míng dài  (1528nián～1588nián)

 jūn shì lèi Military class： 《liàn bīng shí jì》 yuèdòuqī jì guāngzài百家争鸣dezuòpǐn!!!

　　(1528-11-12 － 1588-01-05) hàn zú， míng dài zhù míng kàng wō jiànglǐng、 mín zú yīng xióng、 jūn shì jiā、 wǔ shù jiā。 zì yuán jìng， hào nán táng， yòu hào mèng zhǔ。 shān dōng dēng zhōu ( jīn shān dōng péng lāi ) rén。 yuán jí hé nán wèi huī。 yī shuō zǔ jí 'ān huī dìng yuǎn， shēng yú shān dōng jǐníng。 yú mǐn、 zhè、 yuè yán hǎi zhū dì kàng jī lái fàn wō kòu， lì shí yú nián， dà xiǎo bā shí yú zhàn， zhōng yú sǎo píng wō kòu zhī huàn。 shàoshí hǎo dú shū， tōng jīng shǐ dà yì。 jiā jìng 'èr shí sān nián (1544) yǐ lì xí fù zhí wéi dēng zhōu wèi zhǐ huī qiān shì。 sān shí 'èr nián， rèn dū zhǐ huī qiān shì， bèi wō shān dōng。 sān shí sì nián， diào rèn zhè jiāng dū sī qiān shì。 xuán jìn cān jiāng。 fēn shǒu níng bō、 shào xīng、 tái zhōu ( jīn zhè jiāng lín hǎi ) sān fǔ。 sān shí liù nián yǐ hé miǎn guān， xuán yǐ píng wāng zhí gōng fù guān， gǎi shǒu tái zhōu、 jīn huá、 yán zhōu ( jīn zhè jiāng jiàn dé dōng běi ) sān fǔ。 shí zhè jiāng duō bèi wō huàn， ér jiù jūn sù zhì bù liáng。 qī jì guāng zhāo mù nóng mín hé kuàng tú， zǔ chéng xīn jūn。 yán míng jì lǜ， shǎng fá bì xìn， bìng pèi yǐ jīng liáng zhàn chuán hé bīng xiè， jīng xīn xùn liàn； tā hái zhēn duì nán fāng duō hú zé de dì xíng hé wō kòu zuò zhàn de tè diǎn， shěn qíng duóshì， chuàng zào liǎo gōng fáng jiān yí de “ yuān yāng zhèn ” zhàn shù， yǐ shí yī rén wéi yī duì， pèi yǐ dùn、 máo、 qiāng、 láng xiǎn、 dāo děng cháng duǎn bīng qì， yīn dí yīn dì biàn huàn duì xíng， líng huó zuò zhàn。 měi zhàn duō jié， shì rén yù wéi“ qī jiā jūn”。
　　
　　 qī jiā jūn
　　
　　 qī jiā jūn chéng jūn yú zhì shì ( xiāng duì míng mò ), suǒ miàn duì de dí rén yǐ wō kòu zhōng de sà mó sǔn rén hé wù liáng hā měnggǔ de qí bīng wéi zhù . qī jiā jūn lài yǐ chéng míng de , shì yán míng de jūn jì , zhí yè huà de xùn liàn shuǐ píng , dōng yà zuì xiān jìn de zhuāng bèi , bǎi zhàn bǎi shèng de zhàn jì hé gāo dá shí yú wàn jí de zhǎn jí jì lù .
　　 qī jiā jūn jiā jìng sān shí bā nián (1559) chéng jūn yú zhè jiāng yì wū , zǒng bīng lì sì qiān rén , zhù lì shì yì wū nóng mín hé kuàng gōng . zì chéng jūn qǐ , dà xiǎo shù bǎi zhàn wèi cháng bài jì . bǐ jiào yòu míng de dà zhàn yòu : jiā jìng sì shí nián tái zhōu zhī yì , jīng xīn hé , huā jiē , shàng fēng lǐng , téng lǐng , cháng shā děng zhàn dǒu , shí sān zhàn shí sān jié , zhǎn shā zhēn wō 3000 yú jí , shāo shā nì bì wú suàn； fú jiàn zhī yì , zǒng bīng lì liù qiān , jīng héng yǔ , niú tián , lín dūn sān zhàn , zhǎn zhēn wō 5000 yú jí , qí zhōng héng yǔ zhī zhàn shì yīcháng jīng cǎi de bù pào xié tóng zuò zhàn , xiān yǐ huǒ pào jī chén wō kòu zhàn chuán bìng hōng jī wō kòu dà yíng , zài yǐ tū jī duì qiáng xíng dēng lù tū pò wō kòu běn zhèn , zhǎn shā wō kòu tóu lǐng . jiā jìng sì shí 'èr nián píng hǎi wèi , xiān yóu , wáng cāng píng , cài pī lǐng sì zhàn , zhǎn zhēn wō 20000 yú , lìng yú guǎng dōng jiǎo miè gòu jié wō kòu de hǎi dào wú píng , zhǎn cóng wō 30000, wú píng táo wáng hǎi shàng .
　　 lóng qìng yuán nián , qī jì guāng jí qí lǎo bù xià 3000 rén diào wǎng jīng shī , dū zhèn jì liáo , biān liàn chē bù qí yíng sān wàn . lóng qìng 'èr nián , duǒ yán bù qiú cháng dǒng hú lí shuài měnggǔ tiě qí 30000 rù kòu , qī jì guāng yǐ chē yíng dǐ dǎng , zì jǐ shuài 8000 chòng qí tū xí dǒng hú lí yá zhàng , quán jiān duǒ yán 30000 tiě qí , fú dǒng hú lí zhí zǐ cháng 'áng , dǒng hú lí jǐn yǐ shēn miǎn , bī dǒng hú lí kòu guān qǐng zuì； wàn lì sān nián , cháng tū shuài wù liáng hā tiě qí 50000 rù kòu , qī jì guāng yòu shuài 8000 chòng qí chū sài bāo chāo , quán jiān 50000 měnggǔ jūn , huó zhuō cháng tū .
　　 zì jiā jìng sān shí bā nián qī jiā jūn chéng jūn dào wàn lì shí yī nián qī jì guāng qù zhí , qī jiā jūn gòng zhǎn jí shí wǔ wàn yú jí , rú guǒ wán quán lùn gōng xíng shǎng , qī jì guāng de jué wèi kě yǐ shēng dào hóu jué jí . zhè zài rì jiǔ chéng píng de wàn lì zhōng xīng shí qī shì hěn kǒng bù de zhàn jì .
　　 qī jiā jūn de wēi míng bìng méi yòu yīn wéi qī jì guāng de qù zhí 'ér dī luò , yǐ qī jiā jūn wéi zhǒng zǐ de zhè bīng yī zhí shì míng hòu qī guó fáng lì liàng de zhù lì , wàn lì cháo xiān zhī yì , zhè bīng shǒu dēng píng rǎng , lì xià tóu gōng , qí zhōng xǔ duō rén hái shì qī jì guāng de lǎo bù xià , rú gōng kè mǔ dān fēng de lǎo jiāng wú wéi zhōng , yuán chóng huàn de guān níng tiě qí zuì chū yě shì yóu liǎng wàn zhè bīng gòu chéng。
　　 qī jiā jūn bǎi zhàn bù bài de yuán yīn zài yú qī jì guāng de zhì jūn sī xiǎng jí wéi xiān jìn , yǐ dōng yà zuì xiān jìn de wǔ qì zhuāng bèi bù duì , hòu táng de shén wēi jiāng jūn pào , fó láng jī pào , dà kǒu jìng de jiā nóng pào fā gòng , niǎo chòng , wō dāo , tiě jiá , qī jiā jūn de zhuāng bèi jué duì shì dōng yà dì yī , shì jiè qián liè . yào zhī dào sān shí nián zhī hòu de rì běn zuì qiáng hàn de sà mó bīng tuán , quán jūn yòu liǎng wàn zhǐ huǒ qiāng , què zhǐ yòu liǎng mén qīng pào , quán rì běn dào liǎo jiāng hù shí dài cái kāi shǐ yòu dà xíng de huǒ pào chū xiàn . ér qī jiā jūn zuò wéi yī zhī dì fāng jūn duì , qí huǒ qì de xiān jìn chéng dù shèn zhì zhí bī jīng dū shén jī yíng .
　　 qī jiā jūn de shèng lì hái jiàn lì zài yán gé shèn zhì shì yán kù de jūn fǎ shàng： rú guǒ zuò zhàn bù lì 'ér zhàn bài , zhù jiāng zhàn sǐ , suǒ yòu piān jiāng zhǎn shǒu； piān jiāng zhàn sǐ , shǒu xià suǒ yòu qiān zǒng zhǎn shǒu qiān zǒng zhàn sǐ , shǒu xià suǒ yòu bǎi zǒng zhǎn shǒu； bǎi zǒng zhàn sǐ , shǒu xià suǒ yòu qí zǒng zhǎn shǒu； qí zǒng zhàn sǐ , shǒu xià duì cháng zhǎn shǒu , duì cháng zhàn sǐ , ér shǒu xià shì bīng méi yòu zhǎn huò , shí míng shì bīng quán bù zhǎn shǒu . zhǎn jí de shǎng cì yě pō fēng , měi yī jí shǎng yín 40 liǎng ! zhè yàng měi gè shì bīng dū huì quán lì zuò zhàn , yī zhí zhàn dǒu dào huò shèng huò shì zhàn sǐ .
　　 qī jiā jūn de jì lǜ yán míng yě shì wén míng tiān xià , dàn fán chū zhēng shí yòu rǎo mín xíng wéi de yī lǜ zhǎn shǒu shì zhòng , suǒ yǐ qī jiā jūn wú lùn zài nǎ lǐ zuò zhàn dōunéng gòu huò dé dāng dì bǎi xìng de zhī chí , jiù lián shǎo shù mín zú dū yuàn yì wéi zhī shì sǐ xiào mìng , zhè yàng de jūn duì wú lùn nǎ gè fēng jiàn wáng cháo dōushì méi yòu de .
　　
　　 sù qīng wō kòu
　　
　　 jiā jìng sì shí nián（ 1561 nián）， qī jì guāng dà bài wō kòu yú tái zhōu， yǐ gōng jìn dū zhǐ huī shǐ。 sì shí yī nián， fèng mìng shuài shī zēng yuán fú jiàn， dǎo huǐ wō kòu cháo xué héng yǔ ( jīn fú jiàn níng dé dōng )、 niú tián ( jīn fú jiàn fú qīng nán )， zhí zhì xīng huà ( jīn fú jiàn pú tián nán ) děng dì， jìn dū dū qiān shì。 sì shí 'èr nián。 tā zài cì lǐng bīng rù fú jiàn， zài fú jiàn xún fǔ tán guān de zhǐ huī xià， yǔ liú xiǎn、 yú dà yóu lián hé gōng kè píng hǎi ( jīn pú tián dōng nán )。 jìn wéi dū dū tóng zhī， yòu shēng wéi zǒng bīng guān， zhèn shǒu fú jiàn hé zhè jiāng jīn huá、 wēn zhōu 'èr fǔ， dū dū shuǐ lù zhū róng wù。 sì shí sì nián， yú dà yóu shuài shuǐ bīng， qī jì guāng jiāng lù bīng， yú nán 'ào jiǎo píng guǎng dōng wō kòu， jiě chú dōng nán wō huàn。 sì shí wǔ nián， jìn zhí jiān guǎn cháo、 huì 'èr fǔ bìng shēn wēi děng yíng róng wù。
　　
　　 lóng qìng 'èr nián（ 1568 nián）， qī jì guāng yǐ dū dū tóng zhī zǒng lǐ jì zhōu（ jīn hé běi jì xiàn）、 chāng píng、 bǎo dìng sān zhèn liàn bīng shì wù， hòu yòu wéi zǒng bīng guān， jiān zhèn shǒu jì zhōu、 yǒng píng、 shān hǎi zhū chù， bìng dū shuài shí 'èr lù jūn róng shì， yīn lǚ lì zhàn gōng， wàn lì 'èr nián（ 1574 nián） shēng zuǒ dū dū， qī nián jiā tài zǐ tài bǎo， lù gōng jiā shàobǎo。 wéi dāng guó dà chén gāo gǒng、 zhāng jū zhèng děng yǐ zhòng。 qī jì guāng zài jì zhōu shí liù nián。 jiā gù cháng chéng， zhù jiàn dùn tái， zhěng dùn tún tián， xùn liàn jūn duì， zhì dìng chē、 bù、 qí pèi hé zuò zhàn de zhàn shù， xíng chéng qiáng、 tái、 qiàn mìqiè lián luò de fáng yù tǐ xì， duō cì jī tuì qīn rǎo zhī dí， jūn wēi dà zhèn， jì mén píng jìng。 shí rén yù wéi“ zú chēng zhèn gǔ zhī míng jiāng， wú kuì wàn lǐ zhī cháng chéng”。
　　
　　 qī jì guāng zài zhāng jū zhèng sǐ hòu shòu dào pái jǐ。 wàn lì shí yī nián bèi diào rèn guǎng dōng zǒng bīng guān。 shí sān nián yǐ nián lǎo duō bìng， xiè zhí guī jiā， shí wǔ nián bìng shì， zhù yòu《 jì xiào xīn shū》、《 liàn bīng shí jì》 liǎng bù jūn shì míng zhù hé《 zhǐ zhǐ táng jí》 děng。
　　
　　* jiā jìng 'èr shí sān nián（ 1544 nián） xí fù zhí wéi dēng zhōu wèi zhǐ huī qiān shì。
　　*1555 nián qiū diào wǎng zhè jiāng kàng wō， rèn cān jiāng， zhèn shǒu níng、 shào、 tái ( jīn lín hǎi ) sān fǔ。 qī jì guāng jiàn yú míng jūn jì lǜ sōng chí， sù zhì bù liáng， zhàn dǒu lì dī xià， zhì yì wū zhāo mù nóng mín hé kuàng gōng 3000 yú míng， biān zǔ xùn liàn chéng qī jiā jūn， chéng wéi kàng wō zhù lì。
　　* jiā jìng sì shí nián（ 1561 nián）， zài tái zhōu、 xiān jū、 táo zhǔ děng chù dà shèng wō kòu， jiǔ zhàn jiē jié。 cì nián fèng diào yuán mǐn， lián pò wō kòu cháo xué héng yǔ、 niú tián、 xīng huà， mǐn jìng wō kòu zhù lì bèi xiāo miè dài jìn。 yīn gōng shēng shǔ dū dū qiān shì。
　　* sì shí 'èr nián zài yuán fú jiàn， pò wō kòu cháo xué píng hǎi wèi ( jīn pú tián dōng nán )， jìn guān dū dū tóng zhī， shēng fú jiàn zǒng bīng。
　　* cǐ hòu zhuǎn zhàn mǐn yuè yán hǎi gè dì， zhōng yú jiě chú dōng nán yán hǎi wō huàn。
　　* lóng qìng 'èr nián (1568 nián )， míng tíng tè zhào qī jì guāng zǒng lǐ jì zhōu、 chāng píng、 bǎo dìng sān zhèn liàn bīng shì， zǒng bīng guān yǐ xià xī shòu jié zhì。 16 nián jiān tā zhěng chì fáng wù， jiā qiáng zhàn bèi， xiū zhù yù dí tái， shè lì wǔ xué， xùn liàn jiàngshì， biān chéng yī zhī chē、 qí、 bù sān zhě jiē bèi de jīng ruì bù duì， shǐ fáng yù gǒng gù， jīng shī ( jīn běi jīng ) ān quán。 hòu bèi pái jǐ， nán diào zhèn shǒu guǎng dōng。 zài hòu bèi wū xiàn duó zhí。
　　*1588 nián 1 yuè 5 rì zú yú dēng zhōu。
　　 zhù zuò hái yòu《 lì róng yào lüè》、《 wǔ bèi xīn shū》 děng。 yīn qí kàng wō wěi jì， lì lái bèi shì wéi mín zú yīng xióng。
　　
　　 fù shī liǎng shǒu
　　
　　 guò wén dēng yíng
　　 rǎn rǎn shuāng fān dù hǎi yá，
　　 xiǎo yān dī hù yě rén jiā。
　　 shuí jiāng chūn sè lái cán dié，
　　 dú yòu tiān fēng sòng duǎn qié。
　　 shuǐ luò shàng cún qín dài shí，
　　 cháo lái bù jiàn hàn shí chá。
　　 yáo zhī bǎi guó wēi máng wài，
　　 wèi gǎn wàng wēi fù suì huá。
　　
　　 mǎ shàng zuò
　　 nán běi qū chí bào guó qíng，
　　 jiāng huā biān yuè xiào píng shēng。
　　 yī nián sān bǎi liù shí rì，
　　 dōushì héng gē mǎ shàng xíng。
　　
　　 qī jì guāng zǎo nián de yán yǔ
　　 fēng hóu fēi wǒ yì , dàn yuàn hǎi bō píng。
　　
　　 biǎo dá liǎo qī jì guāng kàng wō de jué xīn。
　　
　　 qī jì guāng jiā zú
　　
　　 yóu qī jì guāng 'ér zǐ men biān zuǎn de《 qī shàobǎo nián pǔ qí biān》， duì qī jì guāng jiā shì、 péng lāi qī shì jiā zú shì jì de jìzǎi jiào wéi xì tǒng。 yǐ xià， shì gēn jù gāi shū， jié hé qīng bǎn《 péng lāi xiàn zhì》、《 dēng zhōu fǔ zhì》、 huáng xiàn《 qī shì zú pǔ》 jí qī jì guāng shēng qián zhì yǒu wāng dào kūn suǒ zhuàn《 mèng zhū qī gōng mù zhì míng》 děng yòu guān shǐ liào， duì qī jì guāng jiā zú shì wù de kǎo zhèng jí jié lùn。
　　1、 qī jì guāng liè zǔ jí qí shì jì
　　《 nián pǔ》 jìzǎi： qī jì guāng de xiān zǔ， yuán shì chūn qiū shí wèi guó de dà fū， fēng yì yú hé dōng（ jīn shǔ hé běi shěng）， shí cǎi yú qī； yuán mò wèile bì luàn， jǔ jiā qiān wǎng 'ān huī dìng yuǎn chāng yì xiāng。 qí shǐ zǔ qī xiáng suí zhū yuán zhāng qǐ bīng， zhēng zhàn sān shí yú nián， hòu lái zhàn sǐ yú yún nán， míng tíng wéi biǎo zhāng qí kāi guó gōng， shòu qí zǐ qī bīn wéi míng wēi jiāng jūn， shì xí dēng zhōu wèi zhǐ huī qiān shì。 cóng qī bīn kāi shǐ， qī shì jiā zú zài péng lāi dìng jū。 wǔ shì zǔ qī bīn“ xiǎng bǎi suì shòu， jiào zǐ chéng míng”， tā zài rèn shàng wéi xiū chéng qiáng， cāo liàn jūn duì， liàn dá 'ér qín miǎn， shēn shòu xià jí yōng dài hé tóng liáo jiā xǔ， shì gōng rèn de hǎo guān。 sì shì zǔ qī guī bù jǐn jīng tōng wǔ yì， ér qiě“ tì tǎng yòu xiá jié， néng wén zhāng， shī fù pián lì yòu táng fēng”， shì gè dì fāng míng shì。 qī jì guāng shuō tā“ xué wèn yuān shēn， yīng qì gài shì， nǎi jiān yú sì， nà liú yuán， shēng wǒ zēngzǔ”。 zēngzǔ qī jiàn， cóng xiǎo lì dà guò rén， ruò guān shí céng dú bó yī hǔ， wéi xiāng lǐ rén suǒ chēng dào， kě xī 27 suì shí jiù qù shì liǎo。 qī jiàn yòu liǎng gè 'ér zǐ， zhǎngzǐ qī xuān méi yòu zǐ sì， guò jì cì zǐ qī níng de 'ér zǐ jǐng tōng wéi sì， chéng xí liǎo shì zhí。 qī jǐng tōng jiù shì qī jì guāng de fù qīn。
　　 zǔ fù qī níng， qī yán shì， shēng qī jǐng tōng hòu liù nián qù shì； yǐ zǐ jǐng tōng guì， zèng“ zhāo yǒng jiāng jūn、 dōuzhǐ huī qiān shì”。
　　 yán shì 24 suì 'ér shuāng，“ gōng fǎng jì， shì gū xùn zǐ， jiān kǔ wàn zhuàng， háo wú yuàn sè”， fǔ gū shǒu jié 63 nián， hán xīn rú kǔ fǔ yù yòu zǐ， jié xiào wén míng xiāng lǐ； 87 suì shì shì，“ cóng zǔ zhào， hé zàng zhī shān zhī yáng”。 hòu yīn zēngsūn jì guāng guì， zhuī zèng“ tài shū rén”。 jiā jìng sì shí sì nián（ 1565 nián）， cháo tíng yú dēng zhōu lì“ mǔ zǐ jié xiào” fāng hé“ fù zǐ zǒng dū” fāng， fēn bié bāo yáng yán shì jí zǐ qī jǐng tōng、 qī jǐng tōng jí zǐ qī jì guāng。
　　2、 péng lāi qī shì qián bā shì shì xì
　　 jù《 nián pǔ》 jìzǎi， péng lāi qī shì jiā zú qián bā shì shì xì rú xià tú suǒ shì：
　　（ quē）
　　
　　 jù qīng shùn zhì bǎn《 dēng zhōu fǔ zhì》、 kāng xī shí 'èr nián bǎn《 péng lāi xiàn zhì》、 qián lóng bǎn huáng xiàn《 qī shì zú pǔ · xù · fù lù · péng lāi qī shì xiān dài shì cì pǔ》， dé péng lāi qī shì qián bā shì shì xì tú rú xià：
　　（ quē）
　　
　　3、 qī jì guāng fù bèi qíng kuàng
　　 qī jǐng tōng， zì shì xiǎn，“ fù xìng gāng yì hàoxué， néng jìn cōng míng zhèng zhí， tōng yú shén míng， jū guān yòu shǒu， yǐ xiào lián wén， cháng tí bīng pò liú zéi jí qīng zhōu zéi lǐ qí děng， lǚ lì zhàn gōng”， céng rèn jiāng nán cáo yùn bǎ zǒng、 shān dōng zǒng dū bèi wō、 dà níng dū sī zhǎng yìn、 shén jī yíng fù jiāng děng zhí， wéi guān qīng lián， zhèng shēng pō jiā。 yīn yuán pèi zhāng shì bù yù， hòu yòu qǔ wáng shì， zhì 56 suì dé zǐ jì guāng， hòu yòu dé zǐ jì měi。
　　《 nián pǔ》 jìzǎi： qī jǐng tōng yòu dí fū rén zhāng shì、 shù fū rén wáng shì。
　　
　　 zhāng fū rén“ jìng zhuāng rén huì， xiào jǐn chū yú tiān xìng， shì gū jìn gōng， mù nián bù xiè。 shì dà fù jīn zhì yì yǎ， xiāng duì rú bīn。 suī shù suí rèn， ér yú yī fú、 zān 'ěr zhī shì yī wú suǒ xù， gèng yòu jiū mù、 xiǎo xīng zhī fēng”。 wáng fū rén qù shì shí， qī jì guāng nián jǐn shí suì， zhāng fū rén duì tā“ cí 'ài shèn yú jǐ chū”， hán xīn rú kǔ fǔ yù tā chéngzhǎng。 zhāng shì qù shì shí， qī jì guāng 24 suì， yǐ chéng jiā。 zhāng shì suī bù shì qī jì guāng shēng mǔ， dàn duì qī jì guāng rén gé pǐn xìng de yǐng xiǎng， què bù yà yú qí shēng mǔ wáng shì。
　　 shù fū rén wáng shì， xì dēng zhōu wèi bǎi hù wáng gōng zhī nǚ， qī jì guāng shēng mǔ， zèng yī pǐn fū rén，“ fù xìng duān zhuāng”， yǔ zhāng shì xiāng dé shèn huān， hěn shòu jiā zú chéng yuán de zūn zhòng， 42 suì qù shì， nà nián qī jì guāng zhǐ yòu 10 suì。
　　
　　4、 qī jì guāng xiōng dì zǐ mèi
　　《 nián pǔ》 zhōng tí jí qī jì guāng de dì dì qī jì měi hé yī gè mèi mèi。 qī jì měi xiǎo qī jì guāng 6 suì， yīn fù gōng， dé yǐ zhū shēng de shēn fèn yìn“ qiān hù”， dān rèn guò dū dū、 piàoqí jiāng jūn děng zhí。《 nián pǔ》 juàn yī yòu qī jì guāng jiǔ suì shí mèi mèi qiǎng duó qí wán jù， tā“ shǒu wǔ dú shé zhú 'ér suǒ zhī” de jìzǎi， kàn lái qī jì guāng yòu mèi mèi shì wú yí de， zhì yú jǐ wèi？ yòu wú jiě jiě？ fēng jiàn shè huì fù nǚ bù rù pǔ xì，《 nián pǔ》 quē shǎo jìzǎi， wú cóng zhī xī。
　　
　　 jù qīng bǎn《 dēng zhōu fǔ zhì》、《 péng lāi xiàn zhì》、《 chóngxiū péng lāi xiàn zhì》、 huáng xiàn《 qī shì zú pǔ · xù · fù lù · péng lāi qī shì xiān dài shì cì pǔ》， qī jì guāng yòu bāo dì 'èr： jì měi、 jì míng。
　　《 shì cì pǔ》“ qī jì měi” tiáo xià zhù yuē：“ zhōng wǔ kē； rèn láng shān zǒng bīng， shēng guì zhōu zǒng bīng， suì jū qián zhōng。 zǐ shī míng； sūn sī zōng， rèn sān tái yíng cān jiāng， hòu shī chá。” ér“ qī jì míng” tiáo xià zhù yuē：“ xiáng shēng， yǐ zǐ jīn guì， zèng zǒng bīng guān、 zuǒ dū dū， shēng yī zǐ jīn。”
　　5、 qī jì guāng pèi 'ǒu jí zǐ nǚ
　　《 nián pǔ》 jìzǎi， qī jì guāng 13 suì dìng qīn， 18 suì qǔ qī“ wàn hù nán xī wáng jiāng jūn dòng nǚ” wáng shì， hòu yīn wáng shì bù yù， yòu fēn bié yú 36 suì、 37 suì、 48 suì qǔ qiè shěn shì、 chén shì、 yáng shì， xiān hòu shēng zuò guó、 ān guó、 chāng guó、 bào guó、 xīng guó wǔ zǐ。 qí wǎn nián suǒ zuò《 xiào sī cí zhù wén》 míng què dì shuō：“ jīn yòu wǔ zǐ yī zhí， shuài chéng zhēng cháng。”
　　
　　 zōng hé fēn xī qīng bǎn《 péng lāi xiàn zhì》、《 dēng zhōu fǔ zhì》、 wāng dào kūn《 mèng zhū qī gōng mù zhì míng》、 huáng xiàn《 qī shì zú pǔ · xù · fù lù · péng lāi qī shì xiān dài shì cì pǔ》 děng zhù suǒ jì， qī jì guāng lí shì qián， yòu“ wǔ zǐ yī zhí”： zuò guó、 ān guó、 chāng guó、 bào guó、 xīng guó、 jīn。 qí zhōng zuò guó、 ān guó、 bào guó wéi chén shì suǒ shēng， chāng guó wéi shěn shì suǒ shēng， xīng guó wéi yáng shì suǒ shēng， jīn wéi qī jì guāng 'èr dì jì míng zhī zǐ。
　　
　　 jù qīng bǎn《 péng lāi xiàn zhì》、《 dēng zhōu fǔ zhì》、 huáng xiàn《 qī shì zú pǔ · xù · fù lù · péng lāi qī shì xiān dài shì cì pǔ》， qī jì guāng zǐ sì qíng kuàng rú xià： qī zuò guó： xí“ dēng zhōu wèi zhǐ huī qiān shì”， shēng jì nán fǔ zhǎng yìn dū sī； qī 'ān guó： yìn“ jǐn yī wèi zhǐ huī”， zǎo yāo； qī chāng guó： zì wén míng， zhōng yǐ wèi wǔ jǔ； yìn“ jǐn yī wèi zhǐ huī、 dū dū fǔ dū dū tóng zhī”； zèng“ piàoqí jiāng jūn”， zèng mǎng yù pèi xiù chūn dāo， shēng sān zǐ： pán zōng、 xiǎn zōng、 zhèn zōng； qī bào guó： lǐn shēng， yìn“ jǐn yī wèi bǎi hù”， zèng“ piàoqí jiāng jūn”； qī xīng guó： xiáng shēng， yìn“ jǐn yī wèi zhǐ huī qiān shì”， zèng“ zhāo yǒng jiāng jūn”。
　　
　　 jù《 mèng zhū qī gōng mù zhì míng》、《 qī dàjiàng jūn mèng zhū gōng xiǎozhuàn》， qī jì guāng hái yòu yī zǐ míng shòu guó。 liǎng wén dū chēng zhī wéi“ zhòu zǐ”， kě jiàn shì shòu liǎo fēng yìn de 'ér zǐ， ér《 nián pǔ》 zhōng wú zài， kě néng shì zài wáng shì bù yù de qíng kuàng xià， cóng wáng shì niàn jiā guò jì de yǎng zǐ， yě jí mín jiān suǒ shuō de“ míng líng zǐ”。 yīn tā yǔ qī shì bìng wú zhēn zhèng de xuè yuán guān xì， gù qī jì guāng xiàng liè zǔ dǎo gào shí méi yòu tí jí， zuò wéi qī jì guāng zǐ sì de《 nián pǔ》 biān zhě men yě yòu zú gòu de lǐ yóu duì tā cǎi qǔ bù zhù lù de tài dù。
　　
　　《 mèng zhū qī gōng mù zhì míng》 zài， qī jì guāng dì sān qiè yáng shì shēng yī zǐ míng fǔ guó，《 nián pǔ》 shuō yáng shì shēng yī zǐ míng xīng guó。 cóng xīng guó shì《 nián pǔ》 biān zhě zhī yī de qíng kuàng tuī duàn， sì hū fǔ guó zhī shuìnán yǐ chéng lì。
　　
　　 qī jì guāng zǐ sì jiàng shēng shùn xù，《 nián pǔ》 zuò zuò、 ān、 chāng、 bào、 xīng， yǔ huáng xiàn《 qī shì zú pǔ · xù · fù lù · péng lāi qī shì xiān dài shì cì pǔ》 suǒ zài xiāng tóng； ér wāng dào kūn《 mèng zhū qī gōng mù zhì míng》 zuò“ yīn nà chén jī jǔ zuò guó、 ān guó、 bào guó， shěn jī jǔ chāng guó， yáng jī jǔ fǔ guó（ yí wéi ‘ xīng guó ’ zhī wù”。
　　
　　 gè fāng miàn zī liào xiǎn shì， qī jì guāng zhí zǐ zhǐ yòu yī wèi， jí qī jīn。 jù huáng xiàn《 qī shì zú pǔ · xù · fù lù · péng lāi qī shì xiān dài shì cì pǔ》 zài： qī jì guāng 'èr dì qī jì míng yòu yī zǐ míng jīn，“ hào shǎo táng， shǎo cóng shàobǎo róng， lǚ jiàn zhàn gōng， yóu bǎi hù lì shēng shǒu bèi、 yóu jī、 cān jiāng。 wàn lì chū， cóng zǒng bīng liú yán zhēng guān xī， xiān zhū jiāng dēng gāolí chéng， xù shǒu gōng shēng fù zǒng bīng。 zhuǎn jiāng nán wú sōng zǒng bīng。 yīn jí cí zhí， huí jí dìng yuǎn。 shén zōng mò， shì biān tíng duō shì， zì qǐng chū guān， shuài bīng shēn rù bèi wéi， yú hún hé qiáo běi shī jìn yuán， suì xiàn mò。 fèng zhǐ bāo xù， zèng dū dū tóng zhī， yìn zǐ， nǐ shì‘ wǔ liè’。 shēng sān zǐ， yuán gōng、 yuán fǔ、 yuán bì。 shì jū dìng yuǎn， wéi dìng yuǎn pài。” qīng dào guāng shí jiǔ nián bǎn《 péng lāi xiàn zhì · xuǎn jǔ》“ qī jì míng” míng xià， yòu“ yǐ zǐ jīn guì， zèng zǒng bīng zuǒ dū dū” zhī zhù。
　　
　　 cóng《 nián pǔ》 jìzǎi de zī liào kàn， qī jì guāng yuán pèi wáng shì shì wèi xián huì 'ér qiě tōng qíng dá lǐ de rén。 qī jì guāng xí zhí zhī chū， jiā zhōng shēng huó kùn nán， tā céng jīng mài diào zì jǐ de shǒu shì lái bèi bàn zhāo dài kè rén de jiǔ cài； céng mǎi huí yī tiáo yú， quán jiā chī yú tóu hé yú wěi， bǎ yú shēn liú gěi zhàng fū。 qī jì guāng zài zhè jiāng kàng wō chū qī， wáng shì gēn suí zuǒ yòu， tái zhōu zhàn qián， yòu wō dà jǔ lái fàn， rén xīn huáng huáng zhī jì， wáng shì yì rán jué dìng bù lí xiǎn dì， bāng zhù qī jì guāng wěn dìng jūn xīn。 tái zhōu zhàn shí， wáng shì yǔ“ qī jiā jūn” qīn shǔ jū xīn hé suǒ chéng， shǒu jūn hěn shǎo， yù yòu dà pī wō kòu lái fàn， qíng shì wēi jí， wáng shì shuō fú shǒu chéng guān bīng， dòng yuán chéng zhōng fù rú， chuān shàng“ qī jiā jūn” fú zhuāng liè yú chéng shàng， shǐ liǎo yī huí kōng chéng jì。
　　
　　 dàn shì jù wāng dào kūn《 mèng zhū qī gōng mù zhì míng》 shuō： qī jì guāng yuán pèi wáng shì mánhèng 'ér 'áo zhāng， céng yīn qī jì guāng nà sān jī、 jǔ wǔ zǐ zhī shì，“ rì cāo bái rèn， yuàn dé shàobǎo 'ér gān xīn”。 hòu lái suī bīng shì qián xián， guò jì 'ān guó wéi zǐ， kě xī 'ān guó zǎo yāo， dào tóu lái hái shì“ náng kuò qí suǒ xù， niǎn 'ér guī zhū wáng”， yǔ qī jì guāng nòng dào yī pāi liǎng sàn de dì bù。 zhè duàn jiā zú mì shǐ shì bùzúwèi wài rén dào de， yīn cǐ《 nián pǔ》 zhōng méi yòu shù jí。
　　6、 péng lāi qī shì jiā zú zhái dì jí xiū shàn
　　
　　《 nián pǔ》 duì péng lāi qī shì de zǔ jū wèi zhì méi yòu què qiē jìzǎi， dàn péng lāi chéng xī nán de wǔ lín cūn jiù chēng“ qī jiā cūn”， cūn nèi xiàn cún míng jiā jìng sì shí sì nián（ 1565 nián）“ fù zǐ zǒng dū” fāng hé“ mǔ zǐ jié xiào” fāng、 míng chóng zhēn bā nián qī wǔ yì gōng cí， yǔ《 nián pǔ》 jí qīng bǎn《 péng lāi xiàn zhì》 suǒ zài xiāng fú， qiě yòu qī shì gǔ zhái jī děng yí jì， shì péng lāi qī shì jiā zú zì qī bīn shǐ lì dài jù jū zhī dì wú yí。
　　
　　 jù《 nián pǔ》 jìzǎi， péng lāi qī shì jiā zú fáng chǎn， chú shàng shù chéng nèi zǔ jū wài， yú zǔ zhào zhī shān zhī xī hái yòu yī chù fáng chǎn， kě néng shì wéi 'ān zhì shǒu mù zhě 'ér zhì bèi de， wèi zhì yìng zài jīn péng lāi shì nán wáng zhèn wèi wú cūn kào jìn zhī shān de dì fāng。 jiā jìng 'èr shí sān nián（ 1544 nián）， qī jì guāng shàng jīng bàn lǐ xí zhí shǒu xù， wèile còu gòu lù fèi， qī jǐng tōng mài diào liǎo zhè piàn fáng chǎn。
　　
　　 qī jǐng tōng céng duì wèi yú chéng nèi de zǔ jū jìn xíng guò xiū shàn。《 nián pǔ》 jìzǎi： jiā jìng shí bā nián（ 1539 nián），“ shí jū dì chuí 'èr bǎi nián， jiǔ pǐ， bù dé yǐ 'ér yíng shàn zhī”。 dāng shí qī jiā bù fù yù， qī jǐng tōng yě fēi chóng shàng chǐ shē zhī rén， yīn cǐ， zhè cì xiū shàn gōng chéng kě néng jǐn jǐn shì duì zǔ jū jìn xíng liǎo jiā gù hé wéi hù， bìng wú xīn zēng。 zhè cóng qī jǐng tōng jiè“ qǐ sì hù” zhī shì jiào yù nián yòu de qī jì guāng yī shì jiù kě kàn chū。
　　
　　 qī jì guāng wǎn nián cóng guǎng dōng yù rèn hòu huí dào gù lǐ， zài“ yán shī jiào zǐ， zuǎn xiū 'àn dú， juān zhù xiū péng lāi gé” de tóng shí， hái“ yú běn zhái dōng piān， jiàn zōng cí yī suǒ”，“ lì jiā miào yǐ sì zhēng cháng”。 zhè zuò jiā miào yú wàn lì shí sì nián（ 1586 nián） shí yuè kāi gōng， zhí dào dì 'èr nián qī yuè fāng shǐ gào chéng， qí gé jú wéi：“ zhōu jì rù shì， zhōng liù shāo gāo， qián nán shù wǔ wéi‘ wàng yún lóu’， qián dié shí wéi shān tái， míng yuē‘ jiàn lǒng’， zuǒ yòu gè cè yǐ láng wǔ”。
　　
　　 zhè lǐ yòu gè yí diǎn： shì shénme yuán yīn， jiàn yī zuò xiǎo xiǎo jiā miào yào huā shàng 9 gè yuè shí jiān？ wāng dào kūn《 mèng zhū qī gōng mù zhì míng》 zhōng yòu qī jì guāng wǎn nián yuán pèi wáng shì“ náng kuò qí suǒ xù， niǎn 'ér guī zhū wáng” de jìzǎi。 kě néng shì yóu yú wáng shì de xié cái 'ér qù， cái shǐ dé jiā miào gōng chéng chí chí bù néng wán chéng。
　　7、 qí tā jiā shì、 zú shì
　　 jù《 nián pǔ》 jìzǎi， yīn péng lāi qī shì yī zhī“ jiā yùn bù zào， bó jué zhòng yāo， shì xì jǐ fèi， èr bǎi nián lái yǐ shì lí lí yān”， wéi zhāo míng xiān shì zhī liè， qī jiā céng“ kǎo zǔ jí， zuò《 lièzhuàn》” yī shū。
　　
　　 qī jì guāng 17 suì nà nián， fù qīn qī jǐng tōng qù shì。 dāng shí qī jì guāng fù jīng bàn lǐ xí zhí shì yí wèi hái， sāngshì shì yóu qī jǐng tōng yuán pèi zhāng shì yī shǒu cāo bàn de，“ qí suì liǎn zhī xū yī jiē chū yú chēng dài”， wán quán kào jǔ zhài bàn de sāngshì。 hòu lái qī jì guāng“ zhuī tíng xùn， kǎo《 bǎo dìng zhì》， jù《 lāi shān xù · xiào lián yì shì》 jì zhī”， xiě xià《 xiào lián jiāng jūn chuán》 yī wén。
　　
　　 qī jì guāng 21 suì shí， shuài shān dōng liù jùn liáng jiā zǐ gēngfān shù jì， cháng nián zài wài。 qí dì jì měi wèi hūn， qī jì guāng fū rén wáng shì mài diào bù fēn shǒu shì wéi qí nà shì lǐ shì， xī wàng zài jiā zhōng yòu gè bàn。 lǐ shì guò mén hòu， yīn nián yòu bù dǒng shì， yǔ wáng shì bù hé。 qī jì guāng suì nǐ《 huáng tái yín》 yù zhī：“ sì guā yóu wèi zhāi， liǎng guā gèng hé rú？ yī zhāi guā fēn bàn， zài zhāi màn qiě chú。 jiā jiā yòu nán mǔ， wú shǐ fù rén chú。”
　　
　　 qī jì guāng 27 suì shí， yīn qī jǐng tōng yǔ fū rén zhāng shì réng wèi 'àn zǔ zhì hé zàng，“ yú shì qǐ wáng mǔ zhī jiù， bǔ jí hé zàng yú zǔ zhào zhī shān zhī yáng”。
　　
　　 qī jì guāng 28 suì fèng zhào fù zhè shí， qí dì jì měi hái shì yī jiè rú shēng，“ qiě pín， wú yǐ wéi chǎn， …… suì jǔ shì fèng shòu zhī， bǐ zuǒ zhān yù zhī zī”。 qī jì guāng 39 suì shí，“ zhòng shū liǔ táng gōng， jùn wén xué yě， yù shè yú guó xiáng， nǎi jǔ fèng jīn wǔ bǎi， bǐ zhī wéi zī”。 qī jì guāng 41 suì yú jì zhōu rèn shàng shí， qí dì“ lǐng yí zhōu zǒng bèi， yǐ qīng kǔ wéi yán， fù yǐ 'èr pǐn jí yī pǐn fèng yǐ zuǒ qí guān”， tīng qí“ zhī yòng shí nián”， qí dì“ rèn piān bì” nǎi bà。
　　 qī jì guāng zài qí 60 suì shí zuò de《 xiào sī cí zhù wén》 zhōng shuō：“ suǒ xìng xiān hòu yǐ jì jìn， zhì jīn guān zèng jí sì dài”。
　　
　　“ zèng”， shì zhǐ yīn zǐ sūn zhī gōng， ér shòu yú guò shì de zhǎngbèi róng yù chēng hào huò jué wèi， yě jiào“ fēng zèng”。 jù qīng dào guāng bǎn《 chóngxiū péng lāi xiàn zhì · ēn guān · wǔ yìn》， yīn qī jì guāng zhī gōng， zèng zēngzǔ qī jiàn“ tè jìn róng lù dà fū yòu dū dū”、 zǔ fù qī xuān“ róng lù dà fū yòu dū dū”、 zǔ fù qī níng“ róng lù dà fū yòu dū dū”、 fù qī jǐng tōng“ tè jìn róng lù dà fū yòu dū dū” héng héng zhǐ zèng jí sān dài， yǔ qī jì guāng shuō fǎ bìng bù xiāng fú。
　　
　　 qī jì guāng kàng wō chéng jiù jī yú jūn zhì gǎi gé
　　
　　 míng dài míng jiāng qī jì guāng bù jǐn yòu yī qiāng 'ài guó rè qíng hé zhàn chǎng zhǐ huī cáigàn， hái shì yī wèi ruì yì jìn qǔ、 duì jūn shì zhì dù jìn xíng gǎi gé de chuàng xīn zhě， qí xíng wéi chéng wéi dāng cháo hòu qī shuāi bài yīn 'àn jú miàn zhōng de yī gè liàng diǎn。
　　
　　1555 nián， qī jì guāng diào fù zhè jiāng jiù rèn dōuzhǐ huī shǐ zhī jì， zhōng guó dōng bù yán hǎi zhèng bù duàn shòu dào wō kòu qīn fàn。 yī gǔ 70 rén de wō kòu dēng lù hòu jìng shēn rù fù dì xíng chéng qiān lǐ， cóng zhè dōng cuàn rù 'ān huī、 jiāng sū， yī lù lüè shā， hái wéi rào nán jīng chéng dōu yī dà juàn。 dāng shí zài nán jīng zhù yòu jūn duì 12 wàn rén， què duō bù gǎn chū zhàn。 zuì hòu zhè gǔ wō kòu suī rán bèi jiān， dàn míng jūn shāng wáng jìng dá 4000 rén！
　　
　　 dāng shí zhōng guó rén kǒu、 cái lì hé jūn duì shù liàng dū chāo guò rì běn duō bèi， wō kòu hái fēi zhèng guī jūn， rán 'ér míng jūn jǐ shí nián jiān zài yán hǎi què xiàn yú bèi dòng 'áidǎ de jú miàn。 zǎi xì fēn xī zhè yī fǎn cháng xiàn xiàng， kě yǐ kàn chū dāng shí zhōng rì shuāng fāng zài jūn shì zǔ zhì hé zhàn shù shàng de chā jù。 wō kòu suī quē fá tǒng yī zhǐ huī， zhǐ yǐ xiǎo gǔ lì liàng shā rén yuè huò， què tǐ xiàn chū rì běn xià céng shè huì jié gòu de yán mì， qí dà xiǎo tóu mù duì xià shǔ néng shī yǐ yán gé guǎn zhì hé zhǐ huī， hái cǎi qǔ liǎo piāo hū bù dìng de jiǎo zhà zhàn fǎ bìng pèi bèi liǎo fǎng xī yáng huǒ qiāng 'ér zhì chéng de niǎo chòng， yīn 'ér lǚ lǚ yǐ shǎo shèng duō。 míng cháo jūn duì liàng duō 'ér zhì chā， zhòng yào yuán yīn shì yīn qí shí xíng“ wèi suǒ” shì bīng zhì， měi gè“ jūn hù” chū dīng yī rén， dài dài bù biàn。 cǐ zhì dù jiàn lì hòu， shì bīng táo wáng hé huàn jí zhòng duō， zhì míng zhōng yè yǐ hòu wèi suǒ chū xiàn dà liàng kòng'é， suǒ shèng cán zú yě duō wéi jūn guān yì yòng， xùn liàn fèi chí。 ruò dà de míng wáng cháo， zhǐ miàn shàng bīng lì duō dá 280 wàn rén， néng zuò zhàn de què shí fēn yòu xiàn。
　　
　　 qī jì guāng fèng mìng kàng wō hòu， lì jí gǎi gé jūn zhì， bù yòng wèi suǒ zhì de shì bīng， zhāo mù liú wáng nóng mín hé kuàng gōng， jīng xuǎn 3000 rén zǔ jiàn xīn bù duì。 zhè xiē shì bīng duō shòu guò wō huò zhī hài， qī jì guāng jiù cǐ yǐ“ bǎo guó wèi mín” xùn dǎo guān bīng， tóng shí yán sù jūn jì， shí xíng“ lián zuò fǎ”， guī dìng quán duì tuì què zé duì cháng zhǎn shǒu děng fǎ guī， shǐ suǒ bù zhàn dǒu yì zhì gāo 'áng。 tā hái bìn qì jiù shì“ kàn wǔ yì” de xùn liàn fǎ， cǎi qǔ liǎo yuān yāng zhèn děng xīn zhàn shù， bìng jiàn lì liǎo duì、 shào、 yíng děng xīn biān zhì， zǔ zhì diào dù bǐ jiào líng huó。 qī jì guāng hái zhù zhòng yán jiū pú táo yá hé rì běn de xīn shì huǒ qì， fǎng zhì chū niǎo chòng hé“ fó lǎng jī” pào， cóng 'ér shǐ míng jūn jìn rù liǎo lěng rè bīng qì hùn yòng de jiē duàn。
　　
　　 jūn zhì gǎi gé hòu， zhè zhī jūn duì chū xiàn zài zhè dōng yán hǎi zhàn chǎng， kàng wō xíng shì hěn kuài gǎi guān。 qī jì guāng bù bǎ shù liàng yòu xiàn de bù duì fēn bīng bǎ kǒu， ér xíng chéng yī gè quán tóu zhù dòng chū jī， zài tái zhōu jiǔ zhàn jiǔ jié。 dà gǎn jīng kǒng de rì běn hǎi dào zhuǎn 'ér cuàn rǎo fú jiàn、 guǎng dōng yán hǎi hòu， qī jiā jūn yě suí zhī nán diào。 qī jì guāng gēn jù wō kòu zài hǎi biān yóu dòng xū yào yī xiē jù diǎn hé dǎo yǔ zuò wéi cháo xué de tè diǎn， yě yǐ zhù dòng gōng jī wéi zhù， qí zhōng yè xí héng yǔ dǎo yī zhàng jiān dí 2000 rén。 qī jiā jūn jīng guò zài zhè jiāng、 fú jiàn、 guǎng dōng sān shěng zhuǎn zhàn 10 nián， rì běn hǎi dào yīn jù jiān 'ér bù gǎn zài fàn。
　　
　　 hòu rén zhuī niàn qī jì guāng zhè wèi mín zú yīng xióng de yè jì shí， yě huì yǐn chū yī xiē yí hàn。 cóng dāng shí zhōng rì shuāng fāng de zhàn lüè tài shì kàn， zuì yòu xiào dì píng dìng wō huàn yīngshì jiàn lì yī zhī shí lì shèng yú rì běn hǎi dào de jiàn duì， yǐ míng chū zhèng hé xià xī yáng de jiàn chuán shuǐ píng yě wán quán kě yǐ zuò dào zhè yī diǎn。 yǔ qī jì guāng gòng tóng zuò zhàn de míng jiāng yú dà yóu biàn zhù zhāng：“ dà zhì zhàn jiàn， zéi lái zé jī， zéi qù zé zhuī， yòu lái yòu jī， yòu qù yòu zhuī”。 fáng dí、 jiān dí yú hǎi shàng， què shì zhàn shèng hǎi shàng qiáng dí de gēn běn tú jìng。 rán 'ér míng cháo dāng quán zhě chéng xí liǎo nóng gēng mín zú de bǎo shǒu guān niàn， quē fá hǎi yáng guān niàn， duì fù hǎi shàng lái dí zhù yào kào de shì lù zhàn。 shì xiǎng， ruò shì qī jì guāng、 yú dà yóu néng zhǐ huī jiàn duì chí chěng dōng hǎi， nà jiāng hé qí zhuàng zāi！ hòu lái de zhōng guó lì shǐ yě bì jiāng gǎi xiě。 kě xī zhè jǐn shì yī zhǒng měi lì de jiǎ shè， ér lì shǐ shì bù néng jiǎ shè de。
　　
　　 sān shí 'èr shì cháng quán chuàng shǐ rén
　　
　　 qī jì guāng bù jǐn néng gòu lǐng bīng dǎ zhàng， yě shì jù yòu zhòng yào lì shǐ dì wèi de wǔ shù jiā， bīng qì zhì zào jiā， bù guǎn shì lěng bīng qì qī jiā dāo， hái shì huǒ pào niǎo chòng。 shuō qǐ sān shí 'èr shì cháng quán kě néng wèi bì shú xī。 dàn shì tài jí quán shí jì shàng zuì zǎo de fā yuán jiù lái zì cháng quán， tài jí quán zǎo qī yě bèi chēng zuò cháng quán。 rú cǐ qī jì guāng cái shì zhōng guó jìn dài zhēn zhèng de wǔ shèng， lěng bīng qì huǒ qì de zhì zuò cāo zuò， quán fǎ dāo fǎ de chuàng jiàn shǐ yòng， zhèn fǎ liàn fǎ de gǎi gé chuàng xīn， wú yǔ lún bǐ de zhàn jì shì yī gè jiā zú de róng yào yě shì zhōng guó chuán tǒng wǔ jiāng de zhì huì yǔ fēng fàn de jí dà chéng zhě。 qí dài bīng zhī cái， biàn gé zhī fǎ， wǔ qì zhī jīng， wéi jiāng fēng fàn， gèng shì wú chū qí yòu。 qī jì guāng yú 1561 nián qiū zài tái zhōu biān zhù de wǔ shù míng zhù《 jì xiào xīn shū · quán jīng jié yào》 jì yòu“ sòng tài zǔ sān shí 'èr cháng quán、 liù bù quán、 hóu quán、 wēn jiā qī shí 'èr xíng quán” děng shí duō jiā míng zhù yú shí de quán zhǒng， ér wú shǎo lín quán。 zhǐ zài yòu“ shǎo lín sì zhī gùn yǔ qīng tián gùn fǎ xiāng jiān”。
　　
　　 diàn yǐng《 qī jì guāng》
　　
　　 gù shì gěng gài：
　　 jiāng zhè yán hǎi。 wō kòu shāo shā qiǎng lüè。 tā men shā sǐ mǔ qīn， shù yīng gān shàng， shēn jìn huǒ duī。 xiàn yá lǐ guān lì cāng huáng 'ér táo。 chéng guō shàng míng jūn bài tuì， bèi wō kòu gǎn jìn hǎi wān yòng máo qiāng chuō sǐ。 qī jì guāng xié dì jì měi zòng mǎ qū chí。 cháo zhōng yán sōng zài péi shì zōng tīng jīng。 míng jūn wèi suǒ， shì zú zài jù dǔ， qī jì guāng chuǎng rù， gé qù qī dì wáng tāo de shào cháng zhí wù。 shèng shàng xià zhǐ， jiàn zào hǎi shén niàn niàn miào。 yú cūn yòu bèi xǐ jié yī kōng， yī zhuàng hàn pá shàng xuán yá， tiào hǎi zì jìn。 shān zhōng tíng xiè， qī jì guāng yǔ tóng liáo yì zhēng kàng wō。 wō xué， zhòng wō tiào qǐ guǐ yù wǔ。 fěi qiú jìng hǎi wáng yǔ xiǎo yě dǎ dǔ qǔ lè， pōu kāi yùn fù zhī fù， cāi shì nán shì nǚ。 yè wǎn， dōng fēng chuī lái， qī jì guāng yù gǎn wō kòu yòu yào lái fàn。 fěi shǒu zhí wǔ láng zài shuài wō kòu dēng lù。 gōng bù shì láng zhào wén huá dū jiàn hǎi shén niàn niàn miào。 zǒng dū hú zōng xiàn bù shǔ kàng wō。 lóng shān wèi suǒ， wō kòu yǔ míng jūn duì zhèn， wō kòu yòng míng jìng cì míng jūn yǎn jīng， míng jūn bài běi， qī jì guāng lán zhù kuì bīng， dēng shàng jiāo shí， lián fā sān jiàn， shè sǐ sān gè wō qiú， wěn zhù zhèn jiǎo， wō kòu bīng tuì。 qī jì guāng xiàng hú zōng xiàn dì jiāo qǐng qiú liàn bīng gōng wén， hú zōng xiàn zhì zhī bù lǐ。 hú zōng xiàn bù shǔ gōng dǎ wō kòu jù diǎn cén gǎng， míng jūn shuǐ lù bìng jìn， jìn gōng shí， wō kòu rēng chū yī xiē cái wù， míng zú hōng qiǎng， wō kòu chéng jī shā chū， míng jūn bài tuì。 qī jì guāng chuán lìng， hōng qiǎng cái wù zhě zhǎn！ yī shì zú tí yī shǒu jí lái lǐng shǎng， jīng chá què shì míng jūn shāng zhě tóu lú， qī jì guāng dà nù， lì zhǎn mào shǎng shì zú。 shèng zhǐ dào， yīn cén gǎng gōng qǔ bù lì， gé qù qī jì guāng děng rén zhí wù， lìng dài zuì lì gōng， ruò zài gōng bù xià， yā fù jīng shī。 qī jì guāng jī dòng huī bǐ shū xiě《 mǎn jiāng hóng》， wáng fū rén fǔ qín xiāng bàn。 míng jūn zài dù gōng dǎ cén gǎng， wō kòu jué bà fàng shuǐ， míng jūn zài bài。 qī jì guāng guì yú xiān fù shén wèi zhī xià， lì zhì yǐ shēn bào guó。 qī jì guāng zài cì bù shǔ jìn gōng， wáng tāo shuài zú kuì tuì， qī jì guāng xià lìng zhǎn shǒu wáng tāo， yǔ dì jì měi yuè mǎ chōng fēng， shuāng shuāng dā jiàn， shè shā dí qiú， míng jūn suí hòu yōng shàng， wō kòu kuì táo。 hú zōng xiàn jué dìng ràng qī jì guāng xuǎn bīng liàn bīng。 yì wū bā bǎo shān， kuàng tú wáng rú lóng yǔ zhài zhù chén dà chéng yīn zhēng duó kuàng shān 'ér xiè dǒu。 qī jì guāng yǔ jì měi biàn zhuāng gǎn dào， zǔ zhǐ xiè dǒu， shēn míng dà yì， tóng qǐ kàng wō。 qī jì guāng lìng zhā liǎng zhǐ rén， hù xiāng kǎn shā， liǎo què sī chóu。 èr rén gǎn dòng， shuài zhòng rù wǔ。 yī dǔ tú yìng mù， bèi qī jì guāng jù jué。 zhuàng hàn zhū yù yǒng qì yòu jiā， bù huì quán jiǎo， bèi qī jì guāng shōu xià。 qī jì guāng shuài shì zú cāo liàn。 yī shì zú zài liàn huā qiāng， bèi qī jì guāng yǔ wáng fū rén zǔ zhǐ， wáng fū rén yǐ shēn shì fàn， jīng dòng fù zhōng tāi 'ér。 qī jì guāng míng xùn lín zhèn zhī fǎ。 wō shǒu zhí wǔ láng zài cì bù shǔ chū hǎi， bǎng lái yú mín， kāi dāo jì hǎi zhù xíng。 wèi suǒ zhōng， qī jì guāng dài lǐng shì zú jiā jǐn cāo liàn kàng wō xīn zhèn《 yuān yāng zhèn》 fǎ。 qī jì guāng wèi suǒ， shì zú qián lái gào jí， qī jì guāng jué dìng shēng dōng jī xī， hé bīng chuàng dí。 jìng hǎi wáng yǔ xiǎo yě gè shuài yī lù jìn fàn。 qī jiā jūn yǔ zhōng xíng jūn， qī jì guāng yǔ shì zú gòng mù yǔ。 jìng hǎi wáng shuài wō qīn rù shuǐ tián， shā nóng fū， wǔ rǔ fù nǚ， qī jì guāng mìng shì zú jiē chì xià tǐ， chí dāo dùn， rù shuǐ tián shā tuì wō zéi， jìng hǎi wáng guāng pì gǔ cóng shuǐ tián táo zǒu。 shàng fēng lǐng wéi wō kòu bì jīng zhī dì， qī jì guāng mìng shì zú měi rén kǎn shù yī kē， yǐn bì shān shàng。 xiǎo yě guǒ rán shuài zhòng 'ér lái， yī shēng chòng xiǎng， qī jiā jūn shā xià shān lái， wō zéi dà bài， xiǎo yě dú qí 'ér táo。 tái zhōu chéng wài， qī jì guāng yǔ wō shǒu zhí wǔ láng duì zhèn， qī jì guāng huī qí， bǎi chū yuān yāng zhèn， dà bài wō zéi。 tái zhōu chéng yī piàn huān téng。 shèng shàng jiàng zhǐ， jù jiān wō zéi。 qī jì guāng yǔ liú shǒu tái zhōu de wáng fū rén gào bié。 wō zéi cháo xué shàng yǔ， zhǎng cháo yī piàn wāng yáng， tuì cháo yī piàn ní nào。 zhí wǔ láng fáng shǒu yán gù， gé hǎi níng xiào。 sān gè wō zú lái jiàng， qī jì guāng lǐng qí zhì shén tán， xiǎo yǐ dà yì， sān gè jiǎ jiàng zhě gōng chū shí qíng。 wō kòu wéi jiě shàng yǔ zhī wéi， gōng dǎ tái zhōu， tái zhōu wēi jí， wáng fū rén ràng zhū yù sòng xìn gěi qī jì guāng。 qī jì guāng lìng shì zú bēifù dào cǎo pū lù jìn gōng shàng yǔ。 zhū yù gǎn dào。 shì zú bào cháo tuì sān lǐ， guān jiàn shí kè qī jì guāng jué dìng xiān gōng xià shàng yǔ zài huī bīng tái zhōu。 zhū yù gǎn huí tái zhōu， zhàn sǐ。 qī jiā jūn pú fú ní nào jìn gōng， wō kòu lián lián fàng jiàn， míng jūn sǔn shī cǎn zhòng。 jǐ míng jūn shì zú yòng qū tǐ zuò jiàn duǒ， jì měi lián shè shù dí， shuài zhòng gōng shàng dí cháo。 chén dà chéng、 wáng rú lóng děng yě shuài zhòng gōng rù。 qī jiā jūn yīng yǒng shā dí。 jìng hǎi wáng bào zhū bǎo yù táo， bèi xiǎo yě zhuàng jiàn shā sǐ。 jì měi、 chén dà chéng děng bì xiǎo yě yǔ yá xià。 wō shǒu zhí wǔ láng shuài zhòng gōng rù tái zhōu。 shǒu jiāng tóng zǐ míng zhàn sǐ。 zhí wǔ láng zhí zhuī wáng fū rén， wáng fū rén lì zhàn wō shǒu， zhōng yīn yòu yùn bù zhī， bèi zhí wǔ láng qín zhù， zhí wǔ láng zhèng yù xià dú shǒu， yī jiàn fēi lái， zhōng dí yān hóu。 qī jì guāng jí shí shuài bīng gǎn dào， jiù qǐ wáng fū rén。 tái zhōu bǎi xìng chàng qǐ qī jiā jūn mín yáo qìng zhù shèng lì。 kuài mǎ lái bào， qī jì guāng zhěng shù jūn liè， zài cì chū zhēng。
　　
　　 diàn shì jù
　　 zhù yǎn： jiāo 'ēn jùn yáng mín nà zhāng tiě lín
　　 jù qíng jiǎn jiè：
　　 míng cháo jiā jìng nián jiān， wō kòu chāng jué， mín bù liáo shēng。 niánshào yīng jùn de qī jì guāng， shuài lǐng“ qī jiā jūn” tòng jī wō kòu， yī shí“ qī jiā jūn” wēi míng yuǎn yáng。 jiā jìng zhī nǚ jiǔ gōng zhù， àn 'àn yǎng mù zhì yǒng shuāng quán de qī jì guāng。 yī cì xiè hòu， liǎng rén kāi shǐ liǎo yī duàn shēng sǐ zhī liàn…… cháo tíng nèi jiān chén yán sōng dāng dào， zhōng liáng zhāng jīng yī jiā bèi xiàn hài mǎn mén chāo zhǎn， qí nǚ jǐn xiù bèi jiǔ gōng zhù suǒ jiù， jiā tíng biàn gù shǐ qí shī qù shēng huó de yǒng qì， zhí dào yù dào qī jì guāng， tā de dà qíng dà yì， xiá gān yì dǎn shēn shēn xī yǐn zhe tā， dàn qī jì guāng yǔ jiǔ gōng zhù xiāng 'ài shèn shēn， tā biàn jiāng 'ài shēn mái xīn dǐ。 yán sōng wèile chú qù tā shì wéi“ yǎn zhōng dīng” de jiǔ gōng zhù， yào qiú jiāng gōng zhù jià yú wō kòu hé qīn， wéi jiù jiǔ gōng zhù， jǐn xiù yì rán jué dìng dài jià； wèile dà míng jiāng shān， wèile xīn 'ài de jiǔ gōng zhù yǔ shàn liáng de jǐn xiù， qī jì guāng zuò chū liǎo yī gè lìng suǒ yòu de rén 'ě rán de jué dìng……