dì zhì : zì rán dì lǐ > shuǐ wén xué
mùlù
No. 1
　　 shuǐ wén xué （ hydrology） shuǐwénxué shì dì qiú wù lǐ xué hé zì rán dì lǐ xué de fēn zhī xué kē。 yán jiū cún zài yú dà qì céng zhōng、 dì qiú biǎo miàn hé dìqiào nèi bù gè zhǒng xíng tài shuǐ zài shuǐ liàng hé shuǐ zhì shàng de yùn dòng、 biàn huà、 fēn bù， yǐ jí yǔ huán jìng jí rén lèi huó dòng zhī jiān xiāng hù de lián xì hé zuò yòng。 shì guān yú dì qiú shàng shuǐ de qǐ yuán、 cún zài、 fēn bù、 xún huán、 yùn dòng děng biàn huà guī lǜ， yǐ jí yùn yòng zhè xiē guī lǜ wéi rén lèi fú wù de zhī shí tǐ xì。
　　 dì qiú biǎo céng de shuǐ yóu dì qiú nèi bù yì chū， jīng guò yuē 35 yì nián de jī jù hé yǎn biàn， zhú jiàn xíng chéng jīn tiān de shuǐ juàn。 shuǐ juàn de xíng chéng bù jǐn gǎi biàn liǎo yán shí juàn de miàn mào， shǐ dà qì juàn zhōng de xiàn xiàng biàn dé fù zá duō yàng， ér qiě dǎo zhì shēng wù juàn de chū xiàn。 yīn cǐ， shuǐ de chū xiàn hé shuǐ juàn de xíng chéng， shì dì qiú zì rán lì shǐ zhōng zuì zhòng dà de shì jiàn。
　　 shuǐ wén xué de yán jiū lǐng yù shí fēn kuān guǎng。 cóng dà qì zhōng de shuǐ dào hǎi yáng zhōng de shuǐ， cóng lù dì biǎo miàn de shuǐ dào dì xià shuǐ， dōushì shuǐ wén kē xué de yán jiū duì xiàng； shuǐ juàn tóng dà qì juàn、 yán shí juàn hé shēng wù juàn děng dì qiú zì rán juàn céng de xiāng hù guān xì， yě shì shuǐ wén xué de yán jiū lǐng yù； shuǐ wén kē xué bù jǐn yán jiū shuǐ liàng， ér qiě yán jiū shuǐ zhì， bù jǐn yán jiū xiàn shí shuǐ qíng de shùn xī dòng tài， ér qiě tàn qiú quán qiú shuǐ de shēng mìng shǐ， yù cè tā wèi lái de biàn huà qū shì。
　　 lù dì shàng de shuǐ liàng suī rán zhǐ yuē zhàn quán qiú zǒng shuǐ liàng de 3.5%， dàn dàn shuǐ jīhū dū fēn bù zài lù dì。 zhěng gè rén lèi shēng huó zài lù dì， zuì fù zá de shuǐ wén guò chéng yě fā shēng zài lù dì， yīn cǐ duì lù dì shàng de shuǐ de yán jiū yóu qí shòu dào rén men de zhòng shì。 lù dì shuǐ wén xué shì shuǐ wén kē xué de zhù yào zǔ chéng bù fēn。 yòu guān hǎi yáng hé dà qì zhōng de shuǐ wén zhī shí， xiàn yǐ fēn bié guī rù hǎi yáng xué hé dà qì kē xué de fàn chóu lǐ liǎo。
　　【 shuǐ wén xué de yán jiū duì xiàng】
　　 dì qiú shàng xiàn yòu yuē 13.9 yì lì fāng gōng lǐ de shuǐ， tā yǐ yè tài、 gù tài hé qì tài fēn bù yú dì miàn、 dì xià hé dà qì zhōng， xíng chéng hé liú、 húpō、 zhǎo zé、 hǎi yáng、 bīng chuān、 jī xuě、 dì xià shuǐ hé dà qì shuǐ děng shuǐ tǐ， gòu chéng yī gè hào hàn de shuǐ juàn。 shuǐ juàn chǔyú yǒng bù tíng xī de yùn dòng zhuàng tài， shuǐ juàn zhōng gè zhǒng shuǐ tǐ tōng guò zhēng fā、 shuǐ qì shū sòng、 jiàng shuǐ、 dì miàn jìng liú hé dì xià jìng liú děng shuǐ wén guò chéng jǐn mì lián xì， xiāng hù zhuǎn huà， bù duàn gēngxīn， xíng chéng yī gè páng dà de dòng tài xì tǒng。
　　 zài zhè gè xì tǒng zhōng， hǎi shuǐ zài tài yáng fú shè xià zhēng fā chéng shuǐ qì shēng rù dà qì， bèi qì liú dài zhì lù dì shàng kōng， zài yī dìng de tiān qì tiáo jiàn xià， xíng chéng jiàng shuǐ luò dào dì miàn。 jiàng luò de shuǐ yī bù fēn chóngxīn zhēng fā fǎn huí dà qì， lìng yī bù fēn zài zhòng lì zuò yòng xià， huò yán dì miàn xíng chéng dì miàn jìng liú， huò shèn rù dì xià， xíng chéng dì xià jìng liú， tōng guò hé liú huì rù húpō， huò zhù rù hǎi yáng。 cóng hǎi yáng huò lù dì zhēng fā de shuǐ qì shàng shēng níng jié， zài zhòng lì zuò yòng xià zhí jiē jiàng luò zài hǎi yáng huò lù dì shàng。
　　 shuǐ de zhè zhǒng zhōu 'ér fù shǐ bù duàn zhuǎn huà、 qiān yí hé jiāo tì de xiàn xiàng chēng shuǐ wén xún huán。 bù guò， shàng shù zhǐ shì quán qiú shuǐ wén xún huán lún kuò de jǐ bǐ sù xiě， ér shuǐ wén xún huán de shí jì qíng kuàng yào fù zá dé duō。 zài dì miàn yǐ shàng píng jūn yuē 11 gōng lǐ de dà qì duì liú céng dǐng zhì dì miàn yǐ xià 1 ～ 2 gōng lǐ shēn chù de guǎng dà kōng jiān， wú chù bù cún zài shuǐ wén xún huán de xíng zōng。
　　 bù tóng wěi dù dài de dà qì huán liú shǐ yī xiē dì qū chéng wéi zhēng fā dà yú jiàng shuǐ de shuǐ qì yuán dì， ér shǐ lìng yī xiē dì qū chéng wéi jiàng shuǐ dà yú zhēng fā de shuǐ qì fù jí qū； bù tóng guī mó de kuà liú yù diào shuǐ gōng chéng néng gòu gǎi biàn dì miàn jìng liú de lù jìng， quán qiú rèn hé yī gè dì qū huò shuǐ tǐ dū cún zài zhe gè jù tè sè de qū yù shuǐ wén xún huán xì tǒng， gè zhǒng shí jiān chǐ dù hé kōng jiān chǐ dù de shuǐ wén xún huán xì tǒng bǐ cǐ lián xì zhe、 zhì yuē zhe， gòu chéng liǎo quán qiú shuǐ wén xún huán xì tǒng。
　　 quán qiú měi nián yuē yòu 577000 lì fāng gōng lǐ de shuǐshēn jiā shuǐ wén xún huán。 shuǐ wén xún huán de nèi yīn， shì shuǐ zài zì rán tiáo jiàn xià néng jìn xíng yè tài、 qì tài hé gù tài sānxiàng zhuǎn huàn de wù lǐ tè xìng， ér tuī dòng rú cǐ jù dà shuǐ wén xún huán xì tǒng de néng liàng， shì tài yáng de fú shè néng hé shuǐ zài dì qiú yǐn lì chǎng suǒ jù yòu de shì néng。
　　 shuǐ wén xún huán shì zì rán jiè zuì zhòng yào de wù zhì xún huán， tā chéng yún zhì yǔ， yǐng xiǎng zhe yī gè dì qū de qì hòu hé shēng tài， sù zào dì mào hé shí xiàn dì qiú huà xué wù zhì de qiān yí， xiàng liàn tiáo yī yàng lián jié zhe quán qiú de shēng mìng， wéi rén lèi tí gōng bù duàn zài shēng de dàn shuǐ zī yuán hé shuǐ néng zī yuán。 shuǐ wén xún huán shǐ wǒ men shēng huó de xīng qiú biàn dé shēng jī bó bó。 cháng ruò méi yòu shuǐ hé shuǐ wén xún huán， wǒ men de xīng qiú huì xiàng yuè qiú yī yàng， shì yī fú méi yòu shēng mìng， jì jìng huāng mò de tú jǐng。
　　 shuǐ zài xún huán guò chéng zhōng de cún zài hé yùn dòng de gè zhǒng xíng tài， rú zhēng fā、 jiàng shuǐ、 hé liú hé húpō zhōng de shuǐ wèi zhǎng luò、 bīng qíng biàn huà、 bīng chuān jìn tuì、 dì xià shuǐ de yùn dòng hé shuǐ zhì biàn huà děng， tǒng chēng shuǐ wén xiàn xiàng。 shuǐ wén xiàn xiàng zài gè zhǒng zì rán yīn sù hé rén lèi huó dòng yǐng xiǎng xià， zài kōng jiān fēn bù huò shí jiān biàn huà shàng dū xiǎn dé shí fēn fù zá。
　　 shuǐ wén xiàn xiàng de shí jiān biàn huà guò chéng cún zài zhe yòu zhōu qī 'ér yòu bù chóngfù de xìng zhì， yī bān chēng wéi “ zhǔn zhōu qī ” xìng zhì。 lì rú， cháo xī hé kǒu de shuǐ wèi cún zài yǐ bàn gè huò yī gè tài yīn rì wéi zhōu qī de rì biàn huà； hé liú měi nián chū xiàn shuǐ liàng fēng pèi de xùn qī hé shuǐ liàng jiào shǎo de kū jì； tōng guò cháng qī guān cè kě yǐ kàn dào， hé liú、 húpō de shuǐ liàng cún zài zhe lián xù fēng shuǐ nián yǔ lián xù kū shuǐ nián de jiāo tì， biǎo xiàn chū duō nián biàn huà。
　　 xíng chéng zhè zhǒng zhōu qī biàn huà de jī běn yuán yīn， shì dì qiú de gōng zhuǎn hé zì zhuǎn、 dì qiú hé yuè qiú de xiāng duì yùn dòng， hái bāo kuò tài yáng huó dòng， rú tài yáng hēi zǐ de zhōu qī xìng yùn dòng de yǐng xiǎng。 tā men dǎo zhì tài yáng fú shè de biàn huà hé jì jié de jiāo tì， shǐ shuǐ wén xiàn xiàng yě chū xiàn xiāng yìng de zhōu qī biàn huà。 dāng rán， shuǐ wén xiàn xiàng hái shòu zhòng duō qí tā yīn sù de yǐng xiǎng， zhè xiē yīn sù zì shēn zài shí jiān shàng yě bù duàn dì biàn huà， bìng qiě xiāng hù zuò yòng hé xiāng hù yǐng xiǎng zhe。
　　【 shuǐ wén xué jiǎn shǐ】
　　 rén lèi tàn suǒ chú shuǐ hài、 xīng shuǐ lì de lì shǐ， yóu rú rén lèi de wén míng shǐ nà yàng yōu jiǔ。 zài shēng chǎn shí jiàn zhōng， tè bié zài yǔ shuǐ hàn zāi hài de dǒu zhēng zhōng， rén lèi bù duàn guān cè gè zhǒng shuǐ wén xiàn xiàng， sī kǎo hé yán jiū tā men de guī lǜ， jī lěi qǐ guān yú shuǐ de fēng fù zhī shí， zhú jiàn xíng chéng、 bìng bù duàn fā zhǎn liǎo shuǐ wén kē xué。
　　 shuǐ wén xué yuán yuǎn liú cháng， jīng lì liǎo màn cháng de yùn niàng shí qī， ér tā de fēi yuè fā zhǎn zé shì zuì jìn yī gè shì jì de shì。 tóng zì rán kē xué de xǔ duō xué kē xiāng sì， rén men hái nán yǐ zhǎo chū gōng rèn de lǐ chéng bēi， bǎ shuǐ wén kē xué de lì shǐ jìn chéng huàfēn chéng ruò gān míng què de jiē duàn。 wǒ men zhǐ shì shùn zhe tā qián jìn de zú jì， dà tǐ huàfēn yǐ xià。
　　 méng yá shí qī ( yuǎn gǔ zhì yuē gōng yuán 1400 nián )
　　 zài ní luó hé、 yòu fā lā dǐ hé、 héng hé hé huáng hé zhè xiē gǔ lǎo wén huà fā xiáng dì de yí jì zhōng， wǒ men kě yǐ kàn dào zhè yī shí qī yǐ jīng kāi shǐ liǎo yuán shǐ de shuǐ wén guān cè。 zuì zǎo de shuǐ wèi guān cè shì zài zhōng guó hé 'āi jí kāi shǐ de。
　　 yuē gōng yuán qián 22 shì jì， zhōng guó chuán shuō zhōng de dà yǔ zhì shuǐ， yǐ“ suí shān kān mù” ( lì mù yú hé zhōng )， guān cè hé shuǐ zhǎng luò。 cǐ hòu， zhàn guó shí lǐ bīng shè yú dū jiāng yàn de“ shí rén”， suí dài de shí kè shuǐ zé， sòng dài de shuǐ zé bēi děng， biǎo míng shuǐ wèi guān cè bù duàn jìn bù。
　　 zuì zǎo de yǔ liàng guān cè yú gōng yuán qián sì shì jì shǒu xiān zài yìn dù chū xiàn， zhōng guó yú gōng yuán qián sān shì jì de qín dài yǐ kāi shǐ yòu chéng bào yǔ liàng de zhì dù， dào liǎo gōng yuán 1247 nián， yǐ yòu liǎo jiào kē xué de yǔ liàng qì hé yǔ shēn jì suàn fāng fǎ， bìng kāi shǐ yòng“ zhú lóng yàn xuě” yǐ jì suàn píng dì jiàng xuě shēn dù。 míng dài liú tiān hé zài zhì lǐ huáng hé gōng zuò zhōng， yǐ cǎi yòng shǒu zhì“ chéng shā liàng shuǐ qì” cè dìng hé shuǐ zhōng ní shā de shù liàng。
　　 zhōng guó gǔ jí《 lǚ shì chūn qiū》 zhōng xiě dào：“ yún qì xī xíng yún yún rán， dōng xià bù chuò； shuǐ quán dōng liú， rì yè bù xiū， shàng bù jié， xià bù mǎn， xiǎo wéi dà， zhòng wéi qīng， guó dào yě。” tí chū liǎo pǔ sù de shuǐ wén xún huán gài niàn。 chéng shū yú gōng yuán yuē liù shì jì chū de《 shuǐ jīng zhù》 zhōng， jì shù liǎo dāng shí zhōng guó jìng nèi 1252 tiáo hé liú de gài kuàng， chéng wéi shuǐ wén dì lǐ kǎo chá de xiān qū。
　　 chéng rán， zhè xiē yuán shǐ de shuǐ wén guān cè hé shuǐ wén zhī shí shì fū qiǎn líng xīng de， dàn yǐ wéi dāng shí shēng huó hé shēng chǎn tí gōng liǎo zhòng yào de shuǐ wén zī liào。 lì rú， gēn jù yǔ liàng duō shǎo jué dìng shuì shōu de duō shǎo， gēn jù shàng yóu de shuǐ wèi xiàng xià yóu chuán dì shuǐ qíng děng， biāo zhì zháoshuǐ wén kē xué de méng yá。
　　 diàn jī shí qī ( yuē 1400～ 1900)
　　 ōu zhōu wén yì fù xīng dài lái de kē xué sī xiǎng de jiě fàng hé kē xué jì shù de jìn bù， wéi shuǐ wén kē xué fā zhǎn chéng wéi dú lì de xué kē diàn dìng liǎo jī chǔ。 zhè yī shí qī， shuǐ wén yí qì de fā míng shǐ shuǐ wén guān cè jìn rù liǎo kē xué de dìng liàng guān cè jiē duàn。
　　1663 nián léi 'ēn hé hú kè chuàng zhì liǎo fān dǒu shì zì jì yǔ liàng jì， 1687 nián hā léi chuàng zhì cèliáng shuǐ miàn zhēng fā liàng de zhēng fā qì， 1870 nián 'āi lì sī fā míng xuán jiǎng shì liú sù yí， 1885 nián pǔ lài sī fā míng xuán bēi shì liú sù yí。 zhè xiē jìn dài shuǐ wén yí qì shǐ liú liàng、 liú sù、 zhēng fā、 jiàng shuǐ de guān cè dá dào liǎo xiāng dāng de jīng dù， lì yòng zhè xiē jìn dài shuǐ wén yí qì jìn xíng shuǐ wén guān cè de gè zhǒng shuǐ wén zhàn lù xù chū xiàn。
　　1746 nián， zhōng guó zài huáng hé lǎo bà kǒu shè lì liǎo quán guó dì yī gè zhèng guī shuǐ wèi zhàn， kāi shǐ xì tǒng guān cè shuǐ wèi， bìng jìn xíng bào xùn。 zhè xiē chéng jiù shǐ shuǐ wén xiàn xiàng de guān cè shì yě zài shēn dù hé guǎng dù shàng kōng qián kuò dà， wéi shuǐ wén kē xué zài lǐ lùn shàng de fā zhǎn chuàng zào liǎo tiáo jiàn。
　　 zài zhè yī shí qī， jìn dài shuǐ wén kē xué lǐ lùn kāi shǐ zhú jiàn xíng chéng。 1674 nián pèi luó tí chū liǎo shuǐ liàng píng héng de gài niàn， chéng wéi shuǐ wén kē xué zuì jī běn de yuán lǐ zhī yī； 1738 nián bó nǔ lì fù zǐ fā biǎo shuǐ liú néng liàng fāng chéng， 1775 nián xiè cái fā biǎo míng qú jūn yún liú gōng shì； 1802 nián dào 'ěr dùn jiàn lì liǎo yán jiū shuǐ miàn zhēng fā de dào 'ěr dùn gōng shì； 1856 nián， dá xī fā biǎo liǎo miáo shù kǒng xì jiè zhì zhōng dì xià shuǐ yùn dòng de dá xī dìng lǜ； 1851 nián mò wàn ní tí chū liǎo huì liú hé jìng liú xì shù de gài niàn， bìng fā biǎo liǎo jì suàn zuì dà liú liàng de zhù míng tuī lǐ gōng shì。
　　 zhè xiē kē xué lǐ lùn de chuàng lì， wéi shuǐ wén kē xué zài hé dào shuǐ liú、 zhēng fā、 dì xià shuǐ yùn dòng、 jìng liú xíng chéng hé shuǐ wén xún huán děng lǐng yù de fā zhǎn diàn dìng liǎo lǐ lùn jī chǔ， tā biǎo míng rén lèi duì shuǐ wén xiàn xiàng de rèn shí yǐ yóu méng yá shí qī nà zhǒng fū qiǎn líng xīng de zhī shí， fā zhǎn dào liǎo bǐ jiào shēn kè xì tǒng de zhī shí。 tóng shí yě biǎo míng， rén lèi duì dì qiú shàng shuǐ de yùn dòng、 biàn huà guī lǜ de tàn suǒ， yǐ fā zhǎn dào yǐ dà liàng guān cè shì shí wéi jī chǔ， jìn xíng jiǎ shuō、 yǎn yì hé tuī lǐ， jìn 'ér jiàn lì gè lǐ lùn tǐ xì de jìn dài kē xué fāng fǎ lùn。
　　19 shì jì mò， zhuān mén shuǐ wén yán jiū jī gòu kāi shǐ chū xiàn， yī xiē guó jiā kāi shǐ chū bǎn shuǐ wén nián jiàn。 fú lǐ xī zhù de《 hé liú shuǐ wén cè yàn fāng fǎ》、 fú léi 'ěr zhù de《 rì nèi wǎ hú húpō zhì》、 mǎ lüè tè zhù de《 shuǐ de yùn dòng》 děng shuǐ wén xué zhuān zhù lù xù chū bǎn。 zhè xiē zhù zuò zǒng jié liǎo dāng shí shuǐ wén guān cè hé lǐ lùn yán jiū de chéng jiù， biāo zhì zháoshuǐ wén kē xué zuò wéi yī mén jìn dài kē xué yǐ diàn dìng jī chǔ。
　　 yìng yòng shuǐ wén xué xīng qǐ shí qī ( yuē 1900～ 1950)
　　 zhè yī shí qī， shuǐ wén kē xué zài guān cè fāng fǎ， lǐ lùn tǐ xì hé yán jiū lǐng yù děng fāng miàn jì xù qǔ dé xīn chéng jiù， dàn tā zuì zhòng yào de jìn zhǎn shì yìng yòng shuǐ wén xué de xīng qǐ。
　　 jìn rù 20 shì jì， tè bié shì dì yī cì shì jiè dà zhàn yǐ hòu， dà liàng xīng qǐ de fáng hóng、 guàn gài、 jiāo tōng gōng chéng hé nóng yè、 lín yè nǎi zhì chéng shì jiàn shè xiàng shuǐ wén kē xué tí chū yuè lái yuè duō de xīn kè tí， jiě jué zhè xiē kè tí de fāng fǎ yě yóu jīng yàn de、 líng suì de zhú jiàn lǐ lùn huà hé xì tǒng huà， shuǐ wén kē xué de yìng yòng tè sè zhú jiàn biǎo xiàn chū lái。
　　 shǒu xiān， cóng 1914 nián dào 1924 nián， jīng guò hēi céng、 fú sī tè děng rén de gōng zuò， bǎ gàilǜ lùn、 shù lǐ tǒng jì de lǐ lùn hé fāng fǎ xì tǒng dì yǐn rù liǎo shuǐ wén kē xué， shǐ shuǐ wén biàn liàng ( rú hóng fēng hé hóng liàng ) hé tā chū xiàn de jī shuài lián xì qǐ lái， wéi yù gū gōng chéng wèi lái yùn xíng shí qī nèi kě néng chū xiàn de shuǐ wén qíng shì kāipì liǎo dào lù。
　　 jiē zhe， cóng 1932 nián dào 1938 nián， xiè 'ěr màn、 huò dùn、 mài kǎ xī、 sī nài dé děng rén zài chǎn liú hé huì liú jì suàn fāng miàn qǔ dé kāi tuò xìng jìn zhǎn， wéi gēn jù jiàng yǔ tuī suàn hóng shuǐ kāipì liǎo dào lù。 suí hòu， kè lā kè、 lín sī léi děng rén zài dān wèi xiàn、 duō gè shuǐ wén biàn liàng lián hé fēn xī hé jìng liú tiáojié de lǐ lùn、 fāng fǎ děng fāng miàn fā zhǎn bìng fēng fù liǎo shàng shù de nèi róng。
　　 zài cǐ qī jiān， shuǐ wén zhàn zài shì jiè fàn wéi nèi fā zhǎn chéng guī mó hóng dà de shuǐ wén zhàn wǎng xì tǒng， zhè xiē chéng jiù wéi yìng yòng shuǐ wén xué de xīng qǐ zài lǐ lùn shàng、 fāng fǎ shàng hé zī liào tiáo jiàn fāng miàn diàn dìng liǎo jī chǔ， bìng shuài xiān xíng chéng liǎo tā zuì zhòng yào de fēn zhī xué kē héng héng gōng chéng shuǐ wén xué 。 jiē zhe， nóng yè shuǐ wén xué 、 sēn lín shuǐ wén xué 、 dū shì shuǐ wén xué yě xiāng jì xīng qǐ。
　　1949 nián， lín sī léi hé kē lè、 bǎo luó hè sī hé zhù《 yìng yòng shuǐ wén xué 》； tóng nián， jiāng sī dūn hé kè lè sī hé zhù de《 yìng yòng shuǐ wén xué yuán lǐ、 měi guó tǔ mù gōng chéng shī xué huì biān zhù de《 shuǐ wén xué shǒu cè》 děng yìng yòng shuǐ wén xué zhuān zhù lù xù wèn shì， zǒng jié liǎo zhè yī shí qī de chéng jiù， biāo zhì zhe yìng yòng shuǐ wén xué de dàn shēng。 yìng yòng shuǐ wén xué ， yǐ tā zhí jiē wéi shēng chǎn hé shēng huó tí gōng duō fāng miàn fú wù zhè yī xiān míng tè zhēng， huò dé xùn sù fā zhǎn， chéng wéi jìn dài shuǐ wén kē xué tǐ xì zhōng zuì fù yòu shēng qì de fēn zhī xué kē。
　　 xiàn dài shuǐ wén xué
　　20 shì jì 50 nián dài yǐ lái， shè huì shēng chǎn guī mó kōng qián kuò dà， kē xué jì shù jìn rù liǎo xīn de fā zhǎn shí qī， bìng zhèng zài chū xiàn xīn de jì shù gé mìng， rén lèi gǎi zào zì rán de néng lì xùn sù zēng qiáng， rén yǔ shuǐ de guān xì yǐ jīng yóu gǔ dài de qū lì bì hài， hé jìn dài jiào dī shuǐ píng de xīng lì chú hài， fā zhǎn dào liǎo xiàn dài jiào gāo shuǐ píng de xīng lì chú hài de xīn jiē duàn。 zhè gè xīn jiē duàn fù yú shuǐ wén kē xué yǐ xīn de dòng lì hé xīn de tè sè。
　　 shǒu xiān， yóu yú rén lèi duì shuǐ zī yuán de tū chū xū qiú， shuǐ wén kē xué de yán jiū lǐng yù zhèng zài xiàng zhe wéi shuǐ zī yuán zuì yōu kāi fā lì yòng de fāng xiàng fā zhǎn， yǐ qī wéi kè guān píng jià、 hé lǐ kāi fā、 chōng fēn lì yòng hé bǎo hù shuǐ zī yuán tí gōng kē xué yǐ jù；
　　 qí cì， dà guī mó de rén lèi huó dòng duì zì rán shuǐ tǐ， jìn 'ér duì zì rán huán jìng zhèng zài chǎn shēng duō fāng miàn de yǐng xiǎng。 yán jiū hé píng jià rén lèi huó dòng de shuǐ wén xiào yìnghè zhè zhǒng xiào yìng de huán jìng yì yì， jiē shì rén lèi huó dòng yǐng xiǎng xià shuǐ wén xiàn xiàng de guī lǜ， jìn 'ér tàn tǎo shuǐ wén fēn xī de xīn fāng fǎ hé xīn tú jìng， fáng zhǐ rén lèi huó dòng duì shuǐ wén xún huán de yǐng xiǎng cháo zhe bù lì yú rén lèi shēng cún huán jìng de fāng xiàng fā zhǎn， zhè yī qièzhèng zài chéng wéi shuǐ wén kē xué miàn lín de xīn kè tí。
　　 lìng wài， xiàn dài kē xué jì shù shǐ huò qǔ shuǐ wén xìn xī de shǒu duàn hé fēn xī shuǐ wén xìn xī de fāng fǎ yòu liǎo cháng zú de jìn bù。 lì rú， yáo gǎn jì shù de yìng yòng， shǐ tóng shí guān cè dà fàn wéi nèi de hóng guān shuǐ wén xiàn xiàng chéng wéi kě néng； hé jì shù de yìng yòng shǐ rén men néng gòu huò dé wēi guān shuǐ wén xìn xī； shuǐ wén mó nǐ fāng fǎ、 shuǐ wén suí jī fēn xī fāng fǎ、 shuǐ wén xì tǒng fēn xī fāng fǎ， shǐ rén men yán jiū shuǐ wén xiàn xiàng de néng lì fā zhǎn dào xīn de shuǐ píng； yóu qí shì diàn zǐ jì suàn jī de yìng yòng， shǐ shuǐ wén kē xué cóng shuǐ wén guān cè dào jī běn guī lǜ de yán jiū， yóu rén lì hé jī xiè cāo zuò， fā zhǎn dào yǐ diàn zǐ jì suàn jī wéi hé xīn de zì dòng huà。
　　 shuǐ wén kē xué hé qí tā kē xué zhī jiān de biān yuán kē xué zhèng zài bù duàn xīng qǐ， xué kē jiān de kòngxì zhú jiàn dé dào tián bǔ。 tóng shí， rén men kāi shǐ kàn dào， shuǐ yǐ chéng wéi yǐng xiǎng shè huì fā zhǎn de zhòng yào yīn sù。 shuǐ zài biǎo xiàn tā de zì rán shǔ xìng de tóng shí， tā de shè huì shǔ xìng yě rì yì biǎo xiàn chū lái， bìng zhú jiàn wéi rén men suǒ rèn shí。 yīn cǐ， shuǐ wén kē xué jiāng yòu kě néng fā zhǎn chéng wéi jù yòu zì rán kē xué hé shè huì kē xué shuāngchóng xìng zhì de yī mén zōng hé xìng kē xué。
　　【 shuǐ wén xué de yán jiū tè diǎn】
　　 shuǐ wén xún huán shì zì rán jiè gè zhǒng shuǐ tǐ de cún zài tiáo jiàn hé xiāng hù lián xì de niǔ dài， shì shuǐ de gè zhǒng yùn dòng、 biàn huà xíng shì de zǒng hé， shì shuǐ wén kē xué yán jiū de zhù yào duì xiàng hé hé xīn nèi róng； ér zài shuǐ wén xún huán guò chéng zhōng， shuǐ wén xiàn xiàng suǒ biǎo xiàn chū de tè diǎn， jué dìng liǎo shuǐ wén kē xué yán jiū de tè diǎn。
　　 shǒu xiān， shuǐ wén kē xué bǎ gè zhǒng shuǐ wén xiàn xiàng zuò wéi yī gè zhěng tǐ， bìng bǎ tā men tóng dà qì juàn、 yán shí juàn、 shēng wù juàn hé rén lèi huó dòng duì tā men de yǐng xiǎng jié hé qǐ lái jìn xíng yán jiū。 lì rú， zài jiè zhù shuǐ liàng píng héng fāng fǎ yán jiū mǒu gè liú yù de shuǐ liàng biàn huà shí， jì yào kǎo lǜ liú yù zhōu wéi dà qì zhōng shuǐ qì shū sòng， yě yào kǎo lǜ liú yù shàng kōng dà qì zhōng shuǐfèn hán liàng de biàn huà； jì yào kǎo lǜ jiàng shuǐ， yě yào kǎo lǜ zhēng fā； jì yào kǎo lǜ liú yù de dì miàn jìng liú， yě yào kǎo lǜ liú yù tǔ rǎng hán shuǐ liàng hé liú yù nèi wài dì xià shuǐ de jiāo huàn， ér qiě hái yào kǎo lǜ liú yù nèi shuǐ lì gōng chéng， yǐ jí qí tā rén lèi huó dòng de yǐng xiǎng。
　　 qí cì， shuǐ wén kē xué zhù yào gēn jù yǐ yòu de shuǐ wén zī liào， yù cè huò yù gū shuǐ wén qíng shì wèi lái zhuàng kuàng， zhí jiē wéi rén lèi de shēng huó hé shēng chǎn fú wù。 lì rú， tí gōng hóng shuǐ yù bào hé gè zhǒng shuǐ qíng yù bào， duì hàn lào zāi hài de fā shēng zuò chū zhōng cháng qī yù cè， wéi shuǐ lì gōng chéng zài wèi lái yùn zhuǎn shí qī zhōng kě néng yù dào de tè dà hóng shuǐ zuò chū gàilǜ yù gū děng。
　　 shuǐ wén kē xué zhù yào kào jiàn lì cóng jú bù dào quán qiú de shuǐ wén guān cè zhàn wǎng， tōng guò duì zì rán jiè yè yǐ fā shēng de shuǐ wén xiàn xiàng de guān cè jìn xíng fēn xī hé yán jiū。 gè zhǒng shuǐ wén shí yàn， chú shǎo shù zài shí yàn shì nèi jìn xíng yǐ wài， zhù yào shì zài zì rán jiè zhōng， lì rú zài shí yàn liú yù zhōng jìn xíng。
　　 zài shuǐ wén kē xué yán jiū zhōng guǎng fàn cǎi yòng chéng yīn fēn xī hé tǒng jì fēn xī de fāng fǎ， bìng shǐ 'èr zhě jìn liàng jié hé qǐ lái。 chéng yīn fēn xī zhù yào yǐ wù lǐ xué yuán lǐ wéi jī chǔ， tōng cháng jiàn lì mǒu zhǒng xíng shì díquè dìng xìng mó xíng， yǐ yán jiū shuǐ wén xiàn xiàng fā zhǎn yǎn biàn guò chéng zhōng díquè dìng xìng guī lǜ。 tǒng jì fēn xī fǎ yǐ gàilǜ lùn wéi jī chǔ， tōng cháng jiàn lì mǒu zhǒng gàilǜ mó xíng ( chún suí jī mó xíng )， tàn tǎo shuǐ wén xiàn xiàng de tǒng jì guī lǜ。
　　【 shuǐ wén kē xué de fēn zhī】
　　 yóu yú shuǐ zài rén lèi shēng cún hé shè huì fā zhǎn zhōng de zhòng yào zuò yòng， suǒ yǐ shuǐ wén kē xué bù dān chún shì yī mén jī chǔ kē xué， yě shì yī mén guǎng fàn wéi shēng chǎn hé shēng huó fú wù de yìng yòng kē xué。
　　 shuǐ wén kē xué bù duàn cóng shù xué、 wù lǐ xué、 huà xué děng jī chǔ kē xué zhōng jí qǔ yǎng liào。 tā yùn yòng shù xué lì xué dìng lǜ hé fāng fǎ miáo shù shuǐ de yùn dòng； yùn yòng wù lǐ xué zhōng de rè xué、 shēng xué hé guāng xué yuán lǐ， yán jiū shuǐ tǐ de rè zhuàng tài hé jiě shì shuǐ tǐ zhōng de shēng xué hé guāng xué xiàn xiàng； gēn jù huà xué jiàn hé fènzǐ dì hé de lǐ lùn， chǎn míng shuǐ de yè tài、 qì tài hé gù tài de zhuǎn huà yuán yīn hé fāng shì děng děng。
　　 yīn wéi shuǐ wén xún huán shǐ shuǐ juàn、 dà qì juàn hé yán shí juàn jǐn mì lián xì， suǒ yǐ， shuǐ wén kē xué yòu yǔ dì qiú kē xué tǐ xì zhōng de dà qì kē xué、 dì zhì xué hé zì rán dì lǐ xué děng de guān xì mìqiè。
　　 shuǐ wén kē xué kāi shǐ zhù yào yán jiū hé liú、 húpō、 zhǎo zé、 bīng chuān hé jī xuě， yǐ hòu kuò zhǎn dào dì xià shuǐ、 dà qì zhōng de shuǐ hé hǎi yáng zhōng de shuǐ。 chuán tǒng de shuǐ wén kē xué shì 'àn yán jiū duì xiàng huàfēn fēn zhī xué kē de， zhù yào yòu： hé liú shuǐ wén xué 、 húpō shuǐ wén xué 、 zhǎo zé shuǐ wén xué 、 bīng chuān shuǐ wén xué 、 xuě shuǐ wén xué 、 shuǐ wén qì xiàng xué、 dì xià shuǐ shuǐ wén xué 、 qū yù shuǐ wén xué hé hǎi yáng shuǐ wén xué děng。
　　 hé liú shuǐ wén xué yě chēng hé chuān shuǐ wén xué ， yán jiū hé liú de zì rán dì lǐ tè zhēng、 hé liú de bǔjǐ、 jìng liú xíng chéng hé biàn huà guī lǜ、 hé liú de shuǐ wēn hé bīng qíng、 hé liú ní shā yùn dòng hé hé chuáng yǎn biàn、 hé shuǐ de huà xué chéngfèn、 hé liú yǔ huán jìng de guān xì děng。
　　 húpō shuǐ wén xué zhù yào yán jiū húpō zhōng de shuǐ liàng biàn huà hé yùn dòng， hú shuǐ de wù lǐ tè xìng hé huà xué chéngfèn、 húpō chén jī húpō de lì yòng děng。
　　 zhǎo zé shuǐ wén xué yán jiū zhǎo zé jìng liú、 zhǎo zé shuǐ de wù lǐ huà xué xìng zhì、 zhǎo zé duì hé liú hé húpō de bǔjǐ、 zhǎo zé gǎi liáng děng。
　　 bīng chuān shuǐ wén xué zhù yào yán jiū bīng chuān de fēn bù、 xíng chéng hé yùn dòng、 bīng chuān róng shuǐ jìng liú de xíng chéng guò chéng jí qí shí kōng fēn bù、 bīng chuān tū fā xìng hóng shuǐ de xíng chéng jī zhì hé yù cè、 bīng chuān shuǐ zī yuán de lì yòng。
　　 xuě shuǐ wén xué zhù yào yán jiū jī xuě de shù liàng hé fēn bù、 róng xuě guò chéng、 róng xuě shuǐ duì hé liú hé húpō de bǔjǐ、 róng xuě hóng shuǐ de xíng chéng hé yù bào， yòu shí bǎ xuě shuǐ wén xué hé bīng chuān shuǐ wén xué hé chēng wéi xuě bīng shuǐ wén xué 。
　　 shuǐ wén qì xiàng xué yán jiū shuǐ juàn hé dà qì juàn de xiāng hù guān xì， bāo kuò dà qì zhōng shuǐ wén xún huán hé shuǐ liàng píng héng， yǐ zhēng fā、 níng jié、 jiàng shuǐ wéi zhù yào fāng shì de dà qì yǔ xià diàn miàn de shuǐfèn jiāo huàn， qí zhōng yóu qí zhuózhòng yán jiū bào yǔ hé gān hàn fā shēng hé fā zhǎn de guī lǜ。
　　 dì xià shuǐ shuǐ wén xué zhù yào yán jiū dì xià shuǐ de xíng chéng hé yùn dòng， dì xià shuǐ yǔ hé liú， húpō de xiāng hù bǔjǐ， dì xià shuǐ zī yuán de píng jià hé kāi fā lì yòng。
　　 qū yù shuǐ wén xué zhuózhòng yán jiū mǒu xiē tè dìng dì qū de shuǐ wén xiàn xiàng， rú hé kǒu shuǐ wén， pō dì shuǐ wén、 píng yuán shuǐ wén、 yán róng dì qū shuǐ wén、 gān hàn dì qū shuǐ wén xiàn xiàng děng。
　　 hǎi yáng shuǐ wén xué zhuózhòng yán jiū hǎi shuǐ de wù lǐ xìng zhì hé huà xué chéngfèn， hǎi yáng zhōng de bō làng、 cháo xī、 yáng liú、 hǎi 'àn dài ní shā yùn dòng děng。 shàng shù zhū xué kē tōng cháng yě tǒng chēng wéi pǔ tōng shuǐ wén xué huò shuǐ wén xué 。
　　 shuǐ wén kē xué zhù yào tōng guò dìng diǎn guān cè、 yě wài chá kān hé shuǐ wén shí yàn ( zhù yào shì yě wài shí yàn ) děng shǒu duàn， huò dé shuǐ tǐ shí kōng fēn bù hé yùn dòng biàn huà de xìn xī， yīn 'ér zhú jiàn xíng chéng liǎo shuǐ wén cè yàn xué、 shuǐ wén diào chá、 shuǐ wén shí yàn sān gè fēn zhī xué kē。
　　 shuǐ wén cè yàn xué yán jiū rú hé zhèng què、 jīng jì、 xùn sù dì cè dìng gè zhǒng shuǐ wén yào sù de shù liàng jí qí zài shí jiān hé kōng jiān shàng de biàn huà， zhù yào bāo kuò zhàn wǎng bù shè、 cè yàn fāng fǎ hé zī liào zhěng biān fāng fǎ de yán jiū。 hái bāo kuò cèliáng yí qì de yán zhì hé zī liào cún chǔ、 jiǎn suǒ、 chuán sòng xì tǒng de yán jiū。
　　 shuǐ wén diào chá shì shuǐ wén kē xué de yě wài kān cè hé kǎo chá bù fēn， zhǐ zài duì shuǐ tǐ xíng tài hé shù liàng、 jí shuǐ miàn jī nèi de zì rán dì lǐ tiáo jiàn děng zuò chū kē xué de fēn xī hé jié jià。 zài zhōng guó， lì shǐ dà bào yǔ、 lì shǐ dà hóng shuǐ hé kū shuǐ de diào chá shì shuǐ wén diào chá de zhòng yào nèi róng。
　　 shuǐ wén shí yàn zhǐ zài tōng guò yě wài hé shì nèi shí yàn， jiē shì shuǐ wén xún huán guò chéng gè huán jié zhōng shuǐ de yùn dòng、 biàn huà de mǒu xiē guī lǜ， rú shuǐ xiàng tǔ zhōng xià shèn de guī lǜ， tǔ rǎng shuǐ de yùn dòng guī lǜ、 jìng liú xíng chéng guī lǜ、 tǔ rǎng hé shuǐ miàn zhēng fā de guī lǜ， yǐ jí rén lèi huó dòng de shuǐ wén xiào yìng děng。
　　 shuǐ wén kē xué zuò wéi yī mén yìng yòng kē xué zhù yào bāo kuò gōng chéng shuǐ wén xué 、 nóng yè shuǐ wén xué 、 sēn lín shuǐ wén xué 、 dū shì shuǐ wén xué 、 yī liáo ( wèi shēng ) shuǐ wén xué děng fēn zhī xué kē， qí zhōng yǐ gōng chéng shuǐ wén xué fā zhǎn zuì wéi xùn sù。
　　 gōng chéng shuǐ wén xué bāo kuò shuǐ wén jì suàn、 shuǐ lì jì suàn、 shuǐ wén yù bào děng zǔ chéng bù fēn， shuǐ wén jì suàn hé shuǐ lì jì suàn wéi gè lèi fáng hóng gōng chéng、 guàn gài gōng chéng、 shuǐ lì fā diàn、 háng yùn gōng chéng、 dào lù hé qiáo tǒng gōng chéng、 jūn shì gōng chéng děng de guī huá、 shè jì tí gōng shuǐ wén yǐ jù。
　　 shuǐ wén yù bào wéi gōng chéng de shī gōng hé yùn zhuǎn jí guó mín jīng jì gè bù mén tí gōng hóng shuǐ、 kū shuǐ、 bīng qíng děng gè zhǒng xíng shì de shuǐ wén yù bào。
　　 nóng yè shuǐ wén xué zhù yào yán jiū shuǐfèn héng tǔ rǎng héng zhí wù xì tǒng zhōng yǔ zuò wù shēngzhǎng yòu guān de shuǐ wén wèn tí， yóu qí zhuózhòng yán jiū zhí wù sàn fā hé tǔ rǎng shuǐ de yùn dòng guī lǜ， wéi nóng yè guī huá hé nóng zuò wù zēng chǎn tí gōng shuǐ wén yǐ jù。
　　 sēn lín shuǐ wén xué zhuózhòng yán jiū sēn lín zài shuǐ wén xún huán zhōng de zuò yòng jí sēn lín de shuǐ wén xiào yìng， bāo kuò sēn lín duì jiàng shuǐ、 zhēng fā hé jìng liú xíng chéng de yǐng xiǎng。
　　 dū shì shuǐ wén xué shì yìng yòng shuǐ wén xué zhōng jiào nián qīng de fēn zhī xué kē zhuózhòng yán jiū chéng shì fā zhǎn zhōng de shuǐ zī yuán、 xū shì pái shuǐ de huán jìng xiào yìnghè chéng shì duì jìng liú xíng chéng de yǐng xiǎng děng wèn tí。
　　20 shì jì 50 nián dài yǐ lái， suí zhe kē xué jì shù de xùn sù fā zhǎn， shuǐ wén kē xué bù duàn yǐn rù xǔ duō qí tā xué kē de xīn chéng jiù， chū xiàn liǎo yī xiē xīn de fēn zhī xué kē， lì rú， zài shuǐ wén diào chá hé shuǐ wén yù bào zhōng， yán jiū yáo gǎn jì shù de yìng yòng， zhú jiàn xíng chéng yáo gǎn shuǐ wén xué ； zài shuǐ wén shí yàn、 dì xià shuǐ yùn dòng yán jiū zhōng yìng yòng hé jì shù， zhú jiàn xíng chéng tóng wèi sù shuǐ wén xué ； suí jī guò chéng de lǐ lùn hé fāng fǎ de yǐn rù， zhú jiàn xíng chéng suí jī shuǐ wén xué 。
　　 zhè xiē xīn de fēn zhī xué kē suī rán zài chéng shú chéng dù shàng dū hái bù néng yǔ shuǐ wén kē xué tǐ xì zhōng yuán yòu xué kē xiāng tí bìng lùn， dàn tā men biǎo míng， shuǐ wén kē xué zài jì xù fēn niè、 bù duàn méng fā xīn de fēn zhī。
bǎi kē cí diǎn
　　shuiwenxue
　　 shuǐ wén xué
　　hydrology
　　　　 jiàn shuǐ wén kē xué。
　　　　
yīngwénjièshì
  1. :  hydroaraphy
  2. n.:  hydrography,  hydrology
  3. adj.:  hydrological
xiàngguāncí
shuǐ wén bǎi kē cí diǎn dà qì kē xué hé liú hé liú shuǐ wén xué jiào yù kē xué dì lǐ xué
xué kē bǎi kē dà quán kǎo gǔ xué yīng yǔ shuǐ wén mó xíng dì lǐ dì qiú bāo qì dài wù zhì
néng liàng yùn yí shuǐ wén dì zhì dì zhì xué tǔ rǎng xué dì xíng xué dì qiú kē xué gèng duō jiēguǒ ...
bāo hán cí
shuǐ wén xué jiāshuǐ wén xué zhěfēng shuǐ wén xué
shān shuǐ wén xuégǔ shuǐ wén xuéhé liú shuǐ wén xué
qiū shuǐ wén xué shèshuǐ lì shuǐ wén xuéqiū shuǐ wén xué huì
shuǐ wén xué yuán lǐbīng chuān shuǐ wén xuéhé chuān shuǐ wén xué
yìng yòng shuǐ wén xuéhúpō shuǐ wén xuéshēng tài shuǐ wén xué
dì xià shuǐ wén xuénóng yè shuǐ wén xuésēn lín shuǐ wén xué
gōng chéng shuǐ wén xuélù dì shuǐ wén xuédì biǎo shuǐ wén xué
hé kǒu shuǐ wén xuésuí jī shuǐ wén xuézhǎo zé shuǐ wén xué
dū shì shuǐ wén xuéhǎi yáng shuǐ wén xuébīng xuě shuǐ wén xué
chéng shì shuǐ wén xuéhuán jìng shuǐ wén xuédī shuǐ wén xué shè
dàn shuǐ wén xué shètǔ rǎng shuǐ wén xuéjī xuě shuǐ wén xué
hú zhǎo shuǐ wén xuéquè dìng shuǐ wén xuéyán róng shuǐ wén xué
dì xíng shuǐ wén xuédòng lì shuǐ wén xuéshān pō shuǐ wén xué
dì zhì shuǐ wén xuéshān dì shuǐ wén xuédì xià shuǐ shuǐ wén xué
bāo qì dài shuǐ wén xuédì biǎo shuǐ shuǐ wén xuégān hàn qū shuǐ wén xué
kā sī tè shuǐ wén xuétóng wèi sù rè shuǐ wén xuéyìng yòng shuǐ wén xué shǒu cè
zhōng guó shuǐ wén xué shù tuán tǐyún nán mín zú zhōng xué dī shuǐ wén xué shètóng wèi sù shuǐ wén xué zuì xīn yán jiū jìn zhǎn
xīn gòu zào yùn dòng shuǐ wén xué yán jiū fǎshuǐ wén shēng tài xué yǔ shēng tài shuǐ wén xué dì xià shuǐ wén xué chū bù yǔ dì xià shuǐ zī yuán píng jià
shuǐ wén xué zhōng de gàilǜ lùn yǔ shù lǐ tǒng jì
fēnlèixiángqíng
gèng duō jiēguǒ ...
<span title=张>zhāng</span> <span title=开>kāi</span> dàn shuǐ xiè hú hú zhōu shuǐ wén hú bīn zhǎo zé fēn shuǐ lǐng
hǎi tān hǎi wān cháo xī yǐn lì hóng shuǐ shā tān
shàng yóu shuǐ wèi liú liàng hǎi bá hǎi bīn pù bù
gān hàn zhǎng cháo hé chuáng kā sī tè ní shí liú shuǐ xì
xià yóu zhī liú liú yù tuān liú zhōu zhuǎn hóng fēng
xī gǔ yānmò qiān yǐn lì pái shuǐ gōu fàn làn chōng shuà
tuì cháo shān hóng bào hóng chōng shí shuǐ huà xué hóng fēng liú liàng
yán qīn fù yíng yǎng hú róng xuě hóng shuǐ dài biǎo xìng liú yù shí yàn liú yù shuǐ wén gān hàn
hé liú zòng pōu miàn hǎi xiào hé kǒu hé qū qiǎn tān shā zhōu
gāo chéng jiāng hé pù qì hé wān dī shuǐ wèi fēn shuǐ xiàn