放言五首（其一）dàn 'ài zāng shēng néng zhà shèng， kě zhī níng zǐ jiě yáng yú。
cǎo yíng yòu yào zhōng fēi huǒ， hé lù suī tuán qǐ shì zhū。
bù qǔ fán chái jiān zhào chéng， kě lián guāng cǎi yì hé shū。
【zhùshì】 zāng shēng : zāng wǔ zhòng， yīn duō zhī， shí rén wèi shèng
níng zǐ : níng wǔ zǐ
zhào chéng : zhū míng
【shǎng xī】 bái jū yì qī lǜ《 fàng yán wǔ shǒu》， shì yī zǔ zhèng zhì shū qíng shī。 shī qián yòu xù：“ yuán jiǔ ④ zài jiāng líng shí yòu《 fàng yán》 qī jù shī wǔ shǒu， yùn gāo 'ér tǐ lǜ， yì gǔ 'ér cí xīn。 …… yú chū zuǒ hǎixún yáng， wèi jiè suǒ rèn， zhōu zhōng duō xiá， jiāng shàng dú yín， yīn zhuì wǔ piān， yǐ xù qí yì 'ěr。” jù xù wén kě zhī， zhè shì xiàn zōng yuán hé shí nián（ 815） shī rén bèi biǎn fù jiāng zhōu tú zhōng suǒ zuò。 dāng nián liù yuè， shī rén yīn shàng shū jí qǐng zhuī bǔ cì shā zǎixiàng wǔ yuán héng de xiōng shǒu， zāo dāng quán zhě jì hèn， bèi biǎn wéi jiāng zhōu sī mǎ。 shī tí“ fàng yán”， jiù shì wú suǒ gù jì， chàng suǒ yù yán。 zǔ shī jiù shè huì rén shēng de zhēn wěi、 huò fú、 guì jiàn、 pín fù、 shēng sǐ zhū wèn tí zòng shū jǐ jiàn， xuān xiè liǎo duì dāng shí cháo zhèng de bù mǎn hé duì zì shēn zāo yù de fèn fèn bù píng。 cǐ shī wéi dì yī shǒu， fàng yán zhèng zhì shàng de biàn wěi ── lüè tóng yú jìn shì suǒ wèi shí bié liǎng miàn pài de wèn tí。
“ cháo zhēn mù wěi hé rén biàn， gǔ wǎng jīn lái dǐ shì wú。” dǐ shì， hé shì， zhǐ de shì cháo zhēn mù wěi de shì。 shǒu lián dān dāo zhí rù dì fā wèn： zǎo chén hái zhuāng dé yǎn hū qí rán， dào wǎn shàng què jiē chuān liǎo shì jiǎ de， gǔ wǎng jīn lái， shénme yàng de guài shì méi chū xiàn guò？ kě yòu shuí yù xiān shí pò ní？ kāi tóu liǎng jù yǐ fǎn wèn de jù shì gài kuò zhǐ chū： zuò wěi zhě gǔ jīn jiē yòu， rén mò néng biàn。
“ dàn 'ài zāng shēng néng zhà shèng， kě zhī níng zǐ jiě yáng yú。” hàn lián liǎng jù dōushì yòng diǎn。 zāng shēng， jí chūn qiū shí de zāng wǔ zhòng， dāng shí rén chēng tā wéi shèng rén， kǒng zǐ què yī zhēn jiàn xuè dì chì zhī wéi píng shí lì yào xié jūn zhù de jiān zhà zhī tú。 níng zǐ， jí níng wǔ zǐ， kǒng zǐ shí fēn chēng dào tā zài luàn shì zhōng dà zhì ruò yú de tāo huì běn lǐng。 zāng shēng jiān 'ér zhà shèng， níng zǐ zhì 'ér yáng yú， xìng zhì bù tóng， zuò wéi zé yī。 rán 'ér kě bēi de shì， shì rén zhǐ 'ài zāng wǔ zhòng shì de jiǎ shèng rén， nǎ xiǎo dé shì jiān hái yòu níng wǔ zǐ nà yàng de gāo xián？
“ cǎo yíng yòu yào zhōng fēi huǒ， hé lù suī tuán qǐ shì zhū。” jǐng lián liǎng jù dōushì bǐ yù。 cǎo cóng jiān de yíng chóng， suī yòu guāng liàng， kě tā zhōng jiū bù shì huǒ； hé yè shàng de lù shuǐ， suī chéng qiú zhuàng， nán dào nà jiù shì zhēn zhū má？ rán 'ér tā men piān néng yǐ shǎn guāng、 jīng yíng de wài guān xuàn rén， rén men yòu wǎng wǎng wéi jiǎ xiàng suǒ méng bì。
“ bù qǔ fán chái jiān zhào chéng， kě lián guāng cǎi yì hé shū。” wěi lián jǐn chéng jǐng lián yíng huǒ lù zhū zhī yù， míng shì biàn wěi zhī fǎ。 fán chái， yǔ chū《 lǐ jì · jì fǎ》：“ fán chái yú tài tán。” zhè lǐ yòng zuò míng cí， yì wéi dà huǒ。 zhào chéng， míng zhū。 liǎng jù shì shuō： cháng bù qǔ fán chái dà huǒ zhào chéng míng zhū lái zuò bǐ jiào， yòu hé cóng pàn dìng cǎo yíng fēi huǒ， hé lù fēi zhū ní？ yàn yún：“ bù pà bù shí huò， jiù pà huò bǐ huò。” shī rén tí chū duì bǐ shì biàn wěi de zhòng yào fāng fǎ。 dāng rán， rú guǒ hūn 'àn dào lián fán chái zhī huǒ、 zhào chéng zhī zhū dū máng rán bù shí， bǐ zhào yě jiù shī diào liǎo yǐ jù。 suǒ yǐ， zuì hòu shī rén nǎi yòu“ bù qǔ”、“ kě lián” de gǎn tàn。
zhè shǒu shī， tōng piān yì lùn shuō lǐ， què bù shǐ rén gǎn dào fá wèi。 shī rén jiè zhù xíng xiàng， yùn yòng bǐ yù， chǎn míng zhé lǐ， bǎ chōu xiàng de yì lùn， biǎo xiàn wéi jù tǐ de yì shù xíng xiàng liǎo。 ér qiě bā jù sì lián zhī zhōng， wǔ cì chū xiàn fǎn wèn jù， sì yí shí duàn， yǐ wèn wéi dá， bù jǐn jù yòu duō duō bī rén de qì shì， ér qiě chōng mǎn duō duō guài shì de gǎn tàn。 cóng tóu zhì wěi，“ hé rén”、“ dǐ shì”、“ dàn 'ài”、“ kě zhī”、“ zhōng fēi”、“ qǐ shì”、“ bù qǔ”、“ hé shū”， lián zhū shì de yùn yòng yí wèn、 fǎn jié、 xiàn zhì、 fǒu dìng děng zì yǎn， qǐ fú diē dàng， néng piān tiào dàng zhe bù kě 'è zhì de jī qíng， gěi rén yǐ gǔ gěng zài hóu、 yī tù wéi kuài de gǎn jué。 lián xì shī rén zhí yán qǔ huò de yuān 'àn， dú zhě zì huì lǐng wù dào biàn wěi zhī shuō bìng fēi fàn fàn 'ér fā de hóng lùn， ér shì duì dāng shí hēi 'àn zhèng zhì de zhēn biān， shì wéi shū fā nèi xīn yōu fèn 'ér zuò de《 lí sāo》 shì de nà hǎn。
（ zhào qìng péi）
tāo shēng yè rù wǔyún miào， liǔ sè chūn cáng sū xiǎo jiā。
hóng xiù zhì líng kuā shì dì， qīng qí gū jiǔ chèn lí huā。
shuí kāi hú sì xī nán lù， cǎo lǜ qún yāo yī dào xié。
【zhùshì】 【 wǔyún】 zǐ xū， chūn qiū chǔ rén， fù xiōng jiē zāo chǔ píng wáng shā hài， táo wú， zuǒ hé lú bài chǔ， yòu zuǒ fūchāi bài yuè。 hòu fūchāi xìn chán shā wǔ。 mín jiān tóng qíng wǔyún， shuō tā yuàn wú wáng， sǐ hòu qū shuǐ wéi tāo； qián táng jiāng cháo yòu chēng“ zǐ xū tāo”， lì dài lì cí miào jì niàn tā
【 sū xiǎo】 sū xiǎo xiǎo， nán qí qián táng míng jì
【 shì dì】 líng de huā wén
【 lí huā】 jiǔ míng。 sú niàng jiǔ chèn lí huā shí shú， hào“ lí huā chūn”
【shǎng xī】 cǐ shī wéi cháng qìng sān nián（ 823） huò sì nián chūn bái jū yì rèn háng zhōu cì shǐ shí zuò。 shī duì háng zhōu chūn rì jǐng sè zuò liǎo quán miàn de miáo xiě， qián liù jù dōushì yī jù yī jǐng， zuì hòu liǎng jù wéi yī jǐng。 qī chù jǐng sè dū kào“ wàng” zì bǎ tā men lián zài yī qǐ， gòu chéng yī gè wán zhěng de huà miàn。
shǒu jù xiě dēng lóu yuǎn wàng hǎi tiān guī lì de jǐng sè， yòu lóng zhù quán piān zhī shì。 zuò zhě yuán zhù yún：“ chéng dōng lóu míng wàng hǎi lóu。”《 tài píng huán yǔ jì》 zhōng wàng hǎi lóu zuò wàng cháo lóu， gāo shí zhàng。 cì jù hù jiāng dī zhǐ háng zhōu dōng nán qián táng jiāng 'àn zhù yǐ fáng bèi hǎi cháo de cháng dī。 qīng chén dēng wàng hǎi lóu， jí mù yuǎn tiào， xù rì dōng shēng， xiá guāng wàn dào， qián táng jiāng shuǐ， bēn liú rù hǎi， hù jiāng cháng dī， shǎn zhe yín guāng。 cǐ lián bǎ chéng wài dōng nán de jǐng sè， xiěde jí qí xióng wěi zhuàng lì。
cì lián shī rén bǎ mù guāng zhuǎn dào chéng nèi。 háng zhōu chéng nèi wú shān（ yòu chēng xū shān） shàng yòu“ wǔyún miào”。 wǔyún， zì zǐ xū， chūn qiū shí chǔ guó rén。 yīn fù xiōng bèi chǔ píng wáng shā hài， niǎn zhuǎn táo dào wú guó， bāng zhù wú guó xiān hòu dǎ bài liǎo chǔ guó、 yuè guó， hòu yīn quàn wú wáng fūchāi jù jué yuè guó qiú hé bìng tíng zhǐ fá qí 'ér jiàn shū， zhōng bèi shā hài。 suǒ mín jiān chuán shuō： tā yīn yuàn hèn wú wáng， sǐ hòu qū shuǐ wéi tāo， gù qián táng jiāng cháo yòu chēng“ zǐ xū tāo”。 cǐ shī tōng shǒu suǒ xiě jūn wéi bái rì tiào wàng qíng jǐng，“ yè rù” shì xiǎng xiàng zhī cí， shì shuō kàn jiàn yǎn qián de qián táng jiāng hé wǔyún miào， xiǎng dào yè lǐ wàn lái jù jì zhī shí， tāo shēng chuán rù miào zhōng， tè bié qīng xī。“ sū xiǎo”， jí nán qí shí qián táng míng jì sū xiǎo xiǎo。“ sū xiǎo jiā” dài zhǐ gē jì wǔ nǚ suǒ jū de qín lóu chǔ guǎn。 zhè jù zhèng xiě tí miàn de“ chūn” zì， diǎn míng jì jié， bìng yǐ gē lóu wǔ xiè， xiě chū háng zhōu de fán huá jǐng xiàng。 yīngdāng zhù yì de shì， jù zhōng zhī liǔ fēi mén qián wū hòu zhī liǔ， ér shì jí mù yuǎn wàng dào de yuàn zhōng zhī liǔ。《 táng sòng shī chún》 píng zhè liǎng jù shuō：“ ‘ rù ’ zì、‘ cáng’ zì jí xiě wàng zhōng zhī jǐng。” liǎng jù jūn yǐn yòng diǎn gù xiě jǐng， bù dàn zhǎn xiàn liǎo yǎn qián jǐng wù， ér qiě shǐ rén lián xiǎng dào wǔyún de zhuàng liè， xī rì háng zhōu de fán huá， shàng jù qì xiàng xióng hún， xià jù yǐ nǐ dòng rén， fù yòu shī qíng huà yì。
shàng liǎng lián zhù yào shì xiě zì rán jǐng sè， xià yī lián zé bǎ zhòng diǎn yí zài fēng wù rén qíng shàng。“ hóng xiù” zhǐ zhì líng nǚ zǐ。“ shì dì” zhǐ líng de huā wén。 zuò zhě yuán zhù yún：“ háng zhōu chū shì dì huā zhě yóu jiā yě。”“ jiǔ qí” jí jiǔ zhāo， dài zhǐ jiǔ diàn。“ lí huā” yǔ yì shuāng guān。 zuò zhě yuán zhù：“ qí sú， niàng jiǔ chèn lí huā shí shú， hào wéi‘ lí huā chūn’。”“ chèn lí huā” shì shuō zhèng hǎo gǎn zài lí huā kāi shí yǐn lí huā chūn jiǔ。 cǐ lián yī jù xiě yóu rén gū yǐn， yī jù xiě fù nǚ zhì líng。 lí huā piāo wǔ， jiǔ qí xiāng zhāo； hóng xiù fān fēi， líng wén qǐ lì。 shī yì zhī nóng， sè cǎi zhī měi， dú zhī lìng rén xīn zuì。
mò lián yòu bǎ mù guāng yí dào yuǎn chù， xiě zuì néng dài biǎo háng zhōu shān shuǐ zhī měi de xī hú， jié zú chūn yì。“ hú sì” zhǐ gū shān sì；“ xī nán lù” zhǐ yóu duàn qiáo xiàng xī nán tōng wǎng hú zhōng dào gū shān de cháng dī， jí bái shā dī， jiǎn chēng bái dī。 zuò zhě yuán zhù yún：“ gū shān sì lù zài hú zhōu zhōng， cǎo lǜ shí， wàng rú qún yāo。”“ qún yāo” zhè gè jué miào de bǐ yù， bù jǐn xiě chū liǎo chūn rì bái dī yān liǔ cōng qiàn， lù cǎo qiān mián de mí rén jǐng sè， ér qiě bǎ cóng yuǎn chù fǔ kàn xī hú de jǐng xiàng xiěde fēi cháng bī zhēn shēng dòng， tóng shí， xiě qún yāo， zì rán shǐ rén lián xiǎng dào qún， wǎn ruò kàn dào cǎi qún piāo yì rú hú miàn de shuǐ guāng bō yǐng； yóu qún， yòu zì rán shǐ rén lián xiǎng dào wǔ mèi xiù lì de xī hú， qǐ fēi měi lì shàonǚ de huà shēn？ sòng dài sū shì《 yǐn hú shàng chū qíng hòu yǔ》 shī yún：“ yù bǎ xī hú bǐ xī zǐ， dàn zhuāng nóng mǒ zǒng xiāng yí。” suī bù néng kěn dìng tā jiù shì cóng bái jū yì zhè liǎng jù shī yǎn huà 'ér lái， dàn 'èr zhě de gòu sī， què shì yī zhì de。
zhè shǒu shī bǎ háng zhōu chūn rì zuì yòu tè zhēng de jǐng wù， róng zhù zài yī piān zhī zhōng， jiù xiàng yòng wǔ sè cǎi bǐ， huà chū yī fú《 háng zhōu chūn wàng tú》。 huà miàn yǐ chūn liǔ、 chūn cǎo、 chūn shù jí jiāng shuǐ、 hú shuǐ de cuì lǜ wéi zhù sè， yòu yǐ lí huā、 hóng qún、 cǎi líng、 jiǔ qí jiā yǐ diǎn rǎn， zhāorì xiá guāng yìng zhào qí jiān， bǎ háng zhōu de chūn guāng zhuāng diǎn dé měi lì wú bǐ， sàn fā zhe nóng yù de chūn yì。 shī zài xiě fǎ shàng， yóu chéng wài zhī dōng nán， xiě dào chéng nèi， rán hòu yòu xiě dào xī hú， yuǎn jìn jié hé， cuò luò yòu zhì， ér yòu cì xù jǐng rán。 tóng shí， yòu jiāng xiě jǐng tóng yǒng gǔ， shè zì rán zhī jǐng tóng jì fēng wù rén qíng jié hé qǐ lái， shǐ jǐng wù gèng jiā fēng fù duō cǎi， fù yòu shī wèi， yáng yì zhe shī rén yì zhǐ bù zhù de zàn měi zhī qíng。
（ wáng sī yǔ）
shān shì chuān xíng kuò fù cháng。
dēng huǒ wàn jiā chéng sì pàn，
xīng hé yī dào shuǐ zhōng yāng。
fēng chuī gǔ mù qíng tiān yǔ，
yuè zhào píng shā xià yè shuāng。
néng jiù jiāng lóu xiāo shǔ fǒu？
bǐ jūn máo shè jiào qīng liáng。
【zhùshì】 【 qíng tiān yǔ】 xiàng qíng rì luò yǔ
jǐ chù zǎo yīng zhēng nuǎn shù， shuí jiā xīn yàn zhuó chūn ní。
luàn huā jiàn yù mí rén yǎn， qiǎn cǎo cái néng méi mǎ tí。
zuì 'ài hú dōng xíng bù zú， lǜ yáng yīn lǐ bái shā dī。
【zhùshì】 xiě zǎo chūn zài xī hú pàn zǒu mǎ
【 qián táng hú】 xī hú
【 yún jiǎo】 liú dàng bù dìng de xíng yún， duō zài yǔ qián huò yǔ hòu jiē jìn dì miàn。
【 nuǎn shù】 xiàng yáng de shù
【shǎng xī】 zhè shī shì cháng qìng sān huò sì nián chūn（ 823 － 824） bái jū yì rèn háng zhōu cì shǐ shí suǒ zuò。
qián táng hú shì xī hú de bié míng。 tí qǐ xī hú， rén men jiù huì lián xiǎng dào sū shì shī zhōng de míng jù：“ yù bǎ xī hú bǐ xī zǐ， dàn zhuāng nóng mǒ zǒng xiāng yí。”（《 yǐn hú shàng chū qíng hòu yǔ》） dú liǎo bái jū yì zhè shī， fǎng fó zhēn de kàn dào liǎo nà hán dì yí xiào de xī shī de miàn yǐng， gèng jiā gǎn dào dōng pō zhè bǐ yù díquè qiē。
lè tiān zài háng zhōu shí， yòu guān hú guāng shān sè de tí yǒng hěn duō。 zhè shī chù chù kòu jǐn huán jìng hé jì jié de tè zhēng， bǎ gāng gāng pī shàng chūn tiān wài yī de xī hú， miáo huì dé shēng yì 'àng rán， qià dào hǎo chù。
“ gū shān sì běi jiǎ tíng xī”。 gū shān zài hòu hú yǔ wài hú zhī jiān， fēng luán sǒng lì， shàng yòu gū shān sì， shì hú zhōng dēng lǎn shèng dì， yě shì quán hú yī gè tè chū de biāo zhì。 jiǎ tíng zài dāng shí yě shì xī hú míng shèng。 yòu liǎo dì yī jù de xù shù， zhè dì 'èr jù de“ shuǐ miàn”， zì rán zhǐ de shì xī hú hú miàn liǎo。 qiū dōng shuǐ luò， chūn shuǐ xīn zhǎng， zài shuǐ sè tiān guāng de hùn máng zhōng， tài kōng lǐ shū juàn qǐ chóngchóng dié dié de bái yún， hé hú miàn shàng dàng yàng de bō lán lián chéng liǎo yī piàn， gù yuē“ yún jiǎo dī”。“ shuǐ miàn chū píng yún jiǎo dī” yī jù， gòu lè chū hú shàng zǎo chūn de lún kuò。 jiē xià liǎng jù， cóng yīng yīng yàn yàn de dòng tài zhōng， bǎ chūn de huó lì， dà zì rán cóng qiū dōng chén shuì zhōng sū xǐng guò lái de chūn yì shēng dòng dì miáo huì liǎo chū lái。 yīng shì gē shǒu， tā gē chàng zhe jiāng nán de yǐ nǐ chūn guāng； yàn shì hòu niǎo， chūn tiān yòu cóng běi guó fēi lái。 tā men fù yú jì jié de mǐn gǎn， chéng wéi chūn tiān de xiàng zhēng。 zài zhè lǐ， shī rén duì zhōu zāo shì wù de xuǎn zé shì diǎn xíng de； ér tā de yòng bǐ， zé shì xì zhì rù wēi de。 shuō“ jǐ chù”， kě jiàn bù shì“ chù chù”； shuō“ shuí jiā”， kě jiàn bù shì“ jiā jiā”。 yīn wéi zhè hái shì chū chūn jì jié。 zhè yàng，“ zǎo yīng” de“ zǎo” hé“ xīn yàn” de“ xīn” jiù zài yì yì shàng hù xiāng shēng fā， bǎ liǎng zhě lián chéng yī fú wán zhěng de huà miàn。 yīn wéi shì“ zǎo yīng”， suǒ yǐ qiǎng zhe xiàng yáng de nuǎn shù， lái shì tā dī liù de gē hóu； yīn wéi shì“ xīn yàn”， suǒ yǐ dāng tā zhuó ní xián cǎo， yíng jiàn xīn cháo de shí hòu， jiù huì yǐn qǐ rén men yī zhǒng zhà jiàn de xǐ yuè。 xiè líng yùn“ chí táng shēng chūn cǎo， yuán liǔ biàn míng qín”（《 dēng chí shàng lóu》） èr jù zhī suǒ yǐ miào jué gǔ jīn， wéi rén chuán sòng， zhèng yóu yú tā xiě chū liǎo jì jié gēnghuàn shí zhè zhǒng zhà jiàn de xǐ yuè。 zhè shī zài yì jìng shàng pō yǔ zhī xiāng lèi sì。
shī de qián sì jù xiě hú shàng chūn guāng， fàn wéi shàng kuān guǎng de， tā cóng“ gū shān” yī jù shēng fā chū lái； hòu sì jù zhuān xiě“ hú dōng” jǐng sè， guī jié dào“ bái shā dī”。 qián miàn xiān diǎn míng huán jìng， rán hòu xiě jǐng； hòu miàn xiān xiě jǐng， rán hòu diǎn míng huán jìng。 shī yǐ“ gū shān sì” qǐ， yǐ“ bái shā dī” zhōng， cóng diǎn dào miàn， yòu yóu miàn huí dào diǎn， zhōng jiān de zhuǎn huàn， bù jiàn hén jì。 jié gòu zhī miào， chéng rú xuē xuě suǒ zhǐ chū： lè tiān shī“ zhāng fǎ biàn huà， tiáo lǐ jǐng rán”（《 yī piáo shī huà》）。 zhè zhǒng“ zhāng fǎ” shàng de“ biàn huà”， wǎng wǎng yù zhū hún chéng de bǐ yì zhī zhōng； cháng bù xì xīn tǐ chá， shì nán yǐ kàn chū tā de“ tiáo lǐ” de。
“ luàn huā”“ qiǎn cǎo” yī lián， xiě de suī yě shì yī bān chūn jǐng， rán 'ér tā hé“ bái shā dī” què yòu jǐn mì de lián xì： chūn tiān， xī hú nǎ 'ér dōushì lǜ tǎn bān de nèn cǎo； kě shì zhè píng tǎn xiū cháng de bái shā dī， yóu rén lái wǎng zuì wéi pín fán。 táng shí， xī hú shàng qí mǎ yóu chūn de fēng sú jí shèng， lián gē jī wǔ jì yědōu xǐ 'ài qí mǎ。 shī yòng“ méi mǎ tí” lái xíng róng zhè nèn lǜ de qiǎn cǎo， zhèng shì yǎn qián xiàn chéng jǐng sè。
“ chū píng”、“ jǐ chù”、“ shuí jiā”、“ jiàn yù”、“ cái néng” zhè xiē cí yǔ de yùn yòng， zài quán shī xiě jǐng jù zhōng guàn chuàn chéng yī tiáo xiàn suǒ， bǎ zǎo chūn de xī hú diǎn rǎn chéng bàn miàn qīng yún de qián táng sū xiǎo xiǎo。 kě shì zhè péng péng bó bó de chūn yì， zhèng zài jí jù fā zhǎn zhī zhōng。 cóng“ luàn huā jiàn yù mí rén yǎn” zhè yī lián lǐ， tòu lù chū lìng yī gè xiāo xī： hěn kuài dì jiù huì chà zǐ yān hóng kāi biàn， hú shàng jìng tái lǐ jí jiāng chū xiàn nóng zhuāng yàn mǒ de xī shī。
fāng dōng shù shuō zhè shī“ xiàng zhōng yòu xīng， yòu rén zài， bù bǐ sǐ jù。”（《 xù zhāo mèi zhān yán》） zhè shì yī shǒu xiě jǐng shī， tā de miào chù， bù zài yú qióng xíng jìn xiàng de gōng zhì kè huà， ér zài yú jí jǐng yù qíng， xiě chū liǎo róng hé dài dàng de chūn yì， xiě chū liǎo zì rán zhī měi suǒ gěi yú shī rén de jí zhōng 'ér bǎo mǎn de gǎn shòu。 suǒ wèi“ xiàng zhōng yòu xīng， yòu rén zài”； suǒ wèi“ suí wù fù xíng， suǒ zài chōng mǎn”（ wáng ruò xū《 hū nán shī huà》）， shì yīnggāi cóng zhè gè yì yì qù lǐ jiě de。
（ mǎ mào yuán）
míng yuè hǎo tóng sān jìng yè， lǜ yáng yí zuò liǎng jiā chūn。
měi yīn zàn chū yóu sī bàn， qǐ dé 'ān jū bù zé lín。
kě dú zhōng shēn shù xiāng jiàn， zǐ sūn cháng zuò gé qiáng rén。
【zhùshì】 qiáng dōng : yǐn zhě jū chù。《 hòu hàn shū · féng méng chuán》 jì dāng shí yàn“ bì shì qiáng dōng wáng jūn gōng”
gé qiáng : jù yán lián zǐ sūn yě yào gé qiáng cháng zhù
【shǎng xī】 yuán bā， míng zōng jiǎn， zì jū jìng， páiháng dì bā， hé nán rén， jǔ jìn shì， guān zhì jīng zhào shàoyǐn。 tā shì bái jū yì de shī yǒu， liǎng rén jié jiāo 'èr shí yú nián。 bǔ lín， jí xuǎn zé zuò lín jū。 xiàn zōng yuán hé shí nián（ 815） chūn， shī rén hé zōng jiǎn dōuzài cháo tíng gòngzhí， zōng jiǎn zài cháng 'ān shēng píng fāng gòu liǎo yī suǒ xīn zhái， shī rén hěn xiǎng tóng tā jié lín 'ér jū， nǎi zuò zhè shǒu qī lǜ xiāng zèng。
shī de qián sì jù xiě liǎng jiā jié lín zhī yí xíng。“ qiáng dōng”、“ sān jìng” hé“ lǜ yáng”， dōushì diǎn gù。“ qiáng dōng” yòng“ bì shì qiáng dōng wáng jūn gōng” diǎn（ shì jiàn《 hòu hàn shū · yì mín chuán》），“ sān jìng” yǔ chū táo qián《 guī qù lái cí》“ sān jìng jiù huāng， sōng jú yóu cún” jù， dū yòng lái zhǐ dài yǐn shì jū zhù de dì fāng。“ lǜ yáng” yī jù， zé jiè nán cháo lù huì xiǎo yǔ zhāng róng bǐ lín jiù shì， biǎo shì yù yǔ yuán shì bǔ lín zhī yì。 zhè sì jù shuō： nǐ wǒ shì shēng píng zuì zhī xīn zuì qīn mì de péng yǒu， bǐ cǐ zhì qù xiāng tóng， dū kě wàng yǐn jū shēng huó 'ér bù móu qiú zì shēn de gōng míng lì lù。 jì rán rú cǐ， jiù ràng wǒ men jié wéi lín jū bā， dào nà shí， míng yuè qīng huī gòng zhào liǎng hù， lǜ yáng chūn sè tóng dào liǎng jiā。 zhè jǐ chù yòng diǎn zuò dào liǎo“ yòng shì bù shǐ rén jué， ruò xiōng yì yǔ”（《 yán shì jiā xùn · wén zhāng》）。 shī rén wèi céng chén shù bǔ lín de yuàn wàng， xiān jiè gǔ dài yǐn shì de diǎn gù， duì qiáng dōng lín xià zhī sī zuò liǎo yī fān xuàn rǎn， shuō míng 'èr rén xīn jì xiāng qīn， zhì qù xiāng tóng， yī dìng huì chéng wéi lǐ xiǎng de hǎo lín jū。
hòu sì jù xiě zì jǐ bǔ lín zhī kěnqiè。 shī rén duì péng yǒu shuō： zàn shí wài chū， shàng sī liáng lǚ xié xíng； cháng qī dìng jū， zěn kě bù zé jiā lín？ bì yù zé lín， wǒ shè jūn 'ér qiú shuí， jūn qì wǒ qí shuí shǔ？ yī dàn jié lín， bù dàn zhōng shēn kě shí cháng xiāng jiàn， zǐ sūn hòu dài yě néng yǒng yuǎn hé mù xiāng chù， qǐ bù shì gèng jiā lìng rén shén wǎng？ zàn chū， dìng jū， zhōng shēn， hòu dài── chèn tuō fù jiān céng dì， bù bù tuī jìn， yù zhuǎn yù shēn；“ qǐ dé”， zěn néng yě；“ kě dú”， hé zhǐ yě── fǎn wèn yī jù， jǐn zhuī yī jù， jiào rén bù néng bù shēng shí huò wǒ xīn de tóng gǎn。 sì jù mào sì shuō lǐ， shí wéi shū qíng； hǎo xiàng shì qiān fāng bǎi jì yào shuō fú rén jiā jiē shòu zì jǐ de yào qiú， qí shí shì zài tuī xīn zhì fù dì sù shuō duì péng yǒu de jí duān de kě mù， biǎo xiàn chū yīn qiē 'ér chún zhēn de yǒu qíng。
hàn lián“ míng yuè hǎo tóng sān jìng yè， lǜ yáng yí zuò liǎng jiā chūn”， shì kuài zhì rén kǒu de míng jù。 shī rén chí chěng xiǎng xiàng， miáo huì chū míng yuè zài tiān、 lǜ liǔ fú dì de liǎng fú huà miàn， shū xiě zì jǐ duì jié lín zhī hòu de qíng jǐng de měi lì chōng jǐng： zài míng yuè de qīng huī zhī zhōng，“ sān jìng” nà jǐ zhū qīng sōng huì xiǎn dé gé wài cāng yù shēn chén， nà jiā jìng huáng huā yě bù jiǎn qí qīng fēn dàn yǎ。 hái yòu nà liǎng jiā tóng yǐn de yī chí qīng shuǐ， shǎn zhe yú lín bān de yín guāng， nà chí biān chūn fēng chuī fú de yáng liǔ， xì ruǎn de cháng tiáo qīng qīng dì zhàn zhe chí shuǐ。 zài zhè yōu měi de jìng jiè zhōng， zhì yǒu── shī rén hé yuán bā， huò xián tíng sàn bù， huò yuè xià duì zhuó， huò chí pàn guān yú， huò liǔ yìn fù shī， tián rán táo rán， yōu zāi yóu zāi。 zhè liǎng jù shī zǒng gòng shí sì gè zì， jìng néng miáo huì rú cǐ fù yòu shī qíng huà yì de jìng jiè， qǐ fā dú zhě zhǎn kāi rú cǐ fēng fù duō cǎi de xiǎng xiàng， shǐ rén bù néng bù jīng tàn yú duì zhàng hé yòng diǎn de jù dà xiū cí xiào yòng， bù néng bù fú yīng yú shī rén nà miào bǐ shēng huā de yǔ yán yì shù。
（ zhào qìng péi）
tián yuán liáo luò gān gē hòu， gǔ ròu liú lí dào lù zhōng。
diào yǐng fēn wéi qiān lǐ yàn， cí gēn sàn zuò jiǔ qiū péng。
gòng kàn míng yuè yìng chuí lèi， yī yè xiāng xīn wǔ chù tóng。
【zhùshì】 【 diào yǐng】 duì yǐng gǎn shāng。 yàn qún fēi shí， hángliè qí zhěng， gǔ cháng yòng“ yàn xù” yù xiōng dì
【 jiǔ qiū】 qiū sān yuè， yòu jiǔ xún
【 péng】 qiū tiān cháng lián gēn chuī qǐ， zài kōng zhōng fēizhuàn
【shǎng xī】 bái jū yì suǒ chù de zhōng táng shì yī gè duō nán de shí dài， tā cóng shí duō suì kāi shǐ， jí yīn zhàn luàn 'ér lí jiā sì chù piāo bó。 dé zōng zhēn yuán shí wǔ nián（ 799） chūn， xuān wǔ jūn（ zhì suǒ zài kāi fēng） jié dù shǐ dǒng jìn sǐ， qí bù xià jǔ bīng pàn luàn。 jì zhī zhāng yì jūn（ zhì suǒ zài rǔ nán） jié dù shǐ wú shǎo chéng yì pàn， táng cháo tíng bù dé bù fā bīng zhēng tǎo， hé nán yī dài zài cì lún wéi zhàn luàn de zhōng xīn。 yóu yú cáo yùn shòu zǔ， jiā shàng hàn huāng pín réng， guān nèi（ jīn shǎn xī shěng zhōng bù、 běi bù jí gān sù yī bù fēn dì qū） jī jǐn shí fēn yán zhòng。 jiù zài zhè yī nián qiū， bái jū yì wéi xuān zhōu cì shǐ suǒ gòng， dì 'èr nián chūn zài cháng 'ān kǎo zhōng jìn shì， xuán jí dōng guī xǐngqīn。 zhè shǒu hé nán jīng luàn shū huái de shī， dà yuē jiù xiě yú zhè yī shí qī。
zhè shì yī shǒu gǎn qíng nóng yù de shū qíng shī， dú lái rú tīng shī rén qīng sù zì jǐ shēn shòu de lí luàn zhī kǔ。 zài zhè zhàn luàn jī jǐn zāinàn shēn zhòng de nián dài lǐ， zǔ chuán de jiā yè dàng rán yī kōng， xiōng dì zǐ mèi pāo jiā shī yè， jī lǚ xíng yì， tiān gè yī fāng。 huí shǒu bīng xiǎn hòu de gù xiāng tián yuán， yī piàn liáo luò qī qīng。 pò bì de yuán shè suī zài， kě shì liú lí shī sàn de tóng bāo gǔ ròu， què gè zì bēn bō zài yì xiāng de dào lù zhī zhōng。 shī de qián liǎng lián jiù shì cóng“ shí nán nián huāng” zhè yī shí dài de zāinàn qǐ bǐ， yǐ qīn shēn jīng lì gài kuò chū zhàn luàn pín nián、 jiā yuán huāng cán、 shǒu zú lí sàn zhè yī jù yòu diǎn xíng yì yì de kǔ nán de xiàn shí shēng huó。 jiē zhe shī rén zài yǐ“ yàn”、“ péng” zuò bǐ： shǒu zú lí sàn gè zài yī fāng， yóu rú nà fēn fēi qiān lǐ de gū yàn， zhǐ néng diào yǐng zì lián； cí bié gù xiāng liú lí sì fāng， yòu duō me xiàng shēn qiū zhōng duàn gēn de péng cǎo， suí zhe xiāo sè de xī fēng， fēi kōng 'ér qù， piāozhuàn wú dìng。“ diào yǐng fēn wéi qiān lǐ yàn， cí gēn sàn zuò jiǔ qiū péng” liǎng jù， yī xiàng wéi rén men suǒ chuán sòng。 shī rén bù jǐn yǐ qiān lǐ gū yàn、 jiǔ qiū duàn péng zuò liǎo xíng xiàng tiē qiē de bǐ nǐ， ér qiě yǐ diào yǐng fēn fēi yǔ cí gēn lí sàn zhè yàng chuán shén de miáo shù， fù yú tā men gū kǔ qī huáng de qíng tài， shēn kè jiē shì liǎo bǎo jīng zhàn luàn de líng luò zhī kǔ。 gū dān de shī rén qī huáng zhōng yè shēn nán mèi， jǔ shǒu yáo wàng gū xuán yè kōng de míng yuè， qíng bù zì jìn lián xiǎng dào piāo sàn zài gè dì de xiōng cháng dì mèi men， rú guǒ cǐ shí dà jiādōu zài jǔ mù yáo wàng zhè lún gòu yǐn wú xiàn xiāng sī de míng yuè， yě huì hé zì jǐ yī yàng shān shān lèi chuí bā！ kǒng pà zhè yī yè zhī zhōng， liú sàn wǔ chù shēnqiè sī niàn jiā yuán de xīn， yědōu huì shì xiāng tóng de。 shī rén zài zhè lǐ yǐ mián miǎo zhēn zhì de shī sī， gòu chū yī fú wǔ dì wàng yuè gòng shēng xiāng chóu de tú jǐng， cóng 'ér shōu jié quán shī， chuàng zào chū hún pǔ zhēn chún、 yǐn rén gòng míng de yì shù jìng jiè。
quán shī yǐ bái miáo de shǒu fǎ， cǎi yòng píng yì de jiā cháng huà yǔ， shū xiě rén men suǒ gòng yòu 'ér yòu bù shì rén rén jù néng dào chū de zhēn shí qíng gǎn。 qīng liú xī zài zài《 yì gài》 zhōng shuō：“ cháng yǔ yì， qí yǔ nán， cǐ shī zhī chū guān yě。 qí yǔ yì， cháng yǔ nán， cǐ shī zhī zhòng guān yě。 xiāng shān yòng cháng dé qí， cǐ jìng liáng fēi yì dào。” bái jū yì de zhè shǒu shī bù yòng diǎn gù， bù shì zǎo huì， yǔ yán qiǎn bái píng shí 'ér yòu yì yùn jīng shēn， qíng yùn dòng rén， kān chēng“ yòng cháng dé qí” de jiā zuò。
（ zuǒ chéng wén）
wú fǎ wú tiān shì wéi mín
chóngqìng yòu guān jiē mò lì
yán 'ān wú shǐ bù huáng jīn
zhà qiáo wā lù wéi tuán jié
duó dì zhēng chéng shì dǒu zhēng
biàn dì 'āi hóng mǎn chéng xuè
wú fēi yī niàn jiù cāng shēng
yī jiǔ sì wǔ nián
yòu tà céng fēng wàng yǎn kāi
fēng qǐ lǜ zhōu chuī làng qù
yǔ cóng qīng yě shàng shān lái
zūn qián tán xiào rén yǐ jiù
yù wài jī chóng shì kě 'āi
mò tàn sháo huá róng yì shì
sà nián réng dào hè xī tái
yī jiǔ wǔ wǔ nián shí yuè
hóng jūn duì lǐ měi xiāng wéi
cháng zhēng bù shì nán kān rì
zhàn jǐn fāng wéi dà wèn tí
chì měi wén qī dà niǎo
kūn jī cháng xiào lǎo yīng fēi
jūn jīn bù xìng lí rén shì
guó yòu yí nán kě wèn shuí
yī jiǔ liù sān nián shí 'èr yuè
wǔ yè sōu liú zhěn qián jué， yī nián yán zhuàng jìng zhōng lái。
mǎ sī biān cǎo quán máo dòng， diāo miǎn qīng yún shuì yǎn kāi。
tiān dì sù qīng kān sì wàng， wéi jūn fú bìng shàng gāo tái。
【zhùshì】 【 jūn】 qiū fēng chēng zuò zhě， xià jù“ wǒ” shì qiū fēng zì chēng
【 wǔ yè】 yī yè fēn jiá yǐ bǐng dīng wù wǔ kè
【shǎng xī】 zhè shǒu《 shǐ wén qiū fēng》 bù tóng yú yī bān fēng jiàn wén rén de“ bēi qiū” zhī zuò， tā shì yī shǒu gāo kàng de qiū gē， biǎo xiàn liǎo dú tè de měi xué guān diǎn hé yì shù chuàng xīn de jīng shén。
kāi tóu liǎng jù“ xī kàn huáng jú yǔ jūn bié， jīn tīng xuán chán wǒ què huí”， jiù bié chū xīn cái dì chuàng zào liǎo yī gè yòu zhī yòu qíng de xíng xiàng──“ wǒ”， jí shī tí zhōng de“ qiū fēng”， yì jí“ qiū” de xiàng zhēng。 dāng tā chóngfǎn rén jiān， jiù qù xún zhǎo jiǔ bié de“ jūn”── yě jiù shì shī rén。 tā shēn qíng dì huí yì qǐ qù nián guān shǎng huáng jú de shí kè yǔ shī rén fēn bié， ér jīn yī tīng dào qiū chán de míng jiào， biàn yòu huí dào shī rén de shēn biān gòng huà bié qíng。 zài zhè lǐ shī rén cǎi qǔ nǐ rén shǒu fǎ， cóng duì fāng zhuómò， shēng dòng dì chuàng zào liǎo yī gè qí miào de 'ér yòu qíng yùn nóng yù de yì jìng。 jù《 lǐ jì · yuè lìng》， jú huáng dāng zài jì qiū， jí qiū qù dōng lái zhī jì； chán míng dāng zài mèng qiū， jí shǔ jìn qiū lái zhī shí。“ kàn huáng jú”、“ tīng xuán chán”， xíng xiàng 'ér zhǔn què dì diǎn míng liǎo qiū fēng qù 'ér fù hái de shí lìng。
hàn lián“ wǔ yè sōu liú zhěn qián jué， yī nián yán zhuàng jìng zhōng lái”， shì shī rén cóng zì jǐ de jiǎo dù lái xiě。 shī rén shuō： wǔ gēngshí fēn， liáng fēng sōu sōu， yī tīng dào zhè shú xī de shēng yīn， jiù zhī dào shì“ nǐ” huí lái liǎo， yī nián bù jiàn，“ nǐ” hái shì nà me jìn jí sù shuǎng， ér wǒ nà shuāi lǎo de yán zhuàng què zài jìng zhōng xiǎn xiàn chū lái。 zhè qián yī jù shì zhèng miàn diǎn chū“ shǐ wén qiū fēng”， hòu yī jù shì xiě yóu cǐ 'ér shēng fā de gǎn kǎi； hé yǐ shàng liǎng jù lián dú， fǎng fó shì yī duàn huà bié qíng de duì huà。
dú dào zhè lǐ， pō yòu diǎn 'ér qiū fēng yǐ jiù rén fēi jiù de wèi dào， rán 'ér jǐng lián“ mǎ sī biān cǎo quán máo dòng， diāo miǎn qīng yún shuì yǎn kāi”， yòng lì yī zhuǎn， jīng shén dùn zuò。 jùn mǎ sī niàn biān sài qiū cǎo， áng qǐ tóu， dǒu dòng quán qū de máo； zhì diāo zhēng kāi shuì yǎn， gù pàn zhe wàn lǐ qīng yún， zhè yī“ dòng” yī“ kāi”， jí wéi chuán shén dì kè huà chū jùn mǎ、 zhì diāo nà zhǒng“ líng shuò fēng 'ér xīn dòng、 miǎn tiān lái 'ér shén jīng” de xíng xiàng。 tā bù jǐn fǎn yìng liǎo tā men nèi xīn de“ sī” hé“ pàn”， hái xiǎn shì chū yī zhǒng qián cáng de lì liàng， sì hū ràng rén men gǎn dào， zhǐ yào shí jī yī dào， tā men jiù kě yǐ yī zhǎn jì zú， bēn chí jiāng chǎng； huò zhǎn chì lán tiān， bó jī cháng kōng。“ shuò fēng bēi lǎo jì， qiū shuāng dòng zhì qín，…… bù yīn gǎn shí jié， ān néng jī zhuàng xīn，” zhèng shì qiū fēng shǐ tā men xīn dòng、 shén jīng， shì qiū fēng gěi tā men dài lái liǎo hǔ hǔ de shēng qì。 qiū shì měi miào de， qiū shì shén qí de， tā fù yú wàn wù yǐ huó yuè de、 bǎo mǎn de shén yùn。 suǒ yǐ wǔ liù liǎng jù bìng méi yòu lí tí， ér zhèng shì tòu guò zhè liǎng gè xíng xiàng， yòu lì dì cóng cè miàn xuàn rǎn liǎo qiū fēng qiū sè de mèi lì。 tóng shí， yě shì wéi xià wén xù shì。“ cǎo shù hán yuǎn sī， jīn huái yòu shé qíng”（ liú yǔ xī《 qiū jiāng zǎo fā》），“ qíng kōng yī hè pái yún shàng， biàn yǐn shī qíng dào bì xiāo”（ liú yǔ xī《 qiū cí 'èr shǒu》）， qiū tiān de yī jǐng yī wù wú bù chù dòng zhe shī rén de qíng huái；“ mǎ sī biān cǎo”、“ diāo miǎn qīng yún” de xíng xiàng， yě tóng yàng huàn qǐ liǎo shī rén de jī qíng。 suǒ yǐ xià huái；“ mǎ sī biān cǎo”、“ diāo miǎn qīng yún” de xíng xiàng， yě tóng yàng huàn qǐ liǎo shī rén de jī qíng。 suǒ yǐ xià liǎng jù biàn zhí shū xiōng yì：“ tiān dì sù qīng kān sì wàng， wéi jūn fú bìng shàng gāo tái。” ā！ liáo kuò jiāng tiān， shān míng shuǐ jìng， zhēn shì“ qiū róng yī xǐ， bù shòu fán chén wò。 xǔ dà qián kūn zhè huí dà”（ chén liàng《 dòng xiān gē》）。 wǒ jiù shì bào zhe zhè shuāi bìng zhī qū， yě yào dēng shàng gāo tái， fàng yǎn sì wàng， wéi“ nǐ”── shèng guò chūn sè de qiū guāng yǐnháng gāo gē！ yóu yú shàng lián yòu“ mǎ sī biān cǎo”、“ diāo miǎn qīng yún” wéi bǐxìng， zhè lǐ de yíng qiū fēng shàng gāo tái， qiáo shǒu sì wàng de xíng xiàng de yù yì yě jiù zì zài bù yán zhī zhōng liǎo。“ wéi jūn” èr zì zhào yìng kāi tóu， mài luò qīng xī， jié gòu wán zhěng。“ fú bìng” èr zì 'àn kòu dì sì jù， xiě chū yī nián yán zhuàng shuāi biàn de yuán yīn。 dàn shì， jìn guǎn rú cǐ， háo qíng bù jiǎn， yóu shàng gāo tái， zhè jiù gèng biǎo xiàn chū tā duì qiū de 'ài， gèng fǎn yìng liǎo shī rén zì qiáng bù xī de yì zhì。 kě jiàn qián yán“ yī nián yán zhuàng jìng zhōng lái”， shì yù yáng xiān yì， shì wéi liǎo chèn tuō chū yán zhuàng suī shuāi， xīn rú dǐ shí de jīng shén。 suǒ yǐ shěn dé qián shuō：“ xià bàn shǒu yīng qì bó fā， shǎo líng cāo guǎn bù guò rú shì”。
liú yǔ xī zuò wéi zhōng táng shí qī zhèng zhì gé xīn pài de yī yuán， zuò wéi yī wèi pǔ sù de wéi wù zhù yì de sī xiǎng jiā， shì bǐ jiào shuǎng lǎng hé juéjiàng de。 tā bìng bù yīn shī bài hé bù xìng 'ér xiāo chén qì něi， xiāng fǎn tā què yǐ wéi zhè dǎo kě yǐ gèng qīng chǔ dì liǎo jiě zì jǐ de bù zú， cóng zhōng huò dé jiào yì。 zhè jiù shì tā suǒ shuō de：“ bǎi shèng nán lǜ dí， sān zhé nǎi liáng yī。 rén shēng bù shī yì， yān néng bào jǐ zhī”（《 xué ruǎn gōng tǐ sān shǒu》）。 suǒ yǐ tā zài zāo biǎn zhī hòu， réng rán néng bǎo chí zhe duì yòng shì de kě wàng hé duì lǐ xiǎng de zhí zhe， zhì lǎo bù shuāi。 wǎn nián xiě de zhè shǒu《 shǐ wén qiū fēng》 suǒ biǎo xiàn chū lái de nà zhǒng diē dàng xióng jiàn de fēng gé hé jī jí jiàn kāng de měi xué qù wèi， zhèng shì shī rén nà zhǒng“ lǎo jì fú lì， zhuàng xīn bù yǐ” de juéjiàng jìn qǔ jīng shén hé pǐn gé de yì shù xiě zhào。
（ zhào qí jūn）
西塞山怀古
西塞山怀古qiān xún tiě suǒ chén jiāng dǐ， yī piàn jiàng fān chū shí tóu。
rén shì jǐ huí shāng wǎng shì， shān xíng yǐ jiù zhěn hán liú。
jīn féng sìhǎiwéijiā rì， gù lěi xiāo xiāo lú dí qiū。
The royal ghost has pined in the city of Nanjing.
Ten thousand feet of iron chain were sunk here to the bottom –
And then came the flag of surrender on the Wall of Stone....
Cycles of change have moved into the past,
While still this mountain dignity has commanded the cold river;
And now comes the day of the Chinese world united,
And the old forts fill with ruin and with autumn reeds.
【báihuàwén】 jìn dài wáng jùn chéng lóu chuán zì chéng dū dōng xià， jīn líng dì wáng ruì qì quándōu 'àn rán shōu shā。
wú guó qiān xún tiě liàn yě bèi shāo chén jiāng dǐ， yī piàn tóu jiàng bái qí jīn líng chéng tóu xuán guà。
rén jiān yòu jǐ huí xīng wáng de shāng xīn wǎng shì， gāo shān yǐ jiù zhěn zhe hán liú méi yòu biàn huà。
cóng cǐ sì hǎi yī jiā guò zhe tài píng rì zǐ， gù lěi xiāo tiáo cháng mǎn lú dí qiū fēng sà sà。
【zhùshì】 １、 wáng jùn jù： wáng jùn， zì shì zhì， hóng nóng hú xiàn（ jīn hé nán líng bǎo xī nán） rén， guān yì zhōu cì shǐ。 yī zuò wáng jùn
２、 qiān xún jù： dāng shí wú guó céng yú jiāng zhōng suǒ yǐ tiě liàn， wáng jùn yòng dà huǒ jù jiāng tā shāo duàn。 qiān xún： gǔ shí bā chǐ yuē xún， zhè lǐ zhǐ shì xíng róng qí cháng。
３、 jiàng fān： jiàng qí。
４、 shí tóu： shí tóu chéng， gù zhǐ zài jīn nán jīng qīng liáng shān， wú sūn quán shí suǒ zhù， táng wǔ dé shí fèi。
５、 jīn féng： yī zuò cóng jīn。
６、 sìhǎiwéijiā： yì jí tiān xià tǒng yī。
7、 gù lěi： zhǐ xī sài chū， yě bāo kuò liù cháo yǐ lái de zhàn zhēng yí jì。
【shǎng xī】 zhè shì diào gǔ fǔ jīn shī， shū fā liǎo shān hé yǐ jiù， rén shì bù tóng de qíng gǎn。 shī de qián sì jù， xiě xī jìn dōng xià miè wú de lì shǐ shì shí， biǎo xiàn guó jiā tǒng yī shì lì shǐ zhī bì rán， chǎn fā liǎo shì wù xīng fèi jué dìng yú rén de sī xiǎng。 hòu sì jù xiě xī sài shān， diǎn chū tā zhī suǒ yǐ wén míng， shì yīn wéi céng shì jūn shì yào sài。 ér jīn shān xíng yǐ jiù， kě shì rén shì quán fēi， tuò kāi liǎo shī de zhù tí。 zuì hòu xiě jīn rì sìhǎiwéijiā， jiāng shān tǒng yī， xiàng liù cháo nà yàng de fēn liè， yǐ jīng yī qù bù fù fǎn liǎo。
quán shī yù yì shēn guǎng， yán cí hān chàng。 dàn shī zhōng bù jiàn shī rén zhēn qíng， yě shǎo dùn cuò chén yù， què shì yī dà quē xiàn。
[ jiàn shǎng ]
xī sài shān， zài jīn hú běi tài yě dōng miàn de cháng jiāng biān。 lán héng qiū sài， shān suǒ hóng liú， xíng shì xiǎn jùn， shì liù cháo yòu míng de jūn shì yào sài。 cháng qìng sì nián（ 824） liú yǔ xī yóu kuí zhōu cì shǐ， diào rèn hé zhōu cì shǐ， yán jiāng dōng xià， tú jīng xī sài shān， jí jǐng shū huái， xiě xià liǎo zhè shǒu shī。 tài kāng yuán nián（ 280） jìn wǔ dì mìng wáng jùn shuài lǐng yǐ gāo dà de zhàn chuán zǔ chéng de shuǐ jūn， shùn jiāng 'ér xià， tǎo fá dōng wú。 shī rén biàn yǐ zhè jiàn shǐ shì wéi tí， kāi tóu xiě“ lóu chuán xià yì zhōu”，“ jīn líng wáng qì” biàn 'àn rán xiāo shī。 yì zhōu jīn líng， xiāng jù yáo yáo， yī“ xià” jí“ shōu”， hé qí sù yě！ liǎng zì duì jǔ jiù xuàn rǎn chū yī fāng shì shēng shì hè hè， yī fāng shì wén fēng sàng dǎn。 dì 'èr lián biàn shùn shì 'ér xià， zhí xiě zhàn shì jí qí jiēguǒ。 dōng wú de wáng guó zhī jūn sūn hào， píng jiè cháng jiāng tiān xiǎn， bìng zài jiāng zhōng 'àn zhì tiě zhuī， zài jiā yǐ qiān xún tiě liàn héng suǒ jiāng miàn， zì yǐ wéi shì wàn quán zhī jì， shuí zhī wáng jùn yòng dà fá shù shí， chōng zǒu tiě zhuī， yǐ huǒ jù shāo huǐ tiě liàn， jiēguǒ shùn liú gǔ zhào， jìng zào sān shān， zhí qǔ jīn líng。“ hào nǎi bèi wáng guó zhī lǐ，…… zào yú lěi mén”（《 jìn shū · wáng jùn chuán》）。 dì 'èr lián jiù shì xíng xiàng dì gài kuò liǎo zhè yī duàn lì shǐ。
shī de qián sì jù， xǐ liàn、 jǐn còu， zài duì bǐ zhī zhōng xiě chū liǎo shuāng fāng de qiáng ruò， jìn gōng de lù xiàn， gōng shǒu de fāng shì， zhàn zhēng de jié jú。 tā zhǐ yòng dì yī jù shī xiě xī jìn shuǐ jūn chū fā， xià miàn jiù dān xiě dōng wú： zài zhàn zhēng kāi shǐ de fǎn yìng， kǔ xīn jīng yíng de gōng shì bèi huǐ， zhí dào jǔ qí tóu jiàng， bù bù jǐn bī， yī qì zhí xià。 rén men bù jǐn kàn dào liǎo shī bài zhě de xíng xiàng， yě kàn dào liǎo shèng lì zhě de nà zhǒng cuī kū lā xiǔ de qì shì。 kě wèi xū shí xiāngjiàn， shèng bài xiāng xíng， qiǎo yú 'ān pái。
shī rén zài jiǎn cái shàng pō jù gōng lì。 tā cóng zhòng duō de shǐ shì zhōng dān xuǎn xī jìn miè wú yī shì， zhè shì nài rén xún wèi de， yīn wéi dōng wú shì liù cháo de tóu， tā yòu yòu pō wéi“ xīn yíng” de fáng yù gōng shì， jìng rán fù miè liǎo。 zhào lǐ hòu rén yìng yǐn yǐ wéi jiàn， qí shí bù rán。 suǒ yǐ xiě wú de miè wáng， bù jǐn jiē shì liǎo dāng shí wú wáng de hūn kuì， gèng biǎo xiàn liǎo nà xiē hòu lái zhě de yú chǔn， yě fǎn yìng liǎo guó jiā de tǒng yī shì lì shǐ de bì rán。 qí cì， shī rén xiě jìn wú zhī zhàn， zhòng diǎn shì xiě wú， ér xiě wú yòu zhuózhòng diǎn chū nà zhǒng xū wàng de jīng shén zhī zhù“ wáng qì”、 tiān rán de dì xíng、 qiān xún de tiě liàn， jiē bù zú shì。 zhè jiù cóng fǎn miàn chǎn fā liǎo yī gè shēn kè de sī xiǎng， nà jiù shì“ xīng fèi yóu rén shì， shān chuān kōng dì xíng”（ liú yǔ xī《 jīn líng huái gǔ》）。 kě jiàn rú cǐ jiǎn cái， jiù zài yú tā néng wán mǎn dì biǎo xiàn qí zhù tí sī xiǎng。
qīng dài qū fù píng zhè shǒu shī shuō：“ qián sì jù zhǐ jiù yī shì yán， wǔ yǐ‘ jǐ huí’ èr zì kuò guò liù dài， fán jiǎn dé yí， cǐ fǎ shèn miào。”（《 táng shī chéng fǎ》） bù guò yīnggāi zhǐ chū， ruò shì méi yòu qián sì jù fēng fù de nèi róng hé shēn kè de sī xiǎng， dì wǔ jù shì nán yǐ shōu dào rú cǐ yán jiǎn yì gāi de xiào guǒ。 dì liù jù“ shān xíng yǐ jiù zhěn hán liú”， shān xíng， zhǐ xī sài shān； hán liú， zhǐ cháng jiāng，“ hán” zì hé jié jù de“ qiū” zì xiāng zhào yìng。 shī dào zhè lǐ cái diǎn dào xī sài shān， nà me qián miàn suǒ xiě， shì bù shì lí tí liǎo ní？ méi yòu。 yīn wéi xī sài shān zhī suǒ yǐ chéng wèiyòu míng de jūn shì yào sài， zhī suǒ yǐ zài tā de shēn biān yǎn chū guò nà xiē yòu shēng yòu sè zài rù shǐ cè de“ huó jù”， jiù shì yǐ nán běi fēn liè、 nán cháo zhèng quán cún zài wéi tiáo jiàn de。 yīn cǐ qián miàn fàng yǎn liù cháo de xīng wáng， zhèng shì wèile cóng yī gè guǎng kuò de lì shǐ bèi jǐng zhōng yǐn chū xī sài shān， cóng 'ér dà dà kāi tuò liǎo shī de jìng jiè。 shī rén bù qù miáo huì yǎn qián xī sài shān rú hé qí wěi sǒng qiào， ér shì tū chū“ yǐ jiù” èr zì， yì shì pō yòu jiǎng jiū de。 shān chuān“ yǐ jiù”， jiù gèng xiǎn dé rén shì zhī biàn huà， liù cháo zhī duǎn cù， bù jǐn rú cǐ， tā hái biǎo xiàn chū yī gè“ jiāng shān bù guǎn xīng wáng hèn， yī rèn xié yáng bàn kè chóu”（ bāo jí《 zài guò jīn líng》） de yì jìng。 zhè xiē yòu cóng lìng yī gè jiǎo dù duì shàng yī jù de“ shāng” zì zuò liǎo bǔ chōng， suǒ yǐ jì yún shuō：“ dì liù jù yī bǐ zhé dào xī sài shān shì wéi yuán shú”（ jiàn fāng huí《 yíng kuí lǜ suǐ》 jì píng）。
dì qī jù dàng kāi yī bǐ， zhí xiě“ jīn féng” zhī shì， dì bā jù shuō wǎng rì de jūn shì bǎo lěi， rú jīn yǐ huāng fèi zài yī piàn qiū fēng lú dí zhī zhōng。 zhè cán pò huāng liáng de yí jì， biàn shì liù cháo fù miè de jiàn zhèng， biàn shì fēn liè shī bài de xiàng zhēng， yě shì“ jīn féng sìhǎiwéijiā”、 jiāng shān yī tǒng de jiēguǒ。 huái gǔ kǎi jīn， shōu shù liǎo quán shī。
liú yǔ xī de zhè shǒu shī， yù shēn kè de sī xiǎng yú zòng héng kāi hé、 hān chàng liú lì de fēngtiáo zhī zhōng， shī rén hǎo xiàng shì zài kè guān dì xù shù wǎng shì， miáo huì gǔ jì， qí shí bìng fēi rú cǐ， fān yī fān lì shǐ， biàn zhī dào zài táng xiàn zōng shí qī céng jīng qǔ dé liǎo jǐ cì píng dìng fān zhèn gē jù zhàn zhēng de shèng lì， guó jiā yòu chū xiàn liǎo bǐ jiào tǒng yī de jú miàn， bù guò zhè zhǒng jǐng xiàng zhǐ shì tán huā yī xiàn， gōng yuán bā 'èr yī nián dào bā 'èr 'èr nián hé běi sān zhèn yòu huī fù liǎo gē jù jú miàn。 liú yǔ xī zài zhè shǒu shī zhōng， bǎ cháo nòng de fēng máng zhǐ xiàng zài lì shǐ shàng céng jīng zhàn jù yī fāng、 dàn zhōng yú fù miè de tǒng zhì zhě， zhè bù zhèng shì duì chóngxīn tái tóu de gē jù shì lì de yíng tóu yī jī má！ dāng rán，“ wàn hù qiān mén chéng yě cǎo， zhǐ yuán yī qū《 hòu tíng huā》”（《 jīn líng wǔ tí · tái chéng》）， zhè gè liù cháo fù miè de jiào xùn， duì yú dāng shí jiāo chǐ fǔ bài de táng wáng cháo lái shuō， yě shì yī miàn hěn hǎo de jìng zǐ。
（ zhào qí jūn）
yún jì róng róng xuě shuǐ lái。
mèng zhǔ cǎozhǎng mí chǔ wàng，
yí líng tǔ hēi yòu qín huī。
bā rén lèi yìng yuán shēng luò，
shǔ kè chuán cóng niǎo dào huí。
shí 'èr bì fēng hé chù suǒ？
yǒng 'ān gōng wài yòu huāng tái。
【zhùshì】 【 mèng zhǔ】 yún mèng zhī zhǔ
huái jiù kōng yín wén dí fù， dào xiāng fān sì làn kē rén。
chén zhōu cè pàn qiān fān guò， bìng shù qián tóu wàn mù chūn。
jīn rì tīng jūn gē yī qū， zàn píng bēi jiǔ cháng jīng shén。
【zhùshì】 【 wén dí fù】 jìn rén xiàng xiù guò wáng yǒu jī kāng、 lǚ 'ān jiù jū， wén lín rén chuī dí， gǎn yīn bēi tàn， zuò《 sī jiù fù》。
【 làn kē】 jìn rén wáng zhì jìn shān dǎ chái， jiàn 'èr tóng xià qí， zhōng jú fǔ bǐng yǐ làn， xià shān cái zhī guò liǎo yī bǎi nián。
【shǎng xī】 táng jìng zōng bǎo lì 'èr nián（ 826）， liú yǔ xī bà hé zhōu cì shǐ rèn fǎn luò yáng， tóng shí bái jū yì cóng sū zhōu guī luò， liǎng wèi shī rén zài yáng zhōu xiāng féng。 bái jū yì zài yán xí shàng xiě liǎo yī shǒu shī xiāng zèng：“ wèiwǒ yǐn bēi tiān jiǔ yǐn， yǔ jūn bǎ zhù jī pán gē。 shī chēng guó shǒu tú wéi 'ěr， mìng yā rén tóu bù nài hé。 jǔ yǎn fēng guāng cháng jì mò， mǎn cháo guān zhí dú cuō tuó。 yì zhī hé bèi cái míng zhé， èr shí sān nián zhé tài duō。” liú yǔ xī biàn xiě liǎo《 chóu lè tiān yáng zhōu chū féng xí shàng jiàn zèng》 lái chóu dá tā。
liú yǔ xī zhè shǒu chóu dá shī， jiē guò bái shī de huà tóu， zhuózhòng shū xiě zhè tè dìng huán jìng zhōng zì jǐ de gǎn qíng。 bái de zèng shī zhōng， bái jū yì duì liú yǔ xī de zāo yù wú xiàn gǎn kǎi， zuì hòu liǎng jù shuō：“ yì zhī hé bèi cái míng zhé， èr shí sān nián zhé tài duō。” yī fāng miàn gǎn tàn liú yǔ xī de bù xìng mìng yùn， lìng yī fāng miàn yòu chēng zàn liǎo liú yǔ xī de cái qì yǔ míng wàng。 dà yì shì shuō： nǐ gāi dāng zāo dào bù xìng， shuí jiào nǐ de cái míng nà me gāo ní！ kě shì 'èr shí sān nián de bù xìng， wèi miǎn guò fēn liǎo。 zhè liǎng jù shī， zài tóng qíng zhī zhōng yòu bāo hán zhe zàn měi， xiǎn dé shí fēn wěi wǎn。 yīn wéi bái jū yì zài shī de mò wěi shuō dào 'èr shí sān nián， suǒ yǐ liú yǔ xī zài shī de kāi tóu jiù jiē zhe shuō：“ bā shān chǔ shuǐ qī liáng dì， èr shí sān nián qì zhì shēn。” zì jǐ zhé jū zài bā shān chǔ shuǐ zhè huāng liáng de dì qū， suàn lái yǐ jīng 'èr shí sān nián liǎo。 yī lái yī wǎng， xiǎn chū péng yǒu zhī jiān tuī xīn zhì fù de qīnqiè guān xì。
jiē zhe， shī rén hěn zì rán dì fā chū gǎn kǎi dào：“ huái jiù kōng yín wén dí fù， dào xiāng fān sì làn kē rén。” shuō zì jǐ zài wài 'èr shí sān nián， rú jīn huí lái， xǔ duō lǎo péng yǒu dōuyǐ qù shì， zhǐ néng tú rán dì yín sòng“ wén dí fù” biǎo shì dào niàn 'ér yǐ。 cǐ fān huí lái huǎng rú gé shì， jué dé rén shì quán fēi， bù zài shì jiù rì de guāng jǐng liǎo。 hòu yī jù yòng wáng zhì làn kē de diǎn gù， jì 'àn shì liǎo zì jǐ biǎn zhé shí jiān de cháng jiǔ， yòu biǎo xiàn liǎo shì tài de biàn qiān， yǐ jí huí guī zhī hòu shēng shū 'ér chàng wǎng de xīn qíng， hán yì shí fēn fēng fù。
bái jū yì de zèng shī zhōng yòu“ jǔ yǎn fēng guāng cháng jì mò， mǎn cháo guān zhí dú cuō tuó” zhè yàng liǎng jù， yì sī shì shuō tóng bèi de réndōu shēng qiān liǎo， zhǐ yòu nǐ zài huāng liáng de dì fāng jì mò dì xū dù liǎo nián huá， pō wéi liú yǔ xī bào bù píng。 duì cǐ， liú yǔ xī zài chóu shī zhōng xiě dào：“ chén zhōu cè pàn qiān fān guò， bìng shù qián tóu wàn mù chūn。” liú yǔ xī yǐ chén zhōu、 bìng shù bǐ yù zì jǐ， gù rán gǎn dào chóu chàng， què yòu xiāng dāng dá guān。 chén zhōu cè pàn， yòu qiān fān jìng fā； bìng shù qián tóu， zhèng wàn mù jiē chūn。 tā cóng bái shī zhōng fān chū zhè 'èr jù， fǎn 'ér quàn wèi bái jū yì bù bì wéi zì jǐ de jì mò、 cuō tuó 'ér yōu shāng， duì shì shì de biàn qiān hé shì huàn de shēng chén， biǎo xiàn chū huò dá de jīn huái。 zhè liǎng jù shī yì yòu hé bái shī“ mìng yā rén tóu bù nài hé”、“ yì zhī hé bèi cái míng zhé” xiāng hū yìng， dàn qí sī xiǎng jìng jiè yào bǐ bái shī gāo， yì yì yě shēn kè dé duō liǎo。 èr shí sān nián de biǎn zhé shēng huó， bìng méi yòu shǐ tā xiāo chén tuí táng。 zhèng xiàng tā zài lìng wài de shī lǐ suǒ xiě de：“ mò dào sāng yú wǎn， wéi xiá yóu mǎn tiān。” tā zhè kē bìng shù réng rán yào zhòng tiān jīng shén， yíng shàng chūn guāng。 yīn wéi zhè liǎng jù shī xíng xiàng shēng dòng， zhì jīn réng cháng cháng bèi rén yǐn yòng， bìng fù yú tā yǐ xīn de yì yì， shuō míng xīn shì wù bì jiāng qǔ dài jiù shì wù。
zhèng yīn wéi“ chén zhōu” zhè yī lián shī tū rán zhèn qǐ， yī biàn qián miàn shāng gǎn dī chén de qíng diào， wěi lián biàn shùn shì 'ér xià， xiě dào：“ jīn rì tīng jūn gē yī qū， zàn píng bēi jiǔ cháng jīng shén。” diǎn míng liǎo chóu dá bái jū yì de tí yì。 yì sī shì shuō， jīn tiān tīng liǎo nǐ de shī gē bù shèng gǎn kǎi， zàn qiě jiè jiǔ lái zhèn fèn jīng shén bā！ liú yǔ xī zài péng yǒu de rè qíng guān huái xià， biǎo shì yào zhèn zuò qǐ lái， chóngxīn tóu rù dào shēng huó zhōng qù。 biǎo xiàn chū jiān rèn bù bá de yì zhì。 shī qíng qǐ fú diē dàng， chén yù zhōng jiàn háo fàng， shì chóu zèng shī zhōng yōu xiù zhī zuò。
（ yuán xíng pèi）
zhòng lín shì yì huáng chéngxiàng， sān chù míng cán liǔ shì shī。
guī mù bìng suí huí yàn jìn， chóu cháng zhèng yù duàn yuán shí。
guì jiāng dōng guò lián shān xià， xiāng wàng cháng yín yòu suǒ sī。
【zhùshì】 【 sān chù】 sān biǎn
【 liǔ shì shī】 shì shī， yù guān。《 lùn yǔ · wēi zǐ》： liǔ xià huì wéi shì shī， sān chù。 liǔ xià huì jí zhǎn qín， chūn qiū lǔ rén。 jū chù yuē liǔ xià， sǐ hòu shì hào huì。
【shǎng xī】 liú yǔ xī zhè shǒu shī zuò yú yuán hé shí nián（ 815） xià chū， shì duì tā de zhì yǒu liǔ zōng yuán de《 héng yáng yǔ mèng dé fēn lù zèng bié》 yī shī suǒ zuò de shēn qíng huí dá。
shí nián qián tā hé liǔ zōng yuán yīn cānyù wáng shū wén gé xīn huó dòng， bèi biǎn fàng hú xiāng yuǎn jùn。 shì nián zhēngyuè gāng dé zhào hái cháng 'ān， shí jǐn yī yuè， yīn yóu xuán dū guān， xiě liǎo《 xì zèng kàn huā zhū jūn zǐ》 yī shī， chù nù quán guì， yòu bèi pái jǐ dào gèng jiā huāng yuǎn de lǐng nán zhōu jùn qù。 ér liǔ zōng yuán zhè shí yě zài cì bèi biǎn wéi liǔ zhōu cì shǐ。 liǎng rén tóng chū cháng 'ān nán xíng， dào héng yáng fēn shǒu， shī jí wéi cǐ 'ér zuò。 yī、 èr liǎng jù， liáo liáo jǐ bǐ， jiù bǎ tā men lǚ zāo cuò zhé de jīng lì gòu huà chū lái liǎo。 duì qǐ shù shì， jù wěn 'ér yì shēn， wéi xià wén de zhǎn kāi， chuàng zào liǎo tiáo jiàn， kě wèi gōng yú fā duān。
sān、 sì jù chéng shàng shū gǎn， ér yòng diǎn rù miào。 liú yǔ xī chū cì zāo biǎn， jí zhé wéi lián zhōu cì shǐ， tú zhōng zhuī biǎn wéi lǎng zhōu sī mǎ。 xiàn zài zài biǎn lián zhōu， suǒ yǐ jiào zuò“ zhòng lín”。 kě shì zhè shì yī zhǒng shénme yàng de“ zhòng lín” zhōu zhèng ní？ shī rén qiǎo miào dì yǐ diǎn míng zhì。 xī hàn shí yòu gè xiánxiàng huáng bà， shòu hàn xuān dì xìn rèn， céng liǎng dù chū rèn dì jìn cháng 'ān de yǐng chuān tài shǒu， jiēguǒ qīng míng mǎn tiān xià， ér liú de“ zhòng lín”， zé shì bēizhe bù zhōng bù xiào de zuì míng， dài zhe bā xún lǎo mǔ liú xǐ nán huāng。 zhè shì jī huǐ xiāo gǔ de pò hài hē。 shī rén tōng guò“ shì yì” liǎng zì bǎ hù xiāng máo dùn de qíng kuàng niǔ hé dào yī qǐ， dài yòu zì cháo de kǒu qì， àn hán duì dāng zhèng zhě de bù mǎn hé láo sāo。 xià yī jù， shī rén yòu yòng liǎo chūn qiū shí liǔ xià huì de gù shì： liǔ xià huì wéi“ shì shī”（ yù guān）， yīn“ zhí dào shì rén” sān cì zāo biǎn chù， zhè lǐ yòng yǐ bǐ zuò tóng yàng“ sān chù” guò de liǔ zōng yuán。 tóng shí yě 'àn shì tā mendōu shì yīn jiān chí zhèng què de zhèng jiàn 'ér zāo dǎ jī de。 yòng diǎn xìng qiē、 shì qiē， kě wèi tiān yī wúfèng。“ míng cán”， shì duì liú liǔ qí míng zì kuì bù rú de qiān cí， biǎo shì liǎo duì liǔ de jìng zhòng zhī yì。
dì sān lián wǔ、 liù liǎng jù， jiāng bǐ fēng cóng wǎng shì de yíng huí zhé rù yǎn qián de bié kuàng。“ guī mù bìng suí huí yàn jìn” jù， bǎ liǎng wèi zhì tóng dào hé de yǒu rén fēn shǒu shí de qíng jǐng miáo huì dé duō me yòu qíng yòu zhì： liǎng wèi qiān kè bìng yǐng huāng jiāo， qiáo shǒu yǎng wàng， tā men shēn qíng de mù guāng zhù shì zhe běi huí de dà yàn， yī zhí dào yàn yǐng zài tiān jì xiāo shī。 yī gè“ bìng” zì， yī gè“ jìn” zì， xiěde shí fēn chuán shén， bǎ tā men gòng tóng de wàng xiāng zhī qíng jí wéi qī wǎn dì chuán dá chū lái liǎo。“ chóu cháng” jù， cóng zhāng shuō“ jīn tíng bá xīn cǎo， jiāng lù duàn cháng yuán” shī zhōng huà chū。 xīn yǐ shāng chǔ， yòu nǎ kān duàn duàn xù xù cuī rén lèi xià de 'āi yuán bēi tí ní？ shī rén yǐ“ huí yàn”、“ āi yuán” chèn tuō bié xù， shī jìng yě biàn 'ér qī lì liǎo。 zhè děng dì fāng， zhèng shì zuò zhě dà lì jīng yíng chù， dú lái zhēn zú yǐ yáo dàng rén xīn。
“ guì jiāng” liǎng jù， shè xiǎng bié hòu， yǐ xū jiān shí， bǐ zī líng huó。“ guì jiāng”， jí lí jiāng， zhǐ liǔ zōng yuán sù xiāng xià guì 'ér qù liǔ zhōu。“ lián shān”， zhǐ liú yǔ xī de mùdì dì── lián zhōu。“ guì jiāng” hé“ lián shān” bìng wú xiāng lián zhī chù， yīn cǐ zhè lǐ bìng bù shì shí shuō guì shuǐ dōng guò lián shān。 nà me rú hé bǎ zhè dōng xī yuǎn gé de liǎng dì lián xì qǐ lái ní？ zhè jiù shì xià yī jù suǒ yào huí dá de wèn tí liǎo。 yuán lái lián jiē shuāng fāng de， zhèng shì shān shuǐ xiāng wàng、 cháng yín yuǎn mù de wú xiàn xiāng sī hē。“ yòu suǒ sī”， yě shì gǔ yuèfǔ piān míng， zhè lǐ chū xiàn， yǔ yì shuāng guān。 zuì hòu liǎng jù， yī zòng yī shōu， zhuǎn zhé yú kōng jì， wǎn hé shí fēn yòu lì。 qí jì fǎ yǔ dù fǔ de“ qú táng xiá kǒu qū jiāng tóu， wàn lǐ fēng yān jiē sù qiū”（《 qiū xīng bā shǒu》 zhī liù） xiāng sì。 bù guò dù shī shū fā de shì gè rén duì yún shān wàn lǐ de gù guó de huái niàn， zhè lǐ zé yòng“ xiāng wàng” èr zì， bǎ zhè yī duì zhì tóng dào hé yòu zāo gé bié de yǒu rén de shēng sǐ bù yú qíng yì， cóng bǐ cǐ liǎng fāng xiě chū， yǔ dù shī bù jìn xiāng tóng， ér yòu xí gù mí xīn zhī miào。 jì lí qíng yú shān shuǐ， tóng chàng wàng yǐ xiě 'āi， cí jìn piān zhōng， ér yì yú yán wài， jì shēn wěn yòu mián miǎo， bù kuì dà jiā bǐ mò。
（ zhōu dǔ wén）
咏怀古迹之二chàng wàng qiān qiū yī sǎ lèi， xiāo tiáo yì dài bù tóng shí。
jiāng shān gù zhái kōng wén zǎo， yún yǔ huāng tái qǐ mèng sī。
zuì shì chǔ gōng jù mǐn miè， zhōu rén zhǐ diǎn dào jīn yí。
Romantic and refined, he too is my teacher.
Sadly looking across a thousand autumns, one shower of tears,
Melancholy in different epochs, not at the same time.
Among rivers and mountains his old abode – empty his writings;
Deserted terrace of cloud and rain – surely not just imagined in a dream?
Utterly the palaces of Chu are all destroyed and ruined,
The fishermen pointing them out today are unsure.
【báihuàwén】 mò sòng cǎo mù yáo luò shēn zhī sòng yù wèihé bēi qiū； tā xué wèn yuān bó wén cí jīng cǎi suàn shì wǒ lǎo shī。
xiāng gé qiān qiū zhuī huái chàng wàng jiào rén bù miǎn liú tì； suǒ mò xiāo tiáo wǒ hé tā xiāng sì què shēng fēi tóng shí。
jiāng shān yóu zài gù zhái réng cún zhǐ yòu wén cǎi kōng liú； tā de yún yǔ lóu tái qǐ shì shuō mèng 'ér wú fěng yì？
zuì kě gǎn kǎi de shì dāng nián chǔ gōng zǎo yǐ mǐn miè； zhì jīn chuán fū hái dài yí dì zhǐ diǎn zhè xiē gǔ jì。
【zhùshì】 １、 fēng liú rú yǎ： zhǐ sòng yù de wén cǎi hé xué wèn。
２、 xiāo tiáo jù： yì wèi zì jǐ suī yǔ sòng yù gé kāi jǐ dài， xiāo tiáo zhī gǎn què shì xiāng tóng。
３、 yún yǔ jù： sòng yù céng zuò《 gāo táng fù》， shù chǔ wáng yóu gāo táng（ chǔ tái guān míng）， mèng jiàn yī fù rén， zì chēng wū shān zhī nǚ， wáng yīn xìng zhī， qù 'ér cí yuē： " qiè zài wū shān zhī yáng， gāo qiū zhī ， dàn wéi xíng yún， mù wéi xíng yǔ， cháo cháo mù mù， yáng tái zhī xià。 " yáng tái： shān míng， zài sì chuān wū shān xiàn。 qǐ mèng sī： yì wèi sòng yù zuò《 gāo táng fù》， nán dào zhǐ shì shuō mèng， bìng wú fěng jiàn zhī yì？
４、 zuì shì liǎng jù： yì wèi zuì gǎn kǎi de shì， chǔ gōng jīn yǐ mǐn miè， yīn hòu shì yī zhí liú chuán zhè gè gù shì， zhì jīn chuán zhǐ jīng guò shí， zhōu rén hái dài yí sì de kǒu wěn zhǐ diǎn zhe zhè xiē gǔ jì。
【shǎng xī】 zhè shì tuī chóng sòng yù de shī。 shī de qián bàn gǎn kǎi sòng yù shēng qián huái cái bù yù， hòu bàn zé wéi qí shēn hòu suǒ mò míng bù píng。 shī shì zuò zhě qīn lín shí dì píng diào hòu xiě chéng de， yīn 'ér tǐ huì shēnqiè， yì lùn jīng bì， fā rén shēnxǐng。 shī zhōng de cǎo mù yáo luò， jǐng wù xiāo tiáo， jiāng shān yún yǔ， gù zhái huāng tái， zhōu rén zhǐ diǎn de qíng jǐng， dōushì shī rén chù jǐng shēng qíng， suǒ shū fā chū lái de gǎn kǎi。 tā bǎ lì shǐ chén jì hèshī rén 'āi shāng jiāo róng zài yī qǐ， shēn kè dì biǎo xiàn liǎo zhù tí。 quán shī zhù cí róng diǎn， jīng jǐng qièshí。 yòu rén rèn wéi， dù fǔ zhī " huái sòng yù， suǒ yǐ dào qū yuán； dào qū yuán zhě， suǒ yǐ zì dào yě。 " zhè zhǒng shuō fǎ zì yòu jiàn dì。
[ jiàn shǎng ]
《 yǒng huái gǔ jì wǔ shǒu》 shì dù fǔ dà lì yuán nián（ 766） zài kuí zhōu xiě chéng de yī zǔ shī。 kuí zhōu hé sān xiá yī dài běn lái jiù yòu sòng yù、 wáng zhāo jūn、 liú bèi、 zhū gé liàng、 gēng xìn děng rén liú xià de gǔ jì， dù fǔ zhèng shì jiè zhè xiē gǔ jì， huái niàn gǔ rén， tóng shí yě shū xiě zì jǐ de shēn shì jiā guó zhī gǎn。 zhè shǒu《 yǒng huái gǔ jì》 shì dù fǔ píng diào chǔ guó zhù míng cí fù zuò jiā sòng yù de。 sòng yù de《 gāo táng shén nǚ fù》 xiě chǔ xiāng wáng hé wū shān shén nǚ mèng zhōng huān huì gù shì， yīn 'ér chuán wéi wū shān jiā huà。 yòu xiāng chuán zài jiāng líng yòu sòng yù gù zhái。 suǒ yǐ dù fǔ mù nián chū shǔ， guò wū xiá， zhì jiāng líng， bù jìn huái niàn chǔ guó zhè wèi zuò jiā， gòu qǐ shēn shì zāo yù de tóng qíng hé bēi kǎi。 zài dù fǔ kàn lái， sòng yù jì shì cí rén， gèng shì zhì shì。 ér tā shēng qián shēn hòu què dū zhǐ bèi shì wéi cí rén， qí zhèng zhì shàng shī zhì bù yù， zé zāo wù jiě， zhì yú qū jiě。 zhè shì sòng yù yī shēng zāo yù zuì kě bēi 'āi chù， yě shì dù fǔ zì jǐ yī shēng zāo yù zuì wéi shāng xīn chù。 zhè shī biàn shì zhǔ mù jiāng shān， chàng wàng gǔ jì， diào sòng yù， shū jǐ huái； yǐ qiān gǔ zhī yīn xiě bù yù zhī bēi， tǐ yàn shēnqiè； yú jīng jǐng yì lùn jiàn shān guāng tiān sè， yì shù dú dào。
dù fǔ dào jiāng líng， zài qiū tiān。 sòng yù míng piān《 jiǔ biàn》 zhèng yǐ bēi qiū fā duān：“ bēi zāi qiū zhī wéi qì yě， xiāo sè xī cǎo mù yáo luò 'ér biàn shuāi。” qí cí zhǐ yòu zài shū xiě“ pín shì shī zhí 'ér zhì bù píng”， yǔ dù fǔ dāng shí de qíng huái gòng míng， yīn 'ér biàn jiè yǐ xīng qǐ běn shī， jiǎn jié 'ér shēnqiè dì biǎo shì duì sòng yù de liǎo jiě、 tóng qíng hé zūn jìng， tóng shí yòu diǎn chū liǎo shí jié tiān qì。“ fēng liú rú yǎ” shì gēng xìn《 kū shù fù》 zhōng xíng róng dōng jìn míng shì jiān zhì shì yīn zhòng wén de chéng yǔ， zhè lǐ jiè yǐ qiáng diào sòng yù zhù yào shì yī wèi zhèng zhì shàng yòu bào fù de zhì shì。“ yì wú shī” yòng wáng yì shuō：“ sòng yù zhě， qū yuán dì zǐ yě。 mǐn xī qí shī zhōng 'ér bèi zhú， gù zuò《 jiǔ biàn》 yǐ shù qí zhì。” zhè lǐ jiè yǐ biǎo shì dù fǔ zì jǐ yě kě suàn zuò shī chéng sòng yù， tóng shí biǎo míng běn shī zhǐ yì yě zài mǐn xī sòng yù，“ yǐ shù qí zhì”。 suǒ yǐ cì lián jiē zhe jiù shuō míng zì jǐ suī yǔ sòng yù xiāng jù jiǔ yuǎn， bù tóng cháo dài， bù tóng shí dài， dàn xiāo tiáo bù yù， chóu chàng shī zhì， qí shí xiāng tóng。 yīn 'ér wàng qí yí jì， xiǎng qí yī shēng， bù jìn bēi kǎi luò lèi。
shī de qián bàn gǎn kǎi sòng yù shēng qián， hòu bàn zé wéi qí shēn hòu bù píng。 zhè piàn dà hǎo jiāng shān lǐ， hái bǎo cún zhe sòng yù gù zhái， shì rén zǒng suàn méi yòu yí wàng tā。 dàn rén men zhǐ xīn shǎng tā de wén cǎi cí zǎo， bìng bù liǎo jiě tā de zhì xiàng bào fù hé chuàng zuò jīng shén。 zhè bù fú sòng yù běn xīn， yě wú bǔ yú hòu shì， lìng rén wǎng rán， gù yuē“ kōng”。 jiù xiàng yǎn qián zhè wū shān wū xiá， shǐ rén xiǎng qǐ sòng yù de《 gāo táng shén nǚ fù》。 tā de gù shì tí cái suī shǔ huāng dàn mèng xiǎng， dàn zuò jiā de yòng yì què zài fěng jiàn jūn zhù yín huò。 rán 'ér shì rén zhǐ bǎ tā kàn zuò huāng dàn mèng xiǎng， xīn shǎng fēng liú yàn shì。 zhè gèng cóng wù jiě 'ér qū jiě， shǐ yòu yì zuò pǐn yān gē chéng huāng dàn gù shì， bǎ yòu zhì zhī shì wāi qū wéi wú wèi cí rén。 zhè yī qiē， shǐ sòng yù hán qū， lìng dù fǔ shāng xīn。 ér zuì wéi jiào rén tòng xīn de shì， suí zhe lì shǐ biàn qiān， suì yuè xiāo shì， chǔ guó zǎo yǐ dàng rán wú cún， rén men bù zài guān xīn tā de xīng wáng， yě gèng bù liǎo jiě sòng yù de zhì xiàng bào fù hé chuàng zuò jīng shén， yǐ zhì jiāng qū jiě dāng shǐ shí， yǐ 'é chuán 'é， yǐ 'é wèishì。 dào rú jīn， jiāng chuán jīng guò wū shān wū xiá， chuán fū men jīn jīn yòu wèi， zhǐ zhǐ diǎn diǎn， tán lùn zhe nǎ gè shān fēng huāng tái shì chǔ wáng shén nǚ huān huì chù， nǎ piàn yún yǔ shì shén nǚ lái lín shí。 cí rén sòng yù bù miè， zhì shì sòng yù bù cún， shēng qián bù huò jì yù， shēn hòu wéi rén qū jiě。 sòng yù bēi zài cǐ， dù fǔ bēi wèicǐ。 qián rén huò shuō， cǐ“ yán gǔ rén bù kě fù zuò， ér wén cǎi zhōng néng chuán yě”， zé qià yǔ dù fǔ běn yì xiāng wéi， sì wéi fēi shì。
xiǎn rán， tǐ yàn shēnqiè， yì lùn jīng jǐng， nài rén xún wèi， shì zhè shī de tū chū tè diǎn hé chéng jiù。 dàn zhè shì yī shǒu yǒng huái gǔ jì shī， shī rén shí dào qí dì， qīn diào gǔ jì， yīn 'ér shān shuǐ fēng guāng zì rán xiǎn lù。 dù fǔ yán jiāng chū shǔ， piāo bó shuǐ shàng， lǚ jū zhōu zhōng， nián lǎo duō bìng， shēng jì jiǒng pò， jìng kuàng xiāo tiáo， qíng xù bēi chuàng， běn lái wú xīn xīn shǎng fēng jǐng， zhǐ wéi sòng yù yí jì chù fā liǎo mǎn huái bēi kǎi， cái sǎ lèi fù shī。 shī zhōng de cǎo mù yáo luò， jǐng wù xiāo tiáo， jiāng shān yún yǔ， gù zhái huāng tái， yǐ jí zhōu rén zhǐ diǎn de qíng jǐng， dū cóng gǎn kǎi yì lùn zhōng chū lái， méng zhe lì shǐ de mí wù， chōng mǎn shī rén de 'āi shāng， fǎng fó què shì lèi yǎn kàn fēng jǐng， yǐn yuē kě jiàn， shí 'ér què xū。 cóng shī gē yì shù shàng kàn， zhè yàng de biǎo xiàn shǒu fǎ fù yòu dú chuàng xìng。 tā jǐn mì wéi rào zhù tí， xiǎn chū gǔ jì tè zhēng， què bù dú lì yú yǐ miáo xiě， ér shǐ zhī róng yú yì lùn， huà wéi qíng jìng， xuàn rǎn zhe zhè shī de shū qíng qì fēn， zēng qiáng liǎo yǒng gǔ de tè sè。
zhè shì yī shǒu qī lǜ， yào qiú xié shēng lǜ， gōng duì zhàng。 dàn yě yóu yú shī rén zhòng zài yì lùn， shēn yú sī， jīng yú yì， shāng xīn wéi sòng yù xiě zhào， bēi kǎi shū zhuàng zhì bù chóu， yīn 'ér tōng tǐ yòng fù， zhù cí róng diǎn， jīng jǐng qièshí， bùwèi lǜ jū。 tā xié lǜ cóng hū qì， duì zhàng shùn hū shì， xiě jìn tǐ 'ér yòu gǔ tǐ fēng wèi， què bù shī qīng lì。 qián rén huò jī qí“ shǒu 'èr jù shī nián”， zhǐ cóng xíng shì pī píng， wèi wéi zhōng kěn。
（ ní qí xīn）
秋兴八首
秋兴八首
秋兴八首jiāng jiān bō làng jiān tiān yǒng， sài shàng fēng yún jiē dì yīn。
cóng jú liǎng kāi tā rì lèi， gū zhōu yī xì gù yuán xīn。
hán yī chù chù cuī dāo chǐ， bái dì chéng gāo jí mù zhēn。
kuí fǔ gū chéng luò rì xié， měi yǐ nán dǒu wàng jīng huá。
tīng yuán shí xià sān shēng lèi， fèng shǐ xū suí bā yuè chá。
huà shěng xiāng lú wéi fú zhěn， shān lóu fěn dié yǐn bēi jiā。
qǐng kàn shí shàng téng luó yuè， yǐ yìng zhōu qián lú dí huā。
qiān jiā shān guō jìng zhāohuī， rì rì jiāng lóu zuò cuì wēi。
xìn sù yú rén hái fàn fàn， qīng qiū yàn zǐ gù fēi fēi。
kuāng héng kàng shū gōng míng bó， liú xiàng chuán jīng xīn shì wéi。
tóng xué shàonián duō bù jiàn， wǔ líng qiú mǎ zì qīng féi。
wén dào cháng 'ān sì yì qí， bǎi nián shì shì bù shèng bēi。
wáng hóu dì zhái jiē xīn zhù， wén wǔ yī guān yì xī shí。
zhí běi guān shān jīn gǔ zhèn， zhēng xī chē mǎ yǔ shū chí。
yú lóng jì mò qiū jiāng lěng， gù guó píng jū yòu suǒ sī。
péng lāi gōng jué duì nán shān， chéng lù jīn jīng xiāo hàn jiān。
xī wàng yáo chí jiàng wáng mǔ， dōng lái zǐ qì mǎn hán guān。
yún yí zhì wěi kāi gōng shàn， rì rào lóng lín shí shèng yán。
yī wò cāng jiāng jīng suì wǎn， jǐ huí qīng suǒ diǎn cháo bān。
qú táng xiá kǒu qū jiāng tóu， wàn lǐ fēng yān jiē sù qiū。
huā 'ě jiā chéng tōng yù qì， fú róng xiǎo yuàn rù biān chóu。
zhū lián xiù zhù wéi huáng hú， jǐn lǎn yá qiáng qǐ bái 'ōu。
huí shǒu kě lián gē wǔ dì， qín zhōng zì gǔ dì wáng zhōu。
kūn míng chí shuǐ hàn shí gōng， wǔ dì jīng qí zài yǎn zhōng。
zhì nǚ jī sī xū yè yuè， shí jīng lín jiá dòng qiū fēng。
bō piào gū mǐ chén yún hēi， lù lěng lián fáng zhuì fěn hóng。
guān sài jí tiān wéi niǎo dào， jiāng hú mǎn dì yī yú wēng。
kūn wú yù sù zì wēi yí， zǐ gé fēng yīn rù měi bēi。
xiāng dào zhuó yú yīng wǔ lì， bì wú qī lǎo fèng huáng zhī。
jiā rén shí cuì chūn xiāng wèn， xiān lǚ tóng zhōu wǎn gēngyí。
cǎi bǐ xī céng gān qì xiàng， bái tóu yín wàng kǔ dī chuí。
【báihuàwén】 qí yī :
qiū tiān lái liǎo， shuāng jiàng fēng lín， fēng yè diāo líng bài luò， wū shān、 wū xiá yī dài xiāo sè yīn sēn。 xiá zhōng de jiāng shuǐ bō làng tāo tiān， hǎo xiàng lián tiān yě yī qǐ yǒng guò lái shìde， dà gài shì biān sài gān gē’ rǎo rǎng jiē zhe liǎo dì shàng de yīn qì bā。 liǎng dù jú kāi， zì jǐ réng rán piào bó zài tā xiāng， bù jìn shāng gǎn luò lèi， gū dú de xiǎo zhōu， hái cháng xì zhe huái niàn gù yuán de yī kē xīn 'ā！ tiān jiàn jiàn lěng liǎo， chù chù yòu rén yí dòng dāo chǐ zài gǎn zhì guò dōng de hán yī， wǎn shàng cóng bái dì chéng de gāo chù chuán lái jí cù de dǎo yī cháng de zhēn chǔ shēng。
qí sān :
bái dì chéng lǐ qiān jiā wàn hù jìng jìng dì mù yù zài qiū rì de zhāohuī zhōng， wǒ tiān tiān qù jiāng biān de lóu shàng， zuò zhe kàn duì miàn qīng cuì de shān fēng。 lián xù liǎng yè zài chuán shàng guò yè de yú rén， réng fàn zhe xiǎo zhōu zài jiāng zhōng piào liú， suī yǐ shì qīng qiū jì jié， yàn zǐ réng rán zhǎn chì fēi lái fēi qù， hàn cháo de kuāng héng xiàng huáng dì zhí jiàn， tā bǎ gōng míng kàn dé hěn dàn bó， liú xiàng chuán shòu jīng xué， zěn nài shì bù suì xīn。 gǔ rén shàng qiě rú cǐ， wǒ gèng shì bù bì shuō liǎo， niánshào shí yī qǐ qiú xué de tóng xué dà dōuyǐ fēi huáng téng dá liǎo， tā men zài cháng 'ān fù jìn de wǔ líng， chuān qīng qiú， chéng féi mǎ， guò zhe fù guì de shēng huó。
qí wǔ :
péng lāi gōng zhèng duì zhe wēi 'é de zhōng nán shān， chéng lù pán nèi de jīn zhù gāo gāo dì sǒng lì zài yún xiāo jiān。 xī wàng yáo chí， huái yí shì wáng mǔ jiàng luò rén jiān， cóng dōng biān lái de xiáng ruì zǐ qì chōng mǎn liǎo hán gǔ guān。 huáng shàng lín cháo， yòng yǐ zhàng miàn de zhì wěi yǔ shàn màn màn yí kāi， rì guāng zhào shè zài huáng shàng chuān de xiù yòu lóng lín de yī fú shàng， shǎn shǎn fā guāng， wǒ yòu xìng kàn jiàn liǎo shèng shàng de róng yán。 zì jǐ wò bìng cāng jiāng， yī jué xǐng lái， jīng qí dì fā xiàn yǐ jīng mù nián suì wǎn， jǐ cì huí xiǎng dào qīng suǒ gōng mén， yě céng diǎn guò cháo bān 'ā！
【zhùshì】 qí yī :
（ 1） qiū xīng： qiū rì gǎn xīng。
（ 2） yù lù： zhǐ shuāng。
（ 3） wū shān wū xiá： zhè liǎng chù jūn zài jīn sì chuān shěng wū shān xiàn。
（ 4） jiāng jiān： zhǐ wū xiá。 jiān： lián。
（ 5） liǎng kāi： liǎng cì kāi fàng。 tā rì： wǎng rì。
（ 6） yī xì： cháng xì。
（ 7） dāo chǐ： zhǐ zuò yī cháng de gōng jù。
（ 8） bái dì chéng： zài jīn sì chuān shěng fèng jié xiàn。 zhēn： dǎo yī shí。
qí sān :
（ 1） cuì wēi： qīng de shān。
（ 2） xìn sù： zài sù。
（ 3） kuāng héng： zì yǎ guī， hàn cháo rén。 kàng shū： zhǐ chén zǐ duì yú jūn mìng huò tíng yì yòu suǒ dǐ zhì， shàng shū jí jiàn。
（ 4） liú xiàng： zì zǐ zhèng， hàn cháo jīng xué jiā。
（ 5） qīng féi： jí qīng qiú féi mǎ。
qí wǔ :
（ 1） péng lāi： gōng diàn míng。 nán shān： zhōng nán shān。
（ 2） chéng lù： jí chéng lù pán。 jīn jīng： tóng zhù。
（ 3） zhì wěi： zhǐ yòng zhì（ yě jī） wěi yǔ zhì chéng de gōng huáng dì shàng cháo shí yòng yǐ zhàng miàn de yǔ shàn。
qí qī :
(1) kūn míng chí： hàn shí suǒ kāi， wǔ dì yǎn liàn shuǐ zhàn zhī chù。
（ 2） zhì nǚ： zhǐ shí kè de zhì nǚ。 xū yè yuè： kōng duì yè yuè。
（ 3） shí jīng： shí tóu záo de jīng yú。
（ 4） gū mǐ： yòu jiào gū cài， jí líng bái。
（ 5） lián fáng： lián péng。 zhuì fěn hóng： zhǐ hé huā diāo xiè。
（ 6） niǎo dào： niǎo fēi zhī dào， xíng róng dào lù xiǎn yào nán xíng。
【 píng jū】 píng xī suǒ jū
【 kuāng héng】 hàn kuāng héng zhí yán shí zhèng zuò zǎixiàng， ér zuò zhě zhí yán zāo biǎn。
【 liú xiàng】 liú xiàng chuán jīng 'ér zuò jiǔ qīng， zuò zhě yù chuán jīng 'ér féng luàn shì xiāng wéi。
【 tóng xué shàonián】 jiù rì tóng xué zhū shǎo nián
【 kūn míng chí】 hàn shí suǒ kāi， wǔ dì yǎn liàn shuǐ shī zhī chù。 yīn záo shí jīng yú chí zhōng， měi zhì fēng yǔ shí， lín jiá jiē dòng。 yòu záo niú láng、 zhì nǚ dāng jī zhī xíng。 cǐ chù zhǐ zāo 'ān shǐ zhī luàn， gù gū mǐ、 lián fáng líng luò。
qiū xīng qí yī， qí sān， qí wǔ， qí qī xuǎn rù qiān jiā shī
【shǎng xī】 《 qiū xīng》 bā shǒu shì dà lì yuán nián（ 766） dù fǔ wǔ shí wǔ suì lǚ jū kuí zhōu shí de zuò pǐn。 tā shì bā shǒu chán lián、 jié gòu yán mì、 shū qíng shēn zhì de yī zǔ qī yán lǜ shī， tǐ xiàn liǎo shī rén wǎn nián de sī xiǎng gǎn qíng hé yì shù chéng jiù。
chí xù bā nián de 'ān shǐ zhī luàn， zhì guǎng dé yuán nián（ 763） shǐ gào jié shù， ér tǔbō、 huí gē chéng xū 'ér rù， fān zhèn yōng bīng gē jù， zhàn luàn shí qǐ， táng wáng cháo nán yǐ fù xīng liǎo。 cǐ shí， yán wǔ qù shì， dù fǔ zài chéng dū shēng huó shī qù píng yǐ， suì yán jiāng dōng xià， zhì liú kuí zhōu。 shī rén wǎn nián duō bìng， zhī jiāo líng luò， zhuàng zhì nán chóu， xīn jìng shì fēi cháng jì mò、 yì yù de。《 qiū xīng》 zhè zǔ shī， róng zhù liǎo kuí zhōu xiāo tiáo de qiū sè， qīng qī de qiū shēng， mù nián duō bìng de kǔ kuàng， guān xīn guó jiā mìng yùn de shēn qíng， bēi zhuàng cāng liáng， yì jìng shēn hóng。
zhè zǔ shī， qián rén píng lùn jiào duō， qí zhōng yǐ wáng sì shì《 dù yì》 de yì jiàn zuì wéi tuǒ qiē。 tā shuō：“ qiū xīng bā shǒu， yǐ dì yī shǒu qǐ xīng， ér hòu qī shǒu jù fā zhōng huái； huò chéng shàng， huò qǐ xià， huò hù xiāng fā， huò yáo xiāng yìng， zǒng shì yī piān wén zì……” kě jiàn bā shǒu shī， zhāng fǎ zhěn mì yán zhěng， mài luò fēn míng， bù yí chāi kāi， yì bù kě diān dǎo。 cóng zhěng tǐ kàn， cóng shī rén shēn zài de kuí zhōu， lián xiǎng dào cháng 'ān； yóu mù nián piāo líng， jī lǚ jiāng shàng， miàn duì mǎn mù xiāo tiáo jǐng sè 'ér yǐn qǐ guó jiā shèng shuāi jí gè rén shēn shì de gǎn tàn； yǐ duì cháng 'ān shèng shì shèng shì de zhuī yì 'ér guī jié dào shī rén xiàn shí de gū jì chǔjìng、 jīn xī duì bǐ de 'āi chóu。 zhè zhǒng yōu sī bù néng kàn zuò shì dù fǔ yī shí yī dì de 'ǒu rán chù fā， ér shì zì jīng sāngluàn yǐ lái， tā yōu guó shāng shí gǎn qíng de jí zhōng biǎo xiàn。 mù dǔ guó jiā cán pò， ér bù néng yòu suǒ zuò wéi， qí zhōng qū zhé， shī rén bù rěn míng yán， yě bù néng jìn yán。 zhè jiù shì tā suǒ yǐ wàng cháng 'ān， xiě cháng 'ān， wǎn zhuǎn dī huí， fǎn fù kǎi tàn de dào lǐ。
wéi lǐ jiě zhè zǔ shī de jié gòu， xū duì qí nèi róng xiān lüè zuò shuō míng。 dì yī shǒu shì zǔ shī de xù qū， tōng guò duì wū shān wū xiá de qiū sè qiū shēng de xíng xiàng miáo huì， hōng tuō chū yīn chén xiāo sēn、 dòng dàng bù 'ān de huán jìng qì fēn， lìng rén gǎn dào qiū sè qiū shēng pū miàn jīng xīn， shū fā liǎo shī rén yōu guó zhī qíng hé gū dú yì yù zhī gǎn。 zhè yī shǒu kāi mén jiàn shān， shū qíng xiě jǐng， bō lán zhuàng kuò， gǎn qíng qiáng liè。 shī yì luò shí zài“ cóng jú liǎng kāi tā rì lèi， gū zhōu yī xì gù yuán xīn” liǎng jù shàng， xià qǐ dì 'èr、 sān shǒu。 dì 'èr shǒu xiě shī rén shēn zài gū chéng， cóng luò rì de huáng hūn zuò dào shēn xiāo， qiáo shǒu běi wàng， cháng yè bù mèi， shàng yìng dì yī shǒu。 zuì hòu liǎng jù， cè zhòng xiě zì jǐ yǐ jìn mù nián， bīng gē bù xī， wò bìng qiū jiāng de jì mò， yǐ jí shēn zài jiàn nán， xīn huái wèi běi，“ měi yǐ běi dǒu wàng jīng huá”， biǎo xiàn chū duì cháng 'ān de qiáng liè huái niàn。 dì sān shǒu xiě chén xī zhōng de kuí fǔ， shì dì 'èr shǒu de yán shēn。 shī rén rì rì dú zuò jiāng lóu， qiū qì qīng míng， jiāng sè níng jìng， ér zhè zhǒng níng jìng gěi zuò zhě dài lái de què shì fán rǎo bù 'ān。 miàn lín zhǒng zhǒng máo dùn， shēn shēn gǎn tàn zì jǐ yī shēng de shì yǔ yuàn wéi。 dì sì shǒu shì zǔ shī de qián hòu guò dù。 qián sān shǒu shī de yōu yù bù 'ān bù bù jǐn bī， zhì cǐ cái jiē shì tā men de zhōng xīn nèi róng， jiē chù dào“ měi yǐ běi dǒu wàng jīng huá” de hé xīn： cháng 'ān xiàng“ yì qí” yī yàng bǐ zhēng cǐ duó， fǎn fù bù dìng。 rén shì de gèng biàn， gāng jì de bēng huài， yǐ jí huí gē、 tǔbō de lián nián jìn fàn， zhè yī qiē shǐ shī rén shēn gǎn guó yùn dà fēi xī bǐ。 duì dù fǔ shuō lái， cháng 'ān bù shì gè chōu xiàng de dì lǐ gài niàn， tā zài zhè táng dài de zhèng zhì zhōng xīn zhù guò zhěng zhěng shí nián， shēn shēn yìn zài xīn shàng de yòu yǐ liàn， yòu 'ài mù， yòu huān xiào， yě yòu dào chù“ qián bēi xīn” de kǔ mèn。 dāng cǐ guó jiā cán pò、 qiū jiāng qīng lěng、 gè rén gū dú zhī jì， suǒ shú xī de cháng 'ān jǐng xiàng， yī yī fú xiàn yǎn qián。“ gù guó píng jū yòu suǒ sī” yī jù tiǎo chū yǐ xià sì shǒu。 dì wǔ shǒu， miáo huì cháng 'ān gōng diàn de wēi 'é zhuàng lì， zǎo cháo chǎng miàn de zhuāng yán sù mù， yǐ jí zì jǐ céng dé“ shí shèng yán” zhì jīn yǐn wéi xīn wèi de huí yì。 zhí cǐ cāng jiāng bìng wò， suì wǎn qiū shēn， gèng jiā chù dòng tā de yōu guó zhī qíng。 dì liù shǒu huái xiǎng xī rì dì wáng gē wǔ yóu yàn zhī dì qū jiāng de fán huá。 dì wáng yì lè yóu yàn yǐn lái liǎo wú qióng de“ biān chóu”， qīng gē màn wǔ， duàn sòng liǎo“ zì gǔ dì wáng zhōu”， zài wú xiàn wǎn xī zhī zhōng， yǐn hán chì zé zhī yì。 dì qī shǒu yì jí cháng 'ān de kūn míng chí， zhǎn shì táng cháo dāng nián guó lì chāng shèng、 jǐng wù zhuàng lì hé wù chǎn fù ráo de shèng jǐng。 dì bā shǒu biǎo xiàn liǎo shī rén dāng nián zài kūn wú、 yù sù、 měi bēi chūn rì jiāo yóu de shī yì háo qíng。“ cǎi bǐ xī céng gān qì xiàng”， gèng shì shēn kè nán wàng de yìn xiàng。
bā shǒu shī shì bù kě fēn gē de zhěng tǐ， zhèng rú yī gè dà xíng shū qíng yuèqǔ yòu bā gè yuèzhāng yī yàng。 zhè gè shū qíng qū yǐ yōu niàn guó jiā xīng shuāi de 'ài guó sī xiǎng wéi zhù tí， yǐ kuí fǔ de qiū rì xiāo sè， shī rén de mù nián duō bìng、 shēn shì piāo líng， tè bié shì guān qiē zǔ guó 'ān wēi de chén zhòng xīn qíng zuò wéi jī diào。 qí jiān chuān chā yòu qīng kuài huān lè de shū qíng， rú“ jiā rén shí cuì chūn xiāng wèn， xiān lǚ tóng zhōu wǎn gēngyí”； yòu zhuàng lì fēi dòng、 chōng mǎn háo qíng de miáo huì， rú duì cháng 'ān gōng jué、 kūn míng chí shuǐ de zhuī shù； yòu biǎo xiàn kāng kǎi bēi fèn qíng xù de， rú“ tóng xué shàonián duō bù jiàn， wǔ líng yī mǎ zì qīng féi”； yòu jí wéi chén yù dī huí de yǒng tàn， rú“ guān sài jí tiān wéi niǎo dào， jiāng hú mǎn dì yī yú wēng”、“ bái tóu yín wàng kǔ dī chuí” děng。 jiù yǐ biǎo xiàn shī rén gū dú hé bù 'ān de qíng xù 'ér yán， qí sè diào yě bù jìn xiāng tóng。“ jiāng jiān bō làng jiān tiān yǒng， sài shàng fēng yún jiē dì yīn”， yǐ háo mài、 hóng kuò xiě 'āi chóu；“ xìn sù yú rén hái fàn fàn， qīng qiū yàn zǐ gù fēi fēi”， yǐ qīng lì、 níng jìng xiě“ jiǎn bù duàn、 lǐ hái luàn” de bù píng jìng de xīn xù。 zǒng zhī， bā shǒu zhōng de měi yī shǒu dū yǐ zì jǐ dú tè de biǎo xiàn shǒu fǎ， cóng bù tóng de jiǎo dù biǎo xiàn jī diào de sī xiǎng qíng xù。 tā men měi yī shǒu zài bā shǒu zhōng yòu shì hù xiāng zhī chēng， gòu chéng liǎo zhěng tǐ。 zhè yàng bù jǐn shǐ zhěng gè shū qíng qū cuò zōng、 fēng fù， ér qiě yì yáng dùn cuò， yòu kāi yòu hé， tū chū dì biǎo xiàn liǎo zhù tí。 wáng chuán shān duì cǐ shuō：“ bā shǒu rú zhèng biàn qī yīn xuán xiāng wéi gōng 'ér zì chéng yī zhāng， huò wéi gē liè， zé shén tài jìn shī yǐ。”（《 chuán shān yí shū · táng shī píng xuǎn》 juàn sì）
《 qiū xīng》 bā shǒu zhōng， dù fǔ chú cǎi yòng qiáng liè de duì bǐ shǒu fǎ wài， fǎn fù yùn yòng liǎo xún huán wǎng fù de shū qíng fāng shì， bǎ dú zhě yǐn rù shī de jìng jiè zhōng qù。 zǔ shī de gāng mù shì yóu kuí fǔ wàng cháng 'ān──“ měi yǐ běi dǒu wàng jīng huá”。 zǔ shī de shū niǔ shì“ qú táng xiá kǒu qū jiāng tóu， wàn lǐ fēng yān jiē sù qiū”。 cóng qú táng xiá kǒu dào qū jiāng tóu， xiāng qù yáo yuǎn， shī zhōng yǐ“ jiē” zì， bǎ kè shǔ wàng jīng， fǔ jīn zhuī xī， yōu bāng guó 'ān wēi…… zhǒng zhǒng fù zá gǎn qíng jiāo zhì chéng yī gè shēn hòu zhuàng kuò de yì shù jìng jiè。 dì yī shǒu cóng yǎn qián cóng jú de kāi fàng lián xì dào“ gù yuán”。 zhuī yì“ gù yuán” de chén sī yòu bèi bái dì chéng huáng hūn de sì chù zhēn shēng suǒ dǎ duàn。 zhè zhōng jiān yòu cóng kuí fǔ dào cháng 'ān， yòu cóng cháng 'ān huí dào kuí fǔ de wǎng fù。 dì 'èr shǒu， yóu kuí fǔ gū chéng 'àn zhe běi dǒu xīng de fāng wèi yáo wàng cháng 'ān， tīng xiá zhōng yuán tí， xiǎng dào“ huà shěng xiāng lú”。 zhè shì liǎng cì wǎng fù。 lián piān de huí yì， yòu bèi kuí fǔ gǔ chéng de bēi jiā suǒ huàn xǐng。 zhè shì dì sān cì wǎng fù。 dì sān shǒu suī rán zhù yào zài shū fā yì yù bù píng， dàn shī zhōng yòu“ wǔ líng yī mǎ zì qīng féi”， réng rán yòu kuí fǔ dào cháng 'ān de wǎng fù。 dì sì、 wǔ shǒu， yī xiě cháng 'ān shí shù nián lái de dòng luàn， yī xiě cháng 'ān gōng jué zhī shèng kuàng， dōushì xiān cóng duì cháng 'ān de huí yì kāi shǐ， zài zuì hòu liǎng jù huí dào kuí fǔ。 dì liù shǒu， cóng qú táng xiá kǒu dào qū jiāng tóu， cóng mù qián de wàn lǐ fēng yān， xiǎng dào guò qù de gē wǔ fán huá。 dì qī shǒu huái xiǎng kūn míng chí shuǐ shèng táng wǔ gōng， huí dào mù qián“ guān sài jí tiān wéi niǎo dào” de lěng luò。 dì bā shǒu， cóng cháng 'ān de“ kūn wú……” huí dào“ bái tóu yín wàng” de xiàn shí， dōushì wǎng fù。 xún huán wǎng fù shì《 qiū xīng》 de jī běn biǎo xiàn fāng shì， yě shì tā de tè sè。 bù lùn cóng kuí fǔ xiě dào cháng 'ān， hái shì cóng zhuī yì cháng 'ān 'ér guī jié dào kuí fǔ， cóng bù tóng de jiǎo dù， céng céng jiā shēn， bù jǐn háo wú chóngfù zhī gǎn， hái qǐ liǎo jiā shēn gǎn qíng， zēng qiáng yì shù gǎn rǎn lì de zuò yòng， zhēn kě yǐ shuō shì“ háo fā wú yí hàn， bō lán dú lǎo chéng”（《 zèng zhèng jiàn yì shí yùn》） liǎo。
qíng jǐng de hé xié tǒng yī， shì shū qíng shī lǐ yī gè yì cháng zhòng yào de fāng miàn。《 qiū xīng》 bā shǒu kě shuō shì yī gè jí hǎo de fàn lì。 rú“ jiāng jiān bō làng jiān tiān yǒng， sài shàng fēng yún jiē dì yīn”， bō làng xiōng yǒng， fǎng fó tiān yě fān dòng； wū shān fēng yún， xià jí yú dì， sì yǔ dì xià yīn qì xiāng jiē。 qián yī jù yóu xià jí shàng， hòu yī jù yóu shàng jiē xià。 bō làng tāo tiān， fēng yún zā dì， qiū tiān xiāo sēn zhī qì chōng sài yú wū shān wū xiá zhī zhōng。 wǒ men gǎn dào zhè liǎng jù xíng xiàng yòu lì， nèi róng fēng fù， yì jìng kāi kuò。 shī rén bù shì jiǎn dān dì zài xiàn tā de yǎn jiàn 'ěr wén， yě bù shì jiǎn dān dì miáo mó jiāng liú tuān jí、 sài shàng fēng yún、 sān xiá qiū shēn de wài mào tè zhēng， shī rén bǔ zhuō dào tā men nèi zài de jīng shén， ér fù yú jiāng shuǐ、 fēng yún mǒu zhǒng xìng gé。 zhè jiù shì tiān shàng dì xià、 jiāng jiān guān sài， dào chù shì jīng fēng hài làng， dòng dàng bù 'ān； xiāo tiáo yīn huì， bù jiàn tiān rì。 zhè jiù xíng xiàng dì biǎo xiàn liǎo shī rén de jí dù bù 'ān， fān téng qǐ fú de yōu sī hé xiōng zhōng de yù bó bù píng， yě xiàng zhēng liǎo guó jiā jú shì de biàn yì wú cháng hé niè wěi bù 'ān de qián tú。 liǎng jù shī bǎ xiá gǔ de shēn qiū， shī rén gè rén shēn shì yǐ jí guó jiā sāngluàn dū bāo kuò zài lǐ miàn。 zhè zhǒng jì zhǎng wò jǐng wù de tè diǎn， yòu bǎ zì jǐ rén shēng jīng yàn zhōng zuì shēn kè de gǎn qíng róng huì jìn qù， yòng zuì shēng dòng、 zuì yòu gài kuò lì de yǔ yán biǎo xiàn chū lái， zhè yàng jǐng wù jiù yòu liǎo shēng mìng， ér zuò zhě qǐ tú biǎo xiàn de gǎn qíng yě jiù yòu suǒ fù lì。 qíng yīn jǐng 'ér xiǎn， jǐng yīn qíng 'ér shēn。 yǔ jiǎn 'ér yì fán， xīn qíng kǔ mèn 'ér yì jìng kāi kuò（ yì zhǐ bù jú cù， bù xiá zhǎi）。 sū dōng pō céng shuō：“ fù shī bì cǐ shī， dìng zhī fēi shī rén”（《 shū yān líng wáng zhù bù suǒ huà zhé zhī 'èr shǒu》）， què shí shì yòu jiàn shí、 yòu jīng yàn zhī tán。
dù fǔ zhù zài chéng dū shí， zài《 jiāng cūn》 lǐ shuō“ zì qù zì lái táng shàng yàn”， cóng qī jū cǎo táng de yàn zǐ de zì qù zì lái， biǎo xiàn shī rén suǒ zài de jiāng cūn cháng xià huán jìng de yōu jìng， xiǎn shì liǎo shī rén piào bó hòu， chū huò zàn shí 'ān dìng shēng huó shí zì zài shū zhǎn de xīn qíng。 zài《 qiū xīng》 dì sān shǒu lǐ， tóng yàng shì yàn fēi， shī rén què shuō：“ qīng qiū yàn zǐ gù fēi fēi。” shī rén rì rì jiāng lóu dú zuò， bǎi wú liáo lài zhōng kàn zhe yàn zǐ de shàng xià piān piān， yàn zhī cí guī， hǎo xiàng gù yì xī luò shī rén de bù néng guī， suǒ yǐ shuō tā gù yì fēi lái rào qù。 yī gè“ gù” zì， biǎo xiàn chū shī rén xīn fán yì luàn xià de zháonǎo zhī qíng。 yòu rú“ qú táng xiá kǒu qū jiāng tóu， wàn lǐ fēng yān jiē sù qiū”， qú táng xiá zài kuí fǔ dōng， lín jìn shī rén suǒ zài zhī dì， qū jiāng zài cháng 'ān dōng nán， shì suǒ sī zhī dì。 huáng shēng《 dù shī shuō》：“ èr jù fēn míng zài cǐ dì sī bǐ dì 'ěr， què zhǐ xiě jǐng。 dù shī zhì huà chù， jǐng jí qíng yě”， bù shī wéi jīng dào yǔ。 zhì rú“ huā 'ě jiā chéng tōng yù qì， fú róng xiǎo yuàn rù biān chóu” de yì zài yán wài；“ yú lóng jì mò qiū jiāng lěng” de xiě qiū jǐng jiān zì yù；“ qǐng kàn shí shàng téng luó yuè， yǐ yìng zhōu qián lú dí huā” de chún shì xiě jǐng， qíng yě zài qí zhōng。 zhè zhǒng qíng jǐng jiāo róng de lì zǐ， bā shǒu zhōng chù chù jiē shì。
qián miàn suǒ shuō de qíng jǐng jiāo róng， shì zhǐ qíng jǐng yī zhì， yòu lì dì jiē shì shī rén fēng fù fù zá de nèi xīn shì jiè suǒ chǎn shēng de yì shù xiào guǒ。 cǐ wài， dù fǔ shàn yú yùn yòng zhuàng lì、 huá měi de zì hé cí biǎo xiàn shēn chén de yōu shāng。《 qiū xīng》 lǐ， bǎ cháng 'ān xī rì de fán huá chāng shèng miáo huì dé nà me qì xiàng wàn qiān， chōng mǎn liǎo háo qíng， shī rén zǎo nián de huān yú shuō qǐ lái nà me kuài wèi、 xīng fèn。 duì cháng 'ān de yī xiē miáo xiě， bù jǐn yǔ huí yì zhōng de xīn qíng xiāng shì yìng， yě yǔ shī rén xiàn shí de cāng liáng gǎn qíng chéng wéi tǒng yī bù kě fēn gē、 hù xiāng chèn tuō de zhěng tǐ。 zhè gèng yòu zhù dú zhě tǐ huì dào shī rén zài guó jiā cán pò、 gè rén mù nián piào bó shí jí dà de yōu shāng hé yì yù。 shī rén yù shì yǐ mǎn qiāng rè qíng gē chàng wǎng xī， yù shǐ rén gǎn shòu dào shī rén suī lǎo shuāi 'ér yōu guó zhī qíng mí shēn， qí“ wú lì zhèng qián kūn” de tòng kǔ yě yuè zhòng。
《 qiū xīng》 bā shǒu zhōng， jiāo zhì zhe shēn qiū de lěng luò huāng liáng、 xīn qíng de jì mò qī chǔ hé guó jiā de shuāi bài cán pò。 àn tōng cháng de xiě fǎ， zǒng yào duō yòng yī xiē qīng、 qī、 cán、 kǔ děng zì yǎn。 rán 'ér dù fǔ zài zhè zǔ shī lǐ， fǎn 'ér gèng duō dì shǐ yòng liǎo xuàn làn、 huá lì de zì hé cí lái xiě qiū tiān de 'āi chóu。 zhà kàn qǐ lái sì hèshī de yì jìng jié rán bù tóng， dàn tā men zài shī rén qiǎo miào de qū qiǎn xià， què gèng yòu lì dì hōng tuō chū shēn qiū jǐng wù de xiāo tiáo hé xīn qíng de cāng liáng。 rú“ péng lāi gōng jué”、“ yáo chí”、“ zǐ qì”、“ yún yí zhì wěi”、“ rì rào lóng lín”、“ zhū lián xiù zhù”、“ jǐn lǎn yá qiáng”、“ wǔ dì jīng qí”、“ zhì nǚ jī sī”、“ jiā rén shí cuì”、“ xiān lǚ tóng zhōu”…… dōunéng yǐn qǐ měi lì de lián xiǎng， tòu guò zì jù， fàn chū xuàn lì de guāng cǎi。 kě shì zài dù fǔ de bǐ xià， zhè xiē cí bèi yòng lái chèn tuō huāng liáng hé jì mò， yòng zì zhī yǒng， chū yú cháng qíng zhī wài， ér yì jìng zhī shēn， yòu shǐ rén gǎn dào wú chù bù zài cháng qíng zhī zhōng。 zhè zhǒng bù xié diào de xié diào， bù tǒng yī de tǒng yī， bù dàn sī háo wú sǔn yú xíng xiàng hé yì jìng de wán zhěng， ér qiě wǎng wǎng bǐ yòng xié diào de zì jù lái xiě， néng chǎn shēng gèng qiáng liè de yì shù xiào guǒ。 zhèng rú yòng“ xiào” xiě bēi yuǎn bǐ yòng“ lèi” xiě bēi yào kùn nán dé duō， kě shì rú guǒ xiě dé hǎo， jiù bǎ sī xiǎng gǎn qíng biǎo xiàn dé gèng wéi shēn kè yòu lì。 liú xié zài《 wén xīn diāo lóng》 de《 lì cí》 piān zhōng jiǎng dào duì 'ǒu shí， céng zhǐ chū“ fǎn duì” jiào“ zhèng duì” wéi yōu。 qí yōu yuè zhèng zài yú“ lǐ shū qù hé”， qǔ dé xiāng fǎn xiāng chéng、 jiā shēn yì qù、 fēng fù nèi róng de jī jí zuò yòng。 yùn yòng háo huá de zì jù、 chǎng miàn biǎo xiàn 'āi chóu、 kǔ mèn， tóng yàng shì“ lǐ shū qù hé”， yě kě yǐ shuō shì qíng jǐng zài gèng gāo de jī chǔ shàng de jiāo róng。 qí jiān de hé xié， yě shì zài gēngshēn kè、 gèng fù zá de máo dùn qíng xù xià de tǒng yī。
yòu rén yǐ wéi dù fǔ rù shǔ hòu， shī gē bù zài yòu qián qī nà yàng dà qì bàng bó、 nóng liè chì rén de gǎn qíng。 qí shí， shī rén zài zhè shí qī bìng méi xiāo chén， zhǐ shì shēng huó chǔjìng bù tóng， sī xiǎng gǎn qíng gèng fù zá、 gēngshēn chén liǎo。 ér zài yì shù biǎo xiàn fāng miàn， jīng cháng qī shēng huó de duàn liàn hé chuàng zuò jīng yàn de jī lěi， bǐ qǐ qián qī yòu jìn yī bù de tí gāo huò fēng fù，《 qiū xīng》 jiù shì míng zhèng。
（ féng zhōng yún）
蜀相
蜀相
蜀相jǐn guān chéng wài bǎi sēn sēn。
yìng jiē bì cǎo zì chūn sè，
gé yè huáng lí kōng hǎo yīn。
sān gù pín fán tiān xià jì，
liǎng cháo kāi jì lǎo chén xīn。
chū shī wèi jié shēn xiān sǐ，
cháng shǐ yīng xióng lèi mǎn jīn。
In a deep pine grove near the City of Silk,
With the green grass of spring colouring the steps,
And birds chirping happily under the leaves.
...The third summons weighted him with affairs of state
And to two generations he gave his true heart,
But before he could conquer, he was dead;
And heroes have wept on their coats ever since.
【báihuàwén】 hé chù qù xún zhǎo wǔ hóu zhū gé liàng de cí táng？
zài chéng dū chéng wài nà bǎi shù mào mì de dì fāng。
bì cǎo zhào yìng tái jiē chéng xiàn zì rán de chūn sè，
shù shàng de huáng lí gé zhī kōng duì wǎn zhuàn míng chàng。
dìng duó tiān xià xiān zhù céng sān gù máo lú bài fǎng，
fǔ zuǒ liǎng cháo kāi guó yǔ jì yè zhōng chéng mǎn qiāng。
kě xī chū shī fá wèi wèi jié 'ér bìng wáng jūn zhōng，
cháng shǐ lì dài yīng xióng men duì cǐ tì lèi mǎn cháng！
【zhùshì】 shǔ xiāng cí táng： yī zuò chéngxiàng cí táng
１、 shǔ xiāng： sān guó shí shǔ guó chéngxiàng， zhǐ zhū gé liàng。 zhū gé liàng yú jiàn xīng shí 'èr nián chūn chū bīng fá wèi， zài wèi shuǐ nán wǔ zhàng yuán hé wèi xiāng chí bǎi yú rì。 bā yuè bìng sǐ jūn zhōng。 cǐ hòu yīng xióng duō wéi tā gǎn kǎi。
２、 jǐn guān chéng： xiàn sì chuān shěng chéng dū shì。
３、 zì： kōng。
４、 sān gù： zhǐ liú bèi sān gù máo lú。
５、 liǎng cháo： liú bèi、 liú chán fù zǐ liǎng cháo。
６、 kāi jì： zhǐ bāng zhù liú bèi kāi guó hé fǔ zuǒ liú chán jì wèi。
【shǎng xī】 zhè shì yī shǒu yǒng shǐ shī。 zuò zhě jiè yóu lǎn wǔ hóu cí， chēng sòng chéngxiàng fǔ zuǒ liǎng cháo， wǎn xī tā chū shī wèi jié 'ér shēn sǐ。 jì yòu zūn shǔ zhèng tǒng guān niàn， yòu yòu cái kùn shí jiān de gǎn kǎi。
shī de qián bàn shǒu xiě cí táng de jǐng sè。 shǒu lián zì wèn zì dá， xiě cí táng de suǒ zài。 hàn lián " cǎo zì chūn sè "、 " niǎo kōng hǎo yīn "， xiě cí táng de huāng liáng， zì lǐ xíng jiān jì yù gǎn wù sī rén de qíng huái。 hòu bàn shǒu xiě chéngxiàng de wéi rén。 jǐng lián xiě tā xióng cái dà lüè（ " tiān xià jì "） zhōng xīn bào guó（ " lǎo chén xīn "）。 mò lián tàn xī tā zhuàng zhì wèi chóu shēn xiān sǐ de jié jú， yǐn dé qiānzǎi yīng xióng， shì yè wèi jìng zhě de gòng míng。
zhū fēng luó lì sì 'ér sūn。
ān dé xiān rén jiǔ jié zhàng，
zhǔ dào yù nǚ xǐ tóu pén。
chē xiāng rù gǔ wú guī lù，
jiàn guā tōng tiān yòu yī mén。
shāo dài qiū fēng liáng lěng hòu，
gāo xún bái dì wèn zhēn yuán。
登楼jǐn jiāng chūn sè lái tiān dì， yù lěi fú yún biàn gǔ jīn。
běi jí cháo tíng zhōng bù gǎi， xī shān kòu dào mò xiāng qīn。
kě lián hòu zhù hái cí miào， rì mù liáo wéi liáng fù yín。
For I see, from this high vantage, sadness everywhere.
The Silken River, bright with spring, floats between earth and heaven
Like a line of cloud by the Jade Peak, between ancient days and now.
...Though the State is established for a while as firm as the North Star
And bandits dare not venture from the western hills,
Yet sorry in the twilight for the woes of a longvanished Emperor,
I am singing the song his Premier sang when still unestranged from the mountain.
【báihuàwén】 dēng lóu wàng chūn jìn kàn fán huā yóu zǐ yuè fā shāng xīn； wàn fāng duō nán chóu sī mǎn fù wǒ lái cǐ wài dēng lín。
jǐn jiāng de chūn sè cóng tiān dì biān jì yíng miàn pū lái； yù lěi shān de fú yún biàn huàn mò cè cóng gǔ dào jīn。
dà táng de cháo tíng zhēn xiàng běi jí xīng bù kě dòng yáo； tǔbō yí dí mò zài qián lái sāo rǎo tú láo rù qīn。
kě tàn liú hòu zhù nà me hūn yōng hái lì miào cí sì； rì mù shí fēn wǒ yào xué xí kǒng míng liáo zuò liáng fù yín。
【zhùshì】 １、 jǐn jiāng： zài jīn sì chuān chéng dū shì nán， mín jiāng zhī liú， yǐ zhuó jǐn dé míng， dù fǔ de cǎo táng jí lín jìn jǐn jiāng。
２、 lái tiān dì： yǔ tiān dì jù lái。
３、 yù lěi： shān míng， zài jīn sì chuān guàn xiàn xī。
４、 biàn gǔ jīn： yǔ gǔ jīn jù biàn。
５、 běi jí jù： guǎng dé yuán nián（ qī liù sān） shí yuè， tǔbō xiàn cháng 'ān， lì guǎng wǔ wáng lǐ chéng hóng wéi dì， dài zōng zhì shǎn zhōu（ jīn hé nán shǎn xiàn）， hòu guō zǐ yí shōu fù jīng chéng， zhuǎn wēi wéi 'ān。 cǐ jù yù tǔbō suī xiàn jīng lì dì， cháo tíng shǐ zhōng rú běi jí nà yàng bù shāo yí dòng。 běi jí： běi chén。
６、 xī shān kòu dào： zhǐ tǔbō。 tóng nián shí 'èr yuè， tǔbō yòu xiàn sōng、 wéi、 bǎo sān zhōu（ jiē zài sì chuān jìng） jí yún shān xīn zhù 'èr chéng， hòu jiàn nán xī chuān zhū zhōu yě rù tǔbō。 yì wèi cháo tíng zhōng bù yīn qīn rǎo 'ér shāo gǎi。 gù tǔbō yě mò xiāng qīn。
７、《 liáng fù yín》： yuèfǔ piān míng。 xiāng chuán zhū gé liàng yǐn jū shí hǎo wéi《 liáng fù yín》。 dàn xiàn cún《 liáng fù yín》 gē cí， xì yǒng yàn yīng 'èr táo shā sān shì shì， yǔ liàng yǐn jū shí xīn qíng sì bù xiāng shè， gù xué zhě yí zhī， yī shuō liàng suǒ yín wéi《 liáng fù yín》 gǔ qū。 yòu yī shuō yín zhě shì dù fǔ zì jǐ。 àn： lǐ bái yě céng zuò《 liáng fǔ yín》， cǐ chù zhī " liáo wéi "， yí dù fǔ yě yù zuò cǐ qū yǐ jì kǎi。
【shǎng xī】 zhè shì yī shǒu gǎn shí fǔ shì de shī。 zuò zhě xiě dēng lóu wàng jiàn wú biān chūn sè， xiǎng dào wàn fāng duō nán， fú yún biàn huàn， bù miǎn shāng xīn gǎn kuì。 jìn 'ér xiǎng dào cháo tíng jiù xiàng běi jí xīng zuò yī yàng， bù kě dòng yáo， jí shǐ tǔbō rù qīn， yě nán gǎi biàn rén men de zhèng tǒng guān niàn。 zuì hòu tǎn lù liǎo zì jǐ yào xiào fǎ zhū gé liàng fǔ zuǒ cháo tíng de bào fù， dà yòu chéng qīng tiān xià de qì gài。
quán shī jí jǐng shū qíng， xiě dēng lóu de guān gǎn， fǔ yǎng zhān tiào， shān chuān gǔ jì， dū cóng kōng jiān zhuóyǎn。 shǒu jù de " jìn " zì hé mò jù de " mù " zì， zài shī de gòu sī shàng， qǐ zhe tū chū de zuò yòng。 " huā jìn gāo lóu " xiě jìn jǐng， ér " jǐn jiāng "、 " yù lěi "、 " hòu zhù cí " què shì yuǎn jǐng。 " rì mù " diǎn míng shī rén cháng yáng shí jiān yǐ jiǔ。 zhè zhǒng jiān gù shí jiān hé kōng jiān de shǒu fǎ， zēng qiáng liǎo shī de yì jìng de lì tǐ gǎn， kāi kuò liǎo shī de huò dá xióng hún de jìng jiè。 shī de gé lǜ yán jǐn， duì zhàng gōng zhěng， lì lái wéi shī jiā suǒ tuī chóng。 shěn dé qián yǐ wéi " qì xiàng xióng wěi， lóng gài yǔ zhòu， cǐ dù shī zhī zuì shàng zhě。 "
[ jiàn shǎng ]
zhè shǒu shī xiě yú chéng dū， shí zài dài zōng guǎng dé 'èr nián（ 764） chūn， shī rén kè shǔ yǐ shì dì wǔ gè nián tóu。 shàng nián zhēngyuè， guān jūn shōu fù hé nán hé běi， ān shǐ zhī luàn píng dìng； shí yuè biàn yòu tǔbō xiàn cháng 'ān、 lì kuǐ léi、 gǎi nián hào， dài zōng bēn shǎn zhōu shì； suí hòu guō zǐ yí fù jīng shī， shèngyú fǎn zhèng； nián dǐ tǔbō yòu pò sōng、 wéi、 bǎo děng zhōu（ zài jīn sì chuān běi bù）， jì 'ér zài xiàn jiàn nán、 xī shān zhū zhōu。 shī zhōng“ xī shān kòu dào” jí zhǐ tǔbō；“ wàn fāng duō nán” yě yǐ tǔbō rù qīn wéi zuì liè， tóng shí， yě zhǐ huàn guān zhuān quán、 fān zhèn gē jù、 cháo tíng nèi wài jiāo kùn、 zāi huàn zhòng zhòng de rì yì shuāi bài jǐng xiàng。
shǒu lián tí qiè quán piān，“ wàn fāng duō nán”， shì quán shī xiě jǐng shū qíng de chū fā diǎn。 dāng cǐ wàn fāng duō nán zhī jì， liú lí tā xiāng de shī rén chóu sī mǎn fù， dēng shàng cǐ lóu， suī shì fán huā chù mù， què jiào rén gèng jiā 'àn rán xīn shāng。 huā shāng kè xīn， yǐ lè jǐng xiě 'āi qíng， hé“ gǎn shí huā jiàn lèi”（《 chūn wàng》） yī yàng， tóng shì fǎn chèn shǒu fǎ。 zài xíng wén shàng， xiān xiě jiàn huā shāng xīn de fǎn cháng xiàn xiàng， zài shuō shì yóu yú wàn fāng duō nán de yuán gù， yīn guǒ dàozhuāng， qǐ shì tū wù；“ dēng lín” èr zì， zé yǐ gāo wū jiàn líng zhī shì， lǐng qǐ xià miàn de zhǒng zhǒng guān gǎn。
hàn lián miáo shù shān hé zhuàng guān，“ jǐn jiāng”、“ yù lěi” shì dēng lóu suǒ jiàn。 jǐn jiāng， yuán chū guàn xiàn， zì pí xiàn liú jīng chéng dū rù mín jiāng； yù lěi， shān míng， zài jīn mào mén qiāng zú zì zhì xiàn。 píng lóu yuǎn wàng， jǐn jiāng liú shuǐ xié zhe péng bó de chūn sè cóng tiān dì de biān jì xiōng yǒng 'ér lái， yù lěi shān shàng de fú yún piāo hū qǐ miè zhèng xiàng gǔ jīn shì shì de fēng yún biàn huàn。 shàng jù xiàng kōng jiān kāi tuò shì yě， xià jù jiù shí jiān chí chěng xiá sī， tiān gāo dì jiǒng， gǔ wǎng jīn lái， xíng chéng yī gè kuò dà yōu yuǎn、 náng kuò yǔ zhòu de jìng jiè， bǎo hán zhe duì zǔ guó shān hé de zàn měi hé duì mín zú lì shǐ de zhuī huái； ér qiě， dēng gāo lín yuǎn， shì tōng bā fāng， dú xiàng xī běi qián xiàn yóu mù chěng huái， yě tòu lù shī rén yōu guó yōu mín de wú xiàn xīn shì。
jǐng lián yì lùn tiān xià dà shì，“ cháo tíng”、“ kòu dào”， shì dēng lóu suǒ xiǎng。 běi jí， xīng míng， jū běi tiān zhèng zhōng， zhè lǐ xiàng zhēng dà táng zhèng quán。 shàng jù“ zhōng bù gǎi”， fǎn chéng dì sì jù de“ biàn gǔ jīn”， shì cóng qù suì tǔbō xiàn jīng、 dài zōng xuán jí fù bì yī shì 'ér lái， míng yán dà táng dì guó qì yùn jiǔ yuǎn； xià jù“ kòu dào”“ xiāng qīn”， shēn shuō dì 'èr jù de“ wàn fāng duō nán”， zhēn duì tǔbō de jì yú jì yǔ xiāng gào： mò zài tú láo wú yì dì qián lái qīn rǎo！ cí yán yì zhèng， hào qì lǐn rán， yú rú fén de jiāo lǜ zhī zhōng tòu zhe jiān dìng de xìn niàn。
wěi lián yǒng huái gǔ jì， fěng yù dāng cháo hūn jūn， jì tuō gè rén huái bào。 hòu zhù， zhǐ shǔ hàn liú chán， chǒng xìn huàn guān， zhōng yú wáng guó； xiān zhù miào zài chéng dū jǐn guān mén wài， xī yòu wǔ hóu cí， dōng yòu hòu zhù cí；《 liáng fǔ yín》 shì zhū gé liàng yù liú bèi qián xǐ huān sòng dú de yuèfǔ shī piān， yòng lái bǐ yù zhè shǒu《 dēng lóu》， hán yòu duì zhū gé wǔ hóu de yǎng mù zhī yì。 zhù lì lóu tóu， pái huái chén yín， hū hū rì yǐ xī luò， zài cāng máng de mù sè zhōng， chéng nán xiān zhù miào、 hòu zhù cí yǐ xī kě jiàn。 xiǎng dào hòu zhù liú chán， shī rén bù jìn kuì rán 'ér tàn： kě lián nà wáng guó hūn jūn， jìng yě pèi hé zhū gé wǔ hóu yī yàng， zhuān jū cí miào， xīn xiǎng hòu rén xiāng huǒ！ zhè shì yǐ liú chán yù dài zōng lǐ yù。 lǐ yù zhòng yòng huàn guān chéng yuán zhèn、 yú cháo 'ēn， zào chéng guó shì wéi jiān、 tǔbō rù qīn de jú miàn， tóng liú chán xìn rèn huáng hào 'ér wáng guó jí qí xiāng sì。 suǒ bù tóng zhě， dāng jīn zhǐ yòu liú hòu zhù nà yàng de hūn jūn， què méi yòu zhū gé liàng nà yàng de xiánxiàng！ ér shī rén zì jǐ， kōng huái jì shì zhī xīn， kǔ wú xiàn shēn zhī lù， wàn lǐ tā xiāng， wēi lóu luò rì， yōu duān nán duō， liáo yín shī yǐ zì qiǎn， rú sī 'ér yǐ！
quán shī jí jǐng shū huái， xiě shān chuān lián xì zhe gǔ wǎng jīn lái shè huì de biàn huà， tán rén shì yòu jiè zhù zì rán jiè de jǐng wù， hù xiāng shèn tòu， hù xiāng bāo róng； róng zì rán jǐng xiàng、 guó jiā zāinàn、 gè rén qíng sī wéi yī tǐ， yǔ zhuàng jìng kuò， jì kǎi yáo shēn， tǐ xiàn zhe shī rén chén yù dùn cuò de yì shù fēng gé。
zhè shǒu qī lǜ， gé lǜ yán jǐn。 zhōng jiān liǎng lián， duì zhàng gōng wěn， jǐng lián wéi liú shuǐ duì， dú lái yòu yī zhǒng fēi dòng liú zǒu de kuài gǎn。 zài yǔ yán shàng， tè bié gōng yú gè jù（ mò jù lì wài） dì wǔ zì de chuí liàn。 shǒu jù de“ shāng”， wéi quán shī diǎn rǎn yī zhǒng bēi chuàng qì fēn， ér qiě tū rú qí lái， zào chéng qiáng liè de xuán niàn。 cì jù de“ cǐ”， jiān yòu cǐ shí、 cǐ dì、 cǐ rén、 cǐ xíng děng duō zhòng hán yì， yě bāo hán zhe zhǐ néng rú cǐ 'ér yǐ de gǎn kǎi。 sān jù de“ lái”， hōng tuō jǐn jiāng chūn sè zhú rén、 qì shì hào dà， lìng rén yòu dàng xiōng pū miàn de gǎn shòu。 sì jù de“ biàn”， fú yún rú bái yún biàn cāng gǒu， shì shì rú cāng hǎi biàn sāng tián， yī zì shuāng guān， yǐn rén zuò lián piān wú qióng de xiǎng xiàng。 wǔ jù de“ zhōng”， shì zhōng yú， shì shǐ zhōng， yě shì zhōng jiǔ； yòu qìng xìng， yòu zhù yuàn， yě yòu xìn xīn， cóng 'ér shǐ liù jù de“ mò” zì chōng mǎn lìng kòu dào wén 'ér què bù de wēi lì。 qī jù de“ hái”， shì bù dāng rú cǐ 'ér jū rán rú cǐ de yǔ qì， biǎo shì duì gǔ jīn wù guó hūn jūn de jí dà qīng miè。 zhǐ yòu mò jù， liàn zì de zhòng diǎn fàng zài dì sān zì shàng，“ liáo” shì bù gān rú cǐ què zhǐ néng rú cǐ de yì sī， shū xiě shī rén wú kě nài hé de shāng gǎn， yǔ dì 'èr jù de“ cǐ” zì yáo xiāng hū yìng。
gèng zhí dé zhù yì de， shì shǒu jù de“ jìn” zì hé mò jù de“ mù” zì， zhè liǎng gè zì zài shī de gòu sī fāng miàn qǐ zhe tū chū de zuò yòng。 quán shī xiě dēng lóu guān gǎn， fǔ yǎng zhān tiào， shān chuān gǔ jì， dōushì cóng kōng jiān zhuóyǎn；“ rì mù”， diǎn míng shī rén cháng yáng shí jiān yǐ jiǔ。 zhè yàng jiù jiān gù liǎo kōng jiān hé shí jiān， zēng qiáng liǎo yì jìng de lì tǐ gǎn。 dān jiù kōng jiān 'ér lùn， wú lùn xī běi de jǐn jiāng、 yù lěi， huò zhě chéng nán de hòu zhù cí miào， dōushì yuǎn chù de jǐng wù； kāi duān de“ huā jìn gāo lóu” què jìn zài zhǐ chǐ zhī jiān。 yuǎn jǐng jìn jǐng hù xiāng pèi hé， biàn shǐ shī de jìng jiè kuò dà xióng hún 'ér wú huò luò kōng dòng de yí hàn。
lì dài shī jiā duì yú cǐ shī píng jià jí gāo。 qīng rén pǔ qǐ lóng píng wèi：“ shēng hóng shì kuò， zì rán jié zuò。”（《 dú dù xīn jiě》 juàn sì） shěn dé qián gèng wéi tuī chóng shuō：“ qì xiàng xióng wěi， lóng gài yǔ zhòu， cǐ dù shī zhī zuì shàng zhě。”（《 táng shī bié cái》 juàn shí sān）
（ zhào qìng péi）
行经华阴wǔ dì cí qián yún yù sàn， xiān rén zhǎng shàng yǔ chū qíng。
hé shān běi zhěn qín guān xiǎn， yì lù xī lián hàn zhì píng。
jiè wèn lù bàng míng lì kè， hé rú cǐ chù xué cháng shēng。
The Great Flower's three points pierce through heaven.
Clouds are parting above the Temple of the Warring Emperor,
Rain dries on the mountain, on the Giant's Palm.
Ranges and rivers are the strength of this western gate,
Whence roads and trails lead downward into China.
...O pilgrim of fame, O seeker of profit,
Why not remain here and lengthen your days?
【báihuàwén】 gāo jùn de huá shān fǔ kàn gǔ dū xián yáng chéng，
tiān wài sān fēng bù shì rén gōng suǒ néng xuē chéng。
jù líng hé shén cí qián yún wù jiāng yào xiāo sàn，
xiān rén zhǎng fēng dǐng dà yǔ guò hòu tiān chū qíng。
hán gǔ guān běi zhěn huáng hé huá shān gèng xiǎn yào，
xī lián yì lù sì shén suǒ zài yì jiā kuàng píng。
gǎn wèn lù bàng zhuī míng zhú lì de guò kè men，
zěn me bǐ dé shàng zài cǐ xué dào qiú cháng shēng？
【zhùshì】 １、 tiáo yáo： gāo jùn mào。
２、 sān fēng： zhǐ lián huā、 míng xīng、 yù nǚ， huá shān zuì zhù míng de sān fēng。
３、 wǔ dì cí： zhǐ jù líng dòng。
【shǎng xī】 shī tí《 xíng jīng huá yīn》， jì shì“ xíng jīng”， bì yòu suǒ wǎng； suǒ wǎng zhī dì， jiù shì qiú míng qiú lì de jí zhōng dì－“ xián jīng”（ jīn shǎn xī xī 'ān）。《 jiù táng shū。 dì lǐ zhì》：“ jīng shī， qín zhī xián yáng， hàn zhī cháng 'ān yě。” suǒ yǐ cǐ shī bǎ táng dū cháng 'ān chēng wéi xián jīng。 shī zhōng tí dào de“ tài huá”、“ sān fēng”、“ wǔ dì cí”、“ xiān rén zhǎng”、“ qín guān”、“ hàn zhì”…… dōushì táng dài jīng dū fù jìn de míng shèng yǔ jǐng wù。 dāng shí jīng shī de běi miàn shì yōng xiàn， qín wén gōng céng zài zhè lǐ zuò fū zhì（ zhì， wèi“ shén líng suǒ zhǐ zhī dì”， jí hòu shì shén tán zhī lèi）， dào hàn gāo zǔ zuò běi zhì zhǐ， zhè lǐ gòng yòu wǔ zhì， shī zhōng de“ hàn zhì” jí zhǐ jīng shī běi miàn de zhè yī gǔ jì。 ér jīng shī de dōng nán miàn， jiù shì cuī hào xíng jīng de huá yīn xiàn。 xiàn nán yòu wǔ yuè zhī yī de xī yuè huá shān， yòu chēng tài huá， shān shì gāo jùn。 shén huà chuán shuō zhè lǐ shì“ qún xiān zhī tiān”， céng yóu“ jù líng shǒu pī”， suǒ yǐ“ xiān zhǎng zhī xíng， yíng rán zài mù”（《 yún jí qī qiān》）。 huá shān gè fēng dū rú dāoxiāo， zuì qiào de yī fēng， hào chēng“ xiān rén zhǎng”。 hàn wǔ dì guān xiān rén zhǎng shí， lì jù líng cí yǐ gōng jì sì， jí wéi“ wǔ dì cí”。 shī zhōng chēng“ tiān wài sān fēng” de， shì zhǐ zhù míng de fú róng、 yù nǚ、 míng xīng sān fēng（ yī shuō lián huā、 yù nǚ、 sōng guì sān fēng）。 huá yīn xiàn běi jiù shì huáng hé， gé 'àn wéi fēng líng dù， zhè yī biān shì qín dài de tóng guān（ yī shuō shì huá yīn xiàn dōng líng bǎo xiàn de hán gǔ guān）。 huá yīn xiàn bù dàn hé shān zhuàng xiǎn， ér qiě shì yóu hé nán yī dài xī fù xián jīng de yào dào， xíng kè luò yì bù jué。
shī de qián liù jù quán wéi xiě jǐng。 xiě fǎ zé yóu zǒng 'ér fēn， yóu cǐ jí bǐ， yòu tiáo bù wěn。 qǐ jù qì shì bù fán： yǐ shén xiān yán xué de huá shān yā dǎo wáng hóu fù guì de jīng shī。 zài zhè lǐ， yī gè“ fǔ” zì xiǎn chū chóng shān yā dǐng zhī shì：“ tiáo yáo” liǎng zì jiā bèi xiě huá shān de gāo jùn， shǐ“ fǔ” zì gèng jù yòu yī zhǒng shén lì。 rán hòu， shī rén cóng zǒng mào zhuǎn rù jú bù miáo xiě， yǐ sān fēng zuò wéi diǎn xíng， luò shí“ tiáo yáo”。“ xuē bù chéng” sān zì hán yòu rén jiān dāo fǔ jù wú yòng， guǐ fǔ shén gōng fēi jù líng bù kě de yì sī， zài sì hū chún rán xiě jǐng zhōng 'àn hán shén gōng shèng yú rén lì， chū shì gāo yú zhuī míng zhú lì de zhǐ yì。
shī rén lù guò huá yīn shí， zhèng zhí yǔ guò tiān qīng。 wèi dào huá yīn， xiān yǐ yáo jiàn sān fēng rú xǐ。 dào dé huá yīn hòu， píng wàng wǔ dì cí qián wú xiàn yān yún， jù 'ér jiāng sàn； yǎng shì xiān rén zhǎng shàng yī piàn qīng cōng， yǐn 'ér yǐ xiǎn， dōushì xīn qíng xīn mù de xǐng mù qì xiàng。 shǒu lián xiě yuǎn jǐng， hàn lián 'èr jù kě shuō shì shè jìn jǐng。 yuǎn jìn xiāngjiàn， dàn jué jǐng sè qìn pí， zì rán měi miào， lìng rén yí qíng， jīhū wàng què tā de duì zhàng zhī gōng， ér qiě gèng wú xiá jué chá“ wǔ dì cí” hé“ xiān rén zhǎng” yǐ wéi jié chù“ xué cháng shēng” de fā wèn zuò liǎo diàn jī。
jǐng lián zé fú xiǎng lián piān， xiě liǎo xiǎng xiàng zhōng de huàn jǐng。 zhè shì yǎn zhōng suǒ wú 'ér yì zhōng suǒ yòu de yī zhǒng jǐng sè， shì shī rén zài zhí guān de jī chǔ shàng jiā yǐ chí chěng xiǎng xiàng de yī fú xiě yì huà。 zài huá shān xià， tóng shí kàn dào huáng hé yǔ qín guān shì bù kě néng de， dàn shī rén“ xiōng zhōng yòu qiū hè”， bǐ xià kě yǐ yì chū cǐ děng xióng hún de huà miàn； zài huá shān xià wàng dào xián jīng xī miàn de wǔ zhì， yě shì bù kě néng de， ér shī rén“ sī jiē qiānzǎi， shì tōng wàn lǐ”（《 wén xīn diāo lóng》）， wán quán kě yǐ gǎn shòu dào cǐ zhǒng dàng dàng dà dào， xī jiē yáo tiān。 gǔ rén lùn shī yòu“ yǎn qián jǐng” yǔ“ yì zhōng jǐng” zhī fēn， qián zhě zhuóyǎn kè guān jǐng wù de xié qǔ， hòu zhě zé piān zhí shī rén xiōng jīn de wài yì。 zhè shǒu shī jiù shì cóng miáo huì yǎn qián jǐng sè zhōng zì rán huá chū wǔ、 liù liǎng jù shī rén de yì zhōng zhī jǐng。 ér“ yī qiē jǐng yǔ jiē qíng yǔ yě”（ wáng guó wéi《 rén jiān cí huà》）， shī rén xiōng zhōng zhī qíng yì yóu cǐ kě kuī tàn。 shàng jù zhōng yī gè“ zhěn” zì bǎ huáng hé、 huá shān dū rén gé huà liǎo， yòu“ gù shì qīng gāo qì shēn wěn” zhī gài； yī gè“ xiǎn” zì yòu yòu yì wú yì dì tòu lù chū míng lì zhī tú de fēng bō。 xià jù yī gè“ lián” zì， shǐ hàn wǔ zhì shàng jiē hàn lián zhōng de“ wǔ dì cí” hé“ xiān rén zhǎng”， líng jì xiān zōng， lián suǒ chéng piàn， gèng diàn hòu liǎo jié chù de“ cháng shēng”：“ píng” zì yǔ shàng wén“ tiáo yáo”、“ tiān wài” xiāng duì zhào， yì lù de píng tōng wǔ zhì gù rán gèng chèn chū huá shān de gāo jùn， tóng shí yě 'àn shì cháng shēng zhī dào bǐ míng lì zhī tú lái dé tǎn dàng。 yī“ xiǎn” yī“ píng”， wéi rén men tí chū liǎo hé qù hé cóng de wèn hào。 zhè liǎng jù zhōng“ zhěn” zì、“ lián” zì， qián rén chēng wéi shī yǎn， qí shí， liǎng jù zhōng de“ xiǎn” zì、“ píng” zì yǐ jí qǐ jù de“ fǔ” zì dōushì qián hū hòu yōng， cǐ xiǎng bǐ yìng。
cuī hào 'èr cì rù dū， dōuzài tiān bǎo zhōng， cǐ shī quàn“ xué cháng shēng”， kě néng shì shòu dāng shí chóng fèng dào jiào、 gòngyǎng fāng shì zhī shè huì fēng qì de yǐng xiǎng。 shī rén cǐ cì xíng jīng huá yīn， shì shí shàng yǔ lù shàng xíng kè yī yàng， yě wèi cháng bù shì qù qiú míng zhú lì， dàn shì yī jiàn xī yuè de chóng gāo xíng xiàng hé piāo yì chū chén de xiān jì líng zōng， yě wèi miǎn yí xìng dòng qíng， gǎn tàn zì jǐ hé kǔ bēn bō yú kǎn kě shì tú。 dàn shī rén bù yòng zhí shuō， fǎn xiàng bàng rén quàn yù， xiǎn dé yǐn yuē qū zhé。 jié wěi liǎng jù shì cóng shàng liù jù zì rán luò chū de， yīn 'ér xiǎn dé xiāo sǎ zì rú， fēng liú yùn jiè。
cuī hào xiàn cún shī zhōng dà dū gé lǜ yán zhěng， rán 'ér cǐ shī què dǎ pò liǎo lǜ shī qǐ、 chéng、 zhuǎn、 hé de chuán tǒng gé shì， bié jù shén yùn。 qián liù jù suī yòu céng cì xiān hòu， què quán wéi xiě jǐng， dào dì qī jù tū rán yī zhuǎn， dì bā jù lì jí yǐ fā wèn de jù fǎ shōu zhù，“ cǐ chù” èr zì， wǎn hé qián wén， dǎo chū“ hé rú xué cháng shēng” de shī zhǐ。 cóng quán piān lái kàn， shī rén róng shén líng gǔ jì yǔ shān hé shèng jǐng yú yī lú， shī jìng xióng hún zhuàng kuò 'ér fù yòu yì yùn。 qīng rén fāng dōng shù píng cǐ shī yuē：“ xiě jǐng yòu xīng xiàng， gù miào。” zhè shì pō wéi jīng dāng de。
九月登望仙台呈刘明府容sān jìn yún shān jiē běi xiàng， èr líng fēng yǔ zì dōng lái。
guān mén lìng yǐn shuí néng shí， hé shàng xiān wēng qù bù huí。
qiě yù jìng xún péng zé zǎi， táo rán gòng zuì jú huā bēi。
Which I climb to watch the coming dawn.
Cloudy peaks run northward in the three Jin districts,
And rains are blowing westward through the two Ling valleys.
...Who knows but me about the Guard at the Gate,
Or where the Magician of the River Bank is,
Or how to find that magistrate, that poet,
Who was as fond as I am of chrysanthemums and winecups?
【báihuàwén】 hàn wén dì zài xī shān gòu zhù de wàng xiān tái，
jīn rì chóngyáng lái cǐ dēng lín shǔ sè dà kāi。
sān jìn gāo sǒng rù yún shān lǐng xiàng běi wān yán，
xiáo shān nán běi 'èr líng fēng yǔ cóng dōng 'ér lái。
dāng nián hán gǔ guān de lìng yǐn yòu shuí xiāng shí？
hé shàng xiān wēng zì cǐ yī qù huí guī nán zài。
qiě zài fù jìn xún gè xiàng táo qián bān de rén，
zài jú cóng zhōng jǔ bēi tóng zuì huān lè kāi huái！
【zhùshì】 １、 sān jìn： zhàn guó shí hán、 wèi、 zhào sān jiā fēn jìn， hào sān jìn。 jīn shǔ shān xī、 hé nán、 hé běi dì。
２、 èr líng： shān fēn nán běi liǎng shān（ èr líng）， xiāng jù sān shí wǔ lǐ。 shān zài jīn hé nán luò níng xiàn běi， xī běi jiē shǎn xiàn。
３、 guān mén jù： lǎo zǐ zhì guān， guān lìng yǐn（ míng xǐ） liú lǎo zǐ zhù shū， nǎi chéng shū wǔ qiān yán， guān yǐn yě suí tā 'ér qù。 shī zhōng de guān zhǐ hán gǔ guān。
４、 qiě yù liǎng jù： táo qián cí qù péng zé lìng hòu， yú jiǔ yuè jiǔ rì wú jiǔ， zhì zhái biān jú cóng zhōng jiǔ zuò， féng wáng hóng sòng jiǔ zhì， nǎi zuì 'ér hòu guī。 zǎi： zhǐ dì fāng guān， zhè lǐ bǐ liú míng fǔ。
【shǎng xī】 zhè shì píng cháng de tóu zèng shī， nèi róng réng shǔ yú huái gǔ。 shī zhōng bìng wú suǒ wèi jì tuō hé gǎn kǎi de。 dàn shī qiē shí qiē dì qiē rén， què shí fēn dào jiā。 chóngyáng wéi dēng gāo zhī shí， wàng xiān tái wéi dēng gāo zhī dì， dēng gāo zhī sú yòu yǔ shén xiān chuán shuō yòu guān， liú míng fǔ wéi tóu zèng duì xiàng。 quán shī wéi rào shí、 dì、 rén sān diǎn zhǎn kāi、 " yī qì zhuǎn hé， jiù tí yòu fǎ。 " shǒu jù zhí jiē xiě wàng xiān tái， hàn lián shì xiě tái qián xíng shì， běi wàng sān jìn， dōng 'ě 'èr líng。 jǐng lián xiě wàng xiān tái wéi hé shàng wēng 'ér zhù， yīn 'ér yǐ xiān rén guān lìng yǐn zuò péi。 mò lián yǐ táo yuān míng bǐ liú míng fǔ。 quán shī yì zài shuō míng dēng gāo chàng yǐn， bù bì yuǎn qiú shén xiān， jiù jìn xún liú míng fǔ jí kě。 shī de yì jìng kāi kuò， jié gòu yán jǐn。
送魏万之京hóng yàn bù kān chóu lǐ tīng， yún shān kuàng shì kè zhōng guò。
guān chéng shǔ sè cuī hán jìn， yù yuàn zhēn shēng xiàng wǎn duō。
mò shì cháng 'ān xíng lè chù， kōng lìng suì yuè yì cuō tuó。
Last night a first frost came over the river;
And the crying of the wildgeese grieves my sad heart
Bounded by a gloom of cloudy mountains....
Here in the Gate City, day will flush cold
And washing-flails quicken by the gardens at twilight –
How long shall the capital content you,
Where the months and the years so vainly go by?
【báihuàwén】 qīng chén tīng dào yóu zǐ gāo chàng lí bié zhī gē，
zuó yè xià bó shuāng nǐ yī zǎo dù guò huáng hé。
huái chóu zhī rén zuì pà tīng dào hóng yàn míng jiào，
yún shān lěng jì gèng bù kān luò mò de guò kè。
tóng guān chén xī cuī cù hán qì lín jìn jīng chéng，
jīng chéng shēn qiū dǎo yī shēng dào wǎn shàng gèng duō。
qǐng bù yào yǐ wéi cháng 'ān shì xíng lè suǒ zài，
yǐ miǎn bái bái dì bǎ bǎo guì shí guāng xiāo mó。
【zhùshì】 １、 zhī： wǎng； dào…… qù。
２、 guān chéng： hán gǔ guān。
３、 yù yuàn： jūn wáng jū zhù de gōng shì， zhè lǐ zhǐ jīng chéng。
４、 cuō tuó： shuō wén xīn fù： " cuō tuó， shī shí yě。 "
tóu liǎng jù yòu zuò： zhāowén yóu zǐ chàng lí gē， zuó yè wēi shuāng chū dù hé。
【shǎng xī】 zhè shì yī shǒu sòng bié shī， yì zài shū fā bié lí de qíng xù。 wèi wàn céng qiú xiān xué dào， yǐn jū wáng wū shān。 tiān bǎo nián jiān， yīn mù lǐ bái， nán xià wú yuè xún fǎng， xíng chéng sān qiān yú lǐ， wéi lǐ bái suǒ shǎng shí。 wèi wàn shì bǐ lǐ qí wǎn yī bèi de shī rén， rán 'ér liǎng rén què shì shí fēn mìqiè de " wàng nián jiāo "。 gù shī de jié jù hán yòu duì hòu bèi dīng zhǔ miǎn lì de yì sī。
shī kāi shǒu yòng dǎo jǐ fǎ luò bǐ， diǎn chū chū fā qián， wēi shuāng chū luò， shēn qiū xiāo sè。 hàn lián xiě lí qiū， xiě yóu zǐ miàn duì yún shān， àn rán shāng shén。 jǐng lián jiè shào cháng 'ān qiū sè， àn yù cǐ dì bù kě cháng liú。 mò lián yǐ zhǎngzhě fēng dù， zhǔ fù wèi wàn， cháng 'ān suī lè， bù yào xū zhì guāng yīn， yào zhuā jǐn chéng jiù yī fān shì yè。
quán shī shàn yú liàn jù， wéi hòu rén suǒ chēng dào， qiě xù shì、 xiě jǐng、 shū qíng jiāo zhì， yóu jǐng shēng qíng， yǐn rén gòng míng。 dàn shī zhōng yòu " cháo、 yè、 shǔ、 wǎn " sì zì zhòng yòng， què shì yī cī。 hú yìng lín shuō： " wéi qí shī gōng， gù dú zhī bù jué， rán yī jīng diǎn kān， jí wéi bái bì zhī xiá， chū xué shǒu suǒ dāng jiè。 "
送李少府贬峡中王少府贬长沙wū xiá tí yuán shù xíng lèi， héng yáng guī yàn jǐ fēng shū。
qīng fēng jiāng shàng qiū fān yuǎn， bái dì chéng biān gǔ mù shū。
shèng dài jí jīn duō yǔ lù， zàn shí fēn shǒu mò chóu chú。
Pulling in our horses for the stirrup-cups?
Do these tear-streaks mean Wu Valley monkeys all weeping,
Or wildgeese returning with news from Heng Mountain?....
On the river between green maples an autumn sail grows dim,
There are only a few old trees by the wall of the White God City....
But the year is bound to freshen us with a dew of heavenly favour –
Take heart, we shall soon be together again!
【báihuàwén】 wǒ tàn xī yǔ 'èr wèi zuò bié， bù zhī yòu hé yì xiǎng？
qǐng xià mǎ， wǒ men bǎ zhǎn tán tán biǎn zhé de dì fāng。
lǐ shàofǔ qù wū xiá， tīng dào yuán tí luò lèi shù xíng，
wáng shǎo fǔ dào héng yáng， duō jì yàn shū shì wǒ suǒ wàng。
qù cháng shā de kě jiàn dào qīng fēng jiāng shàng yuǎn háng qiū fān；
wǎng bā dōng de kě xiǎng xiàng bái dì chéng biān gǔ mù shū huáng。
rú jīn shèng shì， cháo qiān 'ēn zé yòu rú yǔ lù pǔ jiàng；
bié lí zǒng shì zàn shí de， qǐng bié zài yóu yù fǎng huáng！
【zhùshì】 １、 zhé jū： biǎn guān de dì fāng， mào xià sì jù。
２、 wū xiá： zài jīn sì chuān wū shān xiàn dōng。 gǔ mín gē： " bā dōng sān xiá wū xiá cháng， yuán míng sān shēng lèi zhān cháng。
３、 héng yáng： jīn shǔ hú nán。 xiāng chuán měi nián qiū tiān， běi fāng de nán fēi zhī yàn， zhì héng yáng de huí yàn fēng， biàn zhé huí běi fāng。 zhè shì yóu cháng shā xiǎng dào héng yáng， yì sī yào wáng shǎo fǔ zhì cháng shā hòu duō xiě xìn lái。
４、 qīng fēng jiāng： zài cháng shā。
【shǎng xī】 zhè shǒu shī shì sòng liǎng wèi bèi biǎn guān de yǒu rén， yù yòu quàn wèi gǔ lì zhī yì。 yī shī tóng zèng liǎng rén， zài nèi róng shàng zhù yì dào zhū liǎng xī chēng， shí zài bù róng yì。 shī chú liǎo shǒu wěi hé qǐ lái zǒng xiě wài， zhōng jiān liǎng lián shuāng shuāng fēn xiě， bù piān kū。 hàn lián shàng jù xiě wū xiá fēng guāng， yǐ gǔ mín yáo " bā dōng sān xiá wū xiá cháng。 yuán míng sān shēng lèi zhān cháng " diǎn gù， lái 'àn shì lǐ shàofǔ suǒ qù de xiá zhōng huāng liáng zhī dì。 xià jù xiě héng yáng， àn shì wáng shǎo fǔ qù cháng shā， héng shān yòu huí yàn fēng， hóng yàn dū fēi bù guò héng shān， zú jiàn yě shì rén jì hǎn zhì zhī pì dì； bìng xī wàng tā néng duō jì shū hán。 jǐng lián shàng jù xiě cháng shā qīng fēng jiāng de fān chuán， shì zài xiě wáng shǎo fǔ。 xià jù xiě bái dì chéng， yuǎn zài gǔ yuán shǐ sēn lín de bā dōng， shì zài xiě lǐ shàofǔ。 shuāng shuāng jiāo cuò jìn xíng， jié gòu yán mì， qíng gǎn jiāo zhì。 zuì hòu liǎng jù， shì quàn jiè 'èr rén jìn kě fàng xīn 'ér qù， bù jiǔ jí kě zhào hái。 bù bēi guān， yě bù xiāo jí。
奉和中书舍人贾至早朝大明宫jīn jué xiǎo zhōng kāi wàn hù， yù jiē xiān zhàng yōng qiān guān。
huā yíng jiàn pèi xīng chū luò， liǔ fú jīng qí lù wèi gān。
dú yòu fèng huáng chí shàng kè， yáng chūn yī qū hé jiē nán。
Linnet songs, court roofs tinted with April;
At the Golden Gate morning bell, countless doors open,
And up the jade steps float a thousand officials
With flowery scabbards.... Stars have gone down;
Willows are brushing the dew from the flags –
And, alone on the Lake of the Phoenix, a guest
Is chanting too well The Song of Bright Spring.
【báihuàwén】 wǔ gèng jī míng， jīng dū lù shàng shǔ guāng lüè dài wēi hán；
huáng yīng míng zhuàn， cháng 'ān chéng lǐ yǐ shì chūn yì lán shān。
wàng lóu xiǎo zhōng xiǎng guò， gōng diàn qiān mén dōuyǐ dǎ kāi；
yù jiē qián yí zhàng lín lì， cù yōng shàng cháo de guān yuán。
qǐ míng xīng chū luò， huā jìng yíng lái pèi jiàn de shì wèi；
liǔ tiáo qīng fú zhe jīng qí， yī dī dī lù zhū wèi gān。
wéi yòu fèng chí zhōng shū shè rén jiǎ zhì， xiě shī chēng zàn；
tā de shī shì qū yáng chūn bái xuě， yào hé chàng tài nán。
【zhùshì】 １、 zǐ mò： jīng dū de dào lù。
２、 huáng zhōu： dì dū， zhǐ cháng 'ān。
３、 xiān zhàng： zhǐ huáng dì de yí zhàng。
４、 fèng huáng chí： yě chēng fèng chí， zhǐ zhōng shū shěng。
【shǎng xī】 zhè shì yǐ yǒng " zǎo cháo " wéi tí de chànghè shī， nèi róng zhǐ jìn lì pū shè zǎo cháo de zhuāng yán lóng zhòng 'ér yǐ， wú shèn jià zhí。 shī wéi rào " zǎo cháo " liǎng zì zuò wén zhāng； " shǔ guāng "、 " xiǎo zhōng "、 " xīng chū luò "、 " lù wèi gān " dū qiē " zǎo " zì； ér " jīn jué "、 " yù jiē "、 " xiān zhàng "、 " qiān guān "、 " jīng qí "， jiē qiē " cháo " zì。 mò lián diǎn chū chóuhè zhī yì， tuī chóng duì fāng。 biǎo shì qiān bēi， dū qià dào hǎo chù。