xī xún qīng zǐ yuē： " yù guān shèng wáng zhī jì， zé yú qí càn rán zhě yǐ， hòu wáng shì yě。 jūn zǐ shěn hòu wáng zhī dào， ér lùn yú bǎi wáng zhī qián， ruò duān bài 'ér yì。 " rán zé kǎo zhì dù， shěn xiàn zhāng， bó wén 'ér qiáng shí zhī， gù tōng rú shì yě。《 shī》、《 shū》、《 chūn qiū》 zhī hòu， wéi tài shǐ gōng hào chēng liáng shǐ， zuò wéi jì、 chuán、 shū、 biǎo， jì、 chuán yǐ shù lǐ luàn xīng shuāi， bā shū yǐ shù diǎn zhāng jīng zhì， hòu zhī zhí bǐ cāo jiǎn dú zhě， zú bù yì qí tǐ。 rán zì bān mèng jiān 'ér hòu， duàn dài wéi shǐ， wú huì tōng yīn réng zhī dào， dú zhě bìng zhī。 zhì sī mǎ wēn gōng zuò《 tōng jiàn》， qǔ qiān sān bǎi yú nián zhī shì jì， shí qī shǐ zhī jì shù， cuì wéi yī shū， rán hòu xué zhě kāi juàn zhī yú， gǔ jīn xián zài。 rán gōng zhī shū xiáng yú lǐ luàn xīng shuāi， ér lüè yú diǎn zhāng jīng zhì， fēi gōng zhī zhì yòu suǒ bù dài yě， biān jiǎn hào rú yān 'āi， zhù shù zì yòu tǐ yào， qí shì bù néng yǐ liǎng dé yě。
　　 qiè cháng yǐ wéi lǐ luàn xīng shuāi， bù xiāng yīn zhě yě， jìn zhī dé guó yì hū hàn， suí zhī sàng bāng shū hū táng， dài gè yòu shǐ， zì zú yǐ gāi yī dài zhī shǐ zhōng， wú yǐ cān jī hù chá wéi yě。 diǎn zhāng jīng zhì， shí xiāng yīn zhě yě， yīn yīn xià， zhōu yīn yīn， jì zhōu zhě zhī sǔn yì， bǎi shì kě zhī， shèng rén gài yǐ yù yán zhī yǐ。 yuán zì qín hàn yǐ zhì táng sòng， lǐ lè bīng xíng zhī zhì， fù liǎn xuǎn jǔ zhī guī， yǐ zhì guān míng zhī gēngzhāng， dì lǐ zhī yán gé， suī qí zhōng bù néng yǐ jìn tóng， ér qí chū yì bù néng yǐ jù yì。 rú hàn zhī cháo yí、 guān zhì， běn qín guī yě， táng zhī fǔ wèi、 zū yōng， běn zhōu zhì yě， qí biàn tōng zhāng chí zhī gù， fēi róng huì cuò zōng， yuán shǐ yào zhōng 'ér tuī xún zhī， gù wèi yì yán yě。 qí bù xiāng yīn zhě， yóu yòu wēn gōng zhī chéng shū， ér qí běn xiāng yīn zhě， gù wú qí shū， dú fēi hòu xué zhī suǒ yí jiū xīn hū！ táng dù qí gōng shǐ zuò《 tōng diǎn》， zhào zì shàng gǔ， yǐ zhì táng zhī tiān bǎo， fán lì dài yīn gé zhī gù， càn rán kě kǎo。 qí hòu， sòng bái cháng xù qí shū， zhì zhōu xiǎn dé， jìn dài wèi liǎo wēng yòu zuò《 guó cháo tōng diǎn》。 rán sòng zhī shū chéng 'ér chuán xí zhě shǎo， wèi cháng zhǔgǎo 'ér wèi chéng shū， jīn xíng yú shì zhě， dú dù gōng zhī shū 'ěr， tiān bǎo yǐ hòu gài jué yān。 yòu rú dù shū gāng lǐng hóng dà， kǎo dìng gāi qià， gù wú yǐ yì wéi yě， rán shí yòu gǔ jīn， shù yòu xiáng lüè， zé fū jié mù zhī jiān wèi wéi míng bèi， ér qù qǔ zhī jì pō qiàn jīng shěn， bù wú yí hàn yān。 gài gǔ zhě yīn tián zhì fù， fù nǎi mǐ sù zhī shǔ， fēi kě xī zhī yú tián zhì zhī wài yě。 gǔ zhě rèn tǔ zuò gòng， gòng nǎi bāo fěi zhī shǔ， fēi kě zá zhī yú shuì fǎ zhī zhōng yě。 nǎi ruò xù xuǎn jǔ zé xiù、 xiào yǔ quán xuǎn bù fēn， xù diǎn lǐ zé jīng wén yǔ zhuànzhù xiāng mì， xù bīng zé jìn yí fù diào zhī guī 'ér gū jí chéng bài zhī jì， zhū rú cǐ lèi， níng miǎn xiǎo cī。 zhì yú tiān wén、 wǔháng、 yì wén， lì dài shǐ gè yòu zhì， ér《 tōng diǎn》 wú shù yān。 mǎ、 bān 'èr shǐ gè yòu zhū hóu wáng、 liè hóu biǎo， fàn yè《 dōng hàn shū》 yǐ hòu wú zhī， rán lì dài fēng jiàn wáng hóu wèi cháng fèi yě。 wáng pǔ zuò táng jí wǔ dài huì yào， shǒu lì dì xì yī mén， yǐ xù gè dì lì nián zhī jiǔ jìn， chuán shòu zhī shǐ mò， cì jí hòu fēi、 huáng zǐ、 gōng zhù zhī míng shì fēng jué， hòu zhī biān huì yào zhě fǎng zhī， ér táng yǐ qián zé wú qí shū。 fán shì 'èr zhě， gài lì dài zhī tǒng jì， diǎn zhāng xì yān， ér dù shū yì fù bù jí， zé yì wèi wéi jí zhù shù zhī dà chéng yě。
　　 yú zì zǎo suì gài cháng yòu zhì yú zhuì jī， gù bǎi yōu xūn xīn， sān yú shǎo xiá， chuī yú yǐ sè， jí bǐng bù xiū， qǐ fù gǎn yǐ sī wén zì guǐ？ xī fū zǐ yán xià、 yīn zhī lǐ， ér shēn kǎi wén xiàn zhī bù zú wēi， shì zhī zhě yuē： " wén， diǎn jí yě。 xiàn， xián zhě yě。 " shēng hū qiān bǎizǎi zhī hòu， ér yù shàng lùn qiān bǎizǎi zhī qián， fēi shǐ chuán zhī shí lù jù cún， hé yǐ jī kǎo？ rú xiān zhī xù yán wèi yuǎn， zú zī tǎo lùn， suī shèng rén yì bù néng yì wéi zhī shuō yě。 qiè fú zì niàn： yè shào jī qiú， jiā cáng fén suǒ， chā jià zhī shōu chǔ， qū tíng zhī wèn dá， qí yú wén xiàn gài shù jǐ yān。 cháng kǒng yī dàn sàn yì shī zhuì， wú yǐ shǔ lái zhé， shì yǐ wàng qí gù lòu， zhé jiā kǎo píng， bàng sōu yuǎn shào， mén fēn huì bié， yuē tián fù， yuē qián bì， yuē hù kǒu， yuē zhí yì， yuē zhēng què， yuē shì dí， yuē tǔ gòng， yuē guó yòng， yuē xuǎn jǔ， yuē xué xiào， yuē zhí guān， yuē jiāo shè， yuē zōng miào， yuē wáng lǐ， yuē lè yuē， bīng yuē xíng， yuē yú dì， yuē sì yì， jù xiào《 tōng diǎn》 zhī chéng guī。 zì tiān bǎo yǐ qián， zé zēng yì qí shì jì zhī suǒ wèi bèi， lí xī qí mén lèi zhī suǒ wèi xiáng； zì tiān bǎo yǐ hòu， zhì sòng jiā dìng zhī mò， zé xù 'ér chéng zhī。 yuē jīng jí， yuē dì xì， yuē fēng jiàn， yuē xiàng wěi， yuē wù yì， zé《 tōng diǎn》 yuán wèi yòu lùn shù， ér cǎi zhí zhū shū yǐ chéng zhī zhě yě。 fán xù shì zé běn zhī jīng shǐ， ér cān zhī yǐ lì dài huì yào， yǐ jí bǎi jiā zhuànjì zhī shū， xìn 'ér yòu zhèng zhě cóng zhī， guāi yì chuán yí zhě bù lù， suǒ wèi " wén " yě。 fán lùn shì zé xiān qǔ cháng shí chén liáo zhī zòu shū， cì jí jìn dài zhū rú zhī píng lùn， yǐ zhì míng liú zhī yàn tán、 bài guān zhī jì lù， fán yī huà yī yán kě yǐ dìng diǎn gù zhī dé shī， zhèng shǐ chuán zhī shì fēi zhě， zé cǎi 'ér lù zhī， suǒ wèi " xiàn " yě。 qí zài zhū shǐ chuán zhī jì lù 'ér kě yí， jī zhū xiān rú zhī lùn biàn 'ér wèi dāng zhě， yán jīng qín sī， yōu rán yòu dé， zé qiè zhù jǐ yì， fù qí hòu yān。 mìng qí shū yuē《 wén xiàn tōng kǎo》， wéi mén 'èr shí yòu sì， juàn sān bǎi sì shí yòu bā， ér qí měi mén zhù shù zhī chéng guī， kǎo dìng zhī xīn yì， gè yǐ xiǎo xù xiáng zhī。
　　 xī jiāng yān yòu yán， xiū shǐ zhī nán， wú chū yú zhì。 chéng yǐ zhì zhě， xiàn zhāng zhī suǒ xì， fēi lǎo yú diǎn gù zhě bù néng wéi yě。 chén shòu hào shàn xù shù， lǐ yán shòu yì chēng jiū xī jiù shì， rán suǒ zhù 'èr shǐ， jù yòu jìzhuàn 'ér dú bù kè zuò zhì， zhòng qí shì yě。 kuàng shàng xià shù qiān nián， guàn chuàn 'èr shí wǔ dài， ér yù yǐ mò xué lòu shí cāo gū cuàn dìng qí jiān， suī fù qióng lǎo jìn qì， guì mù shù xīn， yì hé suǒ fā míng？ liáo ji jiàn wén， yǐ bèi yí wàng 'ěr！ hòu zhī jūn zǐ， tǎng néng shān xuē fán wú， zēng guǎng jué lüè， jīn qí yǎng wū zhī qín， ér bǐ miǎn yú fù chē zhī kuì， shù yòu zhì yú jīng bāng jī gǔ zhě huò kě kǎo yān。
　　 gǔ zhī dì wáng wèi cháng yǐ tiān xià zì sī yě， gù tiān zǐ zhī dì qiān lǐ， gōng、 hóu jiē fāng bǎi lǐ， bó qī shí lǐ， zǐ、 nán wǔ shí lǐ， ér wáng jī zhī nèi fù yòu gōng qīng dà fū cǎi dì lù yì， gè sī qí tǔ， zǐ qí rén， ér zǐ sūn shì shǒu zhī。 qí tǔ rǎng zhī féi qiāo， shēng chǐ zhī dēng hào， shì zhī rú qí jiā， bù fán kǎo hé 'ér jiān wěi wú suǒ róng， gù qí shí tiān xià zhī tián xī shǔ yú guān。 mín yǎng gěi yú guān zhě yě， gù shòu tián yú guān， shí qí lì 'ér shū qí fù， yǎng shì fǔ yù， yī shì tóng rén， ér wú shèn pín shèn fù zhī mín， cǐ sān dài zhī zhì yě。 qín shǐ yǐ yǔ nèi zì sī， yī rén dú yùn yú qí shàng， ér shǒu zǎi zhī rèn zhòu gèng shù yì， shì qí dì rú zhuànshè， ér lǘ lǐ zhī qíng wěi， suī xián qiě zhì zhě bù néng zhōu zhī yě。 shǒu zǎi zhī qiān chú， qí suì yuè yòu xiàn， ér tián tǔ zhī hái shòu， qí jiān bì wú qióng， gù qín hàn yǐ lái， guān bù fù kě shòu tián， suì wéi shù rén zhī sī yòu， yì qí shì rán yě。 suī qí jiān rú yuán wèi zhī tài hé、 lǐ táng zhī zhēnguàn， shāo yù fù sān dài zhī guī， rán bù jiǔ 'ér qí zhì suì huī zhě， gài yǐ bù fēng jiàn 'ér jǐng tián bù kě fù xíng gù yě。 sān dài 'ér shàng， tiān xià fēi tiān zǐ suǒ dé sī yě， qín fèi fēng jiàn， ér shǐ yǐ tiān xià fèng yī rén yǐ。 sān dài yǐ shàng， tián chǎn fēi shù rén suǒ dé sī yě， qín fèi jǐng tián， ér shǐ juān tián chǎn yǐ yú bǎi xìng yǐ。 qín yú qí dāng yǔ zhě qǔ zhī， suǒ dāng qǔ zhě yǔ zhī， rán suǒ xí jì jiǔ， fǎn gǔ shí nán。 yù fù fēng jiàn， shì zì gē liè qí tǔ yǔ yǐ qǐ fēn zhēng； yù fù jǐng tián， shì qiáng duó mín zhī tián mǔ yǐ zhào yuàn xiè。 shū shēng zhī lùn suǒ yǐ bù kě xíng yě。 suí tián zhī zài mín zhě shuì zhī， ér bù fù wèn qí duō guǎ， shǐ yú shāng yàng。 suí mín zhī yòu tián zhě shuì zhī， ér bù fù shì qí dīng zhōng， shǐ yú yáng yán。 sān dài jǐng tián zhī liáng fǎ huài yú yàng， táng zū yōng diào zhī liáng fǎ huài yú yán。 èr rén zhī shì， jūn zǐ suǒ xiū chēng， ér hòu zhī wèiguó zhě mò bù yī zūn qí fǎ， yī huò biàn zhī， zé fǎn zhì yú fán rǎo wú jī， ér guó yǔ mín jù shòu qí bìng， zé yǐ gǔ jīn yì yí gù yě。 zuò《 tián fù kǎo》 dì yī， xù lì dài yīn tián zhì fù zhī guī， ér yǐ shuǐ lì、 tún tián、 guān tián fù yān。 fán qī juàn。
　　 shēng mín suǒ zī， yuē yī yǔ shí； wù zhī wú guān yú yī shí 'ér shí shì yú yòng zhě， yuē zhū、 yù、 wǔ jīn。 xiān wáng yǐ wéi yī shí zhī jù wèi zú yǐ zhōu mín yòng yě， yú shì yǐ shì yòng zhī wù， zuò wéi huò bì yǐ quán zhī， gù shàng gǔ zhī shì， yǐ zhū、 yù wéi shàng bì， huáng jīn wéi zhōng bì， dāo、 bù wéi xià bì（ dāo、 bù jí gǔ qián zhī míng）。 rán zhū、 yù、 huáng jīn wéi shì nán dé zhī huò， zhì ruò quán qīng zhòng， tōng pín fù， ér kě yǐ tōng xíng zhě， wéi tóng 'ér yǐ， gù jiǔ fǔ huán fǎ， zì zhōu yǐ lái， wèi zhī yòu gǎi yě。 rán gǔ zhě sú pǔ 'ér yòng jiǎn， gù qián yòu yú； hòu shì sú chǐ 'ér yòng méi， gù qián bù zú。 yú shì qián zhī zhí rì qīng， qián zhī shù rì duō。 shù duō 'ér zhí qīng， zé qí zhì yuǎn yě nán， zì táng yǐ lái， shǐ chuàng wéi fēi quàn、 chāo yǐn zhī shǔ， yǐ tōng shāng jiǎ zhī hòu jī mào yì zhě。 qí fǎ gài zhí quàn、 yǐn yǐ qǔ qián， ér fēi yǐ quàn、 yǐn wéi qián yě。 sòng qìng lì yǐ lái， shǔ shǐ yòu jiāo zǐ； jiàn yán yǐ lái， dōng nán shǐ yòu huì zǐ。 zì jiāo、 huì jì xíng， ér shǐ zhí yǐ chǔ wéi qián yǐ。 fū zhū、 yù、 huáng jīn， kě guì zhī wù yě， tóng suī wú zú guì， ér shì yòng zhī wù yě。 yǐ qí kě guì qiě shì yòng zhě zhì bì 'ér tōng xíng， gǔ rén zhī yì yě。 zhì yú yǐ chǔ wéi bì， zé shǐ yǐ wú yòng wéi yòng yǐ。 jǔ fāng chǐ fǔ bài zhī quàn， ér zú yǐ bēn zǒu yī shì， hán jiè yǐ yī， jī jiè yǐ shí， pín jiè yǐ fù， gài wèi zhī yòu。 rán tóng zhòng 'ér chǔ qīng， gǔ zhù fán nán 'ér yìn zào jiǎn yì， jīn shè qí zhòng qiě nán zhě， ér yòng qí qīng qiě yì zhě， ér yòu xià miǎn fàn tóng zhī jìn， shàng wú sōu tóng zhī kē， yì yī biàn yě。 zuò《 qián bì kǎo》 dì 'èr。 fán 'èr juàn。
　　 gǔ zhě hù kǒu shǎo， ér jiē cái zhì zhī rén； hòu shì shēng chǐ fán， ér duō yǔ duò zhī bèi。 jūn shì rén yě， gǔ zhī rén， fāng qí wéi shì， zé dào wèn xué； jí qí wéi nóng， zé lì jià sè； jí qí wéi bīng， zé shàn zhàn zhèn。 tóu zhī suǒ xiàng， wú bù rú yì。 shì yǐ qiān lǐ zhī bāng， wàn jiā zhī jù， jiē zú yǐ shì shǒu qí guó， ér hàn chéng qí mín， mín zhòng zé qí guó qiáng， mín guǎ zé qí guó ruò， gài dāng shí guó zhī yǔ lì zhě mín yě。 guāng、 yuè jì fēn， fēng qì rì lí， mín shēng qí jiān， cái yì fá 'ér zhì yì liè。 shì jū yú wén mò， ér shòu zhī jiè zhòu zé cán； nóng 'ān yú lí chú， ér wèn zhī dāo bǐ zé fèi。 yǐ zhì jiǔ liú、 bǎi gōng、 shì lǎo zhī tú， shí tǔ zhī máo zhě， yuē yǐ fán huǒ， qí jiān mó mèi jiē， sān càn bù zú yǐ mǎn yú zhě， zǒng zǒng yě， yú shì mín zhī duō guǎ， bùzúwèi guó zhī shèng shuāi。 guān jì wú jiè yú mín zhī cái， ér tú yù duō wéi zhī fǎ， yǐ zhēng qí shēn， hù diào、 kǒu fù， rì zēng yuè yì， shàng zhī rén yàn qì jiàn bó， bù yǐ mín wéi zhòng， ér mín yì qióng kǔ qiáo cuì， zhǐ yǐ shēn wéi lěi yǐ。 zuò《 hù kǒu kǎo》 dì sān， xù lì dài hù kǒu zhī shù yǔ qí fù yì， ér yǐ nú bì、 zhàn yì fù yān。 fán 'èr juàn。
　　 yì mín zhě guān yě， yì yú guān zhě mín yě。 jùn yòu shǒu， xiàn yòu lìng， xiāng yòu cháng， lǐ yòu zhèng， qí wèi bù tóng， ér jiē yì mín zhě yě。 zài jūn lǚ zé zhí gān gē， xīng tǔ mù zé qīn běn chā， diào zhēng xíng zé fù jī xiè， yǐ zhì zhuī xū、 lì zuò zhī rèn， qí shì bù tóng， ér jiē yì yú guān zhě yě。 yì mín zhě yì， yì yú guān zhě láo， qí lǐ zé rán。 rán zé xiāng cháng、 lǐ zhèng fēi yì yě， hòu shì nǎi nüè yòng qí mín， wéi xiāng cháng、 lǐ zhèng zhě， bù shèng zhū qiú zhī kē， gè méng bì miǎn zhī yì， ér shǐ mìng zhī yuē hù yì yǐ。 táng、 sòng 'ér hòu， xià zhī rèn hù yì zhě， qí fèi rì zhòng； shàng zhī yì hù yì zhě， qí zhì rì xiáng。 yú shì yuē chā， yuē gù， yuē yì， fēn yún zá xí， ér fǎ chū jiān shēng， mò néng jìn zhǐ。 ài！ chéng zhōu zhī lǐ zǎi、 dǎng cháng， jiē yòu lù zhì zhī mìng guān； liǎng hàn zhī sān lǎo、 sè fū， jiē yòu yù wàng zhī míng shì， gài hòu shì zhī rèn hù yì zhě yě， hé cháng líng bào zhī zhì cǐ jí hū！ zuò《 zhí yì kǎo》 dì sì， xù lì dài yì fǎ zhī xiáng， ér yǐ fù chú fù yān。 fán 'èr juàn。
　　 zhēng què zhī tú yòu 'èr： yī yuē shān zé， chá、 yán、 kēng yě shì yě； èr yuē guān shì， jiǔ gū、 zhēng shāng shì yě。 xiū yán lì zhě， zé yuē xiàn guān dāng shí zū yī shuì 'ér yǐ， ér yù yǔ mín shù zhēng huò zhí zhī lì， fēi wáng zhě zhī shì yě。 shàn yán lì zhě， zé yuē shān hǎi tiān dì zhī cáng， ér háo qiáng shàn zhī， guān shì huò wù zhī jù， ér shāng jiǎ shàn zhī， qǔ zhī yú háo qiáng、 shāng jiǎ， yǐ zhù guó jiā zhī jīng fèi， ér wú zhuān yǎng gěi yú bǎi xìng zhī fù shuì， shì chóng běn yì mò zhī yì， nǎi jīng guó zhī yuǎn tú yě。 zì shì shuō lì， ér hòu zhī jiā xiáng yú zhēng què zhě， mò bù yǐ jiè kǒu， zhēng zhī bù yǐ， zé bìng qí lì yuán duó zhī， guān zì zhǔ yán、 gū jiǔ、 cǎi chá、 zhù tiě， yǐ zhì shì yì zhī shǔ。 lì yuán rì guǎng， lì 'é rì zhòng， guān jì bù néng zì bàn， ér háo qiáng shāng jiǎ zhī tú yòu bù kě fù shàn， rán jì yǐ lì wéi kè 'é， zé yòu sī zhě bù rèn qí kuī jiǎn， yú shì yòu wéi jūn pài zhī fǎ。 huò jì kǒu 'ér kè yán qián， huò wàng hù 'ér què jiǔ gū， huò yú mín zhī yòu tián zhě jì qí qǐng mǔ， lìng yú fù shuì zhī shí dài nà， yǐ qiú jí 'é， ér zhēng què biàn yú tiān xià yǐ。 gài xī zhī què lì， yuē qǔ zhī háo qiáng、 shāng jiǎ zhī tú， yǐ yōu nóng mín， jí qí jiǔ yě， zé nóng mín bù huò háo qiáng、 shāng jiǎ zhī lì， ér dài shòu háo qiáng、 shāng jiǎ zhī què。 yòu shí zhě zhī qí kē héng， ér guó jì suǒ xū， bù kě zhǐ yě。 zuò《 zhēng què kǎo》 dì wǔ， shǒu xù lì dài zhēng shāng zhī fǎ， yán tiě shǐ yú qí， zé cì zhī； què gū shǐ yú hàn， què chá shǐ yú táng， zé yòu cì zhī； zá zhēng liǎn zhě， ruò jīn dù、 jiān jià zhī shǔ， yǐ zhì hàn zhī gào mín， táng zhī lǜdài， sòng zhī jīng、 zǒng zhì qián， jiē shuāi shì yī qiē zhī fǎ yě， yòu cì zhī。 fán liù juàn。
　　 shì zhě， shāng jiǎ zhī shì yě。 gǔ zhī dì wáng， qí wù huò qǔ zhī rèn tǔ suǒ gòng 'ér yòu yú， wèi yòu guó jiā 'ér shì wù zhě yě。 ér shì zhī shuō zé fǎng yú《 zhōu guān》 zhī quán fǔ， hòu shì yīn zhī， yuē jūn shū， yuē shì yì， yuē hé mǎi， jiē yǐ quán fǔ jiè kǒu zhě yě。 dí zhě， mín shù zhī shì。 gǔ zhī dì wáng， qí mǐ sù qǔ zhī shí yī suǒ fù 'ér yòu yú， wèi yòu guó jiā 'ér dí sù zhě yě。 ér dí zhī shuō zé fǎng yú qí huán gōng、 wèi wén hóu zhī píng dí， hòu shì yīn zhī， yuē cháng píng， yuē yì cāng， yuē hé dí， jiē yǐ píng dí jiè kǒu zhě yě。 rán quán fǔ yǔ píng dí zhī lì fǎ yě， jiē suǒ yǐ biàn mín。 fāng qí zhì yú mín yòng yě， zé guān mǎi zhī、 dí zhī； jí qí shì yú mín yòng yě， zé guān mài zhī、 tiào zhī。 gài mào qiān yòu wú， qū wéi pín mín zhī dì， chū wèi cháng yòu yī háo zhēng lì fù guó zhī yì。 rán yán xí jì jiǔ， gǔ yì jìn shī。 qí shì wù yě， yì wěi yuē què xù jiǎ jū huò dài jià zhī móu； jí qí jiǔ yě， zé guān zì xiào shāng jiǎ zhī wéi， ér zhǐ wéi fù guó zhī shù yǐ。 qí dí sù yě， yì wěi yuē jiù pín mín gǔ jiàn qián huāng zhī bì； jí qí jiǔ yě， zé guān wèi cháng yòu jí mín zhī huì， ér tú lì jī sù zhī rù yǐ。 zhì qí jí bì， zé míng yuē hé mǎi、 hé dí， ér qiáng pèi shù mù， bù gěi jià zhí， biān chī qǔ zú， shì tóng cháng fù。 gài gǔ rén xù mín zhī shì， hòu shì fǎn jiè yǐ lì mín， bù kě bù jiū qí diān mò yě。 zuò《 shì dí kǎo》 dì liù。 fán 'èr juàn。
　　《 yǔ gòng》， bā zhōu jiē yòu gòng wù， ér jì zhōu dú wú zhī； diàn fú yòu mǐ sù zhī shū， ér yú sì fú jù wú zhī。 shuō zhě yǐ wéi wáng jī zhī wài， bā zhōu jù yǐ tián fù suǒ dāng gōng zhě shì yì suǒ gòng zhī wù， gù bù shū sù， rán zé tǔ gòng jí zū shuì yě。 hàn táng yǐ lái， rèn tǔ suǒ gòng， wú dài wú zhī， zhù zhī lìng jiá， yóu yuē dāng qí zū rù。 rán shū jì zhī shì， wù wéi kē héng， wǎng wǎng zū zì zū 'ér gòng zì gòng yǐ。 zhì yú zhēn qín、 qí shòu、 mào fú、 yì wèi， huò huāng yín zhī jūn jiàng zhǐ qǔ suǒ， huò jiān chǎn zhī chén xī yì chuàng gòng， wǎng wǎng yòu chū yú jīng cháng zhī wài zhě。 shèn zhì kèn liú guān fù， yīn zēng mín shū， ér mìng zhī yuē " xiàn yú "， yǐ gōng gòng fèng， shàng xià xiāng méng， gǒu yuè qí míng， ér yú bǎi xìng zé zhòng kùn yǐ。 zuò《 tǔ gòng kǎo》 dì qī。 fán yī juàn。
　　 jiǎ shān《 zhì yán》 yuē： " xī zhě， zhōu gài qiān bā bǎi guó， yǐ jiǔ zhōu zhī mín yǎng qiān bā bǎi guó zhī jūn， jūn yòu yú cái， mín yòu yú lì， ér sòng shēng zuò。 qín huáng dì yǐ qiān bā bǎi guó zhī mín zì yǎng， lì bà bù néng shèng qí yì， cái jìn 'ér bù néng shèng qí qiú。 yī jūn zhī shēn 'ěr， suǒ zì yǎng zhě chí chěng yì liè zhī yú， tiān xià fú néng gōng yě。 " rán zé guó zhī fèi xīng fēi cái yě， cái shǎo 'ér guó yán， cái duō 'ér guó cù， qí xiào kě dǔ yǐ。 rán zì《 zhōu guān liù diǎn》 yòu tài fǔ， yòu yòu wáng fǔ、 nèi fǔ， qiě yòu " wéi wáng bù huì " zhī shuō， hòu zhī wèiguó zhě yīn zhī。 liǎng hàn cái fù yuē dà nóng zhě， guó jiā zhī tǎng cáng yě， yuē shàofǔ、 yuē shuǐ héng zhě， rén zhù zhī sī xù yě。 táng jì yòu zhuǎn yùn、 dù zhī， ér fù yòu qióng lín、 dà yíng； sòng jì yòu hù bù、 sān sī， ér fù yòu fēng zhuāng、 nèi cáng。 yú shì tiān xià zhī cái， qí guī yú shàng zhě， fù yòu gōng sī。 gōng jiǎn xián zhù， cháng juān nèi tǎng yǐ jì jūn guó zhī yòng， gù mín yù 'ér qí zuò chāng； yín chǐ pì wáng， zhì méi wài fǔ yǐ gōng 'ěr mù zhī yú， gù cái kuì 'ér qí mín yuàn。 cǐ yòu lì dài zhì guó yòng zhě guī jiàn yě。 zuò《 guó yòng kǎo》 dì bā， xù lì dài cái jì shǒu mò， ér yǐ cáo yùn、 zhèn xù、 juān dài fù yān。 fán wǔ juàn。
　　 gǔ zhī yòng rén， dé xíng wéi shǒu， cái néng cì zhī。 yú cháo zài cǎi， yì yòu jiǔ dé， zhōu jiā bīn xīng， kǎo qí dé xíng， yú cái bù xiè xiè yě。 liǎng hàn yǐ lái， cì shǐ、 shǒu、 xiāng dé yǐ zhuān bì zhào zhī quán； wèi jìn 'ér hòu， jiǔ pǐn zhōng zhèng dé yǐ sī rén wù zhī bǐng。 jiē kǎo zhī yǐ lǐ hàn zhī huǐ yù， ér shì zhī yǐ cáo yuàn zhī zhí yè， rán hòu bǐ zhī rù bèi wáng guān， yǐ jiē qīng xiǎn。 gài qí wéi fǎ， suī yòu kuì yú gǔ rén dé xíng zhī jǔ， ér yóu kě yǐ dé cái néng zhī shì yě。 zhì yú suí 'ér zhōu jùn liáo shǔ jiē mìng yú quán cáo， jìn shēn fā rèn xī yóu yú kē mù。 zì yǐ quán cáo shǔ guān， ér suǒ 'àn zhě zī gé 'ér yǐ， yú shì kān jí xiǎo lì， dé yǐ sī shēng shěn zhī quán； zì yǐ kē mù qǔ shì， ér suǒ shì zhě cí zhāng 'ér yǐ， yú shì cāo gū mò jì， dé yǐ jiē róng jìn zhī lù。 fū qí shǐ jìn yě， shì zhī yǐ cāo gū mò jì， ér zhuān zhù yú cí zhāng； qí jì shì yě， fù zhī yú kān jí xiǎo lì， ér zhuān xiào qí zī gé， yú shì xuǎn xián yǔ néng zhī yì， wú fù cún zhě yǐ。 rán cǐ 'èr fǎ zhě， lìshǔ bǎi nián 'ér bù kě yǐ fù gèng， yī huò gèng zhī zé dàng wú fǎ dù， ér jiǎo làn zhě yù bù kě dèngtài， yì dú hé zāi？ yòu gǔ rén zhī qǔ shì， gài jiāng yǐ guān zhī。 sān dài zhī shí， fǎ zhì suī jiǎn， ér kǎo hé běn míng， huǐ yù jì gōng， ér xián yú zì pàn。 wǎng wǎng dāng shí shì zhī bèi jǔ zhě， wèi yòu bù rù guān， chū fēi yòu 'èr tú yě。 jiàng jí hòu shì， qiǎo wěi rì shèn， ér fǎ lìng yì zī duō， suì yǐ kē mù wéi qǔ shì zhī tú， quán xuǎn wéi jǔ guān zhī tú， èr zhě gè zì wéi fáng xián jiǎn nǐ zhī fǎ。 zhì táng zé yǐ shì shì shǔ zhī lǐ bù， shì lì shǔ zhī lì bù， yú shì kē mù zhī fǎ、 quán xuǎn zhī fǎ， rì xīn yuè yì， bù xiāng wéi móu。 gài yòu jǔ yú lǐ bù 'ér bù dé guān zhě， bù jǔ yú lǐ bù 'ér dé guān zhě， ér shì zhī suǒ yǐ jìn shēn zhī tú zhé yì fù bù yī， bù kě bǐ 'ér tóng zhī yě， yú shì lì jǔ shì、 jǔ guān liǎng mén yǐ gāi zhī。 zuò《 xuǎn jǔ kǎo》 dì jiǔ。 fán shí 'èr juàn。
　　 gǔ zhī jiào zhě， jiā yòu shú， dǎng yòu xiáng， shù yòu xù， guó yòu xué， suǒ wèi xué xiào， zhì bù yī yě。 rán wéi guó xué yòu sī lè、 sī chéng， zhuān zhù jiào shì， ér zhōu、 lǘ、 xiāng、 dǎng zhī xué， zé wèi wén yòu sī zhí jiào zhī rèn zhě。 jí kǎo《 zhōu lǐ dì guān》： dǎng zhèng gè zhǎng qí dǎng zhī zhèng lìng jiào zhì， mèng yuè zhǔmín 'ér dú fǎ， jì sì zé yǐ lǐ zhǔmín； zhōu cháng zhǎng qí zhōu zhī jiào zhì zhèng lìng， kǎo qí dé xíng dào yì， jiū qí guò 'è 'ér quàn jiè zhī。 rán hòu zhī dǎng zhèng jí yī dǎng zhī shī yě， zhōu cháng jí yī zhōu zhī shī yě， yǐ zhì xià zhī wéi bǐ cháng、 lǘ xū， shàng zhī wéi xiāng、 suì dà fū， mò bù jiē rán。 gài gǔ zhī wéi lì zhě， qí dé xíng dào yì， jù zú yǐ wéi rén zhī shī biǎo， gù fā zhèng shī lìng， wú fēi jiào yě。 yǐ zhì shǐ mín xīng xián， chū shǐ cháng zhī； shǐ mín xīng néng， rù shǐ zhì zhī。 gài yì zhī zé wèimín， jiào zhī zé wéi shì， guān zhī zé wéi lì， jūn shì rén yě。 qín hàn yǐ lái， rú yǔ lì shǐ yì qū， zhèng yǔ jiào shǐ shū tú。 yú shì yuē jùn shǒu， yuē xiàn lìng， zé lì suǒ yǐ zhì qí mín； yuē bó shì guān， yuē wén xué yuàn， zé shī suǒ yǐ jiào qí dì zǐ。 èr zhě mò rán bù xiāng wéi móu， suǒ yòng fēi suǒ jiào， suǒ jiào fēi suǒ yòng。 shì fāng qí cóng xué yě， yuē xí dú； jí jìn 'ér dēng shì bǎn， zé qì qí shī shū lǐyuè zhī jiù xí， ér cóng shì hū bù shū qī huì zhī xīn guī。 gǔ rén yòu yán yuē： " wú wén xué 'ér hòu rù zhèng， wèi wén yǐ zhèng xué zhě。 " hòu zhī wéi lì zhě， jiē yǐ zhèng xué zhě yě。 zì qí yǐ zhèng xué， zé rú zhě zhī xué shù jiē quán tí yě， guó jiā zhī xué gōng jiē chú gǒu yě， mín hé yóu 'ér jiàn xiān wáng zhī zhì zāi？ yòu kuàng róng tú jié jìng， bàng wǔ zá chū， gài wèi cháng yóu xué 'ér shēng zhě tāo tāo yě。 yú shì suǒ wèi xué zhě， gū shì wéi fěn shì tài píng zhī yī shì， ér yōng rén sú lì zhí yǐ wéi wú yì yú xīng shuāi lǐ luàn zhī gù yǐ。 zuò《 xué xiào kǎo》 dì shí， xù lì dài xué xiào zhī zhì， jí cí jì bāo zèng xiān shèng xiān shī zhī shǒu mò， xìng xué yǎng lǎo zhī yí， ér jùn guó xiāng dǎng zhī xué fù jiàn yān。 fán qī juàn。
　　 gǔ zhě yīn shì shè guān， liàng néng shòu zhí， wú qīng zhuó zhī shū， wú nèi wài zhī bié， wú wén wǔ zhī yì， hé yě？ táng yú zhī shí， yǔ zhái kuí， qì zhǎng jiào， gāo táo míng xíng， bó yí diǎn lǐ， xī hé zhǎng lì， kuí diǎn lè， yì zuò yú， chuí gòng gōng。 gài jīng 'ér lùn dào jīng bāng， cū 'ér chì cái biàn qì， qí wèi jiē gōng qīng yě， qí rén jiē shèng xián yě。 hòu zhī jū wèi lín mín zhě， zé zì guǐ yǐ qīng gāo， ér xià shì qǔyì duō néng zhī liú； qí zhí jì shì shàng zhě， zé zì 'ān yú bǐ sú， ér nán yǔ yǐ fǔ shì cháng mín zhī shì。 yú shì shěn yīn， zhì lì、 yī、 zhù zhī liú， tè shè qí guān yǐ chǔzhī， wèi zhī zá liú， bìn bù dé yǔ jìn shēn wǔ， ér guān zhī qīng zhuó shǐ fēn yǐ。 xī zài chéng zhōu， shè guān fēn zhí， zhuì yī、 qù mǎ， jù yù jùn zhī liú， gōng bó、 nèi zǎi、 jìn xīng xián zhī lǚ。 dài fū hàn dài， cǐ yì yóu cún， gù yǐ rú zhě wéi shì zhōng， yǐ xián shì bèi láng shǔ。 rú zhōu chāng、 yuán 'àng、 jí 'àn、 kǒng 'ān guó zhī tú， dé yǐ chū rù gōng jìn， péi shì yàn sī， chén yì gé fēi， shí yí bǔ guò。 qí cái néng zhuó yì zhě， zhì wéi gōng qīng jiàngxiàng， wèiguó jiā rèn dà shì， huò guāng、 zhāng 'ān shì shì yě。 zhōng hàn yǐ lái， cǐ yì bù cún， yú shì， fēi yān huàn bì xìng， bù dé yǐ rì shì gōng tíng， ér xián néng jìn shēn， tè yǐ zhī bèi yuán biǎo zhù。 hàn yòu gōng zhōng、 fǔ zhōng zhī fēn， táng yòu nán sī、 běi sī zhī dǎng， zhí zhǎng bù xiāng wéi móu， pǐn liú yì fù shū yì， ér guān zhī nèi wài shǐ fēn yǐ。 gǔ zhě wén yǐ jīng bāng， wǔ yǐ bō luàn， qí zài dà chén， zé chū kě yǐ jiāng， rù kě yǐ xiāng； qí zài xiǎo chén， zé zān bǐ kě yǐ dài wèn， hé gē kě yǐ qián qū。 hòu shì rén cái rì shuāi， bù gōng qì shǐ， sī wén mò zhě bù néng zhī zhàn zhèn， bèi jiè zhòu zhě bù fù shí jiǎn biān， yú shì guān rén zhě zhì wéi zuǒ yòu liǎng xuǎn， ér guān zhī wén wǔ shǐ fēn yǐ。 zhì yú yòu shì zhōng、 jǐshìzhōng zhī guān， ér wèi cháng sī gōng jìn zhī shì， shì míng nèi 'ér shí wài yě（ táng yǐ lái yǐ shì zhōng wéi sān gōng guān， yǐ chù xūn chén， yòu yǐ jǐshìzhōng wéi fēng bó zhī guān， jiē yǐ wài tíng zhī chén wéi zhī， bìng bù yù gōng zhōng zhī shì；） yòu tài wèi、 sī mǎ zhī guān， ér wèi cháng sī bīng róng zhī shì， shì míng wǔ 'ér shí wén yě（ tài wèi， hàn chéng qín yǐ wéi sān gōng， rán yóu zhǎng wǔ shì yě。 táng yǐ hòu yì wéi sān gōng。 sòng shí， lǚ yí jiǎn、 wáng dàn、 hán qí guān jiē zhì tài wèi， fēi wǔ chén yě。 dà sī mǎ， zhōu guān zhǎng bīng， zhì hàn yuán chéng yǐ hòu wéi sān gōng， yà yú sī tú， nǎi hòu lái zhí zhèng zhī rèn， yì fēi wǔ chén yě。） tài cháng yòu qīng zuǒ 'ér wèi cháng shěn yīnyuè， jiāng zuò yòu jiān 'èr 'ér wèi cháng 'ān yíng shàn， bù guò wéi rú chén yǎng wàng zhī guān， shì míng zhuó 'ér shí qīng yě。 shàng shū lìng zài hàn wéi sī dú xiǎo lì， ér hòu shì zé wéi dà chén suǒ bù gǎn dāng zhī qióng guān； xiào wèi zài hàn wéi bīng shī yào zhí， ér hòu shì zé wéi wǔ biàn suǒ bù chǐ zhī rǒng zhì（ shàng shū lìng， hàn chū qí zhì zhì bēi， tóng zhāng qīng shòu， zhù gōng jìn wén shū 'ér yǐ， zhì táng zé wéi sān shěng zhǎngguān。 gāo zǔ rù cháng 'ān shí， tài zōng yǐ qín wáng wéi zhī， hòu guō zǐ yí yǐ xūn wèi dāng bài， yǐ tài zōng céng wéi zhī， cí bù gǎn shòu， zì hòu zhì sòng， wú gǎn bài cǐ guān zhě。 hàn rù xiào wèi lǐng jìn wèi zhū jūn， jiē zūn xiǎn zhī guān， zǎixiàng zhī bà zhèng zhě， zhì wéi chéng mén xiào wèi。 yòu sī lì xiào wèi dū chá sān fǔ， tánhé gōng qīng， qí quán zhì xióng zūn。 hù qiāng xiào wèi、 hù niǎo huán xiào wèi jiē lǐng zhòng bīng zhèn fāng miàn， nǎi dà shuài zhī zhí。 zhì sòng shí， xiào wèi、 fù wèi wéi wǔ zhí chū jiē， bù rù pǐn cóng， zhì wéi rǒng shèng。） gài guān zhī míng tóng 'ér gǔ jīn zhī chóng bēi xuán jué rú cǐ。 cān jī hù kǎo， qū chàng bàng tōng， ér yīn gé zhī gù kě yǐ lèi tuī。 zuò《 zhí guān kǎo》 dì shí yī， shǒu xù guān zhì cì xù、 guān shù， nèi guān zé zì gōng shī zǎixiàng 'ér xià， wài guān zé zì zhōu mù jùn shǒu 'ér xià， yǐ zhì sǎnguān、 lù zhì、 pǐn cóng zhī xiáng。 fán 'èr shí yī juàn。
　　《 jiāo tè shēng》 yuē： " lǐ zhī suǒ zūn， zūn qí yì yě。 shī qí yì， chén qí shù， zhù、 shǐ zhī shì yě。 gù qí shù kě chén yě， qí yì nán zhī yě。 " xún qīng zǐ yuē： " bù zhī qí yì， jǐn shǒu qí shù， shèn bù gǎn sǔn yì， fù zǐ xiāng chuán， yǐ chí wáng gōng。 shì gù sān dài suī wáng， zhì fǎ yóu cún， shì guān rén bǎi lì zhī suǒ yǐ qǔ lù zhì yě。 " rán zé yì zhě， jì zhī lǐ yě； shù zhě， jì zhī yí yě。 gǔ zhě rén xí yú lǐ， gù jiā guó zhī jì sì， qí pǐn jié yí wén， zhù、 shǐ、 yòu sī jiē néng zhī zhī， rán qí yì zé fēi rú zōng jiǎng shī bù néng míng yě。 zhōu shuāi lǐ fèi， ér qí yí wáng yǐ。 qín hàn yǐ lái， zhū rú kǒu 'ěr suǒ shòu、 jiǎn cè suǒ zài， tè néng yán qí yì lǐ 'ér yǐ，《 dài jì》 shì yě。《 yí lǐ》 suǒ yán， zhǐ yú qīng shì dà fū zhī lǐ；《 liù diǎn》 suǒ zài， tè yǐ qí yòu guān yú zhí zhǎng zhě zé yán zhī， ér guó zhī dà sì， gài wèi yòu néng zhī qí pǐn jié yí wén zhě。 hàn zhèng kāng chéng shēn yú lǐ xué， zuò wéi zhuànzhù， pō néng bǔ jīng zhī suǒ wèi bèi， rán yǐ chèn wěi zhī yán 'ér shì jīng， yǐ qín hàn zhī shì 'ér nǐ sān dài， cǐ qí suǒ yǐ chuǎn yě。 gài gǔ zhě jiāo yǔ míng táng zhī sì， jì tiān 'ér yǐ， qín hàn shǐ yòu wǔ dì、 tài yī zhī cí， ér yǐ gǔ zhě jiāo sì、 míng táng zhī lǐ lǐ zhī， gài chū yú fāng shì bù jīng zhī shuō。 ér zhèng zhù《 lǐ jīng》 èr jì， yuē tiān， yuē dì， huò yǐ wéi líng wēi yǎng， huò yǐ wéi yào líng bǎo， xí fāng shì wěi shū zhī huāng dàn， ér bù zhī qí fēi。 fū lǐ mò xiān yú jì， jì mò zhòng yú tiān， ér tiān zhī míng yì qiě guāi yì rú cǐ， zé qí tā jié mù zhù shì suī fù bó shàn， bù zhī qí guǒ dé《 lǐ jīng》 zhī yì fǒu hū。 wáng sù zhū rú suī yǐn zhèng lùn yǐ lì pái zhī， rán wèi jìn yǐ lái sì tiān zhī lǐ， cháng cān zhuó wáng、 zhèng 'èr shuō 'ér dié yòng zhī， jìng bù néng piān fèi yě。 zhì yú dì、 xiá zhī jié， zōng tiāo zhī shù，《 lǐ jīng》 zhī míng wén wú suǒ jī jù， ér zhù jiā zhī jù sòng mò shì zhé zhōng， qí cóng zá dǐ wǔ， yǔ jiāo sì zhī shuō wú yǐ yì yě。 jìn shì sān shān xìn zhāi yáng shì dé kǎo tíng、 miǎn zhāi zhī yí wén 'ào yì， zhù wéi《 jì lǐ》 yī shū， cí yì zhèng dà， kǎo dìng jīng hé， zú wéi qiānzǎi bù kān zhī diǎn。 rán qí suǒ shù yī běn jīng wén， bù fù yǐ zhù shū zhī shuō chān bǔ， gù jīng zhī suǒ bù jí zhě， zé kuò lüè bù jiē xù。 dù shì《 tōng diǎn》 zhī shū， yòu jì lǐ zé cān yòng jīng zhù zhī wén， liǎng cún wáng、 zhèng zhī shuō， suī tōng chàng yì xiǎo， ér bù rú yáng shì zhī chún zhèng。 jīn bìng lù qí shuō， cì jí lì dài jì sì lǐ yí běn mò， ér táng kāi yuán、 sòng zhèng hé 'èr lǐ shū zhōng suǒ zài zhū sì yí zhù bìng xiáng zhù yān。 zuò《 jiāo sì kǎo》 dì shí 'èr， yǐ xù gǔ jīn tiān shén dì zhǐ zhī sì， shǒu jiāo， cì míng táng， cì hòu tǔ， cì yú， cì wǔ dì， cì rì yuè、 xīng chén、 hán shǔ， cì liù zōng、 sì fāng， cì shè jì、 shān chuān， cì fēngshàn， cì gāo méi， cì bā là， cì wǔ sì， cì jí tián、 jì xiān nóng， cì qīn cán、 jì xiān cán， cì qí ráng， cì gào jì， ér hòu yǐ zá cí、 yín cí zhōng yān。 fán 'èr shí sān juàn。 zuò《 zōng miào kǎo》 dì shí sān， yǐ xù gǔ jīn rén guǐ zhī sì， shǒu guó jiā zōng miào， cì shí xiǎng， cì xiá、 dì， cì gōng chén pèi xiǎng， cì cí xiān dài jūn chén， cì zhū hóu zōng miào， ér yǐ dà fū、 shì shù zōng miào shí xiǎng zhōng yān。 fán shí wǔ juàn。
　　 gǔ zhě jīng lǐ、 lǐ yí， jiē yuē sān bǎi， gài wú yòu néng zhī qí jié mù zhī xiáng zhě yǐ。 rán zǒng qí fán yòu wǔ， yuē jí、 xiōng、 jūn、 bīn、 jiā； jǔ qí dà yòu liù， yuē guān、 hūn、 sàng、 jì、 xiāng、 xiāng jiàn。 cǐ xiān wáng zhì lǐ zhī lüè yě。 qín hàn 'ér hòu， yīn gé bù tóng： yòu gǔ yòu 'ér jīn wú zhě， rú dà shè、 pìn lǐ、 shì xiāng jiàn、 xiāng yǐn jiǔ、 tóu hú zhī lèi shì yě； yòu gǔ wú 'ér jīn yòu zhě， rú shèng jié、 shàng shòu、 shàng zūn hào、 bài biǎo zhī lèi shì yě； yòu qí shì tōng hū gǔ jīn 'ér hòu shì wèi cháng zhì wéi yī dìng zhī lǐ zhě， ruò chén shù yǐ xià guān、 hūn、 sàng、 jì shì yě。 fán ruò shì zhě， jiē běn wú yán gé， bù fán jì lù， ér tōng hū gǔ jīn 'ér dài yòu yīn gé zhě， wéi guó jiā jì sì、 xué xiào、 xuǎn jǔ， yǐ zhì cháo yí、 xún shòu、 tián liè、 guān miǎn、 fú zhāng、 guī bì、 fú xǐ、 chē qí、 lǔ bù， jí xiōng lǐ zhī guó xù 'ěr。 jīn chú guó sì、 xué xiào、 xuǎn jǔ yǐ yòu zhuān mén wài， cháo yí yǐ xià zé zǒng wèi zhī " wáng lǐ "， ér bèi zhù lì dài zhī shì jì yān。 gài běn huì 'ān《 yí lǐ jīngzhuàn tōng jiě》， suǒ wèi wáng cháo zhī lǐ yě。 qí běn wú yán gé zhě， ruò gǔ lǐ zé jīngzhuàn suǒ zài、 xiān rú suǒ shù， zì yòu zhuān shū kě yǐ xún qiú， wú yōng zhuì xù， ruò jīn lǐ zé suī bù néng wú shī， ér yì lǐ zhì dù yòu fēi shū shēng suǒ dé yù wén yě， shì yǐ yì bù fù cuò cí yān。 zuò《 wáng lǐ kǎo》 dì shí sì。 fán 'èr shí 'èr juàn。
　　《 jì》 yuē： " shēng yīn zhī dào， yǔ zhèng tōng yǐ。 gù shěn lè yǐ zhī zhèng。 " gài yán lè zhī zhèng wā， yòu guān yú shí zhī lǐ luàn yě。 rán zì sān dài yǐ hòu， hào wéi lì nián duō、 shī zé jiǔ， ér mín 'ān lè zhī zhě， hàn táng yǔ sòng。 hàn mò shèng yú wén jǐng zhī shí， rán zhì xiào wǔ shí， hé jiān xiàn wáng shǐ xiàn yǎ lè， tiān zǐ xià tài yuèguān cháng cún lì zhī， suì shí yǐ bèi shù， rán bù cháng yù， cháng yù jí jiāo miào jiē fēi yǎ shēng， zhì 'āi dì shí shǐ bà zhèng shēng， yòng yǎ lè， ér hàn zhī yùn zuò qiě yí yú wáng mǎng yǐ。 táng mò shèng yú zhēnguàn、 kāi yuán zhī shí， rán suǒ yòng zhě duō jiào fāng sú lè， tài cháng yuè gōng rén cháng lì xí zhī， qí bù kě jiào zhě nǎi xí yǎ lè， rán zé qí suǒ wèi yuèzhě kě zhī yǐ。 sòng mò shèng yú tiān shèng、 jǐng yòu zhī shí， rán dāng shí hú yuàn、 lǐ zhào、 ruǎn yì、 fàn zhèn zhī tú， quán quán yǐ lǜ lǚ wèi xié， shēng yīn wèi zhèng wéi yōu， ér zú bù kè gēngzhì， zhì zhèng hé shí shǐ zhì《 dà shèng lè》， zì wèi gǔ yǎ， ér sòng zhī tǔ yǔ qiě xiàn rù nǚ zhēn yǐ。 gài gǔ zhě yīn lè yǐ guān zhèng， ér hòu shì zé fāng qí fā zhèng shī rén zhī shí， wèi xiá zhì lè， jí qí chéng píng zhī hòu， gāng jì fǎ dù jiē yǐ jù jǔ， dí guó wài huàn jiē yǐ xiāo wáng， jūn xiāng tā wú suǒ shī wéi， xué shì dà fū tā wú suǒ lùn shuō， rán hòu shǐ jí zhì lè， lè jì chéng 'ér zhèng yǐ bǐ， guó yǐ shuāi yǐ。 xī suí kāi huáng zhōng zhì lè， yòng hé tuǒ zhī shuō， ér bìn wàn bǎo cháng zhī yì。 jí lè chéng， bǎo cháng tīng zhī， xuàn rán yuē： " lè shēng yín lì 'ér 'āi， bù jiǔ tiān xià jiāng jīng " ài！ shǐ dāng shí yī yòng bǎo cháng zhī yì， néng jiù suí zhī wáng hū？ rán bǎo cháng suī bù néng zhì lè yǐ bǎo suí zhī cháng cún， ér yóu néng tīng lè 'ér zhī suí zhī bì wáng， qí sù wù shén jiě， yì yòu guò rén zhě。 qiè cháng yǐ wéi shì zhī xīng shuāi lǐ luàn gù wèi bì yóu lè， rán ruò yù yì lè， bì rú shī kuàng、 zhōu jiū、 wàn bǎo cháng、 wáng lìng yán zhī tú。 qí zì dé zhī miào， qǐ yòu fǎ zhī kě chuán zhě？ ér hòu zhī jūn zǐ， nǎi yù qiáng wéi yì lùn， jiū lǜ lǚ yú shǔ zhī zòng héng， qiú zhèng wā yú shēng zhī qīng zhuó； huò zhèng zhī yǐ cán quē duàn làn zhī jiǎn biān、 máimò xiāo shí zhī chǐ liàng， ér zì wèi dé zhī， hé yì kè zhōu、 fù jiāo、 kòu pán、 mén zhú zhī wéi？ yú gù bù zhī qí shuō yě。 zuò《 lè kǎo》 dì shí wǔ， shǒu xù lì dài lè zhì， cì lǜ lǚ zhì dù， cì bā yīn zhī shǔ， gè fēn yǎ bù、 hú bù、 sú bù， yǐ jìn gǔ jīn yuèqì zhī běn mò， cì lè xiàn， cì yuègē、 cì yuèwǔ、 cì sàn lè、 gǔ chuī， ér yǐ chè lè zhōng yān。 fán shí wǔ juàn。
　　 àn《 zhōu guān xiǎo sī tú》： " wǔ rén wéi wǔ， wǔ wǔ wéi liǎng， sì liǎng wéi zú， wǔ zú wéi lǚ， wǔ lǚ wéi shī， wǔ shī wéi jūn。 shàng dì jiā qī rén， kě rèn yě zhě jiā sān rén； zhōng dì jiā liù rén， kě rèn yě zhě 'èr jiā wǔ rén； xià dì jiā wǔ rén， kě rèn yě zhě jiā 'èr rén。 " cǐ jiào liàn zhī shù yě。《 sī mǎ fǎ》： " dì fāng yī lǐ wéi jǐng， sì jǐng wéi yì， sì yì wéi qiū， sì qiū wéi diàn， diàn liù shí sì jǐng， yòu róng mǎ sì pǐ、 bīng chē yīshèng、 niú shí 'èr tóu、 jiá shì sān rén、 zú qī shí 'èr rén。 " cǐ diào fā zhī shù yě。 jiào liàn zé bù yàn qí duō， gù fán shí tǔ zhī máo zhě， chú lǎo ruò bù rèn shì zhī wài， jiā jiā shǐ zhī wéi bīng， rén rén shǐ zhī zhī bīng， gù suī zhì xiǎo zhī guó， shèng bīng wàn shù kě zhǐ gù 'ér jí yě。 diào fā zé bù yàn qí jiǎn， diàn liù shí sì jǐng， wéi wǔ bǎi yī shí 'èr jiā， ér suǒ diào zhě zhǐ qī shí wǔ rén， shì liù jiā diào fā qí chū yī rén yě。 měi diàn gū tōng yǐ zhōng dì 'èr jiā wǔ rén jì zhī， wǔ bǎi yī shí 'èr jiā kě rèn zhě yī qiān 'èr bǎi bā shí rén， ér suǒ diào zhě zhǐ qī shí wǔ rén， shì shí liù cì diào fā fāng jí yī rén yě。 jiào liàn bì duō， zé rén jiē xí yú bīng gé； diào fā bì jiǎn； zé rén bù pí yú zhēng zhàn。 cǐ gǔ zhě yòng bīng zhì shèng zhī dào yě。 hòu shì shì zì wéi shì， nóng zì wéi nóng， gōng shāng mò jì zì wéi gōng shāng mò jì， fán cǐ sì mín zhě， píng shí bù shí jiá bīng wèihé wù， ér suǒ wèi bīng zhě nǎi chū yú sì mín zhī wài。 gù wéi bīng zhě shèn guǎ， zhī bīng zhě shèn shǎo， yī yòu zhēng zhàn， zé jìn shù qū zhī yǐ dāng fēng rèn， wú yòu xiū xī zhī qī， shèn zé yǐ wèi cháng xùn liàn zhī mín 'ér shǐ zhī zhàn， shì qì mín yě。 táng sòng yǐ lái， shǐ zhuān yòng mù bīng， yú shì bīng yǔ mín pàn rán wéi 'èr tú， wěi yuē jiào yǎng yú píng shí 'ér qū yòng yú yī dàn。 rán qí jì shì， zé bīng shù yù duō 'ér jiāo hàn， ér liè ruò， wéi hài bù qiǎn， bù wéi zú yǐ pí guó lì， ér fǎn zú yǐ cù guó zuò yǐ。 zuò《 bīng kǎo》 dì shí liù， shǒu xù lì dài bīng zhì， cì jìn wèi jí jùn guó zhī bīng， cì jiào yuè zhī zhì， cì chē zhàn、 zhōu shī、 mǎ zhèng、 jūn qì。 fán shí sān juàn。
　　 xī hàn chén xián yán： " wéi rén yì fǎ， dāng yǐ yú qīng， suī yòu bǎi jīn zhī lì， shèn wú yǔ rén zhòng bǐ。 " gài hàn chéng qín fǎ。 guò yú yán kù， zhòng yǐ wǔ、 xuān zhī jūn， zhāng、 zhào zhī chén， yín xíng xǐ shā， xí yǐ wéi cháng， xián zhī yán gài yòu jī yě。 qiè cháng yǐ wéi yì、 èr、 〈 mù shǐ 〉、 qíng， chī yóu zhī xíng yě， ér táng yú zūn zhī； shōu nú、 chì zú， wáng qín zhī fǎ yě， ér hàn wèi yǐ lái zūn zhī。 yǐ xián shèng zhī jūn 'ér bù miǎn xí luàn nüè zhī zhì， yóu shì guān zhī， xián yán yóu wéi kě wèi yě。 hàn wén chú ròu xíng， shàn yǐ， ér yǐ kūn chī dài zhī。 kūn fǎ guò qīng， ér lüè wú chéng chuàng； chī fǎ guò zhòng， ér zhì yú sǐ wáng。 qí hòu nǎi qù chī 'ér dú yòng kūn， jiǎn sǐ zuì yī děng jí zhǐ yú kūn qián， jìn kūn qián yī děng， jí rù yú sǐ， ér shēn wén kù lì wù cóng zhòng bǐ， gù sǐ xíng bù shèng qí zhòng， wèi jìn yǐ lái bìng zhī。 rán bù zhī jiǎn chī shù 'ér shǐ zhī bù sǐ， nǎi tú yù fù ròu xíng yǐ quán qí shēng， ròu xíng zú bù kě fù， suì dú yǐ kūn qián wéi shēng xíng。 suǒ yù huó zhě fù shēng yì， yú shì shāng rén zhě huò zhé yāo tǐ， ér cái jiǎn qí máo fà； suǒ yù xiàn zhě yǔ sǐ bǐ， yú shì fàn zuì zhě jì， yǐ xíng shā， ér fù zhū qí zōng qīn。 qīng zhòng shī yí， mò cǐ wéi shèn。 jí suí táng yǐ lái， shǐ zhì wǔ xíng， yuē chī、 zhàng、 tú、 liú、 sǐ。 cǐ wǔ zhě jí yòu yú suǒ wèi biān、 pǔ、 liú zhái， suī shèng rén fù qǐ， bù kě piān fèi yě。 ruò fū gǒu mù qīng xíng zhī míng， ér bù xù huì jiān zhī huàn， shā rén zhě bù sǐ， shāng rén zhě bù xíng， bǐ wú gū lí dú nüè zhě， bào shěn yuān 'ér mò shēn， ér wǔ wén lì qiú huì zhě， wú hòu huàn zhī kě tì， zé yì fēi shèng rén míng xíng bì jiào zhī běn yì yě。 zuò《 xíng kǎo》 dì shí qī， shǒu xíng zhì， cì tú liú， cì xiáng yàn， cì shú xíng、 shè yòu。 fán shí 'èr juàn。
　　 xī qín fán jīng jí 'ér dú cún yī yào、 bǔ shì、 zhǒng shù zhī shū， xué zhě bào hèn zhōng gǔ。 rán yǐ jīn kǎo zhī，《 yì》 yǔ《 chūn qiū》 èr jīng shǒu mò jù cún，《 shī》 wáng qí liù piān， huò yǐ wéi shēng shī yuán wú qí cí， shì《 shī》 yì wèi cháng wáng yě。《 lǐ》 běn wú chéng shū，《 dài jì》 zá chū hàn rú suǒ biān，《 yí lǐ》 shí qī piān jí《 liù diǎn》 zuì wǎn chū，《 liù diǎn》 jǐn wáng《 dōng guān》， rán qí shū chún bó xiāng bàn， qí cún wáng wèi zú wéi jīng zhī cī yě。 dú yú、 xià、 shāng、 zhōu zhī shū， wáng qí sì shí liù piān 'ěr。 rán zé qín suǒ fán， chú《 shū》 zhī wài， jù wèi cháng wáng yě。 ruò yī yào、 bǔ shì、 zhǒng shù zhī shū， dāng shí suī wèi cháng fèi gù， ér bìng wú yī juàn liú chuán zhì jīn zhě， yǐ cǐ jiàn shèng jīng xián chuán zhōng gǔ bù xiǔ， ér xiǎo dào yì duān suī cún bì wáng， chū bù yǐ shì zhù zhī hàowù wéi zhī xīng fèi yě。 hàn、 suí、 táng、 sòng zhī shǐ， jù yòu《 yì wén zhì》， rán《 hàn zhì》 suǒ zài zhī shū， yǐ《 suí zhì》 kǎo zhī， shí yǐ wáng qí liù qī， yǐ《 sòng zhì》 kǎo zhī， suí táng yì fù rú shì， qǐ yì qín wéi zhī 'è zāi？ chāng lí gōng suǒ wèi wéi zhī yě yì， zé qí chuán zhī yě bù yuǎn， qǐ bù xìn rán。 fū shū zhī chuán zhě yǐ xiān， chuán 'ér néng xù zhě jiā xiān， xù 'ér néng yuè zhě yóu jiā xiān yān。 sòng huáng yòu shí， mìng míng rú wáng yáo chén děng zuò《 chóng wén zǒng mù》， jì guǎn gé suǒ chǔ zhī shū 'ér lùn liè yú qí xià fāng， rán zhǐ jí jīng、 shǐ， ér yì duō quē lüè， zǐ jí zé dàn yòu qí míng mù 'ér yǐ。 jìn shì zhāo dé cháo shì gōng wǔ yòu《 dú shū jì》， zhí zhāi chén shì zhèn sūn yòu《 shū lù jiě tí》， jiē jù qí jiā cáng zhī shū 'ér píng zhī。 jīn suǒ lù xiān yǐ sì dài shǐ zhì liè qí mù， qí cún yú jìn shì 'ér kě kǎo zhě， zé cǎi zhū jiā shū mù suǒ píng， bìng bàng sōu shǐ chuán、 wén jí、 zá shuō、 shī huà。 fán yì lùn suǒ jí， kě yǐ jì qí zhù zuò zhī běn mò， kǎo qí liú chuán zhī zhēn wěi， dìng qí wén lǐ zhī chún bó zhě， zé jù zài yān， bǐ lǎn zhī zhě rú rù qún yù zhī fǔ， ér yuè mù tiān zhī cáng。 bù tè yòu qí shū zhě， shāo jiā yán qióng， jí kě yǐ dòng jiū zhǐ qù； suī wú qí shū zhě， wèi cí tí pǐn， yì kě cū kuī duān ní， gài dān jiàn qià wén zhī yī yě。 zuò《 jīng jí kǎo》 dì shí bā， jīng zhī lèi shí yòu sān， shǐ zhī lèi shí yòu sì， zǐ zhī lèi 'èr shí yòu 'èr， jí zhī lèi liù。 fán qī shí liù juàn。
　　 xī tài shǐ gōng yán： " rú zhě duàn qí yì， chí shuō zhě chěng qí cí， bù wù zōng qí shǐ zhōng。 " gài jī shì zhī xué zhě yǐ kōng yán zhù shū， ér lì dài tǒng xì wú suǒ kǎo dìng yě。 yú shì zuò wéi《 sān dài shì biǎo》， zì huáng dì yǐ xià pǔ zhī。 rán wǔ dì zhī shì yuǎn yǐ， ér qiān bì yù xiáng qí shì cì， àn tú 'ér suǒ， wǎng wǎng dǐ wǔ， gù 'ōu yáng gōng fù jī qí bù néng quē suǒ bù zhī， ér wù duō wén yǐ wéi shèng。 rán zì sān dài yǐ hòu， zhì yú jìn shì， shǐ dié suǒ zài， zhāo rán kě kǎo， shǐ xué zhě tóng 'ér xí zhī， qū shēn zhǐ 'ér dé qí dà gài， zhì qí chuán shì lì nián zhī yán cù， zhī fēn pài bié zhī yuǎn jìn， cù rán 'ér wèn， suī huá diān jù rú bù néng yǐ jù duì， zé yǐ wú tǒng xì zhī shū gù yě。 jīn fǎng wáng pǔ táng jí wǔ dài huì yào zhī tǐ， shǒu xù dì wáng zhī xìng shì chū chù， jí qí xiǎng guó zhī qī、 gǎi yuán zhī shù， yǐ jí gè dài zhī shǐ zhōng， cì jí hòu fēi、 huáng zǐ、 gōng zhù、 huáng zú， qí kě kǎo zhě xī zhù yú piān， ér lì dài suǒ yǐ zūn chóng zhī lǐ、 cè mìng zhī yí， bìng fù jiàn yān。 zuò《 dì xì kǎo》 dì shí jiǔ。 fán shí juàn。
　　 fēng jiàn mò zhī qí suǒ cóng shǐ yě。 yǔ tú shān zhī huì， hào chēng wàn guó； tānɡ shòu mìng shí， fán sān qiān guó； zhōu dìng wǔ děng zhī fēng， fán qiān qī bǎi qī shí sān guó， zhì chūn qiū zhī shí， jiàn yú jīng chuán zhě jǐn yī bǎi liù shí wǔ guó， ér mán yí róng dí yì zài qí zhōng。 gài gǔ zhī guó zhì duō， hòu zhī guó rì guǎ， guó duō zé tǔ yí cù， guó shǎo zé dì yí kuàng， ér yí kǎo qí gù zé bù rán。 shì yǐ yīn zhōu tǔ shì yán zhī， yīn qì zhì chéng tānɡ bā qiān， shǐ yǐ wéi zì shāng 'ér dǐ shí， zì dǐ shí 'ér fù jū shāng， yòu zì shāng 'ér bó。 zhōu qì zhì wén wáng yì lǚ qiān， shǐ yǐ wéi zì tái 'ér bīn， zì bīn 'ér qí， zì qí 'ér fēng。 fū tānɡ qī shí lǐ zhī guó yě， wén wáng bǎi lǐ zhī guó yě。 rán yǐ suǒ qiān zhī dì kǎo zhī， gài yòu chū yú qī shí lǐ、 bǎi lǐ zhī wài zhě yǐ。 yòu rú tài bó zhī wéi wú， yù yì zhī wéi chǔ， jī zǐ zhī wéi cháo xiān， qí chū bù guò zì píng yú huāng yì zhī dì， ér qí hòu yīn yǐ yòu guó chuán shì。 qiè yì gǔ zhī zhū hóu zhě， suī yuē shòu fēng yú tiān zǐ， rán yì yóu qí xíng yì dé huà zú yǐ fú xìn yú yī fāng， rén xīn xī rán guī zhī， gù qí zǐ sūn yīn zhī， suì jūn qí dì； huò yòu zāi fǒu， zé zhuǎn xǐ tā zhī， ér rén xīn guī zhī bù néng shì qù， gù suí qí suǒ jū， jiē chéng dū yì。 gài gǔ zhī dì wáng wèi cháng yǐ tiān xià wéi yǐ sī， ér gǔ zhī zhū hóu yì wèi cháng shì fēng nèi wéi yǐ wù， shàng xià zhī jì， jūn yī zhì gōng， fēi rú hòu shì fēn jiāng huà tǔ， zhēng chéng zhēng dì， bì ruò shì qí jié rán yě。 qín jì miè liù guó， jǔ yǔ nèi 'ér jùn xiàn zhī， chǐ tǔ yī mín shǐ jiē shì wéi yǐ yòu， zài chuán 'ér hòu， liú xiàng yǔ qún xióng gòng liè qí dì 'ér fēn wáng zhī。 gāo zǔ jì zhū xiàng shì zhī hòu， fán dāng shí zhū hóu wáng zhī zì lì zhě， yǔ wéi xiàng shì suǒ lì zhě， jiē jī miè zhī， rán hòu liè tǔ yǐ fēng hán、 péng、 yīng、 lú、 zhāng、 wú zhī shǔ， gài zì shì fēi hàn zhī gōng chén bù dé wáng yǐ。 dài shù nián zhī hòu， fǎn zhě jiǔ qǐ， yì xìng zhū hóu wáng duō yǐ yí miè， yú shì xī qǔ qí dì yǐ wáng zǐ dì qīn shǔ， rú jīng、 wú、 qí、 chǔ、 huái nán zhī lèi， gài zì shì fēi hàn zhī tóng xìng bù dé wáng yǐ。 rán yī zài chuán 'ér hòu， jiǎ yì、 cháo cuò zhī tú， quán quán yòu zhū hóu qiáng dà zhī lǜ， yǐ wéi qīn zhě wú fēn dì 'ér shū zhě， bī tiān zǐ bì wéi zǐ sūn zhī yōu， yú shì huò fēn qí guó， huò xuē qí dì， qí fù qiáng 'ér dòng rú qī guó zhě， zé liù shī yí zhī。 gài xī hàn zhī fēng jiàn， qí chū zé jiǎo miè yì dài suǒ fēng， ér yǐ bì qí gōng chén； jì 'ér jiǎo miè yì xìng zhū hóu， ér yǐ bì qí tóng zōng； yòu jì 'ér jiǎo miè shū shǔ liú shì wáng， ér yǐ bì qí zǐ sūn。 gài jiǎn zhì yì mì 'ér cāi fáng yì shēn yǐ。 xī tānɡ wǔ suī yǐ zhēng fá qǔ tiān xià， rán shāng wéi shí yī zhēng； zhōu wéi miè guó zhě wǔ shí， qí yú zhū hóu jiē xí qián dài suǒ fēng， wèi wén jìn yǐ yǔ nèi yì zhì 'ér fēng qí sī rén。 zhōu suī dà fēng tóng xìng， rán wén zhāo wǔ mù zhī bāng， yǔ guó xián xiū， yì wèi wén chéng kāng 'ér hòu， fù wèi wén wǔ zhī zú yuǎn bī 'ér bì yù yí miè zhī， yǐ jiàn zhì yǐ zhī zǐ sūn yě。 yú cháng wèi bì yòu gōng tiān xià zhī xīn 'ér hòu kě yǐ xíng fēng jiàn。 zì qí chū yú gōng xīn， zé xuǎn xián yǔ néng， ér xiǎo dà xiāng wéi zhī shì， zú yǐ mián qiānzǎi； zì qí chū yú sī xīn， zé jì shū wèi bī， ér shàng xià xiāng cāi zhī xíng， bù néng yǐ yīzhāo jū yǐ。 jǐng wǔ zhī hòu， lìng zhū hóu wáng bù dé zhì mín bǔ lì， yú shì shì zhū hóu suī yòu jūn guó zǐ mín zhī míng， bù guò shí qí yì rù 'ér yǐ， tǔ dì jiá bīng bù kě dé 'ér shàn yǐ。 rán zé hàn suī chéng qín zhī bì， fù xíng fēng jiàn， rán wéi rén shàng zhě gǒu mù měi míng， ér shí wú táng yú、 sān dài zhī gōng xīn， wéi zhū hóu zhě jì huò liè tǔ， zé jù yù xiào chūn qiū zhàn guó zhī yú xí， gù bù jiǔ 'ér suì fèi。 dài hàn zhī wáng， yì zhě yǐ wéi fá fān píng zhī zhù， ér chéng gū lì zhī shì。 rán yú yòu cháng yí kǎo lì dài zhī gù， wèi wén dì jì qí zhū dì， dì zǐ shòu fēng yòu tóng yōu zhí， zài chuán zhī hòu， zhù shì shāo ruò， sī mǎ shì fù zǐ jí rǎng bì qǔ zhī， céng wú gù dá。 jìn wǔ fēng guó zhì duō， zōng fān qiáng zhuàng， jù zì dé yǐ lǐng bīng zú， zhì guān shǔ， kě wèi chéng wèi zhī bì yǐ， rán bā wáng shǒu nán， zǔ bīng 'ān rěn， fǎn yǐ zhào wǔ hú zhī xìn。 sòng、 qí huáng zǐ jù tóng rú dāng fāng miàn， míng wéi fān zhèn， ér shí shòu zhì yú diǎn qiān、 zhǎngshǐ zhī shǒu， měi yī yì zhù， zé qián dì zhī zǐ sūn jiān yān， ér yùn zuò zú yǐ bù yǒng。 liáng wǔ xiǎng guó zuì jiǔ， zhū zǐ sūn jiē yǐ shèng nián xióng cái chū wéi bāng bó， zhuān zhì yī fāng， kě wèi chéng sòng、 qí zhī bì yǐ， rán zhū wáng yōng bīng， juān zhì jūn fù， zú bù néng zhǐ hóu jǐng zhī nán， rán zé wèi、 sòng、 qí shū jì gǔ ròu， gù yǐ qǔ wáng， ér jìn、 liáng chóng jiǎng zōng fān， yì bù néng jiù luàn。 yú shì fēng jiàn zhī dé shī bù kě fù yì， ér wáng wǎn、 lǐ sī、 lù shì héng、 liǔ zōng yuán bèi suǒ lùn zhī shì fēi， yì bù kě dé 'ér piān fèi yǐ。 jīn suǒ lùn zhù， sān huáng 'ér hòu zhì chūn qiū zhī qián， guó míng zhī jiàn yú jīngzhuàn 'ér shì jì kě kǎo zhě lüè zhù zhī， rú gòng gōng、 fáng fēng shì， yǐ zhì bèi、 yōng、 fán、 guì zhī lèi shì yě。 chūn qiū shí 'èr liè guó， jì yòu tài shǐ shì jiā xiáng qí shì jì， bù fù zhuì xù， gū jì qí shì dài lì nián 'ér yǐ。 ruò zhū xiǎo guó zhī shì jì， jiàn yú《 chūn qiū》 sān chuán、 zá jì zhě， zé fǎng shì jiā zhī lì， xù qí gěng gài， zhū、 jǔ、 xǔ、 téng yǐ xià shì yě。 hàn chū zhū hóu wáng、 wáng zǐ hóu、 gōng chén wài qī 'ēn zé hóu， zé xī běn mǎ、 bān 'èr shǐ nián biǎo， dōng hàn yǐ hòu wú nián biǎo kě jù， zé cǎi zhí zhū chuán， gè dìng qí shòu fēng chuán shòu zhī běn mò 'ér bèi zhù yān。 liè hóu bù shì xí shǐ yú táng， qīn wáng bù shì xí shǐ yú sòng， zé gū zhì qí shǐ shòu fēng zhě zhī míng shì 'ér yǐ。 zuò《 fēng jiàn kǎo》 dì 'èr shí。 fán shí bā juàn。
　　 xī sān dài zhī shí， jù yòu tài shǐ， qí suǒ zhí zhǎng zhě， chá tiān wén、 jì shí zhèng， gài hé zhàn hòu、 jì zài zhī shì， yǐ yī rén sī zhī。 hàn shí， tài shǐ gōng zhǎng tiān guān， bù zhì mín， ér chóu shǐ jì、 jīn kuì、 shí shì zhī shū， yóu shì rèn yě。 zhì xuān dì shí， yǐ qí guān wéi lìng， xíng tài shǐ gōng wén shū， qí xiū zhuàn zhī zhí， yǐ tā guān lǐng zhī， yú shì tài shǐ zhī guān， wéi zhī zhàn hòu 'ér yǐ。 gài bì 'èr rèn hé 'ér wéi yī， zé xiàng wěi yòu biàn， jì lù wú yí， sī kě yǐ kǎo yī dài tiān wén yùn xíng zhī cháng biàn， ér tuī qí xiū xiáng。 rán 'èr rèn zhī huī fèi lí gé， bù xiāng wéi móu， gài yǐ jiǔ yǐ。 xī《 chūn qiū》 rì shí bù shū rì， ér shǐ shì yǐ wéi guān shī zhī， kě jiàn dāng shí zhǎng zhàn hòu yǔ sī jì zài zhě gè wéi yī rén， gù shū lüè rú cǐ。 yòu cháng kǎo zhī， chūn qiū 'èr bǎi sì shí 'èr nián， ér rì shí sān shí liù； zì lǔ dìng gōng shí wǔ nián zhì hàn gāo dì zhī sān nián， qí jiān 'èr bǎi jiǔ shí sān nián， ér sōu kǎo shǐ chuán， shū rì shí fán qī 'ér yǐ， rán zé yí quē bù shū zhě duō yǐ。 zì hàn 'ér hòu， shǐ lù jù zài， tiān xià yī jiā zhī shí， jì zài zhě dì xiāng yán xí， wú yǐ zhī qí dé shī yě。 jí nán běi fēn liè zhī hòu， guó gè yòu shǐ， jīn kǎo zhī： nán zì sòng wǔ dì yǒng chū yuán nián zhì chén hòu zhù zhēn míng 'èr nián， běi zì wèi míng dì tài cháng wǔ nián zhì suí wén dì kāi huáng bā nián， cǐ yī bǎi liù shí jiǔ nián zhī jiān，《 nán shǐ》 suǒ shū rì shí jǐn sān shí liù， ér《 běi shǐ》 suǒ shū nǎi qī shí jiǔ， qí jiān nián suì zhī xiāng hé zhě cái 'èr shí qī， yòu yòu nián hé 'ér yuè bù hé zhě。 fū tóng cǐ yī cāng mín yě， shí yú běi zhě qí shù guò bèi yú nán， lǐ zhī suǒ bì wú zhě， ér yòu rì yuè bù xiāng wěn hé， qǐ tiān yòu 'èr rì hū？ gài shǐ shì zhī chā miù dǐ wǔ， qí shī dà yǐ。 xuán xiàng zhù míng， mò dà hū rì yuè， suī yōng nú jǔ mù kě zhī， ér suǒ shū bó shí zhī miù qiě rú cǐ， zé xīng chén zhī chí liú、 fú nì、 líng fàn、 wǎng lái， qí suǒ jì shù， qǐ zú píng hū（ àn： hàn 'āi dì yǐ rì wú jīng guāng、 xié qì lián hūn zhī shì wèn dài zhào lǐ xún， ér xún suǒ duì， jù yán qí gù。 guāng wǔ yǐ jiàn wǔ wǔ nián zhào yán guāng rù jìn zhōng gòng wò， ér tài shǐ zòu kè xīng fàn dì zuò。 èr shì jiàn yú lǐ xún、 yán guāng chuán zhōng， ér yǐ《 hàn zhì》 kǎo zhī， zhōng 'āi dì shí bù yán rì wú jīng guāng zhī shì， guāng wǔ jiàn wǔ wǔ nián yì bù yán kè xīng shì， yì kě zhèng qí shū lüè yě？） gū shù gù shì， guǎng yì wén 'ěr。 tiān wén zhì mò xiáng yú jìn、 suí， zhì dān yuán zǐ zhī《 bù tiān gē》， yóu wéi jiǎn míng。 sòng《 liǎng cháo shǐ zhì》 yán zhū xīng qù jí zhī yuǎn jìn，《 zhōng xīng shǐ zhì》 cǎi jìn shì zhū rú zhī lùn， yì duō qián shǐ suǒ wèi fā， gù zé qí yóu míng chàng yòu wèi zhě jù liè yú piān。 zuò《 xiàng wěi kǎo》 dì 'èr shí yī， shǒu sān yuán、 èrshíbāxiù zhī xīng míng、 dù shù， cì tiān hàn qǐ méi， cì rì yuè、 wǔ xīng xíng dù， cì qī yào zhī biàn， cì yún qì。 fán shí qī juàn。
　　《 jì》 yuē： " guó jiā jiāng xīng， bì yòu zhēn xiáng。 guó jiā jiāng wáng， bì yòu yāo niè。 " gài tiān dì zhī jiān， yòu yāo bì yòu xiáng， yīn qí qì zhī suǒ gǎn， ér zhèng yìng suí zhī。 zì fú shèng zuò《 wǔháng chuán》， bān mèng jiān 'ér xià zhǒng qí shuō， fù yǐ gè dài zhèng yìng wéi《 wǔháng zhì》， shǐ yán yāo 'ér bù yán xiáng。 rán zé yīn yáng wǔháng zhī qì， dú néng wéi yāo niè 'ér bù néng wéi zhēn xiáng hū？ qí yì bù dá lǐ yǐ。 suī rán， yāo xiáng zhī shuō gù wèi yì yán yě。 zhì shì zé fèng huáng jiàn， gù yòu yú zhī shí yòu lái yí zhī xiáng， rán hàn huán dì yuán jiā zhī chū、 líng dì guāng hé zhī jì， fèng huáng yì lǚ jiàn yǐ， ér huán、 líng fēi zhì 'ān zhī shí yě。 zhū shā guò dāng， qí yìng wéi héng hán， gù qín shǐ huáng shí yòu sì yuè yǔ xuě zhī yì， rán hàn wén dì zhī sì nián， yì yǐ liù yuè yǔ xuě yǐ， ér hàn wén dì fēi yín xíng zhī zhù yě。 zhǎn shé yè kū， zài qín zé wéi yāo， zài hàn zé wéi xiáng， ér gài wèi zhī lóng shé zhī niè kě hū？ jiāng shù chóng wén， zài hàn zhāo dì zé wéi yāo， zài xuān dì zé wéi xiáng， ér gài wèi zhī mù bù qū zhí kě hū？ qián shǐ yú cǐ bù dé qí shuō， yú shì chuān záo fù huì， qiǎngqiú zhèng yìng 'ér shēn yòu suǒ bù tōng。 qiè cháng yǐ wéi wù zhī fǎn cháng zhě， yì yě， qí xiáng zé wéi fèng huáng、 qí lín、 gān lù、 lǐ quán、 qìng yún、 zhī cǎo， qí yāo zé shān bēng、 chuān jié、 shuǐ yǒng、 dì zhèn、 shǐ huò、 yú niè。 yāo xiáng bù tóng， rán jiē fǎn cháng 'ér hǎn jiàn zhě， jūn wèi zhī yì kě yě， gù jīn qǔ lì dài shǐ《 wǔháng zhì》 suǒ shū， bìng bàng sōu zhū shǐ běn jì jí zhuànjì zhōng suǒ zài xiáng ruì， suí qí péng lèi， fù rù gè mén， bù yuē yāo， bù yuē xiáng， ér zǒng míng zhī yuē wù yì。 rú héng yǔ、 héng yáng、 héng yù、 héng hán、 héng fēng、 shuǐlǎo、 shuǐ zāi zhī shǔ， jù yāo yě， bù kě yán xiáng， gù réng qián shǐ zhī jiù míng。 zhì rú wèi jìn shí yú jí wǔ kù wū shàng， qián shǐ suǒ wèi yú niè yě； ruò zhōu wǔ wáng zhī bái yú rù zhōu， zé xiáng 'ér fēi niè。 rán yāo xiáng suī shū， ér qí wéi yì yī 'ěr， gù jūn wèi zhī yú yì。 qín xiào gōng shí， mǎ shēng rén， qián shǐ suǒ wèi mǎ huò yě； ruò fú xī zhī lóng mǎ fù tú， zé xiáng 'ér fēi huò。 rán yāo xiáng suī shū， ér qí wéi yì yì yī 'ěr， gù jūn wèi zhī mǎ yì。 qí yú niǎo shòu、 kūn chóng、 cǎo mù、 jīn shí， yǐ zhì tóng yáo、 shī chèn zhī shǔ， qián shǐ wèi zhī yǔ chóng、 máo chóng、 lóng shé zhī niè， huò yuē shī yāo、 huá niè， jīn suǒ shù jiē bìng zài yāo xiáng， gù bù yuē yāo， bù yuē niè， ér jūn yǐ " yì " míng zhī， qí shǐ huò、 shǔ yāo， zé wú xiáng kě shù， gù yì réng qián shǐ zhī jiù míng， zhì yú mù bù qū zhí zhě， mù shī qí cháng xìng 'ér wéi yāo， rú sāng gǔ gòng shēng zhī lèi shì yě。 ruò yǔ mù bīng， nǎi hán qì xié mù 'ér chéng bīng， qí jiù bù zài mù yě， ér liú xiàng yǐ yǔ mù bīng wéi mù bù qū zhí。 huá niè zhě， huā shī qí cháng xìng 'ér wéi yāo， rú dōng táo lǐ huá zhī lèi shì yě。 ruò bīng huā nǎi bīng yòu yì 'ér jié huā， qí jiù bù zài huā yě， ér《 táng zhì》 yǐ bīng huā wéi huá niè。 èr zhě jù shī qí lún lèi， jīn gé 'ér zhèng zhī， jù yǐ rù héng hán mén， fù yǔ báo zhī hòu。 yòu qián zhì yǐ shǔ yāo wéi qīng shěng、 qīng xiáng， wù zì dòng wéi mù lì jīn， wù zì huài wéi jīn lì mù， qí shuō jù hòu xué suǒ wèi yù， jīn yǐ shǔ yāo、 qīng shěng gè zì wéi yī mén， ér zì dòng、 zì huài zhí yǐ qí shì míng zhī， shù lǎn zhě yì xiǎo yún。 zuò《 wù yì kǎo》 dì 'èr shí。 èr fán 'èr shí juàn。
　　 xī yáo shí yǔ bié jiǔ zhōu， zhì shùn fēn wéi shí 'èr zhōu， zhōu zhí fāng fù fēn wéi jiǔ zhōu 'ér yòu yǔ yǔ yì。 hàn chéng qín fēn tiān xià wéi jùn、 guó， ér fù yǐ shí sān zhōu tǒng zhī。 jìn shí fēn zhōu wéi shí jiǔ。 zì jìn yǐ hòu， wéi zhōu shēn duō， suǒ tǒng shēn xiá， qiě jiàn zhì zhī dì yì bù yī suǒ。 gū yǐ yáng zhōu yán zhī， zì hàn yǐ lái， huò zhì lì yáng， huò zhì shòu chūn， huò zhì qū 'ā， huò zhì hé féi， huò zhì jiàn yè， ér táng shǐ zhì guǎng líng。 zhì nán běi fēn liè zhī hòu， wù wéi kuā dà， qiáo zhì zhū zhōu， yǐ kuàijī wéi dōng yáng， jīng kǒu wéi nán xú， guǎng líng wéi nán yǎn， lì yáng wéi nán yù， lì chéng wéi nán jì， xiāng yáng wéi nán yōng。 lǔ jùn zài yǔ jì wéi xú zhōu， ér hàn zé shǔ yù zhōu suǒ lǐng； chén liú zài yǔ jì wéi yù zhōu， ér jìn zé shǔ yǎn zhōu suǒ lǐng。 lí xī zhé liè， xún míng shī shí， ér yǔ jì zhī jiǔ zhōu shēn bù fù kě kǎo yǐ。 jiā jì zhèng shì yuē： " zhōu xiàn zhī shè， yòu shí 'ér gèng； shān chuān zhī xiù， qiān gǔ bù yì。 gù《 yǔ gòng》 fēn zhōu， bì yǐ shān chuān dìng jiāng jiè， shǐ yǎn zhōu kě yí， ér jì、 hé zhī yǎn zhōu bù kě yí； liáng zhōu kě qiān， ér huá yáng、 hēi shuǐ zhī liáng zhōu bù kě qiān。 gù《 yǔ gòng》 wéi wàn shì bù yì zhī shū。 hòu zhī zuò shǐ zhě zhù yú jùn xiàn， gù zhōu xiàn yí yì， qí shū suì fèi yǐ。 " shàn zāi yán yě！ dù shì《 tōng diǎn》 yì yǐ lì dài jùn xiàn xī yú yǔ jiǔ zhōu zhī zhōng。 jīn suǒ lùn zhù， jiǔ zhōu zé yǐ yǔ jì suǒ tǒng wéi zhǔn， yán 'ér xià zhī， fǔ、 zhōu、 jūn、 jiān zé yǐ sòng cháo suǒ zhì wéi zhǔn， sù 'ér shàng zhī， ér bèi lì dài zhī yán gé yān。 zhì jì zhī yōu、 shuò， yōng zhī yín、 xià， nán yuè zhī jiāo zhǐ， yuán wèi cháng rù sòng zhī zhí fāng zhě， zé yǐ táng jùn wéi zhǔn， zhuī kǎo qián dài， yǐ bǔ qí quē； ér yú měi zhōu zǒng lùn zhī xià， fù gè wéi yī tú， xiān yǐ chūn qiū shí zhū guó zhī kě kǎo zhě fēn rù jiǔ zhōu， cì zé jí qín、 hàn、 jìn、 suí、 táng、 sòng suǒ fēn jùn xiàn， kǎo qí dì lǐ， xī yǐ fù yǔ jiǔ zhōu zhī xià， ér hàn yǐ lái gè zhōu cì shǐ、 zhōu mù suǒ lǐng zhī jùn， qí bù hé yǔ jiǔ zhōu zhě xī gǎi 'ér zhèng zhī。 zuò《 yú dì kǎo》 dì 'èr shí sān。 fán jiǔ juàn。
　　 xī xiān wáng jiāng lǐ tiān xià， zhì lì wǔ fú， suǒ wèi mán yí róng dí， qí zài yào、 huāng zhī nèi， jiǔ zhōu zhī zhōng zhě， zé bèi zhī shēng jiào， jiāng yǐ róng suǒ。 táng、 yú、 sān dài zhī jì， qí xiáng bù kě dé 'ér zhī yǐ，《 chūn qiū》 suǒ lù， rú mán yí jīng、 shū zhī shǔ yě， yí zé lāi yí zhī shǔ yě， róng zé shān róng、 běi róng、 lù hún、 chì jū zhī shǔ yě， dí zé chì dí、 bái dí、 gāo luò、 xiān yú zhī shǔ yě。 zài zhī jīngzhuàn， rú qí huán zhī suǒ rǎng， wèi jiàng zhī suǒ hé， qí zhǒng lèi suī yuē róng dí， ér jiē cuò chù yú huá dì， gù bù róng bù yòu yǐ zhì fú 'ér jī mí zhī。 zhì yú shā qì zhī bīn、 zhàng hǎi zhī wài， gù wèi cháng qióng bīng dú wǔ， jué dà mò、 yú xuán dù， bì yù jùn xiàn qí bù luò、 yī guān qí zhān cuì， yǐ zhèn yào dāng shí， ér kuā shì hòu shì yě。 qín shǐ huáng jì bìng liù guó， shǐ běi què xiōng nú， nán qǔ bǎi yuè。 zhì hàn wǔ dì shí， dōng bìng cháo xiān， xī shōu gān、 liáng， nán bì jiāo zhǐ、 zhū yá， běi chì shuò fāng、 hé nán， yǐ zhì chē shī、 dàyuān、 yè láng、 kūn míng zhī shǔ， jù qiǎn xìn shǐ， jī zhòng huì， zhāo lái 'ér jī zhì zhī， bǐ dé tōng yú shàng guó， kuī qí guǎng dà， gē qí mín yǐ fù yí dí， bì suǒ shì yǐ shì wú yòng。 zì shì zhī hòu， shì jǐn tī háng， lì dài zài jì suǒ xù， qí fēng qì zhī chā shū、 xí sú zhī guǐ yì， kě kǎo 'ér suǒ， zhì qí shì dài chuán shòu zhī xiáng， zé gù bù néng yǐ bèi zhī yě。 zuò《 sì yì kǎo》 dì 'èr shí sì。 fán 'èr shí wǔ juàn。