|
|
zhè shì běi sòng sū zhé suǒ zhù de shī wén bié jí。《 luán chéng jí 》 zǎo zài sòng dài jiù zǎo duō zhǒng bǎn běn， bìng yǐ yòu wú《 yìng zhào jí》 hèzhāng shū yòu wú shān xuē wéi biāo zhì qū fēn chū liǎng gè xì tǒng。 yòu《 yìng zhào jí》 bìng duō shū zhāng shū sān shí qī piān de běn zǐ， xiàn jīn jiàn dào zuì zǎo de shì sòng kè《 sū wén dìng gōng wén jí》， fēn《 qián jí》 wǔ shí juàn，《 hòu jí》 èr shí sì juàn、《 sān jí》 shí juàn，《 yìng zhào jí》 shí 'èr juàn， gòng jiǔ shí liù juàn。 xiàn cún sì shí liù juàn。 qí cì shì míng qīng mèng xuān kè běn《 sū wén dìng gōng luán chéng jí 》， sì juàn shù tóng shàng。 zài cì shì qīng dào guāng rén chén méi zhōu sān sū cí kè běn， dàn juàn shù、 wén zì yǔ qīng mèng xuān běn jiē yòu chū rù。《 qián jí》 cái sì shí bā juàn。 zhōng yòu qīng wǎn líng gòng kè běn， xì qīng mèng xuān běn de fān kè běn。
lìng yī xì tǒng quē《 yìng zhào jí》 hé sān shí piān zhāng shū。 shǔ yú cǐ xì tǒng de xiàn cún zuì zǎo de běn zǐ wéi sòng kè dì xiū běn《 sū wén dìng gōng jí》， jīn jǐn cún shí juàn。 lìng yī sòng kè dì běn《 luán chéng jí 》 jīn cún 'èr shí yī juàn。 qí cì shì míng jiā jìng 'èr shí nián shǔ fān zhū ràng xǔ kè běn《 luán chéng jí 》， jīn《 qián jí》 wǔ shí juàn，《 hòu jí》 èr shí sì juàn，《 sān jí》 shí juàn。 yòu yòu míng zhì zì běn， àn míng jiā jìng shǔ kè běn pái yìn， kuǎn shì xiāng tóng。 zài cì shì《 sì bù cóng kān》 běn， shí jì shàng yě shì míng jiā jìng běn zhī fān bǎn。 jīn rén céng zǎo zhuāng、 mǎ dé fù yǐ míng qīng mèng xuān běn wéi dǐ běn， yǐ qí tā gè běn cān xiào， yòu shōu ji sū zhé yì shī、 yì cí、 yì wén gòng qī shí sì piān， míng wéi《 luán chéng jí shí yí》， shōu rù shàng hǎi gǔ jí chū bǎn shè 1987 nián chū bǎn de《 luán chéng jí 》 zhōng。
sū zhé， zì zǐ yóu， méi zhōu méi shān rén， sū shì de dì dì。 rén sòng jiā liù nián（ 1061）， tā yǔ sū shì tóng jǔ zhì kē， yī qǐ jí dì。 běn yìng rèn mìng wéi shāng zhōu jūn shì tuī guān， dàn wáng 'ān shí dāng shí zhī zhì gào， tā rèn wéi sū zhé zài yìng zhì kē de shì juàn zhōng lùn shù cháo zhèng duì tǎn hù zǎixiàng 'ér gōng jī huáng dì， bù kěn zhì zhào gào mìng， zhōng yú wèi céng dào zhí。 qí hòu wáng 'ān shí dé dào shén zōng xìn rèn， tuī xíng xīn fǎ， sū zhé yòu jiā yǐ fǎn duì， suǒ yǐ zài shén zōng shí qī， sū zhé qù shì tú shàng hěn bù dé yì。 zhí dào yuán nián qī nián（ 1084） cái bèi rèn mìng wéi jì xī xiàn lìng。 cì nián shén zōng shì shì， sī mǎ guāng dāng zhèng， fèi chú xīn fǎ， huī fù jiù fǎ， sū zhé yě jiù hěn kuài dé dào tí bá。 yuán yuán nián（ 1086）， sū zhé rèn zhōng shū shè rén， zhì yuán qī nián， bèi rèn mìng wéi dà zhōng dà fū、 shǒu mén xià shì láng。 dàn dào yuán bā nián， chóngxīn tuī xíng xīn zhèng， tā yòu lián zāo biǎn zhé。 shào shèng sì nián（ 1097）， tā yǐ huà zhōu bié hè de xiǎo guān shēnfèn， bèi lè lìng jū zhù yú léi zhōu， cì nián yí jū xún zhōu。 zhì yuán fú sān nián（ 1100）， cái huò dé sī zhǔn shè miǎn， yù jū xǔ chāng， guò liǎo 'èr shí nián de níng jìng shēng huó， yú zhèng hé 'èr nián（ 1112） bìng shì， xiǎng nián qī shí sì suì。
sū zhé yī shēng zhù shù shèn fēng， tè bié shì zài liǎng cì biǎn guān hé wǎn nián xián jū qī jiān， gèng jiā zhì lì yú zhù shù。 chú liǎo《 luán chéng jí 》 wài， hái yòu《 shī jí juàn》 èr shí yī juàn、《 chūn qiū jí jiě》 shí 'èr juàn、《 gǔ shǐ》 liù shí juàn、《 lóng chuān lüè zhì》 shí juàn、《 lóng chuān bié zhì》 bā juàn、《 lǎo zǐ jiě》 liǎng juàn děng。 sū zhé bǐ jiào zhù yì wén xué zuò pǐn sī xiǎng nèi róng hé yì shù xíng shì de tǒng yī， zhòng shì shí jiàn rú yuè lì duì chuàng zuò de zuò yòng， yào qiú zuò pǐn xū yòu zì jǐ de fēng gé， zì chéng yī jiā。 tā de wén xué chéng jiù zhù yào zài sǎnwén fāng miàn。 tā shuō： “ zǐ zhān zhī wén qí， yú wén dàn wěn 'ěr。 ”（《 luán chéng yí yán》） tā de wén zhāng lì yì yǔn dāng， jié gòu yán jǐn， xíng wén jiǎn jié chàng dá， yǔ yán pǔ shí dàn yǎ。 tā de yī shēng xiě de dà liàng zhèng lùn wén jiù jù yòu zhè zhǒng tè diǎn。 ér qiě zài duǎn duǎn de piān fú zhōng， wǎng wǎng bō lán qǐ fú， wěi qū biàn huà， shuō lǐ tòu bì jīng jǐng， jù yòu yán mì de luó ji xìng hé shuō fú lì。
rú tā de《 mín zhèng cè dì 'èr》， qí zhù zhǐ nǎi yù lùn shù sòng dài kē jǔ zhī bì， dàn tā què shǒu xiān cóng zhōu tài mín fēng zhī yì shuō qǐ， hòu bàn bù fēn cái zì rán rù tí， zhǐ zé cháo tíng yī miàn xiǎng“ qiú shēng zhōng xìn xiào tì zhī rén”， yī miàn què jǐn jǐn yǐ kē jǔ qǔ shì， yú shì“ shì dà fū wéi shēng bìng piāo lüè zhī wén 'ér zhì gǒu qiě jì wèn zhī xué”， wén zhāng zhù zhǐ zhì cǐ cái wán quán xiǎn huò。 qīng dài liú hǎi fēng shuō：“ zǐ yóu zhī wén， qí zhèng yì bù kěn yī kǒu dào pò， yū xú bǎi zhé 'ér hòu chū zhī， yú cǐ piān kě jiàn。” sū zhé de dà liàng shǐ lùn yě wǎng wǎng jù yòu zhè zhǒng tè diǎn， lì rú《 táng lùn》 yī piān， yòng liǎo yī bàn yǐ shàng piān fú lùn shù yī bān lì shǐ xiàn xiàng， wú zhǐ zì jí táng， dàn què chù chù dū wéi hòu wén lùn táng zuò pū diàn， ér lùn táng yòu shí jì shàng shì zài lùn sòng， shì wéi sòng wáng cháo kāi jiù bì de yào fāng。 luò bǐ shèn yuǎn 'ér jǐn kòu zhōng xīn， yán zài bǐ 'ér yì zài yú cǐ， jù xián wài zhī yīn、 yán wài zhī yì。
sū zhé de xǔ duō zá jì、 zhuànzhuàng yě fù yú wén xué sè cǎi， yǔ yán chōng yǎ dàn bó， bù shì yàn lì， rán 'ér xíng xiàng shēng dòng， wǎng wǎng gěi rén yǐ rú lín qí jìng， rú jiàn qí rén de gǎn jué。 qí jiā wén rú《 huáng zhōu kuài zāi tíng jì》： jiāng chū xī líng， shǐ dé píng dì， qí liú bēn fàng sì dà。 nán hé yuán、 xiāng， běi hé hàn、 miǎn， qí shì yì zhāng。 zhì yú chì bì zhī xià， bō liú jìn guàn， yǔ hǎi xiāng ruò。 qīng hé zhāng jūn mèng dé， zhé jū qí 'ān， jí qí lú zhī xī nán wéi xù， yǐ lǎn guān jiāng liú zhī shèng， ér yú xiōng zǐ zhān míng zhī rì kuài zāi。 gài tíng zhī suǒ jiàn， nán běi bǎi lǐ， dōng xī yī shè， tāo lán xiōng yǒng， fēng yún kāi hé。 zhòu zé zhōu jí chū méi yú qí qián。 yè zé yú lóng bēi xiào yú qí xià。 biàn huà shū hū， dòng xīn hài mù， bù kě bù shì。 jīn nǎi dé wán zhī jīxí zhī shàng， jǔ mù 'ér zú。 xī wàng wǔ chāng zhū shān， gāng líng qǐ fú， cǎo mù hángliè， yān qīng rì chū， yú fū qiáo fù zhī shè， jiē kě zhǐ shù， cǐ qí suǒ yǐ wéi kuài zāi zhě yě。 ……
wén zhāng xiān cóng guān lǎn jiāng shān xíng shèng zhuóyǎn， rán hòu jié hé lì shǐ yí jì de píng diào hé huái xiǎng， jiù“ kuài zāi” èr zì shū fā， qì shì hěn zú， yù yì yě hěn shēn kè。 lìng yī piān sǎnwén《 cháo gǔ chuán》， shǒu xiě cháo gǔ qì wén xí wǔ， yǐ shǐ rén jué gǔ yǔ zhòng bù tóng； cì xiě gǔ yǔ zhào hé míng jiāng hán cún bǎo de jīn shí zhī jiāo， hán yīn zuì“ zì liào bì sǐ”， tuō cháo gǔ yǐ hòu shì， gǔ“ jí biàn xìng míng， huái yín bù xíng wǎng shòu qí zǐ， rén wú zhī zhě”， hòu xiě cháo gǔ yǔ sū zhé xiōng dì de jiāo yì。 dāng tā men qīng yún zhí shàng shí，“ gǔ fú chén lǐ zhōng， wèi cháng yī jiàn”， ér zài tā men yuǎn zhé lǐng nán shí， gǔ què zì méi zhōu“ wàn lǐ bù xíng” xiāng fǎng， jiēguǒ sǐ yú tú zhōng。 quán wén yǔ yán zhì pǔ， xuǎn cái diǎn xíng， xiáng lüè dé yí， zhǐ yǐ sān jiàn shì jiù jiāng yì shì cháo gǔ de fēng jié hé xíng xiàng xiě dé hěn bī zhēn。 sū zhé de shī zì rán pǔ shí， zhèng lèi qí wén。
tā zǎo qī zuò pǐn fǎn yìng xiàn shí jiào duō， rú《 yè bó niú kǒu》：“ shuǐ hán yòu jìng cháng， huài cāng bù bì gǔ。 rì mò jiāng shàng guī， qián yú yuǎn nán bǔ。 dào fàn bù mǎn yú， jī wò lěng chè shǔ。” yǐ zhì pǔ de yǔ yán miáo xiě liǎo shǔ zhōng rén mín de bēi cǎn jìng kuàng， biǎo xiàn liǎo shī rén duì mín jiān jí kǔ de guān xīn。 tā yòu xiē shī hái duì kāi hé láo mín、 cháo tíng pài quàn nóng shǐ dū gēng rǎo mín、 yǐ jí xīn fǎ de yī xiē bì duān jìn xíng liǎo jī fěng。 bù guò zhè lèi xiàn shí xìng jiào qiáng de shī zuò zài tā de shī jí zhōng bìng bù duō， tā xiěde jiào duō yě jiào yòu wèi de shì yī xiē shū fā gè rén qíng huái de zuò pǐn。 rú shì tú shī yì de yì yù hé láo chóu jiù jīng cháng dé dào biǎo xiàn：“ guài wǒ cí guān miǎn rù shāng， cái shū shēn wèi tiǎn zhōu xíng。 xué tú shè jì yuán fēi běn， jìn dú shī shū shí duǎn cháng。 dōng shè jiǔ jū rú jiù zhái， chūn shū xīn zhǒng sì wú láng。 bì mén yǐ xué guī tóu suō， bì bàng réng jiān zhì wěi cáng。”（《 cì yùn zǐ zhān wén bù zhào shāng mù》） zhè shì tā zài shì tú shàng yù dào dì yī cì cuò zhé， yīn zài zhì kē kǎo shì shí xié jī shí zhèng“ wǔ shì”， zhǐ hǎo cí qù qù shāng zhōu jūn shì tuī guān zhí wù shí zuò de shī， shī yǐ wǎn 'ér bù pò de bǐ diào shū fā nèi xīn de yuàn yì hé bù píng。
tā zài biǎn guān jiān jūnzhōu yán jiǔ shuì shí xiě dào：“ wēi guān zhōng rì shǒu zāo gāng， fēng yǔ qī qī yè dù jiāng。 zǎo suì miù zhī rú shù guì， ān mián jìn xǐ zhuàng xīn jiàng。 yè shēn jī jī pēi míng wèng， shuì qǐ xiāo xiāo yè dǎ chuāng。 ruǎn jí zuò guān dū wéi jiǔ， bù xū fēn bié hèn nán bāng。”（《 yǔ zhōng sù jiǔ wù》） shǒu xiě jiǔ wù zhī fán máng， cì xiě zhuàng xīn xiāo jìn， zài yǐ yǎn qián jǐng hōng tuō qī liáng xīn qíng， zuì hòu yǐ zì wǒ 'ān wèi zuò jié。 quán shī biǎo xiàn dé wěi wǎn yùn jiè， āi 'ér bù shāng。 cǐ wài， sū zhé yī shēng hái xiě liǎo bù shǎo yǒng jǐng shī、 yǒng wù shī、 tí huà shī， yě tóng yàng yǐ qīng xīn dàn yǎ wéi tè sè， shī zhōng dà dū jì tuō liǎo tā de rén shēng gǎn kǎi。
sū zhé zài dāng shí wén tán shàng pō yòu shēng míng， shèn zhì yòu rén rèn wéi tā de wén zhāng shèng guò sū shì。 sū shì zì jǐ shuō：“ zǐ yóu zhī wén shí shèng pú”（《 dá zhāng wén qián shū》）， cǐ wài rú liú fàng、 qín guān děng yě yòu lèi sì shuō fǎ。 nán sòng lù yóu céng quàn zhōu bì dà“ ò sū huáng mén shī”， zuò wéi xué shī mén jìng（ zhōu bì dà《 bá sū zǐ yóu hé liú gòng fù shěng shàng shì zuò kè shī》）。 míng qīng liǎng dài gèng bǎ sū zhé wén liè wéi xué xí diǎn fàn， míng zhū shí biān《 bā xiān shēng wén jí》、 táng shùn zhī zhù《 wén biān》、 máo kūn biān《 táng sòng bā dà jiā wén chāo》， qīng rén chǔ dùn de《 táng sòng shí dà jiā quán jí lù》， sū zhé jūn zài xiān， kě jiàn duì qí wén píng jià zhī gāo。
guān yú《 luán chéng jí 》 de bèi jìn qíng kuàng， jiǎn shù rú xià： sū zhé cóng xún zhōu yù shè běi fǎn hòu， yóu yú cháo tíng jì xù tuī xíng xīn fǎ， jiù dǎng zài zhèng zhì shàng réng shì shòu pái jǐ hé dǎ jī de。 chóng níng 'èr nián（ 1103）， sòng huī zōng xià zhào fén huǐ sū shì、 sū zhé děng rén wén jí de bǎn piàn， tā de《 luán chéng jí 》 yě jiù chéng liǎo jìn shū。 bù guò，《 luán chéng jí 》 zhōng de《 hòu jí》、《 sān jí》 jí《 yìng zhào jí》 zài dāng shí shàng wèi biān chéng， suǒ yǐ bèi jìn de qí shí zhǐ shì jīn tiān suǒ wèi de《 luán chéng jí · qián jí》 wǔ shí juàn。
sū zhé wén jí zhī bèi jìn， bù jǐn yīn wéi tā zài zhèng zhì shàng shì jiù dǎng， ér qiě yīn wéi tā zài wén jí zhōng duì xīn fǎ jí xīn dǎng duō suǒ gōng jī。 rú xiě yú shén zōng shí de《 zì qí zhōu huí lùn shí shì shū》 zhōng， tā duì xīn fǎ de sì gè zhù yào fāng miàn héng héng qīng miáo、 bǎo shēn、 miǎn yì、 shì yì dū jiā yǐ fǒu dìng：“ gài qīng miáo xíng 'ér nóng wú yú cái， bǎo jiá xíng 'ér nóng wú yú lì， miǎn yì xíng 'ér gōng sī bìng kùn， shì yì xíng 'ér shāng jiǎ jiē bìng。 shàng zé guān lì láo kǔ， huàn qí nán xíng； xià zé zhòng shù chóu tàn， yuàn qí sù gǎi。”（《 luán chéng jí 》 juàn sān shí wǔ） xiě yú yuán chū de《 qǐ zhū cuàn lǚ huì qīng zhuàng》 zé shuō：“ chén fú jiàn qián cān jiā zhèng shì lǚ huì qīng…… guǐ biàn duō duān， gǎn xíng wú dù， jiàn lì wàng yì， dú huò wú yàn。
wáng 'ān shí chū rèn zhí zhèng， yòng wéi xīn fù。 ān shí shān yě zhī rén， qiáng hěn 'ào dàn， qí yú lì shì míng wú suǒ zhī。 huì qīng zhǐ レ jiào dǎo， yǐ jì qí 'è。”（《 luán chéng jí 》 juàn sān shí bā） duì shén zōng shí tuī xíng xīn fǎ de liǎng dà tái zhù wáng 'ān shí hé lǚ huì qīng de xié jī， dū jí měng liè。 zài xīn guāng chóngxīn dé shì shí， zhè yī wén jí de chǔjìng zì rán bù miào。 ér qiě， zài yuán rèn chū， tā hái duì shén zōng shí tuī xíng xīn fǎ、 guān zhì zǎi xiāng de cài què jí tóng zú cài jīng， yī zài shī yǐ tánhé。 shuō cài què“ xiǎn nìng kè shēn， yǐ yù lì jìn”，“ suí shí fān fù， lüè wú kuì chǐ”， yào qiú jiā yǐ bà miǎn（《 luán chéng jí 》 juàn sān shí liù《 qǐ xuǎn yòng zhí zhèng zhuàng》 jí《 qǐ bà zuǒ yòu pú shè cài què、 wěi zhěn zhuàng》）； shuō cài jīng“ xīn jìn xiǎo shēng， xué xíng wú wén， tú yǐ wáng 'ān shí yīn qī cài què zú cóng， yīn yuán xìng huì”， dé yǐ bèi rèn mìng wéi quán zhī kāi fēng fǔ， ér rèn zhí qī jiān“ gù yì rǎo mín”， bìng bāo bì tān wū fàn， suǒ yǐ yìng yú miǎn zhí（《 luán chéng jí 》 juàn sān shí liù《 qǐ bà cài jīng kāi fēng fǔ zhuàng》）。 tā tánhé cài jīng de zòu shū， qián hòu yòu wǔ dào zhī duō。 jí zhì huī zōng jì wèi， cài jīng chéng liǎo zuì shòu chǒng xìn de zǎixiàng， cài què yě huò dé liǎo“ pèi xiǎng zhé zōng miào tíng” de shū róng， yīn cǐ， sū zhé de wén jí zì rán fēi dǎo méi bù kě liǎo。
《 luán chéng jí 》 hé hé běi shěng luán chéng xiàn de guān xì， lì shǐ shàng de sān sū， fā jì yú sì chuān méi shān， dàn qí zǔ shàng sū wèi dào què shì hé běi luán chéng rén，《 luán chéng jí 》 gài yòuhuái niàn gù xiāng zhī yì。 |
|
| wén yán wén | gǔ wén | sū zhé | |
|
|
| luán chéng jí sòng sū zhé | qīn dìng sì kù quán shū huì yào - luán chéng jí | |
|