|
|
shīrén: lù yóu Lu You
kǎo gǔ wú cháng zhòu， yōu shí shǎo shú mián。
tōu shēng pò zhōng lòu， zhàn sǐ kuì dōu jiān。
mò bào qián kūn shī， kōng jīng suì yuè qiān。
lí gēng 'ān yòng sǎn， wú shì běn xiāo rán。 |
|
| gēn jù gǔ dài de yí jì、 yí wù hé wén xiàn , yán jiū gǔ dài shì wù |
|
 考古 |
|
| kǎo dìng gǔ dài wén xiàn、 yí wù、 yí jì。 míng liú gāng《 ＜ rì sǔn zhāi bǐ jì ＞ hòu xù》： “ guān gōng biàn bó zhī jīng ruò cǐ， zé qí píng xī kǎo gǔ zhī xué wéi hé rú zāi！ ” |
|
| kǎo hé yán jiū gǔ dài shì wù。 běi wèi lì dào yuán《 shuǐ jīng zhù · kòu shuǐ》：“ wàng dū xiàn zài nán， jīn cǐ chéng nán duì lú nú gù chéng， zì wài wú chéng yǐ yìng zhī， kǎo gǔ zhī jīn， shì yì quán wéi。” táng xuán zàng《 dà táng xī yù jì · pó luó niè sī guó》：“ yuè tú kǎo gǔ ， gèng qiú xiān shù。”《 sòng shǐ · lín xūn chuán》：“ xūn wèicǐ shū kǎo gǔ yàn jīn， sī lǜ zhōu mì， kě wèi qín yǐ。” qīng gù yán wǔ《 wú cái lǎo＜ yùn bǔ zhèng＞ xù》：“ kǎo gǔ zhī gōng， shí shǐ yú sòng wú cái lǎo， ér qí suǒ zhù《 yùn bǔ》， jǐn sǎnjiàn yú hòu rén zhī suǒ yǐn 'ér wèi dé qí quán。” |
|
| zhǐ kǎo gǔ xué。 |
|
① gēn jù gǔ dài de yí jì、 yí wù hé wén xiàn yán jiū gǔ dài lì shǐ。
② kǎo gǔ xué。 |
|
kǎo gǔ , yòng yǐ biǎo shì kǎo gǔ yí cún zhōng ( yóu qí shì yuán shǐ shè huì yí cún zhōng） suǒ guān chá dào de gòng tóng tǐ。 wén huà yī cí yòu zhe bù tóng de hán yì， yī bān shì zhǐ rén lèi shè huì zài kē xué、 jì shù、 yì shù、 jiào yù、 jīng shén shēng huó yǐ jí qí tā fāng miàn suǒ dá dào de zǒng chéng jiù， rú zhōng guó wén huà、 wén huà yí chǎn děng。 dàn kǎo gǔ xué zhōng suǒ jiǎng de wén huà , yòu qí tè dìng de hán yì， zhuān mén zhǐ kǎo gǔ fā xiàn zhōng kě gōng rén men guān chá dào de shǔ yú tóng yī shí dài、 fēn bù yú gòng tóng dì qū、 bìng qiě jù yòu gòng tóng de tè zhēng de yī qún yí cún。 lì rú zài kǎo gǔ gōng zuò zhōng， fā xiàn mǒu jǐ zhǒng tè dìng lèi xíng de qì wù， jīng cháng dì zài yī dìng dì qū de mǒu yī lèi xíng de jū zhǐ huò mù zàng zhōng gòng tóng chū tǔ， zhè yàng yī qún yòu zhe tè dìng zǔ hé guān xì de yí cún， jí kě yǐ chēng wéi yī zhǒng“ wén huà”。 yóu yú tā men zǒng shì gòng tóng cún zài yú tóng yī wén huà céng huò mù zàng zhōng， biǎo míng tā men shǔ yú tóng yī shí dài。 yī gè wén huà bù néng yóu yī zhǒng tè zhēng lái huàfēn， yīn wéi zài bù tóng de wén huà zhōng kě néng zhǎo dào lèi sì de wén huà yīn sù。 zhǐ yòu xǔ duō tè zhēng de zǒng hé， cái néng bǎ yī gè wén huà hé lìng yī gè wén huà huàfēn kāi lái。
kǎo gǔ xué wén huà gài niàn de yóu lái 19 shì jì 60 nián dài fǎ guó kǎo gǔ xué jiā G.de mò 'ěr dì yé jiāng 'ōu zhōu jiù shí qì shí dài fēn wéi 5 qī（ hòu lái zēng zhì 6 qī）， fǎng zhào dì zhì xué shàng dì shǐ fēn qī de fāng fǎ yǐ dì yī cì fā xiàn de dì diǎn lái mìng míng。 dì yī cì shì jiè dà zhàn hòu yóu yú kǎo gǔ fā xiàn dì qū de kuò dà， zhī dào tóng yī dì zhì shí qī zhōng bù tóng dì qū de yí cún de miàn mào bìng bù xiāng tóng， tè bié shì dào liǎo xīn shí qì shí dài hé qīng tóng shí dài， yí cún de nèi róng gèng jiā fù zá， gè dì qū de chā yì shí fēn míng xiǎn。 tóng shí， suí zhe yán jiū gōng zuò de shēn rù , fā xiàn yòu xiē yuán lái yǐ wéi shì qián hòu xiāng xián jiē de bù tóng shí qī wén huà , shí jì shàng shì tóng shí bìng cún de bù tóng wén huà。 yīn cǐ， chǎn shēng liǎo kǎo gǔ xué wén huà zhè gè gài niàn， yòng lái zhǐ tóng yī shí qī zhōng bù tóng lèi xíng de yí cún， yě zhǐ tóng yī dì qū shí dài yòu xiān hòu de bù tóng lèi xíng de yí cún。 mù qián 'ōu zhōu jiù shí qì shí dài de 6 qī , yǐ jī běn shàng yí zuò liǎo wén huà de míng chēng。 zài zhōng guó kǎo gǔ xué fā zhǎn shǐ shàng yě yòu lèi sì de qíng kuàng， zuì chū ruì diǎn dì zhì hé kǎo gǔ xué jiā 'ān tè shēng jiāng gān sù xīn shí qì shí dài yí cún fēn chéng 6 qī， tuī duàn měi qī 300 nián bìng qián hòu xiāng jiē。 hòu lái zhī dào tā men dài biǎo bù tóng de wén huà， yǐ dū yí zuò wén huà míng chēng。 zài kǎo gǔ xué fā zhǎn shǐ shàng chú liǎo fēn qī de gài niàn zhī wài， yòu zēng jiā liǎo kǎo gǔ xué wén huà de gài niàn， zhè shì hěn yòu yì yì de。
kǎo gǔ xué wén huà de mìng míng yǐ shǒu cì fā xiàn de diǎn xíng yí zhǐ suǒ zài de xiǎo dì míng zuò wéi kǎo gǔ xué wén huà míng chēng de zuò fǎ， yìng yòng dé zuì wéi pǔ biàn。 rú 'ōu zhōu de mò sī tè wén huà、 suō lǔ tè wén huà、 mǎ gé dé lín wén huà， yǐ jí zhōng guó de zhōu kǒu diàn wén huà、 dīng cūn wén huà、 xiǎo nán hǎi wén huà、 yǎng sháo wén huà、 dà mén kǒu wén huà、 hé mǔ dù wén huà děng。 yě yòu yǐ dì qū huò liú yù lái mìng míng de， duō wéi shì hòu nòng qīng zhè yī wén huà fēn bù fàn wéi 'ér mìng míng。 rú 'ōu zhōu de duō nǎo hé wén huà děng。 lìng wài， hái yòu duì fā xiàn dì diǎn de míng chēng jiā qián zhuì de， rú gān sù yǎng sháo wén huà、 hé nán lóng shān wén huà děng， zhè shì yīn wéi tā men hé diǎn xíng lóng shān wén huà yòu xiāng tóng chù， yě yòu chā yì chù。 rú guǒ jǐn shǔ dì fāng xìng de xiǎo chā yì， dāng rán kě cǎi yòng zhè zhǒng bàn fǎ， rú guǒ chā yì dà dào kě rèn wéi shì dú lì de wén huà shí， nà biàn yīnggāi lìng qǐ yī gè wén huà míng chēng。 yóu yú fā jué dì diǎn zhōng bù zhǐ yī gè wén huà， kě duì dì míng jiā hòu zhuì， yǐ zī qū bié， rú miào dǐ gōu 'èr qī wén huà、 qīng lóng quán sān qī wén huà（ jiàn qū jiā lǐng wén huà） děng。 yǐ tè zhēng yí wù lái mìng míng de fāng fǎ yě jīng cháng bèi cǎi yòng， rú zhōng guó guò qù suǒ chēng de xì shí qì wén huà、 cǎi táo wén huà、 hēi táo wén huà hé 'ōu zhōu de jù shí wén huà、 zhōng bēi zhàn fǔ wén huà děng， bù guò zhè zhǒng mìng míng， róng yì yǐ piàn miàn de tè zhēng dài tì zhěng gè wén huà de tè zhēng， tóng shí zhè zhǒng gè bié lèi xíng de tè zhēng yí wù， hái kě néng fēn shǔ yú bù tóng de kǎo gǔ xué wén huà， yīn 'ér jìn nián lái yǐ zhú jiàn bù dà wéi rén men suǒ cǎi yòng。 cǐ wài hái yòu yǐ zú bié lái mìng míng de， rú bā shǔ wén huà biàn shì yī lì , bù guò zhè zhǐ néng shì yòng yú jiào wǎn de wén huà , bìng yào jīng guò jīng què kǎo jù， fǒu zé yì yú zào chéng hùn luàn， zuì hǎo réng yǐ xiǎo dì míng mìng míng 'ér lìng xíng zhǐ chū zhè zhǒng wén huà kě néng shǔ yú mǒu zú。 zhì yú lì shǐ shí qī de shāng zhōu wén huà、 qín hàn wén huà huò suí táng wén huà děng， shì yī bān yòng yǔ de wén huà， jí zhǐ yī mín zú zài tè dìng shí qī zhōng gè fāng miàn de zǒng chéng jiù， bāo kuò wù zhì wén huà yǐ wài de yī qiē wén zì jì lù suǒ tí jí de gè gè fāng miàn。 yán gé dì jiǎng， zhè yǔ kǎo gǔ xué shàng yòu tè dìng yì yì de wén huà， shì yào jiā yǐ qū bié de。 kǎo gǔ xué wén huà de yán jiū duì kǎo gǔ xué wén huà jìn xíng yán jiū， chú liǎo yào jiě jué shí dài hé fēn qī yǐ wài， hái yào yán jiū tā de nèi róng、 tè zhēng、 fēn bù fàn wéi、 qǐ yuán、 fā zhǎn， yǐ jí tóng qí tā wén huà de lián xì děng。 ér yào duì yī wén huà de nèi róng yòu chōng fēn de liǎo jiě， zé zhì shǎo yìng duì gāi wén huà de yī chù diǎn xíng yí zhǐ zuò jiào quán miàn、 shēn rù de yán jiū， yǐ bǎ wò zhè yī wén huà de zhù yào nèi róng。
yī gè kǎo gǔ xué wén huà bāo kuò yòu bù tóng de wén huà yīn sù， lì rú mǒu jǐ zhǒng tè dìng lèi xíng de zhù zhái、 mù zàng、 gōng jù、 táo qì hé zhuāng shì pǐn yǐ jí mǒu xiē tè dìng de gōng yì jì shù děng。 měi gè kǎo gǔ xué wén huà de nèi róng shì yī gè yòu jī de zhěng tǐ， xiǎn shì qí bèi hòu yòu zhe gòng tóng de wén huà chuán tǒng。 kǎo gǔ xué zuò wéi lì shǐ kē xué de yī gè bù mén， bù jǐn yào yán jiū rén lèi shè huì fā zhǎn shǐ de gòng tóng guī lǜ， hái yào yán jiū gè dì qū gè gè zú de gòng tóng tǐ fā zhǎn de tè shū xìng。 yīn 'ér bì xū què lì kǎo gǔ xué wén huà zhè yī gài niàn， yǐ biàn duì bù tóng de wén huà gòng tóng tǐ， fēn bié dì jiā yǐ shēn rù yán jiū， yǐ tàn xún wù zhì wén huà hé shè huì fā zhǎn de tè shū guī lǜ xìng。
duì tóng shí bìng cún de gè zhǒng kǎo gǔ xué wén huà， wǒ men yào gēn jù kǎo gǔ diào chá hé fā jué， lái gǎo qīng tā men de fēn bù fàn wéi。 zhè xiē fàn wéi tóng zì rán dì lǐ de qū huá bìng bù wán quán yī zhì。 yī zhǒng wén huà zài fā zhǎn guò chéng zhōng， gè gè jiē duàn de fēn bù fàn wéi yě huì yòu suǒ bù tóng， wén huà yīn sù yě bù duàn fā shēng biàn huà。 dāng yī zhǒng wén huà fā zhǎn chéng wéi xiǎn rán bù dà xiāng tóng de lìng yī lèi xíng shí， kě chēng wéi tóng yī wén huà de yī gè xīn jiē duàn（ huò shí qī）， rú guǒ fā shēng liǎo zhì de gǎi biàn， zé yìng shì wéi lìng yī wén huà。 dàn zhè xū yào yòu chōng fēn de zī liào， zuò shēn rù de fēn xī hé yán jiū， cái néng què dìng。 yī zhǒng wén huà tè zhēng de xíng chéng， zhù yào yóu yú qí nèi bù fā zhǎn， dàn yòu shí yě yīn jiē chù 'ér shòu dào lìng yī wén huà de yǐng xiǎng。 zhè xiē， dōushì zài duì kǎo gǔ xué wén huà jìn xíng yán jiū shí xū yào zhòng shì de wèn tí。
kǎo gǔ xué cháng jiàn shù yǔ biǎo
kǎo gǔ xué héng héng cóng zì miàn shàng lǐ jiě， jiù shì yán jiū gǔ dài rén de kē xué。 yī bān rèn wéi， yǎ gè bù sī bō zài 1674 nián zuì zǎo shǐ yòng liǎo zhè gè míng cí。 tā shì 17 shì jì de yī wèi dé guó wù lǐ xué jiā、 lǚ xíng jiā hé xué zhě。
rén lèi xué héng héng jí duì rén lèi jìn xíng yán jiū de kē xué。 yòu shí hòu tā huì yǔ kǎo gǔ xué hé gǔ shēng wù xué（ yán jiū dòng wù hé zhí wù de huà shí） jiāo chā， tè bié zài yán jiū zǎo qī rén lèi yí cún shí。
rén gōng zhì pǐn héng héng rén lèi zhì zào de、 shǐ yòng guò de huò duì rén lèi yòu yòng de wù pǐn， rú shí zhì gōng jù， jǐ gè shì jì yǐ lái， rén men suí yì ná zǒu yí wù 'ér bù jìn xíng jì lù， zhè gěi kǎo gǔ xué zào chéng liǎo jù dà de sǔn shī。
fēng tǔ héng héng gǔ dài mù zàng dì miàn shàng rén gōng duī jī 'ér chéng de tǔ duī。 jí： dà zhǒng。
BP héng héng jù jīn nián dài， dài tì chuán tǒng de BC（ gōng yuán qián） hé AD（ gōng yuán hòu）。 tā de hǎo chù shì shǐ dé suǒ yòu wén huà hé zōng jiào de nián dài biàn dé gèng jiā zhí guān。 wèile jiāng rì qī biāo zhǔn huà， 1950 nián bèi dìng wéi kǎo shì gǔ xué shàng de“ xiàn zài”。
fàng shè xìng tàn sù duàn dài fǎ héng héng yī zhǒng cèliáng fàng shè xìng tóng wèi sù de shuāi biàn bǐlǜ de jì shù， néng cè dìng wǔ wàn nián yǐ nèi yòu jī cái liào de nián dài。 rè shì guāng duàn dài jì shù néng yòng yú táo qì de duàn dài， jiāng wù jiàn chóngxīn jiā rè， rán hòu cèliáng fā chū guāng xiàn yǐ duàn dìng nián tǔ qì wù zuì chū de jiā rè shí jiān。
dào zuò yí cún héng héng mái cáng de tè zhēng cóng dì miàn shàng kàn shì wú xíng de， rú qiáng， zhǐ yòu zài gāo kōng zhōng fǔ shì， cái néng fā xiàn zài dào gǔ zhōng de bù tóng yán sè de bān wén。 1586 nián wēi lián kāng dé zài xiāo shī liǎo de kěn tè luó mǎ gǎng kǒu fā xiàn liǎo zhè zhǒng xiàn xiàng， bìng duì qí jìn xíng liǎo miáo shù， rú jīn zhè zhǒng xiàn xiàng réng bèi guǎng fàn lì yòng。 xiàn zài yī bān yòng yù mǐ dài tì dào gǔ， dāng yù mǐ zhǎngchéng shí， jiù huì fā xiàn jiāo cuò、 xiāng tōng de dào lù（ dào lù jīng guò de dì fāng， yù mǐ gèng xī yī xiē）， tā men bǎ zhè zhǒng jiāo chā kǒu chēng wéi nán 'ào gǔ sī dīng jiāo chā kǒu。
xiē xíng wén zì héng héng zuì gǔ lǎo de shū xiě xíng shì zhī yī， yīn qí zì mǔ wài xíng hěn xiàng xiē xíng 'ér dé míng， tōng cháng shì yòng cì zài shī de táo tǔ shàng kè xiě 'ér chéng。
shù mù nián lún duàn dài héng héng gēn jù jì suàn shù mù nián lún（ měi nián zēng jiā yī lún） duì shù mù duàn dài。 tā hái kě yǐ tí gōng qì hòu fāng miàn de zhèng jù， yīn wéi qì hòu néng yǐng xiǎng shù lún de kuān zhǎi。 zhè zhǒng jì shù zuì zǎo shì zài 20 shì jì 20 nián dài yòng yú kǎo gǔ xué shàng， dāng shí shì yòng yú cè dìng měi guó yìn dì 'ān cūn zhuāng de nián dài。
fā jué héng héng tōng cháng biǎo shì de shì yí zhǐ wù zhì de fā xiàn， quán miàn yí kāi biǎo miàn bìng jì lù dì céng huò kāi tàn gōu jiē shì duī jī de qíng kuàng， quán miàn fā jué 'ér bù liú xià rèn hé dōng xī。 huì lè céng shuō dào：“ wǒ shì kǎo gǔ xué jiā， yī gè duì guò qù de pò huài zhě。”
tián yě kǎo gǔ xué héng héng cóng zì miàn shàng lǐ jiě， bāo kuò zài tián yě lǐ gōng zuò de kǎo gǔ xué， jìn guǎn xīn de kē xué jì shù yìng yòng shǐ kǎo gǔ xué jiā men bù xū cānyù fā jué， bù bì ràng zì jǐ de shǒu zhān bàn diǎn ní tǔ。 qí xiāng duì yìng de gài niàn shì shì nèi kǎo gǔ xué（ zhù yào yòng yú shěn dìng shēn qǐng jìhuà） hé diàn nǎo kǎo gǔ xué。 zhè zhǒng duì yí zhǐ de yán jiū， zhù yào yǐ kào xiàn yòu de wén jiàn、 dì tú、 rén kǒu pǔ chá zī liào、 kè shuì qīng cè、 jiào huì zī liào、 cèliáng shù jù hé yǐ qián de fā jué bào gào。 lì shǐ kǎo gǔ xué shì yán jiū yòu wén zì jì lù de nà duàn lì shǐ。
xiàng xíng wén zì héng héng wén zì de xiàng zhēng fú hào。 xiàng xíng wén zì shǐ yòng tú huà dài biǎo sī xiǎng huò yán yǔ， rú gǔ dài 'āi jí suǒ shǐ yòng de wén zì。
péi zàng pǐn héng héng yǔ rén de shī tǐ yī qǐ mái zàng de wù pǐn。 duì kǎo gǔ xué jiā lái shuō， shì yī zhǒng xiāng dāng yòu jià zhí de xí sú xiàn xiàng。
zàng shì héng héng shī tǐ mái zàng de zī shì。 rú yǎng shēn zhí zhī zàng、 qū zhī zàng děng。
zàng sú héng héng shī tǐ mái zàng de guò chéng。 rú huǒ zàng， yòng huǒ fén shāo shī tǐ。
jù shí wén huà héng héng zhào zì miàn lǐ jiě， shǐ yòng jù dà de shí tóu zhù chéng de jì niàn bēi xíng shì de wù jiàn， rú huán zhuàng liè shí。
shǐ qián héng héng tōng cháng shì zhǐ“ fēi cháng gǔ lǎo” de yì sī。 jīng què de shuō， shì zhǐ yòu wén xiàn jìzǎi yǐ qián。
táo piàn huò cí piàn héng héng pò suì táo cí de yī bù fēn， kàn qǐ lái hǎo xiàng méi yòu shénme yì yì， qí shí tā duì yú què dìng nián dài xù liè yòu shí fēn zhòng yào de zuò yòng。
qiǎng jiù xìng kǎo gǔ fā jué（ suí gōng qīng lǐ） héng héng yī gè yí zhǐ yīn wéi kāi fā de xū yào， zài tā bèi pò huài qián， wéi huò dé jìn kě néng duō de xìn xī suǒ jìn xíng de qiǎng jiù xìng de fā jué。
xiāng duì nián dài héng héng yī gè shì wù tōng guò yǔ lìng yī gè shì wù xiāng duì zhào 'ér dé chū nián dài， bù yòng gěi chū què qiē de nián dài， jué duì nián dài zé yào yòu què qiē de nián dài。
kǎo gǔ dì céng xué héng héng duī jī wù céng cì de yán jiū。 shòu dì zhì dì céng xué qǐ fā。 yī bān rèn wéi， mái dé yuè shēn de nián dài yuè jiǔ yuǎn。 yuǎn zài 1859 nián， jí dá 'ěr wén de《 wù zhǒng qǐ yuán》 chū bǎn zhī qián， yǐ yòu xué zhě gēn jù dì céng xué tuī suàn chū， xǔ duō duī jī wù de nián dài， yào bǐ chuán tǒng《 shèng jīng》 suǒ shuō de shàng dì chuàng shì jì de nián dài héng héng gōng yuán qián 4004 nián zǎo dé duō。
kǎo gǔ lèi xíng xué héng héng duì shōu jí dào dé shí wù zī liào jìn xíng kē xué guī nà、 yán jiū de fāng fǎ lùn。 shòu shēng wù fēn lèi xué qǐ fā。 xué shuō zhèng shì chuàng lì shì ruì diǎn kǎo gǔ xué jiā méng tè liú sī（ 1843~1921）， 1903 nián chū bǎn de《 xiān shǐ kǎo gǔ xué fāng fǎ lùn》。
sān qī shuō héng héng bǎ lì shǐ fēn wéi shí qì shí dài、 qīng tóng shí dài hé tiě qì shí dài de xué shuō， zhè zhǒng fēn fǎ yòng zài 'ōu zhōu shì kě xíng de， dàn shì yòng yú shì jiè de qí tā yī xiē dì qū zé yòu wèn tí， yīn wéi yòu de dì qū xiàn zài hái chǔyú shí qì shí dài wén huà zhōng。 sān fēn fǎ de zuì chū tí chū zhě shì kè léi sī dì 'ān J tānɡ mǔ sēn， 1819 nián， tā zài gē běn hā gēn bó wù guǎn zhěng lǐ zhǎn pǐn shí tí chū cǐ shuō。 |
|
- n.: sherd, Peking Man, engage in archaeological studies, archaeology
|
|
- n. archéologie
|
|
| wén xué | dōng hàn | sān guó | gǔ dài shǐ | dì lǐ | dàn shuǐ hú | húpō | shuǐ yù | | bǎi kē dà quán | shè huì kē xué | zì rán kē xué | fā jué | xué kē | lì shǐ | wèi jiě zhī mí | yí zhǐ | | qì jù | qīng tóng qì | wén wù | bìlǔ | qí jì | lì shǐ wén huà | gǔ mù | líng mù | | wén wù gǔ jì | mǎ | wén huà | shén huà | zhōng guó lì shǐ | wén zì | shì jiè | bǎi kē cí diǎn | | huáng hé liú yù | shí qì wén huà | xīn shí qì yí zhǐ | gèng duō jiēguǒ ... |
|
|
|