|
|
zōng jiào xué
TheStudyofReligion
yǐ zōng jiào wéi yán jiū duì xiàng de shè huì kē xué。
tōng guò zōng jiào xiàn xiàng yán jiū zōng jiào de qǐ yuán、 yǎn huà、 xìng zhì、 guī lǜ、 zuò yòng děng de rén wén shè huì xué kē。
àn qí yán jiū fāng fǎ kě fēn wéi miáo shù xìng yán jiū hé guī fàn xìng yán jiū liǎng dà lèi。 qián zhě yòng miáo shù fāng fǎ jìn xíng yán jiū， duì zōng jiào cǎi qǔ jià zhí zhōng lì tài dù， cè zhòng yú zōng jiào de lì shǐ xìng hé jié gòu xìng； hòu zhě yòng guī fàn fāng fǎ jìn xíng yán jiū， bù huí bì duì zōng jiào de jià zhí pàn duàn， cè zhòng yú zōng jiào de tǐ yàn、 mìng tí hé xìn niàn děng de zhēn shí xìng hé kě jiē shòu xìng。
19 shì jì xià bàn yè， xī fāng zōng jiào xué zhě shǒu xiān jiàn lì liǎo zhè mén xué kē。 yī bān yǐ mài kè sī · miù lè 1873 nián fā biǎo《 zōng jiào xué dǎo lùn》、 shuài xiān shǐ yòng “ zōng jiào xué ” yī cí wéi qí kāi duān。 yīn duì zōng jiào xué yán jiū duì xiàng、 zhù tǐ、 mùdì hé fāng fǎ děng de bù tóng kàn fǎ， xī fāng zōng jiào xué yòu xiá yì hé guǎng yì zhī fēn。 shén xué lǐng yù yǐ wài de xué zhě yī bān zhǐ chéng rèn xiá yì zōng jiào xué ， jí chún lì shǐ xìng、 kè guān xìng miáo shù hé bǐ jiào、 bù dài zhù guān jià zhí píng duàn de zōng jiào xué ， rèn wéi tā shì yī mén yán jiū gǎn xìng shì shí de jīng yàn xué kē、 bìng fēi lùn shù zhé xué zhù zhāng de guī fàn xué kē， yīn cǐ jì qū bié yú xiāng xìn shén líng cún zài wéi qián tí de shén xué， yě bù tóng yú fǒu dìng shén líng cún zài de wú shén lùn xué shuō， ér shì bǎ shè huì lì shǐ zhōng cún zài de zōng jiào xiàn xiàng zuò wéi qí yán jiū kè tǐ， tàn tǎo qí qǐ yuán yǔ fā zhǎn lì shǐ， kǎo chá qí guān niàn、 xíng dòng jí zǔ zhì xíng tài， fēn xī qí dé yǐ shēng cún de shè huì wén huà bèi jǐng yǔ jī chǔ， zhǎo chū qí nèi zài xìng zhì hé guī lǜ、 shè huì gōng néng hé zuò yòng。 zhè xiē xué zhě yīn qiáng diào duì zōng jiào de miáo shù xìng zhǎn shì 'ér bù tóng yì cǎi yòng dài yòu guī fàn yì yì de“ zōng jiào xué ” yī cí lái gài kuò qí xué kē， tū chū lì shǐ xìng miáo shù de xué zhě chēng tā wéi zōng jiào shǐ xué， bìng shǐ qí chéng wéi guó jì zōng jiào xué xué kē zǔ zhì hé xué shù xié huì de zhèng shì míng chēng， ér tū chū bǐ jiào xìng miáo shù de xué zhě zé xí guàn chēng tā wéi bǐ jiào zōng jiào xué 。 dàn bù shǎo zōng jiào xué zhě běn shēn yòu shì zhé xué jiā huò shén xué jiā， tā men bù tóng yì bǎ zōng jiào xué kàn chéng chún cuì miáo shù huò lǐ jiě de xué kē， rèn wéi bù bāo kuò jià zhí xìng pàn duàn hé guī fàn xìng yán jiū de zōng jiào xué shì bù wán bèi de， yīn cǐ jiān chí yī zhǒng guǎng yì de lǐ jiě， zhù zhāng jiāng suǒ yòu zhuān mén yán jiū zōng jiào xiàn xiàng de xué kē dū guī rù zōng jiào xué ， qiáng diào tā yìng zhèng shì zōng jiào de běn zhì jí jià zhí qǔ xiàng wèn tí， bù néng pái chì duì zōng jiào de guī fàn xìng、 jiè dìng xìng yán jiū。 zhè yàng， xiá yì de zōng jiào xué bāo kuò duì zōng jiào fā zhǎn jìn xíng xì tǒng yán jiū de zōng jiào shǐ xué、 duì gè zhǒng bù tóng zōng jiào jìn xíng bǐ jiào yán jiū de bǐ jiào zōng jiào xué 、 duì zōng jiào shǐ shí jiā yǐ xiàn xiàng miáo shù hé chōu xiàng guī lèi de zōng jiào xiàn xiàng xué、 tàn jiū rén lèi jīng shén xīn lǐ duì zōng jiào de tǐ wù yǐ jí xìn yǎng zhě de gè zhǒng zōng jiào tǐ yàn de zōng jiào xīn lǐ xué yǐ jí zōng jiào shè huì xué、 zōng jiào rén lèi xué、 zōng jiào dì lǐ xué、 zōng jiào shēng tài xué děng miáo shù xìng xué kē， ér guǎng yì de zōng jiào xué zé zēng jiā liǎo cóng zhé xué、 shì jiè guān de jiǎo dù duì zōng jiào běn zhì、 zōng jiào yì yì、 zōng jiào gài niàn jìn xíng yán jiū hé jiè shuō de zōng jiào zhé xué、 huí gù zǒng jié rén men cóng zhé xué、 xīn lǐ xué、 shè huì xué děng jiǎo dù duì zōng jiào de jiàn bié yǔ pī píng de zōng jiào pī píng xué hé duì gè zhǒng zōng jiào xìn yǎng guān niàn hé shén xué lǐ lùn jìn xíng bǐ jiào yán jiū de zōng jiào shén xué děng guī fàn xìng xué kē。
fā zhǎn jiǎn shǐ
zōng jiào xué gè xué kē de xíng chéng yǐ rén lèi lì shǐ shàng yóu lái yǐ jiǔ de zōng jiào guān chá jí yán jiū wéi jī chǔ。 zǎo zài gǔ xī là shí qī， rén men jiù kāi shǐ guān chá zōng jiào xiàn xiàng， zhù yì dào gè mín zú zōng jiào de bù tóng。 gōng yuán qián 6 shì jì yī 'ào lì 'ān zhé xué jiā sè nuò fēn ní jiù céng zhǐ chū， bù tóng mín zú gè zì 'àn zhào běn mín zú rén wù tè zhēng lái sù zào běn mín zú de shén líng xíng xiàng， yóu cǐ zhǎn shì de shén xìng zì rán huì zhí jiē fǎn yìng chū qí mín zú tè xìng。 qián 3 shì jì de xī lè ní xué pài sī xiǎng jiā 'ōu hēi měi lǔ yě céng zài qí《 shèng shǐ》 zhōng lùn jí tā zài yìn dù yáng hǎi dǎo shàng suǒ fā xiàn de gǔ miào jīn zhù zhī míng wén， rèn wéi zhè xiē míng wén suǒ zài zhòng shén jūn yóu gǔ dài yīng xióng、 guó wáng、 bù zú zǔ xiān děng shén huà 'ér lái。 zhè xiē kàn fǎ yǐ jiāng shén líng wèn tí zuò wéi qí dān dú fēn xī、 tàn tǎo de duì xiàng， bìng shì tú cóng xiāng guān mín zú de shè huì wén huà bèi jǐng zhōng zhǎo dào zhèng què dá 'àn。 gǔ luó mǎ shí qī de jī dū jiào sī xiǎng jiā yì zhù yì dào qí tā zōng jiào de shén xué jià zhí hé cún zài yì yì děng wèn tí， tā men céng yán jiū duì bǐ bù tóng zōng jiào， cháng shì zhe gòu lè zōng jiào fā zhǎn de lì shǐ。 zhè zhǒng xué shù chuán tǒng zài zhěng gè zhōng shì jì dé yǐ bǎo cún fā huī， péi gēn、 tuō mǎ sī · ā kuí nà hé kù sà de ní gǔ lā děng réndōu cóng bù tóng jiǎo dù shēn rù yán jiū guò jī dū jiào yǔ qí tā zōng jiào de guān xì wèn tí， kù sà de ní gǔ lā hái céng yǐ“ yī zhǒng zōng jiào de duō zhǒng chóng bài fāng shì” de shuō fǎ lái wéi gè zhǒng zōng jiào qiú tóng cún yì。
ōu zhōu wén yì fù xīng yǐ hòu， rén men duì zōng jiào de rèn shí yòu liǎo xīn de fā zhǎn hé tū pò， ér jìn dài jī dū jiào hǎi wài chuán jiào huó dòng yě wéi zhī tí gōng liǎo jiē chù qí tā zōng jiào de zhòng duō jī huì。 dào 17、 18 shì jì shí， yī xiē 'ōu zhōu xué zhě kāi shǐ duì zōng jiào xì tǒng yán jiū， chū xiàn liǎo yī pī miáo shù zōng jiào xiàn xiàng hé zōng jiào lì shǐ de zhù zuò， rú hè 'ěr bó tè de《 lùn yì jiào》、 xiū mó de《 zì rán zōng jiào shǐ》 hé bù luó sài de《 lùn wù shén chóng bài》 děng。 18、 19 shì jì zhī jiāo， xī fāng xué zhě kāi shǐ jiē chù bìng yán jiū gǔ dài yìn dù、 bō sī hé 'āi jí de zōng jiào jīng diǎn。 1771 nián， fǎ guó xué zhě dù bái lóng fǎ yì liǎo bō sī gǔ jīng《 ā wéi sī tuó》， cǐ hòu yòu yòng lā dīng wén yì chū yìn dù pó luó mén jiào jīng diǎn《 ào yì shū》。 dé guó xué zhě gé luó dé fēn yú 1802 nián pò yì xiē xíng wén zì chéng gōng。 fǎ guó xué zhě shāng bó liáng yě yīn 1822 nián yì jiě gǔ 'āi jí xiàng xíng wén zì de chéng guǒ 'ér diàn dìng liǎo 'āi jí xué de jī chǔ。 xǔ duō xué zhě hái zhǎn kāi liǎo duì gǔ bā bǐ lún zōng jiào wén xiàn de zhěng lǐ yán jiū。 zhè yàng， āi jí xué、 yà shù xué、 yī lǎng xué、 yìn dù xué、 xī bó lái xué děng xīn xué kē xiāng jì diàn lì， tā men wéi xì tǒng yán jiū zōng jiào tí gōng liǎo zhēn guì de dì yī shǒu cái liào hé xiān jìn de yán jiū shǒu duàn。 zhè yī shí qī wén huà rén lèi xué de fā zhǎn yě wéi zōng jiào xué de jiàn lì chuàng zào liǎo tiáo jiàn。 xī fāng rén lèi xué zhě duì shàng chù yú yuán shǐ shè huì shì zú bù luò jiē duàn de měi zhōu、 dà yáng zhōu hé fēi zhōu děng dì tǔ zhù mín zú jìn xíng diào chá yán jiū， sōu jí dào yòu guān yuán shǐ wén huà jí zōng jiào de zhòng yào cái liào， chū bǎn liǎo dà liàng xué shù lùn zhù。 cǐ wài， xī fāng shè huì xué de chū xiàn duì zōng jiào xué de xíng chéng yì yòu zhí jiē yǐng xiǎng。 kǒng dé hé sī bīn sài fēn bié zài fǎ guó hé yīng guó tí chū liǎo shè huì yǎn huà de xué shuō， chuàng lì liǎo xiàn dài shè huì xué tǐ xì， bìng duì zōng jiào de qǐ yuán hé yǎn biàn fù yú shè huì xué yì yì shàng de tàn jiū。
19 shì jì mò zhì 20 shì jì chū shì zōng jiào xué zī liào jī lěi hé gè fēn zhī xué kē kāi chuàng de shí qī。 tài lè yú 1871 nián chū bǎn qí dài biǎo zuò《 yuán shǐ wén huà》， wéi yuán shǐ zōng jiào yán jiū tí gōng liǎo zhòng yào sī xiǎng hé sù cái； miù lè zì 1875 nián yǐ lái kāi shǐ zhù biān chū bǎn duō dá 51 juàn de《 dōng fāng shèng shū jí》； fú léi zé zé zài 1911 ～ 1927 nián huì biān chū bǎn liǎo 12 juàn běn《 jīn zhī， duì fǎ shù yǔ zōng jiào de yán jiū》； shāng tè pí yú 1887 nián chū bǎn qí《 zōng jiào shǐ xué jiào kē shū》， shuài xiān tí chū liǎo duì zōng jiào xiàn xiàng xué de tàn jiū； suǒ dé bù lǔ mǔ yě yú 1913 nián fā biǎo qí《 zì rán shén xué yǔ pǔ tōng zōng jiào shǐ xué》 yī shū； féng tè zì 1900～ 1920 nián xiě chéng de 10 juàn zhù zuò《 mín zú xīn lǐ xué： duì yǔ yán、 shén huà hé xí sú fā zhǎn guī lǜ de tàn tǎo》， yǐ jí zhān mǔ shì 1902 nián zhěng lǐ chū bǎn de qí 1899 nián 'ài dīng bǎo dà xué jí fú tè jiǎng yǎn lù《 zōng jiào jīng yàn zhǒng zhǒng》 děng shǐ zōng jiào xīn lǐ xué qiǎo rán dàn shēng； ér fàn · dé · liè 'ōu 1925 nián chū bǎn de《 zōng jiào xiàn xiàng xué》 yī shū zé xuān gào liǎo zōng jiào xiàn xiàng xué tǐ xì de zhēn zhèng diàn lì。
yán jiū fāng fǎ
zài fāng fǎ lùn shàng， zōng jiào xué xī shōu liǎo xiàn dài zì rán kē xué hé shè huì kē xué de zhòng yào chéng guǒ， bǎ yǔ yán xué、 kǎo gǔ xué、 xīn lǐ xué、 dì lǐ xué、 shè huì xué、 mín zú xué、 rén lèi xué、 zhé xué、 lì shǐ xué děng zuò wéi zì jǐ zōng jiào yán jiū de fǔ zhù xué kē， jiè jiàn bìng cǎi yòng liǎo zhè xiē xué kē de yī xiē jī běn fàn chóu hé fāng fǎ， shǐ bǐ cǐ yòu liǎo jiāo chā hù shèn de guān xì。 zōng jiào xué tōng xíng de yán jiū fāng fǎ zhù yào wéi zòng xiàng miáo shù、 héng xiàng bǐ jiào、 yǐ jí xiàn xiàng xué tàn jiū hé jīng shén fēn xī fāng fǎ。 zòng xiàng miáo shù zhuóyǎn yú shí jiān yì yì， jí duì zōng jiào fā zhǎn de lì shǐ zuò jìn liàng kè guān de xù shù， yǐ biān nián shǐ de shùn xù lái miáo xiě mǒu yī zōng jiào huò zhěng gè rén lèi zōng jiào de fā zhǎn jiē duàn、 yǎn biàn guò chéng jí xīng shuāi shǐ shí， gòu lè chū zōng jiào chén fú、 biàn qiān de zhěng tǐ lián xiàn。 héng xiàng bǐ jiào zé lì zú yú kōng jiān yì yì， jí zhù zhòng zōng jiào zài kōng jiān dì yù shàng de bù tóng hé xíng shì zhǒng lèi shàng de duō yàng， tōng guò duì bù tóng zōng jiào de bǐ jiào 'ér zhǎo chū zōng jiào de gòng tóng běn zhì hé yì yì， zhǎn shì zōng jiào de diǎn xíng xíng shì hé jù tǐ tè zhēng。 yī bān lái kàn， zhè zhǒng héng xiàng bǐ jiào bāo kuò xíng shì shàng hé nèi róng shàng de bǐ jiào。 qián zhě shè jí duì zōng jiào fā zhǎn xíng shì jí qí jié gòu xíng shì de bǐ jiào， zhè zhǒng jié gòu dà tǐ wéi zōng jiào de shè huì jié gòu（ rú zōng jiào zǔ zhì、 tuán tǐ hé jī gòu）， zōng jiào de lǐ lùn gòu chéng（ rú zōng jiào zhōng de shén huà、 jiào yì、 xué shuō）， yǐ jí zōng jiào de shí jiàn mó shì（ rú zōng jiào lǐ bài、 qí dǎo、 xiàn jì děng yí shì）。 hòu zhě zé xún qiú gè zhǒng zōng jiào zài nèi róng shàng de yī zhì xìng， yǐ biàn cóng bù tóng zōng jiào zhōng zhǎo chū gòng tóng de、 běn zhì de dōng xī， rú shén líng guān niàn、 qián jìng xīn lǐ、 xìn yǎng xíng wéi、 shén shèng jié shè děng。 xiàn xiàng xué tàn jiū fāng fǎ shì yī zhǒng gèng wéi chōu xiàng、 gèng jù yòu běn zhì xìng de bǐ jiào yán jiū fāng fǎ， tā jiè zhù yú jìn xiàn dài xī fāng zhé xué zhōng xiàn xiàng xué hé quán shì xué de lǐ lùn， zhù zhāng gēn jù zōng jiào de běn zhì jié gòu lái dòng guān zōng jiào， jí bù yǐ lài yú zōng jiào xiàn xiàng zài shí kōng zhōng de wèi zhì hé tā duì wài zài wén huà huán jìng de yǐ shǔ lái chǎn míng zhè xiē xiàn xiàng， yīn 'ér chēng zhī wéi zhōng zhǐ zhù guān pàn duàn de xíng xiàng zhí guān huò běn zhì zhí guān。 jīng shén fēn xī fāng fǎ zé cóng rén de yì shí lǐng yù shēn rù dào qián yì shí lǐng yù， pōu xī rén de“ běn néng” duì qí jīng shén shēng huó hé zōng jiào xíng wéi de yǐng xiǎng yǔ zhī pèi， zhè zhǒng jīng shén fēn xī cóng fú luò yī dé cè zhòng gè rén zōng jiào xīn lǐ hé xìn yǎng jīng shén wèn tí 'ér yòu fā zhǎn dào róng gé duì zōng jiào shè huì xìng、 jí tǐ xìng qián yì shí huó dòng de fēn xī yán jiū。
yán jiū fàn wéi
zōng jiào xué yán jiū de fàn wéi bāo kuò zōng jiào de běn zhì yǔ yào sù、 zōng jiào de sī xiǎng yǔ guān niàn、 zōng jiào de tǐ yàn yǔ qíng gǎn、 zōng jiào de xíng wéi yǔ huó dòng、 zōng jiào de zǔ zhì yǔ zhì dù、 zōng jiào de qǐ yuán yǔ fā zhǎn、 yǐ jí zōng jiào yǔ qí tā shè huì yì shí huò wén huà xíng tài de guān xì děng。
xué shù jī gòu
zōng jiào xué lǐng yù de xué shù huó dòng cù chéng liǎo guó jì xìng zōng jiào xué jī gòu jí qí huì yì de dàn shēng。 1900 nián， gè guó xué zhě zài fǎ guó bā lí zhào kāi dì yī jiè guó jì zōng jiào shǐ dà huì， 1950 nián， zài hé lán 'ā mǔ sī tè dān zhào kāi de dì qī jiè dà huì shàng qí zhèng shì jī gòu guó jì zōng jiào shǐ xié huì（ InternationalAssociationfortheHistoryofReligions， jiǎn chēng IAHR） xuān gào chéng lì， dāng shí céng dìng míng wèiguó jì zōng jiào shǐ yán jiū xié huì ( jiǎn chēng IASHR）， hòu shěng lüè“ yán jiū” yī cí。 hé lán xué zhě fàn · dé · liè 'ōu dāng xuǎn wéi gāi xié huì shǒu rèn zhù xí。 xié huì hái zì 1954 nián qǐ chuàng kān bìng fā xíng liǎo《 nǔ màn》、《 zōng jiào xué 》 děng zá zhì， yǐ fǎn yìng zōng jiào xué zuì xīn yán jiū chéng guǒ jí fā zhǎn dòng tài。 yì dà lì xué zhě bǐ yáng jī wéi gāi xié huì xiàn rèn zhù xí。 zhōng guó zōng jiào xué huì yú 1979 nián chéng lì， zhōng guó xué zhě céng chū xí liǎo dì shí sì、 shí wǔ hé shí liù jiè guó jì zōng jiào shǐ dà huì。
zōng jiào xué shì rèn shí zōng jiào xiàn xiàng de běn zhì， jiē shì zōng jiào chǎn shēng hé fā zhǎn guī lǜ de kē xué。 zōng jiào xué suǒ yán jiū de duì xiàng shì zuò wéi shè huì xiàn xiàng de zōng jiào。 zōng jiào yǔ zhé xué、 dào dé、 fǎ lǜ、 zhèng zhì、 wén xué、 yì shù yī yàng， shì shàng céng jiàn zhù hé shè huì yì shí xíng shì de zhòng yào zǔ chéng bù fēn zhī yī。 měi yī zhǒng shè huì xiàn xiàng， shàng céng jiàn zhù hé shè huì yì shí xíng tài de gè gè bù mén dū yìng gāi 'ér qiě kě néng chéng wéi rén lèi rèn shí hé kē xué yán jiū de duì xiàng， zài cǐ jī chǔ shàng， jiàn lì qǐ dú lì de、 zì chéng tǐ xì de gè zhǒng zhé xué shè huì kē xué xué kē。 zōng jiào xué shì yǐ zōng jiào wéi yán jiū duì xiàng de dú lì xué kē， tā bù tóng yú yī bān zōng jiào guān ( zōng jiào lǐ lùn、 zōng jiào xué shuō ) yòu liǎng diǎn： qí yī shì tā zài xué kē shàng de dú lì xìng。 tā yǐ zōng jiào zhè yī shè huì lì shǐ xiàn xiàng zuò wéi rèn shí duì xiàng， duì tā jìn xíng xué shù xìng de kǎo chá hé yán jiū， zhēn zhèng de zōng jiào xué ， rú tóng zhé xué、 lì shǐ xué、 wén xué、 zhèng zhì xué、 fǎ lǜ xué děng xué kē yī yàng， yīnggāi shì yī mén dú lì de rén wén xué kē。 qí 'èr shì tā zài nèi róng shàng de xì tǒng xìng。 zōng jiào xué ， yīnggāi shì zài duì zōng jiào de gè gè fāng miàn jìn xíng xì tǒng yán jiū de jī chǔ shàng xíng chéng de guān yú zōng jiào de zhī shí tǐ xì， ér bù jǐn zhǐ shì gè bié xìng de guān diǎn hé lǐ lùn。 yòng mǎ kè sī zhù yì de shì jiè guān hé fāng fǎ lùn zhǐ dǎo duì zōng jiào gè zhǒng wèn tí de yán jiū xíng chéng mǎ kè sī zhù yì zōng jiào xué 。 mǎ kè sī zhù yì zài shè huì kē xué fāng miàn de chuán dà gòng xiàn zài yú bǎ biàn zhèng wéi wù zhù yì de shì jiè guān guàn chè dào shè huì lì shǐ lǐng yù， tí chū liǎo lì shǐ wéi wù lùn。 wéi wù shǐ guān yòng shè huì de jīng jì jī chǔ qù shuō míng yī qiē shàng céng jiàn zhù de tè xìng hé běn zhì， yòng jīng jì jī chǔ de biàn huà hé fā zhǎn lái shuō míng shàng céng jiàn shè de biàn huà hé fā zhǎn， zhè jiù jiē shì liǎo shàng céng jiàn zhù gè bù fēn de běn zhì， wèiwǒ men rèn shí zōng jiào shì jiè tí gōng liǎo fāng fǎ lùn shàng de zhǐ dǎo yuán zé。 wǒ men suī rán zhù zhāng kē xué de zōng jiào xué yào yǐ mǎ kè sī zhù yì wéi zhǐ dǎo， dàn duì yú fēi mǎ kè sī zhù yì zōng jiào xué zhōng de yī qiē yòu jià zhí de dōng xī， yī qiē hé hū kē xué de yīn sù， wǒ mendōu yào rèn zhēn zǒng jié， jiā yǐ xī shōu， zuò wéi jiàn shè hé fā zhǎn mǎ kè sī zhù yì zōng jiào xué de jiè jiàn。 |
|
zongjiaoxue
zōng jiào xué
scienceofreligion
yǐ zōng jiào wéi yán jiū duì xiàng de shè huì kē xué。 shì yī mén yán jiū gǎn xìng shì shí de jīng yàn xué kē , ér fēi lùn shù zhé xué zhù zhāng de guī fàn xué kē。 yīn 'ér , tā jì bù tóng yú yǐ shén líng zhī cún zài wéi qián tí de shén xué， yì yòu bié yú lùn zhèng bù cún zài shén líng de wú shén lùn xué shuō； ér yǐ cún zài yú shè huì、 lì shǐ zhī zhōng de zōng jiào xiàn shí wéi kè tǐ， kǎo chá qí guān niàn、 xíng dòng hé zǔ zhì de xíng shì yǔ nèi róng ; yán jiū qí qǐ yuán yǔ yǎn huà de guò chéng jí qí chǎn shēng yǔ cún zài de jī chǔ , bìng tàn suǒ qí xìng zhì、 guī lǜ hé shè huì zuò yòng děng。
jiǎn shǐ zōng jiào xué fā zhǎn jīng guò dà zhì rú xià：
zǎo qī de zōng jiào yán jiū zǎo zài gōng yuán qián 6 shì jì， zhù zhāng yī shén lùn hé chōu xiàng shén lùn de xī là 'āi lì yà xué pài zhé xué jiā sè nuò fēn ní céng guān chá dào： sè léi sī rén hé 'āi sài 'é bǐ yà rén fēn bié 'àn zhào gè zì mín zú de liǎn xíng lái sù zào běn zú shén líng de xiàngmào， tā jù cǐ tuī lùn， rú guǒ dòng wù néng gòu huì huà huò diāo kè， yě jiāng gè 'àn zì jǐ de xíng xiàng lái sù zào gè zì de shén líng。 gōng yuán qián 3 shì jì , mǎ qí dùn wáng jiā shàn dé de chǒng chén、 xī lè ní xué pài zuò jiā 'ōu hēi měi lǔ zài yòng gù shì tǐ xiě chéng de《 shèng shǐ》 zhōng shuō， tā céng zài yìn dù yáng yī hǎi dǎo gǔ miào de jīn zhù shàng fā xiàn gǔ dài shǐ jí de míng wén， gēn jù míng wén de nèi róng， tā rèn wéi dāng shí wéi shì rén suǒ jìng fèng de zhòng shén， dōushì gǔ shí de yīng xióng rén wù、 guó wáng、 bù zú zǔ xiān huò dì yù zhēng fú zhě， hòu lái fēn bié yóu jǐng yǎng zhě、 chén mín、 zǐ sūn huò bèi zhēng fú zhě jiā yǐ shén huà 'ér lái de。 dàn zhè xiē yì lùn dū wèi zhí jiē shè jí shén líng zhī yòu wú， ér shì jiāng shén líng jí qí lái yóu zuò wéi kǎo chá duì xiàng lái yán jiū de。 zài gǔ dài， zhè lèi yán jiū yī zhí zhǐ tíng liú yú mǒu xiē shì shí cái liào de jì lù hé líng xīng de yì lùn shàng。
zài zhōng shì jì， yī xiē bù tóng zōng jiào pài bié de shén xué jiā（ yóu qí shì 'ōu zhōu de jī dū jiào shén xué jiā）， zài chuán bō zōng jiào de jìng zhēng zhōng， duì gè zhǒng zōng jiào zuò liǎo yī xiē duì bǐ yán jiū。 yǐ hòu， suí zhe diǎn jí kǎo zhèng hé gǔ dài yí jì de fā xiàn， duì zōng jiào lì shǐ de yán jiū suī yòu suǒ tuī dòng， dàn dà dū réng wèi tóng shén xué fēn lí。
zōng jiào xué de dàn shēng jìn dài， bù shǎo zhé xué jiā céng duì zōng jiào jìn xíng liǎo lùn shù。 19 shì jì zhōng yè， zài dá 'ěr wén tí chū shēng wù yǎn huà lùn qián hòu， kǒng dé hé sī bīn sài fēn bié tí chū liǎo guān yú shè huì yǎn huà de xué shuō， bìng tuī jí zōng jiào de qǐ yuán hé yǎn huà wèn tí。 kǒng dé rèn wéi， yǐ zōng jiào 'ér yán， rén lèi sī wéi de yǎn huà , jīng lì liǎo“ shén xué jiē duàn” hé“ xíng 'ér shàng xué jiē duàn” , zhè liǎng gè jiē duàn de zōng jiào tǐ xiàn yú duì shén líng de chóng bài； zài rén lèi sī wéi de yǎn huà kāi shǐ jìn rù“ shí zhèng jiē duàn” shí， zōng jiào yì bì yǎn huà wéi yǐ rén lèi běn shēn zuò wéi chóng bài duì xiàng de“ rén lèi zōng jiào”。 sī bīn sài rèn wéi， zōng jiào qǐ yuán yú duì zǔ xiān guǐ hún de chóng bài， gè zhǒng zōng jiào xíng wéi hé guān niàn， jiē yóu cǐ tuī yǎn 'ér lái。
suí zhe shè huì xué、 rén lèi xué hé jìn cún yuán shǐ shè huì kǎo chá de fā zhǎn， duì gè zhǒng zōng jiào xiàn xiàng jìn xíng jù tǐ tàn suǒ de xué shù huó dòng yì zhú jiàn kāi zhǎn。 1866 nián， yīng guó rén lèi xué diàn jī rén tài lè tí chū liǎo“ wàn wù yòu líng lùn” de jiǎ shuō。 1873 nián F. mǎ kè sī · miù lè zài qí《 zōng jiào xué dǎo lùn》 zhōng shǒu xiān tí chū liǎo“ zōng jiào xué ” zhè gè míng chēng， hòu lái bèi shì zuò zōng jiào xué zhèng shì dàn shēng de biāo zhì。
zōng jiào xué de fā zhǎn miù lè zhù yào shì yǐ kào bǐ jiào yǔ yán xué de yán jiū， yóu qí shì duì gǔ dài dōng fāng ( yìn dù、 bō sī děng ) zōng jiào diǎn jí de yǔ wén jìn xíng kǎo chá， jiè yǐ fēn xī yán jiū rén lèi zōng jiào guān niàn de qǐ yuán hé fā zhǎn。 hòu lái tā bèi rèn wéi shì zōng jiào xué de yǔ yán xué pài chuàng shǐ rén。 tā rèn wéi： zōng jiào qǐ yuán yú rén men de“ yuán shǐ shén shèng gǎn”， shén huà zé chū zì“ yǔ yán bì bìng”。 tā tōng guò duì yǔ yán de fēn xī lái tàn suǒ rén lèi guān niàn de fā shēng hé fā zhǎn， zhè gù rán yòu yī dìng yì yì， dàn bì jìng zuò yòng yòu xiàn， jiè yǐ tuī dǎo chū de lùn duàn wǎng wǎng dài yòu hěn dà de yì cè xìng。 zhè zhǒng fāng fǎ hòu shòu dào hěn duō fēi yì， yóu qí shì lái zì rén lèi xué pài de fēi yì。 zǎo zài miù lè míng què tí chū shàng shù zhù zhāng zhī qián， tài lè zài 1871 nián fā biǎo de《 yuán shǐ wén huà》 zhōng rèn wéi： yuán shǐ rén cóng jīng yàn zhōng chǎn shēng líng hún guān niàn hòu， cóng 'ér rèn wéi wàn wù jiē yòu líng， zuì hòu chǎn shēng shén líng guān niàn。 cǐ shuō hòu lái bèi tā de hòu jì zhě mǎ lāi tè xiū gǎi wéi“ qián wàn wù yòu líng lùn”， rèn wéi yuán shǐ rén zài xíng chéng wàn wù yòu líng guān niàn zhī qián， xiān rèn wéi yǔ zhòu jiān pǔ biàn cún zài zhe yī zhǒng fēi rén gé de shēng mìng lì de guān niàn。 yīng guó rén lèi xué jiā fú léi zé shēn gǎn xiàn shí shì lì bǐ yǎn yì tuī lùn gèng wéi zhòng yào， tā shōu jí liǎo shù liàng jù dà de shí lì， huì biān chéng《 jīn zhī》 jí qí xù biān， yǐ lùn zhèng tā quán lì jiā yǐ kěn dìng de hēi gé 'ěr de shè xiǎng：“ zài zōng jiào shí dài” zhī qián， céng cún zài guò yī gè“ fǎ shù shí dài”， bìng zhǐ chū nóng yè wén huà de chū xiàn hé fā zhǎn， duì yú xǔ duō zōng jiào guān niàn |
|
- n.: theology, science of religion
|
|
| zōng jiào , zōng jiào xìn yǎng xué , shén xué |
|
| jiào yù | xīn lǐ | xīn lǐ xué | xué kē | bǎi kē cí diǎn | zhèng zhì huó dòng | rén lèi xué | lì shǐ xué | | nèi lù yà zhōu yán jiū | rén wù | xué zhě | zōng jiào | yǔ yán xué | zhuān jiā xué zhě | dāng dài | zhuān jiā jiào shòu | | shè huì kē xué | shè huì xué | shí zhèng yán jiū | chuán tǒng wén huà | dào jiào | guó xué | gèng duō jiēguǒ ... |
|
|
| zōng jiào xué yuàn | zōng jiào xué zhě | | zōng jiào xué jiā | zōng jiào xué xiào | | zōng jiào xué pài | zōng jiào xué xì | | zōng jiào xué dǎo lùn | bǐ jiào zōng jiào xué | | zōng jiào xué dà quán | zōng jiào xué zhě chēng wèi | | zōng jiào xué kē de fù xīng | zōng jiào xué shù 'àihào zhě | | zōng jiào xué fēn zhī tǐ xì | shén xué， zōng jiào xué | | běi jīng dà xué zhé xué xì · zōng jiào xué xì | nán jīng dà xué zhé xué xì · zōng jiào xué xì | | zōng jiào xué zhě hé shèng yì de tiān yuán | zōng jiào yán jiū yǔ quán shì xué - zōng jiào xué jiàn lì de sī kǎo | | yǐ sè liè shā fěi 'ěr jūn shì yù bèi zōng jiào xué xiào | bǐ jiào zōng jiào xué tú xiào shí shàng hǎi shāng wù yìn shū guǎn yǐng yìn | |
|
|
 zōng jiào | |
|