|
wǒ guó gǔ dài guān yú tiān tǐ de yī zhǒng xué shuō An ancient Chinese theory of celestial bodies |
| wǒ guó gǔ dài guān yú tiān tǐ de yī zhǒng xué shuō。《 shū · shùn diǎn》 “ xuán jī yù héng ” kǒng yíng dá shū yǐn sān guó wú wáng fān《 hún tiān shuō 》：“ tiān zhī xíng zhuàng sì niǎo luǎn， tiān bāo dì wài， yóu luǎn zhī guǒ huáng， yuán rú dàn wán， gù yuē hún tiān， yán qí xíng tǐ hún hún rán yě。”《 shè huì fā zhǎn shǐ · fēng jiàn shè huì de jīng jì hé wén huà》：“ gōng yuán yī shì jì， zhù míng tiān wén xué zhāng héng tí chū ‘ hún tiān shuō ’ dì yī cì dǎ pò liǎo‘ gài tiān shuō’ de shù fù。” cān jiàn“ hún tiān”。 |
|
zhōng guó gǔ dài de yī zhǒng yǔ zhòu xué shuō。 hún tiān shuō de dài biǎo zuò《 zhāng héng hún yí zhù》 zhōng shuō :“ hún tiān rú jī zǐ。 tiān tǐ yuán rú dàn wán ﹐ dì rú jī zǐ zhōng huáng﹐ gū jū yú tiān nèi﹐ tiān dà 'ér dì xiǎo。 tiān biǎo lǐ yòu shuǐ﹐ tiān zhī bāo dì﹐ yóu ké zhī guǒ huáng。 tiān dì gè chéng qì 'ér lì﹐ zài shuǐ 'ér fú。 zhōu tiān sān bǎi liù shí wǔ dù yòu sì fēn dù zhī yī﹐ yòu zhōng fēn zhī﹐ zé bàn yī bǎi bā shí 'èr dù bā fēn dù zhī wǔ fù dì shàng﹐ bàn rào dì xià﹐ gù 'èrshíbāxiù bàn jiàn bàn yǐn。 qí liǎng duān wèi zhī nán běi jí。 běi jí nǎi tiān zhī zhōng yě﹐ zài zhèng běi﹐ chū dì shàng sān shí liù dù。 rán zé běi jí shàng guī jìng qī shí 'èr dù﹐ cháng jiàn bù yǐn。 nán jí tiān dì zhī zhōng yě﹐ zài zhèng nán﹐ rù dì sān shí liù dù。 nán guī qī shí 'èr dù cháng fú bù jiàn。 liǎng jí xiāng qù yī bǎi bā shí 'èr dù qiáng bàn。 tiān zhuǎn rú chē gǔ zhī yùn yě﹐ zhōu xuán wú duān﹐ qí xíng hún hún﹐ gù yuē hún tiān。” kě jiàn hún tiān shuō bǐ gài tiān shuō jìn liǎo yī bù﹐ tā rèn wéi tiān bù shì yī gè bàn qiú xíng﹐ ér shì yī zhěng gè yuán qiú﹐ dì qiú zài qí zhōng﹐ jiù rú jī dàn huáng zài jī dàn nèi bù yī yàng。 bù guò﹐ hún tiān shuō bìng bù rèn wéi“ tiān qiú” jiù shì yǔ zhòu de jiè xiàn﹐ tā rèn wéi“ tiān qiú” zhī wài hái yòu bié de shì jiè﹐ jí zhāng héng suǒ wèi :“ guò cǐ 'ér wǎng zhě﹐ wèi zhī huò zhī yě。 wèi zhī huò zhī zhě﹐ yǔ zhòu zhī wèi yě。 yǔ zhī biǎo wú jí﹐ zhòu zhī duān wú qióng。” (《 líng xiàn》 )
hún tiān shuō zuì chū rèn wéi ﹕ dì qiú bù shì gū líng líng dì xuán zài kōng zhōng de﹐ ér shì fú zài shuǐ shàng ﹔ hòu lái yòu yòu fā zhǎn﹐ rèn wéi dì qiú fú zài qì zhōng﹐ yīn cǐ yòu kě néng huí xuán fú dòng﹐ zhè jiù shì“ dì yòu sì yóu” de pǔ sù dì dòng shuō de xiān hé。 hún tiān shuō rèn wéi quán tiān héng xīng dū bù yú yī gè“ tiān qiú” shàng﹐ ér rì yuè wǔ xīng zé fù lì yú“ tiān qiú” shàng yùn xíng﹐ zhè yǔ xiàn dài tiān wén xué de tiān qiú gài niàn shí fēn jiē jìn。 yīn 'ér hún tiān shuō cǎi yòng qiú miàn zuò biāo xì﹐ rú chì dào zuò biāo xì﹐ lái liángdù tiān tǐ de wèi zhì﹐ jìliáng tiān tǐ de yùn dòng。 zài gǔ dài﹐ lì rú﹐ duì yú héng xīng de hūn dàn zhōng tiān﹐ rì yuè wǔ xīng de shùn nì qù liú﹐ dū cǎi yòng hún tiān shuō tǐ xì lái miáo shù﹐ suǒ yǐ﹐ hún tiān shuō bù zhǐ shì yī zhǒng yǔ zhòu xué shuō﹐ ér qiě shì yī zhǒng guān cè hé cèliáng tiān tǐ shì yùn dòng de jì suàn tǐ xì， lèi sì xiàn dài de qiú miàn tiān wén xué。
hún tiān shuō kě néng shǐ yú zhàn guó shí qī。 qū yuán《 tiān wèn》 :“ huán zé jiǔchóng﹐ shú yíng dù zhī ﹖” zhè lǐ de“ huán” yòu de zhù jiā rèn wéi jiù shì tiān qiú de yì sī。 xī hàn mò de yáng xióng tí dào liǎo“ hún tiān” zhè gè cí﹐ zhè shì xiàn jīn suǒ zhī de zuì zǎo de jìzǎi。 tā zài《 fǎ yán · zhòng lí》 piān lǐ shuō :“ huò wèn hún tiān。 yuē﹕ làxià hóng yíng zhī﹐ xiān yú wàng rén dù zhī﹐ gěng zhōng chéng xiàng zhī。” zhè lǐ de“ hún tiān” shì hún tiān yí﹐ shí jí hún yí ( jiàn hún yí hé hún xiàng ) de yì sī。 yáng xióng shì zài hé“ gài tiān” duì zhào de qíng kuàng xià lái shuō zhè duàn huà de。 yóu cǐ kě jiàn﹐ làxià hóng shí yǐ yòu hún tiān shuō jí qí guān páo qiáo 'áo
cān kǎo shū mù
zhèng wén guāng ﹑ xí zé zōng zhù﹕《 zhōng guó lì shǐ shàng de yǔ zhòu lǐ lùn》﹐ rén mín chū bǎn shè﹐ běi jīng﹐ 1975。 |
|
hún tiān shuō shì wǒ guó gǔ dài de yī zhǒng yǔ zhòu xué shuō。 yóu yú gǔ rén zhǐ néng zài ròu yǎn guān chá de jī chǔ shàng jiā yǐ fēng fù de xiǎng xiàng， lái gòu xiǎng tiān tǐ de gòu zào。 hún tiān shuō de dài biǎo zuò《 zhāng héng hún yí zhù》 zhōng shuō :“ hún tiān rú jī zǐ。 tiān tǐ yuán rú dàn wán﹐ dì rú jī zǐ zhōng huáng﹐ gū jū yú tiān nèi﹐ tiān dà 'ér dì xiǎo。 tiān biǎo lǐ yòu shuǐ﹐ tiān zhī bāo dì﹐ yóu ké zhī guǒ huáng。 tiān dì gè chéng qì 'ér lì﹐ zài shuǐ 'ér fú。 zhōu tiān sān bǎi liù shí wǔ dù yòu sì fēn dù zhī yī﹐ yòu zhōng fēn zhī﹐ zé bàn yī bǎi bā shí 'èr dù bā fēn dù zhī wǔ fù dì shàng﹐ bàn rào dì xià﹐ gù 'èrshíbāxiù bàn jiàn bàn yǐn。 qí liǎng duān wèi zhī nán běi jí。 běi jí nǎi tiān zhī zhōng yě﹐ zài zhèng běi﹐ chū dì shàng sān shí liù dù。 rán zé běi jí shàng guī jìng qī shí 'èr dù﹐ cháng jiàn bù yǐn。 nán jí tiān dì zhī zhōng yě﹐ zài zhèng nán﹐ rù dì sān shí liù dù。 nán guī qī shí 'èr dù cháng fú bù jiàn。 liǎng jí xiāng qù yī bǎi bā shí 'èr dù qiáng bàn。 tiān zhuǎn rú chē gǔ zhī yùn yě﹐ zhōu xuán wú duān﹐ qí xíng hún hún﹐ gù yuē hún tiān。” kě jiàn hún tiān shuō bǐ gài tiān shuō jìn liǎo yī bù﹐ tā rèn wéi tiān bù shì yī gè bàn qiú xíng﹐ ér shì yī zhěng gè yuán qiú﹐ dì qiú zài qí zhōng﹐ jiù rú jī dàn huáng zài jī dàn nèi bù yī yàng。 bù guò﹐ hún tiān shuō bìng bù rèn wéi“ tiān qiú” jiù shì yǔ zhòu de jiè xiàn﹐ tā rèn wéi“ tiān qiú” zhī wài hái yòu bié de shì jiè﹐ jí zhāng héng suǒ wèi :“ guò cǐ 'ér wǎng zhě﹐ wèi zhī huò zhī yě。 wèi zhī huò zhī zhě﹐ yǔ zhòu zhī wèi yě。 yǔ zhī biǎo wú jí﹐ zhòu zhī duān wú qióng。” (《 líng xiàn》 )
hún tiān shuō zuì chū rèn wéi﹕ dì qiú bù shì gū líng líng dì xuán zài kōng zhōng de﹐ ér shì fú zài shuǐ shàng﹔ hòu lái yòu yòu fā zhǎn﹐ rèn wéi dì qiú fú zài qì zhōng﹐ yīn cǐ yòu kě néng huí xuán fú dòng﹐ zhè jiù shì“ dì yòu sì yóu” de pǔ sù dì dòng shuō de xiān hé。 hún tiān shuō rèn wéi quán tiān héng xīng dū bù yú yī gè“ tiān qiú” shàng﹐ ér rì yuè wǔ xīng zé fù lì yú“ tiān qiú” shàng yùn xíng﹐ zhè yǔ xiàn dài tiān wén xué de tiān qiú gài niàn shí fēn jiē jìn。 yīn 'ér hún tiān shuō cǎi yòng qiú miàn zuò biāo xì﹐ rú chì dào zuò biāo xì﹐ lái liángdù tiān tǐ de wèi zhì﹐ jìliáng tiān tǐ de yùn dòng。 zài gǔ dài﹐ lì rú﹐ duì yú héng xīng de hūn dàn zhōng tiān﹐ rì yuè wǔ xīng de shùn nì qù liú﹐ dū cǎi yòng hún tiān shuō tǐ xì lái miáo shù﹐ suǒ yǐ﹐ hún tiān shuō bù zhǐ shì yī zhǒng yǔ zhòu xué shuō﹐ ér qiě shì yī zhǒng guān cè hé cèliáng tiān tǐ shì yùn dòng de jì suàn tǐ xì， lèi sì xiàn dài de qiú miàn tiān wén xué。
hún tiān shuō kě néng shǐ yú zhàn guó shí qī。 qū yuán《 tiān wèn》 :“ huán zé jiǔchóng﹐ shú yíng dù zhī﹖” zhè lǐ de“ huán” yòu de zhù jiā rèn wéi jiù shì tiān qiú de yì sī。 xī hàn mò de yáng xióng tí dào liǎo“ hún tiān” zhè gè cí﹐ zhè shì xiàn jīn suǒ zhī de zuì zǎo de jìzǎi。 tā zài《 fǎ yán · zhòng lí》 piān lǐ shuō :“ huò wèn hún tiān。 yuē﹕ làxià hóng yíng zhī﹐ xiān yú wàng rén dù zhī﹐ gěng zhōng chéng xiàng zhī。” zhè lǐ de“ hún tiān” shì hún tiān yí﹐ shí jí hún yí ( jiàn hún yí hé hún xiàng ) de yì sī。 yáng xióng shì zài hé“ gài tiān” duì zhào de qíng kuàng xià lái shuō zhè duàn huà de。 yóu cǐ kě jiàn﹐ làxià hóng shí yǐ yòu hún tiān shuō jí qí guān páo qiáo 'áo。
hún tiān shuō tí chū hòu， bìng wèi néng lì jí qǔ dài gài tiān shuō， ér shì liǎng jiā gè zhí yī duān， zhēng lùn bù xiū。 dàn shì， zài yǔ zhòu jié gòu de rèn shí shàng， hún tiān shuō xiǎn rán yào bǐ gài tiān shuō jìn bù dé duō， néng gèng hǎo dì jiě shì xǔ duō tiān xiàng。
lìng yī fāng miàn， hún tiān shuō shǒu zhōng yòu liǎng dà fǎ bǎo： yī shì dāng shí zuì xiān jìn de guān tiān yí héng héng hún yí， jiè zhù yú tā， hún tiān jiā kě yǐ yòng jīng què de guān cè shì shí lái lùn zhèng hún tiān shuō 。 zài zhōng guó gǔ dài， yǐ jù zhè xiē guān cè shì shí 'ér zhì dìng de lì fǎ jù yòu xiāng dāng de jīng dù， zhè shì gài tiān shuō suǒ wú fǎ bǐ nǐ de。 lìng yī dà fǎ bǎo jiù shì hún xiàng， lì yòng tā kě yǐ xíng xiàng dì yǎn shì tiān tǐ de yùn xíng， shǐ rén men bù dé bù zhé fú yú hún tiān shuō de zhuó yuè sī xiǎng， yīn cǐ， hún tiān shuō zhú jiàn qǔ dé liǎo yōu shì dì wèi。 dào liǎo táng dài， tiān wén xué jiā yīháng děng rén tōng guò tiān dì cè shì chè dǐ fǒu dìng liǎo gài tiān shuō， shì hún tiān shuō zài zhōng guó gǔ dài tiān wén lǐng yù chēng xióng liǎo shàng qiān nián。
cān kǎo shū mù
zhèng wén guāng﹑ xí zé zōng zhù﹕《 zhōng guó lì shǐ shàng de yǔ zhòu lǐ lùn》﹐ rén mín chū bǎn shè﹐ běi jīng﹐ 1975。 |
|
huntianshuo
hún tiān shuō
zhōng guó gǔ dài de yī zhǒng yǔ zhòu xué shuō。 hún tiān shuō de dài biǎo zuò《 zhāng héng hún yí zhù》 zhōng shuō：“ hún tiān rú jī zǐ。 tiān tǐ yuán rú dàn wán， dì rú jī zǐ zhōng huáng， gū jū yú tiān nèi， tiān dà 'ér dì xiǎo。 tiān biǎo lǐ yòu shuǐ， tiān zhī bāo dì， yóu ké zhī guǒ huáng。 tiān dì gè chéng qì 'ér lì， zài shuǐ 'ér fú。 zhōu tiān sān bǎi liù shí wǔ dù yòu sì fēn dù zhī yī， yòu zhōng fēn zhī， zé bàn yī bǎi bā shí 'èr dù bā fēn dù zhī wǔ fù dì shàng， bàn rào dì xià， gù 'èrshíbāxiù bàn jiàn bàn yǐn。 qí liǎng duān wèi zhī nán běi jí。 běi jí nǎi tiān zhī zhōng yě , zài zhèng běi , chū dì shàng sān shí liù dù。 rán zé běi jí shàng guī jìng qī shí 'èr dù， cháng jiàn bù yǐn。 nán jí tiān dì zhī zhōng yě， zài zhèng nán， rù dì sān shí liù dù。 nán guī qī shí 'èr dù cháng fú bù jiàn。 liǎng jí xiāng qù yī bǎi bā shí 'èr dù qiáng bàn。 tiān zhuǎn rú chē gǔ zhī yùn yě， zhōu xuán wú duān， qí xíng hún hún， gù yuē hún tiān。” kě jiàn hún tiān shuō bǐ gài tiān shuō jìn liǎo yī bù， tā rèn wéi tiān bù shì yī gè bàn qiú xíng， ér shì yī zhěng gè yuán qiú , dì qiú zài qí zhōng , jiù rú jī dàn huáng zài jī dàn nèi bù yī yàng。 bù guò， hún tiān shuō bìng bù rèn wéi“ tiān qiú” jiù shì yǔ zhòu de jiè xiàn， tā rèn wéi“ tiān qiú” zhī wài hái yòu bié de shì jiè， jí zhāng héng suǒ wèi：“ guò cǐ 'ér wǎng zhě， wèi zhī huò zhī yě。 wèi zhī huò zhī zhě， yǔ zhòu zhī wèi yě。 yǔ zhī biǎo wú jí， zhòu zhī duān wú qióng。”（《 líng xiàn》）
hún tiān shuō zuì chū rèn wéi : dì qiú bù shì gū líng líng dì xuán zài kōng zhōng de , ér shì fú zài shuǐ shàng； hòu lái yòu yòu fā zhǎn， rèn wéi dì qiú fú zài qì zhōng， yīn cǐ yòu kě néng huí xuán fú dòng， zhè jiù shì“ dì yòu sì yóu” de pǔ sù dì dòng shuō de xiān hé。 hún tiān shuō rèn wéi quán tiān héng xīng dū bù yú yī gè“ tiān qiú” shàng， ér rì yuè wǔ xīng zé fù lì yú“ tiān qiú” shàng yùn xíng， zhè yǔ xiàn dài tiān wén xué de tiān qiú gài niàn shí fēn jiē jìn。 yīn 'ér hún tiān shuō cǎi yòng qiú miàn zuò biāo xì， rú chì dào zuò biāo xì， lái liángdù tiān tǐ de wèi zhì， jìliáng tiān tǐ de yùn dòng。 zài gǔ dài， lì rú， duì yú héng xīng de hūn dàn zhōng tiān， rì yuè wǔ xīng de shùn nì qù liú， dū cǎi yòng hún tiān shuō tǐ xì lái miáo shù， suǒ yǐ， hún tiān shuō bù zhǐ shì yī zhǒng yǔ zhòu xué shuō， ér qiě shì yī zhǒng guān cè hé cèliáng tiān tǐ shì yùn dòng de jì suàn tǐ xì， lèi sì xiàn dài de qiú miàn tiān wén xué。
hún tiān shuō kě néng shǐ yú zhàn guó shí qī。 qū yuán《 tiān wèn》：“ huán zé jiǔchóng， shú yíng dù zhī？” zhè lǐ de“ huán” yòu de zhù jiā rèn wéi jiù shì tiān qiú de yì sī。 xī hàn mò de yáng xióng tí dào liǎo“ hún tiān” zhè gè cí， zhè shì xiàn jīn suǒ zhī de zuì zǎo de jìzǎi。 tā zài《 fǎ yán · zhòng lí》 piān lǐ shuō：“ huò wèn hún tiān。 yuē： làxià hóng yíng zhī， xiān yú wàng rén dù zhī， gěng zhōng chéng xiàng zhī。” zhè lǐ de“ hún tiān” shì hún tiān yí， shí jí hún yí（ jiàn hún yí hé hún xiàng） de yì sī。 yáng xióng shì zài hé“ gài tiān” duì zhào de qíng kuàng xià lái shuō zhè duàn huà de。 yóu cǐ kě jiàn， làxià hóng shí yǐ yòu hún tiān shuō jí qí guān cè yí qì。
cān kǎo shū mù zhèng wén guāng、 xí zé zōng zhù：《 zhōng guó lì shǐ shàng de yǔ zhòu lǐ lùn》， rén mín chū bǎn shè， běi jīng， 1975。
（ zhèng wén guāng） |