dāng dài xīn lǐ wèi shēng gōng zuò shǐ yú běn shì jì chū， zhì jīn yǐ yòu jìn bǎi nián de lì shǐ， qí jī běn zōng zhǐ wéi： “ wán quán cóng shì cí shàn de、 kē xué de、 wén yì de、 jiào yù de huó dòng， zhì lì yú wéi hù shì jiè gè guó rén mín de xīn lǐ jiàn kāng， zēng qiáng duì jīng shén jí bìng yǔ xīn lǐ quē xiàn de yán jiū、 zhì liáo hé yù fáng， zēng jìn quán rén lèi de xìng fú ”（ dì yī jiè guó jì xīn lǐ wèi shēng dà huì， měi guó huá shèng dùn， 1990）。 qí zhōng， xīn lǐ wèi shēng píng gū gōng zuò zhě yán zhì liǎo gè zhǒng xì tǒng de píng gū fāng fǎ， cóng shēng lǐ、 xīn lǐ hé shè huì zhū fāng miàn liǎo jiě gè tǐ huò qún tǐ xīn lǐ wèi shēng zhuàng kuàng， wéi kāi zhǎn xīn lǐ wèi shēng gōng zuò tí gōng liǎo dà liàng de xì tǒng xìng kē xué yǐ jù， shǐ xīn lǐ wèi shēng lín chuáng shí jiàn hé kē xué yán jiū gèng jù kē xué xìng。
yī、 xīn lǐ wèi shēng píng gū de rèn wù
xīn lǐ wèi shēng píng gū duì xiàng shì rén， bāo kuò liǎo bìng rén hé jiàn kāng de rén， gù píng gū de fàn wéi jì shè jí liǎo jí bìng， yòu shè jí liǎo jiàn kāng， ér qiě gèng zhòng shì jiàn kāng de píng gū。 xīn lǐ wèi shēng qiáng diào shēng wù xīn lǐ shè huì yī xué mó shì， píng gū de nèi róng bì xū shè jí zhè sān gè fāng miàn jí xiāng hù jiān yǐng xiǎng。 dāng rán zài mǒu xiàng jù tǐ lín chuáng gōng zuò huò yán jiū zhōng， cháng cháng xū yòu suǒ cè zhòng， dàn zài fēn xī jiēguǒ shí yìng quán miàn kǎo lǜ qí tā fāng miàn de yǐng xiǎng， jù tǐ 'ér yán， xīn lǐ wèi shēng píng gū rèn wù bāo kuò rú xià fāng miàn：
1. miáo shù gè tǐ huò rén qún yòu guān jí bìng de tè zhēng， zhù yào shì cóng jí bìng de xíng wéi biǎo xiàn huò jīng shén bìng lǐ xué shuǐ píng jìn xíng píng gū， xié zhù lín chuáng zhěn duàn fēn lèi， zuò wéi kē yán bìng rén rén zǔ biāo zhǔn， xún zhǎo gè lèi jí bìng de tè zhēng xìng biǎo xiàn。
2. miáo shù gè tǐ huò rén qún de jiàn kāng zhuàng kuàng， quán miàn dì cóng shēng lǐ、 xīn lǐ、 shè huì děng fāng miàn duì gòu chéng jiàn kāng de zhū yào sù jìn xíng píng gū， wéi yán jiū zēng jìn gè zhǒng rén qún de jiàn kāng jī zhì hé fāng fǎ tí gōng yǐ jù。
3. píng gū rì cháng jiàn kāng xíng wéi xí guàn hé rì cháng gōng néng yòu xiào shuǐ píng。
4. píng gū jí bìng fā zhǎn zhōng de xīn lǐ guò chéng， bāo kuò rèn zhī、 xíng wéi、 shè huì、 qíng gǎn děng zhū xīn lǐ guò chéng。
5. píng gū xīn lǐ shè huì yīn sù zài jí bìng zì rán yù hé guò chéng zhōng de zuò yòng。
6. píng gū gè tǐ duì bù tóng yìng jī cì jī de fǎn yìng， zhù yào zhǐ zài shí yàn shì kòng zhì tiáo jiàn xià， guān chá gè tǐ duì gè zhǒng yìng jī shì jiàn de xīn shēn fǎn yìng xìng zhì hé chéng dù。
7. píng gū jí bìng kāng fù guò chéng zhōng de gè zhǒng zhì liáo fāng fǎ de xiào guǒ jí qí yǔ xīn lǐ shè huì yǐng xiǎng yīn sù de xiāng hù zuò yòng。
8. píng gū shēng huó fāng shì duì fáng zhì jí bìng hé zēng jìn jiàn kāng de yǐng xiǎng。
9. píng gū gè tǐ huò rén qún de shè huì jīng jì zhuàng kuàng duì jiàn kāng de yǐng xiǎng。
10. píng gū gè zhǒng shēng tài xué yòu hài yīn sù duì jiàn kāng de yǐng xiǎng， jì bāo kuò liǎo xiàng zào yīn、 huán jìng wū rǎn、 jiàn zhù fēng gé děng zì rán huán jìng yīn sù， yě bāo kuò rén jì guān xì、 qún tǐ qì fēn、 jiā tíng jié gòu hé guān xì、 rén kǒu liú dòng、 chéng shì huà děng shè huì huán jìng yīn sù。
11. píng gū wèi shēng bǎo jiàn de yòu xiào xìng， zhù yào shì zhǐ gè zhǒng wèi shēng bǎo jiàn shè shī hé fāng fǎ duì tí gāo rén qún jiàn kāng de zuò yòng。
12. píng gū yī zhǔ yǐ cóng xìng duì jí bìng hé jiàn kāng de yǐng xiǎng。
cí yǔ gōu tōng zhù yào shì píng jiè 'ěr de gōng néng， fēi cí yǔ gōu tōng shì píng jiè yǎn de gōng néng， yòu jīng yàn de yī shēng hé lín chuáng xīn lǐ xué jiā， píng 'ěr yǎn lái zhù yì bìng rén shēn tǐ xíng wéi， ér bù dān yòng 'ěr lái tīng bìng rén tán huà。 fú lǔ yī dé（ s.freud) shuō dào：“ yòng yǎn zhēng kàn， ěr duǒ tīng， xiāng xìn wú rén zài néng bǎo shǒu tā de mì mì。”
zài wù tán zhōng yǎn kě chá jué kǔ nǎo（ distress) de zhēng hòu， jí jiāo lǜ、 téng qián、 yōu chóu huò shēng qì zhū xíng shì huò tòng kǔ biǎo zhēng（ sign）。 yǎn kě yòu zhù gū jì bìng rén qǐ tú yǐn bì de gǎn qíng。 tóng shí， yòu yòng yǎn lái chuán sòng cí yǔ nán miáo shù de gǎn qíng。 jiē jiàn rén zài wù tán zhōng， yào shàn yòng zì jǐ de yǎn lái chuán sòng xìn xī， yě yòng tā lái guān chá chuán lái de xìn xī。
zài lǐ jiě huì huà duì fāng shí， hěn nán lǒngtǒng de shuō， duì fāng“ shuō shí me”（ tīng nèi róng） bǐ“ rú hé shuō shí me”（ kàn tā rú hé shuō） yī dìng zhòng yào huò bù zhòng yào。 yī jù gōng wéi huà kě zuò liǎng zhǒng jiě shì， zhǐ yòu yǐ kào miàn bù biǎo qíng huò shēng diào lái pàn duàn yì yì。 gāo xīng huò yì yù wǎng wǎng zài jǐ zhàng yuǎn zhī wài biàn kě rèn shí， hé xū yòng cí yǔ lái biǎo dá。 xǐ xiào yán kāi de biǎo qíng， hái nán yǐ yòng qiàdàng de cí yǔ lái miáo shù。 duō hàn de shǒu、 bù tíng dì chōu yān hé yī zhǐ jiǎo qiāo dì bǎn， zěn néng xiāng xìn bìng rén shuō zì jǐ shì fàng sōng de。 yòu yán jiū bào dào， zài jiāo tán zhōng chuán dá de xìn xī， shǔ miàn bù biǎo qíng de zhàn 55%， tán huà yīn diào zhàn 38%， ér cí yǔ nèi róng zhǐ zhàn 7%， jīng shén fēn xī xué jiā wǎng wǎng xiāng xìn měi gè xíng wéi dōushì zhòng yào de gōu tōng， yòu de bǎ zhè lǐ miáo shù de fēi cí yǔ gōu tōng chēng wéi“ shēn tǐ yǔ yán” de gōu tōng。
3. yìng yòng tí wèn fāng fǎ wù tán zhōng jiē jiàn rén yòu shí yào xiàng bìng rén tí wèn， yīn wéi yòu shí yào duì mǒu xiē qíng kuàng zuò jìn yī bù liǎo jiě， yòu shí yào zhī dào bìng rén zài dāng shí de gǎn qíng， huò zhě yòu shí zài bìng rén cháng shí chén mò hòu yòng tí wèn lái huī fù huì huà。 bù tóng mùdì， biàn yòng bù tóng de tí wèn， zài wù tán zhōng de tí wèn hé yǐn dǎo huí dá tí wèn（ leadingquestions， wèn tí zhōng hán yòu huí dá）， yóu qí shì zài yī lùn tí de kāi shǐ shí， yào ràng bìng rén yòng zì jǐ de yǔ yán lái chōng fēn tán chū tā yào tán de。 zài tán lùn hūn yīn guān xì shí， bǐ jiào hǎo de tí wèn shì“ néng bǎ yòu guān nǐ jié hūn de shì gào sù wǒ yī xiē má？” huò“ nǐ de zhàng fū（ qī zǐ） shì yī zhǒng shénme yàng de rén？” ér bù yí wèn“ nǐ hé nǐ zhàng fū（ qī zǐ） xiāng chù hǎo má？” huò“ nǐ de hūn yīn kuài lè má？”
biǎo 3-1 wù tán tí wèn lèi xíng
1. kāi fàng xìng， huí dá bù fēng dǐng de tí wèn ràng bìng rén jué dìng huí dá， dàn yòu yī dìng fàn wéi“ nǐ néng bǎ zài jūn duì de jīng lì gào sù wǒ má？”
2. cù jìn huí dá de tí wèn gǔ lì bìng rén huì huà liú chàng nǐ néng duō gào sù wǒ yī xiē nà shí de qíng kuàng má？
3. chǎn míng wèn tí de tí wèn gǔ lì jiě shì hé kuò chōng“ wǒ cāi xiǎng nǐ huì jué dé zhè bàn fǎ xiàng …… má？”
4. duì zhì de tí wèn xún wèn bù yī zhì huò máo dùn“ hěn hǎo， wǒ shì fǒu wù jiě liǎo nǐ suǒ shuō de……？”
5. zhí jiē de tí wèn yǐ jiàn lì liǎo xié diào guān xì， bìng rén zhèng zài huì huà， yòng zhí jiē tí wèn kě néng yòu xiào hé yòu yòng“ nǐ duì tā shuō liǎo shénme？”
zhí jiē tí wèn zài biǎo 3-1 zhōng suǒ shuō de shì zhǐ zài tè shū qíng kuàng shí yìng yòng， yī bān dū yòng jiànjiē yī xiē de tí wèn， tè bié shì shè jí bìng rén bù néng zhí tán de shì qíng shí， kě dài yǐ“ qí tā rén men” zhè zhǒng chǔlǐ fāng fǎ， huì duì duì fāng shǎo yī xiē wēi xié， bìng shàng kě jiē lù bìng rén zì jǐ de gǎn qíng。 lì rú， fā xiàn yī gè bìng rén yòu zì shā yì xiàng， bù yào zhí jiē wèn tā， kě yǐ wèn“ shénme shì kě shǐ yī gè rén kǎo lǜ zì shā？”
èr、 xīn lǐ wèi shēng píng gū de zuò yòng
xīn lǐ wèi shēng shì zēng jìn rén de jiàn kāng gōng zuò， qí fú wù duì xiàng yòu gè zhǒng gè yàng de rén qún（ population)， yě yòu jù tǐ de gè rén（ individual）。 duì rén qún de xīn lǐ wèi shēng zhuàng kuàng de liǎo jiě， shì wèi shēng xíng zhèng guǎn lǐ bù mén zhì dìng tí gāo rén qún jiàn kāng jìhuà hé fáng zhì jí bìng cuò shī de zhòng yào yǐ jù。 duì gè tǐ de fú wù kě néng shì bìng rén（ patients)， yě kě néng shì lái fǎng zhě (clients）。 qián zhě shì shēng lǐ shàng huò jīng shén shàng yòu zhàng 'ài， xū yào zhì liáo； hòu zhě zhǐ zài qíng xù huò shìdàng huán jìng shàng yù dào kùn huò， xū yào bāng zhù。 zài bāng zhù huò zhì liáo qián， jiù yào quán miàn liǎo jiě qí xīn shēn zhuàng kuàng。 xīn lǐ wèi shēng píng gū zài zhè xiē fāng miàn fā huī liǎo zhòng yào zuò yòng。
xiàn dài de yī xué mó shì yǐ zhú bù xiàng shēng wù、 xīn lǐ、 shè huì yī xué mó shì guò dù。 shēng wù、 xīn lǐ hé shè huì zhè sān fāng miàn yīn sù xiāng hù zuò yòng、 xiāng hù yǐ cún。 shì jiè wèi shēng zǔ zhì duì jiàn kāng de dìng yì， bāo kuò shēn tǐ、 xīn lǐ、 shè huì shì yìng néng lì hé dào dé sì gè fāng miàn， ér xīn lǐ wèi shēng píng gū nèi róng shè jí liǎo zhè quán bù de sì gè fāng miàn。
dāng jīn de xīn lǐ wèi shēng gōng zuò fàn wéi yuǎn yuǎn chāo chū liǎo chuán tǒng yī xué jiè xiàn， bìng guànyǐ jiàn kāng xīn lǐ xué zhè yī xīn de míng chēng， gèng jiā zhòng shì rén lèi shēng huó zhì liàng、 shēng huó fāng shì jí gè zhǒng xīn lǐ yīn sù zài jí bìng fā shēng hé fā zhǎn zhōng de zuò yòng， bìng shè jí liǎo yǔ rén lèi jiàn kāng yòu guān de suǒ yòu lǐng yù， yǐ jīng zǒu xiàng gè zhǒng jiàn kāng bǎo jiàn dān wèi、 xué xiào、 gōng chǎng、 nóng cūn děng děng。 zài zhè xiē lǐng yù， xīn lǐ wèi shēng píng gū shì xīn lǐ wèi shēng gōng zuò bù kě quē shǎo de bù fēn。
xīn lǐ wèi shēng píng gū zài bù tóng lǐng yù qí zuò yòng dà tóng xiǎo yì， gài kuò qǐ lái yòu rú xià sān gè fāng miàn：
1. zuò jué dìng
tōng guò xīn lǐ wèi shēng píng gū ， shǐ wǒ men quán miàn liǎo jiě liǎo mǒu yī rén qún huò mǒu yī gè tǐ de xīn lǐ wèi shēng zhuàng kuàng， jìn 'ér zhì dìng xīn lǐ wèi shēng jìhuà， huò zhě duì gè tǐ zuò chū zhěn duàn， zhì dìng zhì liáo fāng 'àn， xiàng lái fǎng zhě tí chū zhōng gào huò jiàn yì děng。
2. xíng chéng yìn xiàng
píng gū de dì 'èr gè yì yì shì xīn lǐ wèi shēng gōng zuò zhě xíng chéng duì lái fǎng zhě huò bìng rén de yìn xiàng， zhè jù yòu gè bié huà yì yì， yìn xiàng zhèng què yǔ fǒu， qǔ jué yú píng gū shí huò dé de xìn xī。 dì yī yìn xiàng hěn zhòng yào， yīn qí xíng chéng hòu cháng hěn láo gù。 yán jiū biǎo míng， sān cì wù tán hòu xíng chéng de yìn xiàng yǔ dì sān shí cì wù tán shí de xiāng guān jí gāo。 shè huì xīn lǐ xué jiā yě zhǐ chū， dì yī yìn xiàng wǎng wǎng yòu“ tiē biāo qiān” de zuò yòng。
3. hé shí jiǎ shuō
rèn hé kē xué yán jiū huò zhě lín chuáng yī xué zhěn duàn dōushì bù duàn dì xiū zhèng jiǎ shuō、 hé shí jiǎ shuō guò chéng， xīn lǐ wèi shēng píng gū zuò wéi qí zhōng yī zhǒng fāng fǎ 'ér fā huī zuò yòng。 bǐ rú guān xīn bìng“ a xíng gè xìng” de guān xì jiù shì hěn hǎo de lì zǐ， zǎo xiān rén men zhǐ shì tōng guò zì rán guān chá huò qí tā yī xiē qú dào dé lái de xìn xī， xíng chéng liǎo chéng gōng xíng de guǎn lǐ rén yuán yǔ guān xīn bìng jù yòu mǒu zhǒng lián xì de chū bù jiǎ shuō， tōng guò cǎi yòng quán miàn de xīn lǐ wèi shēng píng gū fāng fǎ zuò liǎo dà liàng yán jiū zhèng shí“ a xíng gè xìng” yǔ guān xīn bìng jù yòu kěn dìng de guān xì， hòu lái jìn yī bù yán jiū biǎo míng zhǐ shì mǒu jǐ zhǒng“ a xíng gè xìng” xíng wéi tè zhēng（ rú dí yì、 gōng jī xìng děng） yǔ guān xīn bìng guān xì mìqiè。
sān、 lín chuáng xīn lǐ píng gū de dìng yì hé mùdì。
1. lín chuáng xīn lǐ píng gū dìng yì xīn lǐ guò chéng（ rèn shí qíng gǎn hé yì zhì） hé rén gé zhè xiē xīn lǐ xiàn xiàng， dōukě yòng yī xiē fāng fǎ lái zuò kè guān de miáo shù。 zhè xiē fāng fǎ bāo kuò guān chá wù tán（ huò chēng fǎng tán， interview) hé xīn lǐ cè chá（ psychologicaltesting) děng， qí zhōng měi yī zhǒng dōukě dān dú yě kě zōng hé yòng zuò miáo shù xīn lǐ xiàn xiàng de shǒu duàn。 zài yùn yòng duō zhǒng shǒu duàn cóng gè gè fāng miàn suǒ huò dé de xìn xī lái duì mǒu yī xīn lǐ xiàn xiàng zuò quán miàn、 xì tǒng hé shēn rù de kè guān miáo shù shí， biàn chēng wéi xīn lǐ píng gū（ psychologicalassessment)。 xīn lǐ píng gū jì shù kě wéi yán jiū liǎo jiě xīn lǐ xiàn xiàng de bù tóng mùdì 'ér shǐ yòng， dāng wéi lín chuáng yī xué mùdì suǒ yòng shí， biàn chēng wéi lín chuáng xīn lǐ píng gū。
2. lín chuáng xīn lǐ píng gū mùdì bù tóng shēn qǐng zhě de píng gū mùdì bù tóng， gēn jù wǒ guó mù qián qíng kuàng lái kàn， tí chū lín chuáng xīn lǐ píng gū shēn qǐng de mùdì， zhù yào yòu rú xià jǐ zhǒng：
(1) dān dú hé xié tóng zuò chū xīn lǐ hé yī xué zhěn duàn（ duō wéi yī shēng、 xīn lǐ xué jiā huò lái fǎng zhě běn rén tí chū）；
(2) zài jìn xíng lín chuáng gān yù qián tí gōng bìng rén de jī chǔ xìn xī（ yī shēng）；
(3) jìhuà hé zhǐ dǎo zhì liáo xìng nǔ lì（ lín chuáng xīn lǐ xué jiā）；
(4) yù cè wèi lái chéng jiù（ zī xún jiā）；
(5) yī xué kē xué yán jiū（ yán jiū rén yuán）；
(6) yòng yú néng lì jiàn dìng zhōng（ sī fǎ bù mén、 gōng zuò dān wèi、 xué xiào）；
(7) yòng yú jìhuà shēng yù mùdì（ jìhuà shēng yù bù mén）。
sì、 píng gū zhě de tiáo jiàn
cè dìng mǒu xiē jīng wēi de wù lǐ hé shēng wù xiàn xiàng hěn bù róng yì， xiāng bǐ zhī xià xīn lǐ xiàn xiàng gèng jiā fù zá， suǒ yǐ yào zuò hǎo xīn lǐ píng gū gèng bù róng yì， yīn cǐ duì xīn lǐ píng gū zhě de jì shù hé xīn lǐ sù zhì yào qiú dū bǐ jiào gāo。
zài zhè lǐ suǒ jiǎng de lín chuáng píng gū jì shù， bāo kuò duì píng gū mù biāo（ rú zhì lì、 jì yì、 qíng xù、 rén gé děng） de guī lǜ、 biǎo xiàn xíng shì、 yǔ jiàn kāng hé jí bìng de guān xì děng zhī shí， duì gè zhǒng xīn lǐ píng gū lǐ lùn hé cāo zuò jì shù zhǎng wò chéng dù， yǔ gè zhǒng nián líng、 jiào yù shuǐ píng、 zhí yè xìng zhì、 shè huì dì wèi yǐ jí gè zhǒng jí bìng de rén de jiāo wǎng jīng yàn。
zhè lǐ suǒ zhǐ de xīn lǐ sù zhì shì zhǐ cóng shì xīn lǐ píng gū de rén， zì jǐ de rén gé jiàn kāng， lè yǔ rén jiāo wǎng， néng zhù rén， zūn zhòng rén， yòu nài xīn hé tōng qíng（ empathy)。 lǐ jiě zhè xiē yào qiú bù nán yào fù zhū xíng dòng wǎng wǎng bù yì。 dàn rú bù jù bèi zhè xiē tiáo jiàn， biàn bù néng zuò hǎo cǐ gōng zuò， shǒu xiān biàn nán yǔ shòu shì zhě jiàn lì hǎo xié diào guān xì (rapport)， rú bù néng xùn sù jiàn lì hǎo zhè zhǒng guān xì， zé bù néng dé dào hé zuò， wú fǎ jìn xíng píng gū， huò zhě píng gū jiēguǒ cuò wù。
wǔ、 jiàn lì xié diào guān xì
rapport yī cí hěn nán yòng yī gè tiē qiē de zhōng wén cí lái yì yì， yīn cǐ yòu rén yīn yì“ shā pō tè”， zhè lǐ yì zuò“ xié diào guān xì”。 zài lín chuáng yī xué zhōng， yòu yī shēng bìng rén zhī jiān de guān xì（ jiǎn chēng yī huàn guān xì）； zài xīn lǐ cè chá shí， yòu zhù shì yǔ shòu shì zhī jiān de guān xì； zài xīn lǐ zhì liáo shí， yòu zhì liáo jiā yǔ bìng rén (patient) zhī jiān de guān xì。 zhè xiē lín chuáng guān xì (clinicalrelationship) dōushì zhè lǐ suǒ jiǎng de rapport。 bù guò bù tóng qíng kuàng shí de zhè zhǒng guān xì de nèi hán duō shǎo yòu suǒ bù tóng， dàn gòng tóng mùdì dōushì bǎo zhèng lín chuáng gōng zuò de yòu xiào xìng。
zài xīn lǐ cè chá shí， zài zhù shì yǔ shòu shì zhī jiān de guān xì， yīngshì xiāng hù xìn rèn、 zūn zhòng、 hé zuò de yī zhǒng xié diào guān xì。 shòu shì yìng duì cè yàn tiáo mù gēn jù zì jǐ suǒ jīng lì de、 gǎn jué de hé suǒ xiǎng de rú shí fǎn yìng gěi zhù shì。 yào dá dào zhè mùdì， shǒu xiān yào zhù shì gēn jù shòu shì de tè diǎn， yǐn qǐ jiē shòu cè yàn de dòng jī。 dǎn xiǎo 'ér tóng yīn wéi hài pà mò shēng huán jìng。 biàn hài pà jiē shòu cè chá， zhè shí kě jiāng cè chá shì de shè shī jiē jìn tā men shú xī de huán jìng。 cè chá zhōng běn yìng bù ràng dì sān zhě zài chǎng， wèile xiāo chú 'ér tóng de kǒng jù， kě ràng 'ér tóng de fù mǔ huò qí tā péi rén zài chǎng， dàn zuò zài jù lí cè yàn tái shāo yuǎn yī diǎn de dì fāng， bù néng jiè rù cè chá huó dòng， duì 'ér tóng bù yào shuō wèitā men zuò cè yàn， ér shì shuō“ yī qǐ lái zuò yī xiē yóu xì”。 chéng rén yě yòu“ kǎo shì jiāo lǜ”， jiē shòu néng lì jiàn dìng de shòu shì， gèng huì duì cè chá bào yòu yí lǜ。 suǒ yǐ yào zhù shì yǐ chéng kěn、 píng děng、 zūn zhòng shòu shì quán lì hé rén gé de tài dù， jiě chú shòu shì suǒ yòu gù lǜ， ràng tā men zhī dào tōng guò cè yàn， néng shǐ zì jǐ gèng jiā liǎo jiě zì jǐ， yě ràng yī shēng liǎo jiě bìng qíng hé xīn lǐ tè diǎn， duì zì jǐ yòu lì 'ér wú hài。 yī bān qíng kuàng， yóu cǐ kě yǐ jiàn lì hǎo xié diào guān xì。 rú guǒ hái yòu nán jiàn lì zhè zhǒng guān xì de， zé jìn yī bù yán jiū yuán yīn， zhēn duì yuán yīn jiě jué。 zǒng zhī， zài wèi jiàn lì hǎo zhè zhǒng guān xì shí， bù néng jìn xíng cè chá， jí shǐ zuò liǎo， qí jiēguǒ yě zhǐ zuò cān kǎo。
zài xīn lǐ píng gū zhōng jiàn lì liáng hǎo de xié diào guān xì yòu xǔ duō jù tǐ fāng fǎ， ér qiě hái gè yòu zì jǐ de jīng yàn hé fāng fǎ， bù guǎn fāng fǎ rú hé duō， dàn dū lí bù kāi píng dìng zhě de tōng qíng、 jiē shòu shòu píng rén hé zūn zhòng shòu píng rén de chéng yì děng zhè xiē jī běn yuán zé。
liù、 lín chuáng xīn lǐ xué jiā de zhí yè dào dé
lín chuáng xīn lǐ xué jiā běn shì zhǐ zhuān mén cóng shì lín chuáng xīn lǐ xué zhuān yè gōng zuò 'ér qǔ dé hé fǎ zī gé zhě de nà xiē zhuān yè rén yuán， yòu yī xiē guó jiā yòu guān yú tā men de lì fǎ， qí zhōng yòu zhí yè dào dé guī dìng。 zhè xiē guī dìng， yě shì yòng yú fán shì cān jiā zhè yī zhuān yè gōng zuò（ rú xīn lǐ píng gū、 xīn lǐ zhì liáo hé zī xún） de qí tā zhuān yè rén yuán， yòu guān tiáo kuǎn jiào duō， zài zhè lǐ jié hé wǒ guó dāng qián qíng kuàng， zhòng diǎn jiè shào rú xià jǐ diǎn。
1. yán sù duì dài lín chuáng xīn lǐ gōng zuò yīn wéi zhè xiē shū yòu guān guó jiā zhí fǎ（ rú xīn lǐ cè chá） hé rén men de jiàn kāng、 xīn lǐ zhì liáo hé zī xún） wèn tí。
2. guǎn lǐ hǎo xīn lǐ cè yàn xīn lǐ cè yàn cóng mǒu zhǒng yì yì shàng jiǎng， xiāng dāng kǎo shì tí， wèi jīng biāo zhǔn huà de kǎo shì tí， kǎo wán hòu bù zài yòng， shàng kě gōng kāi， dàn biāo zhǔn huà liǎo de kǎo tí yào yī zhí bǎo shǒu mì mì， biāo zhǔn huà de xīn lǐ cè yàn děng， shì shòu guǎn zhì de cèliáng gōng jù， yào yòu zī gé de rén yuán cái néng bǎo cún hé dú lì shǐ yòng， bù néng fēn kāi。
3. bǎo hù bìng rén huò lái fǎng zhě de lì yì zūn zhòng tā men de rén gé， bǎo shǒu tā men de sī rén mì mì， duì tā rén yòu wēi hài de， yào yòng shìdàng de fāng fǎ ràng duì fāng zhù yì， bù dé yīn rèn hé bù bì yào de yuán yīn lái zēng jiā tā men de tòng kǔ hé sǔn hài。
qī、 xīn lǐ wèi shēng píng gū fāng fǎ
xīn lǐ wèi shēng píng gū fāng fǎ zhòng duō， yòu chuán tǒng yī xué jiǎn chá fāng fǎ， yě yòu xīn lǐ cèliáng xué jì shù， hái yòu shè huì xué jí qí tā xué kē jiǎn cè shǒu duàn， duō zhǒng fāng fǎ jié hé shǐ yòng， shōu jí de zī liào gèng wéi quán miàn， píng gū jiēguǒ gèng jù kē xué xìng， cóng 'ér zài xīn lǐ wèi shēng gōng zuò zhōng gèng yòu jià zhí。
1. jiàn kāng shǐ de zì wǒ bào gào
tōng cháng cǎi yòng yī xiē yòu guān jì wǎng jiàn kāng wèn tí de dìng shì bào gào qīng dān， ràng shòu jiǎn zhě zì jǐ tián xiě， bào gào nèi róng zhù yào shè jí liǎo xīn shēn wèn tí， zǎo nián xīn lǐ fā zhǎn qíng kuàng jí shè huì gōng néng qíng kuàng děng。 zhè zhǒng fāng shì duì zài rén qún zhōng dà miàn jī diào chá jiào wéi shì yòng。
2. shōu jí dàng 'àn jì lù
duì mǒu xiē tè dìng rén qún rú mǒu yī lèi xíng jí bìng huàn zhě、 mǒu zhǒng zhí yè rén qún、 mǒu yī tè shū gè 'àn de yī liáo、 gōng zuò jí shēng huó zhōng jì lù jìn xíng shōu jí、 zhěng lǐ hé fēn xī， yǐ biàn fā xiàn yǔ jí bìng huò jiàn kāng yòu guān lián de zī liào。 yòu xiē jì lù kě shì guān fāng de， rú gōng zuò dàng 'àn hé sī fǎ jì lù； yě yòu xiē shì mín jiān tuán tǐ de， rú bìng lì、 míng rén zhuànjì děng； hái yòu xiē shì gè rén shēng huó jì lù， rú rì jì děng。 bù guǎn dàng 'àn shì hé zhǒng lái yuán， gōng kāi de huò zhě fēi gōng kāi de， zī liào shōu jí zhě dū yìng yán gé zūn shǒu qí zhí yè dào dé， zhù yì bǎo mì， bǎo hù dāng shì rén lì yì。
3. guān chá fǎ
guān chá shì huò dé xìn xī de zuì cháng yòng de shǒu duàn， kě fēn suí jī yìng biàn de fāng fǎ（ huò chēng fēi zhèng shì de fāng fǎ de dìng shì fāng fǎ（ huò chēng xì tǒng fāng fǎ）。 qián zhě shì píng guān chá mùdì、 guān chá zhě de jīng yàn lái zǔ zhì guān chá nèi róng hé chéng xù， hòu zhě shì 'àn mùdì cǎi yòng yī tào dìng xíng de chéng xù jìn xíng guān chá， guān chá kě yǐ zài zì rán qíng kuàng xià jìn xíng， yě kě yǐ yòu kòng zhì de huán jìng xià jìn xíng， guān chá jì kě yóu guān chá zhě duì bèi guān chá zhě zhí jiē jìn xíng， yě kě gēn jù yòu guān wén zì cái liào（ rì jì、 bìng shǐ、 zhuànjì děng） huò zhī qíng rén tí gōng de xìn xī jiànjiē jìn xíng。 huò zhě zōng hé shàng shù gè zhǒng fāng shì jìn xíng， zài lín chuáng xīn lǐ píng gū shàng cháng cóng shēn qǐng píng lǐ yóu， bèi píng rén de péi rén tí gōng de xìn xī， yǐ jí yǔ bèi píng rén jiàn miàn shí de jiāo tán hé zài jìn xíng xīn lǐ cè yàn
guān chá nèi róng yòu： yí biǎo（ chuān dài、 jǔ zhǐ、 biǎo qíng）； shēn tǐ guān chá（ féi shòu、 gāo 'ǎi、 jī xíng jí qí tā tè shū tǐ xíng）； rén jì gōu tōng fēng gé（ dà fāng huò gān gà、 zhù dòng huò bèi dòng， kě jiē chù huò bù kě jiē chù）； yán yǔ hé dòng zuò（ yán yǔ fāng miàn： biǎo dá néng lì、 liú chàng xìng、 zhòngkěn、 jiǎn jié、 zhuì shù； dòng zuò fāng miàn； guò shǎo、 shì dù、 guò dù、 guài yì dòng zuò、 kè bǎn dòng zuò）； zài jiāo wǎng zhōng biǎo xiàn chū de（ xīng qù、 àihào、 duì rén duì jǐ de tài dù）； zài kùn nán qíng jìng de yìng fù fāng shì（ zhù dòng huò bèi dòng， chōng dòng huò lěng jìng） děng。
guān chá zhě de zhù yào tiáo jiàn： 1， jī chǔ zhī shí， néng cóng wén huà bèi jǐng hé shè huì xí sú lái guān chá xíng wéi hé lǐ jiě qí yì yì； 2， zhuān yè zhī shí， zhī dào yī xiē tè shū xíng wéi zài xīn lǐ xué shàng hé yī xué shàng de yì yì； 3， jīng yàn， jí yòu yǔ bù tóng nián líng、 xìng bié、 jiào yù chéng dù、 shè huì dì wèi， gè zhǒng tè shū qún tǐ de rén men jiāo wǎng de jīng yàn。
4. wù tán fāng fǎ
wù tán shì yòu mù dídí huì huà， zài jiē jiàn rén（ interviewer) hé huì wù zhě (interviewee) zhī jiān jìn xíng， wù tán shì yòng cí yǔ lái bǐ cǐ gōu tōng， tóng shí yě yòu fēi cí yǔ gōu tōng（ nonverbalcommunication） de zuò yòng。
1） cí yǔ gōu tōng（ verbalcommunication） zài wù tán zhōng yào bǐ cǐ lǐ jiě， tā qǔ jué sī xiǎng de míng xī xìng hé gōu tōng de yòu xiào xìng。 gōu tōng yòu shí wú xiào， zhù yào yòu rú xià yī xiē yuán yīn； dòng jī、 rèn zhī néng lì、 yòng cí de qiàdàng xìng。 dòng jī hé rèn zhī néng lì shì bìng rén de yuán yīn， yòng cí qiàdàng yǔ fǒu shì jiē jiàn rén de yuán yīn。
(1) dòng jī： zài wù tán zhōng， rú bìng rén bù xìn rèn jiē jiàn rén， bù yuàn bào lù zì jǐ， biàn wǎng wǎng shǎn shuò qí cí huò“ gù zuǒ yòu 'ér fāng tā”， shèn zhì chén mò bù yǔ。
(2) rèn zhī néng lì： rú guǒ yí wàng liǎo yòu guān shì jiàn， nán jiāng jīng yàn gài niàn huà， huò bù néng zǔ zhì zì jǐ de sī xiǎng， zhè dū shì rèn zhī néng lì de wèn tí。
(3) yòng cí： bù tóng dì qū de rén yòu bù tóng fēng sú xí guàn， bù tóng shè huì jiē céng、 bù tóng jiào yù shuǐ píng、 bù tóng zhí yè、 bù tóng zōng jiào xìn yǎng yǐ jí nián líng bù tóng de rén， wǎng wǎng duì cí yǔ lǐ jiě bù tóng， jí shǐ bù shì zhuān yè shù yǔ， zài duì cháng yòng cí yǔ de lǐ jiě yě yòu yī dìng chā yì， yīn cǐ yào qiú jiē jiàn rén yòu yǔ gè zhǒng qíng kuàng de rén de jiāo wǎng jīng yàn， yào dǒng dé tā men de yǔ yán hé yì yì， yě néng yòng tā men cháng yòng de yī xiē cí yǔ， yǐ biàn zài wù tán shí， yīn rén 'ér yì， cǎi yòng lái fǎng zhě néng dǒng de cí yǔ。
zài yǔ rén de cí yǔ gōu tōng zhōng， yòu zhèng què shǐ yòng chēng wèi wèn tí， jí shì shuō rú hé chēng hū duì fāng。 rú guǒ bù 'àn shè huì fēng sú xí guàn hé lǐ mào de yuán zé， chēng hū cuò wù huì lì jí chǎn shēng xiāo jí yǐng xiǎng， shèn zhì wù tán wú fǎ jìn xíng。 rú hé chēng hū rén， àn wǒ guó xí guàn， zài nián líng shàng， yǐ zì jǐ wéi cān kǎo kuàng jià。 fán bǐ zì jǐ niánzhǎng 10 suì yǐ shàng zhě yǐ zhǎngbèi xiāngchèn， bù lùn dāng miàn huò bèi hòu jūn bù zhí hū qí míng， yī bān dū yòng zūn chēng， yòu yī dìng shè huì dì wèi de rén bù lùn nián líng 'ér duō yòng zhí chēng， duì yòu xiē zhuān yè de rén， tè bié shì pǔ tōng 'ér yòu jì shù xìng qiáng de zhuān yè， duō yòng zhí yè xiāngchèn（ rú lǎo shī、 yī shī、 gōng chéng shī děng）。
zài wù tán zhōng jìn xíng cí yǔ gōu tōng shí néng fǒu zuò bǐ jì de wèn tí， yī bān lái shuō shì bù zuò bǐ jì de， dàn wèile bì miǎn yí wàng， jiē jiàn rén jì lù yī xiē guān jiàn cí， kě yòu zhù huí yì， tōng cháng bù huì yǐng xiǎng wù tán， rú guǒ yòu yǐng xiǎng biàn lì jí tíng zhǐ jì lù， yòu de bìng rén pà yī shēng jì yì suǒ shuō nèi róng， yào qiú zuò bǐ jì， yě yòu de shēng míng bù xǔ jì bǐ jì， nà biàn gēn jù lái fǎng zhě de xū yào lái jué dìng。 zuò bǐ jì shí， bù yào zhú zì zhú jù jì lù， yīn wéi zhè huì yǐng xiǎng jiē jiàn rén duì lái fǎng zhě de zhù yì。 rú yòng lù yīn shè bèi， tā de yōu diǎn shì jì lù xiáng shí， bù fáng 'ài duì lái fǎng zhě de guān chá。 lù yīn yě yào qǔ dé bìng rén de tóng yì， mì mì lù yīn fēi cháng yòu hài， shǒu xiān shì bù dào dé， qí cì shì yǐng xiǎng lái fǎng zhě yǐ hòu duì jiē jiàn rén de xìn rèn。 yòu shí zài yī gè tè shū de wù tán zhōng cǎi yòng lù xiāng， shì wéi liǎo yán jiū huò xùn liàn lín chuáng xīn lǐ xué jiā huò zhì liáo jiā， jiāng zhì liáo guò chéng de yī bù fēn fǎn kuì gěi bìng rén， zhè fāng fǎ shì yòu yòng de， dàn tóng lù yīn yī yàng， yào huò dé bìng rén de tóng yì。
lù lù 2） fēi cí yǔ gōu tōng zài cí yǔ gōu tōng shí tóng shí yòu fēi cí yǔ gōu tōng。 huì huà zhōng yòu yì de shǒu shì、 yùn dòng、 zī shì、 miàn bù biǎo qíng děng， yǐ jí wú yì de yán yǔ xíng shì（ speechpattern)， jí jiǎng huà shí yīn diào de yì yáng dùn cuò hé yǔ sù biàn huà děng tè zhēng， dū chuán sòng liǎo yǔ cí yǔ xiāng tóng huò cí yǔ yǐ wài de xìn xī。 zhè xiē xìn xī wéi wù tán shuāng fāng suǒ yòng， bìng tí gōng liǎo xīn lǐ píng gū de xiàn suǒ。 |
|
|