《 lǎo zǐ xiǎng 'ěr zhù》 shì lǎo zǐ《 dào dé jīng》 de zhù shì běn， dào jiào zǎo qī jiào pài wǔ dǒu mǐ dào de jīng diǎn。 guān yú zuò zhě， lì lái yòu bù tóng shuō fǎ， yī shuō shì zhāng líng zhù， rú táng xuán zōng yù zhì de《 dào dé zhēn jīng shū wàizhuàn》、 wǔ dài dào shì dù guāng tíng《 dào dé zhēn jīng guǎng shèng yì》 yǐ jí zhōng táng sēng rén fǎ lín《 biàn zhèng lùn》 děng， dū rèn wéi zhāng líng céng zhù《 dào dé jīng》， shì《 xiǎng 'ěr zhù》 de zuò zhě， suǒ shì dào shū duō yán cǐ shuō。 lìng yī shuō rèn wéi gāi shū zuò zhě shì zhāng líng zhī sūn zhāng lǔ。 rú lù dé míng《 jīng diǎn shì wén · xù lù》 zhōng rèn wéi《 xiǎng 'ěr zhù》 zuò zhě kě néng shì zhāng lǔ， yě kě néng shì hàn mò jīng zhōu mù liú biǎo， bù néng què dìng。 ér míng dài《 zhèng tǒng dàozàng》 zhōng《 chuán shòu jīng jiè yí zhù jué》 míng què rèn wéi，《 xiǎng 'ěr zhù》 shì zhāng lǔ tuō míng xiǎng 'ěr 'ér zuò de。 yuán dài liè dà bīn《 máo shān zhì》 juàn jiǔ《 dào shān cè》 yǐn yòng táo hóng jǐng《 dēng zhēn yǐn jué》， shuō míng de yòu guān zhāng lǔ suǒ zhù de wǔ qiān wén běn de jù tǐ qíng kuàng， zhèng hǎo yǔ jīn dūn huáng《 xiǎng 'ěr zhù》 cán juàn qíng xíng wán quán xiāng hé， yóu cǐ kě zhèng，《 xiǎng 'ěr zhù》 què shì zhāng lǔ suǒ zhù。
《 lǎo zǐ xiǎng 'ěr zhù》 zǎo yǐ sàn shī，《 suí shū · jīng jí zhì》 hé xīn、 jiù《 táng shū》 dū wèi jìzǎi，《 dàozàng》 zhōng yě méi shōu jìn qù。 qīng mò dūn huáng mò gāo kū fā xiàn de gǔ běn diǎn jí zhōng， yòu《 lǎo zǐ dào jīng xiǎng 'ěr zhù》 cán běn， quán běn gòng wǔ bǎi bā shí xíng。 zhù yǔ jīng wén lián xiě， zì tǐ bù fēn dà xiǎo， zhāng cì bù fēn， guò zhāng bù lìng qǐ yīháng。 jù kǎo zhèng， tā shì liù cháo chāo běn。 cǐ cán juàn zài yī jiǔ líng wǔ nián shī qiè， xiàn shōu cáng zài dà bù liè diān bó wù guǎn， biān hào wéi sī shì（ sī tǎn yīn） liù bā 'èr wǔ。 gāi cán juàn shǐ zì《 lǎo zǐ》 dì sān zhāng “ bù jiàn kě yù， shǐ xīn bù luàn ”， zhōng zhì dì sān shí zhāng“ wú yù yǐ jìng， tiān dì zì zhǐ（ zhèng）”， dà zhì fǎn yìng liǎo《 xiǎng 'ěr zhù》 de jī běn sī xiǎng nèi róng， shì yán jiū zǎo qī dào jiào sī xiǎng de zhēn guì zī liào。 jīn rén ráo zōng yí jù《 hé shàng gōng zhù běn》， fēn zhāng pái liè。
《 xiǎng 'ěr zhù》 zài xiě fǎ shàng yòu liǎng dà tū chū zhī chù。 yī shì yòng shān、 zēng、 gǎi zì de fāng fǎ， duì《 lǎo zǐ》 yuán wén jìn xíng yī xiē yòu yì xiū gǎi， yǐ shù lì zì jǐ de yì sī。 rú《 lǎo zǐ》 dì shí liù zhāng yuán wén shì“ gōng nǎi wáng， wáng nǎi dà”， ér zài《 xiǎng 'ěr zhù》 zhōng， jiāng“ wáng” gǎi wéi“ shēng”， rèn wéi“ néng xíng dào gōng zhèng， gù cháng shēng”。 gǎi biàn wén zì yǐ biàn shuō míng qí cháng shēng zhī，。 zhè lèi lì zǐ zài《 xiǎng 'ěr zhù》 zhōng shèn duō。 lìng yī xiě fǎ， jiù shì tōng guò zhù shì， jiāng zhé xué zhù zuò《 dào dé jīng》 gǎi zào chéng zhēn zhèng de dào jiào jīng diǎn。 jiāng《 dào dé jīng》 zhōng zuò wéi zhé xué fàn chóu de“ dào” rén gé huà， shén gé huà、 jiě shì wéi dì yī rén chēng de“ wú”、“ wǒ”， shǐ chōu xiàng de“ dào” jù tǐ wèiyòu yù yòu yán， yòu xǐ nù 'āi lè， duì rén yòu jiào dǎo、 qiǎn shǐ、 jiè jìn、 zhù rén shēng sǐ， shǎng shàn chéng 'è， zhèn xié zhì wán de rén gé shén。《 xiǎng 'ěr zhù》 jiāng“ dào” děng tóng yú“ yī”， rèn wéi： yī sàn xíng wéi qì， jù xíng wéi tài shàng lǎo jūn， cháng zhì kūn huà， huò yán xū wú， huò yán zì rán， huò yán wú míng， jiē tóng yī 'ěr， jīn bù dào jiè jiào rén， shǒu jiè bù wéi， jí wéi shǒu yī yǐ； bù xíng qí jiè， jí wéi fū yī yě。” zhè yàng， dào huò yī， jì shì yǔ zhòu běn yuán， yòu shì tài shàng lǎo jūn， zhé xué jiā lǎo zǐ jiù chéng wéi wǔ dǒu mǐ dào suǒ xìn fèng de shén。
《 xiǎng 'ěr zhù》 de sī xiǎng nèi róng zhù yào bāo kuò yǐ xià sān gè fāng miàn： yī shì guān yú shǒu dào jiè。《 xiǎng 'ěr zhù》 rèn wéi“ dào” shì zhuān yī、 zhēn chéng、 qīng jìng zì rán、 hǎo shēng lè shàn de， zhǐ yào rén men jǐn shǒu dào jiè， jiù kě yǐ yán nián zēng shòu， chú zāi dé fú。 suǒ wèi“ shǒu dào jiè”， jiù shì zūn shǒu“ dào” suǒ guī dìng de jiè lǜ。“ dào” shì jué duì de“ yī”， dào qì wú qì bù zài， nà zhǒng yǐ wéi shǒu shēn zhōng wǔ zàng jí shì“ shǒu yī” de guān diǎn shì bù duì de， shèn zhì yě bù zàn tóng《 lǎo zǐ hé shàng gōng zhù》 zhōng yǐ wéi“ zhuān shǒu jīng qì” jiù shì“ shǒu yī” de kàn fǎ，《 xiǎng 'ěr zhù》 rèn wéi zhēn zhèng de“ shǒu yī” jiù shì“ shǒu dào jiè”。 dào jiè de nèi róng dà tǐ zhǐ dào guì zhōng hé、 zhēn chéng， dào lè qīng jìng děng。“ dào jiè” shì guàn chuān zhù wén de zhòng yào de xiàn suǒ，“ jiè wéi yuān， dào yóu shuǐ， rén yóu yú。 yú shī yuān qù shuǐ zé sǐ， rén bù xíng jiè shǒu dào， dào qù zé sǐ。”
èr shì guān yú cháng shēng zhī fǎ。《 xiǎng 'ěr zhù》 rèn wéi shàn bǎo jīng qì jiù kě yǐ shí xiàn xiān shòu。 zhù zhāng hé wǔ zàng wǔháng zhī qì，“ hé zé xiāng shēng， zhàn zé xiāng kè”； chǎn shù fáng zhōng shù yào lǐng：“ jīng jié wéi shén， yù lìng shén bù sǐ， dāng jié jīng zì shǒu”， rèn wéi dé cǐ yào lǐng， yě kě cháng shēng bù sǐ。 wèile zì shǒu， jiù yào qiú zuò dào wú sī yù、 wú wéi wú míng、 bù tān róng qiú chǒng、 bù zhēng qiáng hàoshèng、 bùwèi 'è shì děng。“ fèng dào jiè， jī zhe chéng gōng， jī jīng chéng shén， chéng shén xiān shòu， yǐ cǐ wéi shēn bǎo yǐ”， zhè jiù shì《 xiǎng 'ěr zhù》 chéng xiān zhī gāng lǐng。 sān shì guān yú dì wáng hángdào wèn tí。《 xiǎng 'ěr zhù》 rèn wéi hángdào， bù zhǐ shì dào shì de shì， dì wáng yě yìng xíng zhī，“ dào zhī wéi huà， zì gāo 'ér jiàng， zhǐ wèi wáng zhě， gù guì yī rén， zhì wú 'èr jūn， shì yǐ jūn wáng cháng dāng xíng dào， rán hòu nǎi jí lì mín， fēi dú dào shì kě xíng， wáng zhě qì juān yě。” ér qiě shàng shèng jūn wáng dōushì shī dào hángdào， yòng yǐ jiào huà tiān xià， gù néng shí xiàn tài píng zhī zhì， hòu shì dì wáng jiàn jiàn shī dào，“ suī yòu liáng chén， cháng nán zhì zhì。 yī dàn dì wáng shī dào guò dù， tiān mìng nán wéi xīn jiāng jiàng huò yǐ jiè。 xiāng fǎn， ruò dì wáng hángdào jiù kě yǐ zhì chéng gǎn tiān， yú shì“ wǔ xīng shùn guǐ， kè nì bù yào， jí yì zhī qì， dū xī zhǐ yǐ”。 suǒ yǐ，“ zhì guó zhī jūn wù xiū dào dé， zhōng chén fǔ yòu zài xíng dào， dào pǔ dé yì， tài píng zhì yǐ。 lì mín huái mù， zé yì zhì yǐ。” jūn chén hángdào， tài píng zhī shì kě yǐ shí xiàn， mín zhòng 'ān shùn。 zhè lǐ de“ dào”， zhǐ shēng dào， yě jiù shì qīng jìng guǎ yù， lè shàn hǎo shēng zhī dào； ér zhàn zhēng shì shā shēng de， gù“ bīng bù hé dào”， dì wáng yìng shǒu shēng dào， shǎo qǐ zhàn shì。 zhè xiē dì wáng hángdào sī xiǎng zhèng shì wǔ dǒu dào zhèng quán de shī zhèng gāng lǐng。 zhāng lǔ zài hàn zhōng zhèng jiào hé yī， yǐ zōng jiào jiā hé zhèng zhì jiā de shuāngchóng shēn fèn tuī xíng zhè xiē shī zhèng gāng lǐng， zūn xíng chéng xìn、 lián míng、 lè shàn chóngshēng、 guī pǔ děng jiào yì， zài dāng shí dòng dàng bù shǒu、 jūn fá cǎo jiān rén mìng de shè huì xíng shì xià， zhè xiē jiào yì、 xíng wéi yòu zhe jī jí de yì yì， gù“ mín、 yí xìn xiàng zhī”。
《 xiǎng 'ěr zhù》 de sī xiǎng nèi róng suī rán yǔ《 dào dé jīng》 bù jìn xiāng tóng、 shèn zhì yòu suǒ wéi bèi， dàn tā zài yī dìng chéng dù shàng fǎn yìng liǎo dāng shí mín zhòng de liáng hǎo zhèng zhì yuàn wàng， jù yòu jī jí de yì yì。 tóng shí， tā yě shì yán jiū dào jiā zhé xué rú hé zhuǎn biàn wéi dào jiào shén xué de zhòng yào de cái liào。
《 xiǎng 'ěr zhù》 yǔ qí tā dào jīng， zài běi zhōu wǔ dì shí jūn shòu jìn。 yǐ hòu，《 xiǎng 'ěr zhù》 cháng qī shī chuán bèi máimò， zhè dà gài yǔ tā jiā zá fáng zhōng shù yòu guān， yě yǔ tā“ zhù yǔ pō qiǎn bǐ， fù duō yì jiě， zhé yǔ lǎo zǐ běn zhǐ guāi wéi” yòu guān。
《 lǎo zǐ xiǎng 'ěr zhù》 zǎo yǐ sàn shī，《 suí shū · jīng jí zhì》 hé xīn、 jiù《 táng shū》 dū wèi jìzǎi，《 dàozàng》 zhōng yě méi shōu jìn qù。 qīng mò dūn huáng mò gāo kū fā xiàn de gǔ běn diǎn jí zhōng， yòu《 lǎo zǐ dào jīng xiǎng 'ěr zhù》 cán běn， quán běn gòng wǔ bǎi bā shí xíng。 zhù yǔ jīng wén lián xiě， zì tǐ bù fēn dà xiǎo， zhāng cì bù fēn， guò zhāng bù lìng qǐ yīháng。 jù kǎo zhèng， tā shì liù cháo chāo běn。 cǐ cán juàn zài yī jiǔ líng wǔ nián shī qiè， xiàn shōu cáng zài dà bù liè diān bó wù guǎn， biān hào wéi sī shì（ sī tǎn yīn） liù bā 'èr wǔ。 gāi cán juàn shǐ zì《 lǎo zǐ》 dì sān zhāng “ bù jiàn kě yù， shǐ xīn bù luàn ”， zhōng zhì dì sān shí zhāng“ wú yù yǐ jìng， tiān dì zì zhǐ（ zhèng）”， dà zhì fǎn yìng liǎo《 xiǎng 'ěr zhù》 de jī běn sī xiǎng nèi róng， shì yán jiū zǎo qī dào jiào sī xiǎng de zhēn guì zī liào。 jīn rén ráo zōng yí jù《 hé shàng gōng zhù běn》， fēn zhāng pái liè。
《 xiǎng 'ěr zhù》 zài xiě fǎ shàng yòu liǎng dà tū chū zhī chù。 yī shì yòng shān、 zēng、 gǎi zì de fāng fǎ， duì《 lǎo zǐ》 yuán wén jìn xíng yī xiē yòu yì xiū gǎi， yǐ shù lì zì jǐ de yì sī。 rú《 lǎo zǐ》 dì shí liù zhāng yuán wén shì“ gōng nǎi wáng， wáng nǎi dà”， ér zài《 xiǎng 'ěr zhù》 zhōng， jiāng“ wáng” gǎi wéi“ shēng”， rèn wéi“ néng xíng dào gōng zhèng， gù cháng shēng”。 gǎi biàn wén zì yǐ biàn shuō míng qí cháng shēng zhī，。 zhè lèi lì zǐ zài《 xiǎng 'ěr zhù》 zhōng shèn duō。 lìng yī xiě fǎ， jiù shì tōng guò zhù shì， jiāng zhé xué zhù zuò《 dào dé jīng》 gǎi zào chéng zhēn zhèng de dào jiào jīng diǎn。 jiāng《 dào dé jīng》 zhōng zuò wéi zhé xué fàn chóu de“ dào” rén gé huà， shén gé huà、 jiě shì wéi dì yī rén chēng de“ wú”、“ wǒ”， shǐ chōu xiàng de“ dào” jù tǐ wèiyòu yù yòu yán， yòu xǐ nù 'āi lè， duì rén yòu jiào dǎo、 qiǎn shǐ、 jiè jìn、 zhù rén shēng sǐ， shǎng shàn chéng 'è， zhèn xié zhì wán de rén gé shén。《 xiǎng 'ěr zhù》 jiāng“ dào” děng tóng yú“ yī”， rèn wéi： yī sàn xíng wéi qì， jù xíng wéi tài shàng lǎo jūn， cháng zhì kūn huà， huò yán xū wú， huò yán zì rán， huò yán wú míng， jiē tóng yī 'ěr， jīn bù dào jiè jiào rén， shǒu jiè bù wéi， jí wéi shǒu yī yǐ； bù xíng qí jiè， jí wéi fū yī yě。” zhè yàng， dào huò yī， jì shì yǔ zhòu běn yuán， yòu shì tài shàng lǎo jūn， zhé xué jiā lǎo zǐ jiù chéng wéi wǔ dǒu mǐ dào suǒ xìn fèng de shén。
《 xiǎng 'ěr zhù》 de sī xiǎng nèi róng zhù yào bāo kuò yǐ xià sān gè fāng miàn： yī shì guān yú shǒu dào jiè。《 xiǎng 'ěr zhù》 rèn wéi“ dào” shì zhuān yī、 zhēn chéng、 qīng jìng zì rán、 hǎo shēng lè shàn de， zhǐ yào rén men jǐn shǒu dào jiè， jiù kě yǐ yán nián zēng shòu， chú zāi dé fú。 suǒ wèi“ shǒu dào jiè”， jiù shì zūn shǒu“ dào” suǒ guī dìng de jiè lǜ。“ dào” shì jué duì de“ yī”， dào qì wú qì bù zài， nà zhǒng yǐ wéi shǒu shēn zhōng wǔ zàng jí shì“ shǒu yī” de guān diǎn shì bù duì de， shèn zhì yě bù zàn tóng《 lǎo zǐ hé shàng gōng zhù》 zhōng yǐ wéi“ zhuān shǒu jīng qì” jiù shì“ shǒu yī” de kàn fǎ，《 xiǎng 'ěr zhù》 rèn wéi zhēn zhèng de“ shǒu yī” jiù shì“ shǒu dào jiè”。 dào jiè de nèi róng dà tǐ zhǐ dào guì zhōng hé、 zhēn chéng， dào lè qīng jìng děng。“ dào jiè” shì guàn chuān zhù wén de zhòng yào de xiàn suǒ，“ jiè wéi yuān， dào yóu shuǐ， rén yóu yú。 yú shī yuān qù shuǐ zé sǐ， rén bù xíng jiè shǒu dào， dào qù zé sǐ。”
èr shì guān yú cháng shēng zhī fǎ。《 xiǎng 'ěr zhù》 rèn wéi shàn bǎo jīng qì jiù kě yǐ shí xiàn xiān shòu。 zhù zhāng hé wǔ zàng wǔháng zhī qì，“ hé zé xiāng shēng， zhàn zé xiāng kè”； chǎn shù fáng zhōng shù yào lǐng：“ jīng jié wéi shén， yù lìng shén bù sǐ， dāng jié jīng zì shǒu”， rèn wéi dé cǐ yào lǐng， yě kě cháng shēng bù sǐ。 wèile zì shǒu， jiù yào qiú zuò dào wú sī yù、 wú wéi wú míng、 bù tān róng qiú chǒng、 bù zhēng qiáng hàoshèng、 bùwèi 'è shì děng。“ fèng dào jiè， jī zhe chéng gōng， jī jīng chéng shén， chéng shén xiān shòu， yǐ cǐ wéi shēn bǎo yǐ”， zhè jiù shì《 xiǎng 'ěr zhù》 chéng xiān zhī gāng lǐng。 sān shì guān yú dì wáng hángdào wèn tí。《 xiǎng 'ěr zhù》 rèn wéi hángdào， bù zhǐ shì dào shì de shì， dì wáng yě yìng xíng zhī，“ dào zhī wéi huà， zì gāo 'ér jiàng， zhǐ wèi wáng zhě， gù guì yī rén， zhì wú 'èr jūn， shì yǐ jūn wáng cháng dāng xíng dào， rán hòu nǎi jí lì mín， fēi dú dào shì kě xíng， wáng zhě qì juān yě。” ér qiě shàng shèng jūn wáng dōushì shī dào hángdào， yòng yǐ jiào huà tiān xià， gù néng shí xiàn tài píng zhī zhì， hòu shì dì wáng jiàn jiàn shī dào，“ suī yòu liáng chén， cháng nán zhì zhì。 yī dàn dì wáng shī dào guò dù， tiān mìng nán wéi xīn jiāng jiàng huò yǐ jiè。 xiāng fǎn， ruò dì wáng hángdào jiù kě yǐ zhì chéng gǎn tiān， yú shì“ wǔ xīng shùn guǐ， kè nì bù yào， jí yì zhī qì， dū xī zhǐ yǐ”。 suǒ yǐ，“ zhì guó zhī jūn wù xiū dào dé， zhōng chén fǔ yòu zài xíng dào， dào pǔ dé yì， tài píng zhì yǐ。 lì mín huái mù， zé yì zhì yǐ。” jūn chén hángdào， tài píng zhī shì kě yǐ shí xiàn， mín zhòng 'ān shùn。 zhè lǐ de“ dào”， zhǐ shēng dào， yě jiù shì qīng jìng guǎ yù， lè shàn hǎo shēng zhī dào； ér zhàn zhēng shì shā shēng de， gù“ bīng bù hé dào”， dì wáng yìng shǒu shēng dào， shǎo qǐ zhàn shì。 zhè xiē dì wáng hángdào sī xiǎng zhèng shì wǔ dǒu dào zhèng quán de shī zhèng gāng lǐng。 zhāng lǔ zài hàn zhōng zhèng jiào hé yī， yǐ zōng jiào jiā hé zhèng zhì jiā de shuāngchóng shēn fèn tuī xíng zhè xiē shī zhèng gāng lǐng， zūn xíng chéng xìn、 lián míng、 lè shàn chóngshēng、 guī pǔ děng jiào yì， zài dāng shí dòng dàng bù shǒu、 jūn fá cǎo jiān rén mìng de shè huì xíng shì xià， zhè xiē jiào yì、 xíng wéi yòu zhe jī jí de yì yì， gù“ mín、 yí xìn xiàng zhī”。
《 xiǎng 'ěr zhù》 de sī xiǎng nèi róng suī rán yǔ《 dào dé jīng》 bù jìn xiāng tóng、 shèn zhì yòu suǒ wéi bèi， dàn tā zài yī dìng chéng dù shàng fǎn yìng liǎo dāng shí mín zhòng de liáng hǎo zhèng zhì yuàn wàng， jù yòu jī jí de yì yì。 tóng shí， tā yě shì yán jiū dào jiā zhé xué rú hé zhuǎn biàn wéi dào jiào shén xué de zhòng yào de cái liào。
《 xiǎng 'ěr zhù》 yǔ qí tā dào jīng， zài běi zhōu wǔ dì shí jūn shòu jìn。 yǐ hòu，《 xiǎng 'ěr zhù》 cháng qī shī chuán bèi máimò， zhè dà gài yǔ tā jiā zá fáng zhōng shù yòu guān， yě yǔ tā“ zhù yǔ pō qiǎn bǐ， fù duō yì jiě， zhé yǔ lǎo zǐ běn zhǐ guāi wéi” yòu guān。