shù xué shì rén tǐ zàng fǔ jīng luò de qì xuè shū zhù yú tǐ biǎo de bù wèi， shì jí bìng de fǎn yìng diǎn jí shī xíng zhēn jiǔ zhì liáo de cì jī diǎn。 shù yòu shū zhù de hán yì， zhǐ jīng qì de zhuǎn shū rú tóng shuǐ liú de zhuǎn shū guàn zhù； xué yòu kǒng xì de yì sī， zhǐ jīng qì suǒ jū liú zhī chù zài jīn gǔ jī ròu de kòngxì jiān。 shù xué zài《 huáng dì nèi jīng》 zhōng yòu chēng jié、 huì、 qì xué、 gǔ kōng，《 zhēn jiǔ jiá yǐ jīng》 chēng kǒng xué，《 tài píng shèng huì fāng》 chēng xué dào， yì yòu chēng xué wèi。
　　 zhōng wén gǔ wén zhōng， “ shù、 shū、 yú ” sān zì kě xiāng tōng， dàn shǐ yòng shí gè yòu suǒ zhǐ。“ shù xué” shì zhǐ xué wèi de tǒng chēng；“ shū xué” zhǐ wǔ shù xué（ jǐng xíng shū jīng hé） zhōng de dì sān gè xué wèi；“ yú xué” shì zhǐ mù yú xué zhōng de bèi yú xué， jí zàng fǔ zhī qì shū zhù yú bèi bù de xué wèi。

　　zhōng yī lǐ lùn zhù zuò。 yuán míng《 huáng dì bā shí yī nán jīng》， 3 juàn。 yuán tí qín yuè rén zhuàn，。“ nán” shì“ wèn nán” zhī yì， huò zuò“ yí nán” jiě。“ jīng” nǎi zhǐ《 nèi jīng》， jí wèn nán《 nèi jīng》。 zuò zhě bǎ zì jǐ rèn wéi nán diǎn hé yí diǎn tí chū， rán hòu zhú yī jiě shì chǎn fā， bù fēn wèn tí zuò chū liǎo fā huī xìng chǎn jiě。 quán shū gòng fēn bā shí yī nán， duì rén tǐ fǔ zàng gōng néng xíng tài、 zhěn fǎ mài xiàng、 jīng mài zhēn fǎ děng zhū duō wèn tí zhú yī lùn shù。 dàn jù kǎo zhèng， gāi shū shì yī bù tuō míng zhī zuò。 yuē chéng shū yú dōng hàn yǐ qián（ yī shuō zài qín hàn zhī jì）。 gāi shū yǐ wèn nán de xíng shì， yì jí jiǎ shè wèn dá， jiě shì yí nán de tǐ lì yú yǐ biān zuǎn， gù míng wéi《 nán jīng》。 nèi róng bāo kuò mài zhěn、 jīng luò、 zàng fǔ、 yīn yáng、 bìng yīn、 bìng lǐ、 yíng wèi、 yú xué， zhēn cì děng jī chǔ lǐ lùn， tóng shí yě liè shù liǎo yī xiē bìng zhèng。 gāi shū yǐ jī chǔ lǐ lùn wéi zhù， jié hé bù fēn lín chuáng yī xué， zài jī chǔ lǐ lùn zhōng gèng yǐ mài zhěn、 zàng fǔ、 jīng mài、 yú xué wéi zhòng diǎn。 qí zhōng 1 ～ 22 nán lùn mài； 23～ 29 nán lùn jīng luò； 30～ 47 nán lùn zàng fǔ， 48～ 61 nán lùn bìng； 62～ 68 nán lùn yú xué； 69～ 81 nán lùn zhēn fǎ。 shū zhōng duì mìng mén hé sān jiāo de xué shù jiàn jiě yǐ jí suǒ lùn qī chōng mén（ xiāo huà dào de 7 gè chōng yào bù wèi） hé bā huì（ zàng、 fǔ、 jīn、 suǐ、 xuè、 gǔ、 mài、 qì děng jīng qì huì hé chù） děng míng mù， fēng fù hé fā zhǎn liǎo zhōng yī xué de lǐ lùn tǐ xì。 gāi shū hái míng què tí chū“ shāng hán yòu wǔ”（ bāo kuò zhòngfēng、 shāng hán、 shī wēn、 rè bìng、 wēn bìng）， bìng duì wǔ zàng zhī jī， xiè lì děng bìng duō yòu chǎn fā， wéi hòu shì yī jiā suǒ zhòng shì。 quán shū nèi róng jiǎn 'ě， biàn xī jīng wēi， zài zhōng yī xué diǎn jí zhōng cháng yǔ《 nèi jīng》 bìng tí， bèi rèn wéi shì zuì zhòng yào de gǔ diǎn yī jí zhī yī。 yòu duō zhǒng kān běn hé zhù shì běn。

　　“ sù zhě， běn yě； wèn zhě， huáng dì wèn yú qí bó yě。” qí bó nǎi shàng gǔ yī xué xiān zhī， yīn cǐ jiù dàn shēng liǎo yǐ huáng dì yǔ xiān zhī men wèn dá xíng shì zhuàn xiě de zōng hé xìng yī xué wén xiàn héng héng《 huáng dì nèi jīng sù wèn》。
　　
　　《 huáng dì nèi jīng sù wèn》 jiǎn chēng《 sù wèn》，（ yīng wén yì yì　　）， shì xiàn cún zuì zǎo de zhōng yī lǐ lùn zhù zuò， xiāng chuán wéi huáng dì chuàng zuò， shí jì fēi chū zì yī shí yī rén zhī shǒu， dà yuē chéng shū yú chūn qiū zhàn guó shí qī。 yuán lái 9 juàn， gǔ shū zǎo yǐ wáng yì， hòu jīng táng wáng bīng dìng bǔ， gǎi biān wéi 24 juàn， jì 81 piān， dìng míng wéi《 huáng dì nèi jīng sù wèn》， suǒ lùn nèi róng shí fēn fēng fù， yǐ rén yǔ zì rán tǒng yī guān、 yīn yáng xué shuō、 wǔháng shuō、 zàng fǔ jīng luò xué wéi zhù xiàn， lùn shù shè shēng、 zàng fǔ、 jīng luò、 bìng yīn、 bìng jī、 zhì zé、 yào wù yǐ jí yǎng shēng fáng bìng děng gè fāng miàn de guān xì， jí yī lǐ、 yī lùn、 yī fāng yú yī tǐ， bǎo cún liǎo《 wǔ sè》、《 mài biàn》、《 shàng jīng》、《 xià jīng》、《 tài shǐ tiān yuán cè》 děng 20 duō zhǒng gǔ dài yī jí， tū chū chǎn fā liǎo gǔ dài de zhé xué sī xiǎng， qiáng diào liǎo rén tǐ nèi wài tǒng yī de zhěng tǐ guān niàn， cóng 'ér chéng wéi zhōng yī jī běn lǐ lùn de yuān yuán。
　　《 huáng dì nèi jīng》， jí《 sù wèn》 yǔ《 líng shū》 zhī hé chēng， shì zhōng guó xiàn cún zuì zǎo de yī xué diǎn jí， fǎn yìng liǎo zhōng guó gǔ dài de yī xué chéng jiù， chuàng lì liǎo zhōng guó yī yào xué de lǐ lùn tǐ xì， diàn dìng liǎo zhōng guó yī xué fā zhǎn de jī chǔ。 zài màn cháng de lì shǐ fā zhǎn guò chéng zhōng，《 huáng dì nèi jīng》 yī zhí zhǐ dǎo zhe zhōng guó yī yào xué de fā zhǎn。 zhí dào jīn tiān，《 huáng dì nèi jīng》 duì yú zhōng yī yào xué de lǐ lùn yán jiū yǔ lín chuáng shí jiàn réng rán jù yòu zhòng yào de zhǐ dǎo yì yì。 cǐ wài，《 huáng dì nèi jīng》 zhōng hái jì shù liǎo dà liàng zhōng guó gǔ dài tiān wén、 qì xiàng、 wù hòu děng xué kē de zhī shí， wéi gè yòu guān xué kē de yán jiū tí gōng liǎo zhòng yào de shǐ liào。
　　
　　《 sù wèn》 hé《 líng shū》 běn shì liǎng bù dú lì de zhù zuò， liǎng shū míng ( bāo kuò《 zhēn jīng》、《 jiǔ juàn》 děng míng ) yī zhí fēn bié shǐ yòng， jiàn yú lì dài zhèng shǐ shū mù。 kě shì cháng qī yǐ lái què bèi hé chēng wéi《 huáng dì nèi jīng》。 zhè shì jìn dài huáng fǔ mì zài méi yòu shǐ liào zuò zhèng de qíng kuàng xià， zhǐ yǐ《 sù wèn》 jiǔ juàn yǔ《 jiǔ juàn》 ( hòu chēng《 zhēn jīng》、《 líng shū》 ) hé piān， qí juàn shù yǔ《 huáng dì nèi jīng》 18 juàn shù mù xiāng tóng， jí yǐ wèishì《 huáng dì nèi jīng》， zhì shǐ cǐ liǎng shū cháng qī shī qù liǎo tā men yīngyǒu de lì shǐ dì wèi。
　　《 sù wèn》 hé《 líng shū》 shì fǒu wéi yuán běn《 huáng dì nèi jīng》， lì dài dōuyòu zhēng lùn。 tè bié shì 20 shì jì 90 nián dài， rén men duì cǐ zuò liǎo dà liàng de kǎo zhèng， qí zhōng kǎo zhèng zuì quán miàn zhě， dāng tuī zhào míng shān jiào shòu。
　　 zhào shì rèn wéi，“ mù qián wǒ men zhǐ néng yǐ chuán shì běn《 sù wèn》 hé《 líng shū》 zuò wéi kǎo chá duì xiàng， jié hé shǐ zhì、 wén wù děng lái pàn duàn qí shì fǒu wéi《 huáng dì nèi jīng》， yǐ jí tā de chéng shū guò chéng hé nián dài。” zhào shì cóng shè huì bèi jǐng、 kē xué jì shù、 yǔ yán wén zì、 shǐ zhì、 zhù zuò、 wén wù děng lái jìn xíng kǎo zhèng。 zuì hòu rèn wéi“ tōng guò yǐ shàng yǐn shù yǔ lùn zhèng， dà tǐ kě zhī《 sù wèn》 hé《 líng shū》 bǎo cún liǎo dà liàng xiān qín gǔ yī jīng de sī xiǎng hé cái liào， yě huì jí liǎo bù tóng yī xué liú pài de lǐ lùn， bù tóng piān zhāng de xiě zuò nián dài yě huì yòu xiān yòu hòu， shì jīng guò cháng qī jī lěi， zuì hòu yóu yī rén huò jǐ gè rén jìn xíng zhěng lǐ、 huì biān wéi《 sù wèn》 hé《 jiǔ juàn》。”
　　 zhào shì hái jiāng yī jīng yǔ jīng fāng piān shù zuò liǎo duì bǐ， rèn wéi《 sù wèn》 hé《 líng shū》 hán liàng dá 162 piān zhī duō， kěn dìng piān shù duō yú 18 juàn běn de《 huáng dì nèi jīng》。 zhěng lǐ xiū dìng zhě wán quán kě néng bǎ shōu jí dào de yuán wéi《 huáng dì wài jīng》 de nèi róng， shèn zhì biǎn què xué pài de zhù zuò《 biǎn què nèi jīng》、《 biǎn què wài jīng》 de nèi róng， biān rù《 sù wèn》 hé《 líng shū》 zhī zhōng， dàn gǎi huàn liǎo biǎn què děng rén de míng zì。 liú chéng zhōng jīng kǎo zhèng， rèn wéi liǎng shū zhōng què yòu biǎn què xué pài de nèi róng。
　　 guān yú《 huáng dì nèi jīng》 shì fǒu néng dú cún de wèn tí， zhào shì yǐn shù liǎo liào yù qún de zhì yí。 liào shì rèn wéi“《 hàn shū · yì wén zhì》 suǒ zài yī jīng、 jīng fāng、 fáng zhōng、 shén xiān sì lèi yī jí， ‘ fán 36 jiā， 868 juàn ’， chú jīn rén suǒ chēng《 huáng dì nèi jīng》 18 juàn wài， quán bù dàng rán wú cún。 hé cún cǐ shū liú chuán zhì jīn， qiě bǎo cún dé rú shì wán hǎo？” liú chéng zhōng zé yǐn shù yú zì hàn děng yǔ：“《 fāng jì lüè》 de yī jīng hé jīng fāng lèi zhù zuò bùwèi dōng hàn mò de zhāng zhòng jǐng， yǐ jí xī jìn wáng shū hé、 huáng fǔ mì suǒ zhī zhè yī shì shí， qīng chǔ dì shuō míng：《 fāng jì lüè》 de yī jīng、 jīng fāng wáng yì yú wáng mǎng zhī mò， huò dōng hàn mò nián de zhàn huǒ。” jù cǐ bǐ zhě rèn wéi yuán běn《 huáng dì nèi jīng》 zài zhàn huǒ zhōng néng gòu dú cún de kě néng xìng shì jí wēi de。
　　 zōng hé yǐ shàng fēn xī， wǒ men kě yǐ rèn wéi《 sù wèn》 hé《 líng shū》 liǎng bù shū shì zhàn guó qín hàn shí dài wǒ guó yī xué zhī jí dà chéng zhě， shì lì dài yī xué chéng jiù de quán miàn zǒng jié。 tā liǎ de yuán tóu bāo kuò liǎo yǐ《 huáng dì nèi jīng》 wéi shǒu de qī jiā yī jīng zài nèi， liǎng qiān nián lái zhōng guó yī xué jiù shì yán zhe《 sù wèn》 hé《 líng shū》 de dào lù bù duàn xiàng qián fā zhǎn。《 sù wèn》 hé《 líng shū》 shì wǒ guó zuì zǎo de liǎng bù chuán shì yī xué jīng diǎn， zhè yě shì liǎng shū de lì shǐ dì wèi。 zhè yàng lǐ jiě， bìng wú sǔn hài《 huáng dì nèi jīng》 de xíng xiàng yǔ míng yù， hé bì wéi hù yǔ gù shǒu《 huáng dì nèi jīng》 kōng míng ( wú shí wù cún zài ) ní？ zuì jìn yán jì rùn zhuàn biān de《 shí bù yī jīng lèi biān》， shì yǐ《 sù wèn》 hé《 líng shū》 wéi dú lì de yī jīng rù biān。 shī qǐ jiào shòu zhù biān de zhōng yī yào xì liè cóng shū zhōng yóu chén nóng biān xiě de shǒu bù jí yǐ“ yī jīng” mìng míng 'ér bù yǐ“ nèi jīng” mìng míng， kě jiàn yǐ yòu dài tóu rén。 gù bǐ zhě tí chū， yìng jìn kuài huī fù《 sù wèn》 hé《 líng shū》 yīngyǒu de lì shǐ dì wèi。 jiàn kāng shì wǒ men zuì bǎo guì de cái fù！

　　zhōng yī xué rèn wéi， jīng luò（ channel， yòu yì meridian）， shì rén tǐ zhōng lián luò zàng fǔ yǔ zhī tǐ， yùn xíng qì xuè de tōng lù， dà zhě wéi jīng mài， jīng mài de fēn zhī wéi luò mài。 xuè xíng mài zhōng， qì xíng mài wài。 rén de shēng jī， kào de shì qì xuè de wéi hù yǔ yíng yǎng。 shén cǎi yì yì， róng guāng huàn fā， shuō míng de shì rén de qì xuè wàng shèng， píng héng， yùn xíng tōng chàng。 qì xuè de bǔ chōng kào de shì jīng suǐ de chǎn shēng， jīng kuī suǐ wáng， sǐ qī kě zhī。 jīng suǐ de chǎn shēng yòu yǔ zàng fǔ de gōng néng xiāng lián xì。

　　《 shāng hán lùn》， shì yī bù chǎn shù duō zhǒng wài gǎn jí bìng de zhuān zhù。 dōng hàn mò nián zhāng zhòng jǐng zhuàn yú gōng yuán 200-205。 zhāng zhòng jǐng yuán zhù《 shāng hán zá bìng lùn》， zài liú chuán de guò chéng zhōng， jīng hòu rén zhěng lǐ biān zuǎn jiāng qí zhōng wài gǎn rè bìng nèi róng jié jí wéi《 shāng hán lùn》， lìng yī bù fēn zhù yào lùn shù nèi kē zá bìng。《 shāng hán lùn》 quán shū gòng 12 juàn， 22 piān， 397 fǎ。 chú qù chóngfù zhī wài gòng yòu yào fāng 112 gè。 quán shū zhòng diǎn lùn shù rén tǐ gǎn shòu fēng hán zhī xié 'ér yǐn qǐ de yī xì liè bìng lǐ biàn huà jí rú hé jìn xíng biàn zhèng shī zhì de fāng fǎ。 tā bǎ bìng zhèng fēn wéi tài yáng、 yáng míng、 shǎo yáng、 tài yīn、 jué yīn、 shǎo yīn liù zhǒng， jí suǒ wèi“ liù jīng”。 gēn jù rén tǐ kàng bìng lì de qiáng ruò， bìng shì de jìn tuì huǎn jí děng fāng miàn de yīn sù， jiāng wài gǎn jí bìng yǎn biàn guò chéng zhōng suǒ biǎo xiàn de gè zhǒng zhèng hòu guī nà chū zhèng hòu tè diǎn、 bìng biàn bù wèi、 sǔn jí hé zàng hé fǔ， yǐ jí hán rè qū xiàng、 xié zhèng shèng shuāi děng zuò wéi zhěn duàn zhì liáo de yǐ jù。
　　
　　 gāi shū zǒng jié liǎo qián rén de yī xué chéng jiù hé fēng fù de shí jiàn jīng yàn， jí hàn dài yǐ qián yī xué zhī dà chéng， bìng jié hé zì jǐ de lín chuáng jīng yàn， xì tǒng dì chǎn shù liǎo duō zhǒng wài gǎn jí bìng jí zá bìng de biàn zhèng lùn zhì， lǐ fǎ fāng yào jù quán， zài zhōng yī fā zhǎn shǐ shàng jù yòu huàshídài de yì yì hé chéng xiān qǐ shí de zuò yòng， duì zǔ guó yī xué de fā zhǎn zuò chū liǎo zhòng yào gòng xiàn。 jù tǐ tā shuō， tā bù jǐn wéi zhěn zhì wài gǎn jí bìng tí chū liǎo biàn zhèng gāng lǐng hé zhì liáo fāng fǎ， yě wéi zhōng yī lín chuáng gè kē tí gōng liǎo biàn zhèng lùn zhì de guī fàn， cóng 'ér diàn dìng liǎo biàn zhèng lùn zhì de jī chǔ， wéi hòu shì yī jiā fèng wéi jīng diǎn。
　　
　　《 shāng hán lùn》 jìn guǎn zhù yào shì zhǐ dǎo lín chuáng gè kē， dàn qí zhōng yì yòu bù shǎo bǎo guì de yǎng shēng xué sī xiǎng， zhè zhù yào biǎo xiàn zài yǐ xià jǐ diǎn：
　　
　　（ 1） tiān rén xiāng yìng de zhěng tǐ guān shì zhāng zhòng jǐng yǎng shēng xué de jī běn chū fā diǎn hé zhǐ dǎo sī xiǎng。 zhèng rú《 shāng hán zá bìng lùn · zì xù》“ zhuàn yòng《 sù wèn》、《 jiǔ juàn》、《 bā shí yī nán》” zhī yǔ suǒ yún， zhòng jǐng zhī xué。 shì zài jì chéng liǎo《 nèi》、《 nán》 xué shù sī xiǎng de jī chǔ zhī shàng 'ér xíng chéng de。 yīn 'ér， zài rén yǔ zì rán de guān xì wèn tí shàng， zhāng zhòng jǐng biàn zì rán dì yǐ《 nèi jīng》 tiān rén xiāng yìng de zhěng tǐ guān zuò wéi zhǐ dǎo sī xiǎng， bìng qiě zuò liǎo jìn yī bù de chǎn fā， tā céng zhǐ chū：“ fū tiān bù wǔháng， yǐ yùn wàn lèi； rén bǐng wǔ cháng， yǐ yòu wǔ zàng”（ jiàn《 shāng hán lùn · zì xù》），“ fū rén bǐng wǔ cháng， yīn fēng qì 'ér shēngzhǎng， fēng néng shēng wàn wù， yì néng hài wàn wù， rú shuǐ néng fú zhōu， yì néng fù zhōu。”（ jiàn《 jīn biǎn yào lüè fāng lùn。 zàng fǔ jīng luò xiān hòu bìng mài zhèng dì yī》） zhè xiē shēng dòng de miáo shù， jiù hěn qīng chǔ tā shuō míng， rén lèi shēng huó zài zì rán jiè， bìng zuò wéi zì rán jiè de zǔ chéng bù fēn， rén lèi zhǐ yòu shùn yìng zì rán jiè qì hòu de fā zhǎn biàn huà， cái néng dé yǐ shēng cún， bǎo chí jiàn kāng。 yóu cǐ kě jiàn， tiān rén xiāng yìng de zhěng tǐ guān shì zhòng jǐng yǎng shēng xué de jī běn chū fā diǎn hé zhǐ dǎo sī xiǎng。
　　
　　（ 2） fáng bìng、 kàng bìng zhòng shì bǎo jīn yè。
　　
　　 jīn yè zhī suǒ yǐ néng fáng bìng、 kàng bìng， shǒu xiān biǎo xiàn zài jīn yè jù yòu gù hù jī tǐ、 fáng yù bìng xié de gōng néng。 rú zhòng jǐng zài jiē shì tài yáng bìng zhuǎn rù yáng míng de jī lǐ shí， yī zài chóngshēn wáng jīn yè shì qí guān jiàn tiáo jiàn：“ tài yáng bìng ruò fā hàn， ruò xià， ruò lì xiǎo biàn， cǐ wáng jīn yè， wèi zhōng gān zào， yīn zhuǎn shǔ yáng míng。” zhèng shì qí lì。 hé yǐ wáng jīn yè huì dǎo zhì bìng zhuǎn yáng míng？ yīn wéi lǜ yè nǎi yáng míng jīng de zhù yào zhèng qì， jīn yè chōng zé yáng míng gù， xié bù kě gān； jīn yè wáng zé yáng míng xū， xié qì biàn kě qīng yì xiàn rù。
　　
　　 jīn yè zhī suǒ yǐ néng fáng bìng、 kàng bìng， qí cì biǎo xiàn zài jīn yè néng qū zhú bìng xié， xuē ruò bìng shì shàng。 rú“ yáng míng bìng， fā rè hàn chū zhě， cǐ wéi rè yuè。” zhè lǐ de rè yuè， jí yán rè xié fā yuè yú wài。 jīn yè chōng pèi， yáng qì chàng yùn zé hàn chū yuè xié， xié yuè zé bìng shùn。 gù“ yáng míng bìng， fǎ duō hàn”， ér jīn kuī zé wú hàn， xié bù dé chū， qí bìng wéi nì。 yòu rú wēn rè bìng zhōng xiǎo biàn cháng duǎn chì zhuó rè， yīn wéi rén yào tōng guò xiǎo biàn pái xié。 rè xié yī chú， xiǎo biàn jí zhuǎn qīng lì。“ xiǎo biàn lì， sè bái zhě， cǐ rè chú yě。” gù lín chuáng kě shì xiǎo biàn duàn jí xiōng。“ xiǎo biàn lì zhě， qí rén kě zhì”。 yīn xiǎo biàn bù jǐn xiǎn shì rén tǐ jīn yè xū shí qíng kuàng， ér qiě hái néng fǎn yìng qián yīn zhè tiáo qū xié tú jìng shì fǒu zhèng cháng。
　　
　　 jīn yè suǒ yǐ néng fáng bìng、 kàng bìng， hái kě tǐ xiàn zài jīn yè néng tiáozhěng yóu bìng xié suǒ zhì de gōng néng shī diào bìng xiū fù sǔn shāng。 rú tài yáng bìng fā hàn hòu， dàhànchū， wèi zhōng gān， yù dé yǐn shuǐ zhě， shàoshào yǔ yǐn zhī， lìng wèi qì hé zé yù。 zhè shì yīn wéi jīn yè dé dào liǎo bǔ chōng。 ruò jīn yè yù zhì bù xíng， qí tiáohé zuò yòng yě nán yǐ shùn lì fā huī。
　　
　　 yóu shàng kě zhī， jīn yè kàng bìng zuò yòng jí jīn yè kàng bìng sī xiǎng zài《 shāng hán lùn》 zhōng yòu chōng fēn fǎn yìng。 rén men yào xiǎng bù dé bìng huò shǎo dé bìng， bì xū zhòng shì bǎo hù tǐ nèi de jīn yè。 rú zhāng jǐng yuè shuō：“ wǔ yè chōng， zé xíng tǐ lài 'ér qiáng zhuàng。” rén ruò jīn yè bù chōng， zé jīn kū suǐ jiǎn， pí gǎo máo cuì， zàng fǔ xū ruò， jí yì wéi bìng xié suǒ hài。
　　
　　（ 3） zhòng shì yòng yǐn shí fáng bìng、 zhì bìng。
　　
　　 zhè lǐ de yǐn shí yào wù xì zhǐ jì kě shí yòng， yòu néng fáng zhì jí bìng de dòng zhí wù jí qí jiā gōng pǐn。 jù tǒng jì， zài《 shāng hán lùn》 112 fāng zhōng， yī gòng shǐ yòng yǐn shí yào wù 17 zhǒng， jì yòu dà zǎo、 shēng jiāng、 gān jiāng、 xiāng chǐ、 jīng mǐ、 cōng bái、 fēng mì、 chì xiǎo dòu、 zhū dǎn zhī、 shǔ jiāo、 wū méi、 zhū fū、 jī zǐ huáng、 jī zǐ（ qù huáng）、 yí táng、 kǔ jiǔ、 qīng jiǔ。 zhè xiē yǐn shí yào wù biàn jí 81 gè fāng jì， zhàn quán shū fāng jì zǒng shù de 72 ． 32 ％。 qí zhōng hái yòu bù shǎo chún yǐ yǐn shí yào wù mìng míng de fāng jì， rú shí zǎo tānɡ， zhū fū tānɡ děng 6 fāng， jiā shàng yào shí hé míng de fāng jì（ rú gān jiāng fù zǐ tānɡ） gòng 24 fāng， zhàn quán shū de 21． 43％。 yóu cǐ kě jiàn， zhòng jǐng duì shí liáo shì shí fēn zhòng shì de， bìng yǐ shǐ qí chéng wéi qí xué shù tǐ xì de zhòng yào zǔ chéng bù fēn。
　　
　　（ 4） shí shí kè kè zhù yì bǎo wèi qì。
　　
　　 zhòng jǐng rèn wéi， jī tǐ de gōng néng yǔ wèi qì de chōng pèi yǔ fǒu yòu zhe shí fēn mìqiè de guān xì。 zhè shì yīn wéi jī tǐ suǒ xū de yíng yǎng wù zhì yòu lài yú wèi qì de huà shēng， zhì liáo jí bìng de yào wù yě xū zhōng jiāo shòu qì qǔ zhī yǐ fā huī liáo xiào。 wèicǐ， tā bù jǐn zhòng shì pí wèi yáng qì de yī miàn， yě zhù yì dào liǎo pí wèi yīn yè de yī miàn。《 shāng hán lùn》 liù jīng bìng zhèng de zhì zé， zǒng de shuō lái， bù wài qū xié yǔ fú zhèng liǎng fāng miàn， zài jù tǐ yùn yòng shàng， shí jì bāo kuò hàn、 tù、 xià、 hé、 wēn、 qīng、 xiāo、 bǔ bā fǎ。 zhòng jǐng yú bā fǎ zhōng， jūn bù wàng“ bǎo wèi qì”， rú hàn fǎ de guì zhī tānɡ， yòng cǎo、 zǎo diào bǔ zhōng jiāo， bǎo hù wèi qì。 xià fǎ de diào wèi chéng qì tānɡ， yòng gān cǎo huǎn jí hé zhōng。 bǔ fǎ de zhì gān cǎo tānɡ， yǐ gān cǎo、 dà zǎo bǔ yì pí wèi。 kùn kǔ hán qīng rè yào yì shāng rén wèi qì， zé jiā rù jīng mǐ。 gān cǎo diào bǔ wèi qì。
　　
　　 cǐ wài， zhòng jǐng bù jǐn zhòng shì yǐ yào wù“ bǎo wèi qì”， zài fú yào fāng fǎ shàng yì qiáng diào“ bǎo wèi qì”。 rú tā zhù zhāng yào shí yí hē diǎn yù， yīn wéi yù yòu nèi chōng gǔ qì de zuò yòng， jì kě zhù wèi qì yǐ fú zhèng， yòu kě zhù yào lì yǐ qū xié。
　　
　　 hái yòu， zhòng jǐng jì chéng bìng fā zhǎn liǎo《 nèi jīng》，“ bìng rè shǎo yù， shí ròu zé fù， duō shí zé yí， cǐ qí jìn yě” zhè yī lǐ lùn， zhù zhòng jí bìng shí qī de tiáolǐ。 rú tā lì zhuān piān tǎo lùn cuó hòu láo fù wèn tí， zhǐ chū bìng yù shí，“ pí wèi qì shàng ruò”， yóu xū“ bǎo wèi qì”。
　　
　　（ 5） zhòng shì zēng qiáng jī tǐ miǎn yì lì。
　　
　　《 shāng hán lùn》 zhōng suǒ yòng yào wù fēi cháng guǎng fàn， yǐ《 shāng hán lùn》 suǒ yòng 112 fāng yǔ 93 wèi yào lái kàn， yòu fú zhèng qū xié miǎn yì zuò yòng de rénshēn、 huáng qí、 bái shù、 yún líng、 dāng guī、 gān cǎo、 dà zǎo děng yào wù de tiáo wén bù xià shàng bǎi tiáo。 zài qí suǒ zài fú zhèng qū xié yào wù zhōng， duō yòu zēng qiáng miǎn yì jī néng、 tiáolǐ zàng fǔ、 bǔ yǎng qì xuè de zuò yòng。 xiàn jǔ lì rú xià：
　　
　　 rénshēn： néng gǔ wǔ zhèng qì， zēng qiáng jī tǐ miǎn yì lì 'ér zēng qiáng kàng bìng néng lì。《 běn jīng》 yòng rénshēn de tiáo wén 68 tiáo， rú guì zhī rénshēn tānɡ yòng yú fú zhèng qū xié， zēng qiáng jī tǐ miǎn yì lì。
　　
　　 huáng qí： kě zēng qiáng bìng dú yòu shēng gān rǎo sù de néng lì， bìng néng tōng guò cù jìn xì bāo tǐ yè miǎn yì fǎn yìng， zēng qiáng tūn shì gōng néng。《 běn jīng》 yòng huáng qí tiáo wén 11 tiáo， rú huáng qí guì zhī tānɡ， jiù shì zēng qiáng jī tǐ miǎn yì lì， fú zhèng qū xié de fāng jì zhī yī。
　　
　　 gān cǎo：《 shāng hán lùn》 yòng gān cǎo 69 cì。 shí yàn zhèng míng， gān cǎo yòu kàng biàn tài fǎn yìng zuò yòng， néng yán cháng yí zhí zǔ zhì de cún huó shí jiān， duì kū cǎo gǎnjūn“ yī diàn fěn méi miǎn yì xiǎo shǔ de kàng tǐ chǎn shēng yòu yì zhì zuò yòng， gān cǎo suǒ hán de LH zuò yòng yú T xì bāo， yòu cù jìn miǎn yì zuò yòng。
　　
　　 dà zǎo：《 shāng hán lùn》 yòng dà zǎo 40 cì， yě shì zài《 běn lùn》 zhōng chū xiàn pín shuài jiào gāo de yī zhǒng yào wù， yào lǐ yán jiū qí hán dà liàng AMP yàng wù zhì， rén kǒu fú shí mò shāo xuè jiāng jí bái xì bāo nèi de CAMP hán liàng jūn míng xiǎn shàng shēng。 miǎn yì xué rèn wéi， miǎn yì fǎn yìng yǔ fènzǐ shēng wù xué zhōng de CAMP hé CGMP yòu guān， gù dà zǎo duì miǎn yì gōng néng yòu zhòng yào yǐng xiǎng。
　　
　　 zhì yú běn lùn zhōng yùn yòng jiào guǎng de qí tā yào wù rú sháo yào、 fù zǐ、 guì zhī、 bái shù、 fú líng、 mài dōng、 zhū líng děng， jūn bù tóng chéng dù dì xiǎn shì liǎo cù jìn miǎn yì， cóng 'ér qū chú xié qì。

　　《 líng shū jīng》（　　， yīng wén yì yì　　）， yòu chēng《 líng shū》、《 zhēn jīng》、《 jiǔ zhēn》， shì xiàn cún zuì zǎo de zhōng yī lǐ lùn zhù zuò， yuē chéng shū yú zhàn guó shí qī。 gòng jiǔ juàn， bā shí yī piān， yǔ《 sù wèn》 jiǔ juàn hé chēng《 huáng dì nèi jīng》， zài zhēn jiǔ xué shàng yòu de jué duì quán wēi。 míng dài mǎ shí biān《 líng shū zhù zhèng fā wēi》， shì lì shǐ shàng quán zhù《 líng shū》 de dì yī rén。
　　
　　 àn cháo gōng wǔ《 dú shū zhì》 yuē： wáng bīng wèi《 líng shū》 jí《 hàn zhì · huáng dì nèi jīng》 shí bā juàn zhī jiǔ， huò wèi hàoshìzhě yú huáng fǔ mì suǒ jí《 nèi jīng · cāng gōng lùn》 zhōng chāo chū zhī， míng wéi gǔ shū， wèi zhī shú shì。 yòu lǐ lián《 yī shǐ》 zài yuán lǚ fù《 qún jīng gǔ fāng lùn》 yuē：《 nèi jīng》，《 líng shū》， hàn、 suí、 táng zhì jiē bù lù， suí yòu《 zhēn jīng》 jiǔ juàn， táng yòu líng bǎo zhù jí《 huáng dì jiǔ líng jīng》 shí 'èr juàn 'ér yǐ。 huò wèi wáng bīng yǐ《 jiǔ líng》 gēngmíng wéi《 líng shū》， yòu wèi《 jiǔ líng》 yóu xiáng yú zhēn， gù huáng fǔ mì míng zhī wéi《 zhēn jīng》。 gǒu yī jīng 'ér 'èr míng， bù yìng《 táng zhì》 bié chū《 zhēn jīng》 shí 'èr juàn， shì《 líng shū》 bù jí《 sù wèn》 zhī gǔ， sòng、 yuán rén yǐ yán zhī yǐ。 jìn shí háng shì jùn《 dào gǔ táng jí》 yì yòu《 líng shū jīng bá》， yuē《 qī lüè》、《 hàn · yì wén zhì · huáng dì nèi jīng》 shí bā piān， huáng fǔ mì yǐ《 zhēn jīng》 jiǔ juàn、《 sù wèn》 jiǔ juàn hé shí bā piān dāng zhī。《 suí shū · jīng jí zhì》、《 zhēn jīng》 jiǔ juàn，《 huáng dì jiǔ líng》 shí 'èr juàn。 shì《 jiǔ líng》 zì《 jiǔ líng》，《 zhēn jīng》 zì《 zhēn jīng》， bù kě hé 'ér wéi yī yě。 wáng bīng yǐ《 jiǔ líng》 míng《 líng shū》， bù zhī qí hé suǒ běn。 yú guān qí wén yì qiǎn duǎn， yǔ《 sù wèn》 zhī yán bù lèi， yòu sì jí qǔ《 sù wèn》 ér pū zhāng zhī。 qí wéi wáng dà bīng suǒ wěi tuō kě zhī。 hòu rén mò yòu chuán qí shū zhě。 zhì sòng shào xīng zhōng， jǐn guān shǐ sōng nǎi yún jiā cáng jiù běn《 líng shū》 jiǔ juàn， chú yǐ jù zhuàng jīng suǒ shǔ shēn míng wài， zhǔn shǐ fǔ zhǐ huī yǐ tiáo shēn zhuǎn yùn sī xuǎn guān xiáng dìng， qí shū sòng mì shū shěng guó zǐ jiān。 shì cǐ shū zhì sòng zhōng shì 'ér shǐ chū， wèi jīng gāo bǎo héng、 lín yì děng xiào dìng yě。 qí zhōng shí 'èr jīng shuǐ yī piān， huáng dì shí wú cǐ míng， bīng tè jù shēn suǒ jiàn 'ér wàng yì dù zhī yún yún。 qí kǎo zhèng yóu wéi míng xī。 rán lǐ gǎo jīng jiū yī lǐ， ér shǐ luó tiān yì zuò《 lèi jīng》， jiān cǎi《 sù wèn》、《 líng shū》。 lǚ fù yì chēng shàn xué zhě， dāng yǔ《 sù wèn》 bìng guān qí zhǐ yì， hù xiāng fā míng。 gài qí shū suī wěi， ér qí yán zé zhuì hé gǔ jīng， jù yòu yuán běn。 pì zhī méi zé gǔ wén， zá cǎi yì shū， lián chéng piān mù， suī dǐ wǔ xià lòu， yàn tuō xiǎn rán， ér xiān wáng yí xùn， duō lài qí sōu ji yǐ yòu chuán， bù kě fèi yě。 cǐ běn qián yòu shào xīng yǐ hài shǐ sōng xù， chēng jiù běn jiǔ juàn bā shí yī piān， zēng xiū yīn shì fù yú juàn mò。 yòu mù lù shǒu tí 'áo fēng xióng zōng lì diǎn xiào zhòng kān， mò tí yuán 'èr shí sì juàn， jīn bìng wéi shí 'èr juàn。 shì cǐ běn wéi xióng shì zhòng kān suǒ bìng。 lǚ fù chēng shǐ sōng bìng shì shū wéi shí 'èr juàn， yǐ fù qí jiù， dài wù yǐ xióng běn wéi shǐ běn yú？

　　ér kē zhù zuò。 shū míng qǔ xiǎo 'ér chū shēng shí lú xìn wèi hé zhī yì。 yòu míng《 shī wū lú xìn jīng》。 èr juàn（ yī zuò sān juàn）。 tuō míng zhōu mù wáng shí“ shī wū” suǒ chuán（ yī zuò dōng hàn · wèi xùn zhuàn）。 míng dài yǐ hòu yuán shū yǐ yì， jīn zhī suǒ cún nǎi ji zì《 yǒng lè dà diǎn》 de《 sì kù quán shū》 běn yǐ fēi quán zhì。 nèi róng shǒu lùn mài fǎ， cì lùn bìng yuán、 bìng zhèng， zài cì wéi jīng xián diān zhèng zhì、 gān lì zhèng zhì jí huǒ dān zhèng zhì。 wén zì jiǎn lüè， shì xiàn cún jiào zǎo de 'ér kē zhuān shū。 xiàn yòu《 dāng guī cǎo táng yī xué cóng shū》 běn。

　　「 shāng hán lùn 」 hòu hàn zhāng jī suǒ zhe， fā míng「 nèi jīng」 ào zhǐ zhě yě。 bìng bù yǐn gǔ jīng yī yǔ， jiē chū xīn cái， lǐ wú bù gāi， fǎ wú bù bèi。 gài gǔ jīng jiē yòu fǎ wú fāng。 zì cǐ shǐ yòu fǎ yòu fāng。 qǐ wàn shì zhī fǎ chéng， chéng yī mén zhī shèng shū。 dàn shì yuǎn cán jué， duō biān cì chuán xiě zhī wù。 jīn bó jí zhū jiā zhù shì， cǎi qí jīng cuì， zhèng qí cuò？， shān qí bó zá， bǔ qí jué lòu， fā qí yú yùn， yú yǐ xíng zhī tiān xià， zé dà fǎ wēi yán， yì zhāo zhū wàn shì yǐ！

　　liù shí sì juàn wéi míng dài zhāng jǐng yuè suǒ zhù。
　　
　　 zhāng jiè bīn de yǎng shēng sī xiǎng， chú liǎo zhù yào lái yuán yú《 nèi jīng》 wài， hái jiān shōu liǎo rú、 fó、 dào jiā de sī xiǎng。 lì rú： zhāng shì zhòng shì yǎng yáng de sī xiǎng。 yī fāng miàn shì shòu《 sù wèn · shēng qì tōng tiān lùn》：“ yáng qì zhě， ruò tiān yǔ rì， shī qí suǒ zé zhé shòu 'ér bù zhāng” zhī lùn de qǐ fā； lìng yī fāng miàn yòu shòu《 zhōu yì》“ tiān zūn dì bēi” zhī shuō de yǐng xiǎng， rèn wéi yīn yǔ yáng zhè duì máo dùn zhōng， yáng shì qǐ zhù dǎo zuò yòng de yī fāng。 yòu rú tā de zhì xíng bǎo jīng sī xiǎng， yī fāng miàn shì shòu liǎo《 sù jiān · shàng gǔ tiān zhēn lùn》：“ zuì yǐ rù fáng， yǐ yù jié qí jīng， yǐ hào sàn qí zhēn。” zhī jiè de qǐ fā； lìng yī fāng miàn yòu shì shòu《 zhuāng zǐ》“ wú láo nǚ xíng， wú yáo nǚ jīng， nǎi kě yǐ cháng shēng” shuō de yǐng xiǎng， cóng 'ér tí chū liǎo yǎng shēng dāng zhì xíng、 zhì xíng dāng bǎo jīng de zhù zhāng。 zhāng shì zài《 jǐng yuè quán shū · chuán zhōng lù · yī fēi xiǎo dào jì》 zhōng hái zhǐ chū：“ xiū shēn xīn yú zhì chéng， shí rú jiā zhī zì zhì； xǐ yè zhàng yú chí jiè， chéng shì dào zhī zì yī。” zhè yě shuō míng liǎo zhāng shì de yǎng shēng xué sī xiǎng yǔ rú、 fó、 dào jiā xué shuō yòu zhe qiān sī wàn lǚ de lián xì。 gài kuò tā shuō， zhāng shì de yǎng shēng xué sī xiǎng zhù yào shì yǐ xià jǐ diǎn：
　　
　　 dì yī， yǎng shēng yào yǐ yǎng yáng wéi zhù。
　　
　　 zhāng shì tí chū：“ tiān zhī dà bǎo， zhǐ cǐ yī wán hóng rì； rén zhī dà bǎo， zhǐ cǐ yī xī zhēn yáng”。 rèn wéi yáng qì shì rén tǐ yīn yáng máo dùn zhōng de zhù dǎo fāng miàn， yuán yīn shì wàn wù zhī shēng yóu hū yáng， wàn wù zhī sǐ yì yóu hū yáng。 rén zhī shēng cháng zhuàng lǎo， jiē yóu yáng qì wéi zhī zhù， jīng xuè jīn yè zhī shēng chéng， jiē yóu yáng qì wéi zhī huà。 jī yú yáng qì wéi zhù dǎo de sī xiǎng， zhāng shì yòu zhǐ chū：“ yáng qiáng zé shòu； yáng shuāi zé yāo。” cóng 'ér tí chū yáng qì de shèng shuāi， guān xì zhe rén zhī shòu yāo de lùn diǎn。 xiàn dài shēng lǐ xué rèn wéi， jī tǐ wú shí wú kè dì jìn xíng zhe tóng huà、 yì huà de xīn chén dài xiè huó dòng， qí yī qiē guò chéng de guān jiàn dōuzài yú“ dòng” hé“ huà”。 jiǎn dān tā shuō yě yǔ yáng qì wéi zhù dǎo de rèn shí xiāng sì。 shì wù de xìng zhì， zhù yào dì shì yóu qǔ dé zhī pèi dì wèi de máo dùn de zhù yào fāng miàn suǒ guī dìng de。 shēng hé sǐ de qū bié zài yú yáng qì wéi zhù dǎo de yùn dòng xíng shì xiàng qí tā yùn dòng xíng shì zhuǎn huà， yǐ yáng qì wéi zhù dǎo， shì yǎng shēng hé lín chuáng bì xū zūn xún 'ér yòu wǎng wǎng bèi hū lüè de wèn tí。 zhāng jiè bīn zài zhè fāng miàn de xiáng jìn lùn shù， shì duì yī xué lǐ lùn de tuī jìn yǔ shēn huà。
　　
　　 dì 'èr， yǎng shēng zhù yào zài yú zhì xíng bǎo jīng。
　　
　　 zhāng jiè bīn shuō：“ wú zhī suǒ lài zhě wéi xíng 'ěr， wú xíng zé wú wú yǐ。” cóng 'ér zhǐ chū shēng mìng zhī suǒ yǐ lài zhě， shì wéi xíng tǐ。 suǒ wèi yǎng shēng， shí zhì shàng jiù shì“ zhì xíng”， jí bǎo yǎng rén zhī xíng tǐ。
　　
　　 dàn shì，“ xíng” lài jīng xuè yǐ yǎng， jīng xuè shì chǎn shēng xíng tǐ hé wéi chí xíng tǐ bù shuāi de wù zhì jī chǔ。 suǒ yǐ zhāng jiè bīn yòu shuō：“ fán yù zhì bìng zhě， bì yǐ xíng tǐ wéi zhù； yù zhì xíng zhě， bì yǐ jīng xuè wéi xiān。” zhāng shì rèn wéi zhì jīng xuè zhī fǎ yòu 'èr： yī shì 'ài xī jīng xuè， bù shǐ yòu shāng。 rú tā shuō：“ yù bù kě zòng， zòng zé jīng jié， jīng bù kě jié， jié zé zhēn sàn。 gài jīng néng shēng qì， qì néng shēng shén， yíng wèi yī shēn， mò dà hū cǐ”。 zài zhè lǐ zhāng shì jì zhǐ míng liǎo jīng zài shēng mìng huó dòng zhōng de zhòng yào xìng， yòu zhǐ chū liǎo jié yù bǎo jīng de bì yào xìng。 èr shì zī bǔ jīng xuè， shǐ zhī chōng shèng。 rú tā chuàng zhì de zuǒ guī wán gōng zài zhuàng shuǐ zhī zhù， yǐ péi yuán yīn 'ér jīng xuè zì chōng， sān yīn jiān zhì gān pí xū sǔn、 jīng xuè bù zú； dà yíng jiān zhì zhēn yīn jīng xuè kuī sǔn； dì huáng lǐ zhì nán fù jīng xuè bù zú。 yíng wèi bù chōng。 zài shàng shù péi bǔ jīng xuè de fāng jì zhōng， jiē zhòng yòng shú dì、 shān zhū yú、 gǒu qǐ。 shān yào、 tù sī zǐ、 dāng guī、 rénshēn děng yào。 zhè xiē yào wù yī bān dōuyòu bǔ yì jīng xuè、 zī yǎng zhēn yīn、 péi gù běn yuán de zuò yòng， duì yú nián lǎo tǐ xū zhī rén， yóu qí shì yí。
　　
　　 dì sān， duì rén zhī shòu yāo de tàn suǒ。
　　
　　 rén zhī shòu yāo shì rén shēng yī dà kè tí。 zhāng jiè bīn duì cǐ jìn xíng liǎo jī jí、 rèn zhēn de yán jiū hé tàn suǒ， bìng tí chū liǎo zhuó yòu chéng xiào de jiàn shí。 tā shuō：“ xiān tiān qiáng hòu zhě duō shòu， xiān tiān bó ruò zhě duō yāo； hòu tiān péi yǎng zhě shòu zhě gèng shòu， hòu tiān suǒ xuē zhě yāo zhě gèng yāo”，“ liǎng tiān jù dé qí quán zhě， qí 'ài wú yí yě”， cóng 'ér shuō míng liǎo rén zhī shòu yāo zài hěn dà chéng dù shàng qǔ jué yú rén zhī běn shēn shì fǒu zhù yì shè yǎng。 jí xiān tiān qiáng zhě shòu， xiān tiān ruò zhě yāo； hòu tiān péi yǎng zhě shòu， hòu tiān shī yǎng zhě yāo； xiān tiān qiáng zhě， hòu tiān yòu shèn zhī yǐ yǎng， zé shòu zhě gèng shòu； xiān tiān ruò zhě， hòu tiān yòu shī zhī yǐ yǎng， zé yāo zhě gèng yāo。 wèile shǐ tiān zhě zēng shòu， shòu zhě gèng shòu， zhāng jiè bīn yòu zhǐ chū：“ xiān tiān zhī qiáng zhě bù kě shì， shì zé bìng shī qí qiáng yǐ； hòu tiān zhī ruò zhě dāng zhī shèn， shèn zé rén néng shèng tiān yǐ。” shuō míng liǎo rén de zhù guān néng dòng xìng zài kàng lǎo yán nián zhōng qǐ zhe jī jí zuò yòng。 zhè zhǒng“ rén néng shèng tiān” de sī xiǎng， duì yú jiā qiáng hòu tiān péi yǎng， tí gāo rén lèi shòu mìng， jù yòu zhòng yào de zhǐ dǎo yì yì。
　　
　　 dì sì， qiáng diào“ zhōng nián xiū lǐ”。
　　
　　 zhāng shì shuō：“ rén yú zhōng nián zuǒ yòu， dāng dà wéi xiū lǐ yī fān， zé zài zhèn gēn jī， shàng yú qiáng bàn。” kě jiàn， zhāng shì shí fēn qiáng diào zhōng nián bǎo jiàn， bìng yóu zhòng zì shēn bǎo jiàn， tā tí chū：“ suǒ shuāi yóu rén， ér wǎn huí zhī dào yòu bù réng yóu rén zhě hū。” zhì yú yǎng shēng de jù tǐ zuò fǎ， zhāng shì zhòng shì yuán qì de yǎng hù， ér wèi qì de chōng shèng yòu shì yǎng hù yuán qì de xiān jué tiáo jiàn。 suǒ yǐ zhāng shì shuō：“ qiú fù zhī dào， qí dào hé jū， zài tiān zài rén， zǒng zài yuán qì。 yuán qì wú shāng， hé yú shuāi bài； yuán qì jì sǔn， guì zài fù zhī 'ér yǐ。” yòu yún：“ pí wèi wéi shuǐ gǔ zhī hǎi， dé shí tiān zhī qì yě …… rén zhī zì shēng zhì lǎo， fán xiān tiān zhī yòu bù zú zhě， dàn dé hòu tiān péi yǎng zhī lì， zé bǔ tiān zhī gōng yì kě jū qí qiáng bàn。”
　　
　　 dì wǔ， zhòng shì fáng shì bǎo jiàn yǔ yōu shēng。
　　
　　 zài《 jǐng yuè quán shū · fù rén guī》 zhōng， yú jiǎng dào fū fù zǐ sì hé jiā tíng guān xì shí， tí chū“ yīn yáng zhī dào， hé zé jù， bù hé zé lí； hé zé chéng， bù hé zé bài”，“ hé yǔ bù hé， jī yòu shí yān， shǐ néng dé zhī， quán zài wǒ yǐ” de jié lùn。 qí zhōng de shí jī jiào mǎ wáng duī chū tǔ de gǔ yī shū zhōng de“ hé nán nǚ bì yòu zé” yào wán shàn shēn kè dé duō。 jù tǐ tā shuō， tā rèn wéi fū fù xìng shēng huó zhī néng fǒu hé xié jí zǐ sì zhī yòu wú， cháng yǔ nán nǚ hé jī de chí sù、 wèi jī de qiáng ruò、 huì jī de yuǎn jìn、 shēng jī de yíng xū、 qì jī de láo yì、 qíng jī de huái bào hé yáng jī de liǎng huǒ yòu guān， yǔ nǚ fāng dòng jī de hé bì、 shí jī de tóng zhì xiāng lián xì； qiě yì yǔ nán fāng shī jī de yīn chǎn duō suǒ yǐng xiǎng。 yóu cǐ kě jiàn， fū fù de xìng hé xié yǔ fǒu yǔ nán nǚ shuāng fāng de tǐ zhì、 qíng yù、 dòng zuò、 shēng huó mìqiè xiāng guān（ shí jī zhōng zhàn yòu qī jī）， ér bù néng duàn rán dì jiāng liǎng xìng shēng huó de shī diào huò wú yùn yù guī jiù yú nán huò nǚ de mǒu yī fāng。
　　
　　 zhāng jǐng yuè yǐ zhōng yī de zàng xiàng xíng zhì lǐ lùn wéi zhǐ dǎo， jìn 'ér zǒng jié liǎo cóng yōu shēng xué guān diǎn chū fā de zé 'ǒu biāo zhǔn。 rú tā zài《 fù rén guī · jī zhǐ》 zhōng tí chū：“ fán chún duǎn zuǐ xiǎo zhě bù kān， cǐ zǐ chù zhī bù wèi yě； ěr xiǎo lún bó zhě bù kān， cǐ shèn qì zhī wài hòu yě； shēng xì 'ér bù zhèn zhě bù kān， xíng tǐ bó ruò zhě bù kān， cǐ cáng xù zhī gōng chéng yě； yǐn shí xiān xì zhě bù kān， cǐ cāng kù xuè hǎi zhī yuán yě； fā jiāo chǐ huò zhě bù kān， gān kuī xuè 'ér shèn kuī jīng yě； jīng lù tún xuē zhě bù kān， cáng bù cáng 'ér hòu wú hòu yě； yán sè jiāo yàn zhě bù kān， yǔ qí huá zhě qù qí huá yě； ròu féi shèng gǔ zhě bù kān， zǐ gōng 'ài 'ér shèn qì chǔ yě； niǎonuó róu cuì、 jīn bù shù gǔ zhě bù kān， yáng bù shèng yīn bì duō gān pí zhī zhì nì yě； mài jiàn jǐn shù xián sè zhě bù kān， bì zhēn yīn kuī ruò jīng hòu bù diào 'ér shēng qì yǎo rán zhě yě。” zài tǎo lùn yǐng xiǎng yōu shēng de yǐn shí fāng miàn， gǔ rén duō yòu yí jì děng qīng guī jiè lǜ， ér zhāng jǐng yuè zé zhuózhòng zhǐ chū：“ fán yǐn shí zhī lèi， zé rén zhī zàng qì gè yòu suǒ yí， sì bù bì guò wéi jūn zhí， wéi jiǔ duō zhě wéi bù yí。” yóu cǐ kě jiàn， guān yú rèn shēn yǐn shí yí jì， zhāng jǐng yuè tōng guò shí jì guān chá tí chū liǎo yǔ qián rén bù tóng de liǎng gè lùn diǎn： qí yī shì yǐn shí gè zì yú yòu guān zàng qì de chōng shèng， gù jìn shí bù bì guò yú jūn zhí； qí 'èr shì jì jiǔ， yīn wéi tā rèn wéi“ jiǔ xìng yín rè， fēi wéi luàn xìng， bìng qiě luàn jīng…… jīng bù chōng shí， zé tāi yuán bù gù”。
　　
　　 dì liù， tí chū shēn xīn guān xì lǐ lùn。
　　
　　 zhāng jǐng yuè fēi cháng zhòng shì shēn xīn guān xì de yán jiū， tí chū liǎo yī xì liè jīng bì de jiàn jiě， dà tǐ shàng kě yǐ gài kuò wéi： shén míng yuán qì lùn， shén míng chū yú yīn yáng lùn， xīn zhù shén míng lùn， shén xíng tǒng yī lùn hé gè xìng xiān tiān bǐng fù lùn。 rú tā rèn wéi， jīng shén cóng běn zhì shàng shuō shì yuán qì。 tā shuō：“ fū shén qì zhě yuán qì yě， yuán qì wán gù， yóu jīng shén chāng shèng。” jiān jué fǎn duì bǎ jīng shén xiàn xiàng shén mì huà， wéi lǐ jiě qī qíng sǔn shāng hé tā de fā bìng jī zhì diàn dìng liǎo lǐ lùn jī chǔ。 zài shēn xīn guān jìshàng， zhāng shì jiān jué fǎn duì xīn shēn 'èr yuán lùn， zhù zhāng xíng shén tǒng yī shuō， shén lí bù kāi xíng， shén shì xíng de zuò yòng，“ shén zì xíng shēng”， shén zhī pèi zhe xíng， shī qù liǎo shén， xíng jiù sàng shī liǎo cún zài de yì yì。 zhāng shì hái bǎ qī qíng sǔn shāng yǔ jí bìng de guān xì kàn zuò shuāng xiàng xìng yǐng xiǎng， yìng wéi yīn guǒ guān xì。 qī qíng sǔn shāng kě yǐ zhì bìng， jí bìng yě kě yǐ dǎo zhì qī qíng sǔn shāng。 lì rú jīng jiù yòu 'èr zhèng，“ yòu yīn bìng 'ér jīng zhě， yòu yīn jīng 'ér bìng zhě”。 jīng shén biàn huà shì jù tǐ tiáo jiàn bù tóng， yòu shí kàn zuò jí bìng yǐn qǐ de zhèng zhuàng， yòu shí yòu kàn zuò zào chéng jí bìng de yuán yīn。 cóng dòng tài biàn huà guò chéng zhōng kǎo lǜ 'èr zhě de xiāng hù zuò yòng， zhè jiù kǎo lǜ dào shēn xīn guān xì de fù zá xìng， wéi fēn xī jīng shén yīn sù biàn huà de shí zhì diàn dìng liǎo fāng fǎ lùn jī chǔ。
　　
　　 cǐ wài， zhāng shì gēn jù dāng shí de shè huì tè diǎn tí chū， bù liáng shì hǎo de xíng chéng hé gōng míng lì lù de zhuī zhú shì yǐn qǐ qíng gǎn zhèn dòng de zhù yào yīn sù。 lì rú yòu rén duì jiǔ“ dān 'ér bù jié”， yòu rén“ qíng huái yù jié， huò xiāng sī zhī shī xīn， huò yù jié zhī jìn bìng”， duì yú qī qíng sǔn shāng， tā rèn wéi bù néng“ quán shì yào 'ěr”，“ yóu dāng yǐ chí xīn wéi xiān”。 zài zhè yī sī xiǎng zhǐ dǎo xià， zhāng shì fēi cháng zhòng shì xīn lǐ zhì liáo de zuò yòng jí xīn lǐ jiàn kāng zài yù fáng zhōng de zuò yòng。 tā qiáng diào yǎng shén shì yù fáng jí bìng de shǒu yào huán jié， zài jù tǐ de yǎng shén fāng fǎ shàng， zhù zhāng yào shàn yú zì wǒ tiáojié， xíng dòng zhōng jié， ér bù kě shǐ zhī guò， fàng zòng qíng yù。
　　
　　 yóu shàng kě zhī， zhāng jiè bīn de yǎng shēng sī xiǎng shì hěn fēng fù de， jiū qí yuán yīn， jiē yuán yú zhāng shì duì yú zǔ guó yī xué lǐ lùn de bó dà jīng shēn hé duì yú lín chuáng shí jiàn de shēn hòu gōng dǐ， yǐ jí duì yú zhōng yī yǎng shēng xué lǐ lùn de jī jí tàn suǒ。 cǐ wài， zhāng jiè bīn jìn lì yùn yòng duō xué kē zhī shí yú yī xué yán jiū， míng què dì tí chū liǎo xiān jìn de zhé xué sī xiǎng zhǐ dǎo de bì yào xìng， rú《 jǐng yuè quán shū》 kāi zōng míng yì dì yī yǔ biàn shì“ wàn shì bù néng wài hū lǐ， ér yī zhī yú lǐ wéi yóu qiē”。 wǔ shí suì nà nián， zhuān zuò《 yī yì yì》 xiáng lùn liǎo xī xué duì yī xué de zhǐ dǎo yì yì， jiè shào liǎo zì jǐ jiāng lùn zhé lǐ de《 yì》 yǔ yī xué jié hé de tǐ huì。