tǔ huò xiāng shì huò xiāng de yī gè bié míng , hái kě chēng wéi pái xiāng cǎo、 dà yè bòhé。
lái yuán wéi chún xíng kē zhí wù huò xiāng agastacherugosus(fisch.etmey.)o.ktze. de dì shàng bù fēn。
zhí wù xíng tài duō nián shēng cǎo běn, gāo dá 1m, yòu xiāng qì。 jīng fāng xíng, lüè dài hóng sè, shàng bù wēi bèi róu máo。 yè duì shēng, xīn zhuàng luǎn xíng huò cháng yuán zhuàng pī zhēn xíng, cháng 2.5 ~ 11cm, kuān 1.5~ 6.5cm, biān yuán yòu bù zhěng qí dùn jù chǐ, xià miàn yòu duǎn róu máo hé xiàn diǎn。 lún sǎn huā xù zǔ chéng dǐng shēng de jiǎ suì zhuàng huā xù; bāo piàn pī zhēn xíng; huā 'ě tǒng zhuàng, jù 15 tiáo zòng mài, 5 chǐ liè, yòu yuán máo hé xiàn diǎn; huā guān dàn zǐ sè huò hóng sè, 2 chún xíng, xià chún zhōng bù liè piàn yòu bō zhuàng xì chǐ; xióng ruǐ 4, èr qiáng, shēn chū huā guān wài。 xiǎo jiān guǒ dǐng duān yòu máo。 huā qī 6~ 7 yuè, guǒ qī 10~ 11 yuè。 shēng yú lù biān、 tián yě。 zhù chǎn sì chuān、 jiāng sū、 zhè jiāng、 hú nán; yòu zāi péi。
cǎi zhì xià、 qiū jì zhī yè mào shèng shí huò huā chū kāi shí cǎi gē, yīn gān, huò chèn xiān qiē duàn yīn gān。
huà xué chéngfèn hán huī fā yóu, yóu zhōng zhù yào wéi jiá jī hú jiāo fēn( methylchavicol)、 níng méng xī( limonene)、 α- pài xī hé β- pài xī、 duì sǎn huā tīng、 fāng zhāng chún、 Ⅰ - dīng xiāng xī děng。
xìng wèi xìng wēi wēn, wèi xīn。
huò xiāng yòu míng tǔ huò jǐ, yuán chǎn yú wǒ guó。 xǐ wēn wàng shī rùn kòu yáng guāng chōng zú huán jìng, dì shàng bù fēn bù nài hán, pà gān zào hé jī shuǐ, duì tǔ rǎng yào qiú bù yán, yí shū sōng féi wò hé pái shuǐ liáng hǎo de shā rǎng tǔ。
● pǐn zhǒng
cháng yòng bōzhòng hé fēn zhū fán zhí . bōzhòng kě 3 héng 4 yuè chūn miáo, 10~ 15 tiān fā yá. fā yá jiào zhěng qí. fēn zhū kě zài chūn jì sù gēn méng yá hòu wā qǐ chóngxīn zāi zhí.
● fán zhí
bōzhòng miáo 3 héng 4 lí mǐ gāo shí, jìn xíng jiànmiáo. miáo gāo 6 héng 8 lí mǐ shí, xuǎn zé yīn tiān huò bàng wǎn jìn hángdì 'èr cì jiànmiáo huò bǔ miáo。 shēngzhǎng qī bǎo chí tǔ rǎng shī rùn, dàn bù néng jī shuǐ, měi bàn yuè shī féi 1 cì. yuè dōng sù gēn 5 héng 6 yuè chū miáo hòu, lù dì zāi zhí huò pén zāi, 6 héng 7 yuè jì xù kāi huā.
● zāi péi
zhù yào yòu hè bān bìng、 kū wěi tòng hé hóng zhī zhū、 yá chóng wēi hài. bìng hài yòng 50 % tuì jūn tè kě shī xìng fěn jì 1500 bèi yè pēn sǎ; chóng hài yòng 80% dí dí wèi rǔ qū 1500 bèi yè pēn shā.
● yìng yòng
huò xiāng zài wǒ guó zāi péi lì shǐ yōu jiǔ. dāng mì jí de dàn zǐ hóng sè huā shèng kāi shí. yōu měi yǎ zhì. shì yòng yú huā jìng, chí pàn hé tíng yuàn chéng piàn zāi zhí。 shí fēn yōu yǎ, yě kě pén zài guān shǎng。
gōng néng zhù zhì qū shǔ jiě biǎo, huà shī hé wèi。 yòng yú shǔ shī gǎn mào、 xiōng mèn、 fù tòng tù xiè。
wéi chún xíng kē zhí wù guǎng huò xiāng ( zhī xiāng )pogostemoncablin(blanco)benth. huò huò xiāng ( pái xiāng cǎo、 yě huò xiāng )agastacherugosa(fisch.etmey.)o.ktze. de quán cǎo。 wèi xīn, xìng wēi wēn。 rù fèi、 pí、 wèi jīng。 gōng néng: kuài qì、 hé zhōng、 bì huì、 qū shī、 jiě shǔ。 zhù zhì: gǎn mào shǔ shī、 hán rè、 tóu tòng、 xiōng wǎn pǐ mèn、 ǒu tù xiè xiè、 nüè jí、 lì jí、 kǒu chòu。 nèi fú: jiān tānɡ, 5~ 10g, xiān pǐn jiā bèi; huò rù wán、 sàn。 wài yòng: jiān shuǐ hán shù; huò shāo cún xìng yán mò diào fū。
【 xiàn dài yán jiū】
zhù yào chéngfèn: guǎng huò xiāng hán huī fā yóu yuē 1.5%, yóu zhōng zhù yào chéngfèn shì guǎng huò xiāng tóng (pogostone) hé guǎng huò xiāng chún (patchoulialcohol)。 qí tā chéngfèn yòu běn jiá quán (benzaldehyde)、 dīng xiāng yóu fēn (eugenol)、 guì pí quán (cinnamicaldehyde) děng。
cóng guǎng huò xiāng zhōng fēn lí chū huáng tóng lèi huà hé wù qín huáng sù (apigenin)、 shǔ lǐ huáng sù (rhamnetin)、 shāng lù huáng sù (ombuine)。
huò xiāng hán huī fā yóu 0.28%, zhù yào chéngfèn wéi jiá jī hú jiāo fēn (methylchavicol), zhàn 80% yǐ shàng。 bìng hán huí xiāng mí (anethole)、 huí xiāng quán (anisaldehyde)、 d- níng méng xī (d-limonene)、 duì - jiá yǎng jī guì pí quán (p-methoxycin-namaldehyde)、 α- pài xī (α-pinene)、 β- pài xī (β-pinene)、 3- xīn tóng (3-0ctanone)、 3- xīn chún (3-0ctanol)、 duì - jù sǎn huā xī (p-cymene) děng。
cóng huò xiāng zhōng fēn lí chū cì huái huáng sù (acacetin)、 duàn sù (tilianine)、 méng huā dài (linarin)、 huò xiāng dài (agasta-choside)、 yì huò xiāng dài (isoagastachoside)、 huò xiāng sù (agastachin)。 cǐ wài, shàng hán shǎo liàng róu zhì、 kǔ wèi zhì děng chéngfèn。
yào lǐ zuò yòng:
1. kàng zhēn jūn zuò yòng shí yàn zhèng míng, huò xiāng jiān jì (8%~ 15%) zài shì guǎn nèi duì xǔ lán máo xuǎn jūn děng duō zhǒng zhì bìng xìng zhēn jūn yòu yì zhì zuò yòng。 yǐ mí jìn chū yè、 chún jìn chū yè、 shuǐ jìn chū yè yì néng yì zhì duō zhǒng zhì bìng xìng zhēn jūn。 shì yàn biǎo míng, huò xiāng yǐ mí jìn chū yè、 chún jìn chū yè、 shuǐ jìn chū yè jí jiān jì duì zhǐ jiān máo xuǎn jūn jí zú zhí máo xuǎn jūn de yì jūn nóng dù fēn bié shì 3%、 5%、 10%、 15%, tí shì jìn chū yè de kàng jūn néng lì bǐ jiān jì wéi qiáng。
2. kàng gōu duān luó xuán tǐ zuò yòng huò xiāng shuǐ jiān jì zài nóng dù wéi 15mg/ml shí duì gōu duān luó xuán tǐ yòu yì zhì zuò yòng; dāng nóng dù zēng zhì 31mg/ml shí duì gōu duān luó xuán tǐ yòu shā miè zuò yòng。
3. kàng bìng dú zuò yòng yòu bào gào zhǐ chū, huò xiāng zhōng de huáng tóng lèi wù zhì yòu kàng bìng dú zuò yòng。 cóng huò xiāng zhōng fēn lí chū lái de chéngfèn kě yǐ yì zhì xiāo huà dào jí shàng hū xī dào bìng yuán tǐ héng héng bí bìng dú de shēngzhǎng fán zhí, huò xiāng zhōng yòu kàng bìng dú zuò yòng de chéngfèn shì huáng tóng( huáng jiǎn sù chéngfèn)。 yǐ gāi chéngfèn wéi zhù, hé chéng de kàng bìng dú xìng gèng qiáng、 nèi fú yì xī shōu de yào wù yòng yú bí bìng dú gǎn rǎn zhě, xiào guǒ liáng hǎo。
4. duì xiāo huà xì tǒng de zuò yòng huò xiāng zhōng de huī fā yóu yòu cì jī wèi nián mó、 cù jìn wèi yè fēn mì、 bāng zhù xiāo huà de zuò yòng。 dàn huò xiāng jiān jì duì dǎn náng wú shōu suō zuò yòng。
【 lín chuáng yùn yòng】
lín chuáng bào dào:
1. zhì liáo shǔ xiè huò xiāng、 cāng shù、 bīn láng gè 1000g, hòupò 600g, huáng lián 300g, mù xiāng 500g, dì jǐn cǎo 3000g。 jiā qīng shuǐ 80~ 100l, jìn pào 1 xiǎo shí, jiān zhì 25ml, lěng què hòu, fēn zhuāng píng nèi。 chéng rén měi cì 100ml, kāi shuǐchōng fú, qīng zhě měi rì 2 cì, zhòng zhě měi rì 3 cì。 ěxīn 'ǒu tù zhòng zhě, kě shǎo liàng duō cì, měi cì 30~ 50ml, pín pín yān xià, měi rì 6~ 10 cì, huò jiā rù shēng jiāng zhī shù dī chōng fú。 ér tóng zhuó jiǎn。 zhì liáo 128 lì, xiǎn xiào 74 lì, yòu xiào 46 lì, wú xiào 8 lì。 yī bān fú yào hòu 1 rì jí kě jiàn xiào。 〔 zhōng yī zá zhì 1983;( 8): 40 〕
2. zhì liáo zhōng jiāo shī rè zhèng huò xiāng、 chén pí、 fú líng gè 15g, shā rén、 hòupò、 bàn xià、 bīn láng、 huáng qín gè 10g, chái hú 12g, shuǐ jiān fú, měi rì 1 jì。 zhì liáo 32 lì, quán bù zhì yù。 píng jūn fú yào 9 jì。〔 zhōng yuán yī kān 1990; 17( 3): 31〕
3. zhì liáo xià lìng pí yán huò xiāng、 qīng hāo、 huángbò、 kǔshēn、 dì gǔ pí gè 9g, shuǐ jiān fú。 zhì liáo 60 lì, yòng yào 1 gè liáo chéng( 7 tiān wéi 1 liáo chéng) hòu, quán yù 30 lì, xiǎn xiào 9 lì, wú xiào 12 lì。〔 zhè jiāng zhōng yī zá zhì 1985;( 6): 374〕
4. zhì liáo yīng yòu 'ér fù xiè
a. huò xiāng、 cāng shù gè 6g, yě má cǎo 15g, chē qián zǐ 9g, hòupò、 chén pí gè 4g, fěn gān cǎo 3g, shēng jiāng 3 piàn, dà zǎo 5~ 7 méi。 shuǐ jiān fú。 zhì liáo 112 lì, quán bù zhì yù。〔 fú jiàn zhōng yī yào 1984;( 1): 13〕
b. huò xiāng、 zǐ sū gè 4g, cāng shù、 hòupò gè 6g, shā rén 3g, yún líng 9g, chē qián zǐ 6g。 shuǐ jiān fú。 zhì liáo 36 lì, quán yù 25 lì, hǎo zhuǎn 8 lì, wú xiào 3 lì。 liáo xiào yōu yú duì zhào zǔ。〔 hé nán zhōng yī 1990;( 4): 37〕
5. zhì liáo jí xìng kǎ tā xìng jié mó yán huò xiāng 15~ 30g, shuǐ jiān fú, měi rì 1 jì, zǎo wǎn gè fú 1 cì。 rú fā bìng 3~ 4 tiān, fā yán jiào lì hài zhě, kě jiā rù bái máo gēn 30g, yòng shàng yào jiān fú。 zhì liáo bìng dú xìng chuán rǎn xìng jié mó yán huàn zhě 34 lì, quán yù 31 lì, wú xiào 3 lì。〔 fú jiàn yī yào zá zhì 1976;( 1): 28〕
fāng jì xuǎn yòng: 1. zhì liáo huò luàn tù xiè: chén pí( qù bái)、 huò xiāng yè( qù tǔ)。 shàng děng fèn, měi fú wǔ qián, shuǐ yī zhǎn bàn, jiān zhì qī fēn, wēn fú, bù jū shí hòu。(《 bǎi yī xuǎn fāng》 huí shēng sàn)
2. zhì liáo nüè jí: gāo liáng jiāng、 huò xiāng gè bàn liǎng。 shàng wéi mò, jūn fēn wéi sì fú, měi fú yǐ shuǐ yī wǎn, jiān zhì yī zhǎn, wēn fú, wèi dìng zài fú。(《 jī fēng pǔ jì fāng》 huò xiāng sàn)
3. zhì liáo tāi qì bù 'ān, qì bù shēng jiàng, ǒu tù suān shuǐ: xiāng fù、 huò xiāng、 gān cǎo gè 'èr qián。 wéi mò, měi fú 'èr qián, rù yán shǎo xǔ, fèi tānɡ diào fú zhī。(《 tài píng shèng huì fāng》)
pèi wǔ xiào yòng:
huò xiāng pèi wǔ bái shù huò xiāng hé wèi huà shī zhǐ 'ǒu; bái shù jiàn pí yì qì。 èr zhě wǔ yòng, yòu jiàn pí yì qì、 huà shī hé wèi zhī gōng xiào, yòng yú zhì liáo pí wèi xū ruò 'ér zhì de shēn juàn fá lì、 ǒu tù、 xiè xiè děng zhèng。
huò xiāng pèi wǔ bàn xià huò xiāng huà shī xǐng pí、 kuān zhōng kuài qì、 hé wèi zhǐ 'ǒu; bàn xià zào shī huà tán、 hé wèi jiàng nì zhǐ 'ǒu。 èr zhě pèi wǔ, kě chú pí wèi hán shī 'ér zhǐ 'ǒu tù, yòng yú zhì liáo hán shī nèi zǔ yǐn qǐ de wǎn fù pǐ mǎn、 ěxīn、 ǒu tù、 fù xiè děng zhèng。
huò xiāng pèi wǔ pèi lán huò xiāng fāng xiāng wēn xù, sàn biǎo xié、 huà lǐ shī、 xǐng pí kāi wèi、 hé zhōng zhǐ 'ǒu; pèi lán qì xiāng wèi xīn xìng píng, xǐng pí huà shī jiě shǔ。 èr zhě xiāng wǔ wéi yòng, qí qīng rè huà shī jiě shǔ、 hé wèi xǐng pí zhī gōng xiào gèng zhù, yòng yú zhì liáo xià rì shāng shǔ、 shī zhuó zhōng zǔ、 wèi shī hé jiàng 'ér zhì de juàn dài、 wèi wǎn pǐ mèn、 ěxīn、 ǒu tù、 kǒu zhōng fā nián děng zhèng。
huò xiāng pèi wǔ shā rén huò xiāng huà zhuó zhǐ 'ǒu; shā rén wēn zhōng xíng qì、 ān tāi。 èr yào hé yòng, yòu wēn zhōng lǐ qì、 zhǐ 'ǒu 'ān tāi zhī gōng xiào, yòng yú zhì liáo rèn shēn 'è zǔ huò qì zhì wǎn mèn、 wèi nà bù jiā zhě。
【 zhù yì shì xiàng】
yí jì: “ yīn xū huǒ wàng, wèi ruò yù 'ǒu jí wèi rè zuò 'ǒu, zhōng jiāo huǒ shèng rè jí, wēn bìng rè bìng, yáng míng wèi jiā xié shí, zuò 'ǒu zuò zhàng, fǎ bìng jìn yòng。 ”(《 běn cǎo jīng shū》)
dú fù zuò yòng: lín chuáng shàng céng yòu fú yòng hán huò xiāng de zhōng yào zhì jì yǐn qǐ guò mǐn xìng yào zhěn de bào gào。
【 yī jiā lùn yào】
“ huò xiāng, qí qì fāng xiāng, shàn xíng wèi qì, yǐ cǐ diào zhōng, zhì 'ǒu tù huò luàn, yǐ cǐ kuài qì, chú huì 'è pǐ mèn。 qiě xiāng néng hé hé wǔ zàng, ruò pí wèi bù hé, yòng zhī zhù wèi 'ér jìn yǐn shí, yòu xǐng pí kāi wèi zhī gōng。 xīn néng tōng lì jiǔ qiào, ruò lán zhàng shí yì yòng zhī, bù shǐ wài xié nèi qīn, yòu zhù chí zhèng qì zhī lì。 fán zhū qì yào, dú cǐ tǐ qīng xìng wēn, dà néng wèi qì, zhuān yǎng fèi wèi。 dàn yè shǔ yáng, wéi fā shēng zhī wù, qí xìng ruì 'ér xiāng sàn, bù yí duō fú。”(《 yào pǐn huà yì》)
“ huò xiāng, qīng fēn wēi wēn, shàn lǐ zhōng zhōu shī zhuó tán xián, wéi xǐng pí kuài wèi, zhèn dòng qīng yáng miào pǐn。《 bié lù》 zhì fēng shuǐ dú zhǒng zhě, qū chú shī zhuó, zì néng qīng lǐ shuǐ dào yě。 qù 'è qì zhě, shī màn zhōng gōng zhī zhuó qì yě。 huò luàn xīn fù tòng zhě, shī zhuó zǔ zhì, shāng jí pí tǔ qīng yáng zhī qì, zé cù rán liáo luàn, ér tù xiè jiǎo tòng, fāng xiāng néng zhù zhōng zhōu qīng qì, shèng shī bì huì, gù wéi shǔ shī shí lìng yào yào。 rán xìng jí hé píng, lì liàng yì huǎn, zhǐ kě yǐ zhì huò luàn qīng zhèng, ér cù rán dà tòng, tù xiè bìng zuò, zhī lěng mài jué zhě, fēi dà jì sì nì bùwèi gōng, duàn fēi cǐ dàn bó hé píng, suǒ néng dú dāng dà rèn。”“ huò xiāng fāng xiāng 'ér bù xián qí měng liè, wēn xù 'ér bù piān yú zào rè, néng qū chú yīn mái shī xié, ér zhù pí wèi zhèng qì, wéi shī kùn pí yáng, dài juàn wú lì, yǐn shí bù gān, shétāi zhuó gòu zhě zuì jié zhī yào。 yì bì huì 'è, jiě shí xíng yì qì。 …… huò xiāng qì wèi hé píng, bù xián xīn zào, gù zhù pí wèi 'ér wú liú bì。”(《 běn cǎo zhèng yì》)
“ huò xiāng, zhuān zhì pí fèi 'èr jīng, rù wū yào shùn qì sàn zhōng, chéng gōng zài fèi。 jiā huáng qí sì jūn zǐ tānɡ, qǔ xiào zài pí。 gù néng kāi pí wèi, jìn yǐn shí, zhǐ huò luàn, dìng 'ǒu nì, nǎi shāng hán fāng zhī yào lǐng, wéi zhèng qì sàn zhī yào yào yě。”(《 yào jiàn》)
“ huò xiāng, xīn xiāng wēi wēn, xiāng tián bù jùn。 dàn xīn xiāng qì zhèng néng zhù pí xǐng wèi yǐ bì zhū 'è。 gù fán wài lái 'è qì nèi qīn, ér jiàn huò luàn 'ǒu tù bù zhǐ zhě, xū yòng cǐ tóu fú。 bǐ qí xiōng kāi qì kuān, yǐn shí kè jìn, gù tóng wū yào shùn qì sàn zé kě yǐ lì fèi, tóng sì jūn zǐ tānɡ zé kě yǐ jiàn pí yǐ chú kǒu chòu。 dàn yīn rè zuò 'ǒu, wù fú。”(《 běn cǎo qiú zhēn》)
fù zhù: huò xiāng chǎn yú wǒ guó dà bù fēn dì qū, yīn chǎn dì bù tóng 'ér yòu bù tóng míng chēng。 chǎn yú jiāng sū sū zhōu zhě chēng sū huò xiāng; chǎn yú zhè jiāng zhě chēng dù huò xiāng; chǎn yú sì chuān zhě chēng chuān huò xiāng。 rán qí dà duō shù yě shēng yú shān pō、 lù bàng, gù yì tǒng chēng wéi yě huò xiāng。 gāi lèi huò xiāng jiào guǎng huò xiāng wèi dàn, pǐn zhì jiào cì。
guǎng huò xiāng, yì chēng nán huò xiāng。 gāi pǐn zhǒng yǔ shàng shù huò xiāng tóng kē bù tóng shǔ, yuán chǎn yú fěi lǜ bīn děng dōng nán yà gè guó, wǒ guó nán fāng guǎng dōng、 tái wān děng dì yě yòu zāi péi。 guǎng huò xiāng yòu nóng yù de tè yì qīng xiāng, wèi wēi kǔ 'ér xīn, pǐn zhì zuì jiā, huà shī hé zhōng、 jiě shǔ bì huì zhī lì yóu shèng。 |
|
|