虔州八境图八首(〔原无引,据它本补。〕)
苏轼(北宋)
《南康八境图》者,太守孔君之所作也,君既作石城,即其城上楼观台榭之所见而作是图也。东望七闽,南望五岭,览群山之参差,俯章贡之奔流,云烟出没,草木蕃丽,邑屋相望,鸡犬之声相闻。观此图也,可以茫然而思,粲然而笑,嘅然而叹矣。苏子曰:此南康之一境也,何従而八乎?所自观之者异也。且子不见夫日乎,其旦如盘,其中如珠,其夕如破璧,此岂三日也哉。苟知夫境之为八也,则凡寒暑、朝夕、雨旸、晦冥之异,坐作、行立、哀乐、喜怒之变,接于吾目而感于吾心者,有不可胜数者矣,岂特八乎。如知夫八之出乎一也,则夫四海之外,诙诡谲怪,《禹贡》之所书,邹衍之所谈,相如之所赋,虽至千万未有不一者也。后之君子,必将有感于斯焉。乃作诗八章,题之图上。
zuò kàn bēn tuān rào shí lóu, shǐ jūn gāo huì bǎi wú yōu。
sān xī qiè bǐ qín tài shǒu, bā yǒng liáo tóng shěn yǐn hóu。
tāo tóu jì mò dǎ chéng hái, zhāng gòng tái qián mù 'ǎi hán。
juàn kè dēng lín wú xiàn sī, gū yún luò rì shì cháng 'ān。
bái què lóu qián cuì zuò duī, yíng yún lǐng lù ruò wéi kāi。
gù rén yìng zài qiān shān wài, bù jì méi huā yuǎn xìn lái。
zhū lóu shēn chù rì wēi míng, zào gài guī shí jiǔ bàn xǐng。
bó mù yú qiáo rén qù jìn, bì xī qīng zhāng rào luó tíng。
shǐ jūn nà xiá rì cān chán, yī wàng cóng lín yī chàng rán。
chéng fó mò jiào líng yùn hòu, zhe biān cóng shǐ zǔ shēng xiān。
què cóng chén wài wàng chén zhōng, wú xiàn lóu tái yān yǔ méng。
shān shuǐ zhào rén mí xiàng bèi, zhǐ xún gū tǎ rèn xī dōng。
yān yún piāomiǎo yù gū tái, jī cuì fú kōng yǔ bàn kāi。
xiǎng jiàn zhī fú guān hǎi shì, jiàng gōng míng miè shì péng lāi。
huí fēng luàn zhàng yù cēncī, yún wài gāo rén shì dé zhī。
shuí xiàng kōng shān nòng míng yuè, shān zhōng mù kè jiě yín shī。