zhāng dài（ 1597 ～ yuē 1676） wǎn míng sǎnwén jiā。 zì zōng zǐ， gǎi zì shí gōng， hào táo 'ān， yòu zì hào dié 'ān jū shì。 shān yīn（ jīn zhè jiāng shào xīng） rén， qiáo yù háng zhōu。 míng wáng hòu pī fā rù shān， ān pín zhù shū。 zhāng dài tí chàng rèn qíng shì xìng de wén fēng， qí tí cái fàn wéi guǎng kuò。《 xī hú mèng xún》 shì zuò zhě zài guó pò jiā wáng hòu suǒ xiě de yòu guān xī hú de zhǎng gù， wén bǐ qīng xīn， biǎo dá liǎo duì gù guó xiāng tǔ de zhuī liàn zhī qíng。

　　《 táo 'ān mèng yì》（ gòng bā juàn） wéi míngzhāosàn wén jiā zhāng dài suǒ zhù， yě shì zhāng dài chuán shì zuò pǐn zhōng zuì zhù míng de yī bù。 gāi shū chéng shū yú jiá shēn míng wáng（ 1644 nián） zhī hòu， zhí zhì qián lóng sì shí nián（ 1794 nián） cái chū bǎn xíng shì。 qí zhōng suǒ jì dà duō shì zuò zhě qīn shēn jīng lì guò de zá shì， jiāng zhǒng zhǒng shì xiāng zhǎn xiàn zài rén men miàn qián， rú chá lóu jiǔ sì、 shuō shū yǎn xì、 dǒu jī yǎng niǎo、 fàng dēng yíng shén yǐ jí shān shuǐ fēng jǐng、 gōng yì shū huà děng děng， gòu chéng liǎo míng dài shè huì shēng huó de yī fú fēng sú huà juàn， yóu qí kě yǐ shuō shì jiāng zhè yī dài yī fú jué miào de《 qīng míng shàng hé tú》。 qí zhōng suī yòu guì zú zǐ dì de xián qíng yì zhì、 làng màn shēng huó， dàn gèng duō de shì shè huì shēng huó hé fēng sú rén qíng de fǎn yìng。 tóng shí běn shū zhōng hán yòu dà liàng guān yú míng dài rì cháng shēng huó、 yú lè、 xìqǔ、 gǔ dǒng děng de jì lù， yīn cǐ yě bèi yán jiū míng dài wù zhì wén huà de xué zhě shì wéi zhòng yào wén xiàn。
　　
　　 zhāng dài（ 1597 héng 1679）， zì zōng zǐ， yòu zì shí gōng， hào táo 'ān、 dié 'ān， shān yīn（ jīn zhè jiāng shào xīng shì） rén。 tā shì shì huàn shì jiā zǐ dì， qián bàn shēng guò zhe fēng jiàn shì dà fū de fēng liú làng màn shēng huó， rú tā zài zì zuò《 mù zhì míng》 zhōng shuō： “ shǎo wéi wán kù zǐ dì， jí 'ài fán huá， hǎo jīng shè， hǎo měi bì， hǎo luán tóng， hǎo xiān yī， hǎo měi shí， hǎo jùn mǎ， hǎo huá dēng， hǎo yān huǒ， hǎo lí yuán， hǎo gǔ chuī， hàogǔ dǒng， hǎo huā niǎo， jiān yǐ chá yín jú nüè， shū dù shī mó， láo lù bàn shēng， jiē chéng mèng huàn。 ” zhè yī qiē， tā zài wǎn nián huí yì wǎng shì de shí hòu， hái huǐ hèn yòu jiā， zì qiǎn bù yǐ。 tā yòu jiào nóng hòu de fó jiā sī xiǎng， dàn bìng fēi fó jiào de qián chéng xìn tú； tā shēng yú shī shū lǐ yí zhī jiā， sī xiǎng què zì yóu sǎnmàn。 dàn tā què yòu qiáng liè de mín zú yì shí， qīng bīng nán xià hòu， tā shēn gǎn guó pò jiā wáng de chén tòng hé bēi fèn，“ pī fā rù shān”， biǎo shì duì qīng tǒng zhì zhě de bù mǎn yǔ kàng yì， jìn guǎn bù yī sù shí， shèn zhì dào liǎo“ duàn chuī” dì bù， yě bù hòu huǐ。 fǔ jīn zhuī xī， pō yòu“ wǔ shí nián lái， zǒng chéng yī mèng” zhī gǎn。 yú shì tā yǐ zhuī yì de fāng shì， jì xù zǎo nián de jiàn wén， xiě chéng《 táo 'ān mèng yì》、《 xī hú mèng xún》 yǐ jí jì lù míng dài shǐ shì de《 shí kuì shū》， yǐ jì tuō gù guó zhī sī。

　　zài wǒ guó běi fāng， yòu yī dào lián mián qǐ fú cháng dá liù qiān duō gōng lǐ de gǔ dài chéng qiáng， tā de yí zhǐ xī qǐ gān sù shěng de jiā yù guān， dōng dào hé běi shěng de shān hǎi guān， zhè jiù shì jǔ shì wén míng de wàn lǐ cháng chéng。 cháng chéng shì wǒ guó gǔ dài yī xiàng hóng wěi de fáng yù jiàn zhù gōng chéng， bèi chēng wéi shì jiè jiàn zhù shǐ shàng de yī dà qí jì hé zhōng huá mín zú de xiàng zhēng， zài wǒ guó mín jiān liú chuán zhe hěn duō guān yú cháng chéng de gù shì， qí zhōng liú chuán zuì guǎng de， kǒng pà jiù shì“ qín shǐ huáng xiū cháng chéng” hé“ mèng jiāng nǚ kū cháng chéng” de gù shì liǎo， qí shí qín shǐ huáng bù shì zuì zǎo xiū cháng chéng de jūn wáng， ér qiě xiàn zài wǒ men suǒ kàn dào de cháng chéng yě bù shì qín cháo de cháng chéng liǎo。
　　
　　　　 qín shǐ huáng tǒng yī zhōng yuán hòu， wèile gǒng gù tǒng zhì， jiā qiáng běi fāng fáng yù， tā zài yàn、 zhào、 qín sān guó yuán yòu de běi fāng cháng chéng de jī chǔ shàng， xiū zhù liǎo héng guàn dāng shí qín wáng cháo zhěng gè běi bù biān dì de qín cháng chéng。 qín cháng chéng xī qǐ gān sù de mín xiàn， dōng dào liáo dōng yī dài， bǐ xiàn cún de wàn lǐ cháng chéng hái yào cháng， wèi zhì piān běi， qín cháng chéng de xiū jiàn shì lì shǐ shàng dì yī cì dà guī mó xiū jiàn wàn lǐ cháng chéng， hào dà de gōng chéng hào fèi dà liàng de rén lì wù lì， fán zhòng de yáo yì shǐ bǎi xìng yuàn shēng zài dào， yú shì， liú chuán yòu xǔ duō guān yú cháng chéng de gù shì hé chuán shuō。 chuán sòng zuì guǎng de mò guò yú“ mèng jiāng nǚ qiān lǐ xún fū” de gù shì， chuán shuō zhōng de mèng jiāng nǚ shì fǒu què yòu qí rén ní？
　　
　　　　 cháng chéng wèihé néng chéng wéi zhōng huá mín zú de xiàng zhēng？ tā yòu jīng lì liǎo zěn yàng de xuè yǔ xīng fēng？ shì qín shǐ huáng xiū jiàn liǎo zhōng guó zuì zǎo de cháng chéng má？ mèng jiāng nǚ shì fǒu què yòu qí rén？“ zhāo jūn chū sài”、“ wén jī guī hàn” yòu yǔ cháng chéng yòu zhe zěn yàng de yuān yuán？
　　
　　　　 běi jīng shǐ yán jiū huì mì shū cháng lǐ jiàn píng jiāng cóng cháng chéng de lì shǐ hé chuán shuō zhōng， tóng wǒ men yī qǐ huí wàng cháng chéng， qián jì zhōng huá。

　　zhōng yuè sōng shān， shǎo lín gǔ chà。
　　
　　　　 dá mó miàn bì， chán zōng zǔ tíng。
　　
　　　　 gāo sēng bèi chū， pǔ dù zhòng shēng。
　　
　　　　 wǔ gōng gài shì， míng yáng tiān xià。
　　
　　　　 shǎo lín gōng fū， yǐ gùn dāng xiān。
　　
　　　　 xì shuō shǎo lín， wǔ huā bā mén。
　　
　　　　 lì jīng fēng yǔ， jǐ jīng zhàn huǒ。
　　
　　　　 qiān nián shǎo lín bù zài shén mì gào sù nǐ yī gè gǔ wǎng jīn lái de zhēn shí shǎo lín。
　　
　　　　 shǐ jiàn yú gōng yuán 495 nián de shǎo lín sì yǐ yòu yī qiān wǔ bǎi duō nián de lì shǐ， jù shǐ liào jìzǎi， zài běi wèi xiào wén dì shí qī， yòu yī wèi míng zì jiào má tuó de yìn dù sēng rén lái zhōng guó chuán jiào， dāng shí xiào wén dì jiù zài jīn tiān hé nán dēng fēng shì shǎo shì shān jiǎo xià， yī piàn mào mì de shù lín lǐ， wèitā jiàn qǐ liǎo yī zuò sì miào， shǎo lín sì yīn cǐ 'ér dé míng。 zài gōng yuán 527 nián， yìn dù gāo sēng pú tí dá mó lái dào sōng shān shǎo lín sì chuán shòu fó fǎ， zài zhè lǐ， dá mó miàn bì jiǔ nián， chuàng lì liǎo zhōng guó chán zōng hé shǎo lín gōng fū， shǎo lín sì yě cóng cǐ yě míng zhèn tiān xià。
　　
　　　　 shǎo lín sì yǐ chán zōng hé wǔ shù bìng chēng yú shì。 suí táng shí qī， yǐ jù shèng míng； sòng dài， shǎo lín wǔ shù yǐ zì chéng tǐ xì， fēng gé dú jué， shǐ chēng“ shǎo lín pài”。 chéng wéi zhōng guó wǔ shù pài bié zhōng de jiǎo jiǎo zhě。 yuán míng shí qī， shǎo lín sì yǐ yōng yòu zēng zhòng 'èr qiān yú rén， chéng wéi chí míng zhōng wài de dà fó sì； qīng dài zhōng qī yǐ hòu， shǎo lín sì zhú jiàn shuāi luò。
　　
　　　　 shǎo lín sì suī lì jīng cāng sāng， dàn shì liú cún xià lái de wén wù réng rán xiāng dāng fēng fù。 rú： zì běi qí yǐ hòu de lì dài shí kè sì bǎi yú pǐn； táng zhì qīng dài de zhuān shí mù tǎ 'èr bǎi wǔ shí yú zuò； běi sòng de chū zǔ 'ān dà diàn； míng dài de wǔ bǎi luó hàn jù fú cǎi sè bì huà； qīng dài de shǎo lín quán pǔ hé shí sān gùn sēng jiù táng wáng děng cǎi sè bì huà děng děng， dū jù yòu jiào gāo de lì shǐ， yì shù hé kē xué jià zhí。

　　zhōng guó gǔ dài dū chéng shì zhōng guó lì shǐ de suō yǐng， yīn wéi rèn hé yī gè guó jiādōu yòu yī gè guó jiā de lì shǐ。 ér tàn tǎo guó jiā lì shǐ de qǐ yuán， wǎng wǎng shì cóng dū chéng kāi shǐ de。 zhōng guó gǔ dài dū chéng cóng lì shǐ wén xiàn jìzǎi， zì xià dài yǐ lái yòu 217 zuò dū chéng。 gēn jù jiàn dū shí jiān de cháng duǎn， rén men yòu yòu“ wǔ dà gǔ dū”、“ qī dà gǔ dū” zhī shuō。 zài zhè xiē dū chéng zhōng， xī 'ān、 běi jīng、 luò yáng yòu jù yòu tè bié zhòng yào de dì wèi， yě shì kǎo gǔ gōng zuò kāi zhǎn bǐ jiào duō de sān gè gǔ dū。
　　 wǒ guó zuì zǎo de xià wáng cháo dedōu chéng zài rú jīn hé nán yǎn shī de 'èr lǐ tóu。 zài nà gè shí hòu， yǐ jīng yòu liǎo gōng diàn jiàn zhù。 dào liǎo shāng cháo yǐ hòu， gōng diàn jiàn zhù yǐ jīng fēi cháng xióng wěi， dū chéng yě jiàn dé xiāng dāng guī fàn。 zài dào hòu lái dū chéng de gōng néng yuè lái yuè duō， jiàn zhù gèng jiā jiǎng jiū。 zhí dào qín shǐ huáng de qín xián yáng chéng， zài zhōng guó gǔ dài dū chéng jiàn shè shàng dá dào liǎo yī gè gāo fēng。

　　jǐng qū de běn zhì shì shénme？ tā qí shí shì yī zhǒng fú hào， shì yī zhǒng rén wén jīng shén de xiàng zhēng。 yīn wéi bù guǎn shì yī gè guó jiā hái shì yī gè mín zú， lì shǐ de wén huà de jī diàn dōushì zài guó jiā zì rán wén huà yí chǎn dāng zhōng dé dào tǐ xiàn de。“ hé chù wàng shén zhōu？ mǎn yǎn fēng guāng běi gù lóu。” xīn qì jí de míng jù kě néng jìn rén jiē zhī。 dàn shì xiàn rú jīn běi gù shān、 jīng kǒu běi gù tíng de jǐng guān yǐ zài zhè duǎn duǎn de shí jǐ nián zhōng yán zhòng tuì huà， kě néng zài yě zhǎo bù dào xīn qì jí dāng nián zhuàng huái jī liè de gǎn jué liǎo。 xīn qì jí de cí yě shì wén huà yí chǎn， rú guǒ méi yòu dāng nián běi gù tíng de zhuàng guān qì shì， xīn qì jí kǒng pà xiě bù chū zhè yàng qiān gǔ jué chàng de cí jù lái。 rú guǒ jiāng lái yòu yī tiān， shī rén suǒ miàn duì de zhǐ yòu wū rǎn de huán jìng hé pò bài de jǐng guān， nà me zhōng guó de shī rén yě jiù yào jué zhǒng liǎo。

　　yī gè tè shū de shāng rén： yíng xiāo de shì yī zuò chéng shì de xíng xiàng， shì yī gè gǔ lǎo mín zú de wén huà！ yī gè tè shū de zhǐ huī zhě： zhǐ huī de shì bù tóng fū sè、 bù tóng mín zú、 sè cǎi bān lán de mín sú wén huà duì wǔ！ yī gè yǔ zhòng bù tóng de dǎo yǎn： tā de wǔ tái zài běi jīng， zài zhōng guó， zài zhěng gè shì jiè！ zuò zhě yòng qīn lì qīn jiàn qīn wéi de xiàn shēn shuō fǎ， gào sù nǐ guān yú chéng shì xíng xiàng sù zào yǔ tuī guǎng de mì jué。

　　běn shū yǐ cháng chéng（ qín cháng chéng、 hàn cháng chéng、 míng cháng chéng） de lì shǐ yán gé wéi zhù xiàn， duì cháng chéng de jūn shì fáng yù gōng néng、 cháng chéng jiàn zhù yí cún、 cháng chéng zài mín zú róng hé zhōng de lì shǐ zuò yòng、 cháng chéng wén huà hé cháng chéng jīng shén zuò liǎo jiào wéi quán miàn de lùn shù。 zuò zhě dǒng yào huì xiān shēng shì zhōng guó cháng chéng xué huì mì shū cháng， shì zī shēn de cháng chéng yán jiū gōng zuò zhě， céng duō cì péi tóng guó wài guì bīn cān guān cháng chéng bìng wéi zhī jiě shuō。 zài běn shū zhōng， tā zòng lùn gǔ jīn， jì qíng shū huái， cǎi yòng hóng guān yǔ wēi guān xiāng jié hé de fāng fǎ， yǐ xīn de shì jiǎo hé jià zhí qǔ xiàng， chǎn shù liǎo cháng chéng shì kāi fàng yǔ hé píng de xiàng zhēng， ér bù shì fēng bì yǔ bǎo shǒu de bì lěi。

　　lì shǐ shàng de dūn huáng， shì sài zhǒng、 yuè shì、 wū sūn、 xiōng nú děng mín zú jí sàn de dà wǔ tái， shì jiè sì dà gǔ lǎo wén míng de jí jié dì。 jìn rù 20 shì jì， suí zhe dūn huáng zàngjīng dòng de dà fā xiàn， dūn huáng shí kū yì shù jí wén wù jià zhí huò dé gāo dù de rèn kě hé zhòng shì， dūn huáng yí shū shòu dào guó jì guó nèi xué zhě de zhòng diǎn yán jiū， dūn huáng xī yǐn liǎo sì miàn bā fāng de lái kè， dūn huáng yòu zài gǔ sī chóu zhī lù jué qǐ。

　　běn shū zhī suǒ yǐ jù yòu qiáng liè de zhèn hàn lì hé gǎn rǎn lì， zài yú yùn hán zài zuò zhě chōng mǎn ruì zhì de bǐ diào xià de lì shǐ zhēn xiāng， zuò zhě de miáo shù shǐ nà xiē cāng sāng hún hòu dàn shì jiǔ bèi hū shì de lì shǐ jiàn zhù wù shēng dòng dì tū xiǎn zài dú zhě de shì yě zhōng。 yuè dú běn shū， dú zhě huì dé dào yī zhǒng duì lì shǐ gèng qīng chè de rèn shí。