| xiǎnshìdìtú |
|
shǎn xī fāng yán gài kuàng |
shǎn xī fāng yán yòu sān： shǎn běi huà， shǎn nán huà hé guān zhōng huà。 wǒ men tōng cháng suǒ zhǐ de shǎn xī fāng yán jì guān zhōng huà。 guān zhōng huà shǔ yú zhōng yuán guān huà， wéi qí de yī gè fēn zhī， dài biǎo fāng yán wéi xī 'ān fāng yán。 yòu fēn wéi guān zhōng fāng yán dōng fǔ huà hé guān zhōng fāng yán xī fǔ huà。 qián zhě bāo kuò xī 'ān shì、 tóng chuān shì、 xián yáng shì、 wèi nán shì、 shāng luò shì xià shǔ shāng zhōu héng luò nán héng dān fèng héng shān yáng、 shǎn běi de yí chuān héng huáng lóng héng luò chuān héng yí jūn héng huáng líng héng fù xiàn、 gān sù dōng bù、 shān xī yùn chéng héng lín fén、 hé nán líng bǎo yī dài， hòu zhě bāo kuò bǎo jī shì。 shǎn běi huà shǔ yú qín jìn fāng yán， shǎn nán huà dà bù shǔ yú bā shǔ fāng yán（ xī nán guān huà）。 zhè lǐ jiǎng de shǎn xī fāng yán tè zhǐ shǎn xī huà， jí yǐ xī 'ān huà wéi biāo zhǔn de， shì qín qiāng de biāo zhǔn chàng yīn。
guān zhōng huà zuò wéi zhōng guó xī běi dì qū zuì jù dài biǎo xìng de fāng yán wéi zǔ guó de wén huà dú shù yī zhì . xī 'ān shì zhōng guó lì shǐ shàng jiàn dū cháo dài zuì duō、 lì shǐ zuì jiǔ de chéng shì , qí fāng yán yě shì gè jù tè sè . shǎn xī fāng yán dé tiān dú hòu , bó dà jīng shēn , cóng zhè xiē fāng yán zhōng wǒ men jì kě yǐ kuī shì dào gǔ lǎo de huá xià wén huà fā zhǎn guǐ jì , yòu kě tān lüè dào jīn tiān yì yú yán biǎo de zhēn qíng shí gǎn。 yǔ pǔ tōng huà zuò wéi guó jiā yǔ yán biāo zhǔn yī yàng， gǔ pǔ de guān xī qín shēng， céng zài lì shǐ shàng zuò wéi guān fāng tōng yòng yǔ yán bèi cháng qī tuī guǎng hé pǔ jí， chéng wéi guó rén jiànyǔ yán jiāo liú de tōng yòng gōng jù。 mù qián shǐ yòng shǎn xī huà de rén zhù yào jí zhōng zài guān zhōng yī dài， dōng qǐ hé nán líng bǎo， xī dào gān sù tiān shuǐ yī dài， běi jiē yán 'ān， nán shēn qín lǐng fù dì， zǒng rén kǒu dà yuē wǔ qiān wàn yú。 |
|
zì jiàn dū shǎn xī de xī zhōu shǐ， guān zhōng fāng yán bèi chēng wéi “ yǎ yán ”。《 shī pǔ》 zài：“ shāng wáng bù fēng bù yǎ， ér yǎ zhě fàng zì zhōu。”《 lùn yǔ》 jìzǎi kǒng zǐ jiào zǐ shí shuō：“ zǐ suǒ yǎ yán： shī、 shū、 zhí lǐ jiē yǎ yán yě。”《 lùn yǔ pián zhī · shì yǎ yán》 yuē：“ fū zǐ sòng shī、 dú shū、 zhí lǐ bì zhèng yán qí yīn。” kě jiàn zhōu cháo yǎ yán zuò wéi guó jiā biāo zhǔn yǔ yán， yǐ yuǎn jí shān dōng děng dì。 xī zhōu wáng cháo quán miàn pǔ jí yǎ yán zài《 zhōu lǐ · qiū guān · dà rén xíng》 zhōng yòu zhòng yào jì shù：“ …… wáng zhì yuē： wǔ fāng zhī mín yán yǔ bù tōng， shì yù bù tóng， dá qí zhì， tōng qí yù。” wèicǐ， wáng cháo dìng qī zhào jí gè zhū hóu guó yǎ yǔ tuī guǎng rén yuán jìn xíng yǔ yán wén zì jiào fàn hé yǔ yīn xùn liàn， tǒng yī tōng yòng wén zì hé fā yīn biāo zhǔn， yǐ“ dá qí zhì， tōng qí yù。”
gǔ chēng guān xī qín shēng de guān zhōng fāng yán， zài gǔ dài zhī suǒ yǐ chēng zuò yǎ yán bìng zuò guó yǔ shǐ yòng， chú liǎo wáng cháo yī tǒng tiān xià de bì rán xū yào， qí yǔ diào fā yīn hái yòu gāo yǎ、 wén yǎ、 fēng yǎ、 qīng yǎ、 yōu yǎ děng dà yǎ tuō sú zhī yì， wěi wěi dào lái yuán rùn qīng lì， měi miào yuè 'ěr， lǐ yìng chéng wèiguó jiā zhèng yīn， rén rén xué fàn， xué shuō qín shēng yǎ yán chéng wéi fù yōng fēng yǎ zhī fēng shàng。 jīn rén zhī yǎ yán yǐ shī qù guān xī qín shēng zhī běn sè， qín qiāng gāo hǒu jī yuè， yán yǔ cū guǎng bēn fàng， shuō huà xí guàn cū hóu lóng dà sǎng mén， dàn réng bù shī wéi zhōng guó yǔ yán wén huà zhōng de zhòng yào yī zhī tè sè yǔ。
guān zhōng fāng yán cóng yīn yùn tè zhēng gòng xìng kàn , guān zhōng fāng yán dì lǐ dōng zhì jìn xī nán lín fén hé yùn chéng liǎng dì qū yǔ guān zhōng pí lín de shù xiàn jí yù xī líng bǎo、 lú shì liǎng xiàn , xī dá níng xià gù yuán dōng nán、 gān sù píng liáng、 qìng yáng hé tiān shuǐ dì qū , nán dào shǎn nán dān fèng、 shān yáng yī dài , běi jiē shǎn běi gān quán、 yán cháng yī xiàn , zhèng hǎo yǔ shǐ chēng de " guān zhōng " xiāng wěn hé . zhè zhǒng fāng yán dì lǐ yǔ guān zhōng lì shǐ xíng zhèng dì lǐ yòu zhe shí fēn mìqiè de guān xì . cóng xī hàn dào běi wèi jìn bā gè shì jì lǐ , guān zhōng yǔ jìn xī nán、 yù xī tóng shǔ sī zhōu , běi sòng yòu tóng wéi zhì suǒ zài jīng zhào fǔ cháng 'ān chéng de yǒng xīng lù suǒ xiá , zhè sān gè dì qū fāng yán zhī jiān de lián xì kě néng shì zài zhè liǎng gè shí qī màn cháng lì shǐ zhōng jiàn lì qǐ lái de ; guān zhōng xī bù yǔ gān sù dōng nán、 níng xià gù yuán dōng nán de lián xì zì sòng dài jiù kāi shǐ liǎo , yuán míng liǎng dài tā men yòu tóng shǔ shǎn xī xíng shěng . zhèng shì yóu yú xíng zhèng dì lǐ zài qiān bǎi nián de lì shǐ biàn qiān zhōng bù duàn qū yú yī tǐ huà , guān zhōng fāng yán cái chén diàn chū zì jǐ de gè xìng .
wǒ men guò qù bù céng zhī dào guān zhōng fāng yán shì zhōng guó zuì gǔ lǎo de yǔ yán。 hái yǐ guān zhōng wéi nóng mín shuō de huà， bǐ jiào tǔ qì， shēng lěng yìng cēng， nán dēng dà yǎ zhī táng。 ér shí jì shàng， zài gǔ dài tā shì zhōng guó de guān huà， bèi chēng wéi yǎ yán，《 shī jīng》《 táng shī》 yào yòng gǔ dài de guān huà， yě jiù shì xiàn zài de guān zhōng fāng yán lái dú， cái suàn shì biāo zhǔn dú yīn。
yī qiān duō nián guò qù liǎo， suī rán xǔ duō gǔ dài jiàn zhù yǐ huī fēi yān miè， rén mín jīng lì liǎo yī cì cì tú shā， dàn zhǐ yào yī xī shàng cún， fāng yán biàn huì dé yī liú cún。 yòu rén zhǐ zhù yì dào xiě zài shū shàng de lì shǐ， wén wù zhōng de de lì shǐ， qí shí shǎn xī fāng yán gèng shì huó zhe de lì shǐ， dòng zhe de lì shǐ， yóu huáng tǔ dì shàng yī dài yī dài de nóng mín chuán chéng zhe de wén huà yí chǎn。
shǎn xī zì gǔ dì wáng dū， lì jīng shí sān gè cháo dài , dà gài yòu liǎng qiān duō nián lì shǐ。 zhōng guó de wén huà , yǔ yán , wén zì , dōushì zài cǐ qī jiān xíng chéng hé chuàng lì de。 zì jiàn dū shǎn xī de xī zhōu shǐ， guān zhōng fāng yán bèi chēng wéi“ yǎ yán”。《 shī pǔ》 zài：“ shāng wáng bù fēng bù yǎ， ér yǎ zhě fàng zì zhōu。” yóu yú shǎn xī céng jīng shì zhōu qín hàn táng sì dà cháo dài de guó dū， shǎn xī fāng yán céng jīng shì dāng shí de guān fāng yǔ yán， yīn cǐ gǔ hàn yǔ、 shǐ jì yǐ jí táng shī， dū xū yào yǐ shǎn xī fāng yán lái dú， cái néng lǐ jiě qí zhōng de yī xiē cí huì， dú chū dāng shí de wèi dào lái。
bù jǐn rú cǐ， nǐ xiàn zài suǒ xiě de hàn zì， yě shì zài shǎn xī chuàng zào de。 xiān shì yòu yóu cāng jié zào zì， tā shì shǎn xī bǎo jī rén， chū shēng yú wǔ dì shí dài， jù jīn yǐ yòu 4000 duō nián lì shǐ。 yǐ hòu qín shǐ huáng tǒng yī wén zì， quán guó kāi shǐ tōng yòng lǐ sī xiǎo zhuàn， hàn dài yǎn biàn chéng lì shū， táng dài yǎn biàn chéng liǎo jīn tiān tōng yòng de jiē shū。 dào shǎn xī， bù jǐn yào kàn lì shǐ， rú guǒ nǐ yòu xīn， tǐ huì yī xià shǎn xī fāng yán zhōng de lì shǐ， kě néng gèng yòu yì sī。 |
guān zhōng huà yǔ yīn xì tǒng |
guān zhōng huà zhōng zhǐ yòu sì gè shēng diào， dàn yǔ pǔ tōng huà shēng diào yòu hěn míng xiǎn de duì yìng guān xì。 dà bù fēn zì dú yīn fú hé shēng diào duì zhào biǎo。 yǐ xià yǐ xī 'ān huà lì： bù fú hé yǐ shàng duì yìng guān xì de zhù yào shì qīng shēng mǔ jí cì zhuó shēng mǔ de rù shēng zì。 pǔ tōng huàbà qīng rù zì bù guī zé dì guī rù yīn、 yáng píng、 shàng、 qù sì shēng， bǎ cì zhuó rù shēng zì rù qù shēng， ér guān zhōng huà zé jiāng qīng rù、 cì zhuó rù rù yīn píng。 rú qīng rù“ bā、 fú、 bǐ、 gè” ? cì zhuó rù“ mài、 yuè” děng。
fā yīn tè diǎn
pǔ tōng huà fā yīn píng（ yī shēng diào） de， shǎn xī huà dū niàn qīng shēng
pǔ tōng huà fā yáng píng（ èr shēng diào） de， shǎn xī huà réng dú yáng píng
pǔ tōng huà fā shàng shēng（ sān shēng diào） de， shǎn xī huà fā qù shēng
pǔ tōng huà fā qù shēng（ sì shēng diào） de， shǎn xī huà fā yīn píng
- zài dú yǐ yuán yīn huò bàn yuán yīn wéi kāi tóu de zì shí， yòu“ η”（ ng） zuò wéi shēng mǔ。 rú： ài， dú zuò“ ηāi” ān， dú zuò“ ηan”
-t hé q、 j hé z、 d hé j、 y hé n yòu bù fēn hùn xiáo huò dǎo。（ shǎn xī huà shǐ yòng qū gè dì bù jìn yī zhì） rú： jiù， dú zuò“ zōu” ér jiù běn lái de fā yīn jiu" zé yòng lái biǎo shì dūn xià de yì sī。 |
guān zhōng huà jī běn cí huì |
shǎn xī zhèng qū yǐ xià shì shǎn xī huà zhōng yī xiē shēng huó cháng yòng yǔ：
1. zhì dá ----- zhè lǐ
2. wù dá ----- nà lǐ
3. ā dá ----- nǎ lǐ？ yī bān huí dá yòng： wǎ
4. ā sì ----- nǎ？ nǎ gè shì？ yī bān huí dá yòng： wò sì
5. yě 'ér gè ----- zuó tiān
6. qián 'ér gè ----- qián tiān
7. hòu gè ----- hòu tiān
8. míng gè ----- míng tiān
9. nián sì gè ----- qù nián
10. jié huó ----- lì hài
11. jié ----- chī fàn、 dǎ rén
12. sì huǒ ----- shì yī shì，
13. nán chǎng ----- kùn nán， bù róng yì bàn de
14. piǎn wō ----- liáo tiān， shuō huà
15. zhā shì ----- bǎi jià zǐ， dǎ zhǒng liǎn chōng pàng zǐ
16. huā jiǎo ----- kāi wán xiào、 è zuò jù、 qǔ xiào
17. chán huó ----- hǎo， shū fú
18. sāo qíng ----- rè qíng guòfèn， tǎo hǎo xiàn mèi zhī xián
19. mù luàn ----- bù shū fú、 bù shì， sī xù fán luàn
20. bà liè ----- yī bān， hái xíng、 guò dé qù
21. mǎ kǎ ----- chàjìn
22. mù náng ----- xíng dòng chí huǎn、 làng fèi shí jiān de xíng wéi
23. xì xiāng、 xì fǎ ----- xì zhì、 zǎi xì jié shěng。
24. liǎo zǎ liè ----- hěn hǎo， hěn měi， fēi cháng hǎo
25. pū xī lái hǎi ----- lā tà、 bù zhěng jié、 bù gān jìng
26. gēn qián ----- zhōu wéi、 fù jìn
27. má dá ----- má fán、 wèn tí
28. má mǐ 'ér ----- bù jiǎng lǐ、 bù míng shì lǐ。
29. cí mǎ 'èr léng ----- bù jī líng， chí dùn。
30. kè lǐ mǎ cā ----- kuài diǎn， xíng róng rén dòng zuò kuài。 yīng wén： hurryup
31. bì lie ----- wán dàn liǎo， zhǐ shì tài wú kě wǎn huí。
32. gá dá mǎ xī yī hé tān yī ----- luàn qī bā zāo yī dà duī
33. liè yuǎn ----- yī biān qù , lí yuǎn diǎn
34. dōuchéng sǒng lie ----- dōuchéng shénme yàng liǎo 'ā？
35.… . chéng má lie ----- chéng dù xíng róng cí， lì rú kuài chéng má lie， piào liàng chéng má lie
36. è zéi ----- bù tài wén míng de yòng yǔ， biǎo shì hěn jīng yà de gǎn tàn。
37. rì tà liǎo ----- sǐ liǎo huài liǎo zāo liǎo
38. è ----- rén chēng dài cí wǒ
39.nia----- rén jiā
40. zài ----- zán men
41. huǒ jì ----- yī bān zhǐ péng yǒu、 gē men、 nǚ hái zǐ de nán péng yǒu
42. guài ---- lì hài
43. sì ----- shì
44. shè ----- shuō
45. bó ----- bù， lì rú： " nǐ bāo shè liè " jiù " shì nǐ bié shuō liǎo "
46. zāi guǎi ----- hā sǒng . huài dàn ,
47. chuí zǐ ----- tè zhǐ nán rén de dōng xī zài nǚ xìng miàn qián jìn shuō
48. bì ----- gǔn , cháng hé yuǎn lián yòng rú pǐ yuǎn
49. zāo guài ----- sǎ huǎng
50.CHUA----- bù wén míng yòng yǔ， dàn jiā shàng " néng " yì sī jiù shì " néng gànshénme " xíng róng mǒu rén wú néng bàn shì bù lì
51. gē jiù hā ----- dūn xià
52. ráng ----- fěng cì de yì sī nǐ ráng rén ní me |
|
xiāng dǎng
zhè dé cóng gǔ dài de mín hù biān zhì shuō qǐ。“ xiāng” hé“ dǎng”。 dōushì wǒ guó gǔ dài de mín hù biān zhì。 jù wǒ guó dì yī bù duàn dài shǐ《 hàn shū》 jìzǎi，“ wǔ jiā wéi lín， wǔ lín wéi lǐ， sì lǐ wéi zú， wǔ zú wéi dǎng， wǔ dǎng wéi zhōu， wǔ zhōu wéi xiāng。 huàn jù huà lái shuō， wǔ bǎi hù wéi dǎng， yī wàn 'èr qiān wǔ bǎi hù wéi xiāng。“ xiāng”“ dǎng” èr zì lián yòng， zhǐ xiāng lǐ， yě jiù shì tóng xiāng de rén， suí zhe shí dài de tuī yí， xiāng、 dǎng zhè yàng de nóng cūn xíng zhèng qū yù dān wèi bù zài shǐ yòng， dàn“ xiāng dǎng” zhè yī chēng hū què yán yòng xià lái liǎo。
“ wū lǐ rén” qù shuō
guān zhōng rén， cháng bǎ yǐ hūn fù rén jiào“ wū lǐ rén”。 rú：“ nǐ wū lǐ rén zhè jǐ tiān zǎ méi jiàn ?”“ ǎn wū lǐ rén zhè jǐ tiān 'áo niàn jiā qù lie！” bǎ fù nǚ jiào“ wū lǐ rén”， qí yuān yuán suī wú fǎ kǎo zhèng， dàn zài hěn dà chéng dù shàng yǔ láo dòng fēn gōng、“ nán gēng nǚ zhì” de chū xiàn yòu guān。 guò qù de nóng jiā， nán de zài tián jiān láo zuò， nǚ de zài jiā zhōng fǎng xiàn zhì bù， nèi wài fēn míng， gè zhí qí shì。 jiǔ 'ér jiǔ zhī， guān zhōng dà dì shàng biàn chū xiàn liǎo bǎ nán rén jiào zuò“ wài tóu rén”、 bǎ nǚ de jiào“ wū lǐ rén” de chēng wèi。
“ wū lǐ rén” yī cí， zǎo sì jìn rù dà yǎ zhī zuò。 yǐ《 hóng lóu mèng》 wéi lì， qí jiǔ shí huí yòu： xuē kē xiǎng：“…… rán 'ér dào dǐ shì gē gē de wū lǐ rén”， dì yī bǎi 'èr shí huí yòu， xí rén xiǎng：“…… qí shí wǒ jiū jìng méi yòu zài lǎo yé tài tài gēn qián huí míng jiù suàn liǎo nǐ de wū lǐ rén。” yǐ shàng yǐn lì zhōng de“ wū lǐ rén”， hán yì yǔ guān zhōng fāng yán lǐ zhǐ de yǐ hūn fù nǚ de hán yì dà zhì xiāng jìn。
“ èr bǎi wǔ” qù tán
zài guān zhōng nóng cūn， rén men bǎ nà xiē mán gān hú pū de rén fěng chēng wéi“ èr bǎi wǔ”。“ èr bǎi wǔ” shì gè shù zì， zěn me néng xíng róng rén ní ? tā de yóu lái shuō fǎ bǐ jiào duō， xià biān jiè shào liǎng zhǒng： yī shì lái zì dǔ jù pái jiǔ。 pái jiǔ shàng yòu“ èr bǎn”（ sì gè diǎn） hé“ me wǔ”（ liù gè diǎn） liǎng zhāng pái。 zhè liǎng zhāng pái pèi zài yī qǐ shì 10 gè diǎn， zài wán pái jiǔ shí chēng wéi“ bì shí”， zhè bì shí zài pái jiǔ lǐ shì zuì xiǎo de diǎn， shénme pái dōunéng guǎn zhù tā。 suǒ yǐ， rén men jiù yòng 'èr bǎn hé me wǔ jiǎn chēng“ èr bǎn wǔ” lái xíng róng nà xiē mǎng zhuàng、 shǎ qì、 zuò shì bù kǎo lǜ hòu guǒ de rén。“ èr bǎi wǔ” shì“ èr bǎn wǔ” de zhuǎn yīn。 èr shì lái yuán yú yī zé lì shǐ gù shì。 chuán shuō zhàn guó shí qī， shēn guà liù guó xiāng yìn de sū qín bèi rén shā liǎo。 qí wáng fā shì yào wéi sū qín bào chóu， kě yī shí yòu zhuā bù dào shā rén fàn， yú shì biàn xiǎng chū tiáo miào jì： zài chéng mén shàng zhāng bǎng shuō sū qín shì nèi jiān， shā diào tā shì wèiguó chú liǎo dà hài， yìng yìng dāng shǎng huáng jīn qiān liǎng， qǐng chú jiān zhě sù lái lǐng shǎng。 bǎng wén tiē chū hòu， yòu sì gè rén shēng chēng shā liǎo sū qín。 qí wáng xiào zhe shuō：“ huáng jīn qiān liǎng， mào chōng zhě shā， nǐ men kě bù néng mào chōng yā！” sì rén yī kǒu yǎo dìng shì zì jǐ gān de。 qí wáng shuō：“ nà yī qiān liǎng huáng jīn nǐ men sì rén měi rén fēn duō shǎo ?” sì rén tóng shēng shuō：“ yī rén 'èr bǎi wǔ”。 qí wáng bó rán dà nù， pāi 'àn dà jiào：“ bǎ zhè sì gè ‘ èr bǎi wǔ ’ tuī chū zhǎn liǎo！”“ èr bǎi wǔ” yóu cǐ 'ér lái。
“ kāo zǐ” yǔ“ gōu zǐ” de shì tán
rén、 zhū、 niú děng de pì gǔ， guān zhōng tǔ huà jiào gōu zǐ。 zhè gè zhǐ pì gǔ de zì， yòu rén xiě zuò“ kāo”， yě yòu rén xiě zuò“ gōu”。
“ kāo”， yì sī zhǐ de shì tún bù， yě jiù shì pì gǔ。 zhāng bǐng lín《 xīn fāng yán · shì xíng tǐ》：“ jīn shān xī píng yáng、 bó yì zhī jiān wèi tún yuē kāo zǐ， sì chuān yì wèi tún rì kāo zǐ， yīn qiào chǐ ( niàn chǐ ) rú gōu， jiǔ shēng zhī zhuǎn yě。” zhè zuì hòu yī jù huà de yì sī shì“ kāo” zì de kǎo yīn niàn zhòng liǎo， jiù biàn chéng liǎo gōu zì yīn liǎo。 qí shí shì gè duō yì zì， dāng gāng mén jiǎng， hái zhǐ nán zǐ duì nǚ zǐ de xìng xíng wéi。 guān zhōng rén“ kāo zǐ dūn”， yì diē dǎo liǎo。“ kāo zǐ kè” yì yáng fèng yīn wéi de rén。“ jiān kāo zǐ” yì zuò bù zhù 'ài dòng de rén。
qīng dài wén zì xué jiā duàn yù cái shuō dé hěn míng bái：“ kāo， jīn sú yún gōu zǐ shì yě， jīn sú yún pì gǔ shì yě。 chāi yán shì 'èr， tǒng yán shì yī。” jiù shì shuō， kāo、 gōu zǐ、 tún、 pì gǔ dū jiǎng de shì yī huí shì。 qīng dài zài běi jīng， jiē shēng pó gěi xīn shēng 'ér“ xǐ sān tiān” de kǒu gē zhōng yòu“ xǐ xǐ dàn， zuò zhī xiàn； xǐ xǐ gōu， zuò zhī zhōu”。 kě jiàn， gōu zǐ zhǐ pì gǔ bù shì xīn zào chū lái de。
cóng yǐ shàng fēn xī kě yǐ kàn chū， dāng pì gǔ jiǎng shí， xiě chéng kāo zǐ、 gōu zǐ dōuduì， bù guò niàn qǐ lái， gōu zǐ gèng shùn dāng yī xiē。
“ liáo” zì tán
“ liáo”， guān zhōng yī dài， chēng dào shá hǎo， cháng shuō“ liáo”，“ liáo dé tài”。 liáo shì gǔ zì， zuì zǎo jiá gǔ wén jiù yòu liáo， hòu yǐn yòng wéi měi hǎo、 chàng kuài。 shuō nǚ hái měi mào、 cōng míng， jiā nǚ zì bàng。 shuō huǒ guāng dà jiā huǒ zì bàng。“ liáo” zhuàng rén měi shì hěn zǎo de，《 shī jīng · zhèn fēng、 yuè chū》： jiǎo rén liáo xī， jí měi rén duō piào liàng 'ā。 hòu lái zhè yì yòu liǎo zhuǎn huà， jiù shì“ měi hǎo” de yì sī。 xī hàn shí yáng xióng xiě de《 fāng yán》 shuō liáo， jiù shì hǎo。 wǒ guó qīng hǎi yī dài yě bǎ hǎo jiào liáo， kě jiàn shuō“ liáo” de bù xiàn yú shǎn xī。 jīn tiān de shān dōng、 jiāng sū yī xiē dì qū dāng shí yě zhè yàng shuō。
“ wō yě” qù tán
wō yě， zhè shì guān zhōng， tè bié shì wèi běi fù píng yī dài rén rì cháng 'ài shuō de yī gè fāng yán cí yǔ。 xì jiū qǐ lái， tā de hán yì hěn duō， xiàn liè jǔ jǐ gè dà jiā yī qǐ yán jiū。
( yī ) zhǐ rén piào liàng， jiāo měi。 rú：“ nǐ kàn yá xiǎo huǒ qǔ de xí fù duō wō yě !”
( èr ) zhǐ shì qíng bàn tíng dāng， lìng rén mǎn yì。 rú：“ nà rén xīn xì， huó zuò de wō yě， méi shá dàn xián de” !
( sān ) zhǐ wū shè zhěng jié rù yǎn。 rú“ nǐ yá wá bǎ wū zǐ shí duō dé duō wō yě！”
wài dì rén duì zhè gè sì hū tǔ qì de cí yǔ duō bù lǐ jiě， dàn kǎo qí yuān yuán， yě jiào yōu jiǔ。 sòng dài rén biān de《 guǎng yùn》 zhōng jiě shì dào：“ wō， shùn mào”， jí shì“ píng shùn de yàng zǐ”。 qí yì sī yǔ guān zhōng fāng yán zhōng de“ yě” dà zhì xiāng tóng， zhǐ shì guān zhōng rén zài yán tán lǐ yīn suǒ zhǐ duì xiàng bù yī yàng， ér chū xiàn liǎo duō yì xiàn xiàng， shí jì shàng réng shì《 guǎng yùn》 suǒ shuō de“ shùn mào” de yǐn shēn huò kuò dà。
qín rén cūn yǔ huà xiāng yīn
péng yǒu men zài yī qǐ liáo kǎn shí， huī xié yōu mò de cí yǔ sǎo qù liǎo yī tiān de pí bì hé yōu yù de xīn qíng。 ǒu 'ér mào liǎo chū lái de jǐ jù xiāng yīn yòu zēng tiān liǎo jǐ fēn qīn qíng， yóu qí mèng de guān zhōng mèng huà shǐ tā jīng cháng chéng liǎo tiáokǎn de duì xiàng， qǔ lè de zhōng xīn。 kě jiǎn jié míng què de cūn yǔ yě shí bù shí de shǐ wài dì péng yǒu mō bù zhe liǎo tóu nǎo。
yòu yuǎn fāng de péng yǒu tīng bù dǒng nà xiē tǔ de diào zhā de cūn yǔ， shí bù shí yào zuǐ qù fān yì， zuǐ suī rán yě lè yì xiào láo， kě yě quàn péng yǒu‘
kào rén bù rú kào zì jǐ’。 wèile fāng biàn yuǎn fāng péng yǒu men gèng liǎo jiě qín rén de yǔ yán wén huà， yě wéi liǎo jiǎn shǎo pín fán zuǐ de yā lì。 xiàn bǎ yī xiē jīng cháng yòng yǔ jiǎn lù rú xià， gōng cān kǎo。 yě xī wàng zhǎng wò gèng duō xiāng yīn de péng yǒu tiān jiā。
cūn yǔ niàn yīn biǎo dá de yì sī jǔ lì
zhǐ tíng zhǐ、 tíng zhù bù yào páo liǎo， kuài zhǐ zhù
zhì zuì hòu、 dǐng duō、 nǐ zhì duō yī dùn chī sā zhēng mó
cí dāi bǎn， bù líng huó zhè wá zǎ cí de hěn， yī diǎn bù huó fàn
bì wán， jié shù bǎ zhè diǎn huó zuò bì liǎo， zài qù gān qí tā shì
fěi tiáopí， hàodòng zhè wá fěi de hěn hěn， zhěng tiān pá gāo yán dī
lì lì suǒ， kuài jié kàn zhè dāo mó de duō lì
shú shāo shú duō shú xiē yóu， pō xiē yóu là zǐ
wù kàn bù qīng xiàng yòu wù yī yàng zhè jǐ tiān shàng huǒ liǎo， yǎn jīng wù de kàn bù chéng shá liǎo
zhā guòfèn， guò tóu jǐ tiān lái， bǎ rén máng zhā liǎo
sǎ chà， lēijǐn bǎ huò sǎ hǎo， shěngde bàn lù diào liǎo
jué mà， mà rén hǎohǎo de， nǐ jué rén ní
nài nà gè， nà 'ér bǎ nài gè dōng xī ná hǎo
mí dǎ kē shuì， shuì jué máng liǎo bàn wǎn shàng liǎo， qù mí yī huì bā
liè zǒu kāi， lí kāi xiàn zài zhè 'ér zhèng máng zhe， nǐ xiān liè yī huì
xiè cóng gāo chù qǔ， zhāi， bǎ lóu shàng de bāo gǔ xiè xià lái
chè chàjìn， bèn zhuō kàn zhè shì qíng bàn de tài chè liǎo
zhǒu bǎi pǔ， bǎi jià zǐ kàn nǐ yī tiān zhǒu de， fán rén bù zhāo zuǐ
fán jiàn， kàn jiàn fán shì yào duō tì bié rén xiǎng xiǎng
qiú duǒ， bù chū lái nà hái zǐ yī tiān qiú zài jiā lǐ kàn shū， yě bù chū lái
xiáng kàn， duān xiáng， gū jì nǐ xiáng zhè gè wū zǐ shì bù shì lòu yǔ
jiě míng bái， liǎo jiě zài shuō yī biàn， gāng cái de huà， wǒ hái bù jiě
dòng bù shí duō， líng luàn zhè hái zǐ， jiù zhī dào dòng， bù huì shí duō
yán cǎn shuō huà lì hài dōng shèng xí fù yán cǎn de hěn， yī bān rén shòu bù liǎo
dàn xián tiǎo tī， jì jiào dàn xián shì mǎi zhù
pín qì bù fēng fù， bù fēng mǎn jiù ná zhè diǎn lǐ wù， shì bù shì xiǎn dé pín qì liǎo
zhǒu lā guò yú bǎi pǔ bù yào zhǒu lā de bù zhī dào jiǎo wàng nà 'ér fàng
shī jí jí， huāng zhāng kàn nǐ páo de shī jí huāng máng de， niǎn zéi ní
bù rì（ er） shí bù lǐ cǎi， shuō liǎo bàn tiān， nǐ zǎ bù rì shí 'ā
huó fàn líng huó bàn shì qíng huó fàn liǎo， rén yě qīng sōng liǎo
mù luàn fán mèn， jiāo zào nà lǐ wá men duō， chǎo de rén mù luàn de hěn
mǔ náng bù lì suǒ， bàn shì màn bù yào bǎ mǔ náng dāng xì xiáng
xì xiáng mǔ náng de fǎn yì cí nà gè rén bàn shì qíng xì xiáng de hěn， bù yào bié rén duō cāo xīn
shǐ huàn shǐ yòng， zhī pèi nà tóu huā bèi niú tīng shǐ huàn， nǐ lā qù
wū xī zàng， bù gān jìng kàn kàn， wū xī pó niàn bǎ wū zǐ dòng de
bì（ pi） bì kāi， gǔn yuǎn de yì sī。
rì tā lā wán dàn、 huài shì lā de tóng yì cí。
béng（ bao） jí bù yào zháojí de yì sī |
|
- n.: Shaanxi dialects
|
|
| fāng yán | guān zhōng huà | yīnyuè | shuō chàng | hip | hop | shǎn xī huà | mà rén | | mà rén huà | cū kǒu | gǒu rì de | shǎn xī cū kǒu | |
|
|
| shǎn xī fāng yán xiào huà | shǎn xī tǔ huà héng shǎn xī fāng yán duǎn xìn | shǎn xī tǔ huà héng shǎn xī fāng yán duǎn | | shǎn xī tǔ huà héng shǎn xī fāng yán cí yǔ | shǎn xī huà kǎo jiū héng shǎn xī fāng yán qù tán | shǎn xī tǔ huà shǎn xī fāng yán duǎn xìn | | shǎn xī fāng yán xiào huà héng yú lín bǎn dà huà jīng diǎn duì bái | shǎn xī fāng yán xiào huà héng shǎn xī fāng yán duǎn xìn xiào huà | |
|
|
 shǎn běi fāng yán | hàn zhōng huà | pí shí | máo fáng | jiān bǐng | guā zǐ | | nì zǐ | guā pí | è | láo shān | dà yuán | bàn lā zǐ | | guā guā | hē tānɡ | yí chuān xiōng gǔ | luò chuān bié gǔ | líng xǐng | xì fā | | xiā liǎo | jiào lǘ | máo kēng | zǎ lie | piǎn | yǐn jiā gōu | | xiàng yáng gōu | qiáo gōu | hēi lóng gōu | bǎo tǎ qiáo | gā lá | diàn jiǔ | | huǒ jì | ráng | kāo mén zǐ | zī wā | kāo zǐ | dōu dōu | | lie yuǎn | yuǎn lie | zā lie | suì zòu 'ér | diū dūn | èr hú hú | | bù líng xǐng | niān rén | lǎo wǎn | xiàn tiè | guā mí shī niàn | rì hán gān zǐ | | niǎn bù chù chù | zhèng rén | bì lie | liáo zā lie | kè lì mǎ cā | hú chuī mào liào | | zuò shèn zhě liǎo | gé xī dǎ huàng | tū shé dàn liú | rén fēng lǐ zhì | zuò li | méi qiú yì sī | | | | | | | gèng duō jiēguǒ ...
|