shāng yàng juàn liù shí bā shāng jūn lièzhuàn dì bā
shāng jūn zhě， wèi zhī zhū shù niè gōng zǐ yě， míng yàng， xìng gōng sūn shì， qí zǔ běn jī xìng yě。 yàng shàohǎo xíng míng zhī xué， shì wèi xiāng gōng shū zuò wéi zhōng shù zǐ。 gōng shū zuò zhī qí xián， wèi jí jìn。 huì zuò bìng， wèi huì wáng qīn wǎng wèn bìng， yuē： “ gōng shū bìng yòu rú bù kě huì， jiāng nài shè jì hé？ ” gōng shū yuē：“ zuò zhī zhōng shù zǐ gōng sūn yàng， nián suī shǎo， yòu qí cái， yuàn wáng jǔ guó 'ér tīng zhī。” wáng hēi rán。 wáng qiě qù， zuò píng rén yán yuē：“ wáng jí bù tīng yòng yàng， bì shā zhī， wú lìng chū jìng。” wáng xǔ nuò 'ér qù。 gōng shū zuò zhào yàng xiè yuē：“ jīn zhě wáng wèn kě yǐ wéixiàng zhě， wǒ yán ruò， wáng sè bù xǔ wǒ。 wǒ fāng xiān jūn hòu chén， yīn wèi wáng jí fú yòng yàng， dāng shā zhī。 wáng xǔ wǒ。 rǔ kě jí qù yǐ， qiě jiàn qín。” yàng yuē：“ bǐ wáng bù néng yòng jūn zhī yán rèn chén， yòu 'ān néng yòng jūn zhī yán shā chén hū？” zú bù qù。 huì wáng jì qù， ér wèi zuǒ yòu yuē：“ gōng shū bìng shèn， bēi hū， yù lìng guǎ rén yǐ guó tīng gōng sūn yàng yě， qǐ bù bèi zāi！”
gōng shū jì sǐ， gōng sūn yàng wén qín xiào gōng xià lìng guó zhōng qiú xián zhě， jiāng xiū miù gōng zhī yè， dōng fù qīn dì， nǎi suì xī rù qín， yīn xiào gōng chǒng chén jǐng jiān yǐ qiú jiàn xiào gōng。 xiào gōng jì jiàn wèi yàng， yǔ shì liáng jiǔ， xiào gōng shí shí shuì， fú tīng。 bà 'ér xiào gōng nù jǐng jiān yuē：“ zǐ zhī kè wàng rén 'ěr， ān zú yòng xié！” jǐng jiān yǐ ràng wèi yàng。 wèi yàng
yuē：“ wú shuō gōng yǐ dì dào， qí zhì bù kāi wù yǐ。” hòu wǔ rì， fù qiú jiàn yàng。 yàng fù jiàn xiào gōng， yì yù， rán 'ér wèi zhōng zhǐ。 bà 'ér xiào gōng fù ràng jǐng jiān， jǐng jiān yì ràng yàng。 yàng yuē：“ wú shuō gōng yǐ wáng dào 'ér wèi rù yě。 qǐng fù jiàn yàng。” yàng fù jiàn xiào gōng， xiào gōng shàn zhī 'ér wèi yòng yě。 bà 'ér qù。 xiào gōng wèi jǐng jiān yuē：“ rǔ kè shàn， kě yǔ yǔ yǐ。” yàng yuē：“ wú shuō gōng yǐ bà dào， qí yì yù yòng zhī yǐ。 chéng fù jiàn wǒ， wǒ zhī zhī yǐ。”
wèi yàng fù jiàn xiào gōng。 gōng yǔ yǔ， bù zì zhī xī zhī qián yú xí yě。 yǔ shù rì bù yàn。 jǐng jiān yuē：“ zǐ hé yǐ zhōng wú jūn？ wú jūn zhī huān shèn yě。” yàng yuē：“ wú shuō jūn yǐ dì wáng zhī dào bǐ sān dài， ér jūn yuē： ‘ jiǔ yuǎn， wú bù néng dài。 qiě xián jūn zhě， gè jí qí shēn xiǎn míng tiān xià， ān néng yì yì dài shù shí bǎi nián yǐ chéng dì wáng hū？ ’ gù wú yǐ qiáng guó zhī shù shuō jūn， jūn dà shuō zhī 'ěr。 rán yì nán yǐ bǐ dé yú yīn zhōu yǐ。”
xiào gōng jì yòng wèi yàng， yàng yù biàn fǎ， kǒng tiān xià yì jǐ。 wèi yàng yuē：“ yí xíng wú míng， yí shì wú gōng。 qiě fū yòu gāo rén zhī xíng zhě， gù jiàn fēi yú shì； yòu dú zhī zhī lǜ zhě， bì jiàn 'áo yú mín。 yú zhě 'àn yú chéng shì， zhī zhě jiàn yú wèi méng。 mín bù kě yǔ lǜ shǐ 'ér kě yǔ lè chéng。 lùn zhì dé zhě bù hé yú sú， chéng dà gōng zhě bù móu yú
zhòng。 shì yǐ shèng rén gǒu kě yǐ qiáng guó， bù fǎ qí gù； gǒu kě yǐ lì mín， bù xún qí lǐ。” xiào gōng yuē：“ shàn。” gān lóng yuē：“ bù rán。 shèng rén bù yì mín 'ér jiào， zhī zhě bù biàn fǎ 'ér zhì。 yīn mín 'ér jiào， bù láo 'ér chéng gōng； yuán fǎ 'ér zhì zhě， lì xí 'ér mín 'ān zhī。” wèi yàng yuē：“ lóng zhī suǒ yán， shì sú zhī yán yě。 cháng rén 'ān yú gù sú， xué zhě nì yú suǒ wén。 yǐ cǐ liǎng zhě jū guān shǒu fǎ kě yě， fēi suǒ yǔ lùn yú fǎ zhī wài yě。 sān dài bù tóng lǐ 'ér wáng， wǔ bó bù tóng fǎ 'ér bà。 zhì zhě zuò fǎ， yú zhě zhì yān； xián zhě gèng lǐ， bù xiào zhě jū yān。” dù zhì yuē：“ lì bù bǎi， bù biàn fǎ； gōng bù shí， bù yì qì。 fǎ gǔ wú guò， xún lǐ wú xié。” wèi yàng yuē：“ zhì shì bù yī dào， biàn guó bù fǎ gǔ。 gù tānɡ wǔ bù xún gǔ 'ér wáng， xià yīn bù yì lǐ 'ér wáng。 fǎn gǔ zhě bù kě
fēi， ér xún lǐ zhě bù zú duō。” xiào gōng yuē：“ shàn。” yǐ wèi yàng wéi zuǒ shù cháng， zú dìng biàn fǎ zhī lìng。 lìng mín wéi shí wǔ， ér xiāng mù sī lián zuò。 bù gào jiān zhě yāo zhǎn， gào jiān zhě yǔ zhǎn dí shǒu tóng shǎng， nì jiān zhě yǔ jiàng dí tóng fá。 mín yòu 'èr nán yǐ shàng bù fēn yì zhě， bèi qí fù。 yòu jūn gōng zhě， gè yǐ shuài shòu shàng jué； wéi sī dǒu zhě， gè yǐ qīng zhòng bèi xíng dà xiǎo。 lù lì běn yè， gēng zhì zhì sù bó duō zhě fù qí shēn。 shì mò lì jí dài 'ér pín zhě， jǔ yǐ wéi shōu nú。 zōng shì fēi yòu jūn gōng lùn， bù dé wéi shǔ jí。 míng zūn bēi jué zhì děng jí， gè yǐ chā cì míng tián zhái， chén qiè yī fú yǐ jiā cì。 yòu gōng zhě xiǎn róng， wú gōng zhě suī fù wú suǒ fēn huá。 lìng jì jù， wèi bù， kǒng mín zhī bù xìn， yǐ nǎi lì sān zhàng zhī mù yú guó dū shì nán mén， mù mín yòu néng xǐ zhì běi mén zhě yú shí jīn。 mín guài zhī， mò gǎn xǐ。 fù yuē“ néng xǐ zhě yú wǔ shí jīn”。 yòu yī rén xǐ zhī， zhé yú wǔ shí jīn， yǐ míng bù qī。 zú xià lìng。
lìng xíng yú mín qī nián， qín mín zhī guó dū yán chū lìng zhī bù biàn zhě yǐ qiān shù。 yú shì tài zǐ fàn fǎ。 wèi yàng yuē：“ fǎ zhī bù xíng， zì shàng fàn zhī。” jiāng fǎ tài zǐ。 tài zǐ， jūn sì yě， bù kě shī xíng， xíng qí fù gōng zǐ qián， qíng qí shī gōng sūn jiǎ。 míng rì， qín rén jiē qū lìng。 xíng zhī shí nián， qín mín dà shuō， dào bù shí yí， shān wú dào zéi， jiā gěi rén zú。 mín yǒng yú gōng zhàn， qiè yú sī dǒu， xiāng yì dà zhì。 qín mín chū yán lìng bù biàn zhě yòu lái yán lìng biàn zhě， wèi yàng yuē“ cǐ jiē luàn huà zhī mín yě”， jìn qiān zhī yú biān chéng。 qí hòu mín mò gǎn yì lìng。 yú shì yǐ yàng wéi dà liáng zào。 jiàngbīng wéi wèi 'ān yì， jiàng zhī。 jū sān nián， zuò wéi zhù jì jué gōng tíng yú xián yáng， qín zì yōng xǐ dū zhī。 ér lìng mín fù zǐ xiōng dì tóng shì nèi xī zhě wéi jìn。 ér jí xiǎo xiāng yì jù wéi xiàn， zhì lìng、 chéng， fán sān shí yī xiàn。 wéi tián kāi qiān mò fēng jiāng， ér fù shuì píng。 píng dǒu tǒng quán héng zhàng chǐ。 xíng zhī sì nián， gōng zǐ qián fù fàn yuē， yì zhī。 jū wǔ nián， qín rén fù qiáng， tiān zǐ zhì zuò yú xiào gōng， zhū hóu bì hè。
qí míng nián， qí bài wèi bīng yú mǎ líng， lǔ qí tài zǐ shēn， shā jiāng jūn páng juān。 qí míng nián， wèi yàng shuō xiào gōng yuē：“ qín zhī yǔ wèi， pì ruò rén zhī yòu fù xīn jí， fēi wèi bìng qín， qín jí bìng wèi。 hé zhě？ wèi jū lǐng 'ài zhī xī， dū 'ān yì， yǔ qín jiè hé 'ér dú shàn shān dōng zhī lì。 lì zé xī qīn qín， bìng zé dōng shōu dì。 jīn yǐ jūn zhī xián shèng， guó lài yǐ shèng。 ér wèi wǎng nián dà pò yú qí， zhū hóu pàn zhī， kě yīn cǐ shí fá wèi。 wèi bù zhī qín， bì dōng xǐ。 dōng xǐ， qín jù hé shān zhī gù， dōng xiāng yǐ zhì zhū hóu， cǐ dì wáng zhī yè yě。” xiào gōng yǐ wéi rán， shǐ wèi yàng jiāng 'ér fá wèi。 wèi shǐ gōng zǐ 'áng jiāng 'ér jī zhī。 jūn jì xiāng jù， wèi yàng yí wèi jiāng gōng zǐ 'áng shū yuē：“ wú
shǐ yǔ gōng zǐ huān， jīn jù wéi liǎng guó jiāng， bù rěn xiāng gōng， kě yǔ gōng zǐ miàn xiāng jiàn， méng， lè yǐn 'ér bà bīng， yǐ 'ān qín wèi。” wèi gōng zǐ 'áng yǐ wéi rán。 huì méng yǐ， yǐn， ér wèi yàng fú jiá shì 'ér xí lǔ wèi gōng zǐ 'áng， yīn gōng qí jūn， jìn pò zhī yǐ guī qín。 wèi huì wáng bīng shù pò yú qí qín， guó nèi kōng， rì yǐ xuē， kǒng， nǎi shǐ shǐ gē hé
xī zhī dì xiàn yú qín yǐ hé。 ér wèi suì qù 'ān yì， xǐ dū dà liáng。 liáng huì wáng yuē：“ guǎ rén hèn bù yòng gōng shū zuò zhī yán yě。” wèi yàng jì pò wèi hái， qín fēng zhī yú、 shāng shí wǔ yì， hào wéi shāng jūn。 shāng jūn xiāng qín shí nián， zōng shì guì qī duō yuàn wàng zhě。 zhào liáng jiàn shāng jūn。 shāng jūn yuē：“ yàng zhī dé jiàn yě， cóng mèng lán gāo， jīn yàng qǐng dé jiāo， kě hū？” zhào liáng yuē：“ pú fú gǎn yuàn yě。 kǒng qiū yòu yán yuē：‘ tuī xián 'ér dài zhě jìn， jù bù xiào 'ér wáng zhě tuì。’ pú bù xiào， gù bù gǎn shòu mìng。 pú wén zhī yuē：‘ fēi qí wèi 'ér jū zhī yuē tān wèi， fēi qí míng 'ér yòu zhī yuē tān míng。’ pú tīng jūn zhī yì， zé kǒng pú tān wèi tān míng yě。 gù bù gǎn wén mìng。” shāng jūn yuē：“ zǐ bù shuō wú zhì qín yǔ？” zhào liáng yuē：“ fǎn tīng zhī wèi cōng， nèi shì zhī wèi míng， zì shèng zhī wèi qiáng。 yú shùn yòu yán yuē：‘ zì bēi yě shàng yǐ。’ jūn bù ruò dào yú shùn zhī dào， wú wéi wèn pú yǐ。” shāng jūn yuē：“ shǐ qín róng dí zhī jiào， fù zǐ wú bié， tóng shì 'ér jū。 jīn wǒ gèng zhì qí jiào， ér wéi qí nán nǚ zhī bié， dà zhù jì jué， yíng rú lǔ wèi yǐ。 zǐ guān wǒ zhì qín yě， shú yǔ wǔ gǔ dà fū xián？” zhào liáng yuē：“ qiān yáng zhī pí， bù rú yī hú zhī yè； qiān rén zhī nuò nuò， bù rú yī shì zhī 'ě 'ě。 wǔ wáng 'ě 'ě yǐ chāng， yīn zhòu mò mò yǐ wáng。 jūn ruò bù fēi wǔ wáng hū， zé pú qǐng zhōng rì zhèng yán 'ér wú zhū， kě hū？” shāng jūn yuē：“ yǔ yòu zhī yǐ， mào yán huá yě， zhì yán shí yě， kǔ yán yào yě， gān yán jí yě。 fū zǐ guǒ kěn zhōng rì zhèng yán， yàng zhī yào yě。 yàng jiāng shì zǐ， zǐ yòu hé cí yān！” zhào liáng yuē：“ fū wǔ gǔ dà fū， jīng zhī bǐ rén yě。 wén qín miù gōng zhī xián 'ér yuàn wàng jiàn， xíng 'ér wú zī， zì yù yú qín kè， bèi hè shí niú。 qī nián， miù gōng zhī zhī， jǔ zhī niú kǒu zhī xià， ér jiā zhī bǎi xìng zhī shàng， qín guó mò gǎn wàng yān。 xiāng qín liù qī nián， ér dōng fá zhèng， sān zhì jìn guó zhī jūn， yī jiù jīng guó zhī huò。 fā jiào fēng nèi， ér bā rén zhì gòng； shī dé zhū hóu， ér bā róng lái fú。 yóu yú wén zhī， kuǎn guān qǐng jiàn。 wǔ gǔ dà fū zhī xiāng qín yě， láo bù zuò chéng， shǔ bù zhāng gài， xíng yú guó zhōng， bù cóng chē chéng， bù cāo gān gē， gōng míng cáng yú fǔ kù， dé xíng shī yú hòu shì。 wǔ gǔ dà fū sǐ， qín guó nán nǚ liú tì， tóng zǐ bù gē yáo， chōng zhě bù xiāng chǔ。 cǐ wǔ gǔ dà fū zhī dé yě。 jīn jūn zhī jiàn qín wáng yě， yīn bì rén jǐng jiān yǐ wéi zhù， fēi suǒ yǐ wéi míng yě。 xiāng qín bù yǐ bǎi xìng wéi shì， ér dà zhù jì jué， fēi suǒ yǐ wéi gōng yě。 xíng qíng tài zǐ zhī shī fù， cán shāng mín yǐ jùn xíng， shì jī yuàn chù huò yě。 jiào zhī huà mín yě shēn yú mìng， mín zhī xiào shàng yě jié yú lìng。 jīn jūn yòu zuǒ jiàn wài yì， fēi suǒ yǐ wéi jiào yě。 jūn yòu nán miàn 'ér chēng guǎ rén， rì shéng qín zhī guì gōng zǐ。 shī yuē：‘ xiāng shǔ yòu tǐ， rén 'ér wú lǐ， rén 'ér wú lǐ， hé bù chuán sǐ。’ yǐ shī guān zhī， fēi suǒ yǐ wéi shòu yě。 gōng zǐ qián dù mén bù chū yǐ bā nián yǐ， jūn yòu shā zhù huān 'ér qíng gōng sūn jiǎ。 shī yuē：‘ dé rén zhě xīng， shī rén zhě bēng。’ cǐ shù shì zhě， fēi suǒ yǐ dé rén yě。 jūn zhī chū yě， hòu chē shí shù， cóng chē zài jiá， duō lì 'ér pián xié zhě wéi cān chéng， chí máo 'ér cāo xì jǐ zhě bàng chē 'ér qū。 cǐ yī wù bù jù， jūn gù bù chū。 shū yuē：‘ shì dé zhě chāng， shì lì zhě wáng。’
jūn zhī wēi ruò zhāolù， shàng jiāng yù yán nián yì shòu hū？ zé hé bù guī shí wǔ dū， guàn yuán yú bǐ， quàn qín wáng xiǎn yán xué zhī shì， yǎng lǎo cún gū， jìng fù xiōng， xù yòu gōng， zūn yòu dé， kě yǐ shǎo 'ān。 jūn shàng jiāng tān shāng yú zhī fù， chǒng qín guó zhī jiào， chù bǎi xìng zhī yuàn， qín wáng yī dàn juān bīn kè 'ér bù lì cháo， qín guó zhī suǒ yǐ shōu jūn zhě， qǐ qí wēi zāi？ wáng kě qiàozú 'ér dài。” shāng jūn fú cóng。
hòu wǔ yuè 'ér qín xiào gōng zú， tài zǐ lì。 gōng zǐ qián zhī tú gào shāng jūn yù fǎn， fā lì bǔ shāng jūn。 shāng jūn wáng zhì guān xià， yù shè kè shè。 kè rén bù zhī qí shì shāng jūn yě， yuē：“ shāng jūn zhī fǎ， shè rén wú yàn zhě zuò zhī。” shāng jūn kuì rán tàn yuē：“ jiē hū， wéi fǎ zhī bì yī zhì cǐ zāi！” qù zhī wèi。 wèi rén yuàn qí qī gōng zǐ 'áng 'ér pò wèi shī， fú shòu。 shāng jūn yù zhī tā guó。 wèi rén yuē：“ shāng jūn， qín zhī zéi。 qín qiáng 'ér zéi rù wèi， fú guī， bù kě。” suì nèi qín。 shāng jūn jì fù rù qín， zǒu shāng yì， yǔ qí tú shǔ fā yì bīng běi chū jī zhèng。 qín fā bīng gōng shāng jūn， shā zhī yú zhèng mǐn chí。 qín huì wáng chē liè shāng jūn yǐ xùn， yuē：“ mò rú shāng yàng fǎn zhě！” suì miè shāng jūn
zhī jiā。
tài shǐ gōng yuē： shāng jūn， qí tiān zī kè bó rén yě。 jì qí yù gān xiào gōng yǐ dì wáng shù， xié chí fú shuō， fēi qí zhì yǐ。 qiě suǒ yīn yóu bì chén， jí dé yòng， xíng gōng zǐ qián， qī wèi jiāng 'áng， bù shī zhào liáng zhī yán， yì zú fā míng shāng jūn zhī shǎo 'ēn yǐ。 yú cháng dú shāng jūn kāi sài gēng zhàn shū， yǔ qí rén xíng shì xiāng lèi。 zú shòu 'è míng yú qín， yòu
yǐ yě fū！
【 shuō míng】 zài zhè piān lièzhuàn lǐ， zhù yào jì shù liǎo shāng yàng shì qín biàn fǎ gé xīn、 gōng guò dé shī yǐ jí zú shòu 'è míng yú qín de shǐ shí， qīng zhù liǎo tài shǐ gōng duì qí kè bó shǎo 'ēn suǒ chí de pī píng tài dù。
rán 'ér， shāng yàng biàn fǎ què shì wǒ guó lì shǐ shàng chéng gōng de yī lì。 xiào gōng dāng zhèng， yǐ jìn rù qī xióng zhēng bà de zhàn guó shí qī， zhōu shì shuāi wēi， zhū hóu xiāng hù gōng fá， dǒu zhēng yì cháng jī liè， shuí xiǎng lì yú bù bài zhī dì， shuí jiù dé xún qiú zì qiáng de tú jìng。 shāng yàng jiù shì shùn yìng lì shǐ de cháo liú， sān jiàn xiào gōng， shuō yǐ qiáng guó zhī shù， shǐ xiào gōng“ bù zì zhī xī zhī qián yú xí， yǔ shù rì bù yàn。” jūn chén mò qì， diàn dìng liǎo biàn fǎ chéng gōng de jī chǔ。
jì shù biàn fǎ de máo dùn chōng tū shì běn wén yī dà tè diǎn。 biàn fǎ wèi xíng， jiù zāo dào shǒu jiù pài de gōng rán fǎn duì。 shāng yàng yǔ gān lóng、 dù zhì miàn duì miàn de dǒu zhēng， qí jiāo diǎn jiù jí zhōng zài“ fǎ gǔ”、“ xún lǐ” hái shì“ zhì shì bù yī dào、 biàn guó bù fǎ gǔ” de chōng tū shàng； biàn fǎ shí xíng， zhòng jiē huá rán，“ yán chū lìng zhī bù biàn zhě yǐ qiān shù”。 shāng yàng què lì mù xuán shǎng， qǔ xìn yú mín； xíng tài zǐ shī， yǐ sù qí fǎ。 biàn fǎ shí nián，“ qín mín dà yuè”，“ jiā gěi rén zú”“ mín yǒng yú gōng zhàn、 qiè yú sī dǒu”， guó jiā rì yì qiáng shèng。 shuài shī bāo wéi 'ān yì， fú wèi gōng zǐ 'áng， pò shǐ wèi guó gē dì qiān dū， yì shì biàn fǎ jí fù chéng xiào de zuǒ zhèng。 tā bēi jù de jié jú nǎi shì yǔ shǒu jiù pài dǒu zhēng de yán xù。 yǔ zhào liáng yī xí tán huà， qí huò yǐ méng， dàn shāng yàng zhōng wèi cǎi nà zhào liáng yán， shòu zhì yú zì jǐ de biàn fǎ， zuò jiǎn zì fù， yǐ zhì chē liè zú miè， bìng fēi 'ǒu rán。
cóng zhāng fǎ jié gòu shàng kàn， qián yòu xù shì， hòu yòu zhào yìng， tōng piān yǐ biàn fǎ zuò gǔ。 shǐ yán shāng yàng“ hǎo xíng míng fǎ shù zhī xué”， wéi biàn fǎ zuò liǎo fǔ diàn； jì 'ér“ yàng yù biàn fǎ”， dǎo chū gé xīn yǔ shǒu jiù de dǒu zhēng；“ zú dìng biàn fǎ zhī lìng”， jù tǐ jìzǎi liǎo xīn fǎ de nèi róng；“ yú shì tài zǐ fàn fǎ”， xíng qíng tài zǐ shī fù、 yǐ yán fǎ lìng； ér zhōng yǐ“ jiē hū， wéi fǎ zhī bì yī zhì cǐ”。 cái liào qǔshě jǐn jǐn wéi rào biàn fǎ zhī gǔ， shǐ dé gǔ jiān 'ér ròu fēng、 xuè mài guàn tōng 'ér zhù tí tū chū。
《 shāng jūn lièzhuàn 》 nǎi lì shǐ shí lù， dāng shì bù yán 'ér yù de。 ér qiáng liè de wén xué sè cǎi tè bié shì shìdàng de xiǎo shuō yīn sù， gèng tū chū liǎo zhè piān jìzǎi de běn zhì zhēn shí。 běn wén diào dòng liǎo kuā zhāng、 bǐ zhào、 duì 'ǒu、 pái bǐ、 xíng róng、 miáo xiě děng duō zhǒng wén xué shǒu duàn， xī lǐ tòu bì、 shēn kè， yǔ yán shēng dòng xíng xiàng。 ér zhè xiē wén xué shǒu duàn duō zhuóyǎn yú rén wù jīng shén shì jiè
de kè huà hé xì jié de miáo xiě， shǐ rén wù gèng wéi fēng mǎn、 líng dòng、 chuán shén， ér yòu bù shī lì shǐ de zhēn shí。
shāng jūn táonàn yī jié，《 zhàn guó cè》 bìng méi jìzǎi。 kǒng pà shì chū yú tài shǐ gōng de xū gòu， zhè yī xì jié xiǎn rán yòu shì hòu shì xiǎo shuō chuàng zuò zhōng de“ wù huì fǎ”， yùn yòng wù huì， shēng fā máo dùn， yǐn qǐ xì jù xìng xiào guǒ。 zhè lèi xì jié bù jǐn bù shāng hài lì shǐ de zhēn shí， ér qiě shǐ lì shǐ rén wù、 lì shǐ shì jiàn de běn zhì zhāng míng、 tū chū， zēng qiáng liǎo lì shǐ gǎn， cóng 'ér gěi rén yǐ gēngshēng dòng、 gèng xíng xiàng、 gēngshēn kè de yìn jì。
【 fān yì】 shāng jūn， shì wèi guó guó jūn jī qiè shēng de gōng zǐ。 míng yàng， xìng gōng sūn， tā de zǔ xiān běn lái xìng jī。 gōng sūn yàng nián qīng shí jiù xǐ huān xíng míng fǎ shù zhī xué， shì fèng wèi guó guóxiàng gōng shū zuò zuò liǎo zhōng shù zǐ。 gōng shū zuò zhī dào tā xián néng， hái méi lái dé jí xiàng wèi wáng tuī jiàn。 zhèng gǎn shàng gōng shū zuò dé liǎo bìng， wèi huì wáng qīn zì qù kàn wàng tā， shuō：“ nǐ de bìng cháng yòu bù cè， guó jiā jiāng zěn me bàn ní？” gōng shū zuò huí dá shuō：“ wǒ de zhōng shù zǐ gōng sūn yàng， suī rán nián qīng， què yòu qí cái， xī wàng dà wáng néng bǎ guó zhèng quán bù jiāo gěi tā， yóu tā qù zhì lǐ。” wèi huì wáng tīng hòu mò mò wú yán。 dāng wèi huì wáng jiāng yào lí kāi shí， gōng shū zuò píng tuì zuǒ yòu suí shì rén yuán， shuō：“ dà wáng jiǎ rú bù rèn yòng gōng sūn yàng， jiù yī dìng yào shā diào tā， bù yào ràng tā zǒu chū guó jìng。” wèi wáng dāyìng liǎo tā de yào qiú jiù lí qù liǎo。 gōng shū zuò zhào lái gōng sūn yàng， dào qiàn shuō：“ gāng cái dà wáng xún wèn néng gòu chū rèn guóxiàng de rén， wǒ tuī jiàn liǎo nǐ。 kàn dà wáng de shén qíng bù huì tóng yì wǒ de jiàn yì。 wǒ dāng xiān zhōng yú jūn hòu kǎo lǜ chén de lì chǎng， yīn 'ér quàn dà wáng jiǎ rú bù rèn yòng gōng sūn yàng， jiù gāi shā diào tā。 dà wáng dāyìng liǎo wǒ de qǐng qiú。 nǐ gǎn kuài lí kāi bā， bù kuài zǒu mǎ shàng jiù yào bèi qín。” gōng sūn yàng shuō：“ dà wáng jì rán bù néng tīng nín de huà rèn yòng wǒ， yòu zěn me néng tīng nín de huà lái shā wǒ ní？” zhōng yú méi yòu lí kāi wèi guó。 huì wáng lí kāi hòu， duì suí shì rén yuán shuō：“ gōng shū zuò de bìng hěn yán zhòng， zhēn jiào rén shāng xīn 'ā， tā xiǎng yào wǒ bǎ guó zhèng quán bù jiāo gěi gōng sūn yàng zhǎng guǎn， nán dào bù shì hú tú liǎo má？”
gōng shū zuò sǐ hòu bù jiǔ， gōng sūn yàng tīng shuō qín xiào gōng xià lìng zài quán guó xún fǎng yòu cái néng de rén， yào zhòng zhěng qín mù gōng shí dài de bà yè， xiàng dōng shōu fù shī dì， tā jiù xī qù qín guó， yǐ kào xiào gōng de chǒng chén xìng jǐng de tàijiàn qiú jiàn xiào gōng。 xiào gōng zhào jiàn wèi yàng， ràng tā shuō liǎo hěn cháng shí jiān de guó jiā dà shì， xiào gōng yī biān tīng yī biān dǎ kē shuì， yī diǎn yě tīng bù jìn qù。 shì hòu xiào gōng qiān nù jǐng jiān shuō：“ nǐ de kè rén shì dà yán qī rén de jiā huǒ， zhè zhǒng rén zěn me néng rèn yòng ní！” jǐng jiān yòu yòng xiào gōng de huà zé bèi wèi yàng。 wèi yàng shuō：“ wǒ yòng yáo、 shùn zhì guó de fāng fǎ quàn shuō dà wáng， tā de xīn zhì bù néng lǐng huì。” guò liǎo jǐ tiān， jǐng jiān yòu qǐng qiú xiào gōng zhào jiàn wèi yàng。 wèi yàng zài jiàn xiào gōng shí， bǎ zhì guó zhī dào shuō de lín lí jìn zhì， kě shì hái hé bù shàng xiào gōng de xīn yì。 shì hòu xiào gōng yòu zé bèi jǐng jiān， jǐng jiān yě zé bèi wèi yàng。 wèi yàng shuō：“ wǒ yòng yǔ、 tānɡ、 wén、 wǔ de zhì guó fāng fǎ quàn shuō dà wáng 'ér tā tīng bù jìn qù。 qǐng qiú tā zài zhào jiàn wǒ yī cì。” wèi yàng yòu yī cì jiàn dào xiào gōng， xiào gōng duì tā hěn yǒu hǎo， kě shì méi rèn yòng tā。 huì jiàn tuì chū hòu， xiào gōng duì jǐng jiān shuō：“ nǐ de kè rén bù cuò， wǒ kě yǐ hé tā tán tán liǎo。” jǐng jiān gào sù wèi yàng， wèi yàng shuō：“ wǒ yòng chūn qiū wǔ bà de zhì guó fāng fǎ qù shuō fú dà wáng， kàn tā de xīn sī shì zhǔn bèi cǎi nà liǎo。 guǒ zhēn zài zhào jiàn wǒ yī cì， wǒ jiù zhī dào gāi shuō xiē shénme lā。” yú shì wèi yàng yòu jiàn dào liǎo xiào gōng， xiào gōng gēn tā tán de fēi cháng tóu jī， bù zhī bù jué dì zài diàn xí shàng xiàng qián yí dòng xī gài， tán liǎo hǎo jǐ tiān dōubù jué dé yàn juàn。 jǐng jiān shuō：“ nín píng shénme néng hé shàng dà wáng de xīn yì ní？ wǒ men guó jūn gāo xīng jí liǎo。” wèi yàng huí dá shuō：“ wǒ quàn dà wáng cǎi yòng dì wáng zhì guó de bàn fǎ， jiàn lì xià、 shāng、 zhōu nà yàng de shèng shì， kě shì dà wáng shuō：‘ shí jiān tài cháng liǎo， wǒ bù néng děng， hé kuàng xián míng de guó jūn， shuí bù xī wàng zì jǐ zài wèi de shí hòu míng yáng tiān xià， zěn me néng jiào wǒ mèn mèn bù lè dì děng shàng jǐ shí nián、 jǐ bǎi nián cái chéng jiù dì wáng dà yè ní？’ suǒ yǐ， wǒ yòng fù guó qiáng bīng de bàn fǎ quàn shuō tā， tā cái tè bié gāo xīng。 rán 'ér， zhè yàng yě jiù bù néng yǔ yīn、 zhōu de dé xíng xiāng pì měi liǎo。”
xiào gōng rèn yòng wèi yàng hòu bù jiǔ， dǎ suàn biàngēng fǎ dù， yòu kǒng pà tiān xià rén yì lùn zì jǐ。 wèi yàng shuō：“ xíng dòng yóu yù bù jué， jiù bù huì gǎo chū míng táng， bàn shì yóu yù bù jué jiù bù huì chéng gōng。 kuàng qiě chāo chū cháng rén de xíng wéi， běn lái jiù cháng bèi shì sú fēi yì； yòu dú dào jiàn jiě de rén， yī dìng huì bèi yī bān rén cháo xiào。 yú chǔn de rén shì chéng zhī hòu dū nòng bù míng bái， cōng míng de rén shì xiān jiù néng yù jiàn jiāng yào fā shēng de shì qíng。 bù néng hé bǎi xìng móu huá xīn shì wù de chuàng shǐ 'ér kě yǐ hé tā men gòng xiǎng chéng gōng de huān lè。 tàn tǎo zuì gāo dào dé de rén bù yǔ shì sú hé liú， chéng jiù dà yè de rén bù yǔ yī bān rén gòng móu。 yīn cǐ， shèng rén zhǐ yào néng gòu shǐ guó jiā qiáng shèng， jiù bù bì yán yòng jiù de chéng fǎ； zhǐ yào néng gòu lì yú bǎi xìng， jiù bù bì zūn xún jiù de lǐ zhì。” xiào gōng shuō：“ jiǎng de hǎo。” gān lóng shuō：“ bù shì zhè yàng。 shèng rén bù gǎi biàn mín sú 'ér shī yǐ jiào huà， cōng míng de rén bù gǎi biàn chéng fǎ 'ér zhì lǐ guó jiā。 shùn yìng mín fēng mín sú 'ér shī jiào huà， bù fèi lì jiù néng chéng gōng； yán xí chéng fǎ 'ér zhì lǐ guó jiā， guān lì xí guàn 'ér bǎi xìng 'ān dìng。” wèi yàng shuō：“ gān lóng suǒ shuō de， shì shì sú de shuō fǎ 'ā。 yī bān rén 'ān yú jiù yòu de xí sú， ér dú shū rén jū ní yú shū běn shàng de jiàn wén。 zhè liǎng zhǒng rén fèng gōng shǒu fǎ hái kě yǐ， dàn bù néng hé tā men tán lùn chéng fǎ yǐ wài de gǎi gé。 sān dài lǐ zhì bù tóng 'ér dū néng tǒng yī tiān xià， wǔ bó fǎ zhì bù yī 'ér dōunéng gè bà yī fāng。 cōng míng de rén zhì dìng fǎ dù， yú chǔn de rén bèi fǎ dù zhì yuē； xián néng de rén biàngēng lǐ zhì， xún cháng de rén bèi lǐ zhì yuē shù。” dù zhì shuō：“ méi yòu bǎi bèi de lì yì， jiù bù néng gǎi biàn chéng fǎ； méi yòu shí bèi de gōng xiào， jiù bù néng gēnghuàn jiù qì。 fǎng xiào chéng fǎ méi yòu guò shī， zūn xún jiù lǐ bù huì chū piān chā。” wèi yàng shuō：“ zhì lǐ guó jiā méi yòu yī chéng bù biàn de bàn fǎ， yòu lì yú guó jiā jiù bù fǎng xiào jiù fǎ dù。 suǒ yǐ tānɡ wǔ bù yán xí jiù fǎ dù 'ér néng wáng tiān xià， xià yīn bù gēnghuàn jiù lǐ zhì 'ér miè wáng。 fǎn duì jiù fǎ de rén bù néng fēinàn， ér yán xí jiù lǐ de rén bù zhí dé zàn yáng。” xiào gōng shuō：“ jiǎng de hǎo。” yú shì rèn mìng wèi yàng wéi zuǒ shù cháng， zhōng yú zhì dìng liǎo biàngēng chéng fǎ de mìng lìng。
xià lìng bǎ shí jiā biān chéng yī shí， wǔ jiā biān chéng yī wǔ， hù xiāng jiān shì jiǎn jǔ， yī jiā fàn fǎ， shí jiā lián dài zhì zuì。 bù gào fā jiān 'è de chù yǐ lán yāo zhǎn duàn de xíng fá， gào fā jiān 'è de yǔ zhǎn dí shǒu jí de tóng yàng shòu shǎng， yǐn cáng jiān 'è de rén yǔ tóu jiàng dí rén tóng yàng de chéng fá。 yī jiā yòu liǎng gè yǐ shàng de zhuàng dīng bù fēn jū de， fù shuì jiā bèi。 yòu jūn gōng de rén， gè 'àn biāo zhǔn shēng jué shòu shǎng； wéi sī shì dǒu 'ōu de， àn qíng jié qīng zhòng fēn bié chù yǐ dà xiǎo bù tóng de xíng fá。 zhì lì yú nóng yè shēng chǎn， ràng liáng shí fēng shōu、 bù bó zēng chǎn de miǎn chú zì shēn de láo yì huò fù shuì。 yīn cóng shì gōng shāng yè jí lǎn duò 'ér pín qióng de， bǎ tā men de qī zǐ quándōu mòshōu wéi guān nú。 wáng zú lǐ méi yòu jūn gōng de， bù néng liè rù jiā zú de míng cè。 míng què zūn bēi jué wèi děng jí， gè 'àn děng jí chā bié zhàn yòu tǔ dì、 fáng chǎn， jiā chén nú bì de yī cháng、 fú shì， àn gè jiā jué wèi děng jí jué dìng。 yòu jūn gōng de xiǎn hè róng yào， méi yòu jūn gōng de jí shǐ hěn fù yòu yě bù néng xiǎn róng。
xīn fǎ zhǔn bèi jiù xù hòu， hái méi gōng bù， kǒng pà bǎi xìng bù xiāng xìn， jiù zài guó dū hòu biān shì chǎng de nán mén shù qǐ yī gēn sān zhàng cháng de mù tóu， zhāo mù bǎi xìng zhōng néng bǎ mù tóu bān dào běi mén de rén shǎng gěi shí jīn。 bǎi xìng jué dé zhè jiàn shì hěn qí guài， méi rén gǎn dòng。 yòu xuān bù“ néng bǎ mù tóu bān dào běi mén de rén shǎng wǔ shí jīn”。 yòu yī gè rén bǎ tā bān zǒu liǎo， dāng xià jiù gěi liǎo tā wǔ shí jīn， jiè cǐ biǎo míng lìng chū bì xíng， jué bù qī piàn。 shì hòu jiù bān bù liǎo xīn fǎ。
xīn fǎ zài mín jiān shī xíng liǎo zhěng yī nián， qín guó lǎo bǎi xìng dào guó dū shuō xīn fǎ bù fāng biàn de rén shù yǐ qiān jì。 zhèng dāng zhè shí， tài zǐ chù fàn liǎo xīn fǎ。 wèi yàng shuō：“ xīn fǎ bù néng shùn lì tuī xíng， shì yīn wéi shàng céng rén chù fàn tā。” jiāng yǐ xīn fǎ chǔfá tài zǐ。 tài zǐ， shì guó jūn de jì chéng rén， yòu bù néng shī yǐ xíng fá， yú shì jiù chǔfá liǎo jiān dū tā xíng wéi de lǎo shī gōng zǐ qián， yǐ mò xíng chǔfá liǎo gěi tā chuán shòu zhī shí de lǎo shī gōng sūn jiǎ。 dì 'èr tiān， qín guó rén jiù dū zūn zhào xīn fǎ zhí xíng liǎo。 xīn fǎ tuī xíng liǎo shí nián， qín guó bǎi xìng dū fēi cháng gāo xīng， lù shàng méi yòu rén shí bié rén diū de dōng xī wéi jǐ yòu， shān lín lǐ yě méi liǎo dào zéi， jiā jiā fù yù chōng zú。 rén mín yǒng yú wèiguó jiā dǎ zhàng， bù gǎn wéi sī lì zhēng dǒu， xiāng cūn、 chéng zhèn shè huì zhì xù 'ān dìng。 dāng chū shuō xīn fǎ bù fāng biàn de qín guó bǎi xìng yòu yòu lái shuō fǎ lìng fāng biàn de， wèi yàng shuō：“ zhè dū shì rǎo luàn jiào huà de rén”， yú shì bǎ tā men quán bù qiān dào biān jiāng qù。 cǐ hòu， bǎi xìng zài méi rén gǎn yì lùn xīn fǎ liǎo。
yú shì wèi yàng bèi rèn mìng wéi dà liáng zào。 shuài lǐng zhe jūn duì wéi gōng wèi guó 'ān yì， shǐ tā men qū fú tóu jiàng。 guò liǎo sān nián， qín guó zài xián yáng jiàn zhù gōng tíng chéng jué， bǎ guó dū cóng yōng dì qiān dào xián yáng。 xià lìng jìn zhǐ bǎi xìng fù zǐ xiōng dì tóng jū yī shì。 bǎ líng xīng de xiāng zhèn cūn zhuāng hé bìng chéng xiàn， shè zhì liǎo xiàn lìng、 xiàn chéng， zǒng gòng hé bìng huàfēn wéi sān shí yī gè xiàn。 fèi chú jǐng tián chóngxīn huàfēn tián chéng de jiè xiàn， gǔ lì kāi kěn huāng dì， ér shǐ fù shuì píng héng。 tǒng yī quán guó de dù liàng héng zhì dù。 shī xíng liǎo sì nián， gōng zǐ qián yòu fàn liǎo xīn fǎ， bèi pàn chù yì xíng。 guò liǎo wǔ nián， qín guó fù qiáng， zhōu tiān zǐ bǎ jì ròu cì gěi qín xiào gōng， gè guó zhū hóu dōulái zhù hè。
dì 'èr nián， qí guó jūn duì zài mǎ líng dǎ bài wèi jūn， fú lǔ liǎo wèi guó de tài zǐ shēn， shè shā jiāng jūn páng juān。 xià yī nián， wèi yàng quàn xiào gōng shuō：“ qín hé wèi de guān xì， jiù xiàng rén dé liǎo xīn fù jí bìng， bù shì wèi jiān bìng liǎo qín guó， jiù shì qín guó tūn bìng liǎo wèi guó。 wèishénme yào zhè yàng shuō ní？ wèi guó dì chù shān lǐng xiǎn yào de xī bù， jiàn dū 'ān yì， yǔ qín guó yǐ huáng hé wéi jiè 'ér dú lì jù yòu xiáo shān yǐ dōng de dì lì。 xíng shì yòu lì jiù xiàng xī jìn fàn qín guó， méi lì shí jiù xiàng dōng kuò zhǎn lǐng dì。 rú jīn píng jiè dà wáng shèng míng xián néng， qín guó cái fán róng chāng shèng。 ér wèi guó wǎng nián bèi qí guó dǎ dé dà bài， zhū hóu mendōu bèi pàn liǎo tā， kě yǐ chèn cǐ liáng jī gōng dǎ wèi guó。 wèi guó dǐ dǎng bù zhù qín guó， bì rán yào xiàng dōng chè tuì。 yī xiàng dōng chè tuì， qín guó jiù zhàn jù liǎo huáng hé hé xiáo shān xiǎn gù de dì shì， xiàng dōng jiù kě yǐ kòng zhì gè guó zhū hóu， zhè kě shì tǒng yī tiān xià de dì wáng wěi yè 'ā！” xiào gōng rèn wéi shuō dé duì。 jiù pài wèi yàng shuài lǐng jūn duì gōng dǎ wèi guó。 wèi guó pài gōng zǐ 'áng lǐng bīng yíng jī。 liǎng jūn xiāng jù duì zhì， wèi yàng pài rén gěi wèi jiāng gōng zǐ 'áng sòng lái yī fēng xìn， xiě dào：“ wǒ dāng chū yǔ gōng zǐ xiāng chù de hěn kuài lè， rú jīn nǐ wǒ chéng liǎo dí duì liǎng guó de jiànglǐng， bù rěn xīn xiāng hù gōng jī， kě yǐ yǔ gōng zǐ dāng miàn xiāng jiàn， dìng lì méng yuē， tòng tòng kuài kuài dì hē jǐ bēi rán hòu gè zì chè bīng， ràng qín wèi liǎng guó xiāng 'ān wú shì。” wèi gōng zǐ 'áng rèn wéi wèi yàng shuō de duì。 huì méng jié shù， hē jiǔ， ér wèi yàng mái fú xià díshì bīng tū rán xí jī bìng fú lǔ liǎo wèi gōng zǐ 'áng， chèn jī gōng dǎ tā de jūn duì， chè dǐ dǎ kuǎ liǎo wèi jūn hòu， yā zhe gōng zǐ 'áng bān shī huí guó。 wèi huì wáng de jūn duì duō cì bèi qí、 qín jī kuì， guó nèi kōng xū， yī tiān bǐ yī tiān xiāo ruò， hài pà liǎo， jiù pài shǐ zhě gē ràng hé xī dì qū fèng xiàn gěi qín guó zuò wéi gòu hé de tiáo jiàn。 wèi guó jiù lí kāi 'ān yì， qiān dū dà liáng。 liáng huì wáng hòu huǐ dì shuō：“ wǒ zhēn hòu huǐ dāng chū méi cǎi nà gōng shū zuò de yì jiàn 'ā。” wèi yàng dǎ bài wèi jūn huí lái yǐ hòu， qín xiào gōng bǎ yú、 shāng shí wǔ gè yì fēng gěi liǎo tā， fēng hào jiào zuò shāng jūn。
shāng jūn chū rèn qín xiāng shí nián， hěn duō huáng qīn guó qī dū yuàn hèn tā。 zhào liáng qù jiàn shāng jūn。 shāng jūn shuō：“ wǒ néng jiàn dào nǐ， shì yóu yú mèng lán gāo de jiè shào， xiàn zài wǒ men jiāo gè péng yǒu， kě yǐ má？” zhào liáng huí dá shuō：“ bǐ rén bù gǎn shē wàng。 kǒng zǐ shuō guò：‘ tuī jiàn xián néng， shòu dào rén mín yōng dài de rén cái huì qián lái； jù jí bù xiào zhī tú， jí shǐ néng shǐ chéng wáng yè de rén yě huì yǐn tuì。’ bǐ rén bù cái， suǒ yǐ bù gǎn cóng mìng。 bǐ rén tīng dào guò zhè yàng de shuō fǎ：‘ bù gāi zhàn yòu de zhí wèi 'ér zhàn yòu tā jiào zuò tān wèi， bù gāi xiǎng yòu de míng shēng 'ér xiǎng yòu tā jiào zuò tān míng。’ bǐ rén yào shì jiē shòu liǎo nín de qíng yì， kǒng pà nà jiù shì bǐ rén jì tān wèi yòu tān míng liǎo。 suǒ yǐ bù gǎn cóng mìng。” shāng yàng shuō：“ nín bù gāo xīng wǒ duì qín guó de zhì lǐ má？” zhào liáng shuō：“ néng gòu tīng cóng bié rén de yì jiàn jiào zuò cōng， néng gòu zì wǒ xǐngchá jiào zuò míng， néng gòu zì wǒ kè zhì jiào zuò qiáng。 yú shùn céng shuō guò：‘ zì wǒ qiān xū de rén bèi rén zūn zhòng。’ nín bù rú zūn xún yú shùn de zhù zhāng qù zuò， wú xū wèn wǒ liǎo。” shāng yàng shuō：“ dāng chū， qín guó de xí sú hé róng dí yī yàng， fù zǐ bù fēn kāi， nán nǚ lǎoshào tóng jū yī shì。 rú jīn wǒ gǎi biàn liǎo qín guó de jiào huà， shǐ tā men nán nǚ yòu bié， fēn jū 'ér zhù， dà zào gōng tíng chéng jué， bǎ qín guó yíng jiàn de xiàng lǔ guó、 wèi guó yī yàng。 nín kàn wǒ zhì lǐ qín guó， yǔ wǔ gǔ dà fū bǐ， shuí gèng yòu cáigàn？” zhào liáng shuō：“ yī qiān zhāng yáng pí bǐ bù shàng yī lǐng hú yè guì zhòng， yī qiān gè suí shēng fù hé de rén bǐ bù shàng yī gè rén zhèng yì zhí yán。 wǔ wáng yǔn xǔ dà chén men zhí yán jiàn zhèng， guó jiā jiù chāng shèng， zhòu wáng de dà chén bù gǎn jiǎng huà， yīn 'ér miè wáng。 nín rú guǒ bù fǎn duì wǔ wáng de zuò fǎ， nà me， qǐng yǔn xǔ bǐ rén zhěng tiān zhí yán 'ér bù shòu zé bèi， kě yǐ má？” shāng jūn shuō：“ sú huà shuō， wài biǎo shàng dòng tīng de huà hǎo bǐ shì huā duǒ， zhēn shí zhì chéng de huà rú tóng guǒ shí， kǔ kǒu xiāng quàn、 tīng lái nì 'ěr de huà shì zhì bìng de liáng yào， xiàn mèi fèng chéng de huà shì jí bìng。 nín guǒ zhēn kěn zhōng rì zhèng yì zhí yán， nà jiù shì wǒ zhì bìng de liáng yào liǎo。 wǒ jiāng bài nín wéi shī， nín wèishénme yòu jù jué hé wǒ jiāo péng yǒu ní！” zhào liáng shuō：“ nà wǔ gǔ dà fū， shì chǔ guó piān pì de xiāng xià rén。 tīng shuō qín mù gōng xián míng， jiù xiǎng qù dāng miàn bài jiàn， yào qù què méi yòu lù fèi， jiù bǎ zì jǐ mài gěi qín guó rén， chuānzhuó cū bù duǎn yī gěi rén jiā wèi niú。 zhěng zhěng guò liǎo yī nián， qín mù gōng zhī dào liǎo zhè jiàn shì， bǎ tā cóng niú zuǐ xià miàn tí bá qǐ lái， líng jià yú wàn rén zhī shàng， qín guó rén méi yòu shuí bù mǎn yì。 tā chū rèn qín xiāng liù qī nián， xiàng dōng tǎo fá guò zhèng guó， sān cì yōng lì jìn guó de guó jūn， yī cì chū bīng jiù chǔ。 zài jìng nèi shī xíng dé huà。 bā guó qián lái nà gòng； shī dé zhèng yú zhū hóu， sì fāng shǎo shù mín zú qián lái cháo jiàn。 yóu yú tīng dào zhè zhǒng qíng xíng， qián lái qiāo mén tóubèn。 wǔ gǔ dà fū chū rèn qín xiāng， láolèi bù zuò chē， kù shǔ yán rè bù dǎ sǎn， zǒu biàn guó zhōng， bù yòng suí cóng de chē liàng， bù dài wǔ zhuāng fáng wèi， tā de gōng míng zài yú shǐ cè， cáng yú fǔ kù， tā de dé xíng shī jiào yú hòu dài。 wǔ gǔ fū sǐ shí， qín guó bù lùn nán nǚ dū tòng kū liú tì， lián xiǎo hái zǐ yě bù chàng gē yáo， zhèng zài chōng mǐ de rén yě yīn bēi 'āi 'ér bù fā chū xiāng yìng de hū shēng。 zhè jiù shì wǔ gǔ dà fū de dé xíng 'ā。 rú jīn nín dé yǐ jiàn qín wáng， kào de shì qín wáng chǒng chén jǐng jiān tuī jiàn jiè shào， zhè jiù shuō bù shàng shénme míng shēng liǎo。 shēn wéi qín guó guóxiàng bùwèi bǎi xìng zào fú 'ér dà guī mó dì yíng jiàn gōng jué， zhè jiù shuō bù shàng wèiguó jiā jiàn lì gōng yè liǎo。 chéng zhì tài zǐ de shī fù， yòng yán xíng kù fǎ cán hài bǎi xìng， zhè shì jī lěi yuàn hèn、 jù jī huò huàn 'ā。 jiào huà bǎi xìng bǐ mìng lìng bǎi xìng gēngshēn rù rén xīn， bǎi xìng mó fǎng shàng biān de xíng wéi bǐ mìng lìng bǎi xìng gèng wéi xùn sù。 rú jīn nín què wéi qíng bèi lǐ dì jiàn lì quán wēi biàngēng fǎ dù， zhè bù shì duì bǎi xìng shī xíng jiào huà 'ā。 nín yòu zài shāng yú fēng dì nán miàn chēng jūn， tiān tiān yòng xīn fǎ lái bī pò qín guó de guì zú zǐ dì。《 shī jīng》 shàng shuō：‘ xiāng shǔ hái dǒng dé lǐ mào， rén fǎn 'ér méi yòu lǐ yí， rén jì rán shī qù liǎo lǐ yí， wèishénme bù kuài kuài dì sǐ ní。’ zhào zhè jù shī kàn lái， shí zài shì bù néng gōng wéi nín liǎo。 gōng zǐ qián bì mén bù chū yǐ jīng bā nián liǎo， nín yòu shā sǐ zhù huān 'ér yòng mò xíng chéng chù gōng sūn jiǎ。《 shī jīng》 shàng shuō：‘ dé dào rén xīn de zhèn xīng， shī diào rén xīn de miè wáng。’ zhè jǐ jiàn shì， dōubù shì dé rén xīn de yā。 nín yī chū mén， hòu biān gēn zhe shù yǐ shí jì de chē liàng， chē shàng dōushì dǐng kuī guàn jiá de wèi shì， shēn qiáng lì zhuàng de rén zuò tiē shēn jǐng wèi， chí máo cāo jǐ de rén jǐn kào nín de chē zǐ bēn suí。 zhè xiē fáng wèi quē shǎo yī yàng， nín bì dìng bù gǎn chū mén。《 shàng shū》 shàng shuō：‘ píng kào shī dé de chāng shèng， píng kào wǔ lì de miè wáng。’ nín de chǔjìng jiù hǎo xiàng zǎo chén de lù shuǐ， hěn kuài jiù huì xiāo wáng yī yàng wēi xiǎn， nín hái dǎ suàn yào yán nián yì shòu má？ nà wèishénme bù bǎ shāng yú shí wǔ yì fēng dì jiāo hái qín guó， dào piān pì huāng yuǎn de dì fāng jiāo yuán zì gēng， quàn qín wáng zhòng yòng nà xiē yǐn jū shān lín de xián cái， shàn yǎng lǎo rén， fǔ yù gū 'ér， shǐ fù xiōng xiāng hù jìng zhòng， yǐ gōng xù jué， zūn chóng yòu dé zhī shì， zhè yàng cái kě yǐ shāo bǎo píng 'ān。 nín hái yào tān tú shāng yú de fù yòu， yǐ dú lǎn qín guó de zhèng jiào wéi róng chǒng， jù jí bǎi xìng de yuàn hèn， qín wáng yī dàn shěqì bīn kè 'ér bù néng dāng cháo， qín guó suǒ yào jū bǔ nín de rén nán dào néng shǎo má？ nín sàng shēn de rì zǐ jiù xiàng tái qǐ zú lái nà yàng xùn sù dì dào lái。” dàn shāng jūn méi yòu tīng cóng zhào liáng de quàn gào。
wǔ gè yuè zhī hòu， qín xiào gōng qù shì， tài zǐ jí wèi。 gōng zǐ qián yī bān rén gào fā shāng jūn yào zào fǎn， pài rén qù dài bǔ shāng jūn。 shāng jūn táo páo dào biān jìng guān kǒu， xiǎng zhù lǚ diàn。 lǚ diàn de zhù rén bù zhī dào tā jiù shì shāng jūn， shuō：“ shāng jūn yòu lìng， zhù diàn de rén méi yòu zhèng jiàn diàn zhù yào lián dài pàn zuì。” shāng jūn cháng cháng dì tàn xī shuō：“ āi yā！ zhì dìng xīn fǎ de yí hài jìng rán dào liǎo zhè yàng de dì bù！” lí kāi qín guó qián táo dào wèi。 wèi guó rén yuàn hèn tā qī piàn gōng zǐ 'áng 'ér dǎ bài wèi jūn， jù jué shōu liú tā。 shāng jūn dǎ suàn dào bié de guó jiā。 wèi guó rén shuō：“ shāng jūn， shì qín guó de táo fàn， qín guó qiáng dà táo fàn páo dào wèi guó lái， bù sòng hái， bù xíng。” yú shì bǎ shāng jūn sòng huí qín guó。 shāng jūn zài huí dào qín guó hòu， jiù qián táo dào tā de fēng dì shāng yì， hé tā de bù shǔ fā dòng yì zhōng de shì bīng， xiàng běi gōng jī zhèng guó móu qiú shēng lù， qín guó chū bīng gōng dǎ shāng jūn， bǎ tā shā sǐ zài zhèng guó mǐn chí。 qín huì wáng bǎ shāng jūn wǔ mǎ fēn shī shì zhòng， shuō：“ bù yào xiàng shāng yàng nà yàng móu fǎn！” yú shì jiù zhū miè liǎo shāng jūn quán jiā。
tài shǐ gōng shuō： shāng jūn， tā de tiān xìng jiù shì gè cán rěn shǎo 'ēn de rén， kǎo chá tā dāng chū yòng dì wáng zhī dào yóushuì xiào gōng， píng jiè zhe xū shì fú shuō， bù shì tā zì shēn de zī zhì。 zài shuō píng kào zhe guó jūn chǒng chén tàijiàn de tuī jiàn， děng dào bèi rèn yòng， jiù xíng fá gōng zǐ qián， qī piàn wèi jiāng gōng zǐ 'áng， bù tīng zhào liáng de guī quàn， zú yǐ zhèng míng shāng jūn cán rěn shǎo 'ēn liǎo。 wǒ céng jīng dú guò shāng jūn kāi sài gēng zhàn de shū jí， qí nèi róng hé tā běn shēn de zuò wéixiàng lèi sì。 dàn zuì zhōng hái shì zài qín guó luò dé gè móu fǎn de 'è míng， zhè shì yòu yuán gù de yā！
shāng jūn zhě， wèi zhī zhū shù niè gōng zǐ yě ①， míng yàng， xìng gōng sūn shì， qí zǔ běn jī xìng yě。 yàng shàohǎo xíng míng zhī xué ②， shì wèi xiāng gōng shū zuò wéi zhōng shù zǐ。 gōng shū zuò zhī qí xián， wèi jí jìn ③。 huì zuò bìng ④， wèi huì wáng qīn wǎng wèn bìng， yuē：“ gōng shū bìng yòu rú bù kě huì ⑤， jiāng nài shè jì hé ⑥？” gōng shū yuē：“ zuò zhī zhōng shù zǐ gōng sūn yàng， nián suī shǎo， yòu qí cái， yuàn wáng jǔ guó 'ér tīng zhī。” wáng hēi rán ⑦。 wáng qiě qù， zuò píng rén yán yuē：“ wáng jí bù tīng yòng yàng， bì shā zhī， wú lìng chū jìng。” wáng xǔ nuò 'ér qù。 gōng shū zuò zhào yàng xiè yuē：“ jīn zhě wáng wèn kě yǐ wéixiàng zhě， wǒ yán ruò ⑧， wáng sè bù xǔ wǒ ⑨。 wǒ fāng xiān jūn hòu chén， yīn wèi wáng jí fú yòng yàng， dāng shā zhī。 wáng xǔ wǒ。 rǔ kě jí qù yǐ ⑩， qiě jiàn qín 。” yàng yuē：“ bǐ wáng bù néng yòng jūn zhī yán rèn chén， yòu 'ān néng yòng jūn zhī yán shā chén hū？” zú bù qù。 huì wáng jì qù， ér wèi zuǒ yòu yuē：“ gōng shū bìng shèn， bēi hū， yù lìng guǎ rén yǐ guó tīng gōng sūn yàng yě， qǐ bù bèi zāi ！”
① shù niè： bàng zhī cè chū huò qiè shēng zhī zǐ。 ② xíng míng zhī xué： zhàn guó shí yǐ shēn bù hài wéi dài biǎo de fǎ jiā yī pài。 zhù zhāng xún míng zé shí， yǐ tuī xíng fǎ zhì， qiáng huà shàng xià guān xì。 xíng， tōng“ xíng”。 zhǐ xíng tǐ huò shì shí。 míng， zhǐ yán lùn huò zhù zhāng。③ jìn： tuī jiàn、 bǎo jǔ。④ huì： shì féng， zhèng gǎn shàng。⑤ yòu rú bù kě huì： cháng yòu bù cè。 bù kě huì， yì zuò“ bù huì”。 sǐ wáng de wǎn zhuǎn shuō fǎ。 huì， jì huì， yǐn mán。⑥ zhè yī jù de yì sī shì shuō guó jiā zěn me bàn ní？ yòu tuō fù hé rén de yì sī。 shè jì： guó jiā zhèng quán de dài chēng。 shè， tǔ dì shén。 jì， gǔ shén。 yǐ gǔ dài jūn zhù dū jì sì shè jì， gù yǐ dài chēng guó jiā。⑦ hēi： tóng“ mò”。⑧ yán： zhǐ tuī jǔ。 ruò： nǐ。⑨ sè： liǎn sè， shén qíng。⑩ jí： kuài， xùn sù。 qín： tóng“ qín” jū bǔ， bǔ zhuō。 bèi： huāng táng， hú tú。
gōng shū jì sǐ， gōng sūn yàng wén qín xiào gōng xià lìng guó zhōng qiú xián zhě， jiāng xiū miù gōng zhī yè①， dōng fù qīn dì②， nǎi suì xī rù qín， yīn xiào gōng chǒng chén jǐng jiān yǐ qiú jiàn xiào gōng。 xiào gōng jì jiàn wèi yàng， yǔ shì liáng jiǔ， xiào gōng shí shí shuì， fú tīng。 bà 'ér xiào gōng nù jǐng jiān yuē：“ zǐ zhī kè wàng rén 'ěr， ān zú yòng xié！” jǐng jiān yǐ ràng wèi yàng③。 wèi yàng yuē：“ wú shuō gōng yǐ dì dào④， qí zhì bù kāi wù yǐ。” hòu wǔ rì， fù qiú jiàn yàng⑤。 yàng fù jiàn xiào gōng， yì yù⑥， rán 'ér wèi zhōng zhǐ⑦。 bà 'ér xiào gōng fù ràng jǐng jiān， jǐng jiān yì ràng yàng。 yàng yuē：“ wú shuō gōng yǐ wáng dào 'ér wèi rù yě⑧。 qǐng fù jiàn yàng。” yàng fù jiàn xiào gōng， xiào gōng shàn zhī 'ér wèi yòng yě。 bà 'ér qù。 xiào gōng wèi jǐng jiān yuē：“ rǔ kè shàn， kě yǔ yǔ yǐ。” yàng yuē：“ wú shuō gōng yǐ bà dào⑨， qí yì yù yòng zhī yǐ。 chéng fù jiàn wǒ， wǒ zhī zhī yǐ。” wèi yàng fù jiàn xiào gōng。 gōng yǔ yǔ， bù zì zhī xī zhī qián yú xí yě⑩。 yǔ shù rì bù yàn。 jǐng jiān yuē：“ zǐ hé yǐ zhōng wú jūn？ wú jūn zhī huān shèn yě。” yàng yuē：“ wú shuō jūn yǐ dì wáng zhī dào bǐ sān dài ， ér jūn yuē：‘ jiǔ yuǎn， wú bù néng dài。 qiě xián jūn zhě， gè jí qí shēn xiǎn míng tiān xià， ān néng yì yì dài shù shí bǎi nián yǐ chéng dì wáng hū ？’ gù wú yǐ qiáng guó zhī shù shuō jūn， jūn dà shuō zhī 'ěr (13)。 rán yì nán yǐ bǐ dé yú yīn zhōu yǐ (14)。”
① miù gōng zhī yè： zhǐ qín mù gōng xiū dé xíng wǔ， kāi tuò jiāng tǔ， zhēng bà zhū hóu de shì yè。 xiáng jiàn juàn wǔ《 qín běn jì》“ xiào gōng yuán nián lìng”。 miù， tōng“ mù”。② dōng fù qīn dì： zhǐ yuán shǔ jìn guó de hé xī dì qū。 jìn xiàn gōng sǐ qù yǐ hòu， liú wáng zài wài de jìn gōng zǐ yí wú wèile zhēng duó jūn wèi“ shǐ rén qǐng qín， qiú rù jìn”， bìng biǎo shì“ chéng dé lì， qǐng gē jìn zhī hé xī bā chéng yǔ qín”。 jí yí wú lì wéi jìn jūn，“ bèi yuē bù yǔ hé xī chéng”。 qín mù gōng shí sì nián（ qián 646）， jìn chéng qín jī， xīng bīng gōng qín， jiēguǒ jìn huì gōng yí wú fǎn bèi qín shēng qín， zhǐ hǎo yǔ qín méng，“ xiàn qí hé xī dì”。 hòu lái“ qín yǐ wǎng zhě shù yì jūn， jūn chén guāi luàn， gù jìn fù qiáng”， bǎ yuán xiān gē ràng gěi qín guó de hé xī zhī dì， yòu chóngxīn duó huí。 jiàn juàn wǔ《 qín běn jì》， cān jiàn juàn sān shí jiǔ《 jìn shì jiā》。③ ràng： zé bèi。④ shuō： guī quàn， quàn shuō。 dì dào： xiāng chuán wéi yáo shùn děng wǔ dì zhì lǐ guó jiā de fāng fǎ。⑤ zhè yī jù de yì sī shì jǐng jiān zài xiàng xiào gōng qǐng qiú zhào jiàn gōng sūn yàng。⑥ yì yù： fǎn fù qián rì zhī lùn， shāo jiā xiū zhèng。 yóu dì dào jiàn rù wáng dào。⑦ wèi zhōng zhǐ： wèi néng yǔ xiào gōng de xīn yì xiāng hé。⑧ wáng dào： jí sān wáng zhī dào。 zhǐ xià yǔ、 shāng tānɡ、 zhōu wén wáng、 zhōu wǔ wáng zhī dào。⑨ bà dào： jí wǔ bà zhī dào。 zhǐ yǐ zūn wáng rǎng yí wéi hào zhào de qí huán、 jìn wén zhī dào。 wǔ bà， shuō fǎ bù yī， yī bān rèn wéi shì qín mù gōng、 jìn wén gōng、 qí huán gōng、 sòng xiāng gōng、 chǔ zhuāng wáng。 tā men duō píng jiè wǔ lì wēi shì zhì lǐ guó jiā， kāi tuò jiāng tǔ。⑩ xī zhī qián yú xí： shēn shàng guì zài xí zǐ shàng xiàng qián xī xíng。 xī， tōng“ xī”。 gǔ rén xí dì 'ér zuò， xī gài 'āi zhe xí zǐ。 sān dài： zhǐ xià、 shāng、 zhōu sān gè cháo dài。 yì yì： tóng“ yì yì”。 yù mèn bù lè。 (13) shuō： tóng“ yuè”。 yú kuài， xǐ yuè。 (14) bǐ dé： bǐ liàng dé xíng。
xiào gōng jì yòng wèi yàng①， yàng yù biàn fǎ， kǒng tiān xià yì jǐ。 wèi yàng yuē：“ yí xíng wú míng②， yí shì wú gōng。 qiě fū yòu gāo rén zhī xíng zhě， gù jiàn fēi yú shì③； yòu dú zhī zhī lǜ zhě， bì jiàn 'áo yú mín④。 yú zhě 'àn yú chéng shì⑤， zhī zhě jiàn yú wèi méng⑥。 mín bù kě yǔ lǜ shǐ 'ér kě yǔ lè chéng⑦。 lùn zhì dé zhě bù hé yú sú， chéng dà gōng zhě bù móu yú zhòng。 shì yǐ shèng rén gǒu kě yǐ qiáng guó， bù fǎ qí gù⑧； gǒu kě yǐ lì mín， bù xún qí lǐ。” xiào gōng yuē：“ shàn。” gān lóng yuē：“ bù rán。 shèng rén bù yì mín 'ér jiào⑨， zhī zhě bù biàn fǎ 'ér zhì。 yīn mín 'ér jiào， bù láo 'ér chéng gōng； yuán fǎ 'ér zhì zhě⑩， lì xí 'ér mín 'ān zhī。” wèi yàng yuē：“ lóng zhī suǒ yán， shì sú zhī yán yě。 cháng rén 'ān yú gù sú， xué zhě nì yú suǒ wén。 yǐ cǐ liǎng zhě jū guān shǒu fǎ kě yě， fēi suǒ yǔ lùn yú fǎ zhī wài yě。 sān dài bù tóng lǐ 'ér wáng ， wǔ bó bù tóng fǎ 'ér bà 。 zhì zhě zuò fǎ， yú zhě zhì yān (13)； xián zhě gèng lǐ， bù xiào zhě jū yān (14)。” dù zhì yuē：“ lì bù bǎi， bù biàn fǎ； gōng bù shí， bù yì qì (15)。 fǎ gǔ wú guò， xún lǐ wú xié。” wèi yàng yuē：“ zhì shì bù yī dào， biàn guó bù fǎ gǔ。 gù tānɡ wǔ bù xún gǔ 'ér wáng， xià yīn bù yì lǐ 'ér wáng。 fǎn gǔ zhě bù kě fēi， ér xún lǐ zhě bù zú duō (16)。” xiào gōng yuē：“ shàn。” yǐ wèi yàng wéi zuǒ shù cháng， zú dìng biàn fǎ zhī lìng。
① wèi yàng： shāng yàng wéi wèi guó rén， gù chēng。 xià jù“ kǒng tiān xià yì jǐ”， shì shuō xiào gōng yù cóng shāng yàng zhī yán 'ér biàn fǎ， kě shì yòu pà tiān xià yì lùn tā， bù shì shuō shāng yàng“ kǒng tiān xià yì jǐ”。② yí： yóu yù bù dìng。③ yǐ shàng 'èr jù de yì sī shì shuō， chāo chū cháng rén de rén běn lái yào bèi shì sú fēinàn de。④ áo： tōng“ áo”。 cháo xiào。《 shāng jūn shū》 huò zuò“ ào”， huò zuò“ zǐ”。“ ào” tōng“ zǐ”。“ zǐ”， huǐ bàng。⑤ àn： bù qīng chǔ， bù míng bái。⑥ zhī： tōng“ zhì”。 wèi méng： wèi fā lù、 chá jué。⑦ lǜ： shì xiān móu huá、 chuàng shǐ。⑧ fǎ： xiào fǎ。 gù： zhǐ chéng fǎ。⑨ yì mín： gǎi biàn mín fēng mín sú。⑩ yuán： yǐ zhào， yán xí。 wáng： chéng wáng， tǒng yī tiān xià。 wǔ bó： jí wǔ bà。 (13) zhì： bèi zhì yuē。 (14) bù xiào： bù chéng cái， méi chū xī。 (15) qì： zhǐ gǔ dài biāo zhì míng wèi、 jué hào de qì wù。 (16) duō： tuī zhòng， zàn yáng。
lìng mín wéi shí wǔ①， ér xiāng mù sī lián zuò②。 bù gào jiān zhě yāo zhǎn， gào jiān zhě yǔ zhǎn dí shǒu tóng shǎng， nì jiān zhě yǔ jiàng dí tóng fá。 mín yòu 'èr nán yǐ shàng bù fēn yì zhě③， bèi qí fù。 yòu jūn gōng zhě， gè yǐ shuài shòu shàng jué④； wéi sī dǒu zhě， gè yǐ qīng zhòng bèi xíng dà xiǎo。 lù lì běn yè⑤， gēng zhì zhì sù bó duō zhě fù qí shēn⑥。 shì mò lì jí dài 'ér pín zhě⑦， jǔ yǐ wéi shōu nú⑧。 zōng shì fēi yòu jūn gōng lùn⑨， bù dé wéi shǔ jí⑩。 míng zūn bēi jué zhì děng jí， gè yǐ chā cì míng tián zhái ， chén qiè yī fú yǐ jiā cì。 yòu gōng zhě xiǎn róng， wú gōng zhě suī fù wú suǒ fēn huá 。
① shí wǔ： hù jí biān zhì， shí jiā wéi shí， wǔ jiā wéi wǔ。② mù sī： jiǎn jǔ， jiān dū。 lián zuò： yī rén fàn fǎ， qí tā rén lián dài zhì zuì。 zuò， yīn fàn …… zuì。③ fēn yì： fēn jiā lìng guò。 zhè shì wéi fán zhí rén kǒu， fā zhǎn shēng chǎn。④ shuài： biāo zhǔn。⑤ lù lì： jí“ lù lì”。 jìn lì， zhì lì yú。⑥ fù qí shēn： miǎn qí běn shēn láo yì huò fù shuì。 fù， miǎn chú。⑦ shì mò lì： cóng shì gōng shāng yè。 mò， fēi gēn běn， bù zhòng yào de shì wù。 gǔ dài yǐ nóng yè wéi běn， yǐ gōng shāng yè wéi mò。⑧ shōu nú： jū zhì běn rén qī zǐ， mòshōu wéi guān nú bì。 nú， nú bì。⑨ zōng shì： cǐ zhǐ wáng zú。⑩ shǔ jí： jiā zú de míng cè， pǔ dié。 chā cì： děng jí cì xù。 chā， děng。 fēn bié děng jí。 míng： zhàn yòu。 fēn huá： bǐ yù xiǎn róng。 jí xiǎn hè róng yào。
lìng jì jù①， wèi bù②， kǒng mín zhī bù xìn， yǐ nǎi lì sān zhàng zhī mù yú guó dū shì nán mén③， mù mín yòu néng xǐ zhì běi mén zhě yú shí jīn。 mín guài zhī， mò gǎn xǐ。 fù yuē“ néng xǐ zhě yú wǔ shí jīn”。 yòu yī rén xǐ zhī， zhé yú wǔ shí jīn④， yǐ míng bù qī。 zú xià lìng。
lìng xíng yú mín qī nián⑤， qín mín zhī guó dū yán chū lìng zhī bù biàn zhě yǐ qiān shù。 yú shì tài zǐ fàn fǎ。 wèi yàng yuē：“ fǎ zhī bù xíng， zì shàng fàn zhī。” jiāng fǎ tài zǐ⑥。 tài zǐ， jūn sì yě， bù kě shī xíng， xíng qí fù gōng zǐ qián， qián qí shī gōng sūn jiǎ⑦。 míng rì， qín rén jiē qū lìng⑧。 xíng zhī shí nián， qín mín dà shuō， dào bù shí yí， shān wú dào zéi， jiā gěi rén zú。 mín yǒng yú gōng zhàn， qiè yú sī dǒu， xiāng yì dà zhì。 qín mín chū yán lìng bù biàn zhě yòu lái yán lìng biàn zhě， wèi yàng yuē“ cǐ jiē luàn huà zhī mín yě”⑨， jìn qiān zhī yú biān chéng。 qí hòu mín mò gǎn yì lìng。
yú shì yǐ yàng wéi dà liáng zào。 jiàngbīng wéi wèi 'ān yì， jiàng zhī。 jū sān nián， zuò wéi zhù jì jué gōng tíng yú xián yáng⑩， qín zì yōng xǐ dū zhī。 ér lìng mín fù zǐ xiōng dì tóng shì nèi xī zhě wéi jìn。 ér jí xiǎo（ dū） xiāng yì jù wéi xiàn， zhì lìng、 chéng， fán sān shí yī xiàn。 wéi tián kāi qiān mò fēng jiāng ， ér fù shuì píng。 píng dǒu tǒng quán héng zhàng chǐ。 xíng zhī sì nián， gōng zǐ qián fù fàn yuē， yì zhī 。 jū wǔ nián， qín rén fù qiáng， tiān zǐ zhì zuò yú xiào gōng（ 13）， zhū hóu bì hè。
① jù： zhǔn bèi jiù xù。② bù： bān bù， gōng bù。③ guó dū shì nán mén： zhǐ dū chéng hòu biān shì chǎng nán mén。 gǔ dài guó dū jiàn zhì： qián cháo， hòu shì， zuǒ zǔ、 yòu shè。④ zhé： jiù。 jīn： gǔ dài huò bì dān wèi。⑤ qī nián： yī zhěng nián。⑥ fǎ： chǔfá、 zhì zuì。⑦ qíng： jí mò xíng。 yòng dāo zài miàn 'é shàng cì zì， zài tú yǐ mò。⑧ qū lìng： zūn zhào xīn fǎ zhí xíng。⑨ luàn huà： rǎo luàn jiào huà。⑩ jì jué： gǔ dài gōng tíng wài gōng bù fǎ lìng de mén jué。 jì， jì。 chū liè jiào lìng， dāng jì yú mén jué。 (11) qiān mò： zòng héng jiāo cuò de tián chéng。 nán běi jiào qiān， dōng xī chēng mò。 fēng： jù tǔ zuò wéi biāo zhì。 jiāng： huàdìng jiāng jiè。 (12) yì： gǔ dài gē diào bí zǐ de xíng fá。（ 13） zhì zuò： tiān zǐ bǎ jì sì yòng de ròu cì gěi zhū hóu， biǎo shì róng chǒng de tè shū lǐ yù。
qí míng nián， qí bài wèi bīng yú mǎ líng， lǔ qí tài zǐ shēn， shā jiāng jūn chǒng juān①。 qí míng nián， wèi yàng shuō xiào gōng yuē：“ qín zhī yǔ wèi， pì ruò rén zhī yòu fù xīn jí， fēi wèi bìng qín， qín jí bìng wèi。 hé zhě？ wèi jū lǐng 'ài zhī xī②， dū 'ān yì③， yǔ qín jiè hé 'ér dú shàn shān dōng zhī lì④。 lì zé xī qīn qín， bìng zé dōng shōu dì⑤。 jīn yǐ jūn zhī xián shèng， guó lài yǐ shèng。 ér wèi wǎng nián dà pò yú qí， zhū hóu pàn zhī⑥， kě yīn cǐ shí fá wèi。 wèi bù zhī qín， bì dōng xǐ。 dōng xǐ， qín jù hé shān zhī gù， dōng xiāng yǐ zhì zhū hóu⑦， cǐ dì wáng zhī yè yě。” xiào gōng yǐ wéi rán， shǐ wèi yàng jiāng 'ér fá wèi。 wèi shǐ gōng zǐ 'áng jiāng 'ér jī zhī。 jūn jì xiāng jù⑧， wèi yàng yí wèi jiāng gōng zǐ 'áng shū yuē⑨：“ wú shǐ yǔ gōng zǐ huān， jīn jù wéi liǎng guó jiāng， bù rěn xiāng gōng， kě yǔ gōng zǐ miàn xiāng jiàn， méng， lè yǐn 'ér bà bīng， yǐ 'ān qín wèi。” wèi gōng zǐ 'áng yǐ wéi rán。 huì méng yǐ， yǐn， ér wèi yàng fú jiá shì 'ér xí lǔ wèi gōng zǐ 'áng， yīn gōng qí jūn， jìn pò zhī yǐ guī qín。 wèi huì wáng bīng shù pò yú qí qín⑩， guó nèi kōng， rì yǐ xuē， kǒng， nǎi shǐ shǐ gē hé xī zhī dì xiàn yú qín yǐ hé 。 ér wèi suì qù 'ān yì， xǐ dū dà liáng。 liáng huì wáng yuē：“ guǎ rén hèn bù yòng gōng shū zuò zhī yán yě。” wèi yàng jì pò wèi hái， qín fēng zhī yú、 shāng shí wǔ yì， hào wéi shāng jūn。
① jiàn juàn wǔ《 qín běn jì》、 juàn sì shí sì《 wèi shì jiā》、 juàn sì shí liù《 tián jìng zhòng wán shì jiā》、 juàn liù shí wǔ《 sūn zǐ wú qǐ lièzhuàn》。② lǐng 'ài： shān lǐng xiǎn yào chù。 lǐng， tōng“ lǐng”。 ài， tōng“ ài”， xiá 'ài， xiǎn yào。③ dū 'ān yì： jiàn dū 'ān yì， yì jí yǐ 'ān yì wéi dū chéng。④ jiè hé： yǐ huáng hé wéi jiè。⑤ bìng： yǔ shàng jù“ lì” duì jǔ。⑥ pàn： tōng“ pàn”。⑦ xiāng： tóng“ xiàng”。⑧ xiāng jù： liǎng jūn jiē jìn， shàng wèi jiāo zhàn。 jù， tōng“ jù”， dǐ yù。⑨ yí： zhì sòng， zèng yú。 shū： xìn。⑩ shù： lǚ cì、 pín fán。 sān jiā fēn jìn yǐ hòu， hé xī zhī dì shǔ wèi。
shāng jūn xiāng qín shí nián， zōng shì guì qī duō yuàn wàng zhě①。 zhào liáng jiàn shāng jūn。 shāng jūn yuē：“ yàng zhī dé jiàn yě， cóng mèng lán gāo②。 jīn yàng qǐng dé jiāo， kě hū？” zhào liáng yuē：“ pú fú gǎn yuàn yě。 kǒng qiū yòu yán yuē：‘ tuī xián 'ér dài zhě jìn③， jù bù xiào 'ér wáng zhě tuì。’ pú bù xiào， gù bù gǎn shòu mìng。 pú wén zhī yuē：‘ fēi qí wèi 'ér jū zhī yuē tān wèi， fēi qí míng 'ér yòu zhī yuē tān míng。’ pú tīng jūn zhī yì， zé kǒng pú tān wèi tān míng yě。 gù bù gǎn wén mìng。” shāng jūn yuē：“ zǐ bù shuō wú zhì qín yǔ？” zhào liáng yuē：“ fǎn tīng zhī wèi cōng④， nèi shì zhī wèi míng⑤， zì shèng zhī wèi qiáng⑥。 yú shùn yòu yán yuē：‘ zì bēi yě shàng yǐ⑦。’ jūn bù ruò dào yú shùn zhī dào⑧， wú wéi wèn pú yǐ。” shāng jūn yuē：“ shǐ qín róng dí zhī jiào， fù zǐ wú bié， tóng shì 'ér jū。 jīn wǒ gèng zhì qí jiào， ér wéi qí nán nǚ zhī bié， dà zhù jì jué， yíng rú lǔ wèi yǐ。 zǐ guān wǒ zhì qín yě， shú yǔ wǔ gǔ dà fū xián⑨？” zhào liáng yuē：“ qiān yáng zhī pí， bù rú yī hú zhī yè⑩； qiān rén zhī nuò nuò ， bù rú yī shì zhī 'ě 'ě 。 wǔ wáng 'ě 'ě yǐ chāng， yīn zhòu mò mò yǐ wáng（ 13）。 jūn ruò bù fēi wǔ wáng hū， zé pú qǐng zhōng rì zhèng yán 'ér wú zhū（ 14）， kě hū？” shāng jūn yuē：“ yǔ yòu zhī yǐ， mào yán huá yě（ 15）， zhì yán shí yě（ 16）， kǔ yán yào yě（ 17）， gān yán jí yě（ 18）。 fū zǐ guǒ kěn zhōng rì zhèng yán， yàng zhī yào yě。 yàng jiāng shì zǐ（ 19）， zǐ yòu hé cí yān！” zhào liáng yuē：“ fū wǔ gǔ dà fū， jīng zhī bǐ rén yě。 wén qín miù gōng zhī xián 'ér yuàn wàng jiàn， xíng 'ér wú zī， zì yù yú qín kè（ 20）， bèi hè shí niú（ 21）。 qī nián， miù gōng zhī zhī， jǔ zhī niú kǒu zhī xià， ér jiā zhī bǎi xìng zhī shàng（ 22）， qín guó mò gǎn wàng yān。 xiāng qín liù qī nián， ér dōng fá zhèng（ 23）， sān zhì jìn guó zhī jūn（ 24）， yī jiù jīng guó zhī huò（ 25）。 fā jiào fēng nèi（ 26）， ér bā rén zhì gòng； shī dé zhū hóu， ér bā róng lái fú（ 27）。 yóu yú wén zhī（ 28）， kuǎn guān qǐng jiàn（ 29）。 wǔ gǔ dà fū zhī xiāng qín yě， láo bù zuò chéng， shǔ bù zhāng gài， xíng yú guó zhōng， bù cóng chē chéng， bù cāo gān gē， gōng míng cáng yú fǔ kù， dé xíng shī yú hòu shì。 wǔ gǔ dà fū sǐ， qín guó nán nǚ liú tì， tóng zǐ bù gē yáo， chōng zhě bù xiāng chǔ（ 30）。 cǐ wǔ gǔ dà fū zhī dé yě。 jīn jūn zhī jiàn qín wáng yě， yīn bì rén jǐng jiān yǐ wéi zhù（ 31）， fēi suǒ yǐ wéi míng yě。 xiāng qín bù yǐ bǎi xìng wéi shì， ér dà zhù jì jué， fēi suǒ yǐ wéi gōng yě。 xíng qíng tài zǐ zhī shī fù， cán shāng mín yǐ jùn xíng（ 32）， shì jī yuàn chù huò yě。 jiào zhī huà mín yě shēn yú mìng， mín zhī xiào shàng yě jié yú lìng（ 33）。 jīn jūn yòu zuǒ jiàn wài yì（ 34）， fēi suǒ yǐ wéi jiào yě。 jūn yòu nán miàn 'ér chēng guǎ rén（ 35）， rì shéng qín zhī guì gōng zǐ（ 36）。《 shī》 yuē：‘ xiāng shǔ yòu tǐ， rén 'ér wú lǐ， rén 'ér wú lǐ， hé bù chuán sǐ（ 37）， yǐ《 shī》 guān zhī， fēi suǒ yǐ wéi shòu yě（ 38）。 gōng zǐ qián dù mén bù chū yǐ bā nián yǐ， jūn yòu shā zhù huān 'ér qíng gōng sūn jiǎ。《 shī》 yuē：‘ dé rén zhě xīng， shī rén zhě bēng。’（ 39） cǐ shù shì zhě， fēi suǒ yǐ dé rén yě。 jūn zhī chū yě， hòu chē shí shù， cóng chē zài jiá， duō lì 'ér pián xié zhě wéi cān chéng（ 40）， chí máo 'ér cāo tà jǐ zhě bàng chē 'ér qū（ 41）。 cǐ yī wù bù jù， jūn gù bù chū。《 shū》 yuē：‘ shì dé zhě chāng， shì lì zhě wáng。’（ 42） jūn zhī wēi ruò zhāolù， shàng jiāng yù yán nián yì shòu hū？ zé hé bù guī shí wǔ dū， guàn yuán yú bǐ（ 43）， quàn qín wáng xiǎn yán xué zhī shì（ 44）， yǎng lǎo cún gū， jìng fù xiōng， xù yòu gōng， zūn yòu dé， kě yǐ shǎo 'ān。 jūn shàng jiāng tān shāng yú zhī fù， chǒng qín guó zhī jiào， chù bǎi xìng zhī yuàn， qín wáng yī dàn juān bīn kè 'ér bù lì cháo（ 45）， qín guó zhī suǒ yǐ shōu jūn zhě（ 46）， qǐ qí wēi zāi（ 47）？ wáng kě qiàozú 'ér dài。” shāng jūn fú cóng。
① yuàn wàng： yuàn hèn。 wàng， mányuàn zé bèi。② cóng mèng lán gāo： jīng yóu mèng lán gāo de jiè shào。③ dài zhě： zhǐ shàn yú zhì lǐ zhèng shì 'ér shòu dào bǎi xìng 'ài dài de rén。④ fǎn tīng： néng gòu jiē shòu bié rén de yì jiàn。⑤ nèi shì： zì wǒ xǐngchá。⑥ zì shèng： zì wǒ kè zhì。⑦ zì bēi： qiān xū， bēi xià zì shǒu。 shàng： zūn zhòng。⑧ qián yī“ dào” wéi zūn xún。 hòu yī dào wéi zhù zhāng、 dào lǐ。⑨ zhè yī jù de yì sī shì shuō， wǒ hé wǔ gǔ dà fū bǐ， shuí gèng xián néng。 shú yǔ， yòng yú bǐ jiào， yǔ…… bǐ， nǎ gè……。 wǔ gǔ（ ｇ ǔ， gǔ） dà fū： jí qín míng xiāng bǎi lǐ xī。 yuán wéi yú guó dà fū， jìn miè yú， bèi jìn suǒ fú lǔ， suí qín mù gōng fū rén jí jìn gōng zǐ yí wú de jiě jiě suí jià dào qín， hòu táo lí qín guó， zài wǎn dì bèi chǔ rén zhuō huò。 mù gōng wén qí xián， jiù yòng wǔ zhāng hēi sè de gōng yáng pí bǎ tā shú huí， yǔ tán sān rì， mù gōng dà yuè，“ shòu zhī guó zhèng”。 zhè yǔ xià wén zhào liáng suǒ yún pō bù tóng。 jiàn juàn wǔ《 qín shì jiā》 cān jiàn juàn liù shí sān《 lǎo zǐ hán fēi lièzhuàn》 yuán wén“ yī yǐn wéi páo， bǎi lǐ xī wéi lǔ” duàn guān yú bǎi lǐ xī de zhù wén。⑩ yè： tóng“ yè”。 gē zhī wō。 nuò nuò： dāyìng zhī shēng， yòu shùn cóng、 fù hé de yì sī。 ě 'ě： zhí yán de yàng zǐ。（ 13） zhè liǎng jù de yì sī shì， wǔ wáng ràng dà chén men zhí yán jiàn zhèng， guó jiā jiù chāng shèng； zhòu wáng de dà chén men bù gǎn tí yì jiàn， yīn 'ér miè wáng。 mò mò： tōng“ mò mò”。 bù yán， wú shēng xī。（ 14） zhū： zé guài。（ 15） mào yán huá： biǎo miàn shàng dòng tīng 'ér shí jì xū fú de huà。（ 16） zhì yán： zhēn shí de huà。 (17) kǔ yán： nì 'ěr de huà。（ 18） gān yán： xiàn mèi fèng chéng de huà。（ 19） shì： shī shì。（ 20） yù（ ｙ ù， yù）： tōng“ yù”。 mài。（ 21） bèi： tóng“ pī”。 chuān。 shí： gěi…… chī。（ 22） jiā： líng jià。 bǎi xìng： zhǐ guì zú。（ 23） dōng fá zhèng： jù《 zuǒzhuàn》 zài， lǔ xī gōng sān shí 'èr nián， zhù jūn yú zhèng 'ér dài zhèng shè fáng de qín guó dà fū qǐ zǐ pài rén sòng huí xìn xī， shuō zhèng guó ràng tā fù zé zhǎng guǎn běi mén de suǒyuè， rú guǒ mì mì pài jūn qián lái， zhèng guó jiù kě yǐ dé dào liǎo。 yú shì， qín mù gōng zhào wǔ gǔ dà fū bǎi lǐ xī zhī zǐ mèng míng děng sān rén dōng xí zhèng。 qí shì zài sān shí sān nián。 jí zhì mèng míng děng dào liǎo huá guó， fā xiàn zhèng guó yǐ yòu suǒ fáng bèi， pà“ gōng zhī bù kè， wéi zhī bù jì”， jiù miè huá 'ér hái。 àn zhè cì qín“ dōng fá zhèng”，《 zuǒzhuàn》 bù jí bǎi lǐ xī běn rén shì， zhǐ zài dāng chū bèi bǎi lǐ xī tuī jiàn de jiǎn shū céng jiàn mù gōng bù yào“ láo shī yǐ xí yuǎn”。 juàn wǔ《 qín běn jì》 shù jí bǎi lǐ xī yǔ jiǎn shū kū sòng chū shī shì， juàn sān shí jiǔ《 jìn shì jiā》、 juàn sì shí 'èr《 zhèng shì jiā》 zé wèi jí qí shì。（ 24） sān zhì jìn guó zhī jūn： juàn wǔ《 qín běn jì》 zài， qín mù gōng jiǔ nián（ qián 651）， jìn xiàn gōng qù shì， fā shēng lǐ kè zhī luàn， liú wáng zài liáng de jìn gōng zǐ yí wú“ shǐ rén qǐng qín， qiú rù jìn”，“ mù gōng xǔ zhī， shǐ bǎi lǐ xī jiàngbīng sòng yí wú guī guó wéi jūn， shì wéi jìn huì gōng。 qín mù gōng 'èr shí sān nián， zài qín guó zuò rén zhì de jìn gōng zǐ yǔ tīng shuō jìn jūn bìng， pà jìn jūn qù shì yǐ hòu tā réng bèi liú zài qín guó， ér jìn“ gèng lì tā zǐ” wéi jūn， yú shì táo lí qín guó guī jìn。 zhuǎn nián， qín mù gōng 'èr shí sān nián， jìn huì gōng qù shì（《 chūn qiū》 zài míng nián，《 zuǒzhuàn》 zài shì nián） zǐ yǔ lì wéi jìn jūn， hòu shì wéi huái gōng。 qín yuàn hèn yǔ táo páo guī guó， yú shì yíng sòng dāng shí liú wáng zài chǔ de lìng yī wèi jìn gōng zǐ zhòng 'ěr guī guó wéi jūn， shì wéi jìn wén gōng， cǐ qín mù gōng 'èr shí sì nián（ qián 636） shì。 cān jiàn juàn sān shí jiǔ《 jìn shì jiā》、《 zuǒzhuàn》“ xī gōng 'èr shí sān nián、 èr shí sì nián”。（ 25） yī jiù jīng guó zhī huò： dāng zhǐ jìn chǔ chéng pú zhī zhàn。 jù《 zuǒzhuàn》 zài， lǔ xī gōng 'èr shí qī nián（ shì nián yì qín mù gōng 'èr shí qī nián， jí qián 633 nián） dōng， chǔ chéng wáng yǔ chén、 cài、 zhèng děng guó wéi sòng， sòng pài rén dào jìn guó gào jí。 zhuǎn nián chūn 'èr yuè， jìn yòng xiān zhěn móu yǔ qín、 qí jié chéng kàng chǔ lián méng， qín mù gōng pài qí zǐ níng（ ｎ ìｎｇ， nìng） shuài shī cān zhàn。 xià sì yuè jìn、 sòng、 qí、 qín kàng chǔ méng jūn dà bài chǔ shī yú chéng pú， cóng 'ér bǎo wèi liǎo sòng guó， zhì zhǐ liǎo chǔ guó de běi qīn。 jīng guó， jí chǔ guó。 jiù jīng guó zhī huò， jí jiù chǔ fá sòng zhī huò。 cān jiàn juàn sān shí jiǔ《 jìn shì jiā》。 yòu《 suǒ yǐn》 wèi jiù jīng guó zhī huò“ cháo zhōu shì yě”。 cǐ shuō yě bù wú gēn jù， gài cǐ zhàn jié shù yǐ hòu， jìn wén gōng、 qí xiào gōng、 sòng chéng gōng、 cài zhuāng gōng děng méng jiàn， yǐ zūn zhōu shì。 jiàn《 zuǒzhuàn · xī gōng 'èr shí bā nián》。 àn jìn chéng pú zhī zhàn dà bài chǔ shī， sì yǔ bǎi lǐ xī xiāng qín bìng wú duō dà guān xì， cǐ zhàn zhù yào shì jìn hé jìn míng jiāng xiān zhěn zài qǐ zuò yòng。 yòu， yóu chū zhì jìn guó zhī jūn de qín mù gōng jiǔ nián zhōng jīng“ yī jiù jīng guó zhī huò” de qín mù gōng 'èr shí bā nián， dào“ dōng fá zhèng” de qín mù gōng sān shí sān nián， qí jiān yòu 'èr shí sì nián zhī jiǔ， yǔ shàng wén“ xiāng qín liù qī nián” bù hé。 yòu， liáng yù shéng《 shǐ jì zhì yí》 yún：“ xī zhī wéixiàng， wèi zhī de zài qín mù gōng hé nián。” juàn wǔ《 qín běn jì》 zài： qín mù gōng“ yǐ wǔ gǔ yáng pí” shú bǎi lǐ xī rù qín， shì qí wǔ nián shì（ qián 655）， mù gōng yǔ“ yǔ sān rì”， dà yuè， yú shì“ shòu zhī guó zhèng”。 jù cǐ， bǎi lǐ xī xiāng qín， dà gài jiù zài shì nián bā。 dāng shí bǎi lǐ xī“ nián yǐ qī shí yú”。 yóu“ nián yǐ qī shí yú” ér“ shòu zhī guó zhèng” de qín mù gōng wǔ nián dào“ dōng fá zhèng” de qín mù gōng 'èr shí sān nián， zé bǎi lǐ xī dāng yǐ jìn bǎi suì， shèn huò yǐ yú bǎi suì。 suǒ yǐ， pàn duàn zhào liáng de huà shì fǒu hé yú shǐ shí， tài shǐ gōng de jì shù shì fǒu què záo， bǎi lǐ xī de nián líng yīn sù shì bù róng hū shì de。（ 26） fā jiào： shī xíng dé huà。 fēng nèi： jìng nèi。（ 27） bā róng： fàn zhǐ zhū róng bù zú jí qí guó jiā。（ 28） yóu yú wén zhī： juàn wǔ《 qín běn jì》 zài， yóu yú de xiān rén yuán xì jìn rén， suǒ yǐ， tā huì shuō jìn guó huà。 wǒ wáng“ wén mù gōng xián， gù shǐ yóu yú guān qín”。 hòu yóu yú jiàng qín，“ mù gōng yǐ kè lǐ lǐ zhī， wèn fá róng zhī xíng”。 qín mù gōng sān shí qī nián（ qián 623），“ qín yòng yóu yú móu fá róng wáng， yì guó shí 'èr， kāi dì qiān lǐ， suì bà xī róng”。 shàng jù“ bā róng lái fú”， gài zhǐ cǐ。（ 29） kuǎn guān： kòu guān， jí rù guān qiú jiàn。 kuǎn， kòu， qiāo。（ 30） xiāng chǔ： dǎo mǐ shí fā chū xiāng yìng de hū shēng。（ 31） bì： chǒng 'ài， chǒng xìng。 zhù： jiàn zhù， bǎo jǔ de rén。（ 32） jùn xíng： yán jùn de xíng fá。 jùn， tōng“ jùn”。（ 33） yǐ shàng 'èr jù de yì sī shì shuō， jiào huà bǎi xìng bǐ mìng lìng gēngshēn rù rén xīn， bǎi xìng mó fǎng shàng biān de xíng wéi bǐ mìng lìng gèng xùn sù。（ 34） zuǒ jiàn wài yì： wéi qíng bèi lǐ dì jiàn lì quán wēi， gǎi biàn fǎ zhì。 zuǒ， shī zhèng。 wài， shī zhōng。（ 35） nán miàn： gǔ dài jūn wáng zuò běi cháo nán。 guǎ rén， jūn zhī qiān chēng。 zhǐ shāng yàng bèi fēng shāng yú zhī dì， hào shāng jūn。（ 36） shéng： yuē shù， jiū zhèng。 yǐn shēn wéi bī pò。（ 37） yǐ shàng sì jù shī chū zì《 shī jīng · yōng fēng · xiāng shǔ》 dì sān zhāng。 chuán， kuài， xùn sù。（ 38） wéi shòu： jìng jiǔ， zhì lǐ。 cǐ yǐn shēn wéi bāo yáng， gōng wéi。（ 39） yǐ shàng 'èr jù shī，《 shī jīng》 wèi zài。 kě néng shì yì shī。（ 40） pián xié： jī ròu zhuàng jiàn， bù xiǎn xié gǔ。 cān chéng： chéng chē shí jū yú yòu zhě， jí péi chéng。 duō zhǐ jǐng wèi rén yuán。（ 41） tà（ ｘ ī， xī）： cháng jǐ。 bàng： tóng“ bàng”。 yǐ bàng， kào jìn。（ 42）《 shū》 yuē 'èr jù；《 shàng shū》 lǐ méi yòu。《 suǒ yǐn》 wèi cǐ shì《 zhōu shū》 zhī yán， kǒng zǐ suǒ shān zhī yú。（ 43） bǐ： biān yì。 cǐ zhǐ piān yuǎn pì jìng de dì fāng。（ 44） xiǎn： xiǎn yáng。 yǐn shēn wéi zhòng yòng。 yán xué zhī shì： yǐn jū shān lín de xián néng zhī shì。（ 45） juān bīn kè： shěqì bīn kè。 zhè shì duì sǐ wáng de wěi wǎn shuō fǎ。（ 46） shōu： dài bǔ， jū yā。 (47) wēi： shǎo。
hòu wǔ yuè 'ér qín xiào gōng zú， tài zǐ lì。 gōng zǐ qián zhī tú gào shāng jūn yù fǎn， fā lì bǔ shāng jūn。 shāng jūn wáng zhì guān xià， yù shè kè shè①。 kè rén bù zhī qí shì shāng jūn yě②， yuē：“ shāng jūn zhī fǎ， shè rén wú yàn zhě zuò zhī③。 shāng jūn kuì rán tàn yuē：“ jiē hū， wéi fǎ zhī bì yī zhì cǐ zāi④！” qù zhī wèi。 wèi rén yuàn qí qī gōng zǐ 'áng 'ér pò wèi shī， fú shòu。 shāng jūn yù zhī tā guó。 wèi rén yuē：“ shāng jūn， qín zhī zéi。 qín qiáng 'ér zéi rù wèi， fú guī， bù kě”。 suì nèi qín⑤。 shāng jūn jì fù rù qín， zǒu shāng yì， yǔ qí tú shǔ fā yì bīng běi chū jī zhèng⑥。 qín fā bīng gōng shāng jūn， shā zhī yú zhèng mǐn chí⑦。 qín huì wáng chē liè shāng jūn yǐ xùn⑧， yuē：“ mò rú shāng yàng fǎn zhě！” suì miè shāng jūn zhī jiā。
① shè： zhù。 hòu yī“ shè” wéi lǚ diàn。② kè rén： lǚ diàn zhù rén。③ shè rén： zhù diàn de rén。 yàn： píng zhèng。 lù yǐn yī lèi de shēn fèn zhèng jiàn。 zuò zhī： jí diàn zhù rén yǔ zhù diàn de rén yī qǐ pàn zuì。④ bì： tōng“ bì”。 bì bìng， hài chù。⑤ nèi： tóng“ nà”。 jiāo nà。⑥ tú shǔ： fēng yì zhōng de bù shǔ。⑦ juàn shí wǔ《 liù guó nián biǎo》 wèi shāng jūn sǐ tóng dì。⑧ chē liè： gǔ dài kù xíng， yǐ chē sī liè rén tǐ。 sú jiào wǔ mǎ fēn shī。 xùn： shì zhòng。
tài shǐ gōng yuē： shāng jūn， qí tiān zī kè bó rén yě①。 jì qí yù gān xiào gōng yǐ dì wáng shù②， xié chí fú shuō， fēi qí zhì yǐ。 qiě suǒ yīn yóu bì chén， jí dé yòng， xíng gōng zǐ qián， qī wèi jiāng 'áng， bù shī zhào liáng zhī yán， yì zú fā míng shāng jūn zhī shǎo 'ēn yǐ③。 yú cháng dú shāng jūn kāi sài gēng zhàn shū， yǔ qí rén xíng shì xiāng lèi。 zú shòu 'è míng yú qín， yòu yǐ yě fū④！
① tiān zī： tiān xìng。 kè bó： cán rěn shǎo 'ēn。② jì： kǎo chá， zhuī jiū。 gān： qiú qǔ， zhè lǐ shì yóushuì de yì sī。③ fā míng： zhèng míng， shuō míng。④ yòu yǐ： yòu yuán gù， yòu yīn yóu。 |
|
|