| xiǎnshìdìtú |
|
|
| 371623 |
|
wú dì xiàn shǔ yú shān dōng shěng bīn zhōu shì， wèi yú zhōng guó shān dōng shěng zuì běi bù， dì chù yán hǎi， shì huáng hé sān jiǎo zhōu zōng hé kāi fā de zhòng diǎn qū yù， yě shì “ hǎi shàng shān dōng ” jiàn shè de qián yán zhèn dì， bǎn tú miàn jī 1998 píng fāng gōng lǐ， xiá 6 zhèn 5 xiāng， 593 gè xíng zhèng cūn， 568 gè zì rán cūn， 43 wàn rén（ 2003 nián）， yǔ guó jiā dì 'èr dà kuà shì jì gōng chéng --- shén huá gōng chéng de shū niǔ huáng huá gǎng gé hé xiāng wàng， shì jīng jīn táng hé shān dōng bàn dǎo liǎng dà jīng jì qū de jiāo huì diǎn， sù yòu“ jì lǔ shū niǔ” hé“ qí yàn yào sài” zhī chēng。
wú dì dōng běi bīn lín bó hǎi， dōng nán lián zhān huà xiàn， nán kào yáng xìn xiàn， xī jiē dé zhōu shì qìng yún xiàn， běi yǐ zhāng wèi xīn hé wéi jiè yǔ hé běi shěng hǎi xīng xiàn、 huáng huá shì wéi lín。
xiá wú dì、 shuǐ wān、 mǎ shān zǐ、 chéng kǒu、 xiǎo bó tóu、 jié shí shān 6 zhèn， xìn yáng、 chē zhèn、 shé jiā xiàng、 liǔ bǎo、 xī xiǎo wáng 5 xiāng。 wéi bīn zhōu shì xiá xiàn。 |
|
wú dì xiàn zì 586 nián（ suí kāi huáng liù nián） jiàn xiàn zhì jīn， lì jīng yī qiān sì bǎi duō nián， qí jiān gòng jiàn xiàn chéng sān zuò。
suí táng wú dì xiàn chéng jiàn yú suí dài chū qī， zài jīn qìng yún xiàn cháng jiā xiāng yú jiā diàn cūn běi， wéi wú dì xiàn dì yī zuò xiàn chéng。 jù xīn biān《 wú dì xiàn zhì》 zài： suí kāi huáng liù nián（ 586 nián） xī yáng xìn xiàn běi jìng zhì wú dì xiàn 。 yǐ nán lín wú dì gōu（ jīn hé běi shěng yán shān xiàn jìng nèi， suí mò tián fèi）， yīn yǐ wéi míng。 jù《 tài píng huán yǔ jì》：“ suí kāi huáng liù nián zhì。 qǔ xiàn nán wú dì gōu wéi míng。” 627 nián（ táng zhēnguàn yuán nián） wú dì xiàn huá rù yáng xìn xiàn， 684 nián（ táng zhēnguàn bā nián） fù zhì wú dì xiàn 。 yú jiā diàn gù chéng lì jīng suí táng、 wǔ dài、 sòng dài qián qī hé jīn tài hé sān nián yǐ hòu， chú zhōng jiān qiān zhì shí jiān wài， xiān hòu wéi wú dì xiàn zhì fán 530 yú nián。
1064 nián（ běi sòng zhì píng yuán nián） wú dì xiàn qiān zhì bǎo shùn jūn chéng（ jīn xìn yáng xiāng chéng jiǎo cūn xī， yán jiā huā yuán cūn nán）， cóng cǐ bǎo shùn jūn chéng（ 959 nián， zhōu xiǎn dé liù nián， yú wú dì xiàn bǎo shùn zhèn zhì bǎo shùn jūn） chéng wéi wú dì xiàn dì 'èr zuò xiàn chéng。 1203 nián（ jīn tài hé sān nián） fèi bǎo shùn jūn， bǎo shùn zhèn shēng wéi xiàn jí zhèn。 1265 nián， wú dì xiàn bèi hū bì liè zhàn lǐng， shí xíng dōng xī fēn zhì， jūn chēng“ wú dì xiàn ”， xī wú dì xiàn （ cāng zhōu wú dì xiàn ）， jí jīn qìng yún xiàn； dōng wú dì xiàn （ dì zhōu wú dì xiàn ）， jí jīn wú dì xiàn 。 xī wú dì xiàn xǐ zhì suí táng wú dì chéng， dōng wú dì xiàn zhì réng jū bǎo shùn jūn chéng。 bǎo shùn jūn chéng lì jīng běi sòng hòu qī hé jīn tài hé sān nián yǐ qián dào chéng wéi dōng wú dì xiàn zhì suǒ， zhí zhì yuán mò。 xiān hòu wéi wú dì xiàn zhì fán 231 nián。
1357 nián（ yuán zhì zhèng shí qī nián）， dì zhōu wú dì xiàn （ jīn wú dì xiàn ） lìng jiàn xīn xiàn chéng， jí jīn wú dì xiàn jiù chéng qū， míng wéi“ wú dì xiàn chéng”。 1371 nián（ hóng wǔ sì nián）， dì zhōu wú dì xiàn shěng bìng， 1373 nián（ hóng wǔ liù nián nóng lì liù yuè） fù zhì xiàn， gǎi míng wéi“ hǎi fēng xiàn”， yǐ xiàn jìng yòu hǎi fēng xiāng， xī běi yòu hǎi fēng chǎng qǔ xiàn míng， xiàn chéng jí wéi“ hǎi fēng xiàn chéng”， zhù dì suí chēng hǎi fēng zhèn。 1914 nián（ zhōng huá mín guó sān nián）， yīn guǎng dōng shěng yě yòu“ hǎi fēng xiàn”， wéi bì zhòng míng， xiàn míng fù wéi“ wú dì”， xiàn chéng yì fù yuán míng“ wú dì xiàn chéng”。 kàng rì zhàn zhēng shí qī， céng liǎng dù wéi rì wěi qiè jù。 1945 nián， wú dì jiě fàng hòu， xiàn jī guān céng yī dù qiān dào shuǐ wān、 xìn yáng、 chē zhèn xiāng sān gāo cūn děng dì。 1949 nián， zhōng huá rén mín gòng hé guó chéng lì hòu， xiàn jī guān qiān fǎn wú dì xiàn chéng， zhì jīn wéi wú dì xiàn zhì suǒ 636 nián。
1914 nián hǎi fēng xiàn huī fù wú dì xiàn jiù chēng， lì shǔ Jǐnán dào， 1926 nián gǎi shǔ wǔ dìng dào。 1928 nián fèi dào zhì， wú dì xiàn zhí shǔ shān dōng shěng dì wǔ xíng zhèng dū chá qū。
1938 nián gǎi shǔ lǔ běi xíng zhèng qū dì wǔ zhuān qū。 1940 nián 10 yuè gǎi shǔ jì nán dì bā zhuān qū。 shì nián， guó mín dǎng wú dì xiàn zhèng fǔ qiān zhù běi dà chéng。 1942 nián 2 yuè， wú dì xiàn kàng rì mín zhù zhèng fǔ gǎi shǔ shān dōng shěng jì lǔ biān qū dì sān zhuān qū， 1943 nián guó mín dǎng wú dì xiàn zhèng fǔ zhù chéng hòu wáng cūn。 shì nián xià bàn nián， wú dì xiàn běi bù bìng rù xīn hǎi xiàn。 tóng nián 9 yuè zhān yáng dì biān qū kàng rì mín zhù zhèng fǔ chéng lì， xīn qīng、 zhān yáng dì liǎng gè biān qū xiàn jūn lì shǔ yú bó hǎi xíng zhèng qū dì sān zhuān qū。 1945 nián 6 yuè guó mín dǎng xiàn zhèng fǔ qiān zhù xìn yáng chéng。
1945 nián 9 yuè wú dì xiàn quán jìng jiě fàng， liǎng biān qū xiàn chè xiāo， wú dì xiàn huī fù yuán jiàn zhì， gǎi shǔ bó hǎi qū dì sì zhuān qū， xiàn zhèng fǔ zhù wú dì chéng。 10 yuè xiàn zhèng fǔ qiān shuǐ wān jiē， 11 yuè qiān xìn yáng chéng， 1947 nián chū qiān zhù chē zhèn qū xiǎo gāo cūn。
1994 nián 9 yuè 28 rì， chè xiāo mǎ shān zǐ xiāng， shè lì mǎ shān zǐ zhèn。 1994 nián 10 yuè 24 rì， chè xiāo chéng kǒu xiāng， shè lì chéng kǒu zhèn。
jié zhì 1997 nián 3 yuè， wú dì xiàn xiá 6 gè zhèn、 12 gè xiāng： wú dì zhèn xiǎo bó tóu zhèn dà shān zhèn shuǐ wān zhèn mǎ shān zǐ zhèn chéng kǒu zhèn xìn yáng xiāng chē zhèn xiāng dōng fēng gǎng xiāng dà yáng xiāng liáng zhèng wáng xiāng liǔ bǎo xiāng cháng jiā xiāng páng jiā jí xiāng shé jiā xiàng xiāng xī xiǎo wáng xiāng dèng wáng xiāng hé gōu xiāng。
1997 nián 2 yuè 25 rì， chè xiāo hé gōu xiāng， jiāng qí xíng zhèng qū yù bìng rù wú dì zhèn； chè xiāo páng jiā jí xiāng， jiāng qí xíng zhèng qū yù bìng rù shuǐ wān zhèn； chè xiāo liáng zhèng wáng xiāng， jiāng qí xíng zhèng qū yù bìng rù xiǎo bó tóu zhèn； chè xiāo dà yáng xiāng， jiāng qí xíng zhèng qū yù bìng rù chē zhèn xiāng； chè xiāo cháng jiā xiāng， jiāng qí xíng zhèng qū yù bìng rù liǔ bǎo xiāng； chè xiāo dèng wáng xiāng， jiāng qí xíng zhèng qū yù bìng rù yú jiā xiàng xiāng； chè xiāo dōng fēng gǎng xiāng， , jiāng qí xíng zhèng qū yù bìng rù mǎ shān zǐ zhèn .（ lǔ zhèng hán mín zì [1997]8 hào）。
2000 nián， wú dì xiàn xiá 6 gè zhèn、 5 gè xiāng。 zǒng rén kǒu rén， gè xiāng zhèn rén kǒu： 423113 wú dì zhèn 86719 shuǐ wān zhèn 52108 dà shān zhèn 24435 xiǎo bó tóu zhèn 42354 chéng kǒu zhèn 25078 mǎ shān zǐ zhèn 27898 xìn yáng xiāng 33532 chē zhèn xiāng 47939 liǔ bǎo xiāng 30067 xī xiǎo wáng xiāng 18902 yú jiā xiàng xiāng 34081（ gēn jù dì wǔ cì rén kǒu pǔ chá shù jù； dān wèi： rén）。
jié zhì 2002 nián 12 yuè 31 rì， wú dì xiàn xiá 6 gè zhèn、 5 gè xiāng。
2005 nián 7 yuè shěng mín zhèng tīng pī zhǔn wú dì xiàn dà shān zhèn gēngmíng wéi jié shí shān zhèn。
ChinaDateTown héng héng TheBohaiSeatothenortheast,WudicountyliesinthefarthestnorthofShandongProvince,whichistheimportantareaoftheYellowRiverDeltacomprehensivedevelopmentandthecriticallyimportant"battlefield"forShandongconstructiononthesea.Withanareaof1,998squarekilometers,thereare11townsunderthegovernment,withthetotalpopulationof430,000.
wú dì xiàn zhèng wù zhōng xīn |
|
wú dì xiàn zǒng miàn jī 1998 píng fāng qiān mǐ， zǒng rén kǒu 437113 rén。 xiá 6 gè zhèn、 5 gè xiāng， 3 gè jū wěi huì、 593 gè cūn wěi huì， 568 gè zì rán cūn。
wú dì zhèn miàn jī 145.86 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 91883 rén。 xiá 3 gè jū wěi huì、 106 gè cūn wěi huì， 110 gè zì rán cūn。 zhèn zhèng fǔ zhù dì xīn yī lù 156 hào， yóu biān 251900。
shuǐ wān zhèn miàn jī 143.35 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 53032 rén。 xiá 85 gè cūn wěi huì， 82 gè zì rán cūn。 zhèn zhèng fǔ zhù shuǐ wān cūn， yóu biān 251902。
jié shí shān zhèn miàn jī 71.26 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 25221 rén。 xiá 37 gè cūn wěi huì， 34 gè zì rán cūn。 zhèn zhèng fǔ zhù dà shān jiē cūn， yóu biān 251910。
chéng kǒu zhèn miàn jī 128.79 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 22623 rén。 xiá 30 gè cūn wěi huì， 24 gè zì rán cūn。 zhèn zhèng fǔ zhù chéng kǒu cūn， yóu biān 251909。
xiǎo bó tóu zhèn miàn jī 107.14 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 42453 rén。 xiá 52 gè cūn wěi huì， 52 gè zì rán cūn。 zhèn zhèng fǔ zhù běi lǐ jiā zhái cūn dōng， yóu biān 251911。
mǎ shān zǐ zhèn miàn jī 677.26 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 29016 rén。 xiá 22 gè cūn wěi huì， 21 gè zì rán cūn。 zhèn zhèng fǔ zhù fù jiā shān zǐ cūn， yóu biān 251907。
xìn yáng xiāng miàn jī 51.6 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 34202 rén。 xiá 63 gè cūn wěi huì， 61 gè zì rán cūn。 xiāng zhèng fǔ zhù páng zhāng cūn dōng， yóu biān 251901。
chē zhèn xiāng miàn jī 145.8 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 49424 rén。 xiá 74 gè cūn wěi huì， 74 gè zì rán cūn。 xiāng zhèng fǔ zhù chē zhèn cūn， yóu biān 251912。
liǔ bǎo xiāng miàn jī 255.47 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 32518 rén。 xiá 38 gè cūn wěi huì， 34 gè zì rán cūn。 xiāng zhèng fǔ zhù dù jiā liǔ bǎo cūn， yóu biān 251906。
xī xiǎo wáng xiāng miàn jī 148.5 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 20102 rén。 xiá 31 gè cūn wěi huì， 30 gè zì rán cūn。 xiāng zhèng fǔ zhù xī xiǎo wáng cūn， yóu biān 251904。
shé jiā xiàng xiāng miàn jī 122.99 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 36639 rén。 xiá 55 gè cūn wěi huì， 46 gè zì rán cūn。 xiāng zhèng fǔ zhù shé jiā xiàng cūn， yóu biān 251903。
（ gēn jù“ bīn zhōu shì dì míng wǎng” zī liào zhěng lǐ。 gū jì wéi 2004 nián tǒng jì zī liào）。 |
|
“ wú dì xiàn ” yī cí shǔ yú hàn yǔ zhèng qū dì míng。
wú dì xiàn lì shǐ yōu jiǔ， zǎo zài xīn shí qì shí qī jí yòu xiān mín zài cǐ fán yǎn shēng xī， zhì jīn yǐ yòu 5000 nián yǐ shàng de lì shǐ。
“ wú dì” yī míng shǐ jiàn yú《 chūn qiū . xī gōng sì nián》。 zhōu chéng wáng píng pàn， dì rù yú qí， wéi jiāng qí wú dì yì， qì jīn yì yú 3000 nián，“ wǔ（ dìng fǔ）、 lè（ líng）、 qìng（ yún）、 yán（ shān） jiē qí jiù jìng”（ qīng kāng xī《 hǎi fēng xiàn zhì》 yǔ）， wéi huá xià gǔ lǎo de chéng yì zhī yī。 |
|
yóu yú wú dì xiàn shì qiān nián gǔ xiàn， jué dìng liǎo jìng nèi zhù yào dì míng dū jù yòu gǔ lǎo de xiǎn zhù tè zhēng。 zài xiàn jìng nèi de dì míng， yǐ xìng shì mìng míng de 327 gè； yīn shì、 qí wén mìng míng de 144 gè； yǐ rén míng mìng míng de 22 gè； yǐ shān、 shuǐ、 dì shì mìng míng de 56 gè； yǐ dāng dì wù chǎn mìng míng de 7 gè； yǐ jí xiáng jiā yán mìng míng de 1 gè； yǐ gǔ guó、 xiàn chéng、 yì mìng míng de 13 gè； yǐ míng shèng gǔ jì mìng míng de 3 gè； qí tā 24 gè。 jù duì quán xiàn 566 gè zì rán cūn kǎo zhèng hé tǒng jì fēn xī， yòu 40 gè cūn wú jù kě kǎo， 2 gè zì rán cūn shì xī hàn jiàn cūn。 zài 1000 nián yǐ xià、 500 nián yǐ shàng jiàn cūn de 462 gè； zài 500 nián yǐ xià、 100 nián yǐ shàng jiàn cūn de 58 gè； 100 nián yǐ xià jiàn cūn de 5 gè。 yě jiù shì shuō， zài kǎo zhèng、 tǒng jì de 566 gè zì rán cūn zhōng， 500 nián yǐ shàng jiàn cūn de zhàn 82%， quán bù dōushì bǎi nián lǎo cūn。 zǒng zhī， quán xiàn de jū mín dì hé zì rán dì lǐ shí tǐ dì míng yǔ cí， xiān míng dì jiē shì liǎo jìng nèi dì xíng tè zhēng， xíng xiàng dì zhǎn xiàn liǎo wú dì xiàn de dì lǐ jǐng guān wén huà。
wú dì fāng yán shǔ yú hàn yǔ běi fāng fāng yán qū lǔ běi fāng yán。 yǔ běi jīng huà xiāng bǐ jiào， yòu qí xiǎn zhù de dì fāng tè sè。 zài yǔ yīn fāng miàn， yòu v、 n、 η sān gè shēng mǔ，“ ”、 liǎng gè yùn mǔ， zhǐ yòu píng、 shàng、 qù sān gè shēng diào， yòu yòu dà liàng de qiáo shé yīn zì dú zuò píng shé yīn de tū chū xiàn xiàng。 zài yǔ huì fāng miàn， gèng yǐ fēng fù de tǔ yǔ jiàn cháng， rú“ mǎo 'ér”、“ qī”、“ mō 'ér”、“ táng bù dé 'ér”、“ jiǎn bù cán”、“ jiào me”、“ yáng gān” děng děng。 zài yǔ fǎ fāng miàn， wú lùn cí fǎ、 jù fǎ dōuyòu qí tè shū de guī lǜ。
gēn jù yǔ yán de chā yì， wú dì fāng yán kě huàfēn wéi nán běi liǎng gè fāng yán qū。 běi bù fāng yán shì xiàn jìng zuì yòu dài biǎo xìng de fāng yán， qí tū chū tè diǎn shì bǎ dà bù fēn qiáo shé yīn dú chéng píng shé yīn。 zào chéng“ shān” yǔ“ sān”、“ chāi” yǔ“ cāi”、“ shào zǐ” yǔ“ sào zǐ” de yǔ yán hùn xiáo。 wéi bì miǎn qí yì， zhè gè fāng yán qū suì bǎ“ chuī shào zǐ” gǎi chēng wéi“ chuī bí 'ér”， bǎ“ shān” shuō chéng shì“ dà shān” de“ shān”。 wú dì nán bù fāng yán qū méi yòu shàng shù yǔ yīn xiàn xiàng， dàn nèi bù yě yòu chā yì。
wú dì lǚ yóu
wú dì míng shèng gǔ jì huì cuì， tián yuán fēng jǐng xiù měi。“ bā dà jǐng” wén míng xiá 'ěr， yǔ gòng jié shí shān、 dà kǒu hé lǚ yóu fēng jǐng qū、 hǎi fēng tǎ、 qín tái、 hàn lěi、 guāng wǔ chéng、 qīng dài gāo děng xiǎo xué táng、 wèi wáng bào mù jí qīng dài jīn shí xué jiā wú shì fēn gù jū děng jǐng diǎn gǔ yùn yóu cún， xīn zī fǔ zhàn。 dēng jié shí shān， kě zhí guān cāng hǎi； màn bù huáng jīn hǎi 'àn， kě xī shuǐchōng làng ; yǐ“ yú jiā lè”、“ nóng jiā lè” wéi zhù tí de lǚ yóu kāi fā yǐ jīng pò tí。 yǔ gòng jié shí shān jí rén wén、 zì rán、 huán jìng、 lì shǐ、 xiū xián、 dù jiǎ yú yī tǐ de lǚ yóu kāi fā yǐ dà guī mó shí shī。
dà kǒu hé fēng jǐng qū： wèi yú wú dì xiàn běi bù， bó hǎi xī nán 'àn。 qū nèi fēn bù zhe liǎng liè gǔ bèi ké dī。 dì yī liè zài bǎo hù qū nán duān， cháng 40KM， mái shēn 0.5 － 1 mǐ， bèi ké céng hòu 3－ 5 mǐ， jù jīn 5000 nián； dì 'èr liè zài bǎo hù qū běi bù， cháng 22KM， yóu 40 yú gè bèi ké dǎo zǔ chéng， dǎo kuān 100－ 500 mǐ， bèi ké hòu 3－ 5 mǐ， shǔ luǒ lù kāi chǎng xíng， jù jīn 2000－ 1500 nián。 zài mù qián shì jiè shàng fā xiàn de sān dà gǔ bèi ké dī zhōng， wú dì bèi ké dī bù jǐn chún dù zuì gāo、 guī mó zuì dà， yě bǎo cún zuì wán zhěng、 qiě wéi yī xīn lǎo dī bìng cún de bèi ké dī dǎo。 wú lùn shì shēn mái dì xià de， hái shì luǒ lù yú dì biǎo de， bèi ké zhì hán liàng jīhū dá dào 100%， ér měi guó shèng lù yì sī 'ān nà zhōu hé nán měi sū lǐ nán bèi ké dī， bèi ké hán liàng jǐn wéi 30% zuǒ yòu， tiān jīn、 hé běi bǎo cún liǎo jǐn shì jǐ gè pōu miàn； wú dì bèi ké dī hái suí zhe hǎi shuǐ cháo xī zuò yòng měi nián zēng jiā 10 wàn dūn yǐ shàng， yòu xíng chéng dì sān tiáo bèi ké dī dǎo de qū shì。
wú dì bèi ké dī zǔ chéng liǎo guī mó hóng dà de bèi ké tān jǐ hǎi 'àn， guó jì shàng chēng wéi Chenier hǎi 'àn。 liǎng liè bèi ké dī dǎo zhī jiān de shī dì hé xiàng hǎi de cháo jiān shī dì yǔ cháo xià shī dì zǔ chéng liǎo shì jiè hǎn jiàn de bèi ké dī dǎo yǔ shī dì xì tǒng。 bèi ké dī nèi wài de bīn hǎi shī dì shēng wù duō yàng xìng fēng fù， tā shì dōng běi yà nèi lù hé huán xī tài píng yáng niǎo lèi qiān xǐ de zhōng zhuǎn zhàn hé yuè dōng、 qī xī、 fán yǎn dì， shì yán jiū huáng hé biàn qiān、 hǎi 'àn xiàn biàn huà、 bèi ké dī dǎo de xíng chéng děng huán jìng yǎn biàn yǐ jí shī dì lèi xíng de zhòng yào jī dì， zài wǒ guó hǎi yáng dì zhì、 shēng wù duō yàng xìng hé shī dì lèi xíng yán jiū gōng zuò zhōng zhàn yòu jí qí zhòng yào de dì wèi。 2002 nián， bèi shān dōng shěng rén mín zhèng fǔ liè wéi shěng jí bèi ké dī dǎo yǔ shī dì xì tǒng zì rán bǎo hù qū， 2006 nián chéng wèiguó jiā jí zì rán bǎo hù qū。
qū nèi liáo kuò、 níng jìng， zì rán fēng guāng yōu měi， yòu dà kǒu hé、 wāng zǐ dǎo děng 40 yú gè bèi ké dī dǎo， qín tào dǎo、 bǎi wàn gōng mǔ yán tián děng lǚ yóu jǐng diǎn， shì chéng chuán chū hǎi、 chuí diào yú xiè、 pǐn cháng hǎi xiān、 qí mǎ liè tù、 shā tān tīng tāo、 gǎn hǎi guān cháo、 xì shuǐ guān niǎo de hǎo dì fāng。“ wāng zǐ dǎo” shì zuì dà de yī zuò bèi ké dǎo， yě shì bīn zhōu jìng nèi wéi yī néng guān dà hǎi quán mào de dì fāng， yòu“ hǎi shàng xiān jìng” zhī chēng。 xiāng chuán， xú fú fèng qín shǐ huáng zhī mìng shuài tóng nán nǚ， rù hǎi qiú xiān， cháng jiǔ bù guī， fù mǔ sī niàn hái zǐ， bēn bō yú cǐ， tiào wàng dà hǎi， pàn zǐ guī lái， gù míng“ wàng zǐ dǎo”， yě chēng“ wàng zǐ dǎo”。
tǎ yǐng gōng yuán
1、 wèi zhì： wú dì xiàn chéng zhōng xīn dì duàn
2、 zhù tí： lǐng wù gǔ tǎ shén yùn， xīn shǎng shí lǐ hé táng
3、 gài kuàng： gōng yuán nèi yòu hǎi fēng tǎ， jīn gǔ tīng， zhōng gǔ lóu， bái shí nǚ xiàng， bó hǎi hēi niú diāo xiàng hé dà jué sì yí zhǐ， zǒng zhàn dì miàn jī 8400 píng fāng mǐ。 bā jiǎo shí sān jí lóu gé shì de hǎi fēng tǎ zuò luò zài hé huā wān nán cè， yǔ dà jué sì yí zhǐ xiāng lín， wǔ zǐ nào fó sù xiàng zuò luò zài jù xīn jiàn hǎi fēng tǎ yǐ nán 50 mǐ chù de jiù tǎ yí zhǐ shàng， hǎi fēng tǎ běi cè hé huā wān yǔ zhōng lóu xiāng wàng， dōng běi fāng yòu yī bái shí nǚ sù xiàng， quán guó bā dà míng niú zhī yī de bó hǎi hēi niú sù xiàng zuò luò zài cǐ。 tǎ bàng yòu yī jià tuì yì de zhàn dǒu jī。
hǎi fēng tǎ yuán míng pǔ zhào sì shè lì bǎo tǎ， wéi wú dì jiù bā dà jǐng zhī yī“ cóng lín tǎ yǐng” kān chēng qí yàn yī jué。 shǐ jiàn yú táng zhēnguàn shí sān nián（ gōng yuán 640 nián）， míng zhèng dé、 wàn lì、 qīng qián lóng nián jiān sān cì xiū qì。 1957 nián， jīng shàng jí pī zhǔn jiāng yīn dì zhèn zhèn liè de cán tǎ yí píng。 1991 nián xiàn wěi xiàn zhèng fǔ chàng dǎo chóngjiàn。 xīn jiàn hǎi fēng tǎ yóu wú dì jí yuán běi jīng shì shè jì yuàn zǒng shè jì shī， céng shè jì rén mín dà huì táng、 běi jīng fàn diàn děng jiàn zhù de shè jì dà shī zhāng bó xiān shēng shè jì； zhōng guó fó jiào xié huì zhù xí zhào pǔ chū xiān shēng tí xiě hǎi fēng tǎ tǎ biǎn； shū fǎ jiā xié huì fù zhù xí lǐ duó xiān shēng tí xiě liǎo " hǎi yù wú shuāng yì， fēng yú dì yī zhōu " de zhèng mén yíng lián。 xīn jiàn hǎi fēng tǎ gòng 13 jí， gāo 42 mǐ， wài láng zhuān jié gòu， shì bā jiǎo fēi yán tiǎo jiǎo， jiǎo xì tóng líng， zhōng xīn wéi shuǐ ní jiāo zhù dà yuán zhù， tī dèng rào zhù 'ér shàng， zuò jī sì mén fēn chén， èr jí fā shàng， gè céng sì chuāng kāi liè， dǐng céng bā miàn huán zhù 'ér shàng， shàng yòu fó guāng yuán zhū tuō bàn yuè zǔ chéng tǎ chà， gǔ tǎ yīn lì shǐ yōu jiǔ hé jiào gāo de wén huà jià zhí 'ér zhù chēng yú shì， xīn jiàn hǎi fēng tǎ jī běn bǎo chí liǎo yuán tǎ fēng mào。
dà jué sì
dà jué sì yǔ hǎi fēng tǎ， shǐ jiàn yú táng zhēnguàn shí sān nián（ 639）， yuán míng“ pǔ zhào sì”。 táng kāi yuán nián jiān， yì míng kāi yuán sì， wǔ dài gāo sēng héng chāo céng guà xī kāi yuán sì 'èr shí qī nián。 míng chū， yòu gǎi míng“ dà jué sì”， wú dì gǎi míng hǎi fēng， tǎ suì yòu“ hǎi fēng tǎ” zhī míng。
sì tǎ zì táng dài chuàng jiàn， lì wǔ dài、 sòng yuán xīng fèi， míng qīng xiāng jì chóngjiàn、 xiū qì， sì nèi diàn yǔ hóng lì， sōng bǎi cuì yìng， bēi shí lín lì， wén fēng 'àng rán。 1905 nián， jiāng dà jué sì gǎi jiàn chéng qīng dài gāo děng xiǎo xué táng。 1957 nián， hǎi fēng tǎ nán yú xiū bǔ， yí píng fēng jī bǎo hù。
dà jué sì yǔ hǎi fēng tǎ shì lǔ běi càn làn wén huà de zhòng yào biāo zhì。 1992 nián， huī fù chóngjiàn liǎo hǎi fēng tǎ。 yòu sì wèi bì yòu tǎ， dàn yòu tǎ jiù gāi yòu sì。 2006 nián， huī fù jiàn shè liǎo dà xióng bǎo diàn děng jiàn zhù， xiū qì liǎo yuán dà jué sì jiù diàn。 xiàn dà jué sì zhàn dì 30 yú mǔ， diàn yǔ zhēng róng， xióng wěi zhuàng guān。 sì nèi 29 zūn chún tóng fó xiàng、 hóng mù kuàng jià zǐ tóng fú diāo píng fēng“ gōng dé bǎng” jí dà xíng qīng shí ruì shòu qí lín、 shí diāo“ jiǔ lóng bì” děng， kān chēng yì shù jīng pǐn。 wú dì dà jué sì yǐ chéng wéi yī wài jù yòu jiào gāo lì shǐ jià zhí、 dú tè yì shù jià zhí hé fēng fù rén wén nèi hán de wén huà、 lǚ yóu shèng dì。
jié shí shān
1、 wèi zhì： wèi yú wú dì xiàn chéng běi 30 gōng lǐ， jié shí shān zhèn zhù dì
2、 zhù tí： guān mǎ gǔ cháo yún， yì gǔ rén xíng zōng
3、 gài kuàng： jié shí shān， yòu míng wú dì shān、 yán shān、 mǎ gǔ shān、 dà shān。 hǎi bá 63.4 mǐ， fāng yuán 0.39 píng fāng gōng lǐ， xì 73 wàn nián qián huǒ shān bào fā pēn chū 'ér xíng chéng de zhuī xíng fù hé huǒ shān duī， shì wǒ guó zuì nián qīng de huǒ shān， yě shì huá běi píng yuán dì qū wéi yīlòutóu de huǒ shān， bèi yù wéi " jīng nán dì yī shān”。 1999 nián 3 yuè liè wéi shěng jí dì zhì yí jì zì rán bǎo hù qū。
● lì shǐ wén huà： gǔ shí jìn hé bàng hǎi， táng yáo shí chēng jié shí shān， chūn qiū shí chēng wú dì shān， wèi jìn shí chēng yán shān， táng chū chēng mǎ gǔ shān， xiāng chuán yòu lóng mǎ zì shān dòng zhōng chū méi， gù chēng。 " mǎ gǔ cháo yún " liè rù wú dì bā dà jǐng zhī yī， yuán cháo sú chēng dà shān。 gǔ shí shān shàng yòu bì xiá yuán jūn cí、 wén chāng gé、 lǚ zǔ cí、 guān dì miào、 yán shén miào、 tiān yé miào、 nǎi nǎi diàn、 kuí xīng gé、 èr láng miào、 yán luó diàn、 qīng liáng 'ān， shān xià sì yuàn wéi guān yīn táng。 zhè xiē miào yǔ gòngfèng yù huáng dà dì、 guān shèng dì jūn děng zhū shén， lìng wài hái yòu fēng hé shàng xiàng、 wáng líng guān、 zhào líng guān děng sù xiàng。 qīng liáng 'ān de zhù sì xīn yí hé shàng yú 1950 nián yuán jì。 dà yǔ、 qín shǐ huáng、 hàn wǔ dì、 wèi wǔ dì cáo cāo、 běi wèi wén chéng dì tuò bá jùn děng dì wáng， huò zhì shuǐ、 huò xún yóu， dōuzài cǐ liú xià liǎo yí jì hèshī wén。 liú cháng qīng、 lù yóu jí míng tài zǎi yáng wèi děng dāng dì wén rén yóu jiàn cǐ shān， liú xià liǎo dà liàng de shī cí gē fù， wéi hòu rén suǒ chuán sòng。 jiù shí， jié shí shān shè xiāng huǒ shèng huì。 měi nián sì yuè yòu liǎng cì yuē huì， nóng lì shí qī wéi xiǎo huì， èr shí qī wéi dà huì， gǎn huì qī jiān zhèng shì shān zhōng xiāng huǒ jí shèng zhī shí。 tè bié shì sì yuè shí qī， nǎi yǐ xiāng huǒ miào huì wéi zhù， cǐ rì， fāng yuán bǎi lǐ de shàn nán xìn nǚ fēn fēn gǎn lái， qiú shén bài fó， shàng xiāng shāo zhǐ， qí qiú zēng nián zēng shòu， shēng guān fā cái， rén dīng xīng wàng， qū bìng miǎn zāi。 èr shí qī yòu shì dà huì zhī rì， yīn shí jiāng mài shōu， nóng mín xū gòu zhì nóng jù， suǒ yǐ guī mó dà rén yuán duō。
● huǒ shān yí jì： gēn jù kē xué kǎo gǔ， jié shí shān xíng chéng yú jù jīn 73 wàn nián de xīn shēng dài dì sì jì gēngxīn shì， shì yī zhōng xīn shì pēn fā 'ér xíng chéng de zhuī xíng fù hé huǒ shān duī。 shì guó nèi hǎn jiàn de dì sì jì huǒ shān zhōng zuì nián qīng de shān tǐ， yě shì huá běi píng yuán wéi yīlòutóu de huǒ shān。 qí jié gòu wéi huǒ shān dàn、 huǒ shān huī、 huǒ shān lì、 huǒ shān róng yán zǔ chéng， yòu zhe bù kě tì dài de zuò yòng hé dú tè de rén wén dì lǐ yì yì， wéi shěng jí dì zhì yí jì zì rán bǎo bǎo hù qū。
● huáng hé gǔ dào de huó huà shí： jié shí shān dì chù huáng hé gǔ dào， shǔ yú lì shǐ shàng de jiǔ hé zhī yù， shì dà yǔ shū tōng jiǔ hé de rù hǎi chù。 jié shí shān wú kuì wéi huáng hé gù dào de " huà shí "。 jǐ qiān nián lái， tā chén diàn liǎo、 nián fù liǎo hòu zhòng de huáng hé gù dào wén huà。
jié shí shān lǚ yóu fēng jǐng qū jiàn yòu lǚ yóu jǐng qū dà mén、 bì xiá cí、 cáo cāo héng shuò fù shī qún diāo jí guān hǎi gé děng； kāi fā yòu fú dì dòng tiān、 lóng mǎ dòng jǐng guān， shí lín、 shí pù děng huǒ shān yí jì jǐng diǎn； lì yòu 'ān zuò zhāng jiào shòu tí cí bēi děng， zhēn cún yòu wú zì bēi（ jié shí mén cí）、《 chóngxiū mǎ gǔ shān sì jì》 bēi děng gǔ shí kè； kāi wā yòu yǐn mǎ hú shuǐ kù。
wú shì fēn gù jū
wú shì fēn (1796 héng 1856）， hǎi fēng（ jīn wú dì） xiàn rén。 qīng dào guāng shí wǔ nián（ 1835 nián） zhōng jìn shì， lì rèn hàn lín yuàn biān xiū， jiāng xī nán 'ān fǔ zhī fǔ， guǎng xī、 hé nán 'àn chá shǐ， zhí lì、 guì zhōu、 shǎn xī bù zhèng shǐ， tí dū zhè jiāng xué zhèng、 nèi gé xué shì jiān lǐ bù shì láng děng zhí， hòu zēng guāng lù dà fū。 wú shì fēn yī shēng dǔ hǎo jīn shí wén kǎo gǔ， cóng zhèng zhī xiá， jí sōu jí jīn shí qì wù， zhuàn xiě liǎo《 jùn gǔ lù》，《 jùn gǔ lù quán wén》 liǎng bù jīn shí xué zhuān zhù， yǔ tā rén hé zhù liǎo《 fēng ní kǎo lüè》。 wú shì fēn bó cái duō yì， yī shēng zhù shū shèn duō， xiàn yuán gǎo duō shù cáng yú guó jiā tú shū guǎn hé shān dōng shěng tú shū guǎn。 qīng dài wú shì jiā zú， shì chēng“ jìn shì shì jiā”、“ shàng shū mén dì”， sù yòu“ qī shì láng、 bā xún fǔ、 jiǔ fēng guāng lù、 sān hàn lín、 wǔ zī zhèng、 shí cháo bāng jìn” zhī měi yù。 qí gù jū wèi yú jiù wú dì chéng nán mén lǐ xī cè， zhàn dì 7000 píng fāng mǐ， yuàn nèi gǔ mù cān tiān， qì shì gǔ pǔ diǎn yǎ。 gù jū nán yuàn shǐ jiàn yú jiàn yú míng yīng zōng zhèng tǒng nián jiān， yuán wéi míng dài hù bù shàng shū wáng yòu zhī zhái dì， yóu wú shì shí sān shì lì bù shàng shū wú shào shī gòu zhì hòu chóngxīn kuò jiàn， xiàn míng dài jiàn zhù yóu cún， zhì jīn yǐ yòu 500 nián lì shǐ。 nán yuàn yǐ“ bǎo yàn táng” wéi zhù tǐ，“ bǎo yàn táng” yīn wú shì zhēn cáng sū dōng pō“ xuě táng bǎo yàn” dé míng。 běi yuàn“ shàng shū dì” jiàn yú qīng kāng xī jiá chén nián（ 1664 nián）， mén méi shàng xuán“ shàng shū dì” héng biǎn， shì nèi yíng mén gāo xuán“ fù zǐ jìn shì” jīn biǎn。 jù zhuān jiā lùn zhèng， cǐ gù jū xì míng qīng shí qī guān huàn fǔ dì de diǎn xíng dài biǎo， jù yòu jiào gāo de kǎo gǔ jià zhí hé yì shù jià zhí。
wú dì xiàn lǚ yóu shāng pǐn
1、 gāo dàng bèi cí。 gāo dàng bèi cí shì wú dì zhēn bèi cí yè gōng sī yǔ qīng huá dà xué lián hé kāi fā de gāo dàng rì yòng xì cí， tā lì yòng bó hǎi wān dú tè de zī yuán -- bèi ké shā zuò zhù yào yuán liào， jiā rù niú gǔ、 cháng shí、 shí yīng děng cái liào， cǎi yòng xiān jìn 'èr cì shāo chéng gōng yì jīng zhì 'ér chéng。 bèi cí bèi zhōng guó guó jiā kē wěi jí wài guó zhuān jiā jú děng wǔ bù wěi píng wéi " guó jiā jí xīn chǎn pǐn "， huò guó jiā fā míng zhuān lì jí guó jiā fā míng 'èr děng jiǎng。 bèi cí shǔ yú guó jì liú xíng de ruǎn zhì cí， gè xiàng xìng néng zhǐ biāo yōu yú gǔ zhì cí。 " bó rú zhǐ、 bái rú yù、 shēng rú xīn " shì bèi cí de tū chū tè diǎn。
bèi cí bèi zhōng guó 18 gè dà zhōng chéng shì de 100 duō gè gāo jí jiǔ diàn yìng yòng， bāo kuò rén mín dà huì táng yàn huì tīng、 běi jīng huáng jiā dà fàn diàn、 cháng chéng fàn diàn、 guǎng dōng bǎi tiān 'é dà jiǔ diàn、 dà lián xiāng gé lǐ lā dà fàn diàn、 hā 'ěr bīn bào yè dà shà、 qīng dǎo shì zhèng fǔ dà shà、 Jǐnán qí lǔ bīn guǎn、 huá néng dà shà děng dān wèi。 bìng chū kǒu měi guó、 ào dà lì yà、 é luó sī、 hán guó děng guó jiā。
2、 hǎi chǎn pǐn： zhù yào yòu duì xiā、 xiā pí、 xiā mǐ、 suō zǐ xiè、 xiā gǔ、 hǎi zhé pí、 wén há、 lú yú、 suō yú、 xiā jiàng、 xiā jiàng yóu。
3、 gān xiān guǒ lèi： zhù yào yòu jīn sī xiǎo zǎo、 dōng zǎo、 yǐ jí zǎo zhì pǐn zǎo fǔ、 mì zǎo、 zǎo róng、 zuì zǎo、 zǎo guàn tóu。 wú dì jīn sī xiǎo zǎo pí bó hé xiǎo， ròu zhì féi hòu， qīng xiāng gān tián， yíng yǎng jià zhí jiào gāo， hán táng liàng wéi 70-80%， fù hán dàn bái zhì、 zhī fáng、 gài、 lín、 tiě、 wéi shēng sù děng yíng yǎng wù zhì， qí wéi shēng sù c hán liàng wéi bái guǒ zhī guān。 wú dì dōng zǎo shì huáng hé sān jiǎo zhōu dú tè de wú rèn hé wū rǎn de lǜ sè shí pǐn， fù hán dàn bái zhì、 táng、 huáng dòng、 yān suān、 hú luóbo sù、 duō zhǒng wéi shēng sù jí gài、 měi、 hé tiān mén dōng 'ān suān、 sū 'ān suān、 sī 'ān suān děng shí jǐ zhǒng rén tǐ bì xū de wēi liàng yuán sù hé 'ān jī suān， yòu fáng 'ái zhī gōng néng， bèi yù wéi " bǎi guǒ zhī wáng "、 " tiān xià qí guǒ "。 cháng shí jīn sī xiǎo zǎo hé dōng zǎo kě qiáng shēn jiàn tǐ、 yán nián yì shòu。
4、 yǐn pǐn lèi： zhù yào yòu zǎo mù gāng jiǔ、 zǎo xiāng bīn、 zǎo bái lán dì、 zǎo wèi měi sī、 zǎo huā mì、 zǎo guǒ chá、 zǎo zhī、 zǎo cù。
5、 wěi cǎo biān zhì pǐn： wěi lián、 cǎo lián、 guǒ pán、 chá diàn、 zuò diàn、 wěi miè、 kuāng lán、 cǎo tí lán。 |
|
yī、 shēn hòu de lì shǐ wén huà
wú dì shì chēng“ dōng shěng wén míng zhī qū”、“ běi hǎi hàn yuàn zhī fǔ”， lì shǐ yōu jiǔ， rén wén huì cuì， shǐ liào yùn cáng fēng hòu， shí lìng hán gài kuān guǎng， zuò wéi biāo bǐng qiān qiū de wú dì wén huà， jīng guò cháng qī de jī lěi， xíng chéng liǎo qiáng dà de chuán tǒng lì liàng， cóng 'ér xíng chéng liǎo wú dì xiàn shēn hòu de lì shǐ wén huà。
（ yī） lì shǐ yuān yuán
wú dì， dì chù yǔ shū jiǔ hé zhī yù， mǎ jiá、 gōu pán、 gé jīn děng zài cǐ xíng chéng hóng jī píng yuán。 zǎo zài 7000 nián qián， jiù yòu yī gè xiāng dāng wěn dìng、 shēng jī bó bó de rén qún fán yǎn shēng xī yú cǐ dì， chū tǔ de shí fǔ， kān wéi jiàn zhèng。 zhè yī zhēn qí de fā xiàn zú yǐ jiē shì zhèng míng： zài wú dì zhè piàn gǔ lǎo de tǔ dì shàng， cóng yuán shǐ shè huì、 xīn shí qì shí dài， jiù yòu dōng yí tǔ zhù shì zú bù luò， zài cǐ guò zhe nóng cǎi yú liè shēng huó， chuàng zào zhe wú wén zì jìzǎi de“ rén wén” shǐ。
（ èr） wén wù gǔ jì
1、 gǔ jǐng yǔ gǔ yáo yí zhǐ
1988 nián qiū， zài wú dì zhèn hán jiā yáo yí zhǐ shàng， fā xiàn yī kǒu gǔ jǐng， cóng zhōng fā jué chū shí bèn、 shí mó、 jiā shā hóng táo pén cán piàn， hái yòu huī hēi qiǎn wén de táo guàn cán piàn jí táo pán yī zhǐ， shàng huì hēi wén yú xíng tú 'àn。 shì guò yuè yú， yòu zài gǔ jǐng dōng běi bù liǎng huá lǐ chù， zài tǔ céng yī mǐ yǐ xià， jué chū wò shì bàn tuǒ yuán xíng gǔ yáo yī zuò， yáo nèi bì sì zhōu hóng shāo tǔ céng jí qīng zhuān hén jì jūn pō míng xī， wǔ gè bìng pái de xiàng nán kāi de jìn huǒ kǒu mén wài， yòu bàn chéng pǐn pēi xíng， shàng kě biàn shí。 jīng kǎo zhèng dìng wéi： cǐ nǎi gǔ shí shāo zhì táo qì zhī yáo。 gāi yí zhǐ chū tǔ de duō jiàn lì shǐ wén wù， jīng jiàn dìng shǔ lóng shān wén huà shí qī。 hòu jīng zài cì tàn cè， hán jiā yáo yí zhǐ， dōng xī cháng yuē wǔ huá lǐ， nán běi cháng yuē sì huá lǐ。 wén wù pǔ chá shí dìng wéi： hán jiā yáo yí zhǐ， shǔ bīn zhōu shì dà shāng wén huà yí zhǐ。
zhè yī gǔ jǐng de fā xiàn， bù jǐn zhèng míng shì zú bù luò zǎo jiù dìng jū cǐ chù， guò zhe nóng mù shēng huó， zài zhù wū、 zào jǐng、 zhì táo、 liáng shí jiā gōng zhū fāng miàn， dōuyǐ dá dào liǎo zì chǎn、 zì gōng、 zì zú de chéng dù， ér qiě hái chuàng zào zhe gǔ dài wén míng。
2、 gǔ chéng yí zhǐ
guǎng wǔ chéng zài wú dì xiàn jìng dōng běi bù， gāo tuó zǐ hé dōng 'àn。 jù《 wú dì xiàn zhì》 zài：“ guǎng wǔ chéng zài xiàn běi yī bǎi yī shí lǐ， gé jīn hé 'àn。 xiāng chuán hàn guǎng wǔ jūn lǐ zuǒ chē suǒ zhù， gù míng（ sú míng“ chē chē wǎng chéng”）”。 zhè lǐ guò qù shì hǎi lù jiāo tōng yào dào， xíng rén hěn duō， lǐ zuǒ chē céng zài cǐ zhù bīng。 hòu jīng hǎi cháo、 dì zhèn， chéng huǐ shī， xiàn jǐn cún yī yuè yá xíng tǔ lǐng， zhàn dì miàn jī yuē 'èr bǎi píng fāng mǐ。 dōng nán wǔ lǐ xǔ yòu yī tǔ tái， míng“ chèng tuó tái”， miàn jī shāo xiǎo yú cǐ chéng， shàng miàn yòu bái zhì tǔ rǎng， shēngzhǎng zhí wù。 céng chū tǔ guò tóng jiàn tóu， zài tái běi yī lǐ chù céng wā chū guō tái yàng yí jì（ měi pái 20 gè）， bìng yòu mù huī yàng yí wù。
guāng wǔ chéng wèi yú xiàn chéng dōng běi 22 gōng lǐ de xī xiǎo wáng xiāng， hàn guāng wǔ dì zhù， bìng yú cǐ zhù bīng。 miàn jī yuē qī bǎi píng fāng mǐ， xiàn chéng jì yǐ wú， jǐn cún yī gāo sān mǐ xǔ de tǔ qiū， céng zài cǐ wā chū guò mǎ tí qián、 tiě shén xiàng děng。
xìn yáng chéng wèi yú xiàn chéng běi 8.5 gōng lǐ de xìn yáng xiāng。 zhōu sān gōng lǐ yòu yú， miàn jī 0.8 píng fāng gōng lǐ，《 shān dōng tōng zhì》 chēng“ xìn chéng”， sú chēng“ xiǎo 'ān chéng”、“ xiē 'ān chéng”。 xiāng chuán， hán xìn yóu yàn fá qí zhì cǐ， áo zhàn diū xuē， shì zú huá rán， wéi xuě diū xuē zhī rǔ， hán xìn xià lìng fǎng xuē zhù chéng， xíng rú qìng zhé 'ér quē qí xī nán。 xī hàn wéi yáng xìn xiàn chéng， jiù shí wéi wú dì xiàn bā dà jǐng zhī yī， chēng“ hàn lěi pán xuán”。 jīn yí zhǐ xī nán yú， chéng yuán cán jì shàng yú 50 yú mǐ， gāo chù 10 yú mǐ， dī chù 2 héng 3 mǐ， bèn hén bān bān， yǐ xī kě jiàn。 céng chū tǔ zhàn guó“ qí fǎ huà” dāo bì jí qín hàn shí qī tóng jiàn、 jiàn cù、 táo qì děng wén wù。 1987 nián， bīn zhōu dì qū wén wù pǔ chá zǔ duì yí zhǐ quán miàn kǎo chá， cè dìng gāi chéng yuē zhù yú zhàn guó hòu qī zhì xī hàn chū qī。
táng tǎ yí zhǐ wèi yú xiàn chéng xī nán yú， shǐ jiàn yú gōng yuán 639 nián（ táng zhēnguàn shí sān nián）， wéi pǔ zhào sì tǎ， gāo shí sān jí， bā jiǎo xíng mì yán shì zhuān shí jié gòu。 tǎ jī gāo yuē 2 mǐ， dì yī jí nán běi gè shè yī gǒng dǐng quàn mén， nán mén shàng fāng juān kè“ wén bǐ chōng xiāo” sì gè dà zì（ luó zhù shū）； qí tā gè jí jūn nán miàn shè yī gǒng dǐng quàn mén， xíng rú fǎ mén sì bǎo tǎ。 tǎ xīn nèi zhù quàn xíng tà bù huí láng， zhú jí xiāng tōng。 míng chū xiàn míng gǎi wéi“ hǎi fēng”， pǔ zhào sì yì gǎi chēng“ dà jué sì”， gù táng tǎ yòu yòu“ hǎi fēng tǎ”、“ dà jué sì tǎ” děng míng。 míng zhèng dé、 wàn lì、 qīng qián lóng nián jiān sān cì xiū qì。 1668 nián（ qīng kāng xī qī nián） dì zhèn， táng tǎ liè； 1888 nián（ qīng guāng xù shí sì nián） xià bó hǎi dì zhèn， tǎ yí qí bàn。 qī jí bàn cán tǎ yòu lì jīng bàn gè duō shì jì， shí yòu dǎo tā zhī yú。 hòu jīng shěng pī zhǔn， yú 1957 nián chāi chú， tǎ jī dǐ bù fēng cún dì xià。 1990 nián 11 yuè wéi zhòng jiàn táng tǎ， céng pò tǔ tàn chá， shì hòu jí lì bēi fēng cún， jiù wéi wú dì bā dà jǐng zhī yī， chēng“ cóng lín tǎ yǐng”， xiàn zài yě yǐ jīng chóngxīn xiū jiàn liǎo dà jué sì。
4、 gǔ mù yí zhǐ
hán xìn mǎ tóng mù wèi yú xiàn chéng běi 15 gōng lǐ de xìn yáng xiāng guō lái yí cūn xī nán， zhàn dì 480 píng fāng mǐ， fēng tǔ gāo 2.5 mǐ， chuán mù zhù wéi hàn dài hán xìn mǎ tóng， xiàn bǎo cún wán zhěng。
wèi wáng bào mù zài xiàn chéng běi 8.5 gōng lǐ de xìn yáng xiāng guō lái yí cūn xī nán， miàn jī 1575 píng fāng mǐ， fēng tǔ gāo 4 mǐ。 mín guó《 wú dì xiàn zhì》 zài，“ hàn wèi wáng bào mù， chéng běi qī lǐ。 xiāng chuán hán xìn yóu yàn fá qí dào cǐ， bào yíng zhàn sān bǎi huí hé， zhōng xiè jiá fēng zhèn wáng， xìn lìng jiàngshì cuō tǔ zhù cǐ mù。” 1977 nián duì gǔ mù shí wā（ xuǎn diǎn kān chá）， què shǔ hàn mù。 1987 nián lì biāo zhì wéi“ guō lái yí gǔ mù”， liè wéi shěng jí zhòng diǎn wén wù bǎo hù dān wèi。
lǐ zuǒ chē mù sú míng“ bǎo quán miào”， wèi yú xiàn chéng běi 17 gōng lǐ de chē zhèn xiāng chē zhèn cūn běi 0.5 gōng lǐ chù。 mín guó《 wú dì xiàn zhì》 zài，“ hàn guǎng wǔ jūn lǐ zuǒ chē mù， chéng běi sān shí lǐ。” 1955 nián lì 'àn。 1964 nián， jīng shěng pī zhǔn， duì gāi mù jìn xíng wā jué。 gāi mù wéi yī cháng fāng xíng zhuān quàn mù shì， mù shì rù kǒu céng zāo pò huài， zài mù mén nèi fā xiàn bèi tiě liàn rén gǔ jià yī jù， mù shì sì bì cǎi huì shàng cún， mù zhù jí suí zàng pǐn quán wú， xiàn yǐ píng huǐ。
5、 gǔ miào yí zhǐ
qīng qí jiāng jūn miào wèi yú xiàn chéng dōng běi 11 gōng lǐ de shuǐ wān zhèn， sú chēng“ táng zǐ miào”。 jù《 wú dì xiàn zhì》 zài“ qīng qí táng zài xiàn dōng běi shí bā lǐ， xiāng chuán yòu qīng qí jiāng jūn miào， tái shàng cún， jiù yòu qīng qí lǐ。” wǔ shí nián qián miào shàng cún， lǐ miàn yòu zhōu cāng、 guān píng děng sù xiàng。 dāng shí miào yù dǎo tā， bèi qún zhòng chāi huǐ。 xiàn jǐn cún yī 'èr mǐ gāo de tǔ tái。 céng chū tǔ guò hàn dài táo guàn jí cǎi huì táo lóu、 táo zhū、 táo zào děng wén wù。
6、 gǔ jiàn zhù
míng qīng xiàn yá dà táng wèi yú xiàn chéng nèi， bǎo cún wán hǎo。 qīng kāng xī《 hǎi fēng xiàn zhì》 zài，“ xiàn yá dà táng jiàn yú míng hóng wǔ sān nián（ 1370 nián）”。 1558 nián（ míng jiā jìng sān shí qī nián） chóngxiū。 xiàn yá dà táng xì míng qīng xiàn zhì de zhù tǐ jiàn zhù， qǐ jiàn yú 'èr zhóu zhuān jī zhī shàng， zuò běi xiàng nán， wéi yìng shān diàn tíng shì dān yán zhuān běn jié gòu， sì liáng bā zhù， qīng zhuān bì wǎ， miàn kuò 8.1 mǐ， jìn shēn 7 mǐ， fāng zhuān pū dì， yán xià píng liè cǎi huì fēng bǎn， zhū zhù gé líng tòu chuāng， qì shì zhuàng guān。
wú shì gù jū jiù chēng“ shàng shū dì”， sú chēng“ wú zhái”。 wèi yú jiù chéng qū nán mén lǐ。 yuán jiàn zhù bù jú wéi yī zhái liǎng yuàn shì， chéng dōng xī cháng fāng xíng， jiàn zhù miàn jī yuē 7000 píng fāng mǐ。 nán yuàn jiàn yú míng zhèng tǒng nián jiān， yuán wéi míng hù bù shàng shū wáng zuǒ fǔ dì。 běi yuàn jiàn yú 1664 nián（ qīng kāng xī sān nián）， mén lóu jí sān jìn dà tīng xiāng jì huǐ yú qīng mò mín guó chū qī， jǐn shèng“ shuāng yú hú zhāi” bǎo cún shàng hǎo， cǐ zhāi cǎi yòng jiāng nán tào liáng chā zhù de nèi bù jié gòu jiàn zhù fǎ， zài qí lǔ gǔ jiàn zhù zhōng shàng shǔ hǎn jiàn。
qīng dài gāo děng xiǎo xué táng 1905 nián（ qīng guāng xù sān shí yī nián）， xiàn lìng yáng zēng huī zhù jiàn， wèi yú xiàn chéng nèi。 táng zhǐ wéi cháng fāng xíng， zhàn dì 11 mǔ， zhù yào jiàn zhù yòu kuí xīng lóu， tīng táng sān jìn， zì xí shì 25 jiān， sān jìn tīng táng hé xiào zhǐ nán tóu lín jiē fáng， jūn wéi zhuān mù jié gòu。 xiàn sān jìn tīng táng、 wén 'àn shì、 shōu zhī shì hé shàn fáng shàng cún。
（ sān） lì shǐ shì jiàn
１、 xī niǎn jūn zhuǎn zhàn hǎi fēng。 1868 nián（ qīng tóng zhì qī nián） chū， zhāng zōng yǔ shuài niǎn jūn zì tiān jīn nán xià， qīng zhèng fǔ jí lìng zuǒ zōng táng、 lǐ hóng zhāng dài bīng fēn lù dǔ jié。 5 yuè 2 rì yè， niǎn jūn zì qìng yún xiàn gōng rù， chéng tuán liàn tóu zǐ wáng yù bǎo chū chéng zhāo mù tuán dīng zhī jī， jiāng qí jī bì， yī jǔ gōng zhàn hǎi fēng xiàn chéng。 niǎn jūn liú yī rì， nán xià。 hòu shí yú rì， niǎn jūn cóng yáng xìn rù hǎi fēng jìng， zhì dà gū hé， nǐ cóng hǎi shàng zhuǎn yí， wèi chéng。 yòu zhé xiàng xī， rù yán shān。 6 yuè 14 rì， niǎn jūn cóng yáng xìn rù zhān huà， yán hǎi bīn xī běi xíng， guò mǎ gǔ shān（ jīn jié shí shān）， gōng qìng yún、 yán shān。 6 yuè 20 rì， niǎn jūn yóu lín yì、 dé píng zhì hǎi fēng、 yán shān， zài chéng zǐ kǒu（ chéng kǒu）、 xiǎo shān děng chù zāo dí jiā jī， shòu cuò。 7 yuè 12 rì yè， niǎn jūn tún bīng shuǐ wān、 páng jiā jí、 wú jiā miào， zāo qīng jūn liú sōng shān lǎo xiāng yíng、 guō bǎo chāng zhuó shèng yíng wéi gōng， sǔn bīng qiān yú。 tiān míng， niǎn jūn tū wéi běi shàng， zài hǎo jiā zhài yǔ qīng jūn jiē zhàn， xiān shèng hòu bài， yòu sǔn shī 1800 yú rén。 niǎn jūn zhù míng jiànglǐng zhōu lǎo guǎng xiōng dì jí qí zhàn jiāng shù shí rén bèi fú xī shēng。 jù mín guó《 wú dì xiàn zhì》 jìzǎi。 6 gè yuè nèi， niǎn jūn xiān hòu liù cì jìn chū wú dì xiàn jìng， jiān qīng cháo xiāng shēn guān yuán 28 rén， dì fāng tuán liàn 1875 rén。
2、 qīng jūn xí jī yì hé tuán。 1900 nián（ qīng guāng xù 'èr shí liù nián） 7 yuè 4 rì， hǎi fēng yì hé tuán shǒu lǐng niú sān biāo、 yáng zǐ míng yāo jí qìng yún xiàn yì hé tuán shǒu lǐng yáng shù lín、 yáng xìn yì hé tuán shǒu lǐng zhāng tài xiǎo、 yáng xìn qí jiā zhuāng yì hé tuán shǒu lǐng jiǎ shù tián dài lǐng tuán mín 700 héng 800 rén， xiàng hǎi fēng xiàn yá suǒ qǔ jūn zhuāng、 qiāng xiè、 mǎ pǐ、 liáng shí， zāo qīng xiān fēng hòu lù zuǒ yíng zhāng xūn bù tū rán xí jī， yì hé tuán mín fèn qǐ dǐ kàng， jiēguǒ tuán mín zhèn wáng 110 rén， dà shī xiōng yáng zǐ míng dāng chǎng xī shēng， yú bù fēn sàn zhuǎn yí。
3、 rì jūn sǎo dàng liú zhèng wáng。 1939 nián nóng lì wǔ yuè chū 'èr， gāo shù xūn shuài shí jūn tuán zài liú zhèng wáng cūn jī kuì rì jūn， chè chū。 yì rì， rì jūn jí jié bīng lì， sǎo dàng gāi cūn， nóng mín jiě cháng quán bèi pò fù， liú yù dòng bèi chuān xiōng， liú yù shēng děng bā rén bèi jí shù shāo sǐ， shàofù、 yòu nǚ 'èr rén bèi rǔ sǐ yú zhàn dāo xià； shēng chù qiǎng guāng， liáng shí lüè jìng， fáng shè huà wéi huī jìn。
（ sì） lì shǐ rén wù
wú dì rén wén shǐ zhù yú xià shāng， táng jì yòu shēng， sòng yuán jì qǐ， zhì míng qīng liǎng dài 'ér jí shèng， duō yīng xié xiù， kē jiá rú lín， xiánxiàng míng qīng fāng bó lián dì。 hòu táng lǐ yú míng zōng shí wéixiàng， yǐ shū shuō hán jiàn chuán yú shì； běi sòng lǐ zhī yí， wén bǐ sū qín， shū ruò huáng mǐ， hàn yuàn jù bò， yī dài zōng shī； míng tài zǎi yáng wēi， huàn jì yáng míng zhōng wài， wén zhāng chēng qí jīn gǔ， yǔ tóng wéi wú dì jí de wáng zuǒ、 gǔ zhōng xū lián chēng tóng cháo sān bù shàng shū（ hù bù、 lì bù、 bīng bù）， míng zài guó shǐ； qīng dài yǐ wú shì fēn wéi dài biǎo de“ hǎi fēng wú shì” jiā zú， yòu“ jìn shì shì jiā”、“ shàng shū mén dì” zhī chēng， qīng dài shí cháo wéi huàn， róng shòu“ qī xún fǔ bā shì láng jiǔ fēng guāng lù， sān hàn lín wǔ zī zhèng shí cháo bāng jìn” zhī měi yù， wú shì zhù shù fēng shí，“ jiā chéng wàn juàn”， yǔ wéi xiàn chén jiè qí“ jiā cáng wàn yìn” bìng guān qí lǔ。 zhōng guó jìn dài míng rén dà cí diǎn， jiù lù rù wú dì lì shǐ míng rén shí rén， zhū rú běi yáng dà chén wú zhòng xī、 liǎng guǎng zǒng dū zhāng míng qí、 shān dōng dū jūn zhāng shù yuán、 kàng rì jiànglǐng féng 'ān bāng、 chú jiān bù cháng xú shàng wǔ、 mó fàn zhuān yuán shí jǐng fāng、 sān biān zhèng wěi dīng hóng zé、 tóng méng huì yuán yáng hǔ chén děng。 lìshǔ dāng dài míng rén hái yòu jīng kūn qí sù lǐ hóng chūn、 gǔ jiè tài dǒu liú tián lì、 wǔ shù míng liú jiāng shòu qīng、 diàn nǎo bó shì wáng shēn péi、 jiàn zhù shè jì dà shī zhāng bó、 zhù míng zhōng guó guó huà jiā lǐ shān děng。
wú dì zhè piàn“ tài gōng cì lǚ” de wén huà wò tǔ， céng yíng dé lì shǐ shàng wú shù wén rén xué shì de jiāo kǒu chēng zàn， cuǐ càn xuàn lì de yì shù guī bǎo， yì yì zhuó mùdì wú dì wén huà， lì bǎi dài 'ér bù shuāi。 jìn bǎi nián lái， gé mìng dǒu zhēng fēng qǐ yún yǒng， zhì shì rén rén qián fù hòu jì， xī niǎn jūn hé yì hé tuán dōuzài zhè lǐ chuàng zào guò jīng tiān dòng dì de yè jì， pǔ xiě guò kě gē kě qì de shǐ zhāng。 zài gé mìng zhàn zhēng nián dài， zuò wéi jì lǔ biān qū hé bó hǎi lǎo qū de jiāo zhuó dì， wú dì rén mín zài zhōng guó gòng chǎn dǎng de lǐng dǎo xià， cān jūn cān zhàn， wéi kàng rì zhàn zhēng hé jiě fàng zhàn zhēng zuò chū liǎo zhòng dà gòng xiàn hé xī shēng。
（ wǔ） lì shǐ diǎn gù
1、 yáng tiān guān rèn yì nǚ。 yáng wēi， wú dì xiàn wú dì zhèn rén， míng cháo zhòng chén， rén chēng yáng tiān guān。 wàn lì nián jiān， yáng wēi cóng cháo lǐ huí jiā tàn qīn， lù guò qián yán jiā cūn， qiáo zhuāng sī fǎng， dào yī pín hán rén jiā。 tiān guān zài cǐ yòng cān， suī shì cū chá dàn fàn， què dài zhī rú bīn。 tiān guān gǎn qí chéng， lián qí pín， lín bié shí gào sù liǎo zì jǐ de xìng míng hé shēn fèn， rèn gāi hù yī nǚ zǐ wéi yì nǚ， bìng yāo tā yú mǒu yuè mǒu rì qù cháo lǐ。 yuē dìng rì qī kuài dào liǎo， dàn gāi nǚ zǐ jiā pín rú xǐ， shí shì wú yǐ kuì zèng， zhǐ hǎo máng zhe bǎ huáng xu cài zhǒng zǐ（ dāng dì qún zhòng chēng“ yín zǐ”， jí“ rén zǐ”） xǐ jìng shài gān， mó wéi miàn zǐ， chuāi shàng zǎo ráng， zhēng liǎo yī guō wō tóu dài qù。 zhè tiān shì zhí tiān guān shēng rì， wén wǔ guān yuán zǎo yǐ rù xí jiù zuò， zhǔn bèi kāi yàn， chāiyì lǐng zhe nǚ zǐ jìn lái liǎo， tā bǎ wō tóu fèng xiàn yú yì fù， tiān guān lìng guān yuán men pǐn cháng，“ wú nǚ wéi fù zhù shòu， lǐ pǐn nǎi ‘ yín zǐ ’ suǒ zhì， qǐng zhū wèi cháng zhī， yòu hé gǎn shòu！” dà jiā cháng hòu qí shēng zàn yuē：“ xiāng tián kě kǒu， gāo guì， nán dé！” zhòng guān yuán lì jí duì nǚ zǐ kāi shǎng yín liǎng， èr shí liǎng、 wǔ shí liǎng、 yī bǎi liǎng …… zhè wèi gū niàn jiāng yì fù jí bǎi guān suǒ sòng yín liǎng dài huí jiā xiāng， yòng lái jiē jì xiāng lǐ， cūn mín wéi jì niàn cǐ shì， jiāng cūn míng“ qián yán jiā” gēngmíng wéi“ yáng gū niàn”。
2、 zhì jiàng shǐ huáng。 qín shǐ huáng wéi wéi hù qí fēng jiàn wáng cháo de tǒng zhì， běi xiū cháng chéng， nán xiū dī。 jù《 hǎi fēng xiāng tǔ zhì》 zài：“ zì dé zhōu běi dǐ lè líng， dōng zhì hǎi fēng chéng（ jīn wú dì xiàn zhī gǔ chēng）， xī sān lǐ， rào chéng 'ér běi， ér dōng běi qī lǐ zhǐ， < qìng yún zhì > chēng shén zhōu gǔ dī”。 xiāng chuán， xiū dī nà nián wú dì xiàn dà hàn， zhuāng jià kē lì wú shōu， jīn wú dì chéng yī dài 'āi hóng biàn yě， mín bù liáo shēng， è piǎo bǐ bǐ jiē shì， cǎn jǐng bù kān yán zhuàng。 shǐ huáng shuō：“ shuí néng guǎn quán tǐ mín fū yī cān， gōng chéng lì jí tíng zhǐ。” yī lǎo zhě wén xùn 'ér zhì， bǐng gào shǐ huáng：“ xiǎo rén jiā zhōng liáng mǐ shàng néng ràng zhòng mín fū bǎo cān yī dùn。” shǐ huáng yǔn nuò， lǎo rén lì jí kāi mén nà zhòng。 lǎo zhě jiā zhōng shí zé tú yòu sì bì， nǎ néng guǎn dé qǐ zhè bǎi qiān rén chī fàn， mín fū zhǐ shì qián mén jìn， hòu mén chū， dàn dū tiǎn zhe dù zǐ， cā zhe zuǐ， zhuāng chū yī fù chī bǎo hē zú de yàng zǐ。 shǐ huáng kàn liǎo xìn yǐ wéi zhēn， wú kě nài hé dì shuō：“ zhù dī dào cǐ wéi zhǐ！”。 míng yǒng lè 'èr nián， yáo xìng yú dī de jìn tóu jiàn cūn， qǔ míng“ dī tóu yáo”。
（ liù） lì dài wén xué zuò pǐn
wú dì xiàn wén xué chuàng zuò jiàn zhū zhèng shǐ zhě， shǒu tuī hòu táng lǐ yú de《 bái shā jí》、《 chuàng yè gōng bǎi chuán》。 lǐ yú chóng shàng gǔ wén， wéi wén jìn hán、 liǔ zhī tǐ。 cháng suí wèi wáng píng dìng hòu shǔ， jūn shū zhàn biǎo jiē chū qí shǒu， wéi yī shí dà shǒu bǐ。 běi sòng lǐ zhī yí jīng yú shī cí， shàn cháng chǐ dú，《 sì kù quán shū zǒng mù》 yǐ wéi“ yǔ zhāng lái、 qín guān bù xiāng shàng xià”， ér“ shén fēng jùn yì， wǎng wǎng jù sū shì zhī tǐ”。 yòu《 gū xī cí》、《 gū xī jū shì wén jí》 chuán shì。《 táng sòng míng zōng cí xuǎn》 lù qí sān shǒu， qí zhōng《 bǔ suàn zǐ ． wǒ zhù cháng jiāng tóu》 yī shǒu yóu fù mín gē fēng wèi， lì dài chuán chàng bù jué， bèi míng rén máo jìn yù wéi“ gǔ lè fǔ jùn yǔ”。
qīng dài， wú dì xiàn wén xué zuò pǐn yòu mín gē、 ér gē、 gù shì yǔ wén rén xué shì de shū miàn chuàng zuò， yì shù xíng shì zhù yào yòu shī gē hé sǎnwén， qí dài biǎo zuò pǐn yòu lǐ dào chāng shī jí《 lín táo cǎo》、《 yóu jī cǎo》， zhāng yìng wěi shī jí《 hóng xuě zhāi gǎo》， wáng qīng de《 liú yú táng shī wén jí》， lǐ jié de《 shēng shī lù》、《 zhōng zhōu jì chéng cǎo》。 wáng wén gěng de《 tǎ yǐng shān fáng shī wén jí》， gāo xūn táng de《 mǎ gǔ shān fáng shī jí》， zhāng shǒu xùn de《 wèi xián táng shī gǎo》 děng。
èr、 dì lǐ wén huà
（ yī） qū yù dì lǐ tè zhēng
wú dì xiàn dì mào shǔ huá běi píng yuán lǔ xī běi fàn làn píng yuán， dì shì xī nán gāo， dōng běi dī， zuì gāo diǎn zài wú dì zhèn xī bù， gāo chéng 8 mǐ， yǐ wàn fēn zhī yī de pō jiàng xiàng dōng běi qīng xié。 yán hǎi de dà kǒu hé， gāo chéng wéi 1.9 mǐ； yán hǎi de sān lǐ tái、 wǔ lǐ tái gāo chéng jǐn 1 mǐ zuǒ yòu。 jìng nèi zì xī nán xiàng dōng běi yǐ cì wéi huáng fàn píng yuán、 bīn hǎi píng yuán hé bó hǎi wān hǎi 'àn。
jìng nèi yòu gànliú hé dào sān tiáo， jí zhāng wèi xīn hé、 mǎ jiá hé、 dé huì xīn hé； zhī liú hé dào 11 tiáo， qí zhōng fā yuán yú wài dì 6 tiáo， fā yuán yú běn xiàn jìng nèi 8 tiáo。 zì xī běi xiàng dōng nán yǐ cì fēn shǔ yú yùn hé、 mǎ jiá hé、 tú hài hé sān gè zhī xì， yòu tǒng shǔ yú shān dōng hǎi hé shuǐ xì。
（ èr） dì lǐ jǐng guān
wú dì xiàn bù jǐn lì shǐ yōu jiǔ、 rén wén huì cuì， ér qiě zì rán zī yuán fēng fù， fēng jǐng yōu měi， jiān liáng、 mián、 zǎo、 mù、 yú、 yán zhī lì。 zì dōng běi bīn hǎi xiàng xī nán nèi lù， yǐ cì chéng xiàn yú fān diǎn diǎn、 xiā chí zòng héng、 yán tián qí bù、 cǎo yuán guǎng mào、 niú yáng chéng qún、 lín mào liáng fēng de zì rán jǐng guān， cóng 'ér zào jiù liǎo wú dì xiàn dú tè de dì lǐ jǐng guān wén huà， shǐ zhī jù yòu dé tiān dú hòu de fēng jǐng míng shèng zī yuán。
1、 jié shí shān lǚ yóu fēng jǐng qū。 jié shí shān wèi yú wú dì xiàn chéng běi 30 gōng lǐ chù de jié shí shān zhèn jìng nèi， hǎi bá 63.4 mǐ， fāng yuán 0.39 píng fāng gōng lǐ， xíng chéng yú 73 wàn nián qián xīn shēng dài dì sì jì gēngxīn shì， shǔ yī zhōng xīn shì pēn fā xíng chéng de huǒ shān zhuī zhuàng dì xíng， shì guó nèi hǎn jiàn de dì sì jì huǒ shān zhōng zuì wéi nián qīng de yī zuò huǒ shān， yě shì lǔ běi píng yuán wéi yī de yī zuò shān tǐ， bèi yù wéi“ jīng nán dì yī shān”。 jié shí shān wèi yú huáng hé gù dào rù hǎi kǒu， yòu bèi chēng wéi“ huáng hé gǔ dào de‘ gǔ huà shí’”， duì yú jiē shì lǔ běi píng yuán、 huáng hé sān jiǎo zhōu de huán jìng yǎn biàn guò chéng， zhuī sù jìn dài rén lèi huó dòng zōng jì jí huǒ shān yán kē yán jiào xué jūn yòu zhe bù kě tì dài de zuò yòng hé dú tè de rén wén dì lǐ yì yì。 1998 nián， bèi shān dōng shěng zhèng fǔ liè wéi shěng jí dì zhì yí jì zì rán bǎo hù qū。
jié shí shān yùn hán zhe yōu yōu wǔ qiān nián de lì shǐ wén huà jī diàn。 dà yǔ、 qín shǐ huáng、 hàn wǔ dì、 wèi wǔ dì cáo cāo、 běi wèi wén chéng dì tuò bá ruì děng dì wáng， huò zhì shuǐ， huò xún yóu， dōuzài jié shí shān liú xià liǎo yí jì hèshī wén。 liú cháng qīng、 lù yóu yǐ jí shí tài zǎi yáng wēi děng wén rén mò kè yóu lǎn cǐ shān， xiě shī zuò fù， liú xià liǎo dà liàng shī cí gē fù。 dì wáng de cì lǚ hé wén rén mò kè de yóu lǎn， dài dòng liǎo zōng jiào xiāng jì zài dāng dì chuán bō。 gǔ shí， shān shàng jiàn yòu sì、 yuàn、 guān、 gōng、 gé、 miào děng shí yú chù， shǐ jié shí shān chéng wéi yī zuò jí fó、 dào、 rú yú yī tǐ de， pō jù shén mì sè cǎi de dì fāng míng shèng。
àn zhào xiàn wěi、 xiàn zhèng fǔ lǚ yóu zī yuán kāi fā de zǒng tǐ gòu xiǎng， jié shí shān jiāng guī huá jiàn shè huǒ shān yí jì kē pǔ、 jié shí shān guān guāng、 qiān tóng dǎo mín sú fēng qíng、 cáo gōng dǎo zhù tí gōng yuán、 yǐn mǎ hú xiū xián yú lè wǔ gè gōng néng piàn qū。 xiàn yǐ wán chéng yī qī gōng chéng jiàn shè， jiàn chéng jié shí shān jǐng qū dà mén、 bì xiá yuán jūn gōng、 cáo cāo héng shuò fù shī qún diāo、 yǔ wáng tíng yǐ jí 'àn“ cáo wèi、 dōng wú、 xī shǔ” sān tíng zǔ hé 'ér chéng de“ guān hǎi gé”。 kāi fā yòu fú dì dòng tiān、 xū huái gǔ、 lóng mǎ dòng děng duō chù jǐng guān， shí lín、 shí pù、 dōng hǎi yī zhù děng huǒ shān yí jì jǐng diǎn。 lì yòu jié shí shān bēi、 jié shí shān shěng jí dì zhì yí jì zì rán bǎo hù qū bēi、 ān zuò zhāng jiào shòu tí cí bēi、 yǔ wáng tíng bēi， zhēn cún yòu wú zì bēi（ jié shí mén cí）、《 chóngxiū mǎ gǔ shān sì jì》 bēi děng gǔ shí kè。 kāi wā liǎo kù róng 400 wàn lì fāng de yǐn mǎ hú shuǐ kù， jiàn yòu hú xīn dǎo、 qiān tóng dǎo jí yóu tǐng mǎ tóu。
2、 dà kǒu hé hǎi bīn lǚ yóu dù jiǎ qū。 wú dì xiàn bèi ké dī dǎo yǔ shī dì xì tǒng guó jiā jí zì rán bǎo hù qū wèi yú wú dì xiàn zuì běi bù， shì mù qián shì jiè shàng bǎo cún zuì wán zhěng， qiě wéi yī xīn lǎo dī bìng cún de bèi ké dī dǎo。 qū nèi yòu 3 tiáo cháng 56 gōng lǐ， zǒng chǔ liàng dá 3.6 yì dūn， bìng suí zhe hǎi shuǐ cháo xī zuò yòng měi nián zēng jiā 10 wàn dūn yǐ shàng de bèi ké dī dài。 zài mù qián shì jiè shàng fā xiàn de sān dà gǔ bèi ké dī zhōng， wú dì xiàn bèi ké dī dǎo shì chún dù zuì gāo、 guī mó zuì dà de， wú lùn shì shēn mái dì xià de， hái shì luǒ lù yú dì biǎo de， bèi ké zhì hán liàng jīhū dá dào 100%， ér měi guó shèng lù yì sī 'ān nà zhōu hé nán měi sū lǐ nán bèi ké dī bèi ké zhì hán liàng jǐn wéi 30% zuǒ yòu。 bèi ké dī nèi wài de bīn hǎi shī dì shēng wù xiǎn duō yàng xìng， tā shì dōng běi yà nèi lù hé huán xī tài píng yáng niǎo lèi qiān xǐ de zhōng zhuǎn zhàn hé yuè dōng、 qī xī、 fán yǎn dì， shì yán jiū huáng hé biàn qiān、 hǎi 'àn xiàn biàn huà、 bèi ké dī dǎo de xíng chéng děng huán jìng yǎn biàn yǐ jí shī dì lèi xíng de zhòng yào jī dì， zài wǒ guó hǎi yáng dì zhì、 shēng wù duō yàng xìng hé shī dì lèi xíng yán jiū gōng zuò zhōng zhàn yòu jí qí zhòng yào de dì wèi。 2002 nián， bèi ké dī dǎo yǔ shī dì xì tǒng bèi shān dōng shěng zhèng fǔ què dìng wéi shěng jí zì rán bǎo hù qū。 2004 nián shùn lì tōng guōguó jiā jí zì rán bǎo hù qū píng shěn， pī fù zài jí。
zì rán bǎo hù qū liáo kuò、 níng jìng， zì rán fēng guāng yōu měi， yòu dà kǒu hé、 wāng zǐ dǎo、 qín tào dǎo、 bǎi wàn gōng mǔ yán tián yǔ xiā chí děng lǚ yóu jǐng diǎn， shì chéng chuán chū hǎi、 chuí diào yú xiè、 pǐn cháng hǎi xiān、 qí mǎ liè tù、 shā tān tīng tāo、 gǎn hǎi guān cháo、 xì shuǐ guān niǎo de hǎo dì fāng。“ wāng zǐ dǎo” shì zuì dà de yī zuò bèi ké dī dǎo， yě shì bīn zhōu shì jìng nèi wéi yī néng zhí guān dà hǎi de dì fāng， yòu“ hǎi shàng xiān jìng” zhī chēng。 xiāng chuán， xú fú fèng qín shǐ huáng zhī mìng shuài tóng nán tóng nǚ， rù hǎi qiú xiān qǔ cháng shēng bù lǎo zhī yào， cháng jiǔ bù guī， fù mǔ sī niàn yuǎn qù de hái zǐ， bēn bō yú cǐ dǎo， tiào wàng dà hǎi， pàn zǐ guī lái， gù míng“ wàng zǐ dǎo”， hòu rén yě chēng“ wàng zǐ dǎo”。
（ sān） jīng jì gài kuàng
qí lǔ dà dì， bó hǎi xī nán 'àn， xiàn dài huáng hé sān jiǎo zhōu de zuì běi duān， yòu yī piàn gǔ lǎo 'ér chōng mǎn bó bó shēng jī de tǔ dì， zhè jiù shì lì shǐ yōu jiǔ， dì yù liáo kuò， zì rán zī yuán fēng fù， kāi fā qián lì jù dà de wú dì xiàn 。 wú dì xiàn jiān liáng、 mián、 zǎo、 mù、 yú、 yán zhī lì， jù yòu dú tè de zī yuán yōu shì： ① tǔ dì zī yuán。 zǒng miàn jī 299 wàn mǔ， rén jūn 7 mǔ， bèi liè wéi quán guó yōu zhì mián shēng chǎn jī dì xiàn、 quán guó chǎn mián dà xiàn hé quán guó shāng pǐn liáng jī dì xiàn。 ② zǎo yè zī yuán。 yòu zǎo miàn jī 115 wàn mǔ， yōng yòu zǎo shù 4100 wàn zhū， qí zhōng xiǎo zǎo shù 2720 wàn zhū， dōng zǎo shù 1380 wàn zhū， nián chǎn gān zǎo 4500 wàn gōng jīn， dōng zǎo 3000 wàn gōng jīn， shì guó jiā lín yè jú mìng míng de“ zhōng guó zǎo xiāng”。 ③ xùmù zī yuán。 yōng yòu tiān rán cǎo chǎng 80 wàn mǔ， mù cǎo fēng zú， sì liào chōng yù。 bó hǎi hēi niú、 dé zhōu lǘ、 bó hǎi mǎ、 wā dì mián yáng děng yōu liáng chù zhǒng zhǒng zhì zī yuán yōu shì míng xiǎn， shì guó jiā què dìng de“ quán guó bó hǎi hēi niú zhī xiāng”。 ④ hǎi yáng yǔ yú yè zī yuán。 hǎi 'àn xiàn cháng 102 gōng lǐ， qiǎn hǎi yú chǎng 150 wàn mǔ， cháo jiān dài 48 wàn mǔ， bèi yù wéi“ tiān xià dì yī xiān” de wén há zī yuán yóu wéi fēng fù， hǎi chǎn pǐn yǎng zhí nián chǎn liàng 7.5 wàn dūn。 ⑤ kuàng chǎn zī yuán。 wú dì xiàn yí yán miàn jī 653 wàn gōng mǔ， yǐ kāi fā yán tián 356 wàn gōng mǔ， fā zhǎn yán yè hé yán huà gōng tiáo jiàn yōu yuè， yuán yán nián shēng chǎn néng lì dá 200 wàn dūn， shì quán guó dà xíng yōu zhì yán shēng chǎn jī dì hé zhòng diǎn chū kǒu yán jī dì； quán xiàn yǐ tàn míng yóu qū miàn jī 1100 píng fāng gōng lǐ， yǐ jìn xíng dà guī mó kāi fā de dōng fēng gǎng yóu tián、 fù tái yóu tián dì zhì chǔ liàng fēn bié wéi 1272 wàn dūn hé 5000 wàn dūn； yōng yòu bèi ké dī dǎo yǔ shī dì xì tǒng guó jiā jí zì rán bǎo hù qū hé shì jiè hǎn jiàn de bèi ké shā kuàng dài。 zhè zhǒng kuàng shā shǔ shì jiè xī yòu kuàng chǎn zī yuán， shì shēng chǎn rì yòng gāo jí cí qì、 sì liào、 shuǐ ní de lǐ xiǎng yuán liào。 yǐ cǐ wéi yǐ tuō jiàn lì de zhēn bèi cí yè yòu xiàn gōng sī yòng bèi ké shā shēng chǎn de“ zhēn bèi” pái bèi cí， huò guó jiā kē jì fā míng 'èr děng jiǎng。
dāng qián， wú dì xiàn jīng jì shè huì shí xiàn liǎo kē xué fā zhǎn、 jiā kuài fā zhǎn、 chí xù fā zhǎn。 2005 nián， quán xiàn shí xiàn GDP71.1 yì yuán， tóng bǐ zēngzhǎng 18.1%； dì fāng cái zhèng shōu rù 3.45 yì yuán， tóng bǐ zēngzhǎng 48.9%， zài quán shěng pái míng shàng shēng 8 gè wèi cì， yuè jū quán shěng dì 66 wèi； guī mó yǐ shàng qǐ yè shí xiàn zēng jiā zhí 32.4 yì yuán、 lì shuì 12.7 yì yuán、 lì rùn 11.1 yì yuán， fēn bié zēngzhǎng 51.4%、 71.6% hé 73.4%； nóng mín rén jūn chún shōu rù 3508 yuán， tóng bǐ zēngzhǎng 15.9%； zhí gōng píng jūn gōng zī 10900 yuán， bǐ shàng nián zēng jiā 1723 yuán。
1、“ gōng yè qiáng xiàn” zhàn lüè shēn rù shí shī。 dà lì tuī jìn xīn xíng gōng yè huà jìn chéng， xiàn yǐ xíng chéng yǐ huà gōng、 diàn lì、 jiā fǎng、 jī xiè、 fú zhuāng、 yán yè、 pí gé、 shí pǐn、 táo cí、 jiàn cái、 nóng fù chǎn pǐn shēn jiā gōng、 gōng yì pǐn、 sì liào jí qí tiān jiā jì děng yōu shì gǔgàn hángyè wéi dài biǎo de 60 gè xì liè、 200 duō gè chǎn pǐn lèi bié de gōng yè tǐ xì。 lǔ běi qǐ yè jí tuán、 jī dé shēng tài kē jì yòu xiàn gōng sī、 shān dōng chéng kǒu yán huà gōng sī、 hǎi fēng jí tuán、 wàn dé jiǔ yè yòu xiàn gōng sī、 xīng yī pí gé yòu xiàn gōng sī、 zhēn bèi cí yè yòu xiàn gōng sī děng duō jiā qǐ yè yǐ chéng wéi wú dì xiàn gōng yè jīng jì de“ tái zhù zǐ”。 qí zhōng， lǔ běi qǐ yè jí tuán wèiguó jiā tè dà xíng huà gōng qǐ yè， yǐ kāi fā chū“ lín 'ǎn、 liú suān lián chǎn shuǐ ní”、 hǎi shuǐ“ yī shuǐ duō yòng”、“ qīng jié fā diàn yǔ yán、 jiǎn lián chǎn” sān tiáo lǜ sè shēng tài chǎn yè liàn， bèi kē xué jiè yù wéi zhōng guó lǜ sè huà xué gōng yè de yàng bǎn， bèi guó jiā huán bǎo zǒng jú pī zhǔn wéi“ lǔ běi guó jiā shēng tài gōng yè shì fàn yuán qū”。 tóu zī xīng jiàn liǎo gāo xīn jì shù gōng yè yuán（ bāo kuò hán guó gōng yè yuán、 nóng yè gāo kē yuán） hé yán huà gōng yè yuán qū、 shēng tài shī dì tè dìng gōng yè yuán qū， gòu zhù qǐ liǎo gōng yè fā zhǎn de jí qún yōu shì。
2、 tè sè nóng yè yōu shì míng xiǎn。 dà lì tiáozhěng nóng yè chǎn yè jié gòu， zhuólì zhuàng dà zǎo、 mù、 yú、 mián děng tè sè zhù dǎo chǎn yè。 mù qián， quán xiàn gòng yòu zǎo shù 4100 wàn zhū， fēn bié bèi guó jiā lín yè jú、 guó jiā biāo zhǔn huà guǎn lǐ wěi yuán huì mìng míng wéi“ zhōng guó zǎo xiāng” hé“ quán guó chū kǒu jīn sī xiǎo zǎo、 dōng zǎo biāo zhǔn huà shì fàn qū”。 xùmù yè tū chū pǐn zhǒng gǎi liáng、 guī mó yǎng zhí hé lóng tóu jiàn shè， quán xiàn ròu niú yù féi dà hù yǐ fā zhǎn dào jìn qiān hù。 nóng yè chǎn yè huà jīng yíng chéng xiào míng xiǎn， péi yù liǎo wàn dé、 jīng dà děng“ nóng” zì hào lóng tóu qǐ yè， yǐn jìn liǎo shùn yuán、 sài 'ěr、 yī dé yuán、 tiān lóng kē jì děng zǎo mù lóng tóu。
3、 mín yíng jīng jì jiàn kāng fā zhǎn。 yōu huà huán jìng， qiáng huà fú wù， shí xiàn liǎo mín yíng jīng jì de zhěng tǐ tuī jìn， péi zhí liǎo yú wǎng、 yú fěn、 cǎo wěi zhì pǐn、 bù xiù gāng zhì pǐn、 jiā fǎng、 jīn róng qì jù、 fēng nián chóng luǎn、 fú zhuāng jiā gōng、 jiàn zhù jiàn cái、 sù liào zhì pǐn děng shí dà zhù dǎo chǎn yè。
4、 zhāo shāng yǐn zī chéng xiào xiǎn zhù。 shǐ zhōng bǎ zhāo shāng yǐn zī fàng zài quán xiàn jīng jì gōng zuò de shǒu yào wèi zhì， láo láo bǎ wò yōu huà huán jìng zhòng diǎn， zhuólì yíng zào quán shè huì zūn shāng、 ān shāng、 fù shāng de nóng hòu fēn wéi， tōng guò yā rèn wù、 qiáng diào dù、 yán kǎo hé、 zhòng jiǎng fá， zhāo shāng yǐn zī shí xiàn liǎo xīn tū pò。 2005 nián， lì yòng xiàn wài zī jīn 75 yì yuán， tóng bǐ zēngzhǎng 97.4%； shí jì lì yòng jìng wài zī jīn 1569 wàn měi yuán， tóng bǐ zēngzhǎng 134.2%。
5、 fā zhǎn huán jìng rì yì yōu huà。 wán chéng liǎo 205 guó dào、 dà jì lù、 xīn hǎi lù děng yī pī gōng lù jiàn shè xiàng mù， xíng chéng liǎo“ liù zòng qī héng yī huán”、 sì tōng bā dá de gōng lù jiāo tōng wǎng luò， quán xiàn gōng lù tōng chē lǐ chéng chāo guò 1800 gōng lǐ； xiàn yòu 500 héng 3000 dūn jí bó wèi mǎ tóu 7 gè。 wán chéng liǎo 220KV wú dì shū biàn diàn zhàn jiàn shè、 nóng cūn dī yā diàn wǎng gǎi zào děng xiàng mù， diàn lì gōng yìng chōng yù， nián gōng diàn néng lì dá 1.8 yì qiān wǎ shí。 chéng qū xīn xīng rè diàn chǎng yǐ jiàn chéng tóu yòng。 zǒng tóu zī 3000 duō wàn yuán de tiān rán qì jí zhōng gōng qì yǐ wán chéng yī、 èr qī gōng chéng， shì quán shěng dì yī gè tōng shàng tiān rán qì de xiàn chéng。 jiàn chéng liǎo 4 zuò kù róng qiān wàn fāng yǐ shàng de dì shàng píng yuán shuǐ kù， nián diào xù shuǐ néng lì dá 1.2 yì lì fāng mǐ。 tóu zī jìn yì yuán shí shī liǎo“ lì mín gōng chéng”， yú shàng shì jì mò zài quán guó shuài xiān jī běn shí xiàn liǎo cūn cūn tōng zì lái shuǐ。
（ sì） qū yù wén huà
wú dì xiàn gòng yòu 12 gè mín zú hé mù xiāng chù， qí zhōng hàn zú zhàn 99.1%， yòu huí zú、 měnggǔ zú、 mǎn zú、 zàngzú、 dǎi zú、 yáo zú、 lā hù zú、 bù yǐ zú、 zhuàng zú、 luò bā zú、 tǔ jiā zú děng shǎo shù mín zú， yóu yú duō mín zú hé mù xiāng chù， qū yù wén huà bǐ jiào fēng fù， zōng jiào xìn yǎng duō yuán huà， yòu fó jiào、 dào jiào、 tiān zhù jiào、 jī dū jiào、 yī sī lán jiào děng。 xiàn jìng huí zú mù sī lín cūn fēn bù yú chē zhèn xiāng wǔ yíng cūn、 duàn jiā cūn； xiǎo bó tóu zhèn fàn jiā cūn、 xīn lì cūn； shuǐ wān zhèn guō xīn diàn、 wáng shí hǔ cūn。 zhè xiē cūn zhuāng jūn jiàn yòu qīng zhēn sì， yòu 'ā hōng zhù chí zōng jiào shì wù hé zōng jiào yí shì， xiāng lǎo guǎn lǐ sì hù。
sān、 xiāng tǔ wén huà
chūn jié wǒ guó gǔ dài yǐ là yuè chū bā wéi nián， nán běi cháo yǐ hòu gǎi wéi suì mò yī tiān guò nián。 xīn hài gé mìng hòu， guó mín zhèng fǔ xuān bù shǐ yòng gōng lì， tóng shí jiāng jiù lì nián zhēngyuè chū yī gǎi wéi chūn jié。 jiě fàng qián，“ chú xī， yì mén shén， huàn táo fú， tiē chūn lián， sì tiān dì、 zǔ xiān”， wài chū bù guī shì wéi bù xiào。 shì rì， zǎo qǐ qù cūn tóu“ qǐng yǐ gù xiān rén huí jiā guò nián”； zhōng wǔ“ gōng jì tiān dì shén líng”； bàng wǎn còu chái yú jiē qián、 cūn tóu diǎn huǒ， lǎo yòu wéi kǎo， wèi zhī“ kǎo mò yáng” yǐ shì yán shēn shí rì， xiàng zhēng xīng wàng zhī rì； wǎn shàng quán jiā jù yǐn， chī huā shēng， wèi zhī“ shǒu suì” yǔ“ fēn suì”， zhì bàn yè chī shuǐ jiǎo， wèi zhī“ cí suì”。 chī shuǐ jiǎo qián， yòu bèi kòu bài fù mǔ zūn cháng， wèi zhī“ bài nián”， fàn hòu tóng zú xiāng lǐ hù bài， xià wǔ huò cì rì qīng chén tóng zú jù zhì zǔ fén shāo zhǐ kòu tóu， biān pào qí míng， wèi zhī“ shàng nián fén”。 jiě fàng hòu， yì mén shén， jì tiān dì děng mí xìn huó dòng zhú jiàn fèi chú。 chú xī quán jiā jù yǐn chàng tán yú bàn yè fāng mián， chī shuǐ jiǎo duō gǎi wéi lí míng。 fàn qián， biān pào qí míng， yòu bèi gěi zhǎngbèi bài nián， fàn hòu tóng zú lín jū hù xiāng zǒu bài wèn hǎo。 jī guān、 tuán tǐ、 xué xiào yú jié qián duō jǔ xíng chūn jié chá huà huì， kāi zhǎn yōng zhèng 'ài mín， yōng jūn yōu shǔ děng huó dòng。 zhēngyuè chū yī duō jǔ xíng tuán bài huò hù xiāng zǒu fǎng。
yuán xiāo jié nóng lì zhēngyuè shí wǔ， yì chēng shàng yuán jié， shǐ yú xī hàn wén dì yuán nián。 jiě fàng qián，“ yuán xiāo jié zhāng dēng huǒ， fàng huā jù， jiǔ yán yuègē jìng wéi huān huì fán sān rì。 shí sì rì zhù mài， shí wǔ rì zhù gǔ shí liù rì zhù dòu， yuè míng fēng， shōu dēng yě， yòu fēng wéi qiàn， wú fēng wéi fēng”。 shì rì“ nǚ zǐ yǐ tiào shéng wéi xì， míng rì tiào bǎi suǒ”。 shí sì zhì shí liù rì 3 tiān， nán zǐ shèng shì yóu jiē dēng chéng guò qiáo， rì xīn shǐ sàn， míng rì“ zǒu bǎi bìng”。 fù yù zhī jiā， wǎn shàng chī yuán xiāo。 jiě fàng hòu， chéng xiāng duō jìn xíng gè zhǒng wén yú huó dòng， rú lóng dēng、 shī wǔ、 gāo qiāo、 yāng gē、 xiǎo xì、 wǔ jì děng。 mián qū zé duō fàng yān huā yǐ qìng mián huā fēng shōu。 yì yòu fàng dēng zhě， dàn bù pǔ biàn。
xǐ qìng hūn shì
chuán tǒng xǐ qìng mín jiān de chuán tǒng xǐ qìng： yī shì“ sòng xǐ”， jí fù nǚ shēng xiǎo hái hòu， qīn péng xié dài jī dàn děng yíng yǎng shí pǐn dēng mén sòng xǐ qìng hè。 hái yòu qìng“ shí 'èr” de xí sú， jí xiǎo hái shēng xià 12 tiān， qīn péng dēng mén sòng xǐ qìng hè。 èr shì qìng“ bǎi suì”， yīng 'ér mǎn yī zhōu suì， qí wài zǔ jiāng yīng 'ér mǔ zǐ jiē qù guò shēng rì， wèi zhī zǒu“ bǎi suì” hé qìng“ bǎi suì”。 sān shì zhù shòu， lǎo rén dào 60 suì hòu， měi féng shēng rì， qí zǐ nǚ qīn péng dài jiǔ ròu hé cháng shòu gāo děng dēng mén qìng shòu。
hūn shì jiě rù qián， dìng hūn kào“ fù mǔ zhī mìng， méi de zhī yán”， qí fāng shì shì“ tōng méi de jié yīn yuán， nán jiā tóu qǐ rì tōng qǐ， nǚ jiā huí qǐ rì yǔn qǐ， nán jiā nà bì nǚ jiā rì pìn lǐ”， jiǎng de shì mén dāng hù dì， lùn de shì shēn shì tián yuán， bìng duō xì zǎo hūn， nán shí yī 'èr suì jí qǔ， nǚ shí liù qī suì jí jià， yòu de pín jiā zhī nǚ bù zú 10 suì jiù qù pó jiā dāng tóng yǎng xí。 yíng qīn， nán jiā bèi guān jiào gè 1 chéng， nán chéng guān jiào， bàn suí gǔ lè dào nǚ jiā yíng qǔ， wèi zhī dà qǔ。 zhǐ bèi huā jiào 1 chéng， wú gǔ lè zé wèi xiǎo qǔ。 hūn lǐ， zài yuàn nèi tiān dì táng qián shè xiāng 'àn、 zhì xiāng dǒu、 chā gōng jiàn、 xì hóng chóu， xīn niàn méng tóufù、 dǎo hóng tǎn， bài tiān dì hòu， fāng dé rù dòng fáng xíng“ hé bāo lǐ”。 èr rì bài jiā miào jí wēng gū yǔ fū jiā zūn cháng。 sān rì bài tóng zú yǔ xiāng lǐ， wèi zhī“ bài sān”。“ nǚ jiā sòng jiǔ zhuàn jìn jiù gū， wèi zhī sòng dà fàn” děng děng fán zá lǐ jié。 jiě fàng hòu， qīng nián nán nǚ zhú jiàn zuò dào hūn yīn zì zhù， zài gōng zuò huò xué xí zhōng jiàn lì gǎn qíng， jīng tā rén jiè shào， hù xiāng liǎo jiě。 dìng hūn xíng shì， duō shù yǐ hù zèng lǐ wù， zhào dìng hūn xiàng， nán nǚ hù xiāng zǒu fáng rèn qīn， yì yòu yán yòng jiù xí de， wèi zhī“ guò hào”， jiè yǐ chóu xiè jiè shào rén。 jié hūn yí shì gǎi wéi qí mǎ qí lí， qí zì xíng chē。 jìn nián lái， chéng qì chē jié hūn zhě jiàn duō， yě yòu de lǚ xíng jié hūn huò jǔ xíng jí tǐ hūn mì， hái yòu de nǚ qǔ nán。 xǐ shì xīn bàn de xí sú， shēn shòu qún zhòng chēng zàn。 dàn yě cún yòu duō yào cǎi lǐ， shè hóng guì shōu xǐ lǐ， dà yàn bīn péng děng bù liáng fēng qì。
（ yī） mín sú fēng qíng
qín láo、 zhōng hòu、 pǔ shí de wú dì rén mín， zài cháng qī de shēng huó shí jiàn zhōng， jī lěi liǎo fēi cháng fēng fù de mín sú wén huà， tǐ xiàn chū liǎo shēng huó zài zhè piàn rè tǔ shàng de rén mín de sī xiǎng yì shí xíng tài hé shēng huó qíng qù。 qīng mò， zài yī zhe fāng miàn， yǐ jiā fǎng jiā zhì de mián bù（ sú chēng tǔ bù） huò chóu wéi yī liào。 nán nǚ kù zǐ jūn wéi zhí dāng， yāo kǒu kuān， kù tuǐ chuí zhí， bǎng tuǐ dài， chuān bù xié、 bù wà。 wú dì jū mín yǐn shí xí sú shǔ běi fāng xíng， yóu yú shòu dì yù jí wén huà chuán tǒng yǐng xiǎng， hǎi biān、 nèi lù、 chéng zhèn、 xiāng cūn yì yòu chā bié。 yī bān yǐn shí xí guàn wéi xià qiū nóng máng yī rì sān cān， dōng chūn yī rì liǎng cān。 zài zhèng cān zhī jiān yě yòu chī líng shí de xí guàn， yòu“ liáng cài hùn chī， cū xì liáng jié hé” de xí sú。 huí mín yǐn shí xǐ chī niú、 yáng、 jī、 yā děng fǎn chú、 shí cǎo de shòu lèi、 dài sù náng de qín lèi hé yú ròu děng。 jū mín cūn luò duō shù jí zhōng zài xiàn jìng nán bù、 xī bù hé mǎ jiá hé、 gé jīn hé liǎng 'àn。 jū mín chuán tǒng zhù fáng yǐ sì hé yuàn wéi duō， sì hé yuàn dà mén yī bān kāi zài dōng nán yú， wèi zhī“ miàn xiàng xǐ shén fāng wèi”， dà duō jiàn yòu mén lóu。 zài hūn lǐ fāng miàn， xīn zhōng guó chéng lì qián， yòu dìng“ wá wá qīn” de xí sú， jí nán dào shí wǔ liù suì， shèn zhì shí 'èr sān suì， jí yóu fù mǔ yāng méi qiú qīn， yě yòu zài 'ér tóng nián líng dìng qīn de， huí mín zhù zhāng běn mín zú tōng hūn。
xīn zhōng guó chéng lì hòu， tè bié shì 1978 nián nóng cūn jīng jì tǐ zhì gǎi gé yǐ lái， rén mín shēng huó fā shēng liǎo fān tiān fù dì de biàn huà。 suí zhe gǎi gé kāi fàng de bù duàn shēn rù， quán xiàn jīng jì tū fēi měng jìn， chuán tǒng de yī shí zhù xíng shēng huó xí guàn yě zài bù duàn fā shēng zhe biàn huà， shí dài qì xī rì yì nóng hòu。
（ èr） chuán tǒng wén yì tǐ yù
xiàn nèi mín jiān chuán tǒng tǐ yù xiàng mù yòu wǔ shù、 xiàng qí、 yóu yǒng、 bá hé děng。 wǔ shù zài xiàn jìng chuán bō yǐ jiǔ。 qīng mò， xiāng jiān duō jiàn quán fáng， yán shī xí yì， céng chū xiàn guò chē lǐ lǐ shì hóng、 wáng jiā huáng lóng wān wáng dēng qīng děng zhù míng quán shī。 wáng dēng qīng bèi yù wéi“ yīgǎn dà qiāng zhèn shān dōng”。 1934 nián， guó mín dǎng wú dì xiàn zhèng fǔ céng yú běi tán tǐ yù chǎng jǔ bàn wǔ shù lèitái sài， zhù míng quán shī jiāng shòu qīng róng huò sàn dǎ hé sān xiàng zǒng fēn liǎng gè dì yī míng。 xīn zhōng guó chéng lì hòu， wǔ shù huó dòng shòu dào liǎo dǎng hé zhèng fǔ de zhòng shì hé tí chàng。 1985 nián， wú dì xiàn bèi shěng tǐ wěi shòu yú shěng“ wǔ shù wā jué xiān jìn xiàn” chēng hào。 xiàn jìng nèi yòu“ dà chéng wǔ guǎn”。
（ sān） mín jiān yì shù
lì shǐ shàng liú chuán yú wú dì de mín jiān yì shù， jù yòu dú tè de dì fāng tè sè， qīng mò、 mín guó nián jiān， hé běi shěng de zhú bǎn shū、 xī hé dà gǔ hé shuāi jiāng diào děng qǔyì xíng shì xiāng jì chuán rù wú dì xiàn 。 zài qí yǐng xiǎng xià， chū xiàn liǎo yǐ jiǎng lái yuè wéi shǒu de yī pī mín jiān yì rén， tā men zài xī hé dà gǔ de jī chǔ shàng xī qǔ liǎo máo zhú bǎn qǔyì de yōu diǎn， fā zhǎn wéi wú dì dà gǔ， zài yù chéng xiāng， yīn cǐ wú dì bèi chēng wéi lǔ běi“ gǔ shū zhī xiāng”。
guǎng wéi liú chuán de mín gē， suǒ yòng yuèqì yòu luó、 gǔ、 bó、 shēng、 xiāo、 dí、 suǒ nà、 hú qín、 pí pá děng。 wǔ dǎo zhǒng lèi yòu gāo qiāo、 zhǐ mǎ、 hàn chuán、 shī wǔ、 lóng dēng、 yāo gǔ、 chē zǐ dēng hé yāng gē。 qīng qián lóng nián jiān， wú dì xiàn guǎng wéi liú chuán de xìqǔ shì huā bù， yě jiào luàn dàn， hái yòu jīng bāng zǐ、 wèi bāng zǐ、 zhí lì bāng zǐ、 xiǎo xì（ mù 'ǒu） děng。 qīng mò mín guó nián jiān， xiāng cūn yòu jīng jù、 lǚ jù、 hé běi bāng zǐ、 dōng lù bāng zǐ、 hā hā qiāng děng jù zhǒng， yòu xiē lì shǐ qū mù zhì jīn hái zài xiāng cūn liú chuán， chōng fēn tǐ xiàn liǎo qín láo zhì huì de wú dì rén mín shēn hòu de wén huà dǐ yùn。 |
|
- n.: Wudi County
|
|
| wú dì |
|
| jiào yù jiā | běi jīng dà xué | shān dōng shěng | guāng huá guǎn lǐ xué yuàn | rén wù | zhèng zhì | guān yuán | jiànglǐng | | jūn shì | yán yè gōng sī | yán yè | guó qǐ | yán wù jú | chéng kǒu yán huà | hǎi fēng jí tuán | xíng zhèng cūn | | bīn zhōu shì | dì lǐ | cūn zhuāng | |
|
|
| wú dì xiàn yán wù jú | wú dì xiàn zhōng yī yuàn | wú dì xiàn rén mín yī yuàn | | wú dì xiàn fù yòu bǎo jiàn zhàn | wú dì xiàn gōng yì měi shù chǎng | wú dì xiàn fù háo dà jiǔ diàn | | wú dì xiàn wèi shēng fáng yì zhàn | wú dì xiàn dì 'èr gāo jí zhōng xué | wú dì xiàn dì yī shí yàn xué xiào | | wú dì xiàn zhí yè zhōng děng zhuān yè xué xiào | wú dì xiàn dì yī shí yàn xué xiào yòu 'ér yuán | wú dì xiàn wú dì zhèn wèi shēng fáng yì zhàn | | wú dì xiàn dà shān zhèn wèi shēng fáng bǎo zhàn | wú dì xiàn shé jiā xiàng xiāng wèi shēng fáng bǎo zhàn | wú dì xiàn dì 'èr rén mín yī yuàn | | wú dì xiàn hé gōu xiāng dōng chéng bīn guǎn | wú dì xiàn hé gōu xiāng liáng suǒ fàn diàn | wú dì xiàn gōng xiāo xiàng yáng fàn diàn | | wú dì xiàn chéng kǒu zhèn liáng suǒ fàn diàn | shān dōng shěng wú dì xiàn huà xiān chǎng | shān dōng shěng bīn zhōu shì wú dì xiàn jié shí shān zhèn qiū jiā zhuāng | | wú dì xiàn qì chē xiāo shòu zhōng xīn sī pǔ lán dé dà jiǔ diàn | wú dì xiàn wú dì zhèn dōng guān wèi shēng fáng yì zhàn | wú dì xiàn wú dì zhèn chéng lǐ cūn wèi shēng fáng yì zhàn mén zhěn | |
|
|
| shé jiā xiàng xiāng | wú dì zhèn | chē zhèn xiāng | dà shān zhèn | shuǐ wān zhèn | | xiǎo bó tóu zhèn | chéng kǒu zhèn | mǎ shān zǐ zhèn | xìn yáng xiāng | liǔ bǎo xiāng | | xī xiǎo wáng xiāng | jié shí shān zhèn | | |
|