|
|
zuòzhě: qū yuán Qu Yuan
“ chǔ cí ” yòu chēng“ chǔ cí”， shì zhàn guó shí dài de wěi dà shī rén qū yuán chuàng zào de yī zhǒng shī tǐ。 zuò pǐn yùn yòng chǔ dì（ jīn liǎng hú yī dài） de wén xué yàng shì、 fāng yán shēng yùn， xù xiě chǔ dì de shān chuān rén wù、 lì shǐ fēng qíng， jù yòu nóng hòu de dì fāng tè sè。 hàn dài shí， liú xiàng bǎ qū yuán de zuò pǐn jí sòng yù děng rén“ chéng xí qū fù” de zuò pǐn biān ji chéng jí， míng wéi《 chǔ cí 》。 bìng chéng wéi jì《 shī jīng》 yǐ hòu， duì wǒ guó wén xué jù yòu shēn yuǎn yǐng xiǎng de yī bù shī gē zǒng jí。
chǔ cí ， qí běn yì shì zhǐ chǔ dì de yán cí， hòu lái zhú jiàn gù dìng wéi liǎng zhǒng hán yì： yī shì shī gē de tǐ cái， yī shì shī gē zǒng jí de míng chēng（ zài yī dìng chéng dù shàng yě dài biǎo liǎo chǔ guó wén xué）。 cóng shī gē tǐ cái lái shuō， tā shì zhàn guó hòu qī yǐ qū yuán wéi dài biǎo de shī rén， zài chǔ guó mín gē jī chǔ shàng kāi chuàng de yī zhǒng xīn shī tǐ。 cóng zǒng jí míng chēng lái shuō， tā shì xī hàn liú xiàng zài qián rén jī chǔ shàng ji lù de yī bù“ chǔ cí ” tǐ de shī gē zǒng jí， shōu rù zhàn guó chǔ rén qū yuán、 sòng yù de zuò pǐn yǐ jí hàn dài jiǎ yì、 huái nán xiǎo shān、 zhuāng jì、 dōng fāng shuò、 wáng bāo、 liú xiàng zhū rén de fǎng sāo zuò pǐn。
“ chǔ cí ” zhī míng shǒu jiàn yú《 shǐ jì · zhāng tānɡ chuán》。 kě jiàn zhì chí zài hàn dài qián qī yǐ yòu zhè yī míng chēng。 qí běn yì， dāng shì fàn zhǐ chǔ dì de gē cí， yǐ hòu cái chéng wéi zhuān chēng， zhǐ yǐ zhàn guó shí chǔ guó qū yuán de chuàng zuò wéi dài biǎo de xīn shī tǐ。 zhè zhǒng shī tǐ jù yòu nóng hòu de dì yù wén huà sè cǎi， rú sòng rén huáng bó sī suǒ shuō，“ jiē shū chǔ yǔ， zuò chǔ shēng， jì chǔ dì， míng chǔ wù”（《 dōng guān yú lùn》）。 xī hàn mò， liú xiàng ji lù qū yuán、 sòng yù de zuò pǐn， jí hàn dài rén mó fǎng zhè zhǒng shī tǐ de zuò pǐn， shū míng jí tí zuò《 chǔ cí 》。 zhè shì《 shī jīng》 yǐ hòu， wǒ guó gǔ dài yòu yī bù jù yòu shēn yuǎn yǐng xiǎng de shī gē zǒng jí。 lìng wài， yóu yú qū yuán de《 lí sāo》 shì chǔ cí de dài biǎo zuò， suǒ yǐ chǔ cí yòu bèi chēng wéi“ sāo” huò“ sāo tǐ”。 hàn dài rén hái pǔ biàn bǎ chǔ cí chēng wéi“ fù”。《 shǐ jì》 zhōng yǐ shuō qū yuán“ zuò《 huái shā》 zhī fù”《 hàn shū · yì wén zhì》 zhōng yě liè yòu“ qū yuán fù”、“ sòng yù fù” děng míng mù。
zài hàn dài， chǔ cí yě bèi chēng wéi cí huò cí fù。 xī hàn mò nián， liú xiàng jiāng qū yuán、 sòng yù de zuò pǐn yǐ jí hàn dài huái nán xiǎo shān、 dōng fāng shuò、 wáng bāo、 liú xiàng děng rén chéng xí mó fǎng qū yuán、 sòng yù de zuò pǐn gòng 16 piān ji lù chéng jí， dìng míng wéi《 chǔ cí 》。 chǔ cí suì yòu chéng wéi shī gē zǒng jí de míng chēng。 yóu yú qū yuán de《 lí sāo》 shì《 chǔ cí 》 de dài biǎo zuò， gù chǔ cí yòu chēng wéi sāo huò sāo tǐ。
làng màn zhù yì shī gē zǒng jí
《 chǔ cí 》 zuò wéi wǒ guó dì yī bù làng màn zhù yì shī gē zǒng jí， yóu yú shī gē de xíng shì shì zài chǔ guó mín gē de jī chǔ shàng jiā gōng xíng chéng， piān zhōng yòu dà liàng yǐn yòng chǔ dì de fēng tǔ wù chǎn hé fāng yán cí huì， suǒ yǐ jiào“ chǔ cí ”。《 chǔ cí 》 zhù yào shì qū yuán de zuò pǐn， qí dài biǎo zuò shì《 lí sāo》， hòu rén yīn cǐ yòu chēng“ chǔ cí ” wéi“ sāo tǐ”。 xī hàn mò nián，， liú xiàng sōu jí qū yuán、 sòng yù děng rén de zuò pǐn， ji lù chéng jí。《 chǔ cí 》 duì hòu shì wén xué yǐng xiǎng shēn yuǎn， bù jǐn kāi qǐ liǎo hòu lái de fù tǐ， ér qiě yǐng xiǎng lì dài sǎnwén chuàng zuò， shì wǒ guó jī jí làng màn zhù yì shī gē chuàng zuò de yuán tóu。
《 chǔ cí 》 shì wǒ guó dì yī bù làng màn zhù yì shī gē zǒng jí chǔ cí de zhù yào zuò zhě shì qū yuán。 tā chuàng zuò liǎo《 lí sāo》《 jiǔ gē》《 jiǔ zhāng》《 tiān wèn》 děng bù xiǔ zuò pǐn。 zài qū yuán de yǐng xiǎng xià， chǔ guó yòu chǎn shēng liǎo sòng yù、 táng lè， jǐng chā děng chǔ cí zuò zhě。 xiàn cún de《 chǔ cí 》 zǒng jí zhōng， zhù yào shì qū yuán jí sòng yù de zuò pǐn； táng lè、 jǐng chā de zuò pǐn dà dū wèi néng liú chuán xià lái。
chǔ cí de tè zhēng， sòng dài huáng bó sī zài《 xiào dìng chǔ cí xù》 zhōng gài kuò shuō：“ gài qū sòng zhū sāo， jiē shū chǔ yǔ， zuò chǔ shēng， jì chǔ dì， míng chǔ wù， gù kě wèi zhī ‘ chǔ cí ’。” zhè yī shuō fǎ shì zhèng què de。 chú cǐ 'ér wài，《 chǔ cí 》 zhōng qū、 sòng zuò pǐn suǒ shè jí de lì shǐ chuán shuō、 shén huà gù shì、 fēng sú xí shàng yǐ jí suǒ shǐ yòng de yì shù shǒu duàn、 nóng yù de shū qíng fēng gé， wú bù dài yòu xiān míng chǔ wén huà sè cǎi。 zhè shì chǔ cí de jī běn tè zhēng， tā men shì yǔ zhōng yuán wén huà jiāo xiāng huī yìng de chǔ wén huà de zhòng yào zǔ chéng bù fēn。
chǔ guó wén xué zǒng jí
xī hàn liú xiàng ji， dōng hàn wáng yì zhāng jù。 yuán shōu chǔ rén qū yuán、 sòng yù jí hàn dài huái nán xiǎo shān、 dōng fāng shuò、 wáng bāo、 liú xiàng děng rén de cí fù gòng shí liù piān， hòu wáng yì zēng rù jǐ zuò《 jiǔ sī》， chéng shí qī piān。 gāi shū yǐ qū yuán de zuò pǐn wéi zhù， qí zhōng《 lí sāo》、《 jiǔ gē》、《 tiān wèn》 děng piān bǎo cún liǎo jiào duō de lì shǐ zī liào hé shén huà chuán shuō， kě gōng zhì shǐ zhě cān kǎo。 qū yuán（ yuē qián 339 ～ yuē qián 278）， míng píng。 chū rèn chǔ huái wáng zuǒ tú、 sān lǘ dà fū。 yīn zhù zhāng zhāng míng fǎ dù， jǔ xián shòu néng， lián qí kàng qín， shòu huái wáng zhì zǐ zǐ lán jí jìn shàng děng rén zèn huǐ 'ér gé zhí。 qǐng xiāng wáng shí， qū yuán bèi fàng zhú， tā wú lì wǎn jiù chǔ zhī wēi wáng， yòu wú fǎ shí xiàn zhèng zhì lǐ xiǎng， suì tóu mì luó jiāng 'ér sǐ。《 lí sāo》 shì qū yuán de dài biǎo zuò。 zhè piān hóng wěi de zhèng zhì shū qíng shī biǎo xiàn liǎo zuò zhě de jìn bù lǐ xiǎng， wéi shí xiàn lǐ xiǎng 'ér jìn xíng de bù xiè dǒu zhēng， hé dǒu zhēng zhōng suǒ yù dào de cuò zhé jí zì jǐ de kǔ mèn。 qū yuán cháng cháng zhēng yǐn lì shǐ yǐ shū fā qíng huái， cóng zhōng xún zhǎo jīng yàn jiào xùn，“ shàng shù táng、 yú、 sān hòu zhī zhì， xià xù jié、 zhòu、 yì、 jiāo zhī bài， jì jūn jué wù， fǎn yú zhèng dào 'ér hái jǐ yě。” qí zhōng yòu xiē dì fāng kě yǐ hé shǐ shū hù xiāng cān zhèng bǔ chōng， lì rú《 lí sāo》 yún：“ qǐ jiǔ biàn yǔ jiǔ gē xī， xià kāng yú yǐ zì zòng。 bù gù nán yǐ tú hòu xī， wǔ zǐ yòng shī hū jiā xiàng。 yì yín yóu yǐ yì tián xī， yòu hǎo shè tiān fēng hú。 gù luàn liú qí xiān zhōng xī， zhuó yòu tān fū jué jiā。 jiāo shēn bèi fú qiáng yǔ xī， zòng yù 'ér bù rěn。 rì kāng yú yǐ zì wàng xī， jué shǒu yòng fū diān yǔn。 xià jié zhī cháng wéi xī， nǎi suì yān 'ér féng yāng。” cǐ duàn suǒ shù xià dài lì shǐ xiāng dāng wán zhěng， kě yǔ《 zuǒzhuàn》 hù xiāng cān kàn， ér bǔ《 shǐ jì · xià běn jì》 bù yán yì、 zhuó zhī shì de shū lòu。 cǐ wài， cóng《 lí sāo》 zhōng guān yú xī hé、 wàng shū、 fēi lián、 fēng lóng、 mì fēi de jì shù， yě kě kuī jiàn shàng gǔ shén huà chuán shuō de yī bān； ér“ shè tí zhēn yú mèng zōu xī， wéi gēng yín wú yǐ jiàng”， zé shì kǎo zhèng gǔ dài tiān wén lì fǎ de zī liào。
《 jiǔ gē》 běn wéi gǔ dài yuègē， xiāng chuán shì xià qǐ cóng tiān shàng tōu lái de。 qū yuán zài mín jiān sì shén lè gē jī chǔ shàng chuàng zuò de《 jiǔ gē》， xí yòng liǎo gǔ dài yuègē de míng chēng， gòng shí yī piān。 qí zhōng bǎo cún liǎo guān yú yún shén、 shān shén、 xiāng shuǐ shén、 hé shén、 tài yáng shén děng de shén huà gù shì， shì yán jiū shàng gǔ mín sú hé chǔ wén huà de zhēn guì zī liào。
《 tiān wèn》 shì yī shǒu cháng shī， tā duì zì rán yǔ zhòu hé shè huì lì shǐ tí chū de yī bǎi qī shí duō gè wèn tí zhōng， bǎo cún liǎo xǔ duō shén huà chuán shuō hé gǔ shǐ zī liào。 lì rú， guān yú gǔn、 yǔ zhì shuǐ de chuán shuō suǒ tí chū de yī xì liè wèn tí， jiù shè jí gǔn hé chī guī de guān xì， yǔ hé gǔn zhì shuǐ fāng fǎ de bù tóng， yǔ zhì shuǐ shí céng dé yìng lóng zhī zhù， yǔ qǔ tú shān shì nǚ děng xì jié； guān yú hòu yì de chuán shuō suǒ tí de wèn tí yòu shè jí hòu yì shè rì， shè hé bó 'ér qī luò pín， bèi hán zhuó shā hài děng xì jié。 guān yú shāng zhī shǐ zǔ qì， yǐ jí zì qì zhì tānɡ de lì shǐ， wén xiàn zī liào shí fēn quē fá。《 tiān wèn》 tòu lù liǎo xǔ duō guān yú zhè duàn lì shǐ de zhòng yào xiàn suǒ， qí zhōng shè jí qì、 wáng jì、 wáng hài、 wáng héng、 shàng jiá wēi děng yīn rén xiān gōng xiān wáng de nèi róng， yóu wéi bǎo guì。
shī shǐ dì wèi
chǔ cí shì zài chǔ guó mín gē de jī chǔ shàng jīng guò jiā gōng、 tí liàn 'ér fā zhǎn qǐ lái de， yòu zhe nóng yù de dì fāng tè sè。 yóu yú dì lǐ、 yǔ yán huán jìng de chā yì， chǔ guó yī dài zì gǔ jiù yòu tā dú tè de dì fāng yīnyuè， gǔ chēng nán fēng、 nán yīn； yě yòu tā dú tè de tǔ fēng gē yáo， rú《 shuō yuàn》 zhōng jìzǎi de《 chǔ rén gē》、《 yuè rén gē》、《 cāng làng gē》； gèng zhòng yào de shì chǔ guó yòu yōu jiǔ de lì shǐ， chǔ dì wū fēng shèng xíng， chǔ rén yǐ gē wǔ yú shén， shǐ shén huà dà liàng bǎo cún， shī gē yīnyuè xùn sù fā zhǎn， shǐ chǔ dì mín gē zhōng chōng mǎn liǎo yuán shǐ de zōng jiào qì fēn。 suǒ yòu zhè xiē yǐng xiǎng shǐ dé chǔ cí jù yòu chǔ guó tè yòu de yīn tiáoyīn yùn， tóng shí jù yòu shēn hòu de làng màn zhù yì sè cǎi hé nóng hòu de wū wén huà sè cǎi。 kě yǐ shuō， chǔ cí de chǎn shēng shì hé chǔ guó dì fāng mín gē yǐ jí chǔ dì wén huà chuán tǒng de xūn táo fēn bù kāi de。
tóng shí， chǔ cí yòu shì nán fāng chǔ guó wén huà hé běi fāng zhōng yuán wén huà xiāng jié hé de chǎn wù。 chūn qiū zhàn guó yǐ hòu， yī xiàng bèi chēng wéi jīng mán de chǔ guó rì yì qiáng dà。 tā zài wèn dǐng zhōng yuán、 zhēng bà zhū hóu de guò chéng zhōng yǔ běi fāng gè guó pín fán jiē chù， cù jìn liǎo nán běi wén huà de guǎng fàn jiāo liú， chǔ guó yě shòu dào běi fāng zhōng yuán wén huà de shēn kè yǐng xiǎng。 zhèng shì zhè zhǒng nán běi wén huà de huì hé， yùn yù liǎo qū yuán zhè yàng wěi dà de shī rén hé《 chǔ cí 》 zhè yàng yì cǎi fēn chéng de wěi dà shī piān。
《 chǔ cí 》 zài zhōng guó shī shǐ shàng zhàn yòu zhòng yào de dì wèi。 tā de chū xiàn， dǎ pò liǎo《 shī jīng》 yǐ hòu liǎng sān gè shì jì de chén jì 'ér zài shī tán shàng dà fàng yì cǎi。 hòu rén yě yīn cǐ jiāng《 shī jīng》 yǔ《 chǔ cí 》 bìng chēng wéi fēng、 sāo。 fēng zhǐ shí wǔ guó fēng， dài biǎo《 shī jīng》， chōng mǎn zhe xiàn shí zhù yì jīng shén； sāo zhǐ《 lí sāo》， dài biǎo《 chǔ cí 》， chōng mǎn zhe làng màn zhù yì qì xī。 fēng、 sāo chéng wéi zhōng guó gǔ diǎn shī gē xiàn shí zhù yì hé làng màn zhù yì de chuàng zuò de liǎng dà liú pài。
zhù běn shì dōng hàn wáng yì de《 chǔ cí zhāng jù》。《 sì kù quán shū zǒng mù》 shuō： 「 chū， liú xiàng póu jí qū yuán《 lí sāo》、《 jiǔ gē》、《 tiān wèn》、《 jiǔ zhāng》 …… ér gè wéi zhī zhù。 」 dàn liú xiàng biān dìng de《 chǔ cí 》 16 juàn yuán běn yǐ yì。《 chǔ cí zhāng jù》 jí yǐ liú xiàng《 chǔ cí 》 wéi dǐ běn， tā chú liǎo duì chǔ cí zuò liǎo jiào wán zhěng de xùn shì zhī wài， hái tí gōng liǎo yòu guān yuán běn de qíng kuàng。 zài《 chǔ cí zhāng jù》 de jī chǔ shàng， nán sòng hóng xīng zǔ yòu zuò liǎo《 chǔ cí bǔ zhù》。 cǐ hòu， nán sòng zhū xī zhù yòu《 chǔ cí jí zhù》， qīng chū wáng fū zhī zhuàn yòu《 chǔ cí tōng shì》， qīng dài jiǎng jì yòu《 shān dài gé zhù chǔ cí 》， děng děng。 tā men gēn jù jǐ jiàn， zuò liǎo xǔ duō ji jí、 kǎo dìng hé zhù shì、 píng lùn gōng zuò。
chǔ cí mù lù
lí sāo jiǔ gē tiān wèn jiǔ zhāng yuǎn yóu bǔ jū yú fù jiǔ biàn zhāo hún dà zhāo xī shì zhāo yǐn shì qī jiàn 'āi shí mìng jiǔ huái jiǔ tàn jiǔ sī
jiǔ gē： dōng huáng tài yī dōng jūn yún zhōng jūn xiāng jūn xiāng fū rén dà sī mìng shǎo sī mìng hé bó shān guǐ guó shāng lǐ hún
jiǔ zhāng： xī sòng shè jiāng āi yǐng chōu sī huái shā sī měi rén xī wǎng rì jú sòng bēi huí fēng
qī jiàn： chū fàng chén jiāng yuàn shì yuàn sī zì bēi āi mìng miù jiàn luàn yuē
jiǔ huái： kuāng jī tōng lù wēi jùn zhāo shì zūn jiā xù yīng sī zhōng táo yōng zhū zhāo luàn yuē
jiǔ tàn： féng fēn lí shì yuàn sī yuǎn shì xī xián yōu kǔ mǐn mìng sī gǔ yuǎn yóu
jiǔ sī： féng yóu yuàn shàng jí shì mǐn shàng zāo 'è dào luàn shāng shí āi suì shǒu zhì luàn yuē
chǔ wén huà hé chǔ cí de xíng chéng
cháng jiāng liú yù tóng huáng hé liú yù yī yàng， hěn zǎo jiù yùn yù zhe gǔ lǎo de wén huà。 chǔ mín zú xīng qǐ yǐ hòu， chéng wéi zhè yī dì yù wén huà de dài biǎo。 zhì chí zài yīn shāng shí qī， chǔ rén yǐ jīng tóng běi fāng zhèng quán fā shēng guān xì； zhì xī zhōu chū， jù shuō yù xióng céng“ zǐ shì wén wáng”， hòu lái xióng yì yòu bèi chéng wáng fēng yú chǔ（《 shǐ jì · chǔ shì jiā》）。 zhè yīnggāi lǐ jiě wéi zhōu wáng cháo duì chǔ rén shí jì kòng zhì jiāng hàn dì qū de chéng rèn。 zhì chūn qiū shí dài， chǔ guó xùn sù fā zhǎn zhuàng dà， jiān bìng liǎo cháng jiāng zhōng yóu xǔ duō dà xiǎo bāng guó， chéng wéi zú yǐ yǔ zhěng gè zhōng yuán xiāng kàng héng de lì liàng。 chǔ zhuāng wáng wéi chūn qiū wǔ bà zhī yī， yī dù yòu běi qǔ zhōng yuán zhī zhì。 zhàn guó shí qī， chǔ jìn 'ér tūn miè wú yuè， qí shì lì xī dǐ hàn zhōng， dōng lín dà hǎi， zài zhàn guó zhū xióng zhōng， bǎn tú zuì dà， rén kǒu zuì duō。 yī dù yòu“ héng zé qín dì， zòng zé chǔ wáng” de shuō fǎ， yì wèi qín、 chǔ 'èr guó， zuì jù tǒng yī quán guó de kě néng。 zuì hòu chǔ wéi qín suǒ miè。 dàn chǔ dì de fǎn qín qǐ yì， yòu chéng wéi tuī fān qín wáng cháo de zhù yào lì liàng。 hàn wáng cháo de jiàn lì， cóng mǒu zhǒng yì yì shàng kě yǐ rèn wéi shì chǔ rén de shèng lì。 qín、 hàn dà yī tǒng， zuì zhōng wán chéng liǎo nán běi wén huà de róng huì， yě yóu cǐ xíng chéng liǎo wěi dà de“ hàn zú”。
chǔ mín zú zài qí fā zhǎn guò chéng zhōng， bù duàn yǔ zhōng yuán wén huà jìn xíng jiāo liú。 chūn qiū zhàn guó shí dài， běi fāng de zhù yào wén huà diǎn jí， rú《 shī》、《 shū》、《 lǐ》、《 lè》 děng， yě yǐ chéng wéi chǔ guó guì zú sòng xí de duì xiàng。《 zuǒzhuàn》 jì chǔ rén fù sòng huò yǐn yòng《 shī jīng》 de lì zǐ， jiù yòu hǎo duō qǐ。 dàn lìng yī fāng miàn， chǔ wén huà shǐ zhōng bǎo chí zhe zì shēn qiáng liè de tè zhēng， yǔ zhōng yuán wén huà yòu xiǎn zhù qū bié， yīn 'ér chǔ rén cháng qī bèi zhōng yuán guó jiā kàn zuò yě mán de yì zú。《 xiǎo yǎ · cǎi qǐ》 jì xù zhōu xuān wáng nán zhēng chǔ guó zhī shì， shuō：“ chǔn 'ěr mán jīng， dà bāng wéi chóu。” bìng bǎ“ mán jīng” yǔ běi fāng de xiǎn yǔn bìng liè。《 lǔ sòng · bì gōng》 yòu bǎ chǔ rén yǔ běi fāng róng dí bìng liè， tóng zuò wéi yìng yú yán chéng de duì xiàng：“ róng dí shì yīng， jīng shū shì chéng。”
ér chǔ rén zì jǐ， zài bù yuàn chéng rèn zhōu wáng shì quán wēi de shí hòu， yě wǎng wǎng zì chēng：“ wǒ mán yí yě。”（ jiàn《 shǐ jì · chǔ shì jiā》）
yī bān rèn wéi chǔ wén huà bǐ zhōng yuán wén huà luò hòu， zhè yàng shuō bù wán quán duì。 chǔ wén huà de xīng qǐ yě xǔ bǐ zhōng yuán wén huà chí， dàn dào liǎo chūn qiū zhàn guó shí dài， chǔ wén huà de luò hòu， zhù yào zhǐ shì biǎo xiàn zài guó jiā zhì dù bù gòu chéng shú， yóu qí shì yòng yú wéi hù tǒng zhì zhì xù、 děng jí guān xì de zhèng zhì yǔ lún lǐ sī xiǎng yuǎn bù jí běi fāng wén huà wán mì。 héng héng suǒ yǐ chǔ rén xū yào yǐn jìn yòu guān de xué shuō hé diǎn jí。 yǔ cǐ xiāng yìng， yuán shǐ zōng jiào héng héng wū jiào de shèng xíng， yě kě yǐ kàn zuò chǔ wén huà luò hòu de biǎo xiàn。 dàn zài qí tā fāng miàn， chǔ wén huà bù yī dìng luò hòu， shèn zhì yòu xǔ duō dì fāng yuǎn yuǎn chāo guò zhōng yuán wén huà。 lǐ jiě zhè yī diǎn， duì yú lǐ jiě chǔ cí shí fēn zhòng yào。
shǒu xiān yīnggāi zhù yì dào， nán fāng de jīng jì tiáo jiàn jiào běi fāng jù yòu yī dìng de yōu yuè xìng。《 hàn shū · dì lǐ zhì》 shuō， chǔ dì“ yòu jiāng hàn chuān zé shān lín zhī ráo； jiāng nán dì guǎng， huò huǒ gēng shuǐ nòu， mín shí yú dào， yǐ yú liè shān fá wéi yè， guǒ luǒ luǒ há， shí wù cháng zú”。 yóu yú móu shēng jiào wéi róng yì， jiù kě néng yòu jiào duō de rén lì tuō lí dān chún wéi chí shēng cún de huó dòng， tóu rù gèng gāo jí gèng fù zá de wù zhì shēng chǎn。 suǒ yǐ zhì shǎo zài chūn qiū yǐ hòu， chǔ guó de cái lì wù lì， yǐ jīng míng xiǎn chāo guò běi fāng guó jiā。《 zuǒzhuàn》 jì zhòng 'ěr bēn chǔ， duì chéng wáng shuō：“ zǐ nǚ yù bó， zé jūn yòu zhī； yǔ máo chǐ gé， zé jūn dì shēng yān。 qí bō jí jìn guó zhě， jūn zhī yú yě。” yǐ kě kuī jiàn yī 'èr。 jù lì shǐ jìzǎi， chǔ shì chūn qiū zhàn guó shí yōng yòu huáng jīn hěn duō de guó jiā。 cóng jìn nián dì xià kǎo gǔ fā jué lái kàn， zhàn guó shí dài chǔ guó de qīng tóng qì， zú yǐ dài biǎo xiān qín qīng tóng qì yě zhù de zuì gāo shuǐ píng。 zhì yú chǔ dì qī qì、 sī zhì pǐn zhī jīng měi， nà shì běi fāng gēn běn wú fǎ bǐ nǐ de。 qū yuán《 zhāo hún》 zhōng miáo huì chǔ guó gōng tíng nèi jí qí shē huá de xiǎng lè jǐng xiàng， dāng rán yě xū yòu xióng hòu de wù zhì jī chǔ。 tóng yàng yīn wéi zài nán fāng móu shēng bǐ jiào róng yì， tú jìng yě duō， bù xū yào zǔ chéng qiáng dà de jí tǐ lì liàng yǐ kè fú zì rán， wéi hù shēng cún， suǒ yǐ chǔ guó yě méi yòu xíng chéng xiàng běi fāng guó jiā nà yàng de yán mì de zōng fǎ zhèng zhì zhì dù。 jù《 hán fēi zǐ》 shuō， chǔ guó de guì zú yě yī zhí yōng yòu bǐ jiào dú lì de shì lì。 zhè duì yú chǔ guó tóng běi fāng guó jiā de duì kàng yě xǔ shì bù lì de。 dàn lìng yī fāng miàn， zài zhè yàng de shēng huó huán jìng zhōng， gè rén shòu jí tǐ de yā yì jiào shǎo， gè tǐ yì shí xiāng yìng jiù bǐ jiào qiáng liè。 yī zhí dào hàn dài， chǔ rén xìng gé de jié 'ào bù xùn， réng shì jǔ shì wén míng。《 shǐ jì》、《 hàn shū》 zhōng， kě yǐ zhǎo dào bù shǎo lì zǐ。
fēng fù de wù zhì tiáo jiàn， jiào shǎo yā yì 'ér xiǎn dé huó yuè de shēng huó qíng gǎn， zào chéng liǎo chǔ guó yì shù de gāo dù fā zhǎn， zhè shì chǔ wén huà míng xiǎn chāo guò zhōng yuán wén huà de yī gè fāng miàn。 zài zhōng yuán wén huà zhōng， yì shù， bāo kuò yīnyuè、 wǔ dǎo、 gēqǔ， zhù yào bèi lǐ jiě wéi“ lǐ” de zǔ chéng bù fēn， bèi dāng zuò tiáojié qún tǐ shēng huó、 shí xiàn yī dìng lún lǐ mùdì de shǒu duàn。 yīn 'ér， zhōng yōng píng hé bèi shì wéi yì shù de jí zhì。 ér chǔ guó de yì shù， wú lùn yú shén yú rén， réng rán dōushì zài zhù zhòng shěn měi yú yuè de fāng xiàng shàng fā zhǎn， chōng fēn zhǎn shì chū rén men qíng gǎn de huó yuè xìng。 chǔ dì chū tǔ de gè zhǒng qì wù hé sī zhì pǐn， bù jǐn zhì zuò jīng xì， ér qiě wǎng wǎng huì yòu yàn lì huá měi、 qí huàn fēi dòng de tú 'àn。《 zhāo hún》、《 jiǔ gē》 suǒ miáo huì de yīnyuè wǔ dǎo， yě xiǎn shì chū rè liè dòng dàng、 guǐ jué qí lì de qì fēn。 jiù chǔ dì、 jīn hú běi suí xiàn chū tǔ de yī tào jù bèi wǔ gè bàn bā dù de biān zhōng， bèi zhōng wài zhuān mén jiā yù wéi“ shì jiè qí jì”， shí jì zhèng míng liǎo chǔ guó yīnyuè jí gē wǔ de fā dá。 ér běi fāng de zhèng tǒng yīnyuè， tōng cháng shì xiàn zhì zài yī gè bā dù de yīn yù fàn wéi nèi de。
zōng shàng suǒ shù， yīnggāi shuō： yǐ chūn qiū zhàn guó shí dài 'ér lùn， chǔ wén huà yǔ zhōng yuán wén huà， shí shì gè yòu tè diǎn， gè yòu suǒ cháng。 rú guǒ dān jiù yì shù lǐng yù 'ér yán， chǔ wén huà de chéng jiù wéi gāo。 wén xué shì guǎng yì de yì shù de yī gè fāng miàn。 wǒ men suǒ yào lùn shù de chǔ cí ， jì shì chǔ wén huà tǔ rǎng shàng kāi chū de qí pā， yòu dài biǎo liǎo chǔ wén huà de huī huáng chéng jiù。 chǔ wén huà yóu qí chǔ guó yì shù de yī bān tè diǎn， rú jiào qiáng de gè tǐ yì shí， jī liè dòng dàng de qíng gǎn， qí huàn 'ér huá lì de biǎo xiàn xíng shì děng děng， yědōu chéng xiàn yú chǔ cí zhōng。
chǔ cí de xíng chéng， cóng zhí jiē de yīn sù lái shuō， shǒu xiān tóng chǔ dì de gē yáo yòu mìqiè guān xì。 rú qián suǒ shù， chǔ shì yī gè yīnyuè wǔ dǎo fā dá de dì fāng。 xiàn zài cóng《 chǔ cí 》 děng shū hái kě yǐ kàn dào zhòng duō chǔ dì yuèqǔ de míng mù， rú《 shè jiāng》、《 cǎi líng》、《 láo shāng》、《 jiǔ biàn》、《 jiǔ gē》、《 xiè lù》、《 yáng chūn》、《 bái xuě》 děng。 xiàn cún de gē cí， jiào zǎo de yòu《 mèng zǐ》 zhōng jì lù de《 rú zǐ gē》， jù shuō shì kǒng zǐ yóu chǔ shí tīng dāng dì xiǎo hái suǒ chàng：
cāng làng zhī shuǐ qīng xī， kě yǐ zhuó wǒ yīng； cāng làng zhī shuǐ zhuó xī， kě yǐ zhuó wǒ zú。
hái yòu liú xiàng《 shuō yuàn》 suǒ zài《 yuè rén gē》， jù shuō shì chǔ rén fān yì de yuè guó zhōu zǐ de chàng cí：
jīn xī hé xī xī， qiān zhōu zhōng liú。 jīn rì hé rì xī， dé yǔ wáng zǐ tóng zhōu。 méng xiū bèi hǎo xī， bù zǐ gòu chǐ。 xīn jǐ fán 'ér bù jué xī， dé zhī wáng zǐ。 shān yòu mù xī mù yòu zhī， xīn yuè jūn xī jūn bù zhī。
zhè zhǒng gē yáo dào qín hàn shí hái shí fēn liú xíng。 rú liú bāng yòu《 dà fēng gē》， xiàng yǔ yòu《 gāi xià gē》。 tā de tǐ shì yǔ zhōng yuán gē yáo bù tóng， bù shì zhěng qí de sì yán tǐ， měi jù kě cháng kě duǎn， zài jù wěi huò jù zhōng duō yòng yǔ qì cí“ xī” zì。 zhè xiē yě chéng wéi chǔ cí de xiǎn zhù tè zhēng。
dàn zhí dé zhù yì de shì， chǔ cí suī tuō tāi yú chǔ dì gē yáo， què yǐ fā shēng liǎo zhòng dà biàn huà。 hàn rén chēng chǔ cí wéi fù， qǔ yì shì“ bù gē 'ér sòng wèi zhī fù” ①（《 hàn shū · yì wén zhì》）。 qū yuán de zuò pǐn， chú《 jiǔ gē》 wài，《 lí sāo》、《 zhāo hún》、《 tiān wèn》， dōushì cháng piān jù zhì；《 jiǔ zhāng》 jiào zhī《 shī jīng》 ér yán， yě cháng dé duō。 tā men xiǎn rán bù shì yí gē chàng， bù yìng dāng zuò gēqǔ lái kàn dài。 tóng shí， zhè zhǒng“ bù gē 'ér sòng” de“ fù”， què yòu bù shì xiàng sàn wén nà yàng de dú fǎ， jù gǔ jí jìzǎi， xū yào yòng yī zhǒng tè bié de shēng diào lái sòng dú。 zhè dà yuē lèi sì yú gǔ xī là shǐ shī de“ yín chàng” xíng shì。 gē yáo zǒng shì piān fú duǎn xiǎo 'ér yǔ yán jiǎn pǔ de， chǔ cí zhèng shì bǎi tuō liǎo gē yáo de xíng shì， cái néng shǐ yòng fán lì de wén cí， róng nà fù zá de nèi hán， biǎo xiàn fēng fù de sī xiǎng qíng gǎn。 shùn dài shuō， xiàn dài rén wèile qū bié chǔ cí yǔ hàn fù， bù zhù zhāng chēng chǔ cí wéi“ fù”， zhè bù wú dào lǐ， què bù néng shuō hàn rén zhè yàng chēng hū yòu hé guò cuò。 yīn wéi běn lái shì xiān yòu“ qū fù” ér hòu yòu“ hàn fù” de。
hàn rén yòu yòu“ fù zhě， gǔ shī zhī liú yě” yī shuō（ jiàn bān gù《 liǎng dū fù xù》）， dāng shì wèile pān fù rú jiā jīng diǎn， jiān kǎo lǜ dào fù de pū zhāng tè zhēng。
chǔ dì shèng xíng de wū jiào， yòu shèn tòu liǎo chǔ cí ， shǐ zhī jù yòu nóng hòu de shén huà sè cǎi。 jù shǐ shū jìzǎi， dāng zhōng yuán wén huà wū jiào sè cǎi zǎo yǐ míng xiǎn xiāo tuì yǐ hòu， zài nán chǔ， zhí zhì zhàn guó， jūn chén shàng xià réng rán“ xìn wū xí， zhòng yín cí”（《 hàn shū · dì lǐ zhì》）。 chǔ huái wáng céng“ lóng jì lǐ， shì guǐ shén”， bìng qiě qǐ tú kào guǐ shén zhī zhù yǐ tuì qín shī（ jiàn《 hàn shū · jiāo sì zhì》）。 mín jiān de wū fēng gèng wéi shèng xíng。《 hàn shū · dì lǐ zhì》 jí wáng yì《 chǔ cí zhāng jù》 děng， dū yán jí chǔ rén xìn wū 'ér hǎo cí，“ qí cí bì zuò gē lè， gǔ wǔ yǐ lè zhū shén” de fēng sú。 kě jiàn zài qū yuán de shí dài， chǔ rén hái chén jìn zài yī piàn chōng mǎn qí yì xiǎng xiàng hé chì rè qíng gǎn de shén huà shì jiè zhōng。 shēng huó yú zhè yī wén huà fēn wéi zhōng de qū yuán， bù jǐn chuàng zuò chū jì shén de zǔ shī héng héng《 jiǔ gē》， hé gēn jù mín jiān zhāo hún cí xiě zuò de《 zhāo hún》， ér qiě zài biǎo shù zì shēn qíng gǎn shí， yě dà liàng yùn yòng shén huà cái liào， chí chěng xiǎng xiàng， shàng tiān rù dì， piāo yóu liù hé jiǔ zhōu， gěi rén yǐ shén mì de gǎn shòu。 shèn zhì《 lí sāo》 zhè piān dài biǎo zuò de gòu jià， yóu“ bǔ míng”、“ chén cí”、“ xiān jiè”、“ shén yóu”， dào“ wèn bǔ”、“ jiàng shén”， dū jiè yòng liǎo mín jiān wū shù de fāng shì。
chú liǎo chǔ wén huà běn shēn de yīn sù， qí tā yī xiē yīn sù duì chǔ cí de xíng shì yě qǐ liǎo yī dìng zuò yòng。 rú qián suǒ shù， chūn qiū yǐ hòu， chǔ guó guì zú duì《 shī jīng》 yǐ jīng xiāng dāng shú xī， zhè chéng wéi tā men de wén huà sù yǎng de yī bù fēn。 qū yuán《 jiǔ zhāng》 zhōng de《 jú sòng》 quán yòng sì yán jù， yòu zài gé jù de jù wěi yòng“ xī” zì， kě yǐ shì wéi《 shī jīng》 tǐ shì duì《 chǔ cí 》 tǐ shì de shèn tòu。 zài zhàn guó shí dài， zòng héng jiā bēn zǒu yóushuì， shí fēn huó yuè。 tā men“ yù yǐ chún wěn zòu gōng， suì jìng wéi měi cí， yǐ dòng rén zhù”，“ yú bō liú yǎn， jiàn jí wén yuàn， fán cí huá jù， gù yǐ fēi《 shī》 zhī pǔ zhì zhī tǐ shì suǒ néngzǎi yǐ。” héng héng lǔ xùn《 hàn wén xué shǐ gāng yào》 zhōng de zhè yī jié lùn shù， zhèng què dì zhǐ chū liǎo zhàn guó zòng héng jiā huá lì pū zhāng de wén cí duì《 chǔ cí 》 xíng chéng de yǐng xiǎng。
dāng rán，“ bù yòu qū yuán， qǐ jiàn《 lí sāo》”（《 wén xīn diāo lóng · biàn sāo》）。
chǔ cí shì chǔ wén huà de chǎn wù， jù tǐ shuō lái， yòu lí bù kāi wěi dà shī rén qū yuán de chuàng zào。
[ dài biǎo rén wù ]
《 chǔ cí 》 de dài biǎo rén wù qū yuán（ qián 340？ － qián 278 nián）， shì zhōng guó wén xué shǐ shàng zuì zǎo chū xiàn de 'ài guó shī rén。 zài《 chǔ cí 》 chū běn de 16 juàn zhōng， qū yuán de zuò pǐn zhàn jué dà bù fēn， gòng shōu tā de shī zuò 8 juàn 20 yú piān。 bāo kuò《 lí sāo》、《 jiǔ gē》（ 11 piān）、《 tiān xiàng》、《 jiǔ zhāng》（ 9 piān）、《 yuǎn yóu》、《 bǔ jū》、《 yú fù》、《 zhāo hún》 děng。 qí tā 8 juàn shì， sòng yù de《 jiǔ biàn》， jǐng chā de《 dà zhāo》， jí hàn dài jiǎ yì de《 xī shì》、 huái nán xiǎo shān de《 zhāo yǐn shì》、 dōng fāng shuò de《 qī jiàn》， yán jì de《 āi shí mìng》、 wáng bāo de《 jiǔ huái》、 liú xiàng de《 jiǔ tàn》 děng。 nán sòng zhū xī zài xiē jī chǔ shàng biān wéi《 chǔ cí jí zhù》， zēng rù jiǎ yì de《 péng niǎo fù》、《 diào qū yuán fù》 liǎng piān； shān qù《 qī jiàn》、《 jiǔ huái》、《 jiǔ tàn》 děng zuò pǐn， zhū xī rèn wéi zhè xiē zuò pǐn quē fá zhēn shí de sī xiǎng gǎn qíng。 tā bìng bǎ qū yuán de zuò pǐn huá wéi“ lí sāo lèi”， bǎ qí tā zuò pǐn huá wéi“ xù lí sāo lèi”， àn yuán piān zhāng cì xù biān wéi 8 juàn。 qū yuán de zuò pǐn dà zhì kě fēn liǎng lèi： yī lèi shì《 lí sāo》《 jiǔ zhāng》 děng zài liú fàng shēng huó zhōng xiě de zhèng zhì shū huái shī； yī lèi shì yǐ《 jiǔ gē》 wéi dài biǎo de jì gē hé fǎn yìng shī rén shì jiè guān、 rén shēng guān de《 tiān wèn》。 qū yuán de dài biǎo zuò《 lí sāo》， shì wǒ guó gǔ dài zuì cháng de yī piān làng màn zhù yì shū huái shī， yě shì“ chǔ cí ” de dài biǎo zuò pǐn。 yóu cǐ， shì rén chēng“ chǔ cí ” wéi“ sāo tǐ shī”， bìng yǔ《 shī jīng》 bìng chēng“ shī sāo”。《 lí sāo》 shì shī rén zài zāo dì 'èr cì liú fàng zhōng， mǎn huái“ xìn 'ér jiàn yí、 zhōng 'ér bèi bàng” de wěi qū， níng jù yōu fèn、 gǎn kǎi yú bǐ duān xiě chéng de。 zhè shǒu jìn 2500 zì de cháng shī， xù shù liǎo shī rén de shēn shì hé zhì xiàng， tōng guò biǎo xiàn shī rén yī shēng bù xiè de dǒu zhēng hé jué xīn yǐ shēn xùn zhì de bēi jù， fǎn yìng liǎo chǔ guó tǒng zhì jiē céng zhōng zhèng zhí yǔ xié 'è liǎng zhǒng shì lì de jiān ruì dǒu zhēng， bào lù liǎo chǔ guó de hēi 'àn xiàn shí hé zhèng zhì wēi jī， biǎo dá liǎo tā wèiguó wèimín 'ér zhàn dǒu bù qū，“ jiǔ sǐ 'ér bù huǐ” de jīng shén。
nèi róng gěng gài
《 chǔ cí 》 zhōng de《 lí sāo》、《 jiǔ gē》、《 jiǔ zhāng》、《 tiān wèn》 hé《 zhāo hún》 děng gòng 23 piān， shì qū yuán de zuò pǐn（ cǐ wài， hái yòu sòng yù děng rén de zuò pǐn）， jué dà duō shù shì chǔ cí tǐ de shī， shì wǒ men xiàn zài suǒ kàn dào de《 chǔ cí 》 de dài biǎo zuò。 qū yuán de zuò pǐn zhù yào shì yǐ chǔ guó de mín jiān wén xué wéi jī chǔ， jié hé zì jǐ de shēng huó jīng lì hècóng zhèng zāo yù 'ér xiě chū。 jiǎn shù《 jiǔ gē》 yì shù biǎo xiàn de tè diǎn。
yī ． qū yuán zài《 jiǔ gē》 zhōng jì xiě chū liǎo shén de líng yì， gèng xiě chū liǎo shén de“ rén xìng”， shén xìng hé rén xìng tǒng yī zài yī qǐ。 rú《 xiāng jūn》、《 xiāng fū rén》， biǎo xiàn xiāng shuǐ zhī shén xiāng hù 'ài mù zhuī qiú què zhōng yú bù yù de bō zhé biàn huà de xīn jìng。 shū xiě shén yǔ shén zhī jiān、 shén yǔ rén zhī jiān de liàn 'ài gù shì， shǐ jì shén gēqǔ dài yòu nóng nóng de rén jiān qíng wèi。 èr． xù xiě shén líng de huó dòng hé shén líng de qíng gǎn， miáo huì shén líng de huán jìng hé qì fēn， shì yī zhǒng qīng xīn yōu miǎo de jìng jiè。
jiǎn shù《 zhāo hún》 de yì shù tè sè。
yī． jié gòu jīng mì wán měi。 yǐ jù fāng wèi hé shì wù céng céng pū xù xuàn rǎn de biǎo xiàn fāng shì。 èr． cháng yú pū pái miáo mó， lì rú tā xiě sì fāng de kǒng bù， luó liè zhòng duō kě pà de shì wù， hái miáo huì chū tā men kě pà de xíng xiàng。
shì xù chǔ cí chǎn shēng de xiāng guān yào sù。
yī． yǔ chǔ shēng、 chǔ gē yòu zhí jiē lián xì。 chǔ cí jí shǐ bù néng gē chàng， yě yào yòng“ chǔ shēng” lái sòng dú。 chǔ cí de xǔ duō shī piān dōuyòu“ luàn” cí， tā mendōu shì yuèqǔ de zǔ chéng bù fēn， gèng biǎo míng chǔ cí yǔ chǔ lè yòu qīn mì guān xì。 èr． chǔ cí de chǎn shēng yǔ chǔ guó mín jiān“ wū gē” guān xì mìqiè。 zōng jiào de gē wǔ， duì chǔ cí yòu jǐ gè fāng miàn de zhí jiē yǐng xiǎng： 1．《 jiǔ gē》 jiù shì zài mín jiān jì shén yuègē de jī chǔ shàng jiā gōng 'ér chéng de。 2． jì shén yí shì zhōng， wū shī zhuāng bàn chéng bù tóng de shén zhī， zài gē zài wǔ， jiù xiàng xì jù yī yàng。 zhè yàng shén mì làng màn 'ér jù yòu gù shì xìng de gē wǔ， duì chǔ cí de gòu sī hé biǎo xiàn dōuyòu yǐng xiǎng。 rú《 lí sāo》 xiě 'è xián jiàng shén。 3． mín jiān jì shén wū gē， fù yòu shén qí de xiǎng xiàng huò huàn xiǎng， yùn yù zhe fēng fù de shén huà gù shì， zhè xiē dōuchéng wéi chǔ cí de yǎng liào hé tè zhēng。 rú《 jiǔ gē》 zhōng de shén guǐ，《 lí sāo》 zhōng de tiān jiè。
sān． chǔ cí zhōng chōng mǎn zhe chǔ dì fēng wù de miáo xiě， shǐ yòng zhe dào dì de chǔ dì fāng yán děng。 sì． chǔ cí shì zài nán běi wén huà jiāo liú de xīn de shí dài huán jìng xià， dàn shēng yú chǔ guó de dì yù tè sè xiān míng de xīn shī tǐ。
yǐ shàng zhǒng zhǒng， shuō míng chǔ cí què hū shì chǔ wén huà de chǎn wù， dài yòu nóng hòu de dì yù sè cǎi。
shì lùn chǔ cí de wén tǐ tè diǎn。
yī． cóng shī fēng yán， pū pái kuā shì， xiǎng xiàng fēng fù， shì chǔ cí de gòng tóng tè zhēng。 rú《 lí sāo》 chōng mǎn qí huàn bù jū de xiǎng xiàng， shū fā zhēn qíng céng jìn fǎn fù。
èr． cóng tǐ shì yán， chǔ cí jiào zhī《 shī jīng》， piān fú jí dà zēngzhǎng， jù shì yě yòu sì yán wéi zhù biàn wéi cháng duǎn bù jū， cēncī cuò luò。
sān． jiù yǔ yán shuō， chǔ cí duō yòng chǔ yǔ chǔ shēng， chǔ dì de fāng yán cí yǔ dà liàng yǒng xiàn， lìng wài，“ xī” zì、“ xiē” zì zuò wéi xū cí tàn yǔ chéng wéi chǔ cí de yī gè xiān míng biāo zhì。
shì lùn《 lí sāo》 de sī xiǎng nèi róng。
yī．“ měi zhèng” lǐ xiǎng hé shēn chén de 'ài guó qíng gǎn。 qū yuán xiàng wǎng“ qián shèng” zhì guó jūn míng chén xián、 jūn chén hé xié de jìng jiè， tí chū“ jǔ xián 'ér shòu néng xī， xún shéng mò 'ér bù pō” de jù tǐ zhì guó fāng lüè。 èr． zhuī qiú lǐ xiǎng jiǔ sǐ bù huǐ de jiān rèn pǐn hé jí 'è rú chóu de pī pàn jīng shén。 guì zú dà chén qún qǐ 'ér gōng， pò hài qū yuán， dàn qū yuán rén bù fàng qì tā de zhèng zhì lǐ xiǎng 'ér kǔ kǔ zhuī qiú，《 lí sāo》 xiě tā shàng tiān rù dì， xún qiú chū lù， jiù shì tā zhuī qiú lǐ xiǎng shí xiàn de xíng xiàng miáo huì。 pī pàn jīng shén zài yú tā jiān dìng bù yí dì zhuī qiú guāng míng lǐ xiǎng de tóng shí， yě zhí jiē jiē pī hēi 'àn、 zhǐ chì jiān nìng。
shì lùn《 lí sāo》 de zhù yào yì shù tè diǎn。
yī． nóng liè de jī qíng hé qí huàn de xiǎng xiàng。《 lí sāo》 qián bàn huí gù wǎng shì， zhuī yì shēn shì、 lǐ xiǎng hé zāo yù， jī běn shì xiě shí， dàn nà xiē bǐxìng shǒu fǎ pū xù kuā shì zì jǐ de měi hǎo pǐn zhì de shī jù， yǐ jù yòu qí yì xiǎng xiàng de tè sè； hòu bàn xiě duì wèi lái dào lù de tàn suǒ， zé gèng shì huǒ yī yàng de nóng liè jī qíng、 zhōng zhēn shēn chén de 'ài guó qíng gǎn， tōng guò bēn téng piāo yì、 shàng tiān rù dì de xiǎng xiàng lín lí jìn zhì dì pēn fā chū lái。 èr． jié chún měi、 dú lì bù qū de shū qíng zhù rén gōng xíng xiàng。 gāo guì de chū shēn， chóng gāo de lǐ xiǎng， jùn jié chún měi、 dú lì bù qū de rén gé， jí qí yì cháng nóng liè de qíng gǎn， gòu chéng liǎo shū qíng zhù rén gōng chāo fán tuō sú de wán měi xiǎng xiàng， jù yòu xiàng zhēng yì wèi， biǎo xiàn liǎo zhè piān shū qíng cháng shī de jīng shén shí zhì。 sān． bǐxìng shǒu fǎ de tuò zhǎn。 tā bǎ《 shī jīng》 piàn duàn de bǐxìng fā zhǎn chéng wéi cháng piān shī gē zhōng bǐxìng de lián xù shǐ yòng， hái bǎ《 shī jīng》 nà zhǒng yù xiàng、 yù tǐ gè zì dú lì de dān chún bǐ yù hé 'èr wéi yī。 zài《 shī jīng》 jī chǔ shàng tuò zhǎn de jì qíng yú wù、 tuō wù shū qíng de biǎo xiàn shǒu fǎ， xíng chéng liǎo wǒ guó wén xué zhōng zhù míng de xiāng cǎo měi rén de tuō yù shǒu fǎ de chuán tǒng， yǐng xiǎng shēn yuǎn。 sì． jié gòu tè diǎn。 quán shī dū wéi rào zhe， shī rén zhōng zhēn bù yú de gù guó qíng gǎn hé zhuī qiú chóng gāo lǐ xiǎng jiǔ sǐ bù huǐ de jīng shén lái móu piān bù jú de。 qián bàn bù fēn huí gù lì shǐ， shí xiě， hòu bàn bù fēn duì lǐ xiǎng zhī shí xiàn de tàn suǒ， xū xiě。 wǔ． xíng shì hé yǔ yán tè sè。 jì cǎi yòng liǎo mín gē xíng shì， yě jí qǔ liǎo sǎnwén de bǐ fǎ， chéng wéi yī zhǒng jù shì cháng duǎn bù jū、 yùn jù sàn yǔ xiāngjiàn de xīn de wén xué biǎo xiàn xíng shì。《 lí sāo》 hòu bàn biǎo xiàn shī rén de sī xiǎng huó dòng， wǎng wǎng shè wéi zhù kè wèn dá， pū pái miáo xiě。 yǔ yán fēng fù duō cǎi、 shuāng shēng dié yùn bǐ bǐ jiē shì。
shì lùn《 jiǔ biàn》 de yì shù tè sè jí qí yǔ《 lí sāo》 sī xiǎng、 yì shù shàng de yì tóng。
yī．《 jiǔ biàn》 de sī xiǎng jìng jiè bù jí《 lí sāo》 jìn guǎn tā yě yòu zì biāo gāo jié de yǒng tàn hé pī pàn、 jiē lù zhèng jú de hēi 'àn， dàn shì quē shǎo qū yuán nà zhǒng jīqiè de qíng sī hé zhuī qiú lǐ xiǎng jiǔ sǐ bù huǐ de jīng shén。 miàn duì bù píng jì yù， tā cǎi qǔ tuì shǒu bǎo shēn de tài dù， shèn zhì gǎn 'ēn 'ēyú zhī xián。
èr． biǎo xiàn kàn，《 jiǔ biàn》 bù shī wéi chǔ cí zhōng yī piān jīng pǐn。 A． cháng yú pū pái miáo mó， bìng zài miáo huì zhōng chuàng zào jiào wéi yuán róng de yì jìng。 rú kāi tóu nà duàn guǎng wéi chuán yǒng de wén zì， xuàn rǎn qiū qì zhī sù shā sù sè， cǎo mù shuāi luò、 shān kōng shuǐ shòu， tiān gāo qì qīng de kōng kuò qī shū zhī jǐng děng。 shī rén de jì yù bēi shāng zhī gǎn， bèi sù shā qī liáng de qiū jǐng hōng tuō dé gèng jiā shēnqiè nóng zhòng。 B． xì zhì rù wēi de kè huà miáo xiě。 xiě luò mù zhī zhī wěi yè shuāi， cóng yè piàn dào zhī gān， yóu xíng tài dào sè cǎi， dū kè huà dé xì wēi zhēn qiē。 C．《 jiǔ biàn》 de zào yǔ yòng cí yě hěn kě chēng dào。 yùn sàn xiāngjiàn， cháng duǎn bù jū， cēncī yòu zhì |
|
|
zǒng jí míng。 xī hàn liú xiàng ji。 dōng hàn wáng yì zhù。 yuán shōu lù zhàn guó chǔ rén qū yuán、 sòng yù jí xī hàn huái nán xiǎo shān děng rén de cí fù shí liù juàn， hòu wáng yì bǔ rù jǐ zuò yī juàn， chéng shí qī juàn。 zhù yào zuò zhě wéi qū yuán。 zuò pǐn jù yòu nóng yù de chǔ dì dì fāng sè cǎi hé yǔ yán tè zhēng， fù yú shū qíng xìng ◇ shì jiāng cǐ zhǒng wén tǐ chēng wéi chǔ cí tǐ”， yīn qí zhōng yǐ qū yuán《 lí sāo》 yī piān zuì zhù míng， gù yòu chēng wéi sāo tǐ”。 shì yǔ《 shī jīng》 bìng liè de zhōng guó gǔ diǎn shī gē liǎng dà yuán tóu zhī yī。 |
|
 楚辞 chǔ cí |
|
yì zuò“ chǔ cí”。
běn wéi chǔ dì gē yáo。 zhàn guó chǔ qū yuán xī shōu qí yíng yǎng， chuàng zuò chū《 lí sāo》 děng jù zhì hóng piān， hòu rén fǎng xiào， míng piān jì chū， chéng wéi yī zhǒng yòu tè diǎn de wén xué zuò pǐn， tōng chēng chǔ cí。 xī hàn liú xiàng biān ji chéng《 chǔ cí 》 jí， dōng hàn wáng yì yòu yòu suǒ zēng yì， fēn zhāng jiā zhù chéng《 chǔ cí zhāng jù》。 táng mèng hào rán《 péi zhāng chéngxiàng zì sōng zī jiāng dōng bó zhǔ gōng》 shī：“ là xiǎng jīng yún mèng， yú gē jī chǔ cí。”《 zhū zǐ yǔ lèi》 juàn yī sān jiǔ：“ chǔ cí píng yì， hòu rén xué zuò zhě fǎn jiān shēn liǎo， dōubù kě xiǎo。” sòng wèi qìng zhī《 shī rén yù xiè · shī tǐ shàng》：“ yòu chǔ cí， qū sòng yǐ xià， xiào chǔ cí tǐ zhě， jiē wèi zhī chǔ cí。” yáo huá《 lùn wén hòu biān · mù lù zhōng》：“ chǔ cí zhě， chǔ rén zhī cí yě。 suī‘ fèng xī’‘ cāng làng’， yǐ zài qián jí， ér《 sāo》 yóu shēn yuǎn， qí cí ruò diē dàng guài shén， qí sī zé qiǎn quǎn cè dá， gù néng yì jiān《 fēng》《 yǎ》， tǐ xiān cí fù， yú shì chǔ cí dài《 shī》 ér xīng， wèi rán chéng jiā yǐ。” |
|
“ chǔ cí ” yòu chēng“ chǔ cí”， shì zhàn guó shí dài de wěi dà shī rén qū yuán chuàng zào de yī zhǒng shī tǐ。 zuò pǐn yùn yòng chǔ dì（ jīn liǎng hú yī dài） de wén xué yàng shì、 fāng yán shēng yùn， xù xiě chǔ dì de shān chuān rén wù、 lì shǐ fēng qíng， jù yòu nóng hòu de dì fāng tè sè。 hàn dài shí， liú xiàng bǎ qū yuán de zuò pǐn jí sòng yù děng rén“ chéng xí qū fù” de zuò pǐn biān ji chéng jí， míng wéi《 chǔ cí 》。 bìng chéng wéi jì《 shī jīng》 yǐ hòu， duì wǒ guó wén xué jù yòu shēn yuǎn yǐng xiǎng de yī bù shī gē zǒng jí。
chǔ cí ， qí běn yì shì zhǐ chǔ dì de yán cí， hòu lái zhú jiàn gù dìng wéi liǎng zhǒng hán yì： yī shì shī gē de tǐ cái， yī shì shī gē zǒng jí de míng chēng（ zài yī dìng chéng dù shàng yě dài biǎo liǎo chǔ guó wén xué）。 cóng shī gē tǐ cái lái shuō， tā shì zhàn guó hòu qī yǐ qū yuán wéi dài biǎo de shī rén， zài chǔ guó mín gē jī chǔ shàng kāi chuàng de yī zhǒng xīn shī tǐ。 cóng zǒng jí míng chēng lái shuō， tā shì xī hàn liú xiàng zài qián rén jī chǔ shàng ji lù de yī bù“ chǔ cí ” tǐ de shī gē zǒng jí， shōu rù zhàn guó chǔ rén qū yuán、 sòng yù de zuò pǐn yǐ jí hàn dài jiǎ yì、 huái nán xiǎo shān、 zhuāng jì、 dōng fāng shuò、 wáng bāo、 liú xiàng zhū rén de fǎng sāo zuò pǐn。
“ chǔ cí ” zhī míng shǒu jiàn yú《 shǐ jì · zhāng tānɡ chuán》。 kě jiàn zhì chí zài hàn dài qián qī yǐ yòu zhè yī míng chēng。 qí běn yì， dāng shì fàn zhǐ chǔ dì de gē cí， yǐ hòu cái chéng wéi zhuān chēng， zhǐ yǐ zhàn guó shí chǔ guó qū yuán de chuàng zuò wéi dài biǎo de xīn shī tǐ。 zhè zhǒng shī tǐ jù yòu nóng hòu de dì yù wén huà sè cǎi， rú sòng rén huáng bó sī suǒ shuō，“ jiē shū chǔ yǔ， zuò chǔ shēng， jì chǔ dì， míng chǔ wù”（《 dōng guān yú lùn》）。 xī hàn mò， liú xiàng ji lù qū yuán、 sòng yù de zuò pǐn， jí hàn dài rén mó fǎng zhè zhǒng shī tǐ de zuò pǐn， shū míng jí tí zuò《 chǔ cí 》。 zhè shì《 shī jīng》 yǐ hòu， wǒ guó gǔ dài yòu yī bù jù yòu shēn yuǎn yǐng xiǎng de shī gē zǒng jí。 lìng wài， yóu yú qū yuán de《 lí sāo》 shì chǔ cí de dài biǎo zuò， suǒ yǐ chǔ cí yòu bèi chēng wéi“ sāo” huò“ sāo tǐ”。 hàn dài rén hái pǔ biàn bǎ chǔ cí chēng wéi“ fù”。《 shǐ jì》 zhōng yǐ shuō qū yuán“ zuò《 huái shā》 zhī fù”《 hàn shū · yì wén zhì》 zhōng yě liè yòu“ qū yuán fù”、“ sòng yù fù” děng míng mù。
zài hàn dài， chǔ cí yě bèi chēng wéi cí huò cí fù。 xī hàn mò nián， liú xiàng jiāng qū yuán、 sòng yù de zuò pǐn yǐ jí hàn dài huái nán xiǎo shān、 dōng fāng shuò、 wáng bāo、 liú xiàng děng rén chéng xí mó fǎng qū yuán、 sòng yù de zuò pǐn gòng 16 piān ji lù chéng jí， dìng míng wéi《 chǔ cí 》。 chǔ cí suì yòu chéng wéi shī gē zǒng jí de míng chēng。 yóu yú qū yuán de《 lí sāo》 shì《 chǔ cí 》 de dài biǎo zuò， gù chǔ cí yòu chēng wéi sāo huò sāo tǐ。
chǔ cí lí sāo
qū yuán
dì gāo yáng zhī miáo yì xī， zhèn huáng kǎo yuē bó yōng。
shè tí zhēn yú mèng zōu xī， wéi gēng yín wú yǐ jiàng。
huáng lǎn kuí yú chū dù xī， zhào xī yú yǐ jiā míng：
míng yú yuē zhèng zé xī， zì yú yuē líng jūn。
fēn wú jì yòu cǐ nèi měi xī， yòu zhòng zhī yǐ xiū néng。
hù jiāng lí yǔ bì zhǐ xī， rèn qiū lán yǐ wéi pèi。
gǔ yú ruò jiāng bù jí xī， kǒng nián suì zhī bù wú yǔ。
cháo qiān pí zhī mù lán xī， xī lǎn zhōu zhī sù mǎng。
rì yuè hū qí bù yān xī， chūn yǔ qiū qí dài xù。
wéi cǎo mù zhī líng luò xī， kǒng měi rén zhī chí mù。
bù fǔ zhuàng 'ér qì huì xī， hé bù gǎi hū cǐ dù ?
chéng qí jì yǐ chí chěng xī， lái wú dào fū xiān lù。
xī sān hòu zhī chún cuì xī， gù zhòng fāng zhī suǒ zài。
zá shēn jiāo yǔ jūn guì xī， qǐ wéi rèn fū huì chǎi！
bǐ yáo、 shùn zhī gěng jiè xī， jì zūn dào 'ér dé lù。
hé jié zhòu zhī chāng bèi xī， fū wéi jié jìng yǐ jiǒng bù。
wéi fū dǎng rén zhī tōu lè xī， lù yōu mèi yǐ xiǎn 'ài。
qǐ yú shēn zhī dá yāng xī， kǒng huáng yú zhī bài jì！
hū bēn zǒu yǐ xiān hòu xī， jí qián wáng zhī zhǒng wǔ。
quán bù chá yú zhī zhōng qíng xī， fǎn xìn chán 'ér jì nù。
yú gù zhī jiǎn jiǎn zhī wéi huàn xī， rěn 'ér bù néng shè yě。
zhǐ jiǔ tiān yǐ wéi zhèng xī， fū wéi líng xiū zhī gù yě。
yuē huáng hūn yǐ wéi qī xī， qiāng zhōng dào 'ér gǎi lù！
chū jì yǔ yú chéng yán xī， hòu huǐ dùn 'ér yòu tā。
yú jì bù nán fū lí bié xī， shāng líng xiū zhī shù huà。
yú jì zī lán zhī jiǔ wǎn xī， yòu shù huì zhī bǎi mǔ。
qí liú yí yǔ jiē chē xī， zá dù héng yǔ fāng zhǐ。
jì zhī yè zhī jùn mào xī， yuàn sì shí hū wú jiāng yì。
suī wěi jué qí yì hé shāng xī， āi zhòng fāng zhī wú huì。
zhòng jiē jìng jìn yǐ tān lán xī， píng bù yàn hū qiú suǒ。
qiāng nèi shù jǐ yǐ liàng rén xī， gè xīng xīn 'ér jí dù。
hū chí wù yǐ zhuī zhú xī， fēi yú xīn zhī suǒ jí。
lǎo rǎn rǎn qí jiāng zhì xī， kǒng xiū míng zhī bù lì。
cháo yǐn mù lán zhī zhuì lù xī， xī cān qiū jú zhī luò yīng。
gǒu yú qíng qí xìn kuā yǐ liàn yào xī， cháng kǎn hàn yì hé shāng。
qiān mù gēn yǐ jié chén xī， guàn bì lì zhī luò ruǐ。
jiáo jūn guì yǐ rèn huì xī， suǒ hú shéng zhī lí lí。
jiǎn wú fǎ fū qián xiū xī， fēi shì sú zhī suǒ fú。
suī bù zhōu yú jīn zhī rén xī， yuàn yǐ péng xián zhī yí zé。
cháng tài xī yǐ yǎn tì xī， āi mín shēng zhī duō jiān。
yú suī hǎo xiū kuā yǐ jī jī xī， jiǎn cháo suì 'ér xī tì。
jì tì yú yǐ huì xiāng xī， yòu shēn zhī yǐ lǎn chǎi。
yì yú xīn zhī suǒ shàn xī， suī jiǔ sǐ qí yóu wèi huǐ。
yuàn líng xiū zhī hào dàng xī， zhōng bù chá fū mín xīn。
zhòng nǚ jí yú zhī 'é méi xī， yáo zhuó wèi yú yǐ shàn yín。
gù shí sú zhī gōng qiǎo xī， miǎn guīju 'ér gǎi cuò。
bèi shéng mò yǐ zhuī qū xī， jìng zhōu róng yǐ wéi dù。
tún yù yì yú tuó chì xī， wú dú qióng kùn hū cǐ shí yě。
níng kè sǐ yǐ liú wáng xī， yú bù rěn wèicǐ tài yě。
zhì niǎo zhī bù qún xī， zì qián shì 'ér gù rán。
hé fāng huán zhī néng zhōu xī， fū shú yì dào 'ér xiāng 'ān？
qū xīn 'ér yì zhì xī， rěn yóu 'ér rǎng gòu。
fú qīng bái yǐ sǐ zhí xī， gù qián shèng zhī suǒ hòu。
huǐ xiàngdào zhī bù chá xī， yán zhù hū wú jiāng fǎn。
huí zhèn chē yǐ fù lù xī， jí xíng mí zhī wèi yuǎn。
bù yú mǎ yú lán gāo xī， chí jiāo qiū qiě yān zhǐ xī。
jìn bù rù yǐ lí yóu xī， tuì jiāng fù xiū wú chū fú。
zhì jì hé yǐ wéi yī xī， jí fú róng yǐ wéi cháng。
bù wú zhī qí yì yǐ xī， gǒu yú qíng qí xìn fāng。
gāo yú guān zhī jí jí xī， cháng yú pèi zhī lù lí。
fāng yǔ zé qí zá róu xī， wéi zhāo zhì qí yóu wèi kuī。
hū fǎn gù yǐ yóu mù xī， jiāng wǎng guān hū sì huāng。
pèi bīn fēn qí fán shì xī， fāng fěi fěi qí mí zhāng。
mín shēng gè yòu suǒ lè xī， yú dú hǎo xiū yǐ wéi cháng。
suī tǐ jiě wú yóu wèi biàn xī， qǐ yú xīn zhī kě chéng。
nǚ xū zhī chán yuán xī， shēn shēn qí lì yú， yuē：
gǔn xìng zhí yǐ wáng shēn xī， zhōng rán yāo hū yǔ zhī yě。
rǔ hé bó jiǎn 'ér hǎo xiū xī， fēn dú yòu cǐ kuā jié？
cí lù shī yǐ yíng shì xī， pàn dú lí 'ér bù fú。
zhòng bù kě hù shuō xī， shú yún chá yú zhī zhōng qíng？
shì bìng jǔ 'ér hǎo péng xī， fū hé qióng dú 'ér bù yú tīng？
yǐ qián shèng yǐ jié zhōng xī， kuì píng xīn 'ér lì cí。
jì yuán、 xiāng yǐ nán zhēng xī， jiù zhòng huá 'ér chén cí：
qǐ《 jiǔ biàn》 yǔ《 jiǔ gē》 xī， xià kāng yú yǐ zì zòng。
bù gù nán yǐ tú hòu xī， wǔ zǐ yòng shī hū jiā xiàng。
yì yín yóu yǐ yì tián xī， yòu hǎo shè fū fēng hú。
gù luàn liú qí xiān zhōng xī， zhuó yòu tān fū jué jiā。
jiāo shēn bèi fú qiáng yǔ xī， zòng yù 'ér bù rěn。
rì kāng yú 'ér zì wàng xī， jué shǒu yòng fū diān yǔn。
xià jié zhī cháng wéi xī， nǎi suì yān 'ér féng yāng。
hòu xīn zhī zū hǎi xī， yīn zōng yòng 'ér bù cháng。
tānɡ、 yǔ yǎn 'ér zhī jìng xī， zhōu lùn dào 'ér mò chā。
jǔ xián cái 'ér shòu néng xī， xún shéng mò 'ér bù pō。
huáng tiān wú sī 'ā xī， lǎn mín dé yān cuò fǔ。
fū wéi shèng zhé yǐ mào xíng xī， gǒu dé yòng cǐ xià tǔ。
zhān qián 'ér gù hòu xī， xiāng guān mín zhī jì jí。
fū shú fēi yì 'ér kě yòng xī？
shú fēi shàn 'ér kě fú？
diàn yú shēn 'ér wēi sǐ xī， lǎn yú chū qí yóu wèi huǐ。
bù liàng záo 'ér zhèng ruì xī， gù qián xiū yǐ zū hǎi。
céng xū xī yú yù yì xī， āi zhèn shí zhī bù dāng。
lǎn rú huì yǐ yǎn tì xī， zhān yú jīn zhī làng làng。
guì fū rèn yǐ chén cí xī， gěng wú jì dé cǐ zhōng zhèng。
sì yù qiú yǐ jié yì xī， kè 'āi fēng yú shàng zhēng。
zhāofā rèn yú cāng wú xī， xī yú zhì hū xiàn pǔ。
yù shǎo liú cǐ líng suǒ xī， rì hū hū qí jiāng mù。
wú lìng xī hé mǐ jié xī， wàng yān zī 'ér wù pò。
lù màn màn qí xiū yuǎn xī， wú jiāng shàng xià 'ér qiú suǒ。
yǐn yú mǎ yú xián chí xī， zǒng yú pèi hū fú sāng。
zhé ruò mù yǐ fú rì xī， liáo xiāo yáo yǐ xiāng yáng。
qián wàng shū shǐ xiān qū xī， hòu fēi lián shǐ bēn shǔ。
luán huáng wéi yú xiān jiè xī， léi shī gào yú yǐ wèi jù。
wú lìng fèng niǎo fēi téng xī， jì zhī yǐ rì yè。
piāo fēng tún qí xiāng lí xī， shuài yún ní 'ér lái yù。
fēn zǒng zǒng qí lí hé xī， bān lù lí qí shàng xià。
wú lìng dì hūn kāi guān xī， yǐ chāng hé 'ér wàng yú。
shí 'ài 'ài qí jiāng bà xī， jié yōu lán 'ér yán zhù。
shì hǔn zhuó 'ér bù fēn xī， hǎo bì měi 'ér jí dù。
cháo wú jiāng jì yú bái shuǐ xī， dēng làng fēng 'ér xiè mǎ。
hū fǎn gù yǐ liú tì xī， āi gāo qiū zhī wú nǚ。
kè wú yóu cǐ chūn gōng xī， zhé qióng zhī yǐ jì pèi。
jí róng huá zhī wèi luò xī， xiāng xià nǚ zhī kě yí。
wú lìng fēng lóng chéng yún xī， qiú mì fēi zhī suǒ zài。
jiě pèi xiāng yǐ jié yán xī， wú lìng jiǎn xiū yǐ wéi lǐ。
fēn zǒng zǒng qí lí hé xī， hū wěi huà qí nán qiān。
xī guī cì yú qióng shí xī， cháo zhuó fā hū wěi pán。
bǎo jué měi yǐ jiāo 'ào xī， rì kāng yú yǐ yín yóu。
suī xìn měi 'ér wú lǐ xī， lái wéi qì 'ér gǎi qiú。
lǎn xiāng guān yú sì jí xī， zhōu liú hū tiān yú nǎi xià。
wàng yáo tái zhī yǎn jiǎn xī， jiàn yòu sōng zhī yì nǚ。
wú lìng zhèn wéi méi xī， zhèn gào yú yǐ bù hǎo。
xióng jiū zhī míng shì xī， yú yóu 'è qí tiāo qiǎo。
xīn yóu yù 'ér hú yí xī， yù zì shì 'ér bù kě。
fèng huáng jì shòu yí xī， kǒng gāo xīn zhī xiān wǒ。
yù yuǎn jí 'ér wú suǒ zhǐ xī， liáo fú yóu yǐ xiāo yáo。
jí shǎo kāng zhī wèi jiā xī， liú yòu yú zhī 'èr yáo。
lǐ ruò 'ér méi zhuō xī， kǒng dǎo yán zhī bù gù。
shì hǔn zhuó 'ér jí xián xī， hǎo bì měi 'ér chēng 'è。
guī zhōng jì yǐ suì yuǎn xī， zhé wáng yòu bù wù。
huái zhèn qíng 'ér bù fā xī， yú yān néng rěn 'ér yǔ cǐ zhōng gǔ？
suǒ qióng máo yǐ tíng tuán xī， mìng líng fēn wéi yú zhàn zhī。
yuē：
「 liǎng měi qí bì hé xī， shú xìn xiū 'ér mù zhī？
sī jiǔ zhōu zhī bó dà xī， qǐ wéi shì qí yòu nǚ？」
yuē：
「 miǎn yuǎn shì 'ér wú hú yí xī， shú qiú měi 'ér shì nǚ？
hé suǒ dú wú fāng cǎo xī， ěr hé huái hū gù yǔ？」
shì yōu mèi yǐ xuàn yào xī， shú yún chá yú zhī shàn 'è？
mín hàowù qí bù tóng xī， wéi cǐ dǎng rén qí dú yì！
hù fú 'ài yǐ yíng yào xī， wèi yōu lán qí bù kě pèi。
lǎn chá cǎo mù qí yóu wèi dé xī， qǐ chéng měi zhī néng dāng？
sū fèn rǎng yǐ chōng yī xī， wèi shēn jiāo qí bù fāng。
yù cóng líng fēn zhī jí zhàn xī， xīn yóu yù 'ér hú yí。
wū xián jiāng xī jiàng xī， huái jiāo xǔ 'ér yào zhī。
bǎi shén yì qí bèi jiàng xī， jiǔ yí bīn qí bìng yíng。
huáng shàn shàn qí yáng líng xī， gào yú yǐ jí gù。
yuē：
「 miǎn shēng jiàng yǐ shàng xià xī， qiú jǔ yuē zhī suǒ tóng。
tānɡ、 yǔ yǎn 'ér qiú hé xī， zhì、 jiù yáo 'ér néng diào。
gǒu zhōng qíng qí hǎo xiū xī， yòu hé bì yòng fū xíng méi？
shuō cāo zhù yú fù yán xī， wǔ dīng yòng 'ér bù yí。
lǚ wàng zhī gǔ dāo xī， zāo zhōu wén 'ér dé jǔ。
níng qī zhī 'ōu gē xī， qí huán wén yǐ gāi fǔ。
jí nián suì zhī wèi yàn xī， shí yì yóu qí wèi yāng。
kǒng tí jué zhī xiān míng xī， shǐ fū bǎi cǎo wéi zhī bù fāng。」
hé qióng pèi zhī yǎn jiǎn xī， zhòng 'ài rán 'ér bì zhī。
wéi cǐ dǎng rén zhī bù liàng xī， kǒng jí dù 'ér zhé zhī。
shí bīn fēn qí biàn yì xī， yòu hé kě yǐ yān liú？
lán zhǐ biàn 'ér bù fāng xī， quán huì huà 'ér wéi máo。
hé xī rì zhī fāng cǎo xī， jīn zhí wèicǐ xiāo 'ài yě？
qǐ qí yòu tā gù xī， mò hǎo xiū zhī hài yě！
yú yǐ lán wéi kě shì xī， qiāng wú shí 'ér róng cháng。
wěi jué měi yǐ cóng sú xī， gǒu dé liè hū zhòng fāng。
jiāo zhuān nìng yǐ màn tāo xī， shā yòu yù chōng fū pèi wéi。
jì gān jìn 'ér wù rù xī， yòu hé fāng zhī néng zhī？
gù shí sú zhī liú cóng xī， yòu shú néng wú biàn huà？
lǎn jiāo lán qí ruò cí xī， yòu kuàng jiē chē yǔ jiāng lí？
wéi cí pèi zhī kě guì xī， wěi jué měi 'ér lì cí。
fāng fěi fěi 'ér nán kuī xī， fēn zhì jīn yóu wèi mèi。
hé diào dù yǐ zì yú xī， liáo fú yóu 'ér qiú nǚ。
jí yú shì zhī fāng zhuàng xī， zhōu liú guān hū shàng xià。
líng fēn jì gào yú yǐ jí zhàn xī， lì jí rì hū wú jiāng xíng。
zhé qióng zhī yǐ wéi xiū xī， jīng qióng mí yǐ wéi zhāng。
wéi yú jià fēi lóng xī， zá yáo xiàng yǐ wéi chē。
hé lí xīn zhī kě tóng xī？ wú jiāng yuǎn shì yǐ zì shū。
zhān wú dào fū kūn lún xī， lù xiū yuǎn yǐ zhōu liú。
yáng yún ní zhī 'àn 'ǎi xī， míng yù luán zhī jiū jiū。
zhāofā rèn yú tiān jīn xī， xī yú zhì hū xī jí。
fèng huáng yì qí chéng qí xī， gāo 'áo xiáng zhī yì yì。
hū wú xíng cǐ liú shā xī， zūn chì shuǐ 'ér róng yǔ。
huī jiāo lóng shǐ liáng jīn xī， zhào xī huáng shǐ shè yú。
lù xiū yuǎn yǐ duō jiān xī， téng zhòng chē shǐ jìng dài。
lù bù zhōu yǐ zuǒ zhuǎn xī， zhǐ xī hǎi yǐ wéi qī。
tún yú chē qí qiānshèng xī， qí yù dài 'ér bìng chí。
jià bā lóng zhī wǎn wǎn xī， zài yún qí zhī wēiyí。
yì zhì 'ér mǐ jié xī， shén gāo chí zhī miǎo miǎo。
zòu《 jiǔ gē》 ér wǔ《 sháo》 xī， liáo jiàrì yǐ tōu lè。
zhì shēng huáng zhī hè xì xī， hū lín nì fū jiù xiāng。
pú fū bēi yú mǎ huái xī， quán jú gù 'ér bù xíng。
luàn yuē： yǐ yǐ zāi！
guó wú rén mò wǒ zhī xī， yòu hé huái hū gù dū！
jì mò zú yǔ wéi měi zhèng xī， wú jiāng cóng péng xián zhī suǒ jū！ |
làng màn zhù yì shī gē zǒng jí Romantic Poetry Collection |
《 chǔ cí 》 zuò wéi wǒ guó dì yī bù làng màn zhù yì shī gē zǒng jí， yóu yú shī gē de xíng shì shì zài chǔ guó mín gē de jī chǔ shàng jiā gōng xíng chéng， piān zhōng yòu dà liàng yǐn yòng chǔ dì de fēng tǔ wù chǎn hé fāng yán cí huì， suǒ yǐ jiào“ chǔ cí ”。《 chǔ cí 》 zhù yào shì qū yuán de zuò pǐn， qí dài biǎo zuò shì《 lí sāo》， hòu rén yīn cǐ yòu chēng“ chǔ cí ” wéi“ sāo tǐ”。 xī hàn mò nián，， liú xiàng sōu jí qū yuán、 sòng yù děng rén de zuò pǐn， ji lù chéng jí。《 chǔ cí 》 duì hòu shì wén xué yǐng xiǎng shēn yuǎn， bù jǐn kāi qǐ liǎo hòu lái de fù tǐ， ér qiě yǐng xiǎng lì dài sǎnwén chuàng zuò， shì wǒ guó jī jí làng màn zhù yì shī gē chuàng zuò de yuán tóu。
《 chǔ cí 》 shì wǒ guó dì yī bù làng màn zhù yì shī gē zǒng jí chǔ cí de zhù yào zuò zhě shì qū yuán。 tā chuàng zuò liǎo《 lí sāo》《 jiǔ gē》《 jiǔ zhāng》《 tiān wèn》 děng bù xiǔ zuò pǐn。 zài qū yuán de yǐng xiǎng xià， chǔ guó yòu chǎn shēng liǎo sòng yù、 táng lè， jǐng chā děng chǔ cí zuò zhě。 xiàn cún de《 chǔ cí 》 zǒng jí zhōng， zhù yào shì qū yuán jí sòng yù de zuò pǐn； táng lè、 jǐng chā de zuò pǐn dà dū wèi néng liú chuán xià lái。
chǔ cí de tè zhēng， sòng dài huáng bó sī zài《 xiào dìng chǔ cí xù》 zhōng gài kuò shuō：“ gài qū sòng zhū sāo， jiē shū chǔ yǔ， zuò chǔ shēng， jì chǔ dì， míng chǔ wù， gù kě wèi zhī‘ chǔ cí ’。” zhè yī shuō fǎ shì zhèng què de。 chú cǐ 'ér wài，《 chǔ cí 》 zhōng qū、 sòng zuò pǐn suǒ shè jí de lì shǐ chuán shuō、 shén huà gù shì、 fēng sú xí shàng yǐ jí suǒ shǐ yòng de yì shù shǒu duàn、 nóng yù de shū qíng fēng gé， wú bù dài yòu xiān míng chǔ wén huà sè cǎi。 zhè shì chǔ cí de jī běn tè zhēng， tā men shì yǔ zhōng yuán wén huà jiāo xiāng huī yìng de chǔ wén huà de zhòng yào zǔ chéng bù fēn。 |
chǔ guó wén xué zǒng jí Chu Literature Collection |
xī hàn liú xiàng ji， dōng hàn wáng yì zhāng jù。 yuán shōu chǔ rén qū yuán、 sòng yù jí hàn dài huái nán xiǎo shān、 dōng fāng shuò、 wáng bāo、 liú xiàng děng rén de cí fù gòng shí liù piān， hòu wáng yì zēng rù jǐ zuò《 jiǔ sī》， chéng shí qī piān。 gāi shū yǐ qū yuán de zuò pǐn wéi zhù， qí zhōng《 lí sāo》、《 jiǔ gē》、《 tiān wèn》 děng piān bǎo cún liǎo jiào duō de lì shǐ zī liào hé shén huà chuán shuō， kě gōng zhì shǐ zhě cān kǎo。 qū yuán（ yuē qián 339～ yuē qián 278）， míng píng。 chū rèn chǔ huái wáng zuǒ tú、 sān lǘ dà fū。 yīn zhù zhāng zhāng míng fǎ dù， jǔ xián shòu néng， lián qí kàng qín， shòu huái wáng zhì zǐ zǐ lán jí jìn shàng děng rén zèn huǐ 'ér gé zhí。 qǐng xiāng wáng shí， qū yuán bèi fàng zhú， tā wú lì wǎn jiù chǔ zhī wēi wáng， yòu wú fǎ shí xiàn zhèng zhì lǐ xiǎng， suì tóu mì luó jiāng 'ér sǐ。《 lí sāo》 shì qū yuán de dài biǎo zuò。 zhè piān hóng wěi de zhèng zhì shū qíng shī biǎo xiàn liǎo zuò zhě de jìn bù lǐ xiǎng， wéi shí xiàn lǐ xiǎng 'ér jìn xíng de bù xiè dǒu zhēng， hé dǒu zhēng zhōng suǒ yù dào de cuò zhé jí zì jǐ de kǔ mèn。 qū yuán cháng cháng zhēng yǐn lì shǐ yǐ shū fā qíng huái， cóng zhōng xún zhǎo jīng yàn jiào xùn，“ shàng shù táng、 yú、 sān hòu zhī zhì， xià xù jié、 zhòu、 yì、 jiāo zhī bài， jì jūn jué wù， fǎn yú zhèng dào 'ér hái jǐ yě。” qí zhōng yòu xiē dì fāng kě yǐ hé shǐ shū hù xiāng cān zhèng bǔ chōng， lì rú《 lí sāo》 yún：“ qǐ jiǔ biàn yǔ jiǔ gē xī， xià kāng yú yǐ zì zòng。 bù gù nán yǐ tú hòu xī， wǔ zǐ yòng shī hū jiā xiàng。 yì yín yóu yǐ yì tián xī， yòu hǎo shè tiān fēng hú。 gù luàn liú qí xiān zhōng xī， zhuó yòu tān fū jué jiā。 jiāo shēn bèi fú qiáng yǔ xī， zòng yù 'ér bù rěn。 rì kāng yú yǐ zì wàng xī， jué shǒu yòng fū diān yǔn。 xià jié zhī cháng wéi xī， nǎi suì yān 'ér féng yāng。” cǐ duàn suǒ shù xià dài lì shǐ xiāng dāng wán zhěng， kě yǔ《 zuǒzhuàn》 hù xiāng cān kàn， ér bǔ《 shǐ jì · xià běn jì》 bù yán yì、 zhuó zhī shì de shū lòu。 cǐ wài， cóng《 lí sāo》 zhōng guān yú xī hé、 wàng shū、 fēi lián、 fēng lóng、 mì fēi de jì shù， yě kě kuī jiàn shàng gǔ shén huà chuán shuō de yī bān； ér“ shè tí zhēn yú mèng zōu xī， wéi gēng yín wú yǐ jiàng”， zé shì kǎo zhèng gǔ dài tiān wén lì fǎ de zī liào。
《 jiǔ gē》 běn wéi gǔ dài yuègē， xiāng chuán shì xià qǐ cóng tiān shàng tōu lái de。 qū yuán zài mín jiān sì shén lè gē jī chǔ shàng chuàng zuò de《 jiǔ gē》， xí yòng liǎo gǔ dài yuègē de míng chēng， gòng shí yī piān。 qí zhōng bǎo cún liǎo guān yú yún shén、 shān shén、 xiāng shuǐ shén、 hé shén、 tài yáng shén děng de shén huà gù shì， shì yán jiū shàng gǔ mín sú hé chǔ wén huà de zhēn guì zī liào。
《 tiān wèn》 shì yī shǒu cháng shī， tā duì zì rán yǔ zhòu hé shè huì lì shǐ tí chū de yī bǎi qī shí duō gè wèn tí zhōng， bǎo cún liǎo xǔ duō shén huà chuán shuō hé gǔ shǐ zī liào。 lì rú， guān yú gǔn、 yǔ zhì shuǐ de chuán shuō suǒ tí chū de yī xì liè wèn tí， jiù shè jí gǔn hé chī guī de guān xì， yǔ hé gǔn zhì shuǐ fāng fǎ de bù tóng， yǔ zhì shuǐ shí céng dé yìng lóng zhī zhù， yǔ qǔ tú shān shì nǚ děng xì jié； guān yú hòu yì de chuán shuō suǒ tí de wèn tí yòu shè jí hòu yì shè rì， shè hé bó 'ér qī luò pín， bèi hán zhuó shā hài děng xì jié。 guān yú shāng zhī shǐ zǔ qì， yǐ jí zì qì zhì tānɡ de lì shǐ， wén xiàn zī liào shí fēn quē fá。《 tiān wèn》 tòu lù liǎo xǔ duō guān yú zhè duàn lì shǐ de zhòng yào xiàn suǒ， qí zhōng shè jí qì、 wáng jì、 wáng hài、 wáng héng、 shàng jiá wēi děng yīn rén xiān gōng xiān wáng de nèi róng， yóu wéi bǎo guì。 |
shī shǐ dì wèi Historic Status |
chǔ cí shì zài chǔ guó mín gē de jī chǔ shàng jīng guò jiā gōng、 tí liàn 'ér fā zhǎn qǐ lái de， yòu zhe nóng yù de dì fāng tè sè。 yóu yú dì lǐ、 yǔ yán huán jìng de chā yì， chǔ guó yī dài zì gǔ jiù yòu tā dú tè de dì fāng yīnyuè， gǔ chēng nán fēng、 nán yīn； yě yòu tā dú tè de tǔ fēng gē yáo， rú《 shuō yuàn》 zhōng jìzǎi de《 chǔ rén gē》、《 yuè rén gē》、《 cāng làng gē》； gèng zhòng yào de shì chǔ guó yòu yōu jiǔ de lì shǐ， chǔ dì wū fēng shèng xíng， chǔ rén yǐ gē wǔ yú shén， shǐ shén huà dà liàng bǎo cún， shī gē yīnyuè xùn sù fā zhǎn， shǐ chǔ dì mín gē zhōng chōng mǎn liǎo yuán shǐ de zōng jiào qì fēn。 suǒ yòu zhè xiē yǐng xiǎng shǐ dé chǔ cí jù yòu chǔ guó tè yòu de yīn tiáoyīn yùn， tóng shí jù yòu shēn hòu de làng màn zhù yì sè cǎi hé nóng hòu de wū wén huà sè cǎi。 kě yǐ shuō， chǔ cí de chǎn shēng shì hé chǔ guó dì fāng mín gē yǐ jí chǔ dì wén huà chuán tǒng de xūn táo fēn bù kāi de。
tóng shí， chǔ cí yòu shì nán fāng chǔ guó wén huà hé běi fāng zhōng yuán wén huà xiāng jié hé de chǎn wù。 chūn qiū zhàn guó yǐ hòu， yī xiàng bèi chēng wéi jīng mán de chǔ guó rì yì qiáng dà。 tā zài wèn dǐng zhōng yuán、 zhēng bà zhū hóu de guò chéng zhōng yǔ běi fāng gè guó pín fán jiē chù， cù jìn liǎo nán běi wén huà de guǎng fàn jiāo liú， chǔ guó yě shòu dào běi fāng zhōng yuán wén huà de shēn kè yǐng xiǎng。 zhèng shì zhè zhǒng nán běi wén huà de huì hé， yùn yù liǎo qū yuán zhè yàng wěi dà de shī rén hé《 chǔ cí 》 zhè yàng yì cǎi fēn chéng de wěi dà shī piān。
《 chǔ cí 》 zài zhōng guó shī shǐ shàng zhàn yòu zhòng yào de dì wèi。 tā de chū xiàn， dǎ pò liǎo《 shī jīng》 yǐ hòu liǎng sān gè shì jì de chén jì 'ér zài shī tán shàng dà fàng yì cǎi。 hòu rén yě yīn cǐ jiāng《 shī jīng》 yǔ《 chǔ cí 》 bìng chēng wéi fēng、 sāo。 fēng zhǐ shí wǔ guó fēng， dài biǎo《 shī jīng》， chōng mǎn zhe xiàn shí zhù yì jīng shén； sāo zhǐ《 lí sāo》， dài biǎo《 chǔ cí 》， chōng mǎn zhe làng màn zhù yì qì xī。 fēng、 sāo chéng wéi zhōng guó gǔ diǎn shī gē xiàn shí zhù yì hé làng màn zhù yì de chuàng zuò de liǎng dà liú pài。
zhù běn shì dōng hàn wáng yì de《 chǔ cí zhāng jù》。《 sì kù quán shū zǒng mù》 shuō：「 chū， liú xiàng póu jí qū yuán《 lí sāo》、《 jiǔ gē》、《 tiān wèn》、《 jiǔ zhāng》…… ér gè wéi zhī zhù。」 dàn liú xiàng biān dìng de《 chǔ cí 》 16 juàn yuán běn yǐ yì。《 chǔ cí zhāng jù》 jí yǐ liú xiàng《 chǔ cí 》 wéi dǐ běn， tā chú liǎo duì chǔ cí zuò liǎo jiào wán zhěng de xùn shì zhī wài， hái tí gōng liǎo yòu guān yuán běn de qíng kuàng。 zài《 chǔ cí zhāng jù》 de jī chǔ shàng， nán sòng hóng xīng zǔ yòu zuò liǎo《 chǔ cí bǔ zhù》。 cǐ hòu， nán sòng zhū xī zhù yòu《 chǔ cí jí zhù》， qīng chū wáng fū zhī zhuàn yòu《 chǔ cí tōng shì》， qīng dài jiǎng jì yòu《 shān dài gé zhù chǔ cí 》， děng děng。 tā men gēn jù jǐ jiàn， zuò liǎo xǔ duō ji jí、 kǎo dìng hé zhù shì、 píng lùn gōng zuò。 |
|
lí sāo jiǔ gē tiān wèn jiǔ zhāng yuǎn yóu bǔ jū yú fù jiǔ biàn zhāo hún dà zhāo xī shì zhāo yǐn shì qī jiàn 'āi shí mìng jiǔ huái jiǔ tàn jiǔ sī
jiǔ gē： dōng huáng tài yī dōng jūn yún zhōng jūn xiāng jūn xiāng fū rén dà sī mìng shǎo sī mìng hé bó shān guǐ guó shāng lǐ hún
jiǔ zhāng： xī sòng shè jiāng āi yǐng chōu sī huái shā sī měi rén xī wǎng rì jú sòng bēi huí fēng
qī jiàn： chū fàng shěn jiāng yuàn shì yuàn sī zì bēi āi mìng miù jiàn
jiǔ huái： kuāng jī tōng lù wēi jùn zhāo shì zūn jiā xù yīng sī zhōng táo yōng zhū zhāo
jiǔ tàn： féng fēn lí shì yuàn sī yuǎn shì xī xián yōu kǔ mǐn mìng sī gǔ yuǎn yóu
jiǔ sī： féng yóu yuàn shàng jí shì mǐn shàng zāo 'è dào luàn shāng shí āi suì shǒu zhì |
chǔ wén huà hé chǔ cí de xíng chéng Formation of Culture and Chu Chu |
cháng jiāng liú yù tóng huáng hé liú yù yī yàng， hěn zǎo jiù yùn yù zhe gǔ lǎo de wén huà。 chǔ mín zú xīng qǐ yǐ hòu， chéng wéi zhè yī dì yù wén huà de dài biǎo。 zhì chí zài yīn shāng shí qī， chǔ rén yǐ jīng tóng běi fāng zhèng quán fā shēng guān xì； zhì xī zhōu chū， jù shuō yù xióng céng“ zǐ shì wén wáng”， hòu lái xióng yì yòu bèi chéng wáng fēng yú chǔ（《 shǐ jì · chǔ shì jiā》）。 zhè yīnggāi lǐ jiě wéi zhōu wáng cháo duì chǔ rén shí jì kòng zhì jiāng hàn dì qū de chéng rèn。 zhì chūn qiū shí dài， chǔ guó xùn sù fā zhǎn zhuàng dà， jiān bìng liǎo cháng jiāng zhōng yóu xǔ duō dà xiǎo bāng guó， chéng wéi zú yǐ yǔ zhěng gè zhōng yuán xiāng kàng héng de lì liàng。 chǔ zhuāng wáng wéi chūn qiū wǔ bà zhī yī， yī dù yòu běi qǔ zhōng yuán zhī zhì。 zhàn guó shí qī， chǔ jìn 'ér tūn miè wú yuè， qí shì lì xī dǐ hàn zhōng， dōng lín dà hǎi， zài zhàn guó zhū xióng zhōng， bǎn tú zuì dà， rén kǒu zuì duō。 yī dù yòu“ héng zé qín dì， zòng zé chǔ wáng” de shuō fǎ， yì wèi qín、 chǔ 'èr guó， zuì jù tǒng yī quán guó de kě néng。 zuì hòu chǔ wéi qín suǒ miè。 dàn chǔ dì de fǎn qín qǐ yì， yòu chéng wéi tuī fān qín wáng cháo de zhù yào lì liàng。 hàn wáng cháo de jiàn lì， cóng mǒu zhǒng yì yì shàng kě yǐ rèn wéi shì chǔ rén de shèng lì。 qín、 hàn dà yī tǒng， zuì zhōng wán chéng liǎo nán běi wén huà de róng huì， yě yóu cǐ xíng chéng liǎo wěi dà de“ hàn zú”。
chǔ mín zú zài qí fā zhǎn guò chéng zhōng， bù duàn yǔ zhōng yuán wén huà jìn xíng jiāo liú。 chūn qiū zhàn guó shí dài， běi fāng de zhù yào wén huà diǎn jí， rú《 shī》、《 shū》、《 lǐ》、《 lè》 děng， yě yǐ chéng wéi chǔ guó guì zú sòng xí de duì xiàng。《 zuǒzhuàn》 jì chǔ rén fù sòng huò yǐn yòng《 shī jīng》 de lì zǐ， jiù yòu hǎo duō qǐ。 dàn lìng yī fāng miàn， chǔ wén huà shǐ zhōng bǎo chí zhe zì shēn qiáng liè de tè zhēng， yǔ zhōng yuán wén huà yòu xiǎn zhù qū bié， yīn 'ér chǔ rén cháng qī bèi zhōng yuán guó jiā kàn zuò yě mán de yì zú。《 xiǎo yǎ · cǎi qǐ》 jì xù zhōu xuān wáng nán zhēng chǔ guó zhī shì， shuō：“ chǔn 'ěr mán jīng， dà bāng wéi chóu。” bìng bǎ“ mán jīng” yǔ běi fāng de xiǎn yǔn bìng liè。《 lǔ sòng · bì gōng》 yòu bǎ chǔ rén yǔ běi fāng róng dí bìng liè， tóng zuò wéi yìng yú yán chéng de duì xiàng：“ róng dí shì yīng， jīng shū shì chéng。”
ér chǔ rén zì jǐ， zài bù yuàn chéng rèn zhōu wáng shì quán wēi de shí hòu， yě wǎng wǎng zì chēng：“ wǒ mán yí yě。”（ jiàn《 shǐ jì · chǔ shì jiā》）
yī bān rèn wéi chǔ wén huà bǐ zhōng yuán wén huà luò hòu， zhè yàng shuō bù wán quán duì。 chǔ wén huà de xīng qǐ yě xǔ bǐ zhōng yuán wén huà chí， dàn dào liǎo chūn qiū zhàn guó shí dài， chǔ wén huà de luò hòu， zhù yào zhǐ shì biǎo xiàn zài guó jiā zhì dù bù gòu chéng shú， yóu qí shì yòng yú wéi hù tǒng zhì zhì xù、 děng jí guān xì de zhèng zhì yǔ lún lǐ sī xiǎng yuǎn bù jí běi fāng wén huà wán mì。 héng héng suǒ yǐ chǔ rén xū yào yǐn jìn yòu guān de xué shuō hé diǎn jí。 yǔ cǐ xiāng yìng， yuán shǐ zōng jiào héng héng wū jiào de shèng xíng， yě kě yǐ kàn zuò chǔ wén huà luò hòu de biǎo xiàn。 dàn zài qí tā fāng miàn， chǔ wén huà bù yī dìng luò hòu， shèn zhì yòu xǔ duō dì fāng yuǎn yuǎn chāo guò zhōng yuán wén huà。 lǐ jiě zhè yī diǎn， duì yú lǐ jiě chǔ cí shí fēn zhòng yào。
shǒu xiān yīnggāi zhù yì dào， nán fāng de jīng jì tiáo jiàn jiào běi fāng jù yòu yī dìng de yōu yuè xìng。《 hàn shū · dì lǐ zhì》 shuō， chǔ dì“ yòu jiāng hàn chuān zé shān lín zhī ráo； jiāng nán dì guǎng， huò huǒ gēng shuǐ nòu， mín shí yú dào， yǐ yú liè shān fá wéi yè， guǒ luǒ luǒ há， shí wù cháng zú”。 yóu yú móu shēng jiào wéi róng yì， jiù kě néng yòu jiào duō de rén lì tuō lí dān chún wéi chí shēng cún de huó dòng， tóu rù gèng gāo jí gèng fù zá de wù zhì shēng chǎn。 suǒ yǐ zhì shǎo zài chūn qiū yǐ hòu， chǔ guó de cái lì wù lì， yǐ jīng míng xiǎn chāo guò běi fāng guó jiā。《 zuǒzhuàn》 jì zhòng 'ěr bēn chǔ， duì chéng wáng shuō：“ zǐ nǚ yù bó， zé jūn yòu zhī； yǔ máo chǐ gé， zé jūn dì shēng yān。 qí bō jí jìn guó zhě， jūn zhī yú yě。” yǐ kě kuī jiàn yī 'èr。 jù lì shǐ jìzǎi， chǔ shì chūn qiū zhàn guó shí yōng yòu huáng jīn hěn duō de guó jiā。 cóng jìn nián dì xià kǎo gǔ fā jué lái kàn， zhàn guó shí dài chǔ guó de qīng tóng qì， zú yǐ dài biǎo xiān qín qīng tóng qì yě zhù de zuì gāo shuǐ píng。 zhì yú chǔ dì qī qì、 sī zhì pǐn zhī jīng měi， nà shì běi fāng gēn běn wú fǎ bǐ nǐ de。 qū yuán《 zhāo hún》 zhōng miáo huì chǔ guó gōng tíng nèi jí qí shē huá de xiǎng lè jǐng xiàng， dāng rán yě xū yòu xióng hòu de wù zhì jī chǔ。 tóng yàng yīn wéi zài nán fāng móu shēng bǐ jiào róng yì， tú jìng yě duō， bù xū yào zǔ chéng qiáng dà de jí tǐ lì liàng yǐ kè fú zì rán， wéi hù shēng cún， suǒ yǐ chǔ guó yě méi yòu xíng chéng xiàng běi fāng guó jiā nà yàng de yán mì de zōng fǎ zhèng zhì zhì dù。 jù《 hán fēi zǐ》 shuō， chǔ guó de guì zú yě yī zhí yōng yòu bǐ jiào dú lì de shì lì。 zhè duì yú chǔ guó tóng běi fāng guó jiā de duì kàng yě xǔ shì bù lì de。 dàn lìng yī fāng miàn， zài zhè yàng de shēng huó huán jìng zhōng， gè rén shòu jí tǐ de yā yì jiào shǎo， gè tǐ yì shí xiāng yìng jiù bǐ jiào qiáng liè。 yī zhí dào hàn dài， chǔ rén xìng gé de jié 'ào bù xùn， réng shì jǔ shì wén míng。《 shǐ jì》、《 hàn shū》 zhōng， kě yǐ zhǎo dào bù shǎo lì zǐ。
fēng fù de wù zhì tiáo jiàn， jiào shǎo yā yì 'ér xiǎn dé huó yuè de shēng huó qíng gǎn， zào chéng liǎo chǔ guó yì shù de gāo dù fā zhǎn， zhè shì chǔ wén huà míng xiǎn chāo guò zhōng yuán wén huà de yī gè fāng miàn。 zài zhōng yuán wén huà zhōng， yì shù， bāo kuò yīnyuè、 wǔ dǎo、 gēqǔ， zhù yào bèi lǐ jiě wéi“ lǐ” de zǔ chéng bù fēn， bèi dāng zuò tiáojié qún tǐ shēng huó、 shí xiàn yī dìng lún lǐ mùdì de shǒu duàn。 yīn 'ér， zhōng yōng píng hé bèi shì wéi yì shù de jí zhì。 ér chǔ guó de yì shù， wú lùn yú shén yú rén， réng rán dōushì zài zhù zhòng shěn měi yú yuè de fāng xiàng shàng fā zhǎn， chōng fēn zhǎn shì chū rén men qíng gǎn de huó yuè xìng。 chǔ dì chū tǔ de gè zhǒng qì wù hé sī zhì pǐn， bù jǐn zhì zuò jīng xì， ér qiě wǎng wǎng huì yòu yàn lì huá měi、 qí huàn fēi dòng de tú 'àn。《 zhāo hún》、《 jiǔ gē》 suǒ miáo huì de yīnyuè wǔ dǎo， yě xiǎn shì chū rè liè dòng dàng、 guǐ jué qí lì de qì fēn。 jiù chǔ dì、 jīn hú běi suí xiàn chū tǔ de yī tào jù bèi wǔ gè bàn bā dù de biān zhōng， bèi zhōng wài zhuān mén jiā yù wéi“ shì jiè qí jì”， shí jì zhèng míng liǎo chǔ guó yīnyuè jí gē wǔ de fā dá。 ér běi fāng de zhèng tǒng yīnyuè， tōng cháng shì xiàn zhì zài yī gè bā dù de yīn yù fàn wéi nèi de。
zōng shàng suǒ shù， yīnggāi shuō： yǐ chūn qiū zhàn guó shí dài 'ér lùn， chǔ wén huà yǔ zhōng yuán wén huà， shí shì gè yòu tè diǎn， gè yòu suǒ cháng。 rú guǒ dān jiù yì shù lǐng yù 'ér yán， chǔ wén huà de chéng jiù wéi gāo。 wén xué shì guǎng yì de yì shù de yī gè fāng miàn。 wǒ men suǒ yào lùn shù de chǔ cí ， jì shì chǔ wén huà tǔ rǎng shàng kāi chū de qí pā， yòu dài biǎo liǎo chǔ wén huà de huī huáng chéng jiù。 chǔ wén huà yóu qí chǔ guó yì shù de yī bān tè diǎn， rú jiào qiáng de gè tǐ yì shí， jī liè dòng dàng de qíng gǎn， qí huàn 'ér huá lì de biǎo xiàn xíng shì děng děng， yědōu chéng xiàn yú chǔ cí zhōng。
chǔ cí de xíng chéng， cóng zhí jiē de yīn sù lái shuō， shǒu xiān tóng chǔ dì de gē yáo yòu mìqiè guān xì。 rú qián suǒ shù， chǔ shì yī gè yīnyuè wǔ dǎo fā dá de dì fāng。 xiàn zài cóng《 chǔ cí 》 děng shū hái kě yǐ kàn dào zhòng duō chǔ dì yuèqǔ de míng mù， rú《 shè jiāng》、《 cǎi líng》、《 láo shāng》、《 jiǔ biàn》、《 jiǔ gē》、《 xiè lù》、《 yáng chūn》、《 bái xuě》 děng。 xiàn cún de gē cí， jiào zǎo de yòu《 mèng zǐ》 zhōng jì lù de《 rú zǐ gē》， jù shuō shì kǒng zǐ yóu chǔ shí tīng dāng dì xiǎo hái suǒ chàng：
cāng làng zhī shuǐ qīng xī， kě yǐ zhuó wǒ yīng； cāng làng zhī shuǐ zhuó xī， kě yǐ zhuó wǒ zú。
hái yòu liú xiàng《 shuō yuàn》 suǒ zài《 yuè rén gē》， jù shuō shì chǔ rén fān yì de yuè guó zhōu zǐ de chàng cí：
jīn xī hé xī xī， qiān zhōu zhōng liú。 jīn rì hé rì xī， dé yǔ wáng zǐ tóng zhōu。 méng xiū bèi hǎo xī， bù zǐ gòu chǐ。 xīn jǐ fán 'ér bù jué xī， dé zhī wáng zǐ。 shān yòu mù xī mù yòu zhī， xīn yuè jūn xī jūn bù zhī。
zhè zhǒng gē yáo dào qín hàn shí hái shí fēn liú xíng。 rú liú bāng yòu《 dà fēng gē》， xiàng yǔ yòu《 gāi xià gē》。 tā de tǐ shì yǔ zhōng yuán gē yáo bù tóng， bù shì zhěng qí de sì yán tǐ， měi jù kě cháng kě duǎn， zài jù wěi huò jù zhōng duō yòng yǔ qì cí“ xī” zì。 zhè xiē yě chéng wéi chǔ cí de xiǎn zhù tè zhēng。
dàn zhí dé zhù yì de shì， chǔ cí suī tuō tāi yú chǔ dì gē yáo， què yǐ fā shēng liǎo zhòng dà biàn huà。 hàn rén chēng chǔ cí wéi fù， qǔ yì shì“ bù gē 'ér sòng wèi zhī fù”①（《 hàn shū · yì wén zhì》）。 qū yuán de zuò pǐn， chú《 jiǔ gē》 wài，《 lí sāo》、《 zhāo hún》、《 tiān wèn》， dōushì cháng piān jù zhì；《 jiǔ zhāng》 jiào zhī《 shī jīng》 ér yán， yě cháng dé duō。 tā men xiǎn rán bù shì yí gē chàng， bù yìng dāng zuò gēqǔ lái kàn dài。 tóng shí， zhè zhǒng“ bù gē 'ér sòng” de“ fù”， què yòu bù shì xiàng sàn wén nà yàng de dú fǎ， jù gǔ jí jìzǎi， xū yào yòng yī zhǒng tè bié de shēng diào lái sòng dú。 zhè jiù shì“ yín”。（ suǒ wèi de“ yín”， jiù shì jiè hū yú“ dú” hé“ chàng” zhī jiān de yī zhǒng xíng shì， shì yǐ yī zhǒng jiào wéi jiǎn dān de diào zǐ lái yín wán zhěng piān wén zhāng， dāng rán， chǔ cí zhī zhōng yīnggāi hái yòu dāng shí chǔ dì de chǔ yīn。） gē yáo zǒng shì piān fú duǎn xiǎo 'ér yǔ yán jiǎn pǔ de， chǔ cí zhèng shì bǎi tuō liǎo gē yáo de xíng shì， cái néng shǐ yòng fán lì de wén cí， róng nà fù zá de nèi hán， biǎo xiàn fēng fù de sī xiǎng qíng gǎn。 shùn dài shuō， xiàn dài rén wèile qū bié chǔ cí yǔ hàn fù， bù zhù zhāng chēng chǔ cí wéi“ fù”， zhè bù wú dào lǐ， què bù néng shuō hàn rén zhè yàng chēng hū yòu hé guò cuò。 yīn wéi běn lái shì xiān yòu“ qū fù” ér hòu yòu“ hàn fù” de。
hàn rén yòu yòu“ fù zhě， gǔ shī zhī liú yě” yī shuō（ jiàn bān gù《 liǎng dū fù xù》）， dāng shì wèile pān fù rú jiā jīng diǎn， jiān kǎo lǜ dào fù de pū zhāng tè zhēng。
chǔ dì shèng xíng de wū jiào， yòu shèn tòu liǎo chǔ cí ， shǐ zhī jù yòu nóng hòu de shén huà sè cǎi。 jù shǐ shū jìzǎi， dāng zhōng yuán wén huà wū jiào sè cǎi zǎo yǐ míng xiǎn xiāo tuì yǐ hòu， zài nán chǔ， zhí zhì zhàn guó， jūn chén shàng xià réng rán“ xìn wū xí， zhòng yín cí”（《 hàn shū · dì lǐ zhì》）。 chǔ huái wáng céng“ lóng jì lǐ， shì guǐ shén”， bìng qiě qǐ tú kào guǐ shén zhī zhù yǐ tuì qín shī（ jiàn《 hàn shū · jiāo sì zhì》）。 mín jiān de wū fēng gèng wéi shèng xíng。《 hàn shū · dì lǐ zhì》 jí wáng yì《 chǔ cí zhāng jù》 děng， dū yán jí chǔ rén xìn wū 'ér hǎo cí，“ qí cí bì zuò gē lè， gǔ wǔ yǐ lè zhū shén” de fēng sú。 kě jiàn zài qū yuán de shí dài， chǔ rén hái chén jìn zài yī piàn chōng mǎn qí yì xiǎng xiàng hé chì rè qíng gǎn de shén huà shì jiè zhōng。 shēng huó yú zhè yī wén huà fēn wéi zhōng de qū yuán， bù jǐn chuàng zuò chū jì shén de zǔ shī héng héng《 jiǔ gē》， hé gēn jù mín jiān zhāo hún cí xiě zuò de《 zhāo hún》， ér qiě zài biǎo shù zì shēn qíng gǎn shí， yě dà liàng yùn yòng shén huà cái liào， chí chěng xiǎng xiàng， shàng tiān rù dì， piāo yóu liù hé jiǔ zhōu， gěi rén yǐ shén mì de gǎn shòu。 shèn zhì《 lí sāo》 zhè piān dài biǎo zuò de gòu jià， yóu“ bǔ míng”、“ chén cí”、“ xiān jiè”、“ shén yóu”， dào“ wèn bǔ”、“ jiàng shén”， dū jiè yòng liǎo mín jiān wū shù de fāng shì。
chú liǎo chǔ wén huà běn shēn de yīn sù， qí tā yī xiē yīn sù duì chǔ cí de xíng shì yě qǐ liǎo yī dìng zuò yòng。 rú qián suǒ shù， chūn qiū yǐ hòu， chǔ guó guì zú duì《 shī jīng》 yǐ jīng xiāng dāng shú xī， zhè chéng wéi tā men de wén huà sù yǎng de yī bù fēn。 qū yuán《 jiǔ zhāng》 zhōng de《 jú sòng》 quán yòng sì yán jù， yòu zài gé jù de jù wěi yòng“ xī” zì， kě yǐ shì wéi《 shī jīng》 tǐ shì duì《 chǔ cí 》 tǐ shì de shèn tòu。 zài zhàn guó shí dài， zòng héng jiā bēn zǒu yóushuì， shí fēn huó yuè。 tā men“ yù yǐ chún wěn zòu gōng， suì jìng wéi měi cí， yǐ dòng rén zhù”，“ yú bō liú yǎn， jiàn jí wén yuàn， fán cí huá jù， gù yǐ fēi《 shī》 zhī pǔ zhì zhī tǐ shì suǒ néngzǎi yǐ。” héng héng lǔ xùn《 hàn wén xué shǐ gāng yào》 zhōng de zhè yī jié lùn shù， zhèng què dì zhǐ chū liǎo zhàn guó zòng héng jiā huá lì pū zhāng de wén cí duì《 chǔ cí 》 xíng chéng de yǐng xiǎng。
dāng rán，“ bù yòu qū yuán， qǐ jiàn《 lí sāo》”（《 wén xīn diāo lóng · biàn sāo》）。
chǔ cí shì chǔ wén huà de chǎn wù， jù tǐ shuō lái， yòu lí bù kāi wěi dà shī rén qū yuán de chuàng zào。 |
dài biǎo rén wù Representative |
| 《 chǔ cí 》 de dài biǎo rén wù qū yuán（ qián 340？－ qián 278 nián）， shì zhōng guó wén xué shǐ shàng zuì zǎo chū xiàn de 'ài guó shī rén。 zài《 chǔ cí 》 chū běn de 16 juàn zhōng， qū yuán de zuò pǐn zhàn jué dà bù fēn， gòng shōu tā de shī zuò 8 juàn 20 yú piān。 bāo kuò《 lí sāo》、《 jiǔ gē》（ 11 piān）、《 tiān wèn》、《 jiǔ zhāng》（ 9 piān）、《 yuǎn yóu》、《 bǔ jū》、《 yú fù》、《 zhāo hún》 děng。 qí tā 8 juàn shì， sòng yù de《 jiǔ biàn》， jǐng chā de《 dà zhāo》， jí hàn dài jiǎ yì de《 xī shì》、 huái nán xiǎo shān de《 zhāo yǐn shì》、 dōng fāng shuò de《 qī jiàn》， yán jì de《 āi shí mìng》、 wáng bāo de《 jiǔ huái》、 liú xiàng de《 jiǔ tàn》 děng。 nán sòng zhū xī zài xiē jī chǔ shàng biān wéi《 chǔ cí jí zhù》， zēng rù jiǎ yì de《 péng niǎo fù》、《 diào qū yuán fù》 liǎng piān； shān qù《 qī jiàn》、《 jiǔ huái》、《 jiǔ tàn》 děng zuò pǐn， zhū xī rèn wéi zhè xiē zuò pǐn quē fá zhēn shí de sī xiǎng gǎn qíng。 tā bìng bǎ qū yuán de zuò pǐn huá wéi“ lí sāo lèi”， bǎ qí tā zuò pǐn huá wéi“ xù lí sāo lèi”， àn yuán piān zhāng cì xù biān wéi 8 juàn。 qū yuán de zuò pǐn dà zhì kě fēn liǎng lèi： yī lèi shì《 lí sāo》《 jiǔ zhāng》 děng zài liú fàng shēng huó zhōng xiě de zhèng zhì shū huái shī； yī lèi shì yǐ《 jiǔ gē》 wéi dài biǎo de jì gē hé fǎn yìng shī rén shì jiè guān、 rén shēng guān de《 tiān wèn》。 qū yuán de dài biǎo zuò《 lí sāo》， shì wǒ guó gǔ dài zuì cháng de yī piān làng màn zhù yì shū huái shī， yě shì“ chǔ cí ” de dài biǎo zuò pǐn。 yóu cǐ， shì rén chēng“ chǔ cí ” wéi“ sāo tǐ shī”， bìng yǔ《 shī jīng》 bìng chēng“ shī sāo”。《 lí sāo》 shì shī rén zài zāo dì 'èr cì liú fàng zhōng， mǎn huái“ xìn 'ér jiàn yí、 zhōng 'ér bèi bàng” de wěi qū， níng jù yōu fèn、 gǎn kǎi yú bǐ duān xiě chéng de。 zhè shǒu jìn 2500 zì de cháng shī， xù shù liǎo shī rén de shēn shì hé zhì xiàng， tōng guò biǎo xiàn shī rén yī shēng bù xiè de dǒu zhēng hé jué xīn yǐ shēn xùn zhì de bēi jù， fǎn yìng liǎo chǔ guó tǒng zhì jiē céng zhōng zhèng zhí yǔ xié 'è liǎng zhǒng shì lì de jiān ruì dǒu zhēng， bào lù liǎo chǔ guó de hēi 'àn xiàn shí hé zhèng zhì wēi jī， biǎo dá liǎo tā wèiguó wèimín 'ér zhàn dǒu bù qū，“ jiǔ sǐ 'ér bù huǐ” de jīng shén。 |
nèi róng gěng gài Synopsis |
《 chǔ cí 》 zhōng de《 lí sāo》、《 jiǔ gē》、《 jiǔ zhāng》、《 tiān wèn》 hé《 zhāo hún》 děng gòng 23 piān， shì qū yuán de zuò pǐn（ cǐ wài， hái yòu sòng yù děng rén de zuò pǐn）， jué dà duō shù shì chǔ cí tǐ de shī， shì wǒ men xiàn zài suǒ kàn dào de《 chǔ cí 》 de dài biǎo zuò。 qū yuán de zuò pǐn zhù yào shì yǐ chǔ guó de mín jiān wén xué wéi jī chǔ， jié hé zì jǐ de shēng huó jīng lì hècóng zhèng zāo yù 'ér xiě chū。 jiǎn shù《 jiǔ gē》 yì shù biǎo xiàn de tè diǎn。
yī． qū yuán zài《 jiǔ gē》 zhōng jì xiě chū liǎo shén de líng yì， gèng xiě chū liǎo shén de“ rén xìng”， shén xìng hé rén xìng tǒng yī zài yī qǐ。 rú《 xiāng jūn》、《 xiāng fū rén》， biǎo xiàn xiāng shuǐ zhī shén xiāng hù 'ài mù zhuī qiú què zhōng yú bù yù de bō zhé biàn huà de xīn jìng。 shū xiě shén yǔ shén zhī jiān、 shén yǔ rén zhī jiān de liàn 'ài gù shì， shǐ jì shén gēqǔ dài yòu nóng nóng de rén jiān qíng wèi。 èr． xù xiě shén líng de huó dòng hé shén líng de qíng gǎn， miáo huì shén líng de huán jìng hé qì fēn， shì yī zhǒng qīng xīn yōu miǎo de jìng jiè。
jiǎn shù《 zhāo hún》 de yì shù tè sè。
yī． jié gòu jīng mì wán měi。 yǐ jù fāng wèi hé shì wù céng céng pū xù xuàn rǎn de biǎo xiàn fāng shì。 èr． cháng yú pū pái miáo mó， lì rú tā xiě sì fāng de kǒng bù， luó liè zhòng duō kě pà de shì wù， hái miáo huì chū tā men kě pà de xíng xiàng。
shì xù chǔ cí chǎn shēng de xiāng guān yào sù。
yī． yǔ chǔ shēng、 chǔ gē yòu zhí jiē lián xì。 chǔ cí jí shǐ bù néng gē chàng， yě yào yòng“ chǔ shēng” lái sòng dú。 chǔ cí de xǔ duō shī piān dōuyòu“ luàn” cí， tā mendōu shì yuèqǔ de zǔ chéng bù fēn， gèng biǎo míng chǔ cí yǔ chǔ lè yòu qīn mì guān xì。
èr． chǔ cí de chǎn shēng yǔ chǔ guó mín jiān“ wū gē” guān xì mìqiè。 zōng jiào de gē wǔ， duì chǔ cí yòu jǐ gè fāng miàn de zhí jiē yǐng xiǎng： 1．《 jiǔ gē》 jiù shì zài mín jiān jì shén yuègē de jī chǔ shàng jiā gōng 'ér chéng de。 2． jì shén yí shì zhōng， wū shī zhuāng bàn chéng bù tóng de shén zhī， zài gē zài wǔ， jiù xiàng xì jù yī yàng。 zhè yàng shén mì làng màn 'ér jù yòu gù shì xìng de gē wǔ， duì chǔ cí de gòu sī hé biǎo xiàn dōuyòu yǐng xiǎng。 rú《 lí sāo》 xiě 'è xián jiàng shén。 3． mín jiān jì shén wū gē， fù yòu shén qí de xiǎng xiàng huò huàn xiǎng， yùn yù zhe fēng fù de shén huà gù shì， zhè xiē dōuchéng wéi chǔ cí de yǎng liào hé tè zhēng。 rú《 jiǔ gē》 zhōng de shén guǐ，《 lí sāo》 zhōng de tiān jiè。
sān． chǔ cí zhōng chōng mǎn zhe chǔ dì fēng wù de miáo xiě， shǐ yòng zhe dào dì de chǔ dì fāng yán děng。 sì． chǔ cí shì zài nán běi wén huà jiāo liú de xīn de shí dài huán jìng xià， dàn shēng yú chǔ guó de dì yù tè sè xiān míng de xīn shī tǐ。
yǐ shàng zhǒng zhǒng， shuō míng chǔ cí què hū shì chǔ wén huà de chǎn wù， dài yòu nóng hòu de dì yù sè cǎi。
shì lùn chǔ cí de wén tǐ tè diǎn。
yī． cóng shī fēng yán， pū pái kuā shì， xiǎng xiàng fēng fù， shì chǔ cí de gòng tóng tè zhēng。 rú《 lí sāo》 chōng mǎn qí huàn bù jū de xiǎng xiàng， shū fā zhēn qíng céng jìn fǎn fù。
èr． cóng tǐ shì yán， chǔ cí jiào zhī《 shī jīng》， piān fú jí dà zēngzhǎng， jù shì yě yóu sì yán wéi zhù biàn wéi cháng duǎn bù jū， cēncī cuò luò。
sān． jiù yǔ yán shuō， chǔ cí duō yòng chǔ yǔ chǔ shēng， chǔ dì de fāng yán cí yǔ dà liàng yǒng xiàn， lìng wài，“ xī” zì、“ xiē” zì zuò wéi xū cí tàn yǔ chéng wéi chǔ cí de yī gè xiān míng biāo zhì。
shì lùn《 lí sāo》 de sī xiǎng nèi róng。
yī．“ měi zhèng” lǐ xiǎng hé shēn chén de 'ài guó qíng gǎn。 qū yuán xiàng wǎng“ qián shèng” zhì guó jūn míng chén xián、 jūn chén hé xié de jìng jiè， tí chū“ jǔ xián 'ér shòu néng xī， xún shéng mò 'ér bù pō” de jù tǐ zhì guó fāng lüè。 èr． zhuī qiú lǐ xiǎng jiǔ sǐ bù huǐ de jiān rèn pǐn hé jí 'è rú chóu de pī pàn jīng shén。 guì zú dà chén qún qǐ 'ér gōng， pò hài qū yuán， dàn qū yuán rén bù fàng qì tā de zhèng zhì lǐ xiǎng 'ér kǔ kǔ zhuī qiú，《 lí sāo》 xiě tā shàng tiān rù dì， xún qiú chū lù， jiù shì tā zhuī qiú lǐ xiǎng shí xiàn de xíng xiàng miáo huì。 pī pàn jīng shén zài yú tā jiān dìng bù yí dì zhuī qiú guāng míng lǐ xiǎng de tóng shí， yě zhí jiē jiē pī hēi 'àn、 zhǐ chì jiān nìng。
shì lùn《 lí sāo》 de zhù yào yì shù tè diǎn。
yī． nóng liè de jī qíng hé qí huàn de xiǎng xiàng。《 lí sāo》 qián bàn huí gù wǎng shì， zhuī yì shēn shì、 lǐ xiǎng hé zāo yù， jī běn shì xiě shí， dàn nà xiē bǐxìng shǒu fǎ pū xù kuā shì zì jǐ de měi hǎo pǐn zhì de shī jù， yǐ jù yòu qí yì xiǎng xiàng de tè sè； hòu bàn xiě duì wèi lái dào lù de tàn suǒ， zé gèng shì huǒ yī yàng de nóng liè jī qíng、 zhōng zhēn shēn chén de 'ài guó qíng gǎn， tōng guò bēn téng piāo yì、 shàng tiān rù dì de xiǎng xiàng lín lí jìn zhì dì pēn fā chū lái。 èr． jié chún měi、 dú lì bù qū de shū qíng zhù rén gōng xíng xiàng。 gāo guì de chū shēn， chóng gāo de lǐ xiǎng， jùn jié chún měi、 dú lì bù qū de rén gé， jí qí yì cháng nóng liè de qíng gǎn， gòu chéng liǎo shū qíng zhù rén gōng chāo fán tuō sú de wán měi xiǎng xiàng， jù yòu xiàng zhēng yì wèi， biǎo xiàn liǎo zhè piān shū qíng cháng shī de jīng shén shí zhì。 sān． bǐxìng shǒu fǎ de tuò zhǎn。 tā bǎ《 shī jīng》 piàn duàn de bǐxìng fā zhǎn chéng wéi cháng piān shī gē zhōng bǐxìng de lián xù shǐ yòng， hái bǎ《 shī jīng》 nà zhǒng yù xiàng、 yù tǐ gè zì dú lì de dān chún bǐ yù hé 'èr wéi yī。 zài《 shī jīng》 jī chǔ shàng tuò zhǎn de jì qíng yú wù、 tuō wù shū qíng de biǎo xiàn shǒu fǎ， xíng chéng liǎo wǒ guó wén xué zhōng zhù míng de xiāng cǎo měi rén de tuō yù shǒu fǎ de chuán tǒng， yǐng xiǎng shēn yuǎn。 sì． jié gòu tè diǎn。 quán shī dū wéi rào zhe， shī rén zhōng zhēn bù yú de gù guó qíng gǎn hé zhuī qiú chóng gāo lǐ xiǎng jiǔ sǐ bù huǐ de jīng shén lái móu piān bù jú de。 qián bàn bù fēn huí gù lì shǐ， shí xiě， hòu bàn bù fēn duì lǐ xiǎng zhī shí xiàn de tàn suǒ， xū xiě。 wǔ． xíng shì hé yǔ yán tè sè。 jì cǎi yòng liǎo mín gē xíng shì， yě jí qǔ liǎo sǎnwén de bǐ fǎ， chéng wéi yī zhǒng jù shì cháng duǎn bù jū、 yùn jù sàn yǔ xiāngjiàn de xīn de wén xué biǎo xiàn xíng shì。《 lí sāo》 hòu bàn biǎo xiàn shī rén de sī xiǎng huó dòng， wǎng wǎng shè wéi zhù kè wèn dá， pū pái miáo xiě。 yǔ yán fēng fù duō cǎi、 shuāng shēng dié yùn bǐ bǐ jiē shì。
shì lùn《 jiǔ biàn》 de yì shù tè sè jí qí yǔ《 lí sāo》 sī xiǎng、 yì shù shàng de yì tóng。
yī．《 jiǔ biàn》 de sī xiǎng jìng jiè bù jí《 lí sāo》 jìn guǎn tā yě yòu zì biāo gāo jié de yǒng tàn hé pī pàn、 jiē lù zhèng jú de hēi 'àn， dàn shì quē shǎo qū yuán nà zhǒng jīqiè de qíng sī hé zhuī qiú lǐ xiǎng jiǔ sǐ bù huǐ de jīng shén。 miàn duì bù píng jì yù， tā cǎi qǔ tuì shǒu bǎo shēn de tài dù， shèn zhì gǎn 'ēn 'ēyú zhī xián。
èr． biǎo xiàn kàn，《 jiǔ biàn》 bù shī wéi chǔ cí zhōng yī piān jīng pǐn。 A． cháng yú pū pái miáo mó， bìng zài miáo huì zhōng chuàng zào jiào wéi yuán róng de yì jìng。 rú kāi tóu nà duàn guǎng wéi chuán yǒng de wén zì， xuàn rǎn qiū qì zhī sù shā sù sè， cǎo mù shuāi luò、 shān kōng shuǐ shòu， tiān gāo qì qīng de kōng kuò qī shū zhī jǐng děng。 shī rén de jì yù bēi shāng zhī gǎn， bèi sù shā qī liáng de qiū jǐng hōng tuō dé gèng jiā shēnqiè nóng zhòng。 B． xì zhì rù wēi de kè huà miáo xiě。 xiě luò mù zhī zhī wěi yè shuāi， cóng yè piàn dào zhī gān， yóu xíng tài dào sè cǎi， dū kè huà dé xì wēi zhēn qiē。 C．《 jiǔ biàn》 de zào yǔ yòng cí yě hěn kě chēng dào。 yùn sàn xiāngjiàn， cháng duǎn bù jū， cēncī |
zhōng guó lì shǐ Chinese History |
| 1、《 chǔ cí 》 shì wǒ guó dì yī bù làng màn zhù yì shī gē zǒng jí。 yóu yú shī gē de xíng shì shì zài chǔ guó mín gē de jī chǔ shàng jiā gōng xíng chéng， piān zhōng yòu dà liàng yǐn yòng chǔ dì de fēng tǔ wù chǎn hé fāng yán cí huì， suǒ yǐ jiào“ chǔ cí ”。《 chǔ cí 》 zhù yào shì qū yuán de zuò pǐn， qí dài biǎo zuò shì《 lí sāo》， hòu rén yīn cǐ yòu chēng“ chǔ cí ” wéi“ sāo tǐ”。 xī hàn mò nián，， liú xiàng sōu jí qū yuán、 sòng yù děng rén de zuò pǐn， ji lù chéng jí。《 chǔ cí 》 duì hòu shì wén xué yǐng xiǎng shēn yuǎn， bù jǐn kāi qǐ liǎo hòu lái de fù tǐ， ér qiě yǐng xiǎng lì dài sǎnwén chuàng zuò， shì wǒ guó jī jí làng màn zhù yì shī gē chuàng zuò de yuán tóu。 chǔ cí de zhù yào zuò zhě shì qū yuán。 tā chuàng zuò liǎo《 lí sāo》《 jiǔ gē》《 jiǔ zhāng》《 tiān wèn》 děng bù xiǔ zuò pǐn。 zài qū yuán de yǐng xiǎng xià， chǔ guó yòu chǎn shēng liǎo sòng yù、 táng lè， jǐng chā děng chǔ cí zuò zhě。 xiàn cún de《 chǔ cí 》 zǒng jí zhōng， zhù yào shì qū yuán jí sòng yù de zuò pǐn； táng lè、 jǐng chā de zuò pǐn dà dū wèi néng liú chuán xià lái。 chǔ cí de tè zhēng， sòng dài huáng bó sī zài《 xiào dìng chǔ cí xù》 zhōng gài kuò shuō：“ gài qū sòng zhū sāo， jiē shū chǔ yǔ， zuò chǔ shēng， jì chǔ dì， míng chǔ wù， gù kě wèi zhī‘ chǔ cí ’。” zhè yī shuō fǎ shì zhèng què de。 chú cǐ 'ér wài，《 chǔ cí 》 zhōng qū、 sòng zuò pǐn suǒ shè jí de lì shǐ chuán shuō、 shén huà gù shì、 fēng sú xí shàng yǐ jí suǒ shǐ yòng de yì shù shǒu duàn、 nóng yù de shū qíng fēng gé， wú bù dài yòu xiān míng chǔ wén huà sè cǎi。 zhè shì chǔ cí de jī běn tè zhēng， tā men shì yǔ zhōng yuán wén huà jiāo xiāng huī yìng de chǔ wén huà de zhòng yào zǔ chéng bù fēn。 2、 zhàn guó shí qī chǔ guó wén xué zǒng jí。 xī hàn liú xiàng ji， dōng hàn wáng yì zhāng jù。 yuán shōu chǔ rén qū yuán、 sòng yù jí hàn dài huái nán xiǎo shān、 dōng fāng shuò、 wáng bāo、 liú xiàng děng rén de cí fù gòng shí liù piān， hòu wáng yì zēng rù jǐ zuò《 jiǔ sī》， chéng shí qī piān。 gāi shū yǐ qū yuán de zuò pǐn wéi zhù， qí zhōng《 lí sāo》、《 jiǔ gē》、《 tiān wèn》 děng piān bǎo cún liǎo jiào duō de lì shǐ zī liào hé shén huà chuán shuō， kě gōng zhì shǐ zhě cān kǎo。 qū yuán（ yuē qián 339～ yuē qián 278）， míng píng。 chū rèn ■ chǔ huái wáng zuǒ tú、 sān lǘ dà fū。 yīn zhù zhāng zhāng míng fǎ dù， jǔ xián shòu néng， lián qí kàng qín， shòu huái wáng zhì zǐ zǐ lán jí jìn shàng děng rén zèn huǐ 'ér gé zhí。 qǐng xiāng wáng shí， qū yuán bèi fàng zhú， tā wú lì wǎn jiù chǔ zhī wēi wáng， yòu wú fǎ shí xiàn zhèng zhì lǐ xiǎng， suì tóu mì luó jiāng 'ér sǐ。《 lí sāo》 shì qū yuán de dài biǎo zuò。 zhè piān hóng wěi de zhèng zhì shū qíng shī biǎo xiàn liǎo zuò zhě de jìn bù lǐ xiǎng， wéi shí xiàn lǐ xiǎng 'ér jìn xíng de bù xiè dǒu zhēng， hé dǒu zhēng zhōng suǒ yù dào de cuò zhé jí zì jǐ de kǔ mèn。 qū yuán cháng cháng zhēng yǐn lì shǐ yǐ shū fā qíng huái， cóng zhōng xún zhǎo jīng yàn jiào xùn，“ shàng shù táng、 yú、 sān hòu zhī zhì， xià xù jié、 zhòu、 yì、 jiāo zhī bài， jì jūn jué wù， fǎn yú zhèng dào 'ér hái jǐ yě。” qí zhōng yòu xiē dì fāng kě yǐ hé shǐ shū hù xiāng cān zhèng bǔ chōng， lì rú《 lí sāo》 yún：“ qǐ jiǔ biàn yǔ jiǔ gē xī， xià kāng yú yǐ zì zòng。 bù gù nán yǐ tú hòu xī， wǔ zǐ yòng shī hū jiā xiàng。 yì yín yóu yǐ yì tián xī， yòu hǎo shè tiān fēng hú。 gù luàn liú qí xiān zhōng xī， zhuó yòu tān fū jué jiā。 jiāo shēn bèi fú qiáng yǔ xī， zòng yù 'ér bù rěn。 rì kāng yú yǐ zì wàng xī， jué shǒu yòng fū diān yǔn。 xià jié zhī cháng wéi xī， nǎi suì yān 'ér féng yāng。” cǐ duàn suǒ shù xià dài lì shǐ xiāng dāng wán zhěng， kě yǔ《 zuǒzhuàn》 hù xiāng cān kàn， ér bǔ《 shǐ jì · xià běn jì》 bù yán yì、 zhuó zhī shì de shū lòu。 cǐ wài， cóng《 lí sāo》 zhōng guān yú xī hé、 wàng shū、 fēi lián、 fēng lóng、 mì fēi de jì shù， yě kě kuī jiàn shàng gǔ shén huà chuán shuō de yī bān； ér“ shè tí zhēn yú mèng zōu xī， wéi gēng yín wú yǐ jiàng”， zé shì kǎo zhèng gǔ dài tiān wén lì fǎ de zī liào。《 jiǔ gē》 běn wéi gǔ dài yuègē， xiāng chuán shì xià qǐ cóng tiān shàng tōu lái de。 qū yuán zài mín jiān sì shén lè gē jī chǔ shàng chuàng zuò de《 jiǔ gē》， xí yòng liǎo gǔ dài yuègē de míng chēng， gòng shí yī piān。 qí zhōng bǎo cún liǎo guān yú yún shén、 shān shén、 xiāng shuǐ shén、 hé shén、 tài yáng shén děng de shén huà gù shì， shì yán jiū shàng gǔ mín sú hé chǔ wén huà de zhēn guì zī liào。《 tiān wèn》 shì yī shǒu cháng shī， tā duì zì rán yǔ zhòu hé shè huì lì shǐ tí chū de yī bǎi qī shí duō gè wèn tí zhōng， bǎo cún liǎo xǔ duō shén huà chuán shuō hé gǔ shǐ zī liào。 lì rú， guān yú gǔn、 yǔ zhì shuǐ de chuán shuō suǒ tí chū de yī xì liè wèn tí， jiù shè jí gǔn hé chī guī de guān xì， yǔ hé gǔn zhì shuǐ fāng fǎ de bù tóng， yǔ zhì shuǐ shí céng dé yìng lóng zhī zhù， yǔ qǔ tú shān shì nǚ děng xì jié； guān yú hòu yì de chuán shuō suǒ tí de wèn tí yòu shè jí hòu yì shè rì， shè hé bó 'ér qī luò pín， bèi hán zhuó shā hài děng xì jié。 guān yú shāng zhī shǐ zǔ qì， yǐ jí zì qì zhì tānɡ de lì shǐ， wén xiàn zī liào shí fēn quē fá。《 tiān wèn》 tòu lù liǎo xǔ duō guān yú zhè duàn lì shǐ de zhòng yào xiàn suǒ， qí zhōng shè jí qì、 wáng jì、 wáng hài、 wáng héng、 shàng jiá wēi děng yīn rén xiān gōng xiān wáng de nèi róng， yóu wéi bǎo guì。 shǐ jiàn yú《 shǐ jì • kù lì lièzhuàn》。 qí běn yì shì zhǐ chǔ dì de yán cí， hòu lái zhú jiàn gù dìng wéi liǎng zhǒng hán yì： yī shì shī gē de tǐ cái， yī shì shī gē zǒng jí de míng chēng。 cóng shī gē tǐ cái lái shuō， tā shì zhàn guó hòu qī yǐ qū yuán wéi dài biǎo de shī rén， zài chǔ guó mín |
《 chǔ cí》 yán jiū "Songs of the South" Research |
| Chuci yanjiu《 chǔ cí 》 yán jiū 《 chǔ cí 》 zài zhōng guó wén xué shǐ shàng zhàn yòu jí qí zhòng yào de dì wèi。 lì dài xué zhě duì tā zuò liǎo xǔ duō ji jí、 kǎo dìng、 zhù shì hé píng lùn gōng zuò， xiě xià dà liàng lùn zhù。 liǎng qiān nián lái，《 chǔ cí 》 de yán jiū dà zhì kě fēn sì gè shí qī。 liǎng hàn shí qī liǎng hàn shì《 chǔ cí 》 yán jiū de kāi chuàng shí qī。 shàng chéng qín huǒ zhī yú， zhòng diǎn zài yú sōu ji、 zhěng lǐ hé zhù lù chǔ cí zuò pǐn； zhù shì gōng zuò， gāng gāng dǎ xià jī chǔ； duì qū yuán de píng jià， yì jiàn pō yòu fēn qí。 xī hàn qián qī， qū yuán zuò pǐn yǐ chéng wéi rén men yán jiū de duì xiàng。 mù qián suǒ zhī zuì zǎo de yán jiū zhě， shì liú 'ān hé sī mǎ qiān。 liú 'ān zhuàn yòu《 lí sāo chuán》， chéng wéi zhōng guó xué shù shǐ shàng yán jiū qū yuán zuò pǐn bìng xiě xià zhuān zhù de dì yī rén。《 lí sāo chuán》 yǐ shī chuán， jù《 shǐ jì · qū yuán lièzhuàn》 lǐ cán cún de piàn duàn lái kàn， qí zhōng yòu píng wén lùn shǐ de zǒng xù； jù bān gù《 lí sāo xù》 suǒ yuán yǐn de bù fēn lái kàn , qí zhōng yòu yòu shì yì kǎo diǎn de zhù jiě , zhè xiē dū wéi hòu shì de qū yuán yán jiū kāipì liǎo dào lù。 zhì sī mǎ qiān zhuàn《 shǐ jì》， bù jǐn qīn lín qū yuán zì chén de mì luó jiāng， píng diào yí jì , fǎng chá xíng shì , gèng yán dú liǎo《 huái shā》、《 yú fù》、《 lí sāo》、《 tiān wèn》、《 zhāo hún》、《 āi yǐng》 děng shī piān， xiě chū liǎo dì yī piān jì shù qū yuán shēng píng shì jì hé miáo xiě qū yuán rén gé jīng shén de《 qū yuán lièzhuàn》。 xī hàn zhōng qī , xuān dì zhào jiǔ jiāng bèi gōng“ sòng dú” chǔ cí , yǐ kāi shǐ zhù yì chǔ cí de yīn dú wèn tí (《 hàn shū · wáng bāo chuán》 )。 xī hàn hòu qī， liú xiàng fù zǐ diǎn xiào mì gé yí shū， xiào dìng“ qū yuán fù 'èr shí wǔ piān”， zhù lù rù《 qī lüè》， zhè shì duì qū yuán zuò pǐn jìn xíng xiào chóu de kāi shǐ。 liú xiàng hé yáng xióng dū zhuàn yòu《 tiān wèn jiě》， qí shū bù chuán。 jù wáng yì《 tiān wèn xù》 shuō , tā mendōu shì duì《 tiān wèn》 zhōng de“ qí guài zhī shì” ,“ yuán yǐn zhuànjì yǐ jiě shuō zhī” , kě jiàn liú、 yáng duì qū yuán zuò pǐn de zhù shì kǎo dìng gōng zuò , zài liú 'ān de jī chǔ shàng yòu xiàng qián fā zhǎn liǎo yī bù。 dōng hàn shí qī， bān gù、 jiǎ kuí， dū zhuàn yòu《 lí sāo jīng zhāng jù》（ wáng yì《 lí sāo xù》）。 mǎ róng yě zhuàn yòu《 lí sāo zhù》（《 hòu hàn shū · mǎ róng chuán》）， qí shū jiē bù chuán。 jiǎ、 mǎ wéi jīng shī , bān shì wéi shǐ jiā， qí nèi róng dāng jì yòu xùn shì , yòu yòu shǐ píng。 zhè cóng jiǎ、 mǎ zhī shuō jīng jí bān gù suǒ liú xià de《 lí sāo xù》 kě yǐ xiǎng jiàn。 dàn wáng yì céng shuō dào bān、 jiǎ zhǐ zhù《 lí sāo》，“ qí yú shí wǔ juàn quē 'ér bù shuō”（《 lí sāo xù》。 mǎ róng《 lí sāo zhù》 dāng rán yě shì rú cǐ。 kàn lái zhí dào dōng hàn zhōng qī， xué shù jiè duì qū yuán zuò pǐn shàng wèi zhǎn kāi quán miàn yán jiū， zhòng diǎn réng zài《 lí sāo》、《 tiān wèn》 de zhù shì shàng， zhì yú《 chǔ cí 》 zhōng sòng yù yǐ xià de qí tā piān zhāng zì bù dài yán。 duì《 chǔ cí 》 jìn xíng quán miàn tàn tǎo de shì dōng hàn mò wáng yì， tā zhù yòu《 chǔ cí zhāng jù》 17 juàn， nèi róng bāo kuò xùn gǔ、 jiàokān、 shì yì、 kǎo shǐ、 píng wén děng gè gè fāng miàn， shì jīn cún zuì zǎo yī bù wán zhěng de《 chǔ cí 》 yán jiū zhuān zhù。 zhè yī shí qī duì qū yuán jí qí zuò pǐn de píng jià wèn tí， liú 'ān、 jiǎ yì、 sī mǎ qiān、 yáng xióng、 bān gù děng， yì jiàn yòu fēn qí， ér qí zhōng zhēn fēng xiāng duì de shì liú 'ān yǔ bān gù。 liú 'ān《 lí sāo chuán》 rèn wéi：“《 guó fēng》 hàosè 'ér bù yín，《 xiǎo yǎ》 yuàn fěi 'ér bù luàn， ruò《 lí sāo》 zhě kě wèi jiān zhī yǐ。” qí píng lùn qū yuán zé wèi“ chán tuì yú zhuó huì， yǐ fú yóu chén 'āi zhī wài”，“ tuī cǐ zhì yě， suī yě rì yuè zhēng guāng kě yě”， ér bān gù zé yǐ rú jiā míng zhé bǎo shēn de guān diǎn héng liàng qū yuán， rèn wéi“ qū yuán lù cái yáng jǐ”，“ zé shù huái wáng , yuàn 'è jiāo lán , chóu shén kǔ sī， qiáng fēi qí rén”，“ duō chēng kūn lún míng hūn mì fēi xū wú zhī yǔ， jiē fēi fǎ dù zhī zhèng， jīng yì suǒ zài。 wèi zhī jiān shī fēng yǎ 'ér yǔ rì yuè zhēng guāng， guò yǐ”（《 lí sāo xù》 )。 wèi jìn zhì suí táng shí qī zhè yī shí qī， chǔ cí zài wén xué chuàng zuò fāng miàn de yǐng xiǎng jí qí guǎng fàn， ér zài yán jiū fāng miàn què chǔyú dī cháo， zhuān zhù liáo liáo wú jǐ , dàn zhù shì、 yīn dú、 wén lùn děng gè bié lùn zhù， cóng zhì liàng shàng kàn , réng rán yòu suǒ fā zhǎn。 [ míng dài zhèng dé kè běn《 chǔ cí zhāng jù》 ] jì wáng yì《 chǔ cí zhāng jù》 zhī hòu， jìn dài guō pú yòu《 chǔ cí zhù》 3 juàn。 guō shì nǎi xùn gǔ xué dà jiā， céng zhù guò《 ěr yǎ》、《 fāng yán》， yòu bó jí qún shū , guǎng sōu yì wén , zhù guò《 shān hǎi jīng》、《 mù tiān zǐ chuán》 děng shū。 tā de《 chǔ cí zhù》 yǐ yì， dàn cóng zhū shū suǒ yǐn huò hù jiàn yú guō shì qí tā shū zhù zhōng de bù fēn kàn , qí xùn gǔ míng wù fāng miàn , zú zī cān kǎo chù pō duō， duì wáng yì jiù zhù yě yòu suǒ gēngdìng。 rú guō pú《 jiāng fù》 yǐ wéi“ rèn shí” yì tóng“ huái shā”，《 shān hǎi jīng · zhōng shān jīng》 zhù yǐ wéi“ xiāng fū rén” nǎi shì“ tiān dì zhī 'èr nǚ” , dū yǔ wáng yì zhù bù tóng。 lìng wài ,《 suí shū · jīng jí zhì》 hái zhù lù nán cháo liú sòng hé yǎn《 chǔ cí shān wáng yì zhù》、 suí dài huáng fǔ zūn《 cān jiě chǔ cí 》 7 juàn， jīn jiē wáng yì。 zhè yī shí qī kāi shǐ chū xiàn chǔ shēng yán jiū de zhuān zhù。 jù《 suí shū · jīng jí zhì》 suǒ zài , jìn dài xú miǎo yòu《 chǔ cí yīn》 1 juàn。 liú sòng zhū gé mín yòu《 chǔ cí yīn》 1 juàn， mèng 'ào yòu《 chǔ cí yīn》 1 juàn， suí dài shì dào qiān yòu《 chǔ cí yīn》 1 juàn， jué míng shì《 chǔ cí yīn》 1 juàn。 yīn dú zhù shù de fán duō， fǎn yìng liǎo dāng shí duì《 chǔ cí 》 fěng sòng yín yǒng de shèng kuàng。 dàn zhè xiē zhù zuò jīn jiē wáng yì， zhǐ yòu dūn huáng shí shì céng fā xiàn dào qiān de《 chǔ cí yīn》 cán juàn。 jù《 suí shū · jīng jí zhì》 chēng , dào qiān shàn dú《 chǔ cí 》 ,“ néng wéi chǔ shēng， yīn yùn qīng qiē， zhì jīn chuán《 chǔ cí 》 zhě， jiē zǔ qiān gōng zhī yīn”。 cóng cán juàn kǎo chá， dào qiān yīn qiē duō yì， ér yòng chǔ fāng yīn dú yùn jiǎo yǐ qǔ dé xiéyùn xiào guǒ， yóu qí shì tā de tè zhēng。 guān yú qū yuán píng jià wèn tí， liáng dài liú xié《 wén xīn diāo lóng》 de chū xiàn， jù yòu jí dà de yǐng xiǎng。 tā zhé zhōng zhū jiā， dú biāo jǐ jiàn， míng què zhǐ chū qū yuán zuò pǐn“ qí wén yù qǐ” ,“ xuān zhù shī rén zhī hòu , fèn fēi cí jiā zhī qián”， zài wén xué fā zhǎn shǐ shàng yòu zhe jì wǎng kāi lái de zhòng yào dì wèi， zài yì shù shàng zé dá dào liǎo“ jīng cǎi jué yàn， nán yǔ bìng néng” de gāo dù， yòu yì jiū zhèng píng lùn jiā“ bāo biǎn rèn shēng， yì yáng guò shí” de bì bìng。 dàn liú xié réng yǐ shì fǒu hé hū rú jiā“ jīng yì” wéi píng jià qū yuán zuò pǐn de biāo zhǔn， yě yòu yī dìng jú xiàn xìng。 sòng yuán míng qīng shí qī zhè shì《 chǔ cí 》 yán jiū de kōng qián xīng shèng shí qī， jiàokān、 xùn gǔ、 yùn dú、 wén lùn děng fāng miàn zhù shù fán duō。 yóu qí qīng dài de jiàokān、 xùn gǔ， chāo guò liǎo yǐ qián rèn hé shí qī， wèicǐ hòu de yán jiū gōng zuò chuàng zào liǎo yòu lì tiáo jiàn。 jiàokān fāng miàn , zì liú xiàng de xiào chóu , wáng yì de zhèng wù zhī hòu， yī gè cháng shí qī nèi méi yòu chū xiàn guò zhuān zhù。 sòng dài hóng xīng zǔ shǐ zhuàn《 chǔ cí kǎo yì》 yī shū。 cǐ shū suǒ cān xiào de , shàng zhì“ gǔ běn”、“ táng běn” , xià zhì dāng shí zhū míng jiā xiào běn , jìn xíng shōu lù , kǎo qí yì tóng， yòu hěn gāo de cān kǎo jià zhí。 sòng dài chén zhèn sūn《 zhí zhāi shū lù jiě tí》 shuō : hóng xīng zǔ suǒ cān xiào de , yòu sū shì zhì hóng yán yǐ xià xiào běn shí sì、 wǔ jiā。 yòu yòu 'ōu yáng xiū、 sūn jué、 yáo tíng huī zhū jiā běn。 yóu qí kě guì de shì， xiàn yǐ yì shī de nán táng wáng miǎn《 chǔ cí shì wén》， zài hóng xīng zǔ《 kǎo yì》 zhōng bèi yǐn yòng 70 yú tiáo， qí zhōng yì wén zuì duō， zú zī kǎo zhèng。《 chǔ cí kǎo yì》 yī shū yuán wéi dān xíng， hòu rén jiāng tā fēn cuàn yú hóng shì de《 chǔ cí bǔ zhù》 zhōng， dān xíng běn yǐ shī chuán。 qīng mò de liú shī péi , yòu yú gǔ běn《 chǔ cí 》 zhī wài， cān yǐ zhū shū suǒ yǐn , zhuàn《 chǔ cí kǎo yì》 17 juàn， wéi yán jiū《 chǔ cí 》 zhě suǒ bì dú。 xùn gǔ fāng miàn， hóng xīng zǔ《 chǔ cí bǔ zhù》， shì wéi liǎo bǔ wáng yì zhù de bù zú。 shí zé jì yòu bǔ quē , yě yòu jiū wù。 míng xùn gǔ， kǎo míng wù , yuán yǐn gāi bó， qǔ zhèng xiáng shěn， pō wéi xué shù jiè suǒ tuī zhòng。 zhì yú qīng dài dài zhèn《 qū yuán fù zhù》， zé yǐ jīng shěn jǐn yán jiàn chēng。 yòu zhū jùn shēng《 lí sāo fù bǔ zhù》 , yì pō jīng yú xùn gǔ。 dàn dài shū yǐ xùn gǔ míng dà yì jiàn cháng , zhū shū zé zhòng xùn gǔ bìng jí yǔ lì , gè yòu tè diǎn。 zhì yú qīng rú de líng jiān sàn zhá , yě yòu hěn jīng dāng de。 rú wáng niàn sūn de《 dú shū zá zhì yú biān · chǔ cí 》、 yú yuè de《 yú lóu zá zuǎn · dú chǔ cí 》 děng， zài xùn gǔ míng wù shàng fā qián rén suǒ wèi fā。 wéi《 chǔ cí 》 yán jiū tí gōng liǎo xīn de lùn jù。 cǐ wài， rú mǎ qí chǎng de《 qū fù wēi》， duì qián rén zhù jiě， cǎi xié jí guǎng， yòu néng shū yǐ jǐ jiàn， wéi qīng dài yán zhì《 chǔ cí 》 de hòu jìn。 qū yuán zuò pǐn yòu wén nèi zhī yì , yòu yòu yán wài zhī zhǐ。 lì dài xué zhě , zài tàn suǒ shàng céng xià guò bù shǎo gōng fū， dàn jiàn rén jiàn zhì， gè yòu bù tóng。 wáng yì《 chǔ cí zhāng jù》， chú xùn gǔ míng wù wài， wēi yán dà yì， yì shí yòu jiě shuō。 hóng xīng zǔ de《 chǔ cí bǔ zhù》， duì xùn gǔ míng wù bǔ chōng jiào duō， ér wēi yán dà yì fāng miàn， zé fā huī bù zú， suǒ yǐ zhū xī zhuàn《 chǔ cí jí zhù》， duì qū yuán zuò pǐn bù jǐn shì qí cí， ér qiě fā qí wēi。 zài zhè fāng miàn， tā què shí tí chū liǎo bù shǎo chuàng jiàn， dàn yě yòu bù shǎo yū qū fù huì zhī chù。 míng rén tōng shì dà yì zhī zuò pō duō， què wǎng wǎng xiàn yú kōng shū。 jí shǐ yī xiē jiào yòu jià zhí de zhù běn， yì bù miǎn cǐ bìng。 rú huáng wén huàn《 chǔ cí tīng zhí》 8 juàn , duì qū fù zuò shí zuò dì duō yòu kǎo dìng， pō yòu chuàng jiàn。 dàn cǐ shū suǒ shù yì lǐ， yě duō yǐ jǐ yì wéi zhuǎn yí。 míng qīng zhī jì wáng fū zhī de《 chǔ cí tōng shì》， lüè yú xùn gǔ 'ér xiáng yú chǎn yì， qí chéng jiù yǔ zhū xī xiāng jìn。 yīn yùn fāng miàn， yóu qián yī shí qī yǐ biàn yú yín yǒng wéi mùdì de yīn dú pài， zhú jiàn fā zhǎn wéi zhè yī shí qī kē xué de gǔ yùn xué。 běn lái dào qiān yǐ chǔ fāng yīn qiú qū yuán zuò pǐn de xiéyùn , qí tài dù shì kě qǔ de , dàn qí mò liú jìng fàn làn wú guī， rú zhū xī zhù《 chǔ cí 》， suí jù gǎi dú，“ yī zì shù yè”。 míng dài chén dì de《 qū sòng gǔ yīn yì》 chū， shǐ zhù zhāng“ fā míng gǔ yīn， yǐ jiàn yè yīn zhī shuō miù yě”（《 qū sòng gǔ yīn yì · fán lì》）。 qīng dài gǔ yùn xué dà shèng， qí zhōng yǐ jiāng yòu gào de《 chǔ cí yùn dú》 jiào jīng， tā fēn qū sòng yùn bù wéi 21 bù， gēn wáng niàn sūn de《 máo shī qún jīng chǔ cí gǔ yùn pǔ》 de fēn bù zhī shuō zuì xiāng jìn。 jiāng shì de jié lùn， pō wéi xué shù jiè suǒ zhòng shì。 píng lùn fāng miàn， xiàng wú zhuān zhù， hàn wèi yǐ lái duō yǐ dān biān sàn jiǎn chū xiàn， suǒ yǐ zhè yī shí qī de ji lù zhī shū jiàn duō。 shǒu xiān shì sòng huáng bó sī de《 yì sāo》 , shàng zì《 shǐ jì · qū yuán lièzhuàn》 , xià zhì sòng dài chén shuō zhī《 xù》， lù wéi 1 juàn , qí shū yǐ yì。 míng dài guī yòu guāng de《 yù xū zǐ》、《 lù xī zǐ》 gè yī juàn， yě yǐ ji lù zhū jiā píng yǔ wéi tè sè。 jiǎng zhī qiáo de《 qī shí 'èr jiā píng chǔ cí 》， sōu luó gèng guǎng。 dàn qí zhōng míng rén duō yǐ píng diǎn shí wén de shǒu fǎ lái píng shuō , kě qǔ de jiào shǎo qīng liú xī zài《 yì gài》 juàn sān《 fù gài》 shù jí chǔ cí , suī piān fú bù duō , ér yǔ néng 'ě yào， yì duō zhòngkěn， bù shī wéi wén lùn fāng miàn de jiā zuò。 shǐ shí kǎo zhèng , shèng yú qīng dài , dàn duì qū yuán shēng píng de kǎo zhèng， duō sàn jiàn yú zhuān zhù zhī zhōng。 zài zhè fāng miàn， qīng jiǎng jì de《 shān dài gé zhù chǔ cí 》 hěn yòu dài biǎo xìng。 shū zhōng shǒu xiān jù《 qū yuán lièzhuàn》、《 chǔ shì jiā》， xiáng kǎo shì jì jīng lì； qí cì yǐ qū yuán zuò pǐn shè jí de dì diǎn lái tàn jiū fàng liú shè zú de yuǎn jìn， bìng duì qū cí de xiě zuò shí dì yòu suǒ lùn liè。 suī yòu fù huì zhī chù， dàn xiáng shí de jū duō。 cǐ wài rú zōu hàn xūn de《 qū zǐ shēng zú nián yuè rì kǎo》， chén de《 qū zǐ shēng zú nián yuè kǎo》， pō wéi xué shù jiè suǒ zhòng shì。 “ wǔ sì” yǐ hòu “ wǔ sì” yǐ hòu， yóu qí zhōng huá rén mín gòng hé guó chéng lì yǐ lái，《 chǔ cí 》 de yán jiū gōng zuò， jìn rù liǎo lì shǐ shàng de fán róng shí qī。 zhè yī shí qī de tè diǎn， chú liǎo jì chéng qīng dài pǔ xué zài kǎo zhèng fāng miàn yòu suǒ fā zhǎn、 yòu suǒ qián jìn 'ér wài， gèng zhòng yào de shōu huò， shì shì tú yòng lì shǐ wéi wù zhù yì de guān diǎn， duì qū yuán jí qí shī piān zuò chū xīn de píng jià。 yòu dài biǎo xìng de zhù zuò rú： guō mò ruò《 qū yuán yán jiū》， wén yī duō《 chǔ cí xiào bǔ》、《 chǔ cí xīn yì》， yóu guó 'ēn《 chǔ cí gài lùn》、《 chǔ cí lùn wén jí》 yǐ jí tā suǒ zhù biān de《 chǔ cí zhù shū cháng biān》（ yǐ chū《 lí sāo zuǎn yì》、《 tiān wèn zuǎn yì》）， jiāng liàng fū《 qū yuán fù jiàozhù》， liú yǒng jì《 qū fù tōng jiān》、《 jiān qū yú yì》 děng。 zǒng zhī , liǎng qiān duō nián lái， jīng guò lì dài xué zhě de nǔ lì ,《 chǔ cí 》 yán jiū qǔ dé liǎo hěn dà chéng jì， dàn shì， réng yòu bù shǎo de yí liú wèn tí， yòu dài jìn yī bù qù zuò zuānyán。 lì rú： yóu yú nián dài jiǔ yuǎn suǒ zào chéng de wén zì yǔ yán shàng de zhàng 'ài， hái méi yòu wán quán qīng chú； dāng shí liú xíng yú nán chǔ de lì shǐ chuán shuō yǔ shén huà gù shì， zhēn xiāng hái hěn mó hú； zuò pǐn xiě zuò de shí、 dì wèn tí， hái yòu zhēng lùn； mǒu xiē piān zhāng de zhēn wěi wèn tí， rèn shí hái bù tǒng yī， děng děng， ér zài chǔ cí de wén xué píng jià wèn tí shàng， gèng xū yào zuò shēn rù de tàn tǎo。 tānɡ bǐng zhèng |
bǎi kē cí diǎn Encyclopedia |
Chuci
chǔ cí
zhàn guó shí qī xīng qǐ yú chǔ guó de yī zhǒng shī gē yàng shì。“ chǔ cí ” de míng chēng , zuì zǎo jiàn yú xī hàn qián qī。 hàn rén yòu shí jiǎn chēng tā wéi“ cí” , huò lián chēng wéi“ cí fù”。 yòu yóu yú chǔ cí zhōng zuì yòu dài biǎo xìng de zuò pǐn shì qū yuán de《 lí sāo》， suǒ yǐ hòu rén yě yòu yǐ“ sāo” lái zhǐ chēng chǔ cí de。 rú xiāo tǒng《 wén xuǎn》 zhōng de“ sāo” lèi、 liú xié《 wén xīn diāo lóng》 zhōng de《 biàn sāo》 piān， jiù shì duì zhěng gè chǔ cí ér yán。 cóng hàn dài kāi shǐ，“ chǔ cí ” yòu chéng wéi qū yuán děng rén zuò pǐn de zǒng jí míng。
chǔ cí yuān yuán yú zhōng guó jiāng huái liú yù chǔ dì de gē yáo。 tā shòu zhe《 shī jīng》 de mǒu xiē yǐng xiǎng， dàn tóng tā yòu zhí jiē xuè yuán guān xì de， hái shì zài nán fāng tǔ shēng tǔ cháng de gē yáo。 chǔ dì zǎo yòu gē yáo， jù liú xiàng《 shuō yuàn》 jìzǎi， yuē gōng yuán qián 6 shì jì yòu《 yuè rén gē》 hé《 chǔ rén gē》。《 lùn yǔ》 zài kǒng zǐ céng tīng dào《 jiē yú gē》，《 mèng zǐ》 zhōng yě yòu《 rú zǐ gē》 děng děng。 kě shì zhè xiē chǔ dì gē yáo jǐn yī lín bàn zhǎo dì cún yú lì shǐ jìzǎi zhōng， zhǐ shì dào liǎo zhàn guó zhōng qī， qū yuán děng rén de yī xì liè zuò pǐn chū xiàn yú chǔ guó wén tán zhī hòu， chǔ cí cái xíng chéng yī dài wén xué yàng shì。
《 lí sāo》 tú qīng dài mén yìng zhào zuò
chǔ cí de zhù yào zuò zhě shì qū yuán。 tā chuàng zuò chū liǎo《 lí sāo》、《 jiǔ gē》《 jiǔ zhāng》、《 tiān wèn》 děng bù xiǔ zuò pǐn。 zài qū yuán de yǐng xiǎng xià， chǔ guó yòu chǎn shēng liǎo yī xiē chǔ cí zuò zhě。 jù《 shǐ jì》 jìzǎi， yòu sòng yù、 táng lè、 jǐng chā děng rén。 xiàn cún de《 chǔ cí 》 zǒng jí zhōng， zhù yào shì qū yuán jí sòng yù de zuò pǐn； táng lè hé jǐng chā de zuò pǐn dà dū wèi néng liú chuán xià lái。
qín xīng， chǔ cí wèi yòu fā zhǎn。 hàn chū， chǔ de wén xué yì shù dé dào fù sū。 zhè dà gài tóng hàn huáng shì jí dà chén duō chǔ rén yòu zhí jiē guān xì。 hàn gāo zǔ liú bāng jiù shì chǔ rén， tā suǒ zuò de《 dà fēng gē》 děng jiù shì chǔ shēng， tā de chǒng jī qī fū rén huì chǔ wǔ， tā qīn zì wéi tā chàng chǔ gē。 xī hàn qián qī jǐ gè huáng dì dū céng“ zhēng tiān xià néng wéi chǔ cí zhě”。 zài zhè zhǒng bèi jǐng xià， yī fāng miàn qū yuán zuò pǐn shòu dào zhòng shì， lìng yī fāng miàn tōng xiǎo chǔ cí de rén yě shòu dào chǒng xìng， rú《 shǐ jì · kù lì lièzhuàn》 zài zhū mǎi chén“ yǐ chǔ cí yǔ（ zhuāng） zhù jù xìng， shì zhōng， wéi tài zhōng dà fū”。 cǐ wài bù shǎo rén huó yuè zài cháo tíng hé zhū hóu wáng guó nèi， yǐ chǔ cí tǐ cóng shì chuàng zuò。 jīn cún wáng yì《 chǔ cí zhāng jù》 zhōng， hái bǎo cún liǎo xī hàn rén jiǎ yì、 huái nán xiǎo shān、 dōng fāng shuò、 zhuāng jì、 wáng bāo、 liú xiàng děng rén de zuò pǐn。 tā men suī rán dà duō zhǐ shì cóng xíng shì shàng mó nǐ qū yuán de zuò pǐn。 yòu de shèn zhì“ rú wú suǒ jí tòng 'ér qiáng wéi shēn yín zhě”（ zhū xī《 chǔ cí biàn zhèng》）， dàn yóu cǐ kě yǐ kuī zhī dāng shí chǔ cí shòu zhòng shì de chéng dù。
chǔ cí de tè zhēng， sòng dài huáng bó sī zài《 xiào dìng chǔ cí xù》 zhōng gài kuò shuō：“ gài qū sòng zhū sāo， jiē shū chǔ yǔ， zuò chǔ shēng， jì chǔ dì， míng chǔ wù， gù kě wèi zhī‘ chǔ cí ’” ( jiàn《 sòng wén jiàn》 juàn jiǔ shí 'èr )。 zhè yī shuō fǎ shì zhèng què de。 chú cǐ 'ér wài，《 chǔ cí 》 zhōng qū、 sòng zuò pǐn suǒ shè jí de lì shǐ chuán shuō、 shén huà gù shì、 fēng sú xí shàng yǐ jí suǒ shǐ yòng de yì shù shǒu duàn、 nóng yù de shū qíng fēng gé， wú bù dài yòu xiān míng de chǔ wén huà sè cǎi。 zhè shì chǔ cí de jī běn tè zhēng。 tā men shì yǔ zhōng yuán wén huà jiāo xiāng huī yìng de chǔ wén huà de zhòng yào zǔ chéng bù fēn。
chǔ cí yuē yú xī hàn qián qī yǐ chéng wéi qū、 sòng děng rén zuò pǐn de zǒng chēng。《 shǐ jì》、《 hàn shū》 zài jì shù xī hàn shì shí， huò zhě yǐ《 chūn qiū》 yǔ“ chǔ cí ” duì jǔ， huò zhě bǎ“ liù yì” yǔ“ chǔ cí ” bìng liè， dū biǎo míng cǐ diǎn。 xī hàn mò chéng dì hé píng sān nián（ gōng yuán qián 26） liú xiàng lǐng xiào zhōng mì shū， zhěng lǐ qū、 sòng zhū zuò pǐn， shǐ biān dìng《 chǔ cí 》。 suī rán dōng hàn mò zhèng xuán、 jìn dài guō pú děng zài zhù shì qí tā diǎn jí chǎng hé， yǐn shù qū yuán zuò pǐn yòu shí hái yǐ“ lí sāo” lái dài chēng chǔ cí ， dàn zuò wéi zǒng jí míng chēng de《 chǔ cí 》， yǐ liú chuán yú shì。 zhì yú《 chǔ cí 》 zhè yī zǒng jí de piān mù、 juàn shù , wáng yì《 chǔ cí zhāng jù xù》 lǐ céng tí dào :“ dài zhì liú xiàng diǎn xiào jīng shū， fēn wéi shí liù juàn。”《 sì kù quán shū zǒng mù》 zé shuō：“ chū， liú xiàng póu jí qū yuán《 lí sāo》、《 jiǔ gē》、《 tiān wèn》、《 jiǔ zhāng》、《 yuǎn yóu》、《 bǔ jū》、《 yú fù》， sòng yù《 jiǔ biàn》、《 zhāo hún》 , jǐng chā《 dà zhāo》 , ér yǐ jiǎ yì《 xī shì》， huái nán xiǎo shān《 zhāo yǐn shì》， dōng fāng shuò《 qī jiàn》， yán jì《 āi shí mìng》， wáng bāo《 jiǔ huái》 jí liú xiàng suǒ zuò《 jiǔ tàn》 , gòng wéi《 chǔ cí 》 16 juàn , shì wéi zǒng jí zhī zǔ。 yì yòu yì yǐ jǐ zuò《 jiǔ sī》 yǔ bān gù 'èr‘ xù’， wéi 17 juàn， ér gè wéi zhī zhù。” liú xiàng biān dìng de《 chǔ cí 》 16 juàn jiǔ yǐ wáng yì。 zhǐ yòu wáng yì de 17 juàn běn《 chǔ cí zhāng jù》 liú chuán zhì jīn， kě yǐ lüè |
|
- : Elegies of Chu
- n.: Songs of Chu
|
|
| chǔ cí |
|
| gǔ diǎn wén xué | gǔ jí | zhōng guó wén xué | měi yù | míng | bǎo lù | qū yuán | wén huà | | shī gē | zhàn guó | yì shù wén huà | nǚ shén | xīn dēng | shān shén | shén huà | lì shǐ | | wén xué | zhí xiāo | cí fù | wén xué yì shù | gǔ dài wén xué | diàn yǐng | mín sú | gèng duō jiēguǒ ... |
|
|
 lí sāo | |
|
