rú guǒ shuō， zì cóng chén yín kè jiào shòu xià shì de 1969 nián kāi shǐ， jìn sì shí nián lái rén men duì tā de kǎo shì yǔ héng gū bù wài nèi bù qiú suǒ hé wài bù jiàn chá liǎng dà jìn lù de huà， nà me jiā zú wǎng shì de guān chá duì yú chén yín kè de yán jiū lái shuō， wú yí tóng shí chéng xiàn chū nèi xiàng yǔ wài qū de liǎng zhǒng sè dù。 wǎng lǐ shuō yě hǎo， xiàng wài kàn yě bà， zhè yàng de nǔ lì dōubù huì ràng rén gǎn dào yī sī de duō yú。
　　 jù pǔ dié zī liào jìzǎi lái kàn， chén shì shǐ zǔ hú gōng mǎn wèiyòu yú shì sān shí sān shì sūn， wǔ wáng kè shāng yǐ hòu， yǐ yuán nǚ tài jī pèi zhī， fēng zhū chén， hòu dài zǐ sūn suì yǐ fēng dì wéi xìng。 chéng wáng jiǔ nián， mǎn zú， shì hú gōng， hú gōng mǎn jiù shì chén xìng de shòu xìng dà shǐ zǔ。
　　 zhì yú hàn dài， mǎn gōng sì shí 'èr shì sūn chén zhòng gōng shí， céng wéi hàn tài qiū cháng， fēng yíng chuān jùn。 dāng hàn zhī shì， chén shí yī mén pō yòu xián míng。 jù xìn， duì“ yǐ jié yì fēng sì fāng” de chén shí， mín jiān liú chuán zhe“ nìngwéi xíng fǎ suǒ jiā， bùwèi chén jūn suǒ duǎn” de zàn cí。 hé chén shí yī yàng， tā de zǐ bèi men yě dū yǐ xián dé chēng yú xiāng lǐ， duì zuì yòu dài biǎo xìng de yuán fāng hé jì fāng 'èr rén， shǐ yòu“ nán xiōng nán dì” zhī chēng。 rén jǐn de jiā fēng huàn lái liǎo yíng chuān chén shì zài xìng zú zhōng de shēng wàng rì zhù， suǒ wèi“ yóu shì yǐ yíng chuān wéi zú wàng” jiù shì shuō de zhè gè qíng kuàng。
　　 zài hòu lái， yòu jīng guò sān shí 'èr shì de chéng chuán， zhì yú qiān jū jiāng zhōu yì mén de wàng gōng yī dài， yǐ jīng shì lǐ táng cháo shì liǎo。 xuán zōng kāi yuán shí jiǔ nián（ 731）， fú zhōu cì shǐ chén tán zhī zǐ wàng zì jiāng xī lú shān zài qiān zhì shí jiāng zhōu hǎixún yáng xiàn tài píng xiāng yǒng qīng cūn cháng lè lǐ 'ài cǎo píng（ jīn jiāng xī shěng dé 'ān xiàn chē qiáo zhèn yì mén cūn）。 chén shì de zhēn zhèng xīng wàng， zhèng shì zài zhè lǐ。 jù xìn wàng gōng qiān jū shì dé liǎo gāo rén de zhǐ diǎn。 chuán shuō， bā suì de tā yòu yī cì suí zǔ fù bó xuān zhì lú shān dǎ liè de shí hòu， céng yù yī hè fā tóng yán de zhǎngzhě， bó xuān gěi gào zhī bù yí jiǔ jū lú shān dì， yīnggāi wǎng qiān xiāng gé bù yuǎn de“ cháng lè lǐ”， huì dāng cháng fā qí xiáng。 dāng jiā hòu de wàng gōng céng zhuān mén qū mǎ wǎng“ cháng lè lǐ” tàn shì， rèn wéi shān yōu shuǐ jìng de nà lǐ què shí shì yī kuài nán dé de fēng shuǐ bǎo dì， yú shì dāng jī lì duàn， quán jiā qiān jū lái cǐ， cóng cǐ kāi shǐ liǎo yì mén chén shì jiān kǔ chuàng yè yǔ xīng wàng fā dá de zhǎn xīn lì shǐ。 zhè jiù shì hòu shì shèng chēng de“ yì mén chén”。
　　 xiān lái kàn kàn yì mén chén shì de huī huáng wǎng shì bā。
　　 jù tǒng jì， jié zhì xián píng sì nián（ 1001）， chén shì yī mén kē jǔ jí dì zài cháo wéi guān zhě jìng dá dào liǎo 430 rén zhī zhòng。 jǐn sòng rén zōng qìng lì sì nián（ 1044），“ yì mén chén” jiù yòu 403 rén yìng jǔ， qí zhōng zài cháo tíng dān rèn yào zhí de yòu 18 rén， lìng zhì gè dì dān rèn cì shǐ、 sī mǎ、 cān jūn、 xiàn lìng zhě 29 rén。 rú cǐ qíng shì， kān chēng zhuàng guān！ zhè shì gōng míng。
　　 zài lái kàn 'ēn yù。 bù suàn miǎn zhēng yáo yì、 qīn dài mǐ gǔ zhī lèi， jǐn shì tiān zǐ lǐ yù jiù yòu： táng zhāo zōng dà shùn yuán nián（ 890） cì lì“ yì mén”； nán táng shēng yuán yuán nián（ 937） nián zhòng chì“ yì mén”； sòng tài zōng chún huà sān nián（ 992）， jīng cì“ zhōng zhě shì jiā”； sòng tài zōng zhì dào nián jiān（ 995-997） yù shū“ zhēn liáng jiā”； xián píng sān nián（ 1000）， sòng zhēn zōng qīn wéi“ yì mén chén” tí shī， yuē：“ shuǐ gé shān zhāi jià bì xū， tíng tíng huá biǎo yào mén lǘ。 yǐng zhōu jùn pài chuán qiān gǔ， fāng zhèn jiāng zhōu shào yòu yú”； sòng rén zōng tiān shèng sì nián cì yù què děng děng。 rén zōng xuān shí zhù jiā zhèng zhě chén jìng rù cháo， cì yù què yī zhǐ， chén jìng tí guī hòu， hé tí jiǔ yī hú suì zhī， hé mén 3000 yú kǒu gòng cháng qí wèi。 shǐ zhě fù zòu yuē：“ chén shì yī mén xián zhī tiān 'ēn jiā hòu yǐ！” rén zōng shǎng zhī yuē：“ chéng zāi， yì mén yě。” yòu chì yì mén， zhuī fēng“ yì mén chén” shǐ zǔ chén wàng wéi jìn guó gōng。 zuò wéi yī gè dì fāng jiā zú， néng gòu lián xù jǐ cháo huò yù tiān zǐ， shòu dào zuì gāo céng de gé wài guān zhù， yīnggāi jiǎng， zhè zài fēng jiàn shè huì， chú liǎo qū fù kǒng shì jí qí tā rú mèng yán céng zhū xìng wài， shí zài shì fēi cháng hǎn jiàn。
　　 dāng rán，“ yì mén chén” néng shōu huò zhè me duō de róng yào jué bù shì háo wú lái yóu dì píng kōng diào měi shì。 tōng dá yán shí、 dǎo rén shàng jìn de jiā fǎ yǐ jí yǔ cǐ xiāng yīn yìng de yán mì de nèi bù guǎn lǐ zhì dù， zài qí zhōng bàn yǎn liǎo zhòng yào juésè。“ yì mén chén” yòu 33 tiáo yán gé de zú guī， bèi zú rén men dài dài xiāng chuán、 fèng ruò shén míng， yǐ cǐ wéi jī chǔ， zhěng gè jiā zú de guǎn lǐ gōng zuò dé yǐ yòu tiáo bù wěn dì jìn xíng， cóng 'ér bǎo zhèng liǎo jiā fēng zú fēng de shì shì xiāng xí， bǎo zhèng liǎo“ yì mén chén shì” mián mián shí yú shì、 230 nián de fán yǎn shēng xī。 shí zhì jīn rì， wǒ men zhòng dú zhè xiē wén zì， réng néng yǐn yuē gǎn shòu dào， dāng nián“ yì mén chén” de xiān bèi men duì hòu shì zǐ sūn néng gòu tuán jié hé mù、 dú shū jìn qǔ de jiāo zhuó liáng yuàn hé yīn qiē qī wàng。 suǒ wèi“ lì zhù shì yǐ zhuān jiā zhèng， kù sī yǐ zhǎng jiā cái， zhuāng cháng yǐ dū fù zū， kān sī yǐ xí nán nǚ， xué yuàn yǐ jiào tóng zhì， dào yuàn yǐ yè fén xiū， wū fǎ yǐ bèi qí dǎo， yī shī yǐ gōng yào shí， dōng jiā shū yuàn yǐ gōng xué zhě， jiǔ jiàng yán mǐ zhī chǔ， jīn lǚ jī xiāng zhī yòng， sān shí yǐn shí zhī jié， sì xù yàn huì zhī qī， cháng yòu chū rù zhī yí， chén hūn dìng shěng zhī lǐ， hūn jí diàosāng， sòng wǎng yíng lái， shǎng yǐ quàn néng， fá yǐ chéng 'è， fán zhū xiān xī， mò bù zhōu xiáng” yún yún， yǐnyǐn qí yuàn， zhāo rán kě biàn。

　　cóng yī xiē jù tǐ de guī dìng zhōng， wǒ men kě yǐ duì zhè gè dà jiā zú guǎn lǐ de yán gé yǔ yùn xíng zhī yòu xù liǎo jiě dé gèng qīng xī yī xiē。 jiā zú nèi shí xíng wéi chí zuì dī xiāo fèi de gōngjǐ zhì dù， jīng jì jūn děng， cái fù gòng yòu； guī dìng zhǐ néng yī fū yī qī；“ bù dé zhì chù pú lì”； yán jìn cái chǎn sī yòu， jiù lián xīn xí fù huí niàn jiā de lǐ wù yě yóu jiā zú tǒng yī pèi fā； xiǎo hái shēng xià mǎn yuè hòu， jiāo jiā zú fǔ yǎng， fù mǔ měi qī tiān cái néng lǐng huí yī wǎn， zhī hòu， bāo kuò jiào dú hūn pèi děng yě yī lǜ yóu jiā zú tǒng yī 'ān pái。 dāng rán， zhè yàng de guī dìng bìng bù yì wèi zhe jiā zú nèi jiù yáng guāng lì rì， qíng kōng wàn lǐ liǎo， wǒ xiǎng， zhè xiē guī dìng suǒ yǐ bèi yán gé dì zhí xíng， dà yuē qià qià zhèng shì yīn wéi tā men zài chǔlǐ bāo kuò zhǒng zhǒng máo dùn zài nèi de jiā zú shì wù shàng yòu zhe fēi bǐ xún cháng de xiào lì。 bù guò， shàng miàn de nà xiē zōng jiào xìng de guī dìng hái shì ràng hòu lái de wǒ men jīng tàn bù yǐ。
　　 tí wài huà， bù yí duō xù。 hái shì lái kàn“ yì mén chén” de chuán qí。
　　 jù xìn，“ yì mén chén” zài gè zhǒng jiā zú zhí wèi xuǎn jǔ shàng pō yòu xiē rénrén wéi xián de mín zhù qì xī， tā men yòu yī cì xuǎn liǎo wèi jīng míng néng gān de mào dié lǎo fù zuò zhù shì， jiù shì hěn hǎo de lì zǐ。 shuō shì céng jīng yòu yī huí， bǎi nián yī yù de dà hàn bǎ zhèng chōu suì yáng huā bàn jiāng de hé miáo tǒng tǒng dū hàn sǐ zài liǎo tián lǐ。 zǔ chuán de guīju shì yào fàng yī bǎ huǒ shāo diào， miǎn dé wū huì liǎo tián dì。 kě zhù shì de lǎo fù piān piān bù 'àn guīju bàn shì， fǎn 'ér yào zú rén men shōu gē hé miáo duī hǎo bǎo cún qǐ lái。 zhù shì jiù shì zhù shì， zú rén men dāng rán zhǐ néng yǐ yán xíng shì， jìn guǎn hěn duō rén kě néng dū jué dé méi shá yì sī。 kě shì jiè jiù shì zhè yàng， bù guāng xī fāng de shàng dì， dōng tǔ de lǎo tiān yé yě cháng cháng néng cóng 'è shì zhōng jié chū shàn guǒ zǐ。 méi xiǎng dào de shì， dì 'èr nián běi fāng fā mǎ wēn， chōu suì yáng huā de bàn jiāng gān dào cǎo jìng chéng liǎo zhì mǎ wēn de wéi yī yào wù，“ yì mén chén” jiù zhè yàng yīn huò dé fú， bù dà bù xiǎo de zuàn liǎo yī bǐ； zāi nián de xīn tòng dǒu zhuǎn wéi fēng nián de kuài yì，“ yì mén chén” de jiā zú shǐ suí zhī yě yòu duō liǎo yī gè xiǎo xiǎo de chuán qí。
　　 shàng miàn jiǎng gǔ wù， zài shuō shuō chù lì。 zhè shì yī gè guān yú gǒu de gù shì。
　　 yīnggāi shì zú lǐ bīn bīn yòu lǐ de qiān ràng jiā fēng yǐng xiǎng dào liǎo rén men duì gǒu de sì yǎng hé guǎn lǐ， dāng rán yě bù pái chú gǒu tōng rén xìng， wú xíng xūn rǎn de kě néng， jù shuō，“ yì mén chén” yǎng de hěn duō tiáo jiā quǎn， jìn shí de shí hòu dōuzài yī gè dà cáo nèi， ér qiě fēi dào dōulái qí liǎo bù“ kāi fàn”， xiān dào de yī bān bù huì qiǎng xiān chī shí。 chuán shuō， yòu yī cì dào liǎo jìn shí de shí hòu， kě yī tiáo yòu qué yòu xiā de lǎo gǒu zǒng bù lái， gǒu 'ér men jiù zhǎo dào liǎo lǎo gǒu de zhù chù， què fā xiàn lǎo gǒu yǐ jīng sǐ liǎo， tā men shuí yě méi yòu qù cáo biān chī dōng xī， ér shì wéi zhe lǎo gǒu bù duàn 'āi háo， dà yòu zú qīn lí shì de qī chǔ yǔ bēi tòng。
　　 dāng rán， gù shì zhǐ néng gū wàng tīng zhī， dàn shì nèi zhōng què qīng chǔ tòu shè liǎo“ yì mén chén shì” zú nèi de qīn shàn tuán jié yǔ hé mù xiāng chù。
　　 jiù zhè yàng， zhè gè lì táng sòng liǎng dài de dà jiā zú， jù zú sān qiān jiǔ bǎi yú kǒu， shí jiǔ shì tóng jū， lì shì 'èr bǎi yú nián bù céng shāo yòu fēn yì。 zài zhōng guó de jiā zú wén huà shǐ shàng， wú yōng zhì yí dì liú xià liǎo nóng mò zhòng cǎi de yī bǐ。
　　 kě shì shàng méi yòu yǒng bù diāo xiè de huā duǒ。 jiā yòu qī nián（ 1062）， zài wén yàn bó、 bāo zhěng、 fàn shī dào、 lǚ hǎi de jiàn yì xià， sòng rén zōng chū yú yì zhì“ yì mén chén” hé jiào huà tiān xià de shuāngchóng kǎo lǜ， xià zhǐ ràng“ yì mén chén” fēn zhuāng tiān xià。 tóng nián qī yuè chū sān， zài shí jiāng nán xī lùzhuàn yùn shǐ xiè jǐng chū děng rén de jiān hù hé dū cù xià， qián hòu jīng bàn nián duō shí jiān， páng dà yì mén chén shì de shí 'èr xíng pài chāi jiě wéi 291 gè xiǎo zhuāng， ér hòu 'āi pài zhuā jiū fēn qiān gè dì。 jiù zhè yàng， céng jīng míng zhèn tiān xià de yì mén chén shì bèi chāi fēn dào liǎo quán guó gè dì， qí zhōng yǐ jiāng xī wéi zuì duō， yòu 28 gè xiàn shì， hú nán cì zhī， yòu 23 gè xiàn shì。 sòng rén zōng fù《 chì cì yì mén fēn zhuāng shī》 yī shǒu， yuē：
　　 jiāng zhōu jiǔ zhù yì mén zhuāng， zhuāng shàng fēn zhuāng suì yuè cháng。
　　 dì gù gēn shēn shuí yǔ bìng， zhū huī yù lǎng shú tóng xíng？
　　 mán kuā shī lǐ zhuī zōu lǔ， xū xìn zān yīng sài xiè wáng。
　　 zǐ xìng gè zhī zūn yì fàn， yǒng yú shùn hòu yòu chóngguāng。
　　 cóng cǐ“ yì mén chén” chéng liǎo lì shǐ míng cí， fēn guī gè dì de“ yì mén chén” de zǐ sūn men kāi shǐ yòng xīn de fèn dǒu jiǎng shù tā men xīn de gù shì。 zhè qí zhōng， qiān mǐn shǐ zǔ kuí gōng yī zhī biàn shì chén yín kè jiā zú de yóu chū zōng xì。
　　 què qiē dì shuō， zhú duàn chén shì chū kuí gōng wǔ zǐ chén fēng yī zhī。 chén fēng chuán shí 'èr shì yòu zǐ chén zhōng xīng， zhōng xīng shí bā zǐ， fù fēn jiā gè dì， qí zhōng shí yī láng yóu fú jiàn níng huà qiān guǎng dōng cháo zhōu， hòu yòu qiān fú jiàn shàng háng， lì shí liù dài yòu zǐ wén guāng， wén guāng sān zǐ， gōng yuǎn、 téng yuǎn、 fāng yuǎn， téng yuǎn jí zhú duàn chén shì chū zǔ。
　　 téng yuǎn fù wén guāng shì yī jiè shū shēng， zài jiā bàn shú guǎn， xiǎo rì zǐ suī tán bù shàng fù zú， wéi chí wēn bǎo dǎo yě bù shì shénme wèn tí。 téng yuǎn cóng xiǎo suí fù dú shū， yóu yú tiān zī cōng yíng， jìn bù hěn kuài。 suí zhe nián líng de zēngzhǎng， téng yuǎn de mèng xiǎng biàn dé jiàn jiàn qīng xī： zhòngjǔ zhōng jìn shì， zhòng zhèn jiā fēng。 yì mén chén shì de jiā xùn zǒng hái huò duō huò shǎo de qián fú zài tā hòu shì zǐ sūn de xuè yè zhōng。 bù cuò， jí biàn shì fēng jiàn shè huì lǐ dà jiādōu zài kě wàng zhe cháo wéi tián shè láng、 mù dēng tiān zǐ táng de shì jìn mèng xiǎng， kǎo lǜ dào yì mén chén shì céng yòu de kē jǔ huī huáng， wǒ men hái shì bì xū qiáng diào， dú shū shì jìn zài chén jiā yòu zhe jiǔ yuǎn de chuán tǒng， zhè duì téng yuǎn lái shuō， zhǐ shì yī gè jiǔ wéi de qī wàng。 lì shǐ dì lái kàn， kē chǎng huò shèng、 jiā guān jìn jué， zài tā men dà yuē hái suàn bù shàng hǎi shì shèn lóu de kuáng xiǎng。