|
|
| yī zhǒng duō nián shēng cǎo běn zhí wù , yè zǐ tuǒ yuán xíng , kāi bái sè xiǎo huā。 shēngzhǎng zài zhǎo zé zhōng。 gēn kě yǐ rù yào , shì lì niào jì |
duō nián shēng cǎo běn zhí wù Perennial herb |
| duō nián shēng cǎo běn zhí wù。 yè tuǒ yuán xíng， kāi bái sè xiǎo huā。 kuài jīng kě rù yào， wéi lì niào jì。 hàn liú xiàng《 jiǔ tàn · yuàn sī》： “ kuāng zé xiè yǐ bào kuò xī， pò jīng hé yǐ jì zhù。 ” |
|
zéxiè
bié míng shuǐ zé、 tiān 'é dàn、 yī zhī huā、 rú yì huā， gāi wù zhǒng wéi zhōng guó zhí wù tú pǔ shù jù kù shōu lù de yòu dú zhí wù， qí dú xìng wéi quán zhū yòu dú， dì xià kuài jīng dú xìng jiào dà。 jīng、 yè zhōng hán yòu dú zhī yè， shēng chù pí fū chù zhī kě fā yǎng、 fā hóng、 qǐ pào； shí hòu chǎn shēng fù tòng、 fù xiè děng zhèng zhuàng， hái néng yǐn qǐ má bì。 xiǎo shǔ jìng mài zhù shè zé xiè tí chū wù zhōng yī xīn wù zhì tld50 wéi 780mg ／ kg， fù qiāng zhù shè wéi 1270mg／ kg。
wéi zé xiè kē zhí wù zé xiè [alismaorientali（ sam.） juzep ． ］， yǐ kuài jīng rù yào， yòu qīng rè、 shèn shī、 lì niào děng zuò yòng。 zhù chǎn sì chuān、 fú jiàn， wǒ guó nán běi gè shěng yì yòu zāi péi。
zhí wù tè xìng
duō nián shēng cǎo běn， gāo kě dá 100 lí mǐ， dì xià jīng qiú xíng huò luǎn yuán xíng， mì shēng duō shù xū gēn。 dān shēng yè、 shù piàn dān shēng jī bù， yè piàn tuǒ yuán xíng， yòu míng xiǎn hú xíng mài 5 ～ 7 tiáo。 huā cóng zì yè cóng zhōng shēng chū， wéi dà xíng lún shēng zhuàng de tóng zhuī huā xù， xiǎo huā gěng cháng duǎn bù yī。 guǒ huán zhuàng pái liè， biǎn píng dǎo luǎn xíng， hè sè。
shēngzhǎng tè xìng
zé xiè wéi shuǐ shēng zhí wù， xǐ shēngzhǎng zài wēn nuǎn dì qū， nài gāo shī， pà hán lěng， tǔ rǎng yǐ féi wò 'ér shāo dài nián xìng de tǔ zhì wéi yí， yòu miáo qī xǐ yìn bì， yí zāi hòu zé xǐ yáng guāng chōng zú， tōng cháng zāi péi yú shuǐ tián huò làn ní tián lǐ， qián zuò duō wéi zǎo dào。
【 yīng wén míng】 rhizomaalismatis
【 bié míng】 shuǐ zé、 rú yì huā、 chē kǔ cài、 tiān 'é dàn、 tiān tū、 yī zhī huā shuǐ xiè， máng yù， hú xiè， zé zhī， jí xiè，
【 lái yuán】 běn pǐn wéi zé xiè kē zhí wù zé xiè alismaorientalis（ sam.） juzep。 de gān zào kuài jīng。 dōng jì jīng yè kāi shǐ kū wěi shí cǎi wā， xǐ jìng， gān zào， chú qù xū gēn jí cū pí。
【 zhì fǎ】
zé xiè ： chú qù zá zhì， shāo jìn， rùn tòu， qiē hòu piàn， gān zào。
yán zé xiè ： qǔ zé xiè piàn， zhào yán shuǐ zhì fǎ（ fù lù Ⅱ d） chǎo gān（ měi 100 jīn jiā yán 2 jīn bàn yòng kāi shuǐ huà kāi）。
【 xìng zhuàng】 běn pǐn chéng lèi qiú xíng、 tuǒ yuán xíng huò luǎn yuán xíng， cháng 2～ 7cm， zhí jìng 2～ 6cm。 biǎo miàn huáng bái sè huò dàn huáng zōng sè， yòu bù guī zé de héng xiàng huán zhuàng qiǎn gōu wén jí duō shù xì xiǎo tū qǐ de xū gēn hén， dǐ bù yòu de yòu liú zhuàng yá hén。 zhì jiān shí， duàn miàn huáng bái sè， fěn xìng， yòu duō shù xì kǒng。 qì wēi， wèi wēi kǔ。
【 jiàn bié】 běn pǐn fěn mò dàn huáng zōng sè。 diàn fěn lì shèn duō， dān lì cháng luǎn xíng、 lèi qiú xíng huò tuǒ yuán xíng， zhí jìng 3～ 14μm， qí diǎn rén zì zhuàng、 duǎn màn chūn líng shuāng chù huán chuō Ｓ ?～ 3 fēn lì zǔ chéng。 bó bì xì bāo lèi yuán xíng， jù duō shù tuǒ yuán xíng wén kǒng， jí chéng wén kǒng qún。 nèi pí céng xì bāo chuí zhōu bì bō zhuàng wān qū， jiào hòu， mù huà， yòu xī shū xì kǒng gōu。 yóu shì dà duō pò suì， wán zhěng zhě lèi yuán xíng， zhí jìng 54～ 110μm， fēn mì xì bāo zhōng yòu shí kě jiàn yóu dī。
【 xìng wèi guī jīng】 gān， hán。 guī shèn、 pángguāng jīng。
【 gōng néng zhù zhì】 lì xiǎo biàn， qīng shī rè。 yòng yú xiǎo biàn bù lì， shuǐ zhǒng zhàng mǎn， xiè xiè niào shǎo， tán yǐn huàn yùn， rè lín sè tòng； gāo xuè zhī。
【 yòng fǎ yòng liàng】 6～ 9g。
【 zhù cáng】 zhì gān zào chù， fáng zhù。
【 bèi zhù】（ 1） zhì xiǎo biàn bù lì、 shuǐ zhǒng、 lín zhuó、 dài xià děng zhèng， cháng yǔ fú líng、 zhū líng、 chē qián zǐ děng pèi wǔ； zhì xiè xiè jí tán yǐn suǒ zhì de huàn yùn， kě yǔ bái shù pèi wǔ。 cǐ wài， běn yǐn yòng yú shèn yīn bù zú、 xū huǒ kàng shèng， pèi dì huáng、 shān zhū yú děng tóng yòng， yòu xiè xiè xiāng huǒ zuò yòng。 zé xiè lì shuǐ lì jiā， shí yòu shāng yīn zhī kě néng， gèng wú bǔ yīn zhī xiào yòng， zhāng jǐng yuè wèi： 「 bǔ yīn bù lì shuǐ， lì shuǐ bù bǔ yīn 」 kě zī cān kǎo， gù lín chuáng yìng shàng xū zhù yì。
【 zhāi lù】《 zhōng guó yào diǎn》 |
|
zé xiè
(《 běn jīng》 )
【 yì míng】 shuǐ xiè、 máng yù、 hú xiè (《 běn jīng》 )， zé zhī (《 diǎn shù》 )， jí xiè (《 bié lù》 )， tiān 'é dàn、 tiān tū (《 yào cái zī liào huì biān》 )。
【 lái yuán】 wéi zé xiè kē zhí wù zé xiè de kuài jīng。
【 zhí wù xíng tài】 zé xiè ， yòu míng： mǎi (《 shī jīng》 )， yú、 niǎo、 niú chún (《 ěr yǎ》 )， shuǐ tà cài (《 jiù huāng běn cǎo》 )， shuǐ zé、 ěr zé。
duō nián shēng zhǎo zé zhí wù， gāo 50～ 100 lí mǐ。 dì xià yòu kuài jīng， qiú xíng， zhí jìng kě dá 4.5 lí mǐ， wài pí hè sè， mì shēng duō shù xū gēn。 yè gēn shēng； yè bǐng cháng 5～ 54 lí mǐ， yè qiào kuān 5～ 20 háo mǐ； yè piàn tuǒ yuán xíng zhì luǎn xíng， cháng 5～ 18 lí mǐ， kuān 2～ 10 lí mǐ， xiān duān jí jiān huò duǎn jiān， jī bù guǎng xiē xíng， yuán xíng huò shāo xīn xíng， quán yuán， liǎng miàn jūn guāng huá wú máo， yè mài 6-7 tiáo。 huā jīng yóu yè cóng zhōng shēng chū， zǒng huā gěng tōng cháng 5～ 7， lún shēng， jí chéng dà xíng de lún shēng zhuàng yuán zhuī huā xù； xiǎo huā gěng cháng duǎn bù děng， sǎn zhuàng pái liè； bāo piàn pī zhēn xíng zhì xiàn xíng， jiān ruì； ě piàn 3， lǜ sè， guǎng luǎn xíng， cháng 2～ 3 háo mǐ， kuān 1.5 háo mǐ； huā bàn 3， bái sè， dǎo luǎn xíng， jiào 'ě duǎn； xióng ruǐ 6； cí ruǐ duō shù， lí shēng， zǐ fáng dǎo luǎn xíng， cè biǎn， huā zhù cè shēng。 shòu guǒ duō shù， biǎn píng， dǎo luǎn xíng， cháng 1.5～ 2 háo mǐ， kuān yuē 1 háo mǐ， hè sè。 huā qī 6～ 8 yuè。 guǒ qī 7～ 9 yuè。
shēng yú zhǎo zé biān yuán。 fēn bù hēi lóng jiāng、 jí lín、 liáo níng、 hé běi、 hé nán、 shān dōng、 jiāng sū， zhè jiāng、 fú jiàn、 jiāng xī， sì chuān、 guì zhōu、 yún nán、 xīn jiāng děng dì。 sì chuān、 fú jiàn yòu dà miàn jī de zāi péi。
běn zhí wù de yè ( zé xiè yè )、 guǒ shí ( zé xiè shí ) yì gōng yào yòng， gè xiáng zhuān tiáo。
【 cǎi jí】 dōng jì yè zǐ kū wěi shí， cǎi wā kuài jīng， chú qù jīng yè jí xū gēn， xǐ jìng， yòng wēi huǒ hōng gān， zài zhuàng qù xū gēn jí cū pí。
【 yào cái】 gān zào kuài jīng lèi yuán qiú xíng、 cháng yuán qiú xíng huò dǎo luǎn xíng， cháng yuē 4～ 7 lí mǐ， zhí jìng yuē 3～ 5 lí mǐ； biǎo miàn huáng bái sè， wèi qù jìn cū pí zhě chéng dàn zōng sè； yòu bù guī zé de héng xiàng huán zhuàng 'āo xiàn， bìng sàn yòu wú shù tū qǐ de xū gēn hén jì， zài dǐ bù yóu mì； zhì jiān shí， pò zhé miàn huáng bái sè， dài kē lì xìng。 qì wēi xiāng， wèi wēi kǔ。 yǐ gè dà、 zhì jiān、 sè huáng bái、 fěn xìng zú zhě wéi jiā。
zhù chǎn fú jiàn、 sì chuān、 jiāng xī， cǐ wài guì zhōu、 yún nán děng dì yì chǎn。 shāng pǐn zhōng yǐ fú jiàn、 jiāng xī chǎn zhě chēng " jiàn zé xiè "， gè dà， yuán xíng 'ér guāng huá； sì chuān、 yún nán、 guì zhōu chǎn zhě chēng " chuān zé xiè "， gè jiào xiǎo， pí jiào cū cāo。 yī bān rèn wéi jiàn zé xiè pǐn zhì jiào jiā。
【 huà xué chéngfèn】 kuài jīng zhōng fēn chū wǔ zhǒng sān tiē lèi huà hé wù： zé xiè chún A、 zé xiè chún B， yǐ suān zé xiè chún A zhǐ、 yǐ suān zé xiè chún B zhǐ hé biǎo zé xiè chún A； lìng hán huī fā yóu ( nèi hán kāng quán )、 xiǎo liàng shēng wù jiǎn、 tiān mén dōng sù、 yī zhǒng zhí wù zāi chún、 yī zhǒng zhí wù zāi chún dài、 zhī fáng suān ( zōng lǘ suān、 yìng zhī suān、 yóu suān、 yà yóu suān )； hái hán shù zhī、 dàn bái zhì hé duō liàng diàn fěn (23%)。
【 yào lǐ zuò yòng】 ① lì niào zuò yòng
zài dà bái shǔ de lì niào shí yàn zhōng， bù tóng chǎn jì hé bù tóng yào yòng bù wèi de zé xiè jù yòu bù tóng de xiào guǒ。 dōng jì chǎn de zhèng pǐn zé xiè lì niào xiào lì zuì dà， chūn zé xiè xiào lì shāo chā， dōng jì chǎn de zé xiè xū shāo yòu zuò yòng， zé xiè cǎo gēn ( zhǒng bù huó de miáo ) jí chūn jì chǎn de zé xiè xū zé jūn wú lì niào zuò yòng。 bù tóng de páozhì fāng fǎ， qí lì niào xiào guǒ yì bù tóng。 shēng zé xiè ， jiǔ zhì、 fū zhì zé xiè jūn yòu yī dìng de lì niào zuò yòng， ér yán zé xiè zé wú zuò yòng； dàn zài wǔ líng sàn ( zé xiè 、 fú líng、 bái shù、 guì zhī yǐ 4： 3： 3： 2 pèi wǔ ) zhōng， wú lùn yòng shēng zé xiè huò yán zé xiè ， jūn biǎo xiàn yòu lì niào zuò yòng。 jiàn kāng rén kǒu fú zé xiè jiān jì kě shǐ niào liàng、 nà、 niào sù pái chū zēng jiā， jiā tù kǒu fú xiào guǒ jí ruò， dàn yǐ zé xiè liú jìn gāo fù qiāng zhù shè zé yòu lì niào zuò yòng。 zé xiè hán jiǎ dá 147.5 háo kè %， yòng yú qiē chú shèn shàng xiàn de dà bái shǔ， kě xiǎn zhù zēng jiā niào jiǎ pái chū， kě jiàn zé xiè de lì niào zuò yòng yǔ qí hán dà liàng jiǎ yán yòu guān。 yǐ xiāo suān nà zhù shè yú jiā tù pí xià yǐn qǐ rén gōng shèn yán， zé xiè kě jiàng dī xuè zhōng zhì liú de niào sù jí dǎn zāi chún。
② duì zhī zhì dài xiè de yǐng xiǎng
zé xiè jìn yuán pǐn zhǒng AlismaplantagoL. zhōng de chéngfèn T(1.1.1.1)， duì dà bái shǔ dī dàn bái yǐn shí yǐn qǐ de zhī fáng gān yòu zhì liáo zuò yòng， qí zuò yòng yǔ dǎn jiǎn、 luǎn lín zhī xiāng dāng， dàn gēn jù yòng yào hòu xuè qīng jí gān zhōng zhī zhì de fēn xī， zé yǔ dǎn jiǎn jí luǎn lín zhī hái yòu suǒ bù tóng。 fù qiāng zhù shè néng jiǎn qīng dà shǔ kǒu fú mián zǐ yóu yǐn qǐ de zhī xuè zhèng， duì dà shǔ yòng sì lǜ huà tàn yǐn qǐ de gān sǔn hài， yòu yù fáng jí zhì liáo de xiào guǒ， bìng néng qīng dù jiàng dī jiā tù shí yàn xìng dòng mài yù yàng yìng huà de xuè dǎn zāi chún， huǎn hé bìng biàn de fā zhǎn。
③ qí tā zuò yòng
má zuì quǎn jìng mài zhù shè zé xiè jìn gāo kě yǐ jiàng yā jiā tù pí xià zhù shè jìn gāo 6 kè／ gōng jīn yòu qīng dù jiàng xuè táng zuò yòng， dàn pí xià zhù shè jiān jì 5 kè／ gōng jīn wú cǐ zuò yòng。 zé xiè zài shì guǎn nèi néng yì zhì jié hé gǎnjūn de shēngzhǎng。
【 páozhì】 zé xiè ： jiǎn qù zá zhì， dà xiǎo fēn dàng， yòng shuǐ jìn pào， zhì bā chéng tòu lāo chū， shài liàng， mèn rùn zhì nèi wài shī dù jūn yún， qiē piàn， shài gān。 yán zé xiè ： qǔ zé xiè piàn， yòng yán shuǐ pēn sǎ bàn yún， shāo mèn rùn， zhì guō nèi yòng wén huǒ wēi chǎo zhì biǎo miàn lüè xiàn huáng sè qǔ chū， liàng gān。 ( měi zé xiè piàn 100 jīn， yòng yán 'èr jīn bā yìn， jiā shì liàng kāi shuǐ huà kāi chéng qīng )
《 léi gōng páozhì lùn》： " xì cuò， jiǔ jìn yīxiǔ， lù chū， bào gān rèn yòng。 "
【 xìng wèi】 gān， hán。
①《 běn jīng》： " wèi gān， hán。 "
②《 bié lù》： " xián， wú dú。 "
⑨《 yào xìng lùn》： " wèi kǔ。 "
④《 yī xué qǐ yuán》： " qì píng， wèi gān。 "
⑤《 běn cǎo méng quán》： " gān suān， qì hán。 "
【 guī jīng】 rù shèn、 pángguāng jīng。
①《 tānɡ yè běn cǎo》： " rù shǒu tài yáng、 shǎo yīn jīng。 "
②《 běn cǎo yǎn yì bǔ L yí》： " rù zú tài yáng、 shǎo yīn jīng。 "
③《 léi gōng páozhì yào xìng jiě》： " rù pángguāng、 shèn、 sān jiāo、 xiǎo cháng sì jīng。 "
④《 běn cǎo jīng qiú》： " rù shèn、 pí。 "
【 gōng yòng zhù zhì】 lì shuǐ， shèn shī， xiè rè。 zhì xiǎo biàn bù lì， shuǐ zhǒng zhàng mǎn， ǒu tù， xiè lì， tán yǐn， jiǎo qì， lìnbìng， niào xuè。
(1) lì shuǐ shèn shī： yòng yú shuǐ shī nèi tíng zhī niào shǎo、 shuǐ zhǒng、 xiè lì jí shī rè lín zhuó děng zhèng。 zhì wèi nèi tíng shuǐ cháng pèi bái shù。 zhì niào dào sè tòng、 xiǎo biàn bù lì cháng pèi mù tōng、 fú líng。
(2) qīng xiè shèn huǒ： yòng yú yīn xū huǒ wàng zhū zhèng。
①《 běn jīng》： " zhù fēng hán shī bì， rǔ nán， xiāo shuǐ， yǎng wǔ zàng， yì qì lì， féi jiàn。 "
②《 bié lù》： " bǔ xū sǔn wǔ láo， chú wǔ zàng pǐ mǎn， qǐ yīn qì， zhǐ xiè jīng、 xiāo kě、 lín lì， zhú pángguāng、 sān jiāo tíng shuǐ。 "
③《 yào xìng lùn》： " zhù shèn xū jīng zì chū， zhì wǔ lín， lì pángguāng rè， zhí tōng shuǐ dào。 "
④《 rì huá zǐ běn cǎo》： " zhì wǔ láo qī shāng， zhù tóu xuán、 ěr xū míng， jīn gǔ luán suō， tōng xiǎo cháng， zhǐ yí lì、 niào xuè。 '
⑤《 yī xué qǐ yuán》： " zhì xiǎo biàn lín lì， qù yīn jiān hàn。《 zhù zhì mì jué》 yún， qù jiù shuǐ， yǎng xīn shuǐ， lì xiǎo biàn， xiāo shuǐ zhǒng， shèn xiè zhǐ kě。 "
⑥ lǐ gǎo： " qù pāo zhōng liú gòu、 xīn xià shuǐ pǐ。 "
⑦《 gāng mù》： " shèn shī rè， xíng tán yǐn， zhǐ 'ǒu tù、 xiè lì， shàn tòng， jiǎo qì。 "
【 yòng fǎ yǔ yòng liàng】 nèi fú： jiān tānɡ， 2～ 4 qián； huò rù wán、 sàn。
【 yí jì】 shèn xū jīng huá zhě jì fú。
①《 běn cǎo jīng jí zhù》： " wèi hǎi há、 wén há。 "
②《 bié lù》： " biǎn què yún， duō fú bìng rén yǎn。 "
⑤《 yī xué rù mén》： " fán lín、 kě， shuǐ zhǒng， shèn xū suǒ zhì zhě， bù kě yòng。 "
④《 běn cǎo jīng shū》： " bìng rén wú shī wú yǐn 'ér yīn xū， jí shèn qì fá jué， yáng shuāi jīng zì liú chū， shèn qì bù gù jīng huá， mù tòng， xū hán zuò xiè děng hóu， fǎ xián jì zhī。 "
【 xuǎn fāng】① zhì gǔ zhàng shuǐ zhǒng： bái shù、 zé xiè gè bàn liǎng。 shàng wéi xì mò， jiān fú sān qián， fú líng tānɡ diào xià， huò wán yì kě， fú sān shí wán。 (《 sù wèn bìng jī bǎo mìng jí》 bái shù sàn )
② zhì xīn xià yòu zhī yǐn， qí rén kǔ mào huàn： zé xiè wǔ liǎng， bái shù 'èr liǎng。 shàng 'èr wèi， yǐ shuǐ 'èr shēng， zhǔ qǔ yī shēng， fēn wēn fú。 (《 jīn kuì yào lüè》 zé xiè tānɡ )
③ zhì mào shǔ huò luàn， xiǎo biàn bù lì， tóuyūn yǐn yǐn： zé xiè 、 bái shù、 bái fú líng gè sān qián。 shuǐ - zhǎn， jiāng wǔ piàn， dēng xīn shí jīng， jiān bā fēn， wēn fú。 (《 gāng mù》 sān bái sàn )
④ zhì rèn shēn biàn shēn fú zhǒng， shàng qì chuǎn jí， dà biàn bù tōng， xiǎo biàn chì sè： zé xiè ， sāng bái pí ( chǎo )、 bīn láng、 chì fú líng gè wǔ fēn。 jiāng shuǐ jiān fú。 (《 fù rén liáng fāng》 zé xiè sàn )
⑤ zhì shī rè huáng dɑ， miàn mù shēn huáng： yīn chén、 zé xiè gè yī liǎng， huá shí sān qián。 shuǐ jiān fú。 (《 qiān jīn fāng》 )
⑥ zhì hán shī jiǎo qì， yòu hán rè zhě： zé xiè 、 mù guā、 chái hú、 cāng shù、 zhū líng， mù tōng、 bì xiè gè wǔ qián。 shuǐ jiān fú。 (《 wài kē zhèng zōng》 )
⑦ zhì xiǎo 'ér hōu há， gé shàng yōng rè， xián cháo： zé xiè yī fēn， chán yī ( quán zhě ) èr shí yī gè， huáng míng jiāo ( shǒu zhǎng dà yī piàn， zhì lìng jiāo )。 shàng wéi xì mò . měi fú yī qián， wēn mǐ tānɡ diào xià， rì jìn 'èr fú， wèi yù zài fú。 (《 xuān míng lùn fāng》， zé xiè sàn )
⑧ zhì jiǔ fēng， shēn rè jiě duò， hàn chū rú yù， è fēng shǎo qì： zé xiè 、 shù gè shí fēn， mí xián wǔ fēn。 hé， yǐ sān zhǐ cuō， wéi hòu fàn。 (《 sù wèn》 )
⑨ zhì fēng xū duō hàn， è fēng hánzhàn： zé xiè 、 fáng fēng ( qù pí )、 mǔ lì ( duàn chì )、 cāng shù ( mǐ gān jìn， qù pí， chǎo ) gè yī liǎng， guì ( qù zū pí ) sān fēn。 shàng wǔ wèi， dǎo luó wéi xì sàn。 měi fú 'èr qián bǐ， wēn yù yǐn diào xià， bù jì shí。 (《 shèng jì zǒng lù》 zé xiè sàn )
⑩ zhì shèn zàng fēng shēng chuāng： zé xiè 、 zào jiá， shuǐ zhǔ làn， bèi gān wéi mò， liàn mì wéi wán， rú tóng zǐ dà。 kòngxīn， yǐ wēn jiǔ xià shí wǔ wán zhì 'èr shí wán。 (《 jīng yàn fāng》 )
⑾ zhì xū láo pángguāng qì zhì， yāo zhōng zhòng， xiǎo biàn lín： zé xiè yī liǎng， mǔ dān sān fēn， guì xīn sān fēn， gān cǎo sān fēn ( zhì wēi chì， cuò )， yú bái pí sān fēn ( cuò )， bái shù sān fēn， chì fú líng yī liǎng， mù tōng yī liǎng ( cuò )。 shàng yào cū dǎo luó wéi sàn。 měi fú sān qián， yǐ shuǐ yī zhōng zhǎn， jiān zhì liù fēn， qù zǐ， shí qián wēn fú。 (《 shèng huì fāng》 zé xiè sàn )
⑿ zhì wǔ zhǒng yāo tòng： zé xiè bàn liǎng， guì ( qù cū pí ) sān fēn， bái shù、 bái fú líng ( qù hēi pí )、 gān cǎo ( zhì， cuò ) gè yī liǎng， niú xī ( jiǔ jìn， qiē， bèi )、 gān jiāng ( pào ) gè bàn liǎng， dù zhòng ( qù cū pí， cuò， chǎo ) sān fēn。 shàng bā wèi， cū dǎo shāi。 měi fú sān qián bǐ， shuǐ yī zhǎn， jiān zhì qī fēn， qù zǐ， kòngxīn、 rì wǔ， yè wò wēn fú。 (《 shèng jì zǒng lù》 zé xiè tānɡ )
⒀ shuǐ shī zhǒng zhàng。 yòng bái shù、 zé xiè gè yī liǎng， gòng sān gōng yè qū mò， huò zuò chéng wán zǐ。 měi fú sān qián， fú líng tānɡ sòng xià。
⒁ shǔ tiān tù xiè（ tóuyūn， kě yǐn， xiǎo biàn bù lì）。 yòng zé xiè 、 bái shù， bái fú líng gè sān qián， jiā shuǐ yī wǎn、 jiāng wǔ piàn、 lèi dēng xīn shí gēn， jiān zhì bā chéng， wēn fú。
【 míng jiā lùn shù】①《 běn cǎo yǎn yì》： " zé xiè ， qí gōng yóu cháng yú xíng shuǐ。 zhāng zhòng jǐng yuē， shuǐ xù kě fán， xiǎo biàn bù lì， huò tù huò xiè， wǔ líng sàn zhù zhī。 fāng yòng zé xiè ， gù zhī qí yòng cháng yú xíng shuǐ。《 běn jīng》 yòu yǐn biǎn què yún， duō fú bìng rén yǎn sè， chéng wéi xíng qù qí shuǐ。 zhāng zhòng jǐng bā wèi wán yòng zhī zhě， yì bù guò yǐn jiē guì、 fù děng guī jiù shèn jīng， bié wú tā yì。 fán fú zé xiè sǎnrén， wèi yòu bù xiǎo biàn duō zhě； xiǎo biàn jì duō， shèn qì yān dé fù shí ? jīn rén zhǐ xiè jīng， duō bù gǎn yòng。 "
②《 yī jīng sù huí jí》： " zhāng zhòng jǐng bā wèi wán yòng zé xiè ， kòu zōng shuǎng《 běn cǎo yǎn yì》 yún， bù guò jiē yǐn guì、 fù děng guī jiù shèn jīng， bié wú tā yì。 yú wèi dì huáng、 shān zhū yú、 bái fú líng、 mǔ dān pí jiē shèn jīng zhī yào， gù bù dài zé xiè zhī jiē yǐn 'ér hòu zhì yě， fù zǐ nǎi yòu shèn mìng mén zhī yào， guān guì néng bǔ xià jiāo xiāng huǒ bù zú， yì bù dài hū zé xiè zhī jiē yǐn 'ér hòu zhì yǐ。 wéi gān shān yào suī dú rù shǒu tài yīn jīng， rán qí gōng yì néng qiáng yīn， qiě shǒu tài yīn wéi zú shǎo yīn zhī shàng yuán， yuán jì yòu zī， liú qǐ wú yì， qiě zé xiè suī xián yǐ xiè shèn， nǎi xiè shèn xié， fēi xiè shèn zhī běn yě， gù wǔ líng sàn yòng zé xiè zhě， jù fēi xiè shèn xié hū ? bái fú líng yì fá shèn xié， jí suǒ yǐ bǔ zhèng 'ěr。 shì zé bā wèi wán zhī yòng zé xiè zhě fēi tā， gài qǔ qí xiè shèn xié， yǎng wǔ zàng， yì qì lì， qǐ yīn qì， bǔ xū sǔn zhī gōng。 "
③《 běn cǎo méng quán》： " zé xiè ， duō fú suī zé mù hūn， bào fú yì néng míng mù， qí yì hé yě ? gài xiè fú shuǐ， qù liú gòu， gù míng mù； xiǎo biàn lì， shèn qì xū， gù mù hūn。 èr zhě bù kě bù zhī。 "
④《 gāng mù》： " zé xiè ， qì píng， wèi gān 'ér dàn， dàn néng shèn xiè， qì wèi jù bó， suǒ yǐ lì shuǐ 'ér xiè xià。 pí wèi yòu shī rè， zé tóu zhòng 'ér mù hūn 'ěr míng， zé xiè shèn qù qí shī， zé rè yì suí qù， ér tǔ qì dé lìng， xiāo qì shàng xíng， tiān qì míng shuǎng， gù zé xiè yòu yǎng wǔ zàng、 yì qì lì、 zhì tóu xuán， cōng míng 'ěr mù zhī gōng， ruò jiǔ fú zé jiàng lìng tài guò， qīng qì bù shēng， zhēn yīn qián hào， ān dé bù mù hūn yé ? zhòng jǐng dì huáng wán， yòng fú líng、 zé xiè zhě， nǎi qǔ qí xiè pángguāng zhī xié qì， fēi yǐn jiē yě， gǔ rén yòng bǔ yào， bì jiān xiè xié， xié qù zé bǔ yào dé lì， yī bì yī hé， cǐ nǎi xuán miào， hòu shì bù zhī cǐ lǐ， zhuān yī yú bǔ， suǒ yǐ jiǔ fú bì zhì piān shèng zhī hài yě。 "" shén nóng shū liè zé xiè yú shàng pǐn， fù yún jiǔ fú qīng shēn、 miàn shēng guāng， táo、 sū jiē yǐ wéi xìn rán， yú qiè yí zhī。 zé xiè xíng shuǐ xiè shèn， jiǔ fú qiě bù kě， yòu 'ān yòu cǐ shén gōng yé， qí miù kě zhī。 "
⑤《 běn cǎo huì yán》： " fāng lóng tán yún， zé xiè yòu gù shèn zhì shuǐ zhī gōng， rán yǔ zhū líng yòu yòu bù tóng zhě。 gài zhū líng lì shuǐ， néng fēn xiè biǎo jiān zhī xié； zé xiè lì shuǐ， néng xuān tōng nèi zàng zhī shī。 "" zé xiè ， lì shuǐ zhī zhù yào。 lì shuǐ， rén jiē zhī zhī yǐ； dān xī yòu wèi néng lì pángguāng、 bāo luò zhī huǒ， pángguāng bāo luò yòu huǒ， bìng lóng bì jié zhàng zhě。 huǒ xiè zé shuǐ xíng， xíng shuǐ zé huǒ jiàng yǐ， shuǐ huǒ 'èr yì， bìng xíng bù bèi。 "
⑥《 běn cǎo tōng xuán》： "《 bié lù》 chēng qí zhǐ yí xiè， ér kòu shì wèi xiè jīng zhě bù gǎn yòng， yì hé xiāng cì miù yě ? gài xiāng huǒ wàng dòng 'ér yí xiè zhě， dé zé xiè qīng zhī 'ér jīng zì cáng， qì xū xià xiàn 'ér jīng huá zhě， dé zé xiè jiàng zhī 'ér jīng yù huá yǐ。 "
⑦《 yào pǐn huà yì》： " fán shǔ xiè bìng， xiǎo shuǐ bì duǎn shù， yǐ cǐ ( zé xiè ) qīng rùn fèi qì， tōng diào shuǐ dào， xià shū pángguāng， zhù zhì shuǐ xiè shī xiè， shǐ dà biàn dé shí， zé pí qì zì jiàn yě。 yīn néng lì shuǐ dào， lìng xié shuǐ qù， zé zhēn shuǐ dé yǎng， gù xiāo kě néng zhǐ。 yòu néng chú shī rè， tōng lín lì， fēn xiāo pǐ mǎn， tòu sān jiāo xù rè tíng shuǐ， cǐ wéi lì shuǐ dì yī liáng pǐn。 ruò xiǎo biàn bù tōng 'ér kǒu kě zhě， rè zài shàng jiāo qì fēn， yí yòng zé xiè 、 fú líng yǐ qīng fèi qì， zī shuǐ zhī shàng yuán yě。 rú kǒu bù kě zhě， rè zài xià jiāo xuè fēn， zé yòng zhī mǔ、 huángbò， yǐ xiè pángguāng， zī shuǐ zhī xià yuán yě。 xū fēn bié 'ér yòng。 "
⑧《 běn cǎo zhèng yì》： " zé xiè ， zuì shàn shèn xiè shuǐ dào， zhuān néng tōng xíng xiǎo biàn。《 běn jīng》 qì wèi suī yuē gān hán， jiān yǐ qí shēngzhǎng shuǐ zé， yīn wèi zhī hán， qí shí qīng dàn wú wèi， gān yú hé yòu ? cǐ yào gōng yòng， wéi zài dàn zé néng tōng，《 běn jīng》 chēng qí zhì fēng hán shī bì， yì yǐ qīng néng rù luò， dàn néng dǎo shī 'ěr， yún zhì fēng hán， shū fēi qí rèn。 qí néng zhì rǔ nán zhě， dāng yǐ miǎn hòu wú rǔ zhě yán， cǐ néng tōng luò shèn xiè， zé kě xià rǔ zhī。 fēi chǎn rǔ bǎi bìng zhī tōng yòng pǐn。 … qí jiān néng huá tán huà yǐn zhě， tán yǐn yì jī shuǐ tíng shī wéi bìng， wéi qí huá lì， gù kě xiāo tán。 zǒng zhī， shèn xiè huá xiè zhī yào， bì wú bǔ yǎng zhī lǐ，《 běn jīng》 yǎng wǔ zàng， yì qì lì yún yún， yǐ shǔ yì měi tài guò， ér zhēn quán jìng wèi kě zhì shèn xū jīng zì chū， dà míng qiě wèi bǔ nǚ rén xuè hǎi， lìng rén yòu zǐ， jié gǔ yì wèi rù shèn jīng， qù jiù shuǐ， yǎng xīn shuǐ。 jiē fēi yào lǐ zhī zhēn。 "
【 fù】 zé xiè yè zhì fēng jí、 nán chǎn， rǔ zhī bù chū děng zhèng； zé xiè shí zhì fēng bì xiāo kě， yì shèn qì， chú xié shī。
【 zhù cáng】 zhì yīn liáng gān zào chù。 |
|
zhǒng míng： zé xiè
xué míng： Alismaorientale
yīng wén míng： Waterplaintain
bié míng： shuǐ zé、 tiān 'é dàn、 yī zhī huā、 rú yì huā
kē： zé xiè kē
zhí zhū shǔ： zé xiè shǔ
chǎn dì fēn bù
chǎn hēi lóng jiāng、 jí lín、 liáo níng、 nèimēng gǔ、 hé běi、 shān xī、 shǎn xī、 xīn jiāng、 yún nán děng dì。 yuán sū lián、 rì běn、 ōu zhōu、 běi měi zhōu、 dà yáng zhōu děng jūn yòu fēn bù。
xíng tài tè zhēng
yè tōng cháng duō shù。 chén shuǐ yè tiáo xíng huò pī zhēn xíng； tǐng shuǐ yè kuān pī zhēn xíng、 tuǒ yuán xíng zhì luǎn xíng。 huā tíng gāo 78-100cm， huò gèng gāo； huā xù cháng 15-50cm。 duō nián shēng cǎo běn， gāo kě dá 100 lí mǐ， dì xià jīng qiú xíng huò luǎn yuán xíng， mì shēng duō shù xū gēn。 dān shēng yè、 shù piàn dān shēng jī bù， yè piàn tuǒ yuán xíng， yòu míng xiǎn hú xíng mài 5～ 7 tiáo。 huā cóng zì yè cóng zhōng shēng chū， wéi dà xíng lún shēng zhuàng de tóng zhuī huā xù， xiǎo huā gěng cháng duǎn bù yī。 guǒ huán zhuàng pái liè， biǎn píng dǎo luǎn xíng， hè sè。 gāi wù zhǒng wéi zhōng guó zhí wù tú pǔ shù jù kù shōu lù de yòu dú zhí wù， qí mó shì tú dú xìng wéi quán zhū yòu dú， dì xià kuài jīng dú xìng jiào dà。 jīng、 yè zhōng hán yòu dú zhī yè， shēng chù pí fū chù zhī kě fā yǎng、 fā hóng、 qǐ pào； shí hòu chǎn shēng fù tòng、 fù xiè děng zhèng zhuàng， hái néng yǐn qǐ má bì。 xiǎo shǔ jìng mài zhù shè zé xiè tí chū wù zhōng yī xīn wù zhì TLD50 wéi 780mg／ kg， fù qiāng zhù shè wéi 1270mg／ kg。
shēngzhǎng xí xìng
shēng yú húpō、 hé wān、 xī liú、 shuǐ táng de qiǎn shuǐ dài， zhǎo zé、 gōu qú jí dī wā shī dì yě yòu shēngzhǎng。 zé xiè wéi shuǐ shēng zhí wù， xǐ shēngzhǎng zài wēn nuǎn dì qū， nài gāo shī， pà hán lěng， tǔ rǎng yǐ féi wò 'ér shāo dài nián xìng de tǔ zhì wéi yí， yòu miáo qī xǐ yìn bì， yí zāi hòu zé xǐ yáng guāng chōng zú， tōng cháng zāi péi yú shuǐ tián huò làn ní tián lǐ， qián zuò duō wéi zǎo dào。
yuán lín yòng tú
yòng yú yuán lín zhǎo zé qiǎn shuǐ qū de shuǐ jǐng bù zhì， zhěng tǐ guān shǎng xiào guǒ shèn jiā。 zài shuǐ jǐng zhōng jì kě guān yè、 yòu kě guān huā。
fán zhí péi yù
duō cǎi qǔ yòu xìng fán zhí。 shǒu xiān duì zhǒng zǐ jìn xíng xiāo dú chǔlǐ。 3-4 yuè huò 8-9 yuè jìn xíng bōzhòng。 wú xìng fán zhí jí kuài gēn fán zhí， 3-4 yuè jiāng dì xià jīng wā chū xǐ jìng， qù chú bù dìng gēn， rán hòu qiē chéng kuài zhuàng， měi kuài liú 1-3 gè yá zuò fán zhí cái liào， jìn xíng jí zhōng fán zhí。 |
|
【 yīng wén míng】 RHIZOMAALISMATIS
【 bié míng】 shuǐ zé、 rú yì huā、 chē kǔ cài、 tiān 'é dàn、 tiān tū、 yī zhī huā shuǐ xiè， máng yù， hú xiè， zé zhī， jí xiè，
【 lái yuán】 běn pǐn wéi zé xiè kē zhí wù zé xiè Alismaorientalis（ Sam.） Juzep。 de gān zào kuài jīng。 dōng jì jīng yè kāi shǐ kū wěi shí cǎi wā， xǐ jìng， gān zào， chú qù xū gēn jí cū pí。
【 zhì fǎ】
zé xiè ： chú qù zá zhì， shāo jìn， rùn tòu， qiē hòu piàn， gān zào。
yán zé xiè ： qǔ zé xiè piàn， zhào yán shuǐ zhì fǎ（ fù lùⅡ D） chǎo gān（ měi 100 jīn jiā yán 2 jīn bàn yòng kāi shuǐ huà kāi）。
【 xìng zhuàng】 běn pǐn chéng lèi qiú xíng、 tuǒ yuán xíng huò luǎn yuán xíng， cháng 2～ 7cm， zhí jìng 2～ 6cm。 biǎo miàn huáng bái sè huò dàn huáng zōng sè， yòu bù guī zé de héng xiàng huán zhuàng qiǎn gōu wén jí duō shù xì xiǎo tū qǐ de xū gēn hén， dǐ bù yòu de yòu liú zhuàng yá hén。 zhì jiān shí， duàn miàn huáng bái sè， fěn xìng， yòu duō shù xì kǒng。 qì wēi， wèi wēi kǔ。
【 jiàn bié】 běn pǐn fěn mò dàn huáng zōng sè。 diàn fěn lì shèn duō， dān lì cháng luǎn xíng、 lèi qiú xíng huò tuǒ yuán xíng， zhí jìng 3～ 14μm， qí diǎn rén zì zhuàng、 duǎn màn chūn líng shuāng chù huán chuōＳ ?～ 3 fēn lì zǔ chéng。 bó bì xì bāo lèi yuán xíng， jù duō shù tuǒ yuán xíng wén kǒng， jí chéng wén kǒng qún。 nèi pí céng xì bāo chuí zhōu bì bō zhuàng wān qū， jiào hòu， mù huà， yòu xī shū xì kǒng gōu。 yóu shì dà duō pò suì， wán zhěng zhě lèi yuán xíng， zhí jìng 54～ 110μm， fēn mì xì bāo zhōng yòu shí kě jiàn yóu dī。
【 xìng wèi guī jīng】 gān， hán。 guī shèn、 pángguāng jīng。
【 gōng néng zhù zhì】 lì xiǎo biàn， qīng shī rè。 yòng yú xiǎo biàn bù lì， shuǐ zhǒng zhàng mǎn， xiè xiè niào shǎo， tán yǐn huàn yùn， rè lín sè tòng； gāo xuè zhī。
【 yòng fǎ yòng liàng】 6～ 9g。
【 zhù cáng】 zhì gān zào chù， fáng zhù。
【 bèi zhù】（ 1） zhì xiǎo biàn bù lì、 shuǐ zhǒng、 lín zhuó、 dài xià děng zhèng， cháng yǔ fú líng、 zhū líng、 chē qián zǐ děng pèi wǔ； zhì xiè xiè jí tán yǐn suǒ zhì de huàn yùn， kě yǔ bái shù pèi wǔ。 cǐ wài， běn yǐn yòng yú shèn yīn bù zú、 xū huǒ kàng shèng， pèi dì huáng、 shān zhū yú děng tóng yòng， yòu xiè xiè xiāng huǒ zuò yòng。 zé xiè lì shuǐ lì jiā， shí yòu shāng yīn zhī kě néng， gèng wú bǔ yīn zhī xiào yòng， zhāng jǐng yuè wèi：「 bǔ yīn bù lì shuǐ， lì shuǐ bù bǔ yīn」 kě zī cān kǎo， gù lín chuáng yìng shàng xū zhù yì。
【 zhāi lù】《 zhōng guó yào diǎn》 |
|
zé xiè de 'ān quán xìng fēi cháng gāo。 fù zuò yòng yuǎn dī yú cháng jiàn de shí pǐn jí tiáoliào， rú shí yán、 huā jiāo， shèn zhì xī fāng rén xǐ huān chī de gāo zhī fáng shí wù。 zài lín chuáng yòng liàng 200 bèi de shí hòu yǐ rán kě yǐ biǎo xiàn 'ān quán。 jí shǐ rú cǐ， zé xiè rú tóng hěn duō liáng shí yī yàng， tí qǔ wù yán zhòng chāo liàng shǐ yòng réng rán kě yǐ jiàn dào fù zuò yòng。
【 wén xiàn】
1、《 zhōng guó shí pǐn wèi shēng zá zhì》 2004 nián 02 qī
zé xiè 60 tiān dà shǔ wèi yǎng shì yàn yán jiū
duàn xuě yīng ; wáng jūn bō ; yǐn xǐ líng ; yán shǎo fāng ; xiào yíng
wéi píng jià zé xiè de 'ān quán xìng , cǎi yòng dà shǔ 60d wèi yǎng de fāng fǎ , dòng wù jīng kǒu guàn wèi jǐyǔ zé xiè shuǐ jiān yè , yǐ yán jiū qí yà màn xìng dú xìng。 jiēguǒ xiǎn shì : zé xiè shuǐ jiān yè de dī、 zhōng、 gāo 3 gè gěi yào zǔ ( jì liàng fēn bié wéi 83、 167 hé 333gkgBW, xiāng dāng yú lín chuáng yòng liàng de 50、 100 hé 200 bèi ) yǔ duì zhào zǔ xiāng bǐ , tǐ zhòng hé shí wù lì yòng shuài zǔ jiān de chā yì wú xiǎn zhù xìng (P>005); xuè niào sù dàn (BUN) yòu shēng gāo de qū shì , gāo jì liàng zǔ yǔ duì zhào zǔ xiāng bǐ , chā yì yòu xiǎn zhù xìng (P<005), dàn jūn wèi chāo chū zhèng cháng fàn wéi ; zhōng、 gāo jì liàng zǔ dà shǔ niào γ- gǔ 'ān zhuǎn yí méi (γ-GT) huó xìng gāo yú duì zhào zǔ , chā yì yòu xiǎn zhù xìng (P<005), xuè、 niào cháng guī jí shēng huà zhǐ biāo wú yǔ suǒ gěi shòu shì wù xiāng guān de yì cháng biàn huà ; gāo jì liàng zǔ dà shǔ gān tǐ bǐ zhí hé shèn tǐ bǐ zhí gāo yú duì zhào zǔ , dàn bìng lǐ zǔ zhì xué jiǎn chá jiēguǒ biǎo míng gè shí yàn zǔ dà shǔ gān zàng、 shèn zàng、 pí hé gāo wán jūn wú míng xiǎn de bìng lǐ xìng sǔn shāng。 yǐ shàng jiēguǒ biǎo míng zài běn shí yàn tiáo jiàn xià , zé xiè zhōng、 gāo jì liàng zǔ dà shǔ niào γ-GT zhǐ biāo yòu yì cháng gǎi biàn , dàn bìng lǐ zǔ zhì xué jiǎn chá wèi jiàn míng xiǎn bìng lǐ xìng sǔn shāng。
zuò zhě dān wèi： běi jīng dà xué gōng gòng wèi shēng xué yuàn běi jīng 100083( duàn xuě yīng ; wáng jūn bō ; yǐn xǐ líng ; yán shǎo fāng ); běi jīng dà xué gōng gòng wèi shēng xué yuàn běi jīng 100083( xiào yíng )
jī jīn： guó jiā“ shí wǔ” kē jì gōng guān xiàng mù (2001BA804A06)~~
2、 zhè jiāng rén mín wèi shēng shí yàn yuàn yào wù yán jiū suǒ， zhōng cǎo yào tōng xùn， 1976， (7):314
sì wèi hán zé xiè tí qǔ wù de sì liào 3 gè yuè， shǐ dà shǔ de gān zàng chū xiàn húnzhuó zhǒng zhàng hé bō lí yàng biàn xìng， shèn zàng jìn qū xiǎo guǎn shàng pí xì bāo chū xiàn zhǒng zhàng、 kōng pào biàn xìng。
zhù： cǐ zī liào xiǎn shì， zhèng cháng shǐ yòng de zé xiè yǔ tí qǔ wù zhī jiān shì yòu qū bié de。
3、 YuenMFetal,AlimentPharmacolTher.2006,24(8):1179-86
yòu yǐ gān huàn zhě yīn fú yòng hán zé xiè de zhōng yào， dǎo zhì xuè yè、 gān、 shèn duō zhǒng qì guān zhòngdú 'ér sǐ wáng。
zhù： zhè shuō míng guó wài zhì yào gōng yì jīng cháng kě yǐ shǐ yuán běn 'ān quán de zhōng yào biàn dé bù zài 'ān quán， zhè yī diǎn tí shì wǒ guó jìn kǒu guó wài zhōng yào zhì jì de shí hòu yào tè bié xiǎo xīn， bù néng zhǐ kàn yuán liào lái yuán。 |
|
【 bié míng】 zé xiè， chuān zé xiè ， jiàn zé xiè ， guǎng zé xiè ， shuǐ xiè， shuǐ zé， jí xiè， máng yù， tiān tū， yī zhī huā， tiān 'é dàn， chē kǔ cài， rú yì huā， zé xī， hú xiè， zhāng zhī， pú jiè gēn， gé gēn， niú chún gēn， shuǐ cài gēn， xìng cài gēn， ěr zé， xiǎo yuán xiè， jiàn xiè， jiàn xiè， zé xià， chuān xià， jiàn xià， zhái xià， wén qiě， yǔ sūn， zhái xī， shuǐ bái cài。
【 shāng pǐn míng】 jiàn zé xiè ： yòu míng fú zé xiè 。 wéi chǎn yú fú jiàn， jiāng xī zhě。 gè dà， pí guāng jīng chéng yuán xíng。 pǐn zhì yōu liáng， wéi běn pǐn dì dào yào cái。
chuān zé xiè ： wéi chǎn yú sì chuān zhě。 gè xiǎo， pí cū cāo。
guāng zé xiè ： chú qù xì máo gēn， bìng yòng zhú lóng zhuàng qù xū máo jí cū pí 'ér dé de jiā gōng pǐn。
yǐ shàng shāng pǐn yǐ gè dà zhì jiān、 sè huáng bái、 fěn xìng zú zhě wéi jiā。
【 chǔfāng míng】 zé xiè ， zé xiè， zé xī， chǎo zé xiè ， yán zé xiè ， yán shuǐ zé xiè děng。
chǔfāng zhōng xiě zé xiè ， zé xiè、 zé xī zhǐ shēng zé xiè 。 wéi yuán yào qù zá zhì qiē piàn shēng yòng rù yào zhě。
chǎo zé xiè wéi zé xiè piàn jīng fū chǎo huò qīng chǎo hòu rù yào zhě。
yán zé xiè yòu míng yán shuǐ zé xiè 。 wéi zé xiè piàn yòng yán shuǐ pēn lín， dài xī jìn， zài yòng wén huǒ chǎo zhì wēi huáng rù yào zhě。 |
|
[ xuǎn zuò shí pǐn de lǐ yóu ]
《 shén nóng běn cǎo jīng》：“ jiǔ fú， ěr mù cōng míng， bù jī、 yán nián、 qīng shēn， miàn shēng guāng。” [ qīng ] sūn xīng yǎn zhù：“ lù jī yún ∶ jīn zé xiě yě。 qí yè rú chē qián cǎo dà， qí wèi yì xiāng sì， xú zhōu guǎng líng rén shí zhī。”
[ yòng yú xiāo kě lì zhèng fēn xī ]
àn《 shén nóng běn cǎo jīng》 jìzǎi， zé xiè chū fú kě ràng rén féi jiàn， jiǔ fú zé kě shǐ rén qīng shēn。 zhè shuō míng， duǎn qī duì rén chǎn shēng de xiào guǒ kě néng yǔ cháng qī xiào guǒ xiāng fǎn。 néng tiáozhěng tǐ zhòng， zì rán xiān kě yǐ tiáozhěng rén de dài xiè gōng néng。 suǒ yǐ zé xiè kě yǐ yòng yú xiāo kě bìng rén。 lín chuáng suī yòu shí yòng zài fù fāng zhōng， hái shì jué dé zé xiè yòu yī xiē zuò yòng tè diǎn。《 běn cǎo gāng mù》：“ zōng yuē∶ zé xiè zhī gōng， cháng yú xíng shuǐ。 zhāng zhòng jǐng zhì shuǐ xù kě fán， xiǎo biàn bù lì， huò tù huò xiè， wǔ líng sàn zhù zhī， fāng yòng zé xiè ， gù zhī qí cháng yú xíng shuǐ。”（ niè wén tāo：《 shí wù xùn liàn yǔ táng niào bìng kāng fù》） |
|
1.《 běn cǎo yǎn yì》； zé xiè ， qí gōng yóu cháng yú xíng shuǐ。 zhāng zhòng jǐng yuē， shuǐ xù kě fán， xiǎo biàn bù lì， huò tù huò xiè， wǔ líng sàn zhù zhī。 fāng yòng zé xiè ， gù zhī qí yòng cháng yú xíng shuǐ。《 běn jīng》 yòu yǐn biǎn què yún， duō fú bìng rén yǎn sè， chéng wéi xíng qù qí shuǐ。 zhāng zhòng jǐng bā wèi wán yòng zhī zhě， yì bù guò yǐn jiē guì、 fù děng guī jiù shèn jīng， bié wú tā yì。 fán fú zé xiè sǎnrén， wèi yòu bù xiǎo biàn duō zhě； xiǎo biàn jì duō， shèn qì yān dé fù shí？ jīn rén zhǐ xiè jīng， duō bù gǎn yòng。
2.《 yī jīng sù huí jí》： zhāng zhòng jǐng bā wèi wán yòng zé xiè ， kòu zōng shì《 běn cǎo yǎn yì》 yún， bù guò jiē yǐn guì、 fù děng guī jiù shèn jīng， bié wú tā yì。 yú wèi dì huáng、 shān zhū yú、 bái fú líng、 mǔ dān pí jiē shèn jīng zhī yào， gù bù dài zé xiè zhī jiē yǐn 'ér hòu zhì yě。 fù zǐ nǎi yòu shèn mìng mén zhī yào， guān guì néng bǔ xià jiāo xiāng huǒ bù zú， yì bù dài hū zé xiè zhī jiē yǐn 'ér hòu zhì yǐ。 wéi gān shān yào suī dú rù shǒu tài yīn jīng， rán qí gōng yì néng qiáng yīn， qiě shǒu tài yīn wéi zú shǎo yīn zhī shàng yuán， yuán jì yòu zī， liú qǐ wú yì？ qiě zé xiè suī xián sì xiè shèn， nǎi xiè shèn xié， fēi xiè shèn zhī běn yě， gù wǔ líng sàn yòng zé xiè zhě， jù fēi xiè shèn xié hū？ bái fú líng yì fá shèn xié， jí suǒ yǐ bǔ zhèng 'ěr。 shì zé bā wèi wán zhī yòng zé xiè zhě fēi tā， gài qǔ qí xiè shèn xié， yǎng wǔ zàng， yì qì lì， qǐ yīn qì， bǔ xū sǔn zhī gōng。
3.《 běn cǎo méng quán》： zé xiè ， duō fú suī zé mù hūn， bào fú yì néng míng mù， qí yì hé yě？ gài xiè fú shuǐ， qù liú gòu， gù míng mù； xiǎo biàn lì， shèn qì xū， gù mù hūn。 èr zhě bù kě bù zhī。
4.《 gāng mù》： zé xiè ， qì píng， wèi gān 'ér dàn， dàn néng shèn xiè， qì wèi jù bó， suǒ yǐ lì shuǐ 'ér xiè xià。 pí wèi yòu shī rè， zé tóu zhòng 'ér mù hūn 'ěr míng， zé xiè shèn qù qí shī， zé rè yì suí qù， ér tǔ qì dé lìng， qīng qì shàng xíng， tiān qì míng shuǎng， gù zé xiè yòu yǎng wǔ zàng、 yì qì lì、 zhì tóu xuán， cōng míng 'ěr mù zhī gōng， ruò jiǔ fú zé jiàng lìng tài guò， qīng qì bù shēng， zhēn yīn qián hào， ān dé bù mù hūn yé？ zhòng jǐng dì huáng wán， yòng fú líng、 zé xiè zhě， nǎi qǔ qí xiè pángguāng zhī xié qì， fēi yǐn jiē yě， gǔ rén yòng bǔ yào， bì jiān xiè xié， xié qù zé bǔ yào dé lì， yī bì yī hé， cǐ nǎi xuán miào， hòu shì bù zhī cǐ lǐ， zhuān yī yú bǔ， suǒ yǐ jiǔ fú bì zhì piān shèng zhī hài yě。 shén nóng shū liè zé xiè yú shàng pǐn， fù yún jiǔ fú qīng shēn、 miàn shēng guāng， táo、 sū jiē yǐ wéi xìn rán， yú qiè yí zhī。 zé xiè xíng shuǐ xiè shèn， jiǔ fú qiě bù kě， yòu 'ān yòu cǐ shén gōng yé， qí miù kě zhī。
5.《 běn cǎo huì yán》： fāng lóng tán yún， zé xiè yòu gù shèn zhì shuǐ zhī gōng， rán yǔ zhū líng yòu yòu bù tóng zhě， gài zhū líng lì shuǐ， néng fēn xiè biǎo jiān zhī xié； zé xiè lì shuǐ， néng xuān tōng nèi zàng zhī shī。 zé xiè ， lì shuǐ zhī zhù yào。 lì shuǐ， rén jiē zhī zhī yǐ： dān xī yòu wèi néng lì pángguāng、 bāo luò zhī huǒ， pángguāng bāo luò yòu huǒ， bìng lóng bì jié zhàng zhě， huǒ xiè zé shuǐ xíng， xíng shuǐ zé huǒ jiàng yǐ， shuǐ huǒ 'èr yì， bìng xíng bù bèi。
6.《 běn cǎo tōng xuán》：《 bié lù》 chēng qí zhǐ yí xiè， ér kòu shì wèi xiè jīng zhě bù gǎn yòng， yì hé xiāng cì miù yě？ gài xiāng huǒ wàng dòng 'ér yí xiè zhě， dé zé xiè qīng zhī 'ér jīng zì cáng， qì xū xià xiàn 'ér jīng huá zhě， dé zé xiè jiàng zhī 'ér jīng yù huá yǐ。
7.《 yào pǐn huà yì》： fán shǔ xiè bìng， xiǎo shuǐ bì duǎn shù， yǐ cǐ（ zé xiè ） qīng rùn fèi qì， tōng diào shuǐ dào， xià shū pángguāng， zhù zhì shuǐ xiè shī xiè， shǐ dà biàn dé shí， zé pí qì zì jiàn yě。 yīn néng lì shuǐ dào， lìng xié shuǐ qù， zé zhēn shuǐ dé yǎng， gù xiāo kě néng zhǐ。 yòu néng chú shī rè， tōng lín lì， fēn xiāo pǐ mǎn， tòu sān jiāo xù rè tíng shuǐ， cǐ wéi lì shuǐ dì yī liáng pǐn。
8.《 běn cǎo zhèng yì》： zé xiè ， zuì shàn shèn xiè shuǐ dào， zhuān néng tōng xíng xiǎo biàn。《 běn jīng》 qì wèi suī yuē gān hán， jiān yǐ qí shēngzhǎng shuǐ zé， yīn wèi zhī hán， qí shí qīng dàn wú wèi， gān yú hé yòu？ cǐ yào gōng yòng， wéi zài dàn zé néng tōng，《 běn jīng》 chēng qí zhì fēng hán shī bì， yì yǐ qīng néng rù luò， dàn néng dǎo shī 'ěr， yún zhì fēng hán， shū fēi qí rèn。 qí néng zhì rǔ nán zhě， dāng yǐ miǎn hòu wú rǔ zhě yán， cǐ néng tōng luò shèn xiè， zé kě xià rǔ zhī， fēi chǎn rǔ bǎi bìng zhī tōng yòng pǐn。 qí jiān néng huá tán huà yǐn zhě， tán yǐn yì jī shuǐ tíng shī wéi bìng， wéi qí huá lì， gù kě xiāo tán。 zǒng zhī， shèn xiè huá xiè zhī yào， bì wú bǔ yǎng zhī lǐ。《 běn jīng》 yǎng wǔ zàng， yì qì lì yún yún， yǐ shǔ yì měi tài guò， ér zhēn quán jìng wèi kě zhì shèn xū jīng zì chū， dà míng qiě wèi bǔ nǚ rén xuè hǎi， lìng rén yòu zǐ， jié gǔ yì wèi rù shèn jīng， qù jiù shuǐ， yǎng xīn shuǐ。 jiē fēi yào lǐ zhī zhēn。
9.《 běn jīng》： zhù fēng hán shī bì， rǔ nán， xiāo shuǐ， yǎng wǔ zàng， yì qì lì， féi jiàn。
10.《 bié lù》： bǔ xū sǔn wǔ láo， chú wǔ zàng pǐ mǎn， qǐ yīn qì， zhǐ xiè jīng、 xiāo kě、 lín lì， zhú pángguāng、 sān jiāo tíng shuǐ。
11.《 yào xìng lùn》： zhù shèn xū jīng zì chū， zhì wǔ lín， lì pángguāng rè， xuān tōng shuǐ dào。
12.《 rì huá zǐ běn cǎo》： zhì wǔ láo qī shāng， zhù tóu xuán、 ěr xū míng， jīn gǔ luán suō， tōng xiǎo cháng， zhǐ yí lì、 niào xuè。
13.《 yī xué qǐ yuán》： zhì xiǎo biàn lín lì， qù yīn jiān hàn。《 zhù zhì mì jué》 yún， qù jiù shuǐ， yǎng xīn shuǐ， lì xiǎo biàn， xiāo shuǐ zhǒng， shèn xiè zhǐ kě。
14. lǐ gǎo： qù pāo zhōng liú gòu、 xīn xià shuǐ pǐ。
15.《 gāng mù》： shèn shī rè， xíng tán yǐn， zhǐ 'ǒu tù、 xiè lì， shàn tòng， jiǎo qì。 |
|
shēng wù xué tè xìng xǐ wēn nuǎn shī rùn de qì hòu， yòu miáo xǐ yìn bì， chéng zhū xǐ yáng guāng， pà hán lěng， zài hǎi bá 800m yǐ xià dì qū， yī bān dōukě zāi péi。 yí xuǎn yáng guāng chōng zú， fǔ zhí zhì fēng fù， ér shāo dài nián xìng de tǔ rǎng， tóng shí yòu kě kào shuǐ yuán de shuǐ tián zāi péi， qián zuò wéi dào huò zhōng dào， zhì dì guò shā huò tǔ wēn dī de lěng jìn tián bù yí zhòngzhí。
zāi péi jì shù yòng zhǒng zǐ fán zhí。 xiān péi yù zhǒng zǐ， zài yù miáo yí zāi。 zhǒng zǐ péi yù shì jiāng jīng guò xuǎn zé de zhǒng zhū wā chū， yòng fēn yá fán zhí huò kuài jīng fán zhí lìng xíng zāi péi， shōu dé chéng shú zhǒng zǐ。 bōzhòng qián jiāng zhǒng zǐ yòng qīng shuǐ jìn pào 24-48h， liàng gān shuǐ qì， yǔ cǎo mù huī bàn hé。 bō fàng qī， sì chuān zài 6 yuè zhōng xún -7 yuè shàng xún， fú jiàn zài 7 yuè shàng xún， jiāng xī zài 7 yuè xià xún， sǎ bō， 5d zuǒ yòu， dà bù fēn méng yá。 yī bān yù miáo 1hm2， kě zāizhòng 25hm2 zuǒ yòu。 yí zāi qī yī bān zài 8 yuè， xuǎn 17-20cm de qiū miáo， àn xíng zhū jù（ 30-33） cm×（ 24-27） cm， měi xué zāi miáo yī zhū， miáo rù ní zhōng 3-4cm.
tián jiān guǎn lǐ yí zāi hòu， 3-5d nèi yìng jí shí jiǎn chá， rú yòu quē zhū， yìng chóngxīn bǔ miáo， zhěng gè shēngzhǎng qī zhōng， zhōng gēng chú cǎo 3-4 cì， yǔ shī féi jié hé jìn xíng， yòng rén chù fèn shuǐ， yě kě yòng jiù féi yǔ niào sù bàn hé shī yòng。 shī yòng qián xiān pái shuǐ， shī hòu zhōng gēng chú cǎo， gé 1-2d hòu guàn shuǐ。 yí qiǎn shuǐ guàn gài， bù tóng jiē duàn， zhǎng wò bù tóng de guàn shuǐ shēn dù。 yí zāi hòu guàn shuǐ shēn 2-3cm， shēngzhǎng wàng shèng qī guàn shuǐ shēn 3-5cm， zài kuài jīng péng dà shí qī yìng jiǎn shuǐ tián， shǐ tián nèi chéng“ huā huā shuǐ miàn”。 11 yuè shàng xún zhú jiàn pái gān。 9 yuè zhōng xún zhú jiàn chōu chū huā tái hé cè yá， xū jí jìn zhāi chú。
bìng chóng hài fáng zhì： bìng hài yòu bái bān bìng， wéi hài yè piàn， kě yú bōzhòng qián yòng 40% jiá quán 80 bèi yè jìn zhǒng 5min， xǐ jìng liàng gān hòu bōzhòng fěn 1000 bèi yè， měi 7-10d1 cì， lián pēn 2-3 cì。 chóng hài yòu lián yì guǎn yá wéi hài yè bǐng、 nèn jīng， kě yòng huà xué yào jì pēn shā。 yín wén yè 'é yòu chóng yǎo shí yè piàn， yòng 90% dí bǎi chóng 1000 bèi yè pēn shā。 |
zhōng guó yào diǎn 2005 bǎn |
míng chēng :
zé xiè
hàn yǔ pīn yīn :
Zexie
yīng wén míng :
RHIZOMAALISMATIS
jī yuán :
běn pǐn wéi zé xiè kē zhí wù zé xiè Alismaorientalis（ Sam.） Juzep. de gān zào kuài jīng。 dōng jì jīng yè kāi shǐ kū wěi shí cǎi wā， xǐ jìng， gān zào， chú qù xū gēn jí cū pí。
xìng zhuàng :
běn pǐn chéng lèi qiú xíng、 tuǒ yuán xíng huò luǎn yuán xíng， cháng 2-7cm， zhí jìng 2-6cm。 biǎo miàn huáng bái sè huò dàn huáng zōng sè， yòu bù guī zé de héng xiàng huán zhuàng qiǎn gōu wén jí duō shù xì xiǎo tū qǐ de xū gēn hén， dǐ bù yòu de yòu liú zhuàng yá hén。 zhì jiān shí， duàn miàn huáng bái sè， fěn xìng， yòu duō shù xì kǒng。 qì wēi， wèi wēi kǔ。
jiàn bié :
běn pǐn fěn mò dàn huáng zōng sè。 diàn fěn lì shèn duō， dān lì cháng luǎn xíng、 lèi qiú xíng huò tuǒ yuán xíng， zhí jìng 3-14μm， qí diǎn rén zì zhuàng、 duǎn féng zhuàng huò sān chā zhuàng； fù lì yóu 2-3 fēn liào zǔ chéng。 bó bì xì bāo lèi yuán xíng， jù duō shù tuǒ yuán xíng wén kǒng， jí chéng wén kǒng qún。 nèi pí céng xì bāo chuí zhōu bì bō zhuàng wān qū， jiào hòu， mù huà， yòu xī shū xì kǒng gōu。 yóu shì dà duō pò suì， wán zhěng zhě lèi yuán xíng， zhí jìng 54-110μm， fēn mì xì bāo zhōng yòu shí kě jiàn yóu dī。
jiǎn chá :
zǒng huī fēn bù dé guò 5.0 ％（ fù lù Ⅸ K）。
suān bù róng xìng huī fēn bù dé guò 0.5％（ fù lùⅨ K）。
páozhì fāng fǎ :
zé xiè chú qù zá zhì， shāo jìn， rùn tòu。 qiē hòu piàn． gān zào。
yán zé xiè qǔ zé xiè piàn， zhào yán shuǐ zhì fǎ（ fù lùⅡ D） chǎo gān。
xìng wèi :
gān， hán。
guī jīng :
guī shèn、 pángguāng jīng。
gōng xiào :
lì xiǎo biàn， qīng shī rè。
zhù zhì :
yòng yú xiǎo biàn bù lì． shuǐ zhǒng zhàng mǎn， xiè xiè niào shǎo， tán yǐn huàn yùn， rè lín sè tòng； gāo xuè zhī。
yòng fǎ yòng liàng :
6-9g。
zhù cáng :
zhì gān zào chù， fáng zhù。
zhōng xī yào fēn lèi :
zhōng yào（ yào cái jí yǐn piàn） |
|
| RHIZOMA ALISMATIS |
zhōng guó yào diǎn 2000 bǎn |
zé xiè
pīn yīn míng： Zexie
yīng wén míng： RHIZOMAALISMATIS
shū yè hào： 2000 nián bǎn yī bù -184
běn pǐn wéi zé xiè kē zhí wù zé xiè Alismaorientalis(Sam.)Juzep. de gān zào kuài jīng。 dōng jì jīng yè
kāi shǐ kū wěi shí cǎi wā， xǐ jìng， gān zào， chú qù xū gēn jí cū pí。
【 xìng zhuàng】 běn pǐn chéng lèi qiú xíng、 tuǒ yuán xíng huò luǎn yuán xíng， cháng 2～ 7cm， zhí jìng 2～ 6cm。 biǎo miàn huáng bái sè
huò dàn huáng zōng sè， yòu bù guī zé de héng xiàng huán zhuàng qiǎn gōu wén jí duō shù xì xiǎo tū qǐ de xū gēn hén， dǐ bù yòu de yòu liú zhuàng yá
hén。 zhì jiān shí， duàn miàn huáng bái sè， fěn xìng， yòu duō shù xì kǒng。 qì wēi， wèi wēi kǔ。
【 jiàn bié】 běn pǐn fěn mò dàn huáng zōng sè。 diàn fěn lì shèn duō， dān lì cháng luǎn xíng、 lèi qiú xíng huò tuǒ yuán xíng， zhí jìng
3～ 14μm， qí diǎn rén zì zhuàng、 duǎn féng zhuàng huò sān chā zhuàng； fù lì yóu 2～ 3 fēn lì zǔ chéng。 bó bì xì bāo lèi yuán xíng，
jù duō shù tuǒ yuán xíng wén kǒng， jí chéng wén kǒng qún。 nèi pí céng xì bāo chuí zhōu bì bō zhuàng wān qū， jiào hòu， mù huà， yòu xī shū xì
kǒng gōu。 yóu shì dà duō pò suì， wán zhěng zhě lèi yuán xíng， zhí jìng 54～ 110μm， fēn mì xì bāo zhōng yòu shí kě jiàn yóu dī。
【 jiǎn chá】 zǒng huī fēn bù dé guò 5.0％（ fù lùⅨ K）。
suān bù róng xìng huī fēn bù dé guò 0.5％（ fù lùⅨ K）。
【 páozhì】 zé xiè chú qù zá zhì， shāo jìn， rùn tòu， qiē hòu piàn， gān zào。
yán zé xiè qǔ zé xiè piàn， zhào yán shuǐ zhì fǎ（ fù lùⅡ D） chǎo gān。
【 xìng wèi yǔ guī jīng】 gān， hán。 guī shèn、 pángguāng jīng。
【 gōng néng yǔ zhù zhì】 lì xiǎo biàn， qīng shī rè。 yòng yú xiǎo biàn bù lì， shuǐ zhǒng zhàng mǎn， xiè xiè niào shǎo， tán yǐn huàn
yùn， rè lín sè tòng； gāo xuè zhī。
【 yòng fǎ yǔ yòng liàng】 6～ 9g。
【 zhù cáng】 zhì gān zào chù， fáng zhù。 |
|
zé xiè
rhizoma alismatis
zé xiè kē zhí wù zé xiè Alisma orientalis (Sam.) Juzep. de gān zào kuài jīng。
|
|
- : Oriental Waterplantain Rhizome, rhizoma alismatis, alisma
- n.: oriental water plantain
|
|
|