gài mǎ。”（ zhōng huá shū jú biāo diǎn běn 1626 yè） bìng qǐng cān wáng zhōng hàn zhù biān《 zhōng guó mín zú shǐ》 dì sān biān dì 'èr zhāng， zhōng guó shè huì kē xué chū bǎn shè， 1994 nián， 166 yè。
3《 sān guó shǐ jì》 juàn sān shí qī《 dì lǐ zhì》 sì：“ zé suǒ wèi zhū méng suǒ dū gē shēng gǔ chéng、 zú běn zhě， gài hàn xuán tù jùn zhī jiè， dà liáo guó dōng、 jīng zhī xī，《 hàn（ shū · dì lǐ） zhì》 suǒ wèi xuán tù shǔ xiàn gāo jù lì shì yǔ。”（ 377 yè） liáo níng huán rén wǔ nǚ shān chéng zuò wéi gāo jù lì wáng chéng zhī yī， yǐ yú 2004 nián 7 yuè bèi liè rù shì jiè wén huà yí chǎn。
4 cān shàng yǐn《 zhōng guó mín zú shǐ》， 166 yè。
5 cān zhuō biān《 shèng táng shí dài yǔ dōng běi yà zhèng jú》， 37 yè yǐ xià。
6 zhēn fān jùn yòu zài nán yǔ zài běi 'èr shuō， liǎng shuō“ xiāng jiào， xiǎn yǐ zài nán shuō jiào cháng”， jiàn zhāng xī tóng děng zhù《 〈 zhōng guó lì shǐ dì tú jí 〉 shì wén huì biān · dōng běi juàn》， zhōng yāng mín zú xué yuàn chū bǎn shè， 1988 nián， 50-51 yè。 běn rén yòu rèn wéi， zhēn fān、 dài fāng 'èr míng， shí nǎi yī yīn zhī zhuǎn， nǐ lìng wén zhuān shēn cǐ shuō。
7 cháo xiān shè huì kē xué yuàn lì shǐ suǒ zhù， wáng jiàn děng yì《 cháo xiān quán shǐ》 dì sān juàn《 zhōng shì piān · gāo jù lì shǐ》 dì sì zhāng《 huī fù liáo dōng yǔ kuò zhāng lǐng tǔ》 dì sì jié《 nán jìn》， yán biān dà xué chū bǎn shè， 1988 nián， 134 yè。 jù《 sān guó shǐ jì》 juàn shí qī《 gāo jù lì běn jì》 dì wǔ， měi chuān wáng“ shí sì nián（ 313） dōng shí yuè， qīn lè làng jùn”，“ shí wǔ nián qiū jiǔ yuè， nán qīn dài fāng jùn”（ 180 yè）。
8 jiàn shàng yǐn《 cháo xiān quán shǐ》 dì sān juàn， 134 yè。
9 cān shàng yǐn《 cháo xiān quán shǐ》 dì sān juàn， 134-5 yè； zhuō biān《 shèng táng shí dài yǔ dōng běi yà zhèng jú》， 37-8 yè。
10 jù《 sān guó shǐ jì》 juàn shí bā《 gāo jù lì běn jì》 dì liù jìzǎi， 342 nián qián yàn mù róng huàng pò gāo jù lì huǐ wán dū（ jīn jí lín jí 'ān xī tōng gōu） hòu， gù guó yuán wáng yú cì nián“ qiū qī yuè， yí jū píng rǎng dōng huáng chéng， chéng zài jīn xī jīng（ píng rǎng） dōng mù mì shān zhōng。”（ 184 yè） rán 'ér， rú《 cháo xiān quán shǐ》 dì sān juàn zuò zhě suǒ kǎo zhèng：“ jù《 dà dōng yú dì tú》， mù mì shān zài dà tóng jiāng nán 'àn， nà lǐ yòu huáng chéng zhǐ。 qì jīn nà lǐ wèi céng fā xiàn gāo jù lì chéng zhǐ， ér qiě dāng shí zài bǎi jì shì lì quán lì duì kàng gāo jù lì nán jìn zhèng cè， bìng kuò dà dào huáng hǎi dào de qíng kuàng xià， yě bù kě bǎ huáng chéng shè zài dà tóng jiāng nán miàn。”（ 150 yè zhù 1） zhè yě shuō míng， dāng shí dà tóng jiāng yǐ nán shì bǎi jì de shì lì fàn wéi。
hòu， píng jiè“ guó fù mín yīn， wǔ gǔ fēng shú” 1， jiē lián xiàng lín jìn dì qū hé bù zú jìn xíng dà guī mó de tuò zhǎn jiān bìng。 jù xiàn zài shàng lì yú jí lín shěng jí 'ān shì jiāo de《 guǎng kāi tǔ wáng bēi》 jìzǎi， tā zài wèi qī jiān gāo jù lì dà jūn liǎng cì nán zhēng bǎi jì，“ jiēguǒ shǐ dāng shí bǎi jì de běi bù dì fāng héng héng jīn tiān de huáng hǎi（ nán） dào nán bù dì fāng hé jīng jī dào běi bù jí xī bù yán hǎi dì fāng， biàn chéng gāo jù lì de lǐng tǔ。” 2 zài zhè zhǒng xíng shì xià， 427 nián， guǎng kāi tǔ wáng de 'ér zǐ cháng shòu wáng（ 413～ 491） bǎ dū chéng cóng guó nèi chéng qiān dào liǎo píng rǎng。“ 475 nián， gāo jù lì yǐ sān wàn bīng lì dǎ tuì liǎo bǎi jì yǔ xīn luó de lián hé bù duì， zhàn lǐng liǎo bǎi jì shǒu dū hàn chéng。” 3 bǎi jì bèi pò nán qiān dū chéng yú jǐn jiāng zhōng yóu zhī xióng jīn（ jīn gōng zhōu）。 dào wǔ shì jì mò， cóng cháo xiān bàn dǎo xī hǎi 'àn de yá shān zhì dōng hǎi 'àn de yíng dé yī xiàn chéng wéi gāo jù lì de nán bù jiè xiàn，“ gòu chéng gāo jù lì cún zài shí qī bǎn tú zuì dà de qiáng shèng shí qī” 4。 yīngdāng zhǐ chū， píng rǎng dà tóng jiāng yǐ nán zhí dào dōng hǎi 'àn de zhè xiē bèi gāo jù lì zhàn lǐng de tǔ dì bìng bù quán shì bǎi jì lǐng tǔ， bàn dǎo dōng bù tài bái shān nán duàn dì qū yuán lái shì shǔ yú xīn luó de lǐng yù。 zhǐ bù guò hòu lái xīn luó zhēn xīng wáng（ 540-576） qiáng dà， yòu chóngxīn gǎi xiě liǎo bàn dǎo zhōng bù zhí dào hàn jiāng xià yóu de bǎn tú 5。 zhè jiù shì suǒ wèi“ gāo jù lì nán bù dì qū” de yóu lái。 xiǎn rán， qí zhōng de dà tóng jiāng yǐ nán dì qū jī běn dōushì bǎi jì gù tǔ， shuí zài tǒng yī guò chéng zhōng jì chéng liǎo bǎi jì de yí chǎn， shuí jiù yīnggāi yōng yòu zhè yī dì qū de zhù quán。
èr、 xīn luó de tǒng yī mù biāo
《 sān guó shǐ jì》 juàn qī《 xīn luó běn jì》 dì qī jìzǎi， 671 nián， wén wǔ wáng jīn fǎ mǐn céng bào shū qián lái tǎo fá de táng jūn zǒng guǎn 6：“ xiān wáng zhēnguàn 'èr shí 'èr nián rù cháo， miàn fèng tài zōng wén huáng dì 'ēn chì：‘ zhèn jīn fá gāolí， fēi yòu tā gù， lián nǐ xīn luó， shè hū liǎng guó， měi bèi qīn líng， mǐyòu níng suì。 shān chuān tǔ dì， wǒ fēi suǒ tān， yù bó zǐ nǚ， shì wǒ suǒ qiú。 wǒ píng dìng liǎng guó， píng rǎng yǐ nán， bǎi jì tǔ dì， bìng qǐ（ yǔ） nǐ xīn luó， yǒng wéi 'ān yì。’” wén wǔ wáng tí dào de zhè fèn chì wén bìng bù jiàn yú zhōng guó shǐ liào， ér qiě“ yù bó zǐ nǚ， shì wǒ suǒ qiú” zhè yàng lù gǔ de yán cí yě bù xiàng táng tài zōng de huà。 dàn shì， wén wǔ wáng yǐn zhè yàng yī duàn huà wéi zì jǐ biàn hù， qí nèi róng què bào lù liǎo xīn luó tǒng yī de kōng jiān zhuī qiú， jí yào bìng hé píng rǎng yǐ nán suǒ yòu bǎi jì céng jīng lǐng yòu de tǔ dì。《 xīn táng shū · xīn luó chuán》 wéi zhè yī jiě shì tí gōng liǎo zhèng jù， qí zhōng jìzǎi， gāo zōng shàng yuán 'èr nián（ 675） de táng、 luó zhēng zhàn suī yǐ xīn luó xiè zuì jié shù，“ rán duō qǔ bǎi jì dì， suì dǐ gāolí nán jìng yǐ。 zhì shàng、 liáng、 kāng、 xióng、 quán、 wǔ、 hàn、 shuò、 míng jiǔ zhōu”。《 sān guó shǐ jì · dì lǐ zhì》 èr míng què jìzǎi xīn luó de hàn、 shuò、 míng sān zhōu běn gāo jù lì dì（《 dì lǐ zhì》 sì zé zhí jiē chēng wéi“ gāo jù lì nán jìng”）， wǒ céng jīng jiāng qí zhōu xiàn dì míng zhú yī bǐ kān《 dà dōng yú dì quán tú》， fā xiàn qí dì yù zhí dǐ píng rǎng fù jìn de dà tóng jiāng nán 'àn。 pì rú《 dì lǐ zhì》 èr jìzǎi： hàn zhōu“ qǔ chéng jùn， běn gāo jù lì dōng hū，（ xīn luó） xiàn dé wáng gǎi míng， jīn huáng zhōu。 lǐng xiàn sān。（ zhōng lüè） táng yuè xiàn běn gāo jù lì jiā huǒ yā， xiàn dé wáng zhì xiàn gǎi míng， jīn zhōng hé xiàn。” zhōng hé dì míng jīn réng cún， jiù zài dà tóng jiāng nán 'àn， qí dì xiàn yǐ huá wéi píng rǎng shì jiāo qū。 suǒ yǐ， suǒ wèi“ gāo jù lì nán jìng” bì wéi gāo jù lì suǒ qǔ bǎi jì gù dì wú yí。《 xīn táng shū · xīn luó chuán》 de jìzǎi kě yǐ lǐ jiě wéi xīn luó yīn bìng hé bǎi jì zhī dì， yú shì zhàn jù liǎo gāo jù lì nán jìng， zhè yǔ shàng shù《 sān guó shǐ jì · xīn luó běn jì》“ píng rǎng yǐ nán bǎi jì tǔ dì” de shuō fǎ shì wán quán yī zhì de。
xīn luó de zhè yī tǒng yī mù biāo， hái biǎo xiàn zài tǒng yī guò chéng zhōng duì bǎi jì hé gāo jù lì de tài dù míng xiǎn bù tóng。
1《 hǎo tài wáng bēi》 dì 1 miàn dì 5 xíng。 cān qián yǐn《 cháo xiān tōng shǐ》 shàng juàn（ dì yī fēn cè）， 114 yè。
2 jiàn shàng yǐn《 cháo xiān quán shǐ》 dì sān juàn， 136 yè。
3《 cháo xiān quán shǐ》 dì sān juàn， 191 yè。 cān《 sān guó shǐ jì》 juàn 'èr shí liù《 bǎi jì běn jì》 dì sì， 259 yè；（ hán） shēn yíng zhí《 bǎi jì shǐ》 dì sān zhāng dì 3 jié《 bǎi jì de chéngzhǎng yǔ fā zhǎn》， hàn chéng lí huā nǚ zǐ dà xué chū bǎn bù， 1997 nián， 144 yè yǐ xià。
4《 cháo xiān quán shǐ》 dì sān juàn， 152-3 yè， bìng cān 192 yè。
5 zǎi xì fēn xī《 sān guó shǐ jì · dì lǐ zhì》 de jìzǎi kě zhī， zhēn xīng wáng shí qī xīn luó xī běi biān yǔ bǎi jì de jiāo jiè zài jǐn jiāng shàng yóu zhí dào qīng zhōu yǐ běi zhì jì shān、 yá shān yī xiàn， cān《 sān guó shǐ jì》 juàn sān shí sì《 dì lǐ zhì》 yī， shàng zhōu、 kāng zhōu tiáo， 352-4、 356-8 yè； tóng shū juàn sān shí wǔ《 dì lǐ zhì》 èr， hàn zhōu tiáo， 359-63 yè； tóng shū juàn sān shí liù《 dì lǐ zhì》 sān， xióng zhōu、 quán zhōu tiáo， 369-73 yè。 bìng cān《 dà dōng yú dì quán tú》， shōu zài yuán qìng liè《 dà dōng yú dì tú yán jiū》， hàn chéng： chéng dì wén huà shè， 1991 nián， lìng fù tú； qián yǐn《 hán guó shǐ xīn lùn》， 47-49 yè。
6《 sān guó shǐ jì》 de jìzǎi shì xuē rén guì，《 xīn táng shū · xīn luó chuán》 de jìzǎi shì liú rén guǐ。 jù liǎng《 táng shū》 běn chuán， liú rén guǐ wéi jī lín dàohéng jūn dà zǒng guǎn， xuē rén guì wéi zǒng guǎn。
rú shàng suǒ shù， xīn luó zài qí tǒng yī guò chéng zhōng yě céng yǔ gāo jù lì fā shēng chōng tū， dàn dōushì zài bǎi jì gù tǔ yǐ nèi。 xīn luó de xīng qǐ hé fā zhǎn zhèng hǎo yǔ gāo jù lì zài bàn dǎo shàng de kuò zhāng xíng chéng duì lì， yīn 'ér shuāng fāng chéng wéi chóu dí。 xīn luó jiān bìng gā yé， yòu hé lín jìn de rì běn chǎn shēng liǎo lì hài chōng tū 1。 xīn luó dāng rán bù yuàn yě bù néng chéng shòu zài tóng bǎi jì de dǒu zhēng zhōng nán běi fù bèi liǎng miàn shòu dí， zài zhè zhǒng qíng kuàng xià yào xiǎng wán chéng qí tǒng yī shì yè， zài dōng yà dì qū wéi yòu yǐn lái zhōng yuán wáng cháo yī qǐ xíng dòng cái xíng。 xīn luó lā lǒng táng cháo de bàn fǎ jiù shì， shí shí chù chù ràng táng cháo gǎn dào xīn luó shì zì jǐ zài dōng yà shì wù zhōng wéi yī zhōng shí kě kào de méng yǒu， ér qiě fán shì zhǐ yǐ kào táng cháo 2。 zhè jiù shì shǐ liào zhōng lǚ lǚ jiàn dào xīn luó xiàng táng cháo tí qǐ gāo jù lì、 bǎi jì“ liǎng guó” 3 dí rén de yuán yīn。 zhèng shì zài xīn luó de zhè zhǒng lā lǒng zhī xià， táng cháo cái shè biān jiào qiáng dí gāo jù lì yú bù gù， xiān chū bīng kuà hǎi bāng zhù xīn luó dǎ bài liǎo wō jūn、 xiāo miè liǎo bǎi jì， ér zhòng suǒ zhōu zhī， bǎi jì hé wō guó dāng shí yǔ táng cháo bìng bù cún zài dì yuán chōng tū。 rán 'ér hòu lái táng miè gāo jù lì， xīn luó tài dù biàn bù zài jī jí， rú wén wǔ wáng jīn fǎ mǐn zì jǐ suǒ shuō：“ qián fēng 'èr nián（ 667）， wén dà zǒng guǎn yīng guó gōng zhēng liáo。 mǒu wǎng hàn chéng zhōu， qiǎn bīng jí yú jiè shǒu， xīn luó bīng mǎ bù kě dú rù。 xiān qiǎn xì zuò sān dù， chuán xiāng cì fā qiǎn， chān hòu dà jūn。” 4
xīn luó zhī suǒ yǐ cǎi qǔ zhè zhǒng tài dù， wǒ rèn wéi gēn běn yuán yīn zài yú tā zhǐ xiǎng bìng hé sān hán běn tǔ， bìng bù xiǎng duó qǔ zhàn lǐng běn fēi sān hán de gāo jù lì de jiù lǐng dì。 xīn luó de zhè yī lì chǎng， zài zhàn hòu duì bǎi jì hé gāo jù lì yú zhòng de bù tóng chǔlǐ shàng bào lù dé gèng wéi chè dǐ。
bǎi jì miè wáng yǐ hòu， táng cháo rèn mìng gù tài zǐ fú yú lóng wéi dū dū，“ qiǎn hái běn guó， gòng xīn luó hé qīn， yǐ zhāo ji qí yú zhòng”（《 jiù táng shū · bǎi jì chuán》）， lín dé 'èr nián（ 665）， yòu ràng qí yǔ xīn luó wáng jīn fǎ mǐn zài bǎi jì gù dū xióng jīn chéng（ jīn hán guó zhōng qīng nán dào gōng zhōu） huì méng jié hǎo。 táng cháo běn yì zài yú xīng miè jì jué， shí xíng jī mí 5。 yòu xué zhě zhǐ chū：“ zhè xiē xíng dòng bù jǐn yì zài yíng dé bǎi jì rén xīn， yě shì wèile cuò bài xīn luó duì qián bǎi jì lǐng tǔ de tú móu。” 6 rán 'ér xīn luó wáng què shēng chēng：“ xīn luó、 bǎi jì lěi dài shēn chóu。 jīn jiàn bǎi jì xíng kuàng， bié dāng zì lì yī guó， bǎi nián yǐ hòu， zǐ sūn bì jiàn tūn miè xīn luó。 jì shì guó jiā zhī zhōu， bù kě fēn wéi liǎng guó， yuàn wéi yī jiā， cháng wú hòu huàn。” 7 xiǎn rán， zài xīn luó kàn lái， néng fǒu bìng hé bǎi jì jìng yù guān xì dào tǒng yī shì yè de chéng bài， yú shì hū gōng rán cán shí jīng tūn， yǐ zhì táng cháo fú chí de fú yú lóng jìng bù gǎn hái guó。 gāo jù lì miè wáng yǐ hòu， xīn luó duì bǎi jì de qīn duó gèng jiā pín fán。 táng qiǎn shǐ zé wèn， xīn luó yú zǒng zhāng sān nián（ 669）“ qiǎn qīn chún jiǎo gān、 liáng tú bō zhēn cān rù táng xiè zuì。” 8 rán 'ér， táng cháo de gān shè bìng wèi shǐ xīn luó de zhèng cè fā shēng gēn běn zhuǎn biàn。“ zuì hòu， yú 671 nián xīn luó gōng zhàn liǎo sì bǐ yào sài bìng jiàn lì liǎo suǒ fū lǐ zhōu， zhè yàng biàn kòng zhì liǎo qián bǎi jì de quán bù lǐng tǔ。” 9 kě yǐ kàn chū， xīn luó duì yú bǎi jì shì hèn bù miè cǐ cháo shí， bù liú rèn hé yú dì。
xīn luó duì gāo jù lì de tài dù què pō yòu xiē bù tóng。 zhēnguàn shí jiǔ nián（ 645） táng tài zōng chū bīng tǎo fá gāo jù lì shí xuān yán：“ liáo dōng běn zhōng guó zhī dì， suí shì sì chū shī 'ér bù néng dé； zhèn jīn dōng zhēng， yù wéi zhōng guó bào zǐ dì zhī chóu， gāolí xuě jūn fù zhī chǐ 'ěr。 gù jí zhèn zhī wèi lǎo， yòng shì dà fū yú lì yǐ qǔ zhī。” 10 pō yòu shōu fù gù tǔ zhī yì。 668 nián gāo jù lì miè wáng， táng cháo jiāng 'ān dōng dū hù fǔ shè zài píng rǎng， xiǎn rán yòu yì jì chéng gāo jù lì de quán bù yí chǎn， bāo kuò dāng nián qiān dū píng rǎng qián hòu jìn xíng lǐng tǔ kuò zhāng suǒ zhàn lǐng de bǎi jì gù tǔ， jí dà tóng jiāng yǐ nán de suǒ wèi“ gāo jù lì nán jìng”。 táng cháo de zhè zhǒng zuò fǎ yǔ xīn luó de tǒng yī mù biāo zhí jiē dǐ chù， yīn 'ér jī fā liǎo xīn luó de duì kàng 11。 670 nián， gāo jù lì gù dì fā shēng guì zú qián móu cén（《 sān
1 cān qiān kuān yǔ《 gā yé shǐ yán jiū》， hàn chéng yī cháo gé， 1997 nián， 44-52 yè。
2 cān zhuō wén《 táng cháo yǔ xīn luó guān xì shǐ lùn》， shōu rù qián yǐn zhuō biān《 shèng táng shí dài yǔ dōng běi yà zhèng jú》， 326-30 yè。
3 cān《 sān guó shǐ jì》 72、 76-7、 80-1 děng yè。 gāi shū juàn liù《 xīn luó běn jì》 dì liù， wén wǔ wáng liù nián（ 666） tiáo yòu“ wáng yǐ jì píng bǎi jì， yù miè gāo jù lì， qǐng bīng yú táng” jù， yǔ tóng juàn bā nián tiáo zài wén wǔ wáng zhàn hòu gào miào wén zhōng“ yǔ dà táng tóng jǔ yì bīng， wèn zuì yú bǎi jì、 gāo jù lì” de shuō fǎ bù hé， qián jù kǒng wéi zì jīn zhī cí。
4《 sān guó shǐ jì》 juàn qī《 xīn luó běn jì》 dì qī， 80 yè。
5 cān liǎng《 táng shū · bǎi jì chuán》 zài liú rén guǐ zhuàn bǎi jì xīn luó méng wén。
6《 hán guó shǐ xīn lùn》， 73 yè。
7《 sān guó shǐ jì》 juàn qī《 xīn luó běn jì》 dì qī， 81 yè。
8《 sān guó shǐ jì》 juàn liù《 xīn luó běn jì》 dì liù， 72 yè。
9《 hán guó shǐ xīn lùn》， 73 yè。
10《 tōng jiàn》 juàn yī jiǔ bā， táng tài zōng zhēnguàn shí jiǔ nián（ 645） sān yuè tiáo， 6217-8 yè。
11 cān《 sān guó shǐ jì》 juàn qī《 xīn luó běn jì》 dì qī， 80-81 yè。
guó shǐ jì》 zuò jiàn móu cén） jiū jí de pàn luàn， shī bài hòu nán táo xīn luó 1。 xīn luó bù jǐn róng liú táo rén， hái yú dāng nián bā yuè jí cè fēng qí zhōng de gāo jù lì wáng shì hòu yì 'ān shèng（《 xīn táng shū》 zuò 'ān shùn） wéi gāo jù lì wáng， cè wén chēng zàn qí“ liú lí xīn kǔ， jì tóng jìn wén； gèng xīng wáng guó， shì děng wèi hóu”， xī wàng“ yǒng wéi lín guó， shì tóng kūn dì”； ān shèng děng yě biǎo shì“ yuàn zuò fān píng， yǒng shì jìn zhōng” 2。 kě jiàn dāng shí xīn luó bìng bù xī wàng jiàn dào gāo jù lì bèi chè dǐ xiāo miè， hái xiǎng bǎo liú yī gè kuǐ léi xìng zhì de gāo jù lì zhèng quán， zuò wéi zì jǐ hé táng cháo zhī jiān de huǎn chōng dì dài。 zhǐ shì zài suí hòu de luó táng zhàn zhēng（ 669-676） zhōng xīn luó zhí jiē gōng qǔ liǎo gāo jù lì nán jìng， yǐ 'ān shèng wéi shǒu de kuǐ léi zhèng quán cái shī qù liǎo yì yì 3。 676 nián， táng cháo de 'ān dōng dū hù fǔ cóng píng rǎng chè tuì dào liǎo liáo dōng ， xīn luó de tǒng yī mù biāo wán quán shí xiàn， biān jiè yě jiù wěn dìng 'ān jìng liǎo xià lái 4。
yóu cǐ kě jiàn， gāo jù lì miè wáng yǐ hòu xīn luó zhī suǒ yǐ lì jí huǐ méng zhuǎn 'ér xiàng qiáng dà de táng cháo kāi zhàn， qí gēn běn yuán yīn zài yú néng fǒu jù yòu gāo jù lì nán jìng bǎi jì gù dì guān xì dào qí tǒng yī shì yè de chéng bài xīng wáng。 yī dàn tǒng yī mù biāo dá chéng， xīn luó de huó dòng biàn tíng liǎo xià lái， bù zài jìn xíng lǐng tǔ kuò zhāng， bìng qiě yǔ táng cháo huī fù liǎo hé píng yǒu hǎo guān xì。
sān、 xīn luó yǔ táng cháo liáo dōng dì qū de guān xì
676 nián táng cháo jiāng 'ān dōng dū hù fǔ cóng píng rǎng hòu chè dào liáo dōng （ jīn liáo níng liáo yáng）， biāo zhì zhe táng cháo fàng qì liǎo yǐ píng rǎng wéi jī dì jīng lüè gāo jù lì nán jìng， tóng shí chè tuì de hái yòu zhì yú bǎi jì de xióng jīn dū dū fǔ 5， yě xiǎn shì táng cháo jué yì tuì chū sān hán gù dì de lì shǐ zhēng duó。 hái yòu yī tiáo cái liào yě kě yǐ zhèng míng táng cháo liáo dōng jīng lüè de zhè zhǒng kōng jiān yì xiàng， jù《 jiù táng shū · gāolí chuán》：“ yí fèng zhōng， gāo zōng shòu gāo cáng kāi fǔ yí tóng sān sī、 liáo dōng dū dū， fēng cháo xiān wáng， jū 'ān dōng， zhèn běn fān wéi zhù。” cǐ shì jù xīn chuán zài yí fèng 'èr nián（ 677）， jí táng cháo chè tuì 'ān dōng fǔ de dì 'èr nián。 wǒ men zhù yì dào， gāo jù lì miè wáng yǐ qián táng fēng qí guó jūn de jué hào jūn wéi gāolí wáng（《 sān guó shǐ jì》 zuò gāo jù lì wáng）， miè guó hòu gù jūn gāo cáng yǐ liáo dōng dū dū yī zhí fēng cháo xiān wáng， jū yú 'ān dōng jiē shòu jī mí， zhè biǎo míng， táng cháo rèn wéi qí lǐng dì yǐ fēi yuán gāo jù lì kuò zhāng bǎn tú， ér shì zhǐ xiàn yú qí zuì chū xīng qǐ de liáo dōng hé gǔ cháo xiān de jiù dì。 jù wǒ yán jiū， gǔ cháo xiān dé míng yú“ lái cháo zhī hán（ xiān）” 6， hàn wǔ dì miè qí wèi shì zhèng quán 'ér jiàn lè làng、 zhēn fān、 lín tún、 xuán tù sì jùn（ gāo jù lì wéi xuán tù shǔ xiàn zhī yī）； qí nán jí bàn dǎo sān hán（ chén hán、 biàn hán、 mǎ hán）， wéi xīn luó、 bǎi jì xiān mín。 yǐ gǔ dài de xiān、 hán fēn yě zuò wéi dà táng dì guó yǔ tǒng yī xīn luó de jiāng yù fēn jiè， zhè jì zūn zhòng liǎo lì shǐ yán gé， yě mǎn zú liǎo xīn luó de yào qiú， suǒ yǐ zhè tiáo jiè xiàn néng cháng qī wěn dìng xià lái。
jìn guǎn jiē shòu jī mí de gāo jù lì wáng shì hòu yì cái jīng sān dài dào qī、 bā shì jì zhī jiāo jiù duàn jué liǎo chuán chéng 7， liáo dōng dì qū zhí dào bàn dǎo shàng de dà tóng jiāng biān què yī zhí wéi táng cháo 'ān dōng dū hù fǔ suǒ kòng zhì。 yòu rén rèn wéi：“ tǒng yī xīn luó yǔ bó hǎi guó de xiāng hù dí duì hěn xiàng yī gè bèi fēn gē guó jiā de nán běi liǎng bù fēn” 8， rán 'ér， zhè yàng de“ yī gè bèi fēn gē guó jiā” qí shí zài lì shǐ shàng cóng lái jiù méi yòu cún zài guò。 qī shì jì mò zài zhōng guó dōng běi jiàn lì de bó hǎi guó（ 698-926） céng jīng lǐng yòu suǒ wèi“ gāo jù lì běi bù” 9， nà shí jì shàng shì cóng qián gāo jù lì zài shì lì kuò zhāng zhōng zhēng fú sù mò mò hé děng bù luò de lǐng dì 1， yīn 'ér bó hǎi
1 cān《 xīn táng shū · gāolí chuán》；《 sān guó shǐ jì》 juàn liù《 xīn luó běn jì》 dì liù， 73 yè。
2《 sān guó shǐ jì》 juàn liù《 xīn luó běn jì》 dì liù， 73-74 yè。
3674 nián xīn luó gǎi fēng 'ān shèng wéi bào dé wáng， 678 nián jiàn lì běi yuán xiǎo jīng（ jīn hán guó jiāng yuán dào yuán zhōu）， jūn wéi qí shì lì běi shēn de biǎo xiàn， cān qián yǐn huáng yuē sè《 wǔ zé tiān yǔ cháo xiān bàn dǎo zhèng jú》， 63 yè。
4 cān zhuō wén《 zǒng lùn： suí táng wǔ dài dōng běi yà zhèng zhì guān xì dà shì》， shōu zài qián yǐn zhuō biān《 shèng táng shí dài yǔ dōng běi yà zhèng jú》， 10 yè。 jù《 sān guó shǐ jì》 juàn bā《 xīn luó běn jì》 dì bā jìzǎi， 683 nián， xīn luó shén wén wáng“ zhēng bào dé wáng 'ān shèng wéi sū pàn， cì xìng jīn shì， liú jīng dū， cì jiá dì liáng tián”（ 90 yè）， gāo jù lì yí mín de bào dé guó jiù cǐ miè wáng； 685 nián， xīn luó“ shǐ bèi jiǔ zhōu”（ 91 yè）， jí tǒng yī quán bù wán chéng。
5 jiàn《 zī zhì tōng jiàn》 juàn 'èr bǎi 'èr， táng gāo zōng shàng yuán sān nián（ 676） èr yuè tiáo， 6378-9 yè。
6 cān zhuō wén《 cháo xiān wéi“ lái cháo zhī hán” shuō》， shōu rù qián yǐn zhuō biān《 shèng táng shí dài yǔ dōng běi yà zhèng jú》 fù lù yī， 444-54 yè。
7《 xīn táng shū · gāolí chuán》 shuō gāo jù lì“ hòu shāo zì guó， zhì yuán hé mò qiǎn shǐ zhě xiàn yuègōng”， shì xì bù míng， cún yí。
8《 hán guó shǐ xīn lùn》， 74 yè。
9《 xīn táng shū · mò hé chuán》：“ dì fá gāolí， qí běi bù fǎn， yǔ gāolí hé。 gāo huì zhēn děng shuài zhòng yuán 'ān shì， měi zhàn， mò hé cháng jū qián。 dì pò 'ān shì， zhí huì zhēn， shōu mò hé bīng sān qiān yú， xī kēng zhī。”（ 6178 yè） tóng shū《 gāolí chuán》：“ cì 'ān shì。 yú shì gāolí běi bù nù sà gāo yán shòu、 nán bù nù sà gāo huì
hǎi jiāng zì jǐ de jiàn guó zhī dì chēng wéi“ jiù guó”（ jīn jí lín dūn huà yī dài）。 kě yǐ kěn dìng， táng cháo shèng shí yī zhí duì liáo dōng gāo jù lì gù dì shí shī zhe yòu xiào de guǎn lǐ。 rú， kāi yuán 'èr shí sān nián（ 735） táng xuán zōng zǎixiàng zhāng jiǔ líng cǎo《 chì xīn luó wáng jīn xīng guāng shū》：“ jìn yòu dé sī lán biǎo chēng， zhī qīng yù yú pèi jiāng（ jí dà tóng jiāng。 héng héng yǐn zhě） zhì shù， jì dāng bó hǎi chōng yào， yòu yǔ lù shān xiāng wàng， réng yòu yuǎn tú， gù shì cháng cè。 qiě zuì 'ěr bó hǎi， jiǔ yǐ bū zhū， zhòng láo shī tú， wèi néng pū miè。 qīng měi jí 'è， shēn yòng jiā zhī， jǐng kòu 'ān biān， yòu hé bù kě？ chǔzhì qì， yīn shǐ yǐ wén。” cì nián， xīn luó wáng shàng《 cì tǔ dì xiè biǎo》 chēng：“ fú fèng 'ēn chì， pèi jiāng yǐ nán， yí lìng xīn luó 'ān zhì。 chén shēng jū hǎi yì， mù huà shèng cháo。 suī dān sù wéi xīn， ér gōng wú kě xiào； yǐ zhōng zhèng wéi shì， ér láo bù zú shǎng。 bì xià jiàng yǔ lù zhī 'ēn， fā rì yuè zhī zhào， xī chén tǔ jìng， guǎng chén yì jū， suì shǐ kěn bì yòu qī， nóng sāng dé suǒ。 chén fèng sī guān zhī zhǐ， hé róng chǒng zhī shēn， fěn gǔ méi shēn， wú yóu shàng dá。” 2 zhì cǐ， xīn luó yǐ dà tóng jiāng wéi běi jiè cái dé dào liǎo táng cháo de zhèng shì chéng
《 sān guó shǐ jì》 juàn sān shí qī《 dì lǐ zhì》 sì shōu yòu bèi xīn luó bìng hé de gāo jù lì nán jìng jí bǎi jì quán jìng lì shǐ dì míng lù， tóng shí hái bǎo liú liǎo yī fèn zǒng zhāng 'èr nián（ 669） èr yuè táng jiāng lǐ jì《 fèng chì yǐ gāo jù lì zhū chéng zhì dū dū fǔ jí zhōu xiàn mù lù》， qí chì wén yuē：“ qí zhōu jùn yìng xū lì shǔ， yí wěi liáo dōng dào 'ān fǔ shǐ jiān yòu xiāng liú rén guǐ suì biàn wěn fēn gē， réng zǒng lì 'ān dōng dū hù fǔ。” yóu cǐ kě jiàn wén hòu suǒ liè dì míng jí dāng shí 'ān dōng fǔ de xiá qū， chú liǎo hòu lái suí tóng hòu chè de xióng jīn dū dū fǔ suǒ xiá zhōu xiàn wài（ qí dì tǔ bèi xīn luó bìng hé， dì míng jūn jiàn yú bǎi jì lì shǐ dì míng lù）， kě zhī 'ān dōng fǔ suǒ lǐng zhù yào wéi yā lù shuǐ（ jīn yālùjiāng） nán běi de gāo jù lì gù dì 4。《 sān guó shǐ jì》 gāi juàn zuì hòu yǐn táng cháo zhēn yuán（ 785-805） zǎixiàng“ jiǎ dān《 gǔ jīn jùn guó zhì》 yún： bó hǎi guó nán hǎi、 yā lù、 fú yú、 shān chéng sì fǔ， bìng shì gāo jù lì jiù dì yě。” rán 'ér《 xīn táng shū · bó hǎi chuán》 de jìzǎi shì：“ huì mò gù dì wéi dōng jīng， yuē lóng yuán fǔ（ jīn jí lín huī chūn bā lián chéng）， yì yuē shān chéng fǔ， lǐng qìng、 yán、 mù、 hè sì zhōu。 wò jù gù dì wéi nán jīng， yuē nán hǎi fǔ（ jīn cháo xiān xián jìng nán dào běi qīng）， lǐng wò、 jīng、 jiāo sān zhōu。 gāolí gù dì wéi xī jīng， yuē yā lù fǔ（ jīn jí lín lín jiāng）， lǐng shén、 huán、 fēng、 zhèng sì zhōu； yuē cháng lǐng fǔ（ jīn jí lín huà diàn）， lǐng xiá、 hé 'èr zhōu。 fú yú gù dì wéi fú yú fǔ（ jīn jí lín nóng 'ān）， cháng tún jìngbīng hàn qì dān， lǐng fú、 xiān 'èr zhōu； mào jié fǔ（ jīn hēi lóng jiāng 'ā chéng） lǐng mào、 gāo 'èr zhōu。” jí bó hǎi suǒ jù gāo jù lì gù dì zhǐ yòu yā lù、 cháng lǐng liǎng fǔ liù zhōu， qí tā zhū zú gù dì jí shǐ lì shǐ shàng céng jīng bèi gāo jù lì zhēng fú zhàn lǐng guò 5， rú tóng sù mò mò hé děng bù，“ yì yīn gāolí pò hòu bēn sàn wēi ruò， hòu wú wén yān， zòng yòu yí rén， bìng wéi bó hǎi biān hù”（《 jiù táng shū · mò hé chuán》）。
jìn guǎn táng zì 'ān shǐ zhī luàn（ 755-762） yǐ hòu guó shì shuāi luò， tǒng xiá liáo dōng de 'ān dōng dū hù fǔ dà luàn fā shēng hòu jiù fèi chú liǎo 6， zhōu biān bù zú jí kāi shǐ xiàng liáo dōng shèn tòu 7， dàn jù yán jiū， bó hǎi guó suī chēng hǎi dōng shèng guó， kě zài zuì shèng shí qī qí nán
zhēn yǐn bīng jí mò hé zhòng shí wǔ wàn lái yuán。（ zhōng lüè） yán shòu děng duóshì qióng， jí jǔ zhòng jiàng。 dì liào qiú cháng sān qiān wǔ bǎi rén， xī guān zhī， xǔ nèi xǐ， yú zhòng sān wàn zòng hái zhī， zhū mò hé sān qiān yú rén”（ 6191-2 yè）。 bǐ kān liǎng chuán， kě zhī suǒ wèi běi bù wéi mò hé 'ér fēi gāo jù lì。 cǐ wài， gāo jù lì zì shēn yòu fēn wéi nèi、 běi、 dōng、 nán、 xī wǔ bù， qí“ běi bù jí jué nú bù yě， huò hào hòu bù”、“ nán bù jí guàn nú bù yě， yì hào qián bù”（ 6186 yè） děng děng， yǔ qián shù suǒ zhēng fú zhī nán（ lè làng、 dài fāng）、 běi bù（ mò hé zhū bù） xiǎn rán bù tóng。
1《 xīn táng shū · bó hǎi chuán》：“ bó hǎi běn sù mò mò hé fù gāolí zhě， xìng dà shì。”（ 6179 yè）《 jiù táng shū · mò hé chuán》：“ qí bái shān bù， sù fù yú gāolí， yīn shōu píng rǎng zhī hòu， bù zhòng duō rù zhōng guó。 mì duō、 ān jū gǔ、 hào shì děng bù， yì yīn gāolí pò hòu bēn sàn wēi ruò， hòu wú wén yān， zòng yòu yí rén， bìng wéi bó hǎi biān hù。 wéi hēi shuǐ bù quán shèng， fēn wéi shí liù bù， bù yòu yǐ nán běi wéi chēng。”（ 5359 yè） kě jiàn chú hēi shuǐ bù wài， mò hé zhū bù jūn céng bèi gāo jù lì zhēng fú， chéng wéi qí běi fāng shǔ bù。 cān qián yǐn zhuō biān《 shèng táng shí dài yǔ dōng běi yà zhèng jú》， 17、 39-40 yè。
2 liǎng tiáo shǐ liào jūn zhuǎn yǐn zì qián yǐn huáng yuē sè《 wǔ zé tiān yǔ cháo xiān bàn dǎo zhèng jú》， 100-102 yè
3 cān qián yǐn《 cháo xiān tōng shǐ》 shàng juàn， 50 yè； zhuō biān《 shèng táng shí dài yǔ dōng běi yà zhèng jú》， 13 yè。
4 jiàn gāi shū 377、 386-7 yè。 yīngdāng zhǐ chū， yóu yú shí dài jiàngé， zhè fèn dì míng mù lù bìng fēi xiáng jìn zhǔn què， yīn 'ér zuò zhě yòu kāi liè liǎo yī fèn《 sān guó yòu míng wèi xiáng dì fēn》 mù lù， qí zhōng liè yòu míng què shǔ yú táng cháo liáo dōng gāo jù lì gù dì de bó zhuó chéng、 gài móu chéng、 shā bēi chéng、 bái yán chéng、 jiàn 'ān chéng、 cāng yán chéng、 bái shuǐ shān、 fèi liú shuǐ、 sà shuǐ、 gù guó yuán、 měi chuān、 xiǎo shòu lín děng dì míng。 zǒng zhī， zhè liǎng fèn dì míng mù lù hái zhí dé jìn yī bù shēn rù xì zhì yán jiū。
5 cān qián yǐn zhuō biān《 shèng táng shí dài yǔ dōng běi yà zhèng jú》， 39-40 yè。
6 liǎng《 táng shū · dì lǐ zhì》 jūn shuō 'ān dōng fǔ“ zhì dé（ 756-758） hòu fèi”。 jù《 xù rì běn jì》 juàn 'èr shí yī de jìzǎi， zhì dé nián jiān yòu 'ān dōng dū hù wáng xuán zhì zhǎn cānyù pàn luàn de píng lú jié dù xú guī dào，“ zì chēng quán zhī píng lú jié dù， jìn zhèn běi píng， zhì dé sānzǎi（ 758） sì yuè wáng xuán zhì qiǎn jiāng jūn wáng jìn yì lái pìn bó hǎi”（ dōng jīng： jí chuān hóng wén guǎn， 1997 nián， 258 yè）， zhè shì zǎijí suǒ jiàn zuì hòu yī rèn 'ān dōng dū hù。
7 cān wáng mián hòu《 táng mò qì dān jìn rù liáo dōng de lì shǐ kǎo chá》， shōu zài shì zhù《 dōng běi gǔ zú gǔ guó gǔ wén huà yán jiū（ zhōng juàn）》， hēi lóng jiāng jiào yù chū bǎn shè， 2000 nián， 255-6 yè； wèi guó zhōng《 bó hǎi wáng guó jù yòu liáo dōng kǎo》， shōu zài shì zhù《 dōng běi mín zú shǐ yán jiū（ èr）》， zhōng zhōu gǔ jí chū bǎn shè， 1995 nián，
jìng yě zhǐ shì zài fú yú fǔ、 cháng lǐng fǔ zhì bó zhuó kǒu（ jīn liáo níng dān dōng běi 'ài hé rù yālùjiāng kǒu jiǔ lián chéng） yī xiàn， héng zhí méi yòu dào dá yǐ liáo dōng chéng（ jīn liáo níng liáo yáng） wéi zhōng xīn de liáo dōng fù dì 1。 yīn cǐ， yòu rén rèn wéi， liáo dōng guǎng dà dì yù zài 'ān shǐ luàn hòu zhí dào bèi qì dān zhàn lǐng de yī bǎi duō nián lǐ zài zhèng zhì shàng shì yī piàn“ ōu tuō”（ kòngbái qū） 2。 yě yòu rén rèn wéi zài qì dān zhàn lǐng zhī qián bó hǎi céng jīng zài zhè lǐ bù fēn shè zhì 3。 dàn shì， zhè duàn shí qī liáo dōng jiū jìng dé dào liǎo zěn yàng de zhì lǐ， shèn zhì qì dān rén yòu shì zěn yàng dé dào zhè piàn dì qū de， xiàn zài dōuhěn nán què zhī liǎo 4。 qì dān rén zhēn zhèng duì liáo dōng shí xíng jūn shì zhàn lǐng hé zhèng zhì tǒng zhì， shì zài 'ā bǎo jī dāng zhèng jí qì dān jiàn guó（ 916 nián） qián hòu 5。
yālùjiāng yǐ nán cháo xiān bàn dǎo shàng de qíng kuàng yě yǔ liáo dōng fù dì lèi sì。 jù hán guó xué zhě jīn wèi xiǎn yán jiū：“ zài xīn luó yǔ bó hǎi de mò qī， liǎng guó zhī jiān kě shuō yǐ méi yòu guó jìng xiàn， gài shù bǎi lǐ de biān jìng dì qū wán quán chéng wéi wú rén dì dài。 zhè kě yóu gāolí chū qī běi biān kāi tuò qíng xíng jí xīn luó de bīng zhì kàn chū。 tài zǔ（ wáng jiàn） chū nián kāi tuò xī jīng（ píng rǎng） de qíng xíng， rú qián suǒ shù， dāng shí xī jīng réng shì wán quán huāng wú zhī dì。 xīn luó bīng zhì shì yī zhǒng zhèn yā xīn dé dì qū fǎn pàn de biān zhì， jí‘ jiǔ shì chuáng yǔ shí tíng’。 jiǔ shì chuáng shì xīn luó rén（ sān shì chuáng）、 gāo jù lì rén（ sān shì chuáng）、 bǎi jì rén（ èr shì chuáng）、 mò hé rén（ yī shì chuáng） de hùn hé bù duì， yě jiù shì zhōng yāng jūn tuán。 jiǔ shì chuáng de rèn wù shì fáng yù shǒu dū（ jīn hán guó dōng nán bù de qìng zhōu）。 shí tíng shì dì fāng jūn tuán， fēn zhì yú jiǔ zhōu de shū niǔ dì qū jí quán guó gè dì。 zài hàn zhōu zé zhì liǎng gè jūn tuán yǐ fáng yù běi fāng， dàn shì， zhè liǎng gè jūn tuán réng rán zài hàn shuǐ（ jiāng） de nán fāng 6。 yóu cǐ kě jiàn， dāng shí kě néng méi yòu zuì běi duān de fáng yù xiàn kě yán。 ér bǐ shí bó hǎi yǔ xīn luó de shì lì shàng bù néng dá dào yālùjiāng yǐ nán de cháo xiān bàn dǎo běi duān。 zài yòu guān nǚ zhēn 7 qǐ yuán de shuō fǎ zhōng， hán guó xué zhě lǐ bǐng dào jí rì běn xué zhě sān shàng cì nán jūn zhù zhāng bó hǎi de qiáng zhì yí zhì shuō。 sān shàng cì nán yǐ wéi hēi shuǐ yī dài zhū bù zú shì bó hǎi wǔ wáng（ dà wǔ yì， 719-737 nián zài wèi。 héng héng yǐn zhě） mò qī de bèi zhēng fú rén mín， yǐ hòu yí zhì yú bó hǎi nán jīng fù jìn， suí zhe xīn luó guó shì de shuāi wēi， nǎi zhú jiàn yí dòng nán lái。 rú cǐ， zé zài nǚ zhēn yí zhì yú nán jīng fù jìn yǐ qián， hòu lái nǚ zhēn suǒ jù de dì qū， kě shuō shì yī piàn wú rén dì dài。 gāolí tài zǔ de kāi tuò dì qū yě jiù shì zhè piàn nǚ zhēn shàng wèi zhàn jù de wú rén dì dài。” 8 kě jiàn， jí shǐ shì zài 'ān shǐ zhī luàn yǐ hòu táng cháo liáo dōng gāo jù lì gù dì cháng qī chéng wéi zhèng zhì zhēn kōng de qíng kuàng xià， xīn luó yě méi yòu běi shàng fā zhǎn jìn rù zhè yī dì qū。
bàn dǎo zhèng quán kuà guò dà tóng jiāng xiàng běi fā zhǎn bìng zhú bù zhàn jù zhí dào yālùjiāng biān de gǔ lè làng jùn / gāo jù lì gù dì， yǐ jīng shì qǔ dài xīn luó jué xīng de wáng shì gāolí shí qī。 yòu rén rèn wéi： tài zǔ de běi jìn jiè xiàn dà gài zài mǎ xiē tān（ qīng chuān jiāng） yī dài， chéng zōng shí（ 981-997） gāolí de běi jìn zhèng cè jìn zhǎn gèng sù。 dàn jí biàn rú cǐ， dāng 993 nián qì dān mìng dōng jīng（ jīn liáo níng liáo yáng） liú shǒu xiāo héng dé（《 gāolí shǐ》 zuò xiāo xùn níng， xùn níng nǎi héng dé zhī zì） tǒng jūn bā shí wàn zhēng gāolí shí，“ chéng zōng zhào qún chén yì duì qì dān zhèng cè， huò yún qǐ jiàng， huò yún gē xī jīng（ píng rǎng） yǐ běi zhī dì。 chéng zōng jiāng cóng gē dì zhī lùn， nǎi kāi xī jīng mǐ cāng， rèn bǎi xìng qǔ yòng， yú liáng kǒng zī dí， nǎi jìn tóu yú dà tóng jiāng。” 9 hòu yīn qì dān xiǎo cuò gòu hé， gāolí cái dé yǐ bǎo zhù yālùjiāng yǐ dōng jǐ bǎi lǐ zhī dì。 dì 'èr nián， gāolí wèile biǎo shì chéng yì， gǎi fèng qì dān nián hào， qì dān shèng zōng nǎi jiāng nǚ zhēn suǒ jù de yālùjiāng dōng shù bǎi lǐ dì cì yú gāolí 10。
196-99， 200-1 yè。
1 cān《 táng mò qì dān jìn rù liáo dōng de lì shǐ kǎo chá》， 257-8 yè。
2 cān《 táng mò qì dān jìn rù liáo dōng de lì shǐ kǎo chá》， 255-6 yè。
3 cān《 bó hǎi wáng guó jù yòu liáo dōng kǎo》， 201 yè。
4 xiàn cún shǐ liào méi yòu tí gōng qì dān gōng zhàn liáo dōng de xì jié（ cān wèi guó zhōng《 bó hǎi wáng guó jù yòu liáo dōng kǎo》 198 yè）， yòu de xué zhě shèn zhì rèn wéi“ táng mò hé wǔ dài chū qì dān bīng bù xuè rèn jìn rù liáo dōng ”（ cān wáng mián hòu《 táng mò qì dān jìn rù liáo dōng de lì shǐ kǎo chá》 255 yè yǐ xià）。
5 cān《 táng mò qì dān jìn rù liáo dōng de lì shǐ kǎo chá》， 252、 259-61 yè；《 bó hǎi wáng guó jù yòu liáo dōng kǎo》， 198、 201 yè。
6 qián yǐn [ hán ] lǐ jī bái《 hán guó shǐ xīn lùn》 107 yè tí dào xīn luó fáng yù běi fāng de yòu pèi jiāng zhèn hé xué kǒu zhèn（ jīn hàn jiāng kǒu jiāng huá dǎo）， huò jí zhǐ cǐ。 bìng cān [ rì ] lǐ chéng shì《 gǔ dài dōng yà de mín zú yǔ guó jiā》 dì 'èr piān dì shí zhāng《 xīn luó bīng zhì zhōng de pèi jiāng zhèn diǎn》， dōng jīng： yán bō shū diàn， 1998 nián。
7 cǐ zhǐ dōng nǚ zhēn jí hé lǎn diàn nǚ zhēn， wéi táng yǐ qián wò jù de hòu yì。 wò jù jí wù jí， yòu fēn běi wò jù、 dōng wò jù， dōng nǚ zhēn dāng jí gǔ dài dōng wò jù de hòu yì。
8 jiàn qián yǐn《 qì dān de dōng běi zhèng cè》， 77-8 yè。
9 cān《 qì dān de dōng běi zhèng cè》， 82-4 yè。
10 cān《 qì dān de dōng běi zhèng cè》， 84-6 yè。
sì、 yú lùn
wǒ céng jīng huái yí， huò xǔ rì běn yǔ xīn luó jiān de wài jiāo yǔ jūn shì zhāng lì qiān zhì liǎo xīn luó xiàng běi yuè guò dà tóng jiāng zhàn jù gāo jù lì gù dì（ táng cháo 'ān dōng fǔ suǒ lǐng） 1。 xiàn zài kàn lái， zhè zhǒng huái yí quē fá zhèng jù。 jù yán jiū， zì gāo jù lì miè wáng de tóng nián tóng yuè jí rì běn tiān zhì tiān huáng qī nián（ 668） jiǔ yuè xīn luó lì kè qiǎn shǐ rì běn， yǐ hòu zhí dào wén wǔ tiān huáng sì nián（ 700） de yī gòng sān shí 'èr nián jiān， xīn luó qiǎn shǐ rì běn dá 'èr shí jiǔ cì， ér cǐ jiànrì běn qiǎn shǐ xīn luó wéi shí yī cì。 shuāng fāng shǐ zhě zài duǎn qī nèi wǎng lái rú cǐ pín fán， xiǎn shì qí guān xì mìqiè fēi tóng yī bān。 ér yǔ cǐ dà zhì tóng shí， rì běn zì 669 nián dì qī cì qiǎn táng shǐ fù táng hòu zhì 701 nián de sān shí 'èr nián jiān， yī zhí méi yòu yǔ táng cháo jiāo wǎng。 xiǎn rán， zhè yī shí qī luó táng guān xì jǐn zhāng， xīn luó chū yú duì kàng táng cháo de mùdì， xū yào yǔ rì běn jiāo hǎo 2。 rì běn de jī jí huí yìng zhǐ néng shì duì xīn luó de zhī chí hé gǔ lì， bù kě néng qǐ dào xiāng fǎn de qiān zhì zuò yòng。 rán 'ér dào qī shì jì mò， luó táng guān xì yǐ jīng huǎn hé， ér qiě yóu yú bó hǎi jiàn guó děng yuán yīn， shǐ dé xīn luó gèng jiā kào lǒng táng cháo yǐ qiú gòng tóng duì fù kuò zhāng wēi xié， yú shì cóng 703 nián qǐ xīn luó jiù chéng liǎo qiǎn shǐ táng cháo zuì pín fán de guó jiā 3。 yǔ cǐ xiāng yìng， luó rì guān xì kāi shǐ qū yú lěng dàn， nǎi zhì 779 nián yǐ hòu zuì zhōng duàn jué liǎo yǔ rì běn de bāng jiāo guān xì 4。 kě shì， shuāng fāng guān xì jìn guǎn lěng dàn， què méi yòu fā shēng rú luó táng zhàn zhēng nà yàng de zhí jiē chōng tū。 zài wǒ men guān zhào de zhè yī shí qī， jìn guǎn wén xiàn jìzǎi rì běn céng yòu jǐ cì zhēng tǎo xīn luó， kàn láidōu wèi chéngháng 5， yīn 'ér yě bù kě néng zào chéng duì xīn luó de jūn shì qiān zhì。
zǒng 'ér yán zhī， xīn luó wán chéng liǎo zì jǐ de tǒng yī shì yè， bìng hé liǎo bàn dǎo sān hán dì yù， méi yòu yě wú yì yú běi shàng zhàn jù běn fēi sān hán de gāo jù lì gù dì。 yòu táng yī dài， liáo dōng jí yālùjiāng nán běi de gāo jù lì gù dì qí zhù tǐ bù fēn réng rán shǔ yú zhōng yuán wáng cháo 6， bó hǎi guó jǐn zhǐ jù yòu yī bù fēn gāo jù lì jiù dì。 yīn cǐ， suǒ wèi“ tǒng yī xīn luó yǔ bó hǎi guó de xiāng hù dí duì hěn xiàng yī gè bèi fēn gē guó jiā de nán běi liǎng bù fēn” zhè yàng de shuō fǎ， xiǎn rán shì duì lì shǐ de wù jiě。 shùn biàn shuō yī xià， xīn luó tǒng yī zài lì shǐ shàng de zuò yòng jué bù yīnggāi yīn cǐ 'ér bèi biǎn dī， rú hán guó xué zhě lǐ jī bái suǒ shuō：“ bì jìng shì tǒng yī de xīn luó de lǐng tǔ hé rén mín， zài nà lǐ xíng chéng de shè huì wén huà gòu chéng liǎo hòu lái cháo xiān lì shǐ de zhù liú。” 7 zhè zài hán mín zú lì shǐ shàng jù yòu huàshídài de wěi dà yì yì。
fù zhì： běn wén xì jiào yù bù rén wén shè huì kē xué zhòng diǎn yán jiū jī dì běi jīng dà xué zhōng guó gǔ dài shǐ yán jiū zhōng xīn“ sān zhì shí sì shì jì zhōng guó lì shǐ de duō yuán wén huà huán jìng yán jiū” kè tí chéng guǒ zhī yī。
2005-4-7 wán chéng yú běi dà chàng chūn yuán
（ yuán kān《 shǐ xué jí kān》 2005 nián dì 3 qī）
1 zhuō biān《 shèng táng shí dài yǔ dōng běi yà zhèng jú》， 33 yè zhù 161。
2 cān [ rì ] fú tián zhōng zhī《 shì lùn jīn mǎ zhǔ de gāo jù lì zhèng quán yǔ xīn luó de bàn dǎo tǒng yī》， běi jīng dà xué lì shǐ xì 2003 jí bó shì yán jiū shēng dōng běi yà gǔ dài shǐ dú shū bào gào zhī 'èr， 4-5 yè。
3 cān zhuō biān《 shèng táng shí dài yǔ dōng běi yà zhèng jú》， 13 yè。
4 cān [ rì ] fú tián zhōng zhī《 gǔ dài rì běn huá yí sī xiǎng yǔ táng dài dōng běi yà guó jì guān xì héng héng yǐ rì běn yǔ xīn luó guān xì wéi zhōng xīn》（ wèi kān gǎo）， 32、 53 yè。
5 cān mǎ yī hóng《 bā shì jì zhōng yè zhī bó hǎi yǔ rì běn de guān xì héng héng yǐ 762 nián bó hǎi dì liù cì qiǎn rì běn shǐ wéi zhōng xīn》，《 guó xué yuàn dà xué dà xué yuàn jì yào（ wén xué yán jiū kē）》 dì 29 ji chōu yìn běn， 1998 nián 3 yuè， 261-81 yè； bīn tián gēng cè《 bó hǎi guó xīng wáng shǐ》， dōng jīng： jí chuān hóng wén guǎn， 2000 nián， 49-53 yè。《 sān guó shǐ jì》 juàn bā《 xīn luó běn jì》 dì bā jìzǎi， xīn luó shèng dé wáng sān shí nián（ 731） xià sì yuè yòu“ rì běn guó bīng chuán sān bǎi sōu yuè hǎi xí wǒ dōng biān， wáng mìng jiāng chū shī， dà pò zhī。”（ 98 yè） dàn rì běn shǐ shū duì cǐ què háo wú jìzǎi， cún yí。
6 ān shǐ luàn hòu hé běi fān zhèn gē jù， zhōng yuán、 liáo dōng zǔ gé， nán yǐ yòu xiào zhì lǐ， dàn zhōng yāng zhèng fǔ bìng wèi fàng qì qí zhù quán， rú dà lì bā nián（ 773） yǐ qī shí sān suì gāo líng yú luò yáng qù shì de qián gāo jù lì mò dài guó wáng gāo cáng de sūn zǐ gāo zhèn， réng rán dài yòu 'ān dōng dū hù de tóu xián。 cān jiàn zhōu shào liáng zhù biān《 táng dài mù zhì huì biān》 dà lì 075， shàng hǎi gǔ jí chū bǎn shè， 1991 nián， 1814 yè。 wǒ xiǎng， zhè kǒng pà yě shì táng cháo de fān shǔ bó hǎi guó jí shǐ zài 'ān shǐ luàn hòu yě zhǐ shì duì liáo dōng jìn xíng tōu tōu shèn tòu， ér bù gǎn gōng kāi jìn xíng zhàn lǐng de yuán yīn zhī yī。
7 jiàn qián yǐn《 hán guó shǐ xīn lùn》， 74 yè。 |
|
- n.: eastern and southern parts of Liaoning province
|
|
liáo dōng zhèn
liáo dōng jiē dào |
|
| lì shǐ | bì huà | hàn wèi | jí lín | dōng běi | liǔ hé | liǔ méi sān dì | jiǔ | | sù shèn | liè jiǔ | |
|