1
zhè shì yī bù hěn hǎo kàn de lì shǐ zhù zuò， zuò zhě wáng jué míng xiān shēng bǎ zhù yì lì fàng zài nà xiē duì zhōng guó lì shǐ chǎn shēng zhòng dà yǐng xiǎng de biàn jú shàng， bìng qiě duì guò chéng jìn xíng liǎo fù yòu wén xué xìng de miáo shù。 jìn guǎn wǒ yǔ wáng jué míng xiān shēng zhì jīn méi yòu móu miàn， yě méi yòu rèn hé xíng shì jiāo tán， dàn cóng zì lǐ xíng jiān yǐ rán kě yǐ kàn chū tā de mí huò yǔ sī suǒ， kàn chū tā de shī rén yī yàng duō chóu shàn gǎn de qíng huái。 wǒ hěn jīng yà yú tā de xiě zuò fēng gé， jū rán kě yǐ bǎ lì shǐ xiěde xiàng sàn wén yī yàng yōu měi 'ér fù yòu zhé lǐ， xiàng xiǎo shuō yī yàng qū zhé 'ér gǎn dòng rén xīn。
lì rú qín 'èr shì hú hài de yī duàn tái cí：
“ wǒ céng tīng hán fēi zǐ shuō guò yáo shùn de gù shì， tā men fù yòu tiān xià， què zhù máo cǎo wū， bù yī cū shí， gēn kānmén xiǎo zú de dài yù chàbù duō。 dà yǔ zhì shuǐ de shí hòu， pián shǒu zhī zú， miàn mù yǒu hēi， zhōng yú lèisǐ zài wài， zàng yú kuàijī， jí shǐ shì nú lì de láo kǔ yě bù huì bǐ zhè gèng lì hài liǎo！ nán dào guì yòu tiān xià de rén jiù yào zhè yàng zuò jiàn zì jǐ má？ zhè shì méi chū xī de rén gān de， bù shì cōng míng rén zuò de shì！ cōng míng rén xiǎng yòu tiān xià de shí hòu， zhǐ qiú quán tiān xià dū shùn cóng tā yī gè rén， zhè cái shì guì zài yòu tiān xià 'ā！ wǒ xī wàng néng gòu suí xīn suǒ yù， yǒng jiǔ xiǎng yòu tiān xià。 nǐ bāng wǒ chū chū zhù yì， kàn yào zěn me bàn。 ”
wǒ bù zhī dào hú hài shuō de zhè duàn tái cí yòu méi yòu chū chù héng héng yě xǔ chū zì《 shǐ jì · qín shǐ huáng běn jì》 bā？ dàn yǐ jù wǒ duì hú hài de lǐ jiě， què shì fēi cháng shì hé tā de xìng gé tè zhēng de。 zài yuè dú zhè duàn tái cí shí， jiù hǎo xiàng kàn dào liǎo hú hài nà yú chǔn 'ér yòu zì yǐ wéi shì de biǎo qíng。
yòu lì rú duì jìn cháo jiāo shē yín yì de guì zú shēng huó de miáo xiě：
sì hǎi shēng píng， tiān zǐ máng zhe hé lì cháo lì dài huáng dì bǐ sài hòu gōng guī mó， ér yī bān de wáng gōng guì zú xián zhe méi shì， jiù jìng xiāng dǒu fù， bǐ bǐ kàn shuí gèng shē chǐ。 wǔ dì de jiù jiù、 hòu jiāng jūn wáng kǎi yòng táng shuǐ shuàn guō， dà sī mǎ de 'ér zǐ shí chóng jiù bǎ là zhú dàngchéng chái lái shāo fàn。 wáng kǎi zài tā jiā mén qián de dào lù liǎng bàng， yòng zǐ sī biān chéng sì shí lǐ de píng zhàng zuò yíng bīn lù。 shí chóng jiù yòng bǐ zǐ sī gèng guì zhòng de jǐn duàn， pū shè liǎo cháng dá wǔ shí lǐ de píng zhàng…… chén zǐ men yī gè bǐ yī gè fù yòu， wǔ dì sī mǎ yán hěn xīn wèi： zhè shuō míng guó jiā de jīng jì zēngzhǎng liǎo， rén mín de shēng huó shuǐ píng tí gāo liǎo， yě shuō míng dāng jīn tiān xià shì gè qiān nián nán yù de shèng shì 'ā！
zài bù dòng shēng sè de miáo shù zhōng， yǐn yuē tòu lù chū zá wén yī yàng de yōu mò hé xīn là。
hái yòu， shū zhōng duì wǔ zé tiān shí qī de kù lì lái jùn chén de miáo shù：
shí yú nián lái， kù lì lái jùn chén yī zhí zī zī bù juàn dì cóng shì zhe kǒng bù huó dòng。
tā bì xū nǔ lì dì zào yī gè rén rén zì wēi de kǒng bù shì jiè， cái néng ràng zì jǐ yōng yòu yī gè wéi suǒ yù wéi de zì yóu wáng guó。
tǎn shuài dì shuō， wǒ hěn xǐ huān zhè xiē lěng jùn 'ér yòu jiǎn liàn de wén zì， liáo liáo jǐ bǐ， què bǎ yī gè gè lì shǐ rén wù de gè xìng kè huà dé rú cǐ xiān míng 'ér fù yòu dòng gǎn。 wǒ wéi zuò zhě wáng jué míng xiān shēng de xiě zuò gōng lì 'ér jīng tàn。
2
rén lèi zhī yú lì shǐ， yòu zhe yī zhǒng mò míng qí miào de qíng gǎn。
wǒ cháng cháng xiǎng qǐ《 zhuāng zǐ · xiāo yáo yóu》 shuō guò de yī duàn huà， yuē：“ zhāojūn bù zhī huì shuò， huì gǔ bù zhī chūn qiū。” yì sī shì shuō， yòu yī xiē jūn lèi， zǎo chén chū shēng yè wǎn jiù qù shì liǎo， suǒ yǐ bù néng lǐ jiě yī tiān zhī zhōng shí guāng de biàn huà； yòu yī xiē kūn chóng， chūn jì chū shēng qiū tiān jiù qù shì liǎo， suǒ yǐ bù néng lǐ jiě yī nián zhī zhōng jì jié de biàn huà。 shēng mìng zhōu qī de cháng duǎn， jué dìng liǎo shēng wù gè tǐ de tǐ yàn。 rén lèi sì hū shì yī gè lì wài， jiè zhù wén zì de jìzǎi， wǒ men kě yǐ liǎo jiě màn cháng de lì shǐ， liǎo jiě cāng hǎi sāng tián de biàn qiān， bìng yīn cǐ 'ér shēng fā chū gǎn tàn yǔ jué wù。
zhōng guó rén rèn wéi， yǐ shǐ kě yǐ wéi jiàn。 jiù xiàng yī miàn jìng zǐ shìde， lì shǐ bù jǐn yìng xiàn liǎo rén lèi de shēng mìng chéngzhǎng zhī dào， yě xiàng guǎn lǐ zhě men gěi chū liǎo guǎn lǐ zhì huì shàng de qǐ shì。“ yī piān dú bà tóu fēi xuě， dàn jì dé bān bān diǎn diǎn， jǐ xíng chén jì……” zài lì shǐ de míng jìng zhōng suǒ yìng xiàn chū lái de zhè“ jǐ xíng chén jì”， wèiwǒ men de rén shēng hé shè huì guǎn lǐ tí gōng liǎo wén huà shàng de cān zhào。
rán 'ér， wèn tí sì hū yòu bìng bù jǐn jǐn shì yī miàn jìng zǐ nà me jiǎn dān。 duì yú nà yī duàn zài yě bù huì gǎi biàn de lì shǐ， bù tóng de rén què yòu zhe bù tóng de dú fǎ。 wèishénme huì zhè yàng ní？ yuán lái， wǒ men kàn dào de suī rán shì tóng yī miàn jìng zǐ， dàn wǒ men què yòu zhe gè zì bù tóng de yǎn jīng。
yǎn jīng shì xīn líng de chuāng hù。 yǎn jīng de wèn tí， qí shí shì jià zhí guān de wèn tí。 rú guǒ wǒ men de jià zhí guān yòu wèn tí， wǒ men de yǎn jīng jiù yī dìng huì yòu wèn tí。 suǒ yǐ， jìn guǎn lì shǐ zài nà lǐ， rén lèi de cún zài què yǐ rán ràng hěn duō rén gǎn dào mí huò。
nà me， běn shū de zuò zhě wáng jué míng xiān shēng yòu yòu zhe yī shuāng zěn yàng de yǎn jīng ní？
3
wǒ duì yú lì shǐ yě shǐ zhōng yòu yī zhǒng zhuān yè de xīng qù。 zài wǒ yǎn lǐ， lì shǐ qí shí jiù shì guǎn lǐ xué yán jiū de 'àn lì， wú lùn shì guó jiā de lì shǐ、 mín zú de lì shǐ、 hái shì qǐ yè de lì shǐ。 cóng lì shǐ kānguǎn lǐ， yǐ jīng chéng liǎo wǒ wèn xué de lù jìng hé chuàng zuò de fēng gé。 rú jīn， wǒ bù jǐn bèi rén men kàn zuò shì yī wèi guǎn lǐ xué zhuān jiā， yě cháng cháng bèi kàn zuò shì yī wèi yán jiū sān guó de lì shǐ xué zhuān jiā。
zhè shì yī bù hěn hǎo kàn de lì shǐ zhù zuò， zuò zhě wáng jué míng xiān shēng bǎ zhù yì lì fàng zài nà xiē duì zhōng guó lì shǐ chǎn shēng zhòng dà yǐng xiǎng de biàn jú shàng， bìng qiě duì guò chéng jìn xíng liǎo fù yòu wén xué xìng de miáo shù。 jìn guǎn wǒ yǔ wáng jué míng xiān shēng zhì jīn méi yòu móu miàn， yě méi yòu rèn hé xíng shì jiāo tán， dàn cóng zì lǐ xíng jiān yǐ rán kě yǐ kàn chū tā de mí huò yǔ sī suǒ， kàn chū tā de shī rén yī yàng duō chóu shàn gǎn de qíng huái。 wǒ hěn jīng yà yú tā de xiě zuò fēng gé， jū rán kě yǐ bǎ lì shǐ xiěde xiàng sàn wén yī yàng yōu měi 'ér fù yòu zhé lǐ， xiàng xiǎo shuō yī yàng qū zhé 'ér gǎn dòng rén xīn。
lì rú qín 'èr shì hú hài de yī duàn tái cí：
“ wǒ céng tīng hán fēi zǐ shuō guò yáo shùn de gù shì， tā men fù yòu tiān xià， què zhù máo cǎo wū， bù yī cū shí， gēn kānmén xiǎo zú de dài yù chàbù duō。 dà yǔ zhì shuǐ de shí hòu， pián shǒu zhī zú， miàn mù yǒu hēi， zhōng yú lèisǐ zài wài， zàng yú kuàijī， jí shǐ shì nú lì de láo kǔ yě bù huì bǐ zhè gèng lì hài liǎo！ nán dào guì yòu tiān xià de rén jiù yào zhè yàng zuò jiàn zì jǐ má？ zhè shì méi chū xī de rén gān de， bù shì cōng míng rén zuò de shì！ cōng míng rén xiǎng yòu tiān xià de shí hòu， zhǐ qiú quán tiān xià dū shùn cóng tā yī gè rén， zhè cái shì guì zài yòu tiān xià 'ā！ wǒ xī wàng néng gòu suí xīn suǒ yù， yǒng jiǔ xiǎng yòu tiān xià。 nǐ bāng wǒ chū chū zhù yì， kàn yào zěn me bàn。 ”
wǒ bù zhī dào hú hài shuō de zhè duàn tái cí yòu méi yòu chū chù héng héng yě xǔ chū zì《 shǐ jì · qín shǐ huáng běn jì》 bā？ dàn yǐ jù wǒ duì hú hài de lǐ jiě， què shì fēi cháng shì hé tā de xìng gé tè zhēng de。 zài yuè dú zhè duàn tái cí shí， jiù hǎo xiàng kàn dào liǎo hú hài nà yú chǔn 'ér yòu zì yǐ wéi shì de biǎo qíng。
yòu lì rú duì jìn cháo jiāo shē yín yì de guì zú shēng huó de miáo xiě：
sì hǎi shēng píng， tiān zǐ máng zhe hé lì cháo lì dài huáng dì bǐ sài hòu gōng guī mó， ér yī bān de wáng gōng guì zú xián zhe méi shì， jiù jìng xiāng dǒu fù， bǐ bǐ kàn shuí gèng shē chǐ。 wǔ dì de jiù jiù、 hòu jiāng jūn wáng kǎi yòng táng shuǐ shuàn guō， dà sī mǎ de 'ér zǐ shí chóng jiù bǎ là zhú dàngchéng chái lái shāo fàn。 wáng kǎi zài tā jiā mén qián de dào lù liǎng bàng， yòng zǐ sī biān chéng sì shí lǐ de píng zhàng zuò yíng bīn lù。 shí chóng jiù yòng bǐ zǐ sī gèng guì zhòng de jǐn duàn， pū shè liǎo cháng dá wǔ shí lǐ de píng zhàng…… chén zǐ men yī gè bǐ yī gè fù yòu， wǔ dì sī mǎ yán hěn xīn wèi： zhè shuō míng guó jiā de jīng jì zēngzhǎng liǎo， rén mín de shēng huó shuǐ píng tí gāo liǎo， yě shuō míng dāng jīn tiān xià shì gè qiān nián nán yù de shèng shì 'ā！
zài bù dòng shēng sè de miáo shù zhōng， yǐn yuē tòu lù chū zá wén yī yàng de yōu mò hé xīn là。
hái yòu， shū zhōng duì wǔ zé tiān shí qī de kù lì lái jùn chén de miáo shù：
shí yú nián lái， kù lì lái jùn chén yī zhí zī zī bù juàn dì cóng shì zhe kǒng bù huó dòng。
tā bì xū nǔ lì dì zào yī gè rén rén zì wēi de kǒng bù shì jiè， cái néng ràng zì jǐ yōng yòu yī gè wéi suǒ yù wéi de zì yóu wáng guó。
tǎn shuài dì shuō， wǒ hěn xǐ huān zhè xiē lěng jùn 'ér yòu jiǎn liàn de wén zì， liáo liáo jǐ bǐ， què bǎ yī gè gè lì shǐ rén wù de gè xìng kè huà dé rú cǐ xiān míng 'ér fù yòu dòng gǎn。 wǒ wéi zuò zhě wáng jué míng xiān shēng de xiě zuò gōng lì 'ér jīng tàn。
2
rén lèi zhī yú lì shǐ， yòu zhe yī zhǒng mò míng qí miào de qíng gǎn。
wǒ cháng cháng xiǎng qǐ《 zhuāng zǐ · xiāo yáo yóu》 shuō guò de yī duàn huà， yuē：“ zhāojūn bù zhī huì shuò， huì gǔ bù zhī chūn qiū。” yì sī shì shuō， yòu yī xiē jūn lèi， zǎo chén chū shēng yè wǎn jiù qù shì liǎo， suǒ yǐ bù néng lǐ jiě yī tiān zhī zhōng shí guāng de biàn huà； yòu yī xiē kūn chóng， chūn jì chū shēng qiū tiān jiù qù shì liǎo， suǒ yǐ bù néng lǐ jiě yī nián zhī zhōng jì jié de biàn huà。 shēng mìng zhōu qī de cháng duǎn， jué dìng liǎo shēng wù gè tǐ de tǐ yàn。 rén lèi sì hū shì yī gè lì wài， jiè zhù wén zì de jìzǎi， wǒ men kě yǐ liǎo jiě màn cháng de lì shǐ， liǎo jiě cāng hǎi sāng tián de biàn qiān， bìng yīn cǐ 'ér shēng fā chū gǎn tàn yǔ jué wù。
zhōng guó rén rèn wéi， yǐ shǐ kě yǐ wéi jiàn。 jiù xiàng yī miàn jìng zǐ shìde， lì shǐ bù jǐn yìng xiàn liǎo rén lèi de shēng mìng chéngzhǎng zhī dào， yě xiàng guǎn lǐ zhě men gěi chū liǎo guǎn lǐ zhì huì shàng de qǐ shì。“ yī piān dú bà tóu fēi xuě， dàn jì dé bān bān diǎn diǎn， jǐ xíng chén jì……” zài lì shǐ de míng jìng zhōng suǒ yìng xiàn chū lái de zhè“ jǐ xíng chén jì”， wèiwǒ men de rén shēng hé shè huì guǎn lǐ tí gōng liǎo wén huà shàng de cān zhào。
rán 'ér， wèn tí sì hū yòu bìng bù jǐn jǐn shì yī miàn jìng zǐ nà me jiǎn dān。 duì yú nà yī duàn zài yě bù huì gǎi biàn de lì shǐ， bù tóng de rén què yòu zhe bù tóng de dú fǎ。 wèishénme huì zhè yàng ní？ yuán lái， wǒ men kàn dào de suī rán shì tóng yī miàn jìng zǐ， dàn wǒ men què yòu zhe gè zì bù tóng de yǎn jīng。
yǎn jīng shì xīn líng de chuāng hù。 yǎn jīng de wèn tí， qí shí shì jià zhí guān de wèn tí。 rú guǒ wǒ men de jià zhí guān yòu wèn tí， wǒ men de yǎn jīng jiù yī dìng huì yòu wèn tí。 suǒ yǐ， jìn guǎn lì shǐ zài nà lǐ， rén lèi de cún zài què yǐ rán ràng hěn duō rén gǎn dào mí huò。
nà me， běn shū de zuò zhě wáng jué míng xiān shēng yòu yòu zhe yī shuāng zěn yàng de yǎn jīng ní？
3
wǒ duì yú lì shǐ yě shǐ zhōng yòu yī zhǒng zhuān yè de xīng qù。 zài wǒ yǎn lǐ， lì shǐ qí shí jiù shì guǎn lǐ xué yán jiū de 'àn lì， wú lùn shì guó jiā de lì shǐ、 mín zú de lì shǐ、 hái shì qǐ yè de lì shǐ。 cóng lì shǐ kānguǎn lǐ， yǐ jīng chéng liǎo wǒ wèn xué de lù jìng hé chuàng zuò de fēng gé。 rú jīn， wǒ bù jǐn bèi rén men kàn zuò shì yī wèi guǎn lǐ xué zhuān jiā， yě cháng cháng bèi kàn zuò shì yī wèi yán jiū sān guó de lì shǐ xué zhuān jiā。
lì shǐ shì bù huì gǎi biàn de， dàn wǒ men duì lì shǐ de kàn fǎ què cháng cháng fā shēng gǎi biàn。 sòng cháo de dà xué wèn jiā shào yōng xiān shēng yòu shī yún：“ tiān tīng jì wú shēng， cāng cāng hé chù xún？ fēi gāo yì fēi yuǎn， dū zhǐ zài rén xīn。” yǔ qí shuō wǒ men duì lì shǐ de kàn fǎ zhèng zài fā shēng gǎi biàn， bù rú shuō wǒ men zhè gè shí dài de shì dào rén xīn zhèng zài fā shēng gǎi biàn。
yǐ sān guó shí dài de cáo cāo wéi lì。 wǒ céng jīng zài jiǎng xué zhōng shuō guò， dú cáo cāo 'ér yòu fǎn gǎn zhī xīn zhě， jūn zǐ yě； yòu zàn tóng zhī xīn zhě， xiǎo rén yě； yòu xiào fǎng zhī xīn zhě， qín shòu yě； yòu bēi mǐn zhī xīn zhě， pú sà yě。 zhāng 'ài líng shuō：“ yīn wéi dǒng dé， suǒ yǐ cí bēi。” zhēn zhèng dǒng dé lì shǐ de rén， wǎng wǎng yòu zhe pú sà yī yàng de bēi mǐn zhī xīn。 dāng wǒ men kàn dài lì shǐ wèn tí shí， xū yào de yě zhèng shì zhè yàng de bēi mǐn zhī xīn。
zuò wéi yī bù yòng wén xué yǔ yán chuàng zuò de lì shǐ zhù zuò， wǒ yī fāng miàn wéi běn shū zuò zhě wáng jué míng xiān shēng de cái huá gǎn dào xīn shǎng， lìng yī fāng miàn yě yòu yī xiē yǐn yuē de dān yōu： zhè zhǒng wén xué xìng de xiě zuò fēng gé， huì bù huì shāng hài dào lì shǐ de zhēn shí ní？ hái yòu， bǐ zhī xiě zuò fēng gé gèng zhòng yào de， shì lì shǐ guān de wèn tí。 wǒ xī wàng kàn dào yī zhǒng yīn wéi dòng míng rén qíng shì shì 'ér chéng xiàn chū lái de chōng mǎn cí bēi de lì shǐ guān。
4
jù xī， wáng jué míng xiān shēng shì tiān yá shè qū de zhī míng xiě shǒu， duì zhōng guó chuán tǒng wén huà hé fó xué yě yòu duō nián de yán jiū。 wǒ yīn cǐ qī pàn zhe， yòu jī huì yǔ tā tàn tǎo nà xiē gēn rén shēng yòu guān de lì shǐ wèn tí， lì rú qín shǐ huáng de bào lì、 cáo cāo de quán móu、 táng cháo de shī gē、 sòng cháo de qīng míng shàng hé tú yǐ jí míng qīng liǎng cháo de wén zì yù…… jiè zhe xiě xù de jī huì， wǒ zài zhè lǐ xiàng wáng jué míng xiān shēng zhì yì lā！
chéng jūn yì
2007 nián 8 yuè 26 rì líng chén yú luò jiā shān
yǐ sān guó shí dài de cáo cāo wéi lì。 wǒ céng jīng zài jiǎng xué zhōng shuō guò， dú cáo cāo 'ér yòu fǎn gǎn zhī xīn zhě， jūn zǐ yě； yòu zàn tóng zhī xīn zhě， xiǎo rén yě； yòu xiào fǎng zhī xīn zhě， qín shòu yě； yòu bēi mǐn zhī xīn zhě， pú sà yě。 zhāng 'ài líng shuō：“ yīn wéi dǒng dé， suǒ yǐ cí bēi。” zhēn zhèng dǒng dé lì shǐ de rén， wǎng wǎng yòu zhe pú sà yī yàng de bēi mǐn zhī xīn。 dāng wǒ men kàn dài lì shǐ wèn tí shí， xū yào de yě zhèng shì zhè yàng de bēi mǐn zhī xīn。
zuò wéi yī bù yòng wén xué yǔ yán chuàng zuò de lì shǐ zhù zuò， wǒ yī fāng miàn wéi běn shū zuò zhě wáng jué míng xiān shēng de cái huá gǎn dào xīn shǎng， lìng yī fāng miàn yě yòu yī xiē yǐn yuē de dān yōu： zhè zhǒng wén xué xìng de xiě zuò fēng gé， huì bù huì shāng hài dào lì shǐ de zhēn shí ní？ hái yòu， bǐ zhī xiě zuò fēng gé gèng zhòng yào de， shì lì shǐ guān de wèn tí。 wǒ xī wàng kàn dào yī zhǒng yīn wéi dòng míng rén qíng shì shì 'ér chéng xiàn chū lái de chōng mǎn cí bēi de lì shǐ guān。
4
jù xī， wáng jué míng xiān shēng shì tiān yá shè qū de zhī míng xiě shǒu， duì zhōng guó chuán tǒng wén huà hé fó xué yě yòu duō nián de yán jiū。 wǒ yīn cǐ qī pàn zhe， yòu jī huì yǔ tā tàn tǎo nà xiē gēn rén shēng yòu guān de lì shǐ wèn tí， lì rú qín shǐ huáng de bào lì、 cáo cāo de quán móu、 táng cháo de shī gē、 sòng cháo de qīng míng shàng hé tú yǐ jí míng qīng liǎng cháo de wén zì yù…… jiè zhe xiě xù de jī huì， wǒ zài zhè lǐ xiàng wáng jué míng xiān shēng zhì yì lā！
chéng jūn yì
2007 nián 8 yuè 26 rì líng chén yú luò jiā shān