|
|
| 〈 shū 〉 ‘ gé wù zhì zhī ’ de lüè yǔ。 qīng cháo mò nián xī sì xué de rén yòng tā zuò wù lǐ、 huà xué děng kē xué de zǒng chēng。 |
|
| “ gé wù zhì zhī ” de lüè yǔ , kǎo chá shì wù de yuán lǐ fǎ zé 'ér zǒng jié wéi lǐ xìng zhī shí |
|
| zhì zhī zài gé wù , wù gé 'ér hòu zhī zhì。 ——《 lǐ jì · dà xué》 |
|
| qīng cháo mò nián jiǎng xī xué de rén yòng tā zuò wù lǐ、 huà xué děng zì rán kē xué de zǒng chēng |
|
| zài zhè xué táng lǐ , wǒ cái zhī dào shì shàng hái yòu suǒ wèi gé zhì , suàn xué , dì lǐ , lì shǐ , huì tú hé tǐ cāo。 ——《 nà hǎn》 zì xù |
|
| fēng gé qì yùn。 sòng 'ōu yáng xiū《 guī tián lù》 juàn 'èr： “ chāng huā xiě shēng bī zhēn， ér bǐ fǎ ruǎn sú， shū wú gǔ rén gé zhì 。 ”《 zhū zǐ yǔ lèi》 juàn qī bā：“ kuàng xiān hàn wén zhāng zhòng hòu yòu lì liàng， jīn《 dà xù》 gé zhì jí qīng， yí shì jìn sòng jiān wén zhāng。” |
|
| “ gé wù zhì zhī” de lüè yǔ。 yuán jīn lǚ xiáng《 gào lǔ zhāi xiān shēng shì wén》：“ bǐng gāng míng gāo dà zhī cāo， gōng gé zhì fú xíng zhī xué。” míng zhāng níng《 fāng zhōu zá yán》：“ shì zhī yòu liàng zhě， wú bù zì shí zhōng lái。 cǐ gé zhì zhī gōng， suǒ yǐ xiān yú chéng zhèng yě。” qīng liú xiàn tíng《 guǎng yáng zá jì》 juàn sān：“ yì lǐ wú jìn， xīn sī yì wú jìn。 rén gǒu néng gé zhì ， bù huàn qí qióng yě。” |
|
| qīng mò duì wù lǐ、 huà xué děng zì rán kē xué de tǒng chēng。 zhèng guān yìng《 shèng shì wēi yán · jiào yǎng》：“ gù xī rén guǎng qiú gé zhì ， yǐ wéi jiào yǎng zhī fāng。” zhāng bǐng lín《 lùn chéng yòng“ wéi xīn” èr zì zhī huāng miù》：“ qí zuì kě chī bǐ zhě， zé yòu‘ gé zhì ’ èr zì。 gé zhì zhě hé？ rì běn suǒ wèi wù lǐ xué yě。” lǔ xùn《 ＜ nà hǎn ＞ zì xù》：“ zài zhè xué táng lǐ， wǒ cái zhī dào shì shàng hái yòu suǒ wèi gé zhì 、 suàn xué、 dì lǐ、 lì shǐ、 huì tú hé tǐ cāo。” |
|
zhōng guó gǔ dài rèn shí de yī gè mìng tí。 zhǐ qióng jiū shì wù de dào lǐ 'ér qiú dé zhī shí。 zuì zǎo jiàn yú《 lǐ jì . dà xué》。 sòng yǐ hòu de rú zhě duì“ gé wù zhì zhī” de jiě shì pō duō fēn qí。 chéng zhū xué pài zhū xī rèn wéi wù xīn tóng lǐ， yù míng xīn zhōng zhī lǐ， bù néng jǐn kào fǎnxǐng， ér yìng yǐ gé wù wéi fāng fǎ。 qióng jìn wàn wù zhī lǐ hòu， xīn zhōng suǒ jù zhī lǐ fāng néng xiǎn shì chū lái。 tā de“ gé wù”， bāo kuò dú shū sī biàn、 dào dé xiū yǎng。 lù wáng xué pài rèn wéi“ gé wù zhì zhī” chún rán shì nèi xīn de shì。 míng qīng zhī jì wáng fū zhī tí chū hé chéng zhū lù wáng bù tóng de jiàn jiě， rèn wéi“ gé wù” yìng yǐ kǎo chá wài wù wéi zhù，“ zhì zhī” yìng yǐ xīn guān sī biàn wéi zhù， èr zhě xiāng fǔ xiāng chéng， qīng yán yuán zé qiáng diào yù qiú zhēn zhī， bì xū shí zuò qí shì， kěn dìng xíng xiān yú zhī。
gé zhì zhōng xué： shàng hǎi shì zhòng diǎn zhōng xué
lì shǐ jiè shào：
gé zhì zhōng xué shì wǒ guó jìn dài kē xué hé jiào yù de xiān qū héng héng xú shòu xiān shēng (1818-1884)
chuàng bàn de zhōng guó dì yī suǒ péi yǎng kē jì rén cái de xīn xíng xué táng， yú 1874 nián chóu jiàn， 1876 nián jiàn
chéng。 xú shòu xiān shēng 'ài zǔ guó、 ài kē xué、 bì shēng tàn suǒ wǒ guó jìn dài shí yè zhèn xīng、 kē xué jiù guó
hé jiào yù fā zhǎn zhī lù， tā nà wèiguó wèimín de 'ài guó sī xiǎng， jiān kǔ fèn dǒu de wù shí jīng shén， chóng
shàng zhēn lǐ de kē xué tài dù， chéng wéi gé zhì zhōng xué bǎi nián fā zhǎn de wén huà chuán tǒng hé jīng shén yuán quán。 xiàn
zài， gé zhì zhōng xué yǐ jīng kuà rù qí zì shēn fā zhǎn lì shǐ shàng de dì sān gè shì jì（ jí 21 shì jì），
xú shòu xiān shēng wéi gé zhì zhōng xué diàn dìng de“ kē xué” hé“ ài guó” jīng shén zài xīn de lì shǐ tiáo jiàn xià
jù yòu liǎo xīn de shè huì yì yì hé shí dài tè zhēng， bìng bù duàn dé dào fā yáng guāng dà。
tóng míng xué xiào hái yòu fú zhōu gé zhì zhōng xué tái wān gé zhì shū yuàn
zuò jiā gé zhì
yuán míng zhào yàn píng， 20 shì jì 60 nián dài chū shēng yú dōng běi jí lín。 1985 nián bì yè yú jí lín yǒng jí shī fàn xué xiào。 céng zuò guò jiào shī、 gōng wù yuán。 xiàn jū jí lín shì。
2000 nián kāi shǐ xiě zuò bìng fā biǎo zuò pǐn。 céng zài《 zuò jiā》、《 bù lǎo hǔ sǎnwén》、《 rén mín wén xué》、《 shí yuè》、《 tiān yá》 děng duō jiā wén xué zá zhì fā biǎo zuò pǐn。 huò 2003 nián“ bù lǎo hǔ” sǎnwén jiǎng、 2004 nián rén mín wén xué jiǎng、 2006 nián dì 'èr jiè jí lín wén xué jiǎng。 2004 nián 7 yuè chū bǎn sǎnwén zhuān jí《 zhuǎn shēn》（ bǎi huā wén yì chū bǎn shè）、 2004 nián 10 yuè chū bǎn sǎnwén hé jí《 qī gè rén de bèi pàn》（ rén mín wén xué chū bǎn shè）、 2006 nián chū bǎn sǎnwén jí《 yīn xìng zhī tòng》（ huá qiáo chū bǎn shè）、 2006 nián chū bǎn sǎnwén jí《 cóng róng qǐ wǔ》（ shí dài chū bǎn shè）。
rén mín wén xué jiǎng gěi gé zhì bān jiǎng cí：“ gé zhì shì jìn jǐ nián tū xiàn de xīn ruì sǎnwén xiǎo shuō de dài biǎo。 qí zuò pǐn yǔ chuán tǒng sǎnwén xiāng bǐ yòu zhe míng xiǎn de biàn shù。 qí tí shēng liǎo sǎnwén shěn měi shàng de nán dù， tóng shí yě jiā dà liǎo duì yú sǎnwén rèn shí shàng de nán dù。 gé zhì de sǎnwén gū xiàn liǎo yī zhǒng zhēn guì de sǎnwén jīng shén； cóng gè rén jīng yàn chū fā， zhēn zhì、 zhí zhe dì tàn suǒ gōng gòng jīng yàn， tàn suǒ zhēn zhèng pò qiē de xīn líng hé sī xiǎng yí nán。”
fù zuò pǐn： lì rèn de yǔ yán
xià tiān， zhěng gè chéng shì rú yī piàn yè zǐ， bèi kǎo jiāo liǎo， fā liǎo huáng dǎ liǎo juàn。 zhǐ yòu jiē biān yī duī shuò dà de xī guā， rú yī dī dī hái méi yòu zhēng fā de shuǐ zhū， shǎn zháoliáng shuǎng de lǜ sè de guāng máng。
wǒ zài yī duī yòu zhe bì lǜ huā wén de xī guā bàng tíng xià liǎo jiǎo bù。 wǒ zhǐ xǐ huān zhè zhǒng xī guā， tā shì yuán de， qiě yòu qīng wā jǐ bèi shàng de huā wén。 zhè hé wǒ tóng nián tú huà shū shàng de xī guā shì yī yàng de。 ér qí tā de xī guā， yán sè xiàng dōng guā， xíng tài xiàng zhěn tóu。
mài guā rén shì gè zhōng nián nán zǐ， hēi qiě shòu， yǎn jīng hěn dà。 tā jiāng shǒu zhǎng shēn píng， zài tā bì cháng suǒ jí de fàn wéi nèi de měi yī gè guā shàng pāi， zuì hòu xuǎn zhōng liǎo yī gè jiào dà de bào liǎo guò lái。 tā tóu yě bù tái dì shuō jiào bù jiào？（ jiào： qiē kāi yī kuài yǐ yàn yōu liè。） wǒ shuō jiào， bù hǎo bù yào。 yú shì tā sān dāo jiù zài xī guā de dù zǐ shàng huá chū liǎo yī gè sān jiǎo xíng， bìng xiàng bá nuǎn píng gài yī yàng jiāng nà kuài guā bá liǎo chū lái。 wǒ shēn guò tóu qù kàn nà gè sān jiǎo xíng de jǐng， lǐ biān zhēn rú jǐng yī bān wāng liǎo yī piàn shuǐ zì， guā ròu fā liǎo yán de shāng kǒu bān hóng zhǒng bù kān。 zhè shì shú guò de guā， huò zài bān yùn guò chéng zhōng shòu liǎo wài lì de zhuàng jī， suī rán wài pí wán hǎo， dàn lǐ biān yǐ rú fā shēng liǎo dì zhèn， quán luàn liǎo tào。 wǒ jù jué mǎi zhè zhǐ guā。 zhí dào cǐ shí， wǒ hái méi tè bié de gǎn jué， yī jiàn zài píng cháng zài xì xiǎo bù guò de shì， tā hái méi yòu shénme yì yì， jù jué zhè zhǐ guā de lǐ yóu yòu shì nà yàng chōng fēn。
mài guā rén yī shǒu tuō zhe guā， yī shǒu wò zhe xī guā dāo， bù hǎo， nǎ bù hǎo？ bìng qiě zhí shì wǒ。 wǒ bù míng bái tā de zì xìn cóng nǎ lǐ lái？ kuài yào làn liǎo de xī guā néng shǐ tā de mù guāng bǐ zhí dì shè xiàng wǒ 'ér méi yòu yī sī yóu yí má？ yī dìng lìng yòu yuán yīn， tā de bǐ zhí de mù guāng hòu yī dìng yòu yī gè jiān yìng de zhī chēng。 wǒ de mù guāng zài tā de shēn shàng xún zhǎo， yú shì wǒ de mù guāng yǔ nà bǎ xī guā dāo xiāng yù。 cán liú de xī guā de zhī yè， zhèng cóng dāo jiān yī dī yī dī huǎn màn dì dī dào dì shàng。 tā men shì dàn hóng sè de， gēn rén tǐ de xuè yè jí qí xiāng sì。 dāo shì yuè yá xíng de， rèn kǒu bǐ dāo bèi cháng chū yuē yī bèi， zài qiáng guāng xià fǎn shè chū cì mù de guāng。 tā jù wǒ zhǐ yòu 'èr shí lí mǐ， zhǐ yào 'èr fēn zhī yī miǎo， dāo jiù néng jiāng zhè duàn jù lí biàn chéng líng shèn zhì fù shù。 wò dāo de shǒu shì hēi sè de， shàng biān de xuè guǎn rú lǎo shù de luǒ gēn pán cuò zhe。 tā de shǒu bì xiàng shì dāo hēi sè 'ér yòu lì de bǐng。 dāo hé tā de shǒu shì yī tǐ。 tā shì yī gè shēn shàng néng cháng chū dāo de rén。 dāo cóng tā shǒu bì de dǐng duān cháng chū lái， bìng qiě zài tā de xuè yè de jiāo guàn xià yuè fā de fēng lì。
wǒ hài pà liǎo， pà zhè bǎ cóng tā de shǒu bì de dǐng duān cháng chū de dāo shì gè rèn xìng de jiā huǒ。 tā de dà nǎo zhǐ huī bù liǎo dāo， fǎn 'ér bèi dāo suǒ kòng zhì。 dāo shì shì xuè de， tā yǒng yuǎn lè yú zài róu ruǎn de bù kān yī jī de ròu tǐ shàng zhèng míng zì jǐ shì yī bǎ fēng lì de dāo。 dāo miàn duì shí tóu de shí hòu shì huì dī tóu bìng qiě rào xíng de。 dàn wǒ bù shì shí tóu， qià hǎo shì yī duī róu ruǎn de ròu。 dāo yǐ kàn jiàn liǎo wǒ， bìng qiě lù chū liǎo xiào róng， zhèng zài yī háo mǐ yī háo mǐ dì xiàng wǒ yí dòng。 tā kě néng shì yàn fán liǎo nà duī xī guā， yàn fán liǎo xī guā fā chū de gā gā gā gā qīng cuì de kū jiào shēng。 tā xiǎng huàn yī gè lüè yòu xiē tánxìng de dōng xī。 xī guā de xuè bì jìng méi yòu xīng wèi， ér qiě shì lìng tā tǎo yàn de tián wèi。 dāo shì bù gān duò luò de， qiē gē xī guā shí zài shì wú nài zhī jǔ， yī dàn yòu jī huì， tā shì bù huì fàng qì rèn hé yī gè tóng zhēn zhèng de xuè yè qīn hé de jī huì de。
wǒ kàn jiàn nà gè mài guā rén yīn chén de liǎn， tā méi yòu mǎi mài rén nà zhǒng kě yǐ suí shí yùn yòng de xiào liǎn。 shì dāo shǐ tā kě yǐ bù xiào， dāo gěi liǎo tā yǒng qì hé lǐ yóu。 wǒ bù néng tóng tā zhēng zhí。 wǒ zài nà bǎ yuè yá dāo shǎn shǎn de bái guāng xià jiē guò liǎo xī guā。 wǒ fù qián gěi tā shí shuō： wǒ mǎi liǎo， bù shì pà nǐ， shì pà nà dāo。 yī bān rén tīng liǎo dū huì xiào de， dàn tā méi yòu， tā xiàng yīn tiān yī yàng， jiù shì nà zhǒng méi yòu yǔ de yīn tiān， dàn qíng qǐ lái yě méi yòu xī wàng。
dāo shì yòu yǔ yán de， yǐ qián wǒ bù zhī dào。 dàn zì cóng wǒ de lín jū 'èr píng zài yī bǎ qiē cài dāo xià biàn chéng yī duī ròu ní zhī hòu， wǒ kāi shǐ néng tīng jiàn dāo shuō de huà。 tā shuō tā xǐ huān yī qiē róu ruǎn de dōng xī， bǐ rú qīng cài， bǐ rú juàn bù， bǐ rú nǚ rén。 tā shuō tā bù dà xǐ huān shí tóu、 jīn shǔ、 nán rén děng děng yī qiē bù róng yì qiē gē de dōng xī。 tā men bù dàn nán yú qiē gē yě bù róng yì xià yān bìng qiě wèi dào yě bù hǎo。
wǒ pà dāo， tīng dǒng liǎo dāo de quàn gào。 bìng qiě nòng míng bái liǎo dāo shì gè shénme dōng xī。 wǒ mǎi liǎng yàng wù pǐn héng héng ròu hé xī guā héng héng bù gǎn tóng mài huò de rén zhēng zhí。 zhè liǎng zhǒng mǎi mài shì yòu dāo cānyù de， huò zhě shuō shì dāo de mǎi mài。 wǒ bù gǎn tóng dāo lǐ lùn shénme， dāo shuō de jiù shì zhēn lǐ。
wǒ zài dāo de bī shì xià jiē guò liǎo huài de xī guā， jiē guò liǎo qiē gē dé míng xiān féi ròu duō 'ér shòu ròu shǎo de ròu。 wǒ méi yòu bàn fǎ， wǒ bù shì dāo de duì shǒu。 zài dāo de miàn qián， wǒ jǐn jǐn shì yī jīng qīng cǎo。 dāo shì wǒ de dí rén。 wǒ zài yī bǎ dāo de miàn qián shénme zhēn lǐ yě bù néng jiān chí。 dāobà gōng dào qiē dé yī miàn tài dà， yī miàn tài xiǎo， dàn xiǎo de nà yī miàn fàng shàng yī bǎ dāo， jiù píng héng liǎo。 |
|
- n.: study the phenomena of nature to acquire knowledge
|