mùlù
dōng hàn mò nián ， huàn guān zhuān zhèng ， wài qī zhēng quán ， zhèng zhì fǔ bài ， dà xìng háo zú dú bà jīng jì ， lǒng duàn jiào yù ， jūn fá cán bào ， guān lì tān wū 。 mín jiān qǐ yì céng chū bù qióng ， gōng yuán 184 nián ， tài píng qīng dào shǒu lǐng zhāng jiǎo shuài lǐng huáng jīn jūn qǐ yì " qī zhōu 'èr shí bā jùn tóng shí jù fā 。 "" tiān xià xiǎng yìng ， jīng shī zhèn dòng "。 dōng hàn wáng zhāofā dòng gè lù dà jūn zhèn yā 。 zài cān jiā zhèn yā de duì wǔ zhōng ， qí dū wèi cáo cāo yīn jūn gōng tū chū ， zhàn hòu bèi rèn wéi Jǐnán xiāng ; sūn jiān yīn jūn gōng bèi rèn wéi bié bù sī mǎ ; liú bèi yě yīn jūn gōng bèi rèn wéi 'ān xǐ xiàn wèi 。 zài zhèn yā huáng jīn jūn hòu ， quán guó bèi dì de jūn fá suǒ gē jù ， wú chù bù zài hùn zhàn 。 yǐ cáo cāo wéi zǎi xiāng de dōng hàn zhèng fǔ tǒng yī liǎo zhōng guó běi bù 。 cáo cāo kòng zhì liǎo zhōng yāng zhèng fǔ 。 220 nián cáo cāo de 'ér zǐ cáo pī duó dé zhèng quán ， bǎ huáng dì liú xié gǎn xià bǎo zuò ， jiàn lì wèi wáng cháo 。 yī nián hòu ， yǐ huáng zú zì jū de liú bèi zài sì chuān jiàn lì shǔ hàn wáng cháo ， yòu míng nián ， sūn quán zài wǔ chāng jiàn lì wú wáng cháo 。 chéng sān guó dǐng lì 。 shǐ chēng sān guó 。 sān guó （ xiá yì 220 nián － 280 nián ， guǎng yì 184 nián 、 190 nián huò 208 nián － 280 nián ） shì zhōng guó lì shǐ shàng de yī duàn shí qī ， yòu wèi 、 hàn 、 wú sān gè guó jiā 。 hàn mò sān guó zhàn zhēng bù duàn ， shǐ dé rén kǒu xià jiàng ， jīng jì shòu sǔn ， sān guó jiē zhòng shì jīng jì fā zhǎn 。 yóu yú zhàn zhēng xū qiú ， gè zhǒng jì shù dōuyòu jiào dà fā zhǎn 。 sān guó shí qī kāi shǐ de shí jiān xué zhě gè yòu bù tóng jiàn jiě ， yī bān fēn chéng xiá yì jí guǎng yì 。 xiá yì shì 220 nián cáo pī bī dōng hàn xiàn dì shànràng ， jiàn guó cáo wèi ， shǐ dōng hàn miè wáng kāi shǐ 。 guǎng yì yī bān rèn wéi yòu 184 nián dōng hàn huáng jīn zhī luàn kāi shǐ 。 zhè yuán zì hàn líng dì wéi jiě jué huáng jīn zhī luàn 'ér chéng lì zhōu mù zhì dù ， gāi zhì dù dǎo zhì dì fāng gē jù ， tiān xià fēn liè 。 qí tā guān diǎn hái yòu ： 190 nián dǒng zhuó xié hàn xiàn dì lí kāi luò yáng kāi shǐ ， zhè shí dōng hàn cháo tíng yǐ jīng bēng kuì ； 208 nián chì bì zhī zhàn hòu kāi shǐ ， zhè shí sān guó dǐng lì xíng chéng chú xíng 。 lì shǐ xué jiā duō zhù zhòng sān guó dǐng lì de xíng chéng yǔ guò chéng ， zì 184 nián dōng hàn yǐ kāi shǐ shī qù zhèng quán shí tǐ 、 qún xióng gē jù ， xíng chéng sān guó chú xíng zhí dào wèi dài hàn wéi zhǐ ， suǒ yǐ wǎng wǎng jiāng zhè duàn 184 nián dào 220 nián de shí jiān nà rù sān guó shí qī jiā yǐ tǎo lùn 。 sān guó shí qī rén cái bèi chū ， hòu shì cháng cháng zhuī sī dāng shí fēng yún rén wù 。 zài táng sòng shī cí zhōng chū xiàn dà liàng sān guó nèi róng 。 yuán míng qīng qī jiān ， sān guó shì jì gèng jiā shēn rù rén xīn ， chéng wéi xì jù hé mín jiān yì shù wén xué cháng jiàn huà tí 。 míng dài luó guàn zhōng yǐ zhè duàn lì shǐ wéi lán běn ， biān zhuàn lì shǐ xiǎo shuō 《 sān guó yǎn yì 》 chéng wéi liǎo zhōng guó sì dà míng zhù zhī yī 。 qí fēng fù duō cǎi de lì shǐ nèi hán yě liú chuán dào yà zhōu jí shì jiè gè dì ， yǐng xiǎng liǎo zhè xiē dì qū 。 jìn dài chén shòu suǒ zuò 《 sān guó zhì 》， hòu jīng péi sōng zhī zhù yǐn ， pō yòu cān kǎo jià zhí 。 zhí dào jīn tiān ， sān guó de zhù míng rén wù 、 shì jiàn réng shì 'ěr shú néng xiáng ， chéng wéi diàn shì 、 diàn yǐng huò yóu xì tí cái zhī yī 。 gèng yòu sān guó tí cái xiǎo shuō 《 dǒu zhuǎn xīng xié 》 bèi fān pāi chéng diàn shì jù 。 sān guó jú miàn de xíng chéng nián ， hàn líng dì jià bēng ， liú biàn jì wèi bèi lì wéi shǎo dì 。 zhí zhèng de hé tài hòu zhī xiōng hé jìn lián luò yuán shào ， shā huàn guān jiǎn shuò 。 shào 、 jìn děng mì móu jìn shā huàn guān ， bìng zhào dǒng zhuó rù luò yáng wéi yuán 。 dāng huàn guān shā hé jìn ， ér shào yòu shā jìn huàn guān zhī shí ， zhuó shuài bīng rù luò yáng ， jìn lǎn cháo zhèng 。 tā fèi chù shǎo dì ， lìng lì liú xié wéi dì ， jí hàn xiàn dì 。 zhuó zhī zhuān héng jī qǐ liǎo dōng hàn cháo chén hé dì fāng mù shǒu de fǎn duì ， niàng chéng dà guī guī mó de nèi zhàn 。 zhuó rù luò yáng hòu ， shào chū bēn jì zhōu ， qiáo mào jiǎ jiè cháo tíng sān gōng míng yì ， yào qiú zhōu jùn xīng bīng tǎo fá zhuó ， guān dōng zhōu jùn fēn fēn xiǎng yìng 。 tā men fēn tún yào hài ， tuī shào wéi méng zhù ， xiàngjī jìn gōng zhuó 。 190 nián ， zhuó bì guān dōng bīng fēng ， xié chí xiàn dì xī qiān cháng 'ān 。 guān dōng lián jūn bǐ cǐ qī zhà bìng tūn ， bù jiǔ jiù fēn bēng lí xī liǎo 。 193 niáncháng'ān bīng biàn ， zhuó bèi shā ， guān zhōng hùn luàn bù yǐ 。 jīng guò jī liè de hùn zhàn yǐ hòu ， dào 196 nián shí ， quán guó xíng chéng xǔ duō gē jù qū yù ： yuán shào zhàn jù jì 、 qīng 、 bìng sān zhōu ， cāo zhàn jù yǎn 、 yù 'èr zhōu ， hán suì 、 mǎ téng zhàn jù liáng zhōu ， gōng sūn zàn shì liáo dōng ， táo qiān 、 liú bèi 、 lǚ bù xiān hòu zhàn jù xú zhōu ， yuán shù zhàn jù yáng zhōu de huái nán bù fēn ， liú biǎo zhàn jù jīng zhōu ， liú zhāng zhàn jù yì zhōu ， sūn cè zhàn jù yáng zhōu de jiāng dōng bù fēn ， shì xiè zhàn jù jiāo zhōu 。 cǐ wài ， zhāng lǔ yǐ dào jiào de zǔ zhì xíng shì bǎo jù hàn zhōng dì qū ， zhì jì jiǔ yǐ zhì mín 。 zài zhè xiē gē jù zhě zhōng ， shì lì zuì qiáng yě zuì huó yuè de shì yuán shào hé cáo cāo 。 zhuó rù luò yáng hòu ， cáo cāo táo zhì chén liú ， jù bīng fǎn kàng ， chéng wéi guān dōng lián jūn de yī zhī 。 tā zài jì běi yòu jiàng huáng jīn jūn sān shí wàn zhòng ， xuǎn qí jīng ruì ， biān wéi qīng zhōu bīng ； yòu lù xù shōu nà yī xiē háo qiáng dì zhù wǔ zhuāng 。 jiàn 'ān yuán nián ， tā bǎ xiàn dì qiān dào xǔ xiàn ， qǔ dé liǎo fèng tiān zǐ yǐ lìng bù chén zhī shì ； tún tián xù zī 。 200 nián ， cáo 、 yuán liǎng jūn jìn xíng guān dù zhī zhàn ， cāo yǐ ruò shèng qiáng ， quán jiān yuán jūn zhù lì ； yòu lì yòng shào 'èr zǐ de máo dùn gōng zhàn yuán shì de yè chéng ， xiāng jì zhàn lǐng qīng 、 jì 、 yōu 、 bìng sì zhōu zhī dì ， tǒng yī liǎo běi fāng dà bù 。 207 nián ， cáo jūn chū lú lóng sài ， dǎ bài qīn rǎo běi fāng de wū huán 。 208 nián ， cáo jūn nán xià ， gōng zhàn liú biǎo zhī zǐ liú cóng suǒ jù de jīng zhōu 。 yǐ tuō yú jīng zhōu de liú bèi xiàng nán bēn táo 。 lǔ sù shòu sūn quán zhī mìng yǔ bèi huì wù ， shāng tǎo duì cè ， zhū gé liàng yòu shòu bèi zhī mìng ， yú chái sāng yǔ sūn quán jié méng ， gòng kàng cáo jūn 。 sūn 、 liú lián jūn yǐ shǎo shèng duō ， dà bài cáo jūn yú chì bì ， pò shǐ cáo jūn tuì huí zhōng yuán 。 cù shǐ xíng chéng sān guó dǐng lì jú miàn 。 cāo běi guī yǐ hòu ， yòng bīng yú guān zhōng 、 lǒng xī ， bǎ tǒng yī fàn wéi kuò jí zhěng gè běi fāng ， bù jiǔ cáo cāo zì fēng wèi wáng 。 211 nián ， bèi shuài bù jìn rù yì zhōu ， zhú bù zhàn jù liǎo yuán lái liú zhāng de dì pán 。 219 nián ， bèi cóng cáo jūn shǒu zhōng duó dé hàn zhōng ， guān yǔ yě xiàng cáo jūn fā qǐ jìn gōng ， dàn shì sūn quán qiǎn jūn xí shā guān yǔ ， zhàn lǐng jīng zhōu dà bù ， gé sān xiá yǔ liú bèi jūn xiāng chí 。 222 nián ， hàn jūn chū xiá yǔ wú jūn xiāng chí yú yí líng ， xiāo tíng yī zhàn ， bèi wú jiāng lù xùn jī bài ， tuì huí shǔ zhōng 。 xiāo tíng zhī zhàn yǐ hòu bù jiǔ , shǔ 、 wú huī fù jié méng guān xì ， gòng kàng cáo wèi ， zhì cǐ ， sān guó dǐng lì jú miàn zhèng shì xíng chéng 。 nán běi zhī jiān suī rán hái cháng yòu zhàn shì fā shēng ， yòu shí guī mó hái bǐ jiào dà ， dàn shì zǒng de shuō lái ， lì liàng dà tǐ píng héng ， dǐng zú zhī shì wéi chí liǎo sì shí yú nián zhī jiǔ 。 sān guó jiǎn jiè wèi suí zhe hàn chéngxiàng cáo cāo duì běi fāng de tǒng yī hé tún tián zhì 、 zū diào zhì de shī xíng ， běi fāng shè huì qū yú wěn dìng ， shēng chǎn zhú jiàn huī fù 。 zhèng fǔ xiū zhěng dào lù ， xīng jiàn shuǐ lì ， biàn lì liǎo jiāo tōng hé cáo yùn 。 huī fù de yě tiě yè zhōng ， shuǐ pái dé dào tuī guǎng ， sī zhì yè yě xīng shèng qǐ lái 。 shāng pǐn jiāo huàn jiàn yòu qǐ sè ， wèi míng dì shí chóngxīn bān yòng qián bì 。 luò yáng 、 yè chéng dū rì qū fán huá 。 cáo cāo jìn zhù jì zhōu hòu bān xíng zū diào zhì 。 jiàn 'ān 'èr shí yī nián ， cáo cāo chēng wèi wáng ， jiàn lì wèi guó 。 220 nián zhēngyuè ， cáo sǐ ； shí yuè ， zǐ cáo pī chēng dì ， guó hào wèi ， dū luò yáng ， jiàn yuán huáng chū 。 wèi dé běi fāng 。 wèi zhì sī 、 yù 、 yǎn 、 qīng 、 xú 、 liáng 、 yōng 、 jì 、 yōu 、 bìng 、 jīng 、 yáng děng zhōu 。 qí zhōng liáng zhōu lǐng wù jǐ xiào wèi hù xī yù ； yōu zhōu dì jìng dá yú liáo dōng ； nán bù zhū zhōu dà zhì yǐ qín lǐng 、 huái hé fēn bié yǔ hàn 、 wú xiāng jiē ， wèi yòu hù liù shí liù wàn yú ， rén kǒu sì bǎi sì shí yú wàn ； wèi jiàn lì bù jiǔ ， zhèng quán kāi shǐ fǔ bài 。 qí wáng fāng zài wèi shí fā shēng liǎo fǔ zhèng de zōng shì cáo shuǎng hé tài wèi sī mǎ yì de quán lì zhī zhēng 。 cáo shuǎng zhòng yòng míng shì sān gǒu jí lǐ shèng 、 bì guǐ 、 děng rén ， gǎi yì cháo diǎn ， pái chì yì 。 sī mǎ shì shì dōng hàn yǐ lái de shì jiā dà zú ， yì běn rén yòu fù yú móu lüè ， lǚ yòu jūn gōng 。 238 nián ， tā shuài jūn píng dìng gōng sūn yuān ， shǐ liáo dōng guī rù wèi bǎn tú 。 249 nián ， yòu chéng cáo shuǎng fèng qí wáng fāng chū luò yáng chéng yè gāo píng líng de jī huì fā dòng zhèng biàn ， bī pò shuǎng qū fú ， bìng chù sǐ shuǎng jí qí dǎng yǔ ， dú lǎn cháo zhèng ， shǐ chēng gāo píng líng shì biàn 。 hòu lái ， yì jí zǐ sī mǎ shī 、 sī mǎ zhāo lù xù yā píng liǎo qǐ zì huái nán de wáng líng （ 251 nián ）、 wú qiū jiǎn （ 255 nián ）、 zhū gé dàn （ 257 nián ） de jūn shì pàn luàn hé qí tā cháo chén de fǎn kàng ， gǒng gù liǎo sī mǎ shì de tǒng zhì 。 yǐ zhú lín qī xián wéi dài biǎo de yī pī xuán xué míng shì duì sī mǎ shì chí xiāo jí fǎn kàng tài dù ， qí zhōng de jī kāng bèi sī mǎ shì yǐ fēi huǐ míng jiào hé yù zhù wú qiū jiǎn wéi luàn zhī zuì míng shā hài 。 tā men zhī zhōng de dà bù fēn zài wèi hé xī jìn chū dū lù xù guī fú yú sī mǎ shì 。 dāng fǎn kàng lì liàng dōubèi xiāo miè yǐ hòu ， sī mǎ shì chèn shí lì gōng ， yú 263 nián chū bīng miè hàn 。 liǎng nián hòu ， sī mǎ yán yǐ jiē shòushàn ràng wéi míng ， dài wèi wéi jìn 。 lì wǔ dì ， gòng sì shí liù nián 。 wèi huáng dì cáo pī cáo ruì cáo fāng cáo máo cáo huàn miào hào shì hào fēng hào míng zì zài wèi shí jiān wú gāo huáng dì wú cáo téng wú tài huáng dì wú cáo sōng tài zǔ wǔ huáng dì wèi wáng cáo cāo （ wèi guó dì zào zhě ， 216 nián chēng wáng ， zài wèi 4 nián ） shì zǔ wén huáng dì wú cáo pī （ wèi guó jiàn lì zhě ， 220 nián chēng dì ， zài wèi 7 nián ） liè zǔ míng huáng dì wú cáo ruì （ 226 nián jí wèi ， zài wèi 13 nián ） wú wèi 'āi dì qí wáng （ lì gōng ） zhāo líng xiàn gōng cáo fāng （ 239-254 zài wèi 15 nián ） wú fèi dì gāo guì xiāng gōng cáo máo （ 254-260 zài wèi 6 nián ） wú yuán huáng dì chén liú wáng cáo huàn （ 260-265 zài wèi 6 nián ） hàn shǐ xué chēng zhī wéi 【 jì hàn 】、【 shǔ hàn 】） nián ， hàn zōng shì liú yān chū rèn yì zhōu mù 。 yān sǐ ， zǐ zhāng jì rèn 。 yān 、 zhāng xiāng jì yā píng liǎo dāng dì háo qiáng de fǎn kàng 。 207 nián ， liú bèi yāo zhū gé liàng wéi fǔ zuǒ ， tí chū “ lóng zhōng duì ” zhàn lüè sī xiǎng 。 211 nián zhāng yāo qǐng liú bèi rù shǔ ， shǐ jī bǎo jù hàn zhōng de zhāng lǔ 。 214 nián ， bèi zhàn jù yì zhōu ； 219 nián jìn zhù hàn zhōng ， zì chēng hàn zhōng wáng 。 shì nián ， liú shǒu jīng zhōu de guān yǔ bèi sūn quán jūn xí shā 。 221 nián ， bèi zài chéng dū chēng dì ， guó hào hàn ， shì chēng shǔ ， yòu chēng shǔ hàn ， jiàn yuán zhāng wǔ 。 hàn zhì yì zhōu ， zì qín lǐng zhì yú nán zhōng 。 yòu hù 'èr shí bā wàn ， kǒu jiǔ shí sì wàn ， lì sì wàn ， bīng shí wàn yú ； bèi wéi zhēng duó yǐ shī de jīng zhōu ， yú cì nián chū xiá ， yí líng zhī zhàn ， bài tuì rù shǔ ， bìng sǐ bái dì 。 liú chán jì lì 。 bèi sǐ ， liàng fǔ liú chán 。 xiǎo guó ruò mín ， chǔjìng kùn nán 。 xī nán yí jiē lián pàn luàn 。 yì zhōu jùn háo qiáng yōng kǎi zhí tài shǒu ， qiú fù yú wú 。 zāng kē tài shǒu zhū bāo 、 yuè guī tài shǒu gāo dìng dū xiǎng yìng yōng kǎi ， nán zhōng dì qū dòng luàn kuò dà 。 225 nián ， liàng nán zhēng ， liàng jūn xī píng yuè guī ， mǎ zhōng jūn dōng píng zāng kē ， rán hòu yǔ zhōng lù lǐ huī suǒ bù gòng zhǐ yì zhōu jùn 。 cǐ shí mèng huò yǐ dài yōng kǎi jù jùn 。 liàng bài huò ， bìng 'àn mǎ sù “ gōng xīn wéi shàng ” duì mèng huò qī qín qī zòng ， zhōng shǐ huò guī xīn ， nán zhōng píng dìng 。 liàng bǎ yí rén qú shuài yí zhì chéng dū wéi guān ， bǎ nán zhōng qīng qiāng biān wéi jūn duì ， bìng yǔn xǔ dà xìng zhāo yǐn yí rén zuò bù qū ； yǐ nán zhōng de niú mǎ tè chǎn chōng shí hàn guó jūn zī 。 xī nán yí rén dì qū de bìsè zhuàng tài ， cóng cǐ yòu suǒ gǎi biàn 。 nán zhōng zhàn zhēng jié shù ， hàn wú jié méng yě qǔ dé yuán mǎn chéng guǒ 。 liàng 227 nián shuài jūn jìn zhù hàn zhōng ， tóng wèi zhǎn kāi zhēng duó guān lǒng de jī zhàn 。 liàng zài yì zhōu pí bèi qíng kuàng xià jí yú qiú zhàn ， yī fāng miàn lì tú yǐ běi fá lái gǒng gù “ xīng fù hàn shì ， hái yú jiù dū ” de zhèng tǒng dì wèi ； yī fāng miàn zé yǐ gōng wéi shǒu ， jiè yǐ tú cún 。 228 nián ， zhū gé liàng běi fá kāi shǐ 。 yǐ hòu sān nián ， liàng yòu lǚ cì běi fá ， dū yóu yú jūn liáng bù jì ， méi yòu chéng guǒ 。 234 nián zài cì běi fá ， jìn jūn wèi shuǐ nán miàn de wǔ zhàng yuán ， bìng sǐ jūn zhōng ， hàn jūn chè huí ， běi fá tíng dùn 。 liàng sǐ hòu ， jiǎng wǎn 、 fèi yī 、 dǒng yǔn děng rén xiāng jì wéixiàng ， yīn xún shǒu chéng 'ér yǐ 。 258 nián yǐ hòu ， huàn guān shàn quán ， zhèng zhì fǔ bài 。 jiāng wéi běi fá ， láo 'ér wú gōng 。 263 nián ， wèi miè shǔ zhī zhàn kāi shǐ ， nián dōng miè hàn 。 lì 'èr dì ， gòng sì shí sān nián 。 hàn huáng dì miào hào shì hào fēng hào míng zì zài wèi shí jiān wú hàn zhāo liè dì shǔ xiān zhù liú bèi ( kāi guó huáng dì 221-223 zài wèi 2 nián )wú xiào huái huáng dì shǔ hòu zhù liú chán (223-263 zài wèi 41 nián )wú huáng jīn qǐ yì shí ， sūn jiān suí zhū jùn dào zhōng yuán zhèn yā huáng jīn ， hòu zhuǎn zhàn yú liáng zhōu hé jīng zhōu jiāng nán zhū jùn 。 dǒng zhuó zhī luàn shí ， jiān cān jiā tǎo fá dǒng zhuó de guān dōng lián jūn ， lì shǔ yú yuán shù ， zài huái nán huó dòng ， jiān sǐ ， zǐ cè tǒng lǐng bù zhòng ， yuē yú 194 nián kāi shǐ xiàng jiāng dōng fā zhǎn 。 dé dào zhōu yú děng rén de zhù lì ， qū zhú liú yáo ， bī jiàng wáng lǎng 。 196 nián xiàn dì qiān xǔ yǐ hòu ， cè jù shù 'ér lián cáo cāo ， shòu fēng wéi wú hóu 。 199 nián ， cè jī pò lú jiāng tài shǒu liú xūn ， tūn bìng qí bù ， bìng qǔ dé yù zhāng jùn dì 。 200 nián cè sǐ ， cè dì sūn quán tǒng zhòng 。 208 nián quán yóu wú xǐ zhì jīng chéng 。 chóuhuà chì bì zhī zhàn ， shì lì dá yú jīng zhōu ； 210 nián zhāo fù shì xiè xiōng dì ， qǔ dé dōng nán bàn bì 。 211 nián quán xǐ zhì mò líng ， cì nián ， gǎi mò líng wéi jiàn yè 。 219 nián quán pò guān yǔ ， zhàn yòu jīng zhōu quán jìng 。 yí líng zhī zhàn shèng lì ， xiàn zhì liǎo hàn chū xiá fā zhǎn de kě néng 。 229 nián ， quán chēng dì ， qiān dū jiàn yè ， jiàn lì wú guó 。 yòu yáng 、 jīng 、 jiāo sān zhōu 。 yòu hù wǔ shí 'èr wàn yú ， kǒu 'èr bǎi sān shí wàn ， lì sān wàn yú ， bīng 'èr shí sān wàn 。 quán shàng cún de kùn nán ， yī shì duì fù shān yuè de bù níng ， yī shì zài cháo hú dì qū kàng jù cáo wèi de yā lì 。 dōng nán zhōu jùn shān qū de shān yuè rén ， zǔ xiǎn gē jù ， shèn zhì běi lián cáo wèi ， fǎn duì sūn quán shì lì xiàng nán fāng nèi dì kuò zhāng 。 quán yǔ shān yuè jìn xíng guò duō cì zhàn zhēng ， lǚ huò shèng lì ， 234 nián zhū gé gé shuài jūn jìn gōng dān yáng shān yuè ， jīng sān nián wéi kùn ， shān yuè shí wàn rén chū shān tóu jiàng ， qí zhōng sì wàn dīng zhuàng bǔ bīng ， yú xià de chéng wéi biān hù 。 sūn wú tǒng zhì de jǐ shí nián zhōng ， shān yuè rén dà tǐ yǔ hàn rén qū yú róng hé 。 quán zhù yào jūn shì huó dòng zài huái nán 。 chì bì zhī zhàn hòu ， cáo cāo jūn lǚ gōng hé féi dì qū ， shuāng fāng hù yòu shèng fù 。 jiāng běi jū mín duō dù jiāng ， bīn jiāng shù jùn chéng wéi kōng xū dì dài 。 zhū gé liàng sǐ ， wèi hàn zhàn zhēng tíng zhǐ ， wèi jiā qiáng huái nán duì wú de jìn gōng 。 wú jūn chú yán jiāng shè dū zhù jūn 、 biàn zhì fēng suì yǐ wài ， hái zài cháo hú nán kǒu zhù rú xū wù ， yán mì fáng shǒu 。 wèi shuǐ shī yòu xiàn ， jìn gōng nán yú zòu xiào ， wèi wú xiāng chí yòu nián 。 quán tǒng zhì shí ， jiāng dōng jīng jì yòu xiǎn zhù fā zhǎn 。 běi rén nán lái ， shān yuè chū jū píng dì ， láo dòng lì zēng duō 。 cháng jiāng liǎng 'àn dì qū dū shè yòu tún tián qū ， qí zhōng pí líng tún tián qū 。 kuàijī jùn nóng yè shēng chǎn bǐ jiào fā dá 。 lì dài lù xù xiū chéng de zhè dōng yùn hé hé jiāng nán yùn hé zài sūn wú shí fā huī liǎo tōng háng xiào yì 。 jiāng nán yùn hé yún yáng zhì jīng kǒu yī duàn liú jīng shān jiān ， bù biàn tōng háng ， wèi dé dào xiū zhěng 。 yún yáng yǐ xī kāipì pò gāng dòu ， shǐ qín huái hé hé jiāng nán yùn hé lián tōng ， wéi sān wú zhì jiàn yè de biàn jié shuǐ dào 。 sī zhì yè kāi shǐ zài jiāng nán xīng qǐ ， dàn zhì zào jì shù hái bù gāo ， shǔ jǐn chéng wéi zhòng yào de shū rù wù zī 。 tóng tiě yě zhù jì chéng dōng hàn guī mó 'ér yòu fā zhǎn guī lǜ ， qīng cí yè yě zài dōng hàn yòu táo zhì zào jī chǔ shàng zǒu xiàng chéng shú 。 yóu yú hé hǎi jiāo tōng de xū yào ， zào chuán yè hěn xīng wàng ， hǎi chuán jīng cháng běi háng liáo dōng ， nán tōng nán hǎi zhū guó 。 230 nián wàn rén chuán duì dào dá yí zhōu ， zhè shì dà lù yǔ tái wān lián xì de zuì zǎo jì lù ， wú shǐ chén zhū yìng 、 kāng tài fàn hǎi zhì lín yì 、 fú nán zhū guó 。 dà qín shāng rén hé lín yì shǐ chén yě céng dào dá jiàn yè 。 jiāng nán wén huà de tí gāo ， chū xiàn liǎo yī pī zhī míng de jīng xué jiā hé wén shǐ zhī shì 。 fó jiào kāi shǐ zài jiāng nán chuán bō ， jū shì zhī qiān cóng luò yáng nán lái ， shì jū tiān zhú de kāng sēng huì shāo wǎn cóng jiāo zhǐ běi shàng 。 tā men zài jiàn kāng yì jīng chuán fǎ ， yǐng xiǎng pō dà 。 dào jiào zài nán fāng mín jiān jì xù liú chuán 。 sūn wú zhū jiāng yǐ sī bīng suí sūn shì zhēng zhàn ， sūn wú lǚ yǐ guó jiā diàn kè cì gěi gōng chén ， gōng chén wǎng wǎng yōng yòu duō zhì yú shù xiàn de fèng yì ， yīn 'ér zhú jiàn xíng chéng wǔ jiāng shì xí lǐng bīng de zhì dù 。 tóng shí ， jiāng nán yě chū xiàn liǎo xiàng wú jùn de gù 、 lù 、 zhū 、 zhāng nà yàng de zhàn yòu dà liàng tǔ dì hé tóng pú ， ér qiě gè yòu mén fēng ， shì jū gāo wèi de dà zú 。 tā men hé shì xí lǐng bīng de wǔ jiāng tóng shì sūn wú zhèng quán de zhù yào zhī zhù 。 quán sǐ hòu wú rì qū shuāi ruò ， ér wèi zài sī mǎ shì xiāo miè huái nán dì qū sān cì jūn shì pàn luàn hòu rì qū qiáng dà 。 sī mǎ shì yǐ xiān miè hàn hòu qǔ wú zuò wéi guó cè ， ér zài miè hàn 、 dài wèi hòu yòu máng yú xīn cháo dìng zhì ， wú zhèng quán zàn dé yán xù 。 269 nián ， yáng hù mìng wáng jùn zài yì zhōu chóu jiàn shuǐ shī ， bìng yù dìng gōng wú de jūn shì fāng lüè 。 279 dōng ， jìn miè wú zhī zhàn kāi shǐ ， 280 sān yuè gōng xià jiàn yè ， sūn hào jiàng ， wú wáng 。 lì sì dì ， gòng wǔ shí 'èr nián 。 wú huáng dì sūn quán sūn xiū sūn liàng sūn hào miào hào shì hào fēng hào míng zì zài wèi shí jiān wú wǔ liè huáng dì wū chéng hòu sūn jiān wú cháng shā huán wáng wú hòu sūn cè tài zǔ dà huáng dì wú sūn quán ( gōng yuán 229 nián chēng dì ， jiàn lì wú guó 。 zài wèi 23 nián )wú kuàijī wáng wú sūn liàng (252-258 zài wèi 6 nián )wú jǐng huáng dì wú sūn xiū (258-264 zài wèi 6 nián )wú wén huáng dì wú sūn hé wú wú wū chéng hòu sūn hào （ 264 ～ 280 zài wèi 17 nián ） sān guó de fā zhǎn sān fēn chú xíng nián ， cáo cāo tǒng yī běi fāng hòu shuài dà jūn nán xià ， xiàng jīng zhōu jìn gōng ， ér liú biǎo yě zài cǐ shí bìng sǐ ， qí cì zǐ liú cóng jiē wèi bìng xiàng cāo tóu jiàng ， liú bèi jiàn cǐ ， jué dìng lí kāi xīn yě ， nán xià jiāng líng ， tú zhōng bèi cáo jūn zhuī shàng jī bài ， táo zhì xià kǒu 。 cǐ shí lǔ sù dào bèi chù tàn tīng qíng kuàng ， bèi yě pài zhū gé liàng chū shǐ dào jiāng dōng ， shuāng fāng jié méng ， sūn liú lián jūn yǐ ruò shèng qiáng ， cāo tuì huí běi fāng 。 quán 、 bèi shuāng fāng yě kāi shǐ gè zì zhēng duó jīng zhōu 。 bèi xiàng jīng nán shī yā ， chéng gōng bī jiàng jīng nán sì jùn ； ér quán bù jiāng yú yě xiàng jīng zhōu nán jùn fā bīng ， yòng liǎo hěn cháng shí jiān ， zuì zhōng gōng kè nán jùn 。 quán wéi xiàng bèi shì hǎo ， jiāng qí mèi jià gěi bèi 。 ér quán wéi tuò zhǎn shì lì ， zhàn jù liǎo jiāo zhōu 。 qí hòu ， yú céng xiǎng chū bīng gōng dǎ yì zhōu ， dàn zài tú zhōng bìng shì 。 lǔ sù jiē tì qí wèi ， bìng jiāng nán jùn jiè gěi bèi 。 ér cāo zài nán fāng zhàn zhēng shī bài ， zhuǎn yí xiàng xī fā zhǎn ， cāo yù jìn gōng hàn zhōng zhāng lǔ ， xī liáng zhū jūn fá yí qí jiāng gōng jī zì jǐ ， zài 211 nián qǐ bīng ， gòng tuī mǎ chāo 、 hán suì wéi shǒu lǐng ， cāo shuài jūn zhèn yā ， chéng gōng jiāng xī běi yī dài shōu wéi lǐng dì 。 sān guó dǐng lì liú bèi shòu dào yì zhōu zhī zhù liú zhāng yāo qǐng ， rù shǔ bāng zhù zhāng fáng shǒu zhāng lǔ 、 cáo cāo de rù qīn ， bèi kǒu tóu dāyìng ， dàn rù shǔ hòu bù duàn shōu mǎi rén xīn ， shuāng fāng zuì zhōng zài 212 nián jué liè ， bèi diào bīng zhí zhǐ chéng dū de zhāng ， suī rán qí jiān jūn shī páng tǒng zhōng liú shǐ sǐ ， dàn réng yú 214 nián chéng gōng bī shǐ zhāng tóu jiàng ， bèi chéng gōng rù zhù yì zhōu ， liú xià guān yǔ fáng wèi jīng zhōu 。 tóng shí ， cāo céng nán xià gōng jī sūn quán ， zuì hòu shuāng fāng chè tuì 。 215 nián ， cāo kuài sù dì dé dào hàn zhōng ， ér tóng shí sūn liú liǎng jiā kāi shǐ zhēng duó jīng zhōu yōng yòu quán 'ér fā shēng zhàn dǒu ， liǎng jūn duì lěi 。 dàn bèi dé xī cāo dé hàn zhōng ， wēi hài shǔ dì 'ān quán ， biàn hé quán píng fēn jīng zhōu ， huí shī yì zhōu ， dàn shuāng fāng guān xì jīng yǐ 'è huà 。 216 nián cāo jiù rèn wèi wáng ， yī nián hòu ， bèi jìn gōng hàn zhōng ， ér cāo nèi bù yòu shǒu jiāng pàn luàn ， quán yě tōu xí hé féi ， hàn zhōng chéng gōng luò rù bèi zhī shǒu ， cāo suī céng huī jūn yào duó huí ， dàn dōubù chéng gōng 。 219 nián ， bèi zì fēng hàn zhōng wáng 。 tóng nián ， yǔ shuài jīng zhōu jūn běi shàng gōng wèi ， dàn zhù zhàn 、 gāng jiē lǔ sù zhī wèi de lǚ méng tū xí jīng zhōu ， bìng qín shā yǔ 。 220 nián ， cāo sǐ ， cáo pī dēng wèi ， bìng bī hàn xiàn dì shànràng ， jiàn guó hào wèi ； ér yú 221 nián ， bèi zài chéng dū chēng dì ， guó hào hàn ； quán xiàng wèi chēng chén ， ér pī fēng quán wéi wú wáng ， jiā jiǔ xī 。 tóng nián ， bèi yǐ bào yǔ zhī chóu wéi míng dōng zhēng quán ， quán pài chū jiē tì lǚ méng de lù xùn yíng zhàn 。 jiēguǒ bèi cǎn bài ， bù jiǔ bìng sǐ yú bái dì 。 223 nián ， liú chán dēng wèi ， hàn wú zài dù jié méng ， zuì zhōng wèi hàn wú sān guó dǐng lì jú miàn xíng chéng 。 229 nián ， wú wáng quán chēng dì ， jiàn lì wú 。 sān fēn guī jìn nián ， sī mǎ zhāo pài zhōng huì 、 dèng 'ài 、 zhū gé xù fēn bīng sān lù nán píng shǔ hàn ， yǔ shǔ hàn jiànglǐng jiāng wéi fā shēng lā jù zhàn ， wèi jūn bèi dǎng yú jiàn gé qián ， dèng 'ài bì kāi wéi dà jūn de fēng máng ， chāo yīn píng xiǎo lù zhí qǔ fú chéng ， jìn bī chéng dū ， hàn zhù liú chán tóu jiàng ， hàn bèi wèi suǒ miè 。 jí hòu huì 、 wéi zài shǔ fā shēng pàn biàn ， sān guó zhì jìzǎi ，“ wèi jiāng shì fèn fā , shā huì jí wéi , wéi qī zǐ jiē fú zhū ” , kě jiàn bìng wèi yǐn qǐ dà luàn ， zhāo kuài sù píng dìng 。 265 nián ， zhāo sǐ hòu ， sī mǎ yán duó qǔ wèi zhèng quán ， dìng dū luò yáng ， jiàn lì jìn cháo ， shǐ chēng xī jìn ， bìng kāi shǐ chóu bèi fá wú 。 279 nián ， yán bīng fēn liù lù ， yóu běi 、 xī xiàng dōng wú jìn fā ， wú zhù sūn hào céng xiǎng dǐ kàng ， dàn zài bào zhèng de tǒng zhì xià ， shì bīng háo wú zhàn yì ， jìn jūn shì rú pò zhú 。 280 nián ， jìn jūn chéng gōng gōng kè jiàn yè ， hào tóu jiàng ， wú miè wáng ， xī jìn chéng gōng tǒng yī tiān xià 。 sān guó de zhù yào zhàn yì wǎn chéng zhī zhàn : dōng hàn xiàn dì jiàn 'ān 'èr nián , cáo cāo zhēng jīng zhōu ， lái dào wǎn chéng ， zhāng xiù yíng jiàng 。 cáo cāo shèn wéi huān yuè 。 dàn yīn cáo cāo nà liǎo qí shū sǎo zōu shì ， gǎn dào shòu rǔ 'ér qǐ bīng zào fǎn ， yòng jiǎ xǔ zhī jì chéng gōng tōu xí liǎo cáo jūn ， dǎo zhì cáo cāo de 'ài jiāng diǎn wéi 、 zhǎngzǐ cáo 'áng 、 zhí zǐ cáo 'ān mín děng rén zhàn sǐ ， bīng mǎ sǔn shī cǎn zhòng 。 yì jīng zhī zhàn ： yuán shào yú cǐ zhàn zhōng jī běn tǒng yī hé běi , zài wú hòu gù zhī yōu , yì yù nán xiàng yǐ zhēng tiān xià 。 bìng yú dì 'èr nián fā dòng guān dù zhī zhàn 。 guān dù zhī zhàn ： yuán shào shì lì shuāi tuì ， cáo cāo tǒng yī běi fāng chéng wéi zuì yòu shí lì de zhū hóu 。 chì bì zhī zhàn ： cáo cāo tǒng yī quán guó de jìhuà cuò bài ， liú bèi chèn luàn dé jīng zhōu ， xíng chéng sān fēn jú shì de chú xíng 。 tóng guān zhī zhàn ： sǎo dàng mǎ chāo děng xī liáng háo jié , gǒng gù liǎo hòu fāng shì lì , cáo cāo zhēn zhèng yì yì shàng de tǒng yī běi fāng 。 yí líng zhī zhàn ： shǐ shǔ hàn guó lì dà shuāi ， wú lì duó huí jīng zhōu ， xíng chéng sān guó dǐng lì zuì hòu xíng tài 。 hé féi zhī zhàn ： wú wèi zhī zhàn ， jiēguǒ wèi shèng wú bài ， cáo cāo yǐ hòu jiù méi yòu dào guò wú liǎo 。 zhū gé liàng 、 jiāng wéi běi fá ： shuāng fāng hù yòu shèng fù ， tóng shí dǎo zhì shǔ hàn guó lì xiāo hào ， jiànjiē dǎo zhì shǔ hàn wáng guó 。 wèi miè shǔ zhī zhàn ： shǐ shǔ hàn miè wáng 。 dèng 'ài 、 zhōng huì 、 jiāng wéi jí yī xiē shǔ guó yí chén zài pàn luàn zhōng bèi shā 。 jìn miè wú zhī zhàn ： sūn wú miè wáng ， sān guó shí dài jié shù ， xī jìn tǒng yī zhōng guó 。 sān guó dà shì nián biǎo nián 2 yuè huáng jīn qǐ yì 。 yuè zhāng jiǎo bìng sǐ 。 yuè qǐ yì zhù lì shī bài nián 4 yuè líng dì zú ， huáng zǐ liú biàn jí wèi 。 hé tài hòu lín cháo ， dàjiàng jūn hé jìn bǐng zhèng 。 yuè hé jìn zhū shā huàn guān ， bèi zhāng ràng děng suǒ shā 。 yuán shào jìn zhū huàn guān 。 dǒng zhuó jìn jīng 。 yuè dǒng zhuó fèi shǎo dì liú biàn wéi hóng nóng wáng ， lì jiǔ suì de chén liú wáng liú xié wéi dì ， shì wéi xiàn dì 。 yuè cāo hào zhào gè zhèn zhū hóu gòng qǐ tǎo fá dǒng zhuó 。 nián 1 yuè gè lù zhū hóu qǐ bīng fǎn zhuó 。 zhuó lìng lǐ rú dú sǐ hóng nóng wáng ， zú nián 15。 yuè zhuó fén luò yáng ， qiān dū cháng 'ān ， luò yáng gǔ dū cán pò 。 gōng sūn dù zì lì wéi liáo dōng hóu 。 nián sūn jiān pò zhuó ， zhǎn huá xióng 。 yuán shào duó zhōu mù hán fù de jì zhōu ， zì lǐng zhōu mù 。 cáo cāo rèn dōng jùn tài shǒu 。 nián 4 yuè wáng yǔn shè lián huán jì ， lǚ bù shā dǒng zhuó 。 yuè jué 、 sì wéi cháng 'ān ， shā yǔn ， bài bù 。 cāo bài qīng zhōu huáng jīn jūn ， shōu biān wéi “ qīng zhōu bīng ”， shí lì zhuàng dà 。 jiān jī biǎo ， zhàn sǐ 。 nián cāo dōng zhēng xú zhōu ， dà bài táo qiān 。 nián bù jī cāo 。 qiān bìng wáng ， bèi lǐng xú zhōu mù 。 nián 2 yuè lǐ jué 、 guō sì xiāng gōng 。 lǐ jué jié chí xiàn dì ， guō sì kòu yā gōng qīng 。 yuè xiàn dì chū cháng 'ān dōng guī ， lǐ jué 、 guō sì lǐng bīng zhuī zhī 。 yuè cāo lǐng yǎn zhōu mù 。 sūn cè gōng jiāng dōng dà bài liú yáo 。 nián 7 yuè xiàn dì zài yáng fèng děng rén hù sòng huí cháng 'ān 。 yuè cāo shǐ xīng tún tián ， jiāng xiàn dì jié chí dào xǔ 。 bù gōng liú bèi ， liú bèi tóu cāo 。 nián 1 yuè cāo fá zhāng xiù ， bài 。 yuán shù zài shòu chūn chēng dì 。 yuè ， cáo cāo gōng yuán shù ， dà bài 。 nián 9 yuè bù gōng dǎ bèi ， pò xiǎo pèi 。 yuè cāo qín shā bù 。 zhōu yú tóng xiǎo qiáo chéng qīn 。 nián 3 yuè ， yuán shào gōng shā gōng sūn zàn zhàn lǐng jì 、 yōu 、 qīng 、 bìng sì zhōu 。 yuè bèi tǎo fá shù ， shù bìng sǐ 。 yuè xiù jiàng cāo 。 dǒng chéng yǔ wáng zǐ fú děng mì móu chú cāo 。 cè xí qǔ lú jiāng ， bài liú xūn 。 nián 1 yuè ， cāo zhū shā chéng děng 。 cè yù cì shēn wáng ， sūn quán jì wèi 。 chén lín zhuàn xiě tǎo cāo xí wén ， guān dù zhī zhàn kāi shǐ 。 yuè cāo tōu xí wū cháo 。 nián 4 yuè cāo bài shào yú cāng tíng 。 bèi bēn liú biǎo 。 nián 5 yuè shào bìng wáng 。 shàozǐ shàng sì wèi 。 yuè cáo cāo gōng yuán tán ， yuán shàng jiù tán ， dà bài 。 nián quán tǎo fá huáng zǔ 。 nián cāo píng dìng jì zhōu 。 liáo dōng gōng sūn dù sǐ ， zǐ gōng sūn kāng jì wèi 。 nián cāo píng dìng qīng zhōu 。 nián cāo píng dìng bìng zhōu 。 nián 8 yuè cāo dà pò wū huán ， miè yuán shì cán yú shì lì ， tǒng yī běi fāng 。 bèi sān gù máo lú qǐng zhū gé liàng 。 cāo cóng xiōng nú shú huí cài wén jī 。 nián 6 yuè cāo fēng wéi hàn chéngxiàng 。 yuè cāo nán zhēng biǎo 。 yuè biǎo bìng sǐ 。 cāo shā kǒng róng 。 yuè liú cóng jiàng cāo 。 yuè chì bì zhī zhàn ， cāo bèi sūn liú lián jūn dǎ bài 。 nián 10 yuè bèi yǔ quán zhī mèi chéng qīn 。 nián cāo jiàn chéng tóng què tái 。 yú wáng 。 gōng sūn kāng qiǎn gōng sūn mó 、 zhāng chǎng děng xīng bīng fá hán 、 huì ， jiàn dài fāng jùn 。 nián cāo gōng pò mǎ chāo 。 bèi rù chuān 。 nián 5 yuè cáo cāo shā mǎ téng 。 yuè cāo nán xià jìn gōng rú xū kǒu 。 bèi zhù zhā jiā méng guān 。 quán yí zhì mò líng ， gǎi míng jiàn yè 。 nián 5 yuè xiàn dì fēng cāo wéi wèi gōng ， jiā jiǔ xī 。 nián 5 yuè quán gōng pò wǎn chéng 。 yuè quán jìn gōng hé féi ， bèi zhāng liáo jī bài 。 yuè xià hóu yuān píng dìng lǒng yòu 。 yuè xiàn dì 、 fú hòu yǔ guó zhàng fú wán mì móu chú cāo ， shì xiè ， cāo zhū shā zhòng rén 。 liú zhāng jiàng bèi ， bèi zì lǐng yì zhōu mù 。 mǎ chāo jiàng liú bèi 。 nián 7 yuè cāo zhēng zhāng lǔ 。 yuè lǔ jiàng cāo 。 xiāo yáo jīn zhī zhàn 。 cāo rú xū bài quán 。 nián cáo cāo zì chēng wèi wáng 。 dōng ， cáo cāo nán zhēng sūn quán 。 nián 2 yuè cāo jìn gōng rú xū kǒu ， quán bài 。 nián 1 yuè shǎo fǔ gěng jì 、 sī zhí wéi huàng 、 tài yī lìng jí píng děng yú xǔ dū qǐ shì fǎn cáo ， shī bài bèi shā 。 cáo zhāng dà pò wū huán jūn ， xiān bēi bù luò tóu jiàng ， běi fāng píng dìng 。 nián 1 yuè liú bèi jìn bīng dìng jūn shān ， huáng zhōng jī zhǎn xià hóu yuān 。 yuè cáo cāo zhì hàn zhōng ， yǔ liú bèi xiāng chí shù yuè ， tuì jūn 'ér hái 。 yuè liú bèi chēng hàn zhōng wáng 。 guān yǔ shuǐ yān qī jūn 。 yuè yǔ shī jīng zhōu ， bèi quán hài 。 nián 1 yuè cāo bìng wáng 。 yuè shǔ jiāng mèng dá jiàng cáo 。 yuè pī chēng dì ， jiàn wèi guó 。 yuè wèi yǐ luò yáng wéi jīng shī ， cháng 'ān 、 qiáo 、 xǔ chāng 、 yè chéng 、 luò yáng wéi wǔ dū 。 nián 4 yuè bèi chēng dì 。 yuè bèi fá wú 。 zhāng fēi yù hài 。 nián quán chēng wú wáng 。 yuè yí líng zhī zhàn ， lù xùn huǒ shāo lián yíng ， dà bài bèi 。 yuè wèi gōng wú ， wú jūn jù zhī 。 yuè sūn quán pài qiǎn shǐ zhě yǔ liú bèi tōng hǎo 。 nián 4 yuè bèi sǐ yú bái dì chéng ， chán jì dì wèi 。 yuè pī wǔ lù fá shǔ 。 shǔ wú chóngxiū hé hǎo 。 yōng kǎi pàn luàn 。 nián cáo pī shuài jūn gōng wú ， zhì guǎng líng ， lín jiāng 'ér hái 。 nián liàng nán zhēng 。 liàng qī qín qī zòng mèng huò ， píng dìng shǔ nán fāng 。 nián pī bìng wáng ， cáo ruì jì wèi 。 yuè cáo ruì fēng sī mǎ yì wéi piàoqí dàjiàng jūn 。 quán wéi gōng jiāng xià ， bīng bài 。 nián liàng shàng shū běi fá 。 nián liàng yī fá zhōng yuán 。 jiāng wéi jiàng shǔ 。 mǎ sù shī jiē tíng 。 zhōu fáng zhà jiàng yòu wèi gōng wú ， lù xùn dà bài cáo xiū 。 liàng 'èr fá zhōng yuán 。 nián quán chēng dì 。 liàng sān fá zhōng yuán 。 nián wú pài wèi wēn 、 zhū gé zhí háng hǎi dào yí zhōu 。 liàng sì fá zhōng yuán 。 cáo zhēn bìng wáng 。 nián liàng dì wǔ fá zhōng yuán 。 nián wèi liáo dōng tài shǒu gōng sūn yuān qiǎn shǐ xiàng wú chēng chén 。 nián wú dà jǔ gōng wèi hé féi 。 qiǎn jiāng jūn quán cóng gōng liù 'ān ， jiē bù kè 'ér hái 。 nián liàng liù chū qí shān 。 yuè liàng bìng shì yú wǔ zhàng yuán 。 wú sān lù gōng wèi ， wèi míng dì qīn zì shuài jūn jiù hé féi ， wú jūn tuì zǒu 。 nián 1 yuè cáo ruì fēng yì wéi tài fù 。 mǎ jūn zhì zào sī nán chē hé shuǐ zhuǎn bǎi xì 。 nián liáo dōng gōng sūn yuān zì lì wéi yàn wáng 。 nián 5 yuè qǐng wèi míng dì qiǎn liú xīn 、 xiān yú sì qǔ dài fāng 、 lè làng yuè yì píng liáo dōng ， shā gōng sūn yuān 。 rì běn xié mǎ tái nǚ wáng bēi mí hū pài shǐ zhě dào wèi ， wèi fēng bēi mí hū “ qīn wèi wō wáng ”。 nián 1 yuè cáo ruì wáng ， cáo fāng jì wèi 。 nián shǔ jiāng zhāng yí píng dìng mán zú zhī luàn 。 wèi dài fāng tài shǒu gōng zūn qiǎn tī jùn fù wō 。 nián wèi zài huái hé xīng xiū shuǐ lì 。 nián quán pài jūn gōng dǎ hǎi nán dǎo 。 gāo jù lì dōng chuān wáng wèi gōng pàn ， kòu xī 'ān píng 。 nián cáo shuǎng pài bīng gōng dǎ shǔ bù lì ， shāng wáng cǎn zhòng 。 yuè yōu zhōu cì shǐ wú qiū jiǎn cóng xuán tù chū fā gōng gāo jù lì yuè bǎi jì chén zhì xí qǔ lè làng biān mín ， hòu shè tài shǒu liú mào wēi guī hái yuè wèi jūn gōng kè wán dū ， dōng chuān wáng bēn wò jù yuè wú qiū jiǎn yǐ wáng qí dōng zhuī zhì yì lóu jiè ， liú mào 、 gōng zūn bié qiǎn fá huì nián wú tài zǐ sūn hé yǔ lǔ wáng sūn bà zhēng quán ， lù xùn yīn shòu qiān lián ， yōu fèn 'ér sǐ 。 yuè wèi jūn gè lù zhēng fá gāo jù lì de jūn duì jiē gào jié ， wú qiū jiǎn kè shí jì gōng bìng kǎi xuán 。 nián guàn qiū jiǎn liǎng pò gāo jù lì 。 nián shǔ jiāng wéi chū lǒng yòu gōng wèi ， jiē yìng fù shǔ de qiāng 、 hú bù luò 。 wáng qí jì rèn dài fāng tài shǒu ， qiǎn zhāng zhèng xié zhào shū 、 huáng chuáng děng fù wō 。 nián yì fēng wéi chéngxiàng 。 nián 1 yuè yì shā cáo shuǎng yī huǒ 。 xià hóu bà jiàng shǔ 。 wéi fá wèi 。 nián quán fèi sūn hé wéi shù rén ， lǔ wáng sūn bà cì sǐ ， lì sūn liàng wéi tài zǐ 。 wéi gōng wèi xī píng shī bài 。 nián wèi tài wèi wáng líng yīn móu pàn biàn ， bèi yì píng dìng 。 yuè yì wáng 。 nián yì zhǎngzǐ sī mǎ shī wéi dàjiàng jūn 。 quán wáng ， sūn liàng jì wèi 。 sī mǎ zhāo gōng wú ， shī bài 。 nián zhū gé kè jìn gōng wèi ， wú gōng 'ér fǎn 。 wéi gōng wèi dí dào shī bài 。 wú sūn jùn zhū shā kè 。 nián 9 yuè shī fèi cáo fāng 。 yuè cáo máo jì wèi 。 wú sūn yīng móu shā sūn jùn wèi guǒ 。 nián zhèn dōng jiāng jūn guàn qiū jiǎn yǔ yáng zhōu cì shǐ wén qīn tǎo fá shī 。 shī wáng 。 zhāo wéi dàjiàng jūn 。 wéi gōng wèi dí dào ， xiān shèng hòu bài 。 nián 4 yuè ， zhāo tǎo fá zhū gé dàn 。 wéi fá wèi bèi dèng 'ài jī bài 。 wú sūn jùn sǐ ， dì sūn lín zhuān wú zhèng 。 sūn chēn shā téng yìn děng rén 。 nián dàn yǔ sūn wú lián hé qǐ bīng fǎn wèi 。 wéi chū luò gǔ gōng wèi shī bài 。 nián wèi jūn pò shòu chūn ， zhǎn dàn 。 sūn chēn fèi wú dì sūn liàng wéi kuàijī wáng ， lì láng yá wáng sūn xiū wéi dì 。 sūn xiū yǔ dīng fèng shè jì shā chēn 。 nián 5 yuè jiǎ chōng 、 chéng jì shì cáo máo 。 yuè cáo huàn jì wèi 。 nián 10 yuè ， wéi gōng wèi ， bèi dèng 'ài jī bài ， tuì tún tà zhōng 。 nián zhāo sān lù fá shǔ ， shǔ wáng 。 nián zhōng huì wéi mì móu shī bài bèi shā 。 zhāo chēng jìn wáng 。 sūn xiū wáng ， sūn hào jì wèi 。 nián 8 yuè zhāo wáng ， qí zǐ sī mǎ yán jì rèn jìn wáng 。 yuè wú mò dì qiān dū wǔ chāng 。 yuè yán fèi huàn wéi chén liú wáng ， zì chēng jìn wǔ dì ， jiàn lì xī jìn ， wèi wáng 。 nián wú yáng zhōu zhū jùn zhī mín nì liú gōngjǐ wǔ chāng ， láo yì fán zhòng ， yuàn shēng zài dào 。 12 yuè wú mò dì hái dū jiàn yè 。 nián wú hào chū bīng gōng jìn ， yīn shì bīng yuàn hèn 'ér zhǐ 。 nián yán pài yáng zhào 、 yáng hù děng shuài jūn zhī chí zhàn lüè yào dì xī líng 。 lù kàng dà bài yáng zhào ， shā bù chǎn 。 nián 2 yuè dōng yí bā guó guī huà yuè dōng yí shí qī guó nèi fù nián jìn wén yāng jī pò xiān bēi rén 。 nián yáng hù sǐ 、 dù yù zhù zhā xiāng yáng 。 yuè dōng yí liù guó lái xiàn nián xī jìn chū liù lù bīng mǎ gōng dǎ wú 。 nián xī jìn miè wú ， hào jiàng ， wú wáng 。 sān guó shí qī de wén huà xué shù sī xiǎng hàn jìn zhī jì de xué shù sī xiǎng fā shēng jù liè de biàn dòng ， zhù yào shòu chuán tǒng sī xiǎng de biàn huà yǔ zhèng zhì dǒu zhēng yòu guān ， qián zhě chéng fèn jū dà 。 yóu shàng jiāo yóu 、 zhòng pǐn zǎo ， fǎn dòng 'ér biàn wéi xún míng zé shí ， guī yú shēn hán 。 yīn shàng míng wù xū wěi fǎn dòng 'ér wéi zì rán 、 shuài zhí ， guī yú lǎo zhuāng 。 yóu yú dōng hàn wǎn qī zhèng zhì bài huài ， jú shì hùn luàn 。 cáo cāo yǔ zhū gé liàng cǎi yòng míng jiā huò fǎ jiā de sī xiǎng lái huī fù shè huì zhì xù 。 cáo cāo tí chàng xìn shǎng bì fá ， zhù zhāng fǎ zhì 。 tí chū “ yòng rén wéi cái ” de guān niàn dǎ pò yǐ mén dì huò míng jiào de biāo zhǔn 。 zhū gé liàng yě tí chàng fǎ zhì guān niàn ， rù shǔ hòu xiū míng fǎ zhì ， zhí fǎ gōng píng 。 tí chū “ zhì guó zhī yào ， wù zài jǔ xián ” de zhù zhāng yǐ rèn cái shì yòng 。 tā yě zhòng shì jūn fǎ ， rú jiē tíng zhī zhàn mǎ sù wéi fǎn jūn lìng 'ér bèi zhǎn ， tā yě zì biǎn sān děng 。 hàn mò wèi chū de míng fǎ sī xiǎng wèicǐ hòu wèi jìn xuán xué sī cháo tí gōng liǎo jī chǔ ， shǐ míng shì jī yú zhèng zhì hēi 'àn jiāng jiāo diǎn yóu míng fǎ de jù tǐ wèn tí zhuànxiàng xuán xué de chōu xiàng sī biàn 。 jīng xué fāng miàn ， hàn mò zhèng xuán zhī jīng xué yǐ shèn shòu tuī chóng 。 rán 'ér zài wèi jìn zhī shì ， wáng sù jì chéng fù xué 'ér zhù jīng ， qí duì jīng xué de jiàn jiě yǔ zhèng xuán bù tóng ， suì yòu zhèng 、 wáng liǎng pài hù xiāng bó nán 。 cáo wèi mò nián ， sī mǎ shì cuàn wèi wéi jìn 。 dāng shí zhèng zhì hēi 'àn ， zhī shí fèn zǐ zhī sī xiǎng qū xiàng fǎn dòng 、 xiāo chén 'ér wú chū lù 。 qīng xiàng cáo shì zhě duō shì shī shì shì zǐ ， cǎi qǔ qīng tán fāng shì pī píng zhèng zhì ， zhù zhāng zì rán 。 qīng xiàng sī mǎ shì zhě ， zé zhù zhāng wéi chí míng jiào ， shǐ rú jiā zuò fēng jiàn qǐ fēn huà 。 yīn wáng sù wéi jìn wǔ dì wài sūn ， suì bèi lì wéi guān xué ， yī shí chù zhèng shēn wáng ， shǐ wáng xué chéng wéi zōng zhù 。 zhú lín qī xián yǔ róng qǐ qī 》， nán cháo dà mù zhuān huà 。 yóu shàng zhì xià ， zuǒ zhì yòu fēn bié wéi chūn qiū yǐn shì róng qǐ qī jí zhú lín qī xián ruǎn xián 、 liú líng 、 xiàng xiù 、 jī kāng 、 ruǎn jí 、 shān tāo 、 wáng róng 。 wèi jìn shí qī zuì tū chū de sī xiǎng wéi xuán xué 。 qí jī běn jiào yì wéi 《 lǎo zǐ 》、《 zhuāng zǐ 》 hé 《 zhōu yì 》， hé chēng sān xuán 。 xuán xué jiā hǎo tán xuán lǐ ， bù tán sú shì ， chēng wéi qīng tán ， liú xíng yú wèi jìn shí qī 。 zài 240 nián － 248 nián de yùn niàng qī ， yǐ hé yàn hé wáng bì wéi dài biǎo 。 xuán xué jiā rèn wéi yī jiàn shì qíng xū yào lǐ jiě qí bèi hòu yuán lǐ de “ běn ” fāng néng liǎo jiě píng cháng suǒ jiàn de biǎo xiàng “ mò ”， jìn 'ér tí chàng “ yǐ běn tǒng mò ” de lǐ lùn 。 yòu shì “ běn ” wéi “ dào ”， lèi bǐ wéi méi yòu xíng tǐ de “ wú ”（ yuán lǐ 、 qū shì ）， shì “ mò ” wéi shí jì xiàn xiàng de “ yòu ”， bìng rèn wéi “ wàn wù jiē chǎn shēng yú wú ”。 zhī hòu dào sī mǎ yán cuàn wèi jiàn jìn wéi zhǐ 。 yǐ ruǎn jí 、 jī kāng děng zhú lín qī xián wéi dài biǎo ， tā men bǎ jiāo diǎn yóu sī xiǎng lǐ lùn zhuǎn yí dào rén shēng wèn tí shàng 。 dāng shí zhèng zhì hēi 'àn ， sī mǎ shì yā yì shì dà fū ， bìng yǐ chóng shàng míng jiào zì shì 。 ruǎn jí jí jī kāng děng rén suì zhù zhāng rú jiào de lǐ fǎ yā yì rén xìng qiě xū wěi ， qiáng diào rén xìng de jiě fàng yǔ zì rán zhēn chéng 。 tā men dài tóu shí xiàn zhè gè lǐ lùn ， xíng chéng yī gǔ jiě fàng gè xìng de fēng qì 。 dào liǎo xī jìn zhī hòu ， qīng tán zhī fēng màn yán dào zhèng zhì wǔ tái shàng ， wò yòu dà quán de dá guān xiǎn yào yě dà tán xuán lǐ ， chéng xiàn yī pī zài shì yòu yù chū shì de quán guì 。 fěi wěi duì “ zì rán ” tí chū xiū zhèng ， zhù zhāng “ chóng yòu lùn ”， yǐ jiáo “ xū dàn zhī bì ”。 guō xiàng jìn yī bù zhèng míng “ míng jiào ” jí shì “ zì rán ”， xuán xué fā zhǎn zhì cǐ yǐ zhēn zhōng jié 。 wén xué sān guó wén xué zhōng yǐ cáo wèi wén xué zuì shèng ， fēn wéi qián qī de jiàn 'ān wén xué jí hòu qī zhèng shǐ wén xué ， qí zhōng jiàn 'ān wén xué fǎn duì mí ruò shī fēng ， bèi hòu rén chēng wéi “ jiàn 'ān fēng gǔ ” huò “ hàn wèi fēng gǔ ”。 zhè shì yīn wéi zì cáo cāo děng rén rè 'ài wén xué ， gè dì wén shì fēn fēn xī fù 。 jiàn 'ān wén xué dài biǎo rén wù wéi “ sān cáo ” jí “ jiàn 'ān qī zǐ ”。 qí tā de wén xué jiā hái yòu hán dān chún 、 cài yǎn 、 fán qīn 、 lù cuì 、 dīng yí 、 yáng xiū 、 xún wěi děng 。 cáo cāo jù yòu chén xióng háo mài de qì gài ， gǔ pǔ cāng liáng de fēng gé ， zhù yòu 〈 duǎn gē xíng 〉 、〈 bù chū xià mén xíng 〉、〈 ràng xiàn zì míng běn zhì lìng 〉 děng wén 。 cáo pī jí cáo zhí cái huá yáng yì ， cáo pī zhù yòu wén xué píng lùn 《 diǎn lùn 》， dǎo zhì wén xué kāi shǐ zì jué fā zhǎn 。 cáo zhí jù làng màn qì zhì ， zhù yòu 〈 luò shén fù 〉 děng wén 。 jiàn 'ān qī zǐ yǔ cài yǎn 、 yáng xiū děng rén guān xīn xiàn shí ， miàn xiàng rén shēng 。 tā men de zuò pǐn fǎn yìng liǎo hàn mò yǐ lái de shè huì biàn gù hé rén mín suǒ zāo shòu de kǔ nán ， lì rú cài yǎn de 〈 hú jiā shí bā pāi 〉。 zhèng shǐ wén xué shí qī ， yóu yú dāng shí zhèng zhì xíng shì shòu sī mǎ shì cāo kòng ， wén rén bèi shòu yā yì ， nán yǐ zhí jiē miàn duì xiàn shí 。 dāng dài de zuò jiā yòu zhú lín qī xián jí hé yàn 、 xià hóu xuán 、 wáng bì děng “ zhèng shǐ míng shì ”。 zhèng shǐ zuò jiā dà dū tōng lǎo zhuāng ， hǎo xuán xué ， duì yú shè huì xiàn shí ， bù rú jiàn 'ān zuò jiā nà yàng zhí zhe ， chí bǐ jiào chōng dàn de tài dù 。 jī kāng de sǎnwén hé ruǎn jí de 〈 yǒng huái shī 〉 shàng jì chéng “ jiàn 'ān fēng gǔ ”， gǎn yú miàn duì sī mǎ shì zhèng quán ， qí wén xué dōuyòu xiān míng de tè sè 。《 wén xīn diāo lóng 》 tí dào “ zhèng shǐ míng dào ， shī zá xiān xīn 。 hé yàn zhī tú ， shuài duō fú qiǎn 。 wéi jī zhì qīng jùn ， ruǎn zhǐ yáo shēn ， gù néng biāo yān 。” shuō míng liǎo ruǎn jí hé jī kāng jiē wéi zhèng shǐ wén xué de dài biǎo shī rén 。 sūn wú zuò jiā yòu zhāng hóng 、 xuē zōng 、 huá hé 、 wéi zhāo děng 。 zhāng hóng wéi sūn quán zhǎngshǐ ， yǔ jiàn 'ān qī zǐ zhōng de kǒng róng 、 chén lín děng yǒu shàn 。 xuē zōng wéi jiāng dōng míng rú ， jū sūn quán tài zǐ shī fù zhī wèi 。 huá hé zé shì sūn wú mò nián zuò jiā 。 shǔ hàn zuò jiā yòu zhū gé liàng 、 xì zhèng 、 qín mì 、 chén shòu děng 。 zhū gé liàng zuò wéi yī dài zhèng zhì jiā ， tā de zuò pǐn yòu 〈 chū shī biǎo 〉 děng 。 qí wén cǎi suī bù rú tā rén yàn lì ， rán 'ér nèi róng qiǎn yì ， qíng yì zhēn qiē ， gǎn rén fèi fǔ ， biǎo lù chū tā běi fá de jué xīn 。 qín mì suǒ xiě de wǔ yán shī 〈 yuǎn yóu 〉， shì shǔ hàn liú chuán xià lái wéi yī kě kào de shī piān 。 shǔ zhōng yì duō yòu xué zhě wéi shū zuò zhù de rén ， rú ： xǔ cí 、 mèng guāng 、 yǐn mò 、 lǐ zhuàn děng ， shǔ hàn hòu qī yòu qiáo zhōu 、 xì zhèng dū zuì xīn yú wén xué ， qiáo zhōu gèng xiě xià liǎo 《 chóu guó lùn 》 tǎo lùn guò dù zhēng zhàn de quē diǎn ， jí xì zhèng yǐ yǐ zhào xiān dài de rú shì ， jiè wén biǎo dá yì jiàn de 〈 shì jī 〉。 dōng hàn mò nián yì yòu yán jiū xiān tú 、 shù shù de xué zhě ， rú ： rèn 'ān 、 zhōu shū ， zhī hòu chū xiàn liǎo zhōu qún 、 dù qióng děng rén 。 sān guó shí qī yòu míng de shǐ xué jiā yòu wáng shěn 、 yú huàn 、 wéi zhāo jí chén shòu 。 wáng shěn de 《 wèi shū 》 bèi shǐ xué jiā liú zhī jǐ píng wéi “ qí shū duō wéi shí huì ， shū fēi shí lù ”， zhè gēn tā qīn fù sī mǎ shì shì lì ， dǎ yā wèi dì cáo máo yòu guān ， gù gāi shū de cān kǎo jià zhí yě xiāng duì jiào dī 。 wéi zhāo shàn xiě shǐ ， zhù yòu 〈 wú gǔ chuī qū shí 'èr qū 〉， nèi róng wéi zhěng bù sūn wú fā zhǎn shǐ ， yǔ miù xí de 〈 wèi gǔ chuī qū shí 'èr qū 〉 nán běi xiāng duì 。 tā yòu zhù yòu 《 wú shū 》 55 juàn děng 。 chén shòu biān xiě de 《 sān guó zhì 》 wéi “ qián sì shǐ ” zhī yī 。 tā cān kǎo 《 wú shū 》 jí yú huàn zhuàn xiě de 《 wèi lüè 》 děng zī liào ， cǎi sān guó bìng shù de fāng shì ， chuàng xīn jìzhuàn tǐ shǐ shū de xiě zuò mó shì 。 suī réng yòu bù zú zhī chù ， dàn shí shì yán jiū sān guó lì shǐ bù kě huò quē de shǐ jí zhī yī 。 zōng jiào běn shí qī wéi fó jiào yǔ dào jiào de fā zhǎn shí qī 。 yóu yú tiān zāi rén huò bù duàn ， rén mín fēn fēn xún qiú zōng jiào wèi jiè xīn líng ， shǐ dé néng gòu zhú jiàn fā zhǎn 。 nán zhōng zhū yí zú de yuán shǐ zōng jiào ， jù yòu hěn nóng hòu de wū fēng 。 qí xìng zhì shì shén huà chóng bài ， jù yòu duō shén 、 chóng bài zì rán de tè diǎn 。 zài xī nán dì qū yòu cháng yuǎn de lì shǐ ， xíng chéng zǎo qī de yuán shǐ zōng jiào 。 dōng hàn mín jiān liú xíng huáng lǎo zhī xué ， zhāng jiǎo jiàn lì de tài píng dào hé zhāng dào líng jiàn lì de wǔ dǒu mǐ dào ， dōushì dào jiào de chú xíng ， dào xī jìn shí zé chēng wéi tiān shī dào 。 zhāng jiǎo de tài píng dào ， zài dào shù fāng miàn jiào zhòng “ shǒu yī ”。 yǐ 《 tài píng jīng 》 wéi zhù yào jīng diǎn ， yòu chēng 《 tài píng qīng lǐng shū 》。 nèi róng páng zá ，“ qí yán yǐ yīn yáng wǔ xíng wèijiā ， ér duō wū xí zá yǔ ”。 qí shè huì sī xiǎng jì yòu wéi hù tǒng zhì jiē jí lì yì de bù fēn ， yě yòu hūyù gōng píng 、 tóng qíng pín kǔ rén mín de bù fēn 。 zhāng jiǎo yōng yòu guǎng dà jiào zhòng hòu ， yú dōng hàn mò qī shuài qí dì zhāng liáng 、 zhāng bǎo yǔ bù shǔ zhāng màn chéng fā qǐ “ huáng jīn zhī luàn ”， zuì hòu bèi dōng hàn cháo tíng jī bài 'ér jiàn jiàn shì wēi 。 zhāng dào líng yú hàn shùn dì shí rù sì chuān hè míng shān ， zào zuò fú shū ， chuàng jiàn wǔ dǒu mǐ dào 。 gāi jiào kě néng shì huáng lǎo zhī xué yǔ dāng dì zōng jiào de róng hé ， fú wén dà duō yuán zhì bā shǔ wū shù 。 wǔ dǒu mǐ dào yǔ tài píng dào jiào lǐ jiào yì jī běn xiāng tóng ， shì fèng huáng lǎo zhī xué 。 zhāng lǔ shǐ jiào nèi “ jì jiǔ ” sòng xí 《 lǎo zǐ wǔ qiān wén 》，《 dào dé jīng 》 chéng wéi zhù yào jīng diǎn zhī yī 。《 lǎo zǐ xiǎng 'ěr zhù 》 fǎn yìng zǎo qī dào jiào duì 《 lǎo zǐ wǔ qiān wén 》 de jiě shì 。 jīng qí zǐ zhāng héng （ dào jiào ）、 qí sūn zhāng lǔ de chuán bō ， liú xíng yú sì chuān yǔ hàn zhōng yī dài 。 zhāng lǔ tóu jiàng cáo cāo hòu ， wǔ dǒu mǐ dào yóu bā 、 hàn liú chuán dào jiāng nán yī dài 。 fó jiào zǎo zài dōng hàn chū qī jí chuán rù zhōng guó ， dàn dāng shí rú xué xīng shèng ， fā zhǎn bù dà ， zhì sān guó hòu fāng yòu fā zhǎn 。 dāng shí dà chéng fó jiào shòu guì shuāng dì guó yǐng xiǎng 'ér chuán bō sì zhōu 。 xī yù shòu qí yǐng xiǎng ， yú tián 、 qiūcí děng dì fó jiào xīng shèng 。 zhī hòu yòu yòu tiān zhú tán kē jiā luó 、 ān xī tán dì hé kāngqú kāng sēng kǎi děng sēng lǚ dào luò yáng fān yì jīng diǎn ， jiāng dà chéng fó jiào chuán zhì zhōng guó 。 tán kē jiā luó tuī guǎng jiè lǜ ， zhè shì zhōng guó sēng lǚ yòu jiè lǜ shòu jiè zhī shǐ ， hòu shì yǐ qí wéi lǜ zōng de shǐ zǔ 。 tán dì suǒ yì de 《 tán wú dé （ fǎ cáng ） jié mó 》 shòu zhū shì xíng děng rén jiè shǒu ， yī bān yǐ cǐ wéi zhōng guó sēng lǚ chū jiā zhī shǐ 。 yóu yú dāng shí jīng wén fān yì wèi shàn ， zhū shì xíng wéi qiú yuán jīng yán dú ， yú 260 nián zì yōng zhōu chū fā zhì yú tián ， chéng wéi shǒu wèi xī xíng qiú fǎ de zhōng guó sēng lǚ 。 tā xiěde 《 dà pǐn bān ruò 》 de fàn běn ， hòu yóu dì zǐ yú 282 nián sòng huí luò yáng ， zuì hòu yóu zhú shū lán yì chéng 《 fàng guāng bān ruò jīng 》。 fā zhǎn fāng miàn ， zài dōng hàn mò qī zé róng céng yú jiāng dōng dà xīng fó sì 。 sān guó shí qī de fó jiào zhòng zhèn ， běi fāng yǐ luò yáng wéi zhù ， nán fāng zé wéi jiàn yè 。 cáo wèi wèi míng dì dà xīng fó sì ， cáo zhí yě xǐ dú fó jīng ， bìng chuàng zuò fàn bài 。 sūn wú fāng miàn ， dāng zhī qiān 、 kāng sēng huì xiān hòu rù wú ， shòu sūn quán tuī chóng bìng zhī chí fā zhǎn 。 sūn hào chēng dì shí ， běn yào huǐ huài fó sì ， yīn kāng sēng huì shuō fǎ gǎn huà ， zhōng 'ér fàng qì 。 zài shǔ hàn ， fó jiào bù shì hěn xīng shèng ， guī mó bù dà 。 yì shù sān guó zài yì shù fāng miàn ， sūn wú yòu hěn duō shàn cháng gè zhǒng yì shù de míng shì ， shí rén chēng wéi wú guó bā jué 。 yòu wú fàn 、 liú dūn 、 zhào dá 、 yán wǔ 、 huáng xiàng 、 cáo bù xīng 、 sòng shòu hé zhèng yǔ děng rén 。 lì rú yán wǔ shàn xià wéi qí ， tóng bèi zhōng wú rén néng shèng ， yòu “ qí shèng ” zhī chēng 。 zhì yú cáo bù xīng zé shàn huì huà 、 huáng xiàng zé shàn shū fǎ 。 dōng hàn mò qī dòng luàn bù kān ， xǔ duō huà zuò bèi pò huài huò yí shī ， zào chéng sǔn shī 。 fó jiào de fā zhǎn ， kāi shǐ chū xiàn yǐ fó jiào wéi tí cái de huì huà 。 sān guó shí qī de huì huà ， yīn zhèng zhì dòng dàng 、 shè huì hùn luàn 'ér méi yòu qǔ dé gèng dà de chéng jiù 。 sān guó zhī qián ， huì huà zhù yào shǔ yú “ bǎi gōng zhī yuàn ” de jì shù xìng zhí yè ， shàng wèi yì shù huà ， zài běn shí qī kāi shǐ chū xiàn xiàn shí tí cái de nèi róng ， yì shì yóu lǐ jiào xuān chuán guò zǔ ”， zuò pǐn yòu 《 wéi mó jié tú 》、《 shì jiā móu ní shuō fǎ tú 》 děng děng 。 tā céng bǎ wǔ shí chǐ juàn lián zài yī qǐ ， huà yī rén xiàng ， xīn míng shǒu kuài ， dù dào zōng jiào xuān chuán de shí qī 。 huà jiā yě yóu huáng hé liú yù de zhōng yuán dì qū zhuǎn yí dào cháng jiāng liú yù 。 dāng shí yòu míng de huà jiā yòu cáo bù xīng 、 wú wáng zhào fū rén ， qí tā shàn cháng huì huà de yòu huán fàn 、 yáng xiū 、 wèi dì cáo máo 、 zhū gé zhān děng rén 。 sūn wú cáo bù xīng ， shàn cháng xiě shēng yǔ huì fó huà ， bèi yù wéi “ fó huà zhī yùn bǐ 'ér chéng 。 qí zuò pǐn fù yòu lì tǐ gǎn ， shì rén yòu “ cáo yī chū shuǐ ” zhī chēng ， hào “ cáo jiā yàng ”。 sūn wú wú wáng zhào fū rén ， wú chéngxiàng zhào yuǎn zhī mèi ， shàn yú shū fǎ shān shuǐ huì huà ， shí rén yù wéi “ zhēn jué ”。 tā wéi sūn quán huì gè guó shān chuān dì xíng tú ， shí kāi shān shuǐ huà zhī shǒu 。 hàn mò yáng xiū xiāng chuán yòu 《 xī jīng tú 》 děng huà 。 cáo wèi huán fàn shàn cháng dān qīng ， wèi dì cáo máo huì huà rén wù shǐ shí 。 shǔ hàn zhū gé zhān yì gōng shū huà 。 shū fǎ yì shù xīng qǐ yú dōng hàn mò qī 。 cóng sān guó dào xī jìn ， lì shū réng shì guān fāng tōng xíng de shū tǐ ， dāng shí de bēi kè dà dū yòng lì shū xiě chéng 。 cáo wèi bēi wén shū tǐ fāng zhèng 、 qì dù zhuāng yán ， shǎo yòu shēng qù 。 sūn wú de zhù míng bēi kè yòu 《 tiān fā shén chèn bēi 》、《 chán guó shān bēi 》、《 gǔ lǎng bēi 》 děng 。 qí zhōng 《 tiān fā shén chèn bēi 》 yǐ yuán yù fāng ， shì xiǎn jú kuān ， qì shì xióng wěi qí zì 。 běn shí qī zhù yào de shū fǎ jiā yòu zhāng zhī 、 zhāng chǎng 、 wéi dàn 、 zhōng yáo jí huáng xiàng děng rén 。 zhāng zhī shàn zhāng cǎo ， bìng chuàng xīn chū jīn cǎo 。 chū míng de zuò pǐn yòu 《 guànjūn tiē 》、《 jīn yù guī tiē 》 děng 。 zhāng chǎng wéi zhāng zhī jì dì ， shàn cháng zhāng cǎo yǔ lì shū 。 wéi dàn zǒng jié shū fǎ jīng yàn ， zhù yòu 《 bǐ jīng 》。 qí zhōng “ fū gōng yù shàn qí shì ， bì xiān lì qí qì 。”， zhèng shì tā de míng yán 。 zhōng yáo 《 xuān shì biǎo 》、《 jiàn jì zhí biǎo 》 děng zuò pǐn wéi jiē shū jīng diǎn zhī zuò 。 huáng xiàng shàn xiǎo zhuàn 、 lì shū ， yóu jīng zhāng cǎo 。 liú chuán zuò pǐn yòu 《 jí jiù zhāng 》、《 wén wǔ jiāng duì tiē 》 jí 《 tiān fā shén chèn bēi 》 děng 。 kē jì mǎ jūn shàn cháng jī xiè yìng yòng ， tí shēng shēng chǎn liàng ， zhì zuò chū shuǐ zhuǎn bǎi xì hé shī chuán de zhǐ nán chē ， róng huò “ tiān xià zhī míng qiǎo ” de měi yù 。 tā gǎi liáng hàn dài de zhì líng jī ， shǐ zhì chū huā wén jù lì tǐ gǎn ， néng yǔ shǔ jǐn xiāng pì měi 。 gǎi liáng hàn mò bì lán de lóng gǔ chē ， fā míng chū lóng gǔ shuǐ chē lái guàn gài jiào gāo wèi de nóng tián 。 xiàn zài bù fèn tī tián réng zài shǐ yòng 。 tā hái jiāng fā shí chē gǎi zào chéng lún zhuǎn shì fā shí chē ， tí shēng pāo jī liàng yǔ sù dù 。 zhū gé liàng wèile fāng biàn zài shān dì zhàn dào yùn shū ， fā míng “ mù niú liú mǎ ”。 qí gòu zào lì dài wén xiàn yòu yì ， xué zhě yī bān rèn dìng wéi dú lún chē jí sì lún chē ， mù qián wèi yòu què shí dá 'àn 。 tā fā míng kě yǐ lián xù fā shè shí jiàn de lián nǔ ， yòu chēng “ yuán róng ”。 lìng wài ， jù shuō yuán zì zhū gé liàng shè jì ， yòng yú chuán dì xìn hào de kǒng míng dēng ， bèi gōng rèn wéi rè qì qiú de shǐ zǔ ； jù 《 shì wù jì yuán 》 zài ， zhū gé liàng yě zuì zǎo zhì zào chū cháng qiāng de yuán xíng ， cháng qiāng zuì hòu jiàn jiàn qǔ dài liǎo cháng máo 。 liú huī wéi shù xué jiā ， tā zì yòu duì shù xué yòu xīng qù ， xué xí zhōng guó gǔ dài shù xué de zhòng diǎn 《 jiǔ zhāng suàn shù 》。 niánzhǎng hòu yú cáo wèi jǐng yuán sì nián （ 263 nián ） zhù yòu 《 jiǔ zhāng suàn shù zhù 》， jiè yóu zì jǐ de zhù jiě ， shǐ qí róng yì liǎo jiě 。 zhī hòu liú huī yòu zhù zuò 《 jiǔ zhāng suàn shù zhù 》 de dì shí juàn ， jí 《 zhòng chā 》（ hòu chēng 《 hǎi dǎo suàn jīng 》）， zhè shǐ zhōng guó cèliáng xué dá dào dēng fēng zào jí de dì bù 。 yī xué fāng miàn ， yòu míng de yòu huá tuó 、 zhāng zhòng jǐng hé huáng fǔ mì 。 huá tuó yī shù jīng zhàn ， shàn cháng wài kē shǒu shù 。 tā yǔ dǒng fèng 、 zhāng zhòng jǐng bèi shǐ shū chēng wéi “ jiàn 'ān sān shén yī ”。 bù guò guān yú tā yī shù chuán qí de bù fèn ， shǐ xué jiā chén yín kè rèn wéi yīnggāi yuán zì yìn dù de fó jiào chuán shuō 。 rán 'ér ， tā kě néng shì zuì zǎo shǐ yòng má zuì jì “ máfèisǎn ” jìn xíng wài kē shǒu shù de yī zhě 。 zhāng zhòng jǐng jiàn yú dāng dài dòng luàn pín fán ， yì bìng liú xíng ， zhì lì yán jiū jí bìng ， cān kǎo gè jiā shū jí xiě chū 《 shāng hán zá bìng lùn 》。 gāi shū jí liǎng hàn yī jīng 、 jīng fāng 'èr pài de dà chéng ， shì zhōng yī shǐ shàng dì yī bù lǐ fǎ fāng yào jù bèi de jīng diǎn ， yù jiā yán chēng cǐ shū ：“ wéi zhòng fāng zhī zōng 、 qún fāng zhī zǔ ”。 hòu shì fèng qí wéi “ yī shèng ”。 huáng fǔ mì zì yòu jiā pín ， xué xí fèi qǐn wàng shí ， dàn yú míng lì 'ér bù yuàn rèn guān 。 tā duì zhēn jiǔ shēn rù yán jiū ， jiāng jìn dài zhī qián gè zhǒng jīng mài lǐ lùn yǔ zhēn jiǔ fāng fǎ zhěng lǐ chéng 《 zhēn jiǔ jiá yǐ jīng 》， gāi shū chéng wéi hòu shì zhēn jiǔ xué de fàn diǎn 。 tā hái zhù yòu 《 hán shí sàn lùn 》， wèi jìn zhī hòu fú shí hán shí sàn zhú jiàn de liú xíng qǐ lái 。 guān yú qí tā jì shù ， tiān wén xué fāng miàn ， yòu xiān hòu dān rèn sūn wú yǔ xī jìn tài shǐ lìng de chén zhuó 。 tā shōu jí gè pài zī xùn ， wán shàn zhōng guó xīng guān tǐ zhì ， bìng huì zhì xīng tú ， wéi hòu shì suǒ yán yòng 。 péi xiù de “ zhì tú liù tǐ ” zài zhōng guó dì tú shǐ shàng zhàn yòu zhòng yào de wèi zhì 。 pú yuán shàn cháng duàn liàn tiě qì ， tā zài xié gǔ （ jīn shǎn xī shěng méi xiàn xī nán ） wéi zhū gé liàng zhì dāo 。 qí dāo néng pī kāi zhuāng mǎn tiě zhū de zhú tǒng ， yù wéi shén dāo 。 yóu yú sūn wú wèi yú jiāng nán dì qū ， shuǐ lù fā dá ， zào chuán jì shù fā dá 。 qí zhàn chuán yòu de shàng xià wǔ céng ， yòu de hái néng róng nà shì bīng sān qiān rén 。 shǔ hàn shèng chǎn jǐng yán ， lì yòng dāng dì de tiān rán qì lái zhǔ yán ， tí shēng liǎo chǎn néng 。 sān guó bīng zhì wèi de zhōng yāng jūn ， fēn zhōng jūn hé wài jūn 。 zhōng 、 wài jūn de lái lì ， hé cí quán 《 wèi jìn de zhōng jūn 》 yī wén zuò liǎo míng què de chǎn shù ：“ ‘ zhōng jūn ’ shì duì ‘ wài jūn ’ ér lái de ， zhōng wài jūn de qū bié xíng chéng yú hàn jiàn 'ān shí dài （ 196 zhì 220 nián ）， dào wèi huáng chū nián jiān （ 220 zhì 226 nián ） dū dū zhì chéng lì ， zhōng wài jūn de qū fēn jí zhōng wài jūn de míng chēng yě jiù zhèng shì chéng lì 。 jiàn 'ān yǐ qián ， cáo cāo jí tuán bù guò shì dāng shí gē jù jú miàn xià de qún xióng zhī yī 。 cáo cāo yíng xiàn dì dū xǔ ， xié tiān zǐ yǐ lìng zhū hóu ， yóu qí shì zài guān dù zhī zhàn ， dǎ bài yuán shào ， qǔ dé jì 、 bìng 、 qīng zhū zhōu yǐ hòu ， tā de tǒng zhì qū cái jiàn jù guó jiā de guī mó 。 zhè shí jú miàn dà liǎo ， zài bù néng xiàng guò qù yī yàng ， dài lǐng yī zhī jūn duì （ suī bù shì quán bù yě shì dà bù ） dào chù zhēng zhàn ， yīn zhī biàn chǎn shēng liǎo liú tún de bàn fǎ 。 píng dìng yī gè dì fāng ， jí liú yī bù fēn jūn duì zài nà lǐ zhù fáng ， bìng yóu yī rén rèn tǒng shuài ， tǒng shè xiá qū nèi zhū jūn 。 zhè zhǒng liú tún zhì ， shí jí wèi jìn yǐ xià shèng xíng de jūn shì shàng fēn qū de dū dū zhū jūn zhì de làn shāng 。 zhè zhǒng qíng xíng ， fā shēng yú cáo cāo dǎ bài yuán shào zhàn yòu jì 、 bìng zhū zhōu zhī hòu ， dào chì bì zhàn hòu ， sān guó dǐng zhì de jú miàn xíng chéng ， biàn jiàn jiàn gù dìng wéi yī zhǒng zhì dù ， ér qiě fā zhǎn wéi hòu lái de dū dū zhì 。 guó jiā de jūn duì jì zài shì shí shàng fēn liǎo nèi wài ， nèi wài de míng chēng zì rán yě gēn zhe xíng chéng ， liú tún zài wài de jiāng jūn jí dū dū suǒ lǐng de bīng ， jiù chēng wéi wài jūn ； zhōng yāng zhí xiá de jūn duì ， jiù chēng wéi zhōng jūn 。” wèi de zhōng jūn lüè děng yú hàn dài de nán běi jūn ， dān fù zhe sù wèi huáng gōng 、 gǒng wèi jīng shī de rèn wù ，《 lì dài bīng zhì 》 rèn wéi “ wèi zhì lüè rú dōng hàn ， nán běi jūn rú gù ”， yǐ rán bǎ wèi de zhōng jūn chēng wéi nán běi jūn 。 bù guò yóu yú hàn mò sān guó zhàn shì pín réng ， zhōng jūn cháng cháng sì chū zhēng fá ， yǔ hàn dài běi jūn xiāng bǐ ， wèi zhōng jūn de zuò zhàn rèn wù zhòng dé duō 。 lì dài bīng zhì 》 xù shù liǎo wèi zhōng jūn de fā zhǎn ：“ chū ， cáo gōng zì zhì wǔ wèi yíng yú xiāng fǔ ， yǐ lǐng jūn zhù zhī 。 jí wén dì zēng zhì zhōng yíng ， yú shì yòu wǔ wèi 、 zhōng lěi 'èr yíng ， yǐ lǐng jūn jiāng jūn bìng wǔ xiào tǒng zhī 。” wǔ wèi yíng shì cáo wèi jí tuán zuì qīn jìn de sù wèi jìn bīng ， qí shè zhì shí jiān ，《 bǔ sān guó bīng zhì 》 shuō zài jiàn 'ān shí sān nián （ gōng yuán 208 nián ）。 nà shí cáo cāo gāng zuò xiàngguó ， biàn zài xiāng fǔ zì zhì wǔ wèi yíng 。 dāng shí hàn dì de jìn bīng wéi shù yǐ bù duō ， qiě zài cáo cāo kòng zhì zhī xià ， wǔ wèi yíng yī chéng lì ， xiāng fǔ gèng shì wēi zhòng hàn gōng 。 wǔ wèi yíng de tǒng shuài zuì chū shì xǔ chǔ ， guān zhí wéi wǔ wèi zhōng láng jiāng ， hòu qiān wǔ wèi jiāng jūn 。 cáo wèi zuò wǔ wèi jiāng jūn de ， dōushì huáng dì hěn qīn jìn de rén 。 wèi wén dì zhì zhōng lěi 、 zhōng jiān 'èr yíng ， guī zhōng lǐng jūn tǒng shuài ， wèi míng dì yòu zhì xiāo qí ， yóu jī 'èr yíng 。《 lì dài bīng zhì 》 zhǐ tí dào wǔ wèi 、 zhōng lěi 'èr yíng ， yòu suǒ shū lòu 。“ wǔ wèi 、 zhōng lěi 'èr yíng ， yǐ lǐng jūn jiāng jūn bìng wǔ xiào tǒng zhī ”， yě shì bù què de 。 shì shí shàng ， cáo wèi xiān hòu zhì wǔ wèi 、 zhōng lěi 、 zhōng jiān 、 xiāo qí 、 yóu jī děng xīn wǔ yíng ， guī zhōng lǐng jūn tǒng shuài ； dōng hàn yǐ lái běi jūn de tún qí 、 bù bīng 、 shè shēng 、 yuè qí 、 cháng shuǐ wǔ yíng ， cáo wèi shí qī yǐ rán cún zài ， dàn bīng yuán yǐ shǎo de kě lián ， wǔ xiào dì wèi yǐ bù rú wǔ wèi jiāng jūn děng ， yǐ wú kě néng qù tǒng shuài wǔ wèi 、 zhōng lěi děng xīn yíng 。 guān yú wèi zhōng jūn de zǔ zhì xì tǒng ，《 lì dài bīng zhì 》 shuō ：“ yòu zhōng 、 zuǒ 、 yòu 、 qián jūn gè yī shī ， yòu yòu zhōng hù 、 zhōng lǐng jūn 、 lǐng 、 hù jūn jiāng jūn gè yī rén 。 qí tā zá hào wú cháng shù 。” chén fù liáng rèn wéi ， hàn de nán běi jūn dào cáo wèi shí qī yǎn biàn wéi zhōng 、 zuǒ 、 yòu 、 qián jūn liǎo 。 qí shí ， zhǐ yòu zhōng jūn xiāng dāng yú hàn de nán běi jūn ， suǒ wèi zuǒ 、 yòu 、 qián jūn děng ， xiǎn rán yǔ zhōng jūn xiāng duì ， kě néng shì duì liú tún zài bù tóng dì fāng de wài jūn de chēng hū 。《 sān guó zhì 》、《 zī zhì tōng jiàn 》 cháng yòu “ dōng bīng ”、“ dōng jūn ” yī lèi tí fǎ ， dōushì zhǐ liú tún dōng fāng de wài jūn ， zuǒ 、 yòu 、 qián jūn děng yě shì zhè lèi tí fǎ 。 zhōng jūn de tǒng shuài ， chén fù liáng rèn wéi yòu “ zhōng hù 、 zhōng lǐng jūn 、 lǐng 、 hù jūn jiāng jūn gè yī rén ”。 lì lái tán cáo wèi bīng zhì zhě ， duō xiàng tā yī yàng ， yǐ wéi wèi zhōng jūn tóng shí cún zài zhōng hù jūn 、 zhōng lǐng jūn yǔ lǐng jūn 、 hù jūn zhè yàng yī pī tǒng shuài 。 qí shí lǐng jūn yǔ hù jūn hé zhōng lǐng jūn yǔ zhōng hù jūn shì bù tóng shí qī de zhí guān 。《 yù hǎi 》 juàn yī sān qī ：“ wèi wǔ wéixiàng ， yǐ hán hào wéi hù jūn ， shǐ huàn wéi lǐng jūn ， fēi hàn guān yě 。 jiàn 'ān shí 'èr nián ， gǎi hù jūn wéi zhōng hù jūn ， lǐng jūn wéi zhōng lǐng jūn 。” zhè duàn huà yǔ shǐ shí lüè yòu chū rù ， dàn zhǐ chū zhōng hù jūn 、 zhōng lǐng jūn de qián shēn jiù shì hù jūn 、 lǐng jūn ， wú yí shì zhèng què de 。 gǎi lǐng jūn 、 hù jūn wéi zhōng lǐng jūn 、 zhōng hù jūn ， shì yóu yú dāng shí zhōng yāng jūn zài shì shí shàng yǐ fēn chéng zhōng jūn yǔ wài jūn ， suǒ yǐ yào zài zhōng jūn tǒng shuài lǐng jūn 、 hù jūn qián guànyǐ zhōng zì 。 yóu yú lǐng 、 hù jūn gǎi míng zhōng lǐng 、 zhōng hù jūn hòu hái yòu rén yán xí jiù chēng ， zài zhī shǐ shū ， gù hòu rén wǎng wǎng rèn wéi lǐng 、 hù jūn yǔ zhōng lǐng 、 zhōng hù jūn bìng cún 。 duì yú zhōng lǐng jūn huò zhōng hù jūn zhōng zī lì hòu zhòng zhě ， kě jìn chēng wéi lǐng jūn jiāng jūn huò hù jūn jiāng jūn ， dàn zhōng jūn yě bù kě néng tóng shí jì yòu lǐng jūn jiāng jūn 、 hù jūn jiāng jūn ， yòu yòu zhōng lǐng jūn 、 zhōng hù jūn 。 zhōng lǐng jūn shì zhōng jūn zhū yíng de tǒng shuài ， tā qīn lǐng zhōng lǐng yíng ， bìng jiān lǐng zhōng jūn zhū yíng ； zhōng hù jūn zài zhōng jūn de dì wèi jǐn cì yú zhōng lǐng jūn ， tā fù zé wǔ guān de xuǎn yòng ， bìng qīn lǐng zhōng hù yíng 。 liú tún gè dì de wài jūn ， kāi shǐ biān zhì hěn bù yī zhì ， tǒng shuài wǎng wǎng lín shí yóu zhōng yāng wěi pài hé gēnghuàn 。 dào wèi wén dì shí ， qíng kuàng fā shēng liǎo biàn huà 。《 lì dài bīng zhì 》：“ huáng chū sān nián ， tè zhì dū dū zhū zhōu jūn shì ， xún jiā sì zhēng sì zhèn jiāng jūn zhī hào ， yòu zhì dàjiàng jūn dū dū zhōng wài zhū jūn ， wèi tài wèi shàng 。” cáo wèi de dū dū zhū zhōu jūn shì ， shì dài biǎo zhōng yāng fēn zhù gè dì de jūn shì zhǎngguān ， suǒ lǐng shì bù tóng yú zhōu jùn bīng de zhōng yāng jūn duì 。 suǒ wèi sì zhēng sì zhèn ， shì zhǐ zhēng dōng jiāng jūn 、 zhēng nán jiāng jūn 、 zhēng xī jiāng jūn 、 zhēng běi jiāng jūn yǔ zhèn dōng jiāng jūn 、 zhèn nán jiāng jūn 、 zhèn xī jiāng jūn 、 zhèn běi jiāng jūn děng chēng hào ， cǐ wài hái yòu suǒ wèi sì 'ān sì píng jiāng jūn de chēng hào ， zhè xiē dōubù shì gù dìng jūn zhí ， ér shì lín shí zèng fēng de chēng hào 。 cóng zhè xiē chēng hào yě kě yǐ zhī dào ， nà xiē dū dū zhū zhōu jūn shì de jiāng jūn ， shì dài biǎo zhōng yāng qù xíng zhēng fá zhèn yā zhī quán 。 zhōng wài zhū jūn jí zhōng jūn yǔ wài jūn ，“ zhì dàjiàng jūn dū dū zhōng wài zhū jūn ”， zé shì yǐ dàjiàng jūn tǒng shuài quán guó zhōng yāng jūn ， dàjiàng jūn chéng wéi cáo wèi zuì gāo jūn shì tǒng shuài 。 cáo wèi zhèng quán shì qǔ dài dōng hàn wáng cháo 'ér jiàn lì de ， kāi shǐ réng yǐ tài wèi wéi zuì gāo jūn zhèng zhǎngguān ， zhì dàjiàng jūn hòu ， tài wèi zuì zhòng yào de quán lì bèi fēn gē ， suǒ yǐ chén fù liáng shuō dàjiàng jūn “ wèi tài wèi shàng ”。 zōng shàng suǒ shù ， cáo wèi zhōng yāng jūn de xì tǒng shì ： héng héng zhōng jūn - lǐng jūn 、 hù jūn héng héng zhū yíng jiāng xiào zhōng yāng jūn - dàjiàng jūn héng héng |héng héng wài jūn - dū dū zhū zhōu jūn shì chú liǎo zhōng jūn yǔ wài jūn ， cáo wèi zhèng quán hái yòu zuò wéi dì fāng bīng de zhōu jùn bīng 。 dōng hàn guāng wǔ dì bà bīng mù shì ， jùn guó bīng lì shí fēn bó ruò 。 dào dōng hàn mò nián ， yī xiē zhōu jùn shǒu gē jù chēng xióng ， bīng lì zhuǎn qiáng ， duō shù zhōu jùn de jūn duì zé zhú yī xiāo miè huò jiān bìng 。 cáo cāo tǒng yī běi fāng ， dà dà xiǎo xiǎo de gē jù wǔ zhuāng huò bèi xiāo miè ， huò bèi shōu biān ， běi fāng gè zhōu jùn wǎng wǎng zhǐ yòu liú tún de zhōng yāng jūn ， ér méi yòu dì fāng wǔ zhuāng liǎo 。 dāng shí chéngxiàng zhù bù sī mǎ lǎng jiàn yì lìng zhōu jùn dū jiàn lì dì fāng wǔ zhuāng ， yǐ “ wài bèi sì yí ， nèi wēi bù guǐ ”。《 lì dài bīng zhì 》：“ zì nà sī mǎ lǎng zhī yán ， fù lìng zhōu jùn diǎn bīng ， rán wèi zhì wèi ， gài tài shǒu huò cì shǐ jiān shuài 。” zhōu jùn bīng yǐ shǒu bèi běn zhōu jùn wéi zhí ， bì yào shí yě yìng diào chū zhēng 。 zhōu jùn bīng dì wèi bǐ zhōng jūn 、 wài jūn dī ，“ zhōu jùn dū dū bù yǔ zhōng wài jūn tóng ...... gǒu zài zhōng jūn zhī lì ， suī xià gōng bì hóu ； rú zài zhōu jùn ， suī gōng gāo bù fēng ”（《 jìn shū . duàn zhuó chuán 》）， dàn dì fāng zhōu jùn zhǎngguān de quán lì què jiè cǐ dà dà péng zhàng qǐ lái 。 suǒ yǐ 《 lì dài bīng zhì 》 rèn wéi ， cáo wèi zhèng quán de “ bīng quán wài jù yú zhōu mù ， nèi guī yú dàjiàng jūn jí tài wèi ”。 yīn cǐ hòu lái yòu rén shàng shū wèi míng dì ， yào qiú jiě chú yuán biān zhōu jùn cì shǐ 、 tài shǒu de lǐng bīng quán ， lìng wài pài qiǎn dàjiàng qù zhèn shǒu ， yǐ miǎn cì shǐ 、 tài shǒu lǐng liǎo bīng zé “ zhuān xīn jūn gōng ， bù qín mín shì ”， ér bù néng “ dú xiū wù běn zhī yè ”（《 sān guó zhì . wèi zhì . dù shù chuán 》）。 cáo wèi bīng zhì ， hái yòu tún tián bīng zhí dé yī tí ， dàn chén fù liáng duì cǐ yòu shū lòu liǎo 。 cáo wèi de tún tián fēn mín tún hé bīng tún liǎng zhǒng ， shì hàn dài guān tián chū zū bàn fǎ jí biān jùn tún tián de tuī guǎng 。 mín tún de guǎn lǐ fāng shì shì ： yóu dà sī nóng zhǎng guǎn quán guó de mín tún ， diǎn nóng zhōng láng jiāng fù zé yī zhōu jùn de mín tún ， diǎn nóng dū wèi fù zé yī xiàn jí dān wèi de mín tún ， tún sī mǎ fù zé yī shēng chǎn dān wèi héng héng yī tún 。 měi yī tún yòu tún tián kè wǔ shí rén 。 mín tún de rèn wù shì zhòngzhí dào 、 sù 、 sāng 、 má ， bǎi fēn zhī wǔ shí zhì liù shí de shōu huò shàng jiǎo zhèng fǔ 。 tún tián kè bù fú bīng yì ， dàn shí xíng jūn fǎ bù lè shì guǎn lǐ ， yīnggāi nà rù bīng zhì yán jiū de fàn wéi 。 jiàn 'ān chū nián kāi shǐ de tún tián ， běn shì wèile shù fù liú mín yú tǔ dì hé wéi zhèng fǔ tí gōng dà liàng zū rù yǐ chōng jūn xū ； dào wèi mò jìn chū ， tǒng zhì zhě wèile shì jiā dà zú de lì yì ， jīng cháng fēn gē tún tián ， guā fēn tún tián kè ， tún tián zhì dù zāo dào huǐ miè xìng pò huài 。 bīng tún de kāi shǐ wǎn yú mín tún ， yī bān shì bǎo chí yuán yòu de jūn shì biān zhì ， shè lì zài yǔ wú shǔ liǎng guó duì zhì de biān jìng ， ràng shì bīng qiě diàn qiě shǒu 。 dōng wú yě yòu yǔ cáo wèi dà tǐxiàng shìde bīng .shǔ hàn bīng zhì dà zhì hé wèi xiāng tóng ， dàn yòu yòu qí tè diǎn 。 shǔ de zhōng yāng jūn ，《 lì dài bīng zhì 》 shuō ：“ shǔ zhì wǔ jūn 。 qí zuǒ 、 yòu jiāng jūn 、 dū 、 hù yī rén ， qí zhōng shī 、 jiān 、 hù 、 diǎn 、 cān jūn gè yī rén ， qí qián shī 、 jiāng jūn 、 jiān 、 hù 、 dū jūn gè yī rén ， qí hòu dū 、 jiāng jūn 、 jiān yī rén 。 qí jiàngxiào lüè rú hàn 。” wǔ jūn jí qián 、 hòu 、 zuǒ 、 yòu 、 zhōng jūn 。 zhōng jūn yǔ cáo wèi yī yàng tóng shí yòu shì sù wèi bù duì ； qián 、 hòu 、 zuǒ 、 yòu sì jūn lüè děng yú cáo wèi de wài jūn 。 shǔ hàn zhōng yāng jūn zhì jūn shī jiāng jūn yī zhì 'èr rén ， wéi quán guó zuì gāo jūn shì tǒng shuài 。 wǔ jūn de zǔ zhì xì tǒng bù wán quán yī yàng ， zhōng jūn yòu hù jūn 、 jiān jūn 、 jūn shī 、 dū hù 、 lǐng jūn 、 diǎn jūn gè yī rén ； qián 、 hòu jūn yòu hù jūn 、 jiān jūn 、 jūn shī 、 lǐng jūn 、 diǎn jūn gè yī rén ； zuǒ 、 yòu jūn yòu hù jūn 、 jiān jūn 、 dū hù gè yī rén 。 jù 《 sān guó zhì . shǔ zhì . guān zhāng mǎ huáng zhào chuán 》， qián 、 hòu 、 zuǒ 、 yòu jūn de tǒng shuài fēn bié shì qián jiāng jūn 、 hòu jiāng jūn 、 zuǒ jiāng jūn 、 yòu jiāng jūn ， zhǐ yòu zhōng jūn tǒng shuài shì hù jūn ； ér jù wáng píng 、 liú mǐn 、 jiāng wéi děng chuán ， qián 、 hòu 、 zuǒ 、 yòu sì jūn yòu cháng yǐ hù jūn huò jiān jūn wéi gè zì de tǒng shuài 。 yīn cǐ ， qián jiāng jūn děng guān hào ， jiū jìng shì hù jūn de lìng chēng hái shì jìn chēng ， huò zhě shì bù tóng shí hòu de zhí guān ， hái yòu dài jìn yī bù kǎo chá 。 shǔ de jī céng jūn duì ， yòu xǔ duō bù tóng de chēng hào 。《 lì dài bīng zhì 》：“ bīng yòu tū jiāng 、 wú qián 、（ shàng zōng xià bèi ） sǒu 、 qīng qiāng 、 sàn qí 、 wǔ qí zhī bié ， gài bù quán yòng shǔ rén yě 。”“ liú zhāng shí ， sān fǔ liú rén shù wàn ， shōu yǐ wéi bīng ， hào dōng zhōu bīng 。” zhè lǐ suǒ jǔ de shàng bù wán quán ， jù wáng xīn fū 《 bǔ sān guó bīng zhì 》 tǒng jì ， shǔ yòu yǐ xià chēng hào de jī céng jūn duì ： qū cháng ， hàn jūn běn yòu bù hé qū de biān zhì ， shǔ yòu qū cháng ， zé zài bù fēn jūn duì shàng yòu qū de biān zhì 。 tún jiāng ， shǔ yòu tún jiāng ， zé yòu tún de biān zhì 。 tū jiāng ， chōng fēng duì de jiànglǐng ， zé shǔ jūn wǎng wǎng yòu zhuān mén de qián fēng duì 。 wú qián 、 wú dāng ， èr zhě kě néng tóng wéi yī zhī jīng yǒng de duì wǔ 。 fēi jūn ， yǐ qiāng zú de yī zhī héng héng qīng qiāng wéi zhù ， fēn wéi wǔ bù 。 hǔ bù ， jīng yǒng de bù bīng duì wǔ 。 hǔ qí ， jīng yǒng de qí bīng duì wǔ ， cǐ wài hái yòu sàn qí 、 wǔ qí děng qí bīng duì 。 bái （ mù máo ）， yóu yǐ bái yǔ máo wéi shì de shǎo shù mín zú zǔ chéng 。（ shàng zōng xià bèi ） sǒu ， yóu （ shàng zōng xià bèi ） rén （ xiāng 、 chuān yī dài de shǎo shù mín zú ） zǔ chéng 。 cǐ wài hái yòu yí bīng ， yóu jīng zhōu yī dài shǎo shù mín zú zǔ chéng 。 cóng zhè xiē chēng hào kě yǐ kàn chū ， shǔ zhèng quán bù jǐn ràng shǔ zhōng hàn rén dāng bīng ， ér qiě dà liàng yǐ wài zú wéi bīng ， zǔ chéng fēi jūn 、 qīng qiāng 、 bái （ mù máo ）、（ shàng zōng xià bèi ） sǒu 、 yí bīng děng wài zú jūn duì 。 cóng dōng zhōu bīng de qíng kuàng hái kě kàn chū ， shǔ hàn hái bǎ wài lái liú mín zǔ jiàn chéng jūn duì 。 dōng wú bīng zhì bǐ jiào zá luàn ， dà tǐ yě yǔ wèi wú yì 。 qí jūn duì tè diǎn ， rú 《 lì dài bīng zhì 》 suǒ shuō ：“ wú duō zhōu shī ， yíng xiào lüè yì yú hàn 。” dōng wú lì guó jiāng nán ， běi yòu cháng jiāng tiān xiǎn ， dōng nán yòu dōng hǎi 、 nán hǎi ， nèi dì duō húpō shuǐ zé ， duō shuǐ yù de zì rán tiáo jiàn ， yóu qí shì fēng fù de wù chǎn hé fā dá de jīng jì ， jué dìng qí shuǐ jūn qiáng yú wèi 、 shǔ ， yǐ zhì shù cì yǐ zhōu shī cuò bài lái jìn gōng de cáo wèi dà jūn 。 dōng wú de bān zhǐ tǐ jī dà 、 shù liàng duō ， bìng qiě yòu méng chōng 、 dǒu jiàn 、 lóu chuán 、 fēi yún 、 gài hǎi 、 chì lóng 、 chí mǎ 、 cháng 'ān 、 dà bó 、 dà （ zhōu biǎn ）、 qīng lóng zhàn jiàn 、 chén fú děng zhòng duō míng hào 。 gēn jù 《 wú shū 》 de jìzǎi ， dāng shí néngzǎi mǎ bā shí pǐ de hái suàn xiǎo chuán （《 sān guó zhì . wú zhì . sūn quán chuán 》 jiā hé 'èr nián zhù yǐn ）。 yòu gēn jù 《 jìn yáng qiū 》， xī jìn miè wú shí ， jiē shōu qí chuán zhǐ wǔ qiān yú sōu （《 sān guó zhì . wú zhì . sūn hào chuán 》 zhù yǐn ）， qí zhōng bāo kuò yùn shū chuán hé zhàn chuán ， yùn shū chuán zhōng ， xiāng dāng dà yī bù fēn shǔ yú shuǐ jūn zuò yùn shū jūn xū yòng 。 zhè yàng ， wǒ men suī bù néng dé zhī dōng wú shuǐ jūn chuán zhǐ de jù tǐ shù zì ， dàn qí guī mó zhī dà zé shì kě yǐ xiǎng jiàn de 。 dāng shí dōng wú shuǐ jūn zhōu shī bù jǐn shí kè xún shǒu cháng jiāng tiān xiǎn ， ér qiě yóu yì yú liáo kuò hǎi yù 。 dōng wú shuǐ jūn tǒng shuài wéi shuǐ jūn dū dū 。 dōng wú de zhōng yāng jūn yǔ cáo wèi 、 shǔ hàn xiāng tóng ， yòu qián 、 hòu 、 zuǒ 、 yòu 、 zhōng wǔ jūn ， jūn zhōngjiàng lǐng yì yòu hù jūn 、 lǐng jūn 、 diǎn jūn 、 jūn sī mǎ děng 。 yī dàn jìn xíng zhàn zhēng zhì dà dū dū zǒng lǐng wǔ jūn ， gè jūn zhì bù dū děng 。 dōng wú jūn duì dà bù fēn yóu shān jū de yuè rén zǔ chéng ， yǐ shān yuè wéi bīng ， jǐn jiàn yú jìzǎi de yǐ bù xià shí yú wàn 。 xī jìn miè dōng wú shí ， jiē shōu qí jūn duì 'èr shí sān wàn 。 dōng wú jūn duì yòu xǔ duō bù tóng míng hào 。《 lì dài bīng zhì 》：“ bīng yòu jiě fán 、 gǎn sǐ liǎng bù ， chē xià hǔ shì 、 dān yáng qīng jīn 、 jiāo zhōu yì shì jí jiàn 'ér 、 wǔ shè zhī míng fēi yī ， diào dù yì zuì wú fǎ 。” zhè lǐ liè jǔ de yě hěn bù wán quán 。 jù wáng xīn fū 《 bǔ sān guó bīng zhì 》 tǒng jì ， dōng wú jūn duì yòu xià liè míng hào ： yǔ lín ， shì gōng tíng jìn wèi bù duì 。 hǔ qí ， gǒng wèi jīng chéng de qí bīng bù duì 。 gǎn sǐ 、 jiě fán 、 wú nán 、 mǎ xián ， dōushì jīng yǒng de chōng fēng duì ， duō fēn zuǒ yòu liǎng bù ， gè yǐ zuǒ bù dū hé yòu bù dū lǐng bīng 。 wǔ yíng 、 wǔ xiào ， gè yòu wǔ yíng bīng ， wǔ yíng yòu wǔ yíng dū lǐng bīng ， wǔ xiào yòu wǔ xiào dū lǐng bīng 。 shēng chéng 、 rào zhàng 、 wài bù 、 yíng xià 、 zhàng xià ， dà yuē dōushì tún zhù zài jīng chéng yǐ wài de duì wǔ ， fēn shǔ qián 、 hòu 、 zuǒ 、 yòu sì jūn 。 hái yòu chē xià hǔ shì 、 dān yáng qīng jīn 、 jiāo zhōu yì shì 、 jiàn 'ér 、 yǒng gǎn 、 hǔ shè lì děng míng hào de dì fāng bīng 。 cóng yì shì 、 jiàn 'ér děng míng hào tuī cè ， zhè xiē dì fāng duì wǔ kě néng dà duō wéi dōng wú háo zú jiàngshuài hòu yǎng de zǐ dì bīng 。《 sān guó zhì . wú zhì . gān níng chuán 》：“ néng hòu yǎng jiàn 'ér ， jiàn 'ér yì lè wéi yòng mìng ”。 kě jiàn zhè xiē duì wǔ yǔ qí shì xí jiànglǐng de guān xì fēi cháng tè shū 。 sān guó shí qī de jīng jì wèi guó jīng jì cáo cāo yíng xiàn dì yú xǔ chāng hòu ， yǐ 「 fū dìng guó zhī shù ， zài yú qiáng bīng zú shí 」 wéi fāng zhēn ， zài xǔ chāng fù jìn shí xíng tún tián 。 jiēguǒ 「 mù mín tún tián xǔ xià ， dé gǔ bǎi wàn hú 」。 yīn cǐ ， cāo shè zhì tián guān yú gè zhōu jùn nèi ， zhāo mù liú mín tún tián ， bǎ tún tián zhì jiā yǐ tuī guǎng ， yǐ gǎi dōng hàn mò nián jūn fá hùn zhàn suǒ zuò chéng de 「 bái gǔ lù yú yě ， qiān lǐ wú jī míng 」 de jìng kuàng 。 zhèng yīn tún tián zhì zhī chéng gōng ， dì fāng biàn chéng 「 nóng guān bīng tián ， jī quǎn zhī shēng ， qiān mò xiāngzhǔ 」 zhèng yīn cǎi qǔ tún tián cuò shī ， shǐ běi fāng de shè huì zhuànxiàng wěn dìng ， zhōng dá zhì 「 zhēng fá sì fāng ， wú yùn liáng zhī láo ， suì jiān miè qún zéi ， kè píng tiān xià 」。 shǔ guó jīng jì shǔ zì gǔ yǐ lái yǐ yòu tiān fǔ zhī guó de měi míng ， hàn gāo zǔ néng dé tiān xià yì kào cǐ dì wù zhì fēng hòu wéi gēn běn 。 dōng hàn mò nián ， liú yān fù zǐ xiān hòu dān rèn yì zhōu mù ， yòng yǐ kuān zhì kuān zhī zhèng cè yǐ zhì shǔ ， zhú yǐn zhì háo qiáng lǒng duàn tǔ dì jí shān zé zī yuán ， yīn 'ér jiǎn dī shuì shōu 。 zì liú bèi zhàn lǐng yì zhōu hòu ， zhū gé liàng jí fǎ zhèng yī gǎi yǐ wǎng bì zhèng ， dǎ jī háo qiáng ， bìng céng cǎi yòng bì guān xī mín ， wù nóng zhí gǔ 。 yòu zài dū jiāng yàn shè yàn guān ， guǎn lǐ nóng tián shuǐ lì gōng chéng ， bìng tuī xíng tún tián ， yǐ huī fù hé fā zhǎn nóng yè shēng chǎn 。 cǐ wài 。 liàng jí fǎ zhèng duì yě tiě 、 zhǔ yán 、 zhì mián děng zhòng yào shǒu gōng yè ， shí xíng gōng yíng ， bìng shè lì zhuān zhí guān yuán jiā qiáng guǎn lǐ 。 yǐ shàng yī lián chuàn cuò shī ， shǐ guó jiā shuì shōu dà dà zēng jiā ， diàn dìng liǎo sān zú dǐng lì de tiáo jiàn 。 hòu lái guān yǔ shī jīng zhōu ， bèi tǎo fá wú bài wáng ， shǐ shǔ miàn lín bēng kuì biān yán ， gù liàng zài jīng jì fāng miàn kuò dà shǒu gōng yè guān yíng fàn wéi ， tí gāo shǔ mián shēng chǎn liàng ， yǐ zhù jiā kuài huī fù guó lì zhī bù fá 。 wú guó jīng jì dōng hàn mò nián ， qún xióng zhú lù ， zhōng yuán dì fāng lián nián zhēng zhàn ， dì fāng cán pò ， běi fāng rén mín xié jiā dù jiāng yǐ bìnàn 。 běi fāng nànmín bù fá fù shāng dà jiǎ ， tā men yóu běi fāng zǒu nán dào jiāng nán tóng shí ， dài bèi liǎo shēng chǎn jì shù yǔ wén huà ， wéi dāng shí pín kùn de jiāng nán dài lái xīn xuè 。 yuán běn wú nóng gēng jì shù shí fēn luò hòu ， shàng wèi dǒng dé niú gēng 。 jí hòu shēng chǎn jì shù zhù rù ， nóng yè shēng chǎn jì shù zhú jiàn tí gāo ， rén kǒu yì yīn cǐ jiàn jiàn zēng jiā ， yī gǎi yǐ wǎng dì guǎng rén xī de jìng kuàng 。 sūn shì sān dài ： sūn jiān 、 sūn cè 、 sūn quán zhī tǒng zhì lǐng dì jiàn dà ， jūn duì yì yīn cǐ biàn dé páng dà ， gù cǐ liáng cǎo jūn xū hào fèi chéng wéi guó jiā zhī chū zhōng de yī dà bù fēn ， wéi jiǎn qīng fù dān ， zhú shí xíng tún tián zhì ， bìng shè zhì diǎn nóng xiào wèi hé diǎn nóng dū wèi 。 tún tián zhì yòu fēn bīng tún jí mín tún 。 bīng tún xià zhī gēng zhě wéi diàn bīng ， mín tún xià zhī gēng zhě wéi tún tián kè 。 wú wèi yú cháng jiāng liú yù yǐ xià ， gù yì zhù yì xīng xiū shuǐ lì ， yǐ lì yòng shuǐ lì zī yuán hé zuò jūn shì fáng bèi 。 dōng hàn shí sān bù zhōu （ sān guó xíng zhèng qū yù ） sī lì xiào wèi bù ： zhì suǒ hé nán （ jīn luò yáng shì dōng ） xiá qū ， jīn shǎn zhōng bù ， qín xī nán bù jí yù xī bù 。 chēng wéi “ sī zhōu ”。 yù zhōu ： zhì suǒ qiáo （ qiáo， wǎn bó xiàn ） xiá qū ， jīn yù nán bù 、 dōng bù 、 wǎn běi bù 、 sū xī běi jiǎo jí shān dōng xī nán jiǎo 。 yǎn zhōu ： zhì suǒ chāng yì （ jīn lǔ jīn xiāng xiàn xī běi ） xiá qū ， jīn shān dōng xī nán bù ， yù dōng bù hé sū xī běi jiǎo 。 xú zhōu ： zhì suǒ tán （ tán， lǔ tán chéng xiàn xī nán ） xiá qū ， jīn lǔ dōng nán bù ， sū běi bù jí wǎn dōng běi jiǎo 。 qīng zhōu ： zhì suǒ lín zī xiá qū ， jīn lǔ běi bù jí jì dōng nán xī jiǎo 。 liáng zhōu ： zhì suǒ lǒng （ gān qīng shuǐ xiàn běi ） xiá qū ， jīn gān dōng dōng bù 。 bìng zhōu ： zhì suǒ jìn yáng （ tài yuán shì xī ） jīn shǎn běi bù ， qín dà bù jí nèimēng zhī yī bù 。 jì zhōu ： zhì suǒ gǎo （ hào）（ jì bǎi xiāng xiàn běi ） xiá qū ， jīn jì xī nán bù 。 yōu zhōu ： zhì suǒ jì （ jì， běi jīng chéng xī nán ）。 xiá qū jīn jì běi bù ， liáo 、 jí gè yī bù 。 yáng zhōu ： zhì suǒ lì yáng （ wǎn hé xiàn ， hòu qiān shòu chūn ） xiá qū jīn sū nán bù 、 wǎn zhōng nán bù ， zhè 、 mǐn 、 gàn sān shěng 。 jīng zhōu ： zhì suǒ hàn shòu （ xiāng cháng dé shì dōng ） xiá qū jīn yù xī nán bù ， è 、 xiāng 'èr shěng jí qián 、 guì 、 yuè sān shěng biān yuán 。 yì zhōu ： zhì suǒ luò (luò， chuān guǎng hàn shì ， hòu mián zhú ， zài chéng dū ) xiá qū jīn chuān 、 qián 、 diān sān shěng dà bù ， shǎn jí 'è 、 gān gè yī yú 。 jiāo zhōu ： zhì suǒ guǎng xìn （ guì wú zhōu shì ）。
The Three Kingdoms period (simplified Chinese: 三国时代; traditional Chinese: 三國時代; pinyin: Sānguó shídài) is a period in the history of China, part of an era of disunity called the Six Dynasties following immediately the loss of de facto power of the Han Dynasty emperors. In a strict academic sense it refers to the period between the foundation of the Wei in 220 and the conquest of the Wu by the Jin Dynasty in 280. However, many Chinese historians and laymen extend the starting point of this period back to the uprising of the Yellow Turbans in 184. sān guó lì shǐ Three historical dōng hàn fēn liè
nián dōng hàn bào fā huáng jīn zhī luàn 。 hàn líng dì wéi jiě jué huáng jīn zhī luàn 'ér chéng lì zhōu mù zhì dù ， gāi zhì dù dǎo zhì dì fāng gē jù ， tiān xià fēn liè 。 189 nián ， hàn líng dì jià bēng ， liú biàn jì wèi bèi lì wéi shǎo dì 。 zhí zhèng de hé tài hòu zhī xiōng hé jìn lián luò yuán shào ， shā huàn guān jiǎn shuò 。 shào 、 jìn děng mì móu jìn shā huàn guān ， bìng zhào dǒng zhuó rù luò yáng wéi yuán 。 dāng huàn guān shā hé jìn ， ér shào yòu shā jìn huàn guān zhī shí ， zhuó shuài bīng rù luò yáng ， jìn lǎn cháo zhèng 。 tā fèi chù shǎo dì ， lìng lì liú xié wéi dì ， jí hàn xiàn dì 。 zhuó zhī zhuān héng jī qǐ liǎo dōng hàn cháo chén hé dì fāng mù shǒu de fǎn duì ， niàng chéng dà guī mó de nèi zhàn 。 zhuó rù luò yáng hòu ， shào chū bēn jì zhōu ， qiáo mào jiǎ jiè cháo tíng sān gōng míng yì ， yào qiú zhōu jùn xīng bīng tǎo fá zhuó ， guān dōng zhōu jùn fēn fēn xiǎng yìng 。 tā men fēn tún yào hài ， tuī shào wéi méng zhù ， xiàngjī jìn gōng zhuó 。 190 nián ， zhuó bì guān dōng bīng fēng ， xié chí xiàn dì xī qiān cháng 'ān ， dōng hàn cháo tíng yǐ jīng bēng kuì 。 guān dōng lián jūn bǐ cǐ qī zhà bìng tūn ， bù jiǔ jiù fēn bēng lí xī liǎo 。 193 niáncháng'ān bīng biàn ， zhuó bèi shā ， guān zhōng hùn luàn bù yǐ 。 jīng guò jī liè de hùn zhàn yǐ hòu ， dào 196 nián shí ， quán guó xíng chéng xǔ duō gē jù qū yù ： yuán shào zhàn jù jì 、 qīng 、 bìng sān zhōu ， cāo zhàn jù yǎn 、 yù 'èr zhōu ， hán suì 、 mǎ téng zhàn jù liáng zhōu ， gōng sūn zàn shì liáo dōng ， táo qiān 、 liú bèi 、 lǚ bù xiān hòu zhàn jù xú zhōu ， yuán shù zhàn jù yáng zhōu de huái nán bù fēn ， liú biǎo zhàn jù jīng zhōu ， liú zhāng zhàn jù yì zhōu ， sūn cè zhàn jù yáng zhōu de jiāng dōng bù fēn ， shì xiè zhàn jù jiāo zhōu 。 cǐ wài ， zhāng lǔ yǐ dào jiào de zǔ zhì xíng shì bǎo jù hàn zhōng dì qū ， zhì jì jiǔ yǐ zhì mín 。 zài zhè xiē gē jù zhě zhōng ， shì lì zuì qiáng yě zuì huó yuè de shì yuán shào hé cáo cāo 。 zhuó rù luò yáng hòu ， cáo cāo táo zhì chén liú ， jù bīng fǎn kàng ， chéng wéi guān dōng lián jūn de yī zhī 。 tā zài jì běi yòu jiàng huáng jīn jūn sān shí wàn zhòng ， xuǎn qí jīng ruì ， biān wéi qīng zhōu bīng ； yòu lù xù shōu nà yī xiē háo qiáng dì zhù wǔ zhuāng 。 jiàn 'ān yuán nián ， tā bǎ xiàn dì qiān dào xǔ xiàn ， qǔ dé liǎo fèng tiān zǐ yǐ lìng bù chén zhī shì ； tún tián xù zī 。 200 nián ， cáo 、 yuán liǎng jūn jìn xíng guān dù zhī zhàn ， cāo yǐ ruò shèng qiáng ， quán jiān yuán jūn zhù lì ； yòu lì yòng shào 'èr zǐ de máo dùn gōng zhàn yuán shì de yè chéng ， xiāng jì zhàn lǐng qīng 、 jì 、 yōu 、 bìng sì zhōu zhī dì ， tǒng yī liǎo běi fāng dà bù 。 207 nián ， cáo jūn chū lú lóng sài ， dǎ bài qīn rǎo běi fāng de wū huán 。
chì bì zhī zhàn xíng shì tú sān fēn chú xíng
nián ， cáo cāo tǒng yī běi fāng hòu shuài dà jūn nán xià ， xiàng jīng zhōu jìn gōng ， ér liú biǎo yě zài cǐ shí bìng sǐ ， qí cì zǐ liú cóng jiē wèi bìng xiàng cāo tóu jiàng ， liú bèi jiàn cǐ ， jué dìng lí kāi xīn yě ， nán xià jiāng líng ， tú zhōng bèi cáo jūn zhuī shàng jī bài ， táo zhì xià kǒu 。 cǐ shí lǔ sù dào bèi chù tàn tīng qíng kuàng ， bèi yě pài zhū gé liàng chū shǐ dào jiāng dōng ， shuāng fāng jié méng ， gòng kàng cáo jūn 。 sūn 、 liú lián jūn yǐ shǎo shèng duō ， dà bài cáo jūn yú chì bì ， pò shǐ cáo jūn tuì huí zhōng yuán 。 cù shǐ xíng chéng sān guó dǐng lì jú miàn 。 sūn quán 、 bèi shuāng fāng yě kāi shǐ gè zì zhēng duó jīng zhōu 。 bèi xiàng jīng nán shī yā ， chéng gōng bī jiàng jīng nán sì jùn ； ér quán bù jiāng yú yě xiàng jīng zhōu nán jùn fā bīng ， yòng liǎo hěn cháng shí jiān ， zuì zhōng gōng kè nán jùn 。 quán wéi xiàng bèi shì hǎo ， jiāng qí mèi jià gěi bèi 。 ér quán wéi tuò zhǎn shì lì ， zhàn jù liǎo jiāo zhōu 。 qí hòu ， yú céng xiǎng chū bīng gōng dǎ yì zhōu ， dàn zài tú zhōng bìng shì 。 lǔ sù jiē tì qí wèi ， bìng jiāng nán jùn jiè gěi bèi 。 ér cāo zài nán fāng zhàn zhēng shī bài ， zhuǎn yí xiàng xī fā zhǎn ， cāo yù jìn gōng hàn zhōng zhāng lǔ ， xī liáng zhū jūn fá yí qí jiāng gōng jī zì jǐ ， zài 211 nián qǐ bīng ， gòng tuī mǎ chāo 、 hán suì wéi shǒu lǐng ， cāo shuài jūn zhèn yā ， chéng gōng jiāng xī běi yī dài shōu wéi lǐng dì 。
sān guó dǐng lì
liú bèi shòu dào yì zhōu zhī zhù liú zhāng yāo qǐng ， rù shǔ bāng zhù zhāng fáng shǒu zhāng lǔ 、 cáo cāo de rù qīn ， bèi kǒu tóu dāyìng ， dàn rù shǔ hòu bù duàn shōu mǎi rén xīn ， shuāng fāng zuì zhōng zài 212 nián jué liè ， bèi diào bīng zhí zhǐ chéng dū de zhāng ， suī rán qí jiān jūn shī páng tǒng zhōng liú shǐ sǐ ， dàn réng yú 214 nián chéng gōng bī shǐ zhāng tóu jiàng ， bèi chéng gōng rù zhù yì zhōu ， liú xià guān yǔ fáng wèi jīng zhōu 。 tóng shí ， cāo céng nán xià gōng jī sūn quán ， zuì hòu shuāng fāng chè tuì 。 215 nián ， cāo kuài sù dì dé dào hàn zhōng ， ér tóng shí sūn liú liǎng jiā kāi shǐ zhēng duó jīng zhōu yōng yòu quán 'ér fā shēng zhàn dǒu ， liǎng jūn duì lěi 。 dàn bèi dé xī cāo dé hàn zhōng ， wēi hài shǔ dì 'ān quán ， biàn hé quán píng fēn jīng zhōu ， huí shī yì zhōu ， dàn shuāng fāng guān xì jīng yǐ 'è huà 。 216 nián cāo jiù rèn wèi wáng ， yī nián hòu ， bèi jìn gōng hàn zhōng ， ér cāo nèi bù yòu shǒu jiāng pàn luàn ， quán yě tōu xí hé féi ， hàn zhōng chéng gōng luò rù bèi zhī shǒu ， cāo suī céng huī jūn yào duó huí ， dàn dōubù chéng gōng 。 219 nián ， bèi zì fēng hàn zhōng wáng 。 tóng nián ， yǔ shuài jīng zhōu jūn běi shàng gōng wèi ， dàn zhù zhàn 、 gāng jiē lǔ sù zhī wèi de lǚ méng tū xí jīng zhōu ， bìng qín shā yǔ 。 220 nián ， cāo sǐ ， cáo pī dēng wèi ， bìng bī hàn xiàn dì shànràng ， jiàn guó hào wèi ； ér yú 221 nián ， bèi zài chéng dū chēng dì ， guó hào hàn ； quán xiàng wèi chēng chén ， ér pī fēng quán wéi wú wáng ， jiā jiǔ xī 。 tóng nián ， bèi yǐ bào yǔ zhī chóu wéi míng dōng zhēng quán ， quán pài chū jiē tì lǚ méng de lù xùn yíng zhàn 。 jiēguǒ bèi cǎn bài ， bù jiǔ bìng sǐ yú bái dì 。 223 nián ， liú chán dēng wèi ， hàn wú zài dù jié méng ， zuì zhōng wèi hàn wú sān guó dǐng lì jú miàn xíng chéng 。 229 nián ， wú wáng quán chēng dì ， jiàn lì wú 。
cāo běi guī yǐ hòu ， yòng bīng yú guān zhōng 、 lǒng xī ， bǎ tǒng yī fàn wéi kuò jí zhěng gè běi fāng ， bù jiǔ cáo cāo zì fēng wèi wáng 。 211 nián ， bèi shuài bù jìn rù yì zhōu ， zhú bù zhàn jù liǎo yuán lái liú zhāng de dì pán 。 219 nián ， bèi cóng cáo jūn shǒu zhōng duó dé hàn zhōng ， guān yǔ yě xiàng cáo jūn fā qǐ jìn gōng ， dàn shì sūn quán qiǎn jūn xí shā guān yǔ ， zhàn lǐng jīng zhōu dà bù ， gé sān xiá yǔ liú bèi jūn xiāng chí 。 222 nián ， hàn jūn chū xiá yǔ wú jūn xiāng chí yú yí líng ， xiāo tíng yī zhàn ， bèi wú jiāng lù xùn jī bài ， tuì huí shǔ zhōng 。 xiāo tíng zhī zhàn yǐ hòu bù jiǔ , shǔ 、 wú huī fù jié méng guān xì ， gòng kàng cáo wèi ， zhì cǐ ， sān guó dǐng lì jú miàn zhèng shì xíng chéng 。 nán běi zhī jiān suī rán hái cháng yòu zhàn shì fā shēng ， yòu shí guī mó hái bǐ jiào dà ， dàn shì zǒng de shuō lái ， lì liàng dà tǐ píng héng ， dǐng zú zhī shì wéi chí liǎo sì shí yú nián zhī jiǔ 。
sān guó guī jìn
nián ， sī mǎ zhāo pài zhōng huì 、 dèng 'ài 、 zhū gé xù fēn bīng sān lù nán píng shǔ hàn ， yǔ shǔ hàn jiànglǐng jiāng wéi fā shēng lā jù zhàn ， wèi jūn bèi dǎng yú jiàn gé qián ， dèng 'ài bì kāi wéi dà jūn de fēng máng ， chāo yīn píng xiǎo lù zhí qǔ fú chéng ， jìn bī chéng dū ， hàn zhù liú chán tóu jiàng ， hàn bèi wèi suǒ miè 。 jí hòu huì 、 wéi zài shǔ fā shēng pàn biàn ， sān guó zhì jìzǎi ，“ wèi jiāng shì fèn fā , shā huì jí wéi , wéi qī zǐ jiē fú zhū ” , kě jiàn bìng wèi yǐn qǐ dà luàn ， zhāo kuài sù píng dìng 。 265 nián ， zhāo sǐ hòu ， sī mǎ yán duó qǔ wèi zhèng quán ， dìng dū luò yáng ， jiàn lì jìn cháo ， shǐ chēng xī jìn ， bìng kāi shǐ chóu bèi fá wú 。 279 nián ， yán bīng fēn liù lù ， yóu běi 、 xī xiàng dōng wú jìn fā ， wú zhù sūn hào céng xiǎng dǐ kàng ， dàn zài bào zhèng de tǒng zhì xià ， shì bīng háo wú zhàn yì ， jìn jūn shì rú pò zhú 。 280 nián ， jìn jūn chéng gōng gōng kè jiàn yè ， hào tóu jiàng ， wú miè wáng ， xī jìn chéng gōng tǒng yī tiān xià 。 sān guó jiǎn jiè About three cáo wèi
suí zhe hàn chéngxiàng cáo cāo duì běi fāng de tǒng yī hé tún tián zhì 、 zū diào zhì de shī xíng ， běi fāng shè huì qū yú wěn dìng ， shēng chǎn zhú jiàn huī fù 。 zhèng fǔ xiū zhěng dào lù ， xīng jiàn shuǐ lì ， biàn lì liǎo jiāo tōng hé cáo yùn 。 huī fù de yě tiě yè zhōng ， shuǐ pái dé dào tuī guǎng ， sī zhì yè yě xīng shèng qǐ lái 。 shāng pǐn jiāo huàn jiàn yòu qǐ sè ， wèi míng dì shí chóngxīn bān yòng qián bì 。 luò yáng 、 yè chéng dū rì qū fán huá 。 cáo cāo jìn zhù jì zhōu hòu bān xíng zū diào zhì 。 jiàn 'ān 'èr shí yī nián ， cáo cāo chēng wèi wáng ， dū yè ， jiàn lì wèi guó 。 220 nián zhēngyuè ， cáo sǐ ； shí yuè ， zǐ cáo pī chēng dì ， guó hào wèi ， dū luò yáng ， jiàn yuán huáng chū 。 wèi dé běi fāng 。 wèi zhì sī 、 yù 、 yǎn 、 qīng 、 xú 、 liáng 、 yōng 、 jì 、 yōu 、 bìng 、 jīng 、 yáng děng zhōu 。 qí zhōng liáng zhōu lǐng wù jǐ xiào wèi hù xī yù ； yōu zhōu dì jìng dá yú liáo dōng ； nán bù zhū zhōu dà zhì yǐ qín lǐng 、 huái hé fēn bié yǔ hàn 、 wú xiāng jiē ， wèi yòu hù liù shí liù wàn yú ， rén kǒu sì bǎi sì shí yú wàn ； wèi jiàn lì bù jiǔ ， zhèng quán kāi shǐ fǔ bài 。 qí wáng fāng zài wèi shí fā shēng liǎo fǔ zhèng de zōng shì cáo shuǎng hé tài wèi sī mǎ yì de quán lì zhī zhēng 。 cáo shuǎng zhòng yòng míng shì sān gǒu jí lǐ shèng 、 bì guǐ 、 děng rén ， gǎi yì cháo diǎn ， pái chì yì 。 sī mǎ shì shì dōng hàn yǐ lái de shì jiā dà zú ， yì běn rén yòu fù yú móu lüè ， lǚ yòu jūn gōng 。 238 nián ， tā shuài jūn píng dìng gōng sūn yuān ， shǐ liáo dōng guī rù wèi bǎn tú 。 249 nián ， yòu chéng cáo shuǎng fèng qí wáng fāng chū luò yáng chéng yè gāo píng líng de jī huì fā dòng zhèng biàn ， bī pò shuǎng qū fú ， bìng chù sǐ shuǎng jí qí dǎng yǔ ， dú lǎn cháo zhèng ， shǐ chēng gāo píng líng shì biàn 。 hòu lái ， yì jí zǐ sī mǎ shī 、 sī mǎ zhāo lù xù yā píng liǎo qǐ zì huái nán de wáng líng （ 251 nián ）、 wú qiū jiǎn （ 255 nián ）、 zhū gé dàn （ 257 nián ） de jūn shì pàn luàn hé qí tā cháo chén de fǎn kàng ， gǒng gù liǎo sī mǎ shì de tǒng zhì 。 yǐ zhú lín qī xián wéi dài biǎo de yī pī xuán xué míng shì duì sī mǎ shì chí xiāo jí fǎn kàng tài dù ， qí zhōng de jī kāng bèi sī mǎ shì yǐ fēi huǐ míng jiào hé yù zhù wú qiū jiǎn wéi luàn zhī zuì míng shā hài 。 tā men zhī zhōng de dà bù fēn zài wèi hé xī jìn chū dū lù xù guī fú yú sī mǎ shì 。 dāng fǎn kàng lì liàng dōubèi xiāo miè yǐ hòu ， sī mǎ shì chèn shí lì gōng ， yú 263 nián chū bīng miè hàn 。 liǎng nián hòu ， sī mǎ yán yǐ jiē shòushàn ràng wéi míng ， dài wèi wéi jìn 。 lì wǔ dì ， gòng sì shí liù nián 。
huáng dì cáo pī cáo ruì cáo fāng cáo máo cáo huàn
miào hào shì hào fēng hào míng zì zài wèi shí jiān
wú gāo huáng dì wú cáo téng
wú tài huáng dì wú cáo sōng
tài zǔ wǔ huáng dì wèi wáng cáo cāo （ wèi guó dì zào zhě ， 216 nián chēng wáng ， zài wèi 4 nián ）
shì zǔ wén huáng dì wèi wáng cáo pī （ wèi guó jiàn lì zhě ， 220 nián chēng dì ， zài wèi 7 nián ）
liè zǔ míng huáng dì píng yuán wáng cáo ruì （ 226 nián jí wèi ， zài wèi 13 nián ）
wú 'āi dì zhāo líng xiàn gōng cáo fāng （ 239-254 zài wèi 15 nián ）
wú fèi dì gāo guì xiāng gōng cáo máo （ 254-260 zài wèi 6 nián ）
wú yuán huáng dì chén liú wáng cáo huàn （ 260-265 zài wèi 6 nián ）
shǔ hàn
nián ， hàn zōng shì liú yān chū rèn yì zhōu mù 。 yān sǐ ， zǐ zhāng jì rèn 。 yān 、 zhāng xiāng jì yā píng liǎo dāng dì háo qiáng de fǎn kàng 。 207 nián ， liú bèi yāo zhū gé liàng wéi fǔ zuǒ ， tí chū “ lóng zhōng duì ” zhàn lüè sī xiǎng 。 211 nián zhāng yāo qǐng liú bèi rù shǔ ， shǐ jī bǎo jù hàn zhōng de zhāng lǔ 。 214 nián ， bèi zhàn jù yì zhōu ； 219 nián jìn zhù hàn zhōng ， zì chēng hàn zhōng wáng 。 shì nián ， liú shǒu jīng zhōu de guān yǔ bèi sūn quán jūn xí shā 。 221 nián ， bèi zài chéng dū chēng dì ， guó hào hàn ， shǐ chēng shǔ ， yòu chēng shǔ hàn ， jiàn yuán zhāng wǔ 。 hàn zhì yì zhōu ， zì qín lǐng zhì yú nán zhōng 。 yòu hù 'èr shí bā wàn ， kǒu jiǔ shí sì wàn ， lì sì wàn ， bīng shí wàn yú ； bèi wéi zhēng duó yǐ shī de jīng zhōu ， yú cì nián chū xiá ， yí líng zhī zhàn ， bài tuì rù shǔ ， bìng sǐ bái dì 。 liú chán jì lì 。 bèi sǐ ， liàng fǔ liú chán 。 xiǎo guó ruò mín ， chǔjìng kùn nán 。 xī nán yí jiē lián pàn luàn 。 yì zhōu jùn háo qiáng yōng kǎi zhí tài shǒu ， qiú fù yú wú 。 zāng kē tài shǒu zhū bāo 、 yuè guī tài shǒu gāo dìng dū xiǎng yìng yōng kǎi ， nán zhōng dì qū dòng luàn kuò dà 。 225 nián ， liàng nán zhēng ， liàng jūn xī píng yuè guī ， mǎ zhōng jūn dōng píng zāng kē ， rán hòu yǔ zhōng lù lǐ huī suǒ bù gòng zhǐ yì zhōu jùn 。 cǐ shí mèng huò yǐ dài yōng kǎi jù jùn 。 liàng bài huò ， bìng 'àn mǎ sù “ gōng xīn wéi shàng ” duì mèng huò qī qín qī zòng ， zhōng shǐ huò guī xīn ， nán zhōng píng dìng 。 liàng bǎ yí rén qú shuài yí zhì chéng dū wéi guān ， bǎ nán zhōng qīng qiāng biān wéi jūn duì ， bìng yǔn xǔ dà xìng zhāo yǐn yí rén zuò bù qū ； yǐ nán zhōng de niú mǎ tè chǎn chōng shí hàn guó jūn zī 。 xī nán yí rén dì qū de bìsè zhuàng tài ， cóng cǐ yòu suǒ gǎi biàn 。 nán zhōng zhàn zhēng jié shù ， hàn wú jié méng yě qǔ dé yuán mǎn chéng guǒ 。 liàng 227 nián shuài jūn jìn zhù hàn zhōng ， tóng wèi zhǎn kāi zhēng duó guān lǒng de jī zhàn 。 liàng zài yì zhōu pí bèi qíng kuàng xià jí yú qiú zhàn ， yī fāng miàn lì tú yǐ běi fá lái gǒng gù “ xīng fù hàn shì ， hái yú jiù dū ” de zhèng tǒng dì wèi ； yī fāng miàn zé yǐ gōng wéi shǒu ， jiè yǐ tú cún 。 228 nián ， zhū gé liàng běi fá kāi shǐ 。 yǐ hòu sān nián ， liàng yòu lǚ cì běi fá ， dū yóu yú jūn liáng bù jì ， méi yòu chéng guǒ 。 234 nián zài cì běi fá ， jìn jūn wèi shuǐ nán miàn de wǔ zhàng yuán ， bìng sǐ jūn zhōng ， hàn jūn chè huí ， běi fá tíng dùn 。 liàng sǐ hòu ， jiǎng wǎn 、 fèi yī 、 dǒng yǔn děng rén xiāng jì wéixiàng ， yīn xún shǒu chéng 'ér yǐ 。 258 nián yǐ hòu ， huàn guān shàn quán ， zhèng zhì fǔ bài 。 jiāng wéi běi fá ， láo 'ér wú gōng 。 263 nián ， wèi miè shǔ zhī zhàn kāi shǐ ， nián dōng miè hàn 。 lì 'èr dì ， gòng sì shí sān nián 。
huáng dì
miào hào shì hào fēng hào míng zì zài wèi shí jiān
wú hàn zhāo liè dì shǔ xiān zhù liú bèi ( kāi guó huáng dì 221-223 zài wèi 2 nián )
wú xiào huái huáng dì shǔ hòu zhù liú chán (223-263 zài wèi 41 nián )
dōng wú
huáng jīn qǐ yì shí ， sūn jiān suí zhū jùn dào zhōng yuán zhèn yā huáng jīn ， hòu zhuǎn zhàn yú liáng zhōu hé jīng zhōu jiāng nán zhū jùn 。 dǒng zhuó zhī luàn shí ， jiān cān jiā tǎo fá dǒng zhuó de guān dōng lián jūn ， lì shǔ yú yuán shù ， zài huái nán huó dòng ， jiān sǐ ， zǐ cè tǒng lǐng bù zhòng ， yuē yú 194 nián kāi shǐ xiàng jiāng dōng fā zhǎn 。 dé dào zhōu yú děng rén de zhù lì ， qū zhú liú yáo ， bī jiàng wáng lǎng 。 196 nián xiàn dì qiān xǔ yǐ hòu ， cè jù shù 'ér lián cáo cāo ， shòu fēng wéi wú hóu 。 199 nián ， cè jī pò lú jiāng tài shǒu liú xūn ， tūn bìng qí bù ， bìng qǔ dé yù zhāng jùn dì 。 200 nián cè sǐ ， cè dì sūn quán tǒng zhòng 。 208 nián quán yóu wú xǐ zhì jīng chéng 。 chóuhuà chì bì zhī zhàn ， shì lì dá yú jīng zhōu ； 210 nián zhāo fù shì xiè xiōng dì ， qǔ dé dōng nán bàn bì 。 211 nián quán xǐ zhì mò líng ， cì nián ， gǎi mò líng wéi jiàn yè 。 219 nián quán pò guān yǔ ， zhàn yòu jīng zhōu quán jìng 。 yí líng zhī zhàn shèng lì ， xiàn zhì liǎo hàn chū xiá fā zhǎn de kě néng 。 229 nián ， quán chēng dì ， qiān dū jiàn yè ， jiàn lì wú guó 。 yòu yáng 、 jīng 、 jiāo sān zhōu 。 yòu hù wǔ shí 'èr wàn yú ， kǒu 'èr bǎi sān shí wàn ， lì sān wàn yú ， bīng 'èr shí sān wàn 。 quán shàng cún de kùn nán ， yī shì duì fù shān yuè de bù níng ， yī shì zài cháo hú dì qū kàng jù cáo wèi de yā lì 。 dōng nán zhōu jùn shān qū de shān yuè rén ， zǔ xiǎn gē jù ， shèn zhì běi lián cáo wèi ， fǎn duì sūn quán shì lì xiàng nán fāng nèi dì kuò zhāng 。 quán yǔ shān yuè jìn xíng guò duō cì zhàn zhēng ， lǚ huò shèng lì ， 234 nián zhū gé gé shuài jūn jìn gōng dān yáng shān yuè ， jīng sān nián wéi kùn ， shān yuè shí wàn rén chū shān tóu jiàng ， qí zhōng sì wàn dīng zhuàng bǔ bīng ， yú xià de chéng wéi biān hù 。 sūn wú tǒng zhì de jǐ shí nián zhōng ， shān yuè rén dà tǐ yǔ hàn rén qū yú róng hé 。 quán zhù yào jūn shì huó dòng zài huái nán 。 chì bì zhī zhàn hòu ， cáo cāo jūn lǚ gōng hé féi dì qū ， shuāng fāng hù yòu shèng fù 。 jiāng běi jū mín duō dù jiāng ， bīn jiāng shù jùn chéng wéi kōng xū dì dài 。 zhū gé liàng sǐ ， wèi hàn zhàn zhēng tíng zhǐ ， wèi jiā qiáng huái nán duì wú de jìn gōng 。 wú jūn chú yán jiāng shè dū zhù jūn 、 biàn zhì fēng suì yǐ wài ， hái zài cháo hú nán kǒu zhù rú xū wù ， yán mì fáng shǒu 。 wèi shuǐ shī yòu xiàn ， jìn gōng nán yú zòu xiào ， wèi wú xiāng chí yòu nián 。 quán tǒng zhì shí ， jiāng dōng jīng jì yòu xiǎn zhù fā zhǎn 。 běi rén nán lái ， shān yuè chū jū píng dì ， láo dòng lì zēng duō 。 cháng jiāng liǎng 'àn dì qū dū shè yòu tún tián qū ， qí zhōng pí líng tún tián qū 。 kuàijī jùn nóng yè shēng chǎn bǐ jiào fā dá 。 lì dài lù xù xiū chéng de zhè dōng yùn hé hé jiāng nán yùn hé zài sūn wú shí fā huī liǎo tōng háng xiào yì 。 jiāng nán yùn hé yún yáng zhì jīng kǒu yī duàn liú jīng shān jiān ， bù biàn tōng háng ， wèi dé dào xiū zhěng 。 yún yáng yǐ xī kāipì pò gāng dòu ， shǐ qín huái hé hé jiāng nán yùn hé lián tōng ， wéi sān wú zhì jiàn yè de biàn jié shuǐ dào 。 sī zhì yè kāi shǐ zài jiāng nán xīng qǐ ， dàn zhì zào jì shù hái bù gāo ， shǔ jǐn chéng wéi zhòng yào de shū rù wù zī 。 tóng tiě yě zhù jì chéng dōng hàn guī mó 'ér yòu fā zhǎn guī lǜ ， qīng cí yè yě zài dōng hàn yòu táo zhì zào jī chǔ shàng zǒu xiàng chéng shú 。 yóu yú hé hǎi jiāo tōng de xū yào ， zào chuán yè hěn xīng wàng ， hǎi chuán jīng cháng běi háng liáo dōng ， nán tōng nán hǎi zhū guó 。 230 nián wàn rén chuán duì dào dá yí zhōu ， zhè shì dà lù yǔ tái wān lián xì de zuì zǎo jì lù ， wú shǐ chén zhū yìng 、 kāng tài fàn hǎi zhì lín yì 、 fú nán zhū guó 。 dà qín shāng rén hé lín yì shǐ chén yě céng dào dá jiàn yè 。 jiāng nán wén huà de tí gāo ， chū xiàn liǎo yī pī zhī míng de jīng xué jiā hé wén shǐ zhī shì 。 fó jiào kāi shǐ zài jiāng nán chuán bō ， jū shì zhī qiān cóng luò yáng nán lái ， shì jū tiān zhú de kāng sēng huì shāo wǎn cóng jiāo zhǐ běi shàng 。 tā men zài jiàn kāng yì jīng chuán fǎ ， yǐng xiǎng pō dà 。 dào jiào zài nán fāng mín jiān jì xù liú chuán 。 sūn wú zhū jiāng yǐ sī bīng suí sūn shì zhēng zhàn ， sūn wú lǚ yǐ guó jiā diàn kè cì gěi gōng chén ， gōng chén wǎng wǎng yōng yòu duō zhì yú shù xiàn de fèng yì ， yīn 'ér zhú jiàn xíng chéng wǔ jiāng shì xí lǐng bīng de zhì dù 。 tóng shí ， jiāng nán yě chū xiàn liǎo xiàng wú jùn de gù 、 lù 、 zhū 、 zhāng nà yàng de zhàn yòu dà liàng tǔ dì hé tóng pú ， ér qiě gè yòu mén fēng ， shì jū gāo wèi de dà zú 。 tā men hé shì xí lǐng bīng de wǔ jiāng tóng shì sūn wú zhèng quán de zhù yào zhī zhù 。 quán sǐ hòu wú rì qū shuāi ruò ， ér wèi zài sī mǎ shì xiāo miè huái nán dì qū sān cì jūn shì pàn luàn hòu rì qū qiáng dà 。 sī mǎ shì yǐ xiān miè hàn hòu qǔ wú zuò wéi guó cè ， ér zài miè hàn 、 dài wèi hòu yòu máng yú xīn cháo dìng zhì ， wú zhèng quán zàn dé yán xù 。 269 nián ， yáng hù mìng wáng jùn zài yì zhōu chóu jiàn shuǐ shī ， bìng yù dìng gōng wú de jūn shì fāng lüè 。 279 dōng ， jìn miè wú zhī zhàn kāi shǐ ， 280 sān yuè gōng xià jiàn yè ， sūn hào jiàng ， wú wáng 。 lì sì dì ， gòng wǔ shí 'èr nián 。
huáng dì sūn quán sūn xiū sūn liàng sūn hào
miào hào shì hào fēng hào míng zì zài wèi shí jiān
gāo zǔ wǔ liè huáng dì wū chéng hòu sūn jiān
wú cháng shā huán wáng wú hòu sūn cè
tài zǔ dà huáng dì wú wáng sūn quán ( gōng yuán 229 nián chēng dì ， jiàn lì wú guó 。 zài wèi 23 nián )
wú kuàijī wáng wú sūn liàng (252-258 zài wèi 6 nián )
tài zōng jǐng huáng dì wú sūn xiū (258-264 zài wèi 6 nián )
wú wū chéng hòu sūn hào （ 264～ 280 zài wèi 17 nián ） zhù yào zhàn yì Main Battle wǎn chéng zhī zhàn ：
zuò zhàn shuāng fāng ： cáo cāo zhāng xiù
dōng hàn xiàn dì jiàn 'ān 'èr nián ， cáo cāo zhēng jīng zhōu ， lái dào wǎn chéng ， zhāng xiù yíng jiàng 。 cáo cāo shèn wéi huān yuè 。 dàn yīn cáo cāo nà liǎo qí shū sǎo zōu shì ， zhāng xiù suì yòng jiǎ xǔ zhī jì chéng gōng tōu xí liǎo cáo jūn ， dǎo zhì cáo cāo de 'ài jiāng diǎn wéi 、 zhǎngzǐ cáo 'áng 、 zhí zǐ cáo 'ān mín děng rén zhàn sǐ ， bīng mǎ sǔn shī cǎn zhòng 。
yì jīng zhī zhàn ：
zuò zhàn shuāng fāng ： gōng sūn zàn yuán shào
yuán shào běi shàng ， yú yōu zhōu yì jīng yú xiāng huì ， bào fā yì jīng zhī zhàn ， gōng sūn zàn bù dí ， zuì zhōng lēisǐ 'ér nǚ hé zhèng shì ， zì jǐ fén huǒ zì jìn ， jiāng yōu zhōu gǒng shǒu xiāng ràng yú yuán shào ， yuán shào zhàn yòu yōu 、 jì 、 bìng 、 qīng zhōu ， yú dì 'èr nián fā dòng yuán cáo guān dù zhī zhàn 。
guān dù zhī zhàn ：
zuò zhàn shuāng fāng ： cáo cāo yuán shào
gōng yuán 199 nián ， yuán shào tiǎo jīng bīng shí wàn ， mìng yán liáng wén chǒu wéi dàjiàng ， jù shòu wéi móu shì ， yǐ wū cháo wéi liáng cāng ， jìn zhù lí yáng ， yǔ cáo jūn chū jiāo shī lì ， gǎi dǎ chí jiǔ zhàn ， cáo jūn pí bèi bù kān 。 rán 'ér ， yóu yú cóng yuán jūn pàn táo de xǔ yōu （ cáo cāo tóng xiāng ） de bāng zhù ， cáo jūn zhuǎn bài wéi shèng ， huò dé shèng lì 。 hòu gōng xiàn jì zhōu ， zhí dǎo huáng lóng ， jiān miè liǎo yuán shào shì lì ， jī běn tǒng yī liǎo běi fāng 。
cháng bǎn pō zhī zhàn ：
zuò zhàn shuāng fāng ： cáo cāo liú bèi
fā shēng yú zhōng guó sān guó shí dài ， dì diǎn zài jīng zhōu dāng yáng fù jìn de cháng bǎn pō ， zhàn dǒu shuāng fāng shì liú bèi hé cáo cāo 。 cáo cāo zì dé dào jīng zhōu zhī hòu ， yī lù xiàng nán ， zhí bī xīn yě ， liú bèi bù zhàn 'ér táo ， cáo cāo pài qīng qí bīng yī rì yī yè sān bǎi lǐ ， yú cháng bǎn zhuī shàng liú bèi bìng dà bài liú bèi 。
chì bì zhī zhàn ：
zuò zhàn shuāng fāng ： cáo cāo sūn liú lián jūn （ sūn quán liú bèi ）
gōng yuán 208 nián ， cáo cāo píng dìng běi fāng ， nán xià duó qǔ jīng zhōu ， liú biǎo bìng sǐ ， cì zǐ liú cóng jí wèi ， dàn bèi cài mào 、 kuǎi yuè děng rén shān dòng ， xiàn chū jīng zhōu ， cáo cāo dé qí chuán bù bīng shù shí wàn ， xiū xī sān gè yuè hòu ， yòu nán xià ， wàng tú jiān miè jiāng dōng sūn shì zhèng quán 。 ér sūn quán yǔ liú bèi zǔ chéng lián jūn ， shǐ chēng “ sūn liú lián jūn ”。 ér hòu ， cáo cāo jiē lián zhòngjì ， zài chì bì bèi sūn liú lián jūn dǎ bài ， láng bèi táo huí xǔ chāng 。 cóng cǐ ， cáo cāo de shì lì ， jiù zài yě méi néng kuò zhǎn dào jiāng dōng 。
tóng guān zhī zhàn ：
zuò zhàn shuāng fāng ： cáo cāo mǎ chāo
sǎo dàng mǎ chāo 、 hán suì děng xī liáng háo jié ， gǒng gù liǎo hòu fāng shì lì ， mǎ chāo táo zhì hàn zhōng 。 cáo cāo zhēn zhèng yì yì shàng de tǒng yī běi fāng 。
hé féi zhī zhàn ：
zuò zhàn shuāng fāng ： cáo cāo sūn quán
wú wèi zhī zhàn ， jiēguǒ shǒu jiāng zhāng liáo fèn zhàn ， shǐ dé sūn quán dà bài ， zì jǐ xiǎn xiē bèi fú lǔ ， ér cáo cāo yǐ hòu jiù méi yòu dào guò wú dì liǎo 。
rú xū kǒu zhī zhàn ：
zuò zhàn shuāng fāng ： cáo cāo sūn quán
zài hé féi zhī zhàn zhī hòu de cáo cāo sūn quán zhī zhàn ， jiēguǒ cáo cāo zài rú xū kǒu dǎ bài liǎo sūn quán 。
yí líng zhī zhàn ：
zuò zhàn shuāng fāng ： liú bèi sūn quán
yóu yú liú bèi de cuò wù xíng dòng ， shǐ dé bèi lù xùn huǒ gōng ， shǐ xīn xīng shǔ guó guó lì dà shuāi ， qiě wú lì duó huí jīng zhōu ， xíng chéng sān guó dǐng lì zuì hòu xíng tài 。
zhū gé liàng 、 jiāng wéi běi fá ：
zuò zhàn shuāng fāng ： zhū gé liàng / jiāng wéi sī mǎ yì / dèng 'ài 、 zhōng huì
zhàn zhēng de jiēguǒ shì shuāng fāng hù yòu shèng fù ， tóng shí dǎo zhì shǔ hàn guó lì xiāo hào ， jiànjiē dǎo zhì shǔ hàn wáng guó 。
wèi miè shǔ zhī zhàn ：
zuò zhàn shuāng fāng ： sī mǎ zhāo liú chán
yīn shǔ hòu zhù liú chán de fǔ bài wú néng ， wèi jīng dǐ kàng jiù shǐ dé shǔ hàn miè wáng 。 ér zài zhàn hòu ， dèng 'ài 、 zhōng huì 、 jiāng wéi jí yī xiē shǔ guó yí chén zài zhàn luàn zhōng bèi shā 。
jìn miè wú zhī zhàn ：
zuò zhàn shuāng fāng ： sī mǎ yán sūn hào
jìn miè wú ， sūn wú miè wáng ， sān guó shí dài jié shù ， xī jìn tǒng yī zhōng guó 。 dà shì nián biǎo Timeline 184 nián
yuè huáng jīn qǐ yì 。
yuè zhāng jiǎo bìng sǐ 。
yuè qǐ yì zhù lì shī bài
nián
yuè líng dì zú ， huáng zǐ liú biàn jí wèi 。 hé tài hòu lín cháo ， dàjiàng jūn hé jìn bǐng zhèng 。
yuè hé jìn zhū shā huàn guān ， bèi zhāng ràng děng suǒ shā 。 yuán shào jìn zhū huàn guān 。 dǒng zhuó jìn jīng 。
yuè dǒng zhuó fèi shǎo dì liú biàn wéi hóng nóng wáng ， lì jiǔ suì de chén liú wáng liú xié wéi dì ， shì wéi xiàn dì 。
yuè cāo hào zhào gè zhèn zhū hóu gòng qǐ tǎo fá dǒng zhuó 。
nián
yuè gè lù zhū hóu qǐ bīng fǎn zhuó 。 zhuó lìng lǐ rú dú sǐ hóng nóng wáng ， zú nián 15。
yuè zhuó fén luò yáng ， qiān dū cháng 'ān ， luò yáng gǔ dū cán pò 。 gōng sūn dù zì lì wéi liáo dōng hóu 。
nián sūn jiān pò zhuó ， zhǎn huá xióng 。 yuán shào duó zhōu mù hán fù de jì zhōu ， zì lǐng zhōu mù 。 cáo cāo rèn dōng jùn tài shǒu 。
nián
yuè wáng yǔn shè lián huán jì ， lǚ bù shā dǒng zhuó 。
yuè jué 、 sì wéi cháng 'ān ， shā yǔn ， bài bù 。 cāo bài qīng zhōu huáng jīn jūn ， shōu biān wéi “ qīng zhōu bīng ”， shí lì zhuàng dà 。 jiān jī biǎo ， zhàn sǐ 。
nián cāo dōng zhēng xú zhōu ， dà bài táo qiān 。
nián bù jī cāo 。 qiān bìng wáng ， bèi lǐng xú zhōu mù 。
nián
yuè lǐ jué 、 guō sì xiāng gōng 。 lǐ jué jié chí xiàn dì ， guō sì kòu yā gōng qīng 。
yuè xiàn dì chū cháng 'ān dōng guī ， lǐ jué 、 guō sì lǐng bīng zhuī zhī 。
yuè cāo lǐng yǎn zhōu mù 。 sūn cè gōng jiāng dōng dà bài liú yáo 。
nián
yuè xiàn dì zài yáng fèng děng rén hù sòng huí cháng 'ān 。
yuè cāo shǐ xīng tún tián ， jiāng xiàn dì jié chí dào xǔ 。 bù gōng liú bèi ， liú bèi tóu cāo 。
nián
yuè cāo fá zhāng xiù ， bài 。 yuán shù zài shòu chūn chēng dì 。
yuè ， cáo cāo gōng yuán shù ， dà bài 。
nián
yuè bù gōng dǎ bèi ， pò xiǎo pèi 。
yuè cāo qín shā bù 。 zhōu yú tóng xiǎo qiáo chéng qīn 。
nián
yuè ， yuán shào gōng shā gōng sūn zàn zhàn lǐng jì 、 yōu 、 qīng 、 bìng sì zhōu 。
yuè bèi tǎo fá shù ， shù bìng sǐ 。
yuè xiù jiàng cāo 。 dǒng chéng yǔ wáng zǐ fú děng mì móu chú cāo 。 cè xí qǔ lú jiāng ， bài liú xūn 。
nián
yuè ， cāo zhū shā chéng děng 。 cè yù cì shēn wáng ， sūn quán jì wèi 。 chén lín zhuàn xiě tǎo cāo xí wén ， guān dù zhī zhàn kāi shǐ 。
yuè cāo tōu xí wū cháo 。
nián 4 yuè cāo bài shào yú cāng tíng 。 bèi bēn liú biǎo 。
nián
yuè shào bìng wáng 。 shàozǐ shàng sì wèi 。
yuè cáo cāo gōng yuán tán ， yuán shàng jiù tán ， dà bài 。
nián quán tǎo fá huáng zǔ 。
nián cāo píng dìng jì zhōu 。 liáo dōng gōng sūn dù sǐ ， zǐ gōng sūn kāng jì wèi 。
nián cāo píng dìng qīng zhōu 。
nián cāo píng dìng bìng zhōu 。
nián 8 yuè cāo dà pò wū huán ， miè yuán shì cán yú shì lì ， tǒng yī běi fāng 。 bèi sān gù máo lú qǐng zhū gé liàng 。 cāo cóng xiōng nú shú huí cài wén jī 。
nián
yuè cāo fēng wéi hàn chéngxiàng 。
yuè cāo nán zhēng biǎo 。
yuè biǎo bìng sǐ 。 cāo shā kǒng róng 。
yuè liú cóng jiàng cāo 。
yuè chì bì zhī zhàn ， cāo bèi sūn liú lián jūn dǎ bài 。
nián 10 yuè bèi yǔ quán zhī mèi chéng qīn 。
nián cāo jiàn chéng tóng què tái 。 yú wáng 。 gōng sūn kāng qiǎn gōng sūn mó 、 zhāng chǎng děng xīng bīng fá hán 、 huì ， jiàn dài fāng jùn 。
nián cāo gōng pò mǎ chāo 。 bèi rù chuān 。
nián
yuè cáo cāo shā mǎ téng 。
yuè cāo nán xià jìn gōng rú xū kǒu 。 bèi zhù zhā jiā méng guān 。 quán yí zhì mò líng ， gǎi míng jiàn yè 。
nián 5 yuè xiàn dì fēng cāo wéi wèi gōng ， jiā jiǔ xī 。
nián
yuè quán gōng pò wǎn chéng 。
yuè quán jìn gōng hé féi ， bèi zhāng liáo jī bài 。
yuè xià hóu yuān píng dìng lǒng yòu 。
yuè xiàn dì 、 fú hòu yǔ guó zhàng fú wán mì móu chú cāo ， shì xiè ， cāo zhū shā zhòng rén 。 liú zhāng jiàng bèi ， bèi zì lǐng yì zhōu mù 。 mǎ chāo jiàng liú bèi 。
nián
yuè cāo zhēng zhāng lǔ 。
yuè lǔ jiàng cāo 。 xiāo yáo jīn zhī zhàn 。 cāo rú xū bài quán 。
nián cáo cāo zì chēng wèi wáng 。 dōng ， cáo cāo nán zhēng sūn quán 。
nián 2 yuè cāo jìn gōng rú xū kǒu ， quán bài 。
nián 1 yuè shǎo fǔ gěng jì 、 sī zhí wéi huàng 、 tài yī lìng jí píng děng yú xǔ dū qǐ shì fǎn cáo ， shī bài bèi shā 。 cáo zhāng dà pò wū huán jūn ， xiān bēi bù luò tóu jiàng ， běi fāng píng dìng 。
nián
yuè liú bèi jìn bīng dìng jūn shān ， huáng zhōng jī zhǎn xià hóu yuān 。
yuè cáo cāo zhì hàn zhōng ， yǔ liú bèi xiāng chí shù yuè ， tuì jūn 'ér hái 。
yuè liú bèi chēng hàn zhōng wáng 。 guān yǔ shuǐ yān qī jūn 。
yuè yǔ shī jīng zhōu ， bèi quán hài 。
nián
yuè cāo bìng wáng 。
yuè shǔ jiāng mèng dá jiàng cáo 。
yuè pī chēng dì ， jiàn wèi guó 。
yuè wèi yǐ luò yáng wéi jīng shī ， cháng 'ān 、 qiáo 、 xǔ chāng 、 yè chéng 、 luò yáng wéi wǔ dū 。
nián
yuè bèi chēng dì 。
yuè bèi fá wú 。 zhāng fēi yù hài 。
nián quán chēng wú wáng 。
yuè yí líng zhī zhàn ， lù xùn huǒ shāo lián yíng ， dà bài bèi 。
yuè wèi gōng wú ， wú jūn jù zhī 。
yuè sūn quán pài qiǎn shǐ zhě yǔ liú bèi tōng hǎo 。
nián
yuè bèi sǐ yú bái dì chéng ， chán jì dì wèi 。
yuè pī wǔ lù fá shǔ 。 shǔ wú chóngxiū hé hǎo 。 yōng kǎi pàn luàn 。
nián cáo pī shuài jūn gōng wú ， zhì guǎng líng ， lín jiāng 'ér hái 。
nián liàng nán zhēng 。 liàng qī qín qī zòng mèng huò ， píng dìng shǔ nán fāng 。
nián pī bìng wáng ， cáo ruì jì wèi 。
yuè cáo ruì fēng sī mǎ yì wéi piàoqí dàjiàng jūn 。 quán wéi gōng jiāng xià ， bīng bài 。
nián liàng shàng shū běi fá 。
nián liàng yī fá zhōng yuán 。 jiāng wéi jiàng shǔ 。 mǎ sù shī jiē tíng 。 zhōu fáng zhà jiàng yòu wèi gōng wú ， lù xùn dà bài cáo xiū 。 liàng 'èr fá zhōng yuán 。
nián quán chēng dì 。 liàng sān fá zhōng yuán 。
nián wú pài wèi wēn 、 zhū gé zhí háng hǎi dào yí zhōu 。 liàng sì fá zhōng yuán 。 cáo zhēn bìng wáng 。
nián liàng dì wǔ fá zhōng yuán 。
nián wèi liáo dōng tài shǒu gōng sūn yuān qiǎn shǐ xiàng wú chēng chén 。
nián wú dà jǔ gōng wèi hé féi 。 qiǎn jiāng jūn quán cóng gōng liù 'ān ， jiē bù kè 'ér hái 。
nián liàng liù chū qí shān 。
yuè liàng bìng shì yú wǔ zhàng yuán 。 wú sān lù gōng wèi ， wèi míng dì qīn zì shuài jūn jiù hé féi ， wú jūn tuì zǒu 。
nián 1 yuè cáo ruì fēng yì wéi tài fù 。 mǎ jūn zhì zào sī nán chē hé shuǐ zhuǎn bǎi xì 。
nián liáo dōng gōng sūn yuān zì lì wéi yàn wáng 。
nián
yuè qǐng wèi míng dì qiǎn liú xīn 、 xiān yú sì qǔ dài fāng 、 lè làng
yuè yì píng liáo dōng ， shā gōng sūn yuān 。 rì běn xié mǎ tái nǚ wáng bēi mí hū pài shǐ zhě dào wèi ， wèi fēng bēi mí hū “ qīn wèi wō wáng ”。
nián 1 yuè cáo ruì wáng ， cáo fāng jì wèi 。
nián shǔ jiāng zhāng yí píng dìng mán zú zhī luàn 。 wèi dài fāng tài shǒu gōng zūn qiǎn tī jùn fù wō 。
nián wèi zài huái hé xīng xiū shuǐ lì 。
nián quán pài jūn gōng dǎ hǎi nán dǎo 。 gāo jù lì dōng chuān wáng wèi gōng pàn ， kòu xī 'ān píng 。
nián cáo shuǎng pài bīng gōng dǎ shǔ bù lì ， shāng wáng cǎn zhòng 。
yuè yōu zhōu cì shǐ wú qiū jiǎn cóng xuán tù chū fā gōng gāo jù lì
yuè bǎi jì chén zhì xí qǔ lè làng biān mín ， hòu shè tài shǒu liú mào wēi guī hái
yuè wèi jūn gōng kè wán dū ， dōng chuān wáng bēn wò jù
yuè wú qiū jiǎn yǐ wáng qí dōng zhuī zhì yì lóu jiè ， liú mào 、 gōng zūn bié qiǎn fá huì
nián wú tài zǐ sūn hé yǔ lǔ wáng sūn bà zhēng quán ， lù xùn yīn shòu qiān lián ， yōu fèn 'ér sǐ 。
yuè wèi jūn gè lù zhēng fá gāo jù lì de jūn duì jiē gào jié ， wú qiū jiǎn kè shí jì gōng bìng kǎi xuán 。
nián guàn qiū jiǎn liǎng pò gāo jù lì 。
nián shǔ jiāng wéi chū lǒng yòu gōng wèi ， jiē yìng fù shǔ de qiāng 、 hú bù luò 。 wáng qí jì rèn dài fāng tài shǒu ， qiǎn zhāng zhèng xié zhào shū 、 huáng chuáng děng fù wō 。
nián yì fēng wéi chéngxiàng 。
nián 1 yuè yì shā cáo shuǎng yī huǒ 。 xià hóu bà jiàng shǔ 。 wéi fá wèi 。
nián quán fèi sūn hé wéi shù rén ， lǔ wáng sūn bà cì sǐ ， lì sūn liàng wéi tài zǐ 。 wéi gōng wèi xī píng shī bài 。
nián wèi tài wèi wáng líng yīn móu pàn biàn ， bèi yì píng dìng 。
yuè yì wáng 。
nián yì zhǎngzǐ sī mǎ shī wéi dàjiàng jūn 。 quán wáng ， sūn liàng jì wèi 。 sī mǎ zhāo gōng wú ， shī bài 。
nián zhū gé kè jìn gōng wèi ， wú gōng 'ér fǎn 。 wéi gōng wèi dí dào shī bài 。 wú sūn jùn zhū shā kè 。
nián
yuè shī fèi cáo fāng 。
yuè cáo máo jì wèi 。 wú sūn yīng móu shā sūn jùn wèi guǒ 。
nián zhèn dōng jiāng jūn guàn qiū jiǎn yǔ yáng zhōu cì shǐ wén qīn tǎo fá shī 。 shī wáng 。 zhāo wéi dàjiàng jūn 。 wéi gōng wèi dí dào ， xiān shèng hòu bài 。
nián wéi fá wèi bèi dèng 'ài jī bài 。 wú sūn jùn sǐ ， dì sūn lín zhuān wú zhèng 。 sūn chēn shā téng yìn děng rén 。
nián dàn yǔ sūn wú lián hé qǐ bīng fǎn wèi 。 4 yuè ， zhāo tǎo fá zhū gé dàn 。 wéi chū luò gǔ gōng wèi shī bài 。
nián wèi jūn pò shòu chūn ， zhǎn dàn 。 sūn chēn fèi wú dì sūn liàng wéi kuàijī wáng ， lì láng yá wáng sūn xiū wéi dì 。 sūn xiū yǔ dīng fèng shè jì shā chēn 。
nián
yuè jiǎ chōng 、 chéng jì shì cáo máo 。
yuè cáo huàn jì wèi 。
nián 10 yuè ， wéi gōng wèi ， bèi dèng 'ài jī bài ， tuì tún tà zhōng 。
nián zhāo sān lù fá shǔ ， shǔ wáng 。
nián zhōng huì wéi mì móu shī bài bèi shā 。 zhāo chēng jìn wáng 。 sūn xiū wáng ， sūn hào jì wèi 。
nián
yuè zhāo wáng ， qí zǐ sī mǎ yán jì rèn jìn wáng 。
yuè wú mò dì qiān dū wǔ chāng 。
yuè yán fèi huàn wéi chén liú wáng ， zì chēng jìn wǔ dì ， jiàn lì xī jìn ， wèi wáng 。
nián wú yáng zhōu zhū jùn zhī mín nì liú gōngjǐ wǔ chāng ， láo yì fán zhòng ， yuàn shēng zài dào 。 12 yuè wú mò dì hái dū jiàn yè 。
nián wú hào chū bīng gōng jìn ， yīn shì bīng yuàn hèn 'ér zhǐ 。
nián yán pài yáng zhào 、 yáng hù děng shuài jūn zhī chí zhàn lüè yào dì xī líng 。 lù kàng dà bài yáng zhào ， shā bù chǎn 。
nián
yuè dōng yí bā guó guī huà
yuè dōng yí shí qī guó nèi fù
nián jìn wén yāng jī pò xiān bēi rén 。
nián yáng hù sǐ 、 dù yù zhù zhā xiāng yáng 。
yuè dōng yí liù guó lái xiàn
nián xī jìn chū liù lù bīng mǎ gōng dǎ wú 。
nián xī jìn miè wú ， hào jiàng ， wú wáng 。 sān guó wén huà Three cultures xué shù
hàn jìn zhī jì de xué shù sī xiǎng fā shēng jù liè de biàn dòng ， zhù yào shòu chuán tǒng sī xiǎng de biàn huà yǔ zhèng zhì dǒu zhēng yòu guān ， qián zhě chéng fèn jū dà 。 yóu shàng jiāo yóu 、 zhòng pǐn zǎo ， fǎn dòng 'ér biàn wéi xún míng zé shí ， guī yú shēn hán 。 yīn shàng míng wù xū wěi fǎn dòng 'ér wéi zì rán 、 shuài zhí ， guī yú lǎo zhuāng 。
yóu yú dōng hàn wǎn qī zhèng zhì bài huài ， jú shì hùn luàn 。 cáo cāo yǔ zhū gé liàng cǎi yòng míng jiā huò fǎ jiā de sī xiǎng lái huī fù shè huì zhì xù 。 cáo cāo tí chàng xìn shǎng bì fá ， zhù zhāng fǎ zhì 。 tí chū “ yòng rén wéi cái ” de guān niàn dǎ pò yǐ mén dì huò míng jiào de biāo zhǔn 。 zhū gé liàng yě tí chàng fǎ zhì guān niàn ， rù shǔ hòu xiū míng fǎ zhì ， zhí fǎ gōng píng 。 tí chū “ zhì guó zhī yào ， wù zài jǔ xián ” de zhù zhāng yǐ rèn cái shì yòng 。 tā yě zhòng shì jūn fǎ ， rú jiē tíng zhī zhàn mǎ sù wéi fǎn jūn lìng 'ér bèi zhǎn ， tā yě zì biǎn sān děng 。 hàn mò wèi chū de míng fǎ sī xiǎng wèicǐ hòu wèi jìn xuán xué sī cháo tí gōng liǎo jī chǔ ， shǐ míng shì jī yú zhèng zhì hēi 'àn jiāng jiāo diǎn yóu míng fǎ de jù tǐ wèn tí zhuànxiàng xuán xué de chōu xiàng sī biàn 。
jīng xué fāng miàn ， hàn mò zhèng xuán zhī jīng xué yǐ shèn shòu tuī chóng 。 rán 'ér zài wèi jìn zhī shì ， wáng sù jì chéng fù xué 'ér zhù jīng ， qí duì jīng xué de jiàn jiě yǔ zhèng xuán bù tóng ， suì yòu zhèng 、 wáng liǎng pài hù xiāng bó nán 。 cáo wèi mò nián ， sī mǎ shì cuàn wèi wéi jìn 。 dāng shí zhèng zhì hēi 'àn ， zhī shí fèn zǐ zhī sī xiǎng qū xiàng fǎn dòng 、 xiāo chén 'ér wú chū lù 。 qīng xiàng cáo shì zhě duō shì shī shì shì zǐ ， cǎi qǔ qīng tán fāng shì pī píng zhèng zhì ， zhù zhāng zì rán 。 qīng xiàng sī mǎ shì zhě ， zé zhù zhāng wéi chí míng jiào ， shǐ rú jiā zuò fēng jiàn qǐ fēn huà 。 yīn wáng sù wéi jìn wǔ dì wài sūn ， suì bèi lì wéi guān xué ， yī shí chù zhèng shēn wáng ， shǐ wáng xué chéng wéi zōng zhù 。
zhú lín qī xián yǔ róng qǐ qī 》， nán cháo dà mù zhuān huà 。 yóu shàng zhì xià ， zuǒ zhì yòu fēn bié wéi chūn qiū yǐn shì róng qǐ qī jí zhú lín qī xián ruǎn xián 、 liú líng 、 xiàng xiù 、 jī kāng 、 ruǎn jí 、 shān tāo 、 wáng róng 。
wèi jìn shí qī zuì tū chū de sī xiǎng wéi xuán xué 。 qí jī běn jiào yì wéi 《 lǎo zǐ 》、《 zhuāng zǐ 》 hé 《 zhōu yì 》， hé chēng sān xuán 。 xuán xué jiā hǎo tán xuán lǐ ， bù tán sú shì ， chēng wéi qīng tán ， liú xíng yú wèi jìn shí qī 。 zài 240 nián － 248 nián de yùn niàng qī ， yǐ hé yàn hé wáng bì wéi dài biǎo 。 xuán xué jiā rèn wéi yī jiàn shì qíng xū yào lǐ jiě qí bèi hòu yuán lǐ de “ běn ” fāng néng liǎo jiě píng cháng suǒ jiàn de biǎo xiàng “ mò ”， jìn 'ér tí chàng “ yǐ běn tǒng mò ” de lǐ lùn 。 yòu shì “ běn ” wéi “ dào ”， lèi bǐ wéi méi yòu xíng tǐ de “ wú ”（ yuán lǐ 、 qū shì ）， shì “ mò ” wéi shí jì xiàn xiàng de “ yòu ”， bìng rèn wéi “ wàn wù jiē chǎn shēng yú wú ”。 zhī hòu dào sī mǎ yán cuàn wèi jiàn jìn wéi zhǐ 。 yǐ ruǎn jí 、 jī kāng děng zhú lín qī xián wéi dài biǎo ， tā men bǎ jiāo diǎn yóu sī xiǎng lǐ lùn zhuǎn yí dào rén shēng wèn tí shàng 。 dāng shí zhèng zhì hēi 'àn ， sī mǎ shì yā yì shì dà fū ， bìng yǐ chóng shàng míng jiào zì shì 。 ruǎn jí jí jī kāng děng rén suì zhù zhāng rú jiào de lǐ fǎ yā yì rén xìng qiě xū wěi ， qiáng diào rén xìng de jiě fàng yǔ zì rán zhēn chéng 。 tā men dài tóu shí xiàn zhè gè lǐ lùn ， xíng chéng yī gǔ jiě fàng gè xìng de fēng qì 。 dào liǎo xī jìn zhī hòu ， qīng tán zhī fēng màn yán dào zhèng zhì wǔ tái shàng ， wò yòu dà quán de dá guān xiǎn yào yě dà tán xuán lǐ ， chéng xiàn yī pī zài shì yòu yù chū shì de quán guì 。 fěi wěi duì “ zì rán ” tí chū xiū zhèng ， zhù zhāng “ chóng yòu lùn ”， yǐ jiáo “ xū dàn zhī bì ”。 guō xiàng jìn yī bù zhèng míng “ míng jiào ” jí shì “ zì rán ”， xuán xué fā zhǎn zhì cǐ yǐ zhēn zhōng jié 。
wén xué
sān guó wén xué zhōng yǐ cáo wèi wén xué zuì shèng ， fēn wéi qián qī de jiàn 'ān wén xué jí hòu qī zhèng shǐ wén xué ， qí zhōng jiàn 'ān wén xué fǎn duì mí ruò shī fēng ， bèi hòu rén chēng wéi “ jiàn 'ān fēng gǔ ” huò “ hàn wèi fēng gǔ ”。 zhè shì yīn wéi zì cáo cāo děng rén rè 'ài wén xué ， gè dì wén shì fēn fēn xī fù 。 jiàn 'ān wén xué dài biǎo rén wù wéi “ sān cáo ” jí “ jiàn 'ān qī zǐ ”。 qí tā de wén xué jiā hái yòu hán dān chún 、 cài yǎn 、 fán qīn 、 lù cuì 、 dīng yí 、 yáng xiū 、 xún wěi děng 。 cáo cāo jù yòu chén xióng háo mài de qì gài ， gǔ pǔ cāng liáng de fēng gé ， zhù yòu 《 duǎn gē xíng ？》、《 bù chū xià mén xíng 》、《 ràng xiàn zì míng běn zhì lìng 》 děng wén 。 cáo pī jí cáo zhí cái huá yáng yì ， cáo pī zhù yòu wén xué píng lùn 《 diǎn lùn 》， dǎo zhì wén xué kāi shǐ zì jué fā zhǎn 。 cáo zhí jù làng màn qì zhì ， zhù yòu 《 luò shén fù 》 děng wén 。 jiàn 'ān qī zǐ yǔ cài yǎn 、 yáng xiū děng rén guān xīn xiàn shí ， miàn xiàng rén shēng 。 tā men de zuò pǐn fǎn yìng liǎo hàn mò yǐ lái de shè huì biàn gù hé rén mín suǒ zāo shòu de kǔ nán ， lì rú cài yǎn de 《 hú jiā shí bā pāi 》。
zhèng shǐ wén xué shí qī ， yóu yú dāng shí zhèng zhì xíng shì shòu sī mǎ shì cāo kòng ， wén rén bèi shòu yā yì ， nán yǐ zhí jiē miàn duì xiàn shí 。 dāng dài de zuò jiā yòu zhú lín qī xián jí hé yàn 、 xià hóu xuán 、 wáng bì děng “ zhèng shǐ míng shì ”。 zhèng shǐ zuò jiā dà dū tōng lǎo zhuāng ， hǎo xuán xué ， duì yú shè huì xiàn shí ， bù rú jiàn 'ān zuò jiā nà yàng zhí zhe ， chí bǐ jiào chōng dàn de tài dù 。 jī kāng de sǎnwén hé ruǎn jí de 〈 yǒng huái shī 〉 shàng jì chéng “ jiàn 'ān fēng gǔ ”， gǎn yú miàn duì sī mǎ shì zhèng quán ， qí wén xué dōuyòu xiān míng de tè sè 。《 wén xīn diāo lóng 》 tí dào “ zhèng shǐ míng dào ， shī zá xiān xīn 。 hé yàn zhī tú ， shuài duō fú qiǎn 。 wéi jī zhì qīng jùn ， ruǎn zhǐ yáo shēn ， gù néng biāo yān 。” shuō míng liǎo ruǎn jí hé jī kāng jiē wéi zhèng shǐ wén xué de dài biǎo shī rén 。
sūn wú zuò jiā yòu zhāng hóng 、 xuē zōng 、 huá hé 、 wéi zhāo děng 。 zhāng hóng wéi sūn quán zhǎngshǐ ， yǔ jiàn 'ān qī zǐ zhōng de kǒng róng 、 chén lín děng yǒu shàn 。 xuē zōng wéi jiāng dōng míng rú ， jū sūn quán tài zǐ shī fù zhī wèi 。 huá hé zé shì sūn wú mò nián zuò jiā 。 shǔ hàn zuò jiā yòu zhū gé liàng 、 xì zhèng 、 qín mì 、 chén shòu děng 。 zhū gé liàng zuò wéi yī dài zhèng zhì jiā ， tā de zuò pǐn yòu 〈 chū shī biǎo 〉 děng 。 qí wén cǎi suī bù rú tā rén yàn lì ， rán 'ér nèi róng qiǎn yì ， qíng yì zhēn qiē ， gǎn rén fèi fǔ ， biǎo lù chū tā běi fá de jué xīn 。 qín mì suǒ xiě de wǔ yán shī 《 yuǎn yóu 》， shì shǔ hàn liú chuán xià lái wéi yī kě kào de shī piān 。 shǔ zhōng yì duō yòu xué zhě wéi shū zuò zhù de rén ， rú ： xǔ cí 、 mèng guāng 、 yǐn mò 、 lǐ zhuàn děng ， shǔ hàn hòu qī yòu qiáo zhōu 、 xì zhèng dū zuì xīn yú wén xué ， qiáo zhōu gèng xiě xià liǎo 《 chóu guó lùn 》 tǎo lùn guò dù zhēng zhàn de quē diǎn ， jí xì zhèng yǐ yǐ zhào xiān dài de rú shì ， jiè wén biǎo dá yì jiàn de 《 shì jī 》。 dōng hàn mò nián yì yòu yán jiū xiān tú 、 shù shù de xué zhě ， rú ： rèn 'ān 、 zhōu shū ， zhī hòu chū xiàn liǎo zhōu qún 、 dù qióng děng rén 。
sān guó shí qī yòu míng de shǐ xué jiā yòu wáng shěn 、 yú huàn 、 wéi zhāo jí chén shòu 。 wáng shěn de 《 wèi shū 》 bèi shǐ xué jiā liú zhī jǐ píng wéi “ qí shū duō wéi shí huì ， shū fēi shí lù ”， zhè gēn tā qīn fù sī mǎ shì shì lì ， dǎ yā wèi dì cáo máo yòu guān ， gù gāi shū de cān kǎo jià zhí yě xiāng duì jiào dī 。 wéi zhāo shàn xiě shǐ ， zhù yòu 《 wú gǔ chuī qū shí 'èr qū 》， nèi róng wéi zhěng bù sūn wú fā zhǎn shǐ ， yǔ miù xí de 《 wèi gǔ chuī qū shí 'èr qū 》 nán běi xiāng duì 。 tā yòu zhù yòu 《 wú shū 》 55 juàn děng 。 chén shòu biān xiě de 《 sān guó zhì 》 wéi “ qián sì shǐ ” zhī yī 。 tā cān kǎo 《 wú shū 》 jí yú huàn zhuàn xiě de 《 wèi lüè 》 děng zī liào ， cǎi sān guó bìng shù de fāng shì ， chuàng xīn jìzhuàn tǐ shǐ shū de xiě zuò mó shì 。 suī réng yòu bù zú zhī chù ， dàn shí shì yán jiū sān guó lì shǐ bù kě huò quē de shǐ jí zhī yī 。
zōng jiào
běn shí qī wéi fó jiào yǔ dào jiào de fā zhǎn shí qī 。 yóu yú tiān zāi rén huò bù duàn ， rén mín fēn fēn xún qiú zōng jiào wèi jiè xīn líng ， shǐ dé néng gòu zhú jiàn fā zhǎn 。 nán zhōng zhū yí zú de yuán shǐ zōng jiào ， jù yòu hěn nóng hòu de wū fēng 。 qí xìng zhì shì shén huà chóng bài ， jù yòu duō shén 、 chóng bài zì rán de tè diǎn 。 zài xī nán dì qū yòu cháng yuǎn de lì shǐ ， xíng chéng zǎo qī de yuán shǐ zōng jiào 。
dōng hàn mín jiān liú xíng huáng lǎo zhī xué ， zhāng jiǎo jiàn lì de tài píng dào hé zhāng dào líng jiàn lì de wǔ dǒu mǐ dào ， dōushì dào jiào de chú xíng ， dào xī jìn shí zé chēng wéi tiān shī dào 。 zhāng jiǎo de tài píng dào ， zài dào shù fāng miàn jiào zhòng “ shǒu yī ”。 yǐ 《 tài píng jīng 》 wéi zhù yào jīng diǎn ， yòu chēng 《 tài píng qīng lǐng shū 》。 nèi róng páng zá ，“ qí yán yǐ yīn yáng wǔ xíng wèijiā ， ér duō wū xí zá yǔ ”。 qí shè huì sī xiǎng jì yòu wéi hù tǒng zhì jiē jí lì yì de bù fēn ， yě yòu hūyù gōng píng 、 tóng qíng pín kǔ rén mín de bù fēn 。 zhāng jiǎo yōng yòu guǎng dà jiào zhòng hòu ， yú dōng hàn mò qī shuài qí dì zhāng liáng 、 zhāng bǎo yǔ bù shǔ zhāng màn chéng fā qǐ “ huáng jīn zhī luàn ”， zuì hòu bèi dōng hàn cháo tíng jī bài 'ér jiàn jiàn shì wēi 。 zhāng dào líng yú hàn shùn dì shí rù sì chuān hè míng shān ， zào zuò fú shū ， chuàng jiàn wǔ dǒu mǐ dào 。 gāi jiào kě néng shì huáng lǎo zhī xué yǔ dāng dì zōng jiào de róng hé ， fú wén dà duō yuán zhì bā shǔ wū shù 。 wǔ dǒu mǐ dào yǔ tài píng dào jiào lǐ jiào yì jī běn xiāng tóng ， shì fèng huáng lǎo zhī xué 。 zhāng lǔ shǐ jiào nèi “ jì jiǔ ” sòng xí 《 lǎo zǐ wǔ qiān wén 》，《 dào dé jīng 》 chéng wéi zhù yào jīng diǎn zhī yī 。《 lǎo zǐ xiǎng 'ěr zhù 》 fǎn yìng zǎo qī dào jiào duì 《 lǎo zǐ wǔ qiān wén 》 de jiě shì 。 jīng qí zǐ zhāng héng （ dào jiào ）、 qí sūn zhāng lǔ de chuán bō ， liú xíng yú sì chuān yǔ hàn zhōng yī dài 。 zhāng lǔ tóu jiàng cáo cāo hòu ， wǔ dǒu mǐ dào yóu bā 、 hàn liú chuán dào jiāng nán yī dài 。
fó jiào zǎo zài dōng hàn chū qī jí chuán rù zhōng guó ， dàn dāng shí rú xué xīng shèng ， fā zhǎn bù dà ， zhì sān guó hòu fāng yòu fā zhǎn 。 dāng shí dà chéng fó jiào shòu guì shuāng dì guó yǐng xiǎng 'ér chuán bō sì zhōu 。 xī yù shòu qí yǐng xiǎng ， yú tián 、 qiūcí děng dì fó jiào xīng shèng 。 zhī hòu yòu yòu tiān zhú tán kē jiā luó 、 ān xī tán dì hé kāngqú kāng sēng kǎi děng sēng lǚ dào luò yáng fān yì jīng diǎn ， jiāng dà chéng fó jiào chuán zhì zhōng guó 。 tán kē jiā luó tuī guǎng jiè lǜ ， zhè shì zhōng guó sēng lǚ yòu jiè lǜ shòu jiè zhī shǐ ， hòu shì yǐ qí wéi lǜ zōng de shǐ zǔ 。 tán dì suǒ yì de 《 tán wú dé （ fǎ cáng ） jié mó 》 shòu zhū shì xíng děng rén jiè shǒu ， yī bān yǐ cǐ wéi zhōng guó sēng lǚ chū jiā zhī shǐ 。 yóu yú dāng shí jīng wén fān yì wèi shàn ， zhū shì xíng wéi qiú yuán jīng yán dú ， yú 260 nián zì yōng zhōu chū fā zhì yú tián ， chéng wéi shǒu wèi xī xíng qiú fǎ de zhōng guó sēng lǚ 。 tā xiěde 《 dà pǐn bān ruò 》 de fàn běn ， hòu yóu dì zǐ yú 282 nián sòng huí luò yáng ， zuì hòu yóu zhú shū lán yì chéng 《 fàng guāng bān ruò jīng 》。 fā zhǎn fāng miàn ， zài dōng hàn mò qī zé róng céng yú jiāng dōng dà xīng fó sì 。 sān guó shí qī de fó jiào zhòng zhèn ， běi fāng yǐ luò yáng wéi zhù ， nán fāng zé wéi jiàn yè 。 cáo wèi wèi míng dì dà xīng fó sì ， cáo zhí yě xǐ dú fó jīng ， bìng chuàng zuò fàn bài 。 sūn wú fāng miàn ， dāng zhī qiān 、 kāng sēng huì xiān hòu rù wú ， shòu sūn quán tuī chóng bìng zhī chí fā zhǎn 。 sūn hào chēng dì shí ， běn yào huǐ huài fó sì ， yīn kāng sēng huì shuō fǎ gǎn huà ， zhōng 'ér fàng qì 。 zài shǔ hàn ， fó jiào bù shì hěn xīng shèng ， guī mó bù dà 。
yì shù
sān guó zài yì shù fāng miàn ， sūn wú yòu hěn duō shàn cháng gè zhǒng yì shù de míng shì ， shí rén chēng wéi wú guó bā jué 。 yòu wú fàn 、 liú dūn 、 zhào dá 、 yán wǔ 、 huáng xiàng 、 cáo bù xīng 、 sòng shòu hé zhèng yǔ děng rén 。 lì rú yán wǔ shàn xià wéi qí ， tóng bèi zhōng wú rén néng shèng ， yòu “ qí shèng ” zhī chēng 。 zhì yú cáo bù xīng zé shàn huì huà 、 huáng xiàng zé shàn shū fǎ 。
dōng hàn mò qī dòng luàn bù kān ， xǔ duō huà zuò bèi pò huài huò yí shī ， zào chéng sǔn shī 。 fó jiào de fā zhǎn ， kāi shǐ chū xiàn yǐ fó jiào wéi tí cái de huì huà 。 sān guó shí qī de huì huà ， yīn zhèng zhì dòng dàng 、 shè huì hùn luàn 'ér méi yòu qǔ dé gèng dà de chéng jiù 。 sān guó zhī qián ， huì huà zhù yào shǔ yú “ bǎi gōng zhī yuàn ” de jì shù xìng zhí yè ， shàng wèi yì shù huà ， zài běn shí qī kāi shǐ chū xiàn xiàn shí tí cái de nèi róng ， yì shì yóu lǐ jiào xuān chuán guò zǔ ”， zuò pǐn yòu 《 wéi mó jié tú 》、《 shì jiā móu ní shuō fǎ tú 》 děng děng 。 tā céng bǎ wǔ shí chǐ juàn lián zài yī qǐ ， huà yī rén xiàng ， xīn míng shǒu kuài ， dù dào zōng jiào xuān chuán de shí qī 。 huà jiā yě yóu huáng hé liú yù de zhōng yuán dì qū zhuǎn yí dào cháng jiāng liú yù 。 dāng shí yòu míng de huà jiā yòu cáo bù xīng 、 wú wáng zhào fū rén ， qí tā shàn cháng huì huà de yòu huán fàn 、 yáng xiū 、 wèi dì cáo máo 、 zhū gé zhān děng rén 。 sūn wú cáo bù xīng ， shàn cháng xiě shēng yǔ huì fó huà ， bèi yù wéi “ fó huà zhī yùn bǐ 'ér chéng 。 qí zuò pǐn fù yòu lì tǐ gǎn ， shì rén yòu “ cáo yī chū shuǐ ” zhī chēng ， hào “ cáo jiā yàng ”。 sūn wú wú wáng zhào fū rén ， wú chéngxiàng zhào yuǎn zhī mèi ， shàn yú shū fǎ shān shuǐ huì huà ， shí rén yù wéi “ zhēn jué ”。 tā wéi sūn quán huì gè guó shān chuān dì xíng tú ， shí kāi shān shuǐ huà zhī shǒu 。 hàn mò yáng xiū xiāng chuán yòu 《 xī jīng tú 》 děng huà 。 cáo wèi huán fàn shàn cháng dān qīng ， wèi dì cáo máo huì huà rén wù shǐ shí 。 shǔ hàn zhū gé zhān yì gōng shū huà 。
shū fǎ yì shù xīng qǐ yú dōng hàn mò qī 。 cóng sān guó dào xī jìn ， lì shū réng shì guān fāng tōng xíng de shū tǐ ， dāng shí de bēi kè dà dū yòng lì shū xiě chéng 。 cáo wèi bēi wén shū tǐ fāng zhèng 、 qì dù zhuāng yán ， shǎo yòu shēng qù 。 sūn wú de zhù míng bēi kè yòu 《 tiān fā shén chèn bēi 》、《 chán guó shān bēi 》、《 gǔ lǎng bēi 》 děng 。 qí zhōng 《 tiān fā shén chèn bēi 》 yǐ yuán yù fāng ， shì xiǎn jú kuān ， qì shì xióng wěi qí zì 。 běn shí qī zhù yào de shū fǎ jiā yòu zhāng zhī 、 zhāng chǎng 、 wéi dàn 、 zhōng yáo jí huáng xiàng děng rén 。 zhāng zhī shàn zhāng cǎo ， bìng chuàng xīn chū jīn cǎo 。 chū míng de zuò pǐn yòu 《 guànjūn tiē 》、《 jīn yù guī tiē 》 děng 。 zhāng chǎng wéi zhāng zhī jì dì ， shàn cháng zhāng cǎo yǔ lì shū 。 wéi dàn zǒng jié shū fǎ jīng yàn ， zhù yòu 《 bǐ jīng 》。 qí zhōng “ fū gōng yù shàn qí shì ， bì xiān lì qí qì 。”， zhèng shì tā de míng yán 。 zhōng yáo 《 xuān shì biǎo 》、《 jiàn jì zhí biǎo 》 děng zuò pǐn wéi jiē shū jīng diǎn zhī zuò 。 huáng xiàng shàn xiǎo zhuàn 、 lì shū ， yóu jīng zhāng cǎo 。 liú chuán zuò pǐn yòu 《 jí jiù zhāng 》、《 wén wǔ jiāng duì tiē 》 jí 《 tiān fā shén chèn bēi 》 děng 。
kē jì
mǎ jūn shàn cháng jī xiè yìng yòng ， tí shēng shēng chǎn liàng ， zhì zuò chū shuǐ zhuǎn bǎi xì hé shī chuán de zhǐ nán chē ， róng huò “ tiān xià zhī míng qiǎo ” de měi yù 。 tā gǎi liáng hàn dài de zhì líng jī ， shǐ zhì chū huā wén jù lì tǐ gǎn ， néng yǔ shǔ jǐn xiāng pì měi 。 gǎi liáng hàn mò bì lán de lóng gǔ chē ， fā míng chū lóng gǔ shuǐ chē lái guàn gài jiào gāo wèi de nóng tián 。 xiàn zài bù fèn tī tián réng zài shǐ yòng 。 tā hái jiāng fā shí chē gǎi zào chéng lún zhuǎn shì fā shí chē ， tí shēng pāo jī liàng yǔ sù dù 。
zhū gé liàng wèile fāng biàn zài shān dì zhàn dào yùn shū ， fā míng “ mù niú liú mǎ ”。 qí gòu zào lì dài wén xiàn yòu yì ， xué zhě yī bān rèn dìng wéi dú lún chē jí sì lún chē ， mù qián wèi yòu què shí dá 'àn 。 tā fā míng kě yǐ lián xù fā shè shí jiàn de lián nǔ ， yòu chēng “ yuán róng ”。 lìng wài ， jù shuō yuán zì zhū gé liàng shè jì ， yòng yú chuán dì xìn hào de kǒng míng dēng ， bèi gōng rèn wéi rè qì qiú de shǐ zǔ ； jù 《 shì wù jì yuán 》 zài ， zhū gé liàng yě zuì zǎo zhì zào chū cháng qiāng de yuán xíng ， cháng qiāng zuì hòu jiàn jiàn qǔ dài liǎo cháng máo 。
liú huī wéi shù xué jiā ， tā zì yòu duì shù xué yòu xīng qù ， xué xí zhōng guó gǔ dài shù xué de zhòng diǎn 《 jiǔ zhāng suàn shù 》。 niánzhǎng hòu yú cáo wèi jǐng yuán sì nián （ 263 nián ） zhù yòu 《 jiǔ zhāng suàn shù zhù 》， jiè yóu zì jǐ de zhù jiě ， shǐ qí róng yì liǎo jiě 。 zhī hòu liú huī yòu zhù zuò 《 jiǔ zhāng suàn shù zhù 》 de dì shí juàn ， jí 《 zhòng chā 》（ hòu chēng 《 hǎi dǎo suàn jīng 》）， zhè shǐ zhōng guó cèliáng xué dá dào dēng fēng zào jí de dì bù 。
yī xué fāng miàn ， yòu míng de yòu huá tuó 、 zhāng zhòng jǐng hé huáng fǔ mì 。 huá tuó yī shù jīng zhàn ， shàn cháng wài kē shǒu shù 。 tā yǔ dǒng fèng 、 zhāng zhòng jǐng bèi shǐ shū chēng wéi “ jiàn 'ān sān shén yī ”。 bù guò guān yú tā yī shù chuán qí de bù fèn ， shǐ xué jiā chén yín kè rèn wéi yīnggāi yuán zì yìn dù de fó jiào chuán shuō 。 rán 'ér ， tā kě néng shì zuì zǎo shǐ yòng má zuì jì “ máfèisǎn ” jìn xíng wài kē shǒu shù de yī zhě 。 zhāng zhòng jǐng jiàn yú dāng dài dòng luàn pín fán ， yì bìng liú xíng ， zhì lì yán jiū jí bìng ， cān kǎo gè jiā shū jí xiě chū 《 shāng hán zá bìng lùn 》。 gāi shū jí liǎng hàn yī jīng 、 jīng fāng 'èr pài de dà chéng ， shì zhōng yī shǐ shàng dì yī bù lǐ fǎ fāng yào jù bèi de jīng diǎn ， yù jiā yán chēng cǐ shū ：“ wéi zhòng fāng zhī zōng 、 qún fāng zhī zǔ ”。 hòu shì fèng qí wéi “ yī shèng ”。 huáng fǔ mì zì yòu jiā pín ， xué xí fèi qǐn wàng shí ， dàn yú míng lì 'ér bù yuàn rèn guān 。 tā duì zhēn jiǔ shēn rù yán jiū ， jiāng jìn dài zhī qián gè zhǒng jīng mài lǐ lùn yǔ zhēn jiǔ fāng fǎ zhěng lǐ chéng 《 zhēn jiǔ jiá yǐ jīng 》， gāi shū chéng wéi hòu shì zhēn jiǔ xué de fàn diǎn 。 tā hái zhù yòu 《 hán shí sàn lùn 》， wèi jìn zhī hòu fú shí hán shí sàn zhú jiàn de liú xíng qǐ lái 。
guān yú qí tā jì shù ， tiān wén xué fāng miàn ， yòu xiān hòu dān rèn sūn wú yǔ xī jìn tài shǐ lìng de chén zhuó 。 tā shōu jí gè pài zī xùn ， wán shàn zhōng guó xīng guān tǐ zhì ， bìng huì zhì xīng tú ， wéi hòu shì suǒ yán yòng 。 péi xiù de “ zhì tú liù tǐ ” zài zhōng guó dì tú shǐ shàng zhàn yòu zhòng yào de wèi zhì 。 pú yuán shàn cháng duàn liàn tiě qì ， tā zài xié gǔ （ jīn shǎn xī shěng méi xiàn xī nán ） wéi zhū gé liàng zhì dāo 。 qí dāo néng pī kāi zhuāng mǎn tiě zhū de zhú tǒng ， yù wéi shén dāo 。 yóu yú sūn wú wèi yú jiāng nán dì qū ， shuǐ lù fā dá ， zào chuán jì shù fā dá 。 qí zhàn chuán yòu de shàng xià wǔ céng ， yòu de hái néng róng nà shì bīng sān qiān rén 。 shǔ hàn shèng chǎn jǐng yán ， lì yòng dāng dì de tiān rán qì lái zhǔ yán ， tí shēng liǎo chǎn néng 。 sān guó bīng zhì Three Military System wèi de zhōng yāng jūn ， fēn zhōng jūn hé wài jūn 。“‘ zhōng jūn ’ shì duì ‘ wài jūn ’ ér lái de ， zhōng wài jūn de qū bié xíng chéng yú hàn jiàn 'ān shí dài （ 196 zhì 220 nián ）， dào wèi huáng chū nián jiān （ 220 zhì 226 nián ） dū dū zhì chéng lì ， zhōng wài jūn de qū fēn jí zhōng wài jūn de míng chēng yě jiù zhèng shì chéng lì 。 jiàn 'ān yǐ qián ， cáo cāo jí tuán bù guò shì dāng shí gē jù jú miàn xià de qún xióng zhī yī 。 cáo cāo yíng xiàn dì dū xǔ ， xié tiān zǐ yǐ lìng zhū hóu ， yóu qí shì zài guān dù zhī zhàn ， dǎ bài yuán shào ， qǔ dé jì 、 bìng 、 qīng zhū zhōu yǐ hòu ， tā de tǒng zhì qū cái jiàn jù guó jiā de guī mó 。 zhè shí jú miàn dà liǎo ， zài bù néng xiàng guò qù yī yàng ， dài lǐng yī zhī jūn duì （ suī bù shì quán bù yě shì dà bù ） dào chù zhēng zhàn ， yīn zhī biàn chǎn shēng liǎo liú tún de bàn fǎ 。 píng dìng yī gè dì fāng ， jí liú yī bù fēn jūn duì zài nà lǐ zhù fáng ， bìng yóu yī rén rèn tǒng shuài ， tǒng shè xiá qū nèi zhū jūn 。 zhè zhǒng liú tún zhì ， shí jí wèi jìn yǐ xià shèng xíng de jūn shì shàng fēn qū de dū dū zhū jūn zhì de làn shāng 。 zhè zhǒng qíng xíng ， fā shēng yú cáo cāo dǎ bài yuán shào zhàn yòu jì 、 bìng zhū zhōu zhī hòu ， dào chì bì zhàn hòu ， sān guó dǐng zhì de jú miàn xíng chéng ， biàn jiàn jiàn gù dìng wéi yī zhǒng zhì dù ， ér qiě fā zhǎn wéi hòu lái de dū dū zhì 。 guó jiā de jūn duì jì zài shì shí shàng fēn liǎo nèi wài ， nèi wài de míng chēng zì rán yě gēn zhe xíng chéng ， liú tún zài wài de jiāng jūn jí dū dū suǒ lǐng de bīng ， jiù chēng wéi wài jūn ； zhōng yāng zhí xiá de jūn duì ， jiù chēng wéi zhōng jūn 。”
lì dài bīng zhì 》 xù shù liǎo wèi zhōng jūn de fā zhǎn ：“ chū ， cáo gōng zì zhì wǔ wèi yíng yú xiāng fǔ ， yǐ lǐng jūn zhù zhī 。 jí wén dì zēng zhì zhōng yíng ， yú shì yòu wǔ wèi 、 zhōng lěi 'èr yíng ， yǐ lǐng jūn jiāng jūn bìng wǔ xiào tǒng zhī 。” wǔ wèi yíng shì cáo wèi jí tuán zuì qīn jìn de sù wèi jìn bīng ， qí shè zhì shí jiān ，《 bǔ sān guó bīng zhì 》 shuō zài jiàn 'ān shí sān nián （ gōng yuán 208 nián ）。 nà shí cáo cāo gāng zuò xiàngguó ， biàn zài xiāng fǔ zì zhì wǔ wèi yíng 。 dāng shí hàn dì de jìn bīng wéi shù yǐ bù duō ， qiě zài cáo cāo kòng zhì zhī xià ， wǔ wèi yíng yī chéng lì ， xiāng fǔ gèng shì wēi zhòng hàn gōng 。 wǔ wèi yíng de tǒng shuài zuì chū shì xǔ chǔ ， guān zhí wéi wǔ wèi zhōng láng jiāng ， hòu qiān wǔ wèi jiāng jūn 。 cáo wèi zuò wǔ wèi jiāng jūn de ， dōushì huáng dì hěn qīn jìn de rén 。 wèi wén dì zhì zhōng lěi 、 zhōng jiān 'èr yíng ， guī zhōng lǐng jūn tǒng shuài ， wèi míng dì yòu zhì xiāo qí ， yóu jī 'èr yíng 。《 lì dài bīng zhì 》 zhǐ tí dào wǔ wèi 、 zhōng lěi 'èr yíng ， yòu suǒ shū lòu 。“ wǔ wèi 、 zhōng lěi 'èr yíng ， yǐ lǐng jūn jiāng jūn bìng wǔ xiào tǒng zhī ”， yě shì bù què de 。 shì shí shàng ， cáo wèi xiān hòu zhì wǔ wèi 、 zhōng lěi 、 zhōng jiān 、 xiāo qí 、 yóu jī děng xīn wǔ yíng ， guī zhōng lǐng jūn tǒng shuài ； dōng hàn yǐ lái běi jūn de tún qí 、 bù bīng 、 shè shēng 、 yuè qí 、 cháng shuǐ wǔ yíng ， cáo wèi shí qī yǐ rán cún zài ， dàn bīng yuán yǐ shǎo de kě lián ， wǔ xiào dì wèi yǐ bù rú wǔ wèi jiāng jūn děng ， yǐ wú kě néng qù tǒng shuài wǔ wèi 、 zhōng lěi děng xīn yíng 。
liú tún gè dì de wài jūn ， kāi shǐ biān zhì hěn bù yī zhì ， tǒng shuài wǎng wǎng lín shí yóu zhōng yāng wěi pài hé gēnghuàn 。 dào wèi wén dì shí ， qíng kuàng fā shēng liǎo biàn huà 。《 lì dài bīng zhì 》：“ huáng chū sān nián ， tè zhì dū dū zhū zhōu jūn shì ， xún jiā sì zhēng sì zhèn jiāng jūn zhī hào ， yòu zhì dàjiàng jūn dū dū zhōng wài zhū jūn ， wèi tài wèi shàng 。” cáo wèi de dū dū zhū zhōu jūn shì ， shì dài biǎo zhōng yāng fēn zhù gè dì de jūn shì zhǎngguān ， suǒ lǐng shì bù tóng yú zhōu jùn bīng de zhōng yāng jūn duì 。 suǒ wèi sì zhēng sì zhèn ， shì zhǐ zhēng dōng jiāng jūn 、 zhēng nán jiāng jūn 、 zhēng xī jiāng jūn 、 zhēng běi jiāng jūn yǔ zhèn dōng jiāng jūn 、 zhèn nán jiāng jūn 、 zhèn xī jiāng jūn 、 zhèn běi jiāng jūn děng chēng hào ， cǐ wài hái yòu suǒ wèi sì 'ān sì píng jiāng jūn de chēng hào ， zhè xiē dōubù shì gù dìng jūn zhí ， ér shì lín shí zèng fēng de chēng hào 。 cóng zhè xiē chēng hào yě kě yǐ zhī dào ， nà xiē dū dū zhū zhōu jūn shì de jiāng jūn ， shì dài biǎo zhōng yāng qù xíng zhēng fá zhèn yā zhī quán 。 zhōng wài zhū jūn jí zhōng jūn yǔ wài jūn ，“ zhì dàjiàng jūn dū dū zhōng wài zhū jūn ”， zé shì yǐ dàjiàng jūn tǒng shuài quán guó zhōng yāng jūn ， dàjiàng jūn chéng wéi cáo wèi zuì gāo jūn shì tǒng shuài 。 cáo wèi zhèng quán shì qǔ dài dōng hàn wáng cháo 'ér jiàn lì de ， kāi shǐ réng yǐ tài wèi wéi zuì gāo jūn zhèng zhǎngguān ， zhì dàjiàng jūn hòu ， tài wèi zuì zhòng yào de quán lì bèi fēn gē ， suǒ yǐ chén fù liáng shuō dàjiàng jūn “ wèi tài wèi shàng ”。
zōng shàng suǒ shù ， cáo wèi zhōng yāng jūn de xì tǒng shì ：
héng héng zhōng jūn - lǐng jūn 、 hù jūn héng héng zhū yíng jiāng xiào
zhōng yāng jūn - dàjiàng jūn héng héng |
héng héng wài jūn - dū dū zhū zhōu jūn shì
chú liǎo zhōng jūn yǔ wài jūn ， cáo wèi zhèng quán hái yòu zuò wéi dì fāng bīng de zhōu jùn bīng 。 dōng hàn guāng wǔ dì bà bīng mù shì ， jùn guó bīng lì shí fēn bó ruò 。 dào dōng hàn mò nián ， yī xiē zhōu jùn shǒu gē jù chēng xióng ， bīng lì zhuǎn qiáng ， duō shù zhōu jùn de jūn duì zé zhú yī xiāo miè huò jiān bìng 。 cáo cāo tǒng yī běi fāng ， dà dà xiǎo xiǎo de gē jù wǔ zhuāng huò bèi xiāo miè ， huò bèi shōu biān ， běi fāng gè zhōu jùn wǎng wǎng zhǐ yòu liú tún de zhōng yāng jūn ， ér méi yòu dì fāng wǔ zhuāng liǎo 。 dāng shí chéngxiàng zhù bù sī mǎ lǎng jiàn yì lìng zhōu jùn dū jiàn lì dì fāng wǔ zhuāng ， yǐ “ wài bèi sì yí ， nèi wēi bù guǐ ”。《 lì dài bīng zhì 》：“ zì nà sī mǎ lǎng zhī yán ， fù lìng zhōu jùn diǎn bīng ， rán wèi zhì wèi ， gài tài shǒu huò cì shǐ jiān shuài 。” zhōu jùn bīng yǐ shǒu bèi běn zhōu jùn wéi zhí ， bì yào shí yě yìng diào chū zhēng 。 zhōu jùn bīng dì wèi bǐ zhōng jūn 、 wài jūn dī ，“ zhōu jùn dū dū bù yǔ zhōng wài jūn tóng … … gǒu zài zhōng jūn zhī lì ， suī xià gōng bì hóu ； rú zài zhōu jùn ， suī gōng gāo bù fēng ”（《 jìn shū . duàn zhuó chuán 》）， dàn dì fāng zhōu jùn zhǎngguān de quán lì què jiè cǐ dà dà péng zhàng qǐ lái 。 suǒ yǐ 《 lì dài bīng zhì 》 rèn wéi ， cáo wèi zhèng quán de “ bīng quán wài jù yú zhōu mù ， nèi guī yú dàjiàng jūn jí tài wèi ”。 yīn cǐ hòu lái yòu rén shàng shū wèi míng dì ， yào qiú jiě chú yuán biān zhōu jùn cì shǐ 、 tài shǒu de lǐng bīng quán ， lìng wài pài qiǎn dàjiàng qù zhèn shǒu ， yǐ miǎn cì shǐ 、 tài shǒu lǐng liǎo bīng zé “ zhuān xīn jūn gōng ， bù qín mín shì ”， ér bù néng “ dú xiū wù běn zhī yè ”（《 sān guó zhì . wèi zhì . dù shù chuán 》）。
cáo wèi bīng zhì ， hái yòu tún tián bīng zhí dé yī tí ， dàn chén fù liáng duì cǐ yòu shū lòu liǎo 。 cáo wèi de tún tián fēn mín tún hé bīng tún liǎng zhǒng ， shì hàn dài guān tián chū zū bàn fǎ jí biān jùn tún tián de tuī guǎng 。 mín tún de guǎn lǐ fāng shì shì ： yóu dà sī nóng zhǎng guǎn quán guó de mín tún ， diǎn nóng zhōng láng jiāng fù zé yī zhōu jùn de mín tún ， diǎn nóng dū wèi fù zé yī xiàn jí dān wèi de mín tún ， tún sī mǎ fù zé yī shēng chǎn dān wèi héng héng yī tún 。 měi yī tún yòu tún tián kè wǔ shí rén 。 mín tún de rèn wù shì zhòngzhí dào 、 sù 、 sāng 、 má ， bǎi fēn zhī wǔ shí zhì liù shí de shōu huò shàng jiǎo zhèng fǔ 。 tún tián kè bù fú bīng yì ， dàn shí xíng jūn fǎ bù lè shì guǎn lǐ ， yīnggāi nà rù bīng zhì yán jiū de fàn wéi 。 jiàn 'ān chū nián kāi shǐ de tún tián ， běn shì wèile shù fù liú mín yú tǔ dì hé wéi zhèng fǔ tí gōng dà liàng zū rù yǐ chōng jūn xū ； dào wèi mò jìn chū ， tǒng zhì zhě wèile shì jiā dà zú de lì yì ， jīng cháng fēn gē tún tián ， guā fēn tún tián kè ， tún tián zhì dù zāo dào huǐ miè xìng pò huài 。 bīng tún de kāi shǐ wǎn yú mín tún ， yī bān shì bǎo chí yuán yòu de jūn shì biān zhì ， shè lì zài yǔ wú shǔ liǎng guó duì zhì de biān jìng ， ràng shì bīng qiě diàn qiě shǒu 。 dōng wú yě yòu yǔ cáo wèi dà tǐxiàng shìde bīng 。
shǔ hàn bīng zhì dà zhì hé wèi xiāng tóng ， dàn yòu yòu qí tè diǎn 。 shǔ de zhōng yāng jūn ，《 lì dài bīng zhì 》 shuō ：“ shǔ zhì wǔ jūn 。 qí zuǒ 、 yòu jiāng jūn 、 dū 、 hù yī rén ， qí zhōng shī 、 jiān 、 hù 、 diǎn 、 cān jūn gè yī rén ， qí qián shī 、 jiāng jūn 、 jiān 、 hù 、 dū jūn gè yī rén ， qí hòu dū 、 jiāng jūn 、 jiān yī rén 。 qí jiàngxiào lüè rú hàn 。” wǔ jūn jí qián 、 hòu 、 zuǒ 、 yòu 、 zhōng jūn 。 zhōng jūn yǔ cáo wèi yī yàng tóng shí yòu shì sù wèi bù duì ； qián 、 hòu 、 zuǒ 、 yòu sì jūn lüè děng yú cáo wèi de wài jūn 。 shǔ hàn zhōng yāng jūn zhì jūn shī jiāng jūn yī zhì 'èr rén ， wéi quán guó zuì gāo jūn shì tǒng shuài 。 wǔ jūn de zǔ zhì xì tǒng bù wán quán yī yàng ， zhōng jūn yòu hù jūn 、 jiān jūn 、 jūn shī 、 dū hù 、 lǐng jūn 、 diǎn jūn gè yī rén ； qián 、 hòu jūn yòu hù jūn 、 jiān jūn 、 jūn shī 、 lǐng jūn 、 diǎn jūn gè yī rén ； zuǒ 、 yòu jūn yòu hù jūn 、 jiān jūn 、 dū hù gè yī rén 。 jù 《 sān guó zhì . shǔ zhì . guān zhāng mǎ huáng zhào chuán 》， qián 、 hòu 、 zuǒ 、 yòu jūn de tǒng shuài fēn bié shì qián jiāng jūn 、 hòu jiāng jūn 、 zuǒ jiāng jūn 、 yòu jiāng jūn ， zhǐ yòu zhōng jūn tǒng shuài shì hù jūn ； ér jù wáng píng 、 liú mǐn 、 jiāng wéi děng chuán ， qián 、 hòu 、 zuǒ 、 yòu sì jūn yòu cháng yǐ hù jūn huò jiān jūn wéi gè zì de tǒng shuài 。 yīn cǐ ， qián jiāng jūn děng guān hào ， jiū jìng shì hù jūn de lìng chēng hái shì jìn chēng ， huò zhě shì bù tóng shí hòu de zhí guān ， hái yòu dài jìn yī bù kǎo chá 。
shǔ de jī céng jūn duì ， yòu xǔ duō bù tóng de chēng hào 。《 lì dài bīng zhì 》：“ bīng yòu tū jiāng 、 wú qián 、（ shàng zōng xià bèi ） sǒu 、 qīng qiāng 、 sàn qí 、 wǔ qí zhī bié ， gài bù quán yòng shǔ rén yě 。”“ liú zhāng shí ， sān fǔ liú rén shù wàn ， shōu yǐ wéi bīng ， hào dōng zhōu bīng 。” zhè lǐ suǒ jǔ de shàng bù wán quán ， jù wáng xīn fū 《 bǔ sān guó bīng zhì 》 tǒng jì ， shǔ yòu yǐ xià chēng hào de jī céng jūn duì ： qū cháng ， hàn jūn běn yòu bù hé qū de biān zhì ， shǔ yòu qū cháng ， zé zài bù fēn jūn duì shàng yòu qū de biān zhì 。 tún jiāng ， shǔ yòu tún jiāng ， zé yòu tún de biān zhì 。 tū jiāng ， chōng fēng duì de jiànglǐng ， zé shǔ jūn wǎng wǎng yòu zhuān mén de qián fēng duì 。 wú qián 、 wú dāng ， èr zhě kě néng tóng wéi yī zhī jīng yǒng de duì wǔ 。 fēi jūn ， yǐ qiāng zú de yī zhī héng héng qīng qiāng wéi zhù ， fēn wéi wǔ bù 。 hǔ bù ， jīng yǒng de bù bīng duì wǔ 。 hǔ qí ， jīng yǒng de qí bīng duì wǔ ， cǐ wài hái yòu sàn qí 、 wǔ qí děng qí bīng duì 。 bái （ mù máo ）， yóu yǐ bái yǔ máo wéi shì de shǎo shù mín zú zǔ chéng 。（ shàng zōng xià bèi ） sǒu ， yóu （ shàng zōng xià bèi ） rén （ xiāng 、 chuān yī dài de shǎo shù mín zú ） zǔ chéng 。 cǐ wài hái yòu yí bīng ， yóu jīng zhōu yī dài shǎo shù mín zú zǔ chéng 。 cóng zhè xiē chēng hào kě yǐ kàn chū ， shǔ zhèng quán bù jǐn ràng shǔ zhōng hàn rén dāng bīng ， ér qiě dà liàng yǐ wài zú wéi bīng ， zǔ chéng fēi jūn 、 qīng qiāng 、 bái （ mù máo ）、（ shàng zōng xià bèi ） sǒu 、 yí bīng děng wài zú jūn duì 。 cóng dōng zhōu bīng de qíng kuàng hái kě kàn chū ， shǔ hàn hái bǎ wài lái liú mín zǔ jiàn chéng jūn duì 。
dōng wú bīng zhì bǐ jiào zá luàn ， dà tǐ yě yǔ wèi wú yì 。 qí jūn duì tè diǎn ， rú 《 lì dài bīng zhì 》 suǒ shuō ：“ wú duō zhōu shī ， yíng xiào lüè yì yú hàn 。” dōng wú lì guó jiāng nán ， běi yòu cháng jiāng tiān xiǎn ， dōng nán yòu dōng hǎi 、 nán hǎi ， nèi dì duō húpō shuǐ zé ， duō shuǐ yù de zì rán tiáo jiàn ， yóu qí shì fēng fù de wù chǎn hé fā dá de jīng jì ， jué dìng qí shuǐ jūn qiáng yú wèi 、 shǔ ， yǐ zhì shù cì yǐ zhōu shī cuò bài lái jìn gōng de cáo wèi dà jūn 。 dōng wú de bān zhǐ tǐ jī dà 、 shù liàng duō ， bìng qiě yòu méng chōng 、 dǒu jiàn 、 lóu chuán 、 fēi yún 、 gài hǎi 、 chì lóng 、 chí mǎ 、 cháng 'ān 、 dà bó 、 dà （ zhōu biǎn ）、 qīng lóng zhàn jiàn 、 chén fú děng zhòng duō míng hào 。 gēn jù 《 wú shū 》 de jìzǎi ， dāng shí néngzǎi mǎ bā shí pǐ de hái suàn xiǎo chuán （《 sān guó zhì . wú zhì . sūn quán chuán 》 jiā hé 'èr nián zhù yǐn ）。 yòu gēn jù 《 jìn yáng qiū 》， xī jìn miè wú shí ， jiē shōu qí chuán zhǐ wǔ qiān yú sōu （《 sān guó zhì . wú zhì . sūn hào chuán 》 zhù yǐn ）， qí zhōng bāo kuò yùn shū chuán hé zhàn chuán ， yùn shū chuán zhōng ， xiāng dāng dà yī bù fēn shǔ yú shuǐ jūn zuò yùn shū jūn xū yòng 。 zhè yàng ， wǒ men suī bù néng dé zhī dōng wú shuǐ jūn chuán zhǐ de jù tǐ shù zì ， dàn qí guī mó zhī dà zé shì kě yǐ xiǎng jiàn de 。 dāng shí dōng wú shuǐ jūn zhōu shī bù jǐn shí kè xún shǒu cháng jiāng tiān xiǎn ， ér qiě yóu yì yú liáo kuò hǎi yù 。 dōng wú shuǐ jūn tǒng shuài wéi shuǐ jūn dū dū 。
dōng wú de zhōng yāng jūn yǔ cáo wèi 、 shǔ hàn xiāng tóng ， yòu qián 、 hòu 、 zuǒ 、 yòu 、 zhōng wǔ jūn ， jūn zhōngjiàng lǐng yì yòu hù jūn 、 lǐng jūn 、 diǎn jūn 、 jūn sī mǎ děng 。 yī dàn jìn xíng zhàn zhēng zhì dà dū dū zǒng lǐng wǔ jūn ， gè jūn zhì bù dū děng 。
dōng wú jūn duì dà bù fēn yóu shān jū de yuè rén zǔ chéng ， yǐ shān yuè wéi bīng ， jǐn jiàn yú jìzǎi de yǐ bù xià shí yú wàn 。 xī jìn miè dōng wú shí ， jiē shōu qí jūn duì 'èr shí sān wàn 。 dōng wú jūn duì yòu xǔ duō bù tóng míng hào 。《 lì dài bīng zhì 》：“ bīng yòu jiě fán 、 gǎn sǐ liǎng bù ， chē xià hǔ shì 、 dān yáng qīng jīn 、 jiāo zhōu yì shì jí jiàn 'ér 、 wǔ shè zhī míng fēi yī ， diào dù yì zuì wú fǎ 。” zhè lǐ liè jǔ de yě hěn bù wán quán 。 jù wáng xīn fū 《 bǔ sān guó bīng zhì 》 tǒng jì ， dōng wú jūn duì yòu xià liè míng hào ： yǔ lín ， shì gōng tíng jìn wèi bù duì 。 hǔ qí ， gǒng wèi jīng chéng de qí bīng bù duì 。 gǎn sǐ 、 jiě fán 、 wú nán 、 mǎ xián ， dōushì jīng yǒng de chōng fēng duì ， duō fēn zuǒ yòu liǎng bù ， gè yǐ zuǒ bù dū hé yòu bù dū lǐng bīng 。 wǔ yíng 、 wǔ xiào ， gè yòu wǔ yíng bīng ， wǔ yíng yòu wǔ yíng dū lǐng bīng ， wǔ xiào yòu wǔ xiào dū lǐng bīng 。 shēng chéng 、 rào zhàng 、 wài bù 、 yíng xià 、 zhàng xià ， dà yuē dōushì tún zhù zài jīng chéng yǐ wài de duì wǔ ， fēn shǔ qián 、 hòu 、 zuǒ 、 yòu sì jūn 。 hái yòu chē xià hǔ shì 、 dān yáng qīng jīn 、 jiāo zhōu yì shì 、 jiàn 'ér 、 yǒng gǎn 、 hǔ shè lì děng míng hào de dì fāng bīng 。 cóng yì shì 、 jiàn 'ér děng míng hào tuī cè ， zhè xiē dì fāng duì wǔ kě néng dà duō wéi dōng wú háo zú jiàngshuài hòu yǎng de zǐ dì bīng 。《 sān guó zhì . wú zhì . gān níng chuán 》：“ néng hòu yǎng jiàn 'ér ， jiàn 'ér yì lè wéi yòng mìng ”。 kě jiàn zhè xiē duì wǔ yǔ qí shì xí jiànglǐng de guān xì fēi cháng tè shū 。 sān guó jīng jì Three economic wèi guó jīng jì
cáo cāo yíng xiàn dì yú xǔ chāng hòu ， yǐ 「 fū dìng guó zhī shù ， zài yú qiáng bīng zú shí 」 wéi fāng zhēn ， zài xǔ chāng fù jìn shí xíng tún tián 。 jiēguǒ 「 mù mín tún tián xǔ xià ， dé gǔ bǎi wàn hú 」。 yīn cǐ ， cāo shè zhì tián guān yú gè zhōu jùn nèi ， zhāo mù liú mín tún tián ， bǎ tún tián zhì jiā yǐ tuī guǎng ， yǐ gǎi dōng hàn mò nián jūn fá hùn zhàn suǒ zuò chéng de 「 bái gǔ lù yú yě ， qiān lǐ wú jī míng 」 de jìng kuàng 。 zhèng yīn tún tián zhì zhī chéng gōng ， dì fāng biàn chéng 「 nóng guān bīng tián ， jī quǎn zhī shēng ， qiān mò xiāngzhǔ 」 zhèng yīn cǎi qǔ tún tián cuò shī ， shǐ běi fāng de shè huì zhuànxiàng wěn dìng ， zhōng dá zhì 「 zhēng fá sì fāng ， wú yùn liáng zhī láo ， suì jiān miè qún zéi ， kè píng tiān xià 」。
shǔ guó jīng jì
shǔ zì gǔ yǐ lái yǐ yòu tiān fǔ zhī guó de měi míng ， hàn gāo zǔ néng dé tiān xià yì kào cǐ dì wù zhì fēng hòu wéi gēn běn 。 dōng hàn mò nián ， liú yān fù zǐ xiān hòu dān rèn yì zhōu mù ， yòng yǐ kuān zhì kuān zhī zhèng cè yǐ zhì shǔ ， zhú yǐn zhì háo qiáng lǒng duàn tǔ dì jí shān zé zī yuán ， yīn 'ér jiǎn dī shuì shōu 。 zì liú bèi zhàn lǐng yì zhōu hòu ， zhū gé liàng jí fǎ zhèng yī gǎi yǐ wǎng bì zhèng ， dǎ jī háo qiáng ， bìng céng cǎi yòng bì guān xī mín ， wù nóng zhí gǔ 。 yòu zài dū jiāng yàn shè yàn guān ， guǎn lǐ nóng tián shuǐ lì gōng chéng ， bìng tuī xíng tún tián ， yǐ huī fù hé fā zhǎn nóng yè shēng chǎn 。 cǐ wài 。 liàng jí fǎ zhèng duì yě tiě 、 zhǔ yán 、 zhì mián děng zhòng yào shǒu gōng yè ， shí xíng gōng yíng ， bìng shè lì zhuān zhí guān yuán jiā qiáng guǎn lǐ 。 yǐ shàng yī lián chuàn cuò shī ， shǐ guó jiā shuì shōu dà dà zēng jiā ， diàn dìng liǎo sān zú dǐng lì de tiáo jiàn 。 hòu lái guān yǔ shī jīng zhōu ， bèi tǎo fá wú bài wáng ， shǐ shǔ miàn lín bēng kuì biān yán ， gù liàng zài jīng jì fāng miàn kuò dà shǒu gōng yè guān yíng fàn wéi ， tí gāo shǔ mián shēng chǎn liàng ， yǐ zhù jiā kuài huī fù guó lì zhī bù fá 。
wú guó jīng jì
dōng hàn mò nián ， qún xióng zhú lù ， zhōng yuán dì fāng lián nián zhēng zhàn ， dì fāng cán pò ， běi fāng rén mín xié jiā dù jiāng yǐ bìnàn 。 běi fāng nànmín bù fá fù shāng dà jiǎ ， tā men yóu běi fāng zǒu nán dào jiāng nán tóng shí ， dài bèi liǎo shēng chǎn jì shù yǔ wén huà ， wéi dāng shí pín kùn de jiāng nán dài lái xīn xuè 。 yuán běn wú nóng gēng jì shù shí fēn luò hòu ， shàng wèi dǒng dé niú gēng 。 jí hòu shēng chǎn jì shù zhù rù ， nóng yè shēng chǎn jì shù zhú jiàn tí gāo ， rén kǒu yì yīn cǐ jiàn jiàn zēng jiā ， yī gǎi yǐ wǎng dì guǎng rén xī de jìng kuàng 。 sūn shì sān dài ： sūn jiān 、 sūn cè 、 sūn quán zhī tǒng zhì lǐng dì jiàn dà ， jūn duì yì yīn cǐ biàn dé páng dà ， gù cǐ liáng cǎo jūn xū hào fèi chéng wéi guó jiā zhī chū zhōng de yī dà bù fēn ， wéi jiǎn qīng fù dān ， zhú shí xíng tún tián zhì ， bìng shè zhì diǎn nóng xiào wèi hé diǎn nóng dū wèi 。 tún tián zhì yòu fēn bīng tún jí mín tún 。 bīng tún xià zhī gēng zhě wéi diàn bīng ， mín tún xià zhī gēng zhě wéi tún tián kè 。 wú wèi yú cháng jiāng liú yù yǐ xià ， gù yì zhù yì xīng xiū shuǐ lì ， yǐ lì yòng shuǐ lì zī yuán hé zuò jūn shì fáng bèi 。 xíng zhèng qū yù Administrative region dōng hàn shí sān bù zhōu （ sān guó xíng zhèng qū yù ）
sī lì xiào wèi bù ： zhì suǒ hé nán （ jīn luò yáng shì dōng ） xiá qū ， jīn shǎn zhōng bù ， qín xī nán bù jí yù xī bù 。 chēng wéi “ sī zhōu ”。
yù zhōu ： zhì suǒ qiáo （ qiáo， wǎn bó xiàn ） xiá qū ， jīn yù nán bù 、 dōng bù 、 wǎn běi bù 、 sū xī běi jiǎo jí shān dōng xī nán jiǎo 。
yǎn zhōu ： zhì suǒ chāng yì （ jīn lǔ jīn xiāng xiàn xī běi ） xiá qū ， jīn shān dōng xī nán bù ， yù dōng bù hé sū xī běi jiǎo 。
xú zhōu ： zhì suǒ tán （ tán， lǔ tán chéng xiàn xī nán ） xiá qū ， jīn lǔ dōng nán bù ， sū běi bù jí wǎn dōng běi jiǎo 。
qīng zhōu ： zhì suǒ lín zī xiá qū ， jīn lǔ běi bù jí jì dōng nán xī jiǎo 。
liáng zhōu ： zhì suǒ lǒng （ gān qīng shuǐ xiàn běi ） xiá qū ， jīn gān dōng dōng bù 。
bìng zhōu ： zhì suǒ jìn yáng （ tài yuán shì xī ） jīn shǎn běi bù ， qín dà bù jí nèimēng zhī yī bù 。
jì zhōu ： zhì suǒ gǎo （ hào）（ jì bǎi xiāng xiàn běi ） xiá qū ， jīn jì xī nán bù 。
yōu zhōu ： zhì suǒ jì （ jì， běi jīng chéng xī nán ）。 xiá qū jīn jì běi bù ， liáo 、 jí gè yī bù 。
yáng zhōu ： zhì suǒ lì yáng （ wǎn hé xiàn ， hòu qiān shòu chūn ） xiá qū jīn sū nán bù 、 wǎn zhōng nán bù ， zhè 、 mǐn 、 gàn sān shěng 。
jīng zhōu ： zhì suǒ hàn shòu （ xiāng cháng dé shì dōng ） xiá qū jīn yù xī nán bù ， è 、 xiāng 'èr shěng jí qián 、 guì 、 yuè sān shěng biān yuán 。
yì zhōu ： zhì suǒ luò (luò， chuān guǎng hàn shì ， hòu mián zhú ， zài chéng dū ) xiá qū jīn chuān 、 qián 、 diān sān shěng dà bù ， shǎn jí 'è 、 gān gè yī yú 。
jiāo zhōu ： zhì suǒ guǎng xìn （ guì wú zhōu shì ）。 Sanguo-Liangjin-Nanbeichao huihua sān guó - liǎng jìn - nán běi cháo huì huà paintingsofThreeKingdoms,Jin,SouthernandNorthernDynasties zhōng guó cóng sān guó dǐng zhì kāi shǐ zhì suí wáng cháo jiàn guó wéi zhǐ de huì huà yì shù 。 zhè yī shí qī , shàng qǐ sān guó cáo wèi , zhōng lì xī jìn 、 dōng jìn 、 shí liù guó ， xià qì nán běi cháo zhì suí tǒng yī , lì shí 369 nián 。 cǐ jiān de huì huà ， zài zhěng gè zhōng guó huì huà fā zhǎn lì chéng zhōng zhàn yòu tè shū zhòng yào de dì wèi 。 zhè yī shí qī dà bù shí jiān xiàn yú zhàn luàn ， guó tǔ cháng qī fēn liè ， cháo dài pín fán gēngdié ， shì zú dì zhù de tǒng zhì jí duān fǔ xiǔ ， shēng chǎn lì bù duàn zāo shòu zhàn zhēng de yán zhòng pò huài ， rén mín shēng huó xiàn yú shēn zhòng kǔ nán zhī zhōng ， jiē jí máo dùn yǔ mín zú máo dùn shí fēn jiān ruì 。 dàn lìng yī fāng miàn ， rú jiā míng jiào shī qù tā yuán yòu de wéi xì rén xīn de lì liàng ， xuán xué sī xiǎng fēngmǐ yī shí ， wài lái de fó jiào zài zhōng guó tǔ dì shàng huò dé guǎng fàn chuán bō hé kuáng rè xìn yǎng ， yīn cǐ yòu chéng wéi zhōng guó lì shǐ shàng yī gè shǎo yòu de sī xiǎng huó yuè de shí dài 。 chù zài fēn zhēng bù xī 、 dòng dàng bù 'ān de shè huì zhī zhōng díshì rén jiē céng ， bù lùn tā men chū shēn yú shì zú huò hán mén ， yóu yú pǔ biàn duì xiàn shí shì jiè gǎn dào jué wàng ， ér jìng xiāng chóng shàng fàng dá ， zhuī qiú xiǎng lè 。 tā men xún qiú gè zhǒng jīng shén jì tuō ， huò zé qīng tán xuán xué ， huò zé jì qíng shān shuǐ , huò zé qǐ mù shén xiān , huò zé zì yì shēng sè 。 hái yòu yī bù fēn rén zé xǐ huān rǎn zhǐ yú yì shù de chuàng zuò 、 jiàn shǎng hé pǐn píng děng huó dòng 。 duō zhǒng duō yàng de jīng shén xiǎng lè ， wú jū wú shù de gè xìng fā zhǎn ， wú yí huì gěi zhè yī shí qī huì huà yì shù de kōng qián fā zhǎn zào chéng yòu lì tiáo jiàn 。 huì huà de fā zhǎn jí qí shè huì bèi jǐng zhè yī shí qī huì huà de zhù liú ， réng yán zhe liǎng hàn shí qī qiáng diào huì huà de “ jiàn jiè ” zuò yòng ， sān guó shí cáo zhí rèn wéi :“ shì zhī cún hū jiàn jiè zhě , tú huà yě ”（《 lì dài míng huà jì 》）； hé yàn shuō :“ tú xiàng gǔ xī , yǐ dāng zhēn guī ”（《 jǐng fú diàn fù 》）。 qí liáng shí xiè hè zhù zhāng “ tú huì zhě ， mò bù míng quàn jiè ， zhù shēng chén ”（《 huà pǐn 》）。 zhè xiē guān yú huì huà shè huì gōng néng de lùn duàn ， yǔ dōng hàn shí “ tú xiàng zhī shè ， yǐ zhāo quàn jiè ”，“ tú xiàng bǎi chéng ， yǐ lì fēng sú ”（ jūn jiàn 《 hòu hàn shū 》） de zhù zhāng wán quán yī mài xiāng chéng 。 dāng shí de bì huà hé juàn zhóu huà ， yǐ gǔ shèng xiān xián 、 zhōng chén liè nǚ wéi tí cái zhě bù shèng méi jǔ 。 lì rú sān guó shí wèi guó de jǐ chù gōng diàn zhī nèi ， huò zé huà “ lì xiàng xián shèng ” de bì huà (《 wèi dū fù 》 )， huò zé huà jiāng hòu 、 mèng mǔ 、 fán jī 、 zhōng lí chūn 、 bān jié yú děng liè nǚ gù shì de bì huà （《 jǐng fú diàn fù 》）。 liǎng jìn jí nán běi cháo shí ， xī liáng lǐ yú dūn huáng jìng gōng táng huà “ shèng dì míng wáng 、 zhōng chén xiào zǐ 、 liè shì zhēn nǚ ” (《 jìn shū 》 )； běi wèi tài hé (477～ 499) nián jiān yú píng chéng huáng xìn táng huà “ gǔ shèng 、 zhōng chén 、 liè shì zhī róng ”（《 shuǐ jīng zhù 》）。 cǐ wài xiàng 《 liè nǚ tú 》、《 xiào jīng tú 》、《 kǒng zǐ shí dì zǐ tú 》 zhī lèi ， yī zhí shì dāng shí jí qí liú xíng de tí cái 。 lìng yī fāng miàn ， yóu yú dāng shí fó jiào zài zhōng guó běi fāng hé nán fāng ， dé dào liǎo yī pī tǒng zhì zhě de dà lì zhī chí hé tí chàng , qǐ dào liǎo gǒng gù fēng jiàn tǒng zhì de qiáng dà jīng shén zhī zhù de zuò yòng , fó jiào wéi chōng fēn fā huī tā nà “ wéi xíng xiàng yǐ jiào rén ” de zuò yòng ， biàn bù yí yú lì dì jiè zhù huì huà zhí guān jù tǐ de gǎn rén xíng xiàng ， yǐ zuò wéi tā yòu lì de xuān chuán shǒu duàn 。 zhè yī shí qī dà guī mó chū xiàn de fó jiào sì tǎ 、 shí kū bì huà hé wéi shù gèng duō de fó jiào xíng xiàng 、 juàn zhóu huà ， qí suǒ huà fó 、 pú sà xiàng yǐ jí fó chuán tú 、 fó běn shēng gù shì tú zhī lèi ， mò bù shì wèile xuān yáng fó tuó de pǔ dù zhòng shēng 、 fó fǎ wú biān guǎng dà 。 tōng guò tú huà xíng xiàng ， shǐ rén men xiāng xìn fó jiào jiào yì ， yǐ qī zuì zhōng dá dào yòu rú nán cháo sòng wén dì suǒ shuō de “ ruò shǐ shuài tǔ zhī bīn ， jiē chún cǐ huà （ zhǐ fó jiào huà ）， zé wú zuò zhì tài píng ， fū fù hé shì ” de mùdì 。 dào jiào huì huà suī bù rú fó jiào huì huà xīng shèng ， dàn qí dì wèi yě bù róng hū shì 。 cóng yáo zuì 《 xù huà pǐn 》 yòu “ huà yòu liù fǎ ， zhēn xiān ( jí dào xiàng ) wéi nán ” zhī shuō ， hé zhè yī shí qī dào jiào tí cái de huì huà zuò pǐn yòu wèi xié 《 shén xiān huà 》、 shǐ jìng wén 《 huáng dì shēng xiān tú 》、 xiè hè 《 ān qī xiān shēng tú 》、 liáng yuán dì xiāo yì 《 fú róng hú jiào dǐng tú 》 zhī lèi zuò pǐn lái kàn ， kě zhī dāng shí dào xiàng huà yǐ chéng wéi yī gè dú lì de huà kē 。 suí zhe zhè yī shí qī wén rén shì dà fū men duì jīng shén shēng huó yù lái yù gāo de zhuī qiú hé gè gè wén huà zhǒng lèi zhī jiān de hù xiāng yǐng xiǎng ， huì huà tí cái zhǒng lèi zài yuán yòu de jī chǔ shàng rì yì kuò dà ， bìng kāi shǐ xiàng fēn kē fā zhǎn 。 rén wù huà fāng miàn , chū xiàn liǎo hòu rén suǒ wèi de “ jìn shàng gù shí ” de qíng kuàng 。 gù shí huà , chú liǎo miáo xiě “ jiàn jiè ” zuò yòng de liǎng hàn yǐ lái de chuán tǒng tí cái wài ， hái yòu de qǔ cái yú wén xué zuò pǐn ， rú wèi xié huà 《 shī · běi fēng tú 》， gù kǎi zhī huà 《 mù yàn tú 》、《 luò shén fù tú 》 , shǐ dào shuò huà 《 jiǔ dé sòng tú 》 , dài kuí huà 《 nán dū fù tú 》 děng 。 xiào xiàng huà zài zhè yī shí qī yǐ hěn fā dá ， zhòng yào huà jiā mò bù yǐ shàn cháng xiào xiàng huà 'ér míng zào dāng shí 。 rú gù kǎi zhī de chuán shén xiě zhào ， jiù tè bié zhù zhòng jiē shì duì xiàng de jīng shén yì xiàng hé biǎo xiàn duì xiàng de tè dìng xìng gé ， xiào xiàng huà zhōng zhù zhòng miáo xiě rén wù de pǐn gé fēng dù ， wú yí shì yǔ dāng shí shèng xíng de pǐn zǎo rén wù de fēng qìxiàng yī zhì de 。 cǐ wài ， zuò wéi qí liáng shí shàng liú shè huì shē huá chǐ mí de shēng huó zài huì huà shàng de fǎn yìng ， yě chū xiàn liǎo xiè hè “ lì fú jìng zhuāng ， suí shí biàn gǎi ， zhí méi qū bìn ， yǔ shì shì xīn ” hé jī bǎo jūn 、 niè sōng de “ fù cǎi xiān lì ， guān zhě yuè qíng ” yī lèi de xīn tí cái hé xīn fēng gé 。 běi qí shí xiāo fàng shòu hòu zhù gāo wěi zhī mìng ， cǎi lù “ jìn dài qīng yàn zhū shī yǐ chōng tú huà ”（《 běi qí shū · wén yuàn chuán xù 》）， xiǎn rán yǔ dāng shí wén xué shàng liú xíng xiāng yàn de gōng tǐ shī rú chū yī zhé 。 liú de huì huà yǐ “ fù rén wéi zuì ”， shěn càn “ zhuān gōng luó qǐ ”， dōushì shí dài fēng shàng de chǎn wù 。 zhí dé tè bié zhǐ chū de shì zài nán cháo liú sòng zhī jì ， yǔ shī gē zhōng de shān shuǐ shī xiāng hù bàn suí ， chū xiàn liǎo yǐ wáng wēi 、 zōng bǐng wéi dài biǎo suǒ chuàng zuò de shān shuǐ huà 。 shān shuǐ huà bù zài jǐn jǐn zuò wéi rén wù huà de bèi jǐng ， ér yǐ chéng wéi yī gè dú lì de huà kē 。 ér qiě tā men huà shān shuǐ shì yào jiè cǐ jì tuō qí “ shān shuǐ zhī hǎo ”， bìng zuò wéi yī zhǒng “ chàng shén ” de shǒu duàn ， qí hòu jì zhě rú liáng dài xiāo bēn ， yě shì bào zhe “ xué bù wéi rén ， zì yú 'ér yǐ ” de tài dù ， yīn cǐ shān shuǐ huà yī kāi shǐ chū xiàn ， biàn yǐ xiǎn shì chū tā jù yòu bù tóng yú qí tā huà kē de tè shū dì wèi 。 zài liú sòng shí yī zhǒng zhuān yǐ chán què wéi tí cái de huì huà yě pō wéi liú xíng ， zhè xiǎn rán shì qǔ yì yú zhōng guó gǔ dài “ táng láng bǔ chán ， qǐ zhī huáng què zài hòu ” de yù yán ， shǐ zhōng guó huā niǎo huà bǎi tuō zì gǔ yǐ bó wù duō shí wéi mù de de 《 běn cǎo tú 》、《 ěr yǎ tú 》 shì de shuō míng xìng ， ér bèi fù yú mǒu zhǒng yù yì xìng 。 dōng jìn gù kǎi zhī zài 《 lùn huà 》 zhōng tán jí “ fán huà ， rén zuì nán ， cì shān shuǐ 、 cì gǒu mǎ ， tái xiè yī dìng qì 'ěr ， nán chéng 'ér yì hǎo ”， kě jiàn yǐ tí cái 'ér qū fēn huà kē ， zài dōng jìn shí shí yǐ chū jù chú xíng 。 cǐ hòu nán běi cháo shí qī yòu yǐ shàn huà guǐ shén zhù chēng zhě , yòu yǐ shàn huà mǎ zhù chēng zhě , yòu yǐ shàn huà chán què zhù chēng zhě ， huì huà tí cái huàfēn yù yì qū xiàng xì zhì hé huà jiā jì néng de yù yì biàn dé gè yòu zhuān cháng ， shì zhè yī shí qī huì huà fēi yuè fā zhǎn de míng xiǎn biāo zhì zhī yī 。 huì huà de yì shù biǎo xiàn xíng shì hé shǒu duàn shǒu fǎ zài zhè yī shí qī yě yòu liǎo xiǎn zhù de fā zhǎn 。 xī jìn shí de wèi xié bèi xiè hè píng wéi “ gǔ huà jiē lüè ， zhì （ wèi ） xié shǐ jīng ”， tā shì shǐ huì huà jì qiǎo kōng qián tí gāo de yī gè jù yòu lǐ chéng bēi xìng zhì de huà jiā 。 dōng jìn gù kǎi zhī jì qǐ ， zài jiě jué huì huà chuàng zuò yī xì liè jì qiǎo wèn tí shàng ， gèng shì qǔ dé liǎo huàshídài de chéng jiù 。 tā jiāng zhōng guó zhé xué shàng yǐn rén zhēng lùn de xíng 、 shén zhè yī duì fàn chóu yùn yòng dào huì huà de lǐ lùn hé chuàng zuò shàng ， zhù zhāng huì huà yào zuò dào chuán shén ， yào biǎo xiàn shén qì ， shǐ zhōng guó huì huà cóng cǐ chū xiàn liǎo gāo céng cì de měi xué zhuī qiú 。 gòu tú 、 yòng bǐ 、 zhuósè děng huì huà biǎo xiàn jì fǎ ， yě yú zhè yī shí qī bèi huà jiā men bù duàn jiā yǐ fēng fù hé gǎi gé 。 rú gù jùn zhī fù cǎi zhì xíng ， jiē chuàng xīn yì ， máo huì yuǎn wèi zhì jīng lüè ， yóu nán bǐ chóu ， máo shàn yú bù zhì ， lù suí yī diǎn yī fú ， dòng bǐ jiē qí ， jī bǎo jūn 、 niè sōng fù cǎi xiān lì ， dōushì qí lì 。 tè bié shì liù fǎ lùn de tí chū ， bù dàn wéi huì huà pī píng ， ér qiě yě wéi huì huà chuàng zuò zǒng jié chū yī zhěng tào de yì shù xìng biāo zhǔn ， zú kě shuō míng zhè yī shí qī zhōng guó huì huà de quán miàn jì qiǎo yǐ jīng bèi tí dào tiáo lǐ huà de gāo dù ， wéi huà jiā men suǒ zì jué zhǎng wò 。 yóu qí shì yòng bǐ ， bèi hòu rén chēng wéi mì tǐ de gù kǎi zhī 、 lù tàn wēi suǒ chuàng zào de “ jǐn jìn lián mián ， xún huán chāo hū ” hé “ jīng lì rùn mèi ” de yī zhǒng bǐ zhì ， yǔ bèi hòu rén chēng wéi shū tǐ de zhāng sēng yáo suǒ chuàng zào de “ bǐ cái yī 'èr ， xiàng yǐ yìng yān ”、“ bǐ bù zhōu 'ér yì zhōu ” de lìng yī zhǒng bǐ zhì ， chéng wéi gè jí qí qù de xiān míng duì bǐ 。 běi qí cáo zhòng dá huà fó xiàng ， qí tǐ chóu dié 'ér yī fú jǐn zhǎi tiē tǐ ， bèi hòu rén chēng zhī wéi “ cáo yī chū shuǐ ”， yě yú cǐ shí yì jūn tū qǐ ， duì hòu shì zhōng guó huà jiē jù yòu shēn yuǎn de lì shǐ yǐng xiǎng 。 suí zhe fó jiào měi shù de bù duàn chuán rù ， duì yú lái zì yìn dù 、 jiān tuó luó hé zhōng yà qí tā gè guó de wài guó huì huà jì fǎ yě céng jiā yǐ bù tóng chéng dù de xī shōu 。 rú zhāng sēng yáo cǎi yòng tiān zhú yí fǎ zài jiàn kāng chéng sì mén shàng huà chū yòu 'āo tū gǎn de huā duǒ ， yīn 'ér hōng dòng yī shí ， zú yǐ shuō míng zhè yī diǎn ； dūn huáng mò gāo kū suǒ liú xià de dà liàng běi cháo bì huà , qí xī shōu wài lái huà fǎ zhī chù , zhì jīn yóu lìng rén men lì lì kě kǎo 。 zài shān shuǐ huà fāng miàn ， chū yú fā huī shān shuǐ huà shěn měi gōng néng de xū yào ， wáng wēi yòu zhēn duì xìng dì qiáng diào shān shuǐ huà yì shù bì xū yán gé dì qū bié yú tú jīng ， bì xū jiǎng qiú “ róng shì ”， ér bù yìng yǔ tú huì nà zhǒng “ àn chéng yù ， biàn fāng zhōu ， biāo zhèn fù ， huá jìn liú ” de yòng tú xiāng hùn xiáo 。 zōng bǐng wèile gèng hǎo dì biǎo xiàn shān shuǐ de “ zì rán zhī shì ”， zuò dào néng shǐ xiàng 、 làng 、 sōng 、 huá nà yàng gāo dà de shān xíng “ kě dé zhī yú yī tú ”，“ bù yǐ zhì xiǎo 'ér lěi qí dà ”， tā jiāng pǔ sù de tòu shì xué yuán lǐ yìng yòng yú shān shuǐ huà fǎ 。 zhù míng huà jiā zài zhōng guó huì huà shǐ shàng ， yòu kě kào jìzǎi de zhī míng huà jiā xiāng jì chū xiàn ， shì cóng sān guó liǎng jìn shí kāi shǐ de 。 dōng jìn yǐ hòu ， zhōng guó cháng qī cún zài zhe nán běi duì zhì de fēn liè jú miàn ， shǐ nán fāng yǔ běi fāng huì huà de fā zhǎn hěn bù píng héng 。 cóng xiàn cún wén xiàn zī liào hé huà jì shí wù lái kàn ， wú míng de gōng jiàng zhī huà ， běi fāng jiào zhī nán fāng háo wú xùn sè ； yòu míng díshì rén zhī huà ， zé nán fāng yuǎn bǐ běi fāng fā dá 。 zhè yī shí qī yòu xìng míng 、 shì jì 、 huà yì jìzǎi kě kǎo de zhù míng huà jiā ， duō shù dōushì nán fāng huà jiā 。 sān guó shí wú guó de cáo bù xīng ， yǐ shàn huà zhù chēng dāng shí ， yǔ huáng xiàng de shàn shū tóng liè wéi wú guó bā jué zhī yī 。 xī jìn shí yòu zhe huàshídài yì yì de huà jiā shì wèi xié ， qí cì zé yòu zhāng mò 、 xún xù 。 wèi xié yǔ zhāng mò dāng shí céng bèi gé hóng zài 《 bào pǔ zǐ 》 zhōng bìng tuī wéi “ huà shèng ”。 zhì dōng jìn ， chū xiàn liǎo gèng wéi zhòng yào de huà jiā gù kǎi zhī 。 xiè 'ān céng jǐyǔ gù kǎi zhī de huì huà yǐ “ yòu cāng shēng yǐ lái suǒ wú ” de gāo dù píng jià 。 gù kǎi zhī duì zhōng guó huì huà de fā zhǎn yòu zhe jí qí shēn yuǎn de yǐng xiǎng ， tā zài dào shì huà 、 gù shí huà 、 xiào xiàng huà děng fāng miàn jūn yòu gāo dù zào yì ， tóng shí tā yě shì zhōng guó zuì zǎo de huì huà lǐ lùn pī píng jiā 。 dài kuí de fó xiàng huà yǔ tā de fó xiàng diāo sù tóng yàng yòu míng ， zài chuàng zào zú yǐ shǐ zhōng guó xìn tú jiàn zhī dòng xīn de fó xiàng yàng shì shàng zuò chū guò zhòng yào gòng xiàn 。 dōng jìn míng dì sī mǎ shào ， yě shì gè shàn huà fó xiàng hé gù shí tí cái de huà jiā 。 nán běi cháo shí ， nán cháo liú sòng yī dài de huà jiā ， chéng jiù zuì gāo de shì lù tàn wēi ， huà rén wù chuàng zào chū xiù gǔ qīng xiàng de diǎn fàn ， duì dāng shí yǔ hòu shì de yǐng xiǎng jí dà , kě yǔ gù kǎi zhī pì měi , yīn cǐ hòu shì jīng cháng jiāng “ gù lù ” xiāng tí bìng lùn 。 lù tàn wēi zhī zǐ lù suí ， yě bèi dāng shí chēng wéi huà shèng （ yǔ yuán wēi 《 lùn shū 》）。 yuán qiàn 、 gù bǎo guāng děngdōu shì lù tàn wēi de zuì yòu chéng jiù de zhuī suí zhě 。 zhōng guó zuì zǎo de shān shuǐ huà jiā zōng bǐng 、 wáng wēi ， yě bìng shí chū xiàn zài liú sòng yī dài 。 gēn jù 《 huà pǐn 》 děng shū duì tā men 'èr rén de pǐn píng ， dà yuē 'èr rén de shān shuǐ huà zài yì qù shàng de zào yì yuǎn bǐ zài jì fǎ gōng lì shàng de zào yì gèng zhí dé kěn dìng 。 cǐ wài , gù jùn zhī shǐ huà chán què , gù jǐng xiù 、 liú yìn zǔ yě yǐ shàn huà chán què zhù chēng ； wú 、 zhāng zé zài dāng shí yě pō yòu huà míng 。 nán qí yī dài de zhù míng huà jiā ， yòu shàn huà fù rén de liú ， shàn huà mǎ de máo huì yuǎn ， shàn huà guǐ shén de yáo tán dù ， shàn huà rén mǎ de qú dào mǐn ， yǐ jí bèi chēng wéi “ zhōng xīng （ nán qí nián hào ） yǐ hòu ， xiàng rén mò jí ” de rén wù huà jiā xiè hè ， yǐ shàn xiào xiàng huà jí shí zhuāng shì nǚ shàn míng yú shí ， tā de zhuī suí zhě yòu shěn biāo 。 liáng dài chéng jiù zuì gāo de huà jiā shì zhāng sēng yáo 。 tā yǐ “ shàn tú sì bì ” zhù chēng ， chuàng zào liǎo hào wéi “ zhāng jiā yàng ” de fó xiàng jiē mó ， tā de jù yòu dú chuàng xìng de huì huà fēng gé jì fǎ jǐyǔ liǎo táng dài yán lì běn 、 wú dào zǐ yǐ jí dà yǐng xiǎng 。 qí zǐ zhāng shàn guǒ yǐ jì chéng qí fù de huà fǎ 'ér xiǎng yòu zhòng míng 。 liáng yuán dì xiāo yì tè bié yǐ shàn huà wài guó hé shǎo shù mín zú zhí gòng de tí cái jiàn chēng 。 cǐ wài ， shān shuǐ huà jiā xiāo bēn yě zhí dé lùn shù 。 chén dài huà jiā yòu gù yě wáng 。 běi cháo huà jiā zhōng ， běi wèi shí yòu jiān cháng jiàn zhù 、 gōng yì 、 diāo kè 、 huì huà de jiǎng shǎo yóu 。 běi qí shí yòu bèi dāng shí rén men hào wéi huà shèng de yáng zǐ huá ， hái yòu yǐ shàn huà “ cáo jiā yàng ” fó xiàng （ fàn xiàng ） zhù chēng de cáo zhòng dá 。 běi zhōu shí yòu yǐ shàn huà chái chē yě fú zhù chēng de tián sēng liàng hé yǐ shàn huà sài běi fēng tǔ zhù chēng de féng tí gā 。 qí tā rú zhèng fǎ shì 、 zhǎn zǐ qián děng jiē shì yóu běi zhōu rù suí de huà jiā ， qǐ dào chéng shàng qǐ xià de zuò yòng 。 [ xiāo yì ：《 zhí gòng tú juàn 》 ( sòng mó )] shí kū bì huà 、 mù shì bì huà 、 zhuān huà děng yí jì zhè yī shí qī dà liàng fù lì zài sì tǎ shàng de zhù míng bì huà ， rú gù kǎi zhī zài jiàn kāng （ jīn jiāng sū shěng nán jīng shì ） wǎ guān sì suǒ huà wéi mó jié xiàng 、 zhāng sēng yáo zài jiāng líng （ jīn zài hú běi shěng ） tiān huáng sì suǒ huà lú shè nà fó xiàng hé kǒng zǐ shí dì zǐ xiàng děng ， qí huà jì zǎo yǐ suí tóng jiàn zhù wù dàng rán wú cún 。 xiàn zài bǎo cún xià lái de jǐn yòu jiào wéi pì yuǎn zhī dì de shí kū bì huà ， rú xīn jiāng bài chéng kè zī 'ěr shí kū 4～ 6 shì jì bì huà （ jiàn cǎi tú [ kè zī 'ěr shí kū dì 17 kū bì huà 《 běn shēng gù shì 》 ]）、 kù chē kù mù tù shí kū 5～ 6 shì jì bì huà （ jiàn cǎi tú [ kù mù tù shí kū ][ dì 21 kū qióng lóng dǐng bì huà (5～ 6 shì jì )]）、 gān sù dūn huáng mò gāo kū shí liù guó 、 běi wèi 、 xī wèi 、 běi zhōu bì huà 、 yǒng jìng bǐng líng sì shí kū dōng jìn shí liù guó shí xī qín bì huà （ jiàn cǎi tú [ bǐng líng sì shí kū dì 169 kū bì huà （ xī qín ） ]）、 tiān shuǐ mài jī shān shí kū běi wèi bì huà děng 。 qí zhōng shǔ yú zhè yī shí qī de kè zī 'ěr shí kū hé kù mù tù shí kū bì huà ， qí fēng gé jù yòu qiūcí wén huà tè sè hé zhōng yà fó jiào měi shù yǐng xiǎng 。 shǔ yú zhè yī shí qī de mò gāo kū 36 gè dòng kū de bì huà ， mǎn bù yú gè kū de sì bì jí kū dǐng 、 tǎ zhù gè chù ， chú diào shǎo liàng chún zhuāng shì xìng de tí cái wài ， zhù yào tí cái bāo kuò jù yòu qíng jié xìng gòu tú de fó chuán gù shì 、 fó běn shēng gù shì 、 yīn yuán gù shì ， hái yòu dà liàng de pú sà 、 fēi tiān 、 jì lè rén 、 yào chā děng de xíng xiàng 。 qíng jié xìng gòu tú de huà fú zhōng , yì shù xìng zuì gāo de rú dì 254 kū 《 sà nà tài zǐ shè shēn sì hǔ 》、 dì 285 kū 《 wǔ bǎi qiáng dào chéng fó gù shì 》、 dì 257 kū 《 lù wáng běn shēng 》、 dì 290 kū 《 fó chuán gù shì 》 děng , gòu sī gòu tú dū jí jù yì shù jiàng xīn 。 mò gāo kū zǎo qī fó jiào bì huà ， zài zhōng guó hàn dài huì huà chuán tǒng de jī chǔ shàng jiē shòu liǎo jiào wéi míng xiǎn de yìn dù 、 jiān tuó luó fó jiào měi shù de yǐng xiǎng ， xiǎn shì liǎo duì wài lái huà fǎ de dà dǎn xī shōu ； ér suǒ huà shòu liè chǎng jǐng děng ， zé yòu quán rán chéng xiàn chū hàn huà qù wèi 。 zài bǐ zhì 、 sè diào de yùn yòng shàng ， běi wèi huó pō hòu zhòng ， xī wèi yǐ hòu zhú jiàn qū xiàng wén yǎ ， tòu lù chū suí táng yuán shú huà fēng jí jiāng dào lái de zhēng zhào 。 [ mài jī shān shí kū bì huà ( běi wèi )] dì xià yí cún de mù shì bì huà 、 zhuān huà 、 qī qì huà děng yí jì ， jìn nián chū tǔ rì duō ， wéi liǎo jiě zhè yī shí qī de huì huà fā zhǎn zhuàng kuàng tí gōng liǎo dà liàng de shí wù yǐ jù 。 qí zhōng bì huà yí jì ， rú jí lín shěng jí 'ān xiàn yǐ fā xiàn de 20 duō chù 4～ 7 shì jì shí gāo jù lì zú wáng shì 、 guì zú mù ， duō huì yòu guī mó jiào dà de bì huà 。 bì huà nèi róng chú fó jiào tí cái hé fú xī 、 nǚ wā 、 sì shén děng chuán tǒng tí cái wài ， zhù yào wéi biǎo xiàn gāo jù lì zú tǒng zhì jiē jí de háo huá shēng huó hé mín zú xí sú ， fǎn yìng liǎo dāng shí dāng dì mín zú wén huà hé zhōng yuán wén huà de zì rán róng hé 。 zài yì shù fēng gé shàng , jù yòu yùn bǐ shuǎng lì ， fù cǎi dān chún , xíng xiàng míng kuài de tè sè 。 zhuān huà yí jì rú gān sù jiā yù guān wèi jìn mù chū tǔ de qiàn qì zài mù shì qiáng bì shàng de huà zhuān ， cǎi yòng yī zhuān yī huà de xíng shì ， yòng cū fàng de bǐ fǎ shuài yì huà chū shēng huó xiǎo pǐn 。 mó yìn huà xiàng zhuān yě yòu yī xiē yì shù xìng gāo chāo zhī zuò ， rú nán jīng xī shàn qiáo dōng jìn mù chū tǔ de pīn qiàn zài mù shì liǎng bì shàng de zhú lín qī xián yǔ róng qǐ qī huà xiàng zhuān , xíng xiàng shēng dòng ， xiàn wén xiù tǐng , yǔ tóng shí dài gù kǎi zhī de huà fēng pō xiāng jìn sì 。 qī huà yí jì rú shān xī shěng dà tóng běi wèi sī mǎ jīn lóng mù chū tǔ de qī píng fēng huà ， zài zhū qī dǐ sè shàng yòng xì rùn de xiàn tiáo huà chū gǔ liè nǚ gù shì tú ， huà fǎ yǐ jīng zhēn yú gōng zhì chéng shú 。 cǐ wài ， rú gān sù jiǔ quán dīng jiā zhá xī jìn mù bì huà 、 shān xī tài yuán běi qí lóu ruì mù bì huà ( jiàn cǎi tú [ lóu ruì mù bì huà 《 chū xíng tú 》（ běi qí ） shān xī tài yuán ])、 níng xià gù yuán běi zhōu lǐ xián mù bì huà huà xiàng zhuān děng yí jì , jiē kě shuō míng dāng shí de huì huà suǒ yǐ dá dào de shuǐ píng 。 [ jiā yù guān zhuān huà 《 mù mǎ tú 》 ][ dèng xiàn cǎi sè huà xiàng zhuān ] lǐ lùn zhù zuò jí qí tā zhù zuò zhōng yòu guān huì huà de shǐ liào zhè yī shí qī suí zhe huì huà jiàn shǎng 、 shōu cáng 、 pǐn píng fēng qì de zhú jiàn kāi zhǎn ， yòu guān huì huà de lǐ lùn jí shǐ liào zhù zuò xiāng jì chū xiàn , bìng bù duàn yòu suǒ fā zhǎn dōng jìn shí gù kǎi zhī yòu 《 lùn huà 》、《 wèi jìn shèng liú huà zàn 》、《 huà yún tái shān jì 》 3 piān zhù zuò , jiàn yú 《 lì dài míng huà jì 》 de zhuǎnzǎi 。 yóu yú jīng guò cháng qī de niǎn zhuǎn chuán chāo ， 3 piān wén zì duō yòu tuō wù ， shèn zhì yòu xiē bù fēn bù kě jùdòu ， dàn tā bì jìng shì zhōng guó zuì gǔ de huì huà lǐ lùn jí shǐ liào de zhuān zhù ， réng bù shī qí zhòng yào de jià zhí 。 tè bié shì 《 wèi jìn shèng liú huà zàn 》 zhōng tí chū “ yǐ xíng xiě shén ”， qiáng diào “ chuán shén ” hé “ wù duì tōng shén ”，《 lùn huà 》 zhōng tí chū “ qiān xiǎng miào dé ” děng ， què kě suàn shì hòu shì zhōng guó huà jiā suǒ quán quán fú yīng de lùn huà zuì gāo zhǔn zé 。 nán cháo liú sòng shí zōng bǐng 《 huà shān shuǐ xù 》 jí wáng wēi 《 xù huà 》 shì zhōng guó yě shì shì jiè shàng zuì gǔ de guān yú shān shuǐ huà de měi xué zhuān zhù 。 chú liǎo lùn shù shān shuǐ huà de yī xiē zào xíng xìng wèn tí zhī wài ， hái zhuózhòng chǎn míng zì jǐ chuàng zuò shān shuǐ huà de dòng jī ， xī tú shū fā yī zhǒng gāo yǎ de zhù guān qíng qù hé xī tú jiè zhù shān shuǐ de xíng zhì yǐ tǐ xiàn dào 、 shén yī lèi de shén mì guān niàn 。 qí liáng shí xiè hè 《 huà pǐn 》（ yī zuò 《 gǔ huà pǐn lù 》） shì yī bù yǐ pǐn píng gǔ jīn huà jiā huà yì yōu liè 'ér zuò de zhuān zhù ， kě shì cǐ shū de yì yì què yuǎn yuǎn chāo chū tā duì jù tǐ huà jiā suǒ yī yī zuò chū de pǐn píng ， shí jì shàng tā shì yī bù gài kuò liǎo zhōng guó gǔ dài huì huà de yì shù xìng zhǔn zé de zhòng yào zhù zuò 。 zài cǐ shū zhōng ， xiè hè zuì dà de gōng jì zài yú tā tí chū liǎo “ liù fǎ ” zhè gè quán miàn héng liàng huì huà yì shù xìng gāo dī yōu liè de 6 tiáo biāo zhǔn 。 liù fǎ lùn duì hòu shì zhōng guó huì huà de lǐ lùn yǔ chuàng zuò chǎn shēng zhe bù kě mó miè de shēn yuǎn yǐng xiǎng 。 liáng suí jiān yáo zuì yòu 《 xù huà pǐn 》， shì zhuī suí xiè hè zhī hòu ， duì huà jiā huà yì jìn xíng pǐn píng de yòu yī bù zhuān zhù 。 hái yòu dà yuē huó dòng zài běi wèi 、 sòng qí shí de sūn chàng zhī ， céng zhuàn yòu 《 shù huà jì 》 yī shū ， duō zài zì hàn wèi zhì sòng qí shí huà jiā de yòu guān chuán wén 。 qí shū xī yǐ jiǔ yì ， xiàn zài jǐn néng zài 《 lì dài míng huà jì 》 suǒ zhāi yǐn de shù tiáo wén zì zhōng kuī dé qí yī lín bàn zhǎo 。 cǐ wài ， qí tā xìng zhì de zhù zuò shè jí dào huì huà bìng jù yòu yī dìng shǐ liào jià zhí de zhù zuò shàng yòu ： xī jìn shí gé hóng de 《 xī jīng zá jì 》， jì lù liǎo xī hàn huà gōng máo yán shòu 、 liú chǎng 、 liú bái 、 gōng kuān 、 yáng wàng 、 fán yù děng rén de xìng míng hé huà yì ； liú sòng shí liú qìng yì de 《 shì shuō xīn yǔ 》， duì gù kǎi zhī 、 dài kuí de huì huà yì shù yòu bù shǎo jì shù ， wéi hòu rén zuò chuán hé tán yì zhě suǒ zhuǎn xiāng zǔ shù ； liáng dài yǔ yuán wēi de 《 lùn shū 》， piān mò fù lùn shū fǎ zá tǐ yǔ huì huà xiāng tōng de zhū shì lì ； běi wèi shí lì dào yuán de 《 shuǐ jīng zhù 》， zài jí yán huà 、 bì huà yí jì duō chù 。 suǒ yòu zhè xiē ， suī zé wén zì fènliàng bù duō ， dàn què wéi hòu shì liú xià xiāng dāng kě guì de huì huà shǐ liào 。 ruǎn pú zhōng guó lì shǐ Chinese history Sanguo-Liangjin-Nanbeichao huihuashilun zhushu sān guó - liǎng jìn - nán běi cháo huì huà shǐ lùn zhù shù worksofpaintinghistoryofThreeKingdoms,Jin,SouthernandNorthernDynasties sān guó 、 liǎng jìn 、 nán běi cháo shì zhōng guó huì huà shǐ lùn fā zhǎn de chū qī jiē duàn 。 zài cǐ yǐ qián ， zhōng guó hái méi yòu dú lì de huì huà shǐ lùn zhù shù ， mǒu xiē lǐ lùn jiàn jiě yǔ lì shǐ jìzǎi dū sàn cún yú zhé xué jiā huò wén xué jiā de zhù zuò zhōng 。 zhè yī shí qī ， suí zhe shè huì de dà biàn dòng ， sī xiǎng de huó yuè ， huì huà yì shù jìn yī bù bǎi tuō liǎo jīng xué de shù fù 'ér kuò dà liǎo tí cái lǐng yù ， zhòng shì liǎo shěn měi xiào néng ， tí gāo liǎo yì shù jì qiǎo ， huà jiā duì wǔ yì chū bù xíng chéng ； yòu yóu yú yù wài huì huà de chuán rù cì jī liǎo rén men de sī kǎo ， wén rén jiē céng gèng bǎ xīn shǎng yì shù měi zuò wéi shěn měi huó dòng de yī gè zhù yào bù fēn ， yú shì ， huì huà lǐ lùn kāi shǐ cóng xiāng guān xué kē zhōng fēn lí chū lái ， dú lì chéng kē 。 duì huì huà lǐ lùn de yán jiū tàn tǎo yě dǎo zhì liǎo duì huì huà lì shǐ de zhòng shì 。 yīn cǐ chǔyú cǎo chuàng jiē duàn de zhōng guó huì huà shǐ lùn zhù shù dé yǐ chǎn shēng bìng huò dé liǎo fā zhǎn 。 hàn jìn yǐ lái wén yì lǐ lùn pī píng de zhù zhāng , shǐ xué jiā zhì shǐ de fāng fǎ , tú shū mù lù xué de biān xiě tǐ lì ， zé wéi zhè yī shí qī huì huà shǐ lùn de zhù shù tí gōng liǎo yòu yì de jīng yàn ， bìng cù chéng zǎo qī de zhōng guó huà lùn huà shǐ zhù shù chéng xiàn chū yǐ xià tè diǎn ： ① chū bù què lì liǎo shǐ lùn jié hé yǐ lùn wéi zhù de zhù shù xíng tài ； ② yǐ jì shù huà jiā yǔ huà shǐ gù shí wéi nèi róng de huà shǐ kāi shǐ méng shēng ； ③ jì lù zuò pǐn míng mùdì zhù lù kāi shǐ chū xiàn 。 zhè yī shí qī de huì huà shǐ lùn zhù shù suī shǎo hóng piān jù zhì ， dàn jí fù zhōng guó tè diǎn ， zhè xiē zhù shù de zuò zhě zhù yào shì yòu wén huà de huà jiā hé wén rén 。 《 lùn huà 》 yòu shǐ yǐ lái dú lì chéng piān de huà lùn ， zuò zhě gù kǎi zhī 。 gù kǎi zhī yòu 3 piān huà lùn ， zhè 3 piān huà lùn bèi táng dài zhāng yàn yuǎn shōu rù 《 lì dài míng huà jì 》 zhōng ， biāo tí fēn bié wéi 《 wèi jìn shèng liú huà zàn 》、《 lùn huà 》 yǔ 《 huà yún tái shān jì 》。《 huà yún tái shān jì 》 shí jì shàng shì wéi yī fú shān shuǐ rén wù huà gòu sī gòu tú yǔ jì fǎ suǒ xiě de yī piān shè jì fāng 'àn , tā suī bù shǔ yú huà lùn xìng zhì ， dàn què yě fǎn yìng liǎo zhù zhě yì shù rèn shí de yī xiē fāng miàn 。 lìng wài liǎng piān de míng shí wèn tí jí xiāng hù guān xì cháng qī yǐ lái zhēng lùn bù jué ， dàn jiǔ yǐ bèi gōng rèn wéi huà lùn zhù shù 。 zuì xīn de kàn fǎ shì ： bèi chēng wéi 《 wèi jìn shèng liú huà zàn 》 yǔ 《 lùn huà 》 de liǎng piān wén zhāng fēn shǔ gù kǎi zhī 《 lùn huà 》 de liǎng gè bù fēn 。 dì 1 bù fēn shì huà píng ， jí 《 lì dài míng huà jì 》 zhōng de 《 lùn huà 》； dì 2 bù fēn shì bāo kuò lín mó zài nèi de huà fǎ , jí 《 lì dài míng huà jì 》 zhōng de 《 wèi jìn shèng liú huà zàn 》。 《 lùn huà 》 jì 20 tiáo ， dì yī tiáo zǒng shù rén wù nán huà de yuán yīn ， qí yú gè tiáo shì duì xī jìn wèi xié ， tóng shí dài dài kuí děng huà jiā rén wù huà de píng lùn ；《 wèi jìn shèng liú huà zàn 》 xì yī piān duǎn wén ， zhuān mén lùn shù lín mó yào lǐng jí yòu guān “ yǐ xíng xiě shén ” děng lǐ lùn zhù zhāng 。 zhù zhě de lǐ lùn zhù zhāng ， shòu wèi jìn xuán xué jí rén wù jiàn shǎng de yǐng xiǎng ， qiáng diào chuán shén ， yì jí kè huà rén wù de jīng shén miàn mào yǔ xìng gé qì zhì 。 zài “ xíng ” yǔ “ shén ” de guān xì shàng ， bù hū shì yī dìng de “ xíng ” de zài xiàn ， què gèng zhòng shì “ shén ” de tǐ xiàn 。 wèile biǎo dá rén wù de shén tài ， shí fēn zhòng shì miáo xiě yǎn jīng ， tóng shí yě chōng fēn kàn dào bǔ zhuō rén wù xiāng hù guān xì ， jí suǒ wèi “ wù duì tōng shén ” de zhòng yào xìng 。 zài fā huī yì shù xiǎng xiàng lì shàng ， hái tí chū liǎo “ qiān xiǎng miào dé ” de zhuó yuè jiàn jiě ， cǐ wài guān yú gōng jù cái liào de shǐ yòng fāng miàn ， yě bù fá yòu yì jiàn jiě 。 gù kǎi zhī de 《 lùn huà 》， shì yìng dāng shí de shěn měi xū yào ， zài zǒng jié hàn wèi yǐ lái rén wù huà chuàng zuò jīng yàn de jī chǔ shàng ， bǎ zì jǐ de chuàng zuò shí jiàn shàng shēng wéi lǐ lùn rèn shí ， bìng yòng yǐ píng lùn jìn xiàn dài huà jiā de zuò pǐn ， kāi chuàng liǎo zhōng guó huà lǐ lùn pī píng de xiān hé ， bìng bǎo cún liǎo yòu guān liǎng jìn huì huà de wén zì shǐ liào 。《 lùn huà 》 de yì shù jiàn jiě zài qiān bǎi nián lái chǎn shēng liǎo guǎng fàn de yǐng xiǎng , wéi zhōng guó huì huà “ chuán shén ” chuán tǒng de xíng chéng , diàn dìng liǎo jī chǔ 。 gù kǎi zhī de 《 lùn huà 》 , jù yán jiū xiě zuò yú dōng jìn tài yuán wǔ nián (380) qián hòu ， zhèng zhí zhù zhě de zhuàng nián 。 rán 'ér ， yīn wéi lì shǐ yōu jiǔ ， yòu lǚ jīng niǎn zhuǎn chuán chāo ， zì zhāng yàn yuǎn biān rù 《 lì dài míng huà jì 》 shí yǐ fā xiàn qí “ zì gǔ xiāng chuán tuō cuò ”。 mù qián liú chuán de zuì zǎo bǎn běn jūn shì míng dài kè běn ， qí wén zì zhāng jù ， hái yòu dài yú jìn yī bù jiā yǐ jiàokān 。 《 huà shān shuǐ xù 》 yǔ 《 xù huà 》 gēn jù wén xiàn jìzǎi ， zhōng guó shān shuǐ huà chǎn shēng yú jìn sòng zhī jì 。 cǐ shí ， suí zhe rén men duì zì rán měi de rèn shí fā zhǎn dào yī dìng jiē duàn ， yòu liǎo bǎ shān shuǐ zì rán měi shàng shēng dào yì shù měi de yào qiú 。 yú shì ， dú lì de shān shuǐ huà biàn kāi shǐ chū xiàn liǎo ， tā bù jǐn yǔ yǐ xíng xiàng wéi biāo jì de gǔ dì tú fēn dào yáng biāo ， ér qiě yě bǎi tuō liǎo jǐn jǐn zuò wéi rén wù bèi jǐng de cóng shǔ dì wèi 。 suí zhī yě chū xiàn liǎo yóu shān shuǐ huà jiā zhuàn xiě de shān shuǐ huà lùn 。 zhè shí de shān shuǐ huà lùn ， yī fāng miàn shòu dào wèi jìn xuán xué chóng zhuāng lǎo 、 shàng zì rán de yǐng xiǎng , lìng yī fāng miàn yě shòu dào liǎo shān shuǐ shī chuàng zuò de qǐ fā gù kǎi zhī de lùn huà zhù zhāng yě shèn tòu dào shān shuǐ huà lǐ lùn zhōng lái ， zōng bǐng de 《 huà shān shuǐ xù 》 yǔ wáng wēi de 《 xù huà 》 shì fǎn yìng zhè yī shí qī shān shuǐ huà lǐ lùn chéng jiù de liǎng piān zhòng yào zhù zuò 。 zōng bǐng , zì shǎo wén , nán yáng niè yáng （ jīn hé nán shěng zhèn píng xiàn ） rén ， jū yú hú běi jiāng líng 。 tā jīng yú xuán lǐ , yòu chóng xìn fó jiào ， shàn qín qí shū huà , gōng zhēn cǎo shū 。 yī shēng hǎo yóu shān shuǐ ， shì gè bù yuàn wéi guān de yǐn shì 。 zài tā de shuāi bìng yú nián , shī qù liǎo biàn yóu míng shān de tiáo jiàn , yú shì dà liàng chuàng zuò shān shuǐ bì huà ， yòng yǐ “ wò yóu ”。《 huà shān shuǐ xù 》 jí xiě yú tā de wǎn nián ， cǐ wài ， tā hái zhù yòu 《 míng fó lùn 》、《 dá hé chéng tiān shū 》 děng 。 《 huà shān shuǐ xù 》 shì yī piān fù yú zhé lǐ xìng de wán zhěng de shān shuǐ huà lùn 。 zhù zhě chóng xìn dào jiā de yǔ zhòu guān hé běn tǐ lùn ， bìng yǐ rèn shí yǔ zhòu běn tǐ wéi guī yǐ lái jiě shì zì rán měi de xīn shǎng hé shān shuǐ huà de chuàng zuò 。 quán wén jī běn nèi róng kě gài kuò wéi yǐ xià jǐ diǎn ：① zì rán měi xīn shǎng yǔ shān shuǐ huà chuàng zuò de mùdì dōushì “ guān dào ”， yì jí rèn shí yǔ zhòu de běn tǐ ；②“ guān dào ” biàn kě huò dé jīng shén de zì yóu ， dá dào “ chàng shén ”；③ chuàng zuò shān shuǐ huà shì wéi liǎo shēng chǎn zì rán shān shuǐ měi de dài yòng pǐn ； ④ zuò wéi dài yòng pǐn de shān shuǐ huà bì xū rú shí mó xiě zì rán ：“ yǐ xíng xiě xíng ， yǐ sè mào sè ”； ⑤ yù rú shí mó xiě zì rán bù děng yú bù jìn xíng yì shù gài kuò ， ér jìn xíng yì shù gài kuò de zhù yào shǒu duàn shì zhǎng wò jìn dà yuǎn xiǎo de tòu shì fǎ zé 。 zhù zhě néng cóng zhé xué gāo dù lì lùn , bǎ zì rán měi de xīn shǎng yǔ shān shuǐ huà de chuàng zuò lián xì qǐ lái rèn shí , cóng zhēn yǔ měi de tǒng yī shàng rèn shí shān shuǐ huà de gōng néng ， zài jì zhēn shí yòu jiān gù huì huà yì shù biǎo xiàn tè diǎn shàng jiē shì shān shuǐ huà zài xiàn zì rán de zhòng yào fǎ zé ， yīn 'ér jù yòu jiào qiáng de lǐ lùn xìng yǔ xì tǒng xìng ， duì hòu dài shān shuǐ huà chuàng zuò yǔ lǐ lùn chǎn shēng liǎo jiǔ yuǎn de yǐng xiǎng 。 wáng wēi , zì jǐng xuán , shān dōng lín yí rén 。 shǎo hǎo xué ， tōng lǎn qún shū 。 tōng yīnyuè ， yī xué ， yīn yáng shù shù ， néng shū shàn huà 。 suī céng bèi shòu yú zhōng shū shì láng ， zèng mì shū jiān ， dàn yì bù rè zhōng yú shì huàn ， dà bàn shēng guò zhe yǐn shì shēng huó 。 yóu 'ài shān shuǐ 。 tā de 《 xù huà 》 shì xiě gěi yán yán zhī de yī fēng shū xìn ， qí zhōng yòu yī bù shè jí lùn huà ， xiě zuò shí jiān zài 443～ 453 nián zhī jiān 。 《 xù huà 》 shì yī piān shì shān shuǐ huà wéi dú lì huà kē bìng zhòng shì shān shuǐ huà shū qíng zuò yòng de shān shuǐ huà lùn 。 quán wén jī běn nèi róng bāo kuò yǐ xià jǐ diǎn ：① huì huà bìng fēi jǐn jǐn kào jì shù de xíng wéi ， tā shì tóng “ yì xiàng ” yī yàng lái yuán yú zì rán de wěi dà chuàng zào ， zài zhè yī diǎn shàng xiāng tóng yú shū fǎ ；② shān shuǐ huà de zuò yòng jué bù děng yú yǐ xíng xiàng wéi fú hào de dì tú ， tā kě yǐ kè fú yǎn jiàn zhī jǐng de jú xiàn ， yǐ yòu xiàn de xíng tǐ shēng dòng dì biǎo xiàn guǎng kuò wú yín de yǔ zhòu zì rán ;③ chōng fēn fā huī bǐ fǎ de zuò yòng , qǔ dé “ héng biàn zòng huà “ de shēng dòng xiào guǒ ， zhè shì “ huà zhī zhì ”；④ jìn yī bù yùn yòng shén sī ， dá dào “ shén míng jiàng zhī ” de jìng jiè ， jí chōng fēn fā huī yì shù xiǎng xiàng lì ， cái yòu “ huà zhī qíng ”。《 xù huà 》 de xiě zuò lüè wǎn yú 《 huà shān shuǐ xù 》， rú guǒ shuō qián zhě duì shān shuǐ zì rán měi yǔ shān shuǐ huà yì shù měi jī běn shàng shì děng liàng qí guān de huà ， nà mò hòu zhě zé zhù yì shān shuǐ huà zuò wéi yì shù chuàng zào de tè diǎn 。 zài lǐ lùn rèn shí shàng bǎ yòng yú shěn měi de shān shuǐ huà tóng zhǐ yòu shí yòng jià zhí de yǐ xíng xiàng wéi shuō míng shǒu duàn de dì tú ， yán gé qū bié kāi lái ， bìng gāo dù zhòng shì liǎo shān shuǐ huà chuàng zuò zhōng píng jiè chí chěng xiǎng xiàng lì de shū qíng tè diǎn ， wéi zhōng guó shān shuǐ huà shū qíng tè diǎn yǐ jí “ yì jìng ” lǐ lùn de xíng chéng diàn dìng liǎo jī chǔ 。 《 huà pǐn 》 yǔ 《 xù huà pǐn 》 zhōng guó chuán tǒng huà lùn zhōng fēn děng píng lùn de tǐ cái chuàng shǐ yú nán cháo ， xiè hè de huà pǐn ( sú míng 《 gǔ huà pǐn lù 》 ) kāi qí xiān ， yáo zuì 《 xù huà pǐn 》（ sú chēng 《 xù huà pǐn lù 》） zhǒng qí hòu ， qí hòu mián yán bù duàn , chéng wéi dìng lì 。 nán cháo huà pǐn de chū xiàn , qí tǐ lì jì yǔ hàn wèi yǐ lái 'àn zhào jiǔ gè pǐn jí píng dìng hé xuǎn bá rén de zhì dù yòu lián xì ， qí tóng shí yòu yǔ wèi jìn yǐ lái liú xíng rén wù pǐn píng de fēng qì mìqiè xiāng guān 。 huà pǐn shǔ yú píng lùn xìng zhì ， zhǐ zài pǐn píng huà jiā men huì huà yì shù chéng jiù de yōu liè gāo xià ， dàn qí duì xiàng shì dāng dài hé qián dài de huà jiā yǔ zuò pǐn ， kè guān shàng fǎn yìng liǎo huà shǐ fā zhǎn gài mào ， gù yě jù yòu hěn dà de huà shǐ zī liào de jià zhí 。 xiè hè shì yóu qí rù liáng de nán cháo huà jiā 。 céng zài gōng tíng rèn zhí ， shàn huà rén wù 、 shì nǚ 、 jiān shàn pǐn píng 。 tā de 《 huà pǐn 》 jù kǎo dìng chéng shū yú liáng dà tōng sì nián (532) zhī hòu 。 xiàn zài liú chuán de bǎn běn dōushì míng dài kè běn , fēn liǎng bù fēn , dì 1 bù fēn wéi xù , qí zhōng tí chū “ liù fǎ ” :“ yī 、 qì yùn shēng dòng shì yě ; èr 、 gǔ fǎ yòng bǐ shì yě ； sān 、 yìng wù xiàng xíng shì yě ; sì 、 suí lèi fù cǎi shì yě ； wǔ 、 jīng yíng wèi zhì shì yě ； liù 、 chuán yí mó xiě shì yě ”。 dì 2 bù fēn wéi duì gǔ jīn huà jiā men huà yì chéng jiù de pǐn píng ， gòng fēn liù pǐn , jí yǐ 6 gè děng jí pǐn píng zì sān guó cáo bù xīng yǐ lái huà jiā 27 rén , yīn xì hòu rén ji lù 'ér chéng , wén zì shàng nán miǎn tuō wù 。 jīng yòng 《 lì dài míng huà jì 》 duì xiào , zhī yuán shū suǒ pǐn píng de huà jiā ， shàng yìng yòu gù jǐng xiù 。 duì yú xiè hè “ liù fǎ ” de jùdòu yǔ hán yì yī zhí zài yán jiū zhōng ， gè jiā kàn fǎ wèi jìn yī zhì ， dàn pǔ biàn rèn wéi “ liù fǎ ” shì zài gù kǎi zhī 《 lùn huà 》 sī xiǎng de jī chǔ shàng ， jìn yī bù tǐ xì huà de jiēguǒ ， shì duì yǐ qián huì huà shí jiàn de quán miàn zǒng jié ， jù yòu jìn bù yì yì 。 xiè hè tí chū de “ liù fǎ ” jīng táng dài zhāng yàn yuǎn de chǎn fā ， duì lì dài huì huà chuàng zuò yǔ lǐ lùn tàn tǎo chǎn shēng liǎo shēn yuǎn de yǐng xiǎng 。 yáo zuì ， zì shì huì ， shēng yú liáng ， huó dòng yú běi zhōu hé suí 。 bó tōng jīng shǐ ， yóu hǎo zhù shù ， zài běi zhōu rèn qí wáng xiàn fǔ shuǐ cáo cān jūn ， rù suí ， wéi tài zǐ mén dà fū ， qiān shǔ wáng fǔ sī mǎ ， zhù yòu 《 liáng hòu lüè 》 yǔ 《 míng shū lù 》。 tā de 《 xù huà pǐn 》 shì gēng xù 《 huà pǐn 》 zhī zuò 。 qí xiě zuò nián dài , zhì chí dāng zài liáng chéng shèng yuán nián (552) xiāng dōng wáng xiāo yì chēng dì zhī qián ， zhèng dāng zhù zhě qīng nián shí dài 。《 xù huà pǐn 》 shū qián de xù yán ， chén shù zhù zhě duì huì huà jí qí lǐ lùn yán jiū de kàn fǎ ， zhù zhāng “ suī zhì yán gǔ yì ， ér wén biàn jīn qíng ”。 jí zhù zhāng huì huà jì yào jì chéng chuán tǒng ， yòu yào yǔ shí gēngxīn 。 duì yú xiè hè gěi gù kǎi zhī yǐ jiào dī píng jià ， biǎo shì liǎo qiáng liè de bù mǎn 。 zhèng wén yóu píng shù xiè hè 《 huà pǐn 》 chéng shū hòu de 20 wèi huà jiā , bāo kuò 3 wèi wài guó huà jiā 。 pǐn píng de biāo zhǔn réng yǐ “ liù fǎ ”， dàn bù fēn pǐn dì ， yǐ xiāng dōng wáng zhì yú shǒu wèi ， qí duì gè jiā huà yì de bāo biǎn zé tǐ xiàn zài xíng wén zhōng 。《 xù huà pǐn 》 de xiě zuò bù jǐn kāi chuàng liǎo zhì táng bù shuāi de xù xiě 《 huà pǐn 》 xiān lì ， ér qiě zài píng shù xiāo bēn huà yì shí tí chū de “ xué bù wéi rén ， zì yú 'ér yǐ ” zhī shuō ， yě duì hòu dài chǎn shēng xiāng dāng yǐng xiǎng 。 《 shù huà jì 》 yǔ 《 liáng tài qīng mù 》 zhōng guó zuì zǎo de huà shǐ yǔ huì huà zhù lù yě chū xiàn yú nán běi cháo shí qī 。 zhè shí de huà shǐ ， shòu chuán tǒng shǐ xué zhòng shì jìzǎi lì shǐ rén wù yǔ lì shǐ gù shì de yǐng xiǎng ， yě yǔ bǐ jì zá zhù zhōng jìzǎi gù shì yì wén de fēng qì yòu guān 。 xíng chéng liǎo biān lù huà jiā shēng píng jiǎn kuàng 、 shàn cháng 、 zuò pǐn yǔ gù shì de tǐ lì tè sè ， sūn chàng zhī 《 shù huà jì 》 biàn shì zhè yàng yī bù méng yá zhuàng tài de huà shǐ 。 zhè shí de zhù lù ， zhù yào shì gōng tíng shōu cáng huì huà de jiǎn mù ， shì zài tú shū mù lù xué yǐng xiǎng xià de chǎn wù ，《 liáng tài qīng mù 》 jí shǔ cǐ lèi zhù shù 。 sūn chàng zhī shì huó dòng yú nán běi cháo shí qī de zhù shù jiā , zhù shù pō fù , yòu 《 wǔ jīng zá yì 》、《 shù yì lüè xù 》、《 jì shù lù 》 děng 。《 shù huà jì 》 quán shū yǐ yì , xiàn dài yú jiàn huá suǒ biān de 《 zhōng guó huà lùn lèi biān 》 , cóng 《 lì dài míng huà jì 》 zhōng ji lù chū 12 tiáo ， ér lì dào yuán 《 shuǐ jīng zhù 》 zhōng yì yòu 2 tiáo yí wén ， cóng xiàn zhī yí wén kǎo chá , cǐ shū biān lù liǎo zhàn guó zhì hàn dài de huà shǐ gù shì yǐ jí hàn 、 wèi 、 jìn hé nán qí de shí jǐ míng huà jiā de xiǎozhuàn zī liào ， yòu shù yòu píng ， cái liào fán jiǎn bù yī ， dàn duō cǎi zì qián rén shǐ shū huò bǐ jì ， shí jì shàng shì yī bù biān lù 'ér chéng de dài yòu huì huà tōng shǐ xìng zhì de zhù zuò ， shū zhōng zī liào duō bèi hòu dài huà shǐ biān xiě zhě niǎn zhuǎn yǐn yòng 。 《 liáng tài qīng mù 》 shì jìzǎi liáng dài tài qīng (547～ 549) nián jiān gōng tíng cáng huà de mù lù ， gāi shū dāng yì biān yú cǐ shí ， suī yuán shū yǐ yì ， quán shū miàn mào jí zhù lù tiáo kuǎn bù xiáng ， dàn cóng táng dài péi xiào yuán 《 zhēnguàn gōng sī huà lù 》 suǒ liè huà mùdì zhù shì zhōng réng kě huò zhī gāi shū de bù fēn nèi róng ： jìzǎi liǎo jìn sòng yǐ lái 27 míng huà jiā de 100 yú fú zuò pǐn 。 tā shì zhōng guó zuì zǎo de yī bù chǔyú chú xíng zhuàng tài de huì huà zhù lù ， wèile jiě liáng dài huì huà zuò pǐn de liú chuán yǐ jí kǎo chá jìn liáng jiān de huì huà chuàng zuò bǎo cún liǎo bù fēn wén xiàn shǐ liào 。 wèi jìn nán běi cháo shí qī de huì huà shǐ lùn zhù shù yīn shí dài miǎo yuǎn ， xiāng chuán tuō wù jí duō 。 dàn zuò wéi kāi chuàng qī de zhù zuò ， bù jǐn xíng chéng liǎo zhōng guó huà lùn de tè diǎn ， ér qiě zài zhōng guó huì huà shǐ lùn de biān xiě shàng cū jù tǐ lì ， zì chéng gé jú 。 qí lǐ lùn zhù zhāng ， biān xiě fāng fǎ jí suǒ jī lěi de huì huà shǐ liào yǔ huì huà sī xiǎng shǐ liào ， dōuduì hòu dài chǎn shēng liǎo zhòng dà de yǐng xiǎng 。 xuē yǒng nián Sanguo-Liangjin-Nanbeichao shufa sān guó - liǎng jìn - nán běi cháo shū fǎ calligraphyofThreeKingdoms,Jin,SouthernandNorthernDynasties zhōng guó sān guó 、 liǎng jìn 、 nán běi cháo shí dài shì gè zhǒng shū tǐ jiāo xiāng fā zhǎn de shí qī 。 zhè shí ， lì shū yǐ zǒu dōng hàn mò nián chéng shì huà de mò lù ， jiē shū qū xiàng chéng shú ， cǎo shū jīng zhāng cǎo jiē duàn fā zhǎn chéng jīn cǎo ， xíng shū zài lì jiē dì biàn guò chéng zhōng cóng chǎn shēng jīng guò fā zhǎn dào chéng shú ， yǒng xiàn chū liǎo zhòng duō zhù míng shū fǎ jiā ， chǎn shēng liǎo xǔ duō zhòng yào de shū fǎ lǐ lùn zhù zuò ， chéng wéi zhōng guó shū fǎ shǐ shàng guāng huī càn làn de shí dài 。 wèi 、 xī jìn shū fǎ cóng sān guó dào xī jìn ， lì shū réng shì guān fāng tōng xíng de shū tǐ ， dāng shí de bēi kè dà dū yòng lì shū xiě chéng 。 cáo wèi zhù míng de bēi kè yòu ：《 shàng zūn hào bēi 》、《 shòushàn biǎo bēi 》、《 kǒng xiàn bēi 》、《 huáng chū cán bēi 》、《 fàn shì bēi 》 ( jiàn cǎi tú [《 fàn shì bēi 》 ( bù fēn sān guó · wèi )])、《 wáng jī cán bēi 》《 sān tǐ shí jīng 》 děng 《 shàng zūn hào bēi 》 hé 《 shòushàn biǎo bēi 》 jūn wéi cáo pī chēng dì 'ér lì ， shì diǎn xíng de guān fāng lì shū ， shū tǐ fāng zhèng 、 qì dù zhuāng yán ， yǐ biǎo shì bēi wén de zūn yán ； bēi kè bǐ huà dōushì fāng lēng de jiān jiǎo ， yóu yú guòfèn qiáng diào bō tiǎo de zhuāng shì xiào guǒ ， yīn 'ér jiáo róu zào zuò ， hěn shǎo yòu shēng qù 。 qí zhōng shǎo shù rú 《 huáng chū cán bēi 》， fēng gé bǐ jiào duān zhuāng xiù lì 。 chú zhuāng yán de bēi jié wài ， yòu yī xiē shì suí yì shū xiě hé juān kè de bēi shí ， rú 《 bào jì shén zuò 》、《 bào juān shén zuò 》、《 lǐ bāo kāi tōng gé dào tí míng 》 děng ， fēng gé lèi sì jiǎn dú shū fǎ ， yòu zì rán xiāo sǎ de yì qù 。 zhèng shǐ shí (240～ 249) suǒ lì de 《 sān tǐ shí jīng 》， měi zì shū xiě gǔ wén 、 zhuàn shū 、 lì shū sān tǐ ， běi wèi jiāng shì 《 lùn shū biǎo 》 rèn wéi shì hán dān chún suǒ shū ， zhè shí qī nán fāng sūn wú de bēi kè hé wèi kè bù tóng ， zhù míng bēi kè yòu 《 tiān fā shén chèn bēi 》、《 chán guó shān bēi 》、《 gǔ lǎng bēi 》 děng 。《 tiān fā shén chèn bēi 》 bǐ yì zài zhuàn 、 lì zhī jiān ， jié tǐ yǐ yuán yù fāng ， shì xiǎn jú kuān ， xià bǐ chù rú zhǎn jié ， qì shì xióng wěi qí zì ， shì miàn mào dú tè de shū fǎ zuò pǐn ( jiàn cǎi tú [《 tiān fā shén chèn bēi 》 ( bù fēn sān guó · wú )])。《 gǔ lǎng bēi 》 shì lì shū xiàng jiē shū guò dù de zì tǐ , bǐ huà yǐ qù bō tiǎo , dàn jiē shū de bǐ fǎ shàng wèi chéng shú 。《 chán guó shān bēi 》 wéi zhuàn shū ， bǐ fǎ hún hòu ， jié fǎ yǔ lì fǎ yòu xiāng tōng chù ， yě shì hěn yòu tè sè de zhuàn shū 。 [《 shòushàn biǎo bēi 》 ( sān guó wèi )][《 cáo zhēn bēi 》 ( sān guó wèi )] xī jìn yīn jìn zhǐ lì bēi , liú chuán fēng bēi jù jié jiào shǎo , zhù míng bēi kè 《 fú xiū bēi 》、《 rèn chéng tài shǒu sūn fū rén bēi 》、《 qí tài gōng lǚ wàng biǎo 》、《 zhǐ yáng yáng shén dào jué 》、《 dà jìn huáng dì sān lín bì yōng bēi 》 děng ， dōushì gōng zhěng de lì shū 。《 dà jìn huáng dì sān lín bì yōng bēi 》 yīn chū tǔ jiào wǎn ， zì huà qīng xī rú xīn kè ， kě kàn dào dāng shí lì shū de yòng bǐ miàn mào 。 xī jìn jìn zhǐ lì bēi , mù zhì yīn cǐ zhú jiàn xīng qǐ , hé nán běi cháo de mù zhì bù tóng ， tā shí jì shì fàng zài mù zhōng de xiǎo xíng mù bēi 。 xī jìn mù zhì zhù míng de yòu 《 jìn guǎn luò mù zhì 》、《 chéng huàng bēi 》、《 jiǎ chōng qī guō huái jiù míng 》、《 zuǒ mù zhì 》、《 xún yuè jí qī liú jiǎn xùn mù zhì 》、《 wáng jùn qī huá fāng mù zhì 》、《 shí mù zhì 》、《 shí dìng mù zhì 》 děng ， qí shū fēng hé jìn bēi kè dōushì qiáng diào fāng lēng tiǎo fǎ de lì shū ， qí zhōng 《 wáng jùn qī huá fāng mù zhì 》 qì shì xióng hún jiào yòu tè sè 。 lì shū dào dōng hàn ， yǐ zhēn dēng fēng zào jí jiē duàn 。 cǐ hòu bēi kè lì shū guòfèn zhuī qiú bō tiǎo de zhuāng shì xìng ， biàn xiāo sǎ zì rán de tiǎo jiǎo wéi lēng jiǎo zhěng qí de tiǎo fǎ ， bō shì qū xiàng fāng zhí ， qǐ bǐ qiáng diào fāng jié ， qiān piān yī lǜ ， yīn cǐ jīng měi duō zī de hàn lì zǒu xiàng mò lù 。 zhè zhǒng dìng xíng huà de lì shū dào wèi 、 jìn ， gèng shì jiāng hé rì xià ， lìng yī fāng miàn jiǎn yuē shěng biàn de jiē shū xīng qǐ ， zhè yàng jiē shū qǔ dài lì shū jiù chéng liǎo bì rán de qū shì 。 sān guó 、 liǎng jìn shí qī liú cún dào jīn tiān de mò jì dà dū shì xiě jīng 、 jiǎn dú hé cán zhǐ liú chuán yòu xù de shū fǎ jiā mò jì , shì xī jìn lù jī xiě de 《 píng fù tiē 》。《 píng fù tiē 》 de zì tǐ shǔ yú zhāng cǎo ， tā hé chū tǔ de hàn jìn jiǎn dú zhāng cǎo hěn xiāng sì , suī rán zhǐ zhì pí bì , zì yòu shāng quē ， dàn réng néng kàn jiàn yòng bǐ de tǐng jiàn hé pǔ zhuō de fēng gé ( jiàn cǎi tú [《 píng fù tiē 》 ( dōng jìn )])。 xī jìn zhù míng de xiě běn yòu xīn jiāng chū tǔ de liǎng zhǒng 《 sān guó zhì 》 xiě běn cán juàn ， shū fǎ zài lì jiē zhī jiān , nà bǐ zhì zhòng , yòu pǔ zhuō de fēng gé 。 cǐ wài rú yuán kāng liù nián (296)《 zhū fó yào jí jīng 》 cán juàn , shū xiě fēng gé hé 《 sān guó zhì 》 cán juàn xiāng sì 。 xīn jiāng luóbùpō gǔ lóu lán yí zhǐ céng fā xiàn yī pī mò shū de cán zhǐ hé mù jiǎn , cán zhǐ zhōng yòu xī jìn yǒng jiā yuán nián (307) hé yǒng jiā sì nián de nián hào ， zhè pī cán zhǐ dāng shì xī jìn zhì shí liù guó de yí wù ， qí nèi róng chú gōng wén wén shū wài , hái yòu sī rén de xìn zhá hé xìn zhá de cǎo gǎo , shū tǐ chú jiè hū lì jiē zhī jiān de jiē shū wài , hái yòu xíng shū hé cǎo shū , zhè xiē cán zhǐ shì yán jiū wèi 、 jìn 、 shí liù guó shū fǎ de bǎo guì zī liào 。 luóbùpō chū tǔ de mù jiǎn zhōng ， nián hào zuì zǎo wéi wèi jǐng yuán sì nián (263)， zuì wǎn wéi jiàn xīng shí bā nián (330)； mù jiǎn yòu jiē shū 、 cǎo shū 、 zhāng cǎo 、 xíng shū děng ， shì yán jiū wèi jìn shū fǎ de zhòng yào zī liào 。 [《 sān guó zhì 》 xiě běn cán juàn ( xī jìn )] wèi jìn zhù míng de shū fǎ jiā yòu wèi xiàn 、 zhōng yáo 、 hú zhāo 、 wéi dàn 、 huáng xiàng 、 sū jiàn 、 wèi 、 suǒ jìng 、 wèi héng 、 lù jī děng 。 tā men de zuò pǐn yòu de yòu kè tiē liú chuán , zhōng yáo yòu 《 jiàn jì zhí biǎo 》《 hè jié biǎo 》、《 mù tián bǐng shè tiē 》、《 lì mìng biǎo 》、《 xuān shì biǎo 》 děng ， zhè xiē zuò pǐn yòu de kè chéng dān tiē ， yòu de shōu jí zài cóng tiē zhōng 。 huáng xiàng yòu 《 jí jiù zhāng 》， liú chuán yòu sōng jiāng kè běn hé qí tā kè běn 。 suǒ jìng de 《 yuè yí tiē 》、《 zài yāo tiē 》、《 qī yuè tiē 》， wèi yòu 《 dùn shǒu zhōu mín tiē 》 děng 。 sòng dài 《 chún huà gé tiē 》、《 dà guān tiē 》 dū shōu yòu wèi jìn shū fǎ jiā de zuò pǐn 。 shí liù guó shū fǎ liú cún dào jīn tiān de bēi kè bù duō ， qián qín yòu 《 dèng dà wèi cí bēi 》、《 fú shì guǎng wǔ jiāng jūn □ chǎn bēi 》， běi liáng yòu 《 jù qú 'ān gù zào xiàng bēi 》、《 fó shuō shí 'èr yīn yuán jīng chuáng 》， hòu qín yòu 《 liáo dōng tài shǒu lǚ xiàn mù biǎo 》， hòu yàn yòu 《 cuī mù zhì 》 děng 。 chú 《 dèng dà wèi cí bēi 》 wéi lì shū wài ， qí yú dōushì lì jiē guò dù shí qī de jiē shū 。《 fú shì guǎng wǔ jiāng jūn □ chǎn bēi 》 shū fǎ qí zì ， yòng bǐ suí yì huī sǎ ， jí fù biàn huà ， fēng yùn pǔ zhuō ， wéi shí liù guó shí zuì zhù míng de bēi kè 。《 jù qú 'ān gù zào xiàng bēi 》 wéi jù qú 'ān gù zài gāo chāng suǒ lì ， yuán shí zài xīn jiāng tù lǔ fān gāo chāng gù chéng chū tǔ ， hòu bèi dào yùn dào dé guó bólín 。 jù qú shì shì xiōng nú hòu yì ， hàn mò dìng jū gān sù xī běi ， chēng wéi gān shuǐ hú 。 cǐ bēi zì hé shí liù guó shí xiě jīng xiāng sì ， yòng bǐ dài yòu lì yì ， shì lì jiē dì biàn shí qī de shū tǐ 。 shí liù guó xiě jīng yòu nián hào kě kǎo de yòu : qián qín gān lù yuán nián (359) de 《 pì yù jīng dì sān shí chū dì yù pǐn 》 xī liáng jiàn chū qī nián (411) de 《 miào fǎ lián huā jīng 》 běi liáng yǒng píng qī nián (449) de 《 chí shì jīng tí jì 》、 chéng píng shí wǔ nián de 《 fó shuō pú sà zàngjīng dì yī 》 děng 。 qián qín xiě jīng dài yòu xī jìn xiě běn de hén jì ， qí héng huà qǐ bǐ yòng jiān fēng ， shōu bǐ zhòng 'àn ， nà bǐ zhì zhòng 。 běi liáng xiě jīng shū fǎ yǐ yòu míng xiǎn de biàn huà ， qǐ bǐ yǐ yòu dùn cuò ， shōu bǐ chū xiàn huí fēng ， shū fēng qū xiàng qīng juàn zhuāng mào ， yǐ wú qián qín nà zhǒng pǔ zhuō de qì wèi 。 qián liáng 《 lǐ bǎi wén shū 》 shì wéi yī yòu shǐ shū kě zhèng de zhòng yào rén wù de wén shū yí jì 。 lǐ bǎi shì qián liáng shí xī yù zhǎngshǐ ， wén shū zài xīn jiāng chū tǔ ， gòng yòu sān zhǐ , sì xiū gǎi shí de 3 cì shǒu gǎo 。 wén shū de shū fǎ yòu bǐ huà dài yòu lì shū de bǐ yì ， dàn yǐ xiǎn lù chū dōng jìn liú xíng de xíng shū fēng mào （ jiàn cǎi tú [《 lǐ bǎi wén shū 》 ( bù fēn qián liáng )]）。 yīn cǐ ， wén shū de chū tǔ , duì yán jiū xíng shū fā zhǎn de lì shǐ jù yòu hěn gāo cān kǎo jià zhí 。 dōng jìn shū fǎ dōng jìn bēi kè chuán shì hěn shǎo ， jǐn yòu 《 cuàn bǎo zǐ bēi 》、《 zhǐ yáng yáng shén dào jué 》、《 hǎo dà wáng bēi 》、《 sī mǎ fāng cán bēi 》 děng shù zhǒng 。《 cuàn bǎo zǐ bēi 》 shì zhù míng de jìn bēi ， shū tǐ jiè yú lì jiē zhī jiān ， bēi zì dà xiǎo cuò luò ， bǐ huà duō wéi fāng bǐ xiě chéng ， héng huà shōu bǐ chù yòu tiǎo jiǎo ， dàn tǐ shì yǐ jù jiē shū de tè diǎn ， fēng gé pǔ hòu gǔ mào 。《 hǎo dà wáng bēi 》 zì xíng fāng zhèng , bǐ huà píng zhí , shū tǐ jiān zá zhuàn fǎ 。《 sī mǎ fāng cán bēi 》 bǐ huà jié tǐ qí zhèng xiāng shēng , yòu de bǐ fǎ suī dài lì yì , dàn yǐ shì nóng zhòng de jiē shū tè diǎn 。 dōng jìn mù zhì jìn nián chū tǔ jiào duō ， rú 《 xiè mù zhì 》、《 wáng xīng zhī mù zhì 》、《 yán qiān qī liú shì mù zhì 》、《 wáng mǐn zhī mù zhì 》、《 wáng dān hǔ mù zhì 》、《 xià jīn hǔ mù zhì 》 děng 。 zhè xiē mù zhì de shū fǎ ， yòu de fāng zhé níng zhòng ， bǐ huà rú zhǎn dīng jié tiě ； yòu de juān kè bǐ jiào suí yì cǎo shuài ， yě yòu de shì lì shū 。 [《 bǎo zǐ bēi 》 ( dōng jìn )] liú chuán zhì jīn de mò jì dà dū shì gòu mó běn hé lín mó běn ， qí zhōng yǐ wáng xī zhī hé wáng xiàn zhī fù zǐ de shū jì bǐ jiào duō 。 táng wǔ zé tiān wàn suì tōng tiān 'èr nián (697)， wáng fāng qìng jiā cáng wáng shì yī mén shū jì gòu mó de 《 wàn suì tōng tiān tiē 》， qí zhōng yòu wáng xī zhī de 《 yímǔtiè 》（ jiàn cǎi tú [《 yímǔtiè 》 ( dōng jìn )]） hé 《 chū yuè tiē 》、 wáng xiàn zhī de 《 niàn jiǔ rì tiē 》、 wáng huì de 《 jiē zhǒng tiē 》、 wáng huī zhī de 《 xīn yuè tiē 》。 wáng xī zhī mò jì de gòu mó běn hái yòu :《 hán qiē tiē 》《 píng 'ān tiē · hé rú tiē · fèng jú tiē 》、《 kuàixuěshíqíngtiè 》、《 sāngluàn tiē · èr xiètiě · dé shì tiē 》、《 kǒng shì zhōng tiē 》《 shàng yú tiē 》、《 dū xià tiē 》《 qī yuè tiē 》、《 dà dào tiē 》、《 yóu mù tiē 》、《 xíng ráng tiē 》、《 cǐ shì tiē 》、《 lán tíng xù 》 děng 。 wáng xiàn zhī de mò jì jí qí gòu mó běn yòu ：《 yā tóu wán tiē 》 ( jiàn cǎi tú [《 yā tóu wán tiē 》 ( dōng jìn )])、《 dì huáng tānɡ tiē 》、《 zhōng qiū tiē 》 děng 。 dōng jìn shū fǎ jiā mò jì liú chuán zhì jīn bǐ jiào kě kào de yòu wáng 《 bó yuǎn tiē 》， cǐ tiē běi sòng 《 xuān hé shū pǔ 》 zhù lù , liú chuán yòu xù , xiàn cáng gù gōng bó wù yuàn ( jiàn cǎi tú [《 bó yuǎn tiē 》 ( dōng jìn )])。 cǐ wài yòu jìn rén shū 《 cáo 'é lěi cí juàn 》， cáng liáo níng shěng bó wù guǎn 。 gān sù shěng bó wù guǎn cáng yòu dōng jìn shēng píng shí 'èr nián (368) kuǎn hé xián 'ān sān nián (373) kuǎn 《 fǎ jù jīng 》。 dōng jìn shū fǎ zuì shèng , shū fǎ jiā yì bǐ jiào duō , dāng shí mén fá dà jiā dū yǐ shū fǎ shì dài xiāng chuán , rú yǔ 、 xī 、 wáng 、 xiè děng dà jiā zú , fù zǐ zǔ sūn yǐ shū fǎ zhù míng bù zài shǎo shù 。 qí zhōng rú wáng dǎo 、 wáng qià 、 wáng 、 wáng huì 、 wáng huī zhī 、 wáng 、 yǔ liàng 、 yǔ yì 、 yǔ yì 、 xī jiàn 、 xī 、 xī tán 、 xiè shàng 、 xiè 'ān 、 héng xuán 、 yáng xī děng ， dōushì zhù míng shū fǎ jiā 。 qí zhōng yòu xiē shū fǎ jiā de zuò pǐn yòu kè tiē liú chuán 。 nán cháo shū fǎ nán cháo sòng 、 qí 、 liáng 、 chén shì jiē shū shèng xíng shí qī 。 jiē shū jīng guò wèi 、 xī jìn de fā zhǎn ， dào dōng jìn yǐ qū chéng shú ， nán běi cháo bēi kè shū fǎ dà dōushì jiē shū shū xiě 。 nán cháo zhù míng de bēi kè yòu ： sòng 《 cuàn lóng yán bēi 》， qí 《 liú jì mǎi dì quàn 》、《 wú jùn zào wéi wèi zūn fó tí jì 》， liáng 《 hè míng 》、《 tiān jiān shí jǐng lán tí jì 》、《 tài zǔ wén huáng dì shén dào jué 》、《 shǐ xīng zhōng wǔ wáng xiāo bēi 》， chén 《 xīn luó zhēn xīng wáng dìng jiè cán bēi 》 děng 。 qí zhōng yǐ 《 cuàn lóng yán bēi 》、《 yì hè míng 》、《 shǐ xīng zhōng wǔ wáng xiāo bēi 》 wéi zuì zhù míng 。《 cuàn lóng yán bēi 》 jiē shū ， dài yòu lì yì ， bǐ shì fāng zhé xióng jìn 'ér yòu jù fēi dòng zhī shì 。《 yì hè míng 》 kè zài jiāng sū shěng zhèn jiāng shì jiāo shān yá bì shàng , hòu duò rù jiāng zhōng ， yīn kè zài mó yá shàng , suí shān kè shí jí wéi zì rán ， shū fǎ xiāo sǎ 'ér yòu fǎ dù ， zì huà hòu zhòng bǐ shì fēi dòng ， qí zhōng jiān zá xíng shū ， bǐ fǎ fāng yuán bìng yòng ， yuán chù yuán zhuǎn liú lì ， fāng chù bù xiǎn dé dāi zhì ， yán jǐn yòu fǎ dù , wéi lì dài shū fǎ jiā suǒ zhòng shì ( jiàn cǎi tú [《 hè míng 》 ( bù fēn nán cháo · liáng )])。《 shǐ xīng zhōng wǔ wáng xiāo bēi 》 wéi bèi yì yuān suǒ shū xiě ， shū fǎ xióng jìn jùn měi ， yǔ běi cháo bēi kè de xióng jìn sì tóng 'ér shí yì 。 nán cháo mù zhì yòu ： sòng 《 liú huái mín mù zhì 》、《 míng tán mù zhì 》， qí 《 lǚ chāo mù zhì 》《 liú dài mù zhì 》 , liáng 《 guì yáng wáng xiāo róng mù zhì 》、《 guì yáng wáng fēi mù zhāo mù zhì 》、《 yǒng yáng zhāo wáng xiāo fū mù zhì 》、《 yǒng yáng jìng tài fēi wáng shì mù zhì 》， chén 《 qián fēng jiāng jūn wèi hé mù zhì 》 děng 。 zhè xiē mù zhì shàng de shū fǎ ， dōushì bǐ jiào chéng shú de jiē shū 。 liú sòng mù zhì bǐ jiào fāng zhèng ，《 liú huái mín mù zhì 》 yǔ 《 cuàn lóng yán bēi 》 jiē jìn 。 qí hé liáng wǎn zhuǎn xiù lì ，《 liú dài mù zhì 》、《 yǒng yáng zhāo wáng xiāo fū mù zhì 》、《 guì yáng wáng fēi mù zhāo mù zhì 》 zài xiù lì zhōng yòu yòu yī zhǒng jìng mù diǎn yǎ 、 shū fàng yán miào de fēng gé ， kě dài biǎo nán cháo shū fēng de zhuǎn biàn 。 nán cháo shū fǎ jiā bǐ jiào duō , mò jì liú chuán zhì jīn tiān de yòu : qí wáng sēng qián 《 tài zǐ shè rén tiē 》、 wáng cí 《 dé bǎi jiǔ tiē 》、《 zūn tǐ 'ān hé tiē 》、《 guō guì yáng tiē 》， wáng zhì 《 yī rì wú shēn tiē 》 děng ， dū shōu zài táng mó běn 《 wàn suì tōng tiān tiē 》 zhōng 。 [《 zūn tǐ 'ān hé tiē 》 ( nán cháo qí · wáng cí )] nán cháo xiě jīng liú chuán jīn tiān de duō wéi qí liáng jiān jīng shēng suǒ xiě ， rú qí yǒng míng yuán nián （ 483）《 fó shuō huān xǐ pǔ xián jīng 》， liáng tiān jiān wǔ nián (506)《 dà bān niè jīng 》、 pǔ tōng sì nián (523)《 huá yán jīng juàn 》、 dà tóng yuán nián (535)《 fó shuō jīn gāng bān ruò bō luó mì jīng 》 děng , dōushì duān zhuāng liú lì de jiē shū ， qí jié tǐ 、 yòng bǐ hé jìn xiě jīng yòu míng xiǎn bù tóng ， jié tǐ mào mì ， bǐ fǎ yán měi ， zī zhì dùn cuò ， qí xiù jìn bǐ fǎ 、 yán zhěng jié tǐ ， yǐ kāi suí 、 táng xiě jīng de xiān hé 。 nán cháo zhù míng shū fǎ jiā yòu yáng xīn 、 kǒng lín 、 xiāo sī huà 、 fàn yè 、 wáng sēng qián 、 xiāo zǐ yún 、 xiāo yǎn 、 táo hóng jǐng děng 。 běi cháo shū fǎ běi cháo zhǐ dāng shí zài zhōng guó běi fāng xiāng jì jiàn lì de běi wèi 、 dōng wèi 、 xī wèi 、 běi qí 、 běi zhōu děng wáng cháo zhèng quán ， qí bēi kè shū fǎ bǐ nán cháo yào fēng fù duō cǎi , běi wèi chū qī shū fǎ fāng jìn gǔ zhuō , réng bǎo liú bù fēn lì shū bǐ huà ， rú 《 tài wǔ dì dōng xún bēi 》、《 dà dài huá yuè miào bēi 》、《 zhōng yuè sōng gāo líng miào bēi 》 děng ， dū shǔ yú fēng gé xióng qiáng yī lèi 。《 zhōng yuè sōng gāo líng miào bēi 》 xióng qiáng 'ér qí gǔ ， bǐ huà fāng lēng ， jié gòu fù yú biàn huà ， cǐ bēi bēi yīn shū fǎ jùn zhěng , wéi jìn dài shū fǎ jiā suǒ zhòng shì 。 493 nián běi wèi xiào wén dì tuò bá hóng qiān dū luò yáng ， hàn huà dá dào gāo cháo ， shū fēng yě suí zhe qǐ liǎo biàn huà 。 běi wèi sōu luó gè dì wén xué 、 yì shù zhī shì , jí zhōng luò yáng , luò yáng yī shí chéng wéi běi fāng wén huà zhōng xīn 。 běi wèi dì wáng tí chàng fó jiào ， kāi kū zào xiàng zhī fēng dà xīng ， yīn cǐ zào xiàng bēi yì dà wéi xīng qǐ 。 zhè xiē zào xiàng 、 zào xiàng bēi dà dū yòu tí jì ， shū fǎ yì shù yí jì bǎo liú zhì jīn de yě fēi cháng fēng fù ， zhù míng de lóng mén shí kū chéng wéi běi wèi shū fǎ yì shù de bǎo kù 。 lóng mén shí kū shū fǎ yǐ 《 niú jué zào xiàng jì 》、《 shǐ píng gōng zào xiàng jì 》、《 yáng dà yǎn zào xiàng jì 》、《 sūn qiū shēng zào xiàng jì 》、《 wèi líng cáng xuē fǎ shào zào xiàng jì 》 děng zuì zhù míng 。 qí shū fǎ jié tǐ jǐn jìn , fēng gé xióng qiáng , kě yǐ dài biǎo tài hé jiān xióng wěi hún hòu de shū fēng 。 hòu shì xuǎn zé lóng mén zào xiàng tí jì yòu “ lóng mén sì pǐn ”，“ lóng mén niàn pǐn ” děng míng mù 《 shǐ píng gōng zào xiàng jì 》 wéi fāng gé yáng wén , jié gòu mián mì 'ér yòu yùn wèi 。《 niú jué zào xiàng jì 》 duān fāng jùn zhěng ， jǐn jìn zhī zhōng 'ér yòu kāi zhāng shū zhǎn 。《 yáng dà yǎn zào xiàng jì 》 hún hòu shēng dòng , jiān yòu mào mì xióng qiáng zhī shì tài hé jiān zhù míng bēi kè yòu 《 guāng zhōu líng shān sì shè lì tǎ xià míng 》、《 huī fú sì bēi 》 děng 。 tài hé yǐ hòu shū fǎ fēng gé gèng wéi fēng fù duō cǎi ， fēng bēi jù jié yì tóng shí xīng qǐ ， zhù míng bēi kè yòu 《 gāo qìng bēi 》、《 huò yáng bēi 》、《 nán shí kū sì bēi 》、《 yáng bēi 》、《 jiǎ sī bó bēi 》、《 zhāng měng lóng bēi 》、《 mǎ míng sì gēn fǎ shī bēi 》、《 gāo zhēn bēi 》、《 liú gēn zào xiàng jì 》、《 liú píng zhōu zào xiàng jì 》、《 yáo bó duō zào xiàng jì 》、《 cáo wàng děng zào xiàng jì 》、《 huáng fǔ dù zào shí kū sì bēi 》、《 yuán jǐng zào xiàng jì 》 děng 。 dōng wèi chéng jiē běi wèi shū fēng , zhù míng bēi kè yòu 《 jìng shǐ jūn xiǎn bēi 》《 gāo shèng bēi 》、《 gāo fān bēi 》、《 níng chán sì sān jí fú tú bēi 》、《 lǐ zhòng xuán xiū kǒng miào bēi 》、《 gāo guī yàn zào xiàng jì 》、《 dù wén yōng děng rén zào xiàng jì 》、《 wǔ bǎi rén zào xiàng jì 》 děng 。 běi qí bēi kè duō yòng lì shū ， zhù míng bēi kè yòu 《 táng yōng xiě jīng bēi 》、《 zhèng shù zǔ xiū kǒng miào bēi 》、《 gāo sù bēi 》、《 wén shū bān ruò jīng bēi 》、《 mǎ tiān xiáng děng zào xiàng jì 》、《 jiāng zuǎn zào xiàng jì 》、《 wáng gǎn xiào sòng 》 děng 。 běi zhōu bēi kè yòu 《 cáo kè bēi 》、《 xī yuè huá shān shén miào bēi 》（ zhào wén yuān shū ）《 zhāng sēng miào bēi 》 děng 。 běi cháo bēi kè shū fǎ ， yǐ běi wèi hé dōng wèi wéi zuì jīng , fēng gé duō yàng , yòu rú bǎi huā zhēng yàn ， shǐ rén yìng jiē bù xiá 。 běi cháo bēi kè shū fēng dà tǐ kě fēn xióng qiáng 、 xiù lì liǎng lèi 。 qián zhě yǐ 《 zhāng měng lóng bēi 》 wéi dài biǎo ， qí shū fǎ xióng qiáng qí sì ， jié gòu yán jǐn ， néng zài fāng jìn zhōng biǎo xiàn chū zòng yì de yùn wèi ， ér zài yán zhěng zhōng shí chū xiǎn qiào zhī bǐ , fù yú biàn huà ( jiàn cǎi tú [《 zhāng mèng lóng bēi 》 ( bù fēn běi wèi )])。 bēi yīn shū fǎ zì sì bù jū ， yǔ bēi yáng xiāng hù huī yìng ， wéi běi wèi bēi kè shū fǎ zhī jīng pǐn 。 hòu zhě yǐ 《 jìng shǐ jūn bēi 》 wéi dài biǎo ， yòng bǐ cè wēi xì qiǎo ， shū fǎ qīng wǎn xiù jìn 。 běi cháo mó yá bēi kè ， zhù míng de yòu běi wèi 《 shí mén míng 》、《 zhèng xī shàng bēi 》、《 zhèng xī xià bēi 》、《 lùn jīng shū shī 》 děng ， běi qí 《 tài shān jīn gāng jīng 》、《 cú lái shān kè jīng 》、《 tiān zhù shān míng 》 děng 。 yīn shān záo shí ， shū xiě cháng suí shí shì 'ér chéng ； yòu yīn shí zhì bù tóng ， juān kè yě yòu suǒ bù tóng 。《 shí mén míng 》 shū fǎ chāo yì shū dàng ， qí bǐ shì cháng 'ér fēi dòng ( jiàn cǎi tú [《 shí mén míng 》 ( bù fēn běi wèi )])。 shān dōng yè xiàn yún fēng shān zhū shí kè ， duō wéi běi wèi zhèng dào zhāo hé běi qí zhèng shù zǔ suǒ shū xiě 。 qí zhōng 《 zhèng xī xià bēi 》 jié zì kuān bó ， yòng bǐ fāng yuán jié hé ， yuán jìn zhōng yòu zhuàn lì yí yùn ， wéi wèi bēi zhī jīng pǐn （ jiàn cǎi tú [《 zhèng xī xià bēi 》 ( bù fēn běi wèi )]）。《 tài shān jīn gāng jīng 》 wéi lì shū zhī biàn tǐ , yīn cháng qī fēng huà bō shí ， jiàn qù lēng jiǎo ， chéng yuán hún zhī bǐ huà ， gù shí chū qí tài 。 [《 sōng gāo líng miào bēi 》 ( běi wèi )] běi cháo mù zhì shù liàng zhī duō wéi qián suǒ wèi yòu ， qí shū fǎ yě jí wéi duō yàng 。 zhì shí yīn tǐ jī jiào xiǎo ， shí zhì jīng xì ， shū xiě biàn lì ， kě yǐ fā huī shū fǎ de yòng bǐ tè sè ， ér juān kè xì nì néng biǎo dá bǐ huà zhī biàn huà ， yóu yú cháng qī mái zài mù zhōng ， hěn shǎo sǔn shāng ， shì gǔ dài shū fǎ de zhòng yào zī liào 。 běi wèi mù zhì shū fǎ fēng gé yuē yòu shù zhǒng ，《 yuán jiǎn mù zhì 》、《 yuán yǔ mù zhì 》、《 yuán quán mù zhì 》、《 yuán xiǎn mù zhì 》、《 yuán zhēn mù zhì 》、《 cháng jì fán mù zhì 》、《 sī mǎ xiǎn zī mù zhì 》 děng wéi yī tǐ shì ， jié tǐ shāo xié ， yòng bǐ gōng zhěng xiù lì ， diǎn huà fǔ yǎng ， yǐ chún shǔ chéng shú de jiē fǎ 。《 diāo zūn mù zhì 》、《 cuī jìng yōng mù zhì 》 cóng shǔ zhè yī lèi ，《 diāo zūn mù zhì 》 yōng róng hún hòu , yòng bǐ níng liàn , wéi shàng liè mù zhì suǒ bù jí ；《 cuī jìng yōng mù zhì 》 yóu yú kè fǎ biàn huà ， yòng dāo yòu cū xì shēn qiǎn bù tóng ， gù chǎn shēng zòng héng shǐ zhuǎn bùwèi fǎ dù suǒ jū de tè shū qù wèi 。《 sī mǎ mù zhì 》、《 zhāng hēi nǚ mù zhì 》 wéi yī lèi ， jié tǐ biǎn píng ， yòng bǐ sì duō cè fēng ， yòu duān zhuāng xiù lì de qù wèi 。《 sī mǎ jǐng hé qī mèng shì mù zhì 》、《 huáng fǔ mù zhì 》、《 liú yù mù zhì 》、《 lǐ bì mù zhì 》、《 lǐ chāo mù zhì 》、《 jū yàn yún mù zhì 》、《 wú gāo lí mù zhì 》 děng miàn mào gè bù xiāng tóng ， dà dǐ yóu yú dāo fǎ bù tóng 'ér xíng chéng de 。 běi wèi yǐ hòu mù zhì shū tǐ jiàn qū shū dàng píng zhěng ， běi wèi mào mì hún hòu de shū fēng yǐ jiàn qū mǐn miè ， rú dōng wèi zhī 《 gāo zhàn mù zhì 》、《 liú yì mù zhì 》、《 wáng sēng mù zhì 》， běi qí zhī 《 cuī mù zhì 》 dōushì zhè lèi shū fēng de dài biǎo 。 běi cháo xiě jīng bǎo liú dào jīn tiān de bǐ jiào duō ， dà dū zài dūn huáng mò gāo kū zàngjīng dòng fā xiàn 。 qí shū fǎ bǐ jiào yòu dài biǎo xìng de rú ： běi jīng tú shū guǎn cáng běi wèi yán chāng 'èr nián (531)《 huá yán jīng juàn 》 juàn bā , gù gōng bó wù yuàn cáng yán chāng 'èr nián 《 huá yán jīng 》 juàn sì shí yī （ cǐ juàn mò shǔ “ dūn huáng zhèn jīng shēng cáo fǎ shòu suǒ xiě ”） , běi jīng tú shū guǎn cáng běi zhōu tiān hé yuán nián (566)《 dà bān niè jīng 》 juàn jiǔ děng 。 dà dǐ běi wèi xiě jīng yòng bǐ chén zhe , fēng gé chún pǔ , bǐ huà dùn cuò míng xiǎn ， suī bǎo liú yī xiē lì yì ， dàn yǐ shì chún cuì jiē shū ， dào běi zhōu jiàn qū gōng zhěng xiù yì ， yǐ xiàng suí táng shū fēng guò dù 。 běi wèi chū qī cuī 、 lú liǎng jiā zú duō yǐ shū fǎ zhù míng ， qí zhōng yǐ cuī hào chéng jiù zuì dà ， běi wèi shū fǎ duō shòu tā men yǐng xiǎng ， shāo hòu yòu zhèng dào zhāo 。 běi zhōu yòu zhào wén yuān 。 míng bù zài yú shǐ jí 'ér yòu bēi kè chuán yú shì de yòu zhū yì zhāng 、 xiāo xiǎn qìng 、 wáng yuǎn 、 wáng cháng rú děng 。 shū fǎ lǐ lùn zài wèi jìn nán běi cháo shí dài yě dé dào fán róng hé fā zhǎn 。 zhōng guó shū fǎ jīng guò liǎng hàn 、 wèi 、 jìn de fā zhǎn ， gè zhǒng shū tǐ dōuyǐ chéng shú 。 yīn cǐ , zài cuò zōng fù zá de fā zhǎn guò chéng zhōng ， yào xún yì qí fā zhǎn lì shǐ , biàn yòu shū tǐ yuān liú pài de tàn suǒ hé tǎo lùn 。 yòu yīn shū fǎ jiā fēng qǐ ， ér gè yòu shàn cháng , yào shōu cáng pǐn dì , biàn yòu shū fǎ jiā míng lù hé pǐn píng yī lèi de zhù zuò 。 cǐ wài , shū fǎ jì qiǎo de yán jiū , yě jiào liǎng hàn shí qī wéi guǎng fàn hé shēn rù 。 wèi jìn nán běi cháo shū fǎ lǐ lùn zhù zuò zhù yào yòu ： wèi héng 《 sì tǐ shū shì 》、 suǒ jìng 《 cǎo shū shì 》、 yáng xīn 《 cǎi gǔ lái néng shū rén míng 》、 wáng 《 gǔ jīn wén zì zhì mù 》、 wáng sēng qián 《 lùn shū 》、 yú 《 lùn shū biǎo 》、 xiāo yǎn 《 guān zhōng yáo shū fǎ shí 'èr yì 》、《 yǔ táo yǐn jū lùn shū qǐ 》、 yǔ jiān wú 《 shū pǐn 》、 yuán 'áng 《 gǔ jīn shū píng 》、 jiāng shì 《 lùn shū biǎo 》 děng 。 wáng jìng xiàn bǎi kē cí diǎn Encyclopedia Sanguo-Liangjin-Nanbeichao shufa
sān guó - liǎng jìn - nán běi cháo shū fǎ
zhōng guó sān guó 、 liǎng jìn 、 nán běi cháo shí dài shì gè zhǒng shū tǐ jiāo xiāng fā zhǎn de shí qī 。 zhè shí ， lì shū yǐ zǒu dōng hàn mò nián chéng shì huà de mò lù ， jiē shū qū xiàng chéng shú ， cǎo shū jīng zhāng cǎo jiē duàn fā zhǎn chéng jīn cǎo ， xíng shū zài lì jiē dì biàn guò chéng zhōng cóng chǎn shēng jīng guò fā zhǎn dào chéng shú ， yǒng xiàn chū liǎo zhòng duō zhù míng shū fǎ jiā ， chǎn shēng liǎo xǔ duō zhòng yào de shū fǎ lǐ lùn zhù zuò ， chéng wéi zhōng guó shū fǎ shǐ shàng guāng huī càn làn de shí dài 。
wèi 、 xī jìn shū fǎ cóng sān guó dào xī jìn ， lì shū réng shì guān fāng tōng xíng de shū tǐ ， dāng shí de bēi kè dà dū yòng lì shū xiě chéng 。 cáo wèi zhù míng de bēi kè yòu ：《 shàng zūn hào bēi 》、《 shòushàn biǎo bēi 》、《 kǒng xiàn bēi 》、《 huáng chū cán bēi 》、《 fàn shì bēi 》 ( jiàn cǎi tú 《 fàn shì bēi 》 ( bù fēn sān guó · wèi ))、《 wáng jī cán bēi 》、《 sān tǐ shí jīng 》 děng 。《 shàng zūn hào bēi 》 hé 《 shòushàn biǎo bēi 》 jūn wéi cáo pī chēng dì 'ér lì ， shì diǎn xíng de guān fāng lì shū ， shū tǐ fāng zhèng 、 qì dù zhuāng yán ， yǐ biǎo shì bēi wén de zūn yán ； bēi kè bǐ huà dōushì fāng lēng de jiān jiǎo ， yóu yú guòfèn qiáng diào bō tiǎo de zhuāng shì xiào guǒ ， yīn 'ér jiáo róu zào zuò ， hěn shǎo yòu shēng qù 。 qí zhōng shǎo shù rú 《 huáng chū cán bēi 》， fēng gé bǐ jiào duān zhuāng xiù lì 。 chú zhuāng yán de bēi jié wài ， yòu yī xiē shì suí yì shū xiě hé juān kè de bēi shí ， rú 《 bào jì shén zuò 》、《 bào juān shén zuò 》、《 lǐ bāo kāi tōng gé dào tí míng 》 děng ， fēng gé lèi sì jiǎn dú shū fǎ ， yòu zì rán xiāo sǎ de yì qù 。 zhèng shǐ shí (240～ 249) suǒ lì de 《 sān tǐ shí jīng 》， měi zì shū xiě gǔ wén 、 zhuàn shū 、 lì shū sān tǐ ， běi wèi jiāng shì 《 lùn shū biǎo 》 rèn wéi shì hán dān chún suǒ shū ， zhè shí qī nán fāng sūn wú de bēi kè hé wèi kè bù tóng ， zhù míng bēi kè yòu 《 tiān fā shén chèn bēi 》、《 chán guó shān bēi 》、《 gǔ lǎng bēi 》 děng 。《 tiān fā shén chèn bēi 》 bǐ yì zài zhuàn 、 lì zhī jiān ， jié tǐ yǐ yuán yù fāng ， shì xiǎn jú kuān ， xià bǐ chù rú zhǎn jié ， qì shì xióng wěi qí zì ， shì miàn mào dú tè de shū fǎ zuò pǐn 。 ( jiàn cǎi tú 《 tiān fā shén chèn bēi 》 ( bù fēn sān guó · wú ))。《 gǔ lǎng bēi 》 shì lì shū xiàng jiē shū guò dù de zì tǐ , bǐ huà yǐ qù bō tiǎo , dàn jiē shū de bǐ fǎ shàng wèi chéng shú 。《 chán guó shān bēi 》 wéi zhuàn shū ， bǐ fǎ hún hòu ， jié fǎ yǔ lì fǎ yòu xiāng tōng chù ， yě shì hěn yòu tè sè de zhuàn shū 。
shòushàn biǎo bēi 》 ( sān guó wèi )
cáo zhēn bēi 》 ( sān guó wèi )
xī jìn yīn jìn zhǐ lì bēi , liú chuán fēng bēi jù jié jiào shǎo , zhù míng bēi kè 《 fú xiū bēi 》、《 rèn chéng tài shǒu sūn fū rén bēi 》、《 qí tài gōng lǚ wàng biǎo 》、《 zhǐ yáng yáng shén dào jué 》、《 dà jìn huáng dì sān lín bì yōng bēi 》 děng ， dōushì gōng zhěng de lì shū 。《 dà jìn huáng dì sān lín bì yōng bēi 》 yīn chū tǔ jiào wǎn ， zì huà qīng xī rú xīn kè ， kě kàn dào dāng shí lì shū de yòng bǐ miàn mào 。
xī jìn jìn zhǐ lì bēi , mù zhì yīn cǐ zhú jiàn xīng qǐ , hé nán běi cháo de mù zhì bù tóng ， tā shí jì shì fàng zài mù zhōng de xiǎo xíng mù bēi 。 xī jìn mù zhì zhù míng de yòu 《 jìn guǎn luò mù zhì 》、《 chéng huàng bēi 》、《 jiǎ chōng qī guō huái jiù míng 》、《 zuǒ □ mù zhì 》、《 xún yuè jí qī liú jiǎn xùn mù zhì 》、《 wáng jùn qī huá fāng mù zhì 》、《 shí □ mù zhì 》、《 shí dìng mù zhì 》 děng ， qí shū fēng hé jìn bēi kè dōushì qiáng diào fāng lēng tiǎo fǎ de lì shū ， qí zhōng 《 wáng jùn qī huá fāng mù zhì 》 qì shì xióng hún jiào yòu tè sè 。 lì shū dào dōng hàn ， yǐ zhēn dēng fēng zào jí jiē duàn 。 cǐ hòu bēi kè lì shū guòfèn zhuī qiú bō tiǎo de zhuāng shì xìng ， biàn xiāo sǎ zì rán de tiǎo jiǎo wéi lēng jiǎo zhěng qí de tiǎo fǎ ， bō shì qū xiàng fāng zhí ， qǐ bǐ qiáng diào fāng jié ， qiān piān yī lǜ ， yīn cǐ jīng měi duō zī de hàn lì zǒu xiàng mò lù 。 zhè zhǒng dìng xíng huà de lì shū dào wèi 、 jìn ， gèng shì jiāng hé rì xià ， lìng yī fāng miàn jiǎn yuē shěng biàn de jiē shū xīng qǐ ， zhè yàng jiē shū qǔ dài lì shū jiù chéng liǎo bì rán de qū shì 。
sān guó 、 liǎng jìn shí qī liú cún dào jīn tiān de mò jì dà dū shì xiě jīng 、 jiǎn dú hé cán zhǐ 。 liú chuán yòu xù de shū fǎ jiā mò jì , shì xī jìn lù jī xiě de 《 píng fù tiē 》。《 píng fù tiē 》 de zì tǐ shǔ yú zhāng cǎo ， tā hé chū tǔ de hàn jìn jiǎn dú zhāng cǎo hěn xiāng sì , suī rán zhǐ zhì pí bì , zì yòu shāng quē ， dàn réng néng kàn jiàn yòng bǐ de tǐng jiàn hé pǔ zhuō de fēng gé ( jiàn cǎi tú 《 píng fù tiē 》 ( dōng jìn ))。 xī jìn zhù míng de xiě běn yòu xīn jiāng chū tǔ de liǎng zhǒng 《 sān guó zhì 》 xiě běn cán juàn ， shū fǎ zài lì jiē zhī jiān , nà bǐ zhì zhòng , yòu pǔ zhuō de fēng gé 。 cǐ wài rú yuán kāng liù nián (296)《 zhū fó yào jí jīng 》 cán juàn , shū xiě fēng gé hé 《 sān guó zhì 》 cán juàn xiāng sì 。 xīn jiāng luóbùpō gǔ lóu lán yí zhǐ céng fā xiàn yī pī mò shū de cán zhǐ hé mù jiǎn , cán zhǐ zhōng yòu xī jìn yǒng jiā yuán nián (307) hé yǒng jiā sì nián de nián hào ， zhè pī cán zhǐ dāng shì xī jìn zhì shí liù guó de yí wù ， qí nèi róng chú gōng wén wén shū wài bǎi kē cí diǎn Encyclopedia Sanguo
sān guó
jì dōng hàn 'ér chū xiàn de shí dài chēng hào ， yóu yú wèi 、 shǔ 、 wú sān gè guó jiā dǐng lì 'ér dé míng 。 sān guó shǐ yú 220 nián wèi guó dài hàn ， zhōng yú 265 nián jìn guó dài wèi 。 dàn shǐ jiā wǎng wǎng yǐ 190 nián dǒng zhuó xié hàn xiàn dì lí kāi luò yáng wéi sān guó shàng xiàn ， yǐ 280 nián jìn miè wú wéi sān guó xià xiàn 。
sān guó jú miàn de xíng chéng dōng hàn zhōng píng liù nián (189) líng dì sǐ , liú biàn jì lì wéi shǎo dì 。 zhí zhèng de hé tài hòu xiōng hé jìn lián luò xī yuán bā xiào wèi zhī yī de yuán shào ， shā tǒng lǐng bā xiào wèi bīng de huàn guān jiǎn shuò 。 yuán shào 、 hé jìn děng mì móu jìn shā huàn guān ， bìng zhào bìng zhōu mù dǒng zhuó rù luò yáng wéi yuán 。 dāng huàn guān shā hé jìn ， ér yuán shào yòu jìn shā huàn guān zhī shí ， dǒng zhuó shuài bīng rù luò ， jìn lǎn cháo zhèng 。 tā fèi chù shǎo dì ， lìng lì liú xié wéi dì ， jí hàn xiàn dì 。 dǒng zhuó de zhuān héng jī qǐ liǎo dōng hàn cháo chén hé dì fāng mù shǒu de fǎn duì ， niàng chéng dà guī mó de nèi zhàn 。
dǒng zhuó rù luò hòu ， yuán shào chū bēn jì zhōu ， dōng jùn tài shǒu qiáo mào jiǎ dōng hàn sān gōng míng yì ， yào qiú zhōu jùn xīng bīng tǎo fá dǒng zhuó ， guān dōng zhōu jùn fēn fēn xiǎng yìng 。 tā men fēn tún yào hài ， tuī yuán shào wéi méng zhù ， xiàngjī jìn gōng dǒng zhuó 。 chū píng yuán nián (190), dǒng zhuó bì guān dōng bīng fēng ， xié chí hàn xiàn dì xī qiān cháng 'ān 。 guān dōng lián jūn běn shì wū hé zhī zhòng ， bǐ cǐ qī zhà bìng tūn ， bù jiǔ jiù fēn bēng lí xī liǎo 。 chū píng sān niáncháng'ān bīng biàn ， dǒng zhuó bèi shā ， guān zhōng hùn luàn bù yǐ 。
jīng guò jī liè de hùn zhàn yǐ hòu ， dào jiàn 'ān yuán nián (196) shí , quán guó xíng chéng xǔ duō gē jù qū yù ： yuán shào zhàn jù jì 、 qīng 、 bìng sān zhōu ， cáo cāo zhàn jù yǎn 、 yù 'èr zhōu ， hán suì 、 mǎ téng zhàn jù liáng zhōu , gōng sūn zàn zhàn jù yōu zhōu , gōng sūn dù zhàn jù liáo dōng ， táo qiān 、 liú bèi 、 lǚ bù xiān hòu zhàn jù xú zhōu ， yuán shù zhàn jù yáng zhōu de huái nán bù fēn ， liú biǎo zhàn jù jīng zhōu , liú zhāng zhàn jù yì zhōu , sūn cè zhàn jù yáng zhōu de jiāng dōng bù fēn ， shì xiè zhàn jù jiāo zhōu 。 cǐ wài ， zhāng lǔ yǐ dào jiào de zǔ zhì xíng shì bǎo jù hàn zhōng dì qū ， zhì jì jiǔ yǐ zhì mín 。 zài zhè xiē gē jù zhě zhōng ， shì lì zuì qiáng yě zuì huó yuè de shì yuán shào hé cáo cāo （ jiàn wèi wǔ dì cáo cāo ）。
dǒng zhuó rù luò hòu , cáo cāo táo zhì chén liú （ jīn hé nán kāi fēng dōng nán ） , jù bīng fǎn kàng , chéng wéi guān dōng lián jūn de yī zhī 。 chū píng sān nián , tā zài jì běi （ jīn shān dōng cháng qīng nán ） yòu jiàng huáng jīn jūn sān shí wàn zhòng ， xuǎn qí jīng ruì ， biān wéi qīng zhōu bīng ； yòu lù xù shōu nà yī xiē háo qiáng dì zhù wǔ zhuāng 。 jiàn 'ān yuán nián ， tā bǎ hàn xiàn dì qiān dào xǔ xiàn ( jīn hé nán xǔ chāng dōng )， qǔ dé liǎo xié tiān zǐ yǐ lìng bù chén zhī shì ； yòu tún tián jī gǔ ， yǐ xù jūn zī 。 jiàn 'ān wǔ nián ， cáo cāo yǔ yuán shào liǎng jūn jìn xíng guān dù zhī zhàn ， cáo cāo yǐ ruò shèng qiáng , quán jiān yuán jūn zhù lì ; yòu lì yòng yuán shào 'èr zǐ de máo dùn gōng zhàn yuán shì de yè chéng ， xiāng jì zhàn lǐng qīng 、 jì 、 yōu 、 bìng sì zhōu zhī dì ， tǒng yī liǎo zhōng yuán dì qū 。 jiàn 'ān shí 'èr nián ， cáo jūn chū lú lóng sài （ jīn hé běi zūn huà xī běi ）， dǎ bài qīn rǎo běi fāng de wū huán 。
jiàn 'ān shí sān nián ， cáo jūn nán xià ， gōng zhàn liú biǎo zhī zǐ liú cóng suǒ jù de jīng zhōu 。 yǐ tuō yú jīng zhōu de liú bèi xiàng nán bēn táo 。 jiāng dōng de lǔ sù shòu sūn quán zhī mìng yǔ liú bèi huì wù , shāng tǎo duì cè ， zhū gé liàng yòu shòu liú bèi zhī mìng , yú chái sāng （ jīn jiāng xī jiǔ jiāng xī nán ） yǔ sūn quán jié méng ， gòng kàng cáo jūn 。 sūn 、 liú lián jūn yǐ shǎo shèng duō ， dà bài cáo jūn shuǐ shī yú chì bì （ yī bān rèn wéi zài jīn hú běi pú qí xī běi ， cháng jiāng nán 'àn ）， pò shǐ cáo jūn tuì huí zhōng yuán 。 zhè jiù shì jué dìng nán běi xiāng chí jú miàn de chì bì zhī zhàn 。 cáo cāo běi guī yǐ hòu ， yòng bīng yú guān zhōng 、 lǒng xī ， bǎ tǒng yī fàn wéi kuò jí zhěng gè běi fāng 。
hú běi xiāng fán gǔ lóng zhōng
jiàn 'ān shí liù nián ， liú bèi shuài bù jìn rù yì zhōu ， zhú bù zhàn jù liǎo yuán lái liú zhāng （ liú yān zhī zǐ ） de dì pán 。 èr shí sì nián ， liú bèi cóng cáo jūn shǒu zhōng duó dé hàn zhōng ， jù shǒu jīng zhōu de guān yǔ yě xiàng cáo jūn fā qǐ jìn gōng ， dàn shì sūn quán qiǎn jūn xí shā guān yǔ ， zhàn lǐng jīng zhōu quán bù ， gé sān xiá yǔ liú bèi jūn xiāng chí 。
hàn yán kāng yuán nián (220) yī yuè , cáo cāo sǐ ； shí yuè ， zǐ cáo pī chēng dì （ jí wèi wén dì cáo pī ）， guó hào wèi , dū luò yáng ， jiàn yuán huáng chū 。 221 nián ， liú bèi zài chéng dū chēng dì （ jí hàn zhāo liè dì liú bèi ）， guó hào hàn ， shì chēng shǔ ， yòu chēng shǔ hàn ， jiàn yuán zhāng wǔ 。 sūn quán yú 221 nián jiē shòu wèi guó fēng hào , zài wǔ chāng chēng wú wáng 。 222 nián , shǔ jūn chū xiá yǔ wú jūn xiāng chí yú yí líng （ jīn hú běi yí dū jìng ），□ tíng yī zhàn ， bèi wú jiāng lù xùn jī bài , tuì huí shǔ zhōng 。 229 nián , sūn quán zài wǔ chāng chēng dì （ jí wú dà dì sūn quán ） , hòu qiān dū jiàn yè （ jí jiàn kāng ） , jiàn lì wú guó 。□ tíng zhī zhàn yǐ hòu bù jiǔ , shǔ 、 wú huī fù jié méng guān xì ， gòng kàng cáo wèi 。 nán běi zhī jiān suī rán hái cháng yòu zhàn shì fā shēng ， yòu shí guī mó hái bǐ jiào dà ， dàn shì zǒng de shuō lái ， lì liàng dà tǐ píng héng ， dǐng zú zhī shì wéi chí liǎo sì shí yú nián zhī jiǔ 。
sān guó jiāng yù ， dà tǐ wèi dé běi fāng ， shǔ dé xī nán dì qū ， wú dé dōng nán dì qū 。 wèi Sanguo-liangjin-Nanbeichao gongyi meishu
sān guó - liǎng jìn - nán běi cháo gōng yì měi shù
zhōng guó sān guó 、 liǎng jìn 、 nán běi cháo , cóng 3 shì jì chū zhì 6 shì jì mò , cháng dá 4 gè shì jì 。 yóu yú zhè yī shí qī zhèng zhì shàng chǔyú fēn liè 、 dòng luàn jú miàn ， gōng yì měi shù chǔyú fā zhǎn de dī cháo jiē duàn ， dàn quán guó gè dì qū qíng kuàng bù píng héng 。 běi fāng dì qū zāo shòu zhàn luàn pò huài bǐ jiào yán zhòng ； nán fāng ， tè bié shì jiāng nán guǎng dà dì qū ， zhàn luàn jiào shǎo ， shè huì xiāng duì 'ān dìng ， jiā shàng zhè yī shí qī de shǒu gōng yè zhě yǐ jīng kě yǐ yǔn xǔ zài yī dìng fàn wéi nèi dú zì jīng yíng ， néng gòu bǐ jiào zì yóu dì jìn xíng shēng chǎn jì shù de gǎi zào ， suǒ yǐ , mǒu xiē shǒu gōng yè , rú zhì cí yè děng ， zài nán fāng dé dào liǎo hěn dà de fā zhǎn 。 tóng shí ， běi fāng biān jìng dì qū shǎo shù mín zú de jué qǐ jí qí nèi qiān ， cù jìn liǎo gè mín zú zhī jiān zài jīng jì 、 wén huà fāng miàn de xiāng hù jiāo róng ， duì gōng yì měi shù de fā zhǎn yě shì yòu lì de 。 zhè shí qī guǎng wéi liú xíng de fó jiào hé fó jiào yì shù ， shǐ yī bù fēn gōng yì měi shù de zhì zuò zōng jiào huà ， bìng duì gōng yì měi shù tí cái 、 yì shù fēng gé chǎn shēng liǎo zhòng yào de yǐng xiǎng 。 zuò wéi fó jiào xiàng zhēng de lián huā wén de guǎng fàn yìng yòng ， qī qì zhōng jiā □ zào xiàng de fā zhǎn ， jīn shǔ 、 yù shí gōng yì zhōng de dà liàng fó xiàng de chǎn shēng ， chéng wéi zhè yī shí qī gōng yì měi shù de shí dài tè zhēng zhī yī 。 chéng jiù zuì tū chū de shì táo cí gōng yì ， qí tā rú zhì xiù 、 jīn shǔ 、 qī qì 、 bō lí děng gōng yì yědōu yòu bù tóng chéng dù de fā zhǎn 。
táo cí gōng yì chéng jiù tū chū de shì qīng cí shēng chǎn 。 zhè shí qī nán fāng qīng cí de zhù yào chǎn dì shì zhè jiāng 、 jiāng sū hé jiāng xī děng dì 。 qí zhōng yóu yǐ zhè jiāng de qīng cí zuì zhù míng 。 zhè jiāng běi bù 、 zhōng bù hé dōng nán bù de guǎng dà dì qū jūn jiàn yòu yáo chǎng 。 tā men fēn bié shǔ yú yuè yáo 、 ōu yáo 、 wù zhōu yáo hé dé qīng yáo 4 gè xì tǒng 。 yuè yáo xì tǒng de zhù yào yáo chǎng fēn bù zài jīn zhè jiāng yú yáo 、 shàng yú yī dài ， ōu yáo xì tǒng de zhù yào yáo chǎng fēn bù zài jīn zhè jiāng nán bù de wēn zhōu yī dài ， wù zhōu yáo xì tǒng de zhù yào yáo chǎng fēn bù zài jīn zhè jiāng zhōng bù de jīn huá dì qū ， dé qīng yáo xì tǒng de zhù yào yáo chǎng fēn bù zài háng jiā hú píng yuán xī duān 。 qí zhōng ， fā zhǎn zuì kuài 、 yáo chǎng fēn bù zuì guǎng 、 cí qì zhì liàng zuì gāo de shì yuè yáo xì tǒng 。 zhè yī xì tǒng de cí qì ， zài chéng xíng fāng fǎ shàng ， chú lún zhì jì shù yòu suǒ tí gāo wài ， hái cǎi yòng liǎo pāi 、 yìn 、 lòu 、 diāo 、 duī hé mó zhì děng fāng fǎ ， yīn 'ér qì wù pǐn zhǒng fán duō ， shì yàng xīn yíng ， dá dào liǎo shí yòng yǔ měi guān de wán mǎn jié hé 。 cí qì tāi zhì jiān yìng xì nì ， chéng qīng huī sè ， yòu sè chún jìng ， shì zhè yī shí qī qīng cí chǎn pǐn zhōng de jiǎo jiǎo zhě 。 jiāng sū de qīng cí chǎn dì zhù yào zài yí xīng xiàn dīng shǔ zhèn tānɡ dù fù jìn ， yīn gāi dì lí jūn shān bù yuǎn ， gù chēng jūn shān yáo ， qí shí dài zài dōng wú hòu qī dào xī jìn 。 tā suǒ shēng chǎn de qīng cí zài zào xíng hé zhuāng shì shàng yǔ yuè yáo de fēng gé xiāng tóng ， zhǐ shì pǐn zhǒng 、 zhì liàng xùn yú yuè yáo 。 jiāng xī de qīng cí shēng chǎn ， yuē shǐ yú sān guó shí qī ， xī jìn shí yǐ yòu jiào dà fā zhǎn ， zhù yào chǎn dì zài jiāng xī fēng chéng luó hú yī dài 。 suǒ chǎn qīng cí de zào xíng yǔ zhuāng shì jūn hěn jiǎn pǔ ， bù rú tóng qī de yuè yáo chǎn pǐn yōu měi 。 qí tā rú cháng jiāng zhōng 、 shàng yóu de sì chuān 、 hú nán 、 hú běi děng dì qū ， yuē cóng jìn dài qǐ yě kāi shǐ shè yáo shāo zhì qīng cí 。
zài nán fāng qīng cí fā dá de jī chǔ shàng ， běi fāng qīng cí shēng chǎn yě fā zhǎn qǐ lái 。 kǎo gǔ fā jué biǎo míng ， běi fāng qīng cí yuē shǐ yú běi wèi wǎn qī 。 zhì jīn chú shān dōng zī bó fā xiàn yòu běi cháo qīng cí yáo zhǐ wài ， qí tā dì qū hái hěn shǎo fā xiàn qīng cí yáo zhǐ 。 dàn shì ， mù zàng chū tǔ de běi cháo qīng cí qì hěn duō 。 qí zhōng yǐ hé běi shěng chū tǔ de shù liàng zuì duō ， zhì liàng yě zuì gāo ， 1948 nián zài jǐng xiàn fēng shì mù qún chū tǔ de yī pī qīng cí , shì zhōng guó zuì zǎo fā xiàn de běi fāng qīng cí , tā de nián dài yuē zì běi wèi zhì suí chū 。 zhè pī qīng cí zhù yào shì rì yòng qì mǐn ， rú hú 、 gāng 、 bēi 、 wǎn 、 tuō bēi 、 dà pán děng 。 zuì yòu tè sè de shì fēng zǐ huì hé zǔ shì mù chū tǔ de 4 jiàn yǎng fù lián huā zūn , bù jǐn tǐ jī gāo dà （ zuì gāo dá 60 duō lí mǐ ）， zào xíng xióng hún ， ér qiě zhuāng shì huá lì ， jí zhōng yùn yòng liǎo yìn tiē 、 kè huà hé duī sù děng yì shù shǒu fǎ ， shì běi fāng qīng cí zuì yòu dài biǎo xìng de zuò pǐn 。 dàn cóng zǒng tǐ shàng kàn běi fāng qīng cí tāi zhì bǐ jiào cū cāo ， tāi yī bān chéng huī sè ， yòu céng jiào bó ， duō xì wén piàn ， chéng huī lǜ huò huáng lǜ sè ， yòu xiē jǐn shī bàn yòu ， qiě bù hěn jūn yún ， gōng yì jì shù bù gòu chéng shú 。 yóu yú běi fāng qīng cí de yáo zhǐ xiàn zài fā xiàn de hái hěn shǎo ， duì běi fāng qīng cí de yán jiū hái yòu dài yú jìn yī bù shēn rù 。
zhè shí qī qīng cí de zào xíng hé wén shì jūn fù yòu tè sè ， pǐn zhǒng hé zào xíng rì yì fēng fù 。 zhù yào pǐn zhǒng yòu pán kǒu hú 、 tuò hú 、 guàn 、 pén 、 bō 、 wǎn 、□ ( duō zǐ hé )、 shuǐ yú 、 yàn 、 xiāng xūn 、 jī tóu hú 、 dēng hǔ zǐ děng ， fǎn yìng liǎo cí qì bǎi kē cí diǎn Encyclopedia Sanguo-Liangjin-Nanbeichao huihua
sān guó - liǎng jìn - nán běi cháo huì huà
zhōng guó cóng sān guó dǐng zhì kāi shǐ zhì suí wáng cháo jiàn guó wéi zhǐ de huì huà yì shù 。 zhè yī shí qī , shàng qǐ sān guó cáo wèi , zhōng lì xī jìn 、 dōng jìn 、 shí liù guó ， xià qì nán běi cháo zhì suí tǒng yī , lì shí 369 nián 。 cǐ jiān de huì huà ， zài zhěng gè zhōng guó huì huà fā zhǎn lì chéng zhōng zhàn yòu tè shū zhòng yào de dì wèi 。
zhè yī shí qī dà bù shí jiān xiàn yú zhàn luàn ， guó tǔ cháng qī fēn liè ， cháo dài pín fán gēngdié ， shì zú dì zhù de tǒng zhì jí duān fǔ xiǔ ， shēng chǎn lì bù duàn zāo shòu zhàn zhēng de yán zhòng pò huài ， rén mín shēng huó xiàn yú shēn zhòng kǔ nán zhī zhōng ， jiē jí máo dùn yǔ mín zú máo dùn shí fēn jiān ruì 。 dàn lìng yī fāng miàn ， rú jiā míng jiào shī qù tā yuán yòu de wéi xì rén xīn de lì liàng ， xuán xué sī xiǎng fēngmǐ yī shí ， wài lái de fó jiào zài zhōng guó tǔ dì shàng huò dé guǎng fàn chuán bō hé kuáng rè xìn yǎng ， yīn cǐ yòu chéng wéi zhōng guó lì shǐ shàng yī gè shǎo yòu de sī xiǎng huó yuè de shí dài 。 chù zài fēn zhēng bù xī 、 dòng dàng bù 'ān de shè huì zhī zhōng díshì rén jiē céng ， bù lùn tā men chū shēn yú shì zú huò hán mén ， yóu yú pǔ biàn duì xiàn shí shì jiè gǎn dào jué wàng ， ér jìng xiāng chóng shàng fàng dá ， zhuī qiú xiǎng lè 。 tā men xún qiú gè zhǒng jīng shén jì tuō ， huò zé qīng tán xuán xué ， huò zé jì qíng shān shuǐ , huò zé qǐ mù shén xiān , huò zé zì yì shēng sè 。 hái yòu yī bù fēn rén zé xǐ huān rǎn zhǐ yú yì shù de chuàng zuò 、 jiàn shǎng hé pǐn píng děng huó dòng 。 duō zhǒng duō yàng de jīng shén xiǎng lè ， wú jū wú shù de gè xìng fā zhǎn ， wú yí huì gěi zhè yī shí qī huì huà yì shù de kōng qián fā zhǎn zào chéng yòu lì tiáo jiàn 。
huì huà de fā zhǎn jí qí shè huì bèi jǐng zhè yī shí qī huì huà de zhù liú ， réng yán zhe liǎng hàn shí qī qiáng diào huì huà de “ jiàn jiè ” zuò yòng ， sān guó shí cáo zhí rèn wéi :“ shì zhī cún hū jiàn jiè zhě , tú huà yě ”（《 lì dài míng huà jì 》）； hé yàn shuō :“ tú xiàng gǔ xī , yǐ dāng zhēn guī ”（《 jǐng fú diàn fù 》）。 qí liáng shí xiè hè zhù zhāng “ tú huì zhě ， mò bù míng quàn jiè ， zhù shēng chén ”（《 huà pǐn 》）。 zhè xiē guān yú huì huà shè huì gōng néng de lùn duàn ， yǔ dōng hàn shí “ tú xiàng zhī shè ， yǐ zhāo quàn jiè ”，“ tú xiàng bǎi chéng ， yǐ lì fēng sú ”（ jūn jiàn 《 hòu hàn shū 》） de zhù zhāng wán quán yī mài xiāng chéng 。 dāng shí de bì huà hé juàn zhóu huà ， yǐ gǔ shèng xiān xián 、 zhōng chén liè nǚ wéi tí cái zhě bù shèng méi jǔ 。 lì rú sān guó shí wèi guó de jǐ chù gōng diàn zhī nèi ， huò zé huà “ lì xiàng xián shèng ” de bì huà (《 wèi dū fù 》 )， huò zé huà jiāng hòu 、 mèng mǔ 、 fán jī 、 zhōng lí chūn 、 bān jié yú děng liè nǚ gù shì de bì huà （《 jǐng fú diàn fù 》）。 liǎng jìn jí nán běi cháo shí ， xī liáng lǐ □ yú dūn huáng jìng gōng táng huà “ shèng dì míng wáng 、 zhōng chén xiào zǐ 、 liè shì zhēn nǚ ” (《 jìn shū 》 )； běi wèi tài hé (477～ 499) nián jiān yú píng chéng huáng xìn táng huà “ gǔ shèng 、 zhōng chén 、 liè shì zhī róng ”（《 shuǐ jīng zhù 》）。 cǐ wài xiàng 《 liè nǚ tú 》、《 xiào jīng tú 》、《 kǒng zǐ shí dì zǐ tú 》 zhī lèi ， yī zhí shì dāng shí jí qí liú xíng de tí cái 。 lìng yī fāng miàn ， yóu yú dāng shí fó jiào zài zhōng guó běi fāng hé nán fāng ， dé dào liǎo yī pī tǒng zhì zhě de dà lì zhī chí hé tí chàng , qǐ dào liǎo gǒng gù fēng jiàn tǒng zhì de qiáng dà jīng shén zhī zhù de zuò yòng , fó jiào wéi chōng fēn fā huī tā nà “ wéi xíng xiàng yǐ jiào rén ” de zuò yòng ， biàn bù yí yú lì dì jiè zhù huì huà zhí guān jù tǐ de gǎn rén xíng xiàng ， yǐ zuò wéi tā yòu lì de xuān chuán shǒu duàn 。 zhè yī shí qī dà guī mó chū xiàn de fó jiào sì tǎ 、 shí kū bì huà hé wéi shù gèng duō de fó jiào xíng xiàng 、 juàn zhóu huà ， qí suǒ huà fó 、 pú sà xiàng yǐ jí fó chuán tú 、 fó běn shēng gù shì tú zhī lèi ， mò bù shì wèile xuān yáng fó tuó de pǔ dù zhòng shēng 、 fó fǎ wú biān guǎng dà 。 tōng guò tú huà xíng xiàng ， shǐ rén men xiāng xìn fó jiào jiào yì ， yǐ qī zuì zhōng dá dào yòu rú nán cháo sòng wén dì suǒ shuō de “ ruò shǐ shuài tǔ zhī bīn ， jiē chún cǐ huà （ zhǐ fó jiào huà ）， zé wú zuò zhì tài píng ， fū fù hé shì ” de mùdì 。 dào jiào huì huà suī bù rú fó jiào huì huà xīng shèng ， dàn qí dì wèi yě bù róng hū shì 。 cóng yáo zuì 《 xù huà pǐn 》 yòu “ huà yòu liù fǎ ， zhēn xiān ( jí dào xiàng ) wéi nán ” zhī shuō ， hé zhè yī shí qī dào jiào tí cái de huì huà zuò pǐn yòu wèi xié 《 shén xiān huà 》、 shǐ jìng wén 《 huáng dì shēng xiān tú 》、 xiè hè 《 ān qī xiān shēng tú 》、 liáng yuán dì xiāo yì 《 fú róng hú jiào dǐng tú 》 zhī lèi zuò pǐn lái kàn ， kě zhī dāng shí dào xiàng huà yǐ chéng wéi yī gè dú lì de huà kē 。
suí zhe zhè yī shí qī wén rén shì dà fū men duì jīng shén shēng huó yù lái yù gāo de zhuī qiú hé gè gè wén huà zhǒng lèi zhī jiān de hù xiāng yǐng xiǎng ， huì huà tí cái zhǒng lèi zài yuán yòu de jī chǔ shàng rì yì kuò dà ， bìng kāi shǐ xiàng fēn kē fā zhǎn 。 rén wù huà fāng miàn , chū xiàn liǎo hòu rén suǒ wèi de “ jìn shàng gù shí ” de qíng kuàng 。 gù shí huà , chú liǎo miáo xiě “ jiàn jiè ” zuò yòng de liǎng hàn yǐ lái de chuán tǒng tí cái wài ， hái yòu de qǔ cái yú wén xué zuò pǐn ， rú wèi xié huà 《 shī · běi fēng tú 》， gù kǎi zhī huà 《 mù yàn tú 》 n.: the Three Kingdoms-Wei, Shu Han and Wu, Three Kingdoms, three kingdoms: Wei, Shu, Wu (A.D. 222-265) v.: the Three Kingdoms--Wei, Shu and Wu--which existed in China proper simultaneously, from A. D. 222 to 265 wǎng yóu zhī sān guó jiāng jūn jūn shì jiā lì shǐ rén wù míng jiāng bǎi kē dà quán cáo cāo xià cháo zhōng guó lì shǐ lì shǐ wén huà yuèfǔ shī jí míng rén měi nǚ wú guó rén wù wú wǔ jiāng diǎn xìng shǔ jūn shī móu shì wén xué dōng hàn kǎo gǔ gǔ dài shǐ hú běi chéng shì dì qū bǎi kē cí diǎn míng sú wén huà zhèng zhì jiā wèi guó gèng duō jiēguǒ ...
chì bì gāo shān sān guó yǎn yì sān guó zhì sān guó rén wù shuài bù tài píng píng yáng níng píng gāo píng guǎng níng hǎi yáng lì xiàn hú xiàn hé dōng jùn hé nèi jùn ān lè ān dìng hàn chāng tài kāng ān guó yǒng níng tài hé qīng lóng jiā hé wǔ píng jiàn píng wén 'ān chāng píng jiàn 'ān jiā píng jiàn chāng jiàn kāng huáng chū jǐng chū dōng wǔ zhāng wǔ hàn 'ān chū píng yán kāng zhèng yuán xián xī jiàn xīng yán xī yán xīng chì wū tài yuán shén fèng yuán xīng bǎo dǐng jiàn héng tiān cè tiān xǐ tiān jì tài xī wǔ chéng zhāo míng huáng wǔ jiàn yuán zhāo wǔ gèng duō jiēguǒ ...
