tài yǐ jìn tiān dū， lián shān dào hǎi yú。
　　 bái yún huí wàng hé， qīng 'ǎi rù kàn wú。
　　 fēn yě zhōng fēng biàn， yīn qíng zhòng hè zhū。
　　 yù tóu rén chù sù， gé shuǐ wèn qiáo fū。

　　Its massive height near the City of Heaven
　　Joins a thousand mountains to the corner of the sea.
　　Clouds, when I look back, close behind me,
　　Mists, when I enter them, are gone.
　　A central peak divides the wilds
　　And weather into many valleys.
　　...Needing a place to spend the night,
　　I call to a wood-cutter over the river.

【báihuàwén】 wēi wēi de tài yǐ shān gāo jiē tiān dū xīng，
shān lián zhe shān yī zhí wān tíng dào hǎi biān。
bái yún liáo rào huí wàng zhōng hé chéng yī piàn，
qīng 'ǎi mí máng jìn rù shān zhōng dōubù jiàn。
zhōng yāng zhù fēng bǎ zhōng nán dōng xī gé kāi，
gè shān jiān shān gǔ jiǒng yì yīn qíng duō biàn。
xiǎng zài shān zhōng zhǎo gè rén jiā qù tóu sù，
gé shuǐ xún wèn nà qiáo fū kě fǒu fāng biàn？
( liú jiàn xūn )

【zhùshì】 １、 tài yǐ： jí " tài yī "， zhōng nán shān zhù fēng， yě shì zhōng nán shān bié míng。

【shǎng xī】 shī zhǐ zài yǒng tàn zhōng nán shān de hóng wěi zhuàng dà。 shǒu lián xiě yuǎn jǐng， yǐ yì shù de kuā zhāng， jí yán shān zhī gāo yuǎn。 hàn lián xiě jìn jǐng， shēn zài shān zhōng zhī suǒ jiàn， pū xù yún qì biàn huàn， yí bù biàn xíng， jí fù hán yùn。 jǐng lián jìn yī bù xiě shān zhī nán běi liáo kuò hé qiān yán wàn hè de qiān xíng wàn tài。 mò lián xiě wèile rù shān qióng shèng， xiǎng tóu sù shān zhōng rén jiā。 " gé shuǐ " èr zì diǎn chū liǎo zuò zhě " yuǎn wàng " de wèi zhì。
quán shī xiě jǐng、 xiě rén、 xiě wù， dòng rú tuō tù， jìng ruò shū nǚ， yòu shēng yòu sè， yì jìng qīng xīn、 wǎn ruò yī fú shān shuǐ huà。

[ jiàn shǎng ]
yì shù chuàng zuò， guì zài yǐ gè bié xiǎn shì yī bān， yǐ bù quán qiú quán， liú xié suǒ wèi “ yǐ shǎo zǒng duō ”， gǔ dài huà lùn jiā suǒ wèi“ yì yú yú xiàng”， dōushì zhè gè yì sī ．。 zuò wéi shī rén jiān huà jiā de wáng wéi， hěn dǒng dé cǐ zhōng 'ào mì， yīn 'ér néng yòng zhǐ yòu sì shí gè zì de yī shǒu wǔ yán lǜ shī， wéi ruò dà yī zuò zhōng nán shān chuán shén xiě zhào。

　　 shǒu lián“ tài yǐ jìn tiān dū， lián shān jiē hǎi yú”， xiān yòng kuā zhāng shǒu fǎ gòu huà liǎo zhōng nán shān de zǒng lún kuò。 zhè gè zǒng lún kuò， zhǐ néng dé zhī yú yáo tiào， ér bù néng dé zhī yú bī shì。 suǒ yǐ， zhè yī lián xiǎn rán shì xiě yuǎn jǐng。

　　“ tài yǐ” shì zhōng nán shān de bié chēng。 zhōng nán suī gāo， qù tiān shèn yáo， shuō tā“ jìn tiān dū”， dāng rán shì yì shù kuā zhāng。 dàn zhè shì xiě yuǎn jǐng， cóng píng dì yáo wàng zhōng nán， qí dǐng fēng díquè yǔ tiān lián jiē， yīn 'ér shuō tā“ jìn tiān dū”， zhèng shì yǐ kuā zhāng xiě zhēn shí。“ lián shān jiē hǎi yú” yě shì zhè yàng。 zhōng nán shān xī qǐ gān sù tiān shuǐ， dōng zhǐ hé nán shǎn xiàn， yuǎn yuǎn wèi dào hǎi yú。 shuō tā“ jiē hǎi yú”， gù rán bù hé shì shí， shuō tā“ yǔ tā shān lián jiē bù duàn， zhí dào hǎi yú”， yòu hé cháng fú hé shì shí？ rán 'ér zhè shì xiě yuǎn jǐng， cóng cháng 'ān yáo wàng zhōng nán， xī biān wàng bù dào tóu， dōng biān wàng bù dào wěi。 yòng“ lián shān jiē hǎi yú” xiě zhōng nán yuǎn jǐng， suī kuā zhāng 'ér yù jiàn zhēn shí。

　　 cì lián xiě jìn jǐng，“ bái yún huí wàng hé” yī jù，“ huí wàng” jì yǔ xià jù“ rù kàn” duì 'ǒu， zé qí yì wéi“ huí tóu wàng”， wáng wéi xiě de shì rù zhōng nán shān 'ér“ huí wàng”， wàng de shì gāng zǒu guò de lù。 shī rén shēn zài zhōng nán shān zhōng， cháo qián kàn， bái yún mí màn， kàn bù jiàn lù， yě kàn bù jiàn qí tā jǐng wù， fǎng fó zài zǒu jǐ bù， jiù kě yǐ fú yóu yú bái yún de hǎi yáng； rán 'ér jì xù qián jìn， bái yún què jì xù fēn xiàng liǎng biān， kě wàng 'ér bù kě jí； huí tóu kàn， fēn xiàng liǎng biān de bái yún yòu hé lǒng lái， huì chéng máng máng yún hǎi。 zhè zhǒng qí miào de jìng jiè， fán yòu yóu shān jīng yàn de réndōu bìng bù mò shēng， ér chú liǎo wáng wéi， yòu yòu shuí néng gòu zhǐ yòng wǔ gè zì jiù biǎo xiàn dé rú cǐ zhēn qiē ní？

　　“ qīng 'ǎi rù kàn wú” yī jù， yǔ shàng jù“ bái yún huí wàng hé” shì“ hù wén”， tā men jiāo cuò wéi yòng， xiāng hù bǔ chōng。 shī rén zǒu chū máng máng yún hǎi， qián miàn yòu shì méng méng qīng 'ǎi， fǎng fó jì xù qián jìn， jiù kě yǐ mō zhe nà qīng 'ǎi liǎo； rán 'ér zǒu liǎo jìn qù， què bù dàn mō bù zhe， ér qiě kàn bù jiàn； huí guò tóu qù， nà qīng 'ǎi yòu hé lǒng lái， méng méng màn màn， kě wàng 'ér bù kě jí。

　　 zhè yī lián shī， xiě yān yún biàn miè， yí bù huàn xíng， jí fù hán yùn。 jí rú zhōng nán shān zhōng qiān yán wàn hè， cāng sōng gǔ bǎi， guài shí qīng quán， qí huā yì cǎo， zhí dé guān shǎng de jǐng wù hái duō， yī qiēdōu lǒngzhào yú máng máng“ bái yún”、 méng méng“ qīng 'ǎi” zhī zhōng， kàn bù jiàn， kàn bù zhēn qiē。 wéi qí rú cǐ， cái gèng lìng rén shén wǎng， gèng jí yú jìn yī bù“ rù kàn”。 lìng yī fāng miàn， yǐ jīng kàn jiàn de měi jǐng réng rán shǐ rén liú liàn， bù néng bù“ huí wàng”，“ huí wàng” ér“ bái yún”、“ qīng 'ǎi” jù“ hé”， zé gāng cái chéng xiàn yú méi jié zhī qián de jǐng wù huò lóng yǐ qīng shā， huò guǒ yǐ bīng xiāo， yóu qīng xī 'ér méng lóng， yóu méng lóng 'ér yǐnmò， gèng lìng rén huí wèi wú qióng。 zhè yī qiē， shī réndōu méi yòu míng shuō， dàn tā què zài yǐ jīng gòu huà chū lái de“ xiàng” lǐ wèiwǒ men liú xià liǎo chí pìn xiǎng xiàng de guǎng kuò tiān dì。

　　 dì sān lián gāo dù gài kuò， chǐ fú wàn lǐ。 shǒu lián xiě chū liǎo zhōng nán shān de gāo hé cóng xī dào dōng de yuǎn， zhè shì cóng shān běi yáo wàng suǒ jiàn de jǐng xiàng。 zhì yú zhōng nán cóng běi dào nán de kuò， zé shì yòng“ fēn yě zhōng fēng biàn” yī jù lái biǎo xiàn。 yóu shān 'ér yòu“ fēn yě zhōng fēng biàn” de rèn shí， zé shī rén lì zú“ zhōng fēng”， zòng mù sì wàng zhī zhuàng yǐ yǐ xī kě jiàn。 zhōng nán shān dōng xī zhī mián yuǎn rú bǐ， nán běi zhī liáo kuò rú cǐ， zhǐ yòu lì zú yú“ jìn tiān dū” de“ zhōng fēng”， cái néng shōu quán jǐng yú yǎn dǐ； ér“ yīn qíng zhòng hè shū”， jiù shì jìn shōu yǎn dǐ de quán jǐng。 suǒ wèi“ yīn qíng cóng hè shū”， dāng rán bù shì zhǐ“ dōng biān rì chū xī biān yǔ”， ér shì yǐ yáng guāng de huò nóng huò dàn、 huò yòu huò wú lái biǎo xiàn qiān yán wàn hè qiān xíng wàn tài。

　　 duì yú wěi lián， lì lái yòu bù tóng de lǐ jiě、 bù tóng de píng jià。 yòu xiē rén rèn wéi tā yǔ qián sān lián bù tǒng yī、 bù xiāngchèn， cóng 'ér chí fǒu dìng tài dù。 wáng fū zhī biàn jiě shuō：“ ‘ yù tóu rén chù sù， gé shuǐ wèn qiáo fū ’， zé shān zhī liáo kuò huāng yuǎn kě zhī， yǔ shàng liù jù chū wú yì zhì， qiě dé bīn zhù fēn míng， fēi dú tóu yì shí xuán xiāng miáo mó yě。”（《 jiāng zhāi shī huà》 juàn 'èr） shěn dé qián yě shuō：“ huò wèi mò 'èr jù yǔ tōng tǐ bù pèi。 jīn wán qí yǔ yì， jiàn shān yuǎn 'ér rén guǎ yě， fēi xún cháng xiě jǐng kě bǐ。”（《 táng shī bié cái》 juàn jiǔ）

　　 zhè xiē yì jiàn dōubù cuò， rán 'ér“ wán qí yǔ yì”， sì hū hái kě yǐ lǐng huì dào gèng duō de dōng xī。 dì yī， yù tóu rén chù sù” zhè gè jù zǐ fēn míng yòu gè shěng lüè liǎo de zhù yǔ“ wǒ”， yīn 'ér yòu cǐ yī jù， biàn jiàn dé“ wǒ” zài yóu shān， jù jù yòu“ wǒ”， chù chù yòu“ wǒ”， yǐ“ wǒ” guān wù， yīn jǐng shū qíng。 dì 'èr，“ yù tóu rén chù sù” ér yào“ gé shuǐ wèn qiáo fū”， zé“ wǒ” hái yào liú sù shān zhōng， míng rì zài yóu， ér shān jǐng zhī shǎng xīn yuè mù， shī rén zhī bì xuān hǎo jìng， yě bù nán yú yán wài dé zhī。 dì sān， shī rén jì dào“ zhōng fēng”， zé“ gé shuǐ wèn qiáo fū” de“ shuǐ” shí jì shàng shì shēn gōu dà jiàn； nà me， tā zěn me huì fā xiàn nà gè“ qiáo fū” ní？“ qiáo fū” bì kǎn qiáo， jiù bì rán yòu shù lín， yòu yīn xiǎng。 shī rén xún shēng biàn xiàng， cóng“ gé shuǐ” de shù lín lǐ xīn rán fā xiàn qiáo fū de qíng jǐng， bù nán xiǎng jiàn。 jì yòu“ qiáo fū”， zé zhī bù tài yáo yuǎn de dì fāng bì rán yòu“ rén chù”， yīn 'ér wèn hé chù kě yǐ tóu sù，“ qiáo fū” kǒu dá shǒu zhǐ、 shī rén cè shǒu yáo wàng de qíng jǐng， yě bù nán xiǎng jiàn。

　　 zǒng qǐ lái kàn， zhè shǒu shī de zhù yào tè diǎn hé yōu diǎn shì shàn yú“ yǐ bù quán qiú quán”， cóng 'ér shōu dào liǎo“ yǐ shǎo zǒng duō”、“ yì yú yú xiàng” de yì shù xiào guǒ。

　　（ huò sōng lín）

　　dú yòu huàn yóu rén， piān jīng wù hòu xīn。
　　 yún xiá chū hǎi shǔ， méi liǔ dù jiāng chūn。
　　 shū qì cuī huáng niǎo， qíng guāng zhuǎn lǜ píng。
　　 hū wén gē gǔ diào， guī sī yù zhān jīn。

　　Only to wanderers can come
　　Ever new the shock of beauty,
　　Of white cloud and red cloud dawning from the sea,
　　Of spring in the wild-plum and river-willow....
　　I watch a yellow oriole dart in the warm air,
　　And a green water- plant reflected by the sun.
　　Suddenly an old song fills
　　My heart with home, my eyes with tears.
　　
　　2) In Reply to Magistrate Lu's Poem: An Excursion in Early Spring
　　Tr. Ni Peiling
　　
　　Only to officials away from home,
　　The shock of beauty ever new will come,
　　Of rising clouds at dawn above the sea,
　　Of Spring in river side plum and willow-tree.
　　Orioles are urged to sing in warm air,
　　And green-clad duckweed in the sun looks fair.
　　An old tune suddenly sung to my ears
　　Fills my heart with home and my eyes with tears.

【báihuàwén】 zhǐ yòu yuǎn lí gù lǐ wài chū zuò guān zhī rén，
tè bié mǐn gǎn zì rán wù hòu zhuǎn huà gēngxīn。
hǎi shàng yún xiá càn làn xù rì jí jiāng dōng shēng， jiāng nán méi hóng liǔ lùjiāng běi què cái huí chūn。
hé nuǎn de chūn qì cuī cù zhe huáng yīng gē chàng， qíng lǎng de yáng guāng xià lǜ píng yán sè zhuǎn shēn。
hū rán tīng dào nǐ gē yín gǔ pǔ de qǔdiào， gòu qǐ guī sī qíng huái lìng rén luò lèi zhān jīn。

【zhùshì】 jìn líng： jùn míng， zhì suǒ zài jīn jiāng sū cháng zhōu shì。 lù chéng， zuò zhě yǒu rén， bù xiáng qí míng， shí wéi jìn líng jùn chéng。《 zǎo chūn yóu wàng》 shì lù chéng suǒ zuò de shī， běn piān shì chànghè zhī zuò。
yī zuò wéi yìng wù shī。

【shǎng xī】 qīng rén wáng fū zhī《 jiāng zhāi shī huà》 zhǐ chū：“ jìn tǐ， liáng chén yǐ yòu， zhì dù shěn yán 'ér shǐ yè yú dù”。 dù shěn yán de wǔ yán lǜ shī， gé lǜ yán zhěng， yīn yùn xié měi， zhāng fǎ jǐng rán， yì jìng shēn yuǎn， yǔ yán qīng lì zì rán， chēng dé shàng shì zhè zhǒng xīn xīng shī tǐ de diǎn fàn zuò pǐn。 běn shī jiù shì qí zhōng jiào yòu dài biǎo xìng de yī piān。
quán shī yīn wù xīng gǎn， xiě zì jǐ huàn yóu tā xiāng， gū fù chūn guāng， bù néng guī jiā de shāng tòng zhī qíng。 cóng tōng piān lái kàn， zuò zhě yòng de shì jí jǐng shū qíng de cháng gé， dàn kāi tóu què bù luò sú tào， piān bù cóng zì rán jǐng wù qǐ bǐ， ér shì cóng zì shēn xiě qǐ． shǒu jù“ dú yòu huàn yóu rén” tū chū liǎo shī rén zuò wéi yī gè yì xiāng yóu zǐ yǔ běn dì xīn shǎng chūn guāng zhě jiǒng rán bù tóng， wéi xià wén shāng chūn xù zú liǎo shì tóu。《 táng shī bié cái jí》 píng cǐ jù wéi“ jǐng jiàn”。 gāo bù yíng《 táng sòng shī jǔ yào》 yě yǐn jì yún de huà píng lùn shuō：“ qǐ jù jǐng bá， rù shǒu jí piē guò yī céng， qín tí nǎi jǐn， zhī cǐ zì wú tōng tào zhī bìng”。 suǒ lùn jiē què。 cì jù“ piān jīng wù hòu xīn”， gāo dù gài kuò， hán gài quán piān， kān chēng“ shī yǎn”。 qí zhōng“ piān” zì hū yìng shǒu jù de“ dú” zì，“ jīng” zì gǎn qíng sè cǎi gèng nóng， xiǎn dé shēng là 'ér jǐng xǐng。“ piān”、“ jīng” hé yòng， diǎn míng liǎo duō qíng de shī rén duì zì rán jǐng wù tè yòu de mǐn gǎn， suǒ wèi“ shāng xīn rén bié yòuhuái bào”， shī de zhù zhǐ， zhèng shì shū fā zhè shāng xīn rén dú tè de“ jīng” chūn zhī qíng。 rú guǒ bǎ cǐ shī bǐ wéi yī zhī shāng chūn de yuèqǔ， zé zhè liǎng gè zì xiǎn rán qǐ dào liǎo wéi quán qū de shū qíng xuán lǜ dìng diào de guān jiàn zuò yòng。 zài kàn“ wù” zì yǎn chū xià wén de“ yún xiá”、“ méi liǔ”、“ huáng niǎo”、“ lǜ píng”，“ hòu” zì guān hé xià wén de“ hǎi shǔ”、“ jiāng chūn”、“ shū qì”、“ qíng guāng” děng děng。 ér yī“ xīn” zì zé kòu zhù shī tí de“ zǎo” zì， shǐ dé shī gē yīn wù xīng gǎn de zhōng xīn nèi róng gèng jiā xiān míng dòng rén。 zhēn shì mài luò jǐng jǐng， guān suǒ jǐn mì， zì zì qiān jīn。
shī de zhōng jiān liǎng lián， lín lí jìn zhì dì pū xiě“ wù hòu” de“ xīn”。 zhè shì liǎng zǔ cí zǎo qīng lì、 shēng diào xié chàng、 jìng jiè huá měi de duì zhàng。“ yún xiá chū hǎi shǔ， méi liǔ dù jiāng chūn” yī lián， tuī yǎn shī tí zhī“ wàng” zì， xiě shī rén yuǎn tiào shí de suǒ jiàn， zài hǎi kuò tiān kōng de hóng dà bèi jǐng zhōng miáo huà chū jiāng nán zǎo chūn guī lì mí rén de fēng wù。 zhè lǐ méi yòu yòng yī gè yán sè zì， rán 'ér yóu hóng xiá、 hóng méi、 hóng rì hé bì hǎi、 lán tiān、 lǜ liǔ， qīng jiāng zhì chéng de wǔ cǎi bīn fēn de jǐng sè què yuè rán zhǐ shàng， sè zé gǎn shí fēn xiān míng。 zhè yī lián bù dàn shēng dòng dì xiě chū liǎo wù xiàng， ér qiě gèng yǔ rén guān chá jǐng wù de xīn lǐ gǎn shòu mì hé， yīn 'ér shī yì 'àng rán。 dòng cí“ chū” yǔ“ dù” shí fēn chuán shén。 pò xiǎo shí， tài yáng xiàng shì cóng dōng hǎi shēng qǐ， yún qì bèi yáng guāng zhào yào， wèi chéng xuàn làn de xiá cǎi， yě hǎo xiàng hé xù rì tóng shí cóng hǎi zhōng chū lái， suǒ yǐ shuō“ yún xiá chū hǎi shǔ”。 jiāng nán bǐ jiāng běi zǎo nuǎn， méi liǔ tòu lù chūn yì yě bǐ jiāng běi wéi zǎo， rén guò jiāng 'ér nán， hū jiàn méi yǐ kāi huā， liǔ yǐ fā lǜ， sì hū méi liǔ yī guò cháng jiāng jiù biàn huàn chūn zhuāng shìde， suǒ yǐ shuō“ méi liǔ dù jiāng chūn”， jǐng lián“ shū qì cuī huáng niǎo， qíng guāng zhuǎn lǜ píng”， cóng nán cháo jiāng yān《 yǒng měi rén chūn yóu shī》“ jiāng nán 'èr yuè chūn， dōng fēng zhuǎn lǜ píng” èr jù biàn huà 'ér lái。 qián yī lián jì xiě“ wàng” zhōng yuǎn jǐng， zhè yī lián zé xù xiě“ yóu” shí suǒ jiàn， chù chù guān hé tí mù， zhēn xiàn shí fēn mián mì。 bǐ qǐ shàng yī lián， zhè yī lián xiě jǐng gèng jiā shēn rù xì zhì， shǐ rén dú hòu rú tóng qīn shēn gǎn shòu dào chūn tiān de méng dòng hé chūn guāng de hé xù。 dòng cí“ cuī” yǔ“ zhuǎn” gèng jiā chuán shén． wēn nuǎn de chūn qì shǐ wàn wù fù sū， lián huáng lí de míng jiào yě sì hū shì yóu tā“ cuī cù” suǒ zhì， qíng lǎng de yáng guāng zhào shè dào shuǐ miàn shàng， shǐ shuǐ zhōng de píng cǎo yě hěn kuài yóu nèn lǜ“ zhuǎn” wéi shēn lǜ。 wù tài de biàn huà quán yóu zhè liǎng gè cí de qiǎo miào shǐ yòng 'ér huó líng huó xiàn， zuò zhě wén xīn zhī xì yú cǐ kě jiàn yī bān。
shī de mò lián“ hū wén gē gǔ diào， guī sī yù zhān jīn”， zhèng miàn dào chū zì jǐ shāng chūn sī guī de běn yì， bìng yǐ wén“ gē gǔ diào” jiǎo zú tí miàn， diǎn míng hèshī zhī zhǐ。 zhè liǎng jù shuō， lù chéng de shī hǎo xiàng shǐ zuò zhě hū rán tīng dào liǎo gǔ rén de gēqǔ， bù jué gòu qǐ liǎo huí xiāng de niàn tóu， yǐ zhì lèi xià zhān jīn liǎo。 shàng wén“ jīng” wù hòu zhī“ xīn”， tàn chūn guāng zhī měi， dōushì wéi zhè lǐ yǐn chū“ guī sī” ér zuò pū diàn péi chèn de。 chūn jǐng shì chù fā“ guī sī” de méi jiè wù， lù chéng de zǎo chūn yóu wàng shī gèng duì“ guī sī” de rán shāo qǐ liǎo cuī huà zuò yòng， gù cǐ chù yǐ“ hū” zì zuò zhuǎn zhé， jiāng shàng wén de míng mèi yǔ huān yuè zhī jǐng tū rán yī xià zǐ dǎ rù shāng gǎn qī chuàng de qì fēn zhī zhōng， dá dào liǎo shū fā shāng chūn zhī qíng de mùdì。 zhè yī dùn cuò， yǔ piān shǒu de“ jīng” zì yáo xiāng hū yìng， yù jiàn cǐ shī wǎn qū diē dàng zhī miào。

[ jiàn shǎng ]
zhè shì yī shǒu hèshī。 yuán chàng shì jìn líng lù chéng zuò de《 zǎo chūn yóu wàng》。 jìn líng jí jīn jiāng sū cháng zhōu， táng dài shǔ jiāng nán dōng dào pí líng jùn。 lù chéng， zuò zhě de yǒu rén， bù xiáng qí míng， shí zài jìn líng rénxiàn chéng。 dà yuē wǔ zé tiān yǒng chāng yuán nián（ 689） qián hòu， dù shěn yán zài jiāng yīn xiàn rèn zhí， yǔ lù mǒu shì tóng jùn lín xiàn de liáo yǒu。 tā men tóng yóu chànghè， kě néng jí zài qí shí。 lù mǒu yuán chàng yǐ bù kě zhī。 dù shěn yán zhè shǒu hèshī shì yòng yuán chàng tóng tí shū fā zì jǐ huàn yóu jiāng nán de gǎn kǎi hé guī sī。

　　 shī rén zài táng gāo zōng xián hēng yuán nián（ 670） zhōng jìn shì hòu， shì tú shī yì， yī zhí chōng rénxiàn chéng、 xiàn wèi zhī lèi xiǎo guān。 dào yǒng chāng yuán nián， tā huàn yóu yǐ jìn 'èr shí nián， shī míng shèn gāo， què réng rán yuǎn lí jīng luò， zài jiāng yīn zhè gè xiǎo xiàn dāng xiǎo guān， xīn qíng hěn bù gāo xīng。 jiāng nán zǎo chūn tiān qì， hé péng yǒu yī qǐ yóu lǎn fēng jǐng， běn shì shǎng xīn lè shì， dàn tā què xiàng wáng càn dēng lóu nà yàng，“ suī xìn měi 'ér fēi wú tǔ”， bù rú guī qù。 suǒ yǐ zhè shǒu hèshī xiěde bié yòu qíng zhì， jīng xīn 'ér bù kuài， shǎng xīn 'ér bù lè， gǎn shòu xīn xiān 'ér sī xù qī qīng， jǐng sè yōu měi 'ér qíng diào dàn rán， shèn zhì yú shāng gǎn， yòu mǎn fù láo sāo zài yán wài。

　　 shī yī kāi tóu jiù fā gǎn kǎi， shuō zhǐ yòu lí bié jiā xiāng、 bēn zǒu shì tú de yóu zǐ， cái huì duì yì xiāng de jié wù qì hòu gǎn dào xīn qí 'ér dà jīng xiǎo guài。 yán wài jí wèi， rú guǒ zài jiā xiāng， huò shì dāng dì rén， zé xí jiàn 'ér bù guài。 zài zhè“ dú yòu”、“ piān jīng” de qiáng diào yǔ qì zhōng， shēng dòng biǎo xiàn chū shī rén huàn yóu jiāng nán de máo dùn xīn qíng： zhè yī kāi tóu xiāng dāng bié zhì， hěn yòu gè xìng tè diǎn。

　　 zhōng jiān 'èr lián jí xiě“ jīng xīn”。 biǎo miàn kàn， zhè liǎng lián xiě jiāng nán xīn chūn yī shǐ zhì zhòng chūn 'èr yuè de wù hòu biàn huà tè diǎn， biǎo xiàn chū jiāng nán chūn guāng míng mèi、 niǎo yǔ huā xiāng de shuǐ xiāng jǐng sè； shí jì shàng， shī rén shì cóng bǐ jiào gù xiāng zhōng yuán wù hòu lái xiě yì xiāng jiāng nán de xīn qí de， zài jiāng nán zhòng chūn de xīn xiān fēng guāng lǐ yòu zhe shī rén huái niàn zhōng yuán mù chūn de gù tǔ qíng yì， jù jù jīng xīn 'ér chù chù huái xiāng。

　　“ yún xiá” jù shì xiě xīn chūn yī shǐ。 zài gǔ rén guān niàn zhōng， chūn shén dōng dì， fāng wèi zài dōng， rì chū yú dōng， chūn lái zì dōng。 dàn zài zhōng yuán， xīn chūn yī shǐ de wù hòu shì“ dōng fēng jiě dòng， zhé chóng shǐ zhèn， yú shàng bīng”（《 lǐ jì · yuè lìng》）， fēng yǐ nuǎn 'ér shuǐ yóu hán。 ér jiāng nán shuǐ xiāng jìn hǎi， chūn fēng chūn shuǐ dū nuǎn， bìng qiě duō yún。 suǒ yǐ shī rén tū chū dì xiě jiāng nán de xīn chūn shì yǔ tài yáng yī qǐ cóng dōng fāng de dà hǎi shēng lín rén jiān de， xiàng shǔ guāng yī yàng yìng zhào zhe mǎn tiān yún xiá。

　　“ méi liǔ” jù shì xiě chū chūn zhēngyuè de huā mù。 tóng shì méi huā liǔ shù， tóng shǔ chū chūn zhēngyuè， zài běi fāng shì xuě lǐ xún méi， yáo kàn liǔ sè， cán dōng wèi xiāo； ér jiāng nán yǐ jīng méi huā bīn fēn， liǔ yè piān piān， chūn yì 'àng rán， zhèng rú shī rén zài tóng nián zhēngyuè zuò de《 dà pú》 zhōng suǒ xíng róng de：“ méi huā luò chù yí cán xuě， liǔ yè kāi shí rèn hǎo fēng。” suǒ yǐ zhè jù shuō méi liǔ dù guò jiāng lái， jiāng nán jiù wán quán shì huā fā mù róng de chūn tiān liǎo。

　　 jiē zhe， xiě chūn niǎo。“ shū qì” wèi chūn tiān wēn nuǎn qì hòu。“ huáng niǎo” jí huáng yīng， yòu míng cāng gēng。 zhòng chūn 'èr yuè“ cāng gēng míng”（《 lǐ jì · yuè lìng》）， nán běi jiē rán， dàn jiāng nán de huáng yīng jiào dé gèng huān。 xī jìn shī rén lù jī shuō：“ huì cǎo ráo shū qì， shí niǎo duō hǎo yīn。”（《 bēi zāi xíng》）“ shū qì cuī huáng niǎo”， biàn shì huà yòng lù shī， ér yǐ yī gè“ cuī” zì， tū chū liǎo jiāng nán 'èr yuè chūn niǎo gèng qí huān míng de tè diǎn。

　　 rán hòu， xiě shuǐ cǎo。“ qíng guāng” jí wèi chūn guāng。“ lǜ pín” shì fú píng。 zài zhōng yuán， jì chūn sān yuè“ píng shǐ shēng”（《 lǐ jì · yuè lìng》）； zài jiāng nán， liáng dài shī rén jiāng yān shuō：“ jiāng nán 'èr yuè chūn， dōng fēng zhuǎn lǜ pín。”（《 yǒng měi rén chūn yóu》） zhè jù shuō“ qíng guāng zhuǎn lǜ píng”， biàn shì huà yòng jiāng shī， yě jiù 'àn shì chū jiāng nán 'èr yuè zhòng chūn de wù hòu， qià tóng zhōng yuán sān yuè mù chūn， zhěng zhěng zǎo liǎo yī gè yuè。

　　 zǒng zhī， xīn yīn jiù 'ér jiàn qí， jǐng yīn qíng 'ér fāng jīng。 jīng xīn yóu yú huái jiù， sī xiāng qíng qiē， gèng jué yì xiāng xīn qí。 zhè liǎng lián xiě yǎn zhōng suǒ jiàn jiāng nán wù hòu， yě yù hán zhe xīn zhōng huái niàn zhōng yuán gù xiāng zhī qíng， yǔ shǒu lián de máo dùn xīn qíng zhèng xiāng yī guàn， tóng shí yě zì rán dì zhuǎn dào mò lián。

　　“ gǔ diào” shì zūn zhòng lù chéng yuán chàng de yòng yǔ。 shī rén yòng“ hū wén” yǐ shì yì wài yǔ qì， qiǎo miào dì biǎo xiàn chū lù chéng de shī zài wú yì zhōng chù dào shī rén xīn zhōng sī xiāng zhī tòng， yīn 'ér gǎn shāng liú lèi。 fǎn guò lái kàn， zhèng yīn wéi shī rén běn lái sī xiāng qíng qiē， suǒ yǐ yī jīng chù fā， biàn shāng xīn liú lèi。 zhè gè jié wěi， jì diǎn míng guī sī， yòu diǎn chū hé yì， jié gòu jǐn yán zhěn mì。

　　 qián rén xīn shǎng zhè shǒu shī， wǎng wǎng piān 'ài shǒu、 wěi 'èr lián， ér lüè guò zhōng jiān 'èr lián。 qí shí， tā de gòu sī shì wán zhěng 'ér yòu dú chuàng de。 qǐ jié gù rán bié zhì， dàn shì rú guǒ méi yòu zhōng jiān liǎng lián dú tè de qíng jǐng miáo xiě， zhěng shǒu shī jiù bù huì rú cǐ fēng mǎn、 guàn tōng 'ér bié yòu qíng qù， yě bùqiè tí yì。 cóng zhè gè yì yì shàng shuō， zhè shǒu shī de jīng cǎi chù， qià zài zhōng jiān 'èr lián。

　　（ ní qí xīn）

　　fēng huǒ zhào xī jīng， xīn zhōng zì bù píng。
　　 yá zhāng cí fèng jué， tiě qí rào lóng chéng。
　　 xuě 'àn diāo qí huà， fēng duō zá gǔ shēng。
　　 nìngwéi bǎi fū cháng， shèng zuò yī shū shēng。

【zhùshì】 cóng jūn xíng： yuèfǔ《 xiānghè gē · píng diào qū》 jiù tí。　
xī jīng， zhǐ cháng 'ān。　
yá zhāng： diào bīng de fú xìn， fēn liǎng kuài， hé chù tū 'āo xiāng qiàn， jiào zuò“ yá”， fēn bié zhǎng wò zài cháo tíng yǔ hé zhù jiāng shǒu zhōng， diào bīng shí yǐ cǐ wéi píng。
fèng jué： zhǐ cháng 'ān gōng jué。　
lóng chéng： xiōng nú de míng chéng， jiè zhǐ dí fāng yào dì。　
bǎi fū cháng： zhǐ xià jí jūn guān。

【shǎng xī】 zhè shǒu shī miáo xiě yī gè dú shū shì zǐ cóng jūn、 chū sài de guò chéng， biǎo xiàn zhī shí fènzǐ lì gōng biān chuí de zhuàng zhì háo qíng， kāng kǎi xióng zhuàng， lìng rén gǎn dòng， duì shèng táng biān sài shī de gāo dù fán róng hé chéng shú， yòu yī dìng de yǐng xiǎng。
　　《 jiù táng shū · gāo zōng jì》 zài： yǒng lóng 'èr nián (681)， tū jué rù qīn gù yuán、 qìng yáng yī dài， péi xíng jiǎn fèng mìng chū zhēng。 yáng jiǒng cǐ shī dāng zuò yú cǐ shí。 fā duān jǐng sǒng。“ fēng huǒ zhào xī jīng” yī jù， huà yòng《 hàn shū · xiōng nú chuán》“ fēng huǒ tōng yú gān quán、 cháng 'ān shù yuè” yǔ yì， yòng kuā zhāng shǒu fǎ zhǐ chū wài huàn yán zhòng、 qíng shì wēi jí， zì rán yǐn chū xià jù。 mù dǔ wài huàn yán zhòng 'ér“ xīn zhōng zì bù píng”， qí“ cóng jūn” yuàn wàng yǔ wèi guó jué xīn， yǐ hé pán tuō chū。 dì 'èr lián xiě cóng jūn。“ yá zhāng” cái“ cí fèng jué”，“ tiě qí” yǐ“ rào lóng chéng”， cí cǎi zhuàng lì， duì 'ǒu jīng zhěng， ér yī qì zhí guàn， jiāng fǎn qīn lüè de jūn shì xíng dòng xiěde xùn měng líng lì， shēng shì bī rén。 sān lián yǐ zhàn dì fēng xuě hōng tuō zhàn dǒu zhī jī liè， fǎn diē wěi lián。 chū jù cóng shì jué chū fā： dà xuě mí màn， zhē tiān bì rì， shǐ jūn qí shàng de cǎi tú dū xiǎn dé 'àn rán shī sè； duì jù cóng tīng jué chū fā： kuáng fēng hū xiào， hé xióng zhuàng de jìn jūn gǔ shēng jiāo zhì zài yī qǐ。 jìn guǎn fēng xuě kǔ hán， zhàn dǒu jī liè， réng rán“ nìngwéi bǎi fū cháng”， wéi bǎo wèi zǔ guó xiào lì。 shǒu wěi hū yìng， wán měi dì biǎo xiàn liǎo“ cóng jūn” de zhù tí。
zhè shǒu shī cǎi yòng liǎo tiào yuè xìng de jié gòu， cóng yī gè diǎn xíng chǎng jǐng tiào dào lìng yī gè diǎn xíng chǎng jǐng， tiào yuè shì dì fā zhǎn qián jìn， gěi rén yī zhǒng yī qì zhí xià、 yī wǎng wú qián de qì shì， yòu lì dì biǎo xiàn chū shū shēng qiáng liè de 'ài guó jī qíng hé táng jūn jiàngshì qì zhuàng shān hé de jīng shén miàn mào。

［ jiàn shǎng ］
zhè shǒu shī jiè yòng yuèfǔ jiù tí“ cóng jūn xíng”， miáo xiě yī gè dú shū shì zǐ cóng jūn biān sài、 cān jiā zhàn dǒu de quán guò chéng。 jǐn jǐn sì shí gè zì， jì jiē shì chū rén wù de xīn lǐ huó dòng， yòu xuàn rǎn liǎo huán jìng qì fēn， bǐ lì jí qí xióng jìn。

　　 qián liǎng jù xiě biān bào chuán lái， jī qǐ liǎo zhì shì de 'ài guó rè qíng。 shī rén bìng bù zhí jiē shuō míng jūn qíng jǐn jí， què shuō“ fēng huǒ zhào xī jīng”， tōng guò“ fēng huǒ” zhè yī xíng xiàng huà de jǐng wù， bǎ jūn qíng de jǐn jí biǎo xiàn chū lái liǎo。 yī gè“ zhào” zì xuàn rǎn liǎo jǐn zhāng qì fēn。“ xīn zhōng zì bù píng”， shì yóu fēng huǒ 'ér yǐn qǐ de， guó jiā xīng wáng， pǐ fū yòu zé， tā bù yuàn zài bǎ qīng chūn nián huá xiāo mó zài bǐ yàn zhī jiān。 yī gè“ zì” zì， biǎo xiàn liǎo shū shēng nà zhǒng yóu zhōng de 'ài guó jī qíng， xiě chū liǎo rén wù de jīng shén jìng jiè。 shǒu 'èr jù jiāo dài liǎo zhěng gè shì jiàn zhǎn kāi de bèi jǐng。 dì sān jù“ yá zhāng cí fèng jué”， miáo xiě jūn duì cí jīng chū shī de qíng jǐng。“ yá zhāng” shì huáng dì diào bīng de fú xìn， fēn 'āo tū liǎng kuài， fēn bié zhǎng wò zài huáng dì hé zhù jiāng shǒu zhōng。“ fèng jué” shì huáng gōng de dài chēng。 zhè lǐ， shī rén yòng“ yá zhāng”、“ fèng jué” liǎng cí， xiǎn dé diǎn yǎ、 wěn zhòng， jì shuō míng chū zhēng jiàngshì huái yòu chóng gāo de shǐ mìng， yòu xiǎn shì chū shī chǎng miàn de lóng zhòng hé zhuāng yán。 dì sì jù“ tiě qí rào lóng chéng”， xiǎn rán táng jūn yǐ jīng shén sù dì dào dá qián xiàn， bìng bǎ dí fāng chéng bǎo bāo wéi dé shuǐ xiè bù tōng。“ tiě qí”、“ lóng chéng” xiāng duì， xuàn rǎn chū lóng zhēng hǔ dǒu de zhàn zhēng qì fēn。 yī gè“ rào” zì， yòu xíng xiàng dì xiě chū liǎo táng jūn bāo wéi dí rén de jūn shì tài shì。 wǔ liù liǎng jù kāi shǐ xiě zhàn dǒu， shī rén què méi yòu cóng zhèng miàn zhuóbǐ， ér shì tōng guò jǐng wù miáo xiě jìn xíng hōng tuō。“ xuě 'àn diāo qí huà， fēng duō zá gǔ shēng”， qián jù cóng rén de shì jué chū fā： dà xuě mí màn， zhē tiān bì rì， shǐ jūn qí shàng de cǎi huà dū xiǎn dé 'àn rán shī sè； hòu jù cóng rén de tīng jué chū fā： kuáng fēng hū xiào， yǔ xióng zhuàng de jìn jūn gǔ shēng jiāo zhì zài yī qǐ。 liǎng jù shī， yòu shēng yòu sè， gè zhēn qí miào。 shī rén bié jù jī shū， yǐ xiàng zhēng jūn duì de“ qí” hé“ gǔ”， biǎo xiàn chū zhēng jiàngshì mào xuě tóng dí rén bó dǒu de jiān qiáng wú wèi jīng shén hé zài zhàn gǔ shēng jī lì xià fèn yǒng shā dí de bēi zhuàng jī liè chǎng miàn。 shī de zuì hòu liǎng jù：“ nìngwéi bǎi fū cháng， shèng zuò yī shū shēng。” zhí jiē shū fā cóng róng shū shēng bǎo biān wèi guó de zhuàng zhì háo qíng。 jiān kǔ jī liè de zhàn dǒu， gèng zēng tiān liǎo tā duì zhè zhǒng bù píng fán de shēng huó de rè 'ài， tā nìngyuàn chí chěng shā chǎng， wéi bǎo wèi biān jiāng 'ér zhàn， yě bù yuàn zuò zhì shēn shū zhāi de shū shēng。

　　 zhè shǒu duǎn shī， xiě chū shū shēng tóu bǐ cóng róng， chū sài cān zhàn de quán guò chéng。 néng bǎ rú cǐ fēng fù de nèi róng， nóng suō zài yòu xiàn de piān fú lǐ， kě jiàn shī rén de yì shù gōng lì。 shǒu xiān shī rén zhuā zhù zhěng gè guò chéng zhōng zuì yòu dài biǎo xìng de piàn duàn， zuò liǎo xíng xiàng gài kuò de miáo xiě， zhì yú shū shēng shì zěn yàng tóu bǐ cóng róng de， tā yòu shì zěn yàng gào bié fù lǎo qī shì de， yī lù shàng xíng jūn de qíng kuàng zěn yàng， …… shī rén yī gài lüè qù bù xiě qí cì， shī cǎi qǔ liǎo tiào yuè shì de jié gòu， cóng yī gè diǎn xíng chǎng jǐng tiào dào lìng yī gè diǎn xíng chǎng jǐng， tiào yuè shì dì fā zhǎn qián jìn。 rú dì sān jù gāng xiě liǎo cí jīng， dì sì jù jiù yǐ jīng bāo wéi liǎo dí rén， jiē zhe yòu zhǎn shì liǎo jī liè zhàn dǒu de chǎng miàn。 rán 'ér zhè zhǒng tiào yuè shì shí fēn zì rán de， měi yī gè kuà dù zhī jiān yòu gěi rén liú xià liǎo fēng fù de xiǎng xiàng yú dì。 tóng shí， zhè zhǒng tiào yuè shì de jié gòu， shǐ shī gē jù yòu míng kuài de jié zòu， rú shān yá shàng fēi liú jīng tuān， gěi rén yī zhǒng yī qì zhí xià、 yī wǎng wú qián de qì shì， yòu lì dì tū xiàn chū shū shēng qiáng liè de 'ài guó jī qíng hé táng jūn jiàngshì qì zhuàng shān hé de jīng shén miàn mào。

chū táng sì jié hěn bù mǎn dāng shí xiān lì qǐ mí de shī fēng， tā men céng zài shī gē de nèi róng hé xíng shì shàng zuò guò pō yòu chéng xiào de kāi tuò hé chuàng xīn， yáng jiǒng cǐ shī de fēng gé jiù hěn xióng hún gāng jiàn， kāng kǎi jī 'áng。 yóu qí shì zhè yàng yī shǒu miáo xiě jīn gǔ shā fá zhī shì de shī piān， què yòng jù yòu yán gé guīju de lǜ shī xíng shì lái xiě， hěn bù jiǎn dān。 lǜ shī yī bān zhǐ yào qiú zhōng jiān liǎng lián duì zhàng， zhè shǒu shī chú dì yī lián wài， sān lián jiē duì。 bù jǐn jù yǔ jù duì， ér qiě tóng yī jù zhōng yě duì， rú“ yá zhāng” duì“ fèng jué”，“ tiě qí” duì“ lóng chéng”。 zhěng qí de duì zhàng， shǐ shī gèng yòu jié zòu hé qì shì， zhè zài shī fēng qǐ mí de chū táng shī tán shàng shì hěn nán néng kě guì de。

　　（ zhāng yàn jǐn）