|
|
tǔ niú xī ( dù niú xī、 dǎo kòu cǎo gēn、 cū máo niú xī)
[ yào wù ] wéi zhí wù xiàn kē zhí wù cū máo niú xī achyranthesasperal.、 niú xī a.bidentatab1. yě shēng zhǒng de gēn。 chǎn yú fú jiàn、 guǎng xī guǎng dōng、 sì chuān、 yún nán、 hé nán děng dì。
qiū jì cǎi wā, xǐ jìng, shài gān, shēng yòng, yì yòng xiān pǐn。
[ yào huà ] hán zào dài( dài yuán wéi qí dūn guǒ suān)、 jiǎ yán。
[ yào lǐ ]( 1) jiān jì zài rén tǐ tǐ nèi xiǎn kàng zhǒng liú de zhì liáo zuò yòng。
( 2) cū máo niú xī jì zài dòng wù tǐ nèi néng zhōng hé bái hóu gǎnjūn dú sù, bìng yòu yù fáng bái hóu de zuò yòng。
( 3) niú xī jiān jì huò chún tí qǔ yè duì zuì quǎn、 liè、 tù zuò jìng mài zhù shè, jūn yòu duǎn zàn de jiàng yā zuò yòng。
( 4) niú xī jiān jì jìng mài zhù shēn yú má zuì jiā tù, yòu qīng wēi lì niào zuò yòng, fù qiāng zhù shēn yú yǐ yòng cù suān chǎn shēng niǔ zhuǎn de xiǎo shǔ chéng yī dìng de zhǐ tòng zuò yòng。
( 5) niú xī jiān jì duì dòng wù lí tǐ cháng guǎn yòu qīng dù yì zhì zuò yòng。
( 6) niú xī jiān jì hé liú jìn gāo duì jiā tù lí tǐ zǐ gōng bù lùn yǐ yùn、 mò yùn dōunéng shǐ zhī shōu suō; duì shōu suō wú lì de xiǎo shǔ lí tǐ zǐ gōng zé yòu jiā qiáng qí shōu suō de zuò yòng。
[ yào xìng ] kǔ、 liáng。 guī fèi、 pí、 gān、 pángguāng jīng。
[ yào xiào ] bài dú kàng 'ái、 zhú yū chú bì, xiāo yán lì niào。
[ yào yòng ]( 1) bài dú kàng 'ái, yòng yú 'ái liú jī dú: bí yān 'ái tǔ niú xī 、 yě mài、 hàn fáng yǐ gè 30 kè jūn yòng xiān pǐn, shuǐ jiān 3 cì fēn fú。 lìng qǔ dēng xīn cǎo dǎo suì kǒu hán。 tóng shí yòng chuí pén cǎo dǎo làn。 jì xù tuì yuè, kě huò jìn qī quán yù。 yí yú wèi fēn huà 'ái。 shí guǎn 'ái tǔ niú xī 、 dānshēn、 huáng qí、 shā cān、 dǎngshēn gè 9 kè, huáng qín、 chuān bèi、 jī nèi jīn gè 6 kè, jīn yín huā 15 kè, bái yīng 30 kè shuǐ jiān 3 cì fēn fú, měi cì sòng qù nán bái yào 2 kè。 kě lián fú bàn nián, néng shǐ zhèng zhuàng xiāo shī, fàn liàng zēng jiā。
( 2) zhú yū chú bì, yòng yú yū zǔ bì tòng: yū zǔ jīng bì tǔ niú xī 、 mǎ biān cǎo gè 30 kè jūn yòng xiān pǐn, shuǐ jiān, diào jiǔ fú。 fēng shī bì tòng tǔ niú xī 12 kè, xù duàn、 mù guā gè 9 kè shuǐ jiān 3 cì fēn fú。
( 3) xiāo yán lì niào, yòng yú yán zhèng niào lín: xiǎo 'ér fèi yán xiān tǔ niú xī 500 kè, dǎo làn, jiā shì liàng kāi shuǐ, jiǎo qǔ zhī 500 háo shēng, gé shuǐ zhēng 0.5 xiǎo shí。 1~2 suì xiǎo 'ér měi cì fú 15 háo shēng; 3~5 suì 20~35 háo shēng, gé 4~6 xiǎo shí 1 cì, rì 2~3 cì, yì yí yú má zhěn bìng fā fèi yán、 liú gǎn fèi yán jí zhī qì guǎn fèi yán děng。 niào lín sè tòng tǔ niú xī 、 huá shí gè 12 kè, dōng kuí zǐ 9 kè shuǐ jiān 3 cì fēn fú。
[ yào liàng ] jiān jì: 9~15 kè( xiān pǐn bèi liàng, xiān gān tóng)。 wài yòng: shì liàng。 yùn fù jì yòng。
【 bié míng】 dǎo kòu cǎo、 dǎo kòu lè、 dǎo gōu cǎo、 cū máo niú xī、 jī duō bí、 jī gǔ huáng
【 lái yuán】 wéi xiàn kē niú xī shǔ zhí wù tǔ niú xī achyranthesasperal., yǐ gēn( tǔ niú xī ) huò quán cǎo( dǎo kòu cǎo) rù yào。 xià、 qiū cái shōu, chú qù jīng yè, jiāng gēn shài gān, jí wéi tǔ niú xī ; ruò jiāng quán cǎo shài gān zé wéi dǎo kòu cǎo。
【 yuán xíng tài】 yī nián shēng huò 'èr nián shēng cǎo běn, gāo dá 1 mǐ。 jīng zhí lì huò pī sàn, jiān shí, jù 4 lēng, yòu fēn zhī, bèi róu máo, dà rú xī zhuàng, rù qiū hòu dì shàng bù fēn biàn chéng 'àn hóng sè。 dān yè duì shēng, jù bǐng。 xià、 qiū jiān kāi dàn lǜ sè xiǎo huā, suì zhuàng huā xù dǐng shēng, zhí lì。 bāo guǒ luǎn xíng, cháng yuē 3 háo mǐ。
【 xìng wèi guī jīng】 wēi kǔ, liáng。
【 gōng néng zhù zhì】 qīng rè, jiě dú, lì niào。 yòng yú gǎn mào fā rè, biǎn táo tǐ yán, bái hóu, liú xíng xìng sāi xiàn yán, nüè jí, fēng shī xìng guān jié yán, mì niào jìjié shí, shèn yán shuǐ zhǒng。
【 yòng fǎ yòng liàng】 gēn、 quán cǎo 0.5 ~ 1 liǎng。
【 bèi zhù】( 1) gè dì yǐ tǔ niú xī ( dù niú xī) wéi míng de yì wù tóng míng pǐn shèn duō。 niú xī shǔ zhí wù de tǔ niú xī chú qián zhǒng wài, shàng yòu: jiān yè niú xī achyranthesjaponicanakai. liǔ yè niú xī achyrantheslongifcliamakino。 hóng hè cū máo niú xī achyranthesasperal.var.rubrofuscahook.f., dùn tóu niú xī achyranthesasperal.var.indical.[a.obtusifolialam.] jí gè dì yě shēng de niú xī achyranthesbidentatablume děng。
【 zhāi lù】《 quán guó zhōng cǎo yào huì biān》 |
|
tǔ niú xī
(《 běn cǎo tú jīng》 )
【 bié míng】 dù niú xī (《 běn cǎo bèi yào》 )。
【 lái yuán】 wéi xiàn kē zhí wù niú xī de yě shēng zhǒng jí liǔ yè niú xī、 cū máo niú xī děng de gēn hé gēn jīng。
【 zhí wù xíng tài】, ① niú xī, xiáng " niú xī " tiáo。
② liǔ yè niú xī, yòu míng: shān niú xī (《 gāng mù shí yí》 ), jiǎn dāo niú xī。
duō nián shēng cǎo běn, gāo 1~ 1 . 6 mǐ. jīng zhí lì, sì fāng xíng, jié péng dà; yè duì shēng, yè piàn pī zhēn xíng huò xiá pī zhēn xíng, cháng yuē 4. 5~ 15 lí mǐ, kuān yuē 0. 5~ 3. 6 lí mǐ, xiān duān jí jī bù jūn jiàn jiān, quán yuán, shàng miàn lǜ sè, xià miàn cháng chéng zǐ hóng sè。 suì zhuàng huā xù yè shēng huò dǐng shēng; huā duō shù; bāo piàn 1, xiān duān yòu chǐ; xiǎo bāo piàn 2, cì zhuàng, zǐ hóng sè, jī bù liǎng cè gè yòu 1 luǎn yuán xíng xiǎo liè piàn, cháng yuē 0. 6 háo mǐ; huā bèi 5, lǜ sè, xiàn xíng, jù 3 mài; xióng ruǐ 5, huā sī xià bù hé shēng, tuì huà xióng ruǐ fāng xíng, xiān duān jù bù míng xiǎn de chǐ; huā zhù cháng yuē 2 háo mǐ。 bāo guǒ cháng luǎn xíng。 huā qī 7~ 10 yuè。 guǒ qī 3~ 11 yuè。
fēn bù hú nán、 hú běi、 sì chuān、 yún nán、 guì zhōu、 jiāng xī、 ān huī、 jiāng sū、 zhè jiāng、 fú jiàn děng dì。
③ cū máo niú xī, xiáng " dǎo kòu cǎo " tiáo。
【 cǎi jí】 dōng chūn jiànhuò qiū jì cǎi wā, chú qù jīng yè jí xū gēn, xǐ jìng, shài gān huò yòng liú huáng xūn hòu shài gān。
【 yào cái】① niú xī ( yě shēng zhě ) de gān zào gēn jīng jí gēn, yòu míng: yě niú xī。 gēn jīng chéng yuán zhù zhuàng, cháng 1~ 3 lí mǐ, zhí jìng 6~ 10 háo mǐ, huī zōng sè, shàng duān yòu jīng jī cán liú, zhōu wéi zhe shēng duō shù cū xì bù yī de gēn。 gēn cháng yuán zhù xíng, lüè wān qū, cháng yuē 15 lí mǐ yǐ xià, jìng kě dá 4 háo mǐ; biǎo miàn dàn huī zōng sè, yòu xì mì de zòng zhòu wén。 zhì shāo róu ruǎn, gān tòu hòu yì zhé duàn, duàn miàn huáng zōng sè, kě jiàn chéng juàn zhuàng sàn liè de wéi guǎn shù。 qì wēi, wèi wēi tián。
chǎn shǎn xī、 gān sù、 ān huī、 jiāng xī、 fú jiàn、 zhè jiāng、 jiāng sū、 sì chuān、 guì zhōu děng dì。
② liǔ yè niú xī de gān zào gēn jīng jí gēn, yòu míng: sū mù hóng、 lì zhī hóng、 tòu xuè hóng (《 gāng mù shí yí》 ), hóng niú xī、 niú kè xī。 gēn jīng duǎn cū, cháng 2~ 6 lí mǐ, jìng 1~ 1. 5 lí mǐ。 gēn 4~ 9 tiáo, niǔ qū, cháng 10~ 20 lí mǐ, jìng 0. 4~ 1. 2 lí mǐ, xiàng xià jiàn xì。 biǎo miàn huī huáng hè sè, jù xì mì de zòng zhòu wén jí xū gēn chú qù hòu de hén jì。 zhì yìng 'ér shāo yòu tánxìng, yì zhé duàn, duàn miàn pí bù dàn huī hè sè, lüè guāng liàng, kě jiàn duō shǔdiǎn zhuàng sàn bù de wéi guǎn shù。 qì wēi, wèi chū wēi tián hòu sè。
chǎn jiāng xī、 zhè jiāng、 hú běi、 hú nán、 sì chuān、 guì zhōu děng dì。
③ cū máo niú xī de gān zào gēn jīng jí gēn。 gēn jīng duǎn yuán zhù xíng, huī zōng sè, zhōu wéi zhe shēng zhòng duō yuán zhù zhuàng xì cháng de gēn, cháng yuē 6~ 10 yú lí mǐ, cū yuē 2~ 5 háo mǐ, lüè wān qū。 biǎo miàn huī zōng sè, yòu xì qiǎn de zòng zhòu wén。 zhì jiān yìng, yì zhé duàn, duàn miàn xiān wéi xìng, dàn huī qīng sè zhì huī bái sè。 wèi dàn wúxiù。
chǎn guǎng dōng、 fú jiàn、 guǎng xī děng dì。
【 páozhì】 jiǎn qù zá zhì, xǐ jìng, rùn tòu qiē duàn, shài gān。
【 xìng wèi】 kǔ suān, píng。
①《 fú jiàn mín jiān cǎo yào》: " kǔ suān, píng, wú dú。 "
②《 guǎng xī zhōng cǎo yào》: " wèi wēi kǔ suān, xìng hán, wú dú。 "
③《 yún nán zhōng cǎo yào》: " gān wēi suān, liáng。 "
【 gōng yòng zhù zhì】 huó xuè sàn yū, qū shī lì mín, qīng rè jiě dú。 zhì lìnbìng, niào xuè, fù nǚ jīng bì, zhēng jiǎ, fēng shī guān jié tòng, jiǎo qì, shuǐ zhǒng, lì jí, nüè jí, bái hóu, yōng zhǒng, diē dǎ sǔn shāng。
①《 běn cǎo tú jīng》: " zhì fù rén xuè kuài。 "
②《 gāng mù shí yí》: " huó xuè huà yū, kuān jīn, lǐ diē dǎ sǔn shāng。 zhì pò shāng fēng, qī shí 'èr bān 'è jí。 gōng shèng chuān chǎn。 yòu: shàn néng lǐ chuāng, bìng jiàn rù ròu。 "
③《 lǐng nán cǎi yào lù》: " wéi shōu liǎn yào jí lì xiǎo biàn yào, qīng xuè xiāo dú。 zhì hóu zhèng dǎo zhī hán shù; yòu sàn xuè zhǐ tòng, lǐ jiǎo qì, jiān jiǔ fú。 "
④《 fú jiàn mín jiān cǎo yào》: " sàn yū xuè, qiáng zú xī, yǐn yào xià xíng。 "
⑤《 nán níng shì yào wù zhì,: " qīng rè, sàn xuè zhǐ tòng。 zhì nüè jí、 zhì chuāng jí hóng bái lì; wài yòng zhì diē dǎ sǔn shāng。 "
⑥《 jiāng xī cǎo yào》: " zhì zhú mù cì shāng, dú fēng yǎo shāng děng zhèng; bìng kě yǐn chǎn。 "
⑦《 shàng hǎi cháng yòng zhōng cǎo yào shǒu cè》: " tōng jīng lì niào, qīng rè jiě dú, huó xuè zhǐ tòng。 zhì jiǎo qì zhǒng zhàng, guān jié yán, fēng shī tòng, bái hóu, jí màn xìng yān yán。 "
⑧《 guì zhōu cǎo yào》: " shēng yòng kě pò xuè lì shī, chǎo yòng bǔ gān shèn, qiáng jīn gǔ。 "
⑨《 yún nán zhōng cǎo yào》: " huó xuè qū yū, qīng rè chú shī, zhì ké xuè, bí nǜ, niào xuè, niào lù gǎn rǎn, shī rè dài xià。 "
【 yòng fǎ yǔ yòng liàng】 nèi fú: jiān tānɡ, 3~ 5 qián ( xiān zhě 1~ 2 liǎng )。 wài yòng: dǎo fū, dǎo zhī dī 'ěr huò yán mò chuī hóu。
【 yí jì】《 fú jiàn mín jiān cǎo yào》: " yùn fù jì yòng。 "
【 xuǎn fāng】① zhì nán fù zhū lín, xiǎo biàn bù tōng: tǔ niú xī lián yè, yǐ jiǔ jiān fú shù cì。 xuè lín yóu yàn。 (《 lǐng nán cǎi yào lù》 )
② zhì xuè zhì jīng bì: xiān tǔ niú xī yī zhì 'èr liǎng, huò jiā mǎ biān cǎo xiān quán cǎo yī liǎng。 shuǐ jiān, diào jiǔ fú。 (《 fú jiàn zhōng cǎo yào》 )
③ zhì fēng shī xìng guān jié tòng: xiān tǔ niú xī liù qián zhì yī liǎng ( gān de sì zhì liù qián ) hé zhū jiǎo yī gè ( qī cùn ), hóng jiǔ hé shuǐ gè bàn jiān fú。 (《 fú jiàn mín jiān cǎo yào》 )
④ zhì gān yìng biàn shuǐ zhǒng: xiān tǔ niú xī liù qián zhì yī liǎng ( gān de sì zhì liù qián )。 shuǐ jiān, fàn qián fú, rì fú liǎng cì。 (《 fú jiàn mín jiān cǎo yào》 )
⑤ zhì lì jí: tǔ niú xī wǔ qián, dì táo huā gēn wǔ qián, chē qián cǎo sān qián, qīng lì sān qián。 shuǐ jiān, chōng mì táng fú。 (《 guǎng xī zhōng cǎo yào》 )。
⑥ zhì bái hóu: xiān tǔ niú xī yī zhì 'èr liǎng, jiā yǎng yīn qīng fèi tānɡ ( shēng dì、 yuán cān、 mài dōng、 chuān bèi mǔ、 dān pí、 bái sháo, gān cǎo、 bòhé )。 shuǐ jiān fú, měi rì yī zhì 'èr jì; lìng yòng zhū shā yī fēn, bā dòu yī lì, dǎo làn, zhì yú gāo yào shàng, tiē yìn táng xué, liù zhì bā xiǎo shí pí fū qǐ pào hòu qǔ xià。
⑦ zhì bái hóu bìng fā xīn jī yán: xiān tǔ niú xī wǔ qián, xiān wàn nián qīng gēn sān qián, dǎo làn qǔ zhī, jiā bái táng shì liàng, wēn kāi shuǐchōng fú。
⑧ zhì biǎn táo xiàn yán: tǔ niú xī 、 bǎi liǎng jīn gēn gè sì qián, bīng piàn 'èr qián。 yán jí xì mò, pēn hóu。
⑨ zhì jí xìng zhōng 'ěr yán: xiān tǔ xī shì liàng, dǎo zhī, dī huàn 'ěr。 (⑥ fāng yǐ xià chū《 jiāng xī cǎo yào》 )
⑩ zhì zú tuǐ hóng zhǒng fàng liàng, qí rè rú huǒ, míng liú huǒ dān: tǔ niú xī dǎo làn, hé mǎ qián zǐ jí jiù xiù tiě mó shuǐ, dòu fǔ zhā diāo yún, wēi wēn fū zhī。 (《 lǐng nán cǎi yào lù》 )
⑾ zhì diē dǎ sǔn shāng: tǔ niú xī sān zhì wǔ qián。 shuǐ jiān, jiǔ duì fú。 (《 jiāng xī cǎo yào》 )
【 lín chuáng yìng yòng】① zhì liáo bái hóu
qǔ jiān yè nèi fú, huò yào zhī pēn wù, jūn yòu xiào guǒ。 ㈠ nèi fú: yòng xīn xiān gēn 1 jīn, zhì chéng nóng suō jiān yè 500 háo shēng。 10 suì yǐ nèi xiǎo 'ér měi rì 100 háo shēng, fēn 3~ 4 cì fú。 zhì liáo yān bái hóu 29 lì, qì guǎn bái hóu 3 lì, chú 2 lì fēn bié yīn tū rán zhì xī、 yán zhòng zhòngdú 'ér zhì xīn jī má bì sǐ wáng wài, jūn huò zhì yù, zhì yù bìng lì fú yào shí jiān píng jūn wéi 6. 8 tiān, hū xī kùn nán yú 2~ 8 rì huī fù zhèng cháng, yān tóu wěi mó yú 2~ 7 rì tuō luò, tǐ wēn yú 2~ 10 tiān xià jiàng, xì jūn péi yǎng 4~ 8 rì zhuǎn yīn。 ㈡ pēn wù: yòng xīn xiān tǔ niú xī gēn dǎo làn, jiā rù 30~ 40 ℃ zuǒ yòu de wēn kāi shuǐ jìn zì 24 xiǎo shí, guò lǜ qǔ zhī。 yǐ hóu tóu pēn wù qì zhuāng rù xīn xiān yào zhī, měi gé 2 xiǎo shí pēn shè 1 cì, lián xù shǐ yòng, zhí zhì wěi mó bō lí wéi zhǐ。 jù 35 lì de chū bù guān chá, yuē yòu bàn shù yǐ shàng de bìng lì, wěi mó zài zhì liáo hòu dì 4 tiān wán quán tuō luò, zuì kuài de wéi 17 xiǎo shí, dàn yě yòu yán cháng zhì 15 rì zhī jiǔ de。 pēn shè cì shù yǔ bō lí sù dù sì wú míng xiǎn guān xì。 suí zhe wěi mó de xiāo tuì, quán shēn zhèng zhuàng yě yuǎn jiàn xiāo shī huò jiǎn qīng。 cǐ wài, yòu yòng xiān tǔ niú xī quán cǎo 5~ 7 kē dǎo làn jiǎo zhī, duì rù rén rǔ huò lěng kāi shuǐ bàn bēi, měi 10~ 20 fēn zhōng qǔ shǎo xǔ tūn yān, huò cóng bí kǒng zhōng dī rù, shǐ yào wù zuò yòng yú yān hóu bù。 zhì liáo 2 lì, jūn zài 4~ S tiān quán yù。
② zhì liáo xiǎo 'ér fèi yán
yòng xīn xiān tǔ niú xī gēn 1 jīn dǎo làn, jiā rù shì liàng kāi shuǐ, jiǎo qǔ zhī 1 jīn, gé shuǐ zhēng bàn xiǎo shí。 1~ 2 suì měi cì fú 15 háo shēng, 3~ 5 suì 20~ 26 háo shēng, měi gé 4~ 6 xiǎo shí 1 cì。 zhì liáo má zhěn bìng fā fèi yán、 zhī qì guǎn fèi yán、 liú gǎn fèi yán děng 26 lì ( qí zhōng 7 lì céng pèi hé qí tā zhōng yào zhì liáo ), fú yào 1~ 6 tiān ( píng jūn 2. 6 tiān ) hòu, 24 lì quán yù, 2 lì sǐ wáng。
③ yǐn chǎn
qǔ xīn xiān tǔ niú xī gēn ( xū xuǎn bái sè de, hóng sè de wú xiào )2 cùn zuǒ yòu cháng, xǐ jìng, guā qù cū pí, yī duān xuē chéng yuán zhuī zhuàng, wěi bù zhā sī xiàn 1 gēn, yòng gāo yā huò 75% jiǔ jīng jìn pào xiāo dú。 wài yīn jí gōng jǐng kǒu 'àn cháng guī xiāo dú hòu, jiāng tǔ niú xī gēn qīng qīng chā rù gōng jǐng, zài yǐ xiāo dú shā bù sài rù yīn dào, yǐ fáng niú xī tuō chū。 yì kě yòng xiān tǔ niú xī 5 kè dǎo làn qǔ zhī, yǐ xiāo dú shā bù jìn shī, juàn chéng tiáo zhuàng, yòng wú jūn sù liào zhǐ bāo hǎo, zhēn cì ruò gān xiǎo kǒng ( biàn yú yào zhī shèn chū ), rán hòu 'àn shàng fǎ chā rù gōng jǐng nèi。 yī bān 12~ 24 xiǎo shí nèi jí kě fā shēng xiào guǒ。 tǔ niú xī gēn dài liú chǎn shí zì xíng pái chū。 rú 24 xiǎo shí réng wèi shēng xiào, yìng qǔ chū, lìng qǔ xīn xiān zhě chā rù。 jù 18 lì de guān chá, jiēguǒ 11 lì chéng gōng, 1 lì bù quán liú chǎn。 yòu yòng yú guò qī liú chǎn 4 lì ( qí zhōng sǐ tāi 2 lì ) hé dà yuè fèn de pú táo tāi 2 lì, yì huò liáng xiào。 yào wù fǎn yìng yòu qīng dù tǐ wēn shēng gāo, liú chǎn hòu jí kě jiàng zhì zhèng cháng。 dàn shǐ yòng shí bì xū yán gé xiāo dú, zhù yì cāo zuò, fáng zhǐ gǎn rǎn jí gōng jǐng wài shāng。 |
tǔ niú xī · zhōng yào cái · bǎn běn yī Chinese herbal version of a soil bidentata |
【 bié míng】 dù niú xī、 dǎo kòu cǎo gēn、 cū máo niú xī
【 yào wù】 wéi zhí wù xiàn kē zhí wù cū máo niú xī AchyranthesasperaL.、 niú xī A.bidentataB1. yě shēng zhǒng de gēn。 chǎn yú fú jiàn、 guǎng xī guǎng dōng、 sì chuān、 yún nán、 hé nán děng dì。 qiū jì cǎi wā, xǐ jìng, shài gān, shēng yòng, yì yòng xiān pǐn。
【 yào huà】 hán zào dài( dài yuán wéi qí dūn guǒ suān)、 jiǎ yán。
【 yào lǐ】( 1) jiān jì zài rén tǐ tǐ nèi xiǎn kàng zhǒng liú de zhì liáo zuò yòng。
( 2) cū máo niú xī jì zài dòng wù tǐ nèi néng zhōng hé bái hóu gǎnjūn dú sù, bìng yòu yù fáng bái hóu de zuò yòng。
( 3) niú xī jiān jì huò chún tí qǔ yè duì zuì quǎn、 liè、 tù zuò jìng mài zhù shè, jūn yòu duǎn zàn de jiàng yā zuò yòng。
( 4) niú xī jiān jì jìng mài zhù shēn yú má zuì jiā tù, yòu qīng wēi lì niào zuò yòng, fù qiāng zhù shēn yú yǐ yòng cù suān chǎn shēng niǔ zhuǎn de xiǎo shǔ chéng yī dìng de zhǐ tòng zuò yòng。
( 5) niú xī jiān jì duì dòng wù lí tǐ cháng guǎn yòu qīng dù yì zhì zuò yòng。
( 6) niú xī jiān jì hé liú jìn gāo duì jiā tù lí tǐ zǐ gōng bù lùn yǐ yùn、 mò yùn dōunéng shǐ zhī shōu suō; duì shōu suō wú lì de xiǎo shǔ lí tǐ zǐ gōng zé yòu jiā qiáng qí shōu suō de zuò yòng。
【 yào xìng】 kǔ、 liáng。 guī fèi、 pí、 gān、 pángguāng jīng。
【 yào xiào】 bài dú kàng 'ái、 zhú yū chú bì, xiāo yán lì niào。
【 yào yòng】( 1) bài dú kàng 'ái, yòng yú 'ái liú jī dú: bí yān 'ái tǔ niú xī 、 yě mài、 hàn fáng yǐ gè 30 kè jūn yòng xiān pǐn, shuǐ jiān 3 cì fēn fú。 lìng qǔ dēng xīn cǎo dǎo suì kǒu hán。 tóng shí yòng chuí pén cǎo dǎo làn。 jì xù tuì yuè, kě huò jìn qī quán yù。 yí yú wèi fēn huà 'ái。 shí guǎn 'ái tǔ niú xī 、 dānshēn、 huáng qí、 shā cān、 dǎngshēn gè 9 kè, huáng qín、 chuān bèi、 jī nèi jīn gè 6 kè, jīn yín huā 15 kè, bái yīng 30 kè shuǐ jiān 3 cì fēn fú, měi cì sòng qù nán bái yào 2 kè。 kě lián fú bàn nián, néng shǐ zhèng zhuàng xiāo shī, fàn liàng zēng jiā。
( 2) zhú yū chú bì, yòng yú yū zǔ bì tòng: yū zǔ jīng bì tǔ niú xī 、 mǎ biān cǎo gè 30 kè jūn yòng xiān pǐn, shuǐ jiān, diào jiǔ fú。 fēng shī bì tòng tǔ niú xī 12 kè, xù duàn、 mù guā gè 9 kè shuǐ jiān 3 cì fēn fú。
( 3) xiāo yán lì niào, yòng yú yán zhèng niào lín: xiǎo 'ér fèi yán xiān tǔ niú xī 500 kè, dǎo làn, jiā shì liàng kāi shuǐ, jiǎo qǔ zhī 500 háo shēng, gé shuǐ zhēng 0.5 xiǎo shí。 1~2 suì xiǎo 'ér měi cì fú 15 háo shēng; 3~5 suì 20~35 háo shēng, gé 4~6 xiǎo shí 1 cì, rì 2~3 cì, yì yí yú má zhěn bìng fā fèi yán、 liú gǎn fèi yán jí zhī qì guǎn fèi yán děng。 niào lín sè tòng tǔ niú xī 、 huá shí gè 12 kè, dōng kuí zǐ 9 kè shuǐ jiān 3 cì fēn fú。
【 yào liàng】 jiān jì: 9~15 kè( xiān pǐn bèi liàng, xiān gān tóng)。 wài yòng: shì liàng。 yùn fù jì yòng。 |
tǔ niú xī · zhōng yào cái · bǎn běn 'èr Chinese herbal version of the second soil bidentata |
【 bié míng】 dǎo kòu cǎo、 dǎo kòu lè、 dǎo gōu cǎo、 cū máo niú xī、 jī duō bí、 jī gǔ huáng
【 lái yuán】 wéi xiàn kē niú xī shǔ zhí wù tǔ niú xī AchyranthesasperaL., yǐ gēn( tǔ niú xī ) huò quán cǎo( dǎo kòu cǎo) rù yào。 xià、 qiū cái shōu, chú qù jīng yè, jiāng gēn shài gān, jí wéi tǔ niú xī ; ruò jiāng quán cǎo shài gān zé wéi dǎo kòu cǎo。
【 yuán xíng tài】 yī nián shēng huò 'èr nián shēng cǎo běn, gāo dá 1 mǐ。 jīng zhí lì huò pī sàn, jiān shí, jù 4 lēng, yòu fēn zhī, bèi róu máo, dà rú xī zhuàng, rù qiū hòu dì shàng bù fēn biàn chéng 'àn hóng sè。 dān yè duì shēng, jù bǐng。 xià、 qiū jiān kāi dàn lǜ sè xiǎo huā, suì zhuàng huā xù dǐng shēng, zhí lì。 bāo guǒ luǎn xíng, cháng yuē 3 háo mǐ。
【 xìng wèi guī jīng】 wēi kǔ, liáng。
【 gōng néng zhù zhì】 qīng rè, jiě dú, lì niào。 yòng yú gǎn mào fā rè, biǎn táo tǐ yán, bái hóu, liú xíng xìng sāi xiàn yán, nüè jí, fēng shī xìng guān jié yán, mì niào jìjié shí, shèn yán shuǐ zhǒng。
【 yòng fǎ yòng liàng】 gēn、 quán cǎo 0.5~ 1 liǎng。
【 bèi zhù】( 1) gè dì yǐ tǔ niú xī ( dù niú xī) wéi míng de yì wù tóng míng pǐn shèn duō。 niú xī shǔ zhí wù de tǔ niú xī chú qián zhǒng wài, shàng yòu: jiān yè niú xī AchyranthesjaponicaNakai. liǔ yè niú xī AchyrantheslongifcliaMakino。 hóng hè cū máo niú xī AchyranthesasperaL.var.rubrofuscaHook.f., dùn tóu niú xī AchyranthesasperaL.var.indicaL.[A.obtusifoliaLam.] jí gè dì yě shēng de niú xī AchyranthesbidentataBlume děng。
【 zhāi lù】《 quán guó zhōng cǎo yào huì biān》 |
tǔ niú xī · zhōng yào cái · bǎn běn sān Three versions of soil Achyranthes medicines |
【 chū chù】 chū zì《 běn cǎo tú jīng》
【 pīn yīn míng】 TǔNiúXī
【 bié míng】 dù niú xī
【 lái yuán】
yào cái jī yuán: wéi xiàn kē zhí wù niú xī de yě shēng zhǒng jí liǔ yè niú xī、 cū máo niú xī dùn yè shàng niú xī de gēn jí gēn jīng。
lā dīng zhí wù dòng wù kuàng wù míng: 1. AchyranthesbidentataBlume2. Achyrantheslongifolia( Makino) Makino[A.BidentataBl.var.longifoliaMakino 」 3. AchyranthesasperaL4. AchyranthesasperaL.var.indicaL.
cǎi shōu hé chǔ cáng: dōng chūn jiànhuò qiū jì cǎi wā, chú qù jīng yè jí xū gēn, xǐ jìng, shài gān huò yòng liú huáng xūn hòu shài gān。
【 yuán xíng tài】
1. qí yě shēng pǐn dì shàng bù fēn, xíng tài yǔ zāi péi pǐn wú yì duō nián shēng cǎo běn, gāo 70-120cm。 gēn yuán zhù xíng, zhí jìng 5-10mm, tǔ huáng sè。 jīng yòu lēng jiǎo huò sì fāng xíng, lǜ sè huò dài zǐ sè, yòu bái sè tiē shēng huò kāi zhǎn róu máo, huò jìn wú máo, fēn zhī duì shēng, jié péng dà。 dān yè duì shēng; yè bǐng cháng 5-30mm; yè piàn mó zhì, tuǒ yuán xíng huò tuǒ yuán zhuàng pī zhēn xíng, cháng 5-12cm, kuān 2-6cm, xiān duān jiàn jiān, jī bù kuān xiē xíng, quán yuán, liǎng miàn bèi róu máo。 suì zhuàng huā xù xiàng shēng jí yè shēng, cháng 3-5cm, huā qī hòu fǎn zhé; zǒng huā gěng cháng 1-2cm, yòu bái sè róu máo; huā duō shù, mì shēng, cháng 5mm; bāo piàn kuān luǎn xíng, cháng 2-3mm, xiān duān cháng jiàn jiān; xiǎo bāo piàn cì zhuàng, cháng 2.5-3mm, xiān duān wān qū, jī bù liǎng cè gè yòu 1 luǎn xíng mó zhì xiǎo liè piàn, cháng yuē 1mm; huā bèi piàn pī zhēn xíng, cháng 3-5mm, guāng liàng, xiān duān jí jiān, yòu 1 zhōng mài; xióng ruǐ cháng 2-2.5mm; tuì huà xióng ruǐ xiān duān píng yuán, shāo yòu quē kè zhuàng xì jù chǐ。 bāo guǒ cháng yuán xíng, cháng 2-2.5mm, huáng hè sè, guāng huá。 zhǒng zǐ cháng yuán xíng, cháng 1mm, huáng hè sè。 huā qī 7-9 yuè, guǒ qī 9-10 yuè。 dì xià bù fēn wú míng xiǎn zhù gēn, chéng yuán zhuī gēn xì huò chéng cù xū gēn。
2. xíng tài yǔ niú xī xiāng sì, dàn xiān gēn cháng chéng dàn hóng zhì hóng sè。 yè piàn pī zhēn xíng huò xiá pī zhēn xíng, cháng 4.5-15cm, kuān 0.5-3.5cm, xiān duān jí jī bù jūn jiàn jiān, quán yuán, shàng miàn lǜ sè, xià miàn cháng chéng zǐ hóng sè。 tuì huà xióng ruǐ fāng xíng, xiān duān yòu bù xiǎn míng de yá chǐ。 huā guǒ qī 9-11 yuè。
3. zhí wù xíng tài yǔ niú xī xiāng sì, dàn zhù gēn jiào duǎn 'ér fēn zhī jiào duō, gēn gān yìng chái xìng。 zhí zhū cū zhuàng jiān shí, jīng mì bèi bái sè huò huáng sè cháng róu máo。 yè piàn dǎo luǎn xíng, 3-7cm, kuān 2-6.5cm, xiān duān cháng yòu tū jiān, jī bù kuān xiē xíng, biān yuán bō zhuàng, liǎng miàn mì bèi róu máo。 suì zhuàng huā xù gāng zhí, tuì huà xióng ruǐ liú sū zhuàng。 huā qī 8-9 yuè, guǒ qī 9-10 yuè。
【 shēng jìng fēn bù】
shēng tài huán jìng: 1. shēng yú hǎi bá 200-1750m de shān pō lín xià, píng yuán、 qiū líng、 lù biān、 tián gěng、 zhái bàng。
2. shēng yú shān pō。
4. shēng yú shān pō。
zī yuán fēn bù: 1. chú dōng běi yǔ nèimēng gǔ wài quán guó guǎng bù。
2. fēn bù yú shǎn xī、 zhè jiāng、 jiāng xī、 fú jiàn、 tái wān、 hú běi、 hú nán、 guǎng dōng、 sì chuān、 guì zhōu、 yún nán děng dì。 jiāng xī jí 'ān dì qū yòu zāi péi, chēng lóng niú xī。
4. fēn bù yú fú jiàn, guǎng dōng、 guǎng xī、 yún nán děng dì。 quán nián jūn kě cǎi shōu, chú qù jīng yè, xǐ jìng, xiān yòng huò shài gān。
【 xìng zhuàng】
xìng zhuàng jiàn bié :( 1) niú xī( yě shēng pǐn) gēn jīng chéng yuán zhù zhuàng, cháng 1-3cm, zhí jìng 5-10mm, huī zōng sè, shàng duān yòu jīng jī cán liú, zhōu wéi zhe shēng duō shù cū xì bù yī de gēn。 gēn cháng yuán zhù xíng, lüè wān qū, cháng yuē 15cm yǐ xià, jìng kě dá 4mm; biǎo miàn dàn huī zōng sè, yòu xì mì de zòng zhòu wén。 zhì shāo róu ruǎn, yú tòu hòu yì zhé duàn, duàn miàn huáng zōng sè, kě jiàn chéng juàn zhuàng sàn liè de wéi guǎn shù。 qì wēi, wèi wēi tián。
( 2) liǔ yè niú xī gēn jīng duǎn cū, cháng 2 - 6cm, jìng 1-1. 5cm。 gēn 4-9 tiáo, niǔ qū, cháng 10-20cm, jìng 0. 4-1. 2cm, xiàng xià jiàn xì。 biǎo miàn huī huáng hè sè, jù xì mì de zòng zhòu wén jí xū gēn chú qù hòu de hén jì。 zhì yìng 'ér shāo yòu tánxìng, yì zhé duàn, duàn miàn pí bù dàn huī hè sè, lüè guāng liàng, kě jiàn duō shǔdiǎn zhuàng sàn bù de wéi guǎn shù。 qì wēi, wèi chū wēi tián hòu sè。
( 3) cū máo niú xī gēn jīng duǎn yuán zhù xíng, huī zōng sè, zhōu wéi zhe niú zhòng duō yuán zhù zhuàng xì cháng de gēn, cháng 6-10cm, cū 2-5mm, lüè wān qū。 biǎo miàn huī zōng sè. yòu xì qiǎn de zòng zhòu wén。 zhì jiān yìng, yì zhé duàn, duàn miàn xiān wéi xìng. dàn huī qīng sè zhì huī bái sè。 wèi dàn wúxiù。
xiǎn wēi jiàn bié gēn héng qiē miàn:( 1) niú xī( yě shēng zhě) běn zhǒng zǔ zhì jí sì huái niú xī。 dàn mù shuān céng xì bāo kě rèn 10 liè yǐ shàng。 wéi guǎn shù pái liè chéng 2-5 lún。 bó bì xì bāo zhōng shā jīng duō, fāng jīng jiào shǎo。 1/4。 wéi guǎn shù 2-3 lún, yì bù shèn guī zé。 bó bì xì bāo zhōng fāng jīng duō, shā jīng shǎo。
( 3) cū máo niú xī mù shuān céng hěn hòu, mù shuān xì bāo 10-20 yú liè。 pí céng yuē zhàn 1 / 4。 wéi guǎn shù pái chéng 2-3 lún, pái liè jiào xī, dà xíng qiě bù shèn guī zé。 bó bì xì bāo zhōng shā jīng jí fāng jīng jūn shǎo, yě yòu zhù jīng。
( 4) dùn yè shàng niú xī tóng cū máo niú xī。
【 huà xué chéng fèn】 1. liǔ yè niú xī quán cǎo hán tuì pí zāi tóng( ecdysterone) hé niú xī zāi tóng( inokosterone)。 cóng liǔ yè niú xī gēn tí qǔ de zǒng zào dài fēn dé 4 gè jié jīng, jiàn dìng fēn bié wéi qí dūn guǒ suān( oleanolicacid)、 qí dūn guǒ suān lián jié pú qì wēi, wèi wēi tián 'ér sè。
【 yào lǐ zuò yòng】 cóng cū máo niú xī quán cǎo zhōng fēn lí chū yī zhǒng hán yòu liǎng zhǒng shēng wù jiǎn de hùn hé wù, néng shēng gāo má zuì gǒu xuè yā, duǎn zàn dì xīng fèn hū xī, jiā qiáng xīn zàng shōu suō, jié kàng gè zhǒng wù zhì yǐn qǐ de cháng guǎn jí zǐ gōng píng huá jī jìng luán, duì dà shǔ yòu qīng dù kàng lì niào zuò yòng。 cóng zhǒng zǐ zhōng fēn lí chū lái de zào dài hùn hé wù néng shǐ lí tǐ wā xīn、 tù xīn、 tún shǔ xīn hé zài wèi tù xīn de shōu suō lì míng xiǎn zēng qiáng。 yòng 1-50 wēi kè shí, qí qiáng xīn zuò yòng kě bèi nài bǐng yì nà lín (Pronethal) suǒ zǔ zhì, yì kě bèi Hepyramine bù fēn zǔ zhì, gù sì wéi jiān jiē zuò yòng。 dàn dà jì liàng shí bù bèi nài bǐng yì nà lín zǔ zhì, gù yì yòu zhí jiē zuò yòng cún zài。 cǐ wài, xīn zàng chǔyú shuāi jié zhuàng tài shí, kě shǐ qí zhāng lì zēng qiáng; xīn zàng rǔ tóu jī shuāi jié shí, yòng cǐ zào dài kě zēng qiáng qí shōu suō lì。 tā bǐ yáng dì huáng zuò yòng kuài, zuò yòng shí jiān zé jiào duǎn。
【 páozhì】 jiǎn qù zá zhì, xǐ jìng, rùn tòu qiē duàn, shài gān。
【 xìng wèi】 gān; wēi kǔ; wēi suān; xìng hán
【 guī jīng】 gān; shèn jīng
【 gōng néng zhù zhì】 huó xuè qū yū; xiè huǒ jiě dú; lì niào tōng lín。 zhù bì jīng; diē dǎ sǔn shāng; fēng shī guān jié tòng; lì jí; bái hóu; yān hóu zhǒng tòng; chuāng yōng; lín zhèng; shuǐ zhǒng
【 yòng fǎ yòng liàng】 nèi fú: jiān tānɡ, 9-15g, xiān pǐn 30-60g。 wài yòng: shì liàng, dǎo fū; huò dǎo zhī dī 'ěr; huò yán mò chuī hóu。
【 zhù yì】《 fú jiàn mín jiān cǎo yào》: yùn fù jì yòng。
【 gè jiā lùn shù】 1.《 běn cǎo tú jīng》: zhì fù rén xuè kuài。 2.《 gāng mù shí yí》: huó xuè huà yū, kuān jīn, lǐ diē dǎ sǔn shāng。 zhì pò shāng fēng, qī shí 'èr bān 'è jí。 gōng shèng chuān chǎn。 yòu: shàn néng lǐ chuāng, bìng jiàn rù ròu。 3.《 lǐng nán cǎi yào lù》: wéi shōu liǎn yào jí lì xiǎo biàn yào, qīng xuè xiāo dú。 zhì hóu zhèng dǎo zhī hán shù; yòu sàn xuè zhǐ tòng, lǐ jiǎo qì, jiān jiǔ fú。 4.《 fú jiàn mín jiān cǎo yào》: sàn yū xuè, qiáng zú xī, yǐn yào xià xíng。 5.《 nán níng shì yào wù zhì》: qīng rè, sàn xuè zhǐ tòng。 zhì nüè jí、 zhì chuāng jí hóng bái lì; wài yòng zhì diē dǎ sǔn shāng。 6.《 jiāng xī cǎo yào》: zhì zhú mù cì shāng, dú fēng yǎo shāng děng zhèng; bìng kě yǐn chǎn。 zhì bái hóu bìng fā xīn jī yán: xiān tǔ niú xī wǔ qián, xiān wàn nián qīng gēn sān qián。 dǎo làn qǔ zhī, jiā bái táng shì liàng, wēn kāi shuǐchōng fú。 zhì biǎn táo xiàn yán: tǔ niú xī 、 bǎi liǎng jīn gēn gè sì qián, bīng piàn 'èr qián。 yán jí xì mò, pēn hóu。 zhì jí xìng zhōng 'ěr yán: xiān tǔ niú xī shì liàng, dǎo zhī, dī huàn 'ěr。 zhì zú tuǐ hóng zhǒng fàng liàng, qí rè rú huǒ, míng liú huǒ dān: tǔ niú xī dǎo làn, hé mǎ qián zǐ jí jiù xiù tiě mó shuǐ, dòu fǔ zhā tiáoyún, wēi wēn fū zhī。 (《 lǐng nán cǎi yào lù》 ) zhì diē dǎ sǔn shāng: tǔ niú xī sān zhì wǔ qián。 shuǐ jiān, jiǔ duì fú。《 běn cǎo qiú zhēn》: dù niú xī qì wèi gèng liáng, jiáo zhī wèi gān 'ér bù kǔ, zhù zhì duō shì jiě dú pò xuè, xiè rè tù tán, jiào zhī chuān wǔ xī wēi jué yòu bié。 7.《 shàng hǎi cháng yòng zhōng cǎo yào shǒu cè》: tōng jīng lì niào, qīng rè jiě dú, huó xuè zhǐ tòng。 zhì jiǎo qì zhǒng zhàng, guān jié yán, fēng shī tòng, bái hóu, jí màn xìng yān yán。 8.《 guì zhōu cǎo yào》: shēng yòng kě pò xuè lì shī, chǎo yòng bǔ gān shèn, qiáng jīn wèi。 9.《 yún nán zhōng cǎo yào》: huó xuè qū yū, qīng rè chú shī, zhì ké xuè, bí nǜ, niào xuè, niào lù gǎn rǎn, shī rè dài xià。
【 zhāi lù】《 zhōng huá běn cǎo》 |
|
| tǔ niú xī chá | guǎng dōng tǔ niú xī | dùn yè tǔ niú xī | yín máo tǔ niú xī | | hè yè tǔ niú xī | |
|