tiān wén > zhōng shì nuǎn 
   zhōng shì nuǎn ( medievalwarmperiod, jiǎn chēng wéi mwp), yòu chēng wéi zhōng shì hòu zuì jiā ( medievalclimateoptimum)
   zhōng shì nuǎn shì 'ōu zhōu zhōng shì shí dài de xún cháng de wēn nuǎn cóng yuē shí shì zhí chí dào shí shì yòu rén rèn wéigèng shì zhè shí de míng shì zhōng shì hòu cháng ( medievalclimateanomaly)。 zhōng shì nuǎn tōng cháng quán qiú biàn nuǎnhuo wēn shì xiào yìng de tǎo lùn yòu guān
   zuì chū guān zhōng shì nuǎn jiē xià lái de xiǎo bīng de yán jiū fēn shì zài 'ōu zhōu wán chéng deyīn wéi zài liào bǎo cún fēi cháng wán shàn qīng chǔzuì chū rén men rèn wéi wēn de biàn huà shì quán qiú xìng dedàn shìzhè zhǒng guān diǎn jīng bèi zhì 。 ipcc( zhèng jiān hòu biàn huà xiǎo ) 2001 nián de bào gào shuō:“ dāng qián de zhèng bìng néng zhèng míng zài shàng shù shí jiān duàn zhōng wēn de cháng yòu zhe quán qiú xìng de tóng zhuàng kuàngér qiě chuán tǒng de xiǎo bīng zhōng shì nuǎn zhè yàng de shù kàn lái jīng zài shuō míng zhǎngdà shù shì de běi bàn qiú huò quán qiú wēn biàn huà zhuàng kuàng tǒng xìng shíchǎn shēng liǎo xiē 'ài。”( zhù 1)
   zài zhōng shì nuǎn zhōngōu zhōu nán liè diān kāi shǐ zhòngzhí niàng jiǔ yòng de táozhù 2), jìn guǎn zhòngzhí liàng jīn tiān xiāng chàdé hěn yuǎnzhù 3)。 wéi jīng rén yòng jiě dòng de hǎi miànzài líng lán běi de biān yuǎn zhí mín zhōng shì nuǎn zhī hòu shì wēn jiào de xiǎo bīng hòu zhě zhí chí dào quán qiú biàn nuǎn kāi shǐ de shí jiǔ shì