jīn róng > gèng yì



gèng yì 　　 “ gèng yì ” zhì jí qí tè zhēng 　　 chēng yáo yì wéi“ gèng” huò“ gēngyáo”、“ gèng yì ”， zǎo zài zhàn guó shí de qín guó biàn yǐ rú cǐ。《 zuǒzhuàn》 chéng gōng shí sān nián（ gōng yuán qián 578 nián）， jìn fá qín，“ qín shī bài jì， huò qín chéng chā jí bù gèng nǚ fù。” dù zhù yuē：“ bù gèng， qín jué。” suí hòu， shāng yàng biàn fǎ， chuàng cì jué zhì yǐ shǎng jūn gōng， qí zhōng jué míng zhī yī réng wéi“ bù gèng”。 qín huáng cháo hé xī hàn de 'èr shí děng jué zhì zhōng， dì sì děng jué wéi“ bù gèng”。 hé yǐ yòng“ bù gèng” míng jué ní？《 hàn shū · bǎi guān gōng qīng biǎo》 yán shī gǔ zhù：“ bù gèng， wèi bù yù gēngzú zhī shì。”“ gēngzú” yòu shì shénme ní？《 hàn shū · shí huò zhì》 yán zhù yuē：“ gēngzú， wèi gěi shì jùn xiàn yī yuè 'ér gèng zhě yě。” kě jiàn，“ gēngzú” shì fú yáo yì zhī zú de chēng hū， ér“ bù gèng” shì bù fú gēngzú yáo yì zhī yì。 jué zhì dì sì jí biàn bù fú yáo yì， suǒ yǐ jiào“ bù gèng”。 zhè biǎo míng“ gèng” shì yáo yì de dài míng cí， ér qiě shāng yàng biàn fǎ qián de qín guó jiù yǐ rú cǐ。 　　 yún mèng chū tǔ qín jiǎn de《 huí yuàn lǜ》 guī dìng：“ yǐ sì yuè、 qī yuè、 shí yuè、 zhēngyuè fū tián niú。 zú suì， yǐ zhēngyuè dà kè zhī， zuì， cì tián sè fū hú jiǔ shù fǔ， wéi zào zhě chú yī gèng， cì niú cháng rì sān xún； diàn zhě， suì tián sè fū， fá rǒng zào zhě 'èr yuè。” zhè shì guān yú zài kǎo hé zhōng yǐ jù yōu liè duì“ niú cháng”、“ zào zhě”（ jí sì niú zhě） shí xíng jiǎng chéng de guī dìng。 huò dé yōu děng zhě，“ zào zhě chú yī gèng”， niú cháng zé cì yǐ“ sān xún”。“ yī gèng” yǔ“ sān xún” duìchèn， xiǎn rán biǎo míng“ yī gèng” shì yī gè gù dìng de shí jiān gài niàn。“ chú yī gèng”， jí miǎn chú“ yī gèng” yáo yì。 zhè jiù jìn yī bù zhèng míng dāng shí què chēng yáo yì wéi“ gèng”。 　　 yóu yú chēng yáo yì wéi“ gèng”， yīn 'ér fú yáo yì zhě， jiù jiào zuò“ gēngzú”。 zhèng rú《 hàn shū · shí huò zhì》 yǐn dǒng zhòng shū suǒ shuō“ zhì qín zé bù rán， yòng shāng yàng zhī fǎ， gǎi dì wáng zhī zhì， …… yòu jiā yuè wéi gēngzú……”， zhèng shì chū xiàn liǎo“ gēngzú” de míng chēng， ér qiě měi cì fú yì de shí jiān wéi“ yī yuè”。 dào liǎo sān guó shí， rú chún wéi《 hàn shū》 zuò zhù， tí chū liǎo“ gèng yòu sān pǐn” de gài niàn， jí suǒ wèi“ zú gèng”、“ jiàn gèng” hé“ guò gèng”。 àn zhào tā de jiě shì，“ zú gèng” shì yīn wéi fú yì de zhèng zú，“ jiē dāng dié wéi zhī， yī yuè yī gèng， shì wèi zú gèng”， yì jí qí suǒ yǐ yòng“ gèng” gěi yáo yì mìng míng， shì yóu yú fú yì zhī zú jīng cháng gēnghuàn。 zhè shì duì gèng yì zhī“ gèng” de lìng yī zhǒng jiě shì。 hòu shì duō cóng cǐ shuō， yú shì“ gèng” zuò wéi yī zhǒng gù dìng yáo yì de míng chēng zhè yī hán yì fǎn 'ér bèi yān méi liǎo。 bù guò， cóng rú chún de“ gèng yòu sān pǐn” zhī shuō， réng kě dé zhī dāng shí chēng yáo yì jiào zuò“ gèng”。 　　 rú chún de“ gèng yòu sān pǐn” shuō， shí jì shàng bìng bù shì jiǎng de gèng yì de sān zhǒng lèi bié， ér shì jiǎng de fú gèng yì de sān zhǒng bù tóng fāng shì。 rú tā suǒ shuō：“ gǔ zhě zhèng zú wú cháng rén， jiē dāng dié wéi zhī， yī yuè yī gèng， shì wèi zú gèng yě。” zhè shì jiǎng qīn shēn qù fú měi nián yī yuè de gèng yì ér yán。 tā suǒ shuō de“ pín zhě yù dé gù gèng qián gèng， cì zhí zhě chū qián gù zhī， yuè 'èr qiān， shì wèi jiàn gèng yě。” zhè shì jiǎng bù yuàn qīn zì qù fú gèng yì zhě， kě yǐ yòng qián 'èr qiān gù yōng yǐ jīng qù fú yì zhě dài tì zì jǐ de yī yuè gèng yì ， yě suàn lǚ xíng liǎo gèng yì 。 yǐ shàng liǎng zhǒng fāng shì， dōushì jiǎng de“ yī yuè yī gèng” zhī yì 'ér yán。 tā suǒ wèi“ tiān xià rén jiē zhí shù biān sān rì， yì míng wéi gèng，《 lǜ》 suǒ wèi yáo shù yě， suī chéngxiàng zǐ yì zài shù biān zhī diào。 bù kě rén rén zì xíng sān rì shù， yòu xíng zhě dāng zì shù sān rì， bù kě wǎng biàn hái， yīn biàn zhù， yī suì yī gèng。 zhū bù xíng zhě chū qián sān bǎi rù guān， guān yǐ gěi shù zhě， shì wèi guò gèng yě。” zhè shì jiǎng de lìng wài yī zhǒng yáo yì， jí shù biān sān rì yì。 zhè zhǒng yì yě jiào“ gèng”， zhè jiù jìn yī bù zhèng míng dāng shí chēng yáo yì wéi“ gèng”。 bù guò zhè zhǒng shù biān sān rì de gèng yì ， suī rán rén rén bì fú， dàn yòu bù néng rén rén dū qù fú yì； qiě qù fú yì zhě， yě bù néng sān rì biàn fǎn huí。 yīn cǐ， xíng zhě wǎng wǎng shì yī nián gēnghuàn yī cì， yī nián fú yì zhōng chú liǎo zì jǐ sān rì wài， qí yú dōushì dài tì tā rén fú yì， yú shì bèi dài tì zhě bù xū zài fú sān rì shù biān zhī yì， ér gǎi wéi jiǎo nà sān bǎi qián zhī shuì， biàn chéng liǎo qǔ dài sān rì shù biān de“ gèng fù”。 wán chéng liǎo zhè yī shǒu xù， jiù suàn“ guò gèng” liǎo， jí děng yú bǎ gèng yì guò zhī yú tā rén liǎo。 yīn 'ér“ guò gèng” biàn chéng liǎo“ gèng fù” de dài míng cí。 zhè yàng yī lái， rú chún de“ gèng yòu sān pǐn” biàn chéng liǎo gèng yòu 'èr pǐn， jí yī yuè yī gèng de gèng yì yǔ shù biān sān rì zhī yì。 ér hòu zhě yòu xì yǐ qián dài yì， biàn chéng liǎo“ gèng fù”。 zhè yàng， shí jì shàng“ gèng” zhǐ yòu yī pǐn， jí dǒng zhòng shū suǒ shuō de“ yuè wéi gēngzú”， zhè biàn shì měi gè chéng nián nán zǐ měi nián bì fú de yáo yì。 fú gèng yì de fāng shì， yě zhǐ yòu liǎng zhǒng： jí qīn zì qù fú yì héng héng“ zú gèng” hé chū qián 'èr qiān gù rén dài yì héng héng“ jiàn gèng”， hòu zhě biàn shì《 yán tiě lùn · jìn gēng》 suǒ shuō de：“ jùn zhōng zú jiàn gèng zhě， bù kān zé qǔ yōng dài” de fú gèng yì fāng shì。 yóu yú qín hàn de yáo yì shí jì shàng zhǐ yòu yī zhǒng jí“ yuè wéi gēngzú” de gèng yì ， suǒ yǐ， sòng rén xú tiān lín zài qí《 xī hàn huì yào》 zhōng， biàn zhèng shì chēng hàn dài de yáo yì wéi“ gèng yì ”。 　　 dàn shì， qín hàn de yáo yì yòu guǎng yì yǔ xiá yì zhī fēn。 guǎng yì de yáo yì bāo kuò bīng yì zài nèi， xiá yì de yáo yì zé shì zhǐ bīng yì zhī wài de wú cháng láo yì 'ér yán。 yīn cǐ， cóng guǎng yì de jiǎo dù zhuóyǎn， qín hàn de yáo yì shì tóng bīng yì lián xì zài yī qǐ de。 qín hàn dū qiáng xíng zhēng bīng zhì， fán fú hé nián líng nán zǐ dōuyòu fú bīng yì de yì wù， yīn 'ér wǎng wǎng tóng yáo yì de zhēng fā hùn zài yī qǐ。 tā bù xiàng mù bīng zhì xià bīng、 yáo de jiè xiàn shì bǐ jiào qīng chǔ de。 zhè shì qín hàn yáo yì de zhòng dà tè zhēng suǒ zài。 gù dǒng zhòng shū chēng qín zì shāng yàng biàn fǎ hòu de lì yì zhì dù shuō：“ yòu jiā yuè wéi gēngzú， yǐ fù wéi zhèng yī suì， tún shù yī suì， lì yì sān shí bèi yú gǔ。” xiǎn rán tā bǎ yī yuè yī gèng de zú gèng zhī yì yǔ zhèng zú zhī yì yī suì、 tún shù zhī yì yī suì sān zhě dū chēng wéi“ lì yì”， shí jì shàng qián zhě cái shì zhēn zhèng de yáo yì， hòu 'èr zhě shì bīng yì。 fú bīng yì zhě jiào zuò“ zú”， fú yáo yì yǔ fú bīng yì de qǐ yì nián líng hé zhǐ yì nián líng xiāng tóng， yòng yú fú yáo yì yǔ fú bīng yì de shí jiān dōushì wú cháng de， fú bīng yì zhě zài fú yì qī jiān chú cóng shì jūn shì xùn liàn yǔ zuò zhàn huó dòng zhī wài， yào cóng shì shēng chǎn xìng láo yì， èr zhě zài zhè xiē fāng miàn de gòng xìng， bìng bù néng yǎn gài tā men zhī jiān de qū bié。 yīn cǐ， xiá yì de yáo yì shì bù bāo kuò bīng yì zài nèi de。 gǔ jí zhōng， rú yún mèng qín jiǎn， jì yòu《 yáo lǜ》， yòu yòu《 shù lǜ》， yě shì bǎ yáo yì yǔ bīng yì jiā yǐ qū fēn de。 běn wén suǒ zhǐ de yáo yì， jiù shì zhè zhǒng yán gé yì yì shàng de xiá yì de yáo yì。 dàn shì， yóu yú yán gé yì yì de yáo yì， yě yòu tóng bīng yì xiāng lián xì de yī miàn， gù yě bù néng jié rán huàfēn。 　　 fán chéng nián nán zǐ měi nián yìng fú zhī wú cháng láo yì， měi cì wéi qī yī yuè。 dǒng zhòng shū suǒ wèi“ yuè wéi gēngzú” jí rú chún suǒ wèi“ yī yuè yī gèng” děng shuō fǎ， jūn xì zhǐ cǐ zhǒng gèng yì ér yán。 dàn shì 'èr réndōu wèi shuō gèng yì wéi měi gè chéng nián nán zǐ měi nián yìng fú zhī yì， yǐ zhì yòu rén rèn wéi měi rén yī shēng zhōng zhǐ fú gèng yì sān nián。 yīn cǐ， yòu bì yào míng què zhè yī diǎn。《 hàn shū · jiǎ juān zhī chuán》 zài juān zhī chēng sòng wén dì“ yǎn wǔ xíng wén， zé duàn yù shù kāi， mín fù sì shí， dīng nán sān nián 'ér yī shì”。 yán zhù yǐn rú chún yuē：“ cháng fù suì bǎi 'èr shí， suì yī shì， shí tiān xià mín duō， gù chū fù sì shí， sān suì 'ér yī shì。” zhè lǐ de cháng fù“ suì yī shì”， jí zhèng cháng de qíng kuàng wéi měi nián fú gèng yì yī cì。《 lùn héng · xiè duǎn》 yě shuō：“ yī suì shǐ mín jū gèng yī yuè。” zhè jiù gèng míng què dì shuō míng“ gèng yì ” shì měi gè chéng nián nán zǐ měi nián yìng fú de yī yuè zhī yì。 zhèng yīn wéi“ gèng yì ” wéi měi rén měi nián yī yuè， gù dāng guān fǔ fù chú yáo yì shí， wǎng wǎng yòu“ fù zhī liù suì”、“ fù zhī shí 'èr suì” jí“ zhōng shēn fù”、“ shì shì fù” děng tí fǎ。 rú guǒ měi rén yī shēng zhōng zhǐ yòu sān nián fú gèng yì gè yī yuè， yòu zěn me kě néng hé yòu shénme bì yào“ fù zhī liù suì”、“ fù zhī shí 'èr suì” jí“ zhōng shēn fù”、“ shì shì fù” ní？ zhì yú měi gè chéng nián nán zǐ měi nián fú yáo yì de shí jiān wéi yī yuè， zhè kě cóng dāng shí zhēng fā gèng yì de shí kuàng huò dé shuō míng：《 hàn shū · huì dì jì》 yún：“ sān nián chūn（ gōng yuán qián 192 nián）， fā cháng 'ān liù bǎi lǐ nèi nán nǚ shí sì wàn liù qiān rén chéng cháng 'ān， sān shí rì bà。”“ wǔ nián chūn zhēngyuè， fù fā cháng 'ān liù bǎi lǐ nèi nán nǚ shí sì wàn wǔ qiān rén chéng cháng 'ān， sān shí rì bà。” yī lián liǎng cì zhēng fā yáo yì， dū yǐ sān shí tiān wéi xiàn， yuán yīn jiù zài yú měi cì fú gèng yì de shí jiān zhǐ yòu yī gè yuè。 bù guò， shí jì fú yì shí， wǎng wǎng chāo guò yī yuè zhī xiàn。 rú qín jiǎn《 yáo lǜ》 jǐ cì jiǎng dào yīn yì shǐ suǒ wéi gōng chéng zhì liàng bù hé shí， xū yào fǎn gōng， ér qiě“ wù jì wéi yáo”， jí bù jì suàn zài gù dìng de yì qī nèi， kě jiàn“ gèng yì ” shí jì shàng wǎng wǎng chāo guò yī gè yuè。