|
|
zuòzhě: gōng sūn lóng Gongsun Long
《 gōng sūn lóng zǐ 》 shì zhàn guó（ gōng yuán qián 475 ～ gōng yuán qián 221 nián） hòu qī míng jiā dài biǎo rén wù gōng sūn lóng de zhù zuò，《 hàn shū · yì wén zhì》 zhōng shōu lù liǎo《 gōng sūn lóng zǐ 》 shí sì piān， dàn xiàn zài zhǐ bǎo cún xià lái liǎo liù piān。 dì yī piān《 jì fǔ》 yě shì hòu rén sōu jí de yòu guān tā de shì jì， qí tā wǔ piān jī běn shàng kě yǐ kěn dìng shì gōng sūn lóng suǒ zuò。 zuò wéi míng jiā de dài biǎo rén wù， tā yǐ “ bái mǎ fēi mǎ ” lùn hé“ lí jiān bái” ér zhù míng， tā de zhè xiē sī xiǎng fēn bié jiàn yú《 bái mǎ fēi mǎ lùn》 hé《 jiān bái lùn》 zhōng， zhè shì gōng sūn lóng míng biàn sī xiǎng de hé xīn nèi róng。 zài《 gōng sūn lóng zǐ 》 yī shū zhōng， gōng sūn lóng zhù yào yán jiū liǎo gài niàn de nèi hán hé wài yán， yǐ jí shì wù de gòng xìng hé gè xìng suǒ jù yòu de nèi zài máo dùn， tā de tè diǎn jiù shì kuā dà zhè zhǒng máo dùn， bìng fǒu rèn liǎng zhě de tǒng yī， suǒ yǐ zuì hòu dé chū wéi bèi cháng lǐ de jié lùn。 jí bái mǎ bù shì pǔ tōng suǒ shuō de mǎ， yán sè zhōng de bái sè hé zhì dì de jiān yìng tā yě rén wéi dì fēn liè kāi lái lùn shù。
lìng wài， zài《 zhǐ wù lùn》 zhōng tā hái zhuózhòng lùn shù liǎo zhǐ yǔ wù de guān xì。“ zhǐ” jí shì wù de gài niàn huò míng chēng，“ wù” shì jù tǐ de shì wù， tā men de guān xì yě jiù shì wù zhì yǔ yì shí de guān xì，《 tōng biàn lùn》 zé lùn shù liǎo duì yùn dòng biàn huà de kàn fǎ，《 míng shí lùn》 tǎo lùn míng yǔ shí de guān xì。 shàng shù de wǔ piān zǔ chéng liǎo yī gè wán zhěng de xué shuō tǐ xì。
《 gōng sūn lóng zǐ 》 de zhù shì běn， yòu sòng cháo rén xiè xī shēn de zhù běn， yǐ jí qīng cháo chén lǐ de《 gōng sūn lóng zǐ zhù》， jìn dài chén zhù de《 gōng sūn lóng zǐ jí jiě》， wáng qǐ xiāng de《 gōng sūn lóng zǐ xiào quán》 yě kě yǐ cān kǎo。
jì fǔ
gōng sūn lóng， liù guó shí biàn shì yě。 jí míng shí zhī sǎnluàn， yīn zī cái zhī suǒ cháng， wéi“ shǒu bái” zhī lùn。 jiǎ wù qǔ pì， yǐ“ shǒu bái” biàn， wèi bái mǎ wéi fēi mǎ yě。 bái mǎ wéi fēi mǎ zhě： yán bái， suǒ yǐ míng sè； yán mǎ， suǒ yǐ míng xíng yě。 sè fēi xíng， xíng fēi sè yě。 fū yán sè， zé xíng bù dāng yǔ； yán xíng， zé sè bù yí cóng。 jīn hé yǐ wéi wù， fēi yě。 rú qiú bái mǎ yú jiù zhōng， wú yòu， ér yòu lí sè zhī mǎ； rán bù kě yǐ yīngyǒu bái mǎ yě。 bù kě yǐ yīngyǒu bái mǎ， zé suǒ qiú zhī mǎ wáng yǐ， wáng zé bái mǎ jìng fēi mǎ。 yù tuī shì biàn， yǐ zhèng míng shí， ér huà tiān xià yān。
lóng yǔ kǒng chuān huì zhào píng yuán jūn jiā。 chuān yuē：“ sù wén xiān shēng gāo yì， yuàn wéi dì zǐ jiǔ； dàn bù qǔ xiān shēng yǐ bái mǎ wéi fēi mǎ 'ěr。 qǐng qù cǐ shù， zé chuān qǐng wéi dì zǐ”。 lóng yuē：“ xiān shēng zhī yán bèi！ lóng zhī suǒ yǐ wéi míng zhě， nǎi yǐ bái mǎ zhī lùn 'ěr。 jīn shǐ lóng qù zhī， zé wú yǐ jiào yān。 qiě yù shī zhī zhě， yǐ zhì yǔ xué bù rú yě。 jīn shǐ lóng qù zhī， cǐ xiān jiào 'ér hòu shī zhī yě。 xiān jiào 'ér hòu shī zhī zhě， bèi。 qiě bái mǎ fēi mǎ， nǎi zhòng ní zhī suǒ qǔ。 lóng wén chǔ wáng zhāng fán ruò zhī gōng， zài wàng guī zhī yǐ， yǐ shè jiāo sì yú yún mèng zhī pǔ。 ér sàng qí gōng， zuǒ yòu qǐng qiú zhī， wáng yuē： ‘ zhǐ！ chǔ wáng yí gōng， chǔ rén dé zhī， yòu hé qiú yān？ ’ zhòng ní wén zhī yuē：‘ chǔ wáng rén yì 'ér wèi suì yě。 yì yuē rén wáng gōng， rén dé zhī 'ér yǐ， hé bì chǔ！’ ruò cǐ， zhòng ní yì chǔ rén yú suǒ wèi rén。 fū shì zhòng ní yì chǔ rén yú suǒ wèi rén， ér fēi lóng yì bái mǎ yú suǒ wèi mǎ， bèi。 xiān shēng xiū rú shù， ér fēi zhòng ní zhī suǒ qǔ； yù xué， ér shǐ lóng qù suǒ jiào， zé suī bǎi lóng， gù bù néng dāng qián yǐ。” kǒng chuān wú yǐ yìng yān。
gōng sūn lóng， zhào píng yuán jūn zhī kè yě。 kǒng chuān， kǒng zǐ zhī yè yě。 chuān yǔ lóng huì， chuān wèi lóng yuē：“ chén jū lǔ， cè wén xià fēng， gāo xiān shēng zhī zhì， shuō xiān shēng zhī xíng， yuàn shòu yè zhī rì jiǔ yǐ， nǎi jīn dé jiàn。 rán suǒ bù qǔ xiān shēng zhě， dú bù qǔ xiān shēng zhī yǐ bái mǎ wéi fēi mǎ 'ěr。 qǐng qù bái mǎ fēi mǎ zhī xué， chuān qǐng wéi dì zǐ。” gōng sūn lóng yuē：“ xiān shēng zhī yán， bèi！ lóng zhī xué， yǐ bái mǎ wéi fēi mǎ zhe yě。 shǐ lóng qù zhī， zé lóng wú yǐ jiào。 wú yǐ jiào， ér nǎi xué yú lóng yě zhě， bèi。 qiě fū yù xué yú lóng zhě， yǐ zhì yǔ xué yān wéi bù dài yě。 jīn jiào lóng qù bái mǎ fēi mǎ， shì xiān jiào 'ér hòu shī zhī yě。 xiān jiào 'ér hòu shī zhī， bù kě。 xiān shēng zhī suǒ yǐ jiào lóng zhě， sì qí wáng zhī wèi yǐn wén yě。 qí wáng zhī wèi yǐn wén yuē：‘ guǎ rén shèn hǎo shì， yǐ qí guó wú shì hé yě？’ yǐn wén yuē：‘ yuàn wén dà wáng zhī suǒ wèi shì zhě’ qí wáng wú yǐ yìng。 yǐn wén yuē：‘ jīn yòu rén yú cǐ， shì jūn zé zhōng， shì qīn zé xiào， jiāo yǒu zé xìn， chù xiāng zé shùn。 yòu cǐ sì xíng， kě wèi shì hū？’ qí wáng yuē：‘ shàn！ cǐ zhēn wú suǒ wèi shì yě。’ yǐn wén yuē：‘ wáng dé cǐ rén， kěn yǐ wéi chén hū？’ wáng yuē：‘ suǒ yuàn 'ér bù kě dé yě。’ shì shí， qí wáng hǎo yǒng， yú shì yǐn wén yuē：‘ shǐ cǐ rén guǎng tíng dà zhòng zhī zhōng， jiàn qīn wǔ 'ér zhōng bù gǎn dǒu， wáng jiāng yǐ wéi chén hū？’ wáng yuē：‘ jù shì yě， jiàn wǔ 'ér bù dǒu， rǔ yě。 rǔ， zé guǎ rén bù yǐ wéi chén yǐ。’ yǐn wén yuē：‘ wéi jiàn rǔ 'ér bù dǒu， wèi shī qí sì xíng yě。 shì rén wèi shī qí sì xíng， qí suǒ yǐ wéi shì yě。 rán 'ér wáng yī yǐ wéi chén， yī bù yǐ wéi chén， zé xiàng zhī suǒ wèi shì zhě， nǎi fēi shì hū？’ qí wáng wú yǐ yìng。 yǐn wén yuē：‘ jīn yòu rén jūn， jiāng lǐ qí guó， rén yòu fēi， zé fēi zhī。 wú fēi， zé yì fēi zhī。 yòu gōng， zé shǎng zhī。 wú gōng， zé yì shǎng zhī。 ér yuàn rén zhī bù lǐ yě， kě hū？’ qí wáng yuē：‘ bù kě。’ yǐn wén yuē：‘ chén qiè guān xià lì zhī lǐ qí， qí fāng ruò cǐ yǐ。’ wáng yuē：‘ guǎ rén lǐ guó， xìn ruò xiān shēng zhī yán， rén suī bù lǐ， guǎ rén bù gǎn yuàn yě。 yì wèi zhì rán yǔ？’ yǐn wén yuē：‘ yán zhī， gǎn wú shuō hū？ wáng zhī lìng yuē： shā rén zhě sǐ， shāng rén zhě xíng。 rén yòu wèi wáng zhī lìng zhě， jiàn wǔ 'ér zhōng bù gǎn dǒu， shì quán wáng zhī lìng yě。 ér wáng yuē： jiàn wǔ 'ér bù gǎn dǒu zhě， rǔ yě。 wèi zhī rǔ， fēi zhī yě。 wú fēi， ér wáng rǔ zhī， gù yīn chú jí bù yǐ wéi chén yě。 bù yǐ wéi chén zhě， fá zhī yě。 cǐ wú zuì 'ér wáng fá zhī yě。 qiě wáng rǔ bù gǎn dǒu zhě， bì róng gǎn dǒu zhě yě。 róng gǎn dǒu zhě shì 'ér wáng shì zhī， bì yǐ wéi chén yǐ。 bì yǐ wéi chén zhě， shǎng zhī yě。 bǐ wú gōng 'ér wáng shǎng zhī。 wáng zhī suǒ shǎng， lì zhī suǒ zhū yě。 shàng zhī suǒ shì， ér fǎ zhī suǒ fēi yě。 shǎng fá shì fēi， xiāng yǔ sì miù， suī shí huáng dì， bù néng lǐ yě。’ qí wáng wú yǐ yìng yān。 gù lóng yǐ zǐ zhī yán yòu sì qí wáng。 zǐ zhī nán bái mǎ zhī fēi mǎ， bù zhī suǒ yǐ nán zhī shuō。 yǐ cǐ yóu zhī hǎo shì zhī míng， ér bù zhī chá shì zhī lèi。” |
|
《 gōng sūn lóng zǐ 》 shì zhàn guó（ gōng yuán qián 475～ gōng yuán qián 221 nián） hòu qī míng jiā dài biǎo rén wù gōng sūn lóng de zhù zuò。
gōng sūn lóng， xiāng chuán zì zǐ bǐng， wèi guó（ jīn hé nán shěng běi bù） rén， huó dòng nián dài yuē zài gōng yuán qián 320 nián zhì qián 250 nián jiān。 tā de shēng píng shì jì yǐ jīng wú cóng xiáng zhī。 zhōng guó zhàn guó shí qī zhé xué jiā。 míng jiā lí jiān bái pài de dài biǎo rén wù。
《 hàn shū · yì wén zhì》 zhōng shōu lù liǎo《 gōng sūn lóng zǐ 》 shí sì piān， dàn xiàn zài zhǐ bǎo cún xià lái liǎo liù piān。 dì yī piān《 jì fǔ》 yě shì hòu rén sōu jí de yòu guān tā de shì jì， qí tā wǔ piān jī běn shàng kě yǐ kěn dìng shì gōng sūn lóng suǒ zuò。 zuò wéi míng jiā de dài biǎo rén wù， tā yǐ“ bái mǎ fēi mǎ” lùn hé“ lí jiān bái” ér zhù míng， tā de zhè xiē sī xiǎng fēn bié jiàn yú《 bái mǎ fēi mǎ lùn》 hé《 jiān bái lùn》 zhōng， zhè shì gōng sūn lóng míng biàn sī xiǎng de hé xīn nèi róng。 zài《 gōng sūn lóng zǐ 》 yī shū zhōng， gōng sūn lóng zhù yào yán jiū liǎo gài niàn de nèi hán hé wài yán， yǐ jí shì wù de gòng xìng hé gè xìng suǒ jù yòu de nèi zài máo dùn， tā de tè diǎn jiù shì kuā dà zhè zhǒng máo dùn， bìng fǒu rèn liǎng zhě de tǒng yī， suǒ yǐ zuì hòu dé chū wéi bèi cháng lǐ de jié lùn。 jí bái mǎ bù shì pǔ tōng suǒ shuō de mǎ， yán sè zhōng de bái sè hé zhì dì de jiān yìng tā yě rén wéi dì fēn liè kāi lái lùn shù。
lìng wài， zài《 zhǐ wù lùn》 zhōng tā hái zhuózhòng lùn shù liǎo zhǐ yǔ wù de guān xì。“ zhǐ” jí shì wù de gài niàn huò míng chēng，“ wù” shì jù tǐ de shì wù， tā men de guān xì yě jiù shì wù zhì yǔ yì shí de guān xì，《 tōng biàn lùn》 zé lùn shù liǎo duì yùn dòng biàn huà de kàn fǎ，《 míng shí lùn》 tǎo lùn míng yǔ shí de guān xì。 shàng shù de wǔ piān zǔ chéng liǎo yī gè wán zhěng de xué shuō tǐ xì。
《 gōng sūn lóng zǐ 》 de zhù shì běn， yòu sòng cháo rén xiè xī shēn de zhù běn， yǐ jí qīng cháo chén lǐ de《 gōng sūn lóng zǐ zhù》， jìn dài chén zhù de《 gōng sūn lóng zǐ jí jiě》， wáng qǐ xiāng de《 gōng sūn lóng zǐ xiào quán》 yě kě yǐ cān kǎo。
jì fǔ dì yī
gōng sūn lóng， liù guó shí biàn shì yě。 jí míng shí zhī sǎnluàn， yīn zī cái zhī suǒ cháng， wéi“ shǒu bái” zhī lùn。 jiǎ wù qǔ pì， yǐ“ shǒu bái” biàn， wèi bái mǎ wéi fēi mǎ yě。 bái mǎ wéi fēi mǎ zhě， yán bái suǒ yǐ míng sè， yán mǎ suǒ yǐ míng xíng yě； sè fēi xíng， xíng fēi sè yě。 fū yán sè zé xíng bù dāng yǔ， yán xíng zé sè bù yí cóng， jīn hé yǐ wéi wù， fēi yě。 rú qiú bái mǎ yú jiù zhōng， wú yòu， ér yòu lí sè zhī mǎ， rán bù kě yǐ yīngyǒu bái mǎ yě。 bù kě yǐ yīngyǒu bái mǎ， zé suǒ qiú zhī mǎ wáng yǐ； wáng zé bái mǎ jìng fēi mǎ。 yù tuī shì biàn， yǐ zhèng míng shí 'ér huà tiān xià yān。
lóng yú kǒng chuān huì zhào píng yuán jūn jiā。 chuān yuē：“ sù wén xiān shēng gāo yì， yuàn wéi dì zǐ jiǔ， dàn bù qǔ xiān shēng yǐ bái mǎ wéi fēi mǎ 'ěr！ qíng qù cǐ shù， zé chuān qǐng wéi dì zǐ。”
lóng yuē：“ xiān shēng zhī yán bèi。 lóng zhī suǒ yǐ wéi míng zhě， nǎi yǐ bái mǎ zhī lùn 'ěr！ jīn shǐ lóng qù zhī， zé wú yǐ jiào yān。 qiě yù shī zhī zhě， yǐ zhì yǔ xué bù rú yě。 jīn shǐ lóng qù zhī， cǐ xiān jiào 'ér hòu shī yě； xiān jiào 'ér hòu shī zhī zhě， bèi。
“ qiě bái mǎ fēi mǎ， nǎi zhòng ní zhī suǒ qǔ。 lóng wén chǔ wáng zhāng fán ruò zhī gōng， zài wáng guī zhī shǐ， yǐ shè jiāo kǒu yú yún mèng zhī pǔ， ér sàng qí gōng。 zuǒ yòu qǐng qiú zhī。 wáng yuē：‘ zhǐ。 chǔ rén yí gōng， chǔ rén dé zhī， yòu hé qiú hū？’ zhòng ní wén zhī yuē：‘ chǔ wáng rén yì 'ér wèi suì yě。 yì yuē rén wáng gōng， rén dé zhī 'ér yǐ， hé bì chǔ？’ ruò cǐ， zhòng ní yì‘ chǔ rén’ yǔ suǒ wèi‘ rén’。 fū shì zhòng ní yì‘ chǔ rén’ yǔ suǒ wèi‘ rén’， ér fēi lóng‘ bái mǎ’ yú suǒ wèi‘ mǎ’， bèi。”
“ xiān shēng xiū rú shù 'ér fēi zhòng ní zhī suǒ qǔ， yù xué 'ér shǐ lóng qù suǒ jiào， zé suī bǎi lóng， gù bù néng dāng qián yǐ。” kǒng chuān wú yǐ yìng yān。
gōng sūn lóng， zhào píng yuán jūn zhī kè yě； kǒng chuān， kǒng zǐ zhī yè yě。 chuān yǔ lóng huì。 chuān wèi lóng yuē：“ chén jū lǔ， cè wén xià fēng， gāo xiān shēng zhī zhì， shuō xiān shēng zhī xíng， yuàn shòu yì zhī rì jiǔ yǐ， nǎi jīn dé jiàn。 rán suǒ bù qǔ xiān shēng zhě， dú bù qǔ xiān shēng zhī yǐ bái mǎ wéi fēi mǎ 'ěr。 qǐng qù bái mǎ fēi mǎ zhī xué， chuān qǐng wéi dì zǐ。”
gōng sūn lóng yuē：“ xiān shēng zhī yán bèi。 lóng zhī xué， yǐ bái mǎ wéi fēi mǎ zhě yě。 shǐ lóng qù zhī， zé lóng wú yǐ jiào； wú yǐ jiào 'ér nǎi xué yú lóng yě zhě， bèi。 qiě fū yù xué yú lóng zhě， yǐ zhì yǔ xué yān wéi bù dài yě。 jīn jiào lóng qù bái mǎ fēi mǎ， shì xiān jiào 'ér hòu shī zhī yě； xiān jiào 'ér hòu shī zhī， bù kě。”
“ xiān shēng zhī suǒ yǐ jiào lóng zhě， sì qí wáng zhī wèi yǐn wén yě。 qí wáng zhī wèi yǐn wén yuē：‘ guǎ rén shèn hǎo shì， yǐ qí guó wú shì， hé yě？’ yǐn wén yuē：‘ yuàn wén dà wáng zhī suǒ wèi shì zhě。’ qí wáng wú yǐ yìng。 yǐn wén yuē：‘ jīn yòu rén yú cǐ， shì jūn zé zhōng， shì qīn zé xiào， jiāo yǒu zé xìn， chù xiāng zé shùn， yòu cǐ sì xíng， kě wèi shì hū？’ qí wáng yuē：‘ shàn！ cǐ zhēn wú suǒ wèi shì yě。’ yǐn wén yuē：‘ wáng dé cǐ rén， kěn yǐ wéi chén hū？’ wáng yuē：‘ suǒ yuàn 'ér bù kě dé yě。’”
“ shì shí qí wáng hǎo yǒng。 yú shì yǐn wén yuē：‘ shǐ cǐ rén guǎng zhòng dà tíng zhī zhōng， jiàn qīn wǔ 'ér zhōng bù gǎn dǒu， wáng jiāng yǐ wéi chén hū？’ wáng yuē：‘ jù shì yě？ jiàn wǔ 'ér bù dǒu， rǔ yě！ rǔ zé guǎ rén bù yǐ wéi chén yǐ。’ yǐn wén yuē：‘ wéi jiàn wǔ 'ér bù dǒu， wèi shī qí sì xíng yě。 shì rén shī qí sì xíng， qí suǒ yǐ wéi shì yě rán。 ér wáng yī yǐ wéi chén， yī bù yǐ wéi chén， zé xiàng zhī suǒ wèi shì zhě， nǎi fēi shì hū？’ qí wáng wú yǐ yìng。”
“ yǐn wén yuē：‘ jīn yòu rén jūn， jiāng lǐ qí guó， rén yòu fēi zé fēi zhī， wú fēi zé yì fēi zhī； yòu gōng zé shǎng zhī， wú gōng zé yì shǎng zhī， ér yuàn rén zhī bù lǐ yě， kě hū？’ qí wáng yuē：‘ bù kě。’ yǐn wén yuē：‘ chén kǒu guān xià lì zhī lǐ qí， qí fāng ruò cǐ yǐ。’ wáng yuē：‘ guǎ rén lǐ guó， xìn ruò xiān shēng zhī yān， rén suī bù lǐ， guǎ rén bù gǎn yuàn yě。 yì wèi zhì rán yǔ？’
“ yǐn wén yuē：‘ yán zhī gǎn wú shuō hū？ wáng zhī lìng yuē：‘ shā rén zhě sǐ， shāng rén zhě xíng。’ rén yòu wèi wáng zhī lìng zhě， jiàn wǔ 'ér zhōng bù gǎn dǒu， shì quán wáng zhī lìng yě。 ér wáng yuē：‘ jiàn wǔ 'ér bù dǒu zhě， rǔ yě。’ wèi zhī rǔ， fēi zhī yě。 wú fēi 'ér wáng fēi zhī， gù yīn chú qí jí， bù yǐ wéi chén yě。 bù yǐ wéi chén zhě， fá zhī yě。 cǐ wú 'ér wáng fá zhī yě。 qiě wáng rǔ bù gǎn dǒu zhě， bì róng gǎn dǒu zhě yě； róng gǎn dǒu zhě， shì 'ér wáng shì zhī， bì yǐ wéi chén yǐ。 bì yǐ wéi chén zhě， shǎng zhī yě。 bǐ wú gōng 'ér wáng shǎng zhī。 wáng zhī suǒ shǎng， lì zhī suǒ zhū yě； shàng zhī suǒ shì， ér fǎ zhī suǒ fēi yě。 shǎng fá shì fēi， xiāng yǔ sì miù， suī shí huáng dì， bù néng lǐ yě。’ qí wáng wú yǐ yìng。”
“ gù lóng yǐ zǐ zhī yán yòu sì qí wáng。 zǐ zhī nán bái mǎ zhī fēi mǎ， bù zhī suǒ yǐ nán zhī shuō， yǐ cǐ， yóu hǎo shì zhī míng， ér bù zhī chá shì zhī lèi。”
bái mǎ lùn dì 'èr
“ bái mǎ fēi mǎ”， kě hū？
yuē： kě。
yuē： hé zāi？
yuē： mǎ zhě， suǒ yǐ mìng xíng yě； bái zhě， suǒ yǐ mìng sè yě。 mìng sè zhě fēi míng xíng yě。 gù yuē：“ bái mǎ fēi mǎ”。
yuē： yòu mǎ bù kě wèi wú mǎ yě。 bù kě wèi wú mǎ zhě， fēi mǎ yě？ yòu bái mǎ wèiyòu mǎ， bái zhī， fēi mǎ hé yě？
yuē： qiú mǎ， huáng、 hēi mǎ jiē kě zhì； qiú bái mǎ， huáng、 hēi mǎ bù kě zhì。 shì bái mǎ nǎi mǎ yě， shì suǒ qiú yī yě。 suǒ qiú yī zhě， bái zhě bù yì mǎ yě， suǒ qiú bù yì， rú huáng、 hēi mǎ yòu kě yòu bù kě， hé yě？ kě yǔ bù kě， qí xiāng fēi míng。 rú huáng、 hēi mǎ yī yě， ér kě yǐ yìng yòu mǎ， ér bù kě yǐ yīngyǒu bái mǎ， shì bái mǎ zhī fēi mǎ， shěn yǐ！
yuē： yǐ mǎ zhī yòu sè wéi fēi mǎ， tiān xià fēi yòu wú sè zhī mǎ。 tiān xià wú mǎ kě hū？
yuē： mǎ gù yòu sè， gù yòu bái mǎ。 shǐ mǎ wú sè， yòu mǎ rú yǐ 'ěr， ān qǔ bái mǎ？ gù bái mǎ fēi mǎ yě。 bái mǎ zhě， mǎ yǔ bái yě。 hēi yǔ bái， mǎ yě？ gù yuē bái mǎ fēi mǎ yè。
yuē： mǎ wèi yǔ bái wéi mǎ， bái wèi yǔ mǎ wéi bái。 hé mǎ yǔ bái， fù míng bái mǎ。 shì xiāng yǔ yǐ bù xiāng yǔ wéi míng， wèi kě。 gù yuē： bái mǎ fēi mǎ wèi kě。
yuē： yǐ“ yòu bái mǎ wèiyòu mǎ”， wèi yòu bái mǎ wèiyòu huáng mǎ， kě hū？
yuē： wèi kě。
yuē： yǐ“ yòu mǎ wéi yì yòu huáng mǎ”， shì yì huáng mǎ yǔ mǎ yě； yì huáng mǎ yǔ mǎ , shì yǐ huáng wéi fēi mǎ。 yǐ huáng mǎ wéi fēi mǎ， ér yǐ bái mǎ wèiyòu mǎ， cǐ fēi zhě rù chí 'ér guān guǒ yì chù， cǐ tiān xià zhī bèi yán cí yě。
yǐ“ yòu bái mǎ bù kě wèi wú mǎ” zhě， lí bái zhī wèi yě； bù lí zhě yòu bái mǎ bù kě wèi yòu mǎ yě。 gù suǒ yǐ wèiyòu mǎ zhě， dú yǐ mǎ wèiyòu mǎ 'ěr， fēi yǐ bái mǎ wèiyòu mǎ 'ěr。 gù qí wèiyòu mǎ yě， bù kě yǐ wèi“ bái mǎ” yě。
yǐ“ bái zhě bù dìng suǒ bái”， wàng zhī 'ér kě yě。 bái mǎ zhě， yán bái dìng suǒ bái yě， dìng suǒ bái zhě fēi bái yě。 mǎ zhě， wú qù qǔ yú sè， gù huáng、 hēi jiē suǒ yǐ yìng； bái mǎ zhě， yòu qù qǔ yú sè， huáng、 hēi mǎ jiē suǒ yǐ sè qù， gù wéi bái mǎ dú kě yǐ yìng 'ěr。 wú qù zhě fēi yòu qù yě， gù yuē：“ bái mǎ fēi mǎ”。
zhǐ wù lùn dì sān
wù mò fēi zhǐ， ér zhǐ fēi zhǐ。
tiān xià wú zhǐ， wù wú kě yǐ wèi wù。 fēi zhǐ zhě tiān xià， ér wù kě wèi zhǐ hū？
zhǐ yě zhě， tiān xià zhī suǒ wú yě； wù yě zhě， tiān xià zhī suǒ yòu yě。 yǐ tiān xià zhī suǒ yòu， wéi tiān xià zhī suǒ wú， wèi kě。
tiān xià wú zhǐ , ér wù bù kě wèi zhǐ yě。 bù kě wèi zhǐ zhě， fēi zhǐ yě？ fēi zhǐ zhě， wù mò fēi zhǐ yě。
tiān xià wú zhǐ 'ér wù bù kě wèi zhǐ zhě， fēi yòu fēi zhǐ yě。 fēi yòu fēi zhǐ zhě， wù mò fēi zhǐ yě。 wù mò fēi zhǐ zhě， ér zhǐ fēi zhǐ yě。
tiān xià wú zhǐ zhě， shēng yú wù zhī gè yòu míng， bùwèi zhǐ yě。 bùwèi zhǐ 'ér wèi zhī zhǐ， shì wú bù wéi zhǐ。 yǐ yòu bùwèi zhǐ zhī wú bùwèi zhǐ， wèi kě。
yǐ“ zhǐ zhě tiān xià zhī suǒ wú”。 tiān xià wú zhǐ zhě， wù bù kě wèi wú zhǐ yě； bù kě wèi wú zhǐ zhě。 fēi yòu fēi zhǐ yě； fēi yòu fēi zhǐ zhě， wù mò fēi zhǐ、 zhǐ fēi fēi zhǐ yě， zhǐ yǔ wù fēi zhǐ yě。
shǐ tiān xià wú wù zhǐ， shuí jìng wèi fēi zhǐ？ tiān xià wú wù， shuí jìng wèi zhǐ？ tiān xià yòu zhǐ wú wù zhǐ， shuí jìng wèi fēi zhǐ、 jìng wèi wú wù fēi zhǐ？
qiě fū zhǐ gù zì wéi fēi zhǐ， xī dài yú wù 'ér nǎi yǔ wéi zhǐ？
yì wén
gōng sūn lóng， shì liù guó shí de biàn shì。 yīn wéi tòng hèn míng chēng hé shí tǐ zhī jiān de hùn luàn gài niàn， jiè zhe zì jǐ de néng lì shàng de cháng xiàng， dé chū liǎo“ shǒu bái” de jié lùn。 yòng bǐ yù de fāng fǎ， wéi“ shǒu bái” zuò biàn hù， shuō bái mǎ bù shì mǎ。 suǒ wèi bái mǎ bù shì mǎ， shì shuō bái shì yán sè de míng chēng， mǎ shì xíng tǐ de míng chēng； yán sè bù shì xíng tǐ， xíng tǐ yě bù shì yán sè。 dà jiā shuō yán sè shí bù yìng gāi hé xíng tǐ hé bìng， shuō xíng tǐ shí yán sè yě bù yīnggāi gēn zài hòu miàn， xiàn zài hé qǐ lái chēng wéi yī yàng dōng xī， shì cuò wù de。 jiù xiàng yào zài mǎ jiù zhōng zhǎo bái mǎ， méi yòu， rán 'ér yòu hēi sè de mǎ， dàn shì zhè yàng bìng bù néng shuō shì yòu bái mǎ。 bù néng shuō shì yòu bái mǎ， jiù shì shuō suǒ yào zhǎo de mǎ méi yòu liǎo； zhè jiù shì shuō bái mǎ jìng rán bù shì mǎ。 xiàn zài wǒ xiǎng duì cǐ zuò yī fān tuī lǐ biàn lùn， yǐ biàn dà jiā zhèng què lǐ jiě míng chēng hé shí tǐ zhī jiān de guān xì。
wǒ hé kǒng chuān zài zhào píng yuán jūn jiā xiāng huì。 kǒng chuān shuō：“ xiàng lái tīng shuō xiān shēng dà míng， zǎo jiù xī wàng néng chéng wéi nín de dì zǐ liǎo， dàn shì rèn wéi xiān shēng de bái mǎ bù shì mǎ de shuō fǎ shì cuò wù de！ xī wàng nín néng fàng qì zhè yī guān diǎn， rán hòu wǒ jiù jiāng qǐng qiú chéng wéi nín de dì zǐ。”
wǒ shuō：“ xiān shēng de huà zhēn shì zì xiāng máo dùn。 wǒ zhī suǒ yǐ néng chéng míng， jiù shì yīn wéi wǒ de bái mǎ lùn！ xiàn zài ràng wǒ fàng qì， wǒ jiù méi yòu shénme kě yǐ jiào nǐ de liǎo。 ér qiě xī wàng xué xí， shì yīn wéi zì yǐ wéi zhì lì yǔ xué wèn bù rú duì fāng。 xiàn zài nín ràng wǒ fàng qì， zhè shì xiān jiào 'ér hòu xué； xiān jiào 'ér hòu xué， shì máo dùn de。
“ ér qiě bái mǎ bù shì mǎ de guān diǎn， yě shì nǐ de zǔ xiān kǒng zǐ de guān diǎn ní。 wǒ tīng shuō chǔ wáng zài yún mèng zhī pǔ dǎ liè shí diū liǎo tā de gōng。 tā de suí cóng xiǎng qù zhǎo huí lái。 chǔ wáng shuō：‘ bù bì liǎo。 chǔ rén diū liǎo gōng， chǔ rén yòu dé dào liǎo， yòu hé bì zhǎo ní？’ kǒng zǐ tīng liǎo hòu shuō：‘ chǔ wáng de rén yì bù chè dǐ。 zhǐ yào shuō rén diū liǎo gōng， rén yòu dé dào liǎo jiù kě yǐ liǎo， hé bì yī dìng yào shuō chǔ ní？’ zhè yàng， kǒng zǐ rèn wéi‘ chǔ rén’ hé suǒ wèi‘ rén’ shì bù yī yàng de。 nǐ kěn dìng kǒng zǐ shuō‘ chǔ rén’ hé suǒ wèi‘ rén’ bù yī yàng de guān diǎn， què fǒu dìng wǒ shuō‘ bái mǎ’ hé suǒ wèi‘ mǎ’ bù yī yàng de guān diǎn， gèng shì máo dùn de。”
“ xiān shēng xué xí rú shù què bù shì kǒng zǐ de guān diǎn， xiǎng xué xí què ràng wǒ fàng qì wǒ suǒ néng jiào de， zhè yàng jiù suàn yòu yī bǎi gè gōng sūn lóng， yě bù néng mǎn zú nǐ de yào qiú yā。” kǒng chuān méi yòu bàn fǎ yìng duì liǎo。
gōng sūn lóng， shì zhào píng yuán jūn zhī shí kè； kǒng chuān， shì kǒng zǐ de hòu dài。 kǒng chuān hé gōng sūn lóng xiāng huì。 kǒng chuān duì gōng sūn lóng shuō：“ wǒ zhù zài lǔ guó， jīng cháng tīng dào xiāo xī， tuī chóng xiān shēng de zhì huì， shuō xiān shēng de xíng wéi， wǒ xī wàng shòu jiào yǐ jīng hěn jiǔ liǎo， xiàn zài cái néng jiàn dào。 bù guò bù tóng yì xiān shēng de， zhǐ yòu xiān shēng de bái mǎ bù shì mǎ de shuō fǎ。 xī wàng fàng qì bái mǎ bù shì mǎ de guān diǎn， nà me wǒ jiù qǐng qiú chéng wéi nín de dì zǐ。”
gōng sūn lóng yuē：“ xiān shēng de huà zhēn shì zì xiāng máo dùn。 wǒ de xué wèn， jiù shì bái mǎ bù shì mǎ de lùn diǎn。 ràng wǒ fàng qì， nà me wǒ jiù méi yòu shénme kě yǐ jiào nǐ de liǎo； méi yòu shénme kě yǐ jiào de 'ér réng rán xiàng wǒ xué xí， shì máo dùn de。 ér qiě nín xī wàng xiǎng wǒ xué xí， shì yīn wéi zhì huì hé xué wèn dōubù rú wǒ。 xiàn zài ràng wǒ fàng qì bái mǎ bù shì mǎ de lùn diǎn， shì xiān jiào 'ér hòu xué； xiān jiào 'ér hòu xué， bù kě。”
“ xiān shēng zhī suǒ yǐ jiào wǒ de， jiù xiàng qí wáng hé yǐn wén de duì huà yī yàng。 qí wáng duì yǐn wén shuō：‘ guǎ rén fēi cháng xǐ huān 「 shì 」， dàn shì qí guó méi yòu「 shì」， zěn me bàn ní？’ yǐn wén shuō：‘ wǒ xiǎng xiān tīng yī tīng dà wáng suǒ shuō de「 shì」 shì shénme yàng de。’ qí wáng méi yòu bàn fǎ huí dá。 yǐn wén shuō：‘ xiàn zài zhè lǐ yòu yī gè rén， duì jūn zhù hěn zhōng chéng， duì shuāng qīn hěn xiào shùn， duì péng yǒu hěn yòu xìn yì， zài jiā xiāng hěn píng hé， yòu zhè yàng sì zhǒng xíng wéi， kě yǐ shuō shì「 shì」 má？’ qí wáng shuō：‘ tài hǎo liǎo！ zhè zhēn shì wǒ suǒ shuō de「 shì」 yā。’ yǐn wén shuō：‘ dà wáng dé dào cǐ rén， kěn ràng tā zuò guān má？’ qí wáng shuō：‘ dāng rán yuàn yì， jiù shì pà dé bù dào zhè yàng de rén 'ā。’“ dāng shí qí wáng xǐ huān yǒng gǎn。 yú shì yǐn wén shuō：‘ jiǎ rú cǐ rén zài dà tíng guǎng zhòng zhī xià， yù dào qīn wǔ 'ér zhōng bù fǎn kàng， dà wáng hái ràng tā zuò guān má？’ qí wáng yuē：‘ zhè hái shì「 shì」 má？ yù dào qīn wǔ 'ér bù fǎn kàng， zhè shì chǐ rǔ de！ chǐ rǔ de rén zé guǎ rén bù néng ràng tā zuò guān liǎo。’ yǐn wén shuō：‘ zhǐ bù guò yù dào qīn wǔ 'ér bù fǎn kàng， bìng méi yòu shī qù tā de sì zhǒng yōu liáng pǐn xíng。 ér tā de sì zhǒng yōu liáng pǐn xíng， shì tā suǒ yǐ néng chēng wéi「 shì」 de gēn jù。 dàn shì dà wáng yī huì 'ér ràng tā zuò guān， yī huì 'ér yòu bù ràng tā zuò guān， nà me gāng cái suǒ shuō de kě yǐ chēng wéi「 shì」 de rén， xiàn zài jiù bù néng chēng wéi「 shì」 liǎo má？’ qí wáng yòu méi yòu bàn fǎ huí dá。”
“ yǐn wén shuō：‘ xiàn zài yòu yī gè jūn zhù， zài zhì lǐ tā de guó jiā， bié rén yòu cuò wù jiù shuō bié rén cuò liǎo， méi yòu cuò wù yě shuō bié rén cuò liǎo； yòu gōng jiù jiǎng shǎng， wú gōng yě jiǎng shǎng， què bào yuàn shuō dà jiā bù lǐ jiě (?)， kě yǐ má？’ qí wáng shuō：‘ bù kě yǐ。’ yǐn wén shuō：‘ wǒ kàn dà wáng zhì lǐ guó jiā， jiù shì xiàng zhè yàng de。’ qí wáng shuō：‘ guǎ rén zhì lǐ guó jiā， jí shǐ xiàng xiān shēng suǒ shuō de， dà jiā suī rán bù lǐ jiě， guǎ rén bù gǎn yuàn yā。 nán dào hái bù gòu má？’
“ yǐn wén shuō：‘ nín zěn me néng zhè me shuō ní？ dà wáng de fǎ lǜ shuō：‘ shā rén zhě sǐ， shāng rén zhě xíng。’ dà jiā dān xīn wéi kàng dà wáng de fǎ lǜ， yù dào qīn wǔ 'ér bù gǎn fǎn kàng， shì chéng quán dà wáng de fǎ lǜ yā。 dàn shì dà wáng què shuō：‘ yù dào qīn wǔ 'ér bù fǎn kàng， zhè shì chǐ rǔ de。’ bǎ zhè chēng zuò chǐ rǔ， shì rèn wéi zhè yàng shì cuò de。 méi yòu cuò 'ér dà wáng yǐ wéi yòu cuò， ér qiě hái yīn wéi zhè jiàn shì 'ér chú qí jí， bù ràng tā zuò guān。 bù ràng tā zuò guān， zhè jiù shì chéng fá liǎo。 zhè shì méi yòu cuò 'ér dà wáng què chéng fá。 ér qiě dà wáng yǐ wéi bù gǎn dǒu de rén shì chǐ rǔ de， yī dìng yǐ wéi gǎn dǒu zhě shì guāng róng de； yǐ wéi gǎn dǒu zhě shì guāng róng de， jiù shì dà wáng rèn wèishì duì de， xiǎng bì ràng tā zuò guān liǎo。 ràng tā zuò guān， zhè shì jiǎng shǎng liǎo。 cǐ rén wú gōng 'ér dà wáng què jiǎng shǎng tā。 dà wáng suǒ jiǎng shǎng de， zhèng shì lì suǒ yào chǎn chú de； dà wáng suǒ kěn dìng de， zhèng shì fǎ lǜ suǒ fǒu dìng de。 zài shǎng fá shì fēi shàng， chǎn shēng zhè me duō miù wù， jí shǐ yòu shí gè huáng dì， yě bù néng zhì lǐ liǎo。’ qí wáng wú huà kě shuō。”
“ suǒ yǐ wǒ rèn wéi nín de yán yǔ qià sì qí wáng。 nín xiǎng yào bó chì bái mǎ bù shì mǎ de guān diǎn， què bù zhī dào zěn me bó chì， zhè yàng， jiù xiàng yòu hǎo shì zhī míng， ér bù zhī dào chá shì zhī fǎ yī yàng 'ā。” |
|
《 gōng sūn lóng zǐ 》
Gongsun}ongZI
《 gōng sūn lóng zǐ 》
zhōng guó xiān qín shí qī míng jiā de zhù yào dài biǎo jiè sūn lóng
de zhòng yào zhù zuò。 jù《 hàn shū · yì wén zhì》 jìzǎi，《 gōng sūn lóng zǐ 》 yuán yòu 14
hòu lái duō shù sàn shī。《 suí shū · jīng jí zhì》 zhǐ zài“ dào jiā” xià liè《 shǒu bái
。 xiàn cún de《 gōng sūn lóng zǐ 》 yī shū zhǐ yòu 6 piān， bǎo cún zài míng dài de nóng dào
zhōng， qí zhōng chú《 jì fǔ piān》 shì yóu gōng sūn lóng de dì zǐ hòu lái bǔ lù de
qí tā 5 piān， jí《 bái mǎ lùn》、《 zhǐ wù lùn》、《 tōng biàn lùn》、《 jiān bái
mù míng shí lùn》， jīng duō shù xué zhě kǎo zhèng hòu， què rèn wéi gōng sūn lóng běn rén suǒ
piān lùn cáng wài lùn zhù
《 gōng sūn lóng zǐ 》 yī shū shì yán jiū gōng sūn lóng zhé xué guān diǎn hé luó ji sī xiǎng
de zhòng yào shǐ liào。 qí zhōng《 jì fǔ piān》 jìzǎi liǎo gōng sūn lóng yǔ kǒng chuān yòu guān“ bái
mǎ fēi mǎ” děng mìng tí de biàn lùn， bìng zhǐ chū bái mǎ fēi mǎ jí shì yán“ yì bái mǎ
yǔ suǒ wèi mǎ”。《 bái mǎ lùn bàn cóng nèi hán hé wài yán shàng， zhuózhòng lùn zhèng liǎo“ bái
mǎ“ yǔ“ mǎ” zài suǒ zhǐ nèi róng hé fàn wéi shàng de tóng yī hé chā bié， tóng shí hái jiē
shì liǎo zhǒng míng hé shǔ míng bù néng děng tóng huò hùn xiáo de zhèng míng sī xiǎng。《 míng shí lùn》
tí chū liǎo“ wéi hū qí bǐ cǐ” de zhèng míng lǐ lùn xī qiáng diào“ bǐ” zhī míng bì xū zhuān
zhǐ bǐ zhī shí，“ cǐ” zhī míng bì xū zhuān zhǐ cǐ zhī shí。《 míng shí lùn》 hái qiáng diào
“ wù” jiù shì zhǐ tiān dì jí qí suǒ xíng chéng de wàn wù，“ míng” zé shì duì shí de chēng
wèi。《 zhǐ wù lùn》 tí chū liǎo“ tiān xià wú zhǐ， ér wù bù kě wèi zhǐ yě” de pǔ sù
wéi wù zhù yì guān diǎn。《 jiān bái lùn》 xì tǒng dì chǎn shù liǎo wéi xīn zhù yì de“ lí jiān
bái” sī xiǎng。《 míng shí lùn cóng《 zhǐ wù lùn》 hé《 jiān bái lùn》 zhè sān piān fǎn yìng liǎo
gōng sūn lóng de 'èr yuán lùn de míng shí guān。《 tōng biàn lùn》 jì tí chū liǎo“ lèi” hé
“ biàn” de sī xiǎng， yě tí chū liǎo“ èr wú yī”、“ jī sān zú”、“ qīng yǐ bái fēi
huáng” děng lùn biàn mìng tí， shì yán jiū gōng sūn lóng hé qí tā biàn zhě guǐ biàn sī xiǎng hé fēn
lèi sī xiǎng de zī liào。
gāi shū liú chuán qíng kuàng fù zá， sòng dài yǐ hòu yòu rén huái yí tā de zhēn shí xìng，
rèn wéi jīn běn yī《 gōng sūn lóng zǐ 》 shì jìn cháo rén gēn jù líng suì cái liào biān zuǎn qǐ lái
de， zài yī dìng chéng dù shàng shī qù liǎo xiān qín《 gōng sūn lóng zǐ 》 de běn lái miàn mù。
yī ( zhōu yún zhī ) |
|
| gōng sūn lóng zǐ zhù | gōng sūn lóng zǐ yì zhù | | gōng sūn lóng zǐ xuán jiě | gōng sūn lóng zǐ xíng míng fā wēi | | gōng sūn lóng zǐ xíng míng fā wēi | gōng sūn lóng zǐ xíng míng fā wēi ( jīng ) | | gōng sūn lóng zǐ zhōu gōng sūn lóng zhuàn sòng xiè xī shēn zhù | gōng sūn lóng zǐ shì jīn shòu shēn shàng hǎi shāng wù yìn shū guǎn yǐng yìn | |
|