|
|
|
|
gǔ dài lì shǐ xué jiā sī mǎ qiān
zhōng guó lì dài jūn shè zhì zhuān mén jì lù hé biān zhuàn lì shǐ de guān zhí， tǒng chēng shǐ guān 。 gè cháo duì shǐ guān de chēng wèi yǔ fēn lèi duō bù xiāng tóng， dàn zhù yào de kě yǐ fēn lèi jì lù lèi hé biān zuǎn lèi liǎng zhě。 shǐ guān gāng gāng chū xiàn de shí hòu yǐ jí fā zhǎn guò chéng zhōng de hěn cháng shí jiān， zhè liǎng zhě shì bù dà fēn bié de， hòu lái yǎn huà chū zhuān mén fù zé jì lù de qǐ jū zhù shǐ guān hé shǐ guǎn shǐ guān ， qián zhě suí shì huáng dì zuǒ yòu， jì lù huáng dì de yán xíng yǔ zhèng wù dé shī， huáng dì bù néng yuè dú zhè xiē jì lù nèi róng， hòu zhě zhuān mén biān zuǎn qián dài wáng cháo de guān fāng lì shǐ。
shǐ guān de lì shǐ
zài zhōng guó lì shǐ shàng， shè lì shǐ guān ， jì lù guó jiā dà zhèng hé dì wáng yán xíng， shì yī zhǒng yóu lái yǐ jiǔ de zhì dù hé chuán tǒng。
zài xià dài de nú lì zhì guó jiā jī gòu zhōng， yǐ shè zhì liǎo shǐ guān 。《 lǚ shì chūn qiū · xiān shí piān》 jìzǎi： xià jié huāng yín wú dào， tài shǐ lìng zhōng gǔ chū qí tú fǎ jìn xíng quàn jiàn， wú xiào， jí qì 'ér bēn shāng。
shāng zhōu shí dài， jiá gǔ wén zhōng yòu “ zuò cè ”、“ shǐ”、“ yǐn” děng zì。《 shuō wén jiě zì》：“ shǐ， jì shì zhě yě， cóng yòu chí zhōng。” jí shǐ de chū yì shì zhǐ gǔ dài jì shì zhī guān lì， jí shǐ guān 。 jīn wén yòu“ zuò cè nèi shǐ”、“ zuò cè yǐn” de jì lù。 jù wáng guó wéi zài《 guān táng jí lín》 zhōng kǎo zhèng，“ zuò cè” hé“ nèi shǐ” shì tóng yàng de guān zhí， qí zhǎngguān chēng“ yǐn”， dōushì zhǎng guǎn wén shū、 jì lù shí shì de shǐ guān 。《 zhōu lǐ · chūn guān》 jìzǎi zhōu wáng shì shè yòu wǔ shǐ。
（ yī） dà shǐ zhí wèi hěn gāo。 xīn wáng dēng jī， dà shǐ cān jiā cè mìng diǎn lǐ。 wáng wéi guó jiā dà shì yòu shí hái huì fǎng wèn dà shǐ。 rú《 guó yǔ
· jìn yǔ》 zài xū chén yuē：“ wén wáng fǎng yú xīn、 yǐn（ xīn jiá、 yǐn yì， èr rén jiē zhōu dà shǐ）。” yòu shí dà shǐ hái mìng lìng bǎi guān guī jiè wáng de quē diǎn， rú《 zuǒzhuàn》 xiāng gōng sì nián zài：“ wèi jiàng yuē： xī zhōu xīn jiá zhī wéi dà shǐ yě， mìng bǎi guān zhēn wáng quē。” cǐ wài， dà shǐ hái zhǎng jì lù shí shì， bǎo guǎn wén shū děng。
（ èr） xiǎo shǐ zhì bēi， jīn yù fú shuō： zài gǔ dài shǐ jí zhōng yī bān chēng zhī wéi“ shǐ”。《 zhōu lǐ》 yún：“ fán guó shì yòng lǐ fǎ shí， zuǒ dà shǐ， zhǎng qí xiǎo shì。”
（ sān） nèi shǐ qí zhì zuì zūn。《 zhōu lǐ》 shuō nèi shǐ zhǎng cè mìng zhū hóu jí gū qīng dà fū， zhǎng shū wáng mìng。 rú《 zuǒzhuàn》 xī gōng 'èr shí bā nián zài：“ wáng mìng nèi shǐ shū xīng fù cè mìng jìn hóu wéi hóu bó。” yòu shí， nèi shǐ hái fèng wáng mìng chū shǐ zhū hóu guó，《 zuǒzhuàn》 xī gōng shí liù nián zài：“ zhōu nèi shǐ shū xīng chěng yú sòng。”
（ sì） wài shǐ zhì bēi，《 zhōu lǐ》 yún qí zhí wù shì“ zhǎng sì fāng zhī zhì， zhǎng sān huáng wǔ dì zhī shū。”
（ wǔ） yù shǐ zhì bēi， yòu yī míng zhù xià shǐ。 qí zhí wù shì zhǎng guǎn tú shū děng。
chūn qiū shí qī，“ jūn jǔ bì shū”， yòu dà shǐ、 xiǎo shǐ、 nèi shǐ、 wài shǐ、 zuǒ shǐ、 yòu shǐ děng shǐ guān 。“ dà shǐ zhǎng guó zhī liù diǎn， xiǎo shǐ zhǎng bāng guó zhī zhì， nèi shǐ zhǎng shū wáng mìng， wài shǐ zhǎng shū shǐ hū sì fāng， zuǒ shǐ jì yán， yòu shǐ jì shì。”（ liú zhī jǐ：《 shǐ tōng · shǐ guān jiàn zhì》）。《 lǐ jì · yù zǎo》 shuō shì“ dòng zé zuǒ shǐ shū zhī， yán zé yòu shǐ shū zhī”。 kě jiàn， shǐ guān de fēn gōng hé zhí zé shì shí fēn xì zhì、 míng què de。
qín hàn yǐ hòu， shǐ guān de míng chēng fán duō， zhí wù gè yì， dàn shǐ guān de shè zhì què yī zhí bǎo liú xià lái。 qín guī tài shǐ lìng， hàn zhì tài shǐ gōng， shǐ guān zhí zé yóu tài shǐ gōng fù zé， cháng wù gōng zuò yóu shǐ shū lìng shǐ chéng dān。 táng shè qǐ jū láng， hái yòu lán tái lìng、 zhù xià shǐ、 zhù zuò láng、 zuǒ yòu shǐ děng děng， lì cháo lì dài dōuyòu shǐ guān 。
táng cháo liú zhī jǐ zhù《 shǐ tōng》， duì gǔ dài shǐ guān jiàn zhì de qǐ yuán yǔ yǎn biàn， yòu xiáng xì jì shù。 tā rèn wéi shǐ zhī wéi yòng， shì " jì gōng sī guò、 zhāng shàn dàn 'è、 dé shī yīzhāo、 róng rǔ qiānzǎi " de dà shì。 jiǎ rú méi yòu shǐ guān ， jiù huì shàn 'è bù fēn， shì fēi bù biàn， gōng guò bù qīng， jiēguǒ shì " fén tǔ wèi gān， yán chī yǒng miè "。 yīn cǐ tā shuō： " gǒu shǐ guān bù jué， zhú bó cháng cún， zé qí rén yǐ wáng， yǎo chéng kōng jì， ér qí shì rú zài， jiǎo tóng xīng hàn。 yòng shǐ hòu zhī xué zhě， zuò pī náng qiè， ér shén jiāo wàn gǔ； bù chū hù tíng， ér qióng lǎn qiānzǎi。 jiàn xián 'ér sī qí， jiàn bù xián 'ér nèi zìxǐng。 ruò nǎi chūn qiū chéng 'ér nì zǐ jù， nán shǐ zhì 'ér zéi chén shū。 qí jì shì zài yán yě zé rú bǐ， qí quàn shàn chéng 'è yě yòu rú cǐ。 yóu sī 'ér yán， zé shǐ zhī wéi yòng， qí lì shèn bó。 nǎi shēng rén zhī jí wù， wèiguó jiā zhī yào dào。 yòu guó yòu jiā zhě， qí kě quē zhī zāi !" qí shí， duì yú " shǐ zhī wéi yòng "， lì dài dì wáng xīn lǐ yě hěn míng bái。 bù guò， tā men shè zhì shǐ guān ， yán yòng " jūn jǔ bì shū " de chūnqiūzhuàn tǒng， bìng bù kǎo lǜ shénme zhāng shàn dàn 'è、 jī zhuó yáng qīng de wèn tí， mùdì zhǐ shì wéi zì jǐ shù bēi lìzhuàn， liú fāng bǎi shì。《 shǐ jì · mèng cháng jūn chuán》 zài： " mèng cháng jūn dài kè zuò yǔ， ér píng fēng hòu cháng yòu shì shǐ， zhù jì jūn suǒ yǔ kè yǔ。 " shì shǐ jì xiē shénme ? hòu rén bù dé 'ér zhī。 dà gài shì jì shù tā " hàokè zì xǐ " de shàn jǔ， zǒng bù huì ràng shì shǐ jì shù tā zài lù jīng zhào guó shí， zhǐ yīn zhào rén chū guān， xiào chēng tā " nǎi miǎo xiǎo dà fū "， biàn jī shā shù bǎi rén de zuì xíng bā。
lì dài dì wáng duì yú shǐ guān men zài yán jì shì， dōushì zì zhēn jù zhuó， jīn jīn jì jiào。 zhì yú " jūn jǔ bì shū "， què shì yòu xuǎn zé、 yòu tiáo jiàn de。 yòu liǎo gōng jì， zuò liǎo hǎo shì， dāng rán yào dà shū tè shū。 jiù shì méi yòu gōng jì， méi gànhǎoshì， yě yào xū gòu yī xiē zài rù shǐ cè； huò zhě " jiǎ rén zhī měi， jiè wéi sī huì "； huò zhě diān dǎo hēi bái， bǎ huài shì shuō chéng hǎo shì。 zǒng zhī， " zì chēng wǒ cháng， xiāng wèi bǐ duǎn "， " lüè wài bié nèi， yǎn 'è yáng shàn "( liú zhī jǐ：《 shǐ tōng》 )， fán shì duì zì jǐ yòu lì de shì， " bì shū " wú yí； fán shì duì zì jǐ bù lì de shì， wàn wàn bù kě jiàn zhū shǐ cè。 dì wáng men huò duō huò shǎo dū huì gān yī xiē huài shì， nà xiē zéi chén nì zǐ、 yín jūn luàn zhù， gān de huài shì jiù gèng duō， dàn shì gān guī gān， jǔ guī jǔ， yào zài rù shǐ cè， chuán zhī hòu dài， shì jué duì bù yǔn xǔ de。 " huì jì zhāng yú yīzhāo， è míng pī yú qiānzǎi "， yòu nǎ yī gè dì wáng yuàn yì bǎ zì jǐ de " huì jì " zài rù shǐ cè ní ? suǒ wèi " jūn jǔ bì shū "， bù guò shì yī jù jiǎ huà。 zhǐ yòu zài gǔ dài shǐ shū zuò wéi gōng tíng mì jí， yóu tài shǐ fù zé de shí hòu， shǐ guān yòu jìzǎi tè quán， huáng dì shì bù néng chá kàn shǐ guān jìzǎi。
shǐ guān men duì yú“ jūn jǔ bì shū” de tài dù pō wéi rèn zhēn。 zhōng guó gǔ dài de shǐ guān yòu“ bǐng bǐ zhí shū” hǎo chuán tǒng， yóu qí shì sī mǎ qiān zhè yàng yī gè tè shū de shǐ guān ， chéng wéi hòu shì shǐ guān jìng xiāng jì chéng de pǐn zǎo hé shǐ dé。 tā mendōu zhī dào " shǐ zhī wéi wù， shēn yǐ quàn jiè， shù zhī fēng shēng "， " fū suǒ wèi zhí bǐ zhě， bù yǎn 'è， bù xū měi， shū zhī yòu yì yú bāo biǎn， bù shū wú sǔn yú quàn jiè "（ liú zhī jǐ：《 shǐ tōng》）。 yīn cǐ， duì dì wáng men de yán xíng， suí shí dōuyào jì lù xià lái， bù guǎn nǐ " jǔ " dé duì bù duì， dōuyào " zhí shū qí shì "。 nà pà bǎ tú dāo jià zài bó zǐ shàng， yě yào shuō zhēn huà， bù shuō jiǎ huà。 " nìngwéi lán cuī yù zhé， bùwèi xiāo fū 'ài róng "， jué duì bù néng " lán 'ài xiāng zá， zhū zǐ bù fēn "。
dì wáng hé shǐ guān ， yī gè yào " zì chēng wǒ cháng "、 " yǎn 'è yáng shàn "， yī gè yào " zhí shū qí shì， bù yǎn qí xiá "； yī gè yào wén guò shì fēi， yī gè yào " jūn jǔ bì shū "； yī gè yào wéi zì jǐ shù bēi lìzhuàn， yī gè yào duì hòu rén " shēn yǐ quàn jiè "。 liǎng zhǒng mùdì， liǎng gè biāo zhǔn， nán yuán běi zhé， xíng chéng liǎng zhǒng lì liàng de jiān ruì máo dùn hé jiào liàng。 jiào liàng de jiēguǒ， cháng cháng shì quán lì yā dǎo kàng zhí zhě， tú dāo qiáng guò bǐgǎn zǐ。 zài fēng jiàn jūn zhù zhuān zhì xià， shǐ guān men lǚ zāo 'è nán， yuán yīn jiù zài zhè lǐ。
qǐ jū lù zé shì shǐ guān duì dì wáng yán xíng de yán gé bǎ kòng yǔ jìzǎi， zǎo zài zhōu yǐ yòu， nà shì chēng wéi“ nèi shǐ”。 lì jīng qín hàn wèi jìn nán běi suí táng sòng …… ér bù shuāi， huáng dì jiē wú quán gān yù， dàn zhè zhǒng fēng qì què bèi lǐ shì mín dǎ pò。 zhì cǐ yǐ hòu， yòu táng yǐ lái， dì wáng yuè zhù bìng fēi hǎn jiàn zhī shì， què shǐ dé lì shǐ zhú jiàn cháo zhe niǔ qū de fāng xiàng fā zhǎn。
zhù míng lì shǐ xué jiā
sī mǎ qiān， biān zhuàn《 shǐ jì》
bān gù， biān zhuàn《 hàn shū》
chén shòu， biān zhuàn《 sān guó zhì》 |
|
- : Shi Guan
- n.: historiographer, a historiographer
|
|
shǐ guān zhèn
shǐ guān xiāng |
|
| xìng shì | cāng jié | rén wén shǐ zǔ | cāng jié niǎo jì shū | wén zì zhī zǔ | dà chén | lì shǐ rén wù | lǐ yù | | nán táng | |
|