mùlù jī běn lì zǐ 。 wù zhì de jí wēi xiǎo bù fēn ( rú fènzǐ 、 yuán zǐ 、 diàn zǐ 、 α lì zǐ ) particle
néng gòu yǐ zì yóu zhuàng tài cún zài de zuì xiǎo wù zhì zǔ fēn 。 zuì zǎo fā xiàn de lì zǐ shì diàn zǐ hé zhì zǐ ， 1932 nián yòu fā xiàn zhōng zǐ ， què rèn yuán zǐ yóu diàn zǐ 、 zhì zǐ hé zhōng zǐ zǔ chéng ， tā men bǐ qǐ yuán zǐ lái shì gèng wéi jī běn de wù zhì zǔ fēn ， yú shì chēng zhī wéi jī běn lì zǐ 。 yǐ hòu zhè lèi lì zǐ fā xiàn yuè lái yuè duō ， lěi jì yǐ chāo guò jǐ bǎi zhǒng ， qiě hái yòu bù duàn zēng duō de qū shì ； cǐ wài zhè xiē lì zǐ zhōng yòu xiē lì zǐ qì jīn de shí yàn shàng wèi fā xiàn qí yòu nèi bù jié gòu ， yòu xiē lì zǐ shí yàn xiǎn shì jù yòu míng xiǎn de nèi bù jié gòu 。 kàn lái zhè xiē lì zǐ bìng bù shǔ yú tóng yī céng cì ， yīn cǐ jī běn lì zǐ yī cí yǐ chéng wéi lì shǐ ， rú jīn tǒng chēng zhī wéi lì zǐ 。 xū yào shuō míng de shì ， lì zǐ bìng bù shì xiàng zhōng zǐ 、 zhì zǐ děng shí jì cún zài de jù tǐ de wù zhì ， ér shì tā men de tǒng chēng ， shì yī zhǒng mó xíng lǐ niàn 。 jiù hǎo bǐ shuō “ dòng wù ” ， yòu shī zǐ 、 lǎo hǔ děng ， dàn bìng méi yòu “ dòng wù ” zhè zhǒng shēng wù ， suǒ yǐ “ dòng wù ” yī cí shì yī gè tǒng chēng ，“ lì zǐ ” yě yī yàng 。
lì zǐ zhī jiān cún zài zhe xiāng hù zuò yòng ， yòu qiáng xiāng hù zuò yòng 、 diàn cí xiāng hù zuò yòng 、 ruò xiāng hù zuò yòng hé yǐn lì xiāng hù zuò yòng ， qí zhōng yǐn lì xiāng hù zuò yòng fēi cháng ruò ， kě yǐ hū lüè 。 tōng guò zhè xiē xiāng hù zuò yòng ， chǎn shēng xīn lì zǐ huò fā shēng lì zǐ shuāi biàn děng lì zǐ zhuǎn huà xiàn xiàng 。 àn zhào cānyù xiāng hù zuò yòng de xìng zhì jiāng lì zǐ fēn chéng yǐ xià jǐ lèi ： ① guī fàn lì zǐ 。 jí chuán dì xiāng hù zuò yòng de méi jiè lì zǐ ， yǐ fā xiàn de yòu chuán dì diàn cí zuò yòng de guāng zǐ hé chuán dì ruò zuò yòng de W±、 Z0 lì zǐ 。 ② qīng zǐ 。 bù zhí jiē cānyù qiáng zuò yòng kě zhí jiē cānyù diàn cí zuò yòng hé ruò zuò yòng de lì zǐ ， yǐ fā xiàn de yòu diàn zǐ 、 μ zǐ 、 τ zǐ hé xiāng bàn de diàn zǐ zhōng wēi zǐ ve、 μ zǐ zhōng wēi zǐ 、 τ zǐ zhōng wēi zǐ jí tā men de fǎn lì zǐ gòng 12 zhǒng 。 ③ qiáng zǐ 。 zhí jiē cānyù qiáng zuò yòng ， yě cānyù diàn cí zuò yòng hé ruò zuò yòng de lì zǐ 。 qí zhōng zì xuán wéi zhěng shù de qiáng zǐ chēng wéi jiè zǐ ， zì xuán wéi bàn zhěng shù de qiáng zǐ chēng wéi zhòng zǐ 。 qiáng zǐ de shù mù zhòng duō ， qí zhōng dà bù fēn shì tōng guò qiáng zuò yòng shuāi biàn de lì zǐ ， qí shòu mìng jí duǎn ， shì bù wěn dìng de lì zǐ ， yě chēng wéi gòng zhèn tài 。
gè zhǒng lì zǐ fēn bié yòu gè zì de nèi bǐng xìng zhì ， yòu lì zǐ de zhì liàng m（ jìng zhì liàng ， yǐ néng liàng biǎo shì ）、 shòu mìng τ（ píng jūn shòu mìng ， zhǐ jìng zhǐ xì de píng jūn shòu mìng ）、 diànhè Q（ yǐ zhì zǐ de diànhè wéi dān wèi ）、 zì xuán J（ yǐ wéi dān wèi ）、 yǔ chēng P、 tóng wèi xuán I、 tóng wèi xuán dì 3 fènliàng I3、 zhòng zǐ shù B、 qīng zǐ shù Le、、 Lr、 qí yì shù S、 càn shù C、 dǐ shù d děng děng 。 xià miàn gěi chū bù fēn wěn dìng lì zǐ jí qí xìng zhì yī lǎn biǎo
zài xiàn yòu shí yàn de jīng dù xià ， qīng zǐ de xíng wéi lèi sì diǎn lì zǐ ， méi yòu xiǎn shì chū jù yòu nèi bù jié gòu ， ér qiáng zǐ xiǎn shì shì fù hé lì zǐ ， jù yòu yī dìng de jié gòu 。 àn zhào xiàn dài lì zǐ wù lǐ de guān diǎn ， jiè zǐ yóu yī duì zhèng fǎn kuā kè gòu chéng ， zhòng zǐ yóu 3 gè kuā kè gòu chéng ， qīng zǐ hé kuā kè shǔ yú tóng yī céng cì 。 elementary particles
jī běn lì zǐ jiǎn jiè
gòu chéng yī qiē wù zhì shí tǐ de jī běn chéngfèn ； yě zhǐ liàng zǐ lǐ lùn zhōng yòu jī běn lì de lì zǐ 。
yán gé dì shuō ， jī běn lì zǐ shì bù néng zài fēn jiě wéi rèn hé zǔ chéng bù fēn de lì zǐ 。 zài zhè yī dìng yì xià ， zhǐ yòu kuā kè hé qīng zǐ liǎng zú jī běn lì zǐ 。 dàn shì ， suī rán zhì zǐ hé zhōng zǐ yóu kuā kè zǔ chéng ， zhè liǎng lèi zhòng zǐ dōubù kě néng fēn jiě wéi tā men de kuā kè chéngfèn ， yīn wéi dú lì de kuā kè shì bù néng cún zài de 。 suǒ yǐ ， jìn guǎn zhì zǐ hé zhōng zǐ yǐ jí qí tā zhòng zǐ yóu kuā kè zǔ chéng ， tā men cháng bèi kàn chéng shì jī běn lì zǐ 。 zhí dào 19 shì jì mò ， yuán zǐ yī zhí bèi rèn wéi shì wù zhì de jī běn jiàn zhù qì kuài 。 hòu lái ， yīng guó lì zǐ wù lǐ xué xiān qū 、 jiàn qiáo kǎ wén dí shí shí yàn shì de yuē sè fū · yuē hàn · tānɡ mǔ xùn (JosephJohnThomson， 1856 héng 1944)， fā xiàn yuán zǐ chǎn shēng de yī zhǒng fú shè néng gòu yòng yuán zǐ zì shēn fēn liè chū lái de dài diàn wēi lì liú lái jiě shì ， xiàn zài zhī dào zhè zhǒng dài diàn wēi lì jiù shì diàn zǐ 。 jì rán diàn zǐ dài fù diànhè ， ér yuán zǐ chéng diàn zhōng xìng ， hěn míng xiǎn ， yuán zǐ nèi bù bì rán yòu lìng wài de dài zhèng diàn hé de lì zǐ ， yǐ dǐ xiāo diàn zǐ de fù diànhè 。 20 shì jì chū yè ， gōng zuò yú màn chè sī tè de xīn xī lán yì wù lǐ xué jiā 'ōu nèi sī tè · lú sè fú (ErnestRutherford， 1871 héng 1937)( hòu lái jì tānɡ mǔ sūn rèn kǎ wén dí shí shí yàn shì zhù rèn ) zhèng míng ， zhè yī zhèng diànhè yǔ yuán zǐ de dà bù fēn zhì liàng yī qǐ ， dū jí zhōng zài hěn xiǎo de zhōng xīn hé nèi 。
qǐ chū rén men rèn wéi ， yuán zǐ hé shì diàn zǐ yǔ hé zhèng diàn de zhì zǐ de hùn hé wù 。 dào liǎo 1932 nián ， yě zài kǎ wén dí shí shí yàn shì gōng zuò de zhān mǔ sī · chá tè wēi kè (JamesChadwick， 1891 héng 1937) cái fā xiàn liǎo bù dài diàn de zhì liàng jīhū yǔ zhì zǐ yī yàng de zhōng zǐ 。 yú shì yuán zǐ hé bèi jiě shì chéng yóu qiáng hé xiāng hù zuò yòng ， huò qiáng lì ， wéi chí zài yī qǐ de zhì zǐ hé zhōng zǐ de jí hé 。
nà shí ， zhè sān zhǒng lì zǐ héng héng diàn zǐ 、 zhì zǐ hé zhōng zǐ héng héng sì hū shì gòu chéng yī qiē wù zhì de jǐn yòu jī běn lì zǐ ， dàn yǔ zhòu xiàn yán jiū hé lì zǐ jiā sù qì zhōng gāo néng lì zǐ shù hù xiāng hōng jī de shí yàn què biǎo míng ， hái cún zài qí tā lèi xíng ‘ yà yuán zǐ ’ lì zǐ ； bù guò zhè xiē ‘ xīn ’ lì zǐ shì bù wěn dìng de ， tā men jiāng xùn sù ‘ shuāi biàn ’ chéng qí tā lì zǐ cù shè ， yǐ wǒ men shú xī de diàn zǐ 、 zhì zǐ hé zhōng zǐ gào zhōng 。
zhòng yào de shì yīnggāi dǒng dé ， zhè xiē xīn lì zǐ gēn běn bù shì cún zài yú lì zǐ jiā sù qì zhōng hù xiāng hōng jī de lì zǐ ( rú zhì zǐ ) de ‘ nèi bù ’； tā men shì cóng zhù rù jiā sù qì de néng liàng zhōng ， àn zhào 'ài yīn sī tǎn de gōng shì ( huò zhě ， zài suǒ tǎo lùn de qíng kuàng xià ， gèng qiàdàng de shì ) chuàng zào chū lái de 。
rán 'ér ， zài tā men de duǎn zàn shòu mìng qī jiān ， tā men shì jù bèi zhì liàng hé diànhè děng tè zhēng de zhēn zhèng lì zǐ 。 zhè yàng de lì zǐ ， yīnggāi céng jīng zài dà bào zhà de gāo néng tiáo jiàn xià dà liàng chū xiàn 。 wù lǐ xué jiā bù zhī dào rú hé jiāng zhè xiē lì zǐ nà rù yī gè yuán mǎn de wù lǐ lǐ lùn ， tā men shì tú jiě shì zhè xiē lì zǐ zhī jiān jī běn lì de zuò yòng fāng shì 。 tā men zhè yàng zuò shí ， fǎng xiào guāng zǐ xié yòu dài diàn lì zǐ zhī jiān de diàn cí lì ， xiǎng jiè zhù lìng yī lèi xié dài zhuólì de lì zǐ héng héng jiè zǐ 。 dàn jiè zǐ yòu shì yòng shénme dōng xī zhì zào de ní ？ yòu yī duàn shí qī ， jú miàn jí qí hùn luàn 。 dàn 1960 hé 1970 nián dài fā zhǎn de kuā kè lǐ lùn shǐ jú miàn qū yú míng lǎng 。 kuā kè lǐ lùn rèn wéi ， suǒ yòu yǐ zhī lì zǐ kě yǐ fēn chéng liǎng zú 。 yī zú yóu kuā kè zǔ chéng ， néng gòu ‘ gǎn zhī ’ zhǐ zài kuā kè zhī jiān qǐ zuò yòng de qiáng lì ， jiào zuò qiáng zǐ 。 lìng yī zú jiào zuò qīng zǐ ， tā men bù néng gǎn zhī qiáng lì ， dàn cānyù yǐ suǒ wèi de ruò lì zuò méi jiè de xiāng hù zuò yòng ( huò chēng ruò xiāng hù zuò yòng )， bǐ rú ， fàng shè shuāi biàn ( bāo kuò β shuāi biàn ) guò chéng jiù shì ruò xiāng hù zuò yòng yǐn qǐ de 。 qiáng zǐ jì néng cānyù qiáng xiāng hù zuò yòng ， yě néng gǎn zhī ruò lì 。
qīng zǐ shì míng fù qí shí de jī běn lì zǐ ， tā men bù yóu rèn hé bié de dōng xī gòu chéng 。 diǎn fàn de qīng zǐ jiù shì diàn zǐ ， diàn zǐ yǔ lìng yī zhǒng jiào zuò zhōng wēi zǐ ( yán gé shuō yīngshì diàn zǐ zhōng wēi zǐ ) de qīng zǐ xiāng bàn shēng 。 dāng diàn zǐ cānyù fàng shè shuāi biàn zhè lèi guò chéng shí ， zǒng yòu zhōng wēi zǐ juàn rén 。
yóu yú yī xiē wú rén zhī xiǎo de yuán yīn ， zhè yī jī běn tú xiàng yǐ jīng fù zhì liǎo liǎng cì ， chǎn shēng liǎo sān ‘ dài ’ qīng zǐ 。 chú diàn zǐ běn shēn wài ， hái yòu bǐ jiào zhòng de jiào zuò μ jiè zǐ ， tā men chú liǎo bǐ diàn zǐ zhòng 207 bèi wài ， wán quán xiàng shì diàn zǐ ； hái yòu yī zhǒng shèn zhì gèng zhòng de lì zǐ jiào zuò τ lì zǐ ， tā de zhì liàng jiē jìn zhì zǐ de liǎng bèi 。 zhè liǎng zhǒng zhòng diàn zǐ gè yòu qí zì jǐ de zhōng wēi zǐ ， suǒ yǐ qīng zǐ zú yòu liù zhǒng ( sān duì ) lì zǐ 。 suī rán μ jiè zǐ hé τ lì zǐ dōunéng zài lì zǐ jiā sù qì zhōng yòng néng liàng zhì zào huò cóng yǔ zhòu xiàn chǎn shēng ， dàn tā men hěn kuài shuāi biàn ， zhuǎn huà chéng diàn zǐ huò zhōng wēi zǐ 。
qiáng zǐ zú běn shēn yòu zài fēn wéi liǎng lèi 。 yóu sān gè kuā kè gòu chéng de lì zǐ jiào zuò zhòng zǐ ， jiù shì wǒ men cháng shuō de ‘ wù zhì ’ lì zǐ ， bāo kuò zhì zǐ hé zhōng zǐ ( zhòng zǐ hé qīng zǐ dōushì fèi mǐ zǐ zú de chéng yuán ， fèi mǐ zǐ shí jì shàng shì pǔ tōng wù zhì lì zǐ de bié chēng )。 yóu chéng duì de kuā kè gòu chéng de lì zǐ jiào zuò jiè zǐ ， tā men shì xié dài jī běn lì de lì zǐ ， jìn guǎn hái yòu qí tā de jiè zǐ ( zhè xiē lì de zài tǐ hé qí tā jiè zǐ yòu chēng wéi bō sè zǐ )。
zhǐ xū yào liǎng zhǒng kuā kè ( tā men de míng zì hěn guài ， jiào zuò ‘ shàng ’ kuā kè hé ‘ xià ’ kuā kè ) jiù néng jiě shì zhì zǐ hé zhōng zǐ de jié gòu 。 yī gè zhì zǐ yóu tōng guò qiáng lì wéi chí zài yī qǐ de liǎng gè shàng kuā kè hé yī gè xià kuā kè gòu chéng ， ér yī gè zhōng zǐ yóu tōng guò qiáng lì wéi chí zài yī qǐ de liǎng gè xià kuā kè hé yī gè shàng kuā kè gòu chéng 。
lì běn shēn kě shì wéi jiāo zǐ de jiāo huàn ， ér jiāo zǐ běn shēn yòu yóu kuā kè duì zǔ chéng ， yīn 'ér shì jiè zǐ 。
zhèng rú qīng zǐ zú fù zhì liǎo sān dài ， kuā kè zú yě rú cǐ 。 suī rán zhǐ xū yào liǎng zhǒng kuā kè lái jiě shì zhì zǐ hé zhōng zǐ de běn zhì ， dàn fù zhì de liǎng dài kuā kè què yī dài bǐ yī dài zhòng ， qí zhōng yī dài jiào zuò ‘ qí ’ kuā kè hé ‘ càn ’ kuā kè ， zuì zhòng de yī dài jiào zuò ‘ dǐ ’ kuā kè hé ‘ dǐng ’ kuā kè 。 hé zhòng qīng zǐ yī yàng ， zhè xiē lì zǐ néng gòu zài gāo néng shí yàn zhōng chǎn shēng ( yīn 'ér dà bào zhà shí bì dìng dà liàng cún zài guò )， dàn xùn sù shuāi biàn chéng tā men de jiào qīng duì yìng wù 。 suī rán bù kě néng fēn lí chū dān gè kuā kè ， dàn lì zǐ jiā sù qì shí yàn yǐ jīng tí gōng liǎo kuā kè zú suǒ yòu zhè liù gè chéng yuán cún zài de zhí jiē zhèng jù ； zuì hòu yī zhǒng ( dǐng ) kuā kè shì zhī jiā gē fèi mì shí yàn shì de kē xué jiā yú 2007 nián zhǎo dào de 。
duì kuā kè de zhì liàng hé qí tā xìng zhì de yán jiū biǎo míng ， bù kě néng yòu gèng duō dài de kuā kè ， zhǐ néng yòu sān zú kuā kè hé sān zú qīng zǐ 。 xìng 'ér biāo zhǔn dà bào zhà mó xíng yě rèn wéi bù kě néng cún zài duō yú sān dài de lì zǐ ； bù rán de huà ， jí zǎo qī yǔ zhòu zhōng 'é wài zhōng wēi zǐ zào chéng de yā lì yīnggāi qū dòng yǔ zhòu guò kuài dì péng zhàng ， cóng 'ér shǐ liú cún xià lái de hài hán liàng yǔ jí nián lǎo héng xīng de guān cè jiēguǒ bù fú ( jiàn αβγ lǐ lùn 、 hé hé chéng )。 zhè shì zuì měi miào de zhèng jù zhī yī ， biǎo míng lì zǐ wù lǐ xué hé yǔ zhòu xué liǎng zhě de biāo zhǔn mó xíng duì yǔ zhòu xíng wéi de miáo shù ， dū tóng jī běn zhēn lǐ xiāng qù bù yuǎn 。
dàn shì ， chú liǎo dà bào zhà de zuì zǎo piàn kè zhī wài ， dì 'èr hé dì sān dài lì zǐ zài yǔ zhòu de yǎn huà huò qí nèi róng wù de xíng wéi zhōng jī běn bù qǐ zuò yòng 。 wǒ men zài yǔ zhòu zhōng kàn dào de měi yàng dōng xī dōunéng yòng liǎng zhǒng kuā kè ( shàng hé xià ) hé liǎng zhǒng qīng zǐ ( diàn zǐ hé diàn zǐ zhōng wēi zǐ ) jiā yǐ shuō míng ； què shí ， yóu yú dān gè de kuā kè bù néng dú lì cún zài ， wǒ men kàn dào de měi yàng dōng xī de xíng wéi ， réng rán néng gòu yòng 1932 nián jiù yǐ jīng zhī dào de diàn zǐ 、 zhōng zǐ hé zhì zǐ zài jiā shàng diàn zǐ zhōng wēi zǐ ， yǐ jí sì zhǒng jī běn lì ， xiāng dāng zhǔn què dì yú yǐ jìn sì shuō míng 。 dàn yǔ zhòu zhōng de dōng xī dà gài bǐ wǒ men kàn dào de yào duō ； guān cè hé lǐ lùn liǎng fāng miàn dōuyòu lǐ yóu rèn wéi ， yǔ zhòu zhōng de 'àn wù zhì bǐ liàng wù zhì yào duō dé duō 。 àn wù zhì de hěn dà bù fēn kě néng shì jì fēi qiáng zǐ 、 yì fēi qīng zǐ de lì zǐ 。 bù guò zhè shì lìng wài de huà tí liǎo 。 : any of the positively charged particles emitted in radioactivity or other nuclear reactions, alpha particle, sigma particles s, beta decay electron, beta electron, beta particle, particulate n.: lambda, omega, sigma, xi, particle, a granule, a particle (physics) n. particule wù lǐ shè xiàn bǎi kē cí diǎn kē xué liàng zǐ lì xué jìn dài wù lǐ lǐ lùn wù zhì lǐ lùn wù lǐ xué guāng xué hé néng wēi guān shì jiè nuò bèi 'ěr wù lǐ xué jiǎng yuán zǐ wù lǐ zuò yòng bǎi kē dà quán wù zhì yuán sù gèng duō jiēguǒ ...
Y lì zǐ w lì zǐ J lì zǐ fǎn lì zǐ qīng lì zǐ wēi lì zǐ