jiāng sū běi bù yòu yī zuò xiǎo chéng héng héng dōng hǎi， gǔ shí chēng wéi hǎi zhōu。 chéng shì suī rán bù dà， lì shǐ què pō yōu jiǔ， nǎi“ gǔ shǎo 'àn dài yí xū” ① yě。 wù huàn xīng yí， cāng hǎi sāng tián， chéng zhǐ jǐ jīng biàn qiān， xīn hài gé mìng hòu， hǎi zhōu nǎi gǎi wéi dōng hǎi xiàn， shǔ xú hǎi dào。 shǐ jiàn yú guāng xù nián jiān de lǒng hǎi tiě lù， zhōng diǎn jiù zài yú cǐ。 gōng yuán 1898 nián， 11 yuè 22 rì（ qīng guāng xù 'èr shí sì nián wù xū shí yuè chū jiǔ rì）， dōng hǎi xiàn chéng shěn guān zhū zé yú de zhái dǐ lǐ， hóng zhú gāo shāo， xiāng yān liáo rào， quán jiā shàng xià xiào zhú yán kāi， xǐ qì yáng yáng。
　　 yuán lái， yī gè níng xīn 'ér dàn shēng liǎo。
　　 zhè gè xiǎo hái shàng tóu yuán yòu liǎng gè gē gē， jiào dà guì hé xiǎo guì， bù xìng xiāng jì yāo wáng， yīn cǐ tā de chū shēng， gěi quán jiā dài lái liǎo wú bǐ de huān yú， bèi shòu chǒng 'ài。 zǔ fù zhū zé yú， hào jú pō， yuán jí zhè jiāng shào xīng， běn xìng yú， yīn chéng jì zhū shì， suì xìng zhū。 zǔ mǔ wú shì。 fù qīn míng hóng jūn， zì xiǎo pō， qǔ qī zhōu shì。 shì gè dú shū rén。 tā duì 'ér zǐ yòu hěn dà de qī wàng， sū dōng pō yòu shī yún：“ fù yòu shī shū qì zì huá”。 tā nǎi wéi 'ér zǐ qǔ míng“ zì huá”， yóu yú suàn mìng xiān shēng shuō hái zǐ wǔháng quē huǒ， yīn gěi tā qǐ hào yuē“ shí qiū”， zhè yī miàn yīn“ qiū” zì yòu bàn biān“ huǒ”， yī miàn shì qǔ“ chūn huá qiū shí” zhī yì， xī wàng 'ér zǐ zhǎngdà hòu néng shī shū chuán jiā， xué yòu suǒ chéng。 jiā lǐ rén mí xìn， pà tā bù yì zhǎngdà， hái tè dì tì tā 'ěr duǒ chuān kǒng， dài shàng zhōng xíng jīn 'ěr huán。 xiǎo zì huá méi yòu gū fù fù qīn de qī wàng， zì yòu wěn zhòng 'ān jìng， cōng míng hàoxué。 1901 nián， fù qīn zhū hóng jūn cóng dōng hǎi dào gāo yóu de shào bó zhèn zuò xiǎo guān， bǎ tā hé mǔ qīn jiē dào rèn suǒ， zhù zài wàn shòu gōng lǐ。 zài nà lǐ， tā xiān cóng fù qīn qǐ méng shí zì， hòu dào yī jiā sī shú lǐ dú shū。
　　 wàn shòu gōng de yuàn zǐ hěn dà， yě hěn 'ān jìng， chū liǎo mén jiù shì jǔ shì wén míng de dà yùn hé， tāo tāo jiāng shuǐ， xiàng běi liú xiè， zhòu yè bù xī。 shào bó zhèn hěn xiǎo， méi yòu shénme dì fāng hǎo wán， xiǎo zì huá dú wán shū， wú liáo shí zhǐ dú zì zài hé biān liù liù， wàng zhe jìng jìng de liú shuǐ， xiàng hé lǐ rēng wǎ piàn zǐ， kàn wǎ piàn dài zhe chuàn chuàn lián yī shè shuǐ 'ér qù。 yòu shí， fù qīn de dāngchāi bǎ tā dài dào tiě niú wān qù wán， nà jiù shì tā zuì kāi xīn de rì zǐ liǎo。 nà 'ér yòu yī tiáo tiě niú zuò zhèn zhe， hěn shì wēi wǔ， xiǎo zì huá xǐ huān pá shàng niú bèi qí zhe， qīng qīng dì fǔ mō tā， xiǎng shòu dào wú xiàn de lè qù。 xiǎo zhèn shàng méi yòu 'ér bàn， tā yòu xiǎo xīn líng nán miǎn jì mò， hái hǎo zài sī shú lǐ jié shí liǎo yī gè cháng dé shí fēn shòu ruò de， jiào zuò jiāng jiā zhèn de xiǎo nán hái， xián shí cháng dào tā jiā qù wán。 bàng wǎn， dāng liú xiá bù mǎn tiān yǔ， mù sè kāi shǐ sì hé shí， zài jiāng jiā huāng yuán lǐ， tā hé xiǎo jiā zhèn bìng pái zuò zài yī gēn héng dǎo de kū shù gān shàng， qīnqiè dì jiāo tán zhe， yǐ yǐ bùshě， liú lián wàng fǎn。 duì zhè gè tóng nián huǒ bàn， zì huá yòu yī zhǒng shēnqiè de gǎn qíng， bù xìng jiāng jiā zhèn tǐ ruò duō bìng， wèi chéng nián jiù yāo shì liǎo。 40 nián hòu dāng tā huí yì qǐ hái tóng shēng huó shí， hái duì zhè gè shēng píng“ dì yī gè hǎo péng yǒu”， jì yú shēn shēn de huái niàn。
　　 guāng yīn rěn rǎn， zài kū jì de shào bó zhèn dù guò liǎo liǎng nián， 1903 nián xiǎo zì huá liù suì shí guāng， zhū xiǎo pō jiāng jiā bān dào liǎo yáng zhōu。
　　 yáng zhōu wèi yú cháng jiāng xià yóu běi bù， nán lín dà jiāng， běi jù shǔ gāng， hé qú zòng héng， píng chóu mí wàng， dà yùn hé zòng guàn nán běi， yǔ cháng jiāng jiāo chā， dōng liú rù hǎi， shì yī zuò jù yòu 2400 duō nián lì shǐ de yòu míng gǔ chéng。“ chūn fēng shí lǐ yáng zhōu lù”，“ yè shì qiān dēng zhào bì yún”， lì dài shī rén suǒ xiě de shī jù， xíng xiàng dì miáo mó liǎo dāng nián gǔ chéng fán huá de jǐng xiàng。 zhū xiǎo pō xiān bǎ jiā 'ān zhì zài dōng guān jiē yī tiáo xiǎo xiàng lǐ， hòu yòu qiān zhì wàn shòu jiē fù jìn de 'ān lè xiàng 29 hào。 fáng zǐ dà mén cháo dōng， jìn dà mén yòu liǎng jiān hěn xiǎo de kè táng， jìn liǎo 'èr mén， lǐ wū sān jiān， duì zhào sān jiān， hái yòu liǎng cè xiāng fáng， suī bù suàn tài kuān chǎng， yě gòu zhù liǎo。 zǔ fù jú pō gōng tuì xiū hòu yě lái zhè lǐ dìng jū。 dì dì wù huá、 guó huá， mèi yù huá dōuzài zhè 'ér chū shēng， jiā fā yuè lái yuè dà liǎo。
　　 zhū zì huá zài yáng zhōu shēng huó liǎo 13 nián， zài nà lǐ dù guò liǎo tā de tóng nián hé shàonián shí qī。 zhè qī jiān， céng yīn fù qīn dào jiāng xī jiǔ jiāng zuò yán wù guān， tā qù guò jiāng xī yī nián。 duì gǔ chéng zhè duàn shēng huó， tā de gǎn shòu shì wēi miào 'ér fù zá de， dà gài shì guò yú dān diào liǎo bā， suǒ yǐ tā hòu lái céng shuō， tā de 'ér shí jì yì zhǐ shèng xià“ báobáo de yǐng”，“ xiàng bèi dà shuǐ xǐ liǎo yī bān， jì mò dào kě jīng chéng dù”！ tā rú“ shā mò bān zhǎn shēn zhe”， méi yòu“ yǐ liàn huí xiáng de yú dì”。① dàn shì，“ qīng dēng yòu wèi shì 'ér shí”， zài màn cháng 'ér qū zhé de rén shēng lǚ tú shàng， ér shí bì jìng shì shǒu fā de“ yì zhàn”， nà lǐ de yī qiēdōu shì“ yòu wèi” de。
　　 zài“ yì zhī lù” shàng， yù zǒude yuǎn， yù shì yòu wèi； yīn kǔ wèi jiàn yǐ zhēng sàn 'ér tián wèi què hái liú zhe de yuán gù。 zuì jìn de dì fāng shì“ ér shí”， zài nà lǐ zhǐ yòu yī wèi jí dàn jí dàn de tián； suǒ yǐ xǔ duō réndōu diàn jì zhe nà lǐ。 zhè“ yì zhī lù” shì pō cháng de， yě shì shì jiè shàng yī tiáo dà lù。 ② tóng nián bì jìng duì yī gè rén de gè xìng xíng chéng hé pǐn gé díquè lì， dōuyòu zhe mò dà de yǐng xiǎng。 rén mendōu huì duì tā qièjì bù wàng。
　　 zhū xiǎo pō duì 'ér nǚ jiào yù shèn yán， yī dào yáng zhōu wéi kǒng zì huá xué yè huāng shū， jí bǎ tā sòng dào sī shú jiē shòu chuán tǒng de jiào yù， dú jīng jí、 gǔ wén hèshī cí。 bù jiǔ， jiù ràng tā jìn rù chū děng xiǎo xué， dàn méi yòu dú dào bì yè。 zhè qī jiān， zhū xiǎo pō yòu sòng tā dào yī suǒ sī shú cóng dài zǐ qiū xiān shēng xué zuò gǔ wén， hòu lái tā céng shuō：“ wǒ de guó wén shì gēn tā lǎo rén jiā zuò tōng liǎo de。”① hái dào guò yáng zhōu zhī míng de lǎo jiào shī lǐ yòu qīng xiān shēng nà lǐ tīng kè。 lǐ lǎo shī hěn xǐ huān zhè gè méi mù qīng xiù de hái zǐ， duì tā hěn zhào gù， suī shì lín shí lái tīng， què ràng tā zuò zài qián pái。
　　 fàng xué huí lái， wǎn fàn guò hòu， zhū xiǎo pō yī miàn chī zhe huā shēng、 dòu fǔ gān xià shāo jiǔ， yī miàn dī yín zhāo'ér zǐ xiě de yī piān piān zuò wén， kàn dào wén zhāng wěi hòu yòu hǎo píng， zì jù biān shàng yòu féi juàn píng diǎn， jiù diǎn tóu chēng shì， xīn rán yǐn jiǔ。 qiě gěi zuò zài bàng biān de 'ér zǐ jǐ lì huā shēng mǐ， huò yī kuài dòu fǔ gān。 ruò shì wén zhāng zì jù juàn qù tài duō， wěi hòu yòu zé bèi de píng yǔ， biàn yào mányuàn 'ér zǐ， shèn zhì dòng qǐ qì lái， bǎ wén zhāng tóu zài huǒ lú lǐ shāo diào， xiǎo zì huá zhè shí jiù rěn bù zhù kū liǎo qǐ lái。 zhè jǐ nián de gǔ wén jiào yù gěi tā de gǔ diǎn wén xué dǎ xià liǎo zhā shí de jī chǔ， yě yòu fā liǎo tā duì wén xué de 'àihào。
　　 zhū xiǎo pō duì zǐ nǚ yán lì dàn yě cí 'ài， zài hán lěng dōng tiān de wǎn shàng， wèile shǐ hái zǐ men shēn zǐ wēn nuǎn， biàn zài wū zǐ lǐ diǎn qǐ yáng dēng， shāo liǎo yī guō dòu fǔ， ràng 'ér zǐ men wéi zuò zài zhuō zǐ biān， tā qù zhuóyǎn jīng， cóng yīn yūn zhe rè qì de guō lǐ， jiā qǐ bái zhǔ dòu fǔ， fàng zài hái zǐ men de jiàng yóu dié lǐ。 shì wài tiān hán dì dòng， shì nèi wēn nuǎn rú chūn， yì mǎn tiān lún zhī lè。
　　 zhe tóng xué men tiáopí dǎo dàn。 yī nián chūn tiān， tā gēn zhe yī qún tóng xué dào chéng wài yī gè sì lǐ qù bái chī táo zǐ， lǐ yóu shì yī xiē zhōng xué shēng dū kàn bái xì， xiǎo xué shēng wèishénme bù néng bái chī táo zǐ？ shí jǐ gè xiǎo hái zǐ hào hào dàng dàng dì chū chéng， yī dào sì lǐ biàn qì shì xiōng xiōng dì hē chì dào rén， lǐng tā men dào táo yuán qù。 dào rén chóu chú zhe shuō：“ xiàn zài táo shù gāng gāng kāi huā ní。” xiǎo hái zǐ men bù xiāng xìn， chuǎng dào yuán lǐ， guǒ rán shì huā zhèng kāi zhe， yóu shì dū sàng liǎo qì， yī nù zhī xià， bǎ huā dū zhé liǎo， jiào rǎng dào：“ méi yòu táo zǐ， dé qī chá hē”。 jiēguǒ shì hē liǎo yī dù zǐ de chá shuǐ huí qù。
　　 gāo děng xiǎo xué bì yè hòu， zhū zì huá kǎo rù liǎo jiāng sū shěng liǎng huái zhōng xué（ hòu gǎi míng wéi jiāng sū shěng lì dì bā zhōng xué）， tā gè zǐ bù gāo， zuò zài dì yī pái dì yī zuò。 zài jiào shī men de yǎn zhōng， zhè gè liǎn 'ér yuán yuán、 shēn zǐ jiēshí de hái zǐ， yòu diǎn shàonián lǎo chéng， bù gǒu yán xiào， xué xí rèn zhēn， zuò shì tà shí， cóng bù quē kè。 píng shí xǐ huān kàn xiǎo shuō， duì wén xué yòu nóng hòu xīng qù， pō yòu zhì xiàng， céng zì mìng wéi“ wén xué jiā”。 yóu yú pǐn xíng yǔ xué yè jù yōu， bì yè shí， xiào fāng céng shòu yú pǐn xué jiān yōu de jiǎng zhuàng。 dāng shí yòu yī wèi tóng xué bù fú qì， rèn wéi xué xiào bù gōng， gǎn dào zhū zì huá bù jí zì jǐ， dàn jiào shī mendōu rèn wéi zhè wèi xué shēng suī rán gè kē chéng jì jūn yōu， dàn yīng huá wài lù， bù rú zì huá lǎo shí hún hòu。
　　“ guǎng líng fù jiā lì， suí jì cǐ wéi jīng”。 yáng zhōu zài lì shǐ shàng céng xiǎng yòu“ huái zuǒ míng dū” de shèng yù。 shān líng shuǐ xiù， fēng wù yí rén， fēng luán xiù dié， yuán xiè xiāng lián，“ jiǔ lǐ lóu tái qiān fěi cuì”， lìng rén mù bù xiá jiē， měi bù shèng shōu。 zì gǔ yǐ lái rén cái huì cuì， wén huà fā dá， lì dài shī rén rú lǐ bái、 dù fǔ、 sū dōng pō、 ōu yáng xiū děng jūn céng liú lián yú cǐ， xún yōu tàn shèng， xiě xià liǎo xǔ duō kuài zhì rén kǒu de guī lì shī zhāng。 yáng zhōu yě shì yī gè yīng xióng chéng， zài dǐ kàng yì zú qīn lüè zhàn zhēng de lì shǐ shàng， céng pǔ xiě xià wú shù huī huáng de piān zhāng， liú xià xǔ duō kě gē kě qì de wén wù gǔ jì。 gǔ chéng de qǐ lì fēng guāng hé nóng yù de chóng shàng wén huà de fēng qì， yú wú xíng zhōng táo yě zhe shàonián zhū zì huá de xìng qíng。 yǎng chéng tā hé píng zhōng zhèng de pǐn xìng hé xiàng wǎng zì rán měi de qíng qù。
　　 zhū jiā zài yáng zhōu shì gè kè jí， méi yòu qīn qī gù jiù， zhū xiǎo pō zài jiāng xī zuò shì duō nián， yuǎn lí jiā tíng， 1912 nián jú pō gōng yòu gù shì liǎo。 rén kǒu rì duō， shēng jì jiàn jiān， jiā dào yī rì bù rú yī rì liǎo， yīn cǐ tā men de jiā yǔ dāng dì xiāng shēn wàng zú háo wú wǎng lái。 zài《 shuō yáng zhōu》 yī wén zhōng， tā huí yì shuō： tā men de yǎ shì， rú fǎng shèng、 yín shī、 dǔ jiǔ、 shū huà míng jiā、 pēngtiáo jiā wèi， wǒ nà shí quán méi yòu fèn， yě quán bù zài xíng。
　　 yóu yú méi yòu shēn shì xiǎn hè de kào shān， yě wú jǔ zú qīng zhòng de shè huì guān xì， yīn cǐ nán miǎn yào shòu dào dāng dì 'è shì lì de qī líng。 xīn hài gé mìng nà nián， zhū xiǎo pō shēng bìng zài jiā xiū yǎng， jiù ràng yī gè xiāng shēn dǎzháo jūn zhèng fǔ de zhāo pái， qiāo qù yī bǐ qián。 luò mò de jiā tíng， dān diào de shēng huó， yǎng chéng zì huá chén zhe jué jiàng， jí 'è rú chóu， jié shēn zì zūn de xìng gé。 dāng shí tā shàonián qì shèng， xuè qì fāng gāng， duì shè huì shàng hēi 'àn xiàn xiàng hé shì jǐng sú qì， jí wéi bù mǎn， tā zuì tǎo yàn yáng zhōu rén de xiǎo qì hé xū qì。 suǒ wèi“ xiǎo qì”， jiù shì mù guāng rú dòu， zhǐ tú yǎn qián xiǎo lì， suǒ wèi“ xū qì” jiù shì“ dà jīng xiǎo guài、 yǐ shǎo bào duō”， xū zhāng shēng shì。 yáng zhōu yòu yī gè dà guān 'ér， cháng cháng zuò zhe bāo chē zài jiē shàng fēi chí， qián miàn yī gè lā zhe， bàng biān hái yòu sì gè gēn zhe chē zǐ tuī zhe páo， yán jiē bì bì pāi pāi， shén qì huó xiàn， wēi fēng lǐn lǐn， chū zú fēng tóu。 duì zhè zhǒng zì wǒ xuàn yào dà shuǎ qì pài de“ xū qì”， shàonián zhū zì huá shēn 'è tòng jué zhī。 tā hái kàn bù guàn héng xíng xiāng lǐ de“ shuǎi zǐ tuán” de xíng jìng，“ shuǎi zǐ” nǎi yáng zhōu fāng yán， dāng dì shēn huàn zǐ dì， zhàng zhe jiā shì jié chéng tuán huǒ， hú zuò fēiwèi， zài gōng gòng chǎng suǒ nào“ biāo jìn”， kàn xì bù mǎi piào， bāo lǎn sù sòng， tiáoxì fù nǚ， jù zhòng qǐhòng。 gèng lìng zhū zì huá gǎn dào qí guài de shì， háo mén xiāng shēn de pú rén jìng rán kě yǐ zhǐ huī jǐng chá qū cháng， dà mó dà yàng dì zhāo yáo guò shì。 mǎn qīng wáng cháo zǎo bèi tuī fān， fēng jiàn tǒng zhì yè yǐ jié shù， mín guó yě yǐ kāi chuàng duō nián liǎo， rán 'ér yáng zhōu hēi 'àn què yǐ rán rú gù。 shàonián zì huá mù dǔ xiàn zhuàng， qì fèn tián yīng， dàn zì zhī rén qīng yán wēi， zhǐ néng ràng nà kǒu nù qì biē zài xīn lǐ。 zì rán， tā yě bìng méi yòu yī gài mǒ shā yáng zhōu rén， tā xǐ huān tā men hé shào xīng rén yī yàng， yòu yī gǔ kě 'ài de“ hān qì”， duì nà xiē jù yòu kè kǔ chéng dǔ pǐn xìng de péng yǒu， tā shǐ zhōng huái yòu chéng zhì de jìng yì。
　　 duì yáng zhōu míng mèi shān shuǐ， zhū zì huá yòu shuō bù chū de xǐ 'ài， dàn tā yòu zì gè 'ér de xuǎn zé。 zài yáng zhōu xī běi jiāo yòu gè qīng shòu xiù lì de gǔ diǎn yuán lín“ shòu xī hú”。 tā yuán míng bǎo zhàng hé， yì chēng cháng chūn hú， qīng qián táng shī rén wāng hàng cóng xī hú lái cǐ yóu lǎn， jí xīng zuò shī yún：“ chuí yáng bù duàn jiē cán wú， yàn chǐ hóng qiáo yǎn huà tú， yě shì xiāo jīn yī guō zǐ， gù yìng huàn zhe shòu xī hú”。 cóng cǐ bǎo zhàng hé suì yòu shì chēng。 shòu xī hú wān yán qū zhé， zhōu yǔ sǎnluò， shān huán shuǐ bào， dī biān yī zhū yáng liǔ yī zhū táo， hóng lǜ jiāo yìng， fēng guāng xiù lì。 dàn shì， zhū zì huá duì tā què bù tài xǐ huān， yuán yīn jiù zhǐ zài tā“ jiǎ xī hú zhī míng yǐ xíng， ‘ yǎ dé zhè yàng sú ’”。①“ liǎng 'àn huā liǔ quán yǐ shuǐ”， tā rèn wéi yáng zhōu de hǎo chù， dà bàn zài shuǐ shàng， zài hù chéng hé xià chuán， yòu qī bā lǐ hé dào， qū zhé 'ér yōu jìng， yán hé yòu xiǎo jīn shān、 fǎ hǎi sì、 wǔ tíng qiáo、 píng shān táng děng zhù míng fēng jǐng。 xiǎo jīn shān sì miàn huán shuǐ， shān shuǐ xiāng lián， bō guāng yān yǐng， tíng gé zēng huī， xiǎo tǔ shān shàng yòu fēng tíng， bàn shān jiān yòu yuè guān， kě yǐ wàng shuǐ， yě kě yǐ guān yuè。 wǔ tíng qiáo chéng gǒng xíng， zhōng jiān yī tíng zuì gāo， liǎng biān sì tíng， cēncī xiāngchèn。 wǔ tíng qiáo yòu shí wǔ gè qiáo dòng， zhū zì huá yǐ wéi， yuǎn wàng zuì hǎo， kàn shuǐ zhōng dàoyǐng yě miào， rú chéng xiǎo chuán zài qiáo dòng zhōng chuān lái chuān qù， zé gèng yòu fēng wèi。 píng shān táng zài shǔ gāng shàng， shì 'ōu yáng xiū rèn yáng zhōu tài shǒu shí suǒ jiàn， nà lǐ yóu rénshào， hěn shì níng jìng。 zhū zì huá xǐ huān dēng táng xián zuò， yuǎn tiào jiāng nán zhū shān dàn dàn lún kuò， shēn gǎn yǐ gǔ shī“ shān sè yòu wú zhōng” lái xíng róng zhè yī jǐng sè， qià dào hǎo chù。 yáng zhōu yóu chuán yòu duō zhǒng， dà chuán zhuān gōng yàn yóu zhī yòng， tā xiǎo shí hòu cháng gēn fù qīn zài chuán lǐ tīng móu dé lì yáng xíng de chàngpiān， lǐng lüè hé zhōng měi jǐng。“ xiǎo huá zǐ” zé xiàng yī bàn xī guā， tā gǎn dào“ yī gè rén zuò zài chuán zhōng， ràng yī gè rén zhàn zài chuán wěi shàng yòng zhú gāo yī xià yī xià dì chēng zhe， jiǎn zhí shì yī shǒu táng shī， huò yī fú shān shuǐ huà”。① yáng zhōu měi lì de shān sè hú guāng， rú yǔ lù bān zī rùn zhe shàonián zhū zì huá de xīn líng， bǔ yù zhe tā de gǎn qíng shì jiè， fēng fù zhe tā de xiǎng xiàng lì， zhì shǐ tā de qíng huái yǒng yuǎn yīn yūn zhe shī qíng yǔ huà yì。
　　 dàn， zhū zì huá zuì xǐ huān de hái shì chāo guò tiān níng mén， xiàng dōng shàng méi huā lǐng zhān yǎng shǐ kě fǎ de yī guān zhǒng。 shǐ kě fǎ yú míng hóng guāng yuán nián， shuài bù dǐ kàng qīng bīng， shì shǒu gū chéng， jiān chí shí rì， chéng xiàn bèi zhí， bù qū xùn guó。 hòu rén zài méi huā lǐng jiàn cí zhù zhǒng， yǐ zhì jì niàn。 xīn hài gé mìng qián， zhū xiǎo pō céng zhù zài shǐ gōng cí yǎng bìng， zhū zì huá péi shì zài cè， cháng cháng tīng tā jiǎng shǐ kě fǎ lǐng dǎo yáng zhōu jūn mín wéi bǎo jiā wèi guó， kàng dí xùnnàn de bēi zhuàng gù shì， duì shǐ kě fǎ de zhōng zhēn jīng shén hé mín zú qì jié wú xiàn chóng yǎng。 shàng zhōng xué hòu， tā dé xiá jiù shàng méi huā lǐng shǐ gōng cí， píng diào tā suǒ qīn jìng de mín zú yīng xióng， hái xiě xià bù shǎo shī zhāng。
　　 yáng zhōu chá guǎn zuì zhù míng， chī de huā yàng yě duō。 jiàrì lǐ， zhū zì huá yě cháng cháng guāng lín chá guǎn xiǎo chī yǐ xiāo xián。 zài běi mén wài yòu yī tiáo xiǎo jiē， chá guǎn zuì duō， diàn míng yě fēng yǎ， rú xiāng yǐng láng、 lǜ yáng cūn、 hóng yè shān zhuāng děng。 zuò dìng liǎo qī shàng chá， biàn yòu mài líng suì de lái dōu lǎn shēng yì， yòu xiǎo pú bāo fēn fàng zhe guā zǐ huā shēng chǎo yán dòu zhī lèi， yòu yòu xiāng yòu rè de chǎo bái guǒ， yòu wǔ xiāng niú ròu， hái yòu zhù míng de tàng gān sī。 zuì kě kǒu de shì xiǎo lóng diǎn xīn， yòu ròu xiàn 'ér de， xiè ròu xiàn 'ér de， sǔn ròu xiàn 'ér de， hái yòu cài bāo zǐ、 cài shāo mài， tè bié shì gān cài bāo zǐ， zhēng dé bái shēng shēng de， rè téng téng de， dào kǒu biàn qīng sōng dì huà qù。 yáng zhōu de chá shí tài yòu wèi liǎo， yīn cǐ gěi tā de yìn xiàng tè bié shēn， yǐ zhì xǔ duō nián hòu hái jì dé lǜ yáng cūn chá guǎn suí fēng piāo yáng zài lǜ yáng shù shàng de huǎng zǐ， shǐ tā xiǎng qǐ“ lǜ yáng chéng kuò shì yáng zhōu” de míng jù； hái jì dé chá guǎn lǐ yōu jìng de xiǎo chí、 cóng zhú hé máo tíng， gǎn dào shàng hǎi、 běi píng de chá lóu dōubù rú nà lǐ yǎ zhì。 tā hái mǎn huái shēn qíng dì diàn niàn zhe nà lǐ de xiǎo lóng bāo zǐ， shuō：“ wǒ lí kāi yáng zhōu， yě lái guò qī、 bā chù dà dà xiǎo xiǎo de dì fāng， hái méi yòu chī guò nà yàng hǎo de diǎn xīn。”①“ fēi qù de mèng biàn shì fēi qù de shēng mìng， suǒ yǐ cháng cháng liú xià shí 'èr fēn de wǎn xī， zài rén de xīn lǐ，”“ fēi qù de mèng yīn wéi fēi qù de yuán gù， yī lì shì tián mì mì 'ér yòu suān liù liù de。 zhè biàn hé chéng liǎo bié yī zhǒng zī wèi， jiù shì suǒ wèi chóu chàng”②， zhè shì zhū zì huá rì hòu tán dào“ ér shí de mèng” shí shuō de huà。 zài nà fēi qù de tóng nián zhī mèng lǐ， liú gěi tā“ tián mì mì 'ér yòu suān liù liù”， duō shǎo yòu dài diǎn“ chóu chàng” zī wèi de， biàn shì jiā lǐ wèitā bāo bàn de zhōng shēn dà shì liǎo。
　　 zhū zì huá shì zhū jiā de zhǎngzǐ zhǎngsūn， zài fēng jiàn jiā tíng lǐ， tā jiān fù zhe chuán zōng jiē dài de zhòng rèn， yīn cǐ dāng tā hái bù mǎn 11 suì de shí hòu， zhǎngbèi men biàn wèitā zhāng luó qīn shì liǎo。 hěn kuài jiù shuō shàng liǎo， shì zēngzǔ mǔ de niàn jiā rén， zài sū běi yī gè xiǎo xiàn fèn， jiào zuò“ huā yuán zhuāng” de xiāng xià， gū niàn bǐ zì huá hái dà sì suì， gè 'ér gāo， guǒ xiǎo jiǎo。 nà shí tā hái xiǎo， gēn běn bù lǐ huì zhè shì 'ér， yìn xiàng zuì shēn de dǎo shì měi nián nà biān xiāng xià yòu rén lái， lán bù duǎn dǎ bàn， xián zhe yān guǎn， dài lái de xiǎo mài fěn hé bái shǔ gān hěn hǎo chī。 dà yuē zài tā 12 suì shí， gū niàn hài láo bìng sǐ liǎo， yīn cǐ mǔ qīn yòu wéi tā de qīn shì zháojí， tā tuō cháng lái zuò yī fú de cái féng zuò méi， wéi de shì cái féng zǒu de rén jiā duō。 bù jiǔ， cái féng wù sè liǎo yī gè qián jiā de gū niàn。 qián jiā yòu liǎng wèi xiǎo jiě， yī wèi shì yí tài tài shēng de， gěi zì huá shuō de shì zhèng tài tài de dà xiǎo zǐ。 jiē xià lái biàn shì xiāng qīn， yī tiān， mǔ qīn gěi zì huá chuān shàng zǎo níng chóu páo zǐ， hēi níng chóu mǎ guà， dài shàng hóng mào jié 'ér de hēi duàn guā pí xiǎo mào， qiān dīng níng wàn zhǔ fù yào tā liú xīn xiē。 cái féng bǎ xiǎo zì huá dài dào yī gè chá guǎn lǐ， nà lǐ zǎo yòu yī wèi 30 duō suì de xiān shēng děng zhe， xiān shēng fāng miàn dà 'ěr， chuānzhuó bù páo mǎ guà， wéi rén hěn cí xiáng， tā bù zhù dì dǎliang zhe zì huá， kàn dé hěn zǎi xì， bìng wèn tā niàn liǎo xiē shénme shū。 tā duì hái zǐ de cháng xiāng hěn mǎn yì， rèn wéi“ rén zhōng” cháng， bù shì duǎn shòu de yàng zǐ， jiù shì kàn tā zǒu lù， pà jiǎo shàng yòu diǎn máo bìng。 dàn bù guǎn zěn yàng， zǒng suàn ràng rén jiā xiāng zhōng liǎo。 nà me， duì fāng gū niàn shì shénme yàng zǐ ní？ mǔ qīn bù dà fàng xīn， biàn pài qīn xìn lǎo mā zǐ qù kàn， huí lái bào gào shuō， dà xiǎo jiě bǐ zì huá dà dé duō， hěn pàng， zuò xià qù mǎn mǎn yī juàn yǐ， èr xiǎo jiě dǎo shì miáo tiáo de， mǔ qīn tīng hòu bù tài lè yì， yǐ wéi pàng liǎo bù néng shēng yù， yòu yì hé 'èr xiǎo jiě jié qīn， shuí zhī cái féng yī chuán huà， duì fāng shēng liǎo qì， bù dāyìng， shì qíng jiù zhè yàng chuī liǎo。 mǔ qīn zhǐ dé chóngxīn luó zhì， gé liǎo yī nián， tā zài yī cì dǎ pái shí， yù jiàn yī wèi tài tài， tā yòu gè nǚ 'ér hé zì huá tóng nián， tiào tiào bèng bèng de hěn shì cōng míng líng lì， yú shì pài rén qù tàn kǒu qì， duì fāng yě shì zuò xiǎo guān de， mén dāng hù duì， hěn lè yì zuò zhè mén zǐ qīn。 shì qíng jìn xíng dé pō wéi shùn lì， bù liào bàn tú què chū liǎo chà zǐ， yuán lái běn jiā shū zǔ mǔ jiā de yī gè lǎo mā zǐ shú xī zhè jiā nèi qíng， shuō zhè xiǎo jiě bù shì qīn shēng 'ér shì bào lái de， mǔ qīn yī tīng xīn yòu lěng liǎo。 zhuǎn yǎn jiān， yòu guò liǎo yī nián， zhū xiǎo pō dé liǎo shāng hán bìng， qǐng yáng zhōu míng yī wǔ wēi sān zhěn zhì。 yòu yī tiān， mǔ qīn cóng yī shēng de jiào fū kǒu zhōng， dǎ tīng dào wǔ jiā yòu yī wèi xiǎo jiě hé zì jǐ 'ér zǐ tóng gēng， yú shì hé zhū xiǎo pō shāng liàng， bìng tuō jiù jiù tàn wèn wǔ yī shēng de yì sī， duì fāng yī kǒu biàn dāyǔn liǎo。 zhū zì huá de yàng zǐ wǔ yī shēng jiàn guò liǎo， wǔ jiā xiǎo jiě cháng dé zěn me yàng？ mǔ qīn hái shì lǎo guīju， pài lǎo mā zǐ qù xiāng kàn， huí lái bào gào shuō bù huài， jiù jiǎo dà xiē。 mǔ qīn ràng rén chuán huà qù， ràng xiǎo jiě guǒ shàng diǎn 'ér jiǎo。 qí shí， lǎo mā zǐ qù xiāng qīn shí， wǔ jiā ràng zì jǐ de nǚ 'ér duǒ kāi liǎo， tā kàn dào de shì lìng yī gè gū niàn。
　　 zhū zì huá de hūn yīn mìng yùn jiù zhè yàng dì zài fù mǔ zhī mìng méi shuò zhī yán de cāo zòng xià què dìng liǎo。 zhè shí tā cái 14 suì。
　　 yáng zhōu zhè gè gǔ chéng yǔ zhū zì huá de guān xì shì tài mìqiè liǎo， tā de rén shēng tú chéng shì cóng zhè gè zhàn tóu chū fā de， tā shēng mìng shǐ shàng de dì yī yè shì zài zhè 'ér xiě xià de。 tā de zǔ jí zài shào xīng， dàn zhè gè chéng shì duì tā shì tài mò shēng liǎo， zhǐ bù guò xiǎo shí gēn mǔ qīn huí qù guò liǎng huí， měi cì zhǐ zhù yī tiān， jiā lǐ chú liǎo mǔ qīn wài， méi yòu yī gè rén huì shuō shào xīng huà。 tā shì zài yáng zhōu zhǎngdà de， zài zhè 'ér shòu jiào yù， zài zhè 'ér dìng zhōng shēn， tā de zǔ yíng yě zài zhè 'ér， yīn cǐ tā jìn guǎn duì yáng zhōu mǒu xiē fāng miàn yòu diǎn“ tǎo yàn”， dàn zài gǎn qíng shàng， duì tā què shì“ jiàn jiàn qīn rè qǐ lái liǎo”。 zài《 wǒ shì yáng zhōu rén》 yī wén zhōng， tā mǎn huái shēn qíng dì shuō：“ tóng nián de jì yì zuì dān chún zuì zhēn qiē， yǐng xiǎng zuì shēn zuì jiǔ； zhǒng zhǒng bēi huān lí hé， huí xiǎng qǐ lái zuì yòu yì sī”。 tā zhōng yú gōng kāi xuān chēng： zài nà 'ér dù guò tóng nián， jiù suàn nà 'ér shì gù xiāng。 hé kuàng wǒ men de jiā yòu shì“ shēng yú sī， sǐ yú sī， gē kū yú sī” ní？ suǒ yǐ yáng zhōu hǎo yě bà， dǎi yě bà， wǒ zǒng suàn shì yáng zhōu rén de。
　　 dàn shì， zhè gè“ yáng zhōu rén”， cóng liǎng huái zhōng xué bì yè hòu，“ jiù bù cháng zài yáng zhōu liǎo”。 tā yíng zhe shí dài de fēng yǔ， tà shàng liǎo xīn de tú chéng。

　　1916 nián xià tiān， zhū zì huá kǎo rù běi jīng dà xué yù kē。 běi dà nǎi quán guó zhù míng xué fǔ， gè dì xué zǐ jūn yǐ kǎo qǔ zhè suǒ míng pái dà xué wéi guāng róng， xiàn zài zhū zì huá yī yuè 'ér dēng lóng mén， zì rán bó dé xǔ duō rén de qīn mù， quán jiā xǐ yuè zì bù dài yán。 wéi zhǔn bèi shàng xué， quán jiā máng luàn liǎo yī zhèn zǐ， yú 8 yuè jiān， zhū zì huá suì cí bié zǔ mǔ hé fù mǔ qīn， huái zhe jiǎn bù duàn lǐ hái luàn de xīn qíng， huī shǒu xiàng shēng huó liǎo duō nián de měi lì yáng zhōu gào bié。
　　 chē shēng lóng lóng， qì dí cháng míng， fēi chí de liè chē zài zhe qīng nián zhū zì huá， bēn xiàng rén shēng xīn de tú jìng。 tā nián qīng de shēng mìng zhī chuán， yáng qǐ gāo gāo de fēng fān， chōng jìn guǎng kuò duō cǎi de shēng huó hǎi yáng。
　　 zhè shí zhèng shì xīn wén huà yùn dòng chūn cháo zài shén zhōu dà dì xiōng yǒng bēn tū shí kè。 1915 nián 9 yuè， chén dú xiù zài shàng hǎi chuàng bàn《 qīng nián》 zá zhì（ 1916 nián 9 yuè gǎi míng《 xīn qīng nián》）， zhù zhāng“ kē xué yǔ rén quán bìng zhòng”， tí chū yào yōng hù“ dé xiān shēng” hé“ sài xiān shēng” de kǒu hào， gāo yáng mín zhù hé kē xué liǎng miàn dà qí， xiàng fēng jiàn wén huà hé fēng jiàn dào dé fā qǐ měng liè de jìn gōng。 tā yóu rú yī shēng gǔn dòng yīn mái cháng kōng de chūn léi， gěi sǐ qì chén chén de hēi 'àn wáng guó yǐ jù dà de zhèn dòng。 yī piàn hóng zhuān lǜ wǎ zhuāng yán sù mù de běi jīng， běn shì fēng jiàn jūn fá pán jù de lǎo cháo， dì guó zhù yì zhě zòng héng bǎi hé de chǎng suǒ， dàn yě shì xīn sī xiǎng rén wù huì cuì de dì fāng， ér běi jīng dà xué zhèng shì jīng yīng yún jí zhī chù。 běi jīng dà xué chuàng lì yú 1898 nián， yuán míng jīng shī dà xué táng， xì wéi xīn biàn fǎ yùn dòng de chǎn wù。 biàn fǎ yùn dòng shī bài hòu， zhè suǒ dà xué táng bèi bǎo cún xià lái， shí jì shàng què shì jì chéng zhe fēng jiàn wén huà de chuán tǒng， rù xué zhě duō wéi chū shēn kē bān de jīng guān， guān liáo xí qì shí fēn yán zhòng， xué xiào shè bèi yě jí jiǎn lòu。 xīn hài gé mìng hòu， gǎi míng wéi běi jīng dà xué， yán fù bèi rèn mìng wéi dì yī rèn xiào cháng， hòu yòu lì jīng shù rén， suī yòu xiē xū gǎi liáng， dàn miàn mào biàn huà bù dà。 zhū zì huá jìn rù zhè suǒ dà xué zhī rì， qià shì cài yuán péi jiē rèn xiào cháng zhī shí， cài yuán péi sī xiǎng kāi míng， xué shí yuān bó， shì zhōng guó jìn dài zhù míng de zì yóu zhù yì jiào yù jiā， cān jiā guò xīn hài gé mìng， céng liǎng dù liú xué 'ōu zhōu kǎo chá jiào yù。 tā yī jiē rèn běi dà xiào cháng， biàn jué xīn chú jiù bù xīn， dà dāo kuò fǔ dì gǎi gé yí liú de fēng jiàn jiào yù tǐ zhì， sǎo chú chén fǔ xí qì， yào yǐ xī fāng zī běn zhù yì dà xué wéi mó shì， chuàng lì yī gè jù yòu“ xué shù sī xiǎng zì yóu” de zuì gāo xué fǔ。 tā cǎi qǔ“ jiān róng bìng bāo” de fāng zhēn， qiān fāng bǎi jì luó zhì xué yòu zhuān cháng de xué zhě hé jù yòu xiān jìn sī xiǎng zuò fēng de xīn pài rén wù。 tā zài fān yuè liǎo bié rén sòng gěi tā de shí yú běn《 xīn qīng nián》 hòu， dà wéi zàn shǎng， zhè shí chén dú xiù zhèng hǎo zhù zài qián mén yī jiā lǚ guǎn lǐ， cài yuán péi lì jí qū chē qián qù bài fǎng， pìn qǐng tā chū rèn běi dà wén kē xué cháng， zhù guǎn wén xué、 zhé xué、 lì shǐ děng xì。 hú shì yú 1917 nián 7 yuè huí guó， 9 yuè jí bèi pìn wéi jiào shòu， jiǎng shòu yīng wén xué、 yīng wén xiū cí xué jí zhōng guó gǔ dài zhé xué sān mén kè。 jiē zhe， lǐ dà zhāo yě bèi pìn wéi tú shū guǎn zhù rèn， bìng jiān lì shǐ jīng jì xì jiào shòu。
　　 chén dú xiù jiù rèn wén kē xué cháng hòu， jí jiāng《 xīn qīng nián》 biān ji bù cóng shàng hǎi qiān zhì běi jīng， shǐ kān wù gèng hǎo dì fā huī tuán jié xīn wén huà zhàn shì gòng tóng zuò zhàn de zhèn dì de zuò yòng。 jiù zài zhè gè shí qī， wén xué gé mìng yùn dòng de hào jiǎo zòu xiǎng liǎo，《 xīn qīng nián》 dì sān juàn dì wǔ qī fā biǎo liǎo hú shì de《 wén xué gǎi liáng chú yì》， tí chū liǎo“ bā bù zhù yì” de zhù zhāng， yào qiú wén xué yào yòu“ gāo yuǎn sī xiǎng” hé“ zhēn zhì zhī gǎn qíng”。 dì liù qī fā biǎo liǎo chén dú xiù de《 wén xué gé mìng lùn》， míng què tí chū liǎo“ sān dà zhù yì” zhù zhāng， yào dǎ dǎo guì zú wén xué， gǔ diǎn wén xué hé shān lín wén xué， jiàn shè guó mín wén xué、 xiě shí wén xué hé shè huì wén xué。 hào zhào qīng nián xué zǐ yǔ“ shí bā yāo mó xuān zhàn”， zhōng guó xiàn dài wén xué shǐ de wéi mù jiù zhè yàng lā kāi liǎo。
　　 xīn de huán jìng， xīn de qì fēn， xīn de rén wù， xīn de sī cháo， kāi qǐ liǎo zhū zì huá de xīn líng。 tā tīng dào liǎo wén suǒ wèi wén de yán lùn， kàn dào liǎo jiàn suǒ wèi jiàn de shì wù， tā xiàng zài shā mò zhōng jī kě yǐ jiǔ de rén， tān lán dì xī shǔn zhe xīn wén huà zhī shí de gān quán。 běi dà tú shū guǎn shè zài mǎ shén miào gōng zhù lóu， zì huá zhěng tiān pào zài lǐ miàn， fān yuè zhe xīn kān wù hé xīn shū jí， yǎn jiè wéi zhī dà kāi。
　　 hán jiǎ jiāng zhì zhī shí， tā hū rán jiē dào yī fēng jiā xìn， bù jìn yōu xǐ cān bàn， yuán lái shì fù qīn cuī cù tā zǎo diǎn huí qù wán hūn。 zài nà gè shí dài， nián qīng rén de hūn yīn mìng yùn， dū zhǐ néng yǐ zhe guīju zhì dìng de yī dìng chéng xù， àn bù jiù bān dì tōng xiàng 'ài qíng de“ xìng fú zhī mén”。 tā 14 suì shí， zài yáng zhōu dìng xià de wǔ jiā gū niàn nián yǐ jí jī，“ bù xiào yòu sān， wú hòu wéi dà”，“ nán dà dāng hūn， nǚ dà dāng jià”， zuò wéi jiā zú zhōng de zhǎngzǐ zhǎngsūn， zhū zì huá zì rán bù gǎn yě bù néng wéi bèi zhè qiān bǎi nián liú xià de gǔ xùn。 yú shì， jiàqī yī kāi shǐ， tā biàn jí cōng cōng dì bèi qǐ jiǎn dān de xíng náng gǎn huí yáng zhōu。
　　 wǔ jiā yuán jí háng zhōu， gū niàn wǔ zhōng qiān hé zhū zì huá yī yàng， zì yòu zài yáng zhōu zhǎngdà。 zhū zì huá shì xìng yùn de， tā de fù mǔ wèitā pū xià de hūn yīn dào lù， bìng méi yòu dǔ zhù“ xìng fú zhī mén”， gū niàn duān zhuāng xiù lì， wēn wǎn róu shùn， hěn 'ài xiào。 dìng hūn wǔzǎi， zhū zì huá zhè shí cái dì yī cì kàn dào zì jǐ de qī zǐ。 tā xǐ huān tā， xīn hūn yàn 'ěr， liǎng rén gǎn qíng hěn hǎo， nián qīng de qī zǐ hái tōu tōu dì gào sù zhàng fū， dāng chū xiāng qīn shí zì jǐ duǒ kāi de mì mì。 jié hūn mǎn yuè hòu yòu guò liǎo 20 tiān， jiàqī yǐ jìn， kāi xué shí jiān dào liǎo， yóu shì zhū zì huá lián yuán xiāo jié yě méi fǎ zài jiā guò， yú 2 yuè 3 rì（ zhēngyuè shí 'èr） cōng máng dì wěn bié xīn hūn qī zǐ， huái zhe liàn liàn bùshě de xīn qíng， chéng chē běi shàng liǎo。
　　 dāng shí， zhū xiǎo pō hái zài què yùn jú rèn shàng， jiā tíng jīng jì hái kuān yù， yīn cǐ zhū zì huá de hūn shì bàn dé hái pō tǐ miàn， hěn huā liǎo yī bǐ qián。 dàn méi yòu duō jiǔ， zhū xiǎo pō de chāishi jiāo xiè liǎo， jiā tíng jīng jì zhú jiàn jié jù， tā dīng zhǔ sān 'ér zǐ guó huá bù yào xiě xìn bǎ jiā shì gào sù zì huá， yǐ miǎn tā xué xí fēn xīn。 dàn zhū zì huá hái shì yòu suǒ jué chá， tè bié shì tā shǔ jiǎ huí jiā， zhù liǎo yī xiē rì zǐ， gèng yī qīng 'èr chǔ liǎo。 tā xīn zhōng hěn wéi jiā tíng jiāo lǜ， běi dà guī dìng， xué shēng yìng dú 'èr nián yù kē， rán hòu cái néng kǎo dú běn kē， zhū zì huá gǎn dào yǐ yǎn xià jīng jì zhuàng kuàng， àn bù jiù bān dú shàng qù shì yòu kùn nán de。 wéi jiǎn qīng fù qīn fù dān， tā nǎi gǎi míng“ zì qīng”， yīn zì gǎn xìng qíng chí huǎn，《 hán fēi zǐ》 yòu yún：“ dǒng 'ān yú zhī xìng huǎn， gù pèi xián yǐ zì jí”， nǎi zì“ pèi xián” yǐ zì jǐng cè， tí qián yī nián tóu kǎo běn kē， jiēguǒ jìn rù liǎo zhé xué xì。
　　 tiān yòu bù cè fēng yún。 zhè nián dōng tiān， 71 suì de zǔ mǔ zài yáng zhōu bìng shì， ér zài xú zhōu rèn yān jiǔ gōng mài jú cháng de fù qīn， zhè shí yòu xiè liǎo zhí。 jiē dào 'è hào， zhū zì qīng lián máng chéng chē nán xià， gǎn dào xú zhōu yǔ fù qīn huì qí， yī jìn fáng zǐ， zhǐ jiàn mǎn yuàn lángjí， jǐng kuàng qī liáng， xiǎng qǐ zǔ mǔ， bù jìn lèi xià， dǎo shì fù qīn lái 'ān wèi tā bù bì nán guò。 huí dào yáng zhōu， zhū xiǎo pō shè fǎ biàn mài、 diǎndàng liǎo yī xiē jiā chǎn， yòu jiè liǎo yī bǐ gāo lì dài， cái miǎnqiǎng dì bàn wán sāngshì。 zhè shí 'èr 'ér zǐ wù huá zhōng xué jí jiāng bì yè， xiǎng bào kǎo shàng hǎi jiāo tōng dà xué jī diàn gōng chéng xì， dàn tā cǐ shí yǐ ná bù chū xué fèi， wú fǎ chéng quán qí yuàn wàng liǎo。 zhū zì qīng kàn dào jiā zhōng jǐng kuàng shí fēn cǎn dàn， tīng shàng zhǐ shèng xià jǐ fú zì huà hé yī zhāng zhú lián， yuán lái bǎi zài 'àn shàng de jù dà gǔ zhōng， zhū hóng dǎn píng， bì yù rú yì， yǐ jí guà zài bì shàng de zhèng bǎn qiáo shǒu jì děng， dōuyǐ sòng jìn liǎo dàngpù。 mǎn yuàn kū zhī bài yè， xiāo suǒ fēi cháng， tā kàn zhe yǐ xiǎn lǎo mài de fù qīn， lǎo shí bā jiāo de mǔ qīn， yǐ jí zhòng duō shàng wèi chéng nián de dì mèi， xīn qíng shí fēn chén zhòng， tā lā zhe sān dì guó huá de shǒu， tàn zhe qì shuō：“ wǒ yào zhēng qǔ zǎo yī nián bì yè。” tā yǐ 'àn xià jué xīn， yào jìn zǎo tiǎo qǐ yǎng jiā huó kǒu de zhòng dān。
　　 sāngshì wán bì， zhū zì qīng yào gǎn huí běi jīng shàng xué， zhū xiǎo pō yě yào dào xú zhōu móu shì， yóu shì fù zǐ jué dìng tóng xíng。 zhū xiǎo pō suī rán jīng jì zhuàng kuàng bù hǎo， dàn 'ài zǐ qíng qiē， wéi kǒng 'ér zǐ dǐ bù zhù běi guó de fēng hán， tè dì wèitā dìng zhì liǎo yī jiàn zǐ máo dà yī。 dào liǎo nán jīng， yīn péng yǒu yuē qù yóu guàng， dòu liú liǎo yī rì， dì 'èr tiān biàn dù jiāng wǎng pǔ kǒu。 zhū xiǎo pō yīn shì máng běn xiǎng jiào lǚ guǎn lǐ yī gè shú shí de chá fáng péi 'ér zǐ qù huǒ chē zhàn， xiǎng xiǎng yòu bù fàng xīn， pà chá fáng bù tuǒ tiē， jué dìng hái shì zì jǐ qù sòng。 fù zǐ liǎ guò liǎo jiāng， jìn liǎo huǒ chē zhàn， zhū xiǎo pō wéi 'ér zǐ jiǎn dìng liǎo kào chē mén de yī zhāng yǐ zǐ， kàn zhū zì qīng jiāng zǐ máo dà yī pū hǎo zuò wèi， biàn yī zài zhǔ fù tā yī lù xiǎo xīn， yè lǐ yào jīng xǐng xiē， bù yào shòu liáng， yòu zhǔ tuō chē shàng chá fáng hǎohǎo zhào yìng。
　　“ bà bà， nǐ zǒu bā”。 zhū zì qīng shuō dào。
　　 zhū xiǎo pō wàng liǎo wàng chē wài， shuō：“ wǒ mǎi jǐ gè jié zǐ qù， nǐ jiù zài cǐ dì， bù yào zǒu dòng”。 zhū zì qīng yào zì jǐ qù， dàn fù qīn bù kěn， zhǐ hǎo zuò bà。
　　 zhū xiǎo pō shēn tǐ pō pàng， yīn wéi fú xiào， tóu dài zhe hēi bù xiǎo mào， chuānzhuó hēi bù dà mǎ guà， shēn qīng sè bù mián páo， xiǎn dé fènwài yōng zhǒng。 mǎi jié zǐ xū chuān guò tiě dào， tiào xià qù zài pá shàng qù， zhè duì zhū xiǎo pō jiù bù róng yì liǎo。 tā pán shān dì zǒu dào tiě dào biān， màn màn tàn shēn xià qù， shàng bù tài nán， kě dāng tā chuān guò tiě dào pá shàng yuè tái shí jiù fèi shì liǎo。 zhǐ jiàn tā yòng liǎng shǒu pān zhe shàng miàn， liǎng jiǎo zài shàng suō， féi pàng de shēn zǐ xiàng zuǒ wēi qīng， xiǎn chū nǔ lì de yàng zǐ。 zhū zì qīng zài chē xiāng lǐ， wàng jiàn tā de bèi yǐng， lèi shuǐ bù jìn duó kuàng 'ér chū。 tā gǎn jǐn bǎ yǎn lèi shì gān， wéi kǒng fù qīn kàn jiàn nán guò。 zhū xiǎo pō bào zhe zhū hóng de jié zǐ huí lái， zhū zì qīng lián máng qù xié tā， fù qīn jiāng jié zǐ yī gǔ nǎo 'ér dǎo zài zǐ máo dà yī shàng， pū pū yī shàng de ní tǔ， xīn lǐ fēi cháng qīng sōng。 guò liǎo yī huì 'ér， shuō：“ wǒ zǒu liǎo， dào nà biān lái xìn！” xià chē zǒu liǎo jǐ bù， yòu huí guò tóu lái kàn liǎo kàn 'ér zǐ， shuō：“ jìn qù bā， lǐ biān méi rén。”
　　 zhū zì qīng zhī dào， zài lǎo fù de xīn zhōng， zì jǐ shǐ zhōng shì gè hái zǐ， suǒ yǐ tā zǒng shì qiān cháng guà dù， yǐ yǐ nán shè， yī bǎi gè fàng xīn bù xià。 qì dí dī chén dì cháng xiào liǎo yī shēng， chē lún wú qíng dì zhuàndòng liǎo， tā níng wàng zhe fù qīn hēi yù yù de bèi yǐng， hùn rù lái lái wǎng wǎng de rén qún lǐ， zhú jiàn yuǎn qù， yuǎn qù， zài zhǎo bù zhe liǎo …… tā de yǎn lèi yòu qiāoqiāo dì yán zhe shuāng jiá liú liǎo xià lái。
　　 zhè shí， chū xiàn zài zhū zì qīng miàn qián de běi jīng， yǐ shì lìng yī fān jǐng kuàng。 zì 1917 nián kāi shǐ， yán zhòng de mín zú wēi jī， yóu rú qīng tiān hēi yún， lǒngzhào zhe zhōng guó dà dì。 zǎo zài 1915 nián， yuán shì kǎi mì móu dì zhì， wéi huàn qǔ rì běn de zhī chí， yǔ rì fāng mì mì qiān dìng liǎo chū mài zhù quán de 'èr shí yī tiáo mì yuē， gěi zhōng guó rén mín liú xià liǎo wú qióng de huò hài。 dāng nián nián dǐ， zhè wèi yuán“ huáng dì”， dēng jí bù dào bàn nián， jiù zài quán guó rén mín tuò mà shēng zhōng yī mìng wū hū liǎo。 dàn yuán xiōng suī sǐ， yú niè shàng cún， zhèng quán yòu luò yú běi yáng jūn fá zhī shǒu， tā men de hòu tái shì rì běn dì guó zhù yì。 1917 nián， běi yáng jūn fá zhí xì shǒu lǐng féng guó zhāng dēng shàng zǒng tǒng bǎo zuò， dàn běi jīng zhèng fǔ shí quán què cāo zài wǎn xì shǒu lǐng duàn qí ruì shǒu lǐ。 duàn qí ruì zhèng fǔ bù jǐn méi yòu xiàng rì běn tí chū guī hái shān dōng quán yì wèn tí， xiāng fǎn， què yú 9 yuè hé rì běn qiān dìng liǎo jì shùn、 gāo xú tiě lù jiè kuǎn hé tóng， bìng tóng yì qí zhù bīng Jǐnán、 qīng dǎo， mǎn zú liǎo tā men qīn lüè wǒ lǐng tǔ de yào qiú。 shí yuè gé mìng bào fā hòu， wéi fáng zhèng shè huì zhù yì gé mìng de yǐng xiǎng zài zhōng guó kuò dà， yòu yǔ rì běn qiān dìng liǎo《 gòng tóng fáng dí jūn shì xié dìng》。
　　 rì běn dì guó zhù yì wàng tú bìng tūn zhōng guó de yě xīn， duàn qí ruì zhèng fǔ biàn běn jiā lì chū mài zhōng guó quán yì de wú chǐ xíng jìng， shǐ quán guó 'ài guó xué shēng yóu qí fù yú mǐn gǎn hé rè qíng de běi jīng xué shēng， yōu xīn rú fén， zhòu yè bù 'ān。
　　 běi jīng dà xué zài cài yuán péi de lǐng dǎo、 hé jìn bù jiào shòu men de nǔ lì xià， zhāoqì péng bó， qì xiàng yī xīn。 tè bié shì wén kē miàn mào yòu liǎo hěn dà de biàn gé。 zhé xué xì， lì shǐ xì hé zhōng guó wén xué xì， xìng zhì yòu liǎo míng què de qū bié， kè chéng shè zhì yě yǐ què lì， xīn pìn jiào shòu yě zuì duō。 zuì chū， běi dà wén lǐ liǎng kē dōuzài mǎ shén miào shàng kè， 1918 nián gài qǐ liǎo hóng lóu， wén kē yí dào zhè lǐ， zhé xué xì jiù shè zài sì lóu。 tú shū guǎn yě cóng mǎ shén miào gōng zhù lóu bān dào hóng lóu dì yī céng。 xiào nèi xué shēng sī xiǎng shí fēn huó yuè， shè huì huó dòng hěn duō， dāng shí hé zhū zì qīng tóng xì tóng bān de tóng xué yáng huì céng huí yì shuō：
　　 suí zhe zhèng zhì shàng de biàn dòng hé wài jiāo de chī jǐn， suí zhe xīn jiù sī xiǎng dǒu zhēng de zhǎn kāi，（ xué shēng huó dòng） jiù yī tiān bǐ yī tiān kāi zhǎn， yī tiān bǐ yī tiān huó yuè。 píng cháng， chú liǎo《 běi jīng dà xué rì kān》 měi tiān chū bǎn wài， hái yòu zài sù shè de yǐng bì shàng， qiáng shàng， suí shí chū xiàn de hǎi bào， bù gào děng， yòu rén fā chū shénme hào zhào， jiù yòu rén xiǎng yìng； shuō kāi huì， jiù yòu rén qù。 kāi huì de dì diǎn， dà xiē de huì， zài fàn tīng kāi de shí hòu duō， yào shuō huà de， zhàn zài bǎn dèng shàng jiù shuō qǐ lái。 shèn zhì zài cè suǒ lǐ kāipì“ cè kān”， hù xiāng biàn nán。
　　 běi dà dāng shí hái yòu yī gè tè diǎn， jiù shì yòu shénme huó dòng， huò yòu shénme shè tuán zǔ zhì， yī bān dōushì fàng yī gè qiān míng bù zài hào fáng， shuí yuàn yì cān jiā jiù kě yǐ zì yóu qiān míng。① běi dà shí jì shàng yǐ chéng wéi dāng shí fǎn dì fǎn fēng jiàn de zhàn dǒu bǎo lěi， yī miàn yíng fēng gāo yáng de gé mìng qí zhì。 1918 nián， běi jīng huī sè cháng kōng shàng， zhèng zhì fēng yún kuáng yǒng， ér běi dà de shī shēng jiù bàn yǎn liǎo dǎ tóu zhèn de jí xiān fēng juésè。 5 yuè， běi jīng dà xué yǔ běi jīng gāo shī、 gāo gōng、 fǎ zhuān děng xué xiào de xué shēng liǎng qiān yú rén jí huì yóu xíng， yào qiú qǔ xiāo mài guó de《 zhōng rì gòng tóng fáng dí jūn shì xié dìng》；
　　6 yuè， yóu lǐ dà zhāo lǐng dǎo de， zhǐ zài gǎi zào zhōng guó de“ shàonián zhōng guó xué huì” chéng lì；
　　10 yuè， xué shēng jiù guó huì zǔ zhì de guó mín zá zhì shè chéng lì， duì fēng jiàn jūn fá hé dì guó zhù yì zhǎn kāi měng liè de gōng jī， gāi shè shè yuán 85 ％ shì běi dà xué shēng， dèng zhōng xià、 xǔ dé yǎn děng jūn shì gǔgàn。
　　11 yuè， dì yī cì shì jiè dà zhàn yǐ dé guó zhàn bài hé“ xié yuē guó” shèng lì 'ér gào zhōng。 xiāo xī chuán lái， běi jīng chéng fèi téng liǎo， shì mín huān xīn gǔ wǔ， fēn fēn gāo jǔ guó qí， jié duì yóu xíng。 běi jīng dà xué zài tiān 'ān mén dā qǐ gāo tái， jǔ xíng yǎn jiǎng dà huì， cān jiā zhě yòu gè xiào xué shēng sān wàn yú rén， jì hòu yòu zài zhōng yāng gōng yuán jǔ xíng qìng zhù huó dòng jìn xíng yǎn jiǎng。 běi dà jiào shòu lǐ dà zhāo fā biǎo liǎo tí wéi《 shù mín de shèng lì》 de yǎn shuō， tā bǎ 'ōu zhōu zhàn zhēng de jié shù hé shí yuè gé mìng lián xì qǐ lái kǎo chá， gào sù rén men， cǐ cì dé guó de shī bài，“ shì shù mín de shèng lì”，“ shì zī běn zhù yì shī bài， láo gōng zhù yì zhàn shèng”。 běi dà xiào cháng cài yuán péi liǎng cì dēng tái yǎn jiǎng， tā gào sù dà jiā：“ xiàn zài shì jiè dà zhàn de jié shù， xié yuē guó zhàn liǎo shèng lì， dìng yào bǎ guó jì de yī qiē bù píng děng de hēi 'àn zhù yì dū xiāo miè liǎo， bié yòng guāng míng zhù yì lái dài tì tā。” tā gāo hǎn“ láo gōng shén shèng”， shuō：“ cǐ hòu de shì jiè quán shì láo gōng de shì jiè。”①
　　 dǒu zhēng fēng yǔ shuà xǐ zhe zǔ guó hé shān， yě chōng jī zhe nián qīng rén de xīn líng。 zhū zì qīng zì rán yě bù lì wài。 tā gāng jìn zhé xué xì shí， zhěng tiān mái tóu kǔ dú， hé tóng xué bù dà jiāo wǎng， tā de tóng xué yáng huì huí yì shuō： zhū zì qīng xiān shēng gēn wǒ shì tóng bān de tóng xué， wǒ mendōu shì mín guó jiǔ nián běi dà zhé xué xì bì yè de xué shēng。 bù guò， wǒ men bǐ cǐ jiān què děng yú méi yòu lái wǎng。 tā shì yī gè bù dà xǐ huān shuō huà de rén…… wǒ men tóng kè zhuō zuò guò yī xué qī， yīn wéi dāng shí de zuò wèi shì yī xué qī yī huàn， wǒ men dà gài méi yòu tán guò liǎng sān jù huà。 rán 'ér， wǒ duì yú tā què yìn xiàng qīng chǔ 'ér qiě gǎn jué hěn qīnqiè。…… zhū xiān shēng bǐ wǒ zhǐ dà yī suì， rán 'ér， zài tóng xué shí， tā què yǐ jīng xiǎn dé hěn lǎo chéng， wǒ wán quán shì gè hái zǐ de yàng zǐ。① zhū zì qīng jié hūn hòu dì 'èr nián， jiù yòu liǎo yī gè 'ér zǐ， jiā tíng fù zhài lěi lěi， shēng jì rì jiān， suǒ yǐ tā yī mén xīn sī yào zài sān nián lǐ， dú wán sì nián de kè chéng， hǎo zǎo yī xiē bì yè chū qù zuò shì， wéi nián lǎo de fù qīn fēn yōu。《 běi dà rì kān》 shì yī zhǒng gōng bào xìng zhì de kān wù， shàng miàn jīng cháng gōng bù gè xì quē kè de xué shēng míng dān， zhū zì qīng de míng zì cóng wèi chū xiàn guò。 zhè wèi“ pàng pàng de， zhuàng zhuàng de， gè zǐ bù gāo què hěn jiēshí”② de qīng nián， zài shī yǒu men de yǎn zhōng shì gè bǐng xìng qiān hé， chén mò guǎ yán， bù hěn huó yuè de yòng gōng xué shēng。 dàn dāng shí de zhèng zhì rè làng duì tā de yǐng xiǎng tài dà liǎo， zài měng liè de dǒu zhēng fēng yǔ chōng jī xià， tā de xīn líng zhú jiàn sū xǐng liǎo， kāi shǐ liú xīn bìng cān jiā xiào nèi wài de zhèng zhì huó dòng。
　　 zhè shí， zhèng shì wén xué gé mìng yùn dòng shēn rù kāi zhǎn shí kè， fān kāi《 xīn qīng nián》， lǐ miàn yòu chén dú xiù、 hú shì、 liú bàn nóng、 qián xuán tóng děng jiē 'èr lián sān tǎo lùn xīn wén xué wèn tí de wén zhāng， hái yòu nà me duō xīn wén xué de zuò pǐn。 lǔ xùn de《 kuáng rén rì jì》 yǐ zhǎn xīn de bái huà xíng shì， bào lù fēng jiàn lǐ jiào hé jiā zú zhì dù chī rén de běn zhì， fā chū liǎo“ jiù jiù hái zǐ” de hū shēng。 hú shì、 liú bàn nóng、 shěn yǐn mò děng xīn shī， dǎ pò liǎo jiù shī gé lǜ de liào kào， shū chàng liǎo fā zì nèi xīn de zhēn qíng。 hái yòu xǔ duō jiè shào wài guó wén xué de wén zhāng， chuán dì liǎo shì jiè jìn bù wén huà de xìn xī。 kān wù lǐ tóu de zuò zhě duō shì běi dà de jiào shī， dú liǎo bèi jué qīnqiè。 zài xīn wén huà yǔ lù de bǔ yù xià， zhū zì qīng de rè qíng kāi shǐ shì fàng， wén xué zhǒng zǐ zài tā nián qīng de xīn líng lǐ zhèng màn màn dì méng yá。 yī tiān， tā tóng fáng jiān yī wèi xìng chá de tóng xué， cóng yī wén sī shū guǎn jì lái de shū mù lǐ， dé dào yī zhāng“ shuì bà， xiǎo xiǎo de rén” de huàpiān， huà miàn shì yī gè xī yáng fù rén 'ān fǔ zhe yīng 'ér shuì jué， yī lún míng yuè sǎ xià wēn róu de guāng huī， wēi fēng chuī zhe shēn bàng de huā zhī， fǎng fó chuán lái zhèn zhèn qìn rén fèi fǔ de yōu xiāng。 zhū zì qīng gǎn dào zhè fú huà“ hěn kě 'ài”。 mò dì， yī gǔ rú quán shuǐ bān de líng gǎn， měng dì xí shàng xīn tóu， shǐ tā gǎn dào yòu yī zhǒng bù néng yì zhì de chuàng zuò chōng dòng。 yóu shì， tā pū kāi gǎo zhǐ， tí bǐ xiě dào：“ shuì bà， xiǎo xiǎo de rén”。
　　 nǐ mǎn tóu de jīn fā péng péng dì fù zhe， nǐ bì lǜ de shuāng tóng wēi wēi dì lù zhe， nǐ hū xī zhe shēng mìng dǐ hū xī。
　　 yā， nǐ jìn zài yuè guāng lǐ liǎo， guāng míng de hái zǐ héng héng 'ài zhī shén，“ shuì bà， xiǎo xiǎo de rén”
　　 yè dǐ guāng，
　　 huā dǐ xiāng，
　　 mǔ de 'ài，
　　 wěn wěn dì lǒngzhào zhe nǐ。
　　 nǐ jìng jìng dì tǎng zài zì rán dǐ yáo lán lǐ， shénme 'è mó gǎn lái rǎo nǐ！
　　……
　　 zhè jué bù shì duì huà miàn shí jì qíng jǐng de miáo mó， ér shì nèi xīn gǎn qíng de shū fā， qīng zhù lǐ tóu de shì， zhū zì qīng zhuī qiú guāng míng， xiàng wǎng zì rán de yuàn wàng， shì tā nián qīng xīn xián de yòu lì tándòng。 tā qǔ liǎo yī gè yú jié bǐ míng， bǎ zhè shǒu chǔnǚ zuò jì gěi běi jīng《 shí shì xīn bào》 fù kān《 xué dēng》， tā zhōng yú tái qǐ shǒu lái qīng kòu yì shù zhī gōng de dà mén。
　　3 yuè 7 rì，《 běi jīng dà xué rì kān》 dēng liǎo yī zé xiāo xī： běn xiào xué shēng dèng kāng、 liào shū cāng děng jìn fā qǐ zǔ zhì běi jīng dà xué píng mín jiào yù jiǎng yǎn tuán， yǐ jiào yù pǔ jí yǔ píng děng wéi mùdì， yǐ lù tiān jiǎng yǎn wéi fāng fǎ。
　　 xiāo xī hōng dòng liǎo quán xiào。 dèng kāng zì zhòng xiè（ jí dèng zhōng xià）， hú nán yí zhāng rén， 1917 nián kǎo rù běi dà zhōng guó wén xué xì， sī xiǎng jī jìn， tā fā qǐ zǔ zhì“ píng mín jiào yù jiǎng yǎn tuán” shì dé dào cài yuán péi hé lǐ dà zhāo zhī chí de。《 rì kān》 tóng shí kānzǎi liǎo《 běi jīng dà xué píng mín jiào yù jiǎng yǎn tuán zhēng jí tuán yuán qǐ》 hé《 běi jīng dà xué píng mín jiào yù jiǎng yǎn tuán jiǎn zhāng》。 jiǎng yǎn tuán shì“ yǐ zēng jìn píng mín zhī shí， huàn qǐ píng mín zhī zì jué xīn” wéi zōng zhǐ， rèn wéi jiào yù yòu liǎng dà lèi， yī wéi“ jiù xué jiào yù” jí xué xiào jiào yù， yī wéi“ jiù rén jiào yù” jí lù tiān jiào yù。 xué xiào jiào yù duō yòu qián zǐ dì cái dé yǐ xiǎng shòu， pín hán zǐ dì zé wú lì rù xué， zhè shì jiào yù bù píng děng xiàn xiàng。 dèng zhōng fù fā qǐ de“ píng mín jiào yù jiǎng yǎn tuán” jiù shì yào shǐ pín kǔ mín zhòng yě néng shòu dào jiào yù，“ yù qī jiào yù zhī pǔ jí yǔ píng děng”。 qǐ shì yǔ zhāng chéng dé dào guǎng dà jìn bù tóng xué de zhī chí hé xiǎng yìng。 méi yòu duō jiǔ， zhū zì qīng yě bào liǎo míng， cóng cǐ tā hé dèng zhōng xià jié xià liǎo shēn hòu de yǒu yì。
　　 zài《 xīn qīng nián》 de yǐng xiǎng hé jī dàng xià， běi dà yī bù fèn xué shēng kāi shǐ yùn niàng chuàng bàn shè tuán chū bǎn zá zhì， tā men de jìhuà dé dào chén dú xiù de dà lì zhī chí。 yóu shì， yī gè xīn zá zhì《 xīn cháo》 yú 1919 nián 1 yuè hé dú zhě jiàn miàn liǎo。《 xīn cháo》 tí chàng gé xīn wén cí， fā yáng pī píng jīng shén， cóng shì“ lún lǐ gé mìng”， xiàng fēng jiàn lǐ jiào fā qǐ měng liè jìn gōng， zài xīn wén huà yùn dòng zhōng qǐ liǎo tuī bō zhù lán de zuò yòng。 lǐ dà zhāo、 lǔ xùn děngdōu jǐyǔ yòu lì de zhī chí。 zhū zì qīng yě cān jiā liǎo“ xīn cháo shè”。 sūn fú yuán shuō：“ wǒ men bǐ jiào xiāng shú hái shì zài xīn cháo shè gòng tóng tǎo lùn《 xīn cháo》 hé yī bān sī xiǎng xué shù wèn tí shí hòu。 pèi xián yòu yī gè hé píng zhōng zhèng de xìng gé， tā cóng lái bù yòng měng liè cì jī de yán cí， yě cóng lái méi yòu gǎn qíng chōng dòng de yǔ diào， suī rán nà shí wǒ mendōu zài 'èr shí zuǒ yòu de nián líng。 tā de zhè zhǒng xìng gé jìn hū shàonián lǎo chéng， dàn yòu tā zài， duì yú shì yè de chéng gōng yòu shí jì de bì yì， duì yú fēn qí de yì jiàn yòu tiáojiě de zuò yòng”。① tā de yī piān yì wén《 xīn lǐ xué de fàn wéi》 jiù fā biǎo zài《 xīn cháo》 dì sān qī shàng。
　　 zhèng dāng zhū zì qīng xiàng xiàn shí mài chū kě xǐ de yī bù de shí kè， guó nèi de zhèng zhì xíng shì yòu fā shēng liǎo jí jù de biàn huà。
　　 shì jiè dà zhàn jié shù hòu， guǎng dà de zhōng guó rén mín zuì guān xīn de biàn shì zhēng qǔ zhōng huá mín zú de dú lì hé guó jiā lǐng tǔ de wán zhěng。 yǐ wéi“ gōng lǐ” bì néng zhàn shèng“ qiáng quán”， liáng hǎo de yuàn wàng yī dìng néng gòu shí xiàn， tā men dū bǎ xī wàng jì tuō zài bā lí hé huì shàng。
　　 bā lí hé huì yú 1919 nián 1 yuè 8 rì zhào kāi， dàn tā gěi zhōng guó rén mín dài lái de què shì yī lián chuàn lìng rén 'ào sàng de shī sù： qī xiàng xī wàng tiáo jiàn bèi dǎng huí lái liǎo； qǔ xiāo“ èr shí yī tiáo” de yào qiú bèi jù jué liǎo； ér qiě lián shān dōng quán yì wèn tí， yě zài yīng měi děng guó de mò rèn hé yào xié xià， wán quán mǎn zú liǎo rì běn dì guó zhù yì de yào qiú。
　　 zhōng guó wài jiāo zài bā lí hé huì shàng chè dǐ shī bài liǎo。 5 yuè 1 rì de bào zhǐ pī lù liǎo zhè gè chǐ rǔ de xiāo xī， rén men yóu jīng chà 'ér fèn nù liǎo。 hěn jiǔ yǐ lái， zhōng guó rén mín zài lì shǐ de gǔn gǔn chén 'āi zhōng tàn xún、 shēn yín， xiàn zài zhōng yú cóng“ gōng lǐ zhàn shèng qiáng quán” de huàn mèng zhōng jīng xǐng liǎo， rèn shí dào fēng jiàn jūn fá hé dì guó zhù yì yuán shì yīqiūzhīhé， tā mendōu shì zhōng guó rén mín de dí rén。
　　 yú shì， yīcháng fǎn dì fǎn fēng jiàn de xióng xióng liè huǒ， rǎn hóng liǎo gǔ lǎo běi jīng de cháng kōng。
　　 běi dà“ wǔ · sān” zhī yè， shì gè bù mián zhī yè。 5 yuè 3 rì zǎo chén， gōng gào pái shàng chū xiàn liǎo cuò cí jī 'áng de tōng zhī dāng wǎn kāi huì de bù gào， dào liǎo wǎn shàng， běi dà fǎ kē lǐ táng wèi dào kāi huì shí jiān， jiù yǐ jù jí qiān yú rén， chú běn xiào xué shēng wài， hái yòu lái zì qí tā dà zhuān yuàn xiào de。 nián qīng de xué shēng men tòng kū liú tì， kāng kǎi chén cí， huì chǎng qì fēn rú huǒ rú shū， qún qíng 'áng fèn。 dāng shí běi dà xué shēng yùn dòng de gǔgàn fènzǐ xǔ dé yǎn① yòu xiáng xì de miáo shù： fǎ kē xué shēng xiè shào mǐn bēi fèn tián yīng， dāng chǎng jiāng zhōng zhǐ niè pò， liè duàn yī jīn， xuè shū“ hái wǒ qīng dǎo” sì zì， jiē zhī yú zhòng， zhè jiù gèng jī lì liǎo quán tǐ xué shēng de qíng xù， yú shì jué dìng dì 'èr tiān jí 5 yuè 4 rì zǎo shàng quán tǐ yóu xíng shì wēi。 dà jiā zhǎng shēng rú léi yī zhì tóng yì。
　　 huì hòu xué shēng men fēn fēn tuō xià shǒu biǎo、 jiè zhǐ， tāo chū yín yuán、 chāo piào zī zhù míng tiān yóu xíng。 yè shēn liǎo， tā men hái zài zhì zuò qí zhì、 biāo yǔ， qǐ cǎo chuán dān、 xuān yán。 běi dà fèi téng liǎo。
　　5 yuè 4 rì shì xīng qī tiān， zhōng wǔ guò hòu， 13 gè xué xiào 3000 duō xué shēng lù xù dào dá tiān 'ān mén guǎng chǎng， rén rén shǒu lǐ ná zhe xiǎo qí zhì， shàng shū“ qǔ xiāo 'èr shí yī tiáo”、“ hái wǒ qīng dǎo”、“ bǎo wǒ zhù quán” yǐ jí“ mài guó zéi cáo rǔ lín、 zhāng zōng xiáng、 lù zōng yú” děng kǒu hào。 yóu xíng duì wǔ hào hào dàng dàng cóng tiān 'ān mén chū fā， chū zhōng huá mén zhíbèn dōng jiāo mín xiàng shǐ guǎn qū， dì jiāo chén cí。 xué shēng men yī miàn gāo hū kǒu hào， yī miàn sàn fā chuán dān， cóng dōng jiāo mín xiàng wǎng běi zǒu， jīng cháng 'ān jiē、 dōng dān、 zài wǎng běi zhé， jīng shí rén hú tóng， dà yáng yí bīn hú tóng lái dào zhào jiā lóu cáo rǔ lín zhù zhái。 cáo zhái dà mén jǐn bì， jǐng wèi sēn yán， fèn nù xué shēng nǎi pò mén 'ér rù， cáo rǔ lín bù zài， bǎ zhèng hé rì běn jì zhě jiāo tán de zhù rì dà shǐ zhāng zōng xiáng tòng dǎ yī dùn， yòu zài cáo zhái nèi fàng qǐ yī bǎ huǒ。
　　 zhào jiā lóu nóng yān gǔn gǔn， huǒ guāng chōng tiān， zhào liàng liǎo gǔ chéng dà dì。 zhè yī zhèng yì de xióng xióng zhī huǒ， jiāng zhōng guó lì shǐ huà liǎo yī gè cháng cháng de xiū zhǐ fú！
　　 shí pò tiān jīng。 zài nà hóng hóng de huǒ guāng zhú zhào xià， zhōng guó lì shǐ fān kāi liǎo xīn de yī yè！
　　 zhū zì qīng jī jí dì cān jiā liǎo zhè yī zhèn hàn zhōng wài de 'ài guó dǒu zhēng。 wǔ sì kuáng fēng bào yǔ， shēn shēn dì zhèn dòng liǎo tā nián qīng de líng hún， sì hū yòu yī dào bù miè de jīng shén zhī guāng， bǎ tā de shì jiè zhào liàng。 tiān 'ān mén qián rú tāo de hǒu shēng， zhào jiā lóu de chōng tiān dà huǒ， shǐ tā kàn dào liǎo zhōng guó de xī wàng， běn shì yī gōu mù qì chén chén de sǐ shuǐ， xiàn zài yǐ kāi shǐ bēn tū fān téng， chōng mǎn yīn yún de tiān yǔ， yě bào chū liǎo yī sī guāng míng。 wǔ sì kuáng biāo gǔ dàng zhe tā de xuè yè， yě jī qǐ liǎo tā de chuàng zuò rè qíng。 shí nián hòu， tā céng shuō guò， dāng shí zhī suǒ yǐ chuàng zuò，“ shì shí dài wéi zhī”， shì wǔ sì yùn dòng“ dà huǒ 'ér péng péng bó bó de zhāoqì”，“ jǐn bī” zhe tā de yuán gù。① jiā zhī zhè shí《 xué dēng》 fā biǎo liǎo tā de chǔnǚ zuò《 shuì bà， xiǎo xiǎo de rén》， zhè jiù gèng jī fā liǎo tā xiě shī de xīng qù。
　　 yóu shì， zhè gè zhé xué xì de qīng nián xué shēng， jué yì yào ná qǐ shī gē zhè guǎn hào jiǎo， lái shū chàng zì jǐ duì xiàn shí de gǎn hào， xiàng rén jiān chuī zòu zì jǐ de xīn qū。 zài zuò wán gōng kè zhī hòu， tā jiù jìn chén zài yì shù xiǎng xiàng shì jiè lǐ， líng gǎn yǔ sī biàn bǐ yì fēi shēng， nà xiē duì rén shēng wèn tí de zhǒng zhǒng sī suǒ， cháng cháng huàn huà wéi shēng dòng xíng xiàng， cóng nǎo jì xiōng yǒng 'ér chū：
　　 fēng yǔ chén chén de yè lǐ， qián miàn yī piàn huāng jiāo。
　　 zǒu jìn huāng jiāo，
　　 biàn shì rén men de dào。
　　 yā！ hēi 'àn lǐ qí lù wàn qiān， jiào wǒ zěn yàng zǒu hǎo？
　　“ shàng dì！ kuài gěi wǒ xiē guāng míng bà， ràng wǒ hǎo xiàng qián páo！”
　　 shàng dì huāng zhe shuō，“ guāng míng？
　　 wǒ méi chù gěi nǐ zhǎo！
　　 nǐ yào guāng míng，
　　 nǐ zì jǐ qù zào”！
　　 zài zhè shǒu tí wéi《 guāng míng》 de shī lǐ， tā tōng guò yī gè zài fēng yǔ jiāo jiā de 'àn yè lǐ， nǔ lì xún qiú chū lù de jǐng xiàng de chuàng zào， biǎo dá liǎo zì jǐ duì xiàn shí lǐ xìng de sī kǎo。 fēng yǔ chén chén， àn yè màn màn， guāng míng zhī lù zài nà lǐ？ tā de huí dá shì jī jí de， guāng míng jué bù huì cóng tiān shàng diào xià lái， yě bù néng qí qiú bié rén cì yú， yī qiēdōu yào kào zì jǐ de shuāng shǒu qù zhēng qǔ。 zhè zhǒng fèn fā tú qiáng de jīng shén zhuàng tài， zhèng shì wǔ sì dǒu zhēng fēng yǔ mù yù de jiēguǒ。
　　 zhè shí qī， zhū zì qīng wán quán chén jìn zài huān yuè de hǎi yáng zhī zhōng， zài tā nián qīng de gǎn jué lǐ， sì hū zhè gè shì jiè jīng guò wǔ sì fēng bào chōng shuà zhī hòu， yī qiēdōu huàn rán yī xīn liǎo。 tā duì zì wǒ gèng yòu xīn de yuàn wàng yǔ xīn de zhuī qiú， tā yào zuò yī gè wú kuì yú zhè gè shí dài de chún jié qīng nián。 yè lǐ， tā wàng zhe qī hēi de tiān mù， yī lún míng yuè jìng jìng dì sǎ xià yī piàn yín guāng， qiāoqiāo dì lǒngzhào zhe cóng cóng lǜ shù， zài dì shàng tóu xià piàn piàn shū yǐng， tiān yǔ yī sè qīng yíng， bù jiàn xiān háo yì zhàng。 tā jìn bù zhù cóng xīn zhōng bèng chū yī shēng hū hǎn： yuè 'ā！ wǒ yuàn yǒng yǒng jìn zài nǐ de guāng míng hǎi lǐ， cháng shì hé nǐ yī bān xuě liàng！
　　 zài zhè shǒu《 mǎn yuè de guāng》 zhōng， tā tōng guò shí nà guāng yào huán yǔ de yuè jǐng de miáo xiě， shū fā liǎo zì jǐ xiàng wǎng guāng míng de xīn jìng。
　　 zhū zì qīng suī rán shí shí màn bù yú xiá xiǎng de tiān dì lǐ， dàn tā jué méi yòu wàng què xiàn shí de cǎn zhuàng。 zài nián guān jiāng zhì zhī shí， tā tū rán tīng dào 'ān qìng cán sāng nǚ xiào xué shēng wéi jūn fá suǒ róu lìn， xīn zhōng wú xiàn bēi fèn。 tā jià yù zhuóxiǎng xiàng chì bǎng， xiān wéi rén men zhǎn shì liǎo zhè yàng yī gè chōng mǎn hé píng tián jìng qì fēn de jǐng xiàng： zài rú yín de yuè guāng lǐ， lǜ yóu yóu de cǎo dì shàng， yī qún yáng jìng jìng dì shuì zhe， tā men xuě yě sì de máo hé yuè guāng xiāng yìng chèn， shí fēn měi lì。 jiē zhe， yī qún 'è láng qiāoqiāo dì cóng shān shàng xià lái liǎo， yú shì chū xiàn liǎo yī mù yǔ qián miàn jué rán xiāng fǎn de lìng rén xīn jì de cǎn jǐng： láng men zhōng yú zhāng kāi xuè pén bān de kǒu， lù liè zhe chán chán de yá chǐ，
　　 xiàng duō shǎo bǎ gāng dāo。
　　 bù xìng de yáng 'ér wǎn zhuǎn gāng dāo xià！
　　 yáng 'ér wǎn zhuǎn，
　　 láng men xiǎng lè，
　　 tā men hóu lóng lǐ shí shí tòu chū lái kě pà de shèng lì de xiào shēng！
　　 tā men hū shào zhe qù liǎo。
　　 bì yóu yóu de zhān shàng，
　　 xīn tiān liǎo bān bān de xiān hóng xuè jì。
　　……
　　 zhè jiù shì fā biǎo yú 1919 nián 12 yuè 18 rì《 shí shì xīn bào》 fù kān《 xué dēng》 shàng tí wéi《 yáng qún》 de shī。 zài zhè shǒu shī lǐ， nián qīng de shī rén bǎ zì jǐ duì xiàn shí de lǐ xìng rèn shí， yùn yù zài jù tǐ kě gǎn de xíng xiàng zhī zhōng。 láng jiù shì jūn fá， yáng jiù shì mín zhòng， tōng guò huà miàn qián hòu xiān míng de duì zhào， tū chū liǎo 'è láng de xiōng cán hé qiáng bào。 shī rén xiě de sì hū shì zì rán jiè de ruò ròu qiáng shí de xiàn xiàng， qí shí jiē lù de què shì xiàn shí shè huì rén chī rén de cǎn zhuàng， cóng zhōng shū fā liǎo zì jǐ duì bèi sǔn hài zhě qīnqiè de tóng qíng， duì fēng jiàn jūn fá qiáng liè de zēng hèn， biǎo dá liǎo tā duì bàn fēng jiàn bàn zhí mín dì shè huì de zǔ zhòu！
　　1919 nián zài zhū zì qīng shēng mìng shǐ shàng zhàn yòu zhòng yào de yī yè， suī rán fù chū liǎo yī xiē dài jià，《 běi jīng dà xué rì kān》 shàng quē kè míng dān zhōng， yě bù shí chū xiàn tā de míng zì， dàn shēng huó shì shí fēn chōng shí de， rú bái líng yī yàng pū zhǎn kāi lái de rén shēngzhǎng juàn shàng， zǒng duō shǎo mǒ shàng xiē xiān yàn de sè cǎi， jiàn shàng liǎo zhàn dǒu de zhēng ní。 1919 nián jí jiāng guò qù， xīn de yī nián jiù yào lái lín， zài nián zhōng suì jìn de yī gè yè wǎn， tā huái zhe jī dòng de xīn qíng xiě xià liǎo yī shǒu míng wéi《 xīn nián》 de shī piān。 yè mù chén chén，
　　 lóng zhe dà dì。
　　 xīn nián tiān bàn fēi lái，
　　 ā！ hǎo měi lì xiān hóng de liǎng chì！
　　 tā kǒu zhōng hán zhe huáng chéng chéng de jīn lì héng héng“ wèi lái” de zhǒng zǐ。
　　 chì zǐ“ pāi pāi” de shēng yīn jīng pò liǎo jì mò。
　　 tā men xuè yī bān de guāng，
　　 zhào chè liǎo yè mù；
　　 mù zhōng rén xǐng，
　　 kàn jiàn xīn nián hǎo lè！
　　 xīn nián jiāo gěi tā men
　　 nà kē yuán de jīn lì；
　　 tā shuō，“ kuài hǎohǎo dì zhǒng qǐ lái， zhè shì nǐ men shēng mìng de mì mì！”
　　 zài qīng nián zhū zì qīng de xīn zhōng， nà yíng zhe wǔ sì fēng bào 'ér lái de xīn de yī nián， shì hé děng guāng cǎi dòng rén 'ā！ tā yǐ bèi tā shī huà wéi gěi dà dì dài lái guāng míng， gěi wèi lái dài lái xī wàng de tiān shǐ， tā hán lái jīn huáng sè de zhǒng zǐ， biàn shì zǔ guó zhǎn xīn wèi lái de xiàng zhēng， xīn nián jiù shì xīn de kāi shǐ。 zhè yī měi lì de xíng xiàng， bāo yùn zhe shī rén yī gè měi lì de chōng jǐng， jí xī jì wǔ sì yùn dòng bō xià de zhǒng zǐ， zài shí dài yǔ lù de mù yù xià， zhàn kāi chū měi lì de huā， jié chū fēng shuò de guǒ。 zài zhè duàn shí jiān lǐ， shī zhī nǚ shén shí shí yòng tā de qiànshǒu liáo bō tā de xīn xián， líng gǎn yóu rú shān jiàn liú bù jìn de quán shuǐ， pín pín dì chōng jī tā de xīn mén。 tā cháng cháng zhuā zhù duì zì rán jiè de gǎn zhī， qù zuò zhé lǐ xìng de shēn jù sī suǒ， jiāng sǎnluò de diǎn diǎn dī dī de fā xiàn hé gǎn xīng， róng zhù chéng yōu měi de shī piān。 tā gē sòng nà“ yī zhèn zhèn tòu chū chì hé rè” de méi， zàn měi tā gěi rén jiān dài lái“ měi lì” hé“ guāng míng”①， tā yǒng chàng“ lì zài yáng guāng lǐ”，“ sū xǐng liǎo” de xiǎo cǎo， sòng yáng tā gěi dà dì dài lái liǎo“ chūn yì”②， tā gǎn xiè qiǎo méi shēng 'ér dì lì zài běi hé yán shàng de lù dēng， shuō tā shì“ wǒ men wéi yī de huì yǎn”： tā men bāng zhe wǒ men liǎo jiě zì rán； ràng wǒ men kàn chū qián tú tǎn tǎn。
　　 tā men shì hǎo péng yǒu，
　　 gěi wǒ men xī wàng hé wèi 'ān。 ③ nà xiē fā guāng de“ méi”， xiàng yáng de“ xiǎo cǎo”， guāng míng de“ lù dēng”， fēn míng dū hán yòu xiàng zhēng de yì wèi， fù yòu yì shù de 'àn shì xìng， wēi miào dì biǎo lù liǎo qīng nián zhū zì qīng de nèi xīn mì mì。
　　 guò nián bù jiǔ， zhū zì qīng kāi shǐ máng qǐ lái liǎo， yīn wéi dà kǎo jiù yào dào liǎo， tā zài sān nián shí jiān lǐ yǐ jīng xiū wán liǎo zhé xué xì de sì nián kè chéng， xiàn zài yào zhǔn bèi bì yè kǎo shì liǎo。 bù liào， píng mín jiào yù jiǎng yǎn tuán què jiā jǐn liǎo huó dòng， 3 yuè jiān， dèng zhōng xià wèile biàn yú kāi zhǎn gé mìng gōng zuò， jiāng píng mín jiào yù jiǎng yǎn tuán fēn wéi sì zǔ， zhū zì qīng rèn dì sì zǔ shū jì， fù qǐ liǎo lǐng dǎo de zé rèn。 4 yuè 6 rì， jiǎng yǎn tuán yī qīng zǎo mào zhe chūn hán， cóng běi jīng chū fā chéng chē dào tōng xiàn， shí shí zuǒ yòu dào dá， fàn hòu shí yī shí xǔ， fēn zǔ zài rè nào dì fāng jiǎng yǎn， gòng jiǎng liù cì， tīng zhòng dá wǔ bǎi yú rén， zhū zì qīng jiǎng tí wéi《 píng mín jiào yù shì shénme？》 hé《 kào zì jǐ》。 jié shù hòu dào lù hé gōng yuán yóu lǎn， bìng cān guān liǎo tōng sú tú shū guǎn。 1921 nián 9 yuè， jiǎng yǎn tuán zài yī fèn zǒng jié cái liào zhōng céng tí dào zhè cì jiǎng yǎn qíng kuàng：“ jū mín jiē qián yōng hòu suí， dé yǐ tīng jiǎng wéi kuài”。 zhè shí chén dú xiù、 lǐ dà zhāo bǎ shì xiàn guān zhù yú láo gōng yùn dòng， jī jí chóu bèi“ wǔ yī” láo dòng jié huó dòng， yào kāi zhǎn yī cì guī mó hóng dà de xuān chuán gōng shì。 5 yuè 1 rì zhè yī tiān， yàn yáng sì huǒ， qún qíng xīng fèn， běi jīng dà xué gōng rén hé xué shēng 500 duō rén jǔ xíng liǎo jì niàn dà huì， hào zhào rén men bǎ“ wǔ yī” jié dāng zuò yǐn lù míng dēng， xiàng guāng míng dào lù qián jìn。 dì 'èr tiān， píng mín jiào yù jiǎng yǎn tuán lì jí pèi hé， shēn rù qún zhòng jìn xíng xuān chuán， zhū zì qīng zài běi jīng jiē tóu zuò liǎo tí wéi《 wǒ men wèishénme yào jì niàn láo dòng jié》 de yǎn jiǎng， tā kāng kǎi chén yán， xiàng rén men jiè shào liǎo“ wǔ yī” jié de lái lì hé jì niàn de yì yì。
　　 jiù zài hóng sè de 5 yuè lǐ， tā shùn lì dì tōng guò bì yè kǎo shì， tí qián yī nián bì yè liǎo。
　　 dāng tā sī zì qìng xìng shí fēn gāo xīng shí， yòu jiē dào jiā shū， tā de cháng nǚ cǎi zhǐ dàn shēng liǎo， zhēn shì shuāng xǐ lín mén hē！
　　6 yuè， tā liàn liàn bùshě dì gào bié liǎo bǔ yù tā duō nián de běi jīng dà xué， zhěng zhuāng nán guī liǎo。