daqi chaoxi
dà qì cháo xī
atmospherictides
yóu yuè qiú de yǐn lì zuò yòng， yǐ jí tài yáng de yǐn lì hé rè lì zuò yòng suǒ yǐn qǐ de dà qì yā de zhōu qī xìng zhǎng luò xiàn xiàng。 dì qiú shàng zuì jiē jìn tài yáng huò yuè qiú de yī biān， bǐ yuǎn lí zhè xiē xīng qiú de lìng yī biān suǒ shòu dào de yǐn lì yào dà， yīn cǐ， měi dāng dì qiú rào dì zhóu zhuàndòng yī zhōu shí， dì qiú shàng rèn yī zhǐ dìng dì diǎn， dū jiāo tì dì wài yú jiào qiáng hé jiào ruò de yǐn lì zuò yòng zhī xià。 yǔ cǐ tóng shí， dì qiú shàng de wù tǐ， hái yīn dì qiú xiāng duì tài yáng huò yuè qiú yùn dòng 'ér shòu dào yī gè jūn yún de guàn xìng lí xīn lì de zuò yòng， tā hé yǐn lì de hé lì， chēng wéi yǐn cháo lì， yě jiào qǐ cháo lì（ jiàn hǎi yáng cháo xī）。 dì qiú shàng miàn xiàng huò bèi xiàng tài yáng huò yuè qiú de wèi zhì， yǐn cháo lì zuì qiáng， yīn 'ér chū xiàn zhǎng cháo huò gāo cháo； zài zhè liǎng gè wèi zhì zuì zhōng jiān de dì dài， yǐn cháo lì zuì ruò， chū xiàn luò cháo huò dī cháo。 suǒ yǐ dì qiú měi zì zhuǎn yī zhōu， rèn yī zhǐ dìng dì diǎn wú lùn dà qì huò hǎi yáng， dū yīn wéi shòu dào zhè zhǒng yǐn cháo lì de zuò yòng 'ér chū xiàn liǎng cì zhǎng cháo hé liǎng cì luò cháo， tā men de zhōu qī dū wéi dì qiú zì zhuǎn zhōu qī de yī bàn。
fēn xī dì miàn shàng dà qì cháo xī de qì yā guān cè zī liào fā xiàn， qì yā biàn huà kě yǐ fēn jiě chéng zhōu qī wéi 8、 12 hé 24 xiǎo shí děng tiáohé fènliàng , qí zhōng bàn rì zhōu qī de tiáohé fènliàng zuì wéi xiǎn zhù。 yóu tài yáng yǐn qǐ de dà qì cháo xī chēng tài yáng cháo， qí qì yā biàn huà de bàn rì zhōu qī fènliàng zuì yòu guī lǜ xìng， ér qiě dé dào hěn zǎi xì de yán jiū。 tài yáng cháo de zhèn fú zài chì dào fù jìn zuì dà（ yuē 1.2 bǎi pà）， zhú jiàn xiàng liǎng jí jiǎn xiǎo； jí qū de zhèn fú zuì xiǎo , qiě bǐ jiào jūn yún ( yuē 0.1 bǎi pà )； zài zhōng wěi dù dì dài , qí jīng xiàng tī dù zuì dà。 lìng rén jīng yì de shì shí shì： zài gāo wěi dì qū， bù tóng jīng dù de qì yā jí zhí chū xiàn zài tóng yī shì jiè shí ; ér zài zhōng wěi dù hé dī wěi dù dì qū , zhè xiē jí zhí chū xiàn zài tóng yī dì fāng shí。 yóu yuè qiú yǐn qǐ de dà qì cháo xī chēng tài yīn cháo， qí qì yā biàn huà de bàn rì zhōu qī fènliàng de zhèn fú bǐ tài yáng cháo tóng yī fènliàng de zhèn fú zhì shǎo xiǎo yī gè shù liàng jí。 tài yīn cháo zài chì dào yuē wéi 0.08 bǎi pà， zài wěi dù 30 □ chù yuē wéi 0.02 bǎi pà。 yào fēn xī zhè yàng xiǎo de zhèn fú , bì xū yìng yòng gèng jīng xì de tǒng jì fāng fǎ。
1687 nián I. niú dùn zài tā de《 zì rán zhé xué de shù xué yuán lǐ》 yī shū zhōng shǒu xiān jiě shì liǎo hǎi yáng cháo xī xiàn xiàng , tóng shí zhǐ chū : yǐn cháo lì tóng yàng huì yǐng xiǎng dà qì , jiù xiàng tā yǐng xiǎng hǎi yáng yī yàng。 yīn cǐ , dà qì cháo xī de gài niàn kě yǐ shuō shì niú dùn dì yī gè tí chū lái de。 yóu yú yuè qiú lí dì qiú jìn， tài yáng lí dì qiú yuǎn， yuè qiú yǐn cháo lì hé tài yáng yǐn cháo lì de bǐ wéi 11 ∶ 5, yīn cǐ duì hǎi yáng 'ér yán， tài yīn cháo bǐ tài yáng cháo xiǎn zhù。 dāng shí lìng rén fèi jiě de shì， wèishénme zài dà qì lǐ jué chá bù dào tài yīn cháo。 1799～ 1830 nián ,P.-S. lā pǔ lā sī duì cháo xī xiàn xiàng jìn xíng liǎo dà liàng yán jiū。 tā shǒu xiān jiàn lì liǎo hǎi yáng hé dà qì cháo xī de dòng lì lǐ lùn， bìng qiě rèn wéi dà qì zhōng de qì yā bàn rì zhèn dàng， bù shì yóu yú cháo xī lì， ér shì yóu yú tài yáng de rè lì zuò yòng suǒ yǐn qǐ de。 dàn tā wèi néng shuō míng wèishénme huì chū xiàn zhè zhǒng bàn rì zhèn dàng bǐ quán rì zhèn dàng qiáng xǔ duō bèi de xiàn xiàng。 1882 nián， kāi 'ěr wén cóng qì yā biàn huà de xié pǔ fēn xī chū fā， tí chū liǎo gòng zhèn lǐ lùn。 tā rèn wéi zài dà qì de zì yóu zhèn dàng zhōng， kě néng yòu yī gè bǐ jiào jiē jìn yú 12 xiǎo shí de zhèn dàng zhōu qī。 yóu yú gòng zhèn， wēn dù de bàn rì zhèn dàng bèi fàng dà， shǐ tā de qì yā fǎn yìng bǐ zhōu qī wéi 24 xiǎo shí de gèng wéi qiáng liè。 yīn cǐ， suī rán zhōu qī wéi bàn rì de yǐn cháo lì hěn xiǎo， dàn yóu yú rè lì zuò yòng suǒ jī fā de bàn rì zhōu qī qì yā fēn bō， què yuǎn jiào quán rì fēn bō wéi dà。 suí hòu， J.W.S. ruì lì yán jiū liǎo dà qì de zì yóu zhèn dàng zhōu qī， fā xiàn dà qì yòu zhōu qī wéi 23.8 xiǎo shí hé 13.7 xiǎo shí de liǎng zhǒng zhèn dàng， yīn 'ér wú fǎ zhèng míng kāi 'ěr wén de gòng zhèn lǐ lùn。 hòu lái， H. lán mǔ、 S. chá pǔ màn hé G.I. tài lè duì dà qì zhèn dàng wèn tí zuò liǎo xiáng xì de tǎo lùn , qiú dé xiāng yìng de zì yóu zhèn dàng zhōu qī shì 10.5 xiǎo shí。 1937 nián ,C.L. pí kè lì sī cǎi yòng wǔ céng dà qì mó shì， zhèng míng liǎo dà qì zhōng yòu zhōu qī wéi 10.5 xiǎo shí hé 12 xiǎo shí de zì yóu zhèn dàng。 xiàn dài de cháo xī lǐ lùn， bù shì cóng kāi 'ěr wén de dān chún wēn dù gòng zhèn chū fā， ér shì jiàn lì zài tóng shí kǎo lǜ dà qì dòng lì hé rè lì yīn zǐ de jiào fù zá de liú tǐ lì xué fāng chéng zǔ jī chǔ shàng de lǐ lùn， tā bāo kuò liǎo tài yáng rè lì de zhòng yào yǐng xiǎng， gù chēng wéi xiàn dài dòng lì lǐ lùn。 tā kě yǐ jiě shì tài yáng hé tài yīn bàn rì zhōu qī de qì yā zhèn dàng， yǐ jí tài yáng bàn rì zhōu qī fènliàng dà yú qí quán rì zhōu qī fènliàng de shì shí。
xǔ duō yán jiū jiēguǒ zhǐ chū， dà qì cháo xī bù jǐn zài qì yā chǎng shàng yòu fǎn yìng， ér qiě zài dà qì fēng chǎng、 dì qiú cí chǎng děng fāng miàn yě yòu fǎn yìng。 zài duì liú céng、 píng liú céng、 zhōng céng hé diàn lí céng zhōng dū yòu dà qì cháo xī xiàn xiàng， ér qiě zài gāo céng hé gāo wěi duódì qū fēn bié bǐ dī céng hé dī wěi dù dì qū gèng jiā míng xiǎn。
cān kǎo shū mù
jiǔ zhāng děng biān zhù：《 gāo kōng dà qì wù lǐ xué》， shàng cè， kē xué chū bǎn shè， běi jīng， 1965。
Chapman， R.S.Lindzen， AtmosphericTides， D.Reidel， Publ.， Dordrecht-Holland， 1970.
Siebert， AtmosphericTides， AdvancesinGeophysics,Vol.7， AcademicPress， NewYork， 1961.
（ yáng dà shēng）
|