|
|
tiān wén guān cè hé shí jiān jìliáng de zhù yào gōng jù， jiào tiān wén shí jì , yòu chēng tiān wén zhōng。 shí qī shì jì kāi shǐ shǐ yòng de tiān wén shí jì zhù yào shì tiān wén bǎi zhōng。 èr shí shì jì 'èr shí nián dài mò chū xiàn liǎo shí yīng zhōng。 wǔ shí nián dài yòu chū xiàn liǎo yuán zǐ zhōng。 yuán zǐ zhōng bù jǐn shì yī zhǒng tiān wén guān cè de gōng jù， ér qiě shì yuán zǐ shí jìliáng de biāo zhǔn。
tiān wén bǎi zhōng 1656 ～ 1657 nián， huì gèng sī gēn jù gā lì lüè fā xiàn bǎi de děng shí xìng yuán lǐ， fā míng liǎo bǎi zhōng。 bǎi zhōng bù jǐn wéi tiān wén guān cè tí gōng liǎo fāng biàn， ér qiě chéng wéi shǒu shí gōng jù。 bǎi zhōng de zuì dà yōu diǎn shì， zài yī dìng de bǎi fú nèi bǎi dòng zhōu qī zhǐ yǔ bǎi cháng yòu guān。 tiān wén bǎi zhōng dū yòng miǎo bǎi， bǎi de cháng dù wéi 990 háo mǐ。 bǎi cháng biàn huà 0.025 háo mǐ shí， měi tiān zhōng de sù shuài biàn huà wéi 1 miǎo。 zhè xiāng dāng yú wēn dù biàn huà 2.2 ℃ shí jīn shǔ bǎi gān de cháng dù biàn huà。 bǎi de bǎi dòng dòng lì zài zǎo qī yòng guà chuí de zhòng lì， hòu lái yòng diàn néng。 bǎo chí bǎi cháng héng dìng de fāng fǎ shì yòng bǔ cháng bǎi， jí yòng wēn dù xì shù xiǎo de bǎi gān（ rú yīn gāng、 shí yīng děng）， bìng jiāng zhōng 'ān fàng zài héng wēn shì nèi。
zuì jīng què de tiān wén bǎi zhōng wéi 1924 nián chū xiàn de xuě tè bǎi zhōng， tā yóu liǎng gè fēn lí de bǎi zhōng（ zǐ zhōng hé mǔ zhōng） zǔ chéng。 zǐ zhōng shòu mǔ zhōng kòng zhì， bìng yǔ mǔ zhōng tóng bù， zhǐ shì shí kè（ shí、 fēn、 miǎo）； mǔ zhōng zé zhì yú dī qì yā jīn shǔ tǒng nèi yǐ jiǎn shǎo bǎi de zǔ lì。 měi bàn fēn zhōng yòu yī gè mài chōng néng liàng jiā gěi mǔ zhōng de bǎi， yǐ wéi chí bǎi dòng。 bǎi gān hé bǎi chuí jūn yòng yīn gāng zhì zào。 tōng cháng bǎ mǔ zhōng fàng zài héng wēn shì nèi， měi tiān de wù chā wéi qiān fēn zhī jǐ miǎo。
shí yīng zhōng 1929 nián， chū xiàn liǎo shí yīng zhōng， jīng guò bù duàn gǎi jìn， jīng dù dà wéi tí gāo， dào wǔ shí nián dài chū qī yǐ wán quán dài tì liǎo tiān wén bǎi zhōng。 mù qián， gāo jīng dù shí yīng zhōng wù chā yǐ dá dào jǐ shí nián bù dà yú yī miǎo。 shí yīng zhōng de hé xīn bù jiàn shì yī gè lì yòng shí yīng de yā diàn xiào yìng yuán lǐ zhì chéng de jīng tǐ zhèn dàng yuán。 jīng tǐ xuán guà zài bǎo wēn de jué rè hé nèi。 jīng tǐ zhèn dàng de pín shuài fēi cháng wěn dìng， pín shuài de biàn huà zhù yào qǔ jué yú wēn dù、 qì yā hé diàn lù diàn yā de biàn huà。 shí yīng zhōng de zhèn dàng pín shuài duō wéi 5.0 zhào hè hé 2.5 zhào hè。 yòng fēn pín diàn lù jiāng hěn gāo de zhèn dàng pín shuài fēn wéi 100 qiān hè、 1 qiān hè jí miǎo mài chōng， zuì hòu yòng tóng bù mǎ dá dài dòng zhōng miàn huò yòng shù zì diàn lù tuī dòng shù zì zhōng miàn。
yuán zǐ zhōng lì yòng néng liàng zhuàng tài jīng guò xuǎn zé de yuán zǐ， zài wēi bō xié zhèn qiāng zhōng jìn xíng liàng zǐ yuè qiān， cóng 'ér huò dé xiāng yìng néng jí jiān yuè qiān suǒ fā shè huò xī shōu de diàn cí bō de gù yòu pín shuài， gēn jù zhè zhǒng yuán lǐ zhì chéng de zhōng chēng wéi yuán zǐ zhōng。 1949 nián， měi guó guó jiā biāo zhǔn jú lì yòng 'ān de xī shōu pǔ xiàn zhì chéng liǎo 'ān fēn zǐ zhōng， zhè shì zuì zǎo chū xiàn de yī zhǒng yuán zǐ zhōng。 hòu lái měi guó hé sū lián yòu fēn bié lì yòng 'ān de fā shè pǔ xiàn zhì chéng liǎo mài zé xíng 'ān fēn zǐ zhōng。 yóu yú 'ān fēn zǐ pǔ xiàn zhōng xīn zá luàn， ān fēn zǐ zhōng bù néng chéng wéi jìliáng shí jiān hé pín shuài de biāo zhǔn， zhú jiàn bèi táo tài。 1955 nián， yīng guó de 'āi sēn děng rén shǒu xiān zhì chéng jī yú sè de jī tài de chāo jīng xì néng jí yuè qiān de sè yuán zǐ zhōng。 tā de chū xiàn， shǐ shí jiān pín shuài jìliáng jīng dù chǎn shēng liǎo yī gè fēi yuè。 cǐ hòu qīng yuán zǐ zhōng、 rú yuán zǐ zhōng děng xiāng jì chū xiàn， fā zhǎn fēi cháng xùn sù。 1967 nián qǐ， yǐ sè yuán zǐ zhōng de yuè qiān pín shuài wéi jī chǔ， guī dìng liǎo yuán zǐ shí de miǎo cháng， chéng wéi mù qián shí jiān jìliáng de biāo zhǔn。
yuán zǐ zhōng tōng cháng yóu yuán zǐ pín biāo、 jīng tǐ zhèn dàng qì sì fú diàn lù hé shí yīng zhōng gòu chéng。 tā shì lì yòng wēi guān xì tǒng yuán zǐ（ huò fènzǐ） gù yòu de mǒu xiē tè xìng zuò wéi jī chǔ， yīn 'ér jù yòu qì jīn wéi zhǐ yǐ zhī de rèn hé shí jì dōuwú kě bǐ nǐ de yōu diǎn。 tā yòu jí gāo de zhǔn què dù hé wěn dìng dù； yòu jí hǎo de fù zhì xìng， jí yī gè yuán zǐ zhōng cóng yī cì kāi jī dào xià yī cì kāi jī， huò yī gè yuán zǐ zhōng yǔ lìng yī gè yuán zǐ zhōng suǒ zhǐ shì de shí jiān huò pín shuài， jīhū wán quán xiāng tóng。
yuán zǐ zhōng dà zhì fēn wéi yòu yuán hé wú yuán liǎng dà lèi。 yòu yuán yuán zǐ zhōng zhù yào yòu 'ān fēn zǐ zhōng、 qīng yuán zǐ zhōng hé rú qì pào yuán zǐ jī shè qì zhōng děng。 wú yuán yuán zǐ zhōng zhù yào yòu sè yuán zǐ zhōng、 tā yuán zǐ zhōng、 yǎng huà bèi fènzǐ zhōng hé rú qì pào biāo zhǔn zhōng děng。 zài zhè xiē yuán zǐ zhōng zhōng， sè、 rú、 qīng děng sān zhǒng
yuán zǐ zhōng shì xiàn dài zuì zhǔn què、 zuì wěn dìng de shí jiān hé pín shuài de biāo zhǔn， yóu yuán zǐ zhōng tí gōng de yuán zǐ shí， yǐ chéng wéi sān dà wù lǐ liàng zhī yī de shí jiān de jī zhǔn。 mù qián， yuán zǐ zhōng zhèng xiàng gāo dù kě kào xìng、 xiǎo xíng huà、 duō yòng huà fāng xiàng fā zhǎn， yǐ chū xiàn mǒu xiē xīn pǐn zhǒng， rú kě biàn xíng dà chǔ cún pào qīng yuán zǐ zhōng、 qīng zì yóu shù yuán zǐ zhōng、 rú shù yuán zǐ zhōng、 lí zǐ chǔ cún yuán zǐ zhōng、 jī guāng zhào shè diǎn fènzǐ shù xī shōu yuán zǐ zhōng yǐ jí jī guāng zhào shè jiá wán de bǎo hé xī shōu yuán zǐ zhōng děng。
yuán zǐ zhōng yóu yú zhǔn què dù hé wěn dìng dù hěn gāo， ér dé dào guǎng fàn de yìng yòng。 duì yú rén zào wèi xīng hé dǎo dàn de zhì dǎo、 kōng jiān gēn zōng、 shù zì tōng xùn、 shèn cháng jī xiàn shè diàn gān shè jì shù、 xiāng duì lùn xiào yìng de yàn zhèng、 dì qiú zì zhuǎn de bù jūn yún xìng de yán jiū、 jī běn wù lǐ liàng de dìng yì hé cèliáng、 wú xiàn diàn bō de chuán dì sù dù de cèliáng yǐ jí diàn lí céng yán jiū děng fāng miàn， yuán zǐ zhōng dōushì yī zhǒng zhòng yào de yí qì。 |
|
tianwen shiji
tiān wén shí jì
astronomicaltimekeeper
tiān wén guān cè hé shí jiān jìliáng de zhù yào gōng jù， yòu chēng tiān wén zhōng。 shí qī shì jì kāi shǐ shǐ yòng de tiān wén shí jì zhù yào shì tiān wén bǎi zhōng。 èr shí shì jì 'èr shí nián dài mò chū xiàn liǎo shí yīng zhōng。 wǔ shí nián dài yòu chū xiàn liǎo yuán zǐ zhōng。 yuán zǐ zhōng bù jǐn shì yī zhǒng tiān wén guān cè de gōng jù， ér qiě shì yuán zǐ shí jìliáng de biāo zhǔn。
tiān wén bǎi zhōng 1656～ 1657 nián， huì gèng sī gēn jù gā lì lüè fā xiàn bǎi de děng shí xìng yuán lǐ， fā míng liǎo bǎi zhōng。 bǎi zhōng bù jǐn wéi tiān wén guān cè tí gōng liǎo fāng biàn， ér qiě chéng wéi shǒu shí gōng jù。 bǎi zhōng de zuì dà yōu diǎn shì， zài yī dìng de bǎi fú nèi bǎi dòng zhōu qī zhǐ yǔ bǎi cháng yòu guān。 tiān wén bǎi zhōng dū yòng miǎo bǎi， bǎi de cháng dù wéi 990 háo mǐ。 bǎi cháng biàn huà 0.025 háo mǐ shí， měi tiān zhōng de sù shuài biàn huà wéi 1 miǎo。 zhè xiāng dāng yú wēn dù biàn huà 2.2℃ shí jīn shǔ bǎi gān de cháng dù biàn huà。 bǎi de bǎi dòng dòng lì zài zǎo qī yòng guà chuí de zhòng lì， hòu lái yòng diàn néng。 bǎo chí bǎi cháng héng dìng de fāng fǎ shì yòng bǔ cháng bǎi， jí yòng wēn dù xì shù xiǎo de bǎi gān（ rú yīn gāng、 shí yīng děng）， bìng jiāng zhōng 'ān fàng zài héng wēn shì nèi。
zuì jīng què de tiān wén bǎi zhōng wéi 1924 nián chū xiàn de xuě tè bǎi zhōng， tā yóu liǎng gè fēn lí de bǎi zhōng（ zǐ zhōng hé mǔ zhōng） zǔ chéng。 zǐ zhōng shòu mǔ zhōng kòng zhì， bìng yǔ mǔ zhōng tóng bù， zhǐ shì shí kè（ shí、 fēn、 miǎo）； mǔ zhōng zé zhì yú dī qì yā jīn shǔ tǒng nèi yǐ jiǎn shǎo bǎi de zǔ lì。 měi bàn fēn zhōng yòu yī gè mài chōng néng liàng jiā gěi mǔ zhōng de bǎi， yǐ wéi chí bǎi dòng。 bǎi gān hé bǎi chuí jūn yòng yīn gāng zhì zào。 tōng cháng bǎ mǔ zhōng fàng zài héng wēn shì nèi， měi tiān de wù chā wéi qiān fēn zhī jǐ miǎo。
shí yīng zhōng 1929 nián， chū xiàn liǎo shí yīng zhōng， jīng guò bù duàn gǎi jìn， jīng dù dà wéi tí gāo， dào wǔ shí nián dài chū qī yǐ wán quán dài tì liǎo tiān wén bǎi zhōng。 mù qián， gāo jīng dù shí yīng zhōng wù chā yǐ dá dào jǐ shí nián bù dà yú yī miǎo。 shí yīng zhōng de hé xīn bù jiàn shì yī gè lì yòng shí yīng de yā diàn xiào yìng yuán lǐ zhì chéng de jīng tǐ zhèn dàng yuán。 jīng tǐ xuán guà zài bǎo wēn de jué rè hé nèi。 jīng tǐ zhèn dàng de pín shuài fēi cháng wěn dìng， pín shuài de biàn huà zhù yào qǔ jué yú wēn dù、 qì yā hé diàn lù diàn yā de biàn huà。 shí yīng zhōng de zhèn dàng pín shuài duō wéi 5.0 zhào hè hé 2.5 zhào hè。 yòng fēn pín diàn lù jiāng hěn gāo de zhèn dàng pín shuài fēn wéi 100 qiān hè、 1 qiān hè jí miǎo mài chōng， zuì hòu yòng tóng bù mǎ dá dài dòng zhōng miàn huò yòng shù zì diàn lù tuī dòng shù zì zhōng miàn。
yuán zǐ zhōng lì yòng néng liàng zhuàng tài jīng guò xuǎn zé de yuán zǐ， zài wēi bō xié zhèn qiāng zhōng jìn xíng liàng zǐ yuè qiān， cóng 'ér huò dé xiāng yìng néng jí jiān yuè qiān suǒ fā shè huò xī shōu de diàn cí bō de gù yòu pín shuài， gēn jù zhè zhǒng yuán lǐ zhì chéng de zhōng chēng wéi yuán zǐ zhōng。 1949 nián， měi guó guó jiā biāo zhǔn jú lì yòng 'ān de xī shōu pǔ xiàn zhì chéng liǎo 'ān fēn zǐ zhōng， zhè shì zuì zǎo chū xiàn de yī zhǒng yuán zǐ zhōng。 hòu lái měi guó hé sū lián yòu fēn bié lì yòng 'ān de fā shè pǔ xiàn zhì chéng liǎo mài zé xíng 'ān fēn zǐ zhōng。 yóu yú 'ān fēn zǐ pǔ xiàn zhōng xīn zá luàn， ān fēn zǐ zhōng bù néng chéng wéi jìliáng shí jiān hé pín shuài de biāo zhǔn， zhú jiàn bèi táo tài。 1955 nián， yīng guó de 'āi sēn děng rén shǒu xiān zhì chéng jī yú sè de jī tài de chāo jīng xì néng jí yuè qiān de sè yuán zǐ zhōng。 tā de chū xiàn， shǐ shí jiān pín shuài jìliáng jīng dù chǎn shēng liǎo yī gè fēi yuè。 cǐ hòu qīng yuán zǐ zhōng、 rú yuán zǐ zhōng děng xiāng jì chū xiàn， fā zhǎn fēi cháng xùn sù。 1967 nián qǐ， yǐ sè yuán zǐ zhōng de yuè qiān pín shuài wéi jī chǔ， guī dìng liǎo yuán zǐ shí de miǎo cháng， chéng wéi mù qián shí jiān jìliáng de biāo zhǔn。
[ mù qián sān zhǒng cháng yòng yuán zǐ zhōng de xìng néng bǐ jiào ]
yuán zǐ zhōng tōng cháng yóu yuán zǐ pín biāo、 jīng tǐ zhèn dàng qì sì fú diàn lù hé shí yīng zhōng gòu chéng。 tā shì lì yòng wēi guān xì tǒng yuán zǐ（ huò fènzǐ） gù yòu de mǒu xiē tè xìng zuò wéi jī chǔ， yīn 'ér jù yòu qì jīn wéi zhǐ yǐ zhī de rèn hé shí jì dōuwú kě bǐ nǐ de yōu diǎn。 tā yòu jí gāo de zhǔn què dù hé wěn dìng dù； yòu jí hǎo de fù zhì xìng， jí yī gè yuán zǐ zhōng cóng yī cì kāi jī dào xià yī cì kāi jī， huò yī gè yuán zǐ zhōng yǔ lìng yī gè yuán zǐ zhōng suǒ zhǐ shì de shí jiān huò pín shuài， jīhū wán quán xiāng tóng。
yuán zǐ zhōng dà zhì fēn wéi yòu yuán hé wú yuán liǎng dà lèi。 yòu yuán yuán zǐ zhōng zhù yào yòu 'ān fēn zǐ zhōng、 qīng yuán zǐ zhōng hé rú qì pào yuán zǐ jī shè qì zhōng děng。 wú yuán yuán zǐ zhōng zhù yào yòu sè yuán zǐ zhōng、 tā yuán zǐ zhōng、 yǎng huà bèi fènzǐ zhōng hé rú qì pào biāo zhǔn zhōng děng。 zài zhè xiē yuán zǐ zhōng zhōng， sè、 rú、 qīng děng sān zhǒng yuán zǐ zhōng jiào wéi chéng shú， ér qiě yòng tú guǎng fàn。
yuán zǐ zhōng shì xiàn dài zuì zhǔn què、 zuì wěn dìng de shí jiān hé pín shuài de biāo zhǔn， yóu yuán zǐ zhōng tí gōng de yuán zǐ shí， yǐ chéng wéi sān dà wù lǐ liàng zhī yī de shí jiān de jī zhǔn。 mù qián， yuán zǐ zhōng zhèng xiàng gāo dù kě kào xìng、 xiǎo xíng huà、 duō yòng huà fāng xiàng fā zhǎn， yǐ chū xiàn mǒu xiē xīn pǐn zhǒng， rú kě biàn xíng dà chǔ cún pào qīng yuán zǐ zhōng、 qīng zì yóu shù yuán zǐ zhōng、 rú shù yuán zǐ zhōng、 lí zǐ chǔ cún yuán zǐ zhōng、 jī guāng zhào shè diǎn fènzǐ shù xī shōu yuán zǐ zhōng yǐ jí jī guāng zhào shè jiá wán de bǎo hé xī shōu yuán zǐ zhōng děng。
yuán zǐ zhōng yóu yú zhǔn què dù hé wěn dìng dù hěn gāo， ér dé dào guǎng fàn de yìng yòng。 duì yú rén zào wèi xīng hé dǎo dàn de zhì dǎo、 kōng jiān gēn zōng、 shù zì tōng xùn、 shèn cháng jī xiàn shè diàn gān shè jì shù、 xiāng duì lùn xiào yìng de yàn zhèng、 dì qiú zì zhuǎn de bù jūn yún xìng de yán jiū、 jī běn wù lǐ liàng de dìng yì hé cèliáng、 wú xiàn diàn bō de chuán dì sù dù de cèliáng yǐ jí diàn lí céng yán jiū děng fāng miàn， yuán zǐ zhōng dōushì yī zhǒng zhòng yào de yí qì。
miáo yǒng ruì dí zào chéng |