suì suì jīn hé fù yù guān， cháo cháo mǎ cè yǔ dāo huán。
　　 sān chūn bái xuě guī qīng zhǒng， wàn lǐ huáng hé rào hēi shān。

　　For years, to guard the Jade Pass and the River of Gold,
　　With our hands on our horse-whips and our swordhilts,
　　We have watched the green graves change to snow
　　And the Yellow Stream ring the Black Mountain forever.

【báihuàwén】 qù nián qù zhù jīn hé jīn nián lái shǒu yù mén guān， tiān tiān zhǐ yòu mǎ biān hé dà dāo yǔ wǒ zuò bàn。
yáng chūn sān yuè xià bái xuě huí dào zhāo jūn mù dì， wǒ zǒu guò wàn lǐ huáng hé yòu rào guò liǎo hēi shān。

【zhùshì】 jīn hé： xiàn nèimēng gǔ zì zhì qū nèi， yòu míng “ hēi hé ”。
yù guān： zhǐ yù mén guān。
sān chūn： zhǐ jì chūn， jí mù chūn。
qīng zhǒng： hàn dài wáng zhāo jūn de fén mù， zài nèimēng gǔ zì zhì qū。
hēi shān： zài nèimēng gǔ zì zhì qū， yòu míng shā hǔ shān。

【shǎng xī】 （ yī）
zhè shǒu shī yì zài xiě zhēng fū cháng qī shǒu biān， dōng xī niǎn zhuǎn bù néng hái xiāng de yuàn qíng。 shī de shǒu jù xiě shǒu biān shí jiān yán xù， dì diǎn zhuǎn huàn； èr jù xiě tiān tiān zhàn zhēng bù xī， shēng huó dān diào qī kǔ； sān jù xiě biān sài qì hòu 'è liè， àn yǐn shēng hái wú wàng（ guī qīng zhǒng）； sì jù xiě biān sài xíng shèng， diǎn míng shēng yá zhī bù dìng。 yǐ yuàn wéi tí， què wú yī " yuàn " zì， yòng dié zì hé míng cí， hún chéng duì 'ǒu fǎn fù， huí cháng dàng qì， suī wú " yuàn " zì， yuàn qíng zì shēng。

（ èr）
zhè shì yī shǒu chuán sòng jí guǎng de biān sài shī。 shī zhōng xiě dào de jīn hé、 qīng zhǒng、 hēi shān， dōuzài jīn nèimēng gǔ zì zhì qū jìng nèi， táng shí shǔ chányú dū hù fǔ。 yóu cǐ kě yǐ tuī duàn， zhè shǒu shī xiě de shì yī gè lì shǔ yú chányú dū hù fǔ de zhēng rén de yuàn qíng。 quán shī sì jù， yī jù yī jǐng， biǎo miàn shàng sì hū bù xiāng lián shǔ， shí jì shàng què tǒng yī yú“ zhēng rén” de xíng xiàng， dū wéi rào zhe yī gè“ yuàn” zì pū kāi。
　　 qián liǎng jù jiù shí jì shì， shuō de shì： nián fù yī nián， dōng xī bēn bō， wǎng lái biān chéng； rì fù yī rì， yuè mǎ héng dāo， zhēng zhàn bù xiū。“ jīn hé”， jí dà hēi hé， zài jīn nèimēng gǔ hū hé hào tè shì nán。“ yù guān”， jí gān sù yù mén guān。 jīn hé zài dōng 'ér yù mén guān zài xī， xiāng jù hěn yuǎn， dàn dōushì biān chuí qián xiàn。“ mǎ cè”， jí mǎ biān。“ dāo huán”， dāo bǐng shàng de tóng huán。 mǎ cè、 dāo huán suī xiǎo 'ér wēi， rán 'ér duì yú biǎo xiàn jūn zhōng shēng huó lái shuō què yòu diǎn xíng xìng， zú yǐ yǐn qǐ duì zhēng shù zhī shì de yī xì liè de lián xiǎng。 zhè liǎng jù“ suì suì”、“ cháo cháo” xiāng duì，“ jīn hé”、“ yù guān”，“ mǎ cè”、“ dāo huán” bìng jǔ， yòu jiā yǐ“ fù” zì、“ yǔ” zì， gěi rén yǐ dān diào kùn kǔ、 bù jìn wú qióng zhī gǎn， yuàn qíng zì rán tòu chū。
　　 qián liǎng jù cóng“ suì suì” shuō dào“ cháo cháo”， sì hū yǐ jīng bǎ huà shuō jìn。 rán 'ér duì yú mǎn huái yuàn qíng de zhēng rén lái shuō， zhè zhǐ shì shuō zhe liǎo yī miàn。 tā bù jǐn cóng nà wú xiū zhǐ de shí jiān zhōng gǎn dào yuàn kǔ zhī wú shí bù zài， ér qiě hái cóng jí mù suǒ jiàn de jǐng xiàng zhōng gǎn dào yuàn kǔ zhī wú chù bù yòu， yú shì yòu yòu sān、 sì jù zhī zuò。
　　“ qīng zhǒng” shì xī hàn shí wáng zhāo jūn de fén mù， zài jīn hū hé hào tè shì jìng nèi， dāng shí bèi rèn wéi shì yuǎn lí zhōng yuán de yī chù jí pì yuǎn huāng liáng de dì fāng。 chuán shuō sài wài cǎo bái， wéi dú zhāo jūn mù shàng cǎo sè fā qīng， gù chēng qīng zhǒng。 shí jiè mù chūn， zài kǔ hán de sài wài què“ chūn sè wèi céng kàn”， suǒ jiàn zhě wéi yòu bái xuě luò xiàng qīng zhǒng 'ér yǐ。 xiāo shā rú cǐ， zěn bù lìng rén qī jué？ mò jù xiě biān sài de shān chuān xíng shì： tāo tāo huáng hé， rào guò chén chén hēi shān， fù yòu bēn téng xiàng qián。 huáng hé hé hēi shān xiāng gé shèn yuǎn， zhè lǐ bù kě zuò shí lǐ jiě。 shàng jù shuō qīng zhǒng， zhè lǐ zì rán xiǎng qǐ qīng zhǒng fù jìn de hēi shān， bìng yòng yī gè“ rào” zì qiān hé， jì yù mián mián yuàn qíng。 zhè liǎng jù xiě jǐng， sì yǔ shī tí wú guān， qí shí dōushì zhēng rén cháng jiàn zhī jǐng， cháng lǚ zhī dì， yīn 'ér cóng bái xuě qīng zhǒng yǔ huáng hé hēi shān zhè liǎng fú tú huà lǐ， wǒ men bù jǐn kàn dào zhēng shù zhī dì de hán kǔ yǔ huāng liáng， yě kě yǐ gǎn shòu dào zhēng rén zhuǎn zhàn bá shè de kǔ xīn。 shī suī bù zhí jiē fā wéi yuàn yǔ， ér yùn xù yú qí zhōng de yuàn hèn zhī qíng zú yǐ shǐ rén huí cháng dàng qì。
　　 tōng piān bù zhe yī gè“ yuàn” zì， què yòu chù chù mí màn zhe yuàn qíng。 shī rén zhuā zhù chǎn shēng yuàn qíng de yuán yóu， cóng shí jiān yǔ kōng jiān liǎng fāng miàn luò bǐ， ràng“ suì suì”、“ cháo cháo” de róng mǎ shēng yá yǐ jí“ sān chūn bái xuě” yǔ“ huáng hé”、“ hēi shān” de zì rán jǐng xiàng qù xiàn shēn shuō fǎ， shōu dào liǎo“ bù zhe yī zì， jìn dé fēng liú” de yì shù xiào guǒ。 ér zhè shǒu shī de jǐn yán gōng zhěng yě lì lái wéi rén chēng dào。 shī bù jǐn měi jù zì duì（ rú shǒu jù zhōng de“ jīn hé” duì“ yù guān”）， yòu liǎng lián gè zì chéng duì。 hòu yī lián de duì zhàng yóu qí jiǎng jiū： shù zì duì（“ sān”、“ wàn”） yǔ yán sè duì（“ bái”、“ qīng”、“ huáng”、“ hēi”） tóng shí chū xiàn zài yī lián zhī zhōng； yán sè duì zhōng， sì zhǒng sè cǎi jiāo xiāng huī yìng， shǐ shī gē xíng xiàng fù yú sè zé zhī měi； dòng cí“ guī”、“ rào” duì jǔ， lüè dài nǐ rén sè cǎi， xiǎn dé bié jù qíng yùn。 zhè yàng jīng gōng de jué jù， què shì bù duō jiàn de。
（ chén zhì míng）

　　yù shù qǐ liáng yān， níng qíng yī yè qián。 bié lí shāng xiǎo jìng， yáo luò sī qiū xián。
　　 hàn lěi guān shān yuè， hú jiā sài běi tiān。 bù zhī cháng duàn mèng， kōng rào jǐ shān chuān。

　　hóng fěn dāng sān wǔ， qīng 'é yàn yī shuāng。 qǐ luó huí jǐn mò， xián guǎn rù huā jiāng。
　　 luò yàn jīng jīn dàn， pāo bēi xiè yù gāng。 shuí zhī hè yī kè， qiáo cuì zài shū chuāng。

　　cǎo duǎn huā chū chāi， tái qīng liǔ bàn huáng。 gé lián chūn yǔ xì， gāo zhěn xiǎo yīng cháng。
　　 wú shì hán xián mèng， duō qíng shí yì xiāng。 yù xún sū xiǎo xiǎo， hé chù mì qián táng。

　　chūn mù yuè jiāng biān， chūn yīn hán shí tiān。 xìng huā xiāng mài yù， liǔ xù bàn qiū qiān。
　　 jiǔ shì fāng fěi jié， rén dāng táo lǐ nián。 bù zhī hé chù hèn， yǐ jiě rù zhēng xián。

　　chōu xián cù zhù tīng qín zhēng， wú xiàn qín rén bēi yuàn shēng。
　　 sì zhú chūn fēng zhī liǔ tài， rú suí tí niǎo shí huā qíng。
　　 shuí jiā dú yè chóu dēng yǐng？ hé chù kōng lóu sī yuè míng？
　　 gèng rù jǐ zhòng lí bié hèn， jiāng nán qí lù luò yáng chéng。

【shǎng xī】 zhēng shì yī zhǒng bō xián yuèqì， xiāng chuán wéi qín rén méng tián suǒ zhì， gù yòu míng“ qín zhēng”。 tā fā yīn qī kǔ， lìng rén“ gǎn bēi yīn 'ér zēng tàn， chuàng qiáo cuì 'ér huái chóu”（ hàn hóu jǐn《 zhēng fù》）。 zhè shǒu shī， xiě shī rén tīng zhēng shí de yīnyuè gǎn shòu， qí gé jú hé biǎo xiàn jì qiǎo， bié jù yī gé， bié yòu qíng yùn。

　　 shǒu jù“ chōu xián cù zhù tīng qín zhēng”，“ chōu xián cù zhù” diǎn chū dàn zhēng de tè shū dòng zuò。 zhēng de cháng fāng xíng yīn xiāng miàn shàng， zhāng xián shí sān gēn， měi xián yòng yī zhù zhī chēng， zhù kě zuǒ yòu yí dòng yǐ tiáojié yīn liàng。 tánzòu shí， yǐ shǒu zhǐ huò lù gǔ zhǎo bō nòng zhēng xián； huǎn bō jiào“ chōu xián”， jí bō jiào“ cù zhù”。 nà hū jí hū xú、 shí gāo shí dī de yīnyuè shēng， jiù cóng zhè“ chōu xián cù zhù” biàn huà qiǎo miào de zhǐ jiān duān fēi chū lái， chuán rù shī rén zhī 'ěr。 shī rén níng shén dì tīng zhe， tīng zhī yú 'ěr， huì zhī yú xīn。“ tīng” shì cǐ shī de“ tí yǎn”， dǐ xià nèi róng， jūn cóng“ tīng” zì 'ér lái。

　　 shī rén tīng zhēng zuì tū chū de gǎn shòu shì shénme？ ──“ wú xiàn qín rén bēi yuàn shēng”。 shī rén yóu qín zhēng lián xiǎng dào qín rén zhī shēng。 jù《 qín zhōu jì》：“ lǒng shān dōng xī bǎi bā shí lǐ， dēng shān diān dōng wàng， qín chuān sì wǔ bǎi lǐ， jí mù mǐn rán。 shān dōng rén xíng yì shēng cǐ 'ér gù zhān zhě， mò bù bēi sī。” zhè jiù shì shī rén suǒ shuō de“ qín rén bēi yuàn shēng”。 shī rén yǐ cǐ xuàn rǎn tā yóu tīng zhēng 'ér yǐn qǐ de gǎn shí shāng bié、 wú xiàn bēi yuàn zhī qíng。 xià miàn wéi rào“ bēi yuàn” èr zì， shī rén duì zhēng shēng zhǎn kāi liǎo yī lián chuàn fēng fù de xiǎng xiàng hé xì zhì dì miáo xiě。

　　“ sì zhú chūn fēng zhī liǔ tài， rú suí tí niǎo shí huā qíng。” zhēng shēng xiàng liǔ tiáo fú zhe chūn fēng， xù xù huà bié； yòu xiàng dù juān niǎo rào zhe luò huā， zhōu zhōu tí xuè。 shī rén qiǎo miào dì bǎ xián shàng fā chū de lè shēng tóng dà zì rán de jǐng wù róng wéi yī tǐ， dùn shí shǐ bēi yuàn de lè shēng， zhuǎn huà wéi xiān míng shēng dòng de xíng xiàng。 nà liǔ tiáo yáo dàng、 liǔ xù zhuī zhú、 luò yīng bīn fēn、 dù juān rào tí de mù chūn qíng jǐng， fǎng fó chéng xiàn yú wǒ men de yǎn qián； chūn fēng、 yáng liǔ、 huā、 niǎo， qíng huái bī lù， gèng jiā xuàn rǎn chū yī piàn shāng chūn xī bié zhī qíng。

　　 suí zhe“ chōu xián cù zhù” zhī shēng de biàn huà， yòu huàn qǐ shī rén gèng jiā qí miào de lián xiǎng：“ shuí jiā dú yè chóu dēng yǐng？ hé chù kōng lóu sī yuè míng？” shàng yī lián xiě dà zì rán de jǐng wù， zhè yī lián zé xiě rén shì de bēi huān， gèng jiā zhēn qiē gǎn rén。 nà dī chén、 yōu yān de zhēng shēng， hǎo sì shuí jiā de báifà lǎo mǔ kū zuò dēng qián， wéi yóu zǐ bù guī 'ér duì yǐng chuò qì； yòu hǎo sì shuí jiā de hóng yán shàofù zhù lì lóu tóu， wéi zhàng fū yuǎn chū 'ér wàng yuè cháng tàn。“ dú”、“ kōng” liǎng zì， yóu shǐ huà miàn xiǎn dé fènwài qī qīng， zēng jiā liǎo pàn zǐ sī fū、 lí chóu bié hèn de fènliàng。“ chóu dēng yǐng”、“ sī yuè míng”， hán xù yùn jiè， nài rén xún wèi： dēng qián bié wú tā rén， zhǐ kàn dào zì jǐ de yǐng zǐ， kě jiàn hé děng gū dú， zěn néng bù“ chóu”？ lóu tóu méi yòu qīn rén， zhǐ jiàn míng yuè gāo xuán， kě jiàn hé děng kōng dàng， zěn néng bù“ sī”？ zhè liǎng chù cháng ruò xiě zuò“ chóu dēng xià”、“ sī lí rén”， jiù suǒ rán wú wèi liǎo。 zhè yī lián yòng 'àn yù， qiě yòng“ shuí jiā”、“ hé chù” yí wèn jù shì， bù jǐn xiǎn dé yǔ shàng yī lián yòu cēncī biàn huà zhī měi， ér qiě gèng néng jī qǐ dú zhě xiǎng xiàng de chì bǎng， ràng gè rén 'àn zì jǐ de shēng huó tǐ yàn， cóng huà miàn zhōng qù pǐn cháng nà zhēng shēng suǒ gòu chéng de měi miào dòng rén de yīnyuè xíng xiàng。

　　 yǐ shàng liǎng lián suǒ gòu chéng de xíng xiàng， lín lí jìn zhì dì miáo mó chū zhēng shēng zhī“ kǔ”， shǐ rén 'ěr jì fǎng fó pín pín chuán lái gè zhǒng xī bié de bēi yuàn zhī shēng。 zhēng shēng“ kǔ”， rú guǒ tīng zhě yě huái yòu“ kǔ” qíng， zhēng xián yǔ xīn xián tóng shēng xiāng yìng， nà me jiù yù fā gǎn dào kǔ。 shī rén liǔ zhōng yōng zhèng shì huái zhe kǔ qíng tīng zhēng de。

　　“ gèng rù jǐ zhòng lí bié hèn， jiāng nán qí lù luò yáng chéng。” yì sī shì shuō， zhēng shēng běn lái jiù kǔ， gèng hé kuàng yòu càn rù liǎo wǒ de chóngchóng lí bié zhī hèn， qǐ bù gé wài yǐn qǐ duì yuǎn fāng qīn rén de huái niàn！“ jiāng nán qí lù luò yáng chéng”， zhǐ nán běi yuǎn lí， liǎng dì xiāng sī。 shī rén de zú zhí、 zhù míng wén xué jiā liǔ zōng yuán yīn cānyù wáng shū wén jí tuán de zhèng zhì gǎi gé， shī bài hòu， bèi biǎn cuàn nán chuí hǎi yá。 zhè mò 'èr jù yě xǔ shì yòu gǎn 'ér fā bā！

　　 zhè shǒu miáo xiě zhēng shēng de shī， zhuóyǎn diǎn bù zài biǎo xiàn tánzòu zhě jīng zhàn de jì yì， ér shì jiè zhēng shēng chuán dá xīn shēng， shū fā gǎn shí shāng bié zhī qíng。 shī rén zhǎn kāi lián xiǎng， yǐ xīn yíng、 tiē qiē de bǐ yù， jí zhōng miáo xiě zhēng xián shàng suǒ fā chū de zhǒng zhǒng 'āi yuàn zhī shēng。 shī zhōng zhòng diǎn xiě“ shēng”， què yòu bù zhí jiē xiě“ shēng”， méi yòu yòng yī gè xiàng shēng cí。 ér shì zhuólì kè huà gè zhǒng bì rán fā chū“ bēi yuàn shēng” de xíng xiàng， huàn qǐ dú zhě de lián xiǎng， shǐ rén jiàn qí xíng sì wén qí shēng， xiǎn shì liǎo“ cǐ shí wú shēng shèng yòu shēng” de yì shù xiào guǒ。

　　（ hé qìng shàn）

　　huáng hé liú chū yòu fú qiáo， jìn guó guī rén cǐ lù yáo。
　　 ruò bàng lán gān qiān lǐ wàng， běi fēng qū mǎ yǔ xiāo xiāo。

　　guān shān wàn lǐ yuǎn zhēng rén， yī wàng guān shān lèi mǎn jīn。
　　 qīng hǎi shù tóu kōng yòu yuè， huáng shā qì lǐ běn wú chūn。
　　 gāo jiàn lián tiān wàng wǔ wēi， qióng yīn fú dì shù jīn wēi。
　　 jiǔ chéng xián guǎn shēng yáo fā， yī yè guān shān xuě mǎn fēi。

　　fán yīn zhà yǐn zhōu， luò yè chū fēi pǔ。 xiāo xiāo chǔ kè fān， mù rù hán jiāng yǔ。

　　cuì mù juàn huí láng， yín dēng kāi hòu táng。 fēng jīng yōng qì yè， yuè lěng mǎn tíng shuāng。
　　 qǐ xí rén jiāng zuì， fán xián yè wèi yāng。 gòng lián jīn cù xí， shuí dào kè chóu cháng。

　　yè zhǔ dài fú yān， cāng máng huì yuǎn tiān。 zhōu qīng bù jué dòng， lǎn jí shǐ zhī qiān。
　　 tīng dí yáo xún 'àn， wén xiāng 'àn shí lián。 wéi kàn qù fān yǐng， cháng kǒng kè xīn xuán。

　　chǔ sài wàng cāng rán， hán lín gǔ shù biān。 qiū fēng rén dù shuǐ， luò rì yàn fēi tiān。