| | lā dīng wén shì 'èr qiān duō nián qián jū zhù zài yà píng níng bàn dǎo luó mǎ dì qū lā dīng mín zú de yǔ yán， hòu lái zhè gè mín zú zhēng fú liǎo 'ōu zhōu dà bù fēn dì qū hé zhōng dōng yī bù fēn， jiàn lì liǎo luó mǎ dì guó， lā dīng yǔ jiù chéng wéi zhěng gè luó mǎ dì guó de guān fāng yǔ yán。
suí zhe lì shǐ de fā zhǎn， luó mǎ dì guó jiě tǐ liǎo， xíng chéng liǎo hěn duō dú lì de guó jiā， zhè xiē gè zì dú lì de guó jiā zài lā dīng wén jī chǔ shàng jié hé běn dì qū de fāng yán yòu zǔ chéng liǎo gè guó zì jǐ de yǔ yán， rú fǎ guó、 yì dà lì、 xī bān yá、 pú táo yá、 luó mǎ ní yà děng guó de yǔ yán yòu hěn duō jìn sì zhī chù， cháng chēng lā dīng yǔ zú， jiù shì zhè gè yuán yīn。
lā dīng yǔ yuán běn shì yì dà lì zhōng bù lā tí mǔ dì fāng（ Latium， yì dà lì yǔ wéi Lazio） de fāng yán， hòu lái yīn wéi fā yuán yú cǐ dì de luó mǎ dì guó shì lì kuò zhāng 'ér jiāng lā dīng yǔ guǎng fàn liú chuán yú dì guó jìng nèi， bìng dìng lā dīng wén wéi guān fāng yǔ yán。 ér jī dū jiào pǔ biàn liú chuán yú 'ōu zhōu hòu， lā dīng yǔ gèng jiā shēn qí yǐng xiǎng lì， cóng 'ōu zhōu zhōng shì jì zhì 20 shì jì chū yè de luó mǎ tiān zhù jiào wéi gōng yòng yǔ， xué shù shàng lùn wén yě dà duō shù yóu lā dīng yǔ xiě chéng。 xiàn zài suī rán zhǐ yòu fàn dì gāng shàng zài shǐ yòng lā dīng yǔ， dàn shì yī xiē xué shù de cí huì huò wén zhāng lì rú shēng wù fēn lèi fǎ de mìng míng guī zé děng shàng shǐ yòng lā dīng yǔ。
chéng zhōng zhī guó fàn dì gāng
luó mǎ dì guó de 'ào gǔ sī dū huáng dì shí qī shǐ yòng de wén yán wén chēng wéi “ gǔ diǎn lā dīng yǔ ” (latinaclassica)， ér 2-6 shì jì mín zhòng suǒ shǐ yòng de bái huà wén zé chēng wéi“ tōng sú lā dīng yǔ” (sermovulgaris)。 ér tōng sú lā dīng wén zài zhōng shì jì yòu yǎn shēng chū yī xiē“ luó màn yǔ zú” ( bāo kuò zhōng bù luó màn yǔ： fǎ yǔ、 yì dà lì yǔ、 sà dīng dǎo fāng yán、 jiā tài luó ní yà； xī bù luó màn yǔ： xī bān yá yǔ、 pú táo yá yǔ； yǔ dōng bù luó màn yǔ： luó mǎ ní yà yǔ。 shí liù shì jì hòu xī bān yá yǔ pú táo yá shì lì kuò zhāng dào zhěng gè zhōng nán měi zhōu， yīn cǐ zhōng nán měi zhōu yòu chēng“ lā dīng měi zhōu”。
luó màn yǔ hé lā dīng yǔ de qū bié zài yú， luó màn yǔ dū shī qù liǎo hěn duō dān cí de yǔ fǎ biàn huà cí wěi、 tè bié shì míng cí de biàn gé cí wěi， yǐ jīng wán quán sàng shī（ yī xiē dài cí chú wài）。（ míng cí biàn gé zài luó mǎ ní yà yǔ zhōng réng rán yòu suǒ bǎo liú）。 | | lā dīng yǔ shì gè zōng hé yǔ， fù zá de qū zhé biàn huà tǐ xì gòu chéng liǎo lā dīng yǔ yǔ fǎ de zhù yào bù fēn。 zhè xiē biàn huà tōng cháng shì zài cí wěi tiān jiā hòu zhuì gòu chéng（ wài bù qū zhé） huò zhě biàn huà cí gān de fǔ yīn huò yuán yīn（ nèi bù qū zhé）。 duì yú míng cí、 xíng róng cí hé dài cí， zhè zhǒng biàn huà jiào zuò“ biàn gé” (declinatio)， duì yú dòng cí， jiào zuò“ biàn wèi”（ coniugatio）。
míng cí
yī bān měi gè míng cí dōuyòu liù gè gé de qū bié； gèng duō de kě yǐ yòu qī gè， shǎo de kě néng zhǐ yòu liǎng gè。 míng cí de qī gè gé shì：
*“ zhù gé”（ biǎo shì zhù yǔ huò biǎo yǔ）
*“ shǔ gé”（ biǎo shì suǒ yòu guān xì， tóng yīng yǔ de suǒ yòu gé）
*“ yǔ gé”（ biǎo shì jiànjiē bīn yǔ huò zhě qí tā jiànjiē yǔ fǎ yì yì）
*“ bīn gé”（ biǎo shì zhí jiē bīn yǔ， yě jiào shòu gé huò duì gé）
*“ duó gé”（ yǔ yī xiē qián zhì cí lián yòng， huò zhě dú yòng yǐ biǎo shì gōng jù、 shǒu duàn）
*“ hū gé”（ yòng yú duì mǒu rén chēng hū）
*“ fāng wèi gé”（ yòng yú yī xiē tè dìng de cí lái biǎo shì fāng wèi）
yīn wéi gé biàn huà yǐ jīng biǎo dá liǎo lā dīng yǔ de míng cí dòng cí zhī jiān de yǔ fǎ guān xì， yīn cǐ lā dīng yǔ de cí xù gāo dù zì yóu， bìng bù zūn shǒu zhù - wèi - bīn de gé shì。 lì rú： fù qīn 'ài 'ér zǐ， zhè jù huà zài zhōng wén、 yīng wén、 fǎ wén lǐ， dū zhǐ néng yòu yī zhǒng yǔ xù， jí zhù yǔ - wèi yǔ - bīn yǔ。 dàn zài lā dīng wén lǐ， kě yǐ yòu liù zhǒng yǔ xù， fēn bié shì：
Pateramatfilium.
Paterfiliumamat.
Filiumamatpater.
Filiumpateramat.
Amatpaterfilium.
Amatfiliumpater.
yǐ shàng liù jù huà yì sī yī yàng。 rú guǒ yào biǎo dá“ ér zǐ 'ài fù qīn”， zé xū yào jìn xíng gé biàn huà。 tóng yàng yòu 6 zhǒng yǔ xù biǎo dá zhè jù huà： Filiuspatrumamat. qí tā yǔ xù cóng lüè。
suī rán duì lā dīng yǔ 'ér yán， yǔ xù bìng bù zhòng yào， dàn shì lā dīng yǔ zuì cháng yòng de yǔ xù wéi zhù bīn wèi jié gòu
lā dīng yǔ míng cí yòu wǔ zhǒng、 xíng róng cí yòu liǎng zhǒng biàn gé fǎ， měi zhǒng biàn gé fǎ yòng bù tóng de biàn gé fāng shì lái qū bié shàng shù liù gè gé。 míng cí yǐ dān shù shǔ gé cí wěi què dìng biàn gé fǎ。
dòng cí
dòng cí yòu rén chēng、 shù、 shí tài、 yǔ qì（ zhí chén、 xū nǐ、 mìng lìng） hé tài（ zhù dòng、 bèi dòng） de qū bié。 lā dīng yǔ dòng cí yòu sì zhǒng bù tóng de biàn wèi fǎ， lìng wài hái bāo kuò yī xiē bù guī zé dòng cí。
dà bù fēn guī zé de dòng cí yǐ tā men de bù dìng shì cí wěi lái qū fēn tā men de biàn wèi fǎ： dì yī biàn wèi fǎ de bù dìng shì jié wěi shì“ -āre”， dì 'èr biàn wèi fǎ shì“ -ēre”， dì sān biàn wèi fǎ shì“ -ere”， dì sì biàn wèi fǎ shì“ -īre”。
lā dīng yǔ hé yīng yǔ de guān xì
yīng yǔ yǔ lā dīng yǔ shǔ yú tóng yǔ xì（ yìn 'ōu yǔ xì） dàn bù tóng yǔ zú（ yīng yǔ shǔ yú rì 'ěr màn yǔ zú， ér lā dīng yǔ shǔ yú yì dà lì yǔ zú）， yīn cǐ wén fǎ shàng bù jìn xiāng tóng。 yīng guó jìn dài wén xué jiā shì tú bǎ lā dīng yǔ de yǔ fǎ shì yòng yú yīng yǔ， lì rú qiáng xíng guī dìng jìn zhǐ zài to hé dòng cí zhī jiān shǐ yòng fù cí de fǎ zé， bìng bù néng chéng gōng de yìng yòng yú rì cháng yòng yǔ zhōng。 suī rán rú cǐ， hái shì yòu chāo guò yī bàn de yīng yǔ cí huì lái yuán zì yú lā dīng yǔ。 hěn duō yīng yǔ cí huì yǎn biàn zì luó màn sī zhū yǔ rú fǎ yǔ huò yì dà lì yǔ děng， ér zhè xiē luó màn sī zhū yǔ yòu cóng lā dīng yǔ yǎn biàn 'ér lái（ lì rú： Latin:mercēs → French:merci→ English:mercy）， yòu xiē zé shì zhí jiē yóu lā dīng yǔ yǎn biàn 'ér lái（ lì rú： Latin:serēnus→ English:serene）， yòu xiē zé shì wèi jīng biàn huà 'ér zhí jiē cǎi yòng（ lì rú： Latin:lārva→ English:larva）， yóu cǐ kě jiàn， xiāng dāng duō shù de yīng yǔ cí huì yóu lā dīng yǔ yǎn biàn 'ér lái。 lìng wài， yòu xiē lā dīng yǔ shì yóu xī là yǔ yǎn biàn 'ér lái（ lì rú： Greek:schǒlē→ Latin:schǒla→ OldEinglish:scōl→ ModernEnglish:school）。 yīng yǔ cǎi yòng rú cǐ duō shù de wài lái yǔ hòu， què shí fēng fù liǎo yuán běn dān diào de yīng yǔ cí huì shì jiè。
hěn duō rén xí guàn jiāng A-Z chēng wéi“ yīng yǔ zì mǔ”， shì shí shàng yīnggāi chēng wéi“ lā dīng zì mǔ” huò“ luó mǎ zì mǔ”。 yīn wéi yīng yǔ de A-Z 'èr shí liù gè zì mǔ shì cǎi zì yú lā dīng yǔ de lā dīng zì mǔ。
yǐ xià shì yī gè lā dīng yǔ hé yīng yǔ de yī xiē zhuān yòng míng cí de bǐ jiào liè biǎo， zhǎn shì lā dīng yǔ duì yīng yǔ de yǐng xiǎng：
yīng wén yīng wén fān yì lā dīng wén lā dīng wén fān yì
yuè fèn
January yī yuè Iānus xiàng zhēng jié shù hé kāi shǐ de shén
February 'èr yuè febris fā shāo（ èr yuè shì róng yì gǎn mào de jì jié）
March sān yuè Mars mǎ 'ěr sī， zhàn shén
May wǔ yuè Maia chūn tiān zhī shén
June liù yuè Iunō shén hòu； shēng yù hé fù nǚ zhī shén
July qī yuè Iulius kǎi sǎ de míng zì（ G.IuliusCaesar）
August bā yuè Augustus 'ào gǔ sī dū， gǔ luó mǎ wáng
September jiǔ yuè septem“ qī”
October shí yuè octō“ bā”
November shí yī yuè novem“ jiǔ”
December shí 'èr yuè decem“ shí”
xīng qī
xīng qī rì Sunday
xīng qī yī Monday
xīng qī 'èr Tuesday
xīng qī sān Wednesday
xīng qī sì Thursday
xīng qī wǔ Friday
xīng qī liù Saturday
xíng xīng
Mercury shuǐ xīng Mercurius mò qiū lì， shǐ zhě（ shuǐ xīng rào tài yáng zuì kuài）
Venus jīn xīng Venus wéi nà sī， ài hé měi lì zhī shén（ jīn sè xiàng zhēng měi lì）
Mars huǒ xīng Mars mǎ 'ěr sī， zhàn shén（ hóng sè xiàng zhēng xuè yè， xuè yè xiàng zhēng zhàn zhēng）
Jupiter mù xīng Iuppiter zhū bì tè， zhòng shén zhī wáng（ mù xīng zuì dà）
Saturn tǔ xīng Satūrnus sà tú 'ēn， zhū bì tè de fù qīn（ zhū bì tè jī bài liǎo sà tú 'ēn； mù xīng bǐ tǔ xīng dà）
Neptune hǎi wáng xīng Neptūnus ní pǔ dùn， hǎi shén（ lán sè xiàng zhēng hǎi yáng）
Pluto míng wáng xīng Plūtō pǔ lǔ tuō， míng wáng（ míng wáng xīng zuì yuǎn zuì hēi 'àn）
xīng zuò
Aries bái yáng zuò Ariēs gōng yáng
Taurus jīn niú zuò Taurus gōng niú
Gemini shuāng zǐ zuò Geminī shuāng bāo tāi
Cancer jù xiè zuò Cancer páng xiè
Leo shī zǐ zuò Leō shī zǐ
Virgo chǔnǚ zuò Virgō chǔnǚ
Libra tiān chèng zuò Libra chèng
Scorpio tiān xiē zuò Scorpiō xiē zǐ
Sagittarius shè shǒu zuò Sagittarius gōng jiàn shǒu
Capricorn mó jié zuò Capricornus shàng shēn yáng、 xià shēn yú de guài wù
Aquarius shuǐ píng zuò Aquarius zhuāng shuǐ de róng qì
Pisces shuāng yú zuò Piscēs yú [ fù shù ]
zhù： sì yuè“ April” hé tiān wáng xīng“ Uranus” lái zì xī là shén huà。
hái yòu yī xiē yīng wén yǔ lā dīng wén de xiě fǎ duì zhào， ràng dà jiā gǎn shòu yī xià lā dīng wén duì yīng wén de tuī dòng xìng zuò yòng：
OFortuna,(OFortune,)
velutluna(likethemoon)
statuvariabilis,(youarechangeable,)
sempercrescis(everwaxing)
autdecrescis;(andwaning;)
vitadetestabilis(hatefullife)
nuncobdurat(firstoppresses)
ettunccurat(andthensoothes)
ludomentisaciem,(asfancytakesit;)
egestatem,(poverty)
potestatem(andpower)
dissolvitutglaciem.(itmeltsthemlikeice.)
Sorsimmanis(Fate-monstrous)
etinanis,(andempty,)
rotatuvolubilis,(youwhirlingwheel,)
statusmalus,(youaremalevolent,)
vanasalus(well-beingisinvain)
semperdissolubilis,(andalwaysfadestonothing,)
obumbrata(shadowed)
etvelata(andveiled)
michiquoqueniteris;(youplaguemetoo;)
nuncperludum(nowthroughthegame)
dorsumnudum(Ibringmybareback)
ferotuisceleris.(toyourvillainy.)
Sorssalutis(Fateisagainstme)
etvirtutis(inhealth)
michinunccontraria,(andvirtue,)
estaffectus(drivenon)
etdefectus(andweighteddown,)
semperinangaria.(alwaysenslaved.)
Hacinhora(Soatthishour)
sinemora(withoutdelay)
cordepulsumtangite;(pluckthevibratingstrings;)
quodpersortem(sinceFate)
sternitfortem,(strikesdownthestrongman,)
mecumomnesplangite!(everybodyweepwithme!)
（ zhù： zuǒ biān shì lā dīng wén ， yòu biān shì yīng wén） | | - n.: latin, vulgate
| | - n. latin
| | | cí yǔ | jiě shì | cí huì | cí diǎn | yīnyuè | zōng jiào | hé chàng | tóng shēng | | yīng wén | lì shǐ | měi zhōu | luó mǎ | hé liú | lā dīng mǔ píng yuán | lā dīng yǔ | lā dīng yǔ zú | | zhōng guó | pīn yīn | pīn xiě | |
| | | lā dīng wén xuǎn | lā dīng wén de | | lā dīng wén huà | lā dīng wén míng | | lā dīng wén rù mén | lā dīng wén shèng jīng | | lā dīng wén huà juàn | lā dīng wén xué míng | | xué míng lā dīng wén | lā dīng wén shèng jīng de | | lèi sì lā dīng wén de | lā dīng wén fǎ xué xiào | | cóng lā dīng wén yǎn shēng de | lā dīng wén de zhù dǎo wén | | lā dīng wén xué wèi róng yù | [ lā dīng wén xué míng ] | | xué míng（ lā dīng wén） | lā dīng wén míng： | | nián yóu luó mǎ tiān zhù jiào xué zhě jiāng xīn jiù yuē fēn bié cóng lā dīng wén yì chéng yīng yǔ | dài yòu lā dīng wén de tè sè hé fēng gé de | | lā dīng wén huò xī là wén de zuò shī kè tí jí | bù huì qí sǎo bǎ de pàng nǚ wū yòng lā dīng wén niàn zhòu yǔ lā lā wū | |
|
|
|