|
|
shīrén: wēn tíng yún Wen Tingyun
shén yào pò fēn hūn， xīn yáng rù yàn wēn。 xù fēngtiáo yù chuī， duān rì yìng tóng hún。
wēi fèng qiàng yáo jù， shēng lóng hù bì mén。 yǔ yáng chūn lìng xù， qiú miǎn zuì róng zūn。 |
|
shīrén: chén yǔ yì Chen Yuyi
wǔ nián yuán rì zhǐ liú lí， chǔ sú jīn nián shì shì fēi。
hòu yǐn tú sū jīng yǐ lǎo， cháng chéng zé měng jìng 'ān guī。
xié jiā zuò kè zhēn wú cè， xué dào kū xīn què zì wéi。
tīng cǎo 'àn huā zhī jié xù， yī shēn qiān hèn dú zhān yī。 |
|
shīrén: lǐ shì mín Li Shimin
gāo xuān 'ài chūn sè， suì gé mèi cháo guāng。 tóng tíng fēi cǎi pèi， cuì huǎng yào míng dāng。
gōng jǐ lín sì jí， chuí yī yù bā huāng。 shuāng jǐ liè dān bì， sī zhú yùn cháng láng。
mù yǐ xūn fēng mào， kāng zāi dì dào chāng。 jì wén zūn hòu guǐ， xún gǔ jiàn qián wáng。
cǎo xiù gù chūn sè， méi yàn xī nián zhuāng。 jù chuān sī yù jì， zhōng yǐ jì zhōu háng。 |
|
shīrén: sī kōng tú Sikong Tu
jiá zǐ jīn zhòng shù， shēng yá zhǐ zì lián。 yīn qín yuán rì rì， qī wǔ yòu míng nián。 |
|
qǐngjiànshǎng:
|
zhēngyuè chū yī The first month started this |
| zhēngyuè chū yī。《 shū · shùn diǎn》： “ yuè zhèng yuán rì ， shùn gé yú wén zǔ。 ” kǒng chuán：“ yuè zhèng， zhēngyuè； yuán rì ， shàng rì yě。”《 wén xuǎn · zhāng héng ＜ dōng jīng fù ＞》：“ yú shì mèng chūn yuán rì ， qún hòu bàng lì。” xuē zōng zhù：“ yán zhū hóu zhēngyuè yī rì cóng sì fāng 'ér zhì。” sòng wáng dé chén《 zhǔ shǐ · zhàn yàn》：“ jiāng hú jiànrén， cháng yú suì chú jí jiāng shuǐ chèng， yǔ yuán rì yòu chèng， zhòng zé dà shuǐ。” qīng zhāo lián《 xiào tíng zá lù · lǐ gōng qín gōng》：“ yuán rì sú lì， shàng sī shǔ yuán suī bù jiē jiàn， yì bì jiān yú dào mén。” |
|
| jí rì。《 lǚ shì chūn qiū · zhòng chūn》：“ zé yuán rì ， mìng rén shè。” gāo yòu zhù：“ yuán， shàn yě。”《 hàn shū · wáng mǎng chuán zhōng》：“ guànyǐ wù zǐ wéi yuán rì ， hūn yǐ wù yín zhī xún wéi jì rì。” yán shī gǔ zhù：“ yuán， shàn yě。”《 nán shǐ · sòng jì shàng》：“ jìng jiǎn yuán rì ， shēng tán shòu shàn。” |
|
yuán rì
[ sòng ] wáng 'ān shí
bào zhú shēng zhōng yī suì chú，
chūn fēng sòng nuǎn rù tú sū。
qiān mén wàn hù tóng tóng rì，
zǒng bǎ xīn táo huàn jiù fú。 |
|
【 cí yì tàn yuán】：
（ 1） zhǐ jí rì。《 hàn shū · wáng mǎng chuán zhōng》：“ guànyǐ wù zǐ wéi yuán rì ， hūn（ hūn） yǐ wù yín zhī xún wéi jì rì， bǎi xìng duō bù cóng zhě。”； yán shī gǔ zhù：“ yuán， shàn yě。”
（ 2） zhǐ zhèng yuè chū yī rì。《 shū · shùn diǎn》：“ yuè zhèng yuán rì ， shùn gé yú wén xiāng zǔ。” |
|
yuán rì ： nóng lì zhēngyuè chū yī， jí chūn jié。
bào zhú： gǔ rén shāo zhú zǐ shí fā chū de bào liè shēng。 yòng lái qū guǐ bì xié， hòu lái yǎn biàn chéng fàng biān pào。
yī suì chú： yī nián yǐ jìn。 chú： qù。
tú sū： yào jiǔ míng。 gǔ dài xí sú， dà nián chū yī quán jiā hé yǐn zhè zhǒng yòng tú sū cǎo jìn pào de jiǔ， yǐ qū xié bì wēn yì， qiú dé cháng shòu。
tóng tóng： rì chū shí guāng liàng de yàng zǐ。
táo： táo fú， gǔ dài yī zhǒng fēng sú， nóng lì zhēngyuè chū yī shí rén men yòng táo mù bǎn xiě shàng shén shū、 yù lěi liǎng wèi shén líng de míng zì， xuán guà zài mén bàng， yòng lái yā xié。 |
|
zài pī pī pā pā de bào zhú shēng zhōng， sòng zǒu liǎo jiù nián yíng lái liǎo xīn nián。 chūn fēng bǎ nuǎn yáng yáng de nuǎn qì sòng rù tú sū jiǔ， tiān gāng liàng shí， jiā jiā hù hù dū qǔ xià liǎo jiù táo fú（ tiē de mén shén）， huàn shàng xīn táo fú， yíng jiē xīn chūn。
shǒu jù“ bào zhú shēng zhōng yī suì chú”， zài zhèn zhèn biān pào shēng zhōng sòng zǒu jiù suì， yíng lái xīn nián。 qǐ jù jǐn kòu tí mù， xuàn rǎn chūn jié rè nào huān lè de qì fēn。 cì jù“ chūn fēng sòng nuǎn rù tú sū”， miáo xiě rén men yíng zhe hé xù de chūn fēng， kāi huái chàng yǐn tú sū jiǔ。 dì sān jù“ qiān mén wàn hù tóng tóng rì”， xiě xù rì de guāng huī pǔ zhào qiān jiā wàn hù。 yòng“ tóng tóng” biǎo xiàn rì chū shí guāng huī càn làn de jǐng xiàng， xiàng zhēng wú xiàn guāng míng měi hǎo de qián jǐng。 jié jù“ zǒng bǎ xīn táo huàn jiù fú”， jì shì xiě dāng shí de mín jiān xí sú， yòu yù hán chú jiù bù xīn de yì sī。“ táo fú” shì yī zhǒng huì yòu shén xiàng、 guà zài mén shàng bì xié de táo mù bǎn。 měi nián yuán dàn qǔ xià jiù táo fú， huàn shàng xīn táo fú。“ xīn táo huàn jiù fú” yǔ shǒu jù bào zhú sòng jiù suì jǐn mì hū yìng， xíng xiàng dì biǎo xiàn liǎo wàn xiàng gēngxīn de jǐng xiàng。 wáng 'ān shí jì shì zhèng zhì jiā， yòu shì shī rén。 tā de bù shǎo miáo jǐng huì wù shī dū yù yòu qiáng liè de zhèng zhì nèi róng。 běn shī jiù shì tōng guò xīn nián yuán dàn xīn qì xiàng de miáo xiě， shū xiě zì jǐ zhí zhèng biàn fǎ， chú jiù bù xīn， qiáng guó fù mín de bào fù hé lè guān zì xìn de qíng xù。
quán shī wén bǐ qīng kuài， sè diào míng lǎng， yǎn qián jǐng yǔ xīn zhōng qíng shuǐ rǔ jiāo róng， què shì yī shǒu róng qíng rù jǐng， yù yì shēn kè de hǎo shī。 |
|
wáng 'ān shí： (1021 ～ 1086)， běi sòng zhèng zhì jiā、 sī xiǎng jiā、 wén xué jiā。 zì jiè fǔ， wǎn hào bàn shān。 fǔ zhōu lín chuān ( jīn shǔ jiāng xī ) rén。 rén zōng qìng lì jìn shì。 jiā yòu sān nián (1058) shàng wàn yán shū， tí chū biàn fǎ zhù zhāng， yào qiú gǎi biàn“ jī pín jī ruò” de jú miàn， tuī xíng fù guó qiáng bīng de zhèng cè， yì zhì guān liáo dì zhù de jiān bìng， qiáng huà tǒng zhì lì liàng， yǐ fáng zhǐ dà guī mó de nóng mín qǐ yì， gǒng gù dì zhù jiē jí de tǒng zhì。 shén zōng xī níng 'èr nián (1069) rèn cān zhī zhèng shì。 cì nián rèn zǎixiàng， yǐ kào shén zōng shí xíng biàn fǎ。 bìng zhī chí wǔ qǔ xī hé děng zhōu， gǎi shàn duì xī xià zuò zhàn de xíng shì。 yīn bǎo shǒu pài fǎn duì， xīn fǎ zāo dào zǔ 'ài。 xī níng qī nián cí tuì。 cì nián zài xiāng； jiǔ nián zài cí， hái jū jiāng níng ( jīn jiāng sū nán jīng )， fēng shū guó gōng， gǎi fēng jīng， shì chēng jīng gōng。 zú shì wén。 liè níng céng chēng tā wéi“ zhōng guó shí yī shì jì shí de gǎi gé jiā”。 tā gōng sǎnwén， shì“ táng sòng bā dà jiā” zhī yī。 yì gōng shī， chéng jiù gèng zài sǎnwén zhī shàng。 qí cí fēng gé dú tè， xǐ jìng wǔ dài qiān huá， kāi qǐ háo fàng pài de xiān shēng。 yòu ji běn《 lín chuān xiān shēng gēqǔ》。
tā qiáng diào“ quán shí zhī biàn”， fǎn duì yīn xún bǎo shǒu， shì zhōng guó shí yī shì jì de gǎi gé jiā。 tā zhù zhāng“ jué qiú zhèng suǒ yǐ jīng shì wù”， shè zhì zhuān jú， shǐ zǐ yǔ mén rén zuǎn xiū gè jīng xīn yì， yǐ wéi sòng xí de dìng běn。《 shī》、《 shū》、《 zhōu guān》 sān jīng xīn yì zuì wéi zhòng yào，《 zhōu guān xīn yì》 yóu néng chǎn fā xīn zhèng lǐ lùn。 tā de shī wén pō yòu jiē lù shí bì、 fǎn yìng shè huì máo dùn zhī zuò， tǐ xiàn liǎo tā de zhèng zhì zhù zhāng hé bào fù。 sǎnwén xióng jiàn qiào bá， jiù shí bèi liè wéi“ táng sòng bā dà jiā” zhī yī。 shī gē qiújìng qīng xīn。 cí suī bù duō 'ér fēng gé gāo jùn，《 guì zhī huà · jīn líng huái gǔ》 pō yòu míng。 suǒ zhù《 zì shuō》、《 zhōng shān mù lù》 děng， duō yǐ sàn yì。 jīn cún《 wáng lín chuān jí》、《 lín chuān jí shí yí》、《 sān jīng xīn yì》 zhōng de《 zhōu guān xīn yì》 cán juàn、《 lǎo zǐ zhù》 ruò gān tiáo。 |
|
biān pào xiǎng zhuǎn yǎn jiān yī nián yī guò，
tú sū jiǔ nuǎn xīn fáng chūn fēng chuī fú。
xù rì shēng qiān mén wàn hù duō míng liàng，
rén rén bǎ xīn táo fú huàn jiù táo fú。 |
|
“ qiān mén wàn hù tóng tóng rì， zǒng bǎ xīn táo huàn jiù fú。”
zhè shǒu shī miáo xiě liǎo sòng dài rén guò chūn jié de chǎng miàn： chūn fēng sòng nuǎn， xù rì chū shēng， jiā jiā hù hù diǎn rán bào zhú， hé jiā hē zhe tú sū jiǔ， máng zhe zhāi xià mén shàng de jiù táo fú， huàn shàng tiē yòu mén shén de xīn táo fú。 zuò zhě zé qǔ liǎo zhè xiē guò nián shí zuì diǎn xíng de xǐ qìng chǎng jǐng， zhǎn xiàn liǎo yī fú fù yòu nóng hòu shēng huó qì xī de mín jiān fēng sú huà juàn。 sòng rén tè bié xǐ huān tōng guò shī gē lái biǎo dá zì jǐ de zhèng zhì bào fù、 zhé xué guān diǎn。 wáng 'ān shí cǐ shì shēn wéi zǎixiàng， zhèng zài dà dāo kuò fǔ dì jìn xíng gǎi gé。 suǒ yǐ zhè shǒu shī de zì lǐ xíng jiān dū yáng yì zhe tā duì gé chú shí bì、 tuī xíng xīn fǎ de jiān dìng xìn niàn jí lè guān qíng xù。 shū fā liǎo tā chūn fēng dé yì chóu chú mǎn zhì de xīn qíng。 hái néng tǐ xiàn chū tā de zhí zhèng tài dù。
shǎng xī yī :
cǐ shī miáo xiě chūn jié chú jiù yíng xīn de jǐng xiàng。 yī piàn bào zhú shēng sòng zǒu liǎo jiù de yī nián， yǐn zhe chún měi de tú sū jiǔ gǎn shòu dào liǎo chūn tiān de qì xī。 chū shēng de tài yáng zhào yào zhe qiān jiā wàn hù， jiā jiā mén shàng de táo fú dū huàn chéng liǎo xīn de。
“ yuán rì ” shì yīn lì zhēngyuè chū yī。 zhè shì yī shǒu xiě gǔ dài yíng jiē xīn nián de jí jǐng zhī zuò， qǔ cái yú mín jiān xí sú， mǐn gǎn dì shè qǔ lǎo bǎi xìng guò chūn jié shí de diǎn xíng sù cái， zhuā zhù yòu dài biǎo xìng de shēng huó xì jié： diǎn rán bào zhú， yǐn tú sū jiǔ， huàn xīn táo fú， chōng fēn biǎo xiàn chū nián jié de huān lè qì fēn， fù yòu nóng hòu de shēng huó qì xī。
“ bào zhú shēng zhōng yī suì chú， chūn fēng sòng nuǎn rù tú sū。” féng nián yù jié rán fàng bào zhú， zhè zhǒng xí sú gǔ yǐ yòu zhī， yī zhí yán xù dào jīn tiān。 tú sū， zhǐ gǔ dài chūn jié shí hē de yòng tú sū cǎo huò jǐ zhǒng cǎo yào pào de jiǔ。 gǔ dài fēng sú， měi nián zhēngyuè chū yī， quán jiā lǎo xiǎo hē tú sū jiǔ， rán hòu yòng hóng bù bǎ zhā zǐ bāo qǐ lái， guà zài mén kuàng shàng， yòng lái“ qū xié” hé duǒ bì wēn yì。 zhè liǎng jù shì shuō： zài bào zhú de xiǎng shēng zhōng， jiù de yī nián guò qù liǎo。 rén men hē zhe guò jié de tú sū jiǔ， nuǎn yáng yáng dì gǎn dào chūn tiān yǐ jīng lái lín。
dì sān jù“ qiān mén wàn hù tóng tóng rì”， chéng jiē qián miàn shī yì， shì shuō jiā jiā hù hù dū mù yù zài chū chūn cháo yáng de guāng zhào zhī zhōng。“ tóng tóng rì”， zhǐ yóu 'àn zhuǎn míng de cháo yáng。 jié wěi yī jù miáo shù zhuǎn fā yì lùn。 táo fú： zhǐ huà yòu shén shū、 yù lěi liǎng gè shén xiàng huò xiě yòu zhè liǎng gè shén xiàng míng zì de táo mù bǎn， zhēngyuè chū yī qīng chén guà zài mén shàng， yǐ qiú“ bì xié”。 zhè yě shì gǔ dài mín jiān de yī zhǒng xí sú。“ zǒng bǎ xīn táo huàn jiù fú”， shì gè yā suō shěng lüè de jù shì，“ xīn táo” shěng lüè liǎo“ fú” zì，“ jiù fú” shěng lüè liǎo“ táo” zì， jiāo tì yùn yòng， zhè shì yīn wéi qī jué měi jù zì shù xiàn zhì de yuán gù。 yì sī shì： dōushì yòng xīn táo fú tì huàn liǎo jiù táo fú。 yǐ táo fú de gēnghuàn jiē shì chū“ chú jiù bù xīn” de zhù tí。
qí shí， zhè shǒu shī biǎo xiàn de yì jìng hé xiàn shí， hái zì yòu tā de bǐ yù xiàng zhēng yì yì， tā shì yǐ chú jiù yíng xīn lái bǐ yù hègē sòng xīn fǎ de shèng lì tuī xíng。 zhè shǒu shī zhèng shì zàn měi xīn shì wù de dàn shēng rú tóng“ chūn fēng sòng nuǎn” nà yàng chōng mǎn shēng jī。 qí zhōng hán yě yòu shēn kè zhé lǐ， zhǐ chū xīn shēng shì wù zǒng shì yào qǔ dài mòluò shì wù de zhè yī guī lǜ。
shǎng xī 'èr :
zhè shǒu shī miáo xiě xīn nián yuán rì rè nào、 huān lè hé wàn xiàng gēngxīn de dòng rén jǐng xiàng， shū fā liǎo zuò zhě gé xīn zhèng zhì de sī xiǎng gǎn qíng。
shǒu jù“ bào zhú shēng zhōng yī suì chú”， zài zhèn zhèn biān pào shēng zhōng sòng zǒu jiù suì， yíng lái xīn nián。 qǐ jù jǐn kòu tí mù， xuàn rǎn chūn jié rè nào huān lè de qì fēn。 cì jù“ chūn fēng sòng nuǎn rù tú sū”， miáo xiě rén men yíng zhe hé xù de chūn fēng， kāi huái chàng yǐn tú sū jiǔ。 dì sān jù“ qiān mén wàn hù tóng tóng rì”， xiě xù rì de guāng huī pǔ zhào qiān jiā wàn hù。 yòng“ tóng tóng” biǎo xiàn rì chū shí guāng huī càn làn de jǐng xiàng， xiàng zhēng wú xiàn guāng míng měi hǎo de qián jǐng。 jié jù“ zǒng bǎ xīn táo huàn jiù fú”， jì shì xiě dāng shí de mín jiān xí sú， yòu yù hán chú jiù bù xīn de yì sī。“ táo fú” shì yī zhǒng huì yòu shén xiàng、 guà zài mén shàng bì xié de táo mù bǎn。 měi nián yuán dàn qǔ xià jiù táo fú， huàn shàng xīn táo fú。“ xīn táo huàn jiù fú” yǔ shǒu jù bào zhú sòng jiù suì jǐn mì hū yìng， xíng xiàng dì biǎo xiàn liǎo wàn xiàng gēngxīn de jǐng xiàng。
wáng 'ān shí jì shì zhèng zhì jiā， yòu shì shī rén。 tā de bù shǎo miáo jǐng huì wù shī dū yù yòu qiáng liè de zhèng zhì nèi róng。 běn shī jiù shì tōng guò xīn nián yuán dàn xīn qì xiàng de miáo xiě， shū xiě zì jǐ zhí zhèng biàn fǎ， chú jiù bù xīn， qiáng guó fù mín de bào fù hé lè guān zì xìn de qíng xù。
shǎng xī sān
gē sòng chūn jié de shī hěn duō。 wáng 'ān shí zhè shǒu zhuā zhù fàng biān pào、 hē tú sū jiǔ、 xīn táo huàn jiù fú sān jiàn chuán tǒng xí sú lái xuàn rǎn chūn jié xiáng hé huān lè de qì fēn。 zhè yàng xiě， jīng liàn、 diǎn xíng、 gài kuò lì qiáng。 shī zhōng liú lù chū de huān kuài qì fēn， yǔ zuò zhě kāi shǐ tuī xíng xīn fǎ、 shí xíng gǎi gé、 xī wàng huò dé chéng gōng de xīn qíng shì xiāng yī zhì de。 xiàn zài tiē táo fú de rén shǎo liǎo， duō shù rén bǎ táo fú huàn chéng liǎo chūn lián， dàn guò nián fàng biān pào、 hē jiǔ de xí sú hái zài mín jiān guǎng wéi liú chuán dá shì。 zhè yě cóng yī gè cè miàn shuō míng wǒ men zhōng huá mín zú de wén huà chuán tǒng shì fēi cháng yōu jiǔ de。 zhè shǒu shī yě jiù jù yòu chuán tǒng měi de pǐn gé。 dāng rán， xiàn zài dà chéng shì rén tài duō， cóng kōng qì de qīng jié hé fáng huǒ děng fāng miàn kǎo lǜ， bìng bù tí chàng biān pào。
zuò zhě jiè shào
wáng 'ān shí , shēng yú tiān xǐ wǔ nián（ gōng yuán 1021 nián）， zú yú yuán yòu yuán nián（ gōng yuán 1086 nián）， zì jiè fǔ， wǎn hào bàn shān， xiǎo zì huān láng， fēng jīng guó gōng， shì rén yòu chēng wáng jīng gōng， sòng lín chuān rén（ jīn jiāng xī shěng dōng xiāng xiàn shàng chí zì rán cūn rén )， hàn zú。 běi sòng jié chū de zhèng zhì jiā、 sī xiǎng jiā、 wén xué jiā、 gǎi gé jiā、 táng sòng bā dà jiā zhī yī。 zài wén xué zhōng jù yòu tū chū chéng jiù。 qí shī“ xué dù dé qí shòu yìng”， cháng yú shuō lǐ yǔ xiū cí， shàn yòng diǎn， fēng gé qiújìng yòu lì， jǐng bì jīng jué， yì yòu qíng yùn shēn wǎn zhī zuò。 zhù yòu《 lín chuān xiān shēng wén jí》。 tā chū shēng zài yī gè xiǎo guān lì jiā tíng。 fù yì， zì sǔn zhī， céng wéi lín jiāng jūn pàn guān， yī shēng zài nán běi gè dì zuò liǎo jǐ rèn zhōu xiàn guān。 ān shí shàohǎo dú shū， jì yì lì qiáng， shòu dào jiào hǎo de jiào yù。 qìng lì 'èr nián（ 1042 nián） dēng yáng zhì bǎng jìn shì dì sì míng， xiān hòu rèn huái nán pàn guān、 yín xiàn zhī xiàn、 shū zhōu tōng pàn、 cháng zhōu zhī zhōu、 tí diǎn jiāng dōng xíng yù děng dì fāng de guān lì。 zhì píng sì nián（ 1067 nián） shén zōng chū jí wèi， zhào 'ān shí zhī jiāng níng fǔ， xuán zhào wéi hàn lín xué shì。 xī níng 'èr nián（ 1069 nián） tí wéi cān zhī zhèng shì， cóng xī níng sān nián qǐ， liǎng dù rèn tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì， tuī xíng xīn fǎ。 xī níng jiǔ nián bà xiāng hòu， yǐn jū， bìng sǐ yú jiāng níng（ jīn jiāng sū nán jīng shì） zhōng shān， shì hào“ wén”， yòu chēng wáng wén gōng。 qí zhèng zhì biàn fǎ duì sòng chū shè huì jīng jì jù yòu hěn shēn de yǐng xiǎng， yǐ jù bèi jìn dài biàn gé de tè diǎn， bèi liè níng yù wéi shì“ zhōng guó shí yī shì jì wěi dà de gǎi gé jiā”。 . yǔ“ hán yù、 liǔ zōng yuán、 ōu yáng xiū、 sū xún、 sū shì、 sū zhé、 céng gǒng”， bìng chēng“ táng sòng bā dà jiā”。 |
|
lì shǐ píng jià wáng 'ān shí tuī xíng de biàn fǎ， lì shǐ shàng de píng jià duō yòu bù tóng。 běi sòng shí qī， qí fǎn duì pài jiù yǐ xiū shǐ de fāng fǎ jìn xíng pī píng。 dào liǎo nán sòng， zài cì tōng guò xiū shǐ de fāng fǎ duì qí gǎi gé jìn xíng dìng xìng， zhǐ chū wáng 'ān shí biàn fǎ shǐ dé běi sòng wáng cháo zāo dào miè wáng（ yòu shuō fǎ zhǐ chū shì nán sòng cháo tíng wèile tuī xiè huáng shì de zé rèn）。 yǐ hòu lì cháo lì dài jūn yǐ cǐ zuò wéi yǐ jù， duì qí biàn fǎ zuò chū zhè yàng de pàn duàn， yǐ zhì yú zài sòng yuán huà běn lǐ yòu wén zhāng zhuān mén fěng cì。
dàn shì wáng 'ān shí de jiā xiāng de yī xiē wén rén chū yú tóng xiāng de yuán yīn jìn xíng liǎo yī xiē zhēng biàn， lì rú lù jiǔ yuān děng。
lì shǐ fā zhǎn dào jìn dài， zhōng guó zāo shòu liǎo qián suǒ wèi yòu de biàn gù， gǎi gé de hū shēng rì yì tí gāo， suǒ yǐ duì wáng 'ān shí biàn fǎ kāi shǐ jìn xíng zhèng miàn de píng jià， zhù yào de rén wù yòu liáng qǐ chāo、 yán fù děng， liáng qǐ chāo de《 wáng 'ān shí chuán》， tā shuō：“ ruò nǎi yú sān dài xià qiú wán rén， wéi gōng shù zú yǐ dāng zhī yǐ …… yǐ bù shì chū zhī jié， ér méng tiān xià zhī gòu， yì shì 'ér wèi zhī jiān zhě， zài tài xī zé yòu kè lín wēi 'ěr， ér zài wú guó zé jīng gōng。” tā men cóng shè huì xiàn shí xū yào chū fā， hūyù gǎi gé jīng shén。 yǐ hòu duì wáng 'ān shí biàn fǎ de yán jiū yuè lái yuè duō， bìng zài mín guó shí qī yòu suǒ tuī guǎng。
zhōng huá rén mín gòng hé guó chéng lì hòu， duì wáng 'ān shí de píng jià zhù yào cóng jiē jí děng jiǎo dù chū fā， yǐ hòu zhú jiàn qǔ xiāo liǎo zhè zhǒng fāng fǎ， cóng jù tǐ de lì yì jiǎo dù lái kàn tā de biàn fǎ。 zhù yào yán jiū zhě yòu qī xiá、 dèng guǎng míng děng。
zài hǎi wài， měi jí huá yì lì shǐ xué jiā huáng rén yǔ jiù rèn wéi， wáng 'ān shí de duō xiàng gǎi gé， shè jí jiāng dāng shí de zhōng guó jìn xíng dà guī mó de shāng yè， yǐ jí shù mù zì guǎn lǐ， dàn bù jiàn róng yú dāng shí de guān huàn wén huà， yì quē fá yòu guān jì shù néng lì 'ér wú fǎ qǔ dé chéng gōng。
xī níng 'èr nián（ 1069）， wáng 'ān shí kāi shǐ tuī xíng xīn fǎ， cǎi qǔ yī xì liè gǎi gé cuò shī。 dì 'èr nián， sī mǎ guāng gěi wáng 'ān shí xiě liǎo yī fēng sān qiān sān bǎi duō zì de cháng xìn， liè jǔ shí shī xīn fǎ de bì duān， yào wáng 'ān shí fèi qì xīn fǎ， huī fù jiù zhì。 〈 dá sī mǎ jiàn yì shū 〉 shì wáng 'ān shí de huí fù：“ rú jūn shí zé wǒ yǐ zài wèi jiǔ， wèi néng zhù shàng dà yòu wéi， yǐ gāo zé sī mín， zé mǒu zhī zuì yǐ， rú yuē jīn rì dāng yī qiē bù shì shì， shǒu qián suǒ wéi 'ér yǐ， zé fēi mǒu zhī suǒ gǎn zhī。” suǒ wèi“ bù wèi fú yún zhē wàng yǎn， zì yuán shēn zài zuì gāo céng。” zhèng shì wáng 'ān shí de xiě zhào。
wáng 'ān shí biàn fǎ yóu yú shēn dé shén zōng shǎng shí， xī níng 'èr nián（ 1069 nián）， wáng 'ān shí chū rèn cān zhī zhèng shì， cì nián， yòu shēng rèn zǎixiàng， kāi shǐ dà lì tuī xíng gǎi gé， jìn xíng biàn fǎ。 wáng 'ān shí míng què tí chū lǐ cái shì zǎi xiāng yào zhuā de tóu děng dà shì， chǎn shì liǎo zhèng shì hé lǐ cái de guān xì， bìng rèn wéi， zhǐ yòu zài fā zhǎn shēng chǎn de jī chǔ shàng， cái néng jiě jué hǎo guó jiā cái zhèng wèn tí。 zhí zhèng yǐ hòu， wáng 'ān shí jì xù fā huī liǎo tā de zhè yī jiàn jiě。 zài gǎi gé zhōng， tā bǎ fā zhǎn shēng chǎn zuò wéi dāng wù zhī jí 'ér bǎi zài tóu děng zhòng yào de wèi zhì shàng。 wáng 'ān shí suī rán qiáng diào liǎo guó jiā zhèng quán zài gǎi gé zhōng de lǐng dǎo zuò yòng， dàn tā bìng bù zàn chéng guó jiā guò duō dì gān yù shè huì shēng chǎn hé jīng jì shēng huó， fǎn duì gǎo guò duō de zhuān lì zhēng què， tí chū hé jiān chí“ què fǎ bù yí tài duō” de zhù zhāng hé zuò fǎ。 zài wáng 'ān shí shàng shù sī xiǎng de zhǐ dǎo xià， biàn fǎ pài zhì dìng hé shí shī liǎo yī xì liè xīn fǎ， cóng nóng yè dào shǒu gōng yè、 shāng yè， cóng xiāng cūn dào chéng shì， zhǎn kāi liǎo guǎng fàn de shè huì gǎi gé。 yǔ cǐ tóng shí， wáng 'ān shí wéi shǒu de biàn fǎ pài gǎi gé jūn shì zhì dù， yǐ tí gāo jūn duì de sù zhì hé zhàn dǒu lì， qiáng huà duì guǎng dà nóng cūn de kòng zhì； wéi péi yǎng gèng duō de shè huì xū yào de rén cái， duì kē jǔ、 xué xiào jiào yù zhì dù yě jìn xíng liǎo gǎi gé。 biàn fǎ chù fàn liǎo dà dì zhù、 dà guān liáo de lì yì， liǎng gōng tài hòu、 huáng qīn guó qī hé bǎo shǒu pài shì dà fū jié hé qǐ lái， gòng tóng fǎn duì biàn fǎ。 yīn cǐ， wáng 'ān shí zài xī níng qī nián（ 1074 nián） dì yī cì bà xiāng。 cì nián fù bài xiāng。 wáng 'ān shí fù xiāng hòu dé bù dào gèng duō zhī chí， bù néng bǎ gǎi gé jì xù tuī xíng xià qù， yú xī níng jiǔ nián（ 1076 nián） dì 'èr cì cí qù zǎixiàng zhí wù， cóng cǐ xián jū jiāng níng fǔ。 sòng zhé zōng yuán yòu yuán nián（ 1086 nián）， bǎo shǒu pài dé shì， cǐ qián de xīn fǎ dōubèi fèi chú。 wáng 'ān shí bù jiǔ biàn yù rán bìng shì。
wén xué jiā wáng 'ān shí wáng 'ān shí bù jǐn shì yī wèi jié chū de zhèng zhì jiā hé sī xiǎng jiā， tóng shí yě shì yī wèi zhuó yuè de wén xué jiā。 tā wèile shí xiàn zì jǐ de zhèng zhì lǐ xiǎng， bǎ wén xué chuàng zuò hé zhèng zhì huó dòng mìqiè dì lián xì qǐ
lái， qiáng diào wén xué de zuò yòng shǒu xiān zài yú wéi shè huì fú wù。 tā fǎn duì xī kūn pài yáng yì、 liú yún děng rén kōng fàn de mí ruò wén fēng， rèn wéi“ suǒ wèi wén zhě， wù wèiyòu bǔ yú shì 'ér yǐ yǐ。 suǒ wèi cí zhě， yóu qì zhī yòu kè lòu huì huà yě。 chéng shǐ qiǎo xiàn huá， bù bì shì yòng； chéng shǐ shì yòng， yì bù bì qiǎo qiě huá。 yào zhī yǐ shì yòng wéi běn， yǐ kè lòu huì huà wéi zhī róng yě。”（《 shàng rén shū》） zhèng yīn wéi 'ān shí yǐ“ wù wèiyòu bǔ yú shì” de“ shì yòng” guān diǎn shì wéi wén xué chuàng zuò de gēn běn， tā de zuò pǐn duō jiē lù shí bì、 fǎn yìng shè huì máo dùn jù yòu jiào nóng hòu de zhèng zhì sè cǎi。 jīn cún《 wáng lín chuān jí》、《 lín chuān jí shí yí》、《 lín chuān xiān shēng gēqǔ》 děng。
wáng 'ān shí wéi“ táng sòng bā dà jiā” zhī yī， tā de sǎnwén， xióng jiàn jiǎn liàn， qí jué qiào bá， dà dū shì shū、 biǎo、 jì、 xù děng tǐ shì de lùn shuō wén， chǎn shù zhèng zhì jiàn jiě yǔ zhù zhāng， wéi biàn fǎ gé xīn fú wù。 zhè xiē wén zhāng zhēn duì shí zhèng huò shè huì wèn tí， guān diǎn xiān míng， fēn xī shēn kè， cháng piān zé héng pū 'ér bù lì dān， duǎn piān zé yū zhé 'ér bù wèi bó。《 shàng rén huáng dì yán shì shū》， shì zhù zhāng shè huì biàn gé de yī piān dài biǎo zuò， gēn jù duì běi sòng wáng cháo nèi wài jiāo kùn xíng shì de shēn rù fēn xī， tí chū liǎo wán zhěng de biàn fǎ zhù zhāng， biǎo xiàn chū zuò zhě“ qǐ mín zhī bìng， zhì guó zhī cī” de jìn bù sī xiǎng。《 běn cháo bǎi nián wú shì zhá zǐ》， zài xù shù bìng chǎn shì sòng chū bǎi yú nián jiān tài píng wú shì de qíng kuàng yǔ yuán yīn de tóng shí， jiān ruì dì tí shì liǎo dāng shí wēi jī sì fú de shè huì wèn tí， qī wàng shén zōng zài zhèng zhì shàng yòu lì jiàn shù， rèn wéi“ dà yòu wéi zhī shí， zhèng zài jīn rì”。 tā duì dì 'èr nián kāi shǐ shī xíng de zhèng， wú yì chuī qǐ liǎo yī zhī qián zòu qū。《 dá sī mǎ jiàn yì shū》， yǐ shù bǎi zì de piān fú， zhēn duì sī mǎ guāng zhǐ zé xīn fǎ wéi qīn guān、 shēng shì、 zhēng lì、 jù jiàn sì shì， yán jiā pōu bó， duǎn xiǎo jīng hàn， yán jiǎn yì gāi， cuò cí dé tǐ， tǐ xiàn liǎo zuò zhě gāng yì guǒ duàn hé jiān chí yuán zé de zhèng zhì jiā fēng dù。 ān shí de zhèng lùn wén， bù lùn cháng piān hái shì duǎn zhì， jié gòu dōuhěn jǐn yán， zhù yì chāo zhuó， shuō lǐ tòu chè， yǔ yán pǔ sù jīng liàn，“ zhǐ yòng yī 'èr yǔ， biàn kě sǎo què tā rén shù dà duàn”（ liú xī zài《 yì gài ． wén gài》）， jù yòu jiào qiáng de gài kuò xìng yǔ luó ji lì liàng。 zhè shí tuī dòng biàn fǎ hé gǒng gù běi sòng shī wén gé xīn yùn dòng de chéng guǒ qǐ liǎo jī jí de zuò yòng。 ān shí de yī xiē xiǎo pǐn wén， kuài zhì rén kǒu，《 gǔn shuō》、《 dú mèng cháng jūn chuán》、《 shū cì kè chuán hòu》、《 shāng zhòng yǒng》 děng， píng jià rén wù， bǐ lì jìn jiàn， wén fēng qiào kè， fù yòu gǎn qíng sè cǎi， gěi rén yǐ xiǎn huò de xīn xiān jué。 tā hái yòu yī bù fēn shān shuǐ yóu jì sǎnwén，《 chéng bēi yuàn xīng zào jì》， jiǎn jié míng kuài 'ér shěng lì， kù sì liǔ zōng yuán；《 yóu bāo chán shān jì》， yì jì yóu， yì shuō lǐ， èr zhě jié hé dé jǐn mì zì rán， jí shǐ chōu xiàng de dào lǐ shēng dòng、 xíng xiàng， yòu shǐ jù tǐ de jì shì zēng jiā sī xiǎng shēn dù， xiǎn dé bù jú líng huó bìng yòu qū zhé duō biàn。
wáng 'ān shí de shī gē， dà zhì kě yǐ bà xiāng（ 1076 nián zuǒ yòu） huàjiè 'ér fēn wéi qián、 hòu qī， zài nèi róng hé fēng gé shàng yòu jiào míng xiǎn de qū bié。 jīng gōng shǎo yǐ yì qì zì xǔ， gù shī yǔ wéi qí suǒ xiàng， bù fù gèng wéi hán xù…… hòu wéi qún mù yáng guān， cóng sòng cì dào jìn jiǎ táng rén shī jí， bó guān 'ér yuē qǔ， wǎn nián shǐ jìn shēn wǎn bù pò zhī qù”（ yè mèng dé《 shí lín shī huà》）。 qián qī de shī gē， cháng yú shuō lǐ， qīng xiàng xìng shí fēn xiān míng， shè jí xǔ duō zhòng dà 'ér jiān ruì de shè huì， wèn tí zhù yì dào xià céng rén mín de tòng kǔ， tì tā men fā chū liǎo bù píng zhī shēng。《 gǎn shì》、《 jiān bìng》、《 shěng bīng》 děng， cóng zhèng zhì、 jīng jì、 jūn shì děng fāng miàn miáo xiě hé tí shì liǎo sòng dài guó shì de jī ruò huò nèi zhèng de fǔ bài， zhǐ chū liǎo dà dì zhù、 dà shāng rén jiān bìng tǔ dì duì yú guó jiā hé rén mín de wēi hài， tí chū“ jīng bīng zé jiāng” de jiàn yì；《 shōu yán》、《 hé běi mín》 děng， fǎn yìng liǎo dāng shí rén mín qún zhòng bèi shòu tǒng zhì zhě pò、 hài yā zhà de bēi cǎn zāo yù；《 shì yuàn zhōng》、《 píng dìng shì juàn》 děng， zé zhí jiē pēng jī yǐ shī， fù qǔ shì de kē jǔ zhì dù， yào qiú qǐ yòng jù yòu jīng shì jì guó de rén cái；《 yuán rì 》、《 gē yuán fēng》 děng， rè qíng dì 'ōu gē liǎo biàn fǎ dài lái de xīn qì xiàng hé rén mín de huān lè；《 shāng yàng》、《 jiǎ shēng》 děng， tōng guò duì lì shǐ rén wù gōng guò dé shī de jià， shū fā liǎo zì jǐ de xīn de jiàn jiě hé jìn bù yì yì。 ān shí hòu qī de yǐn jū shēng huó， dài lái liǎo tā de shī gē chuàng zuò shàng de biàn huà。 tā liú lián、 táo zuì yú shān shuǐ tián yuán zhōng， tí cái nèi róng bǐ jiào xiá zhǎi， dà liàng de xiě jǐng shī、 yǒng wù shī qǔ dài liǎo qián qī zhèng zhì shī de wèi zhì， shū fā yī zhǒng xián tián de qíng qù。 dàn yì shù biǎo xiàn shàng què zhēn yú yuán shú，“ yǎ lì jīng jué， tuō qù liú sú， měi fěng wèi zhī， biàn chén hàng xiè shēng yá jiá jiān。”（《 hòu shān shī huà》 zài huáng lǔ zhí yǔ） hé《 bó chuán guā zhōu》、《 jiāng shàng》《 méi huā》、《 shū hú yīn xiān shēng bì》 děng shī， guān chá xì zhì， jīng gōng qiǎo lì， yì jìng yōu yuǎn qīng xīn， biǎo xiàn liǎo duì dà zì rán měi de gē sòng hé rè 'ài， lì lái wéi rén men suǒ chuán sòng。
cóng shī tǐ shuō lái， ān shí de gǔ tǐ shī suī rán duō yòng diǎn gù， hǎo fā yì lùn， dàn xiàng《 míng fēi qū》、《 táo yuán xíng》 piān， lì yì xīn yíng， chōng mǎn zhe qíng gǎn hé fēng fù de xiǎng xiàng。 lǜ shī zé yòng zì gōng wěn， duì 'ǒu tiē qiē， dàn yòu shí bù miǎn shī yú guò duō de diāo kè。 wǔ jué hé qī jué yóu fù shèng yù，“ wáng bàn shān bèi zhòng tǐ， jīng jué jù”（《 hán tīng shī huà》），“ jīng gōng jué jù miào tiān xià”（《 tǐng zhāi shī huà》）。 tā de shī duì dāng dài hé hòu shì dōuyòu yǐng xiǎng， bèi chēng wéi“ wáng jīng gōng tǐ”（ yán yǔ《 cāng làng shī huà》）。
ān shí de cí， jīn cún yuē 'èr shí yú shǒu。 suī bù yǐ cí míng jiā， dàn qí“ zuò pǐn shòuxuē yǎ sù， yī xǐ wǔ dài jiù xí”（ liú xī zài《 yì gài . cí qū gài》）。《 guì zhī xiāng . jīn líng huái gǔ》 yī cí， tōng guò miáo xiě jīn líng（ jīn jiāng sū nán jīng shì） zhuàng jǐng jí huái gǔ， jiē lù liù cháo tǒng zhì jiē jí“ fán huá jīng zhú” de fǔ xiǔ shēng huó， háo zòng chén yù， bèi zàn wéi yǒng gǔ jué chàng。 tā tóng fàn zhòng yān de《 yú jiā 'ào》“ sài xià qiū lái fēng jǐng yì” yī cí， kāi liǎo sū dōng pō háo fàng de xiān shēng， gěi hòu lái cí tán yǐ liáng hǎo de yǐng xiǎng。
cóng wén xué jiǎo dù zǒng guān 'ān shí de zuò pǐn， wú lùn shī、 wén、 cí dōuyòu jié chū de chéng jiù。 běi sòng zhōng qī kāi zhǎn de shī wén gé xīn yùn dòng， zài tā shǒu lǐ dé dào liǎo yòu lì tuī dòng， duì sǎo chú sòng chū fēngmǐ yī shí de fú huá yú fēng zuò chū liǎo gòng xiàn。 dàn shì， ān shí de wén xué zhù zhāng， què guò yú qiáng diào“ shí yòng”， duì yì shù xíng shì de zuò yòng wǎng wǎng gū jì bù zú。 tā de bù shǎo shī wén， yòu cháng cháng biǎo xiàn dé yì lùn shuō lǐ chéngfèn guò zhòng， shòu yìng 'ér quē shǎo xíng xiàng xìng hé yùn wèi。 hái yòu yī xiē shī piān， lùn chán shuō fó lǐ， huì sè gān kū， dàn yě bù shī dà jiā fēng fàn， shì wǒ guó shī gē shǐ shàng de yī kē míng xīng。 |
