| | | dù liàng tài yáng xì nèi tiān tǐ jiān jù lí de jī běn cháng dù dān wèi。 shì tiān wén cháng shù zhī yī。 yǐ fú hào a.u. biǎo shì。 tài yáng zhì dì qiú de píng jūn jù lí wéi yī gè tiān wén dān wèi 。 1984 nián qǐ， guó jì tiān wén xué lián hé huì bǎ tiān wén dān wèi de jù tǐ cháng dù dìng wéi 1 49597870×10 11 mǐ。 | | | tiān wén xué zhōng liángdù jù lí de yī zhǒng dān wèi， jí yǐ dì qiú dào tài yáng de píng jūn jù lí zuò wéi yī gè liángdù dān wèi。 tài yáng xì nèi de tiān tǐ duō yòng zhè gè dān wèi。 1 tiān wén dān wèi děng yú 149597892 gōng lǐ。 | | hàn yǔ pīn yīn： tiānwéndānwèi
1. tiān wén dān wèi
astronomicalunit(au)
yī “ tiān wén dān wèi ” zhǐ de shì tài yáng dào dì qiú de jù lí。 tiān wén cháng shù zhī yī。 tiān wén xué zhōng cèliáng jù lí， tè bié shì cèliáng tài yáng xì nèi tiān tǐ zhī jiān de jù lí de jī běn dān wèi， yǐ a biǎo shì。
tiān wén dān wèi shì yǐ dì qiú dào tài yáng de píng jūn jù lí wéi yī gè tiān wén dān wèi 。 yī tiān wén dān wèi yuē děng yú 1.496 yì qiān mǐ。
1938 nián yǐ qián， tiān wén dān wèi shì zhǐ zài méi yòu dà xíng xīng shè dòng zuò yòng ( jiàn shè dòng lǐ lùn ) xià , cóng dì yuè xì zhì xīn dào tài yáng de píng jūn jù lí , huò zhě shuō， tā shì dì yuè xì zhì xīn rào tài yáng gōng zhuǎn de wú shè dòng tuǒ yuán guǐ dào de bàn cháng jìng。 gēn jù kāi pǔ lè dìng lǜ， zài gāo sī yǐn lì cháng shù k、 tài yáng zhì liàng s、 dì yuè xì zhì liàng m、 dì yuè xì dào tài yáng de píng jūn jù lí a hé dì qiú rào tài yáng gōng zhuǎn zhōu qī t zhī jiān yòu rú xià guān xì：
[403-01]。 dāng qǔ tài yáng zhì liàng wéi tiān wén zhì liàng dān wèi（ jí qǔ s=1） dì yuè xì dào tài yáng de píng jūn jù lí wéi tiān wén jù lí dān wèi ( jí qǔ a=1) shí , gāo sī gēn jù dāng shí de bù hěn jīng què de t hé m/s zhí , suàn dé k=0.01720209895。 1938 nián dì liù jiè guó jì tiān wén xué lián hé huì jué dìng bǎ k zhí gù dìng xià lái , bù zài gǎi biàn。 gēn jù zhè gè k zhí， dāng qǔ s=1、 a=1 hé m=0 shí， jiù kě yǐ suàn chū t zhí wéi 365.2568983263 lì shū rì。 yóu cǐ , kě yǐ bǎ tiān wén dān wèi de dìng yì gǎi wéi： dāng gōng zhuǎn zhōu qī wéi 365.2568983263 lì shū rì shí， yī gè jiǎ xiǎng de、 zhì liàng wéi líng de wú shè dòng xíng xīng de tuǒ yuán guǐ dào de bàn cháng jìng， děng yú yī gè tiān wén dān wèi 。 gēn jù zhǔn què de t zhí hé m ／ s zhí， kě yǐ suàn chū dì yuè xì tǒng rì gōng zhuǎn guǐ dào de bàn cháng jìng wéi 1.00000003 tiān wén dān wèi 。 yóu yú dì qiú yùn dòng shòu qí tā tiān tǐ shè dòng de yǐng xiǎng， rì dì píng jūn jù lí shí jì wéi 1.0000000236 tiān wén dān wèi 。
èr shí shì jì liù shí nián dài yǐ qián， tiān wén dān wèi shì gēn jù cè dìng tài yáng shì chā tuī dǎo chū lái de。 zài niǔ kāng de tiān wén cháng shù xì tǒng zhōng tài yáng shì chā =880， xiāng yìng de tiān wén dān wèi de cháng dù děng yú 149,500,000 gōng lǐ。 èr shí shì jì liù shí nián dài qǐ , léi dá tiān wén qǔ dé liǎo jīng què de jiēguǒ yú shì， tiān wén dān wèi gēn jù guāng sù c hé dān wèi jù lí guāng xíng shí lái dǎo chū ,1964 nián guó jì tiān wén xué lián hé huì tiān wén cháng shù xì tǒng qǔ a wéi 149,600×10 mǐ， bǎ tā zuò wéi jī chǔ cháng shù。 cǐ zhí cóng 1968 nián kāi shǐ， yī zhí yào shǐ yòng dào 1983 nián。 1976 nián guó jì tiān wén xué lián hé huì tiān wén cháng shù xì tǒng qǔ a wéi 1.49597870 chéng yǐ 10 de 8 cì mì， bǎ tā gǎi wéi dǎo chū cháng shù , cǐ zhí jiāng cóng 1984 nián qǐ tǒng yī cǎi yòng。
zài 1976 nián tiān wén cháng shù xì tǒng zhōng dìng yì wéi zài 499.004782 miǎo nèi guāng zài zhēn kōng zhōng chuán bō de jù lí。 qí zhí wéi 1.49597870×10^8 qiān mǐ（ ^ biǎo shì mì）。 1 tiān wén dān wèi děng yú 1.58129×10^(-5) guāng nián， huò 4.84813×10^(-6) miǎo chā jù。
guāng nián (ly) guāng nián shì cháng dù de dān wèi， ér fēi shí jiān dān wèi。 guāng nián jiù shì guāng zài zhēn kōng zhōng yī nián shí jiān zǒu guò de jù lí。 guāng zài zhēn kōng zhōng de sù dù shì héng dìng bù biàn de（ sù dù shì měi miǎo yuē 30 wàn gōng lǐ）。
1ly=9.5×1012 gōng lǐ
miǎo chā jù（ pc） 1pc zhǐ de shì cóng mǒu tiān tǐ kàn tài yáng xì zài yī nián 'ā fù hàn zhèng jiāo yú shì xiàn shàng 1au suǒ zhāng de jiǎo dù wéi 1 〃。 1pc=2.06×105au=3.26ly
tiān wén xué jiā lì yòng sān jiǎo shì chā fǎ、 fēn guāng shì chā fǎ、 xīng tuán shì chā fǎ、 tǒng jì shì chā fǎ、 zào fù shì chā fǎ hé lì xué shì chā fǎ děng， cè dìng héng xīng yǔ wǒ men de jù lí。 héng xīng jù lí de cè dìng， duì yán jiū héng xīng de kōng jiān wèi zhì、 qiú dé héng xīng de guāng dù hé yùn dòng sù dù děng， jūn yòu zhòng yào de yì yì。 lí tài yáng jù lí zài 16 guāng nián yǐ nèi de yòu 50 duō kē héng xīng。 qí zhōng zuì jìn de shì bàn rén mǎ zuò bǐ lín xīng， jù tài yáng yuē 4 ． 2 guāng nián， dà yuē shì 40 wàn yì qiān mǐ。
sān jiǎo shì chā fǎ
cèliáng tiān tǐ zhī jiān de jù lí kě bù shì yī jiàn róng yì de shì。 tiān wén xué jiā bǎ xū yào cèliáng de tiān tǐ 'àn yuǎn jìn bù tóng fēn chéng hǎo jǐ gè děng jí。 lí wǒ men bǐ jiào jìn de tiān tǐ， tā men lí wǒ men zuì yuǎn bù chāo guò 100 guāng nián（ 1 guāng nián ＝ 9.461012 qiān mǐ）， tiān wén xué jiā yòng sān jiǎo shì chā fǎ cèliáng tā men de jù lí。 sān jiǎo shì chā fǎ shì bǎ bèi cè de nà gè tiān tǐ zhì yú yī gè tè dà sān jiǎo xíng de dǐng diǎn， dì qiú rào tài yáng gōng zhuǎn de guǐ dào zhí jìng de liǎng duān shì zhè gè sān jiǎo xíng de lìng wài 'èr gè dǐng diǎn， tōng guò cèliáng dì qiú dào nà gè tiān tǐ de shì jiǎo， zài yòng dào yǐ zhī de dì qiú rào tài yáng gōng zhuǎn guǐ dào de zhí jìng， yǐ kào sān jiǎo gōng shì jiù néng tuī suàn chū nà gè tiān tǐ dào wǒ men de jù lí liǎo。 shāo yuǎn yī diǎn de tiān tǐ wǒ men wú fǎ yòng sān jiǎo shì chā fǎ cèliáng tā hé dì qiú zhī jiān de jù lí， yīn wéi zài dì qiú shàng zài yě bù néng jīng què dì cè dìng tā tā men de shì chā liǎo。
yí dòng xīng tuán fǎ
zhè shí wǒ men yào yòng yùn dòng xué de fāng fǎ lái cèliáng jù lí， yùn dòng xué de fāng fǎ zài tiān wén xué zhōng yě jiào yí dòng xīng tuán fǎ， gēn jù tā men de yùn dòng sù dù lái què dìng jù lí。 bù guò zài yòng yùn dòng xué fāng fǎ shí hái bì xū jiǎ dìng yí dòng xīng tuán zhōng suǒ yòu de héng xīng shì yǐ xiāng děng hé píng xíng de sù dù zài yín hé xì zhōng yí dòng de。 zài yín hé xì zhī wài de tiān tǐ， yùn dòng xué de fāng fǎ yě bù néng cè dìng tā men yǔ dì qiú zhī jiān de jù lí。
zào fù shì chā fǎ（ biāo zhǔn zhú guāng fǎ）
wù lǐ xué zhōng yòu yī gè guān yú guāng dù、 liàng dù hé jù lí guān xì de gōng shì。 s ∝ l0/r2
cè liàng chū tiān tǐ de guāng dù l0 hé liàng dù s， rán hòu lì yòng zhè gè gōng shì jiù zhī dào tiān tǐ de jù lí r。 guāng dù hé liàng dù de hán yì shì bù yī yàng de , liàng dù shì zhǐ wǒ men suǒ kàn dào de fā guāng tǐ yòu duō liàng， zhè shì wǒ men zài dì qiú shàng kě zhí jiē cèliáng de。 guāng dù shì zhǐ fā guāng wù tǐ běn shēn de fā guāng běn lǐng， guān jiàn shì shè fǎ zhī dào tā jiù néng dé dào jù lí。 tiān wén xué jiā lè wéi tè fā xiàn“ zào fù biàn xīng”， tā men de guāng biàn zhōu qī yǔ guāng dù zhī jiān cún zài zhe què dìng de guān xì。 yú shì kě yǐ tōng guò cèliáng tā de guāng biàn zhōu qī lái dìng chū guǎng dù， zài qiú chū jù lí。 rú guǒ yín hé xì wài de xīng xì zhōng yòu kē zào fù biàn xīng， nà me wǒ men jiù kě yǐ zhī dào zhè gè xīng xì yǔ wǒ men zhī jiān de jù lí liǎo。 nà xiē lián qí zhōng yòu méi yòu zào fù biàn xīng dōuwú fǎ guān cè dào de gèng yáo yuǎn xīng xì， dāng rán yào lìng wài xiǎng bàn fǎ。
sān jiǎo shì chā fǎ hé zào fù shì chā fǎ shì zuì cháng yòng de liǎng zhǒng cè jù fāng fǎ， qián yī zhī de chǐ dù shì jǐ bǎi guāng nián， hòu yī zhī shì jǐ bǎi wàn guāng nián。 zài zhōng jiān dì dài zé shǐ yòng tǒng jì fāng fǎ hé jiànjiē fāng fǎ。 zuì dà de liàng tiān chǐ shì hā bó dìng lǜ fāng fǎ， chǐ dù dá 100 yì guāng nián shù liàng jí。
hā bó dìng lǜ fāng fǎ
1929 nián hā bó (edwinhubble) duì hé wài xīng xì de shì xiàng sù dù yǔ jù lí de guān xì jìn xíng liǎo yán jiū。 dāng shí zhǐ yòu 46 gè hé wài xīng xì de shì xiàng sù dù kě yǐ lì yòng， ér qí zhōng jǐn yòu 24 gè yòu tuī suàn chū de jù lí， hā bó dé chū liǎo shì xiàng sù dù yǔ jù lí zhī jiān dà zhì de xiàn xìng zhèng bǐ guān xì。 xiàn dài jīng què guān cè yǐ zhèng shí zhè zhǒng xiàn xìng zhèng bǐ guān xì
v=h0×d
qí zhōng v wéi tuì xíng sù dù， d wéi xīng xì jù lí， h0=100h0km． s-1mpc（ h0 de zhí wéi 0<h0<1） wéi bǐ lì cháng shù， chēng wéi hā bó cháng shù。 zhè jiù shì zhù míng de hā bó dìng lǜ。
lì yòng hā bó dìng lǜ， kě yǐ xiān cè dé hóng yí Δν/ν tōng guò duō pǔ lè xiào yìng Δν/ν=v/c qiú chū v， zài qiú chū d。
hā bó dìng lǜ jiē shì yǔ zhòu shì zài bù duàn péng zhàng de。 zhè zhǒng péng zhàng shì yī zhǒng quán kōng jiān de jūn yún péng zhàng。 yīn cǐ， zài rèn hé yī diǎn de guān cè zhě dū huì kàn dào wán quán yī yàng de péng zhàng， cóng rèn hé yī gè xīng xì lái kàn， yī qiē xīng xì dū yǐ tā wéi zhōng xīn xiàng sì miàn sàn kāi， yuè yuǎn de xīng xì jiān bǐ cǐ sàn kāi de sù dù yuè dà。
2. zài shēng huó zhōng， wǒ men cháng yòng“ tiān wén dān wèi ”（ tiān wén shù zì） lái xíng róng yī gè fēi cháng dà de shù …… lì rú： hóu ruò mù de bèi fēn shì yī gè tài dà de tiān wén shù zì liǎo， ér dài biǎo xú rú tì de t zé shì yī gè fù de tiān wén shù zì。 | | hàn yǔ pīn yīn： tiānwéndānwèi
1. tiān wén dān wèi
astronomicalunit(au)
tiān wén cháng shù zhī yī。 tiān wén xué zhōng cèliáng jù lí， tè bié shì cèliáng tài yáng xì nèi tiān tǐ zhī jiān de jù lí de jī běn dān wèi， yǐ a biǎo shì。
tiān wén dān wèi shì yǐ dì qiú dào tài yáng de píng jūn jù lí wéi yī gè tiān wén dān wèi 。 yī tiān wén dān wèi yuē děng yú 1.496 yì qiān mǐ。
1938 nián yǐ qián， tiān wén dān wèi shì zhǐ zài méi yòu dà xíng xīng shè dòng zuò yòng ( jiàn shè dòng lǐ lùn ) xià , cóng dì yuè xì zhì xīn dào tài yáng de píng jūn jù lí , huò zhě shuō， tā shì dì yuè xì zhì xīn rào tài yáng gōng zhuǎn de wú shè dòng tuǒ yuán guǐ dào de bàn cháng jìng。 gēn jù kāi pǔ lè dìng lǜ， zài gāo sī yǐn lì cháng shù k、 tài yáng zhì liàng s、 dì yuè xì zhì liàng m、 dì yuè xì dào tài yáng de píng jūn jù lí a hé dì qiú rào tài yáng gōng zhuǎn zhōu qī t zhī jiān yòu rú xià guān xì：
[403-01]。 dāng qǔ tài yáng zhì liàng wéi tiān wén zhì liàng dān wèi（ jí qǔ s=1） dì yuè xì dào tài yáng de píng jūn jù lí wéi tiān wén jù lí dān wèi ( jí qǔ a=1) shí , gāo sī gēn jù dāng shí de bù hěn jīng què de t hé m/s zhí , suàn dé k=0.01720209895。 1938 nián dì liù jiè guó jì tiān wén xué lián hé huì jué dìng bǎ k zhí gù dìng xià lái , bù zài gǎi biàn。 gēn jù zhè gè k zhí， dāng qǔ s=1、 a=1 hé m=0 shí， jiù kě yǐ suàn chū t zhí wéi 365.2568983263 lì shū rì。 yóu cǐ , kě yǐ bǎ tiān wén dān wèi de dìng yì gǎi wéi： dāng gōng zhuǎn zhōu qī wéi 365.2568983263 lì shū rì shí， yī gè jiǎ xiǎng de、 zhì liàng wéi líng de wú shè dòng xíng xīng de tuǒ yuán guǐ dào de bàn cháng jìng， děng yú yī gè tiān wén dān wèi 。 gēn jù zhǔn què de t zhí hé m／ s zhí， kě yǐ suàn chū dì yuè xì tǒng rì gōng zhuǎn guǐ dào de bàn cháng jìng wéi 1.00000003 tiān wén dān wèi 。 yóu yú dì qiú yùn dòng shòu qí tā tiān tǐ shè dòng de yǐng xiǎng， rì dì píng jūn jù lí shí jì wéi 1.0000000236 tiān wén dān wèi 。
èr shí shì jì liù shí nián dài yǐ qián， tiān wén dān wèi shì gēn jù cè dìng tài yáng shì chā tuī dǎo chū lái de。 zài niǔ kāng de tiān wén cháng shù xì tǒng zhōng tài yáng shì chā =880， xiāng yìng de tiān wén dān wèi de cháng dù děng yú 149,500,000 gōng lǐ。 èr shí shì jì liù shí nián dài qǐ , léi dá tiān wén qǔ dé liǎo jīng què de jiēguǒ yú shì， tiān wén dān wèi gēn jù guāng sù c hé dān wèi jù lí guāng xíng shí lái dǎo chū ,1964 nián guó jì tiān wén xué lián hé huì tiān wén cháng shù xì tǒng qǔ a wéi 149,600×10 mǐ， bǎ tā zuò wéi jī chǔ cháng shù。 cǐ zhí cóng 1968 nián kāi shǐ， yī zhí yào shǐ yòng dào 1983 nián。 1976 nián guó jì tiān wén xué lián hé huì tiān wén cháng shù xì tǒng qǔ a wéi 1.49597870 chéng yǐ 10 de 8 cì mì， bǎ tā gǎi wéi dǎo chū cháng shù , cǐ zhí jiāng cóng 1984 nián qǐ tǒng yī cǎi yòng。
zài 1976 nián tiān wén cháng shù xì tǒng zhōng dìng yì wéi zài 499.004782 miǎo nèi guāng zài zhēn kōng zhōng chuán bō de jù lí。 qí zhí wéi 1.49597870×10^8 qiān mǐ（ ^ biǎo shì mì）。 1 tiān wén dān wèi děng yú 1.58129×10^(-5) guāng nián， huò 4.84813×10^(-6) miǎo chā jù。
guāng nián (ly) guāng nián shì cháng dù de dān wèi， ér fēi shí jiān dān wèi。 guāng nián jiù shì guāng zài zhēn kōng zhōng yī nián shí jiān zǒu guò de jù lí。 guāng zài zhēn kōng zhōng de sù dù shì héng dìng bù biàn de（ sù dù shì měi miǎo yuē 30 wàn gōng lǐ）。
1ly=9.5×1012 gōng lǐ
miǎo chā jù（ pc） 1pc zhǐ de shì cóng mǒu tiān tǐ kàn tài yáng xì zài yī nián 'ā fù hàn zhèng jiāo yú shì xiàn shàng 1au suǒ zhāng de jiǎo dù wéi 1〃。 1pc=2.06×105au=3.26ly
tiān wén xué jiā lì yòng sān jiǎo shì chā fǎ、 fēn guāng shì chā fǎ、 xīng tuán shì chā fǎ、 tǒng jì shì chā fǎ、 zào fù shì chā fǎ hé lì xué shì chā fǎ děng， cè dìng héng xīng yǔ wǒ men de jù lí。 héng xīng jù lí de cè dìng， duì yán jiū héng xīng de kōng jiān wèi zhì、 qiú dé héng xīng de guāng dù hé yùn dòng sù dù děng， jūn yòu zhòng yào de yì yì。 lí tài yáng jù lí zài 16 guāng nián yǐ nèi de yòu 50 duō kē héng xīng。 qí zhōng zuì jìn de shì bàn rén mǎ zuò bǐ lín xīng， jù tài yáng yuē 4． 2 guāng nián， dà yuē shì 40 wàn yì qiān mǐ。
sān jiǎo shì chā fǎ
cèliáng tiān tǐ zhī jiān de jù lí kě bù shì yī jiàn róng yì de shì。 tiān wén xué jiā bǎ xū yào cèliáng de tiān tǐ 'àn yuǎn jìn bù tóng fēn chéng hǎo jǐ gè děng jí。 lí wǒ men bǐ jiào jìn de tiān tǐ， tā men lí wǒ men zuì yuǎn bù chāo guò 100 guāng nián（ 1 guāng nián＝ 9.461012 qiān mǐ）， tiān wén xué jiā yòng sān jiǎo shì chā fǎ cèliáng tā men de jù lí。 sān jiǎo shì chā fǎ shì bǎ bèi cè de nà gè tiān tǐ zhì yú yī gè tè dà sān jiǎo xíng de dǐng diǎn， dì qiú rào tài yáng gōng zhuǎn de guǐ dào zhí jìng de liǎng duān shì zhè gè sān jiǎo xíng de lìng wài 'èr gè dǐng diǎn， tōng guò cèliáng dì qiú dào nà gè tiān tǐ de shì jiǎo， zài yòng dào yǐ zhī de dì qiú rào tài yáng gōng zhuǎn guǐ dào de zhí jìng， yǐ kào sān jiǎo gōng shì jiù néng tuī suàn chū nà gè tiān tǐ dào wǒ men de jù lí liǎo。 shāo yuǎn yī diǎn de tiān tǐ wǒ men wú fǎ yòng sān jiǎo shì chā fǎ cèliáng tā hé dì qiú zhī jiān de jù lí， yīn wéi zài dì qiú shàng zài yě bù néng jīng què dì cè dìng tā tā men de shì chā liǎo。
yí dòng xīng tuán fǎ
zhè shí wǒ men yào yòng yùn dòng xué de fāng fǎ lái cèliáng jù lí， yùn dòng xué de fāng fǎ zài tiān wén xué zhōng yě jiào yí dòng xīng tuán fǎ， gēn jù tā men de yùn dòng sù dù lái què dìng jù lí。 bù guò zài yòng yùn dòng xué fāng fǎ shí hái bì xū jiǎ dìng yí dòng xīng tuán zhōng suǒ yòu de héng xīng shì yǐ xiāng děng hé píng xíng de sù dù zài yín hé xì zhōng yí dòng de。 zài yín hé xì zhī wài de tiān tǐ， yùn dòng xué de fāng fǎ yě bù néng cè dìng tā men yǔ dì qiú zhī jiān de jù lí。
zào fù shì chā fǎ（ biāo zhǔn zhú guāng fǎ）
wù lǐ xué zhōng yòu yī gè guān yú guāng dù、 liàng dù hé jù lí guān xì de gōng shì。 s∝ l0/r2
cè liàng chū tiān tǐ de guāng dù l0 hé liàng dù s， rán hòu lì yòng zhè gè gōng shì jiù zhī dào tiān tǐ de jù lí r。 guāng dù hé liàng dù de hán yì shì bù yī yàng de , liàng dù shì zhǐ wǒ men suǒ kàn dào de fā guāng tǐ yòu duō liàng， zhè shì wǒ men zài dì qiú shàng kě zhí jiē cèliáng de。 guāng dù shì zhǐ fā guāng wù tǐ běn shēn de fā guāng běn lǐng， guān jiàn shì shè fǎ zhī dào tā jiù néng dé dào jù lí。 tiān wén xué jiā lè wéi tè fā xiàn“ zào fù biàn xīng”， tā men de guāng biàn zhōu qī yǔ guāng dù zhī jiān cún zài zhe què dìng de guān xì。 yú shì kě yǐ tōng guò cèliáng tā de guāng biàn zhōu qī lái dìng chū guǎng dù， zài qiú chū jù lí。 rú guǒ yín hé xì wài de xīng xì zhōng yòu kē zào fù biàn xīng， nà me wǒ men jiù kě yǐ zhī dào zhè gè xīng xì yǔ wǒ men zhī jiān de jù lí liǎo。 nà xiē lián qí zhōng yòu méi yòu zào fù biàn xīng dōuwú fǎ guān cè dào de gèng yáo yuǎn xīng xì， dāng rán yào lìng wài xiǎng bàn fǎ。
sān jiǎo shì chā fǎ hé zào fù shì chā fǎ shì zuì cháng yòng de liǎng zhǒng cè jù fāng fǎ， qián yī zhī de chǐ dù shì jǐ bǎi guāng nián， hòu yī zhī shì jǐ bǎi wàn guāng nián。 zài zhōng jiān dì dài zé shǐ yòng tǒng jì fāng fǎ hé jiànjiē fāng fǎ。 zuì dà de liàng tiān chǐ shì hā bó dìng lǜ fāng fǎ， chǐ dù dá 100 yì guāng nián shù liàng jí。
hā bó dìng lǜ fāng fǎ
1929 nián hā bó (edwinhubble) duì hé wài xīng xì de shì xiàng sù dù yǔ jù lí de guān xì jìn xíng liǎo yán jiū。 dāng shí zhǐ yòu 46 gè hé wài xīng xì de shì xiàng sù dù kě yǐ lì yòng， ér qí zhōng jǐn yòu 24 gè yòu tuī suàn chū de jù lí， hā bó dé chū liǎo shì xiàng sù dù yǔ jù lí zhī jiān dà zhì de xiàn xìng zhèng bǐ guān xì。 xiàn dài jīng què guān cè yǐ zhèng shí zhè zhǒng xiàn xìng zhèng bǐ guān xì
v=h0×d
qí zhōng v wéi tuì xíng sù dù， d wéi xīng xì jù lí， h0=100h0km． s-1mpc（ h0 de zhí wéi 0<h0<1） wéi bǐ lì cháng shù， chēng wéi hā bó cháng shù。 zhè jiù shì zhù míng de hā bó dìng lǜ。
lì yòng hā bó dìng lǜ， kě yǐ xiān cè dé hóng yí Δν/ν tōng guò duō pǔ lè xiào yìng Δν/ν=v/c qiú chū v， zài qiú chū d。
hā bó dìng lǜ jiē shì yǔ zhòu shì zài bù duàn péng zhàng de。 zhè zhǒng péng zhàng shì yī zhǒng quán kōng jiān de jūn yún péng zhàng。 yīn cǐ， zài rèn hé yī diǎn de guān cè zhě dū huì kàn dào wán quán yī yàng de péng zhàng， cóng rèn hé yī gè xīng xì lái kàn， yī qiē xīng xì dū yǐ tā wéi zhōng xīn xiàng sì miàn sàn kāi， yuè yuǎn de xīng xì jiān bǐ cǐ sàn kāi de sù dù yuè dà。
2. zài shēng huó zhōng， wǒ men cháng yòng“ tiān wén dān wèi ”（ tiān wén shù zì） lái xíng róng yī gè fēi cháng dà de shù…… lì rú： hóu ruò mù de bèi fēn shì yī gè tài dà de tiān wén shù zì liǎo， ér dài biǎo xú rú tì de t zé shì yī gè fù de tiān wén shù zì。 | | tiān wén dān wèi 、 guāng nián、 miǎo chā jù shì tiān wén xué zhōng biǎo shì tiān tǐ jù lí de jǐ zhǒng bù tóng de dān wèi。 tiān tǐ zhī jiān de jù lí dū fēi cháng yáo yuǎn， yuǎn dào rú guǒ yòng qiān mǐ lái biǎo shì de huà， nà jiāng shì fēi cháng má fán de shì qíng。 tiān wén xué jiā tè bié dìng yì liǎo zhè jǐ bǎ bù tóng de chǐ zǐ lái héng liàng tā men de jù lí。
tài yáng hé dì qiú zhī jiān de píng jūn jù lí shì 149597870 qiān mǐ， zhè chéng wéi dì yī bǎ chǐ zǐ， jiào zuò “ tiān wén dān wèi ”。 rú guǒ zài bù yào qiú hěn jīng què de qíng kuàng xià， wǒ men kě yǐ bǎ tiān wén dān wèi suàn zuò shì 1.5 yì qiān mǐ。 tiān wén dān wèi zhè bǎ chǐ zǐ zhù yào yòng zài tài yáng xì nèi de tiān tǐ， rú， shuǐ xīng jù lí tài yáng shì 0.387 tiān wén dān wèi ， mù xīng jù lí tài yáng 5.2 tiān wén dān wèi ， ér jīn nián gāng gāng cóng xíng xīng jiàng gé wéi 'ǎi xíng xīng de míng wáng xīng jù lí tài yáng shì 39.4 tiān wén dān wèi 。
shǐ yòng tiān wén dān wèi lái héng liàng tài yáng xì yǐ wài de tiān tǐ de jù lí yòu xiǎn dé xiǎo liǎo yī diǎn， yú shì， tiān wén xué jiā yòu guī dìng liǎo yī bǎ gèng dà yī diǎn de chǐ zǐ jiào “ guāng nián ”。 guāng 1 miǎo zhōng dà yuē zǒu 30 wàn qiān mǐ， kě yǐ rào dì qiú 7 juàn duō， shì jiè shàng zài yě zhǎo bù chū qí tā rèn hé dōng xī néng bǐ guāng páode gèng kuài liǎo。 guāng 1 nián yào zǒu dà yuē 10 wàn yì qiān mǐ， guāng nián chéng wéi yī bǎ jiào dà de chǐ zǐ。 tài yáng xì zhī wài de xǔ duō tiān tǐ dū yòng guāng nián lái biǎo shì tā de jù lí， lì rú， chú liǎo tài yáng yǐ wài， lí wǒ men zuì jìn de héng xīng shì bàn rén mǎ zuò de bǐ lín xīng， jù lí shì 4.2 guāng nián。
rén men bǐ jiào shú xī de niú láng xīng wéi 16 guāng nián， zhì nǚ xīng shì 25 guāng nián。 běi jí xīng de jù lí zé shì 680 guāng nián。 xiān nǚ zuò hé wài xīng xì jù lí wǒ men 220 wàn guāng nián。
hái yòu yī bǎ bǐ guāng nián gèng dà yī diǎn de chǐ zǐ jiào “ miǎo chā jù ”。 1 miǎo chā jù děng yú 3.26 guāng nián， dà yuē děng yú 32 wàn yì qiān mǐ。 tiān wén xué jiā zài tā men de kē xué yán jiū dāng zhōng， jīng cháng shǐ yòng miǎo chā jù zhè gè dān wèi。
xià miàn shì zhè jǐ zhǒng dān wèi de huàn suàn guān xì：
1 tiān wén dān wèi ＝ 149597870 qiān mǐ（ dà yuē 1.5 yì qiān mǐ），
1 guāng nián＝ 94600 yì qiān mǐ（ dà yuē 10 wàn yì qiān mǐ），
1 miǎo chā jù＝ 3.2616 guāng nián（ dà yuē 3.26 guāng nián）＝ 308568 yì qiān mǐ。 | | tianwen danwei
tiān wén dān wèi
astronomicalunit
tiān wén cháng shù zhī yī。 tiān wén xué zhōng cèliáng jù lí， tè bié shì cèliáng tài yáng xì nèi tiān tǐ zhī jiān de jù lí de jī běn dān wèi， yǐ A biǎo shì。
1938 nián yǐ qián， tiān wén dān wèi shì zhǐ zài méi yòu dà xíng xīng shè dòng zuò yòng ( jiàn shè dòng lǐ lùn ) xià , cóng dì yuè xì zhì xīn dào tài yáng de píng jūn jù lí , huò zhě shuō， tā shì dì yuè xì zhì xīn rào tài yáng gōng zhuǎn de wú shè dòng tuǒ yuán guǐ dào de bàn cháng jìng。 gēn jù kāi pǔ lè dìng lǜ， zài gāo sī yǐn lì cháng shù k、 tài yáng zhì liàng S、 dì yuè xì zhì liàng m、 dì yuè xì dào tài yáng de píng jūn jù lí A hé dì qiú rào tài yáng gōng zhuǎn zhōu qī T zhī jiān yòu rú xià guān xì：
□。 dāng qǔ tài yáng zhì liàng wéi tiān wén zhì liàng dān wèi（ jí qǔ S=1）、 dì yuè xì dào tài yáng de píng jūn jù lí wéi tiān wén jù lí dān wèi ( jí qǔ A=1) shí , gāo sī gēn jù dāng shí de bù hěn jīng què de T hé m/S zhí , suàn dé k=0.01720209895。 1938 nián dì liù jiè guó jì tiān wén xué lián hé huì jué dìng bǎ k zhí gù dìng xià lái , bù zài gǎi biàn。 gēn jù zhè gè k zhí， dāng qǔ S=1、 A=1 hé m=0 shí， jiù kě yǐ suàn chū T zhí wéi 365.2568983263 lì shū rì。 yóu cǐ , kě yǐ bǎ tiān wén dān wèi de dìng yì gǎi wéi： dāng gōng zhuǎn zhōu qī wéi 365.2568983263 lì shū rì shí， yī gè jiǎ xiǎng de、 zhì liàng wéi líng de wú shè dòng xíng xīng de tuǒ yuán guǐ dào de bàn cháng jìng， děng yú yī gè tiān wén dān wèi 。 gēn jù zhǔn què de T zhí hé m／ S zhí， kě yǐ suàn chū dì yuè xì tǒng rì gōng zhuǎn guǐ dào de bàn cháng jìng wéi 1.00000003 tiān wén dān wèi 。 yóu yú dì qiú yùn dòng shòu qí tā tiān tǐ shè dòng de yǐng xiǎng， rì dì píng jūn jù lí shí jì wéi 1.0000000236 tiān wén dān wèi 。
èr shí shì jì liù shí nián dài yǐ qián， tiān wén dān wèi shì gēn jù cè dìng tài yáng shì chā□□ tuī dǎo chū lái de。 zài niǔ kāng de tiān wén cháng shù xì tǒng zhōng tài yáng shì chā□□ =8□ 80， xiāng yìng de tiān wén dān wèi de cháng dù děng yú 149,500,000 gōng lǐ。 èr shí shì jì liù shí nián dài qǐ , léi dá tiān wén qǔ dé liǎo jīng què de jiēguǒ。 yú shì， tiān wén dān wèi gēn jù guāng sù c hé dān wèi jù lí guāng xíng shí□□ lái dǎo chū ,1964 nián guó jì tiān wén xué lián hé huì tiān wén cháng shù xì tǒng qǔ A wéi 149,600×10□ mǐ， bǎ tā zuò wéi jī chǔ cháng shù。 cǐ zhí cóng 1968 nián kāi shǐ， yī zhí yào shǐ yòng dào 1983 nián。 1976 nián guó jì tiān wén xué lián hé huì tiān wén cháng shù xì tǒng qǔ A wéi 1.49597870×10□ mǐ， bǎ tā gǎi wéi dǎo chū cháng shù , cǐ zhí jiāng cóng 1984 nián qǐ tǒng yī cǎi yòng。
（ wú shǒu xián） | | - : astronomical unit
| | | miǎo chā jù | cháng dù dān wèi | tài yáng xì | dì qiú | shù liè | tí diū sī - bǐ dé dìng zé | |
| | | tiān wén dān wèi jù lí de guāng xíng shí | |
|
|
|