|  | 
| guāng gé tiān huángwén huà | 
|  | 
| guāng gé tiān huángwén huà wén huà ( jiǎ míng: ぶ ん か) shì rì běn de nián hào zhī yī。 zài xiǎng hé zhī hòu、 wén zhèng zhī qián。 zhǐ 1804 nián dào 1817 nián de qī jiān。 zhè gè shí dài de tiān huáng shì guāng gé tiān huáng、 rén xiào tiān huáng。 jiāng hù mù fǔ de jiāng jūn shì dé chuān jiā qí。
 xiǎng hé 4 nián 2 yuè 11 rì( yáng lì 1804 nián 3 yuè 22 rì) yīn jiá zǐ gé lìng 'ér gǎi yuán
 wén huà 15 nián 4 yuè 22 rì( yáng lì 1818 nián 5 yuè 26 rì) gǎi yuán wéi wén zhèng
 yuán nián 9 yuè 'é luó sī shǐ jié ní gǔ lā · léi sà nuò fū wéi qiú tōng shāng háng xíng zhì cháng qí
 5 nián jiān gōng lín cáng zhì kù yè dǎo tàn xiǎn
 5 nián 8 yuè fèi dùn hào shì jiàn
 8 nián gé luó níng shì jiàn
 | 
|  | 
| zuòzhě: xiǎo kǔ Xiao Ku yě tán bù shàng shénme jiǎn jiè bù jiǎn jiè liǎo, wú fēi jiù shì yī gè fā shēng yǐ jīn yōng wǔ xiá wéi bèi jǐng de yóu xì zhōng de gù shì bà liǎo。 zhì yú dū fā shēng liǎo shénme, dà jiā màn màn dú lái jiù dōunéng zhī xiǎo。
 wǒ yào jiè shào de, què shì zhè shū de“ gǎn jué”, suī rán shì wǔ xiá, suī rán shǎo bù liǎo shā lù zhēng zhàn、 ēn yuàn qíng chóu, dàn shì wǒ què bù xiǎng jiāng zhī biǎo dá dé tài guò chén zhòng。 wǒ men rì cháng de shēng huó běn jiù chōng mǎn liǎo yā lì, suǒ yǐ, wǎng yóu cái shòu dào dà jiā de xǐ 'ài, bìng qiě huǎn huǎn dì fā zhǎn chéng yī zhǒng  wén huà 。 wǒ wán yóu xì zhǐ yòu yī gè mùdì, nà jiù shì wèile kāi xīn, suǒ yǐ, wǒ xiě wǎng yóu de shū, mù de biàn yě jiù shì yào biǎo dá kāi xīn。 yě xǔ, zài wǒ de shū lǐ, nǐ zhǎo bù dào hěn duō nǐ xiǎng yào de dōng xī, dàn shì wǒ
 | 
|  | 
| ① guǎng yì zhǐ rén lèi zài shè huì lì shǐ shí jiàn zhōng suǒ chuàng zào de wù zhì cái fù hé jīng shén cái fù de zǒng hé。 xiá yì zhǐ shè huì de yì shí xíng tài yǐ jí yǔ zhī xiāng shì yìng de zhì dù hé zǔ zhì jī gòu。 zuò wéi yì shí xíng tài de  wén huà , shì yī dìng shè huì de zhèng zhì hé jīng jì de fǎn yìng, yòu zuò yòng yú yī dìng shè huì de zhèng zhì hé jīng jì。 suí zhe mín zú de chǎn shēng hé fā zhǎn,  wén huà  jù yòu mín zú xìng。 měi yī zhǒng shè huì xíng tài dōuyòu yǔ qí xiāng shì yìng de  wén huà , měi yī zhǒng  wén huà  dū suí zhe shè huì wù zhì shēng chǎn de fā zhǎn 'ér fā zhǎn。 shè huì wù zhì shēng chǎn fā zhǎn de lián xù xìng, jué dìng  wén huà  de fā zhǎn yě jù yòu lián xù xìng hé lì shǐ jì chéng xìng。 ② fàn zhǐ wén zì néng lì hé yī bān zhī shí xué xí  wén huà  |  wén huà  shuǐ píng。 | 
|  | 
| kǎo gǔ xué shàng zhǐ tóng yī lì shǐ shí qī de yí jì、 yí wù de zōng hé tǐ。 tóng yàng de gōng jù、 yòng jù、 zhì zào jì shù děng shì tóng yī zhǒng  wén huà  de tè zhēng | 
|  | 
| rén lèi suǒ chuàng zào de cái fù de zǒng hé , tè zhǐ jīng shén cái fù , rú wén xué、 yì shù、 jiào yù、 kē xué 文化 | 
|  | 
| yùn yòng wén zì de néng lì jí yī bān zhī shí | 
|  | 
| wén zhì jiào huà。 hàn liú xiàng《 shuō yuàn · zhǐ wǔ》:“ fán wǔ zhī xīng, wéi bù fú yě,  wén huà  bù gǎi, rán hòu jiā zhū。” jìn shù xī《 bǔ wáng shī · yóu yí》:“  wén huà  nèi ji, wǔ gōng wài yōu。” qián shǔ dù guāng tíng《 hè hè míng huà kū shù zài shēng biǎo》:“ xiū  wén huà  ér fú xiá huāng, yào wǔ wēi 'ér píng jiǔ yòu。” yuán yé lǜ chǔ cái《 tài yáng shí liù tí》 shī zhī qī:“ chuí yī duān gǒng kuì jiā bīng,  wén huà  yōu yóu zhì tài píng。”《 huā yuè hén》 dì sì qī huí:“ ěr zhà 'ěr yú, rú guǐ rú yù, gěng liǎng cháo zhī  wén huà , láo jiǔ fá zhī tiān wēi。” | 
|  | 
| zhǐ yùn yòng wén zì de néng lì jí jù yòu de shū běn zhī shí。 hóng shēn《 diàn yǐng xì jù biǎo yǎn shù》 dì 'èr zhāng:“ yīn wéi xiàn dài de rén suǒ guò de bù zhǐ shì yī gè zì rán rén de shēng huó, tā yě shì yī gè yòu  wén huà  de rén de shēng huó。” | 
|  | 
| rén men zài shè huì lì shǐ shí jiàn guò chéng zhōng suǒ chuàng zào de wù zhì cái fù hé jīng shén cái fù de zǒng hé。 tè zhǐ jīng shén cái fù, rú jiào yù、 kē xué、 wén yì děng。 máo zé dōng《 xīn mín zhù zhù yì lùn》 sān:“ yī dìng de  wén huà ( dāng zuò guān niàn xíng tài de  wén huà ) shì yī dìng shè huì de zhèng zhì hé jīng jì de fǎn yìng, yòu jǐyǔ wěi dà yǐng xiǎng hé zuò yòng yú yī dìng shè huì de zhèng zhì hé jīng jì。” cáo yú《 wáng zhāo jūn》 dì 'èr mù:“ tā bù xiāng xìn hàn cháo duì dài xiōng nú de chéng yì, kàn bù qǐ cháng 'ān  wén huà 。” | 
|  | 
| kǎo gǔ xué yòng yǔ。 zhǐ tóng yī lì shǐ shí qī de bù yǐ fēn bù dì diǎn wéi zhuǎn yí de yí jì、 yí wù de zōng hé tǐ。 tóng yàng de gōng jù、 yòng jù, tóng yàng de zhì zào jì shù děng, shì tóng yī zhǒng  wén huà  de tè zhēng。 rú: yǎng sháo  wén huà ; lóng shān  wén huà 。 | 
| wén huà de dìng yì Definition of culture | 
| wén huà  jiù shì rén men guān zhù、 tàn tǎo gǎn xīng qù shì wù de xiàn xiàng hé fēn wéi。 gēn jù rén men tàn tǎo mǒu gè shì wù rén shù de duō guǎ zé kě yǐ bǎ  wén huà  fēn chéng dà  wén huà  hé xiǎo  wén huà 。 jí:
 xiāng duì yú qí tā  wén huà , rén men guān zhù、 tàn tǎo gǎn xīng qù shì wù de rén shù duō de xiàn xiàng hé fēn wéi jiù shì dà  wén huà ; ér rén men guān zhù、 tàn tǎo gǎn xīng qù shì wù de rén shù shǎo de xiàn xiàng hé fēn wéi jiù shì xiǎo  wén huà 。 héng héng zhāi zì zhōng guó xìng fú xué yán jiū
 wén huà  shì rén lèi qún tǐ chuàng zào bìng gòng tóng xiǎng yòu de wù zhì shí tǐ、 jià zhí guān niàn、 yì yì tǐ xì hé xíng wéi fāng shì, shì rén lèi qún tǐ de zhěng gè shēng huó zhuàng tài。 zhèng huà( jí bù tóng shí qī de zhí zhèng zhě chàng dǎo de  wén huà ) shì  wén huà  hé xiān dǎo, yòu shénme yàng de zhèng huà, jiù yòu shénme yàng de  wén huà 。
 zhè gè dìng yì jiē shì liǎo jǐ gè fāng miàn de nèi róng:
 ( 1)  wén huà  shì rén lèi qún tǐ zhěng gè de shēng huó fāng shì hé shēng huó guò chéng。 zhù yào chéngfèn shì fú hào、 jià zhí hé yì yì、 shè huì guī fàn。 fú hào shì zhǐ néng gòu chuán dì shì wù xìn xī de yī zhǒng biāo zhì, tā zài shēng huó zhōng dài biǎo yī dìng de xìn xī huò yì yì。  wén huà  de cún zài qǔ jué yú rén lèi chuàng zào、 shǐ yòng fú hào de néng lì。 jià zhí guān shì rén men píng pàn rì cháng shēng huó zhōng de shì wù yǔ xíng wéi de biāo zhǔn, jué dìng zhe shè huì zhōng rén men gòng yòu de qū fēn shì fēi de pàn duàn lì。 shè huì guī fàn shì tè dìng huán jìng xià de xíng dòng zhǐ nán, tā yǐng xiǎng zhe rén men de xīn lǐ、 sī wéi fāng shì hé jià zhí qǔ xiàng、 xíng dòng。
 ( 2)  wén huà  de nèi yǐn bù fēn wéi jià zhí guān hé yì yì xì tǒng, qǐ wài xiǎn xíng tài wéi gè zhǒng fú hào, zhè xiē fú hào zhù yào tǐ xiàn wéi wù zhì shí tǐ hé xíng wéi fāng shì。
 ( 3) duì zhěng gè rén lèi lái shuō  wén huà  shì rén de chuàng zào wù, duì yú tè dìng shí jiān hé kōng jiān de rén 'ér yán,  wén huà  zé shì zhù yào tǐ xiàn wéi jì yòu de shēng cún hé fā zhǎn kuàng jià。
 ( 4)  wén huà  suí zhe rén lèi de qún tǐ de fàn wéi huàfēn bù tóng 'ér tǐ xiàn chū chā yì。
 héng héng xuǎn zì《 shè huì xué jiào chéng》 yì yì diǎn
 | 
| wén huà de wài yán Cultural extension | 
| wén huà , yīnggāi shì rén lèi hén jì de zǒng hé。 liú zài zhǐ shàng de shì  wén huà , liú zài dì shàng de、 shān lǐ de, gèng shì  wén huà , ér qiě shì gèng zhòng yào de  wén huà , shì dì yī shǒu  wén huà , yīn wéi tā men shì yuán shēng tài  wén huà , shì chún cuì  wén huà , yě róng yì shì zhēn、 shàn、 měi  wén huà 。 wén huà  kě huàfēn wéi wù zhì fàn chóu hé jīng shén fàn chóu, wù zhì fàn chóu zhǐ rén lèi wù zhì shēng huó de wài huà jí qí hén jì, jīng shén fàn chóu zhǐ rén lèi jīng shén shēng huó de wài huà jí qí hén jì。
 | 
| wén huà de qǐ yuán Origin of Culture | 
| jù zhuān jiā kǎo zhèng,“  wén huà ” shì zhōng guó yǔ yán xì tǒng zhōng gǔ yǐ yòu zhī de cí huì。“ wén” de běn yì, zhǐ gè sè jiāo cuò de wén lǐ。《 yì ? xì cí xià》 zài:“ wù xiāng zá, gù yuē wén。”《 lǐ jì ? yuèjì》 chēng:“ wǔ sè chéng wén 'ér bù luàn。”《 shuō wén jiě zì》 chēng:“ wén, cuò huà yě, xiàng jiāo chā” jūn zhǐ cǐ yì。 zài cǐ jī chǔ shàng,“ wén” yòu yòu ruò gān yǐn shēn yì。 qí yī, wéi bāo kuò yǔ yán wén zì nèi de gè zhǒng xiàng zhēng fú hào, jìn 'ér jù tǐ huà wéi wén wù diǎn jí、 lǐyuè zhì dù。《 shàng shū ? xù》 suǒ zài fú xī huà bā guà, zào shū qì,“ yóu shì wén jí shēng yān”,《 lùn yǔ ? zǐ hǎn》 suǒ zài kǒng zǐ shuō“ wén wáng jì méi, wén bù zài cí hū”, shì qí shí lì。 qí 'èr, yóu lún lǐ zhī shuō dǎo chū cǎi huà、 zhuāng shì、 rén wéi xiū yǎng zhī yì, yǔ“ zhì”、“ shí” duìchèn, suǒ yǐ《 shàng shū · shùn diǎn》 shū yuē“ jīng wěi tiān dì yuē wén”,《 lùn yǔ · yōng yě》 chēng“ zhì shèng wén zé yě, wén shèng zhì zé shǐ, wén zhì bīn bīn, rán hòu jūn zǐ”。 qí sān, zài qián liǎng céng yì yì zhī shàng, gèng dǎo chū měi、 shàn、 dé xíng zhī yì, zhè biàn shì《 lǐ jì · yuèjì》 suǒ wèi“ lǐ jiǎn liǎng jìn, yǐ jìn wéi wén”, zhèng xuán zhù“ wén yóu měi yě, shàn yě”,《 shàng shū · dà yǔ mó》 suǒ wèi“ wén mìng fū yú sì hǎi, zhī chéng yú dì”。 “ huà”, běn yì wéi gǎi yì、 shēng chéng、 zào huà, rú《 zhuāng zǐ · xiāo yáo yóu》:“ huà 'ér wéi niǎo, qí míng yuē péng”。《 yì · xì cí xià》:“ nán nǚ gòu jīng, wàn wù huà shēng”。《 huáng dì nèi jīng · sù wèn》:“ huà bù kě dài, shí bù kě wéi”。《 lǐ jì · zhōng yōng》:“ kě yǐ zàn tiān dì zhī huà yù” děng děng。 guī nà yǐ shàng zhū shuō,“ huà” zhǐ shì wù xíng tài huò xìng zhì de gǎi biàn, tóng shí“ huà” yòu yǐn shēn wéi jiào xíng qiān shàn zhī yì。
 “ wén” yǔ“ huà” bìng lián shǐ yòng, jiào zǎo jiàn zhī yú zhàn guó mò nián rú shēng biān ji de《 yì · bēn guà · xiàng chuán》:( gāng róu jiāo cuò), tiān wén yě。 wén míng yǐ zhǐ, rén wén yě。 guān hū tiān wén, yǐ chá shí biàn; guān hū rén wén, yǐ huà chéng tiān xià。
 zhè duàn huà lǐ de“ wén”, jí cóng wén lǐ zhī yì yǎn huà 'ér lái。 rì yuè wǎng lái jiāo cuò wén shì yú tiān, jí“ tiān wén”, yì jí tiān dào zì rán guī lǜ。 tóng yàng,“ rén wén”, zhǐ rén lún shè huì guī lǜ, jí shè huì shēng huó zhōng rén yǔ rén zhī jiān zòng héng jiāo zhì de guān xì, rú jūn chén、 fù zǐ、 fū fù、 xiōng dì、 péng yǒu, gòu chéng fù zá wǎng luò, jù yòu wén lǐ biǎo xiàng。 zhè duàn huà shuō, zhì guó zhě xū guān chá tiān wén, yǐ míng liǎo shí xù zhī biàn huà, yòu xū guān chá rén wén, shǐ tiān xià zhī rén jūn néng zūn cóng wén míng lǐ yí, xíng wéi zhǐ qí suǒ dāng zhǐ。 zài zhè lǐ,“ rén wén” yǔ“ huà chéng tiān xià” jǐn mì lián xì,“ yǐ wén jiào huà” de sī xiǎng yǐ shí fēn míng què。
 xī hàn yǐ hòu,“ wén” yǔ“ huà” fāng hé chéng yī gè zhěng cí, rú“ shèng rén zhī zhì tiān xià yě, xiān wén dé 'ér hòu wǔ lì。 fán wǔ zhī xīng, wéi bù fú yě。  wén huà  bù gǎi, rán hòu jiā zhū”(《 shuō yuàn · zhǐ wǔ》),“  wén huà  nèi ji, wǔ gōng wài yōu”(《 wén xuǎn · bǔ zhī shī》)。 zhè lǐ de“  wén huà ”, huò yǔ tiān zào dì shè de zì rán duì jǔ, huò yǔ wú jiào huà de“ zhì pǔ”、“ yě mán” duì jǔ。 yīn cǐ, zài hàn yǔ xì tǒng zhōng,“  wén huà ” de běn yì jiù shì“ yǐ wén jiào huà”, tā biǎo shì duì rén de xìng qíng de táo yě, pǐn dé de jiào yǎng, běn shǔ jīng shén lǐng yù zhī fàn chóu。 suí zhe shí jiān de liú biàn hé kōng jiān de chā yì, xiàn zài“  wén huà ” yǐ chéng wéi yī gè nèi hán fēng fù、 wài yán kuān guǎng de duō wéi gài niàn, chéng wéi zhòng duō xué kē tàn jiū、 chǎn fā、 zhēng míng de duì xiàng, dàn jī běn xíng chéng liǎo yǐ xià de gòng shí:
 wén huà  zuò wéi rén lèi shè huì de xiàn shí cún zài, jù yòu yǔ rén lèi běn shēn tóng yàng gǔ lǎo de lì shǐ。 rén lèi cóng“ rú máo yǐn xuè, máng rán yú rén dào”( wáng fū zhī“《 dú tōng jiàn lùn》 juàn 'èr shí) de“ zhí lì zhī shòu”(《 sī wèn lù · wài piān》) yǎn huà 'ér lái, zhú jiàn xíng chéng yǔ“ tiān dào” jì xiāng lián xì yòu xiāng qū bié de“ rén dào”, zhè biàn shì  wén huà  de chuàng zào guò chéng。 zài  wén huà  de chuàng zào yǔ fā zhǎn zhōng, zhù tǐ shì rén, kè tǐ shì zì rán, ér  wén huà  biàn shì rén yǔ zì rán、 zhù tǐ yǔ kè tǐ zài shí jiàn zhōng de duì lì tǒng yī wù。 zhè lǐ de“ zì rán”, bù jǐn zhǐ cún zài yú rén shēn zhī wài bìng yǔ zhī duì lì de wài zài zì rán jiè, yě zhǐ rén lèi de běn néng、 rén de shēn tǐ de gè zhǒng shēng wù shǔ xìng děng zì rán xìng。  wén huà  de chū fā diǎn shì cóng shì gǎi zào zì rán、 gǎi zào shè huì de huó dòng, jìn 'ér yě gǎi zào zì shēn jí shí jiàn zhe de rén。 rén chuàng zào liǎo  wén huà , tóng yàng  wén huà  yě chuàng zào liǎo rén。 jǔ lì yán zhī: yī kuài tiān rán de yán shí bù jù bèi  wén huà  yì yùn, dàn jīng guò rén gōng dǎ mó, biàn zhù rù liǎo rén de jià zhí guān niàn hé láo dòng jì néng, cóng 'ér jìn rù“  wén huà ” fàn chóu。 yīn cǐ,  wén huà  de shí zhì xìng hán yì shì“ rén huà” huò“ rén lèi huà”, shì rén lèi zhù tǐ tōng guò shè huì shí jiàn huó dòng, shì yìng、 lì yòng、 gǎi zào zì rán jiè kè tǐ 'ér zhú bù shí xiàn zì shēn jià zhí guān niàn de guò chéng。 zhè yī guò chéng de chéng guǒ tǐ xiàn, jì fǎn yìng zài zì rán miàn mào、 xíng tài、 gōng néng de bù duàn gǎi guān, gèng fǎn yìng zài rén lèi gè tǐ yǔ qún tǐ sù zhì( shēng lǐ yǔ xīn lǐ de、 gōng yì yǔ dào dé de、 zì lǜ yǔ lǜ rén de) de bù duàn tí gāo hé wán shàn。 yóu cǐ kě jiàn, fán shì chāo yuè běn néng de、 rén lèi yòu yì shí dì zuò yòng yú zì rán jiè hé shè huì de yī qiē huó dòng jí qí jiēguǒ, dū shǔ yú  wén huà ; huò zhě shuō,“ zì rán de rén huà” jí shì  wén huà 。
 cháng qī yǐ lái, rén men zài shǐ yòng“  wén huà ” zhè yī gài niàn shí, qí nèi hán、 wài yán chā yì hěn dà, gù  wén huà  yòu guǎng yì yǔ xiá yì zhī fēn。 guǎng yì de“  wén huà ”, zhuóyǎn yú rén lèi yǔ yī bān dòng wù、 rén lèi shè huì yǔ zì rán jiè de běn zhì qū bié, zhuóyǎn yú rén lèi zhuó lì yú zì rán de dú tè de shēng cún fāng shì, qí hán gài miàn fēi cháng guǎng fàn, suǒ yǐ yòu chēng zuò“ dà  wén huà ”。 liáng qǐ chāo zài《 shénme shì  wén huà 》 zhōng chēng,“  wén huà  zhě, rén lèi xīn néng suǒ kāi shì chū lái zhī yòu jià zhí de gòng yè yě”, zhè“ gòng yè” bāo hán zhòng duō lǐng yù, zhū rú rèn shí de( yǔ yán、 zhé xué、 kē xué、 jiào yù)、 guī fàn de( dào dé、 fǎ lǜ、 xìn yǎng)、 yì shù de( wén xué、 měi shù、 yīnyuè、 wǔ dǎo、 xì jù)、 qì yòng de( shēng chǎn gōng jù、 rì yòng qì mǐn yǐ jí zhì zào tā men de jì shù)、 shè huì de( zhì dù、 zǔ zhì、 fēng sú xí guàn) děng děng。 guǎng yì de“  wén huà ” cóng rén zhī suǒ yǐ wéi rén de yì yì shàng lì lùn, rèn wéi zhèng shì  wén huà  de chū xiàn“ jiāng dòng wù de rén biàn wéi chuàng zào de rén、 zǔ zhì de rén、 sī xiǎng de rén、 shuō huà de rén yǐ jí jìhuà de rén”, yīn 'ér jiāng rén lèi shè huì héng héng lì shǐ shēng huó de quán bù nèi róng tǒng tǒng shè rù“  wén huà ” de dìng yì yù。 yī bān lái shuō,  wén huà  zhé xué、  wén huà  rén lèi xué děng xué kē de yán jiū gōng zuò zhě duō chí cǐ lèi  wén huà  jiè shuō。
 yǔ guǎng yì“  wén huà ” xiāng duì de, shì xiá yì de“  wén huà ”。 xiá yì de“  wén huà ” pái chú rén lèi shè huì héng héng lì shǐ shēng huó zhōng guān yú wù zhì chuàng zào huó dòng jí qí jiēguǒ de bù fēn, zhuān zhù yú jīng shén chuàng zào huó dòng jí qí jiēguǒ, suǒ yǐ yòu bèi chēng zuò“ xiǎo  wén huà ”。 1871 nián yīng guó  wén huà  xué jiā tài lè zài《 yuán shǐ  wén huà 》 yī shū zhōng tí chū,  wén huà “ nǎi shì bāo kuò zhī shí、 xìn yǎng、 yì shù、 dào dé、 fǎ lǜ、 xí sú hé rèn hé rén zuò wéi yī míng shè huì chéng yuán 'ér huò dé de néng lì hé xí guàn zài nèi de fù zá zhěng tǐ”, shì xiá yì“  wén huà ” zǎo qī de jīng diǎn jiè shuō。 zài hàn yǔ yán xì tǒng zhōng,“  wén huà ” de běn yì shì“ yǐ wén jiào huà”, yì shǔ yú“ xiǎo  wén huà ” fàn chóu。 běn shì jì 40 nián dài chū, máo zé dōng zài lùn jí xīn mín zhù zhù yì  wén huà  shí shuō:“ yī dìng de  wén huà  shì yī dìng shè huì de zhèng zhì hé jīng jì zài guān niàn xíng tài shàng de fǎn yìng。” zhè lǐ de“  wén huà ”, yě shǔ xiá yì  wén huà 。《 xiàn dài hàn yǔ cí diǎn》 guān yú“  wén huà ” de shì yì①, jí“ rén lèi zài shè huì lì shǐ fā zhǎn guò chéng zhōng suǒ chuàng zào de wù zhì cái fù hé jīng shén cái fù de zǒng hé, tè zhǐ jīng shén cái fù”。 dāng shǔ xiá yì  wén huà 。 yī bān 'ér yán, fán shè jí jīng shén chuàng zào lǐng yù de  wén huà  xiàn xiàng, jūn shǔ xiá yì  wén huà 。
 zōng shàng suǒ shù, xiàn dài rén men zài mǒu yī dì qū huò mǒu yī shì wù shàng shí shǐ yòng“  wén huà ” zhè yī gài niàn shí, shì jiù“ xiá yì  wén huà ” ér yán de。 chú liǎo shàng shù suǒ shuō de hán yì wài, dāng dài zhōng guó shè huì zài shǐ yòng“  wén huà ” gài niàn shí yī bān jù yòu yǐ xià sān gè zhù yào tè xìng:( 1) lì shǐ xìng( 2) qún tǐ xìng( 3) yǐng xiǎng xìng。 rú huá xià  wén huà 、 wú  wén huà 、 yǐn shí  wén huà 、 fú shì  wén huà  děng。 zhòng suǒ zhōu zhī, běi jīng de hú tóng jì xià liǎo běi jīng lì shǐ de biàn qiān、 shí dài de fēng mào, bìng yùn hán liǎo nóng yù de dì fāng  wén huà  shēng huó qì xī, shì tiān rán de běi jīng mín sú fēng qíng zhǎn lǎn guǎn, lào xià liǎo běi jīng shì mín de gè zhǒng shè huì shēng huó de yìn jì , gù yóu cǐ 'ér chǎn shēng de“  wén huà ” hán yì, dāng rán yìng tóng yú“ huá xià  wén huà ” zhū lì。
 zhèng zhì yǔ  wén huà
 yòu zhèng zhì cái yòu  wén huà ,  wén huà = zhèng zhì
 cóng shè huì xíng tài hé lì shǐ yǎn biàn lái kàn,  wén huà  shì tǒng zhì zhě yòng lái jiàng fú bèi tǒng zhì de
 zhōng guó chuán tǒng  wén huà  de qǐ yuán yú《 zhōu yì》 yì shì zhōng guó de chuán tǒng  wén huà  zhī dà chéng zhě kě shuō zhōng guó de chuán tǒng  wén huà  jiù shì yī gè yì zì
 yě kě yǐ bǎ zhī shí lǐ jiě wéi  wén huà  dàn  wén huà  bāo kuò de céng miàn yào guǎng yī xiē zhōng guó zì gǔ dài dào jìn dài wèishénme huì yòu fén shū kēng rú,  wén huà X gé mìng qí shí jiù shì zhèng zhì quán lì hé dǒu zhēng de tǐ xiàn, huǐ diào yī zhǒng  wén huà  jiàn lì xīn de  wén huà  méi yòu zhèng zhì de dǒu zhēng jiù méi yòu  wén huà  fā zhǎn hé yǎn biàn, zhèng zhì hé  wén huà  shì yī duì luán shēng xiōng dì gè rén de yī diǎn jiàn jiě
 | 
| wén huà de gài shù Overview of Culture | 
| lǒngtǒng dì shuō,  wén huà  shì yī zhǒng shè huì xiàn xiàng, shì rén men cháng qī chuàng zào xíng chéng de chǎn wù。 tóng shí yòu shì yī zhǒng lì shǐ xiàn xiàng, shì shè huì lì shǐ de jī diàn wù。 què qiē dì shuō,  wén huà  shì zhǐ yī gè guó jiā huò mín zú de lì shǐ、 dì lǐ、 fēng tǔ rén qíng、 chuán tǒng xí sú、 shēng huó fāng shì、 wén xué yì shù、 xíng wéi guī fàn、 sī wéi fāng shì、 jià zhí guān niàn děng。 guān yú  wén huà  de fēn lèi H.H.Stern( 1992: 208) gēn jù  wén huà  de jié gòu hé fàn chóu bǎ  wén huà  fēn wéi guǎng yì hé xiá yì liǎng zhǒng gài niàn。 guǎng yì de  wén huà  jí dà xiě de  wén huà ( CulturewithabigC), xiá yì de  wén huà  jí xiǎo xiě de  wén huà ( culturewithasmallc)。 guǎng yì dì shuō,  wén huà  zhǐ de shì rén lèi zài shè huì lì shǐ fā zhǎn guò chéng zhōng suǒ chuàng zào de wù zhì hé jīng shén cái fù de zǒng hé。 tā bāo kuò wù zhì  wén huà 、 zhì dù  wén huà  hé xīn lǐ  wén huà  sān gè fāng miàn。 wù zhì  wén huà  shì zhǐ rén lèi chuàng zào de zhǒng zhǒng wù zhì wén míng, bāo kuò jiāo tōng gōng jù、 fú shì、 rì cháng yòng pǐn děng, shì yī zhǒng kě jiàn de xiǎn xìng  wén huà ; zhì dù  wén huà  hé xīn lǐ  wén huà  fēn bié zhǐ shēng huó zhì dù、 jiā tíng zhì dù、 shè huì zhì dù yǐ jí sī wéi fāng shì、 zōng jiào xìn yǎng、 shěn měi qíng qù, tā men shǔ yú bù kě jiàn de yǐn xìng  wén huà 。 bāo kuò wén xué、 zhé xué、 zhèng zhì děng fāng miàn nèi róng。 xiá yì de  wén huà  shì zhǐ rén men pǔ biàn de shè huì xí guàn, rú yī shí zhù xíng、 fēng sú xí guàn、 shēng huó fāng shì、 xíng wéi guī fàn děng。
 Hammerly(1982) bǎ  wén huà  fēn wéi xìn xī  wén huà 、 xíng wéi  wén huà  hé chéng jiù  wén huà 。 xìn xī  wén huà  zhǐ yī bān shòu jiào yù běn zú yǔ zhě suǒ zhǎng wò de guān yú shè huì、 dì lǐ、 lì shǐ、 děng zhī shí; xíng wéi  wén huà  zhǐ rén de shēng huó fāng shì、 shí jì xíng wéi、 tài dù、 jià zhí děng, tā shì chéng gōng jiāo jì zuì zhòng yào de yīn sù; chéng jiù  wén huà  shì zhǐ yì shù hé wén xué chéng jiù, tā shì chuán tǒng de  wén huà  gài niàn。
 wén huà  de nèi bù jié gòu bāo kuò xià liè jǐ gè céng cì: wù tài  wén huà 、 zhì dù  wén huà 、 xíng wéi  wén huà 、 xīn tài  wén huà 。
 wù tài  wén huà  céng shì rén lèi de wù zhì shēng chǎn huó dòng fāng shì hé chǎn pǐn de zǒng hé, shì kě chù zhī de jù yòu wù zhì shí tǐ de  wén huà  shì wù。
 zhì dù  wén huà  céng shì rén lèi zài shè huì shí jiàn zhōng zǔ jiàn de gè zhǒng shè huì xíng wéi guī fàn。
 xíng wéi  wén huà  céng shì rén jì jiāo wǎng zhōng yuē dìng sú chéng de yǐ lǐ sú、 mín sú、 fēng sú děng xíng tài biǎo xiàn chū lái de xíng wéi mó shì。
 xīn tài  wén huà  shì rén lèi zài shè huì yì shí huó dòng zhōng yùn yù chū lái de jià zhí guān niàn、 shěn měi qíng qù、 sī wéi fāng shì děng zhù guān yīn sù, xiāng dāng yú tōng cháng suǒ shuō de jīng shén  wén huà 、 shè huì yì shí děng gài niàn。 zhè shì  wén huà  de hé xīn。
 yòu xiē rén lèi xué jiā jiāng  wén huà  fēn wéi sān gè céng cì: gāo jí  wén huà ( highculture), bāo kuò zhé xué、 wén xué、 yì shù、 zōng jiào děng; dà zhòng  wén huà ( popularculture), zhǐ xí sú、 yí shì yǐ jí bāo kuò yī shí zhù xíng、 rén jì guān xì gè fāng miàn de shēng huó fāng shì; shēn céng  wén huà ( deepculture), zhù yào zhǐ jià zhí guān de měi chǒu dìng yì, shí jiān qǔ xiàng、 shēng huó jié zòu、 jiě jué wèn tí de fāng shì yǐ jí yǔ xìng bié、 jiē céng、 zhí yè、 qīn shǔ guān xì xiāng guān de gè rén juésè。 gāo jí  wén huà  hé dà zhòng  wén huà  jūn zhí gēn yú shēn céng  wén huà , ér shēn céng  wén huà  de mǒu yī gài niàn yòu yǐ yī zhǒng xí sú huò shēng huó fāng shì fǎn yìng zài dà zhòng  wén huà  zhōng, yǐ yī zhǒng yì shù xíng shì huò wén xué zhù tí fǎn yìng zài gāo jí  wén huà  zhōng。
 wén huà  shì yī gè fēi cháng guǎng fàn de gài niàn, gěi tā xià yī gè yán gé hé jīng què de dìng yì shì yī jiàn fēi cháng kùn nán de shì qíng。 zì 20 shì jì chū yǐ lái, bù shǎo zhé xué jiā、 shè huì xué jiā、 rén lèi xué jiā、 lì shǐ xué jiā hé yǔ yán xué jiā yī zhí nǔ lì, shì tú cóng gè zì xué kē de jiǎo dù lái jiè dìng  wén huà  de gài niàn。 rán 'ér, qì jīn wéi zhǐ réng méi yòu huò dé yī gè gōng rèn de、 lìng rén mǎn yì de dìng yì。 jù tǒng jì, yòu guān“  wén huà ” de gè zhǒng bù tóng de dìng yì zhì shǎo yòu 'èr bǎi duō zhǒng。 rén men duì“  wén huà ” yī cí de lǐ jiě chā yì zhī dà, zú yǐ shuō míng jiè dìng“  wén huà ” gài niàn de nán dù。
 | 
| shénme shì wén huà What is culture | 
| guǎng yì zhǐ rén lèi zài shè huì lì shǐ shí jiàn zhōng suǒ chuàng zào de wù zhì cái fù hé jīng shén cái fù de zǒng hé。 xiá yì zhǐ shè huì de yì shí xíng tài yǐ jí yǔ zhī xiāng shì yìng de zhì dù hé zǔ zhì jī gòu。 zuò wéi yì shí xíng tài de  wén huà , shì yī dìng shè huì de zhèng zhì hé jīng jì de fǎn yìng, yòu zuò yòng yú yī dìng shè huì de zhèng zhì hé jīng jì。 suí zhe mín zú de chǎn shēng hé fā zhǎn,  wén huà  jù yòu mín zú xìng。 měi yī zhǒng shè huì xíng tài dōuyòu yǔ qí xiāng shì yìng de  wén huà , měi yī zhǒng  wén huà  dū suí zhe shè huì wù zhì shēng chǎn de fā zhǎn 'ér fā zhǎn。 shè huì wù zhì shēng chǎn fā zhǎn de lián xù xìng, jué dìng  wén huà  de fā zhǎn yě jù yòu lián xù xìng hé lì shǐ jì chéng xìng。 fàn zhǐ wén zì néng lì hé yī bān zhī shí: xué xí  wén huà |  wén huà  shuǐ píng。
 shè huì xué jiā、《 gōng huì bó lǎn》 zá zhì fù zhù biān 'ài jūn xiān shēng zhǐ chū, tán“  wén huà ” zhè yī gài niàn shí, qí nèi hán、 wài yán chā yì hěn dà, gù  wén huà  chū xiàn guǎng yì yǔ xiá yì zhī fēn。 yòu xué zhě jiāng  wén huà  lǐ jiě chéng sān xìng, jí lì shǐ xìng、 qún tǐ xìng、 yǐng xiǎng xìng。 suǒ yǐ cái yòu liǎo“  wén huà  zhǐ rén lèi zài shè huì lì shǐ shí jiàn zhōng suǒ chuàng zào de wù zhì cái fù hé jīng shén cái fù de zǒng hé” de guǎng yì shuō fǎ。 tā rèn wéi,  wén huà  de gài niàn shì hěn nán jiè dìng de shí 'ér hěn dà, shí 'ér hěn xiǎo。 guǎng yì de“  wén huà ”, qí hán gài miàn fēi cháng guǎng fàn。 xiá yì  wén huà 。 yī bān 'ér yán, fán shè jí jīng shén chuàng zào lǐng yù de  wén huà  xiàn xiàng, jūn shǔ xiá yì  wén huà 。 shí jì rèn hé lǐ lùn gài niàn de chǎn shēng, dōuyòu zhe tā hěn nán jù tǐ jiè dìng de wèn tí, dàn 'ài jūn rèn wéi, duì  wén huà  de lǐ jiě, gèng yīnggāi bǎ tā kàn zuò shì jià zhí guān niàn、 shěn měi qíng qù、 sī wéi fāng shì děng dài yòu zhù guān yīn sù, xiāng dāng yú tōng cháng suǒ shuō de jīng shén、 shè huì yì shí、 dào dé zhì dù děng guān niàn。 tā rèn wéi qí biǎo xiàn wéi“ yòu xíng” hé“ wú xíng” liǎng zhǒng xíng shì, lì rú, sī xiǎng、 dào dé、 jià zhí guān、 zōng jiào děng yì shí xíng tài lǐng yù dū shǔ yú wú xíng de  wén huà ; ér“ yī fú huà zuò、 yī zuò sì miào、 yī tái jīng jù、 yī bù zhù zuò、 yī gè huó dòng” děng děngdōu shǔ yú yòu xíng de。 tā zhǐ chū, zài dāng jīn shè huì lǐ“  wén huà ” jù tǐ biǎo xiàn zài sì gè fāng miàn: jí jīng shén shí liáng、 jià zhí guān niàn、 zōng jiào xìn yǎng hé dào dé guī fàn。 lì rú, wǒ men rú guǒ bǎ mǒu jiē duàn de lì shǐ nà rù“  wén huà ” fàn chóu, zhǐ néng shì shuō zhè duàn lì shǐ jǐyǔ wǒ men sī wéi de qǐ shì, huò zhě zhè duàn lì shǐ bèi xiě chéng liǎo yī bù zuò pǐn chū bǎn, huò zhě shuō zhè duàn lì shǐ gěi wǒ men dài lái de jià zhí guān niàn chōng jī。 zài pì rú, yòu rén duì shāng yè qǐ yè de quán jù dé shēn qǐng fēi wù zhì  wén huà  bǎo hù cún zài yì yì, rèn wéi quán jù dé bù yìng gāi shǔ yú fēi wù zhì  wén huà  fàn chóu。 shí jì bù shì quán jù dé zhè gè shāng yè diàn xū yào bǎo hù, ér shì quán jù dé suǒ zǒu guò de fēng fēng yǔ yǔ, suǒ xíng chéng de shāng yè guān niàn、 dào dé xíng wéi guī fàn、 shāng yè lì shǐ de qǐ dí、 jià zhí pǐn pái shǔ yú fēi wù zhì  wén huà  de fàn chóu, xū yào bǎo hù。 yīn cǐ, zài duì dài“  wén huà ” de lǐ jiě shàng, ài jūn rèn wéi, wǒ men duì yú  wén huà  de gài niàn de lǐ jiě, bù yìng shì jìng tài de, yī chéng bù biàn de; ér shì dòng tài de, huì suí zhe shè huì rén men jīng shén、 jià zhí qū xiàng、 dào dé guān niàn、 shè huì rèn zhī dù 'ér fā shēng biàn huà。 zuì jiǎn dān de lì zǐ, jiù shì gǎi gé kāi fàng chū qī, wǒ men bǎ“  wén huà ” jǐn jǐn lǐ jiě chéng“ jīng shén”, suǒ yǐ cái yòu liǎo“ wù zhì wén míng”、“ jīng shén wén míng” liǎng gè wén míng de shuō fǎ; hòu lái, suí zhe wǒ men guān niàn de gēngxīn, shè huì de fā zhǎn, rèn wéi“ jīng shén” yǐ jīng wú fǎ wán quán bāo hán yī xiē shè huì  wén huà  nèi hán, suǒ yǐ zài hòu lái de yī xiē zhòng yào wén xiàn lǐ biàn cǎi yòng liǎo“ xiān jìn de  wén huà ” gài niàn, shí jì shàng jīng shén de fàn chóu yǐ jīng bǎi náng kuò zài dà de  wén huà  gài niàn lǐ,“ xiān jìn de  wén huà ” shí jì shàng jiù shì yī qiē yòu lì yú shè huì fā zhǎn, dài biǎo shè huì fā zhǎn cháo liú de dà de  wén huà  fàn chóu。
 shénme shì“ wén”? cuò zōng jiāo zá de hén jì, shì yī zhǒng jiè xiàn。
 “ huà” jiù shì gǎi biàn。 lǒngtǒng gài kuò yī xià jiù shì, gè zhǒng shì wù yòu zhāng yòu fǎ dì jù zài yī qǐ fēi cháng“ měi hǎo hé xié” de yī zhǒng xiàn xiàng jiù shì“ wén”。 yòng zhè zhǒng“ měi hǎo hé xié” de lǐ niàn xíng zhī yú yī qiē, jiù shì“ yǐ  wén huà  zhī”, jiù shì“  wén huà ” de yào qiú。 ér měi hǎo hé xié shì  wén huà  de zuì gāo yào qiú。  wén huà  de hé xīn jiù shì rén,  wén huà  shì rén de chāo yuè zì rán shǔ xìng de lǐ xiǎng hé nǔ lì。
 | 
| wén huà de gài niàn The concept of culture | 
| dìng yì:  wén huà  shì rén de rén gé jí qí shēng tài de zhuàng kuàng fǎn yìng。 guǎng yì de  wén huà  shì rén lèi chuàng zào chū lái de suǒ yòu wù zhì hé jīng shén cái fù de zǒng hé。 qí zhōng jì bāo kuò shì jiè guān, rén shēng guān, jià zhí guān děng jù yòu yì shí xíng tài xìng zhì de bù fēn, yóu bāo kuò zì rán kē xué hé jì shù, yǔ yán hé wén zì děng fēi yì shí xíng tài de bù fēn。  wén huà  shì rén lèi shè huì tè yòu de xiàn xiàng。  wén huà  shì yóu rén suǒ chuàng zào, wéi rén suǒ tè yòu de。 yòu liǎo rén lèi shè huì cái yòu  wén huà ,  wén huà  shì rén men shè huì shí jiàn de chǎn wù。 dāng dài rén xué jiā,  wén huà  xué zhě zhāng róng huán zài 2008 nián 3 yuè chóngxīn jiè dìng  wén huà , chǎn míng  wén huà  shì rén de rén gé jí qí shēng tài de zhuàng kuàng fǎn yìng, wéi rén lèi shè huì de guān niàn xíng tài、 jīng shén chǎn pǐn、 shēng huó fāng shì de yán jiū tí gōng liǎo wán zhěng 'ér tiē qiē de lǐ lùn zhī chí。 zài yī gè kē xué de rén lèi xué、 yī gè zhé xué de rén lèi xué、 yī gè shén xué de rén lèi xué de zōng hé yán jiū zhōng,  wén huà  dài biǎo rén cún zài de mǒu yī céng miàn“ gè xìng hé gòng xìng” guān xì yǔ shí jì, jí gèng gāo zhì liàng rén gé de rén, zài shēng wù xìng céng cì、 zài lì shǐ xìng céng cì、 zài shè huì xìng céng cì、 zài zì wǒ xìng céng cì yú yǐ guàn tōng hé biǎo dá, zhè zhǒng biǎo dá jiù shì  wén huà 。  wén huà  yùn hán rén zuì gāo guì de yì yì, yǐ xìn yǎng zhēn lǐ; zhī shí shàn xíng; rén 'ài měi qíng lái lì liàn rén gé shì rén zuì gāo guì de yì yì, yě shì  wén huà  de zuì gāo biǎo dá。  wén huà  yě shì rén xué de shè huì chéng xiàn, rén de zhēn lǐ zhǐ néng shì yuán yú rén běn shēn, rén yǐ wài de yī qiē wù zhì yòu dū tǐ xiàn zài rén de shēng mìng zhōng, yīn wéi zì rán de mì mì cún zhū zài rén de  wén huà  zhōng, ér rén de  wén huà  mì mì yòu cún zhū zài zì rán zhōng, zhǐ yòu shàng shēng kē xué gōng jiàng hé kē xué zhì zhě de rén yǔ huán jìng guān xì de rèn shí, rén cái néng chāo yuè chū duì kē xué xiá 'ài hé fēng bì de lǐ jiě; chāo yuè chū duì zhé xué wú shì gè rén shēng huó de gài niàn; chāo yuè chū duì shén xué de líng hún yǔ chāo zì rán de lǐ jiě!  wén huà  shì rén xìng fú de gōng jù, rén tōng guò duì  wén huà  de jiāo liú hé xī shōu, shǐ rén zài chuàng zào shēng huó tiáo jiàn de shè huì shí jiàn zhōng, yóu yú gǎn shòu hé lǐ jiě dào gè rén , jí tǐ nǎi zhì rén lèi de mù biāo, lǐ xiǎng hé zhèng yì gōng yì zhī shì yè de shí xiàn 'ér dé dào rén gé shàng de mǎn zú。 xìng fú shì rén yǔ rén jī qíng de rè liú cóng xīn hé chí xiàng 'ài zhī shēn hǎi de wēn xīn; shì shàn liáng rén de dān chún。 dāng rén men fù chū zé rèn de hàn shuǐ, qí 'é tóu bì rán sàn fā chū xìng fú de guāng máng。 wéi xìng fú xué de chǎn shēng diàn dìng liǎo lùn lùn jī chǔ;  wén huà  shì wén míng de cái tǐ, wén míng shì rén de rén gé jí qí shēng tài de shàng shēng zhí jiē dǎo zhì wén míng de chū xiàn, wén míng shì xuè yuán、 zhǒng zú róng hé yǔ xìn yǎng tàn suǒ de fā zhǎn jiēguǒ, rén lèi wén míng gèng gāo de céng cì yīngdāng shì zài quán rén lèi zài jiàn shè“ rén gé jí qí shēng tài xiū yǎng de shí jiàn gōng chéng” zhōng: jiāng yī gè kē xué de rén lèi xué、 yī gè zhé xué de rén lèi xué、 yī gè shén xué de rén lèi xué lái qiú chū rén cún zài de mǒu yī céng miàn“ gè xìng hé gòng xìng” guān xì de chéng guǒ, jí gèng gāo zhì liàng rén gé de rén, zài shēng wù xìng céng cì、 zài lì shǐ xìng céng cì、 zài shè huì xìng céng cì、 zài zì wǒ xìng céng cì yú yǐ guàn tōng hòu, chǎn shēng rén lèi gòng tóng tǐ  wén huà  de jiēguǒ。 wén míng shè huì hé wén míng cún zài shì xún huán de, shì xún huán de shēng mìng qún tǐ cún zài, bìng zài rén lèi gòng tóng tǐ  wén huà  de jī chǔ shàng dá dào dǐng fēng。 wén míng shè huì yī zhí zài fā zhǎn zhōng zǒu xiàng rén lèi shè huì de gāo jí qū shì, shì zì rán yǔ rén lèi、 wù xìng yǔ rén xìng、 shén yǔ rén gòng tōng、 gòng yī、 gòng róng、 gòng shēng de fā zhǎn; shì rén lèi xìng fú( gāo jí wén míng) zhǐ néng shì rén gé shè huì de chǎn wù; shì xīn rén gé, shì xīn shēng tài hé xié gòng jìn de jiēguǒ。 yīngdāng yǐ wén míng xué de yán jiū jí qí yìng yòng lái jiě jué guó jiā zhī jiān、 mín zú zhī jiān、 xìn yǎng zhī jiān、 rén lèi zhī jiān、 rén jí qí huán jìng zhī jiān děng děng fā shēng de suǒ yòu bù xìng, yīn cǐ, bì xū cóng rén zì shēn jí qí shēng tài de shàng shēng yǔ hé xié rù shǒu, shí xiàn rén lèi wén yì fù xīng yǔ rén lèi gòng tóng tǐ shì mài xiàng rén lèi gèng gāo wén míng de bì yóu zhī lù。
 qí shí,  wén huà  de dìng yì hěn duō , xǔ duō shè huì xué jiā hé rén lèi xué jiādōu xià guò dìng yì , céng zuò guò tǒng jì : zì 1871 héng héng 1951 nián 80 nián lǐ , guān yú  wén huà  de dìng yì yòu 164 tiáo zhī duō , rén lèi xué de bí zǔ tài lè shì xiàn dài dì yī gè jiè dìng  wén huà  de xué zhě , tā rèn wéi : wén huà  shì fù zá de zhěng tǐ , tā bāo kuò zhī shí , xìn yǎng , yì shù , dào dé , fǎ lǜ , fēng sú yǐ jí qí tā zuò wéi shè huì yī fēn zǐ suǒ xí dé de rèn hé cái néng yǔ xí guàn , shì rén lèi wéi shǐ zì jǐ shì yìng qí huán jìng hé gǎi shàn qí shēng huó fāng shì de nǔ lì de zǒng chéng jì . cǐ yì yì shì fǒu hé lǐ :W.H.Kelley duì tā tí chū liǎo yǐ xià de pī píng :
 (1) dìng yì de fāng shì yòu máo bìng , zhè zhǒng fāng shì yǒng yuǎn bù néng jiāng gài niàn suǒ bāo hán de quán bù nèi róng dū luó liè chū lái ," qí tā " suī kě gài kuò wèi luó liè chū de dōng xī , dàn rú guǒ méi yòu bié luó liè chū lái , jiù róng yì bèi rén hū lüè . lì : dìng yì zhōng méi yòu liè chū " yǔ yán ", ér yǔ yán shì  wén huà  zhōng zhòng yào de bù fēn .
 (2) zhěng tǐ yī cí bù hé shì , wén huà  de zǔ chéng bù fēn zhī jiān shì yòu máo dùn de , qiáng diào zhěng tǐ jiù zhǐ tū chū liǎo hé xié .
 (3) rén lèi chuàng zào chū de  wén huà , bù yī dìng shì wèile gǎi shàn shēng huó , yě yòu pò huài de yī miàn , lì : hé wǔ qì . zhè zhǒng pī píng shì fǒu hé shì
 (1) rú guǒ bǎ yǔ yán bāo kuò jìn qù , gāi dìng yì jǐ liè chū liǎo  wén huà  de zhòng yào zǔ chéng bù fēn .
 (2) zhěng tǐ yī cí bìng bù pái chú máo dùn , rèn hé shì wù dōushì máo dùn de zǒng tǐ .
 (3) rén lèi chuàng zào de  wén huà  shì yòu pò huài de yī miàn , dàn bù yào chū zhōng , shì yì yuàn yǔ shí jì de piān chā , wén huà  de chuàng zào běn lái shì wèile shì yìnghè gǎi shàn shēng huó , dàn jiēguǒ xiāng fǎn , yīn cǐ , zhāng fán yuè xiān shēng rèn wéi , rú guǒ jiā shàng yǔ yán , cǐ gài niàn shì kě yǐ de .
 měi guó shè huì xué jiā Davidpopenoe zé cóng chōu xiàng de dìng yì jiǎo dù duì  wén huà  zuò liǎo rú xià de dìng yì : yī shì yī gè qún tǐ huò shè huì jiù gòng tóng jù yòu de jià zhí guān hé yì yì tǐ xì , tā bāo kuò zhè xiē jià zhí guān hé yì yì zài wù zhì xíng tài shàng de jù tǐ huà , rén men tōng guò guān chá hé jiē shòu qí tā chéng yuán de jiào yù wàn 'ér xué dào qí suǒ zài shè huì de  wén huà . cǐ dìng yì de qián liǎng jù gài kuò liǎo tài lè de dì yī jù , wén huà  duì yú rén lèi lái shuō , jiù xiàng shì běn néng duì yú dòng wù yī yàng , dōushì xíng wéi de zhǐ nán .
 RobinFOX gèng jìn yī bù zhǐ chū : wén huà  hé běn néng de xìng zhì xiāng tōng :
 (1) èr zhě dū wéi mǒu yī zhǒng zú chéng méi yuán suǒ gòng yòu .
 (2) dà bù fēn  wén huà  xíng wéi yě xiàng běn néng yī yàng , shì qián yì shí de , bù bì tōng guò sī kǎo 'ér cái xué dào . jiāng tā de cì jī jiù néng yǐn qǐ tè dìng de fǎn yìng .
 yīn wéi : gè rén zài shēngzhǎng guò chéng zhōng , jīng cháng zài bù zhī bù jué jiān jiāng shè huì xiàn cún de shēng huó fāng shì jí xí guàn bǎo cún rù nǎo , xíng chéng  wén huà  mì mǎ , yóu yú zhè xiē lí zǐ de zuò yòng rén jiù kě yǐ bù jīng guò dà nǎo 'ér dé chū zhǒng zhǒng xíng dòng , zhè yī diǎn shàng , yǔ dòng wù shòu dào tǐ néng de zhī pèi yī yàng .
 (3) hòu tiān xué xí 'ér dé .
 | 
| wén huà de yán jiū Cultural studies | 
| guān niàn xíng tài: bāo kuò zōng jiào xìn yǎng、 jià zhí guān niàn、 fǎ lǜ zhèng zhì děng yì shí xíng tài de dōng xī jīng shén chǎn pǐn: wén xué yì shù hé yī qiē zhī shí chéng guǒ, dài biǎo xìng de chǎng suǒ wéi bó wù guǎn yǔ tú shū guǎn
 shēng huó fāng shì: yī shí zhù xíng、 mín qíng fēng sú、 shēng lǎo bìng sǐ yǐ jí shè huì shēng huó de yī qiē fāng miàn
 guān yú yǐ shàng sān gè fāng miàn de yán jiū wéi“  wén huà  de yán jiū”( thestudyofcultural)
 zhuózhòng yú dì sān fāng miàn nèi hán de wéi“  wén huà  yán jiū” (culturalstudies)
 | 
| wén huà de gòu chéng jí shè huì huà The composition of culture and social | 
| A、   dāng dài shī rén、 xué zhě zhāng xiū lín zài《 tán jiào yù》 yī wén zhōng bǎ  wén huà  fēn wéi sān zhǒng céng cì, qí biǎo shù rú xià: shè huì  wén huà , bāo kuò wén lǐ xué kē, tā yīngdāng bāo hán sān gè céng cì de nèi róng。 dì yī céng cì shì zhǐ gāo céng cì  wén huà , jì chōu xiàng de、 kàn bù dào cún zài de, bǐ rú shè huì xīn lǐ、 měi xué hé jià zhí, dì 'èr céng cì zhǐ cóng dì yī céng cì jù tǐ xià lái de, jìn guǎn kàn bù dào jù tǐ cún zài, dàn néng qièshí gǎn jué dào tā de jié gòu yǔ huó dòng fāng shì cún zài de, bǐ rú zhèng quán jí qí jī gòu, dì sān céng cì zhǐ biǎo miàn  wén huà , jì kàn dé dào yòu mō dé dào de, wù pǐn huò wù zhì de  wén huà 。 jiǎn dān dì shuō, jiù shì jīng shén  wén huà 、 jīng shén de wù huà  wén huà  yǐ jí wù zhì  wén huà 。
 B、
 1. wén huà  de gòu chéng:
 DAvid zǒng jié  wén huà  de yào sù zhù yào wéi 3 gè :
 2. wén huà  de yǎn huà: ( xiān tǎo lùn )
 (1) wén huà  cù jìn liǎo rén lèi shè huì de fā zhǎn .
 wén huà  de fā zhǎn shǐ rén lèi néng gēn jù tā de yòu lì tiáo jiàn lái gǎi biàn huán jìng , yǐ jí gǎi biàn zì jǐ de xíng wéi fāng shì lái shì yìng gǎi biàn liǎo de huán jìng tiáo jiàn , zài chǎn shēng  wén huà  yǐ qián , rén lèi zhǐ néng tōng guò shēng wù jìn huà lái shì yìng huán jìng de biàn huà , wén huà  shǐ rén de shì yìng guò chéng jiā kuài liǎo xǔ duō .
 lì : dāng yī zhǒng liè wù miè jué hòu , liè shǒu liè lìng yī zhǒng dòng wù de zhàn shù yòu huì chǎn shēng .
 (2) wén huà  cù jìn liǎo rén tǐ shēng wù jìn huà .
 lì : rén nǎo yuè lái yuè fā dá , rén shǒu yuè lái yuè líng huó .
 (3) wén huà  běn shēn chéng wéi rén lèi huán jìng zhōng de yī zhǒng lì liàng , tā wú lùn shì fàn wéi shàng , yǐng xiǎng shàng dū biàn dé hé huán jìng yī yàng zhòng yào , ér qiě zì jǐ yě chǔyú dòng tài jìn huà guò chéng zhōng .
 zài yóu mù héng héng dìng jū héng héng xiǎo chéng zhèn héng héng chéng shì héng héng guó jiā héng héng quán qiú huà jīng jì zhè yī fā zhǎn lì shǐ zhōng , wén huà  guàn chuān qí zhōng : yī fú , fáng wū , gōng jù , shāng pǐn , jì shù .
 dì 'èr jié fú hào yǔ yǔ yán
 yī . fú hào:  wén huà  de cún zài yǐ lài liǎo rén men chuàng zào hé yùn yòng fú hào de néng lì .
 1. shénme shì fú hào zhǐ néng yòu yì yì dì biǎo dá mǒu zhǒng shì wù de rèn hé dōng xī .
 lì : zì , shù zì , yī bǎ fǔ tóu hé lián dāo
 2. fú hào de gōng néng
 (1) chuán dì hé bǎo cún fù zá de xìn xī .
 (2) jiè zhù fú hào rén lèi kě yǐ chuàng zào  wén huà  hé xué xí  wén huà .
 (3) bāng zhù wǒ men lǐ jiě chōu xiàng gài niàn . rú : shàng dì , zhèng yì , ài guó zhù yì .
 | 
| zhōng guó chuán tǒng  wén huà  jī běn jīng shén zhū shuō The basic spirit of traditional Chinese culture, said Zhu | 
| zhōng guó chuán tǒng  wén huà  de jī běn jīng shén, cóng shí zhì shàng kàn, jiù shì zhōng huá mín zú de mín zú jīng shén。 guān yú zhōng guó chuán tǒng  wén huà  de jī běn jīng shén, lùn zhě yòu zhū duō kàn fǎ。 yòu de xué zhě rèn wéi, zhōng guó chuán tǒng  wén huà  cháng qī fā zhǎn de sī xiǎng jī chǔ, kě yǐ jiào zuò zhōng guó chuán tǒng  wén huà  de jī běn jīng shén,  wén huà  de jī běn jīng shén shì  wén huà  fā zhǎn guò chéng zhōng de jīng wēi de nèi zài dòng lì, jí shì zhǐ dǎo mín zú  wén huà  bù duàn qián jìn de jī běn sī xiǎng。 zhōng guó chuán tǒng  wén huà  de jī běn jīng shén jiù shì zhōng huá mín zú zài jīng shén xíng tài shàng de jī běn tè diǎn。 yīn cǐ,( 1) gāng jiàn yòu wéi ;( 2) hé yǔ zhōng ;( 3) chóng dé lì yòng ;( 4) tiān rén xié diào。 " zhè xiē jiù shì zhōng guó chuán tǒng  wén huà  de jī běn jīng shén zhī suǒ zài。 "( zhāng dài nián :《 lùn zhōng guó  wén huà  de jī běn jīng shén》 ,《 zhōng guó  wén huà  yán jiū jí kān》 dì 1 ji, fù dàn dà xué chū bǎn shè chū bǎn。) zhōng guó de mín zú jīng shén jī běn níng jié yú《 zhōu yì dà chuán》 de liǎng jù míng yán zhī zhōng, zhè jiù shì: " tiān xíng jiàn, jūn zǐ yǐ zì qiáng bù xī "。 " dì shì kūn, jūn zǐ yǐ hòu dé zài wù "。 "' zì qiáng bù xī hòu dé zài wù ' shì zhōng guó chuán tǒng  wén huà  de jī běn jīng shén "。 " zhōng yōng " guān niàn, suī rán zài guò qù guǎng fàn liú chuán, dàn shì shí jì shàng bù néng qǐ tuī dòng  wén huà  fā zhǎn de zuò yòng。 suǒ yǐ, " bù néng bǎ ' zhōng yōng ' kàn zuò zhōng guó chuán tǒng  wén huà  de jī běn jīng shén "。( zhāng dài nián:《  wén huà  chuán tǒng yǔ mín zú jīng shén》,《 xué shù yuè kān》 1986 nián dì 12 qī。) zhōng guó chuán tǒng  wén huà  de jī běn jīng shén hái biǎo xiàn wéi yǐ dé yù dài tì zōng jiào de yōu liáng chuán tǒng。( zhāng dài nián:《 zhōng guó  wén huà  yǔ zhōng guó zhé xué》, zài《 zhōng guó  wén huà  yǔ zhōng guó zhé xué》 lùn jí, dōng fāng chū bǎn shè chū bǎn) yòu de xué zhě rèn wéi, " zhōng guó chuán tǒng  wén huà  zhī gēn běn jīng shén wéi róng hé yǔ zì yóu "。( xǔ sī yuán:《 lùn zhōng guó  wén huà  èr tí》,《 zhōng guó  wén huà  yán jiū jí kān》 dì 1 ji, fù dàn dà xué chū bǎn shè chū bǎn。) yòu de xué zhě rèn wéi, yǐ zìjǐ zì zú de zì rán jīng jì wéi jī chǔ de、 yǐ jiā zú wéi běn wèi de、 yǐ xuè yuán guān xì wéi niǔ dài de zōng fǎ děng jí lún lǐ gāng cháng, shì guàn chuān yú zhōng guó gǔ dài de shè huì shēng chǎn huó dòng hé shēng chǎn lì、 shè huì shēng chǎn guān xì、 shè huì zhì dù、 shè huì xīn lǐ hé shè huì yì shí xíng shì zhè wǔ gè céng miàn de zhù yào xiàn suǒ、 běn zhì hé hé xīn, " zhè jiù shì zhōng guó gǔ dài chuán tǒng  wén huà  de jī běn jīng shén。 "( yáng xiàn bāng:《 duì zhōng guó chuán tǒng  wén huà  de zài píng jià》, zài zhāng lì wén děng zhù biān:《 chuán tǒng  wén huà  yǔ xiàn dài huà》, zhōng guó rén mín dà xué chū bǎn shè chū bǎn。) yòu de xué zhě rèn wéi , zhōng guó de mín zú jīng shén dà zhì shàng kě yǐ gài kuò wéi sì gè xiāng hù lián xì de fāng miàn:( 1) lǐ xìng jīng shén。 jí zhōng biǎo xiàn wéi: jù yòu yōu jiǔ de wú shén lùn chuán tǒng, chōng fēn kěn dìng rén yǔ zì rán de tǒng yī hé gè tǐ yǔ shè huì de tǒng yī, zhù zhāng gè tǐ de gǎn qíng、 yù wàng de mǎn zú yǔ shè huì de lǐ xìng yào qiú xiāng yī zhì。 zǒng de lái kàn, fǒu dìng duì chāo zì rán de shàng dì、 jiù shì zhù de zōng jiào chóng bài hé bǐ 'àn shì jiè de cún zài, qiáng liè zhù zhāng rén yǔ zì rán、 gè tǐ yǔ shè huì de hé xié tǒng yī, fǎn duì liǎng zhě de fēn liè duì kàng, zhè jiù shì zhōng guó mín zú de lǐ xìng jīng shén de gēn běn。( 2) zì yóu jīng shén。 zhè shǒu xiān biǎo xiàn wèirénmín fǎn kàng bō xuē jiē jí tǒng zhì de jīng shén。 tóng shí, zài fǎn duì wài lái mín zú yā pò de dǒu zhēng zhōng, tǒng zhì jiē jí zhōng mǒu xiē jiē céng、 jí tuán hé rén wù, yě jī jí cān jiā zhè zhǒng dǒu zhēng。 shuō míng zài zhōng guó tǒng zhì jiē jí sī xiǎng  wén huà  chuán tǒng zhōng, tóng yàng yòu zhe " kù 'ài zì yóu " de jī jí fāng miàn。( 3) qiú shí jīng shén。 xiān qín rú jiā zhù zhāng " zhī zhī wéi zhī zhī, bù zhī wéi bù zhī ", zhī rén lùn shì, fǎn duì shēng 'ér zhī zhī; fǎ jiā fǎn duì " qián shí ", zhù zhòng " cān yàn ", qiáng diào shí xíng, tuī chóng shì gōng; dào jiā zhù zhāng " zhī rén "、 " zì zhī "、 " xī wàn wù zhī lǐ "。 zhè xiē dōushì qiú shí jīng shén de biǎo。( 4) yìng biàn jīng shén。( jiàn liú gāng jì:《 lüè lùn zhōng guó mín zú jīng shén》,《 wǔ hàn dà xué xué bào》 1985 nián dì 1 yòu de xué zhě rèn wéi, zhōng guó chuán tǒng  wén huà  de jī běn jīng shén kě yǐ gài kuò wéi " zūn zǔ zōng、 zhòng rén lún、 chóng dào dé、 shàng lǐ yí "。( jiàn sī mǎ yún jié:《  wén huà  shè huì xué》, shān dōng rén mín chū bǎn shè chū bǎn) cǐ wài, zhōng guó chuán tǒng  wén huà  hái jù yòu fā zhǎn de guān diǎn、 zì qiáng bù xī hé hǎo xué bù juàn de jīng shén。( jiàn dīng shǒu hé:《 zhōng guó chuán tǒng  wén huà  shì lún》,《 qiú suǒ》 1987 nián dì sì qī。) yòu de xué zhě rèn wéi, zhōng guó chuán tǒng  wén huà  de jīng shén shì rén wén zhù yì。 zhè zhǒng rén wén zhù yì biǎo xiàn wéi: bù bǎ rén cóng rén jì guān xì zhōng gū lì chū lái, yě bù bǎ rén tóng zì rán duì lì qǐ lái; bù zhuī qiú chún zì rán de zhī shí tǐ xì; zài jià zhí lùn shàng shì fǎn gōng lì zhù yì de; zhì yì yú zuò rén。 zhōng guó chuán tǒng  wén huà  de rén wén jīng shén, gěi wǒ men mín zú hé guó jiā zēng tiān liǎo guāng huī, yě shè zhì liǎo zhàng 'ài; tā xiàng shì jiè chuán bō liǎo zhì huì zhī guāng, yě zào chéng liǎo zhōng wài gōu tōng de zhǒng zhǒng gé mó; tā shì yī bǐ jù dà de jīng shén cái fù , yě shì yī gè bù xiǎo de  wén huà  bāo fú。( jiàn páng pǔ:《 zhōng guó  wén huà  de rén wén jīng shén》,《 guāng míng rì bào》 1986 nián 1 yuè 6 rì。) ( lǐ zōng guì:《 zhōng guó  wén huà  gài lùn》 zhāi biān)
 wén huà  shì zhǐ rén lèi suǒ chuàng zào de jīng shén cái fù, rú wén xué、 yì shù、 jiào yù、 kē xué děng。 zài kǎo gǔ xué shàng zé zhǐ tóng yī lì shǐ shí qī de yí jì、 yí wù de zōng hé tǐ。 tóng yàng de gōng jù、 yòng jù、 zhì zào jì shù děng shì tóng yī zhǒng  wén huà  de tè zhēng。 yòu shí  wén huà  yě zhǐ wén míng。
 suī rán zǎo zài yuán shǐ shè huì shí qī, rén lèi jiù yǐ jīng xíng chéng de dì yī cì fēn gōng, chǎn shēng liǎo nóng yè mín zú hé xùmù mín zú, dàn zǎo qī  wén huà  dōushì zài nóng yè mín zú zhōng chǎn shēng de, yīn wéi xùmù mín zú yào zhú shuǐ cǎo 'ér jū, jū wú dìng suǒ, bù róng yì chǎn shēng dà guī mó de jù jū, duì wén zì méi yòu pò qiē de xū yào; ér nóng yè mín zú róng yì xíng chéng dà bù luò, xīng xiū shuǐ lì xū yào dà liàng xié tóng gōng zuò de rén qún, suǒ yǐ zuì zǎo de dà guó jiā hé nú lì zhì dū chǎn shēng yú nóng yè mín zú。 yòu liǎo dà guó jiā hé nú lì zhì cái néng chǎn shēng dà pī jù jí de yòu xián jiē jí, tā men fā míng liǎo wén zì, cù shǐ xíng chéng nǎo lì láo dòng hé tǐ lì láo dòng de rén lèi dì 'èr cì fēn gōng。 cóng 'ér chǎn shēng xiá yì de  wén huà ( guǎng yì de  wén huà  zhǐ suǒ yòu rén lèi de huó dòng, dōukě yǐ jiào zuò  wén huà )。
 | 
| wǎn jiù zhōng guó rén de gēn héng héng chuán tǒng  wén huà  To save the root of the Chinese - traditional culture | 
| tí qǐ chuán tǒng  wén huà , chéng cháng yú  wén huà  duàn céng qī de xiàn dài rén duō shù méi yòu shénme qīng xī de gài niàn。 yòu suǒ shè liè de rén kě néng gǎn tàn dì shuō: zhōng guó chuán tǒng  wén huà  bó dà jīng shēn、 yuán yuǎn liú cháng; yě yòu rén kě néng huì shuō: zài xiàn jīn shí dài, chuán tǒng  wén huà  yǐ jīng guò shí liǎo, tài bǎo shǒu liǎo。 chuán tǒng  wén huà  jiū jìng shì bù shì guò shí liǎo? duì wǒ men dāng qián shè huì hái yòu méi yòu jià zhí? wǒ men tōng guò xià liè de shì shí lái zhèng míng tā gèn chuān gǔ jīn de qiáng dà shēng mìng lì hé rì yì tū xiǎn de shè huì lì yì:
 rén lèi lì shǐ shàng de sì dà wén míng gǔ guó, zhǐ yòu zhōng guó  wén huà  zuò wéi  wén huà  zhù tǐ bǎo liú zhì jīn。 yǐ chuán tǒng  wén huà  wéi lì guó zhī jī de zhōng guó zài shì jiè shàng cún zài liǎo cháng dá wǔ qiān nián, duì bǐ zài lì shǐ shàng qiáng shèng yī qiān duō nián de luó mǎ dì guó, què zǎo yǐ bù fù cún zài。
 rán 'ér wǒ men bù néng bù chéng rèn, jìn bǎi nián lái, zhōng guó chuán tǒng  wén huà  zāo dào liǎo shǐ wú qián lì de yā zhì hé fèi qì。 zài chuán tǒng  wén huà  shēn rù rén xīn de shí dài, rén mín shēn xīn 'ān wěn, guò zhe yè bù bì hù, lù bù shí yí de shēng huó; ér dāng jīn de rén men què jiāng zì jǐ suǒ zài yī dào dào tiě lán nèi, shè huì huó dòng zhōng hái huì shòu dào pín fā 'è xìng shì jiàn de wēi xié, zhè shì duō dà de fǎn chā 'ā! běi jīng dà xué yī wèi zhù míng jiào shòu céng gǎn tàn dào:“ xiàn zài rén men de xíng wéi lián dào dé dǐ xiàn dōuméi yòu liǎo”。
 èr zhàn hòu de rì běn, zài xī shōu xī fāng xiān jìn jì shù de tóng shí, jì xù zài jiā tíng、 xué xiào、 gōng sī、 zhèng fǔ bù mén bǎo chí gù yòu zhōng guó rén de chuán tǒng  wén huà , yǐ jiān shōu bìng xù de fāng shì dé yǐ zài duǎn shí jiān nèi xùn sù jué qǐ chéng wéi shì jiè qiáng guó。
 měi guó shì xiàn dài xī fāng wén míng de dài biǎo, jìn qī tǒng jì biǎo míng, qí qīng shàonián fàn zuì shuài wéi 6900 wàn jiàn / tiān。 měi guó děng yī xiē xī fāng guó jiā zài wéi qí rì yì yán zhòng de shè huì luàn xiàng shēn gǎn bù 'ān, yòu shí zhī shì yǐ míng xiǎn dì tǐ huì dào tā men chóng shàng gè tǐ, chàng dǎo jìng zhēng de lǐ niàn shì shè huì dòng luàn de gēn yuán。 tā men kāi shǐ zài dōng fāng  wén huà  zhōng xún zhǎo jiù shì de liáng fāng。 xǔ duō zhù míng dà xué fēn fēn kāi bàn hàn xué xì, měi guó zhèng fǔ hái shè lì zhuān mén de jī jīn, zǔ zhì xué zhě yán jiū zhōng guó chuán tǒng  wén huà 。
 “ 911” shì jiàn yǐ hòu, shì jiè jú shì dòng dàng bù 'ān, kǒng bù xíng dòng shí yòu suǒ wén , hǎi wān dì qū zhàn huǒ wèi xī, duō shǎo rén shēng huó zài bù 'ān hé kǒng bù zhī zhōng。 zì yóu jìng zhēng fā zhǎn de jiēguǒ bù kě bì miǎn dì yào shēng jí wéi dǒu zhēng, dǒu zhēng zài jìn zhǎn jiù shì zhàn zhēng。 bù lùn lěng zhàn、 rè zhàn, jiēguǒ dōushì yuàn hèn yuè jī yuè shēn, bào fù yī cì bǐ yī cì cǎn liè。 xiāo chú chōng tū, cù jìn shì jiè hé píng chéng wéi gè guó rén mín de gòng tóng yuàn wàng。 chōng tū shuāng fāng xū yào de bù shì bào fù, ér shì kuān shù、 rěn ràng hé fǎnxǐng。 zhè zhèng shì zhōng guó chuán tǒng  wén huà  suǒ chàng dǎo de。 fǎn zhī, qiě kàn bā yǐ chōng tū zhú bù shēng jí de 'è guǒ héng héng yuè lái yuè duō de rén mín zài bào zhà zhōng wú gū sàng shēng、 zì rán huán jìng yán zhòng pò huài、 jīng jì huán jìng zāo shòu zhòngchuāng… zài fā zhǎn xià qù, hòu guǒ bù kān shè xiǎng。
 miàn duì rì yì dòng dàng bù 'ān de shè huì jú shì, yòu shí zhī shì wú bù zài nǔ lì xún qiú jiù shì de liáng fāng。 yīng guó zhù míng de zhé xué jiā tānɡ ēn bǐ bó shì zài shàng gè shì jì 70 nián dài jiù tí chū liǎo lìng jǔ shì shēn sī de lùn diǎn:“ wǎn jiù 'èr shí yī shì jì de shè huì wèn tí, wéi yòu zhōng guó de kǒng mèng xué shuō hé dà chéng fó fǎ。” shì jiè xū yào zhōng guó gǔ lǎo  wén huà  lǐ niàn de tuī guǎng hé shí jiàn; yǐ bèi fèi chù dá jìn bǎi nián zhī jiǔ de zhōng huá chuán tǒng  wén huà  zài zhōng guó dà dì shàng jí xū zhěng jiù。 zuò wéi zhōng guó rén, wǒ men bù yào shǒu pěng zhe jīn fàn wǎn, zài wài liú làng zhǎo fàn chī 'ā。
 chuán tǒng  wén huà  de pǔ jí hé fù xīng bì huì dài lái rén jì guān xì hé xié、 shè huì cháng zhì jiǔ 'ān, kě chí xù dì fā zhǎn yě jiù dé yǐ píng wěn shí xiàn。 zhè nán dào bù shì wǒ men gòng tóng de qī pàn má?
 zhōng guó chuán tǒng  wén huà  de hé xīn jiū jìng shì shénme? tā néng yòu rú cǐ qiáng dà de shēng mìng lì hé wǎn jiù shè huì de zuò yòng?
 chuán tǒng  wén huà  shì zhōng guó gǔ shèng xiān xián jǐ qiān nián jīng yàn、 zhì huì de jié jīng, qí hé xīn jiù shì dào dé jiào yù。 zài dāng qián  wén huà  quē shī、 wù yù héng liú de dà huán jìng xià, yòu bù shǎo rén wù rèn dào dé shì xiàn zhì rén men xíng wéi de tiáo tiáo kuàng kuàng。 qí shí, yòu dào dé de shēng huó cái shì zhēn zhèng zhèng cháng、 xìng fú de shēng huó。
 dào dé jiū jìng wèihé wù? shénme shì dào? shénme shì dé?
 dào shì yǔ zhòu zhěng tǐ zì rán de guī zé, zì rán de zhì xù, zì rán de gāng lǐng。 jǔ lì lái shuō, wǒ men rén de shēn tǐ, cóng mǔ qīn shēng xià lái zhī hòu, zhěng gè shēn tǐ qì guān jiù 'àn yī dìng de guī zé zài yùn zuò, zhěng gè shēn tǐ de yùn zuò guī zé, jiù shì dào。 dào bù shì shuí shè jì de, zì zì rán rán jiù shì dào。 rú chī xià de shí wù zì rán jiù néng bèi xiāo huà xī shōu, zǒu lù shí, gè gè bù wèi de jī ròu zì rán jiù néng gòu bǐ cǐ xié diào yùn dòng。 rén zài shì jiān rú néng suí shùn zì rán de guī zé jiù shì hángdào, zhè shì duō me kē xué、 duō me zì zài de shēng huó!
 hángdào yòu dé yú xīn, hángdào yòu dé yú shēn, wèi zhī dé , tā shì jú bù yùn zuò de yuán lǐ yuán zé。 pì rú wǒ men yǎn jīng shì yī gè jú bù, yǎn néng jiàn, jiàn jiù shì yǎn zhī dé。 yǎn zhī dé néng jiàn、 ěr zhī dé néng tīng、 bí zhī dé néng xiù、 shé zhī dé néng cháng, měi gè qì guān jiē yòu tā de tè shū zuò yòng yǔ guī zé, ruò guī zé cuò luàn, rén jiù shēng bìng liǎo。
 tiān yòu tiān dào, rén yòu rén dào , rén yǔ zì rán huán jìng xiāng chù yě yòu qí dào。 rú guǒ wǒ men liǎo jiě rén dào de nèi róng, zài rén yǔ rén xiāng chù shí, jiù zì rán néng hé xié yòu xù, cóng 'ér jiǎn qīng xiàn jīn rén men suǒ chéng shòu de lái zì rén jì guān xì jǐn zhāng、 rén shì chōng tū pín fán de jīng shén yā lì。 rú guǒ wǒ men zhǎng wò liǎo rén yǔ zì rán huán jìng xiāng chǔzhī dào, zěn me huì zāo shòu shēng tài wēi jī hé zì rán zāi hài de wēi xié? jí biàn shì jūn zǐ 'ài cái, yě yào qǔ zhī yòu dào。 zhè zhǒng zhǒng rén lèi shēng cún zhī dào jiù zài chuán tǒng  wén huà  lǐ。
 xiàn zài wǒ men tōng guò rén dào lún cháng jiē kāi chuán tǒng  wén huà  de yī jiǎo:
 wǔ lún guān xì dào dé lún cháng shī dào dé lún cháng
 fū fù fū chàng fù suí jiā tíng máo dùn jiā jù, lí hūn shuài pān shēng。
 fù zǐ fù cí zǐ xiào fù mǔ“ xiào yǎng” hái zǐ, zì shēn què lǎo wú suǒ yǎng de diān dǎo rén lún, rén sàng shī liǎo zuò rén de jī chǔ。
 xiōng dì xiōng yǒu dì gōng xiōng dì guān xì dàn mò, shèn 'ér fǎn mù wéi chóu
 jūn chén( lǐng dǎo zhě yǔ bèi lǐng dǎo zhě de guān xì) jūn lǐ chén zhōng gōng zuò chǎng shàng, shàng jí qī yā xià shǔ、 xià shǔ fǎn pàn shàng jí huò dān wèi
 péng yǒu péng yǒu yǒu xìn rén yǔ rén xiāng hù qī zhà, méi yòu rén qíng hé xìn yì
 wǒ men xiǎng zài hé zhǒng rén jì guān xì hé shè huì huán jìng zhōng shēng cún? rén jì guān xì hé xié, shè huì zhì xù jǐng rán, rén men shēng huó gōng zuò xīn qíng shùn chàng, yòu 'ān quán gǎn cóng jiā zhì shè huì rén jì guān xì fǎn cháng、 jǐn zhāng, shè huì quē fá xìn yòng hé guī zé, chōng tū jiā jù, rén men jīng shén yā lì dà, nèi xīn tòng kǔ, quē fá 'ān quán gǎn
 dào bù shì zhì dù xué shuō, ér shì zì rán de guān xì fǎ zé。 dào dé yě méi yòu gǔ jīn、 zhōng wài de jiè xiàn。 rén xíng dào, xīn yòu suǒ dé zé shēng zhì huì, shēn yòu suǒ dé zé jiàn kāng cháng shòu。 dào fǎ zì rán, suǒ yǐ dào dé běn shēn jué bù shì rén wéi de kuàng jià, ér shì suí shùn zì rán de chǎn wù。
 wǒ men bù néng bù pèi fú gǔ shèng xiān xián suí shùn zì rán de dà zhì huì; wǒ men bù néng bù gǎn 'ēn liú xià bìng chuán chéng zhè yōu jiǔ chuán tǒng  wén huà  de zhōng huá zǔ xiān。
 rú guǒ wǒ mendōu néng zuò shùn dào yòu dé zhī rén, zé gè zhǒng jiā tíng、 shè huì wèn tí jiù huì yíng rèn 'ér jiě, tiān xià tài píng。
 | 
| duì wén huà de yī xiē guān diǎn Some of the views of culture | 
| bù tóng de xué kē duì  wén huà  yòu zhe bù tóng de lǐ jiě。 cóng zhé xué jiǎo dù jiě shì  wén huà , rèn wéi  wén huà  cóng běn zhì shàng jiǎng shì zhé xué sī xiǎng de biǎo xiàn xíng shì。 yóu yú zhé xué de shí dài hé dì yù xìng cóng 'ér jué dìng liǎo  wén huà  de bù tóng fēng gé。 yī bān lái shuō, zhé xué sī xiǎng de biàn gé yǐn qǐ shè huì zhì dù de biàn huà, yǔ zhī bàn suí de yòu duì jiù  wén huà  de zhèn yā hé xīn  wén huà  de xīng qǐ。
 cóng cún zài zhù yì de jiǎo dù,  wén huà  shì duì yī gè rén huò yī qún rén de cún zài fāng shì de miáo shù。 rén men cún zài yú zì rán zhōng, tóng shí yě cún zài yú lì shǐ hé shí dài zhōng; shí jiān shì yī gè rén huò yī qún rén cún zài yú zì rán zhōng de zhòng yào píng tái; shè huì、 guó jiā hé mín zú( jiā zú) shì yī gè rén huò yī qún rén cún zài yú lì shǐ hé shí dài zhōng de lìng yī gè zhòng yào píng tái;  wén huà  shì zhǐ rén men zài zhè zhǒng cún zài guò chéng zhōng de yán shuō huò biǎo shù fāng shì、 jiāo wǎng huò xíng wéi fāng shì、 yì shí huò rèn zhī fāng shì。  wén huà  bù jǐn yòng yú miáo shù yī qún rén de wài zài xíng wéi,  wén huà  tè bié bāo kuò zuò wéi gè tǐ de rén de zì wǒ de xīn líng yì shí hé gǎn zhī fāng shì。 yī gè rén zài huí dào zì jǐ nèi xīn shì jiè de shí de yī zhǒng zì wǒ de duì huà、 guān chá de fāng shì。
 wén huà  de hé xīn shì qí fú hào xì tǒng, rú wén zì。 gè wén zì tǐ xì yòu xiāng yìng de rèn zhī xīn lǐ。
 | 
| wén huà rè xiàn xiàng Culture thermal phenomena | 
| shè huì xué jiā 'ài jūn rèn wéi, dāng wǒ men liǎo jiě hé lǐ jiě liǎo  wén huà  de běn zhì tè zhēng hé yùn xíng guī lǜ shí, zài kàn kàn“  wén huà  rè” de běn zhì, bù nán fā xiàn,  wén huà  zhè zhǒng rén huà de tè shū de chǎn pǐn, bù shì yóu zǔ zhì cè dòng néng dá dào de“ rè de běn zhì”。  wén huà  rè de biǎo xiàn xíng shì shì yī zhǒng sī wéi hé lǐ lùn bèi dá dǎo guǎng fàn rèn kě, ràng bǎi xìng zì dòng zì yuàn cānyù qí zhōng de shè huì xiàn xiàng。 ér yīn wéi  wén huà  hé jīng jì de guān xì jué dìng,  wén huà  yòu shí huì shòu dào jīng jì qū dòng chǎn shēng de yī zhǒng“ xū rè”、“ nèi fā rè”, què qiē jiǎng shì“  wén huà  lì yì qū dòng rè”, zhè zhǒng rè zhǐ néng shuō  wén huà  de nèi bù de fènzǐ jié gòu zài kāi shǐ huó dòng, hái méi yòu biǎo xiàn chū rè liàng…… ài jūn céng jīng zhù wén jiǎng guò, guān yú“  wén huà ” rè zhī shuō shì bù zàn chéng de。  wén huà  zhè zhǒng rén huà de tè shū de chǎn pǐn, bù shì yóu zǔ zhì cè dòng néng dá dào de“ rè de běn zhì”。  wén huà  rè de biǎo xiàn xíng shì shì yī zhǒng sī wéi hé lǐ lùn bèi dá dǎo guǎng fàn rèn kě, ràng bǎi xìng zì dòng zì yuàn cānyù qí zhōng de shè huì xiàn xiàng。 ér yīn wéi  wén huà  hé jīng jì de guān xì jué dìng,  wén huà  yòu shí huì shòu dào jīng jì qū dòng chǎn shēng de yī zhǒng“ xū rè”、“ nèi fā rè”, què qiē jiǎng shì“  wén huà  lì yì qū dòng rè”, zhè zhǒng rè zhǐ néng shuō  wén huà  de nèi bù de fènzǐ jiàn gòu zài kāi shǐ huó dòng, hái méi yòu biǎo xiàn chū rè liàng, shì yī zhǒng“ xū rè”、“ nèi fā rè” huò zhě shì“  wén huà  lì yì qū dòng rè”, méi yòu zhēn de rè, zhǐ néng shuō  wén huà  de nèi bù de fènzǐ jiàn gòu zài kāi shǐ huó dòng, hái méi yòu biǎo xiàn chū rè liàng。 méi tǐ zài shuō  wén huà  rè, ài jūn bù chéng rèn“ rè” shuō。 tā shuō, tán“ rè” dào dǐ rè zài nǎ lǐ? lǐng dǎo men zhòng shì liǎo, néng jiào rè má?  wén huà  jiè yán tǎo huì duō liǎo, jiǎng zuò duō liǎo, yě jiào rè má? yī xiē qǐ yè jiā wèile yíng xiāo fú wù kāi shǐ zhòng shì qǐ yè  wén huà  liǎo, zhè yě shì rè má? yòu xiē zǔ zhì chū liǎo yī bǐ qián, gǎo liǎo yī xiē  wén huà  shè shī, yě jiào rè má? yī xiē dì fāng wèile xiàng xiāng guān zǔ zhì shēn qǐng jīng fèi, dǎzháo  wén huà  bǎo hù de huǎng zǐ, xiū fù yī xiē sì miào、 qǐ dòng yī xiē bèi lì shǐ táo tài de huó dòng, zhè yě jiào rè má? zhè zhǐ shì shì chǎng jīng jì fā zhǎn zhōng suǒ biǎo xiàn chū lái de hěn zhèng cháng de  wén huà  xiàn xiàng, bìng fēi shì“ rè” de běn zhì。
 tā qiáng diào,  wén huà  rè, bù shì yóu shàng dào xià, yóu zǔ zhì cè dòng néng dá dào de。 rè de xiàn xiàng biǎo xiàn wéi yī zhǒng sī wéi hé lǐ lùn dé dào guǎng fàn rèn kě, ràng bǎi xìng zì dòng、 zì yuàn cānyù qí zhōng de yī gè jiē duàn huò fàn wéi nèi de  wén huà  xiàn xiàng。 zài dāng jīn zhī shí péng zhàng、 xìn yǎng jià zhí duō yuán huà huà de shè huì, duì yú  wén huà  gài niàn de quán shì hé lǐ jiě, wǒ men yīnggāi běn zhe kē xué de fā zhǎn lǐ niàn, shí shì qiú shì、 kě cāo zuò xìng wéi chū fā diǎn, guǎng yì de yě bù néng guǎng de wú zhǐ jìng, xiá yì de yě bù néng xiǎo dào chéng diǎn, yī qiē bù yào xiàn rù  wén huà  de jī xiè zhù yì guān niàn zhōng, zhēn duì shè huì fā zhǎn xiàn zhuàng hé xū qiú, yǐ kē xué fā zhǎn wéi chū fā diǎn, qù dòng tài dì lǐ jiě  wén huà  de gài niàn, cái néng fā huī  wén huà  shēng chǎn lì de jù dà mèi lì, wéi rén lèi jìn bù hé fā zhǎn fú wù。
 | 
| wén huà de tè diǎn Cultural characteristics | 
| tōng guò duì bù tóng  wén huà  de bǐ jiào yán jiū, cái néng liǎo jiě  wén huà  de tè diǎn。 shǒu xiān  wén huà  shì gòng yòu de, tā shì yī xì liè gòng yòu de gài niàn、 jià zhí guān hé xíng wéi zhǔn zé, tā shì shǐ gè rén xíng wéi néng lì wéi jí tǐ suǒ jiē shòu de gòng tóng biāo zhǔn。  wén huà  yǔ shè huì shì mìqiè xiāng guān de, méi yòu shè huì jiù bù huì yòu  wén huà , dàn shì yě cún zài méi yòu  wén huà  de shè huì。 zài tóng yī shè huì nèi bù,  wén huà  yě jù yòu bù yī zhì xìng。 lì rú, zài rèn hé shè huì zhōng, nán xìng de  wén huà  hé nǚ xìng de  wén huà  jiù yòu bù tóng。 cǐ wài, bù tóng de nián líng、 zhí yè、 jiē jí děng zhī jiān yě cún zài zhe yà  wén huà  de chā yì。
 wén huà  shì xué xí dé lái de, ér bù shì tōng guò yí chuán 'ér tiān shēng jù yòu de。 shēng lǐ de mǎn zú fāng shì shì yóu  wén huà  jué dìng de, měi zhǒng  wén huà  jué dìng zhè xiē xū qiú rú hé dé dào mǎn zú。 cóng zhè yī jiǎo dù kàn, fēi rén de líng cháng mù dòng wù yě yòu gè zhǒng  wén huà  xíng wéi de néng lì, dàn shì zhè xiē  wén huà  xíng wéi zhǐ shì dān xiàng de  wén huà  biǎo xiàn rú chī bái yǐ de fāng shì jǐng jiè de hū hǎn shēng děng。 zhè hé rén lèi shè huì zhōng páng dà fù zá de  wén huà  xiàng zhēng tǐ xì xiāng bǐ jiào jǐn xiǎn dé yòu xiē wēi bù zú dào。
 cān kǎo : rú huà
 wén huà  de jī chǔ shì xiàng zhēng。 zhè xiē qí zhōng zuì zhòng yào de shì yǔ yán hé wén zì, dàn yě bāo hán qí tā biǎo xiàn fāng shì rú tú xiàng ( rú tú téng qí zhì ) zhī tǐ dòng zuò ( rú wò shǒu tù shé ) xíng wéi jiě dú ( sòng lǐ ) děng wǒ men jīhū kě yǐ shuō zhěng gè  wén huà  tǐ xì shì tòu guò páng dà wú bǐ de xiàng zhēng tǐ xì shēn zhí zài rén lèi de sī wéi zhī zhōng 'ér rén men yě tòu guò zhè tào xiàng zhēng fú hào tǐ xì lǐ jiě jiě dú chéng xiàn zài yǎn qián de zhōng zhǒng zhǒng shì wù。 yīn cǐ rú hé jiě dú gè zhǒng xiàng zhēng zài gāi  wén huà  de shí zhì yì yì biàn chéng wéi rén lèi xué hé yǔ yán xué děng shè huì xué kē quán shì rén lèi xīn zhì de zhòng yào fāng shì zhī yī
 cǐ wài,  wén huà  zuò wéi xiāng hù guān xì de zhěng tǐ 'ér chéng xiàn chū yī tǐ huà de qū shì。
 wén huà  qí shí tǐ xiàn zài yī gè rén rú hé duì dài zì jǐ, rú hé duì dài tā rén, rú hé duì dài zì jǐ suǒ chù de zì rán huán jìng。 zài yī gè  wén huà  hòu shí de shè huì lǐ, rén dǒng dé zūn zhòng zì jǐ ── tā bù gǒu qiě, yīn wéi bù gǒu qiě suǒ yǐ yòu pǐn wèi; rén dǒng dé zūn zhòng bié rén── tā bù bà dào, yīn wéi bù bà dào suǒ yǐ yòu dào dé; rén dǒng dé zūn zhòng zì rán── tā bù lüè duó, yīn wéi bù lüè duó suǒ yǐ yòu yǒng xù de shēng mìng。
 zhōng guó lóng  wén huà
 zài zhōng guó  wén huà  zhōng, lóng yòu zhe zhòng yào de dì wèi hé yǐng xiǎng。 cóng jù jīn 7000 duō nián de xīn shí qì shí dài, xiān mín men duì yuán shǐ lóng de tú téng chóng bài, dào jīn tiān rén men réng rán duō yǐ dài yòu“ lóng” zì de chéng yǔ huò diǎn gù lái xíng róng shēng huó zhōng de měi hǎo shì wù。
 shàng xià shù qiān nián, lóng yǐ shèn tòu liǎo zhōng guó shè huì de gè gè fāng miàn, chéng wéi yī zhǒng  wén huà  de níng jù hé jī diàn。 lóng chéng liǎo zhōng guó de xiàng zhēng、 zhōng huá mín zú de xiàng zhēng、 zhōng guó  wén huà  de xiàng zhēng。 duì měi yī gè yán huáng zǐ sūn lái shuō, lóng de xíng xiàng shì yī zhǒng fú hào、 yī zhǒng yì xù、 yī zhǒng xuè ròu xiāng lián de qíng gǎn!。“ lóng de zǐ sūn”、“ lóng de chuán rén” zhè xiē chēng wèi, cháng lìng wǒ men jī dòng、 fèn fā、 zì háo。 lóng de  wén huà  chú liǎo zài zhōng huá dà dì shàng chuán bō chéng jì wài, hái bèi yuǎn dù hǎi wài de huá rén dài dào liǎo shì jiè gè dì, zài shì jiè gè guó de huá rén jū zhù qū huò zhōng guó chéng nèi, zuì duō hé zuì yǐn rén zhù mùdì shì wù réng rán shì lóng。 yīn 'ér,“ lóng de chuán rén”、“ lóng de guó dù” yě huò dé liǎo shì jiè de rèn tóng。
 | 
| wén huà de fēn lèi Classification of culture | 
| shǐ qián  wén huà gǔ dài  wén huà
 huáng hé liú yù  wén huà
 hé mǔ dù  wén huà
 bàn pō  wén huà
 mǎ yà  wén huà
 ní luó hé liú yù  wén huà
 liǎng hé liú yù  wén huà
 yìn dù hé liú yù  wén huà
 zhōng gǔ  wén huà
 gǔ xī là、 luó mǎ  wén huà
 gǔ bō sī  wén huà
 gǔ yìn dù  wén huà
 gǔ dài zhōng guó  wén huà
 zhōng shì jì  wén huà
 jī dū jiào  wén huà
 yī sī lán  wén huà
 yìn dù  wén huà
 rú jiā  wén huà
 jìn dài  wén huà
 dì guó zhù yì  wén huà
 zhí mín dì  wén huà
 xiàn dài  wén huà
 shè huì zhù yì  wén huà
 zī běn zhù yì  wén huà
 dì sān shì jiè  wén huà
 hòu xiàn dài  wén huà
 fā dá guó jiā  wén huà
 fā zhǎn zhōng guó jiā  wén huà
 zuì bù fā dá guó jiā  wén huà
 wèi lái  wén huà
 zhōng guó de:
 dù kāng  wén huà
 hàn  wén huà
 yīn wéi  wén huà  jù yòu de duō yàng xìng hé fù zá xìng, hěn nán jiāng  wén huà  gěi chū yī gè zhǔn què dì, qīng xī de fēn lèi biāo zhǔn。 yīn cǐ, zhè xiē duì  wén huà  de huàfēn, zhǐ shì cóng mǒu yī gè jiǎo dù lái fēn xī de, shì yī zhǒng cháng shì。
 | 
| wén huà zuì zhí guān de biǎo shù Culture is the most intuitive representation | 
| wén jiù shì zhī shí de jié gòu xìng jī lěi; huà jiù shì jiào huà yǔ rén。 zǔ hé qǐ lái de  wén huà  hán yì, shì zuì tōng sú de, yòu zuì róng yì zhí guān xíng xiàng biǎo shù de  wén huà  gài niàn。 cháng jiàn yú shā lóng jiě shì, hé dà xué jiào táng de chǎn shù。 guān yú  wén huà  de suí bǐ
 zhū qiáo suí bǐ《  wén huà 》
 céng jīng zài yī xiē fēi cháng yòu  wén huà  fēn wéi de chǎng hé, zǒng huì tīng dào yòu rén xiào zhe shuō zì jǐ méi  wén huà , ér shuō cǐ huà de rén, wǎng wǎng yòu shì nà gè chǎng hé zhōng bǐ jiào xiǎn yǎn de rén wù。 zhè jiù ràng dà jiā míng xiǎn dì gǎn dào, tā shì zài tiáokǎn  wén huà  rén, zhì shǎo shì biǎo míng tā bìng bù nà me kàn zhòng  wén huà 。 zài zhè xiē rén yǎn lǐ,  wén huà  yòu shénme yòng, bù dāng chī bù dāng yòng, bù tián bù xián, hái suān liù liù de。 ér  wén huà  rén ní, yě jiù shì līn līn niǎo lóng de bái xiāng rén, huò zhě jiù shì kǒng yǐ jǐ shì de qióng suān wén rén。 zhè shì yī xiē bào fā hù de xīn tài, bù guǎn tā shì gànshénme de, bù guǎn tā yòu méi yòu  wén huà , zhǐ yào zài tā bào fā de guò chéng zhōng méi  wén huà  de zuò yòng, tā jiù bù kě néng kàn zhòng  wén huà 。 dāng rán, xiàn zài qíng kuàng jiù bù tóng liǎo,  wén huà  yī rè, shuí yào shì zài shuō zì jǐ méi yòu  wén huà , nà jiù zhēn de shì méi  wén huà  liǎo。
 yòu gè méi shàng guò xué de lǎo huà jiā, gǔ wén gōng dǐ hěn hǎo, duì dāng dì de wén shǐ yě fēi cháng liǎo jiě, xīn wén méi tǐ bào dào shí, zǒng chēng tā wéi  wén huà  míng rén。 yòu yī cì, wén shǐ guǎn de rén shì gànshì qǐng tā tián lǚ lì biǎo, zài  wén huà  chéng dù yī lán zhōng, tā yóu yù liǎo yī xià, xiǎng hái shì qiān xū diǎn tián gè“ jiào gāo”。 jiēguǒ rén shì gànshì shuō bù duì, lǎo huà jiā xiào liǎo xiào, jiù bù zài qiān xū, tián liǎo gè“ hěn gāo”。 rén shì gànshì yú shì shuō, zhè yàng tián bù duì, zhè  wén huà  chéng dù shì zhǐ nǐ shàng guò shénme xué。 lǎo huà jiā shǎ liǎo, wèn dào:  wén huà  chéng dù gēn shàng xué yòu shénme guān xì? bù wèn bù yào jǐn, yī wèn, rén shì gànshì yě rén shǎ liǎo: shì 'ā,  wén huà  chéng dù gēn shàng xué yòu shénme guān xì ní?
 nà me,  wén huà  jiū jìng shì shénme? zhè kě shì yī gè shuídōu zhī dào, dàn shuí yě shuō bù qīng chǔ de wèn tí。 yòu rén shuō,  wén huà  shì rén lèi suǒ chuàng zào de jīng shén cái fù, rú wén xué yì shù、 jiào yù kē xué děng。 yě yòu rén shuō,  wén huà  shì yī zhǒng shè huì xiàn xiàng, shì rén lèi cháng qī chuàng zào xíng chéng de chǎn wù。 zuì jìn, yòu yòu lóng yìng tái de tán  wén huà  hóng liǎo yī xià。 zǒng zhī, xǔ duō míng rén xué zhě dōushuō guò  wén huà , hǎo xiàng dōuyòu diǎn dào lǐ, dàn sì hū dōuméi shuō míng bái。 shèn zhì, yòu shí hòu zì jǐ jué dé duì  wén huà  de gài niàn bǐ jiào qīng xī liǎo, bèi tā men yī shuō, fǎn 'ér yòu hú tú liǎo。  wén huà  de gài niàn shí zài shì tài guǎng fàn liǎo, bù shì nǎ gè rén néng suí biàn shuō qīng chǔ de。 jìn bǎi nián lái, bù zhī yòu duō shǎo rén shì tú cóng gè zì de xué kē lái jiè dìng  wén huà  de gài niàn, jiēguǒ dū lìng rén shī wàng。 jù shuō, mù qián duì yú“  wén huà ” dìng yì, yǐ jīng duō dá yòu liǎng bǎi duō zhǒng。  wén huà , zhēn xiàng yī tuán luàn má, bèi tā men yuè lǐ yuè luàn liǎo。
 qù nián qiū tiān, wǒ zài háng zhōu cān jiā yī gè xué shù huó dòng。 zhèng tí tán hǎo hòu, dà jiādōu kāi shǐ tán gè dì de qíng kuàng。 yòu rén zài shuō dào jiā xīng shí, xiān shì shuō yī tōng jiā xīng zěn me zěn me de hǎo, jiā xīng de jiàn shè, jiā xīng de  wén huà , shénme dōuhǎo, jiù shì jiā xīng rén xiǎo fù jí 'ān zhè diǎn bù hǎo。 yì sī shì jiā xīng rén róng yì mǎn zú, quē fá chèn rè dǎ tiě de jīng shén。 wǒ tīng hòu jiù lái qì: xiǎo fù jí 'ān yòu shénme bù hǎo? wǒ gào sù tā men, xiǎo fù jí 'ān, shuō míng rén duì yù wàng yòu suǒ jié zhì, bù róng yì chǎn shēng tān lán, yě bù huì zào chéng làng fèi, yīnggāi shì zuò rén de zuì gāo jìng jiè。 tóng shí, xiǎo fù jí 'ān, yě shì rén hé zì rán de guān xì chǔlǐ dé qià dào hǎo chù, bù huì wú xiū wú zhǐ dì qù pò huài zì rán。 zài shuō, rén zhǐ yòu zài wù zhì shàng xiǎo fù jí 'ān, cái néng zài jīng shén shàng yòu suǒ fā zhǎn。 xiǎo fù jí 'ān shì jiā xīng rén de xìng gé, yě shì jiā xīng de dì yù  wén huà 。
 liáng qǐ chāo xiān shēng zài《 shénme shì  wén huà 》 zhōng chēng,“  wén huà  zhě, rén lèi xīn néng suǒ kāi shì chū lái zhī yòu jià zhí de gòng yè yě”。 zhè huà suī rán jiǎn dān, què hěn dào wèi。 qí shí, shì jiè shàng yòu hěn duō shì qíng hái shì jiǎn dān diǎn hǎo,  wén huà  jiù shì  wén huà 。 rú guǒ guǎng gào shì guǎng 'ér gào zhī, nà me  wén huà  jiù shì wén 'ér huà zhī。
 | 
| “ 12318”  wén huà  shì chǎng jǔ bào diàn huà "12318" cultural market hotlines | 
| “ 12318” wéi quán guó  wén huà  shì chǎng tǒng yī jǔ bào diàn huà。 zì 2005 nián kāi tōng yǐ lái, wéi jí shí chǔlǐ wǎng bā jiē dài wèi chéng nián rén、 gē wǔ yú lè chǎng suǒ wéi guī jīng yíng děng rè diǎn tóu sù tí gōng liǎo fāng biàn zhī mén。 | 
|  wén huà  zài《 xiàn dài hàn yǔ cí diǎn》 shàng de jiě shì Culture in the "Modern Chinese Dictionary" on the interpretation of | 
| wén huà 1. rén lèi zài shè huì lì shǐ fā zhǎn guò chéng zhōng suǒ chuàng zào de wù zhì cái fù hé jīng shén cái fù de zǒng hé, tè zhǐ jīng shén cái fù, rú wén xué、 yì shù、 jiào yù、 kē xué děng。
 2. kǎo gǔ xué yòng yǔ, zhǐ tóng yī gè lì shǐ shí qī de bù yì fēn bù dì diǎn wéi zhuǎn yí de yí jì、 yí wù de zōng hé tǐ。 tóng yàng de gōng jù、 yòng jù、 zhì zào jì shù děng shì tóng yī zhǒng  wén huà  de tè zhēng, rú yǎng sháo  wén huà 、 lóng shān  wén huà 。
 3. yùn yòng wén zì de néng lì jí yī bān zhī shí: xué xí  wén huà 、  wén huà  shuǐ píng。
 | 
|  | 
| wén huà ( 1959 nián 12 yuè -), hàn zú。 1987 nián bì yè yú xī běi shī fàn dà xué měi shù xì měi shù jiào yù yǔ guó huà zhuān yè, tóng nián liú xiào dūn huáng xué yán jiū suǒ, cóng shì dūn huáng yì shù、 xī běi lì shǐ dì lǐ yán jiū。 1991 nián zhì 1992 nián rù zhōng yāng měi shù xué yuàn měi shù shǐ xì xué xí zhōng wài měi shù shǐ lùn yǔ kǎo gǔ xué。 1995 nián huí měi shù xì dān rèn cóng běn kē dào yán jiū shēng de měi shù lǐ lùn kè chéng de jiào xué gōng zuò。 zhù yào jiǎng shòu《 zhōng guó měi shù shǐ》、《 wài guó měi shù shǐ》、《 yì shù gài lùn》、《 zhōng guó gōng yì měi shù shǐ》、《 gōng yì měi shù gài lùn》、《 xī fāng xiàn dāng dài měi shù》、《 zhōng guó gǔ dài huà lùn》、《 zhōng guó měi shù shǐ jí gài lùn》、《 měi shù kǎo gǔ》、《 shì jiè xiàn dài shè jì shǐ》、《 guǎng gào xué》、《 mín sú xué》、《 zhōng guó shū fǎ shǐ》、《 shū fǎ zhuàn kè》、《 guó huà rén wù》、《 sù miáo》 děng kè chéng。 xiàn wéi xī běi shī fàn dà xué měi shù xué yuàn fù jiào shòu、 zhōng guó dūn huáng tù lǔ fān xué huì huì yuán、 gān sù shěng dūn huáng xué huì huì yuán、 gān sù shěng cǎi táo xié huì gù wèn、 gān sù shěng lǒng shān  wén huà  yán jiū huì lǐ shì。 céng huò xī běi shī fàn dà xué“ kǒng xiàn wǔ” yōu xiù jiào xué jiǎng、 xī běi shī fàn dà xué jiào xué kē yán shuāng gǔgàn jí lán zhōu shì bǎi míng yōu xiù qīng nián děng chēng hào。
 zì 1988 nián yǐ lái, gòng zhuàn xiě、 fā biǎo de xué shù lùn wén yòu《 liù cháo qián qī běi fāng zì tǐ de fā zhǎn zhuàng kuàng》、《 liǎng hàn shí qī xī běi dì qū shū fǎ yì shù de fā zhǎn jí qí yǐng xiǎng》、《 dūn huáng fó jiào xiě jīng yǔ shì rén shū fǎ de shěn měi yì shí》、《 lùn wèi jìn nán běi cháo shí qī dūn huáng shū fǎ de shěn měi yì shí》、《 gān sù dāng dài měi shù píng lùn wǔ shí nián》、《 zhòng zhèn xióng fēng fāng xīng wèi 'ài》、《 zài shēng cún zhuàng tài yǔ jīng shén kōng jiān zhōng yǒng shēng》 děng shù shí piān。 cān jiā biān xiě liǎo《 gān sù gǔ dài shǐ》、《 sī chóu zhī lù  wén huà  dà cí diǎn》、《 gān sù wén yì wǔ shí nián》、《 lín xià xiàn zhì》 děng。 gè rén zhuān zhù yòu《 zhōng guó gǔ dài huà lùn xuǎn dú》。
 zài zhōng yāng diàn shì tái、 gān sù diàn shì tái、 lán zhōu diàn shì tái, gān sù rén mín guǎng bō diàn tái duō cì jǔ xíng《 ní yǔ huǒ de yì shù》、《 fēng jǐng rén shēng》、《 dāng dài  wén huà  yì shù》、《 rén shēng bǎi wèi》、《 zhōng qiū jié yǔ mín sú  wén huà 》 děng zhuān tí jiǎng zuò。 shū huà zuò pǐn duō cì cān jiā guó jiā hé shěng jí zhǎn lǎn, bìng zài《 wén yì yán jiū》、《 zhōng guó měi shù bào》、《 zhōng guó měi shù jiào yù》、《 gān sù rì bào》 děng duō zhǒng bào kān zá zhì shàng fā biǎo。
 | 
| zhōng guó chuán tǒng wén huà Traditional Chinese Culture | 
| zhōng guó chuán tǒng  wén huà  bāo kuò: wén xué、 yì shù、 zōng jiào、 wǔ shù、 zhōng yī、 yǐn shí  wén huà 、 mín zú fēng sú、 jiàn zhù fēng gé、 fú shì、 gè mén xué kē( qí zhōng bāo kuò zhōng yī) děng děng。 yǐ shàng suǒ shuō dōushì zhōng guó chuán tǒng yōu xiù  wén huà  de zhòng yào zǔ chéng bù fēn。 | 
| bǎi kē cí diǎn Encyclopedia | 
| wenhua wén huà
 culture
 rén lèi zài shè huì shí jiàn guò chéng zhōng suǒ huò dé de néng lì hé chuàng zào de chéng guǒ。“  wén huà ” yī cí zài xī fāng lái yuán yú lā dīng wén culture, yuán yì wéi duì tǔ dì de gēng yún hé duì zhí wù de zāi péi, yǐ hòu yǐn shēn wéi duì rén de shēn tǐ hé jīng shén liǎng fāng miàn de péi yǎng。 zài zhōng guó gǔ jí zhōng,  wén huà  de hán yì shì wén zhì yǔ jiào huà。 guǎng yì de  wén huà  zǒng kuò rén lèi wù zhì shēng chǎn hé jīng shén shēng chǎn de néng lì、 wù zhì de hé jīng shén de quán bù chǎn pǐn。 xiá yì de  wén huà  zhǐ jīng shén shēng chǎn néng lì hé jīng shén chǎn pǐn, bāo kuò yī qiē shè huì yì shí xíng shì, yòu shí yòu zhuān zhǐ jiào yù、 kē xué、 wén xué、 yì shù、 wèi shēng、 tǐ yù děng fāng miàn de zhī shí hé shè shī, yǐ yǔ shì jiè guān、 zhèng zhì sī xiǎng、 dào dé děng yì shí xíng tài xiāng qū bié,  wén huà  zhōng de jī jí chéng guǒ zuò wéi rén lèi jìn bù hé kāi huà zhuàng tài de biāo zhì, biàn shì wén míng。
 wén huà  shì jù tǐ de lì shǐ de xiàn xiàng。 zài rén lèi shè huì de bù tóng lì shǐ jiē duàn,  wén huà  jù yòu bù tóng de tè diǎn。 bù tóng de mín zú fù yú  wén huà  bù tóng de mín zú tè diǎn。 zài jiē jí shè huì zhōng,  wén huà  bù tóng chéng dù dì dǎ shàng liǎo jiē jí de lào yìn。 xīn jiù  wén huà  zhī jiān cún zài zhe pī pàn gǎi zào yǔ jì chéng fā zhǎn de guān xì。 bù tóng mín zú de hé bù tóng jiē jí de  wén huà  zhī jiān yě cún zài zhe xiāng hù yǐng xiǎng、 xiāng hù shèn tòu de guān xì。 shè huì zhù yì  wén huà  shì zài pī pàn dì xī qǔ shì jiè lì shǐ shàng gè mín zú  wén huà  de jīng cuì bìng zǒng jié xīn de shí jiàn jīng yàn de jī chǔ shàng xíng chéng qǐ lái de, qí xìng zhì yǔ yī qiē jiù  wén huà  gēn běn bù tóng。 rén lèi  wén huà  fā zhǎn de zǒng qū shì shì bù duàn tuī chén chū xīn, xīn xīng de、 jìn bù de  wén huà  kè fú fǔ xiǔ fǎn dòng de  wén huà  ér bù duàn xiàng qián fā zhǎn。 rén lèi wén míng cóng lái shì yǐ jìn bù  wén huà  wéi jī chǔ, méi yòu jìn bù  wén huà  de fā zhǎn, jiù bù huì yòu wén míng de fā zhǎn。
 ( hǎo xiá jūn)
 
 | 
|  | 
|  n.:  civility,  civilization,  counterculture,  culture,  literacy,  cultural
 | 
|  | 
|  n.  culture, civilisation; 
 connaissance, savoir
 | 
|  | 
| wén huà  shè qū wén huà  cūn
 wén huà  jū wěi huì
 wén huà  jū mín qū
 wén huà  lǐ
 wén huà  zhèn
 wén huà  xiāng
 wén huà  jiē dào
 | 
|  | 
| | jiào yù | kē xué | jī xiè | xué kē | bǎi kē dà quán | rì běn | zhí wù | zì rán |  | dì lǐ | jiàn | bīng qì | lì shǐ | fǎ lǜ | míng dài | jīng jì shǐ | rén wù |  | tǐ yù | huā huì | yóu piào | huā qù | yí chǎn | dì sì jì | yuǎn gǔ shǐ | xué xiào |  | zhōng xué | jiào yù jī gòu | cí yǔ | chéng yǔ | chéng yǔ gù shì | lǚ yóu | kǒng zǐ | mù zàng |  | quán guó zhòng diǎn wén wù bǎo hù dān wèi | gèng duō jiēguǒ ... | 
 | 
|  | 
| | wén huà 2 | wén huà 3 | K wén huà | wén huà gōng | wén huà lù |  | yà wén huà | wén huà bù | wén huà guǎn | wén huà jiè | wén huà de |  |  | 
 | 
|  | 
| |  mín sú | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> chuán shuō | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> fēng sú | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> yǔ yán | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> zōng jiào |  | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> yú lè | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> jié rì | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> lǐ yí | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> xué pài | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> zhé xué |  | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> yǐn shí | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> liú xíng  wén huà | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> wén wù gǔ jì | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> gè guó  wén huà | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> wén huà  chǎng guǎn |  | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> nǚ shū | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> chuán tǒng  wén huà | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> shì jiè bó lǎn huì | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> qū yù  wén huà | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> fēi zhù liú  wén huà |  | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> wén huà  lǐ lùn | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> gè guó xí sú | zhāng kāi "title=" zhāng kāi "style="vertical-align:middle"/> gè mín zú xí sú |  | 
 |