|
|
lì fǎ míng。 nán cháo sòng zǔ chōng zhī yǐ wéi " gǔ lì shū chuǎn ﹑ pō bù jīng mì " ﹐ nǎi yú dà míng liù nián chuàng zhì《 dà míng jiá zǐ yuán lì》﹐ jiǎn chēng《 dà míng lì 》。 guī dìng yī huí guī nián wéi 36
5.2428 rì。 qí tè diǎn﹐ yī shì gǎi jìn rùn fǎ﹐ jiāng jiù lì zhōng guī dìng de shí jiǔ nián qī rùn gǎi wéi sān bǎi jiǔ shí yī nián yī bǎi sì shí sì rùn﹐ shǐ zhī gèng fú hé tiān xiàng shí jì。 èr shì zài zhì lì shí kǎo lǜ suì chā﹐ yī bǎi nián chā yī dù。 cǐ lì dāng shí wéi dài fǎ xīng suǒ zǔ﹐ wèi néng shí xíng﹐ dàn yǐ hòu zhū lì duō cóng dà míng lì suǒ chū。 cān yuè《 sòng shū ． lǜ lì zhì xià》﹑《 nán qí shū · zǔ chōng zhī chuán》。 |
|
yì chēng “ jiá zǐ yuán lì ”。 nán běi cháo yī bù xiān jìn de lì fǎ。 zǔ chōng zhī chuàng zhì。
chéng lì yú liú sòng dà míng liù nián（ gōng yuán 462 nián） zǔ chōng zhī shí nián 33 suì。 guī dìng yī huí guī nián wéi 365.2428 rì， shì wǒ guó zhào sòng tǒng tiān lì（ gōng yuán 1199 nián） yǐ qián zuì lǐ xiǎng de yī gè shù jù。 zài zhì lì shí shǒu xiān kǎo lǜ suì chā。 suǒ wèi“ suì chā” jiù shì yóu yú dì qiú zài yùn xíng guò chéng zhōng shòu dào qí tā tiān tǐ de xī yǐn zuò yòng， dì qiú zì zhuǎn zhóu de fāng xiàng fā shēng huǎn màn 'ér wēi xiǎo de biàn huà。 yīn cǐ cóng zhè yī nián de dōng zhì dào xià yī nián de dōng zhì， cóng dì qiú shàng kàn， tài yáng bìng méi yòu huí dào yuán lái de wèi zhì， ér shì suì suì hòu yí， zhè yě jiù yǐn qǐ liǎo ２ ４ jié qì wèi zhì de biàn dòng zǔ chōng zhī què dìng měi 45 nián 11 yuè chā １ °, zhè gè“ suì chā zhí” suī hěn bù jīng què， dàn yǐn jìn“ suì chā” biān zhì lì fǎ， shì lì fǎ yòu liǎo gèng kē xué de jī chǔ， ér qiě zài tiān wén xué zhōng“ huí guī nián” hé“ héng xīng nián”２ gè gài niàn bèi qū fēn kāi lái。
zhè shì wǒ guó lì fǎ shǐ shàng dì 'èr cì dà gǎi gé。 yòu gǎi jìn rùn fǎ， bǎ jiù lì zhōng měi 19 nián 7 rùn gǎi wéi měi 391 nián 144 rùn， shǐ zhī gèng fú hé tiān xiàng de shí jì。 zài wǒ guó shǒu cì qiú chū lì fǎ zhōng tōng cháng chēng wéi“ jiāo diǎn yuè” de rì shù wéi 27.21223 rì， yǔ jìn dài cè dé de shù jù（２ ７ .２１２２２） jí qí xiāng jìn。 suǒ wèi“ jiāo diǎn yuè” jiù shì yuè liàng zài tiān tǐ shàng yùn xíng de lù xiàn yòu２ gè jiāo diǎn（ yě jiào huáng bái jiāo diǎn）， yuè liàng２ cì jīng guò tóng yī jiāo diǎn de shí jiān jiào jiāo yuè diǎn。 lì chéng hòu shàng biǎo gěi sòng xiào wǔ dì liú jùn， què zāo dào chǒng chén dài fǎ xīng zhī liú de yā zhì hé fǎn duì。 zǔ zhù《 lì yì》 yī wén yú yǐ bó chì。 zǔ sǐ hòu shí nián jí tiān jiān jiǔ nián（ gōng yuán 510 nián） dé yǐ shī xíng， dá bā shí nián zhī jiǔ。《 nán qí shū . wén xué chuán》：“ sòng yuán jiā zhōng， yòng hé chéng tiān suǒ zhì lì， bǐ gǔ shí yī jiā wéi mì， zǒng zhī yǐ wéi shàng shū， nǎi gèng zào xīn fǎ（ dà míng lì ）。”《 suí shū . lǜ lì zhì zhōng》：“ zhì jiǔ nián zhēngyuè yòng zǔ chōng zhī suǒ zào jiá zǐ yuán lì bān shuò ...... chén shì lì liáng， yì yòng zǔ chōng zhī lì， gèng wú suǒ chuàng gǎi。” |
|
yì chēng“ jiá zǐ yuán lì”。 nán běi cháo yī bù xiān jìn de lì fǎ。 zǔ chōng zhī chuàng zhì。
chéng lì yú liú sòng dà míng liù nián（ gōng yuán 462 nián） zǔ chōng zhī shí nián 33 suì。 guī dìng yī huí guī nián wéi 365.2428 rì， shì wǒ guó zhào sòng tǒng tiān lì（ gōng yuán 1199 nián） yǐ qián zuì lǐ xiǎng de yī gè shù jù。 zài zhì lì shí shǒu xiān kǎo lǜ suì chā。 suǒ wèi“ suì chā” jiù shì yóu yú dì qiú zài yùn xíng guò chéng zhōng shòu dào qí tā tiān tǐ de xī yǐn zuò yòng， dì qiú zì zhuǎn zhóu de fāng xiàng fā shēng huǎn màn 'ér wēi xiǎo de biàn huà。 yīn cǐ cóng zhè yī nián de dōng zhì dào xià yī nián de dōng zhì， cóng dì qiú shàng kàn， tài yáng bìng méi yòu huí dào yuán lái de wèi zhì， ér shì suì suì hòu yí， zhè yě jiù yǐn qǐ liǎo２４ jié qì wèi zhì de biàn dòng zǔ chōng zhī què dìng měi 45 nián 11 yuè chā１ °, zhè gè“ suì chā zhí” suī hěn bù jīng què， dàn yǐn jìn“ suì chā” biān zhì lì fǎ， shì lì fǎ yòu liǎo gèng kē xué de jī chǔ， ér qiě zài tiān wén xué zhōng“ huí guī nián” hé“ héng xīng nián”２ gè gài niàn bèi qū fēn kāi lái。
zhè shì wǒ guó lì fǎ shǐ shàng dì 'èr cì dà gǎi gé。 yòu gǎi jìn rùn fǎ， bǎ tiān wén xué jiā hé chéng tiān tí chū de jiù lì zhōng měi 19 nián 7 rùn gǎi wéi měi 391 nián 144 rùn， shǐ zhī gèng fú hé tiān xiàng de shí jì。 zài wǒ guó shǒu cì qiú chū lì fǎ zhōng tōng cháng chēng wéi“ jiāo diǎn yuè” de rì shù wéi 27.21223 rì， yǔ jìn dài cè dé de shù jù（２７ .２１２２２） jí qí xiāng jìn。 suǒ wèi“ jiāo diǎn yuè” jiù shì yuè liàng zài tiān tǐ shàng yùn xíng de lù xiàn yòu２ gè jiāo diǎn（ yě jiào huáng bái jiāo diǎn）， yuè liàng２ cì jīng guò tóng yī jiāo diǎn de shí jiān jiào jiāo yuè diǎn。 lì chéng hòu shàng biǎo gěi sòng xiào wǔ dì liú jùn， què zāo dào chǒng chén dài fǎ xīng zhī liú de yā zhì hé fǎn duì。 zǔ zhù《 lì yì》 yī wén yú yǐ bó chì。 zǔ sǐ hòu shí nián jí tiān jiān jiǔ nián（ gōng yuán 510 nián） dé yǐ shī xíng， dá bā shí nián zhī jiǔ。《 nán qí shū . wén xué chuán》：“ sòng yuán jiā zhōng， yòng hé chéng tiān suǒ zhì lì， bǐ gǔ shí yī jiā wéi mì， zǒng zhī yǐ wéi shàng shū， nǎi gèng zào xīn fǎ（ dà míng lì ）。”《 suí shū . lǜ lì zhì zhōng》：“ zhì jiǔ nián zhēngyuè yòng zǔ chōng zhī suǒ zào jiá zǐ yuán lì bān shuò ...... chén shì lì liáng， yì yòng zǔ chōng zhī lì， gèng wú suǒ chuàng gǎi。”
fù ‘ zǔ chōng zhī ’ de jiè shào
zǔ chōng zhī（ 429 nián héng 500 nián）， zì wén yuǎn， nán běi cháo shí qī zhù míng shù xué jiā、 tiān wén xué jiā。
zǔ chōng zhī zǔ jí fàn yáng jùn qiú xiàn（ jīn hé běi lāi yuán）， wéi bì zhàn luàn， zǔ chōng zhī de zǔ fù zǔ chāng yóu hé běi qiān zhì jiāng nán。 zǔ chāng céng rèn liú sòng de“ dà jiàng qīng”， zhǎng guǎn tǔ mù gōng chéng； zǔ chōng zhī de fù qīn yě zài cháo zhōng zuò guān， xué shí yuān bó， shòu rén jìng zhòng。
zǔ chōng zhī gōng yuán 429 nián shēng yú jiàn kāng（ jīn jiāng sū nán jīng）。 zǔ jiā lì dài dōuduì tiān wén lì fǎ sù yòu yán jiū， zǔ chōng zhī cóng xiǎo jiù yòu jī huì jiē chù tiān wén、 shù xué zhī shí。 zài qīng nián shí dài zǔ chōng zhī jiù bó dé liǎo bó xué duō cái de míng shēng， sòng xiào wǔ dì tīng shuō hòu， pài tā dào“ huá lín xué shěng” zuò yán jiū gōng zuò。 gōng yuán 461 nián， tā zài nán xú zhōu ( jīn jiāng sū zhèn jiāng ) cì shǐ fǔ lǐ cóng shì， xiān hòu rèn nán xú zhōu cóng shì shǐ、 gōng fǔ cān jūn。 gōng yuán 464 nián tā diào zhì lóu xiàn ( jīn jiāng sū kūn shān dōng běi ) rénxiàn lìng。 zài cǐ qī jiān tā biān zhì liǎo《 dà míng lì 》， jì suàn liǎo yuánzhōulǜ。 sòng cháo mò nián， zǔ chōng zhī huí dào jiàn kāng rèn yè zhě pú shè， cǐ hòu zhí dào sòng miè wáng yī duàn shí jiān hòu， tā huā liǎo jiào dà jīng lì lái yán jiū jī xiè zhì zào。 gōng yuán 494 nián dào 498 nián zhī jiān， tā zài nán qí cháo tíng dān rèn cháng shuǐ xiào wèi yī zhí， shòu sì pǐn fèng lù。 jiàn yú dāng shí zhàn huǒ lián mián， tā xiě yòu《 ān biān lùn》 yī wén， jiàn yì cháo tíng kāi kěn huāng dì， fā zhǎn nóng yè， ān dìng mín shēng， gǒng gù guó fáng。 gōng yuán 500 nián zǔ chōng zhī zài tā 72 suì shí qù shì。
zǔ chōng zhī de zhù yào chéng jiù zài shù xué、 tiān wén lì fǎ hé jī xiè zhì zào sān gè lǐng yù。 cǐ wài zǔ chōng zhī jīng tōng yīn lǜ， shàn cháng xià qí， hái xiě yòu xiǎo shuō《 shù yì jì》。 zǔ chōng zhī zhù shù hěn duō， dàn dà duō dōuyǐ shī chuán。 zǔ chōng zhī shì yī wèi shǎo yòu de bó xué duō cái de rén wù。
zǔ chōng zhī de 'ér zǐ zǔ gèng yě shì zhōng guó gǔ dài zhù míng shù xué jiā。
wéi jì niàn zhè wèi wěi dà de gǔ dài kē xué jiā， rén men jiāng yuè qiú bèi miàn de yī zuò huán xíng shān mìng míng wéi“ zǔ chōng zhī huán xíng shān”， jiāng xiǎo xíng xīng 1888 mìng míng wéi“ zǔ chōng zhī xiǎo xíng xīng”。
zǔ chōng zhī zài tiān wén lì fǎ fāng miàn de gòng xiàn
zǔ chōng zhī zài tiān wén lì fǎ fāng miàn de chéng jiù， dà dū bāo hán zài tā suǒ biān zhì de《 dà míng lì 》 jí wéi《 dà míng lì 》 suǒ xiě de《 bó yì》 zhōng。
zài zǔ chōng zhī zhī qián， rén men shǐ yòng de lì fǎ shì tiān wén xué jiā hé chéng tiān biān zhì de《 yuán jiā lì》。 zǔ chōng zhī jīng guò duō nián de guān cè hé tuī suàn， fā xiàn《 yuán jiā lì》 cún zài hěn dà de chā wù。 yú shì zǔ chōng zhī zhuóshǒu zhì dìng xīn de lì fǎ， sòng xiào wǔ dì dà míng liù nián（ gōng yuán 462 nián） tā biān zhì chéng liǎo《 dà míng lì 》。 dà míng lì zài zǔ chōng zhī shēng qián shǐ zhōng méi néng cǎi yòng， zhí dào liáng wǔ dì tiān jiān jiǔ nián（ gōng yuán 510 nián） cái zhèng shì bān bù shī xíng。《 dà míng lì 》 de zhù yào chéng jiù rú xià：
qū fēn liǎo huí guī nián hé héng xīng nián， shǒu cì bǎ suì chā yǐn jìn lì fǎ， cè dé suì chā wéi 45 nián 11 yuè chā yī dù（ jīn cè yuē wéi 70.7 nián chā yī dù）。 suì chā de yǐn rù shì zhōng guó lì fǎ shǐ shàng de zhòng dà jìn bù。
dìng yī gè huí guī nián wéi 365.24281481 rì（ jīn cè wéi 365.24219878 rì）， zhí dào nán sòng níng zōng qìng yuán wǔ nián（ gōng yuán 1199 nián） yáng zhōng fǔ zhì tǒng tiān lì yǐ qián， tā yī zhí shì zuì jīng què de shù jù。
cǎi yòng 391 nián zhì 144 rùn de xīn rùn zhōu， bǐ yǐ wǎng lì fǎ cǎi yòng de 19 nián zhì 7 rùn de rùn zhōu gèng jiā jīng mì。
dìng jiāo diǎn yuè rì shù wéi 27.21223 rì（ jīn cè wéi 27.21222 rì）。 jiāo diǎn yuè rì shù de jīng què cè dé shǐ dé zhǔn què de rì yuè shí yù bào chéng wéi kě néng， zǔ chōng zhī céng yòng dà míng lì tuī suàn liǎo cóng yuán jiā shí sān nián（ gōng yuán 436 nián） dào dà míng sān nián（ gōng yuán 459 nián）， 23 nián jiān fā shēng de 4 cì yuè shí shí jiān， jiēguǒ yǔ shí jì wán quán fú hé。
dé chū mù xīng měi 84 nián chāo chén yī cì de jié lùn， jí dìng mù xīng gōng zhuǎn zhōu qī wéi 11.858 nián（ jīn cè wéi 11.862 nián）。
gěi chū liǎo gèng jīng què de wǔ xīng huì hé zhōu qī， qí zhōng shuǐ xīng hé mù xīng de huì hé zhōu qī yě jiē jìn xiàn dài de shù zhí。
tí chū liǎo yòng guī biǎo cèliáng zhèng wǔ tài yáng yǐng cháng yǐ dìng dōng zhì shí kè de fāng fǎ。 |
《 dà míng lì》 de chuàng zhì zhě |
zǔ chōng zhī（ 429-500）， zì wén yuǎn， zǔ jí fàn yáng jùn qiú xiàn（ jīn hé běi lāi yuán xiàn）， nán běi cháo shí qī jié chū de tiān wén xué jiā、 shù xué jiā hé jī xiè zhì zào jiā。
zài tiān wén lì fǎ fāng miàn， zǔ chōng zhī chuàng zhì liǎo《 dà míng lì 》， zuì zǎo bǎ suì chā yǐn jìn lì fǎ , zhè shì zhōng guó gǔ dài lì fǎ de yī gè zhòng dà jìn bù ; cǎi yòng liǎo 391 nián jiā 144 gè rùn yuè de jīng mì de xīn rùn zhōu；《 dà míng lì 》 zhōng shǐ yòng de huí guī nián rì shù (365.2428)、 jiāo diǎn yuè rì shù (27.21223)、 mù xīng gōng zhuǎn zhōu qī、 wǔ dà xíng xīng huì hé zhōu qī děng shù jù dū xiāng dāng jīng què； hái fā míng liǎo yòng guī biǎo cèliáng dōng zhì qián hòu ruò gān tiān de zhèng wǔ tài yáng yǐng cháng yǐ dìng dōng zhì shí kè de fāng fǎ， zhè gè fāng fǎ yě wéi hòu shì cháng qī cǎi yòng。 sòng xiào wǔ dì dà míng liù nián (462), zǔ chōng zhī shàng shū yào qiú liú sòng zhèng fǔ bān bù shí xíng《 dà míng lì 》， dàn zāo dào dāng shí □ chén dài fǎ xīng de gōng jī。 tā rèn wéi zǔ chōng zhī yǐn jìn suì chā、 gǎi gé rùn zhōu děng wéi bèi liǎo rú jiā jīng diǎn， zé bèi zǔ chōng zhī shì “ wū tiān bèi jīng ”。 zǔ chōng zhī zhēn fēng xiāng duì dì xiě liǎo yī piān biàn bó de zòu zhāng。 tā biǎo shì liǎo “ yuàn wén xiǎn jù， yǐ hé lǐ shí ”， “ fú cí xū biǎn， qiè fēi suǒ jù ” de xiān míng lì chǎng， bìng qiě yòng kē xué dào lǐ huí dá liǎo dài fǎ xīng de zé bèi。 tā yòng guān cè shì shí zhèng míng , yóu yú suì chā , dāng shí suǒ jiàn de tiān xiàng què shí yǐ hé rú jiā jīng diǎn zhōng suǒ fǎn yìng de chūn qiū yǐ qián de qíng kuàng bù tóng， ér huí guī nián de cháng dù yě díquè bǐ《 sì fēn lì》 de yào xiǎo。 zhè xiē tiān wén shì shí dōushì “ yòu xíng kě jiǎn， yòu shù kě tuī ”， rén men bù néng “ xìn gǔ 'ér yí jīn ”。
zǔ chōng zhī zài shù xué fāng miàn de zhù yào gòng xiàn shì guān yú yuánzhōulǜ de jì suàn。 jù《 suí shū • lǜ lì zhì》 jìzǎi， tā suàn chū yuánzhōulǜ ∏ de zhēn zhí zài 3.1415926（□ shù） hé 3.1415927（ yíng shù） zhī jiān。 zhè liǎng gè jìn sì zhí zhǔn què dào xiǎo shù dì 7 wèi， shì dāng shí shì jiè shàng zuì xiān jìn de chéng jiù， zhí dào 15 shì jì， ā lā bó shù xué jiā kǎ xī hé 16 shì jì fǎ guó shù xué jiā F. wéi dá cái dé dào gèng jīng què de jiēguǒ。 zǔ chōng zhī què dìng liǎo liǎng gè fēn shù xíng shì de□ zhí： yuē shuài 22/7(≈3.14), mì shuài 355/113(≈3.1415929)。 zhè liǎng gè zhí dōushì π de jiàn jìn fēn shù , qí zhōng mì shuài 355/113, zhí dào 16 shì jì cái bèi dé guó rén V. ào tuō hé hé lán rén A. ān tuō ní sī chóngxīn fā xiàn。 zǔ chōng zhī hái hé 'ér zǐ zǔ□ yuán mǎn jiě jué liǎo qiú tǐ jī de jì suàn wèn tí， dé dào zhèng què de qiú tǐ jī gōng shì , bìng qiě tí chū hòu rén suǒ chēng de “ zǔ□ yuán lǐ ”。 suǒ zhù《 zhuì shù》 yī shū， shì zhù míng de《 suàn jīng shí shū》 zhī yī， bèi táng dài guó zǐ jiān liè wéi suàn xué kè běn， guī dìng xué xí sì nián， xī yǐ shī chuán。
zǔ chōng zhī hái shì yī wèi bó xué duō cái de kē xué jiā， duì yú gè zhǒng jī xiè yě yòu yán jiū。 tā céng jīng shè jì zhì zào guò shuǐ duì mó（ lì yòng shuǐ lì jiā gōng liáng shí de gōng jù）、 tóng zhì jī jiàn chuán dòng de zhǐ nán chē、 yī tiān néng xíng bǎi lǐ de “ qiān lǐ chuán ” yǐ jí yī xiē lù shàng yùn shū gōng jù。 tā hái shè jì zhì zào guò jì shí qì ── lòu hú hé qiǎo miào de qī qì。
cǐ wài , zǔ chōng zhī hái jīng tōng yīn lǜ , shèn zhì hái céng jīng xiě guò xiǎo shuō《 shù yì jì》 shí juàn。
tā de zhù shù hěn duō ,《 suí shū . jīng jí zhì》 zhù lù yòu《 cháng shuǐ xiào wèi zǔ chōng zhī jí》 wǔ shí yī juàn。 sǎnjiàn yú gè zhǒng shǐ jí jìzǎi de yòu：《 zhuì shù》、《 jiǔ zhāng suàn shù zhù》、《 dà míng lì 》、《 bó dài fǎ xīng zòu zhāng》、《 ān biān lùn》、《 shù yì jì》、《 lùn yǔ xiào jīng shì》 yǐ jí guān yú《 yì jīng》、《 lǎo zǐ》、《 zhuāng zǐ》 de zhù shì děng。 dàn qí zhōng jué dà bù fēn zhù zuò dōuyǐ shī chuán。
wèile jì niàn zǔ chōng zhī de gōng jì， rén men jiāng yuè qiú bèi miàn de yī huán xíng shān mìng míng wéi “ zǔ chōng zhī huán xíng shān ”， jiāng xiǎo xíng xīng 1888 mìng míng wéi “ zǔ chōng zhī xiǎo xíng xīng ”。 |