|
|
lǐ yuān（ 566 ～ 635 zài shì， 618～ 626 zài wèi）， táng cháo kāi guó huáng dì， hàn zú。 lǐ yuān， zì shū dé。 gōng yuán 566 nián（ běi zhōu tiān hé yuán nián） shēng yú cháng 'ān， zǔ jí lǒng xī chéng jì（ jīn gān sù qín 'ān）。 xiān shì běn wéi zhào jùn lóng qìng（ jīn hé běi lóng yáo xiàn） lǐ shì。 xiān bēi xìng dà yě。
zǔ fù lǐ hǔ， xī wèi bā dà zhù guó zhī yī， fēng lǒng xī jùn gōng， sǐ hòu zhuī fēng táng guó gōng。 lǐ hǔ xī wèi shí guān zhì tài wèi。 fù lǐ bǐng， běi zhōu shí lì guān yù shǐ dà fū、 ān zhōu zǒng guǎn、 zhù guó dàjiàng jūn， suí cháo de táng gōng， sǐ hòu shì táng rén gōng。 mǔ wéi suí wén dì dú gū huáng hòu jiě， lǐ yuān shì suí yáng dì de yí biǎo xiōng dì， běi zhōu míng dì míng jìng huáng hòu yǔ tā de mǔ qīn hé suí wén dì wén xiàn huáng hòu fēn bié shì xiān bēi guì zú dú gū xìn de cháng nǚ、 sì nǚ hé qī nǚ， tā céng shēn shòu suí yáng dì de zhòng yòng。 suí yáng dì jí wèi hòu， lǐ yuān rèn xíng yáng（ jīn hé nán zhèng zhōu）、 lóu fán（ jīn shān xī jìng lè） èr jùn tài shǒu。 hòu bèi zhào wéi diàn nèi shǎo jiān， qiān wèi wèi shǎo qīng。 dà yè shí yī nián（ 615）， bài shān xī hé dōng wèi fǔ dà shǐ。 shí sān nián， bài tài yuán liú shǒu。 dāng shí， suí mò nóng mín qǐ yì biàn bù quán guó。 lǐ yuān zì zhī wú lì zhèn yā nóng mín qǐ yì， yòu shēn xiǎo yáng dì cāi jì shì shā， zhèng jú dòng luàn， nán yú zì bǎo， biàn yǔ cì zǐ lǐ shì mín zài dà yè shí sān nián wǔ yuè qǐ shì， bìng cóng hé dōng（ jīn shān xī yǒng jì xī） zhào huí zhǎngzǐ lǐ jiàn chéng hé sì zǐ lǐ yuán jí。 lǐ yuān qǐ bīng hòu， yī miàn qiǎn liú wén jìng chū shǐ tū jué， qǐng qiú shǐ bì kèhán pài bīng mǎ xiāng zhù， yī miàn zhào mù jūn duì， bìng yú qī yuè shuài shī nán xià。 cǐ shí wǎ gǎng jūn zài lǐ mì lǐng dǎo xià yǔ kùn shǒu luò yáng de wáng shì chōng jī zhàn fāng hān， lǐ yuān chéng xì jìn qǔ guān zhōng。
shí yī yuè gōng bá cháng 'ān， zài guān zhōng zhàn wěn liǎo jiǎo gēn。 lǐ yuān rù cháng 'ān hòu， lì yáng dì sūn dài wáng yòu wéi tiān zǐ（ gōng dì）， gǎi yuán yì níng， yáo zūn yáng dì wéi tài shàng huáng； yòu yǐ yáng yòu míng yì zì jiā jiǎ huáng yuè、 shǐ chí jié、 dà dū dū nèi wài zhū jūn shì、 shàng shū lìng、 dà chéngxiàng， jìn fēng táng wáng， zōng lǐ wàn jī。 cì nián（ 618） wǔ yuè， lǐ yuān chēng dì， gǎi guó hào táng， dìng dū cháng 'ān。 bù jiǔ táng tǒng yī liǎo quán guó。 lǐ yuān zài wèi shí qī， yǐ jù suí wén dì jiù zhì， chóngxīn jiàn lì zhōng yāng jí dì fāng xíng zhèng zhì dù， yòu xiū dìng lǜ lìng gé shì， bān bù jūn tián zhì jí zū yōng tiáozhì， chóngjiàn fǔ bīng zhì， wéi táng dài de zhí guān、 xíng lǜ、 bīng zhì、 tǔ dì jí kè yì děng zhì dù diàn dìng liǎo jī chǔ。 wǔ dé nián jiān， tǒng zhì jí tuán nèi bù chōng mǎn liǎo fù zá de dǒu zhēng。 péi jì hé liú wén jìng dōushì tài yuán qǐ bīng shí de zuǒ mìng yuán cóng， péi jì shēn dé táng gāo zǔ de chǒng xìn； liú wén jìng wéi qín wáng shì mín de xīn fù， zì yǐ cái lüè gōng xūn jū péi jì zhī yòu 'ér wèi jū qí xià， yì shèn bù píng。 lǐ yuān jiè gù shā liǎo liú wén jìng。 qín wáng shì mín zì rèn wéi zài táng wáng cháo jiàn lì de guò chéng zhōng， tā de gōng yè chāo guò tài zǐ lǐ jiàn chéng， dàn yīn shì cì zǐ wú fǎ jì chéng huáng wèi； tài zǐ jiàn chéng yì shēn zhī shì mín shì zì jǐ huáng chǔ de dì wèi de zhòng dà wēi xié。 yú shì， shuāng fāng zhǎn kāi liǎo jù liè de zhēng duó huáng wèi jì chéng quán de dǒu zhēng。 zài zhè chǎng zhèng zhēng zhōng， lǐ yuān zé jīng cháng zhàn zài jiàn chéng yī biān。 tài zǐ de xīn fù yáng wén wò shòu mìng zhào mù zhuàng shì sòng cháng 'ān， yǐ gōng lǐ jiàn chéng fā dòng zhèng biàn shí shǐ yòng。
wǔ dé qī nián（ 624）， yòu rén xiàng lǐ yuān jiē chuān zhè jiàn shì， lǐ yuān shèng nù zhī xià chǎn shēng liǎo fèi lǐ jiàn chéng、 gǎi lì lǐ shì mín wéi tài zǐ de niàn tóu， dàn chá chū shì lǐ shì mín pài shǒu xià wéi duó tài zǐ zhī wèi 'ér jīng xīn shè jì de yī gè yīn móu， suǒ yǐ bìng wèi shí xiàn。 wǔ dé jiǔ nián liù yuè chū sì bào fā liǎo xuán wǔ mén zhī biàn。 zài zhè cì zhèng biàn zhōng， lǐ shì mín shā lǐ jiàn chéng hé lǐ yuán jí， bī lǐ yuān lì jǐ wéi tài zǐ。 bù jiǔ， lǐ yuān tuì wèi wéi tài shàng huáng， lǐ shì mín jí wèi， jí táng tài zōng。 lǐ yuān zài dù guò yī duàn xiánsǎn shī yì shēng huó hòu， sǐ yú tài 'ān gōng。 miào hào gāo zǔ。 zàng yú xiàn líng。 |
|
táng gāo zǔ zhú lù de qún xióng fēn fēn bài yú zhàn zhèn， cháo tíng shàng yě yǐ xíng chéng yī zhǒng xiāng duì wěn dìng hé níng jìng de qì fēn， zhè shí yǐ tài zǐ jiàn chéng jí zhī chí tā de yòu dì lǐ yuán jí wéi yī fāng， yǐ jiàn chéng zhī dì lǐ shì mín wéi lìng táng gāo zǔ yī fāng de zǎo zài zhàn zhēng shí qī jí yǐ qián zī 'àn cháng de chóu hèn zhōng yú biǎo miàn huà liǎo， bìng qiě fā zhǎn wéi nǐ sǐ wǒ huó de quán lì dǒu zhēng。
jiàn chéng hé yuán jí liǎng rén zài zhèng shǐ shàng dōubèi shuō dé wú shèn shì chù。 gēn jù zhè xiē shǐ shū de jìzǎi， yuán jí kù shì shè liè， zài zhàn zhēng shàng fǎn fù wú cháng， yòu shì gè hàosè zhī tú hé yī gè nüè dài kuáng； tài zǐ jiàn chéng zé míng wán bù líng， jié 'ào nán xùn， chén miǎn jiǔ sè。 zhè xiē biǎn cí zhì shǎo shì chuán tǒng shǐ liào zhōng zhè yī shí qī de jìzǎi duì tā men gù yì wāi qū de bù fēn jiēguǒ。 lì rú， sòng dài dà lì shǐ xué jiā sī mǎ guāng（ gōng yuán 1019 héng 1086 nián） jiù shēn zhī dāng shí de shí lù duì jiàn chéng hé yuán jí yòu piān pō bù shí zhī yǔ。 ①
dào liǎo gōng yuán 621 nián， lǐ shì mín yóu yú zhàn shèng liǎo dòu jiàn dé hé wáng shì chōng 'ér shēng yù zhòu lóng， tài zǐ jiàn chéng zé yīn dà bù fēn shí jiān zài běi fāng biān jiāng fáng yù tū jué rén， wèi néng shù lì tóng yàng de shēng wàng。 yě jiù zài zhè yī nián， táng gāo zǔ bǎ lǐ shì mín de dì wèi tí gāo dào quán guó qí yú yī qiē guì zú zhī shàng， mìng tā zhǎng wò dōng bù píng yuán wén、 wǔ liǎng fāng miàn de dà quán， bìng qiě mìng tā kāi fǔ luò yáng。 lǐ shì mín lì jí zǔ chéng yī gè tīng mìng yú tā de yuē yòu wén wǔ guān yuán 50 rén de qiáng dà de suí cóng rén yuán jí tuán， qí zhōng xǔ duō rén lái zì dōng běi bù píng yuán yuán lái yǐ bèi tā xiāo miè de dí rén yíng lěi； tā kāi shǐ xiàng tài zǐ jiàn chéng de gāo yú tā rén de dì wèi tiǎo zhàn liǎo。 ②
lǐ shì mín hěn kě néng yě cóng qí tā fāng miàn wēi xié jiàn chéng。 gōng yuán 621 nián tā shè lì liǎo zì jǐ de wén xué guǎn， qí zhōng yòu shí bā xué shì dāng tā de guó shì gù wèn。 wén xué guǎn de chuàng bàn hěn kě néng tí xǐng tài zǐ jiàn chéng， shì mín yòu jì dēng dà bǎo de yě xīn。 ③
cóng zhè shí qǐ， jiàn chéng xiǎng fāng shè fǎ wā lǐ shì mín de qiáng jiǎo， bǎ hòu zhě bān zǐ zhōng de jǐ gè rén diào wǎng bié de gǎng wèi shàng qù。① yǔ cǐ tóng shí， tā zhāo mù liǎng qiān duō míng shàozhuàng rén yuán lái zēng qiáng tā zài cháng 'ān de lì liàng， zhè zhī lì liàng chēng cháng lín bīng， yīn wéi tā men zhù zhā zài tài zǐ zhù dì dōng gōng nèi de cháng lín mén fù jìn。 jiàn chéng yǔ tā de fǎn lǐ shì mín de tóng méng zhě yuán jí hái huò dé gāo zǔ hòu gōng zhōng xǔ duō fēi pín de zhī chí， tā men zài bù jiànduàn de gōng tíng yīn móu zhōng zài huáng dì miàn qián gěi tā men shuō hǎo huà。 lìng yī fāng miàn， lǐ shì mín yīn yòu jūn wù jīng cháng bù zài shǒu dū， tā zài cháng 'ān chéng nèi hé gōng tíng nèi bù méi néng chéng gōng dì dé dào zhī yuán。 dàn tā què zài luò yáng de jūn zhèng guān yuán zhōng jiàn lì liǎo zhī yuán de jī chǔ， yǐ cǐ lái yǔ tài zǐ jiàn chéng zài cháng 'ān de yōu shì xiāng kàng héng。②
zuì chū， tài zǐ jiàn chéng de cè lüè jìn xíng dé hěn dé shǒu。 kě shì gōng yuán 624 nián yīn lì liù yuè， yuán rèn tài zǐ dōng gōng shì wèi de qìng zhōu zǒng guǎn yáng wén gān móu fǎn。 jù shuō， yòu rén céng quàn yáng wén gān yìng wéi tài zǐ jiàn chéng qǐ bīng bìng yōng lì tài zǐ wéi dì； shì shí tài zǐ zhèng liú shǒu jīng chéng， táng gāo zǔ zé zhù zài lí gōng。 yīn móu bèi jiē lù， tài zǐ jiàn chéng hé yáng wén gān fēn bié cóng cháng 'ān hé shù dì bèi zhào fù xíng zài。 dāng gāo zǔ de shǐ zhě dào dá shí， tài zǐ jiàn chéng jù jué liǎo yī wèi bù shǔ quàn tā duó qǔ dì wèi de jìn yán， fǎn 'ér qián wǎng xíng gōng qǐng qiú huáng dì kuān shù。 kě shì， yáng wén gān què jǔ bīng fǎn pàn。 àn zhào shǐ shū shàng de mǒu xiē jìzǎi， táng gāo zǔ dāyǔn lì lǐ shì mín wéi tài zǐ， bìng pài lǐ shì mín hé lìng wài jǐ wèi jiànglǐng shuài bīng qù tǎo fá yáng wén gān； guān jūn yī dào， yáng wén gān jí wéi qí bù xià suǒ shā。
yǔ cǐ tóng shí， tài zǐ de zhī chí zhě lǐ yuán jí、 hòu gōng de fēi pín men hé zǎixiàng fēng dé yí（ fēng lún） děng rén chéng gōng dì yǎn shì liǎo zhěng gè shì qíng de zhēn xiàng； ér qiě jìn guǎn tài zǐ de jǐ míng gù wèn hé lǐ shì mín de zhì shǎo yī wèi suí cóng dōubèi fàng zhú， lǐ jiàn chéng réng bèi qiǎn huí cháng 'ān dāng tài zǐ。 yòu xiē lì shǐ xué jiā hěn huái yí lǐ jiàn chéng shì fǒu zhēn zhèng yùwén zhè cì shì jiàn， ér qiě zhì shǎo yòu yī wèi xiàn dài xué zhě xiāng xìn， zhǐ kòng lǐ jiàn chéng de zuì míng shì lǐ shì mín jí qí tóng dǎng luó zhì qǐ lái de。①
táng gāo zǔ céng xiǎng fǎ huǎn hé zhū zǐ zhī jiànrì yì jǐn zhāng de guān xì。 tā shì tú ràng lǐ jiàn chéng hé lǐ shì mín tuō lí zhí jiē jiē chù， bìng qiě céng zuò guò mǒu xiē wēi ruò 'ér bù chéng gōng de nǔ lì yǐ mí bǔ tā men zhī jiān de liè hén。 dàn shì， tā xiàn rù liǎo gōng tíng nèi hé cháo táng shàng jīng xīn cèhuà de 'ěr yú wǒ zhà de jiāo chā huǒ wǎng zhī zhōng 'ér bù néng zì bá， měi yī fāng dū shè fǎ dǐ huǐ duì fāng， ér táng gāo zǔ běn rén duì lǐ jiàn chéng hé lǐ shì mín de tài dù yòu jí duān yáo bǎi bù dìng， duì tā men de tài dù kàn lái qǔ jué yú tā men gè zì chéng gōng dì lì yòng tā de chéng dù。 tóng shí， jú shì yě jí zhuǎn zhí xià， zhí dào zuì hòu yǐ bīng róng xiāng jiàn。
dào liǎo gōng yuán 626 nián， lǐ shì mín duì lǐ jiàn chéng hé lǐ yuán jí shuǎ nòng huā zhāo suǒ qǔ dé de chéng jiù yuè lái yuè jīng kǒng bù 'ān， yīn wéi hòu 'èr rén yì zài shǐ huáng dì fǎn duì tā， bìng qiě xiǎng wā kōng tā de yī bāng rén mǎ。 yáng wén gànshì jiàn hòu bù jiǔ， táng gāo zǔ dé zhī lǐ shì mín de jì yú zhī xīn rì jiàn zēng qiáng， tā biàn zhào lǐ shì mín jìn gōng bìng míng bái dì gào sù tā， tā bù kě néng cóng gāo zǔ běn rén nà lǐ dé dào shénme bāng zhù。② lǐ shì mín de liǎng gè zuì zhòng yào de móu shì fáng xuán líng hé dù rú huì， jǐ yīn jiàn chéng hé yuán jí wán nòng yīn móu 'ér bèi kāi gé。 tā de jiāng jūn yùchí jìng dé bèi jiàn chéng hé yuán jí gù rén xíng cì， jīhū sàng shēng， ér dāng tā hòu lái bèi tā men zài cháo zhōng dǐ huǐ shí yòu shì jīng lǐ shì mín shuō qíng cái miǎn yú yī sǐ de。 dāng tū jué rén yú gōng yuán 626 nián chū rù qīn biān jìng shí， jīng jiàn chéng tí yì， yuán jí bèi pài wǎng kàng yù tū jué rén； tā suí shēn dài zǒu liǎo lǐ shì mín shǒu xià zuì yōu xiù de jiāng jūn men hé jīng ruì shì bīng。 jiàn chéng hé yuán jí bìng qiě hòu lù lǐ shì mín de guān jiàn rén wù， xī wàng tā men dǎo gē xiāng xiàng。 táng gāo zǔ sì hū bìng bù fǎn duì tā men gǎo zhè xiē míng táng。 zuì hòu， jù shuō lǐ jiàn chéng xiǎng dú sǐ lǐ shì mín， suī rán duì xíng shì de shí jiān héng héng shèn zhì duì zhè gè shì jiàn běn shēn héng héng dū yī zhí yòu rén zhēng lùn bù xiū。
yī gè shí qī yǐ lái， lǐ shì mín de zuì yòu yǐng xiǎng de guān yuán men céng dūn cù tā duì tā de liǎng gè xiōng dì cǎi qǔ qiáng yìng de lì chǎng。 dàn shì， tā zài zhì dìng jìn gōng xìng cè lüè shí xíng dòng shì huǎn màn de。 kě shì， tā qiān gōng xià shì， kāng kǎi dà fāng dì lǒngluò liǎo luò yáng dì qū de dì fāng jūn shì jīng yīng rén wù（ háo jié）， ér qiě yòng zì jǐ de yī qiān rén mǎ jǐng wèi zhe zhè gè chéng shì。 kě néng tā shì zài xiǎng， rú guǒ yī dàn bèi pò táo chū jīng chéng de huà， tā kě lì yòng luò yáng zuò bì fēng gǎng， huò zhě yòng tā zuò wéi fǎn duì jiàn chéng hé yuán jí de jī dì。
zuì hòu， cì jī lǐ shì mín cǎi qǔ xíng dòng lái fǎn duì tā de xiōng dì men de shì jiàn zhōng yú chū xiàn： jù tā de tàn zǐ bào gào， tā men jìhuà zài lǐ shì mín sòng yuán jí chū zhēng tū jué rén zhī jì jiāng tā shā hài。 táng gāo zǔ zhè shí， tā mì mì dì bǎ bàn chéng dào shì de fáng xuán líng hé dù rú huì zhào jìn tā de yíng dì yǐ xié zhù tā zhì dìng jìhuà， tóng shí， tā yòu huì mǎi xuán wǔ mén jìn jūn jiànglǐng cháng hé， shǐ zhī tīng mìng yú jǐ。 xuán wǔ mén wèi yú cháng 'ān běi miàn chéng yuán zhī zhōng xīn， shì chū rù jìn chéng de yào dào。 yóu yú tā dì chù chōng yào， suǒ yǐ jìn jūn dū zhù zhā zài tā de zuǒ jìn， yǐ fù zé fáng zhǐ rèn hé gǎn yú zhèng biàn de cháng shì。①
yīn lì liù yuè chū sān， lǐ shì mín huǎng zòu shuō jiàn chéng hé yuán jí yín luàn hòu gōng。 táng gāo zǔ jí duì cǐ shì jìn xíng 'àn yàn。 cì rì zǎo， gāo zǔ de yī gè fēi pín bǎ lǐ shì mín duì tā men de kòng gào tōng zhī jiàn chéng hé yuán jí， tā men biàn jué dìng bù qù cháo tíng 'ér jìng zì qù jiàn huáng dì qiú qíng， yīn cǐ dǎ mǎ zhíbèn huáng gōng， xiǎng wéi zì jǐ biàn hù。
kě shì zhèng zài zhè shí， lǐ shì mín lǐng 12 míng② xīn fù bù shǔ zài tā cǐ shí yǐ kòng zhì de xuán wǔ mén zhèn dì。 dāng jiàn chéng、 yuán jí dào dá gōng mén rù kǒu chù xuán wǔ mén shí， tā men bèi fú bīng xí jī。 jiàn chéng bèi lǐ shì mín kǎn sǐ； yuán jí zé bèi lǐ shì mín de jūn guān yùchí jìng dé suǒ shā。 jiàn chéng hé yuán jí de suí cóng yú shì duì xuán wǔ mén fā dòng gōng jī， dàn dāng liǎng wèi bèi shā zhù zǐ de tóu bèi ná lái xiǎo shì zhòng rén shí， tā men de gōng mén nǔ lì biàn jí kè wǎ jiě liǎo。
zài xuán wǔ mén zhī biàn de qián bù jiǔ， táng gāo zǔ biǎo xiàn liǎo pō bù lì yú lǐ shì mín de tài dù： tā céng yǔn xǔ bǎ lǐ shì mín de jǐ gè yào yuán diào zǒu， tóng shí tā yě mò mò dì kàn zhe jiàn chéng zài jīng chéng fā zhǎn bù duì， shǐ tā de rén shù míng xiǎn dì duō yú lǐ shì mín de bù duì。① jǐn jiē zhe xuán wǔ mén de shì biàn， lǐ shì mín pài liǎo tā de kě kào de jiāng jūn yùchí jìng dé（ jí táng gāo zǔ qián bù jiǔ yào chǔsǐ de rén） qù xiàng huáng dì bào gào zhèng biàn de jiēguǒ。 jù shuō， zài xuán wǔ mén shì jiàn fā shēng shí， gāo zǔ zhèng zài gōng nèi de hú miàn shàng huá chuán。 zhè shí， yùchí jìng dé shēn chuān quán fù jiá zhòu hé gē 'ér zhì（ zhèyīháng dòng tōng cháng zuì dāng chù sǐ）， bǎ gāo zǔ liǎng gè 'ér zǐ de sǐ xùn gào sù liǎo tā。 lǐ shì mín yòng liǎo zhè yī xì jù xìng de shǒu fǎ gào sù tā de fù qīn： táng tíng nèi de cháo liú biàn liǎo， tā xiàn zài wán quán kòng zhì liǎo jú shì。②
xuán wǔ mén shì biàn zhī hòu jǐn jǐn sān tiān lǐ shì mín biàn bèi lì wéi huáng tài zǐ， cóng tā fù qīn shǒu lǐ jiē guò zhèng fǔ de shí jì kòng zhì quán。 yīn lì bā yuè chū jiǔ， táng gāo zǔ kě néng shì yóu yú bèi xié pò 'ér fàng qì liǎo huáng wèi， lǐ shì mín biàn zuò liǎo táng wáng cháo de dì 'èr wèi huáng dì（ hòu lái zài zhōng guó lì shǐ shàng bèi shì wéi tài zōng）。 yǔ cǐ tóng shí， táng gāo zǔ bèi zūn wéi tài shàng huáng。 |
|
| táng gāo zǔ xùn wèi zhī hòu， wú lùn zài shì shí shàng huò míng yì shàng dū biàn chéng liǎo tuì yǐn huáng dì， zhǐ 'ǒu 'ěr chū xí gōng tíng lǐ yí。 guān yú gōng yuán 626 nián yǐ hòu de nián dài tā men fù zǐ zhī jiān de guān xì dào dǐ rú hé， wǒ men zhī dào de hěn shǎo， dàn shì， zuì jìn shì biàn suǒ yǐn qǐ de chuāngshāng sì wèi zhì yù。 gōng yuán 632 nián， jiān chá yù shǐ mǎ zhōu shàng shū sù chén： nián mài de gāo zǔ zhù zài gōng chéng xī bù xiá zhǎi de dà 'ān gōng nèi； suī rán tā qù tài zōng zhī gōng zhǐ chǐ， dàn tài zōng yǐ jīng hǎo jiǔ méi yòu qù xǐngshì tā liǎo。 mǎ zhōu hái jìn yī bù zhǐ zé shuō， dāng tài zōng yào qù xià gōng bì shǔ shí， gāo zǔ què bèi liú zài cháng 'ān shòu rè tiān de jiān 'áo。 kě shì， hòu lái tài zōng yě yào yāo qǐng gāo zǔ hé tā yī qǐ qù bì shǔ shí， gāo zǔ xiè jué liǎo。 tài zōng yú shì zài gōng chéng de dōng běi miàn jiàn zào dà míng gōng zuò wéi tā fù qīn de bì shǔ lí gōng， dàn gāo zǔ zài shī gōng qī jiān què yī bìng bù qǐ， ér yú gōng yuán 635 nián yīn lì wǔ yuè sǐ qù， méi lái dé jí zhù jìn tā de lí gōng。 zhēnguàn qī nián（ 633 nián） dōng， lǐ shì mín zài wèi yāng gōng jǔ xíng shèng dà yàn huì， yāo lǐ yuān shàng zuò， shí fēn gōng jìng， lǐ yuān gāo xīng zhī jì， lìng zài zuò de tū jué jié lì kèhán tiào wǔ， yòu lìng nán mán qiú cháng chàng gē， lǐ shì mín hái qīn zì shǒu pěng jiǔ bēi， sòng dào lǐ yuān miàn qián， shuō xiàn zài hú yuè yī jiā， sì yí zhēng fú， dōushì nín lǎo rén jiā jiào huì de jiēguǒ。 lǐ yuān yòu guò liǎo yī huí huáng dì yǐn， yě jiù xīn mǎn yì zú liǎo。 lìng wài yī jiàn shì qíng yě yī dìng hěn zhòng yào， jí táng tài zōng gěi tā fù qīn jiàn zào de líng qǐn míng xiǎn dì xiǎo yú tā wèitā qī zǐ suǒ jiàn zào de hóng wěi de líng mù， tā yě dǎ suàn bǎ nà lǐ zuò wéi zì jǐ de 'ān zàng zhī dì。 zhè yī jǔ cuò de hán yì kěn dìng duì táng tài zōng de yī wèi guān yuán yòu suǒ chù dòng， tā jī fěng tài zōng wéi bù xiào。 |
|
kě yǐ háo bù kuā zhāng dì shuō， táng gāo zǔ shì zhōng guó yī qiē shǐ shū zhōng zuì shòu biǎn dī de yī wèi jūn zhù。 tā de shēng yù zhī suǒ yǐ méng shòu sǔn shī， dì yī shì yīn wéi shì shí shàng tā de tǒng zhì shí qī hěn duǎn， ér qiě shì jiā zài zhōng guó lì shǐ shàng liǎng gè zuì tū chū de rén wù de tǒng zhì qī de zhōng jiān： ----------------------------- tā qián miàn de tǒng zhì zhě shì zhì dà cái shū de suí yáng dì， tā hòu miàn de zé shì bèi hòu shì shǐ jiā shì wéi zhù míng zhèng zhì jiā de táng tài zōng。 dì 'èr， yǐ rú shàng shù， shì yīn wéi tā jiàn lì táng wáng cháo de gōng jì bèi tā de jiē bān rén jīng xīn dì yǎn gài liǎo。 shí jì shàng， táng gāo zǔ jǔ bīng fǎn suí shí jìn guǎn yǐ nián guò wǔ shí， shàng liǎo nián jì， tā réng rán bù shī wéi yī gè yòu xióng xīn zhuàng zhì 'ér yòu shēng qì bó bó de hé gànliàn de lǐng xiù rén wù。 yòu chōng fēn cái liào kě yǐ zhèng míng， tā jù yòu bù fán de bào fù， ér qiě háo wú yí wèn， qià qià shì tā cèhuà liǎo tài yuán qǐ shì， bìng shèng lì dì yǐn dǎo táng jūn jìn dǐ suí dū。 tā duì lǐ mì hé dōng tū jué rén de wài jiāo gōng shì shǐ dé táng jūn néng duó qǔ dà xīng chéng， bìng qiě shǐ dé táng jūn néng zǔ zhì hé jiā qiáng zài shǎn xī de lì liàng 'ér wú yú dí jūn de zǔ 'ài。 hòu lái， tā de dà shè、 fēng guān xǔ yuàn hé dà jiā shǎng cì de zhèng cè， zài jiā shàng lǐ shì mín zài zhàn chǎng shàng de shèng lì， yòu zhù yú shǐ xīn wáng cháo qǔ dé hěn duō bì yào de zhī yuán， bìng qiě cù chéng liǎo quán guó de chóngxīn tǒng yī。 yě zhèng shì táng gāo zǔ qí rén jiàn lì liǎo chū táng de zhì dù hé zhèng zhì gé jú。 cóng rèn hé xiàn shí biāo zhǔn lái héng liàng， dū suàn dé shàng qǔ dé liǎo tū chū de chéng jiù； cóng qí jiēguǒ lái kàn， táng wáng cháo yǐ jīng dǎ xià liǎo jiān shí de xíng zhèng、 jīng jì hé jūn shì jī chǔ。 zǒng zhī， táng gāo zǔ wèitā 'ér zǐ de huī huáng tǒng zhì diàn dìng liǎo bì bù kě shǎo de jī chǔ。
suǒ yǐ， kě yǐ kàn chū gāo zǔ shì yī gè chū sè de chuàng yè zhī jūn， suī rán bǐ bù shàng tā 'ér zǐ lǐ shì mín， dàn shì rú guǒ méi yòu tā， jiù méi yòu yǐ hòu de zhēn guān zhī zhì， lǐ yuān wán quán kě yǐ hé wén jǐng 'èr dì xiāng pì měi。 |
|
huáng hòu
dòu huáng hòu
fēi pín
wàn guì fēi shēng lǐ zhì yún，
yǐn dé fēi shēng lǐ yuán hēng
yǔ wén zhāo yí shēng lǐ yuán jiā、 dì shí jiǔ zǐ lǐ líng kuí
mò pín shēng lǐ yuán jǐng
sūn pín shēng lǐ yuán chāng
cuī pín shēng lǐ yuán yù
yáng pín shēng lǐ yuán xiáng
xiǎo yáng pín shēng lǐ yuán míng
zhāng jié yú
xuē jié yú xuē dào héng nǚ。 hòu fēng hé dōng jùn fū rén， hòu chū jiā wéi ní。 zài yú《 dà táng dà cí 'ēn sì sānzàng fǎ shī chuán juàn dì bā》
guō jié yú shēng lǐ yuán lǐ
liú jié yú shēng lǐ yuán qìng
zhāng měi rén shēng lǐ yuán guǐ
yáng měi rén shēng lǐ fèng
wáng cái rén shēng lǐ yuán zé
lǔ cái rén shēng lǐ yuán xiǎo
zhāng bǎo lín shēng lǐ yuán yì
liǔ bǎo lín shēng lǐ yuán yīng
zhāng shì shēng lǐ yuán fāng
zǐ
yǐn tài zǐ lǐ jiàn chéng（ mǔ tài mù huáng hòu dòu shì）
tài zōng lǐ shì mín（ mǔ tài mù huáng hòu dòu shì）
wèi wáng lǐ xuán bà（ mǔ tài mù huáng hòu dòu shì）
cháo wáng lǐ yuán jí（ mǔ tài mù huáng hòu dòu shì）
chǔ wáng lǐ zhì yún（ mǔ guì fēi wàn shì）
jīng wáng lǐ yuán jǐng（ mǔ pín mò shì）
hàn wáng lǐ yuán chāng（ mǔ pín sūn shì）
fēng wáng lǐ yuán hēng（ mǔ dé fēi yǐn shì）
zhōu wáng lǐ yuán fāng（ mǔ gōng rén zhāng shì）
xú wáng lǐ yuán lǐ（ mǔ jié yú guō shì）
hán wáng lǐ yuán jiā（ mǔ zhāo yí yǔ wén shì）
péng wáng lǐ yuán zé（ mǔ cái rén wáng shì）
zhèng wáng lǐ yuán yì（ mǔ bǎo lín zhāng shì）
huò wáng lǐ yuán guǐ（ mǔ měi rén zhāng shì）
guó wáng lǐ fèng（ mǔ měi rén yáng shì）
dào wáng lǐ yuán qìng（ mǔ jié yú liú shì）
dèng wáng lǐ yuán yù（ mǔ pín cuī shì）
shū wáng lǐ yuán míng（ mǔ pín xiǎo yáng shì）
lǔ wáng lǐ líng kuí（ mǔ zhāo yí yǔ wén shì）
jiāng wáng lǐ yuán xiáng（ mǔ pín yáng shì）
mì wáng lǐ yuán xiǎo（ mǔ pín cái rén lǔ shì）
téng wáng lǐ yuán yīng（ mǔ bǎo lín liǔ shì）
nǚ
cháng shā gōng zhù
xiāng yáng gōng zhù
píng yáng gōng zhù（ mǔ tài mù huáng hòu dòu shì）
gāo mì gōng zhù
cháng guǎng gōng zhù（ shǐ fēng guì yáng gōng zhù）
cháng shā gōng zhù（ shǐ fēng wàn chūn gōng zhù）
fáng líng gōng zhù（ shǐ fēng yǒng jiā gōng zhù）
jiǔ jiāng gōng zhù
lú líng gōng zhù
nán chāng gōng zhù
ān píng gōng zhù
huái nán gōng zhù lǐ chéng xiá
zhēn dìng gōng zhù
héng yáng gōng zhù
dān yáng gōng zhù
lín hǎi gōng zhù
guǎn táo gōng zhù
ān dìng gōng zhù（ shǐ fēng qiān jīn gōng zhù）
cháng lè gōng zhù |
|
tài zǔ lǐ hǔ
shì zǔ lǐ bǐng
gāo zǔ shén yáo dà shèng dà guāng xiào huáng dì lǐ yuān 618 nián -626 nián wǔ dé 618 nián -626 nián
tài zōng wén wǔ dà shèng dà guǎng xiào huáng dì lǐ shì mín 627 nián -649 nián zhēnguàn 627 nián -649 nián
gāo zōng tiān huáng dà shèng dà hóng xiào huáng dì lǐ zhì 650 nián -683 nián yǒng huī 650 nián -655 nián
zhōng zōng ( bèi fèi ) dà hé dà shèng dà zhāo xiào huáng dì lǐ xiǎn 684 nián， 705 nián -710 nián sì shèng 684 nián
ruì zōng ( bèi fèi ) xuán zhēn dà shèng dà xīng xiào huáng dì lǐ dàn 684 nián， 710 nián -712 nián wén míng 684 nián
zé tiān shùn shèng huáng hòu wǔ zhào 684 nián -705 nián guāng zhái 684 nián
chuí gǒng 685 nián -688 nián
yǒng chāng 689 nián
zài chū 690 nián
wǔ zhōu (690 nián -705 nián )
zé tiān dà shèng huáng dì wǔ zhào 684 nián -705 nián
tiān shòu 690 nián -692 nián
rú yì 692 nián
cháng shòu 692 nián -694 nián
yán zài 694 nián
zhèng shèng 695 nián
tiān cè wàn suì 695 nián -696 nián
wàn suì dēng fēng 696 nián
wàn suì tōng tiān 696 nián -697 nián
shén gōng 697 nián
shèng lì 698 nián -700 nián
jiǔ shì 700 nián
dà zú 701 nián
cháng 'ān 701 nián -704 nián
táng cháo ( wǔ zhōu hòu )705 nián héng 907 nián
zhōng zōng
( zhòng zuò ) dà hé dà shèng dà zhāo xiào huáng dì lǐ xiǎn 684 nián， 705 nián -710 nián shén lóng 705 nián -707 nián
jǐng lóng 707 nián -710 nián
shǎo dì lǐ zhòng mào 710 nián táng lóng 710 nián
ruì zōng
( zhòng zuò ) xuán zhēn dà shèng dà xīng xiào huáng dì lǐ dàn 684 nián， 710 nián -712 nián jǐng yún 710 nián -711 nián
tài jí 712 nián
yán hé 712 nián
xuán zōng zhì dào dà shèng dà míng xiào huáng dì lǐ lóng jī 712 nián -756 nián xiān tiān 712 nián -713 nián
kāi yuán 713 nián -741 nián
tiān bǎo 742 nián -756 nián
sù zōng wén míng wǔ dé dà shèng dà xuān xiào huáng dì lǐ hēng 756 nián -762 nián zhì dé 756 nián -758 nián
qián yuán 758 nián -760 nián
shàng yuán 760 nián -761 nián
dài zōng ruì wén xiào wǔ huáng dì lǐ yù 762 nián -779 nián bǎo yìng 762 nián -763 nián
guǎng dé 763 nián -764 nián
yǒng tài 765 nián -766 nián
dà lì 766 nián -779 nián
dé zōng shén wǔ xiào wén huáng dì lǐ shì 780 nián -805 nián jiàn zhōng 780 nián -783 nián
xīng yuán 784 nián
zhēn yuán 785 nián -805 nián
shùn zōng zhì dé dà shèng dà 'ān xiào huáng dì lǐ sòng 805 nián yǒng zhēn 805 nián
xiàn zōng zhāo wén zhāng wǔ dà shèng zhì shén xiào huáng dì lǐ chún 806 nián -820 nián yuán hé 806 nián -820 nián
mù zōng ruì shèng wén huì xiào huáng dì lǐ héng 821 nián -824 nián cháng qìng 821 nián -824 nián
jìng zōng ruì wǔ zhāo mǐn xiào huáng dì lǐ zhàn 824 nián -826 nián bǎo lì 824 nián -826 nián
wén zōng yuán shèng zhāo xiàn xiào huáng dì lǐ 'áng 826 nián -840 nián bǎo lì 826 nián
dà hé 827 nián -835 nián
kāi chéng 836 nián -840 nián
wǔ zōng zhì dào zhāo sù xiào huáng dì lǐ yán 840 nián -846 nián huì chāng 841 nián -846 nián
xuān zōng shèng wǔ xiàn wén xiào huáng dì lǐ chén 846 nián -859 nián dà zhōng 847 nián -859 nián
yì zōng zhāo shèng gōng huì xiào huáng dì lǐ cuǐ 859 nián -873 nián dà zhōng 859 nián
xián tōng 860 nián -873 nián
xī zōng huì shèng gōng dìng xiào huáng dì lǐ xuān 873 nián -888 nián xián tōng 873 nián -874 nián
qián fú 874 nián -879 nián
guǎng míng 880 nián -881 nián
zhōng hé 881 nián -885 nián
guāng qǐ 885 nián -888 nián
wén dé 888 nián
zhāo zōng shèng mù jǐng wén xiào huáng dì lǐ yè 888 nián -904 nián lóng jì 889 nián
dà shùn 890 nián -891 nián
jǐng fú 892 nián -893 nián
qián níng 894 nián -898 nián
guāng huà 898 nián -901 nián
tiān fù 901 nián -904 nián
tiān yòu 904 nián
āi dì zhāo xuān guāng liè 'āi xiào huáng dì * lǐ zhù 904 nián -907 nián tiān yòu 904 nián -907 nián
lǐ zhù yuán shì yuē 'āi huáng dì， hòu táng míng zōng lǐ sì yuán gǎi shì yuē zhāo xuān guāng liè 'āi xiào huáng dì。 |
|
gāo zǔ qī shì zǔ lǐ gǎo， dāng jìn mò， jù qín、 liáng yǐ zì chēng wáng， shì wéi liáng wǔ zhāo wáng。
lǐ gǎo shēng lǐ xīn， lǐ xīn wéi jù qú méng xùn suǒ miè。
lǐ xīn shēng lǐ zhòng 'ěr， wèi hóng nóng tài shǒu。
lǐ zhòng 'ěr shēng lǐ xī， jīn mén zhèn jiāng， shù yú wǔ chuān， yīn liú jiā yān。 yí fèng zhōng， zhuī zūn xuān huáng dì。
lǐ xī shēng lǐ tiān cì， wéi chuáng zhù。 dà tǒng zhōng， zèng sī kōng。 yí fèng zhōng， zhuī zūn guāng huáng dì。
lǐ tiān cì shēng lǐ hǔ， xī wèi shí， cì xìng dà yě shì， fēng lǒng xī jùn gōng， guān zhì zuǒ pú shè， tài wèi， yǔ lǐ bì děng bā rén zuǒ zhōu dài wèi yòu gōng， jiē wéi zhù guó， hào “ bā zhù guó jiā ”。 zhōu mǐn dì shòu wèi chán， lǐ hǔ yǐ zú， nǎi zhuī lù qí gōng， fēng táng guó gōng， shì yuē xiāng。 zhì suí wén dì zuòxiàng， hái fù běn xìng。 wǔ dé chū， zhuī zūn jǐng huáng dì， miào hào tài zǔ， líng yuē yǒng kāng。
xiāng gōng shēng lǐ bǐng， xí fēng táng gōng， suí 'ān zhōu zǒng guǎn、 zhù guó dàjiàng jūn， zú， shì yuē rén。 wǔ dé chū， zhuī zūn yuán huáng dì， miào hào shì zǔ， líng yuē xīng níng。
rén gōng shēng lǐ yuān yú cháng 'ān， tǐ yòu sān rǔ， xìng kuān rén， xí fēng táng gōng。 suí wén dì dú gū huáng hòu， gāo zǔ zhī cóng mǔ yě， yǐ gù wén dì yǔ gāo zǔ xiāng qīn 'ài。 wén dì xiāng zhōu， fù gāo zǔ xìng lǐ shì， yǐ wéi qiān niú bèi shēn， shì suí qiáo、 lǒng 'èr zhōu cì shǐ。 dà yè zhōng， lì qí zhōu cì shǐ、 xíng yáng lóu fán 'èr jùn tài shǒu， zhào wéi diàn nèi shǎo jiān、 wèi wèi shǎo qīng。 |
|
《 jiù táng shū běn jì dì yī gāo zǔ》
gāo zǔ shén yáo dà shèng dà guāng xiào huáng dì xìng lǐ shì， huì yuān。 qí xiān lǒng xī dí dào rén， liáng wǔ zhāo wáng gǎo qī dài sūn yě。 gǎo shēng xīn。 xīn shēng zhòng 'ěr， shì wèi wéi hóng nóng tài shǒu。 zhòng 'ěr shēng xī， wéi jīn mén zhèn jiāng， lǐng háo jié zhèn wǔ chuān， yīn jiā yān。 yí fèng zhōng， zhuī zūn xuān huáng dì。 xī shēng tiān xī， shì wèi wéi chuáng zhù。 dà tǒng zhōng， zèng sī kōng。 yí fèng zhōng， zhuī zūn guāng huáng dì。 huáng zǔ huì hǔ， hòu wèi zuǒ pú shè， fēng lǒng xī jùn gōng， yǔ zhōu wén dì jí tài bǎo lǐ bì、 dà sī mǎ dú gū xìn děng yǐ gōng cān zuǒ mìng， dāng shí chēng wéi“ bā zhù guó jiā”， réng cì xìng dà yě shì。 zhōu shòushàn， zhuī fēng táng guó gōng， shì yuē xiāng。 zhì suí wén dì zuòxiàng， hái fù běn xìng。 wǔ dé chū， zhuī zūn jǐng huáng dì， miào hào tài zǔ， líng yuē yǒng kāng。 huáng kǎo huì bǐng， zhōu 'ān zhōu zǒng guǎn、 zhù guó dàjiàng jūn， xí táng guó gōng， shì yuē rén。 wǔ dé chū， zhuī zūn yuán huáng dì， miào hào shì zǔ， líng yuē xīng níng。
gāo zǔ yǐ zhōu tiān hé yuán nián shēng yú cháng 'ān， qī suì xí táng guó gōng。 jí cháng， tì tǎng huò dá， rèn xìng zhēn shuài， kuān rén róng zhòng， wú guì jiàn xián dé qí huān xīn。 suí shòushàn， bǔ qiān niú bèi shēn。 wén dì dú gū huáng hòu， jí gāo zǔ cóng mǔ yě， yóu shì tè jiàn qīn 'ài， lěi zhuǎn qiáo、 lǒng、 qí sān zhōu cì shǐ。 yòu shǐ shì liáng zhě， shàn xiāng rén， wèi gāo zǔ yuē：“ gōng gǔ fǎ fēi cháng， bì wéi rén zhù， yuàn zì 'ài， wù wàng bǐ yán。” gāo zǔ pō yǐ zì fù。 dà yè chū， wéi xíng yáng、 lóu fán 'èr jùn tài shǒu， zhēng wéi diàn nèi shǎo jiān。 jiǔ nián， qiān wèi wèi shǎo qīng。 liáo dōng zhī yì， dū yùn yú huái yuǎn zhèn。 jí yáng xuán gǎn fǎn， zhào gāo zǔ chí yì zhèn hóng huà jùn， jiān zhī guān yòu zhū jūn shì。 gāo zǔ lì shì zhōng wài， sù shù 'ēn dé， jí shì jié nà háo jié， zhòng duō kuǎn fù。 shí yáng dì duō suǒ cāi jì， rén huái yí jù。 huì yòu zhào zhēng gāo zǔ yì xíng zài suǒ， yù jí wèi yè。 shí shēng wáng shì zài hòu gōng， dì wèn yuē：“ rǔ jiù hé chí？” wáng shì yǐ jí duì， dì yuē：“ kě dé sǐ fǒu？” gāo zǔ wén zhī yì jù， yīn zòng jiǔ chén miǎn， nà huì yǐ hùn qí jì yān。 shí yī nián， yáng dì xìng fén yáng gōng， mìng gāo zǔ wǎng shān xī、 hé dōng chù zhì tǎo bǔ。 shī cì lóng mén， zéi shuài mǔ duān 'ér shuài zhòng shù qiān bó yú chéng xià。 gāo zǔ cóng shí yú qí jī zhī， suǒ shè qī shí fā， jiē yìng xián 'ér dǎo， zéi nǎi dà kuì。 shí 'èr nián， qiān yòu xiāo wèi jiāng jūn。
shí sān nián， wéi tài yuán liú shǒu， jùn chéng wáng wēi、 wǔ yá láng jiāng gāo jūn yǎ wéi fù。 qún zéi fēng qǐ， jiāng dū zǔ jué， tài zōng yǔ jìn yáng lìng liú wén jìng shǒu móu， quàn jǔ yì bīng。 é 'ér mǎ yì xiào wèi liú wǔ zhōu jù fén yáng gōng jǔ bīng fǎn， tài zōng yǔ wáng wēi、 gāo jūn yǎ jiāng jí bīng tǎo zhī。 gāo zǔ nǎi mìng tài zōng yǔ liú wén jìng jí mén xià kè zhǎngsūn shùn dé、 liú hóng jī gè mù bīng， xún rì jiān zhòng qiě yī wàn， mì qiǎn shǐ zhào shì zǐ jiàn chéng jí yuán jí yú hé dōng。 wēi、 jūn yǎ jiàn bīng dà jí， kǒng gāo zǔ wéi biàn， xiāng yǔ yí jù， qǐng gāo zǔ qí yǔ yú jìn cí， jiāng wéi bù lì。 jìn yáng xiāng cháng liú shì lóng zhī zhī， yǐ gào gāo zǔ， gāo zǔ yīn wéi zhī bèi。
wǔ yuè jiá zǐ， gāo zǔ yǔ wēi、 jūn yǎ shì shì， tài zōng mì yán bīng yú wài， yǐ bèi fēi cháng。 qiǎn kāi yáng fǔ sī mǎ liú zhèng huì gào wēi děng móu fǎn， jí zhǎn zhī yǐ xùn， suì qǐ yì bīng。 jiá xū， qiǎn liú wén jìng shǐ yú tū jué shǐ bì kèhán， lìng shuài bīng xiāng yìng。 liù yuè jiá shēn， mìng tài zōng jiàngbīng xùn xī hé， xià zhī。 guǐ sì， jiàn dàjiàng jūn fǔ， bìng zhì sān jūn， fēn wéi zuǒ yòu： yǐ shì zǐ jiàn chéng wéi lǒng xī gōng、 zuǒ lǐng dà dū dū， zuǒ tǒng jūn lì yān； tài zōng wéi dūn huáng gōng、 yòu lǐng dà dū dū， yòu tǒng jūn lì yān。 péi jì wéi dàjiàng jūn fǔ zhǎngshǐ， liú wén jìng wéi sī mǎ， shí 'ài xiàn cháng yīn kāi shān wéi yuàn， liú zhèng huì wéi shǔ， zhǎngsūn shùn dé、 liú hóng jī、 dòu cóng děng fēn wéi zuǒ yòu tǒng jūn。 kāi cāng kù yǐ zhèn qióng fá， yuǎn jìn xiǎng yìng。 qiū qī yuè rén zǐ， gāo zǔ shuài bīng xī tú guān zhōng， yǐ yuán jí wéi zhèn běi jiāng jūn、 tài yuán liú shǒu。 guǐ chǒu， fā zì tài yuán， yòu bīng sān wàn。 bǐng chén， shī cì líng shí xiàn， yíng yú jiǎ hú bǎo。 suí wǔ yá láng jiāng sòng lǎo shēng tún huò yì yǐ jù yì shī。 huì lín yǔ jī xún， kuì yùn bù gěi， gāo zǔ mìng xuán shī， tài zōng qiē jiàn nǎi zhǐ。 yòu bái yī lǎo fù yì jūn mén yuē：“ yú wéi huò shān shén shǐ yè táng huáng dì yuē： ‘ bā yuè yǔ zhǐ， lù chū huò yì dōng nán， wú dāng jì shī。 ’ gāo zǔ yuē：“ cǐ shén bù qī zhào wú xù， qǐ fù wǒ zāi！” bā yuè xīn sì， gāo zǔ yǐn shī qū huò yì， zhǎn sòng lǎo shēng， píng huò yì。 bǐng xū， jìn xià lín fén jùn jí jiàng jùn。 guǐ sì， zhì lóng mén， tū jué shǐ bì kèhán qiǎn kāng shāo lìlǜ bīng wǔ bǎi rén、 mǎ 'èr qiān pǐ， yǔ liú wén jìng huì yú huī xià。 suí xiāo wèi dàjiàng jūn qū tū tōng zhèn hé dōng， jīn liáng duàn jué， guān zhōng xiàng yì zhě pō yǐ wéi zǔ。 hé dōng shuǐ bīn jū rén， jìng jìn zhōu jí， bù móu 'ér zhì， qián hòu shù bǎi rén。
jiǔ yuè rén yín， féng yì zéi shuài sūn huá、 shì mén zéi shuài bái xuán dù gè shuài qí zhòng sòng kuǎn， bìng jù zhōu jí yǐ dài yì shī。 gāo zǔ lìng huá yǔ tǒng jūn wáng cháng xié、 liú hóng jī yǐn bīng dù hé。 qū tū tōng qiǎn qí wǔ yá láng jiāng sāng xiǎn hé shuài zhòng shù qiān， yè xí cháng xié， yì shī bù lì。 tài zōng yǐ yóu qí shù bǎi yǎn qí hòu， xiǎn hé kuì sàn， yì jūn fù zhèn。 bǐng chén， féng yì tài shǒu xiāo zào yǐ jùn lái jiàng。 wù wǔ， gāo zǔ qīn shuài zhòng wéi hé dōng， qū tū tōng zì shǒu bù chū， nǎi mìng gōng chéng， bù lì 'ér hái。 wén wǔ jiāng lì qǐng gāo zǔ lǐng tài wèi， jiā zhì liáo zuǒ， cóng zhī。 huá yīn lìng lǐ xiào cháng yǐ yǒng fēng cāng lái jiàng。 gēng shēn， gāo zǔ shuài jūn jì hé， shè yú cháng chūn gōng。 sān qín shì shù zhì zhě rì yǐ qiān shù， gāo zǔ lǐ zhī， xián guò suǒ wàng， rén jiē xǐ yuè。 bǐng yín， qiǎn lǒng xī gōng jiàn chéng、 sī mǎ liú wén jìng tún bīng yǒng fēng cāng， jiān shǒu tóng guān， yǐ bèi tā dào。 tài zōng shuài liú hóng jī、 zhǎngsūn shùn dé děng qián hòu shù wàn rén， zì wèi běi xùn sān fǔ， suǒ zhì jiē xià。 gāo zǔ cóng fù dì shén tōng qǐ bīng hù xiàn， chái shì fù jǔ bīng yú sī zhú， zhì shì bìng yǔ tài zōng huì。 méi xiàn zéi shuài qiū shī lì、 lǐ zhòng wén， zhōu zhì zéi shuài hé pān rén děng， hé zhòng shù wàn lái jiàng。 yǐ hài， mìng tài zōng zì wèi ruì tún bīng 'ā chéng， lǒng xī gōng jiàn chéng zì xīn fēng qù bà shàng。 gāo zǔ shuài dà jūn zì xià guī xī shàng， jīng yáng dì xíng gōng yuán yuàn， xī bà zhī， gōng nǚ fàng hái qīn shǔ。
dōng shí yuè xīn sì， zhì cháng lè gōng， yòu zhòng 'èr shí wàn。 jīng shī liú shǒu xíng bù shàng shū wèi wén shēng、 yòu yì wèi jiāng jūn yīn shì shī、 jīng zhào jùn chéng huá yí xié dài wáng yòu yǐ jù yì shī。 gāo zǔ qiǎn shǐ zhì chéng xià， yù yǐ kuāng fù zhī yì， zài sān jiē bù bào。 zhū jiāng gù qǐng wéi chéng。 shí yī yuè bǐng chén， gōng bá jīng chéng。 wèi wén shēng xiān yǐ bìng sǐ， yǐ yīn shì shī、 huá yí děng jù yì bīng， bìng zhǎn zhī。 guǐ hài， shuài bǎi liáo， bèi fǎ jià， lì dài wáng yòu wéi tiān zǐ， yáo zūn yáng dì wéi tài shàng huáng， dà shè， gǎi yuán wéi yì níng。 jiá zǐ， suí dì zhào jiā gāo zǔ jiǎ huáng yuè、 shǐ chí jié、 dà dū dū nèi wài zhū jūn shì、 dà chéngxiàng， jìn fēng táng wáng， zǒng lù wàn jī。 yǐ wǔ dé diàn wéi chéngxiàng fǔ， gǎi jiào wéi lìng。 yǐ lǒng xī gōng jiàn chéng wéi táng guó shì zǐ； tài zōng wéi jīng zhào yǐn， gǎi fēng qín gōng； gū zāng gōng yuán jí wéi qí gōng。 shí 'èr yuè guǐ wèi， chéngxiàng fǔ zhì zhǎngshǐ、 sī lù yǐ xià guān liáo。 jīn chéng zéi shuài xuē jǔ kòu fú fēng， mìng tài zōng wéi yuán shuài jī zhī。 qiǎn zhào jùn gōng xiào gōng zhāo wèi shān nán， suǒ zhì jiē xià。 guǐ sì， tài zōng dà pò xuē jǔ zhī zhòng yú fú fēng。 qū tū tōng zì tóng guān bēn dōng dū， liú wén jìng děng zhuī qín yú wén xiāng， lǔ qí zhòng shù wàn。 hé chí tài shǒu xiāo yǔ yǐ jùn jiàng。 bǐng wǔ， qiǎn yún yáng lìng zhān jùn、 wǔ gōng xiàn zhèng lǐ zhòng ɡǔn xùn bā shǔ， xià zhī。
èr nián chūn zhēngyuè wù chén， shì zǐ jiàn chéng wéi fǔ níng dàjiàng jūn、 dōng tǎo yuán shuài， tài zōng wéi fù， zǒng bīng qī wàn， xùn dì dōng dū。 èr yuè， qīng hé zéi shuài dòu jiàn dé jiàn chēng cháng lè wáng。 wú xīng rén shěn fǎ xīng jù dān yáng qǐ bīng。 sān yuè bǐng chén， yòu tún wèi jiāng jūn yǔ wén huà jí shì suí tài shàng huáng yú jiāng dū gōng， lì qín wáng hào wéi dì， zì chēng dà chéngxiàng。 xǐ fēng tài zōng wéi zhào guó gōng。 wù chén， suí dì jìn gāo zǔ xiàngguó， zǒng bǎi kuí， bèi jiǔ xī zhī lǐ。 táng guó zhì chéngxiàng yǐ xià， lì huáng gāo zǔ yǐ xià sì miào yú cháng 'ān tōng yì lǐ dì。
xià sì yuè xīn mǎo， tíng zhú shǐ fú， bān yín tù fú yú zhū jùn。 wù xū， shì zǐ jiàn chéng jí tài zōng zì dōng dū bān shī。 wǔ yuè yǐ sì， tiān zǐ zhào gāo zǔ miǎn shí yòu 'èr liú， jiàn tiān zǐ jīng qí， chū jǐng rù bì。 wáng hòu、 wáng nǚ jué mìng zhī hào， yī zūn jiù diǎn。 wù wǔ， suí dì zhào yuē：
tiān huò suí guó， dà xíng tài shàng huáng yù dào jiāng dū， kù shèn wàng yí， xìn shēn lí běi。 mǐn yú xiǎo zǐ， yǎn zào pī qiān， āiháo yǒng gǎn， xīn qíng méi kuì。 yǎng wéi shū dú， chóu fù mí shēn， xíng yǐng xiāng diào， wǎng zhī qǐ chù。 xiàngguó táng wáng， yīng qī mìng shì， fú wēi zhěng nì， zì běi cú nán， dōng zhēng xī yuàn。 zhì jiǔ hé yú zhū hóu， jué bǎi shèng yú qiān lǐ。 jiū shuài yí xià， dà bì ménglí， bǎo yì zhèn gōng， xì wáng shì lài。 dé móu zào huà， gōng gé cāng mín， zhào shù guī xīn， lì shù sī zài， qū wéi rén chén， zài wéi tiān mìng。 zài xī yú、 xià， yī ràng xiāng tuī， gǒu fēi zhòng huá， shuí kān mìng yǔ。 dāng jīn jiǔ fú bēng lí， sān líng gǎi bǔ， dà yùn qù yǐ， qǐng bì xián lù。 zhào móu bù dé， gù jǐ mò néng， sī tóng mìng jià， xū guī fān guó。 yú běn dài wáng， jí yú 'ér dài， tiān zhī suǒ fèi， qǐ qí rú shì！ shù píng jī gǔ zhī shèng， yǐ zhū sì xiōng； xìng zhí wéi xīn zhī 'ēn， yù chōng sān kè。 xuě yuān chǐ yú huáng zǔ， shǒu yīn sì wéi xiào sūn， zhāowén xī yǔn， jí quán wú hèn。 jīn zūn gù shì， xùn yú jiù dǐ， shù guān qún bì， gǎi shì táng cháo。 yí yǐ qián diǎn， qū shàng zūn hào， ruò shì zhòng fù， gǎn tài jiān huái。 jiǎ shǒu zhēn rén， bǐ chú chǒu nì， jǐjǐ duō shì， míng zhī zhèn yì。 réng chì yòu sī， fán yòu biǎo zòu， jiē bù dé yǐ wén。
qiǎn shǐ chí jié、 jiān tài bǎo、 xíng bù shàng shū、 guāng lù dà fū、 liáng jùn gōng xiāo zào， jiān tài wèi、 sī nóng shǎo qīng péi zhī yǐn fèng huáng dì xǐ shòu yú gāo zǔ。 gāo zǔ cí ràng， bǎi liáo shàng biǎo quàn jìn， zhì yú zài sān， nǎi cóng zhī。 suí dì xùn yú jiù dǐ。 gǎi dà xīng diàn wéi tài jí diàn。
jiá zǐ， gāo zǔ jí huáng dì wèi yú tài jí diàn， mìng xíng bù shàng shū xiāo zào jiān tài wèi， gào yú nán jiāo， dà shè tiān xià， gǎi suí yì níng 'èr nián wéi táng wǔ dé yuán nián。 guān rén bǎi xìng， cì jué yī jí。 yì shī suǒ xíng zhī chù， gěi fù sān nián。 bà jùn zhì zhōu， gǎi tài shǒu wéi cì shǐ。 dīng mǎo， yàn bǎi guān yú tài jí diàn， cì bó yòu chā。 dōng dū liú shǒu guān gòng lì suí yuè wáng dòng wéi dì。 rén shēn， mìng xiāng guó zhǎngshǐ péi jì děng xiū lǜ lìng。
liù yuè jiá xū， tài zōng wéi shàng shū lìng， xiàngguó fǔ zhǎngshǐ péi jì wéi shàng shū yòu pú shè， xiàngguó fǔ sī mǎ liú wén jìng wéi nà yán， suí mín bù shàng shū xiāo yǔ、 xiàngguó fǔ sī lù dòu wēi bìng wéi nèi shǐ lìng。 fèi suí《 dà yè lǜ lìng》， bān xīn gé。 jǐ mǎo， bèi fǎ jià， yíng huáng gāo zǔ xuān jiǎn gōng yǐ xià shén zhù， fù yú tài miào。 zhuī shì fēi dòu shì wéi tài mù huáng hòu， líng yuē shòu 'ān。 gēng chén， lì shì zǐ jiàn chéng wéi hòu tài zǐ。 fēng tài zōng wéi qín wáng， qí guó gōng yuán jí wéi qí wáng。 fēng zōng shì shǔ guó gōng xiào jī wéi yǒng 'ān wáng， zhù guó gōng dào xuán wéi huái yáng wáng， cháng píng gōng shū liáng wéi cháng píng wáng， zhèng guó gōng shén tōng wéi yǒng kāng wáng， ān jí gōng shén fú wéi xiāng yì wáng， zhù guó dé liáng wéi cháng lè wáng， shàng kāi fǔ dào sù wéi jìng líng wáng， shàng zhù guó bó yì wéi lǒng xī wáng， fèng cí wéi bó hǎi wáng。 zhū zhōu zǒng guǎn jiā hào shǐ chí jié。 guǐ wèi， fēng suí dì wéi xī guó gōng。 xuē jǔ kòu jīng zhōu， mìng qín wáng wéi xī tǎo yuán shuài zhēng zhī。 gǎi fēng yǒng kāng wáng shén tōng wéi huái 'ān wáng。 rén chén， jiā qín wáng yōng zhōu mù， yú guān rú gù。 xīn chǒu， nèi shǐ lìng dòu wēi zú。 qiū qī yuè bǐng wǔ， xíng bù shàng shū xiāo zào wéi tài zǐ tài bǎo。 zhuī fēng huáng zǐ xuán bà wéi wèi wáng。 xī tū jué qiǎn shǐ nèi fù。 qín wáng yǔ xuē jǔ dà zhàn yú jīng zhōu， wǒ shī bài jì。
bā yuè rén wǔ， xuē jǔ sǐ， qí zǐ rén gǎo fù jiàn chēng dì， mìng qín wáng wéi yuán shuài yǐ tǎo zhī。 dīng hài， zhào yuē：“ suí tài cháng qīng gāo jiǒng、 shàng zhù guó hè ruò bì， bìng kàng jié bùē， jiáo wǎng wú náo； sī lì dà fū xuē dào héng、 xíng bù shàng shū yǔ wén bì、 zuǒ yì wèi jiāng jūn dǒng chún， bìng huái zhōng bào yì， yǐ xiàn jí xíng： yí cóng bāo shì， yǐ wèi quán rǎng。 jiǒng kě zèng shàng zhù guó、 tán guó gōng， bì zèng shàng zhù guó、 qǐ guó gōng， gè lìng yòu sī jiā shì； dào héng zèng shàng kāi fǔ、 lín hé xiàn gōng， zèng shàng kāi fǔ、 píng chāng xiàn gōng， chún zèng zhù guó、 dí dào xiàn gōng。” yòu zhào yuē：“ suí yòu xiāo wèi dàjiàng jūn lǐ jīn cái、 zuǒ guāng lù dà fū lǐ mǐn， bìng dǐng zú gāo mén， yuán gōng shì zhòu， héng shòu tú shā， cháo yě chēng yuān。 rán lǐ shì jiāng xīng， tiān zuò yòu yìng， míng qì shēn yǐn， wàng sì zhū yí。 zhèn shòu mìng jūn lín， zhì cún shuà dàng， shēn yuān jīng shàn， wú wàng wù mèi。 jīn cái kě zèng shàng zhù guó、 shēn guó gōng， mǐn kě zèng zhù guó、 guān guó gōng。 yòu qián dài kù làn， zǐ sūn bèi liú zhě， bìng fàng hái xiāng lǐ。” liáng zhōu zéi shuài lǐ guǐ yǐ qí dì lái jiàng， bài liáng zhōu zǒng guǎn， fēng liáng wáng。
jiǔ yuè yǐ sì， qīn lù qiú tú， gǎi yín tù fú wéi tóng yú fú。 xīn wèi， zhuī shì suí tài shàng huáng wéi yáng dì。 yǔ wén huà jí zhì wèi zhōu， zhèn shā qín wáng hào， jiàn chēng tiān zǐ， guó hào xǔ。
dōng shí yuè rén shēn shuò， rì yòu shí zhī。 lǐ mì shuài zhòng lái jiàng。 fēng huáng cóng fù dì xiāng wǔ gōng chēn wéi xiāng wǔ wáng， huáng tái gōng yuàn wéi lú jiāng wáng。 guǐ sì， zhào xíng fù rén jūn suǒ zào《 wù yín lì》。 shí yī yuè jǐ yǒu， yǐ jīng shī gǔ guì， lìng sì miàn rù guān zhě， chē mǎ niú lǘ gè gěi kè mǐ， chōng qí zì shí。 qín wáng dà pò xuē rén gǎo yú qiǎn shuǐ yuán， jiàng zhī， lǒng yòu píng。 yǐ sì， liáng wáng lǐ guǐ jiàn chēng tiān zǐ yú liáng zhōu。 zhào bān wǔ shí sān tiáo gé， yǐ yuē fǎ huǎn xíng。 shí 'èr yuè rén shēn， jiā qín wáng tài wèi、 shǎn dōng dào dà xíng tái。 dīng chǒu， fēng shàng zhù guó lǐ xiào cháng wéi yì 'ān wáng。 gēng zǐ， lǐ mì fǎn yú táo lín， xíng jūn zǒng guǎn shèng yàn shī zhuī tǎo zhǎn zhī。
èr nián chūn zhēngyuè yǐ mǎo， chū lìng wén guān zāo fù mǔ sàng zhě tīng qù zhí。 huáng mén shì láng chén shū dá jiān nà yán。 èr yuè bǐng xū， zhào tiān xià zhū zōng rén wú zhí rèn zhě， bù zài yáo yì zhī xiàn， měi zhōu zhì zōng shī yī rén， yǐ xiāng tǒng shè。 dīng yǒu， dòu jiàn dé gōng yǔ wén huà jí yú liáo chéng， zhǎn zhī， chuán shǒu tū jué。 rùn yuè xīn chǒu， liú wǔ zhōu qīn wǒ bìng zhōu。 jǐ yǒu， lǐ mì jiù jiāng xú shì jì yǐ lí yáng zhī zhòng jí hé nán shí jùn jiàng， shòu lí zhōu zǒng guǎn， fēng cáo guó gōng， cì xìng lǐ shì。 gēng xū， shàng wēi xíng dū yì， yǐ chá méngsú， jí rì hái gōng。 jiá yín， zéi shuài zhū càn shā wǒ shǐ sàn qí cháng shì duàn què， bēn luò yáng。
xià sì yuè yǐ sì， wáng shì chōng cuàn yuè wáng dòng wèi， jiàn chēng tiān zǐ， guó hào zhèng。 xīn hài， lǐ guǐ wéi qí wěi shàng shū 'ān xīng guì suǒ zhí yǐ jiàng， hé yòu píng。 tū jué shǐ bì kèhán sǐ。 wǔ yuè jǐ mǎo， xī guó gōng hōng， zhuī chóng wéi suí dì， shì yuē gōng。 liù yuè wù xū， lìng guó zǐ xué lì zhōu gōng、 kǒng zǐ miào， sì shí zhì jì， réng bó qiú qí hòu。 guǐ hài， shàng shū yòu pú shè péi jì wéi jìn zhōu dào xíng jūn zǒng guǎn， yǐ tǎo liú wǔ zhōu。 qiū qī yuè rén shēn， zhì shí 'èr jūn， yǐ guān nèi zhū fǔ fēn lì yān。 wáng shì chōng qiǎn qí jiāng luó shì xìn qīn wǒ gǔ zhōu， shì xìn shuài qí zhòng lái jiàng。 xī tū jué yè hù kèhán jí gāo chāng bìng qiǎn shǐ cháo gòng。
jiǔ yuè xīn wèi， zéi shuài lǐ zǐ tōng jù jiāng dū， jiàn chēng tiān zǐ， guó hào wú。 shěn fǎ xīng jù pí líng， jiàn chēng liáng wáng。 dīng chǒu， hé zhōu zéi shuài dù fú wēi qiǎn shǐ lái jiàng， shòu hé zhōu zǒng guǎn、 dōng nán dàohéng tái shàng shū lìng， fēng chǔ wáng。 péi jì yǔ liú wǔ zhōu jiāng sòng jīn gāng zhàn yú jiè zhōu， wǒ shī bài jì， yòu wǔ wèi dàjiàng jūn jiāng bǎo yì sǐ zhī。 bìng zhōu zǒng guǎn、 qí wáng yuán jí jù wǔ zhōu suǒ bī， bēn yú jīng shī， bìng zhōu xiàn。 yǐ wèi， jīng shī dì zhèn。
dōng shí yuè jǐ hài。 fēng yōu zhōu zǒng guǎn luó yì wéi yàn jùn wáng， cì xìng lǐ shì。 huáng mén shì láng yáng gōng rén wéi nà yán。 shā mín bù shàng shū、 lǔ guó gōng liú wén jìng。 yǐ mǎo， tǎo liú wǔ zhōu， jūn yú pú zhōu， wéi zhū jūn shēng yuán。 rén zǐ， liú wǔ zhōu jìn wéi jìn zhōu。 jiá zǐ， shàng qīn cí huá yuè。 shí yī yuè bǐng zǐ， dòu jiàn dé xiàn lí yáng， jìn yòu shān dōng zhī dì。 huái 'ān wáng shén tōng、 zuǒ wǔ hòu dàjiàng jūn lǐ shì jì jiē méi yú zéi。 shí 'èr yuè bǐng shēn， yǒng 'ān wáng xiào jī、 gōng bù shàng shū dú gū huái 'ēn、 zǒng guǎn yú yún wéi liú wǔ zhōu jiāng sòng jīn gāng yǎn xí， bìng méi yān。 jiá chén， shòu yú huá shān。 rén zǐ， dà fēng bá mù。
sān nián chūn zhēngyuè xīn sì， xìng pú zhōu， mìng sì shùn miào。 guǐ sì， zhì zì pú zhōu。 jiá wǔ， lǐ shì jì yú dòu jiàn dé suǒ zì bá guī guó。 jiàn dé jiàn chēng xià wáng。 èr yuè dīng yǒu， jīng shī xī nán dì yòu shēng rú shān bēng。 gēng zǐ， xìng huá yīn。 gōng bù shàng shū dú gū huái 'ēn móu fǎn， fú zhū。 sān yuè guǐ yǒu， xī tū jué yè hù kèhán、 gāo chāng wáng qū bó yǎ qiǎn shǐ cháo gòng。 tū jué gòng tiáo zhī jù niǎo。 jǐ mǎo， gǎi nà yán wéi shì zhōng， nèi shǐ lìng wéi zhōng shū lìng， gěi shì láng wéi jǐshìzhōng。 jiá xū， nèi shǐ shì láng fēng dé yí jiān zhōng shū lìng。 fēng zéi shuài liú xiào zhēn wéi péng chéng wáng， cì xìng lǐ shì。
xià sì yuè rén yín， zhì zì huá yīn。 yú yì zhōu zhì xíng tái shàng shū shěng。 jiá yín， jiā qín wáng yì zhōu dàohéng tái shàng shū lìng。 qín wáng dà pò sòng jīn gāng yú jiè zhōu， jīn gāng yǔ liú wǔ zhōu jù bēn tū jué， suì píng bìng zhōu。 wěi zǒng guǎn yùchí jìng dé、 xún xiāng yǐ jiè zhōu jiàng。
liù yuè rén chén， xǐ fēng chǔ wáng dù fú wēi wéi wú wáng， cì xìng lǐ shì， jiā shòu dōng nán dàohéng tái shàng shū lìng。 bǐng wǔ， qīn lù qiú tú。 fēng huáng zǐ yuán jǐng wéi zhào wáng， yuán chāng wéi lǔ wáng， yuán hēng wéi fēng wáng； huáng sūn chéng zōng wéi tài yuán wáng， chéng dào wéi 'ān lù wáng， chéng qián wéi héng shān wáng， kè wéi cháng shā wáng， tài wéi yí dū wáng。
qiū qī yuè rén xū， mìng qín wáng shuài zhū jūn tǎo wáng shì chōng。 qiǎn huáng tài zǐ zhèn pú zhōu， yǐ bèi tū jué。 bǐng shēn， tū jué shā liú wǔ zhōu yú bái dào。 dōng shí yuè gēng zǐ， huái shù zéi shuài gāo kāi dào qiǎn shǐ jiàng， shòu wèi zhōu zǒng guǎn， fēng běi píng jùn wáng， cì xìng lǐ shì。
sì nián chūn zhēngyuè dīng mǎo， dòu jiàn dé xíng tái shàng shū lìng hú dà 'ēn yǐ dà 'ān zhèn lái jiàng， fēng dìng xiāng jùn wáng， cì xìng lǐ shì。 xīn sì， mìng huáng tài zǐ zǒng tǒng zhū jūn tǎo jī hú。 sān yuè， xǐ fēng yí dū wáng tài wéi wèi wáng。 dòu jiàn dé lái yuán wáng shì chōng， gōng xiàn wǒ guǎn zhōu。
xià sì yuè jiá yín， fēng huáng zǐ yuán fāng wéi zhōu wáng， yuán lǐ wéi zhèng wáng， yuán jiā wéi sòng wáng， yuán zé wéi jīng wáng， yuán mào wéi yuè wáng。 chū zhì dū hù fǔ guān yuán。 wǔ yuè jǐ wèi， qín wáng dà pò dòu jiàn dé zhī zhòng yú wǔ láo， qín jiàn dé， hé běi xī píng。 bǐng yín， wáng shì chōng jǔ dōng dū jiàng， hé nán píng。 qiū qī yuè jiá zǐ， qín wáng kǎi xuán， xiàn fú yú tài miào。 dīng mǎo， dà shè tiān xià。 fèi wǔ zhū qián， xíng kāi yuán tōng bǎo qián。 zhǎn dòu jiàn dé yú shì； liú wáng shì chōng yú shǔ， wèi fā， wéi chóu rén suǒ hài。 jiá xū， jiàn dé yú dǎng liú hēi tà jù zhāng nán fǎn。 zhì shān dōng dàohéng tái shàng shū shěng yú míng zhōu。 bā yuè， yǎn zhōu zǒng guǎn xú yuán lǎng jǔ bīng fǎn， yǐ yìng liú hēi tà， jiàn chēng lǔ wáng。
dōng shí yuè jǐ chǒu， jiā qín wáng tiān cè shàngjiàng， wèi zài wáng gōng shàng， lǐng sī tú、 shǎn dōng dào dà xíng tái shàng shū lìng； qí wáng yuán jí wéi sī kōng。 yǐ sì， zhào jùn wáng xiào gōng píng jīng zhōu， huò xiāo xǐ。 shí yī yuè jiá shēn， yú míng zhōu zhì dà xíng tái， fèi míng zhōu dū dū fǔ。 gēng yín， fén dōng dū zǐ wēi gōng qián yáng diàn。 kuàijī zéi shuài lǐ zǐ tōng yǐ qí dì lái jiàng。 shí 'èr yuè dīng mǎo， mìng qín wáng jí qí wáng yuán jí tǎo liú hēi tà。 rén shēn， xǐ fēng sòng wáng yuán jiā wéi xú wáng。
wǔ nián chūn zhēngyuè bǐng shēn， liú hēi tà jù míng zhōu， jiàn chēng hàn dōng wáng。 sān yuè dīng wèi， qín wáng pò liú hēi tà yú míng shuǐ shàng， jìn fù suǒ xiàn zhōu xiàn， hēi tà wáng bēn tū jué。 wèi zhōu zǒng guǎn、 běi píng wáng gāo kāi dào pàn， kòu yì zhōu。
xià sì yuè gēng xū， qín wáng hái jīng shī， gāo zǔ yíng láo yú cháng lè gōng。 rén shēn， dài zhōu zǒng guǎn、 dìng xiāng jùn wáng dà 'ēn wéi lǔ suǒ bài， zhàn sǐ。 liù yuè， liú hēi tà yǐn tū jué kòu shān dōng。 zhì jiàn yì dà fū guān yuán。 qiū qī yuè dīng hài， wú wáng fú wēi lái cháo。 suí hàn yáng tài shǒu féng 'àng yǐ nán yuè zhī dì lái jiàng， lǐng biǎo xī dìng。 bā yuè xīn hài， yǐ míng、 jīng、 bìng、 yōu、 jiāo wǔ zhōu wéi dà zǒng guǎn fǔ。 gǎi fēng héng shān wáng chéng qián wéi zhōng shān wáng。 zàng suí yáng dì yú yáng zhōu。 bǐng chén， tū jué jié lì kòu yàn mén。 jǐ wèi， jìn kòu shuò zhōu。 qiǎn huáng tài zǐ jí qín wáng tǎo jī， dà bài zhī。
dōng shí yuè guǐ yǒu， qiǎn qí wáng yuán jí jī liú hēi tà yú míng zhōu。 shí shān dōng zhōu xiàn duō wéi hēi tà suǒ shǒu， suǒ zài shā zhǎnglì yǐ yìng zhī。 xíng jūn zǒng guǎn、 huái yáng wáng dào xuán yǔ hēi tà zhàn yú xià bó， dào xuán bài méi。 shí yī yuè jiá shēn， mìng huáng tài zǐ shuài bīng tǎo liú hēi tà。 bǐng shēn， xìng yí zhōu， jiǎn yuè jiàngshì。 shí 'èr yuè bǐng chén， xiào liè yú huá chí。 gēng shēn， zhì zì yí zhōu。 huáng tài zǐ pò liú hēi tà yú wèi zhōu， zhǎn zhī， shān dōng píng。
liù nián chūn zhēngyuè， wú wáng dù fú wēi wéi tài zǐ tài bǎo。 èr yuè xīn hài， xiào liè yú lí shān。 sān yuè yǐ wèi， xìng kūn míng chí， yàn bǎi guān。
xià sì yuè jǐ wèi， jiù zhái gǎi wéi tōng yì gōng， qū shè jīng chéng xì qiú， yú shì zhì jiǔ gāo huì， cì cóng guān bó gè yòu chā。 guǐ yǒu， yǐ shàng shū yòu pú shè、 wèi guó gōng péi jì wéi zuǒ pú shè， zhōng shū lìng、 sòng guó gōng xiāo yǔ wéi yòu pú shè， shì zhōng、 guān guó gōng yáng gōng rén wéi lì bù shàng shū。 qiū qī yuè， tū jué jié lì kòu shuò zhōu， qiǎn huáng tài zǐ jí qín wáng tún bìng zhōu yǐ bèi zhī。
bā yuè rén zǐ， dōng nán dàohéng tái pú shè fǔ gōng shí jù dān yáng fǎn， jiàn chēng sòng wáng， qiǎn zhào jùn wáng xiào gōng jí lǐng nán dào dà shǐ、 yǒng kāng xiàn gōng lǐ jìng tǎo zhī。 bǐng yín， tǔyùhún nèi fù。 jiǔ yuè bǐng zǐ， tū jué tuì， huáng tài zǐ bān shī。 gǎi dōng dū wéi luò zhōu。 gāo kāi dào yǐn tū jué kòu yōu zhōu。 dōng shí yuè， xìng huá yīn。
shí yī yuè， xiào liè yú shā yuàn。 shí 'èr yuè yǐ sì， yǐ fèng yì jiān wéi lóng yuè gōng， wǔ gōng zhái wéi qìng shàn gōng。 jiá yín， zhì zì huá yīn。
qī nián chūn zhēngyuè jǐ yǒu， fēng gāolí wáng gāo wǔ wéi liáo dōng jùn wáng， bǎi jì wáng fú yú zhāng wéi dài fāng jùn wáng， xīn luó wáng jīn zhēn píng wéi lè làng jùn wáng。 èr yuè， gāo kāi dào wéi bù jiāng zhāng jīn shù suǒ shā， yǐ qí dì jiàng。 dīng sì， xìng guó zǐ xué， qīn lín shì diàn。 gǎi dà zǒng guǎn fǔ wéi dà dū dū fǔ。 wú wáng fú wēi hōng。 sān yuè wù yín， fèi shàng shū shěng liù sī shì láng， zēng lì bù láng zhōng zhì zhèng sì pǐn， zhǎng xuǎn shì。 wù xū， zhào jùn wáng xiào gōng dà pò fǔ gōng shí， qín zhī， dān yáng píng。
xià sì yuè gēng zǐ， dà shè tiān xià， bān xíng xīn lǜ lìng。 yǐ tiān xià dà dìng， zhào zāo fù mǔ sàng zhě tīng zhōng zhì。 wǔ yuè， zào rén zhì gōng yú yí zhōu zhī yí jūn xiàn。 lǐ shì jì tǎo xú yuán lǎng， píng zhī。 liù yuè xīn chǒu， xìng rén zhì gōng。
qiū qī yuè jiá wǔ， zhì zì rén zhì gōng。 xī zhōu dì zhèn shān bēng， jiāng shuǐ yān liú。 bā yuè wù chén， tū jué kòu bìng zhōu， jīng shī jiè yán。 rén wǔ， tū jué tuì。 yǐ wèi， jīng shī jiě yán。 dōng shí yuè dīng mǎo， xìng qìng shàn gōng。 guǐ yǒu， xìng zhōng nán shān， yè lǎo zǐ miào。 shí yī yuè wù chén， xiào liè yú gāo líng。 gēng wǔ， zhì zì qìng shàn gōng。
bā nián chūn 'èr yuè jǐ sì， qīn lù qiú tú， duō suǒ yuán yòu。
xià sì yuè， zào tài hé gōng yú zhōng nán shān。 liù yuè jiá zǐ， xìng tài hé gōng。 tū jué kòu dìng zhōu， mìng huáng tài zǐ wǎng yōu zhōu， qín wáng wǎng bìng zhōu， yǐ bèi tū jué。 bā yuè， bìng zhōu dào zǒng guǎn zhāng gōng jǐn yǔ tū jué zhàn yú tài gǔ， wáng shī bài jì， zhōng shū lìng wēn yàn bó méi yú zéi。 jiǔ yuè， tū jué tuì。 dōng shí yuè xīn sì， xìng zhōu shì bēi xiào liè， yīn xìng lóng yuè gōng。 shí yī yuè xīn mǎo， xìng yí zhōu。 gēng zǐ， jiǎng wǔ yú tóng guān xiàn。 gǎi fēng shǔ wáng yuán guǐ wéi wú wáng， hàn wáng yuán qìng wéi chén wáng。 jiā shòu qín wáng zhōng shū lìng， qí wáng yuán jí shì zhōng。 tiān cè shàngjiàng fǔ sī mǎ yǔ wén shì jí quán jiǎn xiào shì zhōng。 shí 'èr yuè xīn yǒu， zhì zì yí zhōu。
jiǔ nián chūn zhēngyuè bǐng yín， mìng zhōu xiàn xiū chéng huáng， bèi tū jué。 shàng shū zuǒ pú shè、 wèi guó gōng péi jì wéi sī kōng。
èr yuè gēng shēn， jiā qí wáng yuán jí wéi sī tú。 wù yín， qīn cí shè jì。 sān yuè xīn mǎo， xìng kūn míng chí。 xià wǔ yuè xīn sì， yǐ jīng shī sì guān bù shèn qīng jìng， zhào yuē：
shì jiā chǎn jiào， qīng jìng wéi xiān， yuǎn lí chén gòu， duàn chú tān yù。 suǒ yǐ hóng xuān shèng yè， xiū zhí shàn gēn， kāi dǎo yú mí， jīn liáng pǐn shù。 shì yǐ fū yǎn jīng jiào， jiǎn yuē xué tú， diào chàn shēn xīn， shè zhū rǎn zhù， yī fú yǐn shí， xián zī sì bèi。
zì jué wáng qiān xiè， xiàng fǎ liú xíng， mò dài líng chí， jiàn yǐ kuī làn。 nǎi yòu wěi jiàn zhī lǚ， guī zì zūn gāo； fú duò zhī rén， gǒu bì yáo yì。 wàng wéi tì dù， tuō hào chū jiā， shì yù wú yàn， yíng qiú bù xī。 chū rù lǘ lǐ， zhōu xuán huán huì， qū cè tián chǎn， jù jī huò wù。 gēng zhì wéi shēng， gū fàn chéng yè， shì tóng biān hù， jì děng qí rén。 jìn wéi jiè lǜ zhī wén， tuì wú lǐ diǎn zhī xùn。 zhì nǎi qīn xíng jié lüè， gōng zì chuān yú， zào zuò yāo 'é， jiāo tōng háo huá。 měi lí xiàn wǎng， zì xiàn zhòng xíng， dú luàn zhēn rú， qīng huǐ miào fǎ。 pì cí láng yǒu， yòu huì jiā miáo； lèi bǐ yū ní， hùn fū qīng shuǐ。 yòu gā lán zhī dì， běn yuē jìng jū， qī xīn zhī suǒ， lǐ shàng yōu jì。 jìn dài yǐ lái， duō lì sì shè， bù qiú xián kuàng zhī jìng， wéi qū xuān zá zhī fāng。 shàn cǎi qí qū， dòng yǔ shū tuò， cuò chuǎn yǐn nì， yòu nà jiān xié。 huò yòu jiē yán chán dǐ， lín jìn tú gū， āi chén mǎn shì， shān xīng yíng dào。 tú cháng qīng màn zhī xīn， yòu kuī chóng jìng zhī yì。 qiě lǎo shì chuí huà， shí guì chōng xū， yǎng zhì wú wéi， yí qíng wù wài。 quán zhēn shǒu yī， shì wèi xuán mén， qū chí shì wù， yóu guāi zōng zhǐ。
zhèn yīng qī yù yǔ， xīng lóng jiào fǎ， zhì sī lì yì， qíng zài hù chí。 yù shǐ yù shí qū fēn， xūn yóu yòu biàn， cháng cún miào dào， yǒng gù fú tián， zhèng běn chéng yuán， yí cóng shā tài。 zhū sēng、 ní、 dào shì、 nǚ kòu děng， yòu jīng qín liàn xíng、 shǒu jiè lǜ zhě， bìng lìng dà sì guān jū zhù， gěi yī shí， wù lìng fá duǎn。 qí bù néng jīng jìn、 jiè xíng yòu jué、 bù kān gòngyǎng zhě， bìng lìng bà qiǎn， gè hái sāng zǐ。 suǒ sī míng wéi tiáo shì， wù yǐ fǎ jiào， wéi zhì zhī shì， xī yí tíng duàn。 jīng chéng liú sì sān suǒ， guān 'èr suǒ。 qí yú tiān xià zhū zhōu， gè liú yī suǒ。 yú xī bà zhī。 shì jìng bù xíng。
liù yuè gēng shēn， qín wáng yǐ huáng tài zǐ jiàn chéng yǔ qí wáng yuán jí tóng móu hài jǐ， shuài bīng zhū zhī。 zhào lì qín wáng wéi huáng tài zǐ， jì tǒng wàn jī， dà shè tiān xià。 bā yuè guǐ hài， zhào chuán wèi yú huáng tài zǐ。 zūn dì wéi tài shàng huáng， xǐ jū hóng yì gōng， gǎi míng tài 'ān gōng。
zhēnguàn bā nián sān yuè jiá xū， gāo zǔ yàn xī tū jué shǐ zhě yú liǎng yí diàn， gù wèi zhǎngsūn wú jì yuē：“ dāng jīn mán yí shuài fú， gǔ wèi cháng yòu。” wú jì shàng qiān wàn suì shòu。 gāo zǔ dà yuè， yǐ jiǔ cì tài zōng。 tài zōng yòu fèng shāng shàng shòu， liú tì 'ér yán yuē：“ bǎi xìng huò 'ān， sì yí xián fù， jiē fèng zūn shèng zhǐ， qǐ chén zhī lì！” yú shì tài zōng yǔ wén dé huáng hòu hù jìn yù shàn， bìng shàng fú yù yī wù， yī tóng jiā rén cháng lǐ。 shì suì， yuè wǔ yú chéng xī， gāo zǔ qīn zì lín shì， láo jiàngshì 'ér hái。 zhì jiǔ yú wèi yāng gōng， sān pǐn yǐ shàng xián shì。 gāo zǔ mìng tū jué jié lì kèhán qǐ wǔ， yòu qiǎn nán yuè qiú cháng féng zhì dài yǒng shī， jì 'ér xiào yuē：“ hú、 yuè yī jiā， zì gǔ wèi zhī yòu yě。” tài zōng fèng shāng shàng shòu yuē：“ chén zǎo méng cí xùn， jiào yǐ wén dào； yuán cóng yì qí， píng dìng jīng yì。 zhòng yǐ xuē jǔ、 wǔ zhōu、 shì chōng、 jiàn dé， jiē shàng bǐng ruì suàn， xìng 'ér kè dìng。 sān shù nián jiān， hùn yī qū yǔ。 tiān cí chóng chǒng， suì méng zhòng rèn。 jīn shàng tiān chuí yòu， shí hé suì fù， bèi fā zuǒ rèn， bìng wéi chén qiè。 cǐ qǐ chén zhì lì， jiē yóu shàng bǐng shèng suàn。” gāo zǔ dà yuè， qún chén jiē hū wàn suì， jí yè fāng bà。
jiǔ nián wǔ yuè gēng zǐ， gāo zǔ dà jiàn， xià zhào：“ jì bìn zhī hòu， huáng dì yí yú bié suǒ shì jūn guó dà shì。 qí fú qīng zhòng， xī cóng hàn zhì， yǐ rì yì yuè。 yuán líng zhì dù， wù cóng jiǎn yuē。” shì rì， bēng yú tài 'ān gōng zhī chuí gǒng qián diàn， nián qī shí。 qún chén shàng shì yuē dà wǔ huáng dì， miào hào gāo zǔ。 shí yuè gēng yín， zàng yú xiàn líng。 gāo zōng shàng yuán yuán nián bā yuè， gǎi shàng zūn hào yuē shén yáo huáng dì。 tiān bǎo shí sānzǎi 'èr yuè， shàng zūn hào shén yáo dà shèng dà guāng xiào huáng dì。
shǐ chén yuē： yòu suí jì nián， huáng tú bǎn dàng， huāng zhù chǎn liáo yuán zhī yàn， qún dào fā zhú lù zhī jī， tiǎn bào wú yàn， héng liú mí jiù。 gāo zǔ shěn dú fū zhī yùn qù， zhī xīn zhù zhī bó xīng， mì yùn xióng tú， wèi shēn lóng yuè。 ér qū jǐ qiú kèhán zhī yuán， bēi cí dá lǐ mì zhī shū， jué shén jī 'ér sù ruò jí léi， qū háo jié 'ér cóng rú yǎn cǎo。 jì 'ōu yáo yǔn shǔ， yī ràng shòu zhōng， xíng míng dà chàn yú fán kē， jué wèi bù yú yú xǔ zhóu。 yóu shì jué jīn yòu chǐ， fú mǎng zhī fēi， rén huái hàn dào zhī kuān píng， bù zé gāo huáng zhī màn mà。 rán 'ér yōu róu shī duàn， jìn rùn dé xíng， zhū wén jìng zé yì fǎ bù cóng， chóu péi jì zé qū 'ēn tài guò。 jiān nìng yóu zhī bèi jǐn， bì xìng dé yǐ duō fēng。 xiàn gōng suì jiān yú shēn shēng， xiǎo bái níng huái yú zhào hū。 yī dàn bīng jiāo 'ài zǐ， shǐ jí shēn sūn。 xiōng nú xún fàn yú biàn qiáo， jīng yì xián yōu yú zuǒ rèn。 bù yòu shèng zǐ， wáng yè dài zāi！
zàn yuē： gāo huáng chuàng tú， shì ruò cuī kū。 guó yùn shén wǔ， jiā nán shèng mó。 yán shēng chuáng zǐ， huò qiē jī fū。《 chī xiāo》 zhī yǒng， wú sǔn yú wú。 |
|
| zhōng guó | lì shǐ | nián hào | táng cháo | |
|
|
| táng gāo zǔ lǐ yuān | xíng yáng táng gāo zǔ tài zōng shí kè xiàng | táng gāo zǔ (566-635) | |
|