|
|
| zhí wù duì dān fāng xiàng huán jìng yīn sù de cì jī suǒ yǐn qǐ de dìng xiàng shēngzhǎng yùn dòng。 kě fēn wéi dān xiàng guāng yǐn qǐ de xiàng guāng xìng、 dì xīn yǐn lì yǐn qǐ de xiàng dì xìng、 mǒu yī fāng xiàng huà xué wù zhì yǐn qǐ de xiàng huà xìng、 tǔ rǎng zhōng shuǐfèn fēn bù bù jūn yǐn qǐ de xiàng shuǐ xìng děng。 zhí wù tōng guò xiàng xìng shēngzhǎng， néng bǎ gēn、 jīng、 yè yǐn xiàng néng yuán ( tài yáng guāng ) hé yíng yǎng wù zhì ( shuǐ hé wú jī yán ) jiào chōng zú de fāng xiàng。 |
|
tropic movement
zhí wù tǐ shòu dào dān yī fāng xiàng de wài jiè cì jī 'ér yǐn qǐ de dìng xiàng yùn dòng， chēng wéi xiàng xìng yùn dòng 。
xiàng xìng yùn dòng zuò yòng jī lǐ zhù yào shì dān xiàng cì jī yǐn qǐ zhí wù tǐ nèi de shēngzhǎng sù (iaa) hé shēngzhǎng yì zhì jì (aba) fēn pèi bù jūn yún zào chéng de。 qí yùn dòng fāng xiàng yǔ cì jī de fāng xiàng yòu guān。 fán yùn dòng fāng xiàng cháo xiàng cì jī yī fāng de wéi zhèng xiàng xìng， bèi xiàng cì jī yī fāng de wéi fù xiàng xìng。 duō fā shēng zài yòu fú shè duìchèn de qì guān lǐ， rú gēn hé jīng。 xiàng xìng yùn dòng de zhǒng lèi yǔ cì jī de zhǒng lèi yòu guān。 guāng、 zhòng lì、 shuǐfèn hé huà xué wù zhì jūn kě yǐn qǐ xiàng xìng yùn dòng ， fēn bié chēng zuò xiàng guāng xìng、 xiàng zhòng lì xìng、 xiàng shuǐ xìng hé xiàng huà xìng。 xiàng xìng yùn dòng zhǐ fā shēng zài zhèng zài shēngzhǎng de qū yù。 qiē qù shēngzhǎng qū yù huò tíng zhǐ shēngzhǎng de bù wèi dōubù huì yòu xiàng xìng yùn dòng 。
gāo děng zhí wù bù néng xiàng dòng wù yī yàng zì yóu yí dòng zhěng tǐ de wèi zhì， dàn zhí wù tǐ de qì guān zài kōng jiān kě yǐ chǎn shēng yí dòng， yǐ shì yìng huán jìng de biàn huà， zhè jiù shì zhí wù de yùn dòng。 gāo děng zhí wù de yùn dòng zhù yào yòu liǎng zhǒng lèi xíng： xiàng xìng yùn dòng hé gǎn xìng yùn dòng。 zhí wù xiàng xìng yùn dòng shì zhǐ zài cì jī fāng xiàng hé yòu dǎo suǒ chǎn shēng yùn dòng de fāng xiàng zhī jiān yòu gù dìng guān xì de yùn dòng。 yǐ wài jiè yīn sù de bù tóng， xiàng xìng yùn dòng zhù yào bāo kuò xiàng guāng xìng、 xiàng zhòng lì xìng、 xiàng chù xìng、 xiàng huà xìng hé xiàng shuǐ xìng děng。 xiàng xìng yùn dòng dà duō shì shēng cháng xìng yùn dòng， shì bù kě nì de yùn dòng guò chéng。
1 xiàng guāng xìng（ phototropism）
zhí wù suí guāng de fāng xiàng 'ér wān qū de néng lì chēng wéi xiàng guāng xìng， xiàng guāng xìng shì zhí wù wéi bǔ huò gèng duō guāng néng 'ér jiàn lì qǐ lái de duì bù liáng guāng zhào tiáo jiàn de shì yìng jī zhì zhī yī。 charlesdarwin hé francisdarwin（ 1880） shǒu xiān fā xiàn gāi xiàn xiàng， tí chū zhí wù xiàng guāng xìng shòu dào yī zhǒng kě yùn shū wù zhì de tiáokòng。 xiàng guāng xìng fēn wéi zhèng xiàng guāng xìng、 fù xiàng guāng xìng hé héng xiàng guāng xìng（ zhí wù qì guān shēngzhǎng fāng xiàng yǔ shè lái de guāng chuí zhí）。 zhí wù gǎn shòu guāng de wèi zhì zhù yào yòu jīng jiān、 gēn jiān、 pēi yá qiào jiān duān、 yè piàn huò shēngzhǎng zhōng de jīng。
1 ． 1 guāng shòu tǐ（ phototropicreceptor） lán guāng shì yǐn qǐ zhí wù xiàng guāng xìng zuì yòu xiào de guāng yuán， yán jiū biǎo míng zhí wù tǐ nèi cún zài zhe duì lán guāng jù yòu tè shū mǐn gǎn xìng 'ér yǐn qǐ xiàng guāng xìng fǎn yìng de guāng shòu tǐ。 guāng shēng wù xué jiā yǐ kè lóng chū shù zhǒng cdna， bìng zhèng míng zhì shǎo yòu 1 zhǒng duì xiàng guāng xìng shòu tǐ fù zé， dàn zhì jīn wèi jiàn bié chū hé zhǒng cdna biǎo dá xiàng guāng xìng shòu tǐ。 hóng guāng duì yòu dǎo xiàng guāng xìng fǎn yìng wú xiào， dàn yòu yán jiū biǎo míng hóng guāng duì qí yòu shēn kè yǐng xiǎng。 liu hé lino（ 1996） zhèng míng hóng guāng duì lán guāng yòu dǎo xiàng guāng xìng de yǐng xiǎng shì yóu guāng mǐn sè sù（ phytochrome） jiè dǎo de。 zài hēi 'àn zhōng shēngzhǎng de zhí wù wú xiàng guāng xìng fǎn yìng。 gāi yán jiū wéi shēng wù xué jiā zhǎo dào guāng shòu tǐ， chǎn míng guāng zhuǎn dǎo tú jìng tí gōng liǎo xīn de sī lù。
1． 2 xiàng guāng xìng yùn dòng jī lǐ mù qián， zhí wù xiàng guāng xìng yùn dòng jī lǐ yòu liǎng zhǒng jiǎ shuō： shēngzhǎng sù fēn bù bù jūn yún jiǎ shuō hé yì zhì wù zhì fēn bù bù jūn yún jiǎ shuō。
1． 2． 1 shēngzhǎng sù fēn bù bù jūn yún jiǎ shuō cholodny（ 1927） hé went（ 1928） yǐ yàn mài pēi yá qiào wéi cái liào yán jiū fā xiàn zài dān cè lán guāng zuò yòng xià， bèi guāng cè pēi yá qiào dǐng duān kuò sàn dào qióng zhī zhōng de shēngzhǎng cì jī wù zhì huó xìng gāo yú xiàng guāng cè， bìng rèn wéi gāi wù zhì shì shēngzhǎng sù， jù cǐ tí chū xiàng guāng xìng yùn dòng shì yóu yú zài dān cè guāng zuò yòng xià shēngzhǎng sù fēn bù bù jūn yún yǐn qǐ de ,thimann děng（ 1937） chēng zhī wéi cholodny － went xué shuō， bìng yìng yòng gāi xué shuō jiě shì zhí wù xiàng guāng xìng jí xiàng zhòng lì xìng yùn dòng xiàn xiàng， yán yòng zhì jīn， chéng wéi jiě shì xiàng guāng xìng yùn dòng de jīng diǎn lǐ lùn。 rán 'ér bruinsum děng（ 1975） yǐ xiàng rì kuí yòu miáo wéi cái liào yán jiū zhí wù xiàng guāng xìng yùn dòng tè xìng shí fā xiàn， dān cè lán guāng chǔlǐ bìng wèi yǐn qǐ shēngzhǎng sù fēn bù bù jūn yún， yīn 'ér duì gāi jiǎ shuō tí chū zhì yí。 hasagawa（ 1989） chóngfù went shì yàn fā xiàn went cè dé de pēi yá qiào wān qū dù shì shēngzhǎng sù hé shēngzhǎng yì zhì wù zhì liǎng lèi huà hé wù zǒng fǎn yìng de jiēguǒ， rèn wéi went de jiēguǒ shì yī zhǒng jiǎ xiàng。 dàn lino（ 1991） yǐ yù mǐ wéi cái liào， duì yù mǐ pēi yá qiào xiàng guāng cè hé bèi guāng cè nèi yuán shēngzhǎng sù hán liàng de cè dìng biǎo míng， dān cè lán guāng yǐn qǐ shēngzhǎng sù fēn bù bù jūn yún， cóng 'ér yǐn qǐ pēi yá qiào xiàng guāng wān qū， cǐ jiēguǒ zhī chí liǎo cholodny－ went xué shuō。
1． 2． 2 yì zhì wù zhì fēn bù bù jūn yún jiǎ shuō hasagawa děng（ 1980 ～ 1986） yǐ luóbo děng wéi cái liào， duì xiàng guāng xìng yùn dòng jī lǐ jìn xíng liǎo xiáng xì de yán jiū， huò dé liǎo yǔ brunsum xiāng tóng de jiēguǒ， tóng shí fā xiàn dān cè guāng yǐn qǐ xiàng guāng cè jī lěi shēngzhǎng yì zhì wù zhì， cóng 'ér tí chū brunsum－ hasagawa xué shuō（ 1990）， rèn wéi zhí wù xiàng guāng xìng yùn dòng shì yóu yú dān cè guāng yǐn qǐ shēngzhǎng yì zhì wù zhì fēn bù bù jūn yún suǒ zhì。 yī xiē yán jiū biǎo míng， zài bù tóng zhí wù zhōng yǐn qǐ xiàng guāng xìng yùn dòng de yì zhì wù zhì yòu suǒ bù tóng。 yǐn qǐ lǜ sè xiàng rì kuí yòu miáo xià pēi zhóu xiàng guāng wān qū de yì zhì wù zhì shì huáng zhì quán děng（ franssen&bruinsma， 1981）， yǐn qǐ luóbo xià pēi zhóu xiàng guāng wān qū de yì zhì wù zhì shì shùn shì luó bǔ níng、 fǎn shì luóbo níng hé luóbo fēn liǎn（ hasagawa děng， 1986）。 yàn mài pēi yá qiào zhōng de yì zhì wù zhì zhì jīn wèi jiàn dìng chū， dàn gēn jù sè pǔ fēn xī， tā bù shì tuō luò suān。 chén rǔ mín（ 1999） yán jiū zhǐ chū yì zhì wù zhì 6- jiá jī 2- běn bìng zuò lín tóng fēn bù bù jūn yún shì dān cè guāng zuò yòng xià yù mǐ pēi yá qiào xiàng guāng yùn dòng de zhù yào yuán yīn。
mù qián， zài jiě shì zhí wù xiàng guāng xìng yùn dòng de liǎng zhǒng jiǎ shuō zhōng， jīng diǎn de cholodny－ went xué shuō miàn lín yán jùn de tiǎo zhàn， sì hū bruinsum－ hasagawa xué shuō zhàn yōu shì。 liǎng zhǒng xué shuō shàng yòu zhēng yì， xué zhě men hái méi yòu tǒng yī de kàn fǎ， shàng dài jìn yī bù shēn rù de yán jiū。
1． 3 yè xiāng qiàn yòng lǚ bó bǎ guāng xià shēngzhǎng de cāng 'ěr yè piàn yī bàn zhē zhù hòu， yè bǐng xiāng yìng de lìng yī cè yán cháng， xiàng guāng yuán fāng xiàng wān qū， zhè yàng yè piàn jiù huì cóng yìn chù yí dòng dào guāng liàng chù， yè piàn bù yì chóngdié， zhè jiù shì yè xiāng qiàn xiàn xiàng。 yòu rén tuī cè yè piàn zhē bì bù fēn yùn shū jiào duō shēngzhǎng sù dào gāi cè de yè bǐng， yīn cǐ gāi cè yè bǐng shēngzhǎng kuài， yè bǐng xiàng guāng wān qū。
1． 4 tài yáng zhuī zōng mián huā、 xiàng rì kuí hé huā shēng děng zhí wù dǐng duān zài 1d zhōng suí yáng guāng 'ér zhuàndòng， jí suǒ wèi de tài yáng zhuī zōng， yè piàn yǔ guāng chuí zhí， zhè zhǒng xiàn xiàng shì róng zhì kòng zhì yè zhěn de yùn dòng xì bāo 'ér yǐn qǐ de。 xiàng rì kuí de xiàng yáng yùn dòng shì yī gè fù zá de guò chéng。 kuí huā bái tiān suí tài yáng yóu dōng 'ér xī zhuàndòng， zhèng wǔ shí fēn cháo nán 'ér zhuànxiàng xī fāng， dào yè jiān bā diǎn bàn zhōng zuǒ yòu yóu xī 'ér dōng zhuǎn， zhì yú yè kuí huā yǐ cháo xiàng dōng fāng 'ér bìng fēi zài dì 2 tiān tài yáng chū shēng shí cái cóng xī 'ér zhuànxiàng dōng fāng de。 kuí huā de yùn dòng jī zhì shàng wú shēn rù de yán jiū。
2 xiàng zhòng lì xìng（ gravitropism）
xiàng zhòng lì xìng shì zhí wù zài zhòng lì yǐng xiǎng xià， bǎo chí yī dìng fāng xiàng shēngzhǎng de tè xìng。 mù qián， duì xiàng zhòng lì xìng de yán jiū yǐ fā zhǎn chéng wéi yī xīn xīng xué kē yī zhòng lì zhí wù shēng lǐ xué。 zhòng lì zhí wù shēng lǐ xué zài dāng dài kōng jiān shēng mìng kē xué zhōng jù yòu jǔ zú qīng zhòng de dì wèi， jiān fù chǎn míng dì qiú zhòng lì zài shēng wù jìn huà jìn chéng zhōng de zuò yòng hé kōng jiān bù tóng zhòng lì huán jìng zhōng fā zhǎn zhí wù zāi péi jì shù de shuāngchóng rèn wù。 xiàng zhòng lì xìng fēn wéi zhèng xiàng zhòng lì xìng、 fù xiàng zhòng lì xìng hé héng xiàng zhòng lì xìng（ dì xià jīng shuǐ píng fāng xiàng shēngzhǎng）。
2． 1 gēn de zhèng xiàng zhòng lì xìng mù qián， jiě shì gēn de xiàng zhòng lì xìng yùn dòng jī lǐ yòu 3 zhǒng jiǎ shuō： cholodny－ went xué shuō、 píng héng shí xué shuō hé shuāng chā lǐ lùn。
2． 1． 1 píng héng shí xué shuō zǎo zài dá 'ěr wén shí dài jiù yǐ zhī dào gēn guān shì gǎn shòu zhòng lì cì jī de bù fēn， dàn gēn guān rú hé gǎn shòu zhòng lì cì jī， cháng qī yǐ lái zhòng shuō fēn tán， qí zhōng haberland-nemee de píng héng shí xué shuō shòu dào pǔ biàn de zhòng shì。 píng héng shí xué shuō rèn wéi gēn guān gǎn shòu zhòng lì cì jī de shì xì bāo nèi kě yí dòng de kē lì， chēng zhī wéi píng héng shí（ statolith）。 yī bān rèn wéi， zào fěn tǐ（ amyloplast） kě néng shì gēn guān xì bāo zhōng gǎn shòu zhòng lì zuò yòng de píng héng shí huò chēng zhī wéi zhòng lì chuán gǎn qì（ gravisensor）。 l gè zào fěn tǐ xì bāo hán yòu 10～ 20 gè zhí jìng wéi 4～ 10um de diàn fěn lì。 hán píng héng shí de xì bāo chēng wéi píng héng xì bāo（ statocytes）。 zhí wù tǐ nèi de píng héng shí fēn bù yīn qì guān 'ér yì。 gēn bù de píng héng shí zài gēn guān zhōng， ér jīng bù de píng héng shí fēn bù zài wéi guǎn shù zhōu wéi de 1～ 2 céng xì bāo（ diàn fěn qiào）。 píng héng shí zài zhòng lì yǐng xiǎng xià， xià chén zài xì bāo de dǐ bù。
shì yàn biǎo míng， gài lí zǐ zài xiàng zhòng lì xìng fǎn yìng zhōng qǐ zhe zhòng yào de zuò yòng。 jiāng hán yòu gài lí zǐ shì hé jì（ rú egta） de qióng zhī kuài fàng zài héng fàng yù mǐ gēn de gēn guān shàng， wú xiàng zhòng lì xìng fǎn yìng； rú gǎi yòng hán gài lí zǐ de qióng zhī kuài， zé huī fù xiàng zhòng lì xìng fǎn yìng。 jìn yī bù yán jiū fā xiàn， yù mǐ gēn guān zhōng de gài diào sù nóng dù shì shēn cháng qū de 4 bèi。 wài shī gài diào sù de yì zhì jì yú gēn guān， zé gēn sàng shī xiàng zhòng lì xìng fǎn yìng。
jié hé píng héng shí、 shēngzhǎng sù、 gài lí zǐ hé gài diào sù duì xiàng zhòng lì xìng de yǐng xiǎng， yòu rén tí chū xiàng zhòng lì xìng de jī lǐ： gēn héng fàng shí， píng héng shí chén jiàng dào xì bāo xià cè de nèi zhì wǎng shàng， chǎn shēng yā lì， yòu fā nèi zhì wǎng shì fàng gài lí zǐ dào xì bāo zhì nèi， gài lí zǐ hé gài diào sù jié hé jī huó xì bāo xià cè de gài bèng hé shēngzhǎng sù bèng， yú shì xì bāo xià cè jī lěi jiào duō de gài lí zǐ hé shēngzhǎng sù， yǐng xiǎng gāi cè xì bāo de shēngzhǎng。
2． 1． 2 shuāng chā lǐ lùn mesland（ 1992） gēn jù fēi xiàn xíng bù píng héng rè lì xué lǐ lùn， tí chū zhòng lì zhěng tǐ zuò yòng gài niàn， jí suǒ wèi de shuāng chā lǐ lùn。 shuāng chā lǐ lùn rèn wéi xì bāo hé hé xì bāo gǔ jià zài xì bāo duì zhòng lì gǎn shòu hé chuán dǎo zhōng qǐ zhe hěn zhòng yào de zuò yòng， tuī cè zài xì bāo zhōng kě néng cún zài zhòng lì zhì mǐn chuāng（ gravity-sensitivewindow）。
lorenzi&perbal（ 1990） yǐ biǎn dòu yòu miáo wéi cái liào， tōng guò bù tóng chǔlǐ tiáo jiàn xià xì bāo hé xíng wéi de yán jiū fā xiàn， xì bāo hé hé xì bāo gǔ jià què shí qǐ zhe zhòng lì gǎn shòu qì de zuò yòng。
liú chéng xiàn（ 2001） tí chū： zhòng lì gǎn shòu de qǐ shǐ guò chéng shì gēn guān xì bāo zhōng bāo róng xìng ca2+ nóng dù jú bù zēng jiā， zhòng lì yòu dǎo bāo róng xìng ca2+ nóng dù zēng jiā de jī lǐ， kě néng shè jí dào zào fěn tǐ hé xì bāo qì de chén jiàng， tōng guò xì bāo gǔ jià yǐn qǐ lín suān jī chún shuǐ jiě， bāo róng xìng ca2+ nóng dù zēng jiā， huó huà gài diào dàn bái hé cì jī ca2+ hé ca2+－ gài diào dàn bái yǐ lài xíng de méi， rú ca2+－ atp méi hé dàn bái zhì jī méi， zuì hòu dǎo zhì bāo nèi hé bāo wài ca2+ tī dù xíng chéng， bù duìchèn ca2+ fēn bù kě néng yòu chā bié de xiū shì xì bāo gǔ jià dàn bái， gǎi biàn wéi guǎn fāng wèi， yǐng xiǎng xì bāo bì hé chéng hé chén jī， jiēguǒ xíng chéng yī zhǒng fēi cì jī cè gèng kuài shēngzhǎng de shēngzhǎng tī dù， chǎn shēng wān qū。
2． 2 jīng de fù xiàng zhòng lì xìng hé gǔ lèi zuò wù de jīng yòu fù xiàng zhòng lì xìng fǎn yìng。 yù mǐ hé gāo liáng jié jiān de jī bù péng dà， xiǎo mài、 shuǐ dào hé yàn mài de yè qiào jī bù yòu tè shū gǎn shòu zhòng lì qì guān（ jiǎ yè zhěn）。 dāng zhè xiē zhí wù de jīng héng fàng huò zhí zhū dǎo fú shí， gǎn shòu qì guān zhōng de píng héng shí zài 2～ 10min nèi biàn chén jiàng dào xì bāo xià cè， 15～ 30min nèi kāi shǐ chéng fù xiàng zhòng lì xìng fǎn yìng， xià cè jī lěi jiào duō de shēngzhǎng sù、 chì méi sù hé yǐ xī， shēngzhǎng kuài， jié jiān xiàng shàng wān qū shēngzhǎng。
3 xiàng chù xìng
dá 'ěr wén zài guān chá xī fān lián juàn xū xiàng zhī zhù kuài sù wān qū yùn dòng shí fā xiàn， juàn xū de mò shāo jiē chù dào zhī zhù hòu， zài 20～ 30s nèi jiù néng jī fā chū míng xiǎn de wān qū lái。 tā rèn wéi zhè yàng kuài sù de yùn dòng bù shì xiàng guāng xìng shēngzhǎng de jī lǐ suǒ néng jiě shì de， bìng dà dǎn tí chū： juàn xū de xiàng chù xìng yùn dòng shì kào diàn bō chuán dì hé yuán shēng zhì shōu suō lái shí xiàn de。
jīng guò yǐ sī guā juàn xū wéi cái liào de dà liàng yán jiū， lóu chéng hòu děng（ 1996） tí chū： juàn xū de kuài sù xiàng chù xìng yùn dòng shì kào dòng zuò diàn bō chuán dì yǐn qǐ xià duàn zǔ zhì yuán shēng zhì tǐ shōu suō lái wán chéng de， dòng zuò diàn bō de chuán dì yě bù shì dān kào jú bù huí lù diàn liú， hái yào yòu shén jīng dì zhì yǐ suān dǎn jiǎn de xiāng hù xié zuò， jiāo tì tuī jìn lái zhí xíng。
cǐ wài， zhí wù de xiàng xìng yùn dòng hái yòu xiàng huà xìng hé xiàng shuǐ xìng。 xiàng huà xìng shì zhǐ mǒu xiē huà xué wù zhì zài zhí wù zhōu wéi fēn bù bù jūn yún 'ér yǐn qǐ de shēngzhǎng， rú zuò wù gēn bù cháo xiàng féi liào jiào duō de tǔ rǎng shēngzhǎng。 xiàng shuǐ xìng shì zhǐ tǔ rǎng zhōng shuǐfèn fēn bù bù jūn yún shí， zhí wù gēn qū xiàng jiào shī dì fāng shēngzhǎng de tè xìng。 |
|
- n.: tropism
|
|
| shēng wù | zhí wù | zhí wù shēng lǐ xué | zhí wù xué | |
|
|
| píng jūn fāng xiàng xìng yùn dòng zhǐ biāo | |
|