|
|
wén zì mù biē zǐ
semenmomordicae
( yīng )cochinchinamomordicaseed
bié míng lòu líng zǐ、 téng tóng zǐ、 mù biē。
lái yuán wéi hú lú kē zhí wù mù biē zǐ momordicacochinchinensis(lour.)spreng. de zhǒng zǐ。
【 cǎo yào míng】: mù biē zǐ
【 nèi róng jiè shào】:
【 zhōng wén míng】 mù biē zǐ (《 kāi bǎo běn cǎo》 )
【 lèi bié】 zhǒng zǐ lèi
【 yì míng】 mù xiè (《 kāi bǎo běn cǎo》 ), tǔ mù biē (《 yī zōng jīn jiàn》 ), ké mù biē (《 yào cái zī liào huì biān》 ), lòu líng zǐ (《 zhōng yào zhì》 ), dì tóng zǐ、 téng tóng zǐ (《 zhōng yào cái shǒu cè》 ), yā shǐ guā zǐ (《 yào cái xué》 ), mù biē guā ( guǎng zhōu kōng jūn《 cháng yòng zhōng cǎo yào shǒu cè》 )。
【 lái yuán】 wéi hú lú kē zhí wù mù biē zǐ de chéng shú zhǒng zǐ。
【 zhí wù xíng tài】 mù biē zǐ , yòu míng: mù biē téng。
duō nián shēng cǎo zhì téng běn, jù péng dà de kuài zhuàng gēn。
jīng yòu zòng lēng; juàn xū cū zhuàng, yǔ yè duì shēng, dān yī, bù fēn zhī。
yè hù shēng, yuán xíng zhì kuò luǎn xíng, cháng 7 ~ 14 lí mǐ, tōng cháng 3 qiǎn liè huò shēn liè, liè piàn lüè chéng luǎn xíng huò cháng luǎn xíng, quán yuán huò jù wēi chǐ, jī bù jìn xīn xíng, xiān duān jí jiān, shàng miàn guāng huá, xià miàn mì shēng xiǎo rǔ tū, 3 chū zhǎng zhuàng wǎng mài; yè bǐng cháng 5~ 10 lí mǐ, jù zòng lēng, zài zhōng bù huò jìn yè piàn chù jù 2~ 5 xiàn tǐ。
huā dān xìng, cí xióng tóng zhū, dān shēng yè yè, huā gěng xì cháng, měi huā jù 1 piàn dà xíng bāo piàn, huáng lǜ sè; xióng huā: ě piàn 5, gé zhì, cū cāo, luǎn zhuàng pī zhēn xíng, jī bù lián hé, huā bàn 5, qiǎn huáng sè, jī bù lián hé, xióng ruǐ 5, yù hé chéng 3 tǐ; cí huā: ě piàn xiàn zhuàng pī zhēn xíng, huā guān yǔ xióng huā xiāng sì, zǐ fáng xià wèi。
hù guǒ tuǒ yuán xíng, chéng shú hòu hóng sè, ròu zhì, wài bèi ruǎn zhì cì zāi, zhǒng zǐ lüè chéng biǎn yuán xíng huò jìn tuǒ yuán xíng, biān yuán sì zhōu jù bù guī zé de tū qǐ, chéng guī bǎn zhuàng, huī zōng sè。
huā qī 6~ 8 yuè。
guǒ qī 9~ 11 yuè。
shēngzhǎng yú shān pō、 lín yuán, tǔ céng jiào shēn hòu de dì fāng。
yě yòu zāi péi。
fēn bù guǎng xī、 sì chuān、 hú běi、 hé nán、 ān huī、 zhè jiāng、 fú jiàn、 guǎng dōng、 guì zhōu、 yún nán děng dì。
běn zhí wù de gēn ( mù biē gēn ) yì gōng yào yòng, lìng xiáng zhuān tiáo。
【 cǎi jí】 9~ 11 yuè guǒ shí chéng shú shí cǎi zhāi, pōu kāi guǒ shí, shài zhì bàn gān, bō qǔ zhǒng zǐ; huò zhuāng rù pén bō nèi, dài guǒ pí jìn yú fǔ bài shí jiāng guǒ pí nòng làn, yòng qīng shuǐ táo xǐ, chú qù ráng ròu jí wài mó, qǔ chū zhǒng zǐ, shài gān huò hōng gān。
【 yào cái】 zhǒng zǐ lüè chéng biǎn píng yuán bǎn zhuàng, zhōng jiān shāo lóng qǐ, zhí jìng yuē 2~ 3 lí mǐ, hòu yuē 5 háo mǐ。
biǎo miàn huī hè sè huò huī hēi sè, cū cāo, yòu 'āo xiàn de wǎng zhuàng huā wén, zhōu biān liǎng cè jūn yòu shí shù gè xiāng duì de jù chǐ zhuàng tū qǐ。
wài zhǒng pí zhì jiān 'ér cuì, nèi zhǒng pí báomó zhuàng, biǎo miàn huī lǜ sè, róng máo yàng, qí nèi wéi 'èr piàn dà xíng féi hòu zǐ yè, huáng bái sè, fù yóu zhì, yòu tè shū de yóu nì qì, wèi kǔ。
yǐ zǐ lì bǎo mǎn、 bù pò liè、 tǐ zhòng、 nèi rén huáng bái sè、 bù fàn yóu zhě wéi jiā。
zhù chǎn guǎng xī、 sì chuān、 hú běi。
cǐ wài, hú nán、 guì zhōu、 yún nán、 guǎng dōng、 ān huī yì chǎn。
【 huà xué chéng fèn】 hán mù biē zǐ suān (momordicacid)、 sī shí zhú zào dài yuán (gypsogenin)、 qí dūn guǒ suān (oleanolicacid)、 α- tóng suān( α-elaeostearicacid)、 qì jī suān、 zāi chún。
【 páozhì】 chú qù zá zhì, xǐ jìng, shài gān, yòng shí lián ké dǎ suì, huò qù ké qǔ rén。
【 xìng wèi】 kǔ wēi gān, wēn, yòu dú。
①《 kāi bǎo běn cǎo》: gān, wēn, wú dú。
②《 gāng mù》: kǔ wēi gān, yòu xiǎo dú。
【 guī jīng】 rù gān、 pí、 wèi jīng。
①《 dé pèi běn cǎo》: rù shǒu yáng míng jīng。
②《 běn cǎo zài xīn》: rù pí、 shèn 'èr jīng。
③《 běn cǎo cuō yào》: rù zú jué yīn jīng。
【 gōng yòng zhù zhì】 xiāo zhǒng sàn jié, qū dú。
zhì yōng zhǒng、 dīng chuāng、 luǒ lì、 zhì chuāng、 wú míng zhǒng dú、 xuǎn chuāng, fēng shī bì tòng, jīn mài jū luán。
①《 rì huá zǐ běn cǎo》: cù mó xiāo zhǒng dú。
②《 kāi bǎo běn cǎo》: zhù zhé shāng, xiāo jié zhǒng 'è chuāng, shēng jī, zhǐ yāo tòng, chú fěn cì gān cèng, hǎo rén rǔ yōng, gāng mén zhǒng tòng。
③《 gāng mù》: zhì gān jī pǐ kuài, lì dà cháng xiè lì, zhì liú luǒ lì。
④《 běn cǎo bèi yào》: xiè rè, wài yòng zhì chuāng。
lì dà cháng, zhì xiè lì gān jī, luǒ lì chuāng zhì, rǔ yōng, bàng dú。
xiāo zhǒng zhuī dú, shēng jī chú gān。
⑤《 běn cǎo qiú yuán》: zhì yī qiē hán shī yù rè 'ér wéi tòng fēng tān huàn、 xíng bì、 sào jué、 jiǎo qì、 luán zhèng、 hè xī。
【 yòng fǎ yǔ yòng liàng】 wài yòng: yán mò diào fū、 mó zhī tú huò jiān shuǐ xūn xǐ。
nèi fú: duō rù wán、 sàn; jiān tānɡ, 2~ 4 fēn。
【 yí jì】 yùn fù jí tǐ xū zhě jì fú。
①《 běn cǎo huì yán》: wèi xū、 dà cháng bù shí、 yuán zhēn kuī sǔn zhě, bù kě gài tóu。
②《 yī lín zuǎn yào》: jì zhū ròu。
【 xuǎn fāng】① zhì yī qiē zhū dú, hóng zhǒng chì yùn bù xiāo zhě: mù biē zǐ ( qù ké ) èr liǎng, cǎo wū bàn liǎng, xiǎo fěn sì liǎng, bàn xià 'èr liǎng。
shàng sì wèi yú tiě diào nèi, màn huǒ chǎo jiāo, hēi sè wéi dù, yán xì, yǐ xīn jí shuǐ diào fū, yī rì yī cì, zì wài xiàng lǐ tú zhī, xū liú chuāng dǐng, lìng chū dú qì。
(《 yī zōng jīn jiàn》 wū lóng gāo )② zhì chuāng yáng、 dīng dú chū qǐ, luǒ lì, lián chuāng, xiǎo 'ér shàn gǒng tóu: tǔ mù biē ( qù ké ) wǔ gè, bái nèn sōng xiāng ( jiǎn jìng ) sì liǎng, tóng lǜ yán xì yī qián, rǔ xiāng、 méi yào gè 'èr qián, bì má zǐ ( qù ké ) qī qián, bā dòu ròu wǔ lì, xìng rén ( qù pí ) yī qián。
shàng bā wèi hé yī chù, shí jiù nèi dǎo sān qiān yú xià, jí chéng gāo; qǔ qǐ, jìn liáng shuǐ zhōng。
yòng shí suí chuāng dà xiǎo, yòng shǒu cuō chéng báopiàn, tiē chuāng shàng, yòng juàn gài zhī。
(《 yī zōng jīn jiàn》 shén xiào qiān chuí gāo )③ zhì liǎng 'ěr zú zhǒng rè tòng: mù biē zǐ rén yī liǎng ( yán rú gāo ), chì xiǎo dòu mò bàn liǎng, chuān dà huáng mò bàn liǎng。
shàng yào tóng yán lìng yún, shuǐ, shēng yóu xuán diào tú zhī。
(《 shèng huì fāng》 )④ zhì luǒ lì fā xiē wú yǐ, nóng xuè lín lí: mù biē rén 'èr gè, hòu zhǐ shì qù yóu, yán suì, yǐ wū jī zǐ tiáohé, cí zhǎn shèng zhī, zèng nèi zhēng rè。
měi rì shí hòu fú yī cì, fú bàn yuè。
(《 rén zhāi zhí zhǐ fāng》 mù biē gāo )⑤ zhì zhì chuāng: jīng jiè、 mù biē zǐ 、 pòxiāo gè děng fēn。
shàng jiān tānɡ, rù yú píng nèi, xūn hòu, tānɡ wēn xǐ zhī。
(《 pǔ jì fāng》 ) ⑥ zhì xiǎo 'ér dān liú: mù biē zǐ xīn zhě qù ké, yán rú ní, dàn cù diào fū zhī, yī rì sān、 wǔ cì。
(《 wài kē jīng yì》 ) ⑦ zhì dàojié quán máo, fēng yǎng, yì làn: mù biē zǐ rén chuí làn, yǐ sī bó bāo zuò tiáo, zuǒ huàn sài yòu bí, yòu huàn sài zuǒ bí; cì fú chán tuì yào wéi miào。
(《 sūn tiān rén jí xiào fāng》 ) ⑧ zhì yīn shàn piān zhuì tòng shèn: mù biē zǐ yī gè mó cù, diào huáng bò、 fú róng mò fū zhī。
(《 shòu yù shén fāng》 ) ⑨ zhì jiǎo qì zhǒng tòng, shèn zàng fēng qì, gōng zhù xià bù chuāng yǎng: gān suì bàn liǎng, mù biē zǐ rén sì gè。
wéi mò, zhū yāo zǐ yī gè, qù pí mó, qiē piàn, tóng yào sì qián, càn zài nèi, shī zhǐ bāo wēi shú, kòngxīn shí zhī, mǐ cì xià。
fú hòu biàn shēn liǎng zú, dà biàn xíng hòu, chī bái yù 'èr、 sān rì。
(《 běn shì fāng》 ) ⑩ zhì jiǎo qì zhǒng tòng: mù biē zǐ rén, měi gè zuò liǎng biān fū chǎo guò, qiē piàn zài chǎo, qù yóu jìn wéi dù, měi liǎng rù hòu guì bàn liǎng, wéi mò, rè jiǔ fú 'èr qián, lìng zuì dé hàn。
(《 yǒng lèi qián fāng》 ) ⑾ zhì pǐ xuǎn: mù biē duō yòng ( qù ké ), dú suàn bàn qián, xióng huáng bàn qián。
shàng chǔ wéi gāo, rù cù shǎo xǔ, là zhǐ tiē huàn chù。
(《 xī jì fāng》 mù biē gāo ) ⑿ zhì nüè mǔ: mù biē zǐ 、 chuān shān jiá ( pào ) děng fēn。
wéi mò, měi fú sān qián, kòngxīn wēn jiǔ xià。
(《 yī fāng zhāi yào》 ) ⒀ zhì jīng luò shòu fēng hán xié qì, jīn mài qiān lián, pí fū téng tòng, jié jù chéng hé, jū luán má bì: mù biē zǐ yī liǎng ( qù pí, cuò rú xiǎo dòu dà, yòng qīng yóu 'èr liǎng, jìn yīxiǔ, rán hòu màn huǒ 'áo jí yī bàn yǐ lái, qǔ chū mù biē zǐ , xià huáng cù yī qián, xiāng jiǎo yún, děng cù huà wéi dù, juàn lǜ qù zǐ ), rǔ xiāng yī qián ( bié yán xì, děng mù biē zǐ yóu yǔ là xiāng cì yù níng, jí tóu zài yóu nèi, bù zhù shǒu jiǎo yún )。
shàng yǐ cí qì shōu, měi yòng shǎo xǔ, cā jī ròu pí fū téng tòng jù yìng chù, bù zhù shǒu, yǐ jí rè wéi dù。
(《 bǎi yī xuǎn fāng》 mù biē zǐ gāo ) ⒁ zhì dǎ pū sǔn shāng, yū xuè bù sàn téng tòng: mù biē zǐ ( qù ké yán ) bàn liǎng, guì ( qù cū pí ) sān fēn, yún tái zǐ ( jiǔ jìn yán ) èr hé, dīng xiāng wǔ shí lì。
shàng sì wèi, jiāng dīng xiāng、 guì wéi mò, yǔ yán zhě 'èr wèi hé yún, cì yòng shēng jiāng zhī zhǔ mǐ yù tān zhǐ shàng, jiāng yào mò liàng duō shǎo càn rù yù nèi, kàn lěng rè guǒ zhī, yī rì yī huàn。
(《 shèng jì zǒng lù》 mù biē guǒ fāng ) ⒂ zhì xiǎo 'ér gān jí: mù biē zǐ rén、 shǐ jūn zǐ rén děng fēn。
dǎo ní, mǐ yǐn wán jiè zǐ dà, měi fú wǔ fēn, mǐ yǐn xià, yī rì 'èr fú。
(《 sūn tiān rén jí xiào fāng》 ) ⒃ zhì gān bìng mù méng bù jiàn wù: mù biē zǐ rén 'èr qián, hú huáng lián yī qián。
wéi mò, mǐ hú wán lóng yǎn dà, rù jī zǐ nèi zhēng shú, lián jī zǐ shí zhī。
(《 sūn tiān rén jí xiào fāng》 ) ⒄ zhì xiǎo 'ér jiǔ lì, cháng huá tuō gāng: chén xiāng 'èr qián, zhǐqiào bàn liǎng ( fū chǎo qù ráng ), wǔ líng zhī bàn liǎng ( wēi chǎo ), mù biē zǐ ( lián ké chèng ) bàn liǎng ( qù ké yòng )。
shàng jiàn qián sān wèi wéi xì mò, cì rù mù biē yú tóng yán xì, cù zhǔ miàn hú wéi wán, rú shǔ mǐ dà。
sān suì 'ér měi fú sān shí wán, cù diào chá qīng sòng xià, rǔ shí qián。
(《 yáng shì jiā cáng fāng》 mù biē zǐ wán )
【 lín chuáng yìng yòng】 wài yòng zhì liáo niú pí xuǎn、 gān xuǎn、 tū chuāng děng yòu yī dìng xiào guǒ yòng fǎ: jiāng mù biē zǐ qù wàiqiào, zhàn cù zài cū cí qì shàng ( rú wǎn dǐ ) mó qǔ yào zhī, lín shuì qián yòng mián huā huò máo bǐ zhàn tú huàn chù, měi rì huò gé rì 1 cì。
tú yào qián huàn chù xiān yòng yán shuǐ xǐ jìng; xuǎn bìng màn jí zhōu shēn zhě kě fēn qī fēn piàn zhì liáo。
yī bān 1 qián mù biē zǐ rén yuē xū 10 háo shēng cù yán mó, qí yào zhī kě tú 3x2 lí mǐ xuǎn miàn 5~ 7 chù。
zhí wù xíng tài duō nián shēng cǎo zhì téng běn。 jīng yòu lēng, wú máo, juàn xū dān yī, yǔ yè duì shēng。 yè hù shēng, yuán xīn xíng, zhí jìng 7~ 14cm, 3~ 5 zhōng liè huò shēn liè, ǒu yòu 7 liè, liè piàn luǎn xíng huò cháng luǎn xíng; yè bǐng dǐng duān huò yè piàn jī bù yòu 2~ 5 xiàn tǐ。 huā dān xìng tóng zhū; xióng huā gěng xì cháng, měi huā jù 1 dà bāo piàn, huā 'ě hēi hè sè, yòu huáng bái sè bān diǎn, huā guān qiǎn huáng bái sè; cí huā gěng duǎn, bāo piàn jiào xiǎo。 hù guǒ cháng tuǒ yuán xíng, cháng 9~ 15cm, shú shí hóng sè, biǎo miàn yòu ruǎn zhì cì tū。 zhǒng zǐ 'àn hēi sè。 huā qī 6~ 8 yuè, guǒ qī 8~ 11 yuè。
shēng yú shān pō lín xià huò guàn cóng zhōng。 zhù chǎn hú běi、 guǎng xī、 sì chuān。
cǎi zhì dōng jì cǎi shōu chéng shú guǒ shí, pōu kāi, shài zhì bàn gān, chú qù guǒ ròu, qǔ chū zhǒng zǐ, gān zào。
xìng zhuàng zhǒng zǐ biǎn píng yuán bǎn zhuàng, zhōng jiān shāo lóng qǐ huò wēi 'āo xià, zhí jìng 2~ 4cm, hòu yuē 0.5cm/ biǎo miàn huī zōng sè zhì hēi hè sè, yòu wǎng zhuàng huā wén, zài biān yuán jiào dà de yī gè chǐ zhuàng tū qǐ shàng yòu qiǎn huáng sè zhǒng qí。 wài zhǒng pí zhì yìng 'ér cuì, nèi zhǒng pí huī lǜ sè, róng máo yàng。 zǐ yè 2, huáng bái sè, fù yóu xìng。 yòu tè shū de yóu nì qì, wèi kǔ。
huà xué chéngfèn hán mù biē zǐ suān( momordicacid)、 sī shí zhú zào dài yuán( gypsogenin)、 qí dūn guǒ suān( oleanolicacid)、 α- tóng suān( α-elaeostearicacid)、 qì jī suān、 zāi chún。
xìng wèi xìng wēn, wèi kǔ, wēi gān; yòu dú。
gōng néng zhù zhì sàn jié xiāo zhǒng, gōng dú liáo chuāng。 yòng yú chuāng yáng zhǒng dú、 rǔ yōng、 luǒ lì、 zhì lòu、 gān xuǎn、 tū chuāng。 |
|
【 zhōng wén míng】 mù biē zǐ (《 kāi bǎo běn cǎo》 )
【 lèi bié】 zhǒng zǐ lèi
【 yì míng】 mù xiè (《 kāi bǎo běn cǎo》 ), tǔ mù biē (《 yī zōng jīn jiàn》 ), ké mù biē (《 yào cái zī liào huì biān》 ), lòu líng zǐ (《 zhōng yào zhì》 ), dì tóng zǐ、 téng tóng zǐ (《 zhōng yào cái shǒu cè》 ), yā shǐ guā zǐ (《 yào cái xué》 ), mù biē guā ( guǎng zhōu kōng jūn《 cháng yòng zhōng cǎo yào shǒu cè》 )。
【 lái yuán】 wéi hú lú kē zhí wù mù biē zǐ de chéng shú zhǒng zǐ。
【 zhí wù xíng tài】 mù biē zǐ , yòu míng: mù biē téng。
duō nián shēng cǎo zhì téng běn, jù péng dà de kuài zhuàng gēn。 jīng yòu zòng lēng; juàn xū cū zhuàng, yǔ yè duì shēng, dān yī, bù fēn zhī。 yè hù shēng, yuán xíng zhì kuò luǎn xíng, cháng 7~ 14 lí mǐ, tōng cháng 3 qiǎn liè huò shēn liè, liè piàn lüè chéng luǎn xíng huò cháng luǎn xíng, quán yuán huò jù wēi chǐ, jī bù jìn xīn xíng, xiān duān jí jiān, shàng miàn guāng huá, xià miàn mì shēng xiǎo rǔ tū, 3 chū zhǎng zhuàng wǎng mài; yè bǐng cháng 5~ 10 lí mǐ, jù zòng lēng, zài zhōng bù huò jìn yè piàn chù jù 2~ 5 xiàn tǐ。 huā dān xìng, cí xióng tóng zhū, dān shēng yè yè, huā gěng xì cháng, měi huā jù 1 piàn dà xíng bāo piàn, huáng lǜ sè; xióng huā: ě piàn 5, gé zhì, cū cāo, luǎn zhuàng pī zhēn xíng, jī bù lián hé, huā bàn 5, qiǎn huáng sè, jī bù lián hé, xióng ruǐ 5, yù hé chéng 3 tǐ; cí huā: ě piàn xiàn zhuàng pī zhēn xíng, huā guān yǔ xióng huā xiāng sì, zǐ fáng xià wèi。 hù guǒ tuǒ yuán xíng, chéng shú hòu hóng sè, ròu zhì, wài bèi ruǎn zhì cì zāi, zhǒng zǐ lüè chéng biǎn yuán xíng huò jìn tuǒ yuán xíng, biān yuán sì zhōu jù bù guī zé de tū qǐ, chéng guī bǎn zhuàng, huī zōng sè。 huā qī 6~ 8 yuè。 guǒ qī 9~ 11 yuè。
shēngzhǎng yú shān pō、 lín yuán, tǔ céng jiào shēn hòu de dì fāng。 yě yòu zāi péi。 fēn bù guǎng xī、 sì chuān、 hú běi、 hé nán、 ān huī、 zhè jiāng、 fú jiàn、 guǎng dōng、 guì zhōu、 yún nán děng dì。
běn zhí wù de gēn ( mù biē gēn ) yì gōng yào yòng, lìng xiáng zhuān tiáo。
【 cǎi jí】 9~ 11 yuè guǒ shí chéng shú shí cǎi zhāi, pōu kāi guǒ shí, shài zhì bàn gān, bō qǔ zhǒng zǐ; huò zhuāng rù pén bō nèi, dài guǒ pí jìn yú fǔ bài shí jiāng guǒ pí nòng làn, yòng qīng shuǐ táo xǐ, chú qù ráng ròu jí wài mó, qǔ chū zhǒng zǐ, shài gān huò hōng gān。
【 yào cái】 zhǒng zǐ lüè chéng biǎn píng yuán bǎn zhuàng, zhōng jiān shāo lóng qǐ, zhí jìng yuē 2~ 3 lí mǐ, hòu yuē 5 háo mǐ。 biǎo miàn huī hè sè huò huī hēi sè, cū cāo, yòu 'āo xiàn de wǎng zhuàng huā wén, zhōu biān liǎng cè jūn yòu shí shù gè xiāng duì de jù chǐ zhuàng tū qǐ。 wài zhǒng pí zhì jiān 'ér cuì, nèi zhǒng pí báomó zhuàng, biǎo miàn huī lǜ sè, róng máo yàng, qí nèi wéi 'èr piàn dà xíng féi hòu zǐ yè, huáng bái sè, fù yóu zhì, yòu tè shū de yóu nì qì, wèi kǔ。 yǐ zǐ lì bǎo mǎn、 bù pò liè、 tǐ zhòng、 nèi rén huáng bái sè、 bù fàn yóu zhě wéi jiā。
zhù chǎn guǎng xī、 sì chuān、 hú běi。 cǐ wài, hú nán、 guì zhōu、 yún nán、 guǎng dōng、 ān huī yì chǎn。
【 huà xué chéng fèn】 hán mù biē zǐ suān (momordicacid)、 sī shí zhú zào dài yuán (gypsogenin)、 qí dūn guǒ suān (oleanolicacid)、 α- tóng suān( α-elaeostearicacid)、 qì jī suān、 zāi chún。
【 páozhì】 chú qù zá zhì, xǐ jìng, shài gān, yòng shí lián ké dǎ suì, huò qù ké qǔ rén。
【 xìng wèi】 kǔ wēi gān, wēn, yòu dú。
①《 kāi bǎo běn cǎo》: " gān, wēn, wú dú。 "
②《 gāng mù》: " kǔ wēi gān, yòu xiǎo dú。 "
【 guī jīng】 rù gān、 pí、 wèi jīng。
①《 dé pèi běn cǎo》: " rù shǒu yáng míng jīng。 "
②《 běn cǎo zài xīn》: " rù pí、 shèn 'èr jīng。 "
③《 běn cǎo cuō yào》: " rù zú jué yīn jīng。 "
【 gōng yòng zhù zhì】 xiāo zhǒng sàn jié, qū dú。 zhì yōng zhǒng、 dīng chuāng、 luǒ lì、 zhì chuāng、 wú míng zhǒng dú、 xuǎn chuāng, fēng shī bì tòng, jīn mài jū luán。
①《 rì huá zǐ běn cǎo》: " cù mó xiāo zhǒng dú。 "
②《 kāi bǎo běn cǎo》: " zhù zhé shāng, xiāo jié zhǒng 'è chuāng, shēng jī, zhǐ yāo tòng, chú fěn cì gān cèng, hǎo rén rǔ yōng, gāng mén zhǒng tòng。 "
③《 gāng mù》: " zhì gān jī pǐ kuài, lì dà cháng xiè lì, zhì liú luǒ lì。 "
④《 běn cǎo bèi yào》: " xiè rè, wài yòng zhì chuāng。 lì dà cháng, zhì xiè lì gān jī, luǒ lì chuāng zhì, rǔ yōng, bàng dú。 xiāo zhǒng zhuī dú, shēng jī chú gān。 "
⑤《 běn cǎo qiú yuán》: " zhì yī qiē hán shī yù rè 'ér wéi tòng fēng tān huàn、 xíng bì、 sào jué、 jiǎo qì、 luán zhèng、 hè xī。 "
【 yòng fǎ yǔ yòng liàng】 wài yòng: yán mò diào fū、 mó zhī tú huò jiān shuǐ xūn xǐ。 nèi fú: duō rù wán、 sàn; jiān tānɡ, 2~ 4 fēn。
【 yí jì】 yùn fù jí tǐ xū zhě jì fú。
①《 běn cǎo huì yán》: " wèi xū、 dà cháng bù shí、 yuán zhēn kuī sǔn zhě, bù kě gài tóu。 "
②《 yī lín zuǎn yào》: " jì zhū ròu。 "
【 xuǎn fāng】① zhì yī qiē zhū dú, hóng zhǒng chì yùn bù xiāo zhě: mù biē zǐ ( qù ké ) èr liǎng, cǎo wū bàn liǎng, xiǎo fěn sì liǎng, bàn xià 'èr liǎng。 shàng sì wèi yú tiě diào nèi, màn huǒ chǎo jiāo, hēi sè wéi dù, yán xì, yǐ xīn jí shuǐ diào fū, yī rì yī cì, zì wài xiàng lǐ tú zhī, xū liú chuāng dǐng, lìng chū dú qì。 (《 yī zōng jīn jiàn》 wū lóng gāo )
② zhì chuāng yáng、 dīng dú chū qǐ, luǒ lì, lián chuāng, xiǎo 'ér shàn gǒng tóu: tǔ mù biē ( qù ké ) wǔ gè, bái nèn sōng xiāng ( jiǎn jìng ) sì liǎng, tóng lǜ yán xì yī qián, rǔ xiāng、 méi yào gè 'èr qián, bì má zǐ ( qù ké ) qī qián, bā dòu ròu wǔ lì, xìng rén ( qù pí ) yī qián。 shàng bā wèi hé yī chù, shí jiù nèi dǎo sān qiān yú xià, jí chéng gāo; qǔ qǐ, jìn liáng shuǐ zhōng。 yòng shí suí chuāng dà xiǎo, yòng shǒu cuō chéng báopiàn, tiē chuāng shàng, yòng juàn gài zhī。 (《 yī zōng jīn jiàn》 shén xiào qiān chuí gāo )
③ zhì liǎng 'ěr zú zhǒng rè tòng: mù biē zǐ rén yī liǎng ( yán rú gāo ), chì xiǎo dòu mò bàn liǎng, chuān dà huáng mò bàn liǎng。 shàng yào tóng yán lìng yún, shuǐ, shēng yóu xuán diào tú zhī。 (《 shèng huì fāng》 )
④ zhì luǒ lì fā xiē wú yǐ, nóng xuè lín lí: mù biē rén 'èr gè, hòu zhǐ shì qù yóu, yán suì, yǐ wū jī zǐ tiáohé, cí zhǎn shèng zhī, zèng nèi zhēng rè。 měi rì shí hòu fú yī cì, fú bàn yuè。 (《 rén zhāi zhí zhǐ fāng》 mù biē gāo )
⑤ zhì zhì chuāng: jīng jiè、 mù biē zǐ 、 pòxiāo gè děng fēn。 shàng jiān tānɡ, rù yú píng nèi, xūn hòu, tānɡ wēn xǐ zhī。 (《 pǔ jì fāng》 )
⑥ zhì xiǎo 'ér dān liú: mù biē zǐ xīn zhě qù ké, yán rú ní, dàn cù diào fū zhī, yī rì sān、 wǔ cì。 (《 wài kē jīng yì》 )
⑦ zhì dàojié quán máo, fēng yǎng, yì làn: mù biē zǐ rén chuí làn, yǐ sī bó bāo zuò tiáo, zuǒ huàn sài yòu bí, yòu huàn sài zuǒ bí; cì fú chán tuì yào wéi miào。 (《 sūn tiān rén jí xiào fāng》 )
⑧ zhì yīn shàn piān zhuì tòng shèn: mù biē zǐ yī gè mó cù, diào huáng bò、 fú róng mò fū zhī。 (《 shòu yù shén fāng》 )
⑨ zhì jiǎo qì zhǒng tòng, shèn zàng fēng qì, gōng zhù xià bù chuāng yǎng: gān suì bàn liǎng, mù biē zǐ rén sì gè。 wéi mò, zhū yāo zǐ yī gè, qù pí mó, qiē piàn, tóng yào sì qián, càn zài nèi, shī zhǐ bāo wēi shú, kòngxīn shí zhī, mǐ cì xià。 fú hòu biàn shēn liǎng zú, dà biàn xíng hòu, chī bái yù 'èr、 sān rì。 (《 běn shì fāng》 )
⑩ zhì jiǎo qì zhǒng tòng: mù biē zǐ rén, měi gè zuò liǎng biān fū chǎo guò, qiē piàn zài chǎo, qù yóu jìn wéi dù, měi liǎng rù hòu guì bàn liǎng, wéi mò, rè jiǔ fú 'èr qián, lìng zuì dé hàn。 (《 yǒng lèi qián fāng》 )
⑾ zhì pǐ xuǎn: mù biē duō yòng ( qù ké ), dú suàn bàn qián, xióng huáng bàn qián。 shàng chǔ wéi gāo, rù cù shǎo xǔ, là zhǐ tiē huàn chù。 (《 xī jì fāng》 mù biē gāo )
⑿ zhì nüè mǔ: mù biē zǐ 、 chuān shān jiá ( pào ) děng fēn。 wéi mò, měi fú sān qián, kòngxīn wēn jiǔ xià。 (《 yī fāng zhāi yào》 )
⒀ zhì jīng luò shòu fēng hán xié qì, jīn mài qiān lián, pí fū téng tòng, jié jù chéng hé, jū luán má bì: mù biē zǐ yī liǎng ( qù pí, cuò rú xiǎo dòu dà, yòng qīng yóu 'èr liǎng, jìn yīxiǔ, rán hòu màn huǒ 'áo jí yī bàn yǐ lái, qǔ chū mù biē zǐ , xià huáng cù yī qián, xiāng jiǎo yún, děng cù huà wéi dù, juàn lǜ qù zǐ ), rǔ xiāng yī qián ( bié yán xì, děng mù biē zǐ yóu yǔ là xiāng cì yù níng, jí tóu zài yóu nèi, bù zhù shǒu jiǎo yún )。 shàng yǐ cí qì shōu, měi yòng shǎo xǔ, cā jī ròu pí fū téng tòng jù yìng chù, bù zhù shǒu, yǐ jí rè wéi dù。 (《 bǎi yī xuǎn fāng》 mù biē zǐ gāo )
⒁ zhì dǎ pū sǔn shāng, yū xuè bù sàn téng tòng: mù biē zǐ ( qù ké yán ) bàn liǎng, guì ( qù cū pí ) sān fēn, yún tái zǐ ( jiǔ jìn yán ) èr hé, dīng xiāng wǔ shí lì。 shàng sì wèi, jiāng dīng xiāng、 guì wéi mò, yǔ yán zhě 'èr wèi hé yún, cì yòng shēng jiāng zhī zhǔ mǐ yù tān zhǐ shàng, jiāng yào mò liàng duō shǎo càn rù yù nèi, kàn lěng rè guǒ zhī, yī rì yī huàn。 (《 shèng jì zǒng lù》 mù biē guǒ fāng )
⒂ zhì xiǎo 'ér gān jí: mù biē zǐ rén、 shǐ jūn zǐ rén děng fēn。 dǎo ní, mǐ yǐn wán jiè zǐ dà, měi fú wǔ fēn, mǐ yǐn xià, yī rì 'èr fú。 (《 sūn tiān rén jí xiào fāng》 )
⒃ zhì gān bìng mù méng bù jiàn wù: mù biē zǐ rén 'èr qián, hú huáng lián yī qián。 wéi mò, mǐ hú wán lóng yǎn dà, rù jī zǐ nèi zhēng shú, lián jī zǐ shí zhī。 (《 sūn tiān rén jí xiào fāng》 )
⒄ zhì xiǎo 'ér jiǔ lì, cháng huá tuō gāng: chén xiāng 'èr qián, zhǐqiào bàn liǎng ( fū chǎo qù ráng ), wǔ líng zhī bàn liǎng ( wēi chǎo ), mù biē zǐ ( lián ké chèng ) bàn liǎng ( qù ké yòng )。 shàng jiàn qián sān wèi wéi xì mò, cì rù mù biē yú tóng yán xì, cù zhǔ miàn hú wéi wán, rú shǔ mǐ dà。 sān suì 'ér měi fú sān shí wán, cù diào chá qīng sòng xià, rǔ shí qián。 (《 yáng shì jiā cáng fāng》 mù biē zǐ wán )
【 lín chuáng yìng yòng】 wài yòng zhì liáo niú pí xuǎn、 gān xuǎn、 tū chuāng děng yòu yī dìng xiào guǒ
yòng fǎ: jiāng mù biē zǐ qù wàiqiào, zhàn cù zài cū cí qì shàng ( rú wǎn dǐ ) mó qǔ yào zhī, lín shuì qián yòng mián huā huò máo bǐ zhàn tú huàn chù, měi rì huò gé rì 1 cì。 tú yào qián huàn chù xiān yòng yán shuǐ xǐ jìng; xuǎn bìng màn jí zhōu shēn zhě kě fēn qī fēn piàn zhì liáo。 yī bān 1 qián mù biē zǐ rén yuē xū 10 háo shēng cù yán mó, qí yào zhī kě tú 3x2 lí mǐ xuǎn miàn 5~ 7 chù。 |
zhōng guó yào diǎn 2005 bǎn Chinese Pharmacopoeia 2005 Edition |
míng chēng :
mù biē zǐ
hàn yǔ pīn yīn :
Mubiezi
yīng wén míng :
SEMENMOMORDICAE
jī yuán :
běn pǐn wéi hú lú kē zhí wù mù biē Momordicacochinchinensis( Lour.) Spreng . de gān zào chéng shú zhǒng zǐ。 dōng jì cǎi shōu chéng shú guǒ shí, pōu kāi。 shài zhì bàn gān, chú qù guǒ ròu, qǔ chū zhǒng zǐ, gān zào。
xìng zhuàng :
běn pǐn shì biǎn píng yuán bǎn zhuàng, zhōng jiān shāo lóng qǐ huò wēi 'āo xiàn, zhí jìng 2-4cm, hòu yuē 0.5cm。 biǎo miàn huī zōng sè zhì hēi hè sè, yòu wǎng zhuàng huā wén, zài biān yuán jiào dà de yī gè chǐ zhuàng tū qǐ shàng yòu qiǎn huáng sè zhǒng qí。 wài zhǒng pí zhì yìng 'ér cuì, nèi zhǒng pí huī lǜ sè, róng máo yàng。 zǐ yè 2, huáng bái sè, fù yóu xìng。 yòu tè shū de yóu nì qì, wèi kǔ。
jiàn bié :
( 1) běn pǐn fěn mò huáng huī sè。 hòu bì xì bāo tuǒ yuán xíng huò lèi yuán xíng, biān yuán bō zhuàng, zhí jìng 51-117μm, bì hòu, mù huà, bāo qiāng míng xiǎn, yòu de xiá zhǎi。 zǐ yè bó bì xì bāo duō jiǎo xíng, nèi hán zhī fáng yóu kuài jí hú fěn lì; zhī fáng yóu kuài lèi yuán xíng, zhí jìng 27-73μm, biǎo miàn kě jiàn wǎng zhuàng wén lǐ。
( 2) qǔ běn pǐn cū fěn 2g, jiā yǐ mí 20ml, wēn jìn 30 fēn zhōng, lǜ guò。 qǔ mí yè 2ml, zhì bō lí mǐn zhōng, huī jìn yǐ mí, cán zhā jiā wú shuǐ liú suān nà shǎo liàng, zhí jiē jiā rè, chǎn shēng qì pào jí jù cì jī xìng de nóng bái sè qì tǐ。
( 3) qǔ běn pǐn cū fěn 2g, jiā shuǐ 20ml, zhì shuǐ yù zhōng jiā rè 30 fēn zhōng, lǜ guò, qǔ lǜ yè 2ml, zhì jù sài shì guǎn zhōng, sài jǐn, yòng lì zhèn yáo 1 fēn zhōng, fā shēng dà liàng pào mò, 10 fēn zhōng nèi bù xiāo shī。
páozhì fāng fǎ :
mù biē zǐ qù ké qǔ rén, dǎo suì。
mù piē zǐ shuāng qǔ jìng mù biē zǐ rén, chǎo rè, yán mò, yòng zhǐ bāo guǒ, jiā yā qù yóu。
běn pǐn wéi bái sè huò huī bái sè de sōng sàn fěn mò。
xìng wèi :
kǔ、 wēi gān, liáng; yòu dú。
guī jīng :
guī gān、 pí、 wèi jīng。
gōng xiào :
sàn jié xiāo zhǒng, gōng dú liáo chuāng。
zhù zhì :
yòng yú chuāng yáng zhǒng dú, rǔ yōng, luǒ lì, zhì lòu, gān xuǎn, tū chuāng。
yòng fǎ yòng liàng :
0.9-1.2g。 wài yòng shì liàng, yán mò, yòng yóu huò cù diào tú huàn chù。
yòng yào jìn jì :
yùn fù shèn yòng。
zhù cáng :
zhì gān zào chù。
zhōng xī yào fēn lèi :
zhōng yào( yào cái jí yǐn piàn) |
zhōng guó yào diǎn 2000 bǎn Chinese Pharmacopoeia 2000 |
mù biē zǐ
pīn yīn míng: Mubiezi
yīng wén míng: SEMENMOMORDICAE
shū yè hào: 2000 nián bǎn yī bù -47
běn pǐn wéi hú lú kē zhí wù mù biē Momordicacochinchinensis(Lour.)Spreng. de gān zào
chéng shú zhǒng zǐ。 dōng jì cǎi shōu chéng shú guǒ shí, pōu kāi, shài zhì bàn gān, chú qù guǒ ròu, qǔ chū zhǒng zǐ, gān zào。
【 xìng zhuàng】 běn pǐn chéng biǎn píng yuán bǎn zhuàng, zhōng jiān shāo lóng qǐ huò wēi 'āo xiàn, zhí jìng 2~ 4cm, hòu yuē 0.5cm。
biǎo miàn huī zōng sè zhì hēi hè sè, yòu wǎng zhuàng huā wén, zài biān yuán jiào dà de yī gè chǐ zhuàng tū qǐ shàng yòu qiǎn huáng sè zhǒng qí。 wài zhǒng
pí zhì yìng 'ér cuì, nèi zhǒng pí huī lǜ sè, róng máo yàng。 zǐ yè 2, huáng bái sè, fù yóu xìng。 yòu tè shū de yóu nì qì, wèi
kǔ。
【 jiàn bié】 (1) běn pǐn fěn mò huáng huī sè。 hòu bì xì bāo tuǒ yuán xíng huò lèi yuán xíng, biān yuán bō zhuàng, zhí jìng 51~
117μm, bì hòu, mù huà, bāo qiāng míng xiǎn, yòu de xiá zhǎi。 zǐ yè bó bì xì bāo duō jiǎo xíng, nèi hán zhī fáng yóu kuài jí hú
fěn lì; zhī fáng yóu kuài lèi yuán xíng, zhí jìng 27~ 73μ m, biǎo miàn kě jiàn wǎng zhuàng wén lǐ。
(2) qǔ běn pǐn cū fěn 2g, jiā yǐ mí 20ml, wēn jìn 30 fēn zhōng, lǜ guò。 qǔ mí yè 2ml, zhì bō lí mǐn zhōng, huī
jìn yǐ mí, cán zhā jiā wú shuǐ liú suān nà shǎo liàng, zhí jiē jiā rè, chǎn shēng qì pào jí jù cì jī xìng de nóng bái sè qì tǐ。 (3) qǔ běn pǐn cū fěn 2g, jiā shuǐ 20ml, zhì shuǐ yù zhōng jiā rè 30 fēn zhōng, lǜ guò, qǔ lǜ yè 2ml, zhì jù sài shì
guǎn zhōng, sài jǐn, yòng lì zhèn yáo 1 fēn zhōng, fā shēng dà liàng pào mò, 10 fēn zhōng nèi bù xiāo shī。
【 páozhì】 mù biē zǐ qù ké qǔ rén, dǎo suì。
mù biē zǐ shuāng qǔ jìng mù biē zǐ rén, chǎo rè, yán mò, yòng zhǐ bāo guǒ, jiā yā qù yóu。
běn pǐn wéi bái sè huò huī bái sè de sōng sàn fěn mò。
【 xìng wèi yǔ guī jīng】 kǔ、 wēi gān, liáng; yòu dú。 guī gān、 pí、 wèi jīng。
【 gōng néng yǔ zhù zhì】 sàn jié xiāo zhǒng, gōng dú liáo chuāng。 yòng yú chuāng yáng zhǒng dú, rǔ yōng, luǒ lì, zhì lòu, gān xuǎn
, tū chuāng。
【 yòng fǎ yǔ yòng liàng】 0.9~ 1.2g; wài yòng shì liàng, yán mò, yòng yóu huò cù diào tú huàn chù。
【 zhù yì】 yùn fù shèn yòng。
【 zhù cáng】 zhì gān zào chù。 |
|
- : Cochinchina Momordica Seed, semen momordicae
|
|
mù biē zǐ wán | mù biē zǐ tí qǔ wù | mù biē zǐ tiē xié gāo | |
|