tiān wén > xíng xīng dà qì
mùlù
No. 1
　　 xíng xīng dà qì （ planetaryatmosphere）
　　 bāo guǒ zhe xíng xīng tǐ de zhōng xìng qì tǐ hé diàn lí qì tǐ de zǒng chēng。 yǐ fù zài xíng xīng tǐ zhōu wéi de dà qì zhī suǒ yǐ méi yòu táo lí， shì yóu yú shòu xíng xīng de yǐn lì hé cí chǎng suǒ shù fù。 duì xíng xīng dà qì de yán jiū， yě bāo kuò duì xíng xīng de wèi xīng dà qì de yán jiū。 tài yáng xì zhōng de gè xíng xīng， yóu yú qí dà xiǎo hé yǔ tài yáng de jù lí bù tóng， yīn cǐ gè xíng xīng de dà qì zhuàng tài yě bù tóng。 yán jiū tā men de huà xué zǔ chéng、 jié gòu、 wù lǐ zhuàng tài děng， yòu zhù yú tàn suǒ yán jiū dì qiú dà qì yǎn huà。
　　 zài rén zào dì qiú wèi xīng shàng tiān yǐ qián， zhù yào zài dì miàn yòng jiān jiē tàn cè fāng fǎ kǎo chá xíng xīng dà qì chéngfèn、 tuī suàn yòu xiào fú shè wēn dù hé fǎn zhào shuài děng cān liàng。 yīn cǐ， duì xíng xīng dà qì de yán jiū shòu dào jí dà xiàn zhì。 zì 1961 nián qián sū lián fā shè jīn xīng hào zì dòng xíng xīng zhàn， dào 1977 nián měi guó fā shè lǚ xíng zhě xíng xīng tàn cè qì， fēn bié duì shuǐ xīng、 jīn xīng、 huǒ xīng、 mù xīng jí qí wèi xīng、 tǔ xīng jí qí wèi xīng dà qì jìn xíng tàn cè， zhù yào de tàn cè fāng fǎ shì， gāo fēn biàn shuài chéng xiàng、 hóng wài yáo gǎn、 zǐ wài yáo gǎn、 shè diàn yǎn xīng hé guāng piān zhèn cèliáng。 yòu de tàn cè qì hái chuān yuè xíng xīng dà qì céng jìn xíng shí dì tàn cè。 huò dé yòu guān xíng xīng dà qì de dà liàng zī liào， dà dà jiā shēn liǎo rén men duì xíng xīng dà qì de liǎo jiě， cù jìn liǎo duì xíng xīng dà qì de yán jiū， xíng chéng liǎo yī mén yán jiū xíng xīng dà qì de xīn xué kē ── xíng xīng dà qì wù lǐ xué。
　　 ① shuǐ xīng dà qì。 shuǐ xīng de yǐn lì zhòng liàng jiào xiǎo， qì tǐ lì zǐ róng yì táo chū shuǐ xīng de yǐn lì chǎng。 gù zhǐ yòu yī céng jí xī bó de dà qì， qí biǎo miàn dà qì yā lì jǐn xiāng dāng yú dì qiú dà qì 500 qiān mǐ gāo chù de dà qì yā lì。
　　 ② jīn xīng dà qì。 jīn xīng yòu yī chóu mì de dà qì céng， biǎo miàn qì yā yuē wéi dì qiú biǎo miàn qì yā de 92 bèi。 jīn xīng dà qì yòu hěn qiáng de wēn shì xiào yìng， zhù yào chéngfèn shì 'èr yǎng huà tàn， yuē zhàn 95 ％， qí cì shì dàn， yuē zhàn 3.5％， cǐ wài hái yòu shǎo liàng de yà、 shuǐ qì、 yī yǎng huà tàn、 lǜ huà qīng hé fú huà qīng děng。
　　 ③ huǒ xīng dà qì。 huǒ xīng dà qì bǐ dì qiú dà qì xī bó， biǎo miàn dà qì yā xiāng dāng yú dì qiú dà qì 35 qiān mǐ gāo chù de yā lì， yòu hěn qiáng de dì fāng xìng hé quán qiú xìng chén bào。 zhù yào chéngfèn shì 'èr yǎng huà tàn， yuē zhàn 95％； qí cì shì dàn， zhàn 2.7％， yà zhàn 1.6％； cǐ wài hái yòu shǎo liàng de chòu yǎng、 qīng hé shuǐ qì。
　　 ④ mù xīng dà qì。 mù xīng shì tài yáng xì zhōng zuì dà de xíng xīng， jù yòu páng dà de dà qì céng， kě fēn wéi duì liú céng、 píng liú céng、 zhōng jiān céng hé rè céng。 mù xīng dà qì zhōng yòu yún céng， yún dài、 wěi xiàng qì liú、 dà hóng bān shì mù xīng wài mào de zhù yào tè zhēng。 zhù yào chéngfèn shì qīng hé hài， fēn bié zhàn 90％ hé 10％， qí cì shì 'ān、 jiá wán、 shuǐ qì、 dàn、 yǎng hé liú huà wù děng。
　　 ⑤ tǔ xīng dà qì。 shàng céng cháng wéi chóu mì de 'ān jīng tǐ yún suǒ fù gài， yún céng chéng cǎi sè de liàng dài hé 'àn wén， píng xíng yú chì dào。 zhù yào chéngfèn shì qīng hé hài， fēn bié zhàn 94％ hé yuē 6％， hán shǎo liàng de jiá wán、 yǐ guì hé fènzǐ liú。
　　 ⑥ tiān wáng xīng dà qì、 hǎi wáng xīng dà qì hé míng wáng xīng dà qì。 tiān wáng xīng hé hǎi wáng xīng dà qì de zhù yào chéngfèn shì qīng hé jiá wán， hái yòu hán liàng hěn shǎo de hài hé 'ān。 zhè liǎng kē xíng xīng yòu jiào chóu mì de dà qì hé jiào hòu de yún céng。 yòu guān míng wáng xīng de dà qì zhuàng kuàng liǎo jiě hái hěn shǎo。
　　 ⑦ wèi xīng dà qì。 tài yáng xì zhōng xíng xīng de mǒu xiē wèi xīng yě yòu dà qì céng。 rú tǔ xīng zhōng zuì dà de tǔ wèi liù， yòu yī chóu mì de dà qì céng， shì tài yáng xì zhōng wéi yī yòu fēng fù dà qì de wèi xīng， biǎo miàn dà qì yā lì wéi 1.5×105 pà zuǒ yòu， bǐ dì qiú dà qì céng chóu mì dé duō。 tǔ wèi liù dà qì zhù yào chéngfèn shì dàn， qí cì shì jiá wán、 yà、 qīng děng。 tǔ wèi liù shàng kōng yòu yún céng。 cǐ wài， mù wèi yī hé mù wèi sān yě yòu xī bó dà qì， mù wèi yī dà qì zhù yào chéngfèn shì 'èr yǎng huà liú， mù wèi sān dà qì zhù yào chéngfèn shì jiá wán hé 'ān。
bǎi kē dà quán
　　xingxing daqi
　　 xíng xīng dà qì
　　planetaryatmospheres
　　 shòu xíng xīng yǐn lì chǎng hé cí chǎng suǒ shù fù、 bāo guǒ zhe xíng xīng běn tǐ de zhōng xìng qì tǐ hé děng lí zǐ tǐ de zǒng chēng。 duì xíng xīng dà qì de yán jiū， yě bāo kuò duì xíng xīng de wèi xīng dà qì de yán jiū。
　　 zài rén zào dì qiú wèi xīng shàng tiān yǐ qián， zhǐ néng zài dì miàn duì xíng xīng dà qì jìn xíng fēn guāng、 guāng dù、 piān zhèn hé shè diàn cèliáng， lái kǎo chá xíng xīng dà qì chéngfèn， tuī suàn yòu xiào fú shè wēn dù hé fǎn zhào shuài děng cān liàng， shǐ yán jiū shòu dào jí dà xiàn zhì。 cóng 1961 nián sū lián fā shè “ jīn xīng hào ” zì dòng xíng xīng jì zhàn， dào 1977 nián měi guó fā shè“ lǚ xíng zhě” xíng xīng tàn cè qì， xiān hòu gòng fā shè liǎo 30 gè xíng xīng tàn cè qì， fēn bié duì shuǐ xīng、 jīn xīng、 huǒ xīng、 mù xīng、 mù wèi yī、 mù wèi sān、 tǔ xīng hé tǔ wèi liù de dà qì jìn xíng liǎo tàn cè。 zhù yào de tàn cè fāng fǎ shì， gāo fēn biàn shuài chéng xiàng、 hóng wài yáo gǎn、 zǐ wài yáo gǎn、 shè diàn yǎn xīng hé guāng piān zhèn cèliáng。 yòu de xíng xīng tàn cè qì， hái fā shè liǎo wéi rào xíng xīng yùn dòng de guǐ dào fēi xíng qì huò chuān guò xíng xīng dà qì de chén jiàng tàn cè qì。 xíng xīng tàn cè qì de tàn cè jiēguǒ， dà dà jiā shēn liǎo rén men duì xíng xīng dà qì de liǎo jiě， cù jìn liǎo duì xíng xīng dà qì de yán jiū， xíng chéng liǎo yī mén yán jiū xíng xīng dà qì de xīn xué kē── xíng xīng dà qì wù lǐ xué。
　　 xíng xīng dà qì huà xué chéngfèn
　　 gè xíng xīng dà qì chéngfèn rú biǎo。 jué dìng xíng xīng dà qì chéngfèn de zhù yào yīn sù wéi： xíng xīng běn tǐ jí qí dà qì de yuán shǐ xíng chéng fāng shì、 xíng xīng fàng qì、 dà qì táo yì、 guāng huà xué fǎn yìng、 dà qì yǔ xíng xīng biǎo miàn wù zhì de huà xué fǎn yìng、 kōng jiān huán jìng děng。 xíng xīng dà qì de wēn dù pōu miàn rú tú 1 mù xīng、 tǔ xīng dà qì wēn dù pōu miàn yǔ dì qiú dà qì wēn dù de bǐ jiào hé tú 2 jīn xīng、 huǒ xīng dà qì wēn dù pōu miàn yǔ dì qiú dà qì wēn dù de bǐ jiào suǒ shì。 lèi bǐ dì qiú， xíng xīng dà qì de fēn céng， àn rè zhuàng tài fēn wéi duì liú céng、 píng liú céng、 zhōng jiān céng、 rè céng hé wài céng（ jiàn gāo céng dà qì jié gòu）。 lèi dì xíng xīng chǔyú fú shè píng héng zhuàng tài， tā men fā shè de hóng wài fú shè néng liàng yǔ suǒ jiē shōu dào de tài yáng fú shè néng liàng xiāng děng。 lèi dì xíng xīng dà qì de rè zhuàng tài yóu tài yáng fú shè suǒ kòng zhì。 mù xīng、 tǔ xīng、 tiān wáng xīng、 hǎi wáng xīng suǒ fā shè de hóng wài fú shè néng liàng， fēn bié wéi tā men suǒ jiē shōu dào de tài yáng fú shè néng liàng de 1.9、 2.2、 1.2、 2.8 bèi , biǎo míng zhè xiē xíng xīng dà qì de rè zhuàng tài yǔ tā men de nèi rè yuán yòu guān。 xíng xīng dà qì duì liú shàng shēng yùn dòng， shǐ bù fēn qì tǐ chéngfèn dá dào guò bǎo hé zhuàng tài， níng jié chéng yè tǐ wēi dī huò dòng jié chéng gù tǐ bīng jīng 'ér xíng chéng yún； xíng xīng dà qì zhōng de guāng huà xué fǎn yìng xíng chéng de qì róng jiāo lì zǐ yě huì xíng chéng yún huò mái。
　　 yóu yú gè xíng xīng de dà xiǎo , yǐ jí lí tài yáng de jù lí chā bié hěn dà , yīn cǐ， gè xíng xīng de dà qì zhuàng tài yě hěn bù yī yàng。
　　 shuǐ xīng dà qì　“ shuǐ shǒu” 10 hào yǎn xīng fēn guāng cèliáng hé qì huī fēn guāng cèliáng jiēguǒ biǎo míng， shuǐ xīng yòu yī céng jí xī bó de dà qì。 biǎo miàn dà qì yā bù chāo guò 2×10-9 háo bā， xiāng dāng yú dì qiú dà qì 500 gōng lǐ gāo dù de dà qì yā lì。 yǐ fā xiàn de dà qì chéngfèn yòu He、 Ne、 Ar、 Xe、 H、 H2、 O、 CO、 CO2、 H2O děng。 shuǐ xīng dà qì de xìng zhì lèi sì yú dì qiú dà qì de wài céng， dà qì lì zǐ jiān jīhū méi yòu pèng zhuàng， gè gè lì zǐ dān dú dì zuò dàn dào shì guǐ dào yùn dòng , sù dù dà yú táo yì sù dù 4.2 gōng lǐ ／ miǎo de lì zǐ néng gòu tuō lí shuǐ xīng yǐn lì chǎng de zuò yòng 'ér jìn rù xíng xīng jì kōng jiān。 shuǐ xīng zì zhuǎn màn， rì yè liǎng bàn qiú wēn chā dà。 yóu“ shuǐ shǒu” 10 hào hóng wài fú shè jì suǒ cè dào de hóng wài liàng dù tuī suàn， biǎo miàn（ dòng lì） wēn dù jí dà zhí wéi 700K， jí xiǎo zhí wéi 90K。 jīhū méi yòu jì jié biàn huà。 shuǐ xīng fǎn zhào shuài wéi 0.056。 zài dà qì zhōng 'ǒu rán chū xiàn mái， qí chéng yīn shàng bù néng kěn dìng。
　　 jīn xīng dà qì　 jīn xīng yòu chóu mì de dà qì， biǎo miàn qì yā yuē wéi dì qiú biǎo miàn qì yā de 92 bèi。 jīn xīng dà qì de zhù yào chéngfèn shì CO2， yuē zhàn 96％。 tōng cháng bǎ jīn xīng dà qì fēn wéi 3 céng： 31 ～ 68 gōng lǐ wéi yún céng； 31 gōng lǐ yǐ xià wéi dī céng dà qì； 68 gōng lǐ yǐ shàng wéi gāo céng dà qì。 jīn xīng dà qì yòu hěn qiáng de wēn shì xiào yìng , shǐ dé jīn xīng biǎo miàn wēn dù jí gāo , yuē wéi 750K（ tú 2 jīn xīng、 huǒ xīng dà qì wēn dù pōu miàn yǔ dì qiú dà qì wēn dù de bǐ jiào）。 yún dǐ wēn dù yuē wéi 493K， yún dǐng wēn dù yuē wéi 230K。 gāo céng dà qì wēn dù de píng jūn zhí yuē wéi 285K， xiàng yáng miàn yuē wéi 500K， bèi yáng miàn yuē wéi 100K。 gāo céng dà qì de wēn dù yòu jīng xiàng biàn huà hé wěi xiàng biàn huà， yún dǐng yǐ xià wēn dù shuǐ píng jūn yī。
　　 jīn xīng yòu hěn qiáng de dà qì huán liú。 gāo yún wéi rào zhe jīn xīng zuò zì dōng xiàng xī bìng piān xiàng liǎng jí de yùn dòng , chéng“ □” , píng jūn fēng sù yuē wéi 100 mǐ / miǎo , zhōu qī wéi 4 tiān。 zhè zhǒng wěi xiàng dōng fēng huán liú yǔ jīn xīng nì xiàng zì zhuǎn yòu guān。 90 gōng lǐ yǐ xià de jīn
bāo hán cí
xì wài xíng xīng dà qì