| |
| | yě xiě zuò hún dùn， gǔ rén xiǎng xiàng zhōng tiān dì wèi kāipì yǐ qián yǔ zhòu mó hú yī tuán de zhuàng tài。 duì yìng yú yīng wén cí chaos。 dào jiào chēng wéi“ yuán qì zhuàng tài”《 huái nán zǐ • quán yán》：“ dòng tóng tiān dì， hún dùn wéi pǔ。 wèi zào 'ér wéi wù， wèi zhī tài yī”。 wáng chōng《 lùn héng • tán tiān》：“ shuō《 yì》 zhě yuē： ‘ yuán qì wèi fēn， hún dùn wéi yī。 ’” hòu yòng yǐ xíng róng mó hú yǐn yuē de yàng zǐ： zài zhè hún dùn de dēng huǒ lǐ， shèn rù yī pài qīng huī， què zhēn shì qí jì。 yě xíng róng yòu zhì hú tú： gēn nà zhǒng hún dùn wú zhī de rén， zhēn shì yòu lǐ yě shuō bù qīng。
《 xiàn dài hàn yǔ cí diǎn》 lǐ de jiě shì：
1) wǒ guó chuán shuō zhōng zhǐ yǔ zhòu xíng chéng yǐ qián mó hú yī tuán de jǐng xiàng。
2) xíng róng wú zhī wú shí de yàng zǐ。 zhè gè jiě shì méi yòu bāo kuò guó wài de yòng fǎ， yě méi yòu gài kuò quán xiàn dài hàn yǔ zhōng hùn dùn de yòng fǎ。
3） hú lǐ hú tú、 wú zhī wú shí de yàng zǐ。 | hùn dùn zài zhōng guó wén huà zhōng de yì yì Chaos significance in Chinese culture | hùn dùn yī cí zài zhōng guó wén huà zhōng de yòng fǎ bìng bù xiàng zài qí tā mín zú wén huà zhōng nà yàng cháng cháng zhǐ yòu biǎn yì。 xiāng fǎn， zhōng guó rén cháng bǎ hùn dùn zuò bāo yì cí shǐ yòng， yòng yǐ biǎo dá mǒu zhǒng lìng rén shén wǎng de měi xué jìng jiè huò tǐ dào zhì zhī de jīng shén zhuàng tài。 zhè yǔ lì shǐ shàng de zhōng guó shén huà、 zhōng guó zhé xué yòu hěn dà guān xì， zuì zhōng yǔ zhōng guó rén dú tè de sī wéi fāng shì yòu hěn dà de guān xì。《 cí yuán》 shōu yòu“ hùn dùn ”、“ hùn máng”、“ hún dùn”、“ hún lún”、“ hún dūn” děng tiáo。
hùn dùn zài hàn yǔ zhōng yòu duō zhǒng biàn yīn， rú kūn lún、 hún tun、 hú tú、 hú lún、 wēn dūn、 húndàn、 hú lú děng。 zài kǎo chá hùn dùn yì yì wèn tí shí bù néng zhǐ cóng zì miàn shàng kàn zài nǎ yǐ jí zěn yàng yòng hùn dùn de， hái yào lián xì yǔ tā tóng yì huò jìn yì de cí huì。 bù guò， yě méi bì yào náng kuò yī qiē。
１ . shén huà zhōng de hùn dùn
《 shān hǎi jīng》 zhōng jiào zǎo jì shù liǎo hùn dùn shén huà， tè bié zhí dé rèn zhēn fēn xī。《 shān hǎi jīng》 dì 'èr juàn《 xī shān jīng》 yún：“ yòu xī sān bǎi wǔ shí lǐ yuē tiān shān， duō jīn yù， yòu qīng xióng huáng， yīng shuǐ chū yān， ér xī nán liú zhù yú tānɡ gǔ。 yòu shén niǎo， qí zhuàng rú huáng náng， chì rú dān huǒ， liù zú sì yì， hún dūn wú miàn mù， shì shí gē wǔ， shí wéi dì jiāng yě。” hún dūn jí hùn dùn ， hùn dùn de xíng xiàng wéi shí gē wǔ de shén niǎo。 yòu de běn zǐ wéi“ yòu shén yān”， fán tǐ de“ niǎo” yǔ“ yān” xiě fǎ xiāng jìn， chuán chāo zhōng kě néng yòu chā cuò， dàn dū jiǎng dé tōng。 xiǎn rán， zhè lǐ“ hún dūn” zhǐ tài yáng。 nà me hún dùn zěn me yòu yǔ dì jiāng lián xì zài yī qǐ ní ? dì jiāng jí dì hóng， gǔ yīn“ jiāng” yǔ“ hóng” tōng。 ér dì hóng jí huáng dì héng héng chuán shuō zhōng zhōng huá mín zú de shǐ zǔ。 yuán méi (1716-1798) de《 zǐ bù yǔ • shé wáng》 zhōng yě shuō：“ chǔ dì yòu shé wáng zhě， zhuàng lèi dì jiāng， wú 'ěr mù zhǎo bí， dàn yòu kǒu。 qí xíng fāng rú ròu guì， hún hún 'ér xíng， suǒ guò chù cǎo mù jìn kū。” zhè duàn wén zì bǎ dì jiāng、 shé ( lóng )、《 zhuāng zǐ • yìng dì wáng》 zhōng de hún dùn lián xì zài yī qǐ， jué fēi 'ǒu rán。
lìng wài， bǎ tài yáng shén fèng wéi zhōng huá mín zú de shǐ zǔ， shì jiào hé lǐ de。 zài rén lèi zuì chū de wù xìng zhōng hái yòu shénme néng bǐ bái tiān yǔ hēi yè、 guāng míng yǔ yǔ hēi 'àn、 tài yáng yǔ tài yīn de duì bǐ gèng míng xiǎn ní ? gǔ rén bǎ tài yáng shén chēng zuò hùn dùn ， jiù qí chū yì lái shuō， yīn wéi zhǐ yòu tài yáng jù yòu nà bāo nà yī qiē、 tūn tù yī qiē、 hán gài yī qiē de dà guāng máng。 dūn yǔ hún lián yòng hái jiàn yú lǎo zǐ《 dào dé jīng》：“ dūn xī， qí ruò pǔ； …… hùn ( hún ) xī， qí ruò zhuó。” huáng dì yǔ hún dùn xiāng lián xì hái yòu qí tā xǔ duō zhèng jù。
２ .《 zhuāng zǐ》 zhōng de hùn dùn
《 zhuāng zǐ • yìng dì wáng》 zhōng de“ hùn dùn ” yǐng xiǎng hěn dà， hǎo bólín xiān shēng céng zài yīng wén bǎn《 hùn dùn 》 fēi yè shàng yǐn guò yī jù；《 tuān jiàn》 (TurbulentMirror) yī shū zài qián yán zhōng zhěng duàn yǐn guò ( yòng de shì huá shēng (BurtonWatson) de yīng yì wén )。 zhè duàn wén zì shì：“ nán hǎi zhī dì wéi shū， běi hǎi zhī dì wéi hū， zhōng yāng zhī dì wéi hún dùn。 shū yǔ hū shí xiāng yǔ yù yú hún dùn zhī dì， hún dùn dài zhī shèn shàn， shū yǔ hū móu bào hún dùn zhī dé。 yuē：‘ rén jiē yòu qī qiào， yǐ shì tīng shí xī， cǐ dú wú yòu， cháng shì záo zhī。’ rì záo yī qiào， qī rì 'ér hún dùn sǐ。”
duì zhè lǐ de“ hùn dùn ” dà zhì yòu sān lèi jiě shì： 1) yǐ zì rán zhī xiàn xiàng jiě， rú lǐ yí、 liáng jiǎn wén dì、 chéng xuán yīng hé lù cháng gēng； 2) yǐ rén zhī xiàn xiàng jiě， rú lín xī yì hé hú wén yīng； 3) yǐ lì shǐ zhī xiàn xiàng jiě， rú xuān yíng。 gēn jù《 zhuāng zǐ jí jiě》：“ nán hǎi shì xiǎn míng zhī fāng， gù yǐ shū wèiyòu； běi hǎi shì yōu 'àn zhī yù， gù yǐ hū wéi wú， zhōng yāng jì fēi běi fēi nán， gù yǐ hún dùn wéi fēi wú fēi yòu zhě yě。 shū： yù yòu xiàng yě； hū： yù wú xíng yě； hún dùn： wú kǒng qiào yě， bǐ yù zì rán。 shū、 hū qǔ shén sù wéi míng， hún dùn yǐ hé hé wéi mào。 yòu wú 'èr xīn， huì yú fēi wú fēi yòu zhī jìng， hé 'èr piān zhī xīn zhí wéi yī zhōng zhì， gù yún dài zhī shèn shàn yě。 shū、 hū 'èr dì， yóu huái piān zhì， wèi néng hé huì， shàng qǐ xué xīn， wàng xián hún dùn zhī wú xīn， ér wèi chuān záo zhī yòu yì yě。 bù shùn zì rán， qiáng kāi 'ěr mù， guāi hún dùn zhī zhì chún， shùn yòu wú zhī qǔshě， shì yǐ bù zhōng tiān nián， zhōng tú yāo zhé， yìng liǎo lǎo huà： wéi zhě bài zhī。”
dào jiā sī xiǎng míng xiǎn yòuhuái niàn shàng gǔ shè huì de qīng xiàng， jué dé jīn bù rú xī， yī dài bù rú yī dài .。 zhè bù yī dìng shì zhōng guó wén huà dú jù de xìng zhì， ào wéi dé yě gǔ chuī guò shàng gǔ“ huáng jīn shí dài”。 bù guò， zhōng guó wén huà de“ liàn gǔ qíng jié” shí zài tài yán zhòng。 rú jiā shàng sù dào děng jí sēn yán de xī zhōu fēng jiàn zhì jiù mǎn zú liǎo， chéng dù bù jí dào jiā， dào jiā què yào huí sù dào píng děng de、 wú zhī wú shí de yuán shǐ jí chǎn shè huì héng héng hùn dùn shè huì。
３ . pán gǔ yǔ hùn dùn
guān yú pán gǔ hé hùn dùn de guān xì， zhè fāng miàn guān diǎn lín lì， zhòng shuō fēn yún。 zài mín jiān， kāi tiān pìdì zhī shuō， fù rú jiē zhī， cháng yǔ“ pán gǔ” xiāng lián xì。《 zǐ bù yǔ》 zhōngjiàng hùn dùn 、 kāipì、 pán gǔ lián xì zài yī qǐ， bìng chū xiàn duō chù。
rú 1)《 tiān ké》：“ hún tiān zhī shuō： tiān dì rú jī luǎn， luǎn zhōng zhī huáng bái wèi fēn， shì hùn dùn yě。 luǎn zhōng zhī huáng bái jì fēn， shì kāipì yě。”
2)《 fèng xíng chū cì pán gǔ chéng 'àn》：“ wén mù zhī wáng shén líng， guì bài qiú guī。 wáng gù wèi shì chén yuē：‘ qǔ dì yī cì pán gǔ huáng dì chéng 'àn， tì tā yī chá。’ wén mù dà hài， kòu tóu yuē：‘ pán gǔ huáng dì yòu jǐ gè hū ?' wáng yuē：‘ tiān dì wú shǐ wú zhōng， yòu shí 'èr wàn nián， biàn yòu yī pán gǔ。 jīn lái cháo tiān zhě， yǐ yòu pán gǔ wàn wàn yú rén， wǒ 'ān néng jì míng shù mù ? dàn yuán huì yùn shì zhī shuō， yǐ bèi sòng cháo rén shào yáo fū shuō pò， kě xī lì lái kāipì， zǒng fèng xíng dì yī cì kāipì zhī chéng 'àn， shàng wú rén shuō pò。 gù fēng chuī rǔ lái， yì yào shuō pò cǐ gù， yǐ xiǎo shì rén 'ěr。’ wén mù bù jiě suǒ wèi。”
3)《 pán gǔ yǐ qián tiān》：“ yú yí cǐ rén shì qián gǔ tiān dì jiāng hùn dùn shí rén yě。”
4)《 jiǎ shì fāng》：“ huò yún jiǎ suǒ yù dào rén， xìng wáng míng zǐ zhēn， yóu yòu shén tōng。 cháng pēng chá zhāo jiǎ guān zhī， zhǐ yuē：‘ chū pēng shí， chá yè luàn fú， qīng zhuó bù fēn， cǐ hùn dùn xiàng yě。 shǎo qǐng， shuǐ zài shàng， yè zài xià， biàn shì kāipì xiàng yǐ。 shí 'èr wàn nián， bù guò rú cǐ yī shà 'ěr。’”
suī rán rú cǐ， dàn“ pán gǔ” zì yàng， què bù jiàn yú xiān qín diǎn jí。 zài yī xiē xué zhě kàn lái，“ pán gǔ” de fā yīn， sì hū yòu xiē tè bié， zhōng guó yòu wú xì tǒng de chuàng shì shén huà， yě zhí dé huái yí。 lǔ xùn rèn wéi， zhōng guó de tiān dì kāipì zhī shuō， yǐ shè xiǎng jiào gāo， ér chū mín zhī běn sè bù kě jiàn。 yě yòu de xué zhě shuō dé bǐ jiào kěn dìng， tán dá xiān rèn wéi kě yǐ kěn dìng zhōng guó hàn dài yǐ qián yī dìng chuàng zuò liú chuán guò yōu měi de tiān dì kāipì shén huà。 xǔ duō zhuān jiā gòng tóng zhù yì dào de yī gè qíng kuàng shì， pán gǔ kě néng yǔ“ zhú lóng” yòu guān， zhú lóng de xíng xiàng yě lèi sì“ hún dūn” hé“ huáng dì”。
４ . shàng gǔ sì dà 'è shòu“ hùn dùn ”
hàn • dōng fāng shuò《 shén yì jīng • xī wú jīng》：“ kūn lún xī yòu shòu yān， qí zhuàng rú quǎn， cháng máo， sì zú， sì pí（ yīn pí） ér wú zhǎo， yòu mù 'ér bù jiàn， xíng bù kāi， yòu liǎng 'ěr 'ér bù wén， yòu rén zhī xìng， yòu fù wú wǔzàng， yòu cháng zhí 'ér bù xuán， shí jìng guò。 rén yòu dé xíng 'ér wǎng dǐ chù zhī， yòu xiōng dé zé wǎng yǐ píng zhī。 míng hún dùn。”
yě zuò“ hùn dùn ”， yī zhǒng shuō fǎ chēng hún dùn shì xiàng gǒu huò xióng yī yàng de dòng wù， rén lèi wú fǎ kàn jiàn tā、 yě wú fǎ tīng jiàn tā， tā jīng cháng yǎo zì jǐ de wěi bā bìng qiě shǎ xiào； rú guǒ yù dào gāo shàng de rén， hún dùn biàn huì dà sì shī bào； rú guǒ yù dào 'è rén， hún dùn biàn huì tīng cóng tā de zhǐ huī。 | hùn dùn zài xī fāng wén huà zhōng de yì yì Chaos significance in Western culture | hún dùn yī cí zài yīng wén、 fǎ wén、 dé wén zhōng dū xiě zuò chaos, zài 'é wén zhōng xiě zuò xaoc, jūn yuán zì xī là wén ΧΑΟ ∑。
１ . xī là shén huà zhōng de hùn dùn
zài xī wén lǐ guān yú hún dùn de shì yì yī bān kě zhuī sù dào nóng mín shī rén hè xī 'é dé（ Hesiod） suǒ zhù de《 shén pǔ》（ Theogony）。 hè xī 'é dé duì kǎ 'é sī（ jí hùn dùn ） de miáo shù yǐng xiǎng shēn yuǎn。 yà lǐ shì duō dé céng yǐ shí fēn jiǎn jié de kǒu wěn kěn dìng liǎo《 shén pǔ》 de kàn fǎ：“ hè xī 'é dé zài tí chū‘ yuán shǐ hùn dùn ’ shí suǒ shuō de huà kàn lái shì duì de。 tā shuō：‘ wàn wù zhī xiān yòu hún dùn， rán hòu cái chǎn shēng liǎo kuān xiōng de dà dì’。”
qǐ chū tiān yǔ dì zěn yàng cóng hún dùn zhōng chū xiàn， qí xì jié kǒng pà bù shì yī bān de shén huà suǒ néng miáo shù de， shí jì shàng qì jīn zhè réng shì yī gè wèi jiě jué de zhòng yào kē xué wèn tí huò jí fù xī yǐn lì de zhé xué wèn tí。 huò zhě wèn tí běn shēn jiù tí cuò liǎo。 hè xī 'é dé suī méi shuō hùn dùn chǎn shēng liǎo dà dì、 dì yù hé 'ài qíng， dàn cóng shàng xià wén kě yǐ luó ji dì tuī chū tā shì zhè yàng rèn wéi de。 lì shǐ shàng duō shù rén yě zhèng shì zhè yàng lǐ jiě de。
gǔ luó mǎ shī rén 'ào wéi dé (PubliusOvidiusNaso, qián 43- yuē hòu 17) suǒ zhù miáo xiě xī là、 luó mǎ shén huà gù shì de dài biǎo zuò《 biàn xíng jì》（ Metamorphosis） , fā huī liǎo hè xī 'é dé duì hùn dùn de miáo xiě。“ tiān dì wèi xíng， lǒngzhào yī qiē、 chōng sài huán yǔ zhě， shí wéi yī xiāng， jīn míng zhī yuē hún dùn。 qí xiàng wèi huà， wú xíng jù jí； wéi zì rán zhī zhǒng， zá tà bù xié， rán zào jū yú yī suǒ。” zài zhè lǐ hùn dùn bèi miáo xiě chéng tiān dì wèi kāipì shí héng guàn yǔ zhòu de dōng xī， lèi sì yú《 shén pǔ》， dàn bǐ qí jù tǐ dé duō。 hēi gé 'ěr kàn yàng zǐ bù dà zàn chéng gǔ xī là de hún dùn guān niàn。 tā zài《 xiǎo luó ji • běn zhì lùn》 dì 128 xiǎo jié zhōng zhuān mén fēn xī liǎo gǔ xī là de hún dùn shén huà。
qí shí， xī là shén huà yě yòu xǔ duō bù tóng de“ bǎn běn”。 àn zhào hé mǎ de yì jiàn； hún dùn shì hóng shuǐ hé shēn shēn de hēi 'àn。 Oceanus（ dàn shuǐ） hé Tethy（ xián shuǐ） shì zhū shén zhī fù。 yīn wéi Chaos、 Oceanus、 Erebus、 Tartarus zhè xiē míng zì mìqiè xiāng guān， kě yǐ hù huàn。 měi yī gè sì hū dōushì yuán shǐ“ hún dùn yāo mó” (chaos-demon) de yī zhǒng míng zì。 zài tōng cháng de shuō fǎ zhōng， shì pǔ luó mǐ xiū sī (Prometheus) yòng yòu shuǐ qì de ní tǔ chuàng zào liǎo nán rén， zhī hòu shén chuàng zào liǎo dì yī gè nǚ rén pān duō lā (Pandora)， tā gěi rén jiān dài lái liǎo xié 'è。 luó mǎ rén jiē shòu liǎo xī là de shén huà， zhè kě cóng 'ào wéi dé de《 biàn xíng jì》 kàn chū， tā shòu sī duō gé sī xiǎng de yǐng xiǎng， jiǎng shù guò hún dùn fēn chéng liǎo sì zhǒng yuán sù： yǐ tài、 kōng qì、 ní tǔ hé shuǐ， yóu zhè sì zhǒng yuán sù xíng chéng liǎo tiān kōng、 lù dì、 hǎi yáng hé wàn wù。
２ .《 shèng jīng》 zhōng de hùn dùn
xī bó lái mín zú de yōu jiǔ wén huà， tōng guò《 shèng jīng》 jí xiāng guān de zōng jiào yǐng xiǎng liǎo zhěng gè jìn、 xiàn dài xī fāng shè huì de fǎ lǜ、 zhèng zhì hé kē xué guān niàn。 rèn zhēn kǎo chá《 shèng jīng》 duì hùn dùn de kàn fǎ， duì yú yán jiū dāng jīn jī chǔ kē xué lǐng yù xīng qǐ hùn dùn rè de lì shǐ wén huà bèi jǐng， yǐ jí hùn dùn de zì rán zhé xué， yòu shí fēn zhòng yào de yì yì。《 shèng jīng》 duì hùn dùn de miáo shù zuì zhù yào chū xiàn zài《 chuàng shì jì》 zhōng， hòu miàn de《 yuē bó jì》、《 yǐ sài yà shū》、《 yé lì mǐ shū》 yǐ jí《 shèng jīng • xīn yuē》 zhōng de《 yuē hàn yī shū》 duì hún dùn de zhū duō tǎo lùn dū yǔ cǐ xiāng guān。
zài《 jiù yuē》 zhōng hùn dùn xiě zuò tohu( yīng wén yì sī shì confusion,vain） , cháng yǔ bohu（ yīng wén yì sī shì void) lián yòng， xiě zuò tohuwabohu， xī là wén xiě zuò χαοσ， yīng wén yì běn yòu duō zhǒng yì fǎ， tōng cháng yì zuò chaos。
《 shèng jīng》 zuò zhě shì tú yǐ yī zhǒng tǐ xì huà de shén xué yǔ zhòu lùn chǎn míng shì jiè de fā shēng guò chéng , zhè gè guò chéng shì , zài fēi zhōng jí de yì yì shàng , shàng dì yǔ yuán shǐ hùn dùn gòng tóng cún zài , rán hòu zài mǒu yī shí kè , shàng dì jué yì chuàng zào wǒ men dāng jīn de shì jiè , yú shì shàng dì cóng hùn luàn (disorder) zhōng dài lái zhì xù (order)。 bù guǎn yuán shǐ“ hùn dùn ” shì fǒu wéi shàng dì suǒ zào ," zhì xù” kěn dìng wéi shàng dì suǒ zào， zào wù zhù cháng cháng yě jiù shì“ zhì xù” de huà shēn。“ zào wù zhù de shèng zhǐ xuān gào zhī qián， hún dùn wù zhì de jīng què zhuàng tài dào dǐ zěn yàng， bù kě néng shuō qīng chǔ。 dàn shì， bù jiǔ hòu shàng dì zhī líng lüè guò shuǐ miàn， yī gè měi lì、 yòu zhì xù de shì jiè lì jí yǒng xiàn chū lái。”
jì rán zhì xù shì shàng dì hòu tiān chuàng zào de , tā jiù jù yòu mǒu zhǒng cuì ruò xìng , yòu xù huà de yǔ zhòu shí shí kè kè miàn lín chóngfǎn chuàng shì yǐ qián hùn dùn zhuàng tài de wēi xiǎn。 yī dàn rén wéi“ yuē”， duì kàng shàng dì de zhǐ yì， kǒng bù jiù jiāng jiàng lín。
《 shèng jīng • jiù yuē》 chuàng shì gù shì guān yú“ hùn dùn ” de miáo xiě zhì shǎo biǎo dá liǎo sān gè hán yì：
(1) zhū tiān (theheavens) yǔ dà dì (theearth) shì duì lì de , suī rán 'àn zhào shèng jīng de shuō fǎ tā mendōu shì shàng dì chuàng zào de。 zhū tiān shì shén yǔ tiān shǐ de jū suǒ； dà dì zé shì fàn yòu yuán zuì de zǐ mín de zhù chù， yě shì pò huài shàng dì yǔ rén suǒ lì zhī“ yuē” de zhǒng zhǒng zuì 'è de fā xiáng dì。
(2) hún dùn shì“ wú xíng”、“ kōng xū”、“ wú zhì xù”， yǔ“ yòu xíng”、“ chōng shí”、“ zhì xù” xiāng fǎn。《 shèng jīng》 yīng yì wén cháng xiě zuò“ withoutanyorder"（ wú rèn hé zhì xù）、“ aplaceofdisorder"（ wú xù zhī suǒ）、“ thestateofformless,ofutterdisorderandconfusion”（ wú xíng、 jí duān wú xù hé hùn luàn de zhuàng tài）、“ theconditionofemptiness,unreality,anddesolation”（ kōng xū、 wú shí zài xìng、 huāng wú de jìng kuàng）、“ ameaninglessexistence"（ wú yì yì de cún zài）；
(3) hún dùn shì zǎo qī céng jīng cún zài guò de yī zhǒng shí zài , huò xǔ yǒng jiǔ cún zài xià qù , dàn tā yǔ shàng dì gāo shàng de zhǐ yì bù wěn hé。
《 chuàng shì jì》 bìng méi yòu míng què shuō hún dùn shì shàng dì chuàng zào de， àn zhào luó ji tuī lǐ， yòu liǎng zhǒng kě néng de jiě shì： yī zhǒng shì， shàng dì shì zài mǒu zhǒng“ yuán chū jī chǔ” zhī shàng kāi shǐ chuàng shì gōng chéng de， yuán chū jī chǔ shì wèi fēn huà de hùn hé wù， jí hùn dùn ； lìng yī zhǒng shì， dāng chū zhǐ yòu jīng shén xìng de shàng dì zhī líng， wù zhì xìng de tiān yǔ dì jiē wéi hòu lái shén de 'ǒu rán chuàng zào huò bì rán chuàng zào。 kě yǐ kàn chū， chuàng shì shuō bāo hán zhe xǔ duō máo dùn， yī fāng miàn shàng dì chuàng zào shì jiè shì shǐ tā yòu zhì xù， bǎ rén 'ān pái zài xiǎn hè de dì wèi shàng， ràng qí shēng yǎng zhòng duō， dài shàng dì guǎn lǐ dì shàng de wàn wù， yī qiē jūn 'àn zào shàng dì de guī huá xiàng qián fā zhǎn； lìng yī fāng miàn shàng dì róng rěn liǎo fǎn duì miàn de cún zài， rén fàn yòu yuán zuì， móu shā qīn shēng dì xiōng， xiè dòu yé hé huá shén， chóng bài 'ǒu xiàng děng děng。 huò xǔ tā tè yì chuàng zào liǎo duì lì miàn， yǐ shǐ shì jiè zhī yùn xíng fēng fù duō cǎi， yě kě néng shì shàng dì wēi lì bù gòu， bù zú yǐ xiāo miè tā suǒ zēng 'è de wú xù、 hùn dùn hé zuì 'è。 dàn shàng dì shì quán néng de， zhè zhǒng kě néng suī cóng dào lǐ shàng shuō shì jí yòu kě néng de， dàn cóng zōng jiào de jiǎo dù kàn què shì bù néng róng xǔ de。
３ . āi jí shén huà zhōng de hùn dùn
zài 'āi jí， chuàng shì shén huà yòu ruò gān zhǒng， bù lùn zài nǎ yī zhǒng tǐ xì lǐ， shì jiè dū qǐ yuán yú shuǐ。 jù rì chéng wén xiàn， cóng hóng shuǐ zhōng yǒng xiàn chū yī gè shān qiū， shān shàng zuò zhe Atum， yě shuō cǐ shān qiū jiù shì Atum， tā cóng zhōng chuàng zào liǎo kōng qì（ nǚ xìng） hé shuǐ qì（ nán xìng）， tā men yòu chuàng zào liǎo dà dì（ nán xìng） hé tiān kōng（ nǚ xìng）。 qǐ chū tiān、 dì lián zài yī qǐ， zhí zhì yáng guāng jiāng tā men fēn kāi。
４ . sī kān de nà wéi yà zhōng de hùn dùn
zài sī kān de nà wéi yà chuàng shì shén huà zhōng， dāng chū zhǐ yòu jí nán gài gài pǔ (Ginnungagap)( liè zhe dà kǒu de xū kōng， hùn dùn )， hòu lái yé mǐ 'ěr (Ymir， yuán shǐ de nán rén ) hé 'ào dù mǔ lā (Audhumla) chū xiàn yú Muspellsheim zhī rèhuo Niflheim zhī lěng zhī jiān。 yé mǐ 'ěr yǔ 'ào dù mǔ lā huà yù chū Buri， jí Odin de zǔ fù， zài qí xiōng dì Vili hé Ve de hé móu xià， Odin shā sǐ liǎo yé mǐ 'ěr， yòng yé mǐ 'ěr de qū tǐ chuàng zào chū dà dì、 hǎi yáng hé tiān kōng。 zhòng shén yòng Muspellsheim de yú jìn hé huǒ huā chuàng zào liǎo tiān tǐ， bìng shǐ qí gè jiù gè wèi。 yīng wén cí“ beginning" cóng cí yuán xué shàng kàn， yǔ gǔ yīng yǔ“ onginnan" jí gǔ sī kān de nà wéi yà yǔ“ gina" yòu guān， bìng qiě liǎng zhě dū yǔ yǔ zhòu qǐ yuán shuō de“ Ginnungagap" shén huà yì xiàng yòu xiǎn jiàn de lián xì。《 shèng jīng》 dì yī jù shì fǒu yǔ cǐ běi 'ōu shén huà yòu guān， jiù bù dé 'ér zhī liǎo。 | shù xué zhōng de“ hùn dùn” Mathematics of "chaos" | hùn dùn shì zhǐ fā shēng zài què dìng xìng xì tǒng zhōng de mào sì suí jī de bù guī zé yùn dòng， yī gè què dìng xìng lǐ lùn miáo shù de xì tǒng， qí xíng wéi què biǎo xiàn wéi bù què dìng xìng －－ bù kě chóngfù、 bù kě yù cè， zhè jiù shì hùn dùn xiàn xiàng。 jìn yī bù yán jiū biǎo míng， hùn dùn shì fēi xiàn xìng dòng lì xì tǒng de gù yòu tè xìng， shì fēi xiàn xìng xì tǒng pǔ biàn cún zài de xiàn xiàng。 niú dùn què dìng xìng lǐ lùn néng gòu chōng fēn chǔlǐ de duō wéi xiàn xìng xì tǒng， ér xiàn xìng xì tǒng dà duō shì yóu fēi xiàn xìng xì tǒng jiǎn huà lái de。 yīn cǐ， zài xiàn shí shēng huó hé shí jì gōng chéng jì shù wèn tí zhōng， hùn dùn shì wú chù bù zài de。
1972 nián 12 yuè 29 rì， měi guó má shěng lǐ gōng xué yuàn jiào shòu、 hùn dùn xué kāi chuàng rén zhī yī E.N. luò lún cí zài měi guó kē xué fā zhǎn xué huì dì 139 cì huì yì shàng fā biǎo liǎo tí wéi《 hú dié xiào yìng》 de lùn wén， tí chū yī gè mào sì huāng miù de lùn duàn： zài bā xī yī zhǐ hú dié chì bǎng de pāi dǎ néng zài měi guó dé kè sà sī zhōu chǎn shēng yī gè lóng juàn fēng， bìng yóu cǐ tí chū liǎo tiān qì de bù kě zhǔn què yù bào xìng。 shí zhì jīn rì， zhè yī lùn duàn réng wéi rén jīn jīn lè dào， gèng zhòng yào de shì， tā jī fā liǎo rén men duì hùn dùn xué de nóng hòu xīng qù。 jīn tiān， bàn suí jì suàn jī děng jì shù de fēi sù jìn bù， hùn dùn xué yǐ fā zhǎn chéng wéi yī mén yǐng xiǎng shēn yuǎn、 fā zhǎn xùn sù de qián yán kē xué。
yī bān dì， rú guǒ yī gè jiē jìn shí jì 'ér méi yòu nèi zài suí jī xìng de mó xíng réng rán jù yòu mào sì suí jī de xíng wéi， jiù kě yǐ chēng zhè gè zhēn shí wù lǐ xì tǒng shì hùn dùn de。 yī gè suí shí jiān què dìng xìng biàn huà huò jù yòu wēi ruò suí jī xìng de biàn huà xì tǒng， chēng wéi dòng lì xì tǒng， tā de zhuàng tài kě yóu yī gè huò jǐ gè biàn liàng shù zhí què dìng。 ér yī xiē dòng lì xì tǒng zhōng， liǎng gè jīhū wán quán yī zhì de zhuàng tài jīng guò chōng fēn cháng shí jiān hòu huì biàn dé háo wú yī zhì， qià rú cóng cháng xù liè zhōng suí jī xuǎn qǔ de liǎng gè zhuàng tài nà yàng， zhè zhǒng xì tǒng bèi chēng wéi mǐn gǎn dì yǐ lài yú chū shǐ tiáo jiàn。 ér duì chū shǐ tiáo jiàn de mǐn gǎn de yǐ lài xìng yě kě zuò wéi hùn dùn de yī gè dìng yì。
yǔ wǒ men tōng cháng yán jiū de xiàn xìng kē xué bù tóng， hùn dùn xué yán jiū de shì yī zhǒng fēi xiàn xìng kē xué， ér fēi xiàn xìng kē xué yán jiū sì hū zǒng shì bǎ rén men duì“ zhèng cháng” shì wù“ zhèng cháng” xiàn xiàng de rèn shí zhuànxiàng duì“ fǎn cháng” shì wù“ fǎn cháng” xiàn xiàng de tàn suǒ。 lì rú， gū bō bù shì zhōu qī xìng zhèn dàng de guī zé chuán bō；“ duō méi tǐ” jì shù duì xìn xī zhù cún、 yā suō、 chuán bō、 zhuǎn huàn hé kòng zhì guò chéng zhōng yù dào dà liàng de“ fēi cháng guī” xiàn xiàng chǎn shēng suǒ cǎi yòng de“ fēi cháng guī” de xīn fāng fǎ； hùn dùn dǎ pò liǎo què dìng xìng fāng chéng yóu chū shǐ tiáo jiàn yán gé què dìng xì tǒng wèi lái yùn dòng de“ cháng guī”， chū xiàn suǒ wèi gè zhǒng“ qí yì xī yǐn zǐ” xiàn xiàng děng。
hùn dùn lái zì yú fēi xiàn xìng dòng lì xì tǒng， ér dòng lì xì tǒng yòu miáo shù de shì rèn yì suí shí jiān fā zhǎn biàn huà de guò chéng， bìng qiě zhè yàng de xì tǒng chǎn shēng yú shēng huó de gè gè fāng miàn。 jǔ gè lì zǐ， shēng tài xué jiā duì mǒu wù zhǒng de cháng qī xìng tài gǎn xīng qù， gěi dìng yī xiē guān chá dào de huò shí yàn dé dào de biàn liàng（ rú bǔ shí zhě gè shù、 qì hòu de 'è liè xìng、 shí wù de kě huò xìng děng děng）， jiàn lì shù xué mó xíng lái miáo shù qún tǐ de zēng jiǎn。 rú guǒ yòng Pn biǎo shì n dài hòu gāi wù zhǒng jí xiàn shù mùdì bǎi fēn bǐ， zé zhù míng de“ luó jié sī dì yìng shè”： Pn+1=kP(1-Pn） ( qí zhōng k shì yǐ lài yú shēng tài tiáo jiàn de cháng shù，“ n+1” shì jiǎo biāo） kě yǐ yòng yú zài gěi dìng Po， k tiáo jiàn xià， yù bào qún tǐ shù de cháng qī xìng tài。 rú guǒ jiāng cháng shù k chǔlǐ chéng kě biàn de cān shù k， zé dāng k zhí zēng dà dào yī dìng zhí hòu，“ luó jié sī dì yìng shè” suǒ gòu chéng de dòng lì xì tǒng jiù jìn rù hùn dùn zhuàng tài。 zuì cháng jiàn de qì xiàng mó xíng shì jù xíng dòng lì xì tǒng de yī gè lì zǐ： wēn dù、 qì yā、 fēng xiàng、 sù dù yǐ jí jiàng yǔ liàng dōushì zhè gè xì tǒng zhōng suí shí jiān biàn huà de biàn liàng。 luò lún cí（ E.N.Lorenz） jiào shòu yú 1963 nián《 dà qì kē xué》 zá zhì shàng fā biǎo liǎo“ jué dìng xìng de fēi zhōu qī liú” yī wén， chǎn shù liǎo zài qì hòu bù néng jīng què chóngyǎn yǔ cháng qī tiān qì yù bào zhě wú néng wéi lì zhī jiān bì rán cún zài zhe yī zhǒng lián xì， zhè jiù shì fēi zhōu qī xìng yǔ bù kě yù jiàn xìng zhī jiān de guān xì。 luò lún cí zài jì suàn jī shàng yòng tā suǒ jiàn lì de wēi fēn fāng chéng mó nǐ qì hòu biàn huà de shí hòu， ǒu rán fā xiàn shū rù de chū shǐ tiáo jiàn de jí xì wēi de chā bié， kě yǐ yǐn qǐ mó nǐ jiēguǒ de jù dà biàn huà。 luò lún cí dǎ liǎo gè bǐ yù， jí wǒ men zài wén shǒu tí dào de guān yú zài nán bàn qiú bā xī mǒu dì yī zhǐ hú dié de chì bǎng de 'ǒu rán shāndòng suǒ yǐn qǐ de wēi xiǎo qì liú， jǐ xīng qī hòu kě néng biàn chéng xíjuǎn běi bàn qiú měi guó dé kè sà sī zhōu de yīcháng lóng juàn fēng， zhè jiù shì tiān qì de“ hú dié xiào yìng”。
hùn dùn bù shì 'ǒu rán de、 gè bié de shì jiàn， ér shì pǔ biàn cún zài yú yǔ zhòu jiān gè zhǒng gè yàng de hóng guān jí wēi guān xì tǒng de， wàn shì wàn wù， mò bù hùn dùn 。 hùn dùn yě bù shì dú lì cún zài de kē xué， tā yǔ qí tā gè mén kē xué hù xiāng cù jìn、 hù xiāng yǐ kào， yóu cǐ pài shēng chū xǔ duō jiāo chā xué kē， rú hùn dùn qì xiàng xué、 hùn dùn jīng jì xué、 hùn dùn shù xué děng。 hùn dùn xué bù jǐn jí jù yán jiū jià zhí， ér qiě yòu xiàn shí yìng yòng jià zhí， néng zhí jiē huò jiànjiē chuàng zào cái fù。
hùn dùn （ Chaos） yě zuò hùn dùn ， zhǐ què dìng xìng xì tǒng chǎn shēng de yī zhǒng duì chū shǐ tiáo jiàn jù yòu mǐn gǎn yǐ lài xìng de huí fù xìng fēi zhōu qī yùn dòng。 hún dùn yǔ fēn xíng (fractal) hé gū zǐ (soliton) shì fēi xiàn xìng kē xué zhōng zuì zhòng yào de sān gè gài niàn。 hún dùn lǐ lùn lì shǔ yú fēi xiàn xìng kē xué， zhǐ yòu fēi xiàn xìng xì tǒng cái néng chǎn shēng hún dùn yùn dòng。 jù 1991 nián chū bǎn de《 hún dùn wén xiàn zǒng mù》 tǒng jì， yǐ shōu jí dào yǔ hún dùn yán jiū yòu zhí jiē guān xì de shū 269 bù、 lùn wén 7157 piān。 dào 1996 nián dǐ， hái bù duàn yòu xīn de hún dùn yán jiū chéng guǒ fā biǎo。 kē xué shǐ shàng zhǐ yòu liàng zǐ lì xué de gōng jiān rè qíng kě yǔ zhī pì měi。
xiàn dài kē xué suǒ jiǎng de hùn dùn ， qí jī běn hán yì kě yǐ gài kuò wéi： jù sàn yòu fǎ， zhōu xíng 'ér bù dài， huí fù 'ér bù bì。 yì sī shì shuō hùn dùn guǐ dào de yùn dòng wán quán shòu guī lǜ zhī pèi， dàn xiāng kōng jiān zhōng guǐ dào yùn dòng bù huì zhōng zhǐ， zài yòu xiàn kōng jiān zhōng yǒng yuǎn yùn dòng zhe， bù xiāng jiāo yě bù bì hé。 hún dùn yùn dòng biǎo guān shàng shì wú xù de， chǎn shēng liǎo lèi suí jī xìng， yě chēng nèi zài suí jī xìng。 hún dùn mó xíng yī dìng chéng dù shàng gēngxīn liǎo chuán tǒng kē xué zhōng de zhōu qī mó xíng， yòng hún dùn de guān diǎn qù kàn yuán lái bèi shì wéi zhōu qī yùn dòng de duì xiàng， wǎng wǎng yòu xīn de lǐ jiě。 80 nián dài zhōng qī kāi shǐ hún dùn lǐ lùn yǐ bèi yòng yú shè huì wèn tí yán jiū， rú jīng jì xué、 shè huì xué hé zhé xué yán jiū。
dà zì rán bìng bù quē shǎo hùn dùn ， xiàn dài kē xué chóngxīn fā xiàn liǎo hùn dùn 。 yǐ hún dùn lǐ lùn wéi biāo zhì de fēi xiàn xìng kē xué qiáng diào zì rán de zì zǔ zhì jī zhì， qiáng diào kàn dài shì wù de zhěng tǐ xìng yuán zé， yǔ gǔ dài zhé rén suǒ shuō de“ qián xiàn zài hún dùn” yòu qiān sī wàn lǚ de lián xì， yīn 'ér cháng cháng bèi hòu xiàn dài zhù yì zhě kàn hǎo。
tàn qiú hún dùn de kē xué dìng yì， zhuī suǒ hún dùn gǔ yì， bèi rèn wéi shì hún dùn yǔ yì xué、 fēi xiàn xìng kē xué shǐ、 hòu xiàn dài zhù yì kē xué guān yán jiū děng bì xū rèn zhēn duì dài de yī mén xué wèn。
gǔ rén miàn duì hào miǎo mò shēng de yǔ zhòu wàn wù yǔ jīn rén miàn duì cuò zōng fù zá de hóng guān xiàn xiàng， qíng jǐng dà gài shì yī yàng de。 zài gǔ dài， wéi bǔ zhuō wài bù shì jiè， jīhū suǒ yòu mín zú dū gòu zào liǎo zì jǐ de hún dùn zì rán zhé xué； jīn tiān， wéi lǐ jiě hóng guān fù zá xìng， shì jiè gè guó de kē xué jiā bìng jiān fèn zhàn， chuàng lì liǎo jù yòu gé mìng xìng de hún dùn xīn kē xué。 zhè mén xīn kē xué zhǎn shì liǎo yī fú huī hóng de kē xué shì jiè tú jǐng， yě 'àn shì liǎo yī zhǒng xīn de zì rán zhé xué。
cóng gèng dà de fàn wéi kàn， hún dùn yán jiū zhǐ shì fù zá xìng kē xué zhōng de yī zhī， xīn de zì rán zhé xué bì rán jiàn lì zài zhěng gè fù zá xìng kē xué de jī chǔ zhī shàng。 xiàn zài jiù cōng máng cóng zhěng tǐ shàng jìn xíng quán miàn de gài kuò， wéi shí shàng zǎo。 | fēi xiàn xìng kē xué zhōng de hùn dùn Chaos in Nonlinear Science | zài fēi xiàn xìng kē xué zhōng，“ hùn dùn ” zhè gè cí de hán yì hé běn yì xiāng sì dàn yòu bù wán quán yī zhì， fēi xiàn xìng kē xué zhōng de hùn dùn xiàn xiàng zhǐ de shì yī zhǒng què dìng de dàn bù kě yù cè de yùn dòng zhuàng tài。 tā de wài zài biǎo xiàn hé chún cuì de suí jī yùn dòng hěn xiāng sì， jí dōubù kě yù cè。 dàn hé suí jī yùn dòng bù tóng de shì， hùn dùn yùn dòng zài dòng lì xué shàng shì què dìng de， tā de bù kě yù cè xìng shì lái yuán yú yùn dòng de bù wěn dìng xìng。 huò zhě shuō hùn dùn xì tǒng duì wú xiàn xiǎo de chū zhí biàn dòng hé wēi rào yě jù yú mǐn gǎn xìng， wú lùn duō xiǎo de rǎo dòng zài cháng shí jiān yǐ hòu， yě huì shǐ xì tǒng chè dǐ piān lí yuán lái de yǎn huà fāng xiàng。 hùn dùn xiàn xiàng shì zì rán jiè zhōng de pǔ biàn xiàn xiàng， tiān qì biàn huà jiù shì yī gè diǎn xíng de hùn dùn yùn dòng。 hùn dùn xiàn xiàng de yī gè zhù míng biǎo shù jiù shì hú dié xiào yìng： nán měi zhōu yī zhǐ hú dié shàn yī shàn chì bǎng， jiù huì zài fó luó lǐ dá yǐn qǐ yīcháng jù fēng。
hùn dùn xì tǒng jù yòu sān gè guān jiàn yào sù： yī shì duì chū shǐ tiáo jiàn de mǐn gǎn yǐ lài xìng； èr shì lín jiè shuǐ píng， zhè lǐ shì fēi xiàn xìng shì jiàn de fā shēng diǎn； sān shì fēn xíng wéi， tā biǎo míng yòu xù hé wú xù de tǒng yī。 hùn dùn xì tǒng jīng cháng shì zì fǎn kuì xì tǒng， chū lái de dōng xī huì huí qù jīng guò biàn huàn zài chū lái， xún huán wǎng fù， méi wán méi liǎo， rèn hé chū shǐ zhí de wēi xiǎo chā bié dū huì 'àn zhǐ shù fàng dà， yīn cǐ dǎo zhì xì tǒng nèi zài dì bù kě cháng qī yù cè。
hùn dùn què dìng xì tǒng shì páng jiā lāi zài yán jiū sān tǐ wèn tí shí dì yī cì fā xiàn de。 | bǎi kē cí diǎn Encyclopedia | hundun
hùn dùn
chaos
yī zhǒng mào sì wú guī zé de yùn dòng， yì zuò hún dùn。 yòu xiē fēi xiàn xìng dòng lì xué xì tǒng jù yòu nèi zài suí jī xìng， tā de yùn dòng duì chū zhí jù yòu hěn qiáng de mǐn gǎn xìng， jí shǐ xì tǒng hé suǒ shòu wài lì shì què dìng xìng de , jí dìng zé de ( jiàn zhèn dòng )， xì tǒng yùn dòng de wài guān què shì suí jī de。
tú 1 jù chǐ xíng yùn dòng shì duì chū zhí yòu hěn qiáng mǐn gǎn xìng de yī gè jiǎn dān shù xué lì zǐ。 □□、□□、□□，… shì yī chuàn hù xiāng píng xíng、 jūn yún pái liè de xié xiàn duàn， xiàn duàn yǔ shuǐ píng xiàn de qīng jiǎo jūn wéi 45°， qiě□□ ＝□□＝…＝ 1。 yóu□□ shàng chū shǐ diǎn□ chū fā zuò 45° xié xiàn jiāo shuǐ píng xiàn yú□， zài yóu□ zuò shù zhí xiàn jiāo xié xiàn duàn□□ yú□， zài yóu□ zuò 45° xié xiàn jiāo shuǐ píng xiàn yú□， děng děng。 lìng□□＝□□ ,□□＝□□ ,□□＝□□ ,… , zé□□ ,□□ ,… děng zhǐ jué dìng yú chū zhí□□。 zhè shì yī gè què dìng xìng dòng lì xué xì tǒng， xù liè（□□ ,□□ ,□□ ,…） dài biǎo yùn dòng ,0,1,2,… ,□ ,… shì shí jiān。 xì tǒng de yùn dòng zhǐ yǐ lài yú chū zhí， bìng duì chū zhí yòu hěn qiáng de mǐn gǎn xìng。 rú guǒ chū zhí□□＝□， zé zhè gè xù liè shì□□， dāng□ ≥ 2 shí，□□ +□＝□□， yùn dòng shì zhōu qī xìng de ( tú 2 zhōu qī xìng yùn dòng )。 rú chū zhí□□＝□， yóu yú□□ shì yòu lǐ shù , qiě tā de 2□ bèi shì zhěng shù , dāng□≥ 3002 shí，□□＝ 0， yùn dòng tíng zhǐ ( tú 3 yùn dòng tíng zhǐ )。 rú chū zhí□□＝□， yóu yú□□ shì wú lǐ shù， yùn dòng yǒng bù tíng zhǐ , qiě shì fēi zhōu qī de , tā shì tóng tú 1 xiāng fǎng de yī gè cēncī bù qí de jù chǐ xíng bō。 zhè sān gè chū zhí de qián 900 duō wèi xiǎo shù wán quán yī yàng , dàn suǒ dé yùn dòng xìng zhì gēn běn bù tóng。 yóu yú duì chū zhí de zhè zhǒng jí duān mǐn gǎn xìng， rú guǒ jì suàn shí méi yòu zú gòu de jīng dù， zài yòu xiàn yùn suàn cì shù hòu yùn dòng shí jì shàng shì suí jī de。 zhè dài biǎo yī gè hùn dùn yùn dòng。
jù yòu duō gè wěn dìng píng héng tài de tánxìng xì tǒng de shòu pò zhèn dòng zhōng kě néng chū xiàn hùn dùn xiǎng yìng。 shè tú 4 tánxìng yā gān de zhèn dòng zhōng de tánxìng yā gān shòu dào de zài hé chāo guò qū qū lì， yā gān de yòu guān wù lǐ cān liàng shì què dìng de， qiě gān de jī chǔ shòu dào què dìng de wài lái héng xiàng zhèng xián xíng rǎo dòng lì。 lǐ lùn fēn xī hé shí yàn yán jiū dū zhèng shí， zài rǎo dòng lì fú dù、 pín shuài qǔ mǒu xiē zhí shí， gān duān yùn dòng□ (□ ) wài guān tóng suí jī yùn dòng yī yàng ( tú 5 gān duān de yùn dòng )。 qí yuán yīn kě yòng tú 6 xiǎo qiú zài W xíng cáo zhōng de yùn dòng zhōng de mó xíng shuō míng。 tánxìng gān yòu liǎng gè wěn dìng píng héng wèi zhì， yī gè bù wěn dìng píng héng wèi zhì， lèi sì yú tú 6 xiǎo qiú zài W xíng cáo zhōng de yùn dòng zhōng cáo□□□ zhōng fàng zhì de xiǎo qiú。 zài shòu pò zhèn dòng zhōng xiǎo qiú shénme shí hòu kuà yuè bù wěn dìng píng héng tài□ , jiāng mǐn gǎn dì yǐ lài yú chū shǐ tiáo jiàn。 qí jiēguǒ shì chū xiàn xiǎo qiú zài yòu biān 'āo cáo□ chù fù jìn lái yīn ruò gān cì hòu kuà yuè□ dào zuǒ biān 'āo cáo□ chù fù jìn， lái huí ruò gān cì hòu yòu kuà yuè□， ér zhè zhǒng lái huí de cì shù kàn qǐ lái shì wú guī zé de。
zuì zǎo fā xiàn de hùn dùn yùn dòng de lì zǐ shì 1963 nián E.N. luò lún cí（ 1917 ～） zài yán jiū tiān qì yù bào zhōng dà qì duì liú wèn tí shí tí chū de。 tā yóu 'èr wéi de rè duì liú yùn dòng piān wēi fēn fāng chéng chū fā， jīng guò fù lǐ yè fēn jiě、 jié duàn， bìng jìn xíng wú liàng gāng huà， dé chū yī gè sān jiē de cháng wēi fēn fāng chéng zǔ：
□ shì zhōng□，□，□ dōushì wú liàng gāng de wù lǐ biàn liàng ,□ hé duì liú sù dù yòu guān，□ hé□ zé hé wēn dù fēn bù yòu guān ;□ shì wú liàng gāng shí jiān。 duì zhè zǔ fāng chéng de shù zhí jī fēn biǎo míng , tā de jiě zài (□，□，□ ) kōng jiān zhōng wú xiàn qū jìn yú tú 7 qí guài xī yǐn zǐ zhōng de yī gè“ qí guài xī yǐn zǐ”□， tā zài□、□ liǎng diǎn zhōu wéi lái huí pán xuán , pán xuán de juàn shù mào sì wú guī zé , yīn 'ér wú lùn□ (□ )、□ (□ ) huò shì□ (□ )， dōushì zhǐ jù yòu tǒng jì guī lǜ xìng de suí jī guò chéng。
zài luò lún cí lì zǐ fā biǎo de tóng yī shí qī， fēn xī lì xué zhōng jiàn lì liǎo kǎ mǔ (KAM) dìng lǐ , tā shuō míng jiē jìn kě jī hā mì dùn xì tǒng de yùn dòng suǒ jù yòu de xìng zhì。 yóu cǐ kāi shǐ de duì hā mì dùn xì tǒng de yán jiū fā xiàn， dāng kǎ mǔ dìng lǐ bù shì yòng shí , xì tǒng zhōng yě chū xiàn hùn dùn yùn dòng。 zài 70 nián dài , dòng lì xué xì tǒng de nèi zài suí jī xìng lǐ lùn huò hùn dùn lǐ lùn yǐ jí yǔ zhī xiāng guān de qí guài xī yǐn zǐ de shù xué lǐ lùn dū xùn sù fā zhǎn qǐ lái。 yòu rén rèn wéi， zhè zhǒng lǐ lùn kě néng shì zuì zhōng chǎn míng liú tǐ lì xué zhōng tuān liú jī lǐ de yī zhǒng tú jìng， dàn yě yòu rén rèn wéi mù qián hùn dùn lǐ lùn chǔlǐ de shì jiào jiǎn dān de shù xué mó xíng， duì yú xiàng nà wéi－ sī tuō kè sī fāng chéng nà yàng de piān wēi fēn fāng chéng hái wú néng wéi lì， yīn cǐ， duì yú jiě jué tuān liú jī lǐ wéi shí shàng zǎo。 zài wù lǐ xué hé qí tā kē xué lǐng yù zhōng， yě yòu hùn dùn yùn dòng de gè zhǒng lì zǐ。 hùn dùn xiàn xiàng de fā xiàn shǐ rén men duì yú jīng diǎn lì xué hé tǒng jì lì xué zhī jiān、 què dìng lùn hé suí jī lùn zhī jiān de gōu tōng， zài sī xiǎng shàng shì yòu qǐ fā de。
cān kǎo shū mù
zhào xuān： fēi xiàn xìng dòng lì xué zhōng de hùn dùn ，《 lì xué jìn zhǎn》， dì 14 juàn， dì 2 qī， dì 129～ 146 yè， 5 yuè， 1984。
（ zhū zhào xuān）
| | - : chaos, Hun Dun
| | - n. chaos
| | | hún dùn | | | fēn xíng | wù lǐ xué | jì suàn jī | shù xué | fēi 'ōu jǐ hé | wéi shù | yì shù | zhèng quàn | | bō làng lǐ lùn | jiāng 'ēn | mó shān lǐ lùn | gài niàn | shù lǐ huà | míng cí | wù lǐ | fēi xiàn xíng | | fēn wéi | kē xué | fēn chà | gèng duō jiēguǒ ... |
|
|
|