chūn qiū zhàn guó shí qī， fēng yún jì huì， jì chū xiàn liǎo yī xiē suǒ wèi de “ luàn chén zéi zǐ ”， yě dàn shēng liǎo zhū duō yǐng xiǎng shēn yuǎn de wén huà jù rén， zhuāng zǐ nǎi qí zhōng zhī yī。 zuò wéi zhàn guó shí qī sī xiǎng wén huà lǐng yù nèi de yī kē cuǐ càn de jù xīng， zhuāng zǐ jí qí suǒ zhù《 zhuāng zǐ》 zài zhōng guó sī xiǎng wén huà shǐ shàng zhàn yòu zhòng yào de dì wèi， yīn cǐ yī zhí shì xué shù jiè guān zhù de duì xiàng。
　　《 zhuāng zǐ》 yī shū yóu rú yī hóng chí shuǐ， kě gōng zhòng duō de xué zhě hé《 zhuāng zǐ》 zhuī suí zhě chàng yóu yú qí jiān。《 zhuāng zǐ》 yī shū tóng xiān qín zhū zǐ bǎi jiā zuò pǐn yī yàng， bù shì zhuāng zǐ yī rén suǒ zuò， ér shì zhuāng zǐ xué pài zhù zuò zǒng jí， qí zhōng yòu de chū zì zhuāng zǐ shǒu bǐ， yòu de shì qí dì zǐ gēn jù zhuāng zǐ de rì cháng tán huà zhěng lǐ 'ér chéng， hái yòu de shì zhuāng zǐ de hòu xué suǒ zhuàn xiě。
　　《 zhuāng zǐ》 yī shū yǐ qí guài dàn shén yì de rén wù xíng xiàng、 biàn huàn mò cè de gù shì qíng jié、 zì sì wāng yáng de xíng wén fēng gé hé hún rán tiān chéng de yì shù jìng jiè， yíng dé liǎo wú shù wén rén yǎ shì de jiāo kǒu chēng zàn， kě yǐ shuō，《 zhuāng zǐ》 shì zhōng guó gǔ dài làng màn zhù yì wén xué de jié chū dài biǎo。
　　《 zhuāng zǐ》 shì jì《 lǎo zǐ》 zhī hòu tǐ xiàn dào jiā xué shuō de yī bù jí qí zhòng yào de zuò pǐn。 xiàn jīn tōng xíng de《 zhuāng zǐ》 yī shū， shì jìn dài guō xiàng de zhù běn， fēn wéi“ nèi piān”、“ wài piān”、“ zá piān” sān bù fēn。 qí zhōng“ nèi piān” qī piān，“ wài piān” jiǔ piān，“ zá piān” bā piān， gòng sān shí sān piān。 cóng sī xiǎng nèi róng hé wén zhāng fēng gé děng fāng miàn lái kàn，“ nèi piān” zhù yào shì zhuāng zǐ běn rén zhī zuò， ér“ wài piān” hé“ zá piān” zé duō chū zì zhuāng zhōu dì zǐ huò qí hòu xué zhī shǒu。

　　liè zǐ zhù zuò wéi《 liè zǐ》（ bāo kuò tā de dì zǐ cān jiā biān xiě）， yòu jiù běn 'èr shí piān， xī hàn liú xiàng、 liú xīn fù zǐ qù qí chóngfù， cún zhě bā piān，《 hàn shū . juàn sān shí . yì wén zhì dì shí》 yòu“ liú xiàng shuō ...... liè zǐ bā piān。 míng yǔ kòu， xiān zhuāng zǐ， zhuāng zǐ chēng zhī” jù， yīnggāi shì liú xiàng、 liú xīn fù zǐ， huò tóng shí dài qí tā rén zhěng lǐ de bā piān。 dàn bù zhī hé shí yǐ yì shī。
　　
　　 jīn běn《 liè zǐ》 bǎn běn bù xià jǐ shí zhǒng， shū qián dà duō cún yòu liú xiàng suǒ zhuàn de《 xù》 huò zhāng zhàn（ dōng jìn shí rén） suǒ zuò de《 xù》， gè bǎn běn nèi róng xiāngchà bù yuǎn， yòu dà liàng yù yán、 mín jiān gù shì、 shén huà chuán shuō děng， shū zhōng zhǐ yì dà zhì guī tóng yú lǎo、 zhuāng。 jīn rén yáng bó jùn xiān shēng de《 liè zǐ jí shì》， zhēng yǐn liǎo lì dài zhù yào zhù shū， yòu fù lù liǎo《 zhāng zhàn shì jì ji lüè》 jí liú xiàng、 zhāng zhàn lú zhòng xuán、 chén jǐng yuán děng de xù wén， hé liǔ zōng yuán、 zhū xī、 gāo sì sūn、 yè dà qìng、 chén sān lì、 liáng qǐ chāo、 mǎ xù lún、 wǔ yì nèi xióng、 yáng bó jùn děng de kǎo xiào biàn wěi wén zì。
　　
　　 míng zhǐ huī rèn wéi liè zǐ chéng shū dà tǐ jīng lì sān gè jiē duàn： 1、 liè zǐ shāo hòu， mén rén jù qí huó dòng yǔ yán lùn biān zhuàn 'ér chéng， bù zhǐ bā piān。 2、 hàn rén zài cǐ jī chǔ shàng bǔ chōng zhěng lǐ， ér chéng《 hàn shū . yì wén zhì》 shàng zhù lù de bā piān zhī shù。 3、 zhāng zhàn jù qí xiān rén cáng shū， jí zài zhàn luàn hòu shōu jí dào cán juàn，“ cān xiào yòu wú， shǐ dé wán bèi”。 bìng yǐ zhào《 hàn shū . yì wén zhì》 suǒ jì bā piān， biān zhuàn chéng jīn běn《 liè zǐ》。 yóu yú zài biān zhuàn guò chéng zhōng， wéi shū tōng wén zì， lián zhuì piān zhāng， bì rán jiā jìn zhāng zhàn běn rén de yī xiē sī xiǎng yǔ tā biān de yī xiē nèi róng， suǒ yǐ， jīn běn《 liè zǐ》 zá jìn yī xiē wèi jìn rén de sī xiǎng nèi róng、 yǔ yán wén zì shì kě yǐ lǐ jiě de。 lì sān shí 'ér chéng shū de《 liè zǐ》， zá jiù nán miǎn liǎo， shuō jiàn zhāng qīng huá xiān shēng《 dào jīng jīng huá . liè zǐ . qián yán》。

　　wén zǐ zuǎn yì shí 'èr juàn（ yǒng lè dà diǎn běn）
　　
　　 yuán dù dào jiān zhuàn。 dào jiān zì nán gǔ， dāng tú rén。 wǔ kāng jì chóu shān shēng yuán guān dào shì yě。 qí shǐ mò wú kǎo。 shì shū zhū jiā shū mù yì hǎn zhù yú lù， wéi kǎo móu yǎn《 líng yáng jí》 yòu wéi dào jiān suǒ zuò xù。 yòu bié yòu jì chóu zhēn shuài lù xù， chēng tóng wēi xiān shēng cháng zhù shēng yuán guān xí， dé shòu gōng xī zhī bǎo hàn， zhì jīn suì mǒu jiá dào jiān shí lái。 shàng jù zǔ jūn shí 'èr huà， rán cái bǎi nián yún yún。 àn zì gāo zōng nèi chán jū dé shòu gōng shí， xià zhì jǐng dìng rén xū， zhèng yī bǎi nián， zé dào jiān dāng wéi lǐ zōng shí rén， ér lǐ dào chún《 jiǔ hé jí》 xù nǎi dào jiān suǒ zuò， tí dà dé bǐng wǔ， zé rù yuán jiǔ yǐ。《 wén zǐ》 yī shū， zì běi wèi yǐ lái， yòu lǐ xiān、 xú líng fǔ、 zhū yuán sān jiā zhù， wéi líng fǔ zhù jǐn cún， yì dà bàn jué yì。 dào jiān yīn suǒ jū jì chóu shān yòu wén zǐ gù jì， yīn zhù qí shū。 fán zì wéi shuō zhě tí yuē zuǎn yì， qí yú póu ji zhòng jiě， dàn zǒng biāo yuē jiù shuō， bù zhù xìng míng， pō xián lüè měi。 rán dù yù《 zuǒzhuàn jí jiě》 xiān yòu cǐ lì， zhū zǐ zhù sì shū yǐ yòng zhī， yì wú zé yú dào jiān yě。 zì yuán yǐ lái， chuán běn pō xī， dú《 yǒng lè dà diǎn》 shàng zài qí wén。 qí jīng chéng、 fú yán、 shàng dé、 xià dé、 wēi míng、 zì rán、 shàng yì qī piān， shǒu wěi wán bèi， wéi dào yuán、 jiǔ shǒu、 dào dé、 shàng rén、 shàng lǐ wǔ piān， yuán běn shī zài。 huò xiū《 yǒng lè dà diǎn》 zhī shí yǐ sàn yì bù wán yú？ jīn jiǎn xiào yuán mù cì dì， pái lù chéng zhì， suǒ jué zhī wǔ piān， yì réng zài qí yuán wén。 lí wéi shí yòu 'èr juàn， réng fú suí、 táng zhì《 wén zǐ》 jiù shù。 shū zhōng zì jù yǔ shì chuán míng dài dào qián táng kān běn duō suǒ tóng yì， qí jiān wén yì liǎng tōng zhě bù kě shèng jǔ。 qí xiǎn rán 'é tuō zhě， rú fú yán piān qiú wéi 'ér níng， qiú wéi 'ér zhì jù， míng kān běn zuò wú wéi， yǔ shàng xià wén yì quán fǎn； yòu zhī yán bù zhī shàng yě， bù zhī yán zhī bìng yě sì jù， míng kān běn wú yán zì， yú yì nán tōng； yòu shí zhī qù bù kě zhuī 'ér yuán yě jù， míng kān běn zhuī zì zuò zú； yòu nèi zài yǐ zhě dé jù， míng kān běn nèi zì zuò zé； yòu fū qì zhě kě yǐ dào 'ér zhì yě jù， míng kān běn fū zì zuò 'èr； yòu wēi míng piān shèng rén jiàn fú yú zhòng guān zhī nèi jù， míng kān běn jiàn zì zuò xiān； yòu wēi yán piān qí jì táo wáng jù， míng kān běn táo wáng zuò tiān cháng； jūn 'é wù bù kě jiě。 dāng yǐ cǐ běn wéi zhèng。 yòu fú yán piān gù néng yǐ zhòng bù shèng chéng dà shèng zhě， wéi shèng zhě néng zhī 'èr jù， míng kān běn tuō xià yī jù； yòu néng chéng wáng zhě bì dé shèng zhě yě jù， míng kān běn tuō dé zì； yòu shàng yì piān gù tiān xià kě yī yě jù， míng kān běn yī zì xià yǎn rén zì； cǐ lèi shèn duō， jiē kě yǐ zhèng chuán kè zhī wù。 gài dào jiān shēng dāng sòng jì， yóu jiàn zhū jiā shàn běn， gù suǒ zài yuán wén， jiē kě zhèng hòu lái 'é wù， bù dàn zhù wén míng chàng， zú yǐ xuān tōng yí zhì yě。
　　
　　---- chū《 sì kù zǒng mù tí yào》

　　《 yīn fú jīng》， quán chēng《 huáng dì yīn fú jīng》 huò《 xuān yuán huáng dì yīn fú jīng》， yě chēng《 huáng dì tiān jī jīng》， zǒng gòng zhǐ yòu 300 duō zì， zuò zhě wú fǎ kǎo zhèng。 jù shuō《 yīn fú jīng》 shì táng cháo zhù míng dào shì lǐ quán zài hé nán shěng jìng nèi de luò yáng sōng shān shǎo shì hǔ kǒu yán shí bì zhōng fā xiàn de， cǐ hòu cái chuán chāo liú xíng yú shì。 gēn jù lǐ quán duì běn jīng diǎn de jiě shì zhù zuò《 huáng dì yīn fú jīng shū》， kě yǐ bǎ tā de nèi róng gài kuò wéi liǎng gè bù fēn： shǒu xiān jiǎng shù guān chá zì rán jiè jí qí fā zhǎn biàn huà de kè guān guī lǜ， suǒ yǐ， tiān xìng yùn xíng wéi zì rán guī lǜ， rén xīn zé shùn yìng zì rán guī lǜ； qí cì chǎn míng liǎo tiān、 dì、 rén shēng shā de biàn huà qíng kuàng， rén de shēng shā zhī qì de hé shōu， yìng yǔ zì rán tóng bù， cái néng bǎ wò hǎo shì wù chéng gōng de jī yù。 rán hòu， chǎn míng rén hòu tiān bǐng xìng qiǎo zhuō de shēng chéng hé 'ěr mù kǒu bí de zhèng què yùn yòng， zhù yào xiào fǎ zì rán wǔháng xiāng shēng yuán zé， xiū liàn zì shēn。

　　《 dòng líng zhēn jīng》 jí《 gēng sāng zǐ》， huò chēng《 kàng cāng zǐ》《 kàng sāng zǐ》。 táng xuán zōng yú tiān bǎo yuán nián（ 742） zhào fēng gēng sāng zǐ wéi dòng líng zhēn rén， zūn《 gēng sāng zǐ》 yī shū wéi《 dòng líng zhēn jīng》。 dào jiào fèng wéi“ sì zǐ” zhēn jīng zhī yī。
　　
　　 guān yú gēng sāng zǐ qí rén，《 zhuāng zǐ · gēng sāng chǔ》 chēng gēng sāng zǐ， wéi lǎo dān zhī dì zǐ，“ piān dé lǎo dān zhī dào”。《 lì shì zhēn xiān tǐ dào tōng jiàn》 juàn sì wèi： gēng sāng zǐ， chén rén， dé lǎo jūn zhī dào， néng yǐ 'ěr shì 'ér mù tīng。 jū wèi lěi zhī shān， qí chén qù zhī， qí qiè yuǎn zhī， jū sān nián， wèi lěi dà ráng。 hòu yóu wú， yǐn pí líng yú fēng， dào chéng xiān qù。
　　
　　《 kàng sāng zǐ》 yī shū，《 hàn shū · yì wén zhì》《 suí shū · jīng jí zhì》 jiē bù zài。《 xīn táng shū · yì wén zhì》 zhù lù wáng shì yuán《 kàng sāng zǐ》 èr juàn， zhù yún： tiān bǎo yuán nián zhào fēng sì zǐ zhēn jīng， qiú《 kàng sāng zǐ》 bù huò， xiāng yáng chù shì wáng shì yuán wèi：“《 zhuāng zǐ》 zuò ‘ gēng sāng zǐ ’， tài shǐ gōng、 liè zǐ zuò‘ kàng cāng zǐ’ qí shí yī yě”。 yīn yǐ《 zhuāng zǐ · gēng sāng chǔ》 piān wéi jī chǔ， qǔ zhū zǐ wén yì xiāng lèi zhě biān zào 'ér chéng。《 sì kù quán shū zǒng mù tí yào》 zhǐ chū，“ rán shì yuán yì wén shì， gù qí shū suī zá piāo《 lǎo zǐ》《 zhuāng zǐ》《 liè zǐ》《 wén zǐ》《 shāng jūn shū》《 lǚ shì chūn qiū》、 liú xiàng《 shuō yuàn》《 xīn xù》 zhī cí， ér lián luò guàn tōng， yì shū mén mén yòu lǐ zhì， fēi tā wěi shū zhī bǐ， qí duō zuò gǔ wén qí zì， yǔ wèi yuán sōng yuán bāo（ jīng） xiāng lèi。”
　　
　　《 kàng sāng zǐ》 quán shū， yǐ lùn dào wéi zhōng xīn， fēn wéi《 quán dào》《 yòng dào》《 zhèng dào》《 jūn dào》《 chén dào》《 xián dào》《 xùn dào》《 nóng dào》《 bīng dào》 jiǔ piān。 duō fāng fā huī lǎo zǐ sī xiǎng。《 quán dào》 piān lùn yǎng xìng quán shén zhī dào， yuē：“ wù yě zhě， suǒ yǐ yǎng xìng yě。 jīn shì zhī huò zhě， duō yǐ xìng yǎng wù， zé bù zhī qīng zhòng yě。 shì gù shèng rén zhī yú shēng yě， zī wèi yě， lì yú xìng zé qǔ zhī， hài yú xìng zé juān zhī， cǐ quán xìng zhī dào yě。” yòu chēng“ gù shèng rén zhī zhì wàn wù yě， quán qí tiān yě， tiān quán zé shén quán yǐ。 shén quán zhī rén， bù lǜ 'ér tōng， bù móu 'ér dāng， jīng zhào wú wài， zhì níng yǔ zhòu， dé ruò tiān dì， rán shàng wéi tiān zǐ 'ér bù jiāo， xià wéi pǐ fū 'ér bù hūn， cǐ zhī wéi quán dào zhī rén”。《 yòng dào》 piān chēng gāo shì zhī dào wéi“ yànqì gǔ shén， zǎi sī sǔn lǜ， chāo yáo qīng jǔ， rì jīng liàn xiān。” chēng rén zhù zhī dào wéi“ qīng xīn shěng niàn， chá yàn jìn xí， wù qiú cái liáng， yǐ 'ān bǎi xìng”。《 zhèng dào》 piān wèi：“ zhèng fán kē zé rén jiān wěi， zhèng shěng yī zé rén chún pǔ。” jiē yǔ《 lǎo zǐ》 zhī zhǐ xiāng hé， gù wéi dào jiào yī bìng chóng fèng。 zhù běn yòu hé càn zhù sān juàn， shōu zài《 zhèng tǒng dàozàng》。

　　jīn jiàn zhī《 guān yǐn zǐ》， nǎi shì táng sòng jiànrén tuō míng zhī zuò， xì wěi shū。 tā de sī xiǎng piàn duàn， bǎo liú zài《 lǚ shì chūn qiū》、《 zhuāng zǐ》 zhōng， qí zhù yào sī xiǎng： tí chū liǎo“ cháng wú”“ cháng yòu”， jiāng“ tài yī”（ jiù shì lǎo zǐ suǒ shuō de dào） zuò wéi wàn wù de gēn běn； yǐ rú ruò qiān xià zuò wéi wài zài de xíng wéi zhǔn zé， nèi xīn kōng líng xū jìng， yǔ wàn wù hé xié xiāng chù； shùn yìng zì rán，， yīn shì lì dǎo， jìng chù píng jìng bù zá； bù wéi rén xiān， yǔ lǎo zǐ“ bù gǎn wéi tiān xià xiān” xiāng sì。

　　《 tài xuán jīng》， hàn yáng xióng zhuàn， yě chēng《 yáng zǐ tài xuán jīng》， qí shū mó fǎng《 zhōu yì》， yǐ tiān dì rén sān cái wéi běn， zhù zhòng chǎn fā yǔ zhòu shēng chéng、 tiān dì yùn xíng jí rén shì biàn huà zhī zhé lǐ， jù yòu biàn zhèng fǎ yīn sù。 gāi shū duì dōng hàn yǐ lái tiān wén xiàng shù xué fā zhǎn yǐng xiǎng shèn dà， dàn qí wén cí jiān shēn huì sè， gù lì dài xué zhě wéi zhī zhù shì xùn gǔ zhě pō duō。
　　 zài lǐ bái de shī zuò《 xiá kè xíng》 zhōng， mò yòu“ bái shǒu tài xuán jīng” zhī jù。
　　 jīn yōng wǔ xiá xiǎo shuō《 xiá kè xíng》 zhōng， xiá kè dǎo yòu 'èr shí sì gè shí shì， měi gè shí shì nèi jūn yòu shí bì， shí bì shàng jìzǎi yòu 'èr shí sì gè tú pǔ， nèi cáng jué shì wǔ xué。 dāng zhōng dì 'èr shí sì gè shí bì yǐ tài xuán jīng wéi zhù zhǐ， qí shàng kè yòu nèi gōng tú pǔ。 xiá kè dǎo lóng dǎo zhù、 mù dǎo zhù yǐ wéi tú pǔ nǎi kē dǒu wén， wèicǐ hào jìn xīn xuè。 zuì zhōng yóu mù bù shí dīng de shí pò tiān pò jiě， yīn 'ér liàn chéng shén gōng。
　　 xiá kè yī dào， shì zhōng guó wén huà zì yuǎn gǔ yí liú xià lái de bǎo guì de wén huà jī yīn。 zhè gè wén huà jī yīn de zuò yòng shì， duì yú tǐ zhì de qiáng quán bǎo chí yī zhǒng gè rén de tiǎo zhàn， wú lùn shì zhēn zhèng wǔ lì shàng de， hái shì sī xiǎng shàng de， shǐ dé tǐ zhì de qiáng quán wú fǎ kòng zhì yī qiē， shǐ dé zhè gè wén huà bù huì wán quán sàng shī huó lì。 dào liǎo sòng dài zhī hòu， zài cháng qī de wáng quán de yā zhì xià， zhè gè jī yīn yǐ jīng zài hěn dà chéng dù shàng xiū mián liǎo； ér dào liǎo jìn dài， gèng shì yòu lái liǎo qiáng shì de xī fāng wén míng de yā zhì， zhōng guó rén chī fàn、 chuān yī、 yī jǔ shǒu、 yī tóu zú、 yī dòng niàn， dū biàn dé yào xiǎng yī xiǎng shì fǒu fú hé xī fāng rén de guī fàn， shì fǒu yòu“ shēn shì fēng dù”。 yīn cǐ， xiá kè yī dào de wén huà jī yīn zài xiàn dài zhōng guó yě shì lí sǐ bù yuǎn liǎo。 xiàn jīn de zhōng guó rén hái shì fēi cháng xǐ huān wǔ xiá xiǎo shuō hé wǔ xiá diàn yǐng， dàn rú guǒ nǐ zhēn zǎi xì xiǎng xiǎng wǔ xiá xiǎo shuō hé wǔ xiá diàn yǐng lǐ de xiá kè， nǐ huì fā jué nà dū zhǐ bù guò shì yī xiē kě 'ài de xiǎo nán rén hé xiǎo nǚ rén。 zuò wéi xiāo xián， kě 'ài gù rán shì kě 'ài， dàn yǔ lǐ bái shī zhōng de nà zhǒng háo xiá jìng jiè què gēn běn bù néng xiāng tí bìng lùn。 chéng píng shì jiè， yī qiēdōu yǐ jīng yóu bié rén 'ān pái hǎo liǎo， guǎn lǐ hǎo liǎo， zì jǐ xiāo xián jiù gòu liǎo； dàn rú guǒ wǒ zài qián miàn suǒ shuō de xīn de jí quán shì jiè guǒ zhēn jiàng lín， wǒ men kǒng pà jiù gèng xū yào huàn xǐng yuǎn gǔ de jī yīn liǎo：“ shí bù shā yī rén， qiān lǐ bù liú xíng。 shì liǎo fú yī qù， shēn cáng shēn yǔ míng。”“ xiá kè xíng”， jiù suàn shì mǒu yī zhǒng“ yǎn huā 'ěr rè hòu” de mèng huà bā！

　　《 qīng jìng jīng》， quán chēng《 tài shàng lǎo jūn shuō cháng qīng jìng jīng》。 yī juàn。 zuò zhě bù xiáng。 dào jiào chēng lǎo jūn xī yóu guī tái zhī shí， wéi xī wáng mǔ shuō cháng qīng jìng jīng。 ① hòu jīng xiān rén zhuǎn chuán， wéi gé xuán suǒ dé， bǐ lù 'ér chuán zhī yú shì。 jí gé xuán yuē：“ wú xī shòu zhī yú dōng huá dì jūn， dōng huá dì jūn shòu zhī yú jīn jué dì jūn， jīn jué dì jūn shòu zhī yú xī wáng mǔ。 xī wáng mǔ jiē kǒu kǒu xiāng chuán， bù jì wén zì， wú jīn yú shì shū 'ér lù zhī。” yīn 'ér《 qīng jìng jīng》 bèi rèn wéi shì sān guó shí gé xuán yǐ tuō zhī zuò。 què fǒu， dài kǎo。
　　
　　《 qīng jìng jīng》 jǐn sì bǎi líng yī zì。 piān fú suī duǎn， nèi róng què hěn fēng fù， shì dào jiào liàn yǎng shù zhòng yào zī liào zhī yī。 tā shǒu xiān chǎn shì wú xíng、 wú qíng、 wú míng de dà dào， jù yòu shēng yù tiān dì， yùn xíng rì yuè， zhǎngyǎng wàn wù de gōng néng； ér dào yòu qīng、 zhuó、 dòng、 jìng，“ qīng zhě zhuó zhī yuán， jìng zhě dòng zhī jī”， qīng、 jìng shì zhuó、 dòng de gēn yuán。 yīn cǐ，“ rén néng cháng qīng jìng， tiān dì xī jiē guī。” jiē zhe shuō míng， rén shén yào cháng qīng jìng， bì xū qiǎn yù chéng xīn， qù diào yī qiē tān qiú、 wàng xiǎng yǔ fán nǎo， shí xiàn“ nèi guān qí xīn， xīn wú qí xīn； wài guān qí xíng， xíng wú qí xíng； yuǎn guān qí wù， wù wú qí wù， sān zhě jì wù， wéi jiàn yú kōng” de cháng jì zhēn jìng jìng jiè。 zuì hòu zhǐ chū，“ rú cǐ qīng jìng， jiàn rù zhēn dào， jì rù zhēn dào， míng wéi dé dào”。 suǒ yǐ《 qīng jìng jīng》， shì jiào rén qiǎn yù rù jìng de xiū liàn yào lǐng， shì dào mén rì cháng fěng sòng xiū chí de zhòng yào gōng kè zhī yī。 dào jiào tú rèn wéi：“ cháng qīng jìng shè jiào， dǎo sú fǔ zhèng， fú zōng wù huà， mín yǐ guī gēn， shǐ hán zhēn 'ér bào yī， tǐ qià xuán yuán， liàn shén hé dào， yǔ huà fēi xiān， bùwèi guāi miù …… nǎi zhì qiān zhēn wàn shèng xián bù chū yú cǐ yǐ。” ②《 qīng jìng jīng》 yòu dù guāng tíng、 wáng dào yuān、 hóu shàn yuān、 wáng yuán huī、 bái yù chán、 wú míng shì、 lǐ dào chún yǐ jí mò rán zǐ děng duō zhǒng zhù běn， jūn shōu rù《 zhèng tǒng dàozàng》。

　　（ shùn zhì shí 'èr nián） bā yuè， wáng fū zhī zhuàn wán《 lǎo zǐ yǎn》。 tā bìng qì liǎo guò qù zhù shì《 lǎo zǐ》 zhě de chén yán， cǎi qǔ“ rù qí lěi， xí qí zī， bào qí shì， ér jiàn qí xiá” de fāng fǎ yán jiū《 lǎo zǐ》， jì duì qí zhōng de“ dào” zài“ wù” xiān、“ yòu” shēng yú“ wú” de wéi xīn lùn hé bǎ máo dùn zhuǎn huà kàn zuò shì xún huán wǎng fù de xíng 'ér shàng xué guān diǎn jìn xíng liǎo shēn kè de pī pàn， yòu gǎi zào hé xī qǔ liǎo qí zhōng mǒu xiē guān yú duì lì miàn xiāng hù zhuǎn huà de guān niàn， yòng lái fēng fù zì jǐ de zhé xué sī xiǎng。 cǐ wài， wáng fū zhī rèn wéi《 lǎo zǐ》 zhù zhāng tǒng zhì zhě xíng“ wú wéi 'ér zhì”， kě yǐ“ jié qǔ”， yīn wéi tǒng zhì zhě yú rén mín kùn bì zhī jì，“ shǐ cè lǎo zǐ zhī jǐ， yǐ sì qí zì fù， zé yòu cuó yě”。

　　《 hàn shū。 yì wén zhì》 yòu《 huáng dì míng》 liù piān， jīn yǐ wáng。《 jīn wén míng》 jù xué zhě kǎo zhèng， jí wéi《 huáng dì míng》 liù piān zhī yī（ wáng yìng lín《 〈 hàn shū。 yì wén zhì 〉 kǎo》）。《 jīn wén míng》 zài liú xiàng《 shuō yuàn。 jìng shèn piān》：“ kǒng zǐ zhī zhōu， guān yú tài miào。 zuǒ bì zhī qián， yòu jīn rén yān。 sān jiān qí kǒu， ér míng qí bèi yuē” yún yún，《 kǒng zǐ jiā yǔ。 guān zhōu》 suǒ zài yǔ cǐ dà zhì xiāng tóng， hěn kě néng jiù chāo zì《 shuō yuàn》。 liú xiàng zài hàn chéng dì hé píng sān nián（ gōng yuán qián ２ ６ nián） yǐ guāng lù dà fū zhī zhí shòu zhào xiào jīngzhuàn zhū zǐ shī fù， biàn lǎn huáng shì cáng shū， suǒ zhù《 shuō yuàn》 bǎo cún liǎo dà liàng xiān qín shǐ liào。 １ ９ ７ ３ nián hé běi dìng xiàn ４ ０ hào hàn mù chū tǔ liǎo yī pī zhú jiǎn， qí zhōng yòu xiān qín gǔ jí《 rú jiā zhě yán》， xǔ duō nèi róng jiàn yú《 shuō yuàn》， zú yǐ shuō míng《 shuō yuàn》 zhī zhēn shí kě xìn。 dào jiā xiàng lái bèi chēng wéi huáng lǎo zhī shù， yǐ《 jīn rén míng》 duì zhào《 lǎo zǐ》， yì kě zhī qí wéi《 lǎo zǐ》 de sī xiǎng yuán tóu。

　　《 zhuāng zǐ zhù》， xī jìn guō xiàng zhù。 guō xiàng， zì zǐ xuán， hé nán（ jīn hé nán luò yáng） rén。 shēng yú gōng yuán 252 nián， sǐ yú 312 nián。 tā zǎo nián jiā jū，“ zhōu jùn bì zhào， bù jiù。” hòu lái bèi zhào wéi sī tú yuàn， bù jiǔ yòu shēng wéi huáng mén láng。 yóu yú shòu dào dōng hǎi wáng sī mǎ yuè de shǎng shí， bèi yǐn wéi tài fù zhù bù。 guō xiàng shàn yú míng lǐ， kǒu cái jí jiā。 dāng shí rén fǎn yìng，“ tīng xiàng yǔ， rú xuán hé xiè shuǐ， zhù 'ér bù jié”（《 jìn shū · guō xiàng chuán》）。
　　
　　 guān yú《 zhuāng zǐ zhù》 de zuò zhě， yòu liǎng zhǒng shuō fǎ。 yī zhǒng shì xiàng xiù xiān zuò《 zhuāng zǐ zhù》， guō xiàng zài xiàng xiù de jī chǔ shàng“ shù 'ér guǎng zhī”， jiā yǐ fā zhǎn。 rú shì zhè yàng， xiàn zài liú chuán de《 zhuāng zǐ zhù》 suī rán xī shōu liǎo xiàng xiù de yī xiē chéng guǒ， dàn zhù yào de zhù zuò quán yīnggāi shǔ yú guō xiàng。 lìng yī zhǒng shì xiàng xiù jī běn shàng wán chéng liǎo《 zhuāng zǐ zhù》， zhǐ shèng xià《 qiū shuǐ》、《 zhì lè》 liǎng piān méi yòu zhù wán jiù sǐ liǎo。 guō xiàng qiè wéi jǐ yòu， bǔ liǎo《 qiū shuǐ》、《 zhì lè》 liǎng piān zhù， yòu gǎi xiě liǎo《 mǎ tí zhù》， qí yú de gè piān zhǐ zuò liǎo wén zì shàng de jiā gōng。 zhè yàng，《 zhuāng zǐ zhù》 de zhù zuò quán yīnggāi zhù yào shǔ yú xiàng xiù， guō xiàng shì cì yào zuò zhě。 zhè liǎng zhǒng shuō fǎ yī zhí bìng cún， méi yòu dìng jiàn。 dàn dà duō shù qíng kuàng xià， rén men duō qǔ qián zhě 'ér bù qǔ hòu zhě。《 zhuāng zǐ zhù》 míng wéi zhù《 zhuāng zǐ》， shí jì shàng shì guō xiàng yòng《 zhuāng zǐ》 lái chǎn fā zì jǐ de sī xiǎng， yīn cǐ， yǔ qí shuō cǐ shū shì wéi《 zhuāng zǐ》 zuò zhù， hái bù rú shuō shì yī bù dú lì de lǐ lùn zhù zuò。 yīn cǐ， tā yòu zhe zì jǐ dú lì 'ér wán zhěng de sī xiǎng tǐ xì。
　　
　　 zài shì jiè rú hé shēng chéng hé cún zài de wèn tí shàng， guō xiàng jì chéng liǎo hé yàn、 wáng bì de“ yòu shēng yú wú”、“ yǐ wú wéi běn” de sī xiǎng jí péi fǎn duì guì wú， zhù zhāng chóng yòu， méi yòu pài shēng wàn wù de“ zhì wú”， wàn wù dōushì zì shēng， zì shēng bì xū yǐ lài yòu， yī dàn yòu xiāo shī liǎo， wàn wù biàn wú fǎ cún zài de guān diǎn， jiāng zhè 'èr zhě zōng hé， tí chū liǎo“ dú huà” zhè yī fàn chóu。 shénme shì“ dú huà” ní？ jiù shì wàn wù dōushì zì shēng zì zú de， méi yòu zào wù zhě， yě bù yǐ lài zào wù zhě 'ér cún zài。“ wú zé wú yǐ， zé bù néng shēng yòu。 yòu zhī wèi shēng， yòu bù néng wéi shēng。 rán zé shēng shēng zhě shuí zāi？ kuài rán 'ér zì shēng 'ěr。 zì shēng 'ěr， fēi wǒ shēng yě。 wǒ jì bù néng shēng wù， wù yì bù néng shēng wǒ， zé wǒ zì rán yǐ”。（《 qí wù lùn zhù》） bù néng wú zhōng shēng yòu， yě bù néng yòu zhōng shēng wú， nà me， wù cóng hé 'ér shēng ní？ nǎi zì rán 'ér shēng， zì shēng zì miè。 yīn 'ér jiù tí chū liǎo“ zì rán” shuō。 wù chǎn shēng zhī hòu， tā yòu shì zěn yàng cún zài de ní？
　　
　　 guō xiàng rèn wéi， wàn wù wán quán shì zìjǐ zì zú de，“ wù gè zì zào， ér wú suǒ dài yān”。“ dú shēng 'ér wú suǒ zī jiè”。 zhè jiù shì shuō， wàn wù dōushì dú lì cún zài de， bù bì yǐ lài zào wù zhù， yě bù xiāng hù yǐ lài， gè wù zhī jiān méi yòu guān xì。 guō xiàng zài《 qí wù lùn zhù》 zhōng shuō guò zhè yàng yī duàn huà：“ jīn wǎng liǎng zhī yīn jǐng， yóu yún jù shēng 'ér fēi dài yě， zé wàn wù suī jù 'ér gòng chéng hū tiān， ér jiē lì rán mò bù dú jiàn yǐ。 gù wǎng liǎng fēi jǐng zhī suǒ zhì， ér jǐng fēi xíng zhī suǒ shǐ， xíng fēi wú zhī suǒ huà yě…… mò bù zì 'ěr。” suǒ wèi wǎng liǎng， jiù shì yǐng zǐ wài biān dān bó de yīn yǐng， jí yǐng zǐ de yǐng zǐ。 àn zhào yī bān de shuō fǎ， wǎng liǎng de cún zài yǐ lài yú yǐng， yǐng de cún zài yǐ lài yú xíng， xíng de cún zài yǐ lài yú zào wù zhù。 dàn guō xiàng què rèn wéi， wǎng liǎng bìng bù shòu yǐng suǒ zhì yuē， yǐng yě bù shòu xíng suǒ zhǐ shǐ， xíng yě bù shì wú suǒ huà shēng。 wàn wù suī rán jù jí zài yī qǐ zǒng míng wéi tiān， dàn què gū lì dì biǎo xiàn chū lái， qí jiān méi yòu xiāng hù yǐ cún de guān xì。 guō xiàng shèn zhì rèn wéi， shēng yǔ shēng yě méi yòu nèi cún de yǐ cún guān xì。“ fū sǐ zhě dú huà 'ér sǐ 'ěr， fēi fū shēng zhě shēng cǐ sǐ yě。 shēng zhě yì dú huà 'ér shēng 'ěr。 dú huà 'ér shì， sǐ yǔ shēng gè zì chéng tǐ”。（《 zhī běi yóu zhù》） zǒng zhī， wàn wù dú huà， wàn wù zì shēng， wàn wù zì 'ěr， jì bù yǐ lài yú zào wù zhù， yě wú dài yú tā wù， tā de shēng chéng、 cún zài shì méi yòu yuán yīn de， shì hù bù guān lián de。
　　
　　 guō xiàng rèn wéi wàn wù shēng 'ér jù yòu gè zì de běn xìng， yòu jiào tiān xìng。 zhè jiù jiào“ wù gè yòu xìng， xìng gè yòu jí”。（《 xiāo yáo yóu zhù》） rú dà péng néng gòu gāo fēi， chì zhǐ néng dī fēi， chūn mù cháng shòu， zhāojūn duǎn mìng， zhè xiē dōushì běn xìng de biǎo xiàn。 ér gè tǐ de běn xìng gè yòu gè de fēn xiàn， jí“ běn xìng zhī fēn”， jiǎn chēng“ xìng fēn”， wàn wù de“ xìng fēn” dōushì zì rán shēng chéng de。 rén de xìng fēn yě gè yòu děng chā， jù tǐ biǎo xiàn zài rèn shí、 cái néng、 cái fù de zhàn yòu、 zhí yè、 shè huì zhí wù děng fāng miàn de chā bié。 zài“ xìng fēn” miàn qián， rén men shì wú néng wéi lì de， zhè jiù jiào“ tiān xìng suǒ shòu， gè yòu běn fēn， bù kě táo， yì bù kě jiā”。（《 yǎng shēng zhù zhù》） yīn cǐ， rén men bì xū“ gè 'ān qí suǒ fēn”， zhǐ yòu“ gè 'ān qí fēn”， cái néng huò dé zì yóu， dá dào“ xiāo yáo yóu” de jìng jiè。 fǒu zé， biàn bù dé zì yóu， xiàn rù wú qióng de yōu chóu。 lì rú yě yā tuǐ duǎn， zhè shì tā de“ xìng fēn”， ér“ xù zhī zé yōu”； hè tuǐ hěn cháng， zhè shì tā de“ xìng fēn”， ér“ duàn zhī zé bēi”。 suǒ yǐ，“ zhī qí xìng fēn， fēi suǒ duàn xù 'ér rèn zhī， zé wú suǒ qù yōu 'ér yōu zì qù yě。”（《 pián mǔ zhù》） liǎo jiě liǎo gè zì de“ xìng fēn”， rèn qí zì rán， bù qiáng xíng gǎi biàn， jiù wú yōu chóu liǎo。
　　
　　 wèile shǐ rén 'ān yú“ xìng fēn”， pái chú yī qiē de fēi fēn shē wàng， guō xiàng yòu tí chū liǎo“ zì zú qí xìng” de wèn tí。 suǒ wèi“ zì zú qí xìng”， jí gè zì yǐ qí“ xìng fēn” wéi mǎn zú， bù bì xiàng wài qiú suǒ。“ zì zú qí xìng” kě yǐ xiāo chú shì wù zhī jiān de chā bié， ér zhèng yīn wéi shì wù gè yòu chā bié， suǒ yǐ jiù gèng yīnggāi“ zì zú qí xìng”。 tā shuō：“ fū yǐ xíng xiāng duì， zé dà shān dà yú qiū háo yě； ruò gè jù qí xìng fēn， wù míng qí jí， zé xíng dà wèi wèiyòu yú， xíng xiǎo bùwèi bù zú。 gǒu gè zú yú qí xìng， zé qiū háo bù dú xiǎo qí xiǎo， ér dà shān bù zú dà qí dà yǐ。 ruò yǐ xìng zú wéi dà， zé tiān xià zhī zú wèi yòu guò yú qiū háo yě； ruò xìng zú zhě wéi fēi dà， zé suī dà shān yì kě chēng xiǎo yǐ。 gù yuē‘ tiān xià mò dà yú qiū háo zhī mò， ér dà shān wéi xiǎo’。 dà shān wéi xiǎo， zé tiān xià wú dà yǐ。 qiū háo wéi dà， zé tiān xià wú xiǎo yě。 wú xiǎo wú dà， wú shòu wú yāo， shì yǐ huì gǔ bù xiàn dà chūn 'ér xīn rán zì dé， chì bù guì tiān chí， ér róng yuàn yǐ zú。 gǒu zú yú tiān rán， ér 'ān qí xìng mìng， gù suī tiān dì wèi zú wéi shòu， ér yǔ wǒ bìng shēng， wàn wù wèi zú wéi yì， ér yǔ wǒ tóng dé。”（《 qí wù lùn zhù》 rú guǒ jǐn cóng xíng tǐ lái kàn， dà shān wú yí yào bǐ qiū háo dà dé duō。 dàn shì， yīn wéi tā men yòu zhe gè zì bù tóng de“ xìng fēn”， shuí dà shuí xiǎo de bǐ jiào jiù méi yòu yì yì liǎo。 méi yòu liǎo bǐ jiào， jiù kě yǐ zì dé qí lè。
　　
　　 zài rèn shí lùn shàng， guō xiàng qiáng diào“ míng rán zì hé”。 míng， jí 'àn mèi， mǐn miè chā bié。 suǒ wèi“ míng rán zì hé”， jiù shì xiāo chú yī qiē chā bié， dá dào wù wǒ hé yī。
　　
　　 guō xiàng rèn wéi， rèn hé shì wù dōushì gū lì de jué duì cún zài， wàn wù“ wèi yòu bù dú huà yú xuán míng zhī jìng zhě yě。”（《 qí wù lùn zhù》） suǒ wèi“ xuán míng zhī jìng”， jiù shì hùn dùn bù fēn de jìng jiè， wàn wù méi yòu bù shì zài hùn dùn bù fēn de jìng jiè zhōng dú huà、 cún zài。 yīn cǐ， shì jiè shì bù kě rèn shí de。“ ruò dài shé ■ tiáo yì， zé wú tè cāo zhī suǒ yóu， wèi wéi nán shí yě。 jīn suǒ yǐ bù shí， zhèng yóu yú bù dài sī lèi 'ér dú huà gù 'ěr。”（《 qí wù lùn zhù》） zhè jiù shì shuō， rú guǒ shé yǐ lài fù lín pá xíng， chán yǐ lài yǔ yì fēi xíng， méi yòu zì jǐ dú tè de běn xìng， nà yě bù nán rèn shí。 xiàn zài suǒ yǐ bù néng rèn shí， zhèng yóu yú tā men bù yǐ lài zhè lèi dōng xī， ér zì jǐ dú huà de yuán gù。 jiǎn dān dì shuō， rú guǒ shì wù hù xiāng yǐ cún， jiù bù nán rèn shí； rú guǒ gū lì zì cún， jiù bù néng rèn shí。 rén suǒ néng rèn shí de jǐn jǐn shì“ xìng fēn” zhī nèi， ér“ xìng fēn” zhī wài de zé bù néng zhī， bù kě zhī。“ suǒ bù zhī zhě， jiē xìng fēn zhī wài， gù zhǐ yú suǒ zhī zhī nèi 'ér zhì yě。”（《 qí wù lùn zhù》）
　　
　　 tā yán gé dì huàfēn chū kě zhī yǔ bù kě zhī de jiè xiàn， fǎn duì rén men qù shí xíng yóu bù zhī dào zhī de zhuǎn huà。 yǐ wéi yī dàn chāo yuè xìng fēn zhī nèi qù qiú zhī， zhǐ huì shī qù běn xìng zhī zhī。“ wài bù kě qiú 'ér qiú zhī， pì yóu yǐ yuán xué fāng， yǐ yú mù niǎo 'ěr…… bǐ yù jìn bǐ， yù yuǎn shí， xué mí dé 'ér xìng mí shī。”（《 qí wù lùn zhù》） zhuī qiú xìng wài zhī zhī， jiù hǎo xiàng ràng yuán de xué fāng， ràng yú xué niǎo fēi， yuè xué yuè sàng shī zì jǐ de běn xìng， zuì hòu lián zì jǐ xìng fēn zhī nèi de zhī yě huì diū diào。 tā fǎn duì rén men yú yuè xìng fēn qù wài qiú de lìng yī lǐ yóu， shì rèn wéi xìng fēn zhī nèi shì yòu xiàn de， ér xìng fēn zhī wài shì wú xiàn de，“ yǐ yòu xiàn zhī xìng xún wú jí zhī zhī， ān dé bù kùn。”（《 yǎng shēn zhù zhù》） suǒ yǐ， rén men de rèn shí huó dòng yīnggāi“ zú xìng 'ér zhǐ”。 zhǐ yòu bù qù zhuī qiú wú yá de xìng fēn zhè wài， ān yú xìng fēn zhī nèi， zhè yàng cái néng shǐ zhī yǔ bù zhī tǒng yī qǐ lái。“ suǒ yǐ bù yǐ wú yá zì kùn， zé yī tǐ zhī zhōng， zhī yǔ bù zhī， xiāng yǔ huì 'ér jù quán yǐ， sī yǐ qí suǒ zhī yǎng suǒ bù zhī zhě yě。”（《 dà zōng shī zhù》） zhè yàng， zhī yǔ bù zhī zài rèn shí zhù tǐ zhōng dá dào liǎo tǒng yī。
　　
　　 guō xiàng rèn wéi， rén shēng zhī suǒ yǐ yòu wú qióng de yōu chóu， bù néng zì yóu。 jiù zài yú rén men zhù guān shàng bǎ shì jiè yī fēn wéi 'èr， qū fēn wéi pín fù、 guì jiàn、 shēng sǐ、 shòu yāo、 dà xiǎo、 kǔ lè děng， rú guǒ xiāo chú liǎo chā bié， wàn wù qí yī， jiù zì rán xiāo chú liǎo yōu chóu， huò dé zì yóu。 zěn yàng xiāo chú chā bié ní？ guān jiàn zài yú“ wú xīn”。 suǒ wèi“ wú xīn”， jí qǔ xiāo yī qiē zhù guān huó dòng， bāo kuò zhù guān rèn shí huó dòng hé zhù guān de yù qiú。“ fū shǐ 'ěr mù bì 'ér zì rán dé zhě， xīn zhī zhī yòng wài yǐ。 gù jiāng rèn xìng zhí tōng， wú wǎng 'ér bù míng。”（《 rén jiān shì zhù》） qǔ xiāo gǎn xìng rèn shí， yòu qǔ xiāo lǐ xìng sī wéi， jiù kě yǐ rèn xìng 'ér xíng， wú suǒ bù tōng， wú wǎng 'ér bù míng hé liǎo。“ jiē míng zhī， gù wú 'èr yě”。“ dōuwú， nǎi míng hé。” méi yòu liǎo zì wǒ yì shí， zì rán yě jiù méi yòu shì wù de chā bié。“ sǐ shēng biàn huà， wú jiē wú zhī。 jì jiē shì wú， wú hé shī zāi？ fū shǐ shī wú， wú hé yōu zāi！”（《 dà zōng shī zhù》） sǐ shēng biàn huà， wǒdōu bǎ tā men kàn zuò shì wǒ， shēng yě shì wǒ， sǐ yě shì wǒ， xīn yě shì wǒ， jiù yě shì wǒ， zhè hái yòu shénme yōu chóu ní？ rén yī yòu sī xiǎng qíng gǎn， jiù huì huàn dé huàn shī， tān shēng pà sǐ， jiù huì yòu suǒ“ zhì 'ài”， bù néng“ yǔ biàn huà wéi tǐ”， bù néng zuò dào“ wú bù tōng”。 suǒ yǐ， zhǐ yòu zuò dào chè dǐ wàng diào zì jǐ， cái néng“ yǔ biàn huà wéi tǐ”，“ wú bù tōng”。 zhè yàng jiù huò dé liǎo jué duì zì yóu。
　　
　　 guō xiàng zhù zhāng“ wú wéi”、“ xiāo yáo” de zhèng zhì lì shǐ guān。 tā yǐ xìng fēn lùn zuò wéi tā de zhèng zhì lì shǐ guān de lǐ lùn chū fā diǎn。 tā rèn wéi， dāng rén men de xìng fēn jué dìng rén de xiàn shí huó dòng， huò zhě shuō rén de xiàn shí huó dòng chōng fēn tǐ xiàn rén men de xìng fēn de shí hòu， yě jiù shí xiàn liǎo“ wú wéi” de yuán zé， zhè shí de shè huì shēng huó shì zuì hé lǐ de， rén men yě shì zuì zì yóu（ xiāo yáo） de。 rú guǒ rén men de xiàn shí huó dòng chāo yuè liǎo gè zì de xìng fēn， jiù huì pò huài děng jí zhì xù， chǎn shēng zhēng luàn。 guō xiàng rèn wéi rén de běn xìng yòu gòng tóng de dōng xī， jù tǐ biǎo xiàn zài dào dé guī fàn fāng miàn， lì rú“ rén yì zhě， rén zhī xìng yě。”（《 tiān yùn zhù》） ér zài gèng duō de fāng miàn chā yì shì hěn dà de， zhè zhǒng xiāng hù qū bié de xìng fēn bù néng biàngēng。 zài shè huì zhèng zhì fāng miàn， gè zhǒng rén xìng fēn de chā bié， zài cái néng、 cái fù、 zhí wù、 zhí yè děng děng fāng miàn biǎo xiàn chū lái。 lǎo bǎi xìng de xìng fēn jiù shì qiú yī shí。 tā shuō：“ fū mín…… xìng bù kě qù zhě， yī shí yě； shì bù kě fèi zhě， gēng zhì yě。”（《 mǎ tí zhù》）
　　
　　 nán gēng nǚ zhì shì nóng mín shí yī zhī xìng de tǐ xiàn。 yòng fǔ shì gōng jiàng xìng fēn de tǐ xiàn。 zuò chén qiè de， zài yú tā men jù yòu“ chén qiè zhī cái”。 zuò jūn wáng dà chén de， yě wú bù yóu xìng fēn suǒ dìng，“ fū shí zhī xián zhě wéi jūn， cái bù yìng shì zhě wéi chén。”（《 qí wù lùn zhù》）“ gù zhī jūn chén shàng xià， shǒu zú nèi wài， nǎi tiān lǐ zì rán。” yī qiēdōu hé xìng fēn， dōushì hé lǐ de。 duì cái fù de xū qiú yě yòu xìng fēn zhī bié，“ zhì xiǎo zhě suǒ zī bù dé dà， zé zhì dà zhě suǒ yòng bù dé xiǎo。” rèn wéi 'àn gè rén de xìng fēn lái fēn pèi cái wù，“ gè shǐ fèndìng”， jiù kě yǐ zuò dào“ huò cái fú zhēng”。 dàn shì， rú guǒ rén men mí shī běn xìng，“ shàng xià xiāng mào”， jiù huì chǎn shēng gè zhǒng máo dùn。 rén men yóu yú sī xīn， wǎng wǎng wàng xiǎng tū pò zì jǐ xìng fēn de jiè xiàn，“ qiáng xiāng xī qiú”。 tā shuō：“ ruò kāi xī xìng zhī lù， yǐ xià mào shàng， wù sàng qí zhēn， rén wàng qí běn， zé huǐ yù zhī jiān， fǔ yǎng shī cuò yě。”（《 qí wù lùn zhù》） rén wàng jì liǎo zì jǐ de xìng mìng běn fēn， yòu fēi fēn zhī xiǎng， jiù huì yǐ xià fàn shàng， huǐ yǔ yù， zūn yǔ bēi diān dǎo cuò luàn。 yīn cǐ， guō xiàng rèn wéi， shè huì děng jí zhì xù bèi pò huài de zhù yào yuán yīn shì“ zhì guò qí fēn”， shì mí shī liǎo běn xìng dǎo zhì de。 zhǐ yào zuò dào“ zú xìng 'ér zhǐ， wú tūn yí zhī yù， gù wù quán”。（《 mǎ tí zhù》） rén men zhǐ yào mǎn zú yú gè zì de xìng fēn zhī nèi， ér méi yòu zhàn yòu bié de dōng xī de yù wàng， wàn wù jiù huì dé dào bǎo quán。
　　
　　 wèile shǐ rén men bù chǎn shēng“ zhì guò qí fēn” de niàn tóu， ān yú“ zú xìng 'ér zhǐ”， guō xiàng yī fāng miàn gào jiè rén men“ dà xiǎo zhī shū， gè yòu dìng fēn， fēi xiàn yù suǒ jí”（《 xiāo yáo yóu zhù》），“ yǐ xiǎo qiú dà， lǐ zhōng bù dé”。（《 qiū shuǐ zhù》） ér qiě fēi fēn zhī wù zhǐ néng shāng hài zì jǐ de běn xìng，“ wài wù jiā zhī suī xiǎo， ér shāng xìng jǐ dà yǐ。”（《 tiān yùn zhù》） suǒ yǐ， rén men yīnggāi 'ān yú zì jǐ de xìng fēn， bù néng yòu fēi fēn zhī xiǎng，“ rèn qí suǒ shòu zhī fēn， zé xìng mìng 'ān yǐ。”（《 zài yòu zhù》） lìng yī fāng miàn， guō xiàng tí chū zì zú qí xìng（ jí xiāo yáo）； de lǐ lùn， shì tú cóng sī xiǎng shàng gēn běn jiě jué dǎo zhì“ shàng xià xiāng mào” de yuán yīn。 tā chéng rèn rén mendōu wéi bù píng děng xiàn xiàng dān xīn de shì shí，“ fū shì zhī suǒ huàn zhě， bù yí yě”。 zěn yàng cái néng jiě jué zhè zhǒng“ bù yí（ píng）” de xiàn xiàng ní？ jiù shì yào zì zú qí xìng，“ fū dà xiǎo suī shū， ér fàng zhī zì dé zhī chǎng， zé wù rèn qí xìng， shì chēng qí néng， gè dāng qí fēn， xiāo yáo yī yě。 qǐ róng shèng fù yú qí jiān zāi！” zhè yàng， rén de zhí wù、 dì wèi、 pín fù、 xián yú、 guì jiàn zhī jiān de chā bié jiù bù zhòng yào liǎo， shè huì zhì xù yě jiù wěn dìng liǎo。
　　
　　 zěn yàng shí xiàn jūn chén、 bǎi xìng“ shì chēng qí néng， gè dāng qí fēn” ní？ guō xiàng rèn wéi， jūn wáng shí xíng wú wéi 'ér zhì shì guān jiàn。 jūn wáng de wú wéi，“ fēi gǒng mò zhī wèi yě， zhí gè rèn qí zì wéi， zé xìng mìng 'ān yǐ。”（《 zài yòu zhù》） jiù shì shǐ zhǒng zǎi、 bǎi guān、 wàn mín gè 'ān qí wèi， gè sī qí zhí， bù yuè zǔ dài páo， zuò dào“ rén 'ān qí fēn， jiāng lì shòu rèn”。 zhèng rú guō xiàng suǒ shuō de：“ tiān xià hé suǒ bùwèi zāi？ gù zhù shàng bùwèi zhǒng zǎi zhī rèn， zé yī、 lǚ jìng 'ér sī yǐn yǐ。 zhǒng zǎi bùwèi bǎi guān zhī suǒ zhí， zé bǎi guān jìng 'ér yù shì yǐ。 bǎi guān bùwèi wàn mín zhī suǒ wù， zé wàn mín jìng 'ér 'ān qí yè yǐ。 wàn mín bù yì bǐ wǒ zhī suǒ néng， zé tiān xià zhī bǐ jìng 'ér zì dé yǐ。 gù zì tiān zǐ yǐ xià， zhì yú shù rén， xià jí kūn chóng， shú néng yòu wéi 'ér chéng zāi？ shì gù mí wú wéi 'ér mí zūn。”（《 tiān dào zhù》） cóng huáng dì dào shù rén， gè 'ān qí fēn， hù bù xiāng rǎo， gè sī qí zhí， zhè jiù shì wú wéi。 zuò dào wú wéi， wú wéi 'ér wú bùwèi yǐ。
　　
　　 guō xiàng bù tōng guò shèng rén de xíng xiàng， tí chū míng jiào yǔ zì rán tǒng yī de lǐ xiǎng zhèng zhì。 rèn wéi zài zhèng zhì shēng huó zhōng， chóng shàng zì rán yīnggāi tǐ xiàn zài jīng shén jìng jiè shàng， ér zài shí jì shì wù zhōng bì xū jiān shǒu míng jiào， kè fú liǎo guì wú lùn bǐ shì rì cháng shì wù xuē ruò zhèng zhì de bì duān。
　　
　　《 zhuāng zǐ zhù》 zài zhōng guó zhé xué shǐ shàng shì yī gè gāo fēng， dàn tóng shí yòu shì yī zhǒng tuì huà。 tā rèn wéi wàn wù běn lái jiù cún zài， yòng bù zhe wéi shì jiè xún zhǎo yī gè zuì zhōng gēn yuán de guān diǎn， shì rén lèi rèn shí fā zhǎn shǐ shàng de yī dà jìn bù。 dàn tā yòu wéi wàn wù méng shàng liǎo yī céng shén mì zhù yì de sè cǎi， xuān yáng méng mèi zhù yì， zhè yòu shì tā de zāo pò。